Havayolu 101Temmuz - Aralk 2011

Abdullah NERGZSektrn V2 Noktas

1

2

ContentsUak Yolcusunun Konforunu Etkileyen 15 Unsur Havayolu 101, imdi de Amazon Kindle Formatnda Tiger Airways'in Durumu Ne Olacak? Koltuk Patenti imdilik Air New Zealand'da in, Avrupa Birlii'ni Sktrmaya Devam Ediyor Tiger Airways Yerde Kalmaya Devam Edecek Gibi Hindistan Pazar 150 Milyar Dolar'a Ulaacak THY, Kendi Rekorunu Krabilecek mi? Etihad, Manchester City Sponsorluunu Genileterek Uzatt stanbul Hava Yollar Gogo, Uu Esnas nternet Balantsnda Ak Ara nde Yeilky'den Kurtky'e Uakla Gidilir mi? THYnin Yeni Boeing 737-900lerinin lk Uu Noktas Neresi Olacak? THY'nin Temmuz Mnsnde Neler Var? American Airlines Karde Pay Yapacak Madrid ve Barselona Havalimanlar Satlyor American Airlines 460 Uaklk Sipari Verdi Petrol Fiyatlarndaki Son Durum Ne? Gkyznn iPhone'u Hizmete Girdi Hackerlar imdi de Mil Puanlarna Dadand Karbon Emisyonu Sistemi'ne Kar ABD'den Somut Adm HK Airlines'n Gz, Hong Kong-Londra Hattnda Yeilky Havaliman - 1971 Ryanair, Nisan-Haziran Dnemi Performansn Aklad 11 12 12 13 14 15 15 16 17 18 19 20 21 21 23 24 24 25 26 27 28 29 30 31

3

THY, pek Yolu'nda Pedal Basyor Hub&Spoke Yapsnn Dezavantajlar Havayolu Sektrnde Rekabet ve Herfindahl Endeksi Havayolu irketlerinin Hazrlad 10 Viral Video Balant Yapsn Etkileyen Dokuz Etken Turkish Airlines goes Byzantine chic with its new lounge at Istan... Havayolu Sektr kinci eyrek Performans Google'n Seyahat Sektrne Giriine Az Kald Pet Airways; Evcil Hayvanlar in Seyahat Etmek ok Kolay A340-300 Konforuyla Gnee Direkt Uu Sky Airlines, Trkiye hatlarna Veda Etti Havayolu ttifaklar ile Dnya Turu ABD Senatosu, FAA Problemini zemedi En Fazla Yolcu Tayan 20 Havayolu irketi Delta ile LivingSocial, Kupon Konusunda birlii Yapyor FAA'de Mutlu Son Eki Szlk'te Pegasus Tartmas JAL, Yeni Ortaklklar Peinde ANA'nn Rya Ua Artk Hazr Markalar, Havalimann Yeniden Kefediyor Havayolu Sektr - Sosyal Medya likisi Sadakat Programlar, Matematik Sorusu Gibi Havayolu Sektrnde E-Ticaret Oranlar Havayolu Pazarlamasnn 6 Zorluu Business Class Yolcusu Ne Bekler?

32 32 34 35 36 36 38 39 40 40 41 42 43 44 45 47 47 48 49 50 51 53 53 54 55

4

LAN-TAM Birlemesinin Onay in lk Adm Atld Cathay Pacific - Blending Borders Facebook Uygulamas Uarz Tm Dnyaya, Dnyann Dilediince Havaliman Gelir Kaynaklar British Airways'ten Devrim Niteliinde Bir iPad Uygulamas Yine jetBlue, Yine Mavi Kart Havayolu Sektrn Zorlu Bir 4.eyrek Bekliyor Korean Air, Kadn Yolcularna Nasl Davranyor? Avrupal Havayollarnn Maliyetleri THY Ekosistemi - Haziran 2011 Boeing 787 Dreamliner Resm Sertifikay Ald Delta, 767-300ER Filosunu Tefri Ediyor Vijay Mallya ve Kingfisher Airlines Yolcularn Uaa Bini Sistemi Nasl Olmal? Dar Gvde Uak Utilizasyonu 2010 Lufthansa IT Systems Satlyor mu? Papua Yeni Gine Havayollar (Airlines PNG) Son 5 Ylda Birim Maliyetler Nereye Geldi? BOAC'nin Britannia Tayyareleri ile Uunuz Avrupa Havayollar Modeli Deiiklikleri Boarding Sistemlerine Yakndan Bak Bagajlara Sosyal Medya Tarz Stat Gncelleme Geliyor Google'dan Yeni Bir Devrim: Flights Artk Hizmetinizde! Havayolu irketleri Sosyal Medya'da Hat Krll m, Network Katks m? FedEx ve Air France da, Yeni Uak Siparii Veriyor

56 57 57 59 60 60 62 62 64 64 65 66 67 68 69 70 70 71 73 73 75 76 77 78 79 80

5

Lufthansa Bu Kez de bmi' Satyor Networks in Aviation - Kitap Notlar AEA, Karbon Emisyonu Konusunda kaz Etti British Airways'in Kuyruu - Sene 1997 To Fly. To Serve. British Airways easyJet, 2011 Yl Kr Beklentisini Ykseltti United Airlines, 200 Uak Sipari Edecek Ne Olacak Bu JAT'n Hali? Petrol Fiyatlarnda Son Durum irketler Yeniden Maliyetlere Odakland Qatar Airways Yeni Web Sitesini Yolcularna Sundu Avrupa Birlii, Karbon Emisyonu Oranlarn Aklad GPS, Hava Trafiini Rahatlatacak m? Dnya Genelinde Ka Tane Havaalan Var? Airports Go Futuristic with Driverless Pods, e-paper Guides and an ... Karbon Emisyonu Sisteminin Zayf Noktalar airBaltic flas Korumas stedi Aer Lingus, Rahat Yz Grebilecek mi? Atlas Jet - Airbus A321 (TC-ETN) 'Uan Banka'nn Yere niinin 10.Yldnm American Airlines flas m Edecek? Havayolu irketleri Domates Satarsa Ne Olur? Yolcu Talebi Dyor, Kargo Pazar Daralyor Pan Am'n Trkiye Seferleri Kaldrld Ocak-Austos 2011: lk 20 Avrupal Havaliman

81 82 89 90 91 92 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 104 106 107 108 109 109

6

Delta Connect: Uu Esnasndaki Ana Sayfanz Air France, Marsilya'daki Konumunu Glendiriyor Dnyann En Uzun 20 Uu Hatt Avrupa Birlii: Karbon Emisyonu Uygulamas Tamamen Kanun I Always Take Advantage of a Good Crisis by Shaking up The Company Sesten Hzl Utunuz mu? Concorde, New York'ta Korean Air: Avrupa Kargo Talebi Dk, Maliyetler Yksek Frankfurt'taki Yeni Pist Ne Getirecek? Sosyal Medya Kullanrken Dikkat Edilecek 5 Nokta Madrid ve Barselona Havalimanlar'nn Sat Ertelendi Virgin Galactic'in 'Uzay Liman' Trenle Adand bmi Kimin Olacak? Southwest'ten Mesafeye Gre Fiyat Kampanyas Estonian Air Makes History in Loyalty Marketing Sadakat Programlarnn Gelecei, Sosyal Medyada m? bmi Blnecek mi? Southwest'ten nc eyrek Srprizi Yolcular Dijital ve Mobil Hale Gelirken Atlantic++ Boeing 787 Dreamliner Yarn Hizmete Giriyor Gkyznn iPhone'u Hizmete Girdi Lufthansa 2012'de %3 Byyecek E-Ticaret inde Sahtekrlkla Mcadele Qantas Grevi Mahkemede Bitti

113 114 116 124 124 125 127 128 129 130 132 133 133 134 135 136 137 138 138 140 141 141 142 144 145

7

How Lufthansa and British Airways are competing with Emirates on In... Scoot - Uzun Menzilde Yeni Bir Dk Maliyetli Tayc Networks in Aviation - Book Review Rekabet Kurumu, Condor'a Ceza Kesti! Emission Trading System for Aviation: A Fresh Breath for European U... Steve Jobs, Seyahat Sektrn de Etkilemiti Havayolu Sektrnde Tl Gelirler - 2011 THY'nin New York Mnsnde Neler Var? Kingfisher flas m Ediyor? Dubai Airshow 2011 American Airlines - Now More airberlin: Departure 2012 Havayolu Sektrnn Merkezi Kayarken Swissair ve Hunting Strategy Dnyann En Fazla Yolcu Tayan 20 Havayolu irketi LATAM Kuruluyor; Srada Byme Hedefleri Var Qatar Airways expands via niche markets, opening 24 new routes in 2... Qatar Airways Genilemeye Devam Edecek mi? Hong Kong'un Kargo Performans, Ekonominin Gidiatn Gsteriyor ETOPS Nedir? Havayolu Sektr ve Petrol Tipleri skp Havaliman'na TAV Damgas Lufthansa Tm Yatrmlarn Durdurma Karar Ald

146 148 150 152 153 155 156 158 159 161 162 163 163 165 167 168 168 170 172 172 173 174 176

8

American Airlines flas Etti American Airlines AAdvantage Aklamas Jet Airways, Uaklarn nce Satacak Sonra Kiralayacak Belgrad Nikola Tesla Havaliman'ndaki Yolcu Art Devam Ediyor Emirates ve Tim Clark Premium Economy ve rn Farkllatrmas Mkemmeli Arayan Yolcular Frankfurt'a Emirates ile Uuyor nfografik: Pan Am vs Ryanair Trkiye Havayolu Sektr Rekora Kouyor Havaliman ile Havaalan Arasndaki Fark Nedir? South African LCC Mango rewards random acts of kindness Tarih TWA Uu Merkezi'nde Bir Gezinti 2012'ye Ynelik Tahminler Ktleiyor Karbon Emisyonu Davasnda Karar Gn Yaklayor iFly Magazine: Uu Esnas Dergilerinde Yeni Bir Soluk Delta, GOL'a Ortak Oldu; Brezilya Pazarna Adm Att Havayolu Sektr Bu Yl Neden Zarar Ediyor? Havayolu Sektrnde birlii Aamalar Kasm 2011 tibaryla Petrol Fiyatlar The Last Nine Minutes: The Story of Flight 981 - Kitap Notlar Boeing ile Southwest, Tarihi Rekora mza Atyor Ryanair ile easyJet Kafa Kafaya Avustralya Havaclk Anlamas Yrrle Girdi After wave of new low-cost carriers, booming Asia sees launch of pr... nfografik: Trk Hava Yollar

177 177 179 180 181 182 183 184 185 186 189 190 191 192 192 194 195 196 197 198 199 200 201 202 204

9

Yl 2012. Hani, Nerede Hidrojenli Uaklar? inli irketler Karbon Emisyonu Sistemi'ne Katlmayacak m? Business Yolcular, Economy'ye Kayyor THY, Son Alt Ylda Hangi Uu Noktalarn At? Etihad'n Stratejik airberlin Hamlesi bmi'n Yeni Sahibi Belli Oldu Lufthansa Cargo'nun in ile mtihan THY Yeni Ylda Hangi ehirlere Umaya Balayacak? Havayolu irketleri Kr/Zarar Durumu Byle Olur Low-Cost'larn Bilet Fiyat Detaylar Koltuklar eitlenirken Maliyetleri de Artyor Star Alliance develops common long-haul economy seat for its member... 2011'de Neler Oldu?

205 206 207 208 211 213 214 215 216 217 218 219 220

10

Uak Yolcusunun Konforunu Etkileyen 15 UnsurFriday, July 01, 2011Kiiden kiiye deimekle birlikte, bir uak yolcusunun konforunu etkileyen unsurlar u ekilde sralayabiliriz: 1- Koltuk 2- Uu Esnas Elence ve Balanrlk Sistemi 3- Tuvalet 4- Havalandrma 5- Grlt 6- Uu sresince meydana gelen, trblans gibi hareketler 7- Uak ii tasarm ve mekann genilii, ferahl 8- Ba st dolaplar 9- Uu esnasnda sunulan ikram 10- Kabin ii hijyen 11- Uu esnas ve sonrasyla ilgili bilgilendirme 12- Kabin ekibinin davranlar 13- evre koltuklarda oturan kiiler 14- Yolcunun kendi karakteri, huyu-suyu 15- Uu ncesi yaanan gecikmeler Grld zere, bir uak yolcusunun konforunu, dolaysyla memnuniyet derecesini etkileyen bir ok unsur bulunuyor. Belki de bu yzden havayolu ile seyahat eden yolcular memnun etmek, her zaman ve kolayca mmkn olmuyor. :)

Havayolu 101

11

Havayolu 101, imdi de Amazon Kindle FormatndaTuesday, July 05, 2011Havayolu 101, imdi de Amazon Kindle formatnda! Getiimiz ayn sonuna doru ebook formatna evrilerek Library.nu, Scribd ve Amazon.com mecralarndan merakllarnn beenisine sunulan Havayolu 101'e artk, Amazon Kindle Store'dan aylk abonelik satn alnarak anlk olarak ulamak mmkn oluyor. Aylk abonelik creti sadece 1,99 USD olan Havayolu 101'in Kindle ortamna sunulmasnn nemini, bu cihaz bizzat kullanmakta olanlar daha iyi kavrayacaktr. Bylece Havayolu 101, Trkiye'de bir ilke daha imza atarak, Kindle Blog sistemi zerinden tm dnyaya yayn yapan ilk Trk havaclk blogu nvann da kazanm oldu. Ne diyelim; dars dierlerinin bana. :)

Tiger Airways'in Durumu Ne Olacak?Wednesday, July 06, 2011Gney Dou Asya'nn "ultra" dk maliyetli havayolu irketi olma iddiasndaki Tiger Airways zor gnler yayor. Avustralya'nn sivil havaclk uu emniyeti ile ilgili resm otoritesi, belli baz konularda gerekli cevaplar alamadklar gerekesiyle, 2 Temmuz gnnden itibaren Tiger Airways'in, Avustralya i hatlarndaki faaliyetlerini askya almt. irketin 10 adet Airbus A320'den oluan Avustralya filosu, bir haftalna yere ekilmi durumda. Tabii burada asl nemli olan, Tiger Airways'in madd kaybndan ziyade, havayolu sektr iin her eyden nce gelen "uu emniyet" hususunda sz konusu irketin kamuoyu nezdinde alaca yara. Bilet fiyatlar ne kadar ucuz olursa olsun, uu emniyeti noktasnda hakknda soru iaretleri bulunan bir havayolu irketiyle hi kimse seyahat etmek istemez. Tiger Airways yneticileri yaanan bu krizi acilen zmek iin Avustralyal yneticilerle 12Havayolu 101

grmelere baladlar bile. Ancak gelen haberlere gre, yaanmakta olan sorunun ksa srede halledilemeyecei ve bir haftalk uu yasann uzatlaca ynnde. Hisselerinin hatr saylr bir ksm Singapore Airlines ve Singapur devletine ait Temasek Holding'e ait olan Tiger Airways'te byle bir gelime yaanmas dorusu bizim iin byk bir srpriz oldu. Zira Singapur, kurallarn ve kanunlarn bir hayli n planda olduu bir lke ve izgi dna kanlara kesinlikle msamaha gsterilmiyor. Umarz ksa zamanda Tiger Airways yeniden Avustralya i hat seferlerine balar ve bir havaclk cenneti durumundaki Avustralya'nn semalarn renklendirmeye devam eder. Not: Avustralya i hat seferleri dndaki Tiger Airways seferleri halen sorunsuz bir biimde icra edilmekte.

Koltuk Patenti imdilik Air New Zealand'daWednesday, July 06, 2011Air New Zealand, filosuna geen sene sonunda katt Boeing 777-300ERlarla birlikte yolcularna sunduu inovatif koltuklarn patentlerini bir sre daha elinde tutacan aklad. Ksaca hatrlamak gerekirse, Air New Zealand, Premium Economy snfndaki yeni koltuklarn Spaceseat ve standart Economy Classtaki yeni koltularn ise Skycouch olarak markalandrmt. Spaceseat blmndeki oturma dzeni 2-2-2 olarak tespit edilmi, Premium Economy olmasna karn bu blm, koltuk dzeni asndan Business Classla benzer hale getirilmiti. Cam kenarndaki koltuklar bir birlerinden farkl ynlere doru bakarken, orta blmdeki koltuklar yz yze konumlanlandrlmt. Asl srpriz ise Economy Classta. Nispeten bo olan uaklarda bir ok yolcunun koltuklar birletirip yattn grmsnzdr. te bu gibi yolcular iin ideal bir rn sunuyor Air New Zealand. Oturma dzeni 3-4-3 eklinde olan Economy Classn cam kenarlarndaki ilk 10 sras, Sykcouch koltuklarna ayrlm. Arzu edenler buradaki koltuu birden satn alarak kk bir yatak haline getirebiliyor. Mary Kirby tarafndan verilen habere gre, Air New Zealand ynetimi pazara sunduklar bu yeni koltuk tiplerinin satlarndan bir hayli memnun. irket, kendi tasarlad ve srasyla Recaro ve Contour adl koltuk reticilerine lisanslad bu inovatif rnlerin keyfini biraz daha srmek istiyor gibi. Air New Zealand, 30'dan fazla havayolu irketi tarafndan talep edilen bu yeni koltuk tiplerinin patentini en azndan bir - iki sene kadar elinde tutacaa benziyor.Havayolu 101

13

in, Avrupa Birlii'ni Sktrmaya Devam EdiyorWednesday, July 06, 2011in, karbon emisyonu sistemi uygulamas konusunda Avrupa Birlii'ni sktrmaya devam ediyor. in haber ajans Xinhua'da yaymlanan bir haberde, Avrupa Birlii (AB) tarafndan havayolu irketlerine de art koulan karbon emisyonu sisteminin ne denli adaletsiz bir yapya sahip olduu vurguland. in, AB ile olan mcadelesinde ABD'yi de yanna ekmek istiyor. Haberde, AB'nin tek tarafl ve blgesini aacak ekilde devreye sokmaya niyetlendii sz konusu uygulamann hakszlna vurgu yaplrken, ABD'li havayolu irketlerinin bu konuda yaptklar itirazlara ve giriimlere de deinilmi. Yaplan hesaplara gre, karbon emisyonu uygulamas sebebiyle inli havayolu irketlerinin ilk yl iin deyecekleri fatura 125 milyon USD mertebesinde gerekleecek. 2020 ylna kadar bu rakamn toplamda 3 milyar Dolar'a yaklamas bekleniyor. Bu uygulamada AB yesi olmayan lkelerin en fazla itiraz ettikleri konu, havayolu irketlerinin demesi gereken miktarn, herhangi bir seferin sadece AB hava sahasndaki ksmna gre deil, sz konusu seferin tamamnn uzunluuna gre hesaplanacak olmas. Yani toplam mesafesi 8.000 Km civarnda olan bir Pekin-Londra seferinin sadece 1.500 Km'lik blm AB hava sahasnda icra edilirken, AB'nin karbon emisyonu sistemine gre yaplacak demede, 8.000 Km'lik toplam mesafe baz alnyor. Yine ayn haberde alt izilen bir baka husus ise, iklim deiikliine kar yapld iddia edilen karbon emisyonu sistemi sayesinde elde edilecek milyarlarca Dolar'lk gelirin, gelimekte olan lkeler yerine gelimi olan lkelerin kullanmna sunulacak olmas. Bu durum, iklim deiiklii hakknda yaplan konferanslar ve akabinde imzalanan anlamalarn ruhuna aykr. Olmas gereken bunun tam tersi. Reuters'in haberine gre u anda 16 farkl in havayolu irketinin AB'ye uu hakk bulunurken, fiili durumda 11 irket sefer yapyor. zellikle Air China, China Southern Airlines ve China Eastern adl havayolu irketlerinin, sz konusu uygulamadan en fazla zarar grecei tahmin ediliyor. AB tarafndan tm dnyaya empoze edilmekte olan karbon emisyonu sisteminin daha uzunca bir sre tartma konusu olmaya devam edecei grlyor.

14

Havayolu 101

Tiger Airways Yerde Kalmaya Devam Edecek GibiThursday, July 07, 2011Sk kurallarla kstlanan ticar havayolu sektr iin adeta bir cennet olan Avustralya'da, yabanc meneli irketlerin i hat uuu yapma iznini almas mmkn olabiliyor. Dn Tiger Airways ile Avustralya sivil havaclk uu emniyeti otoritesi arasndaki sorundan bahsetmitik. Ancak bu olayda da grld zere, sivil havaclkla ilgili kurumlar denetleme grevini bir hayli ciddiye alyor ve en kk bir hatay dahi affetmiyor. Avustralya'dan gelen haberlere gre, Tiger Airways iin ilk aamada bir hafta olarak tespit edilen uu yasann bu ay sonuna kadar uzatlmas sz konusu. Zira uu emniyeti ile ilgili kurumun yapt denetlemeler henz sonulanm deil. irketin web sitesinde de, Avustralya i hat uularnn 31 Temmuz'a kadar askya alnd ynnde bir ibare mevcut. Bu durum, irketin gnde 50-60 civarnda uuu iptal etmesi anlamna geliyor. Tabii denetlemenin sonucunda Tiger Airways'in yeniden Avustralya i hatlarna dn yapp yapmayaca da merak konusu. Her zaman vurguladmz gibi, ticar havayolu sektrnde uu emniyeti, ilk srada yer alyor. Normal durumda Tiger Airways'in tad yolcular ise u anda Qantas ve Virgin Australia ile seyahat etmek durumundalar. Bakalm Gneydou Asya'nn bu "kaplan" irketi, Avustralya'daki sorunlarn halledebilecek mi?

Hindistan Pazar 150 Milyar Dolar'a UlaacakThursday, July 07, 2011Boeing tarafndan yaplan bir tahmine gre, nmzdeki 20 yl ierisinde Hindistan'daki ticar uak pazar 150 milyar Dolar'a ulaacak. Dnya genelinde hava yolu ile seyahat edenlerin says ylda ortalama %5 civarnda art gsterirken, Hindistan'da bu oran %8'in biraz zerinde. Daha nceki yazlarmzda da vurguladmz zere, Hindistan'n nfusu ile HinduHavayolu 101

15

irketlerin sahip olduu uak says arasnda byk bir orantszlk var. Nfusu Hindistan'n biraz daha zerinde olan in'de, havayolu irketlerinin filolarnda toplam 1400 yolcu ua bulunurken, bu rakam Hindistan'da sadece 300. Hindistan gibi hem coraf hem de demografik adan ok byk olan lkelerde, ehirler aras ulam byk nem tayor. ngiltere smrgesi olduu dnemden miras kalan demiryolu ile ulamn hl n planda olduu Hindistan'da, bu durumun deitirilmesi ve seyahat talebinin hava yoluna kaydrlmas hedefleniyor. Japonya ve in'in ardndan Asya'nn en byk nc ekonomisi konumundaki Hindistan iin bu hedefin salanmas art. Aksi takdirde srdrlebilir bir ekonomik kalknmaya sahip olmalar pek mmkn grnmyor. Tabii Hindistan'la ilgili bu tahmini aklayan Boeing'in, Airbus karsnda son dnemde bir miktar geri kald, sektrdeki tm uzmanlarn ortak gr. Hatrlanaca zere, iki Hindu firma ndiGo ve Go Airlines tarafndan verilen 180 ve 72 uaklk siparilerin her ikisi de Airbus'a aitti. Liste fiyatlarna gre bu siparilerin toplam deeri 23 milyar USD mertebesinde. Sonu olarak; Boeing'in tahmini tutarsa, nmzdeki yllarda Hindu firmalarndan gelecek byk siparilere hazrlkl olmamz gerektii sylenebilir.

THY, Kendi Rekorunu Krabilecek mi?Thursday, July 07, 2011Sektrn cevab merakla beklenen sorularndan bir tanesi, THY'nin bu yl kendi rekorunu krp kramayaca. Son yllarda bir ok rekora imza atan THY iin tabii olarak hangi rekordan bahsettiimizi belirtmemiz gerekiyor: Yeni hat ama rekoru. Hatrlanaca zere, 2006 ylnda tam 24 yeni uu noktasn birden devreye sokan THY, ulalmas g bir rekora imza atmt. 16 Ocak 2006 tarihinde Lubljana ile balayan allar, yedi ay gibi bir hayli ksa bir sre ierisinde tamamlanm ve Lagos, 27 Temmuz 2006'da THY uu ana merhaba diyerek o yln 24. ve son yeni hatt olmutu. THY'nin yeni hat allar sonraki yllarda da devam etmekle birlikte, hi bir zaman 2006 ylna yaklaamamt. 2011, bu adan biraz farkl bir yl olmaya aday gibi grnyor. Yeni yla, 30 Ocak 2011'de alan Guangzhou hatt ile giri yapld. Hemen ardndan gelen Los Angeles, iraz, Valencia, Erbil, Toulouse, Malaga, Selanik, Cenova, Basra, Napoli ve Necef hatlaryla birlikte u an itibaryla 12 yeni uu noktasna ulalm 16Havayolu 101

durumda. Al sralarn bekleyen Kabil, Sleymaniye, slamabad, Torino, Musul ve Dammam hatlaryla birlikte bu rakam 18'e ykselecek. 2011 ierisinde alaca resm olarak ilan edilmi bu hatlara ilave olarak THY uu ana yeni noktalarn katlmas durumunda, 2006 ylndaki rekor zorlanacak gibi grnyor. Kesin sonu iin yl sonunu beklememiz gerekiyor. Yllk bazda THY'nin 2006'dan bu yana am olduu hat saylar u ekilde: 2006: 24 2007: 4 2008: 3 2009: 10 2010: 11 Fotoraf: THY Basn Odas

Etihad, Manchester City Sponsorluunu Genileterek UzattMonday, July 11, 2011Etihad Airways, Manchester City ile olan sponsorluk anlamasn genileterek uzatt. 10 yl iin geerli olacak yeni dnem, ngiliz futbol klbnn stadn, alma tesisini ve formasn kapsyor. Bu anlama ile her iki tarafn kresel aptaki farkndalnn ve i imknlarnn gelitirilmesi hedefleniyor. 10 yl gibi bir hayli uzun bir sre geerli olacak ibirlii dahilinde u noktalar yer alyor: 1- Halen "The City of Manchester Stadium" adn tayan stadn ad "Etihad Stadium" olarak deitirildi. nmzdeki sezon boyunca yaklak 2 milyon kiinin stad ziyaret edecei hesaplanyor. 2- Mevcut forma sponsorluu devam edecek. 3- Medya ile ilikilerde de ibirliine gidilerek Hindistan, in, ABD, BAE ve ngiltere gibi lkelerde ortak almalar yaplmas hedefleniyor. 4- Ticar ibirlii: Taraflar, mevcut mteri veritabanlarn ve sadakat programlarn

Havayolu 101

17

kullanarak hedefli pazarlama alannda beraber kampanyalar dzenleyecek. 5- Kurumsal sosyal sorumluluk projeleri gelitirilecek. 6- Manchester City temal olarak yeniden boyanan bir Airbus A330 tipi uak, ManchesterAbu Dabi hattnn ana taycs olarak konumlandrld. Futbol topu desenine sahip olan uan grn gerekten harika olmu. Resmen aklanmasa da, medyada yer alan haberlere gre 10 yllk szleme dahilinde Manchester City'ye denecek para, 240 milyon USD civarnda olacak. 2006 ylnda Arsenal'le 15 yllk bir szleme yapan Emirates'in dedii rakam ise 160 milyon USD mertebesindeydi. Tabii sz Manchester ehrinden alnca akla ilk olarak "City" deil, "United" adl futbol takmnn geldiini ve bu takmn sponsorunun halen Trk Hava Yollar olduunu da hatrlatmadan gemeyelim. ;) Fotograf: Etihad Airways Media Centre

stanbul Hava YollarWednesday, July 13, 2011Ya 25-30'un zerinde olanlarn ok rahata hatrlayaca bir irkettir, stanbul Hava Yollar (HY). HY, ksa mrl Bursa Hava Yollar'n bilmeyenler iin, o zamanlar devlet irketi konumundaki Trk Hava Yollar'nn karsna kan ilk ciddi zel mlkiyetli havayolu irketi olarak hafzalarda yer etmitir. Trkiye'deki internet patlamasnn hemen ncesinde gklere elveda dediinden olsa gerek, online ortamda HY hakknda tatmin edici bilgilere ulamak bir hayli g. Bu yzden biraz daha derin bir arive girdik ve ilginizi ekeceini umduumuz bilgilere ulatk. HY'nin resm kurulu tarihi 25 Aralk 1985. irket ilk uuunu ise 14 Mart 1986 tarihinde yapyor. HY'nin ilk ynetim kurulu bakan, TSK'in efsanev bakan Refik Baydur. Genel Mdr koltuunda ise, zellikle Almanya turizm pazarnn bilindik isimlerinden Smer Akat oturmakta. irketin dier kurucular arasnda Ycel Meydan, Yener Canalp, Nihat Bytzn, Ltf Renda, Ercan Erman, Necati Telger ve Turgut Koyuncuolu isimlerini gryoruz. Kurucular Almanya pazarndan olunca, HY'nin hedef blgesi de ilk aamada ayn oluyor. Almanya'nn yan sra, Trkiye i hatlar ve Kuzey Kbrs da, irketin uu a dahilinde yer alm. 18Havayolu 101

Almanya seferleri charter statsnde icra edilirken, Kbrs ve Trkiye i hatlar tarifeli olarak yaplyor. Zaten THY'nin karsnda HY ismini anlr hale getiren de ite bu; yani Trkiye i hat uular. lk aamada stanbul'dan Adana, Ankara, Antalya, Diyarbakr, zmir ve Trabzon seferleri yaplrken, Ankara'dan da Adana, Diyarbakr, zmir ve Trabzon seferleri tarifede yer alyor. Enteresan bir bilgi; tarifeli uular arasnda Antalya-Dalaman da mevcut. Belli ki blgesel yolcu trafik hareketinden pay alnmas hedeflenmi. O zamanki para ile 1 milyar TL sermayesi olan irketin filosunda sadece uak bulunmaktayd. Trkiye'de pek tannmayan bu uaklarn bir tanesi BAC 1-11, dier ikisi ise Sud Aviation SE 210 Caravelle modeli uaklard. Amblemi gibi, ilk uann ad da Lale olan HY'nin Mine isimli ikinci tayyaresini halen stanbul Yeilky Havaclk Mzesi'nde grmek mmkn. lk uuundan 10 yl sonra, 1996 ylnda, HY'nin filosunun 16 adet Boeing (737 ve 757) ile donatldn gryoruz. Bu sre zarfnda toplam 10 milyon yolcu tayan irket, d hatlarda tam 47 noktaya sefer yapar hale gelmiti. Fakat 15 yla yakn bir sre halkn hizmetinde olan HY, ml problemler sebebiyle maalesef 2000 ylnda gklere veda etmek zorunda kalmt. Daha 1980'li yllarn ortasnda, ticar havayolu sektr gibi bir hayli meakkatli bir ie soyunan ve kendilerinden sonra gelen giriimcilere cesaret alayan hr mteebbislerimize sayglarmz gnderiyoruz. Grsel: Milliyet Gazetesi Arivi

Gogo, Uu Esnas nternet Balantsnda Ak Ara ndeThursday, July 14, 2011Geen ay yazdmz bir yazda, havayolu irketlerine uu esnas internet balant hizmeti salayan Gogo adl irketin mterilerini saym ve ak ara nde olduunu belirtmitik. zellikle ABD'de ok kuvvetli bir konumda olan Gogo'nun mterileri arasnda Air Canada, airTran, Alaska Airlines, American Airlines, Delta Air Lines, Frontier, United Airlines, US Airways ve Virgin America bulunuyor. Jaunted'da yaymlanan ve Amerikal irketlerin uu esnas elence ve balanrlk

Havayolu 101

19

sistemlerinin incelendii bir makalede, irketlerin yolcularna sunmakta olduklar internet, TV yayn, Mzik ve Oyun imknlarndan bahsedilmi. Burada aka grlyor ki, bir istisna hari Amerikal irketlerin uu esnas internet balants ya Gogo, ya da hi yok! :) O istisna, internet balants olarak Row 44 firmasn kullanan Southwest. Row 44' Gogo'dan ayran en nemli zellik, internet balants iin yer istasyonlar yerine uydu balantsn kullanmas. Amerika'daki uu esnas internet pazar, nmzdeki yllarda bir hayli hareketlenecee benziyor. Alt yap almalarn ABD geneline yayabilen bir Row 44'n, Gogo'ya rakip olmamas iin hi bir sebep bulunmuyor. Ama Gogo'nun mevcut mteri veritabanna bakldnda, bunun ok da hzl ve kolay olmayaca aka grlmekte.

Yeilky'den Kurtky'e Uakla Gidilir mi?Friday, July 15, 2011nmzdeki gnlerde stanbul'un iki boaz kprsnde birden bakm almalar yaplacak. Hi temenni etmeyiz ama bakm almalar sebebiyle kprlerin iki gnlne tamamen kapatlmak zorunda kalndn dnsenize. stanbul trafii ne hale gelir acaba? Byle bir durumda, stanbul Atatrk Havaliman ile Sabiha Gken Havaliman arasnda uak seferleri yaplr myd? ki liman arasndaki ku uumu mesafe 43 Km. Kprlerin kapal olduu artlarda, Yeilky'den Kurtky'e uakla gidilir miydi? lkemizde mmkn olur muydu bilemiyoruz ama bu hafta sonu ABD'nin Los Angeles kentinde byle bir ey yaanacak. Kentin nl 405 numaral otoyolu, byk bir bakm almas iin Cumartesi-Pazar gnleri kapal olacak. Kent sakinleri tarafndan "Car-mageddon" eklinde tanmlanan bu olay yznden Los Angeles'ta byk bir trafik skkl yaanaca tahmin ediliyor. Bu kemeketen kurtulmak isteyenlere zm getiren irket ise JetBlue oldu. "Over-the405" sloganyla yola kan irket, 16 Temmuz Cumartesi gn yolcularna, ehrin gneyindeki Long Beach Airport ile kuzeyindeki Bob Hope Airport arasnda karlkl iki sefer sunuyor. ki liman arasndaki ku uumu mesafe 47 Km. Yani hemen hemen stanbul Atatrk ile Sabiha Gken Havalimanlar arasndaki kadar. Ve tek yn bilet creti sadece 4 USD.

20

Havayolu 101

nsana lgnca gelen bu fikir sizce tutmu mudur? Evet; toplam drt seferde arz edilen 600 koltuk, sadece iki saat iinde tkenmi durumda. Karayolu trafiindeki bir soruna bylesi bir zm reten JetBlue'yu tebrik etmekten baka yapacak bir ey bulunmuyor. :)

THYnin Yeni Boeing 737-900lerinin lk Uu Noktas Neresi Olacak?Monday, July 18, 2011Getiimiz Haziran aynda bir test uuu esnasnda ekilen ve Flickr'a yklenen bir fotorafn yaymladmz, THY'nin yeni Boeing 737-900'lerinin ilk uu noktas neresi olacak dersiniz? Havayolu irketlerinin tarife deiikliklerini ok yakndan takip eden Airline Route adl web sitesinin haberine gre, yeni 737900'lerin THY uu anda kullanlaca ilk nokta Senegal'in bakenti Dakar olacak. Ald tarihten bu yana geni gvde uaklar ile hizmet verilen bu nokta, Kasm ayndan itibaren THY'nin filosuna katlmaya balayacak olan Boeing 737-900 tipi uaklarla ulalr hale gelecek. lk uu tarihi olarak 24 Kasm 2011 tarihi tespit edilmi. Ama tabii her zaman olduu gibi, operasyonel sebeplerle bu tarihte deiiklik olabileceini hesaba katmakta fayda var. Unutmadan ekleyelim; filoya yeni katlacak 737-900'ler "ER", 737 ailesinin uzun menzilli versiyonlarndan. THY'nin kendi Boeing 777-300ERlarnda kullanlan Comfort Class koltuklar bu uaklarn business snfnda yer alacak. Yat as artrlan bu koltuklarda zel ekranlar da yer alacak. Economyde ise koltuk aralklar filodaki dier 737lere gre daha geni olacak. Bylece THY'nin zellikle son be yldr srdrmekte olduu Afrika alm da yeni bir ivme kazanm olacak.

THY'nin Temmuz Mnsnde Neler Var?Tuesday, July 19, 2011Havayolu 101 ekibi olarak getiimiz haftasonu gerekletirdiimiz stanbul-Barselona seyahatinde, yine THY'nin zengin economy class mnsyle karlatk.

Havayolu 101

21

Bundan drt-be sene kadar nce Do&Co ile yapt ortakln ardndan, uu esnasnda yolcularna sunduu ikram kalitesinde gzle grlr bir ykseli ivmesi yakalayan THY, hatrlanaca zere 2010 ylnda, Skytrax tarafndan yaplan deerlendirmede En yi Economy Class kram dln kazanmt. te TK1853 ve TK1854 uu numaral seferlerdeki THY economy class mnleri: I) a- Sade yourt b- Kahvalt taba (Beyaz peynir, gouda peyniri, siyah ve yeil zeytin) c- rplm yumurta (Hindi jambon, kaarl tost, zgara domates ve yeil biber) d- Ekmek, Tereya ve Reel II) a- Zeytinyal barbunya b- Baharatl tavuk sote (Sebze trls, sade pilav) veya c- Izgara dana kfte (Domatesli patlcan sote, patates graten) d- Bademli kek THYnin Economy Class mnsnde yer alan iecekler ise u ekilde:

22

Havayolu 101

1- Meyve Sular: Portakal, Domates, Vine ve Elma 2- Merubat: Cola, Cola Light, Sprite, Ice Tea, Maden Suyu ve Ayran 3- Scak ecekler: Kahve ve ay 4- Biralar: Tuborg ve Efes Pilsen 5- Alkoll kiler: Viski, Cin, Votka, Rak Bakalm THYnin bu zengin mns geen seneki baarsn gstererek, Skytraxte yeniden zirveya kacak m?

American Airlines Karde Pay YapacakWednesday, July 20, 2011Filosunu yenileme almalar kapsamnda, 250-280 arasnda yeni dar gvde uak siparii verecei getiimiz ay ierisinde haber konusu olan American Airlines'n hangi uak firmasn tercih edecei merak edilmeye devam ediyor. Liste fiyatyla yaklak 23 milyar USD tutarnda olacak bu sipari, en azndan imdilik, AirAsiann rekorunu kracak gibi grnyor. 613 uaklk filosunun tamam Boeing modellerinden oluan American Airlinesn bu sipari erevesinde 100 civarnda Airbus siparii edebilecei konuuluyordu. Ancak dn Reuters tarafndan yaynlanan bir habere gre, American, verecei yeni siparite "karde pay" yaparak, tek bir uak reticisi ile hareket etme stratejisini deitirme niyetinde. Bylece, irketin filosuna Boeing 737-800 tipi uaklarn yan sra, 125-140 civarnda da Airbus A320neo'nun dahil olma ihtimali git gide kuvvetleniyor. Boeing'in, Airbus'n 320neo'suna karlk olarak, 737'nin motorlar yenilenmi bir versiyonunu teklif ettii de gelen haberler arasnda. Bu haber doru karsa, 320neo'ya karlk olarak yakn tarihe kadar "biz sadece motorlar deil, tm ua yenileyeceiz" diyen Boeing'in, American gibi byk bir mteriyi karmamak iin i planlarndaHavayolu 101

23

deiiklie gideceini n grebiliriz. Sipari kararnn nmzdeki bir-iki ay ierisinde kesinlik kazanmas bekleniyor.

Madrid ve Barselona Havalimanlar SatlyorWednesday, July 20, 20112008-2009 kresel ml krizinden en fazla etkilenen lkelerin banda gelen spanya'da sular durulmuyor. Evvelsi gn yaplan bir aklamaya gre, halen spanya devletinin idaresinde olan Madrid Barajas ve Barselona El Prat havalimanlarnn iletmesi, nmzdeki Kasm aynn sonuna kadar satlacak. Devlet, elindeki hisselerin %90'n devretmeyi hedefliyor. Szkonusu havalimanlarnn iletme ruhsat, 20 yllk bir sre iin devrediliyor. Buna ilave olarak be yl uzatma opsiyonu mevcut. Bylece Madrid Barajas'tan 3.7 milyar Euro, Barselona El Prat'tan ise 1.6 milyar Euro gelir elde edilecei tahmin ediliyor. Ayrca, iletme hakkn elde eden firmalar, havalimanlarnn yllk gelirinin %20'sini devlete aktaracak. 2012 tahminlerine gre bu rakam Madrid iin 150 milyon, Barselona iin 80 milyon Euro mertebesinde gerekleecek. Tabii yaklak 30 yldr Avrupa Birlii yesi olan spanya'da en byk iki havalimannn iletmesinin imdiye kadar devlette olmas ayrca dikkat ekici. Hatrlanaca zere stanbul Atatrk Havaliman'nn iletmesi, bundan yaklak 12-13 sene nce zel sektre devredilmi, yenilenen d hatlar terminalinin resm al 3 Ocak 2000 tarihinde yaplm ve 10 Ocak'tan itibaren de fiilen hizmete girmiti.

American Airlines 460 Uaklk Sipari VerdiWednesday, July 20, 2011Daha bu sabahki yazmzda American Airlines'n verecei byk sipariten bahsetmi ve muhtemelen Airbus ile Boeing arasnda dengeli bir seim yapacan vurgulamtk. Ancak az nce gelen habere gre American, seimini arlkl olarak Airbus'tan yana kullanm durumda. Boeing'in resm Twitter kanalndan yaplan aklamada American'n, motorlar yenilenmi 24Havayolu 101

737'ler iin 200 kesin ve 100 de opsiyonlu olmak zere toplam 300 adetlik sipari verdii belirtiliyor. te yandan Airbus'n ald sipari says ise tam 260 adet. lave olarak 365 adet de opsiyon var. American'n Airbus'a verdii kesin sipari, A320 ve A320neo arasnda eit olarak blnm. 2013 ylnda balayacak teslimatlarn 2022'ye kadar devam etmesi bekleniyor. Sipariin opsiyonlu blmnn teslimatlar ise (eer kesin siparie dnrse), 2025 ylna kadar devam edecek. Bylece daha nce de belirttiimiz gibi Air Asia'nn sipari rekoru ok ksa mrl oldu. Yeni rekor American'a geerken, gzler yine byk bir sipari vermesi beklenen Delta'ya evrildi. Bakalm Delta, sektrde hzla ykselen tay nereye ekecek?

Petrol Fiyatlarndaki Son Durum Ne?Thursday, July 21, 20112010 ylnn sonlarndan itibaren yukar ynl harekete balayan ve bu yln banda Arap lkelerinde yaanan olaylarla birlikte iyice ivmelenen petrol fiyatlarndaki son durum ne? u gnlerde petrol fiyat, varil bana, BRENTte 118 ve WTIda 99 USD seviyelerinde seyrediyor. Nisan aynn ilk yarsnda fiyatlar srasyla 125 ve 112 USD mertebesine ulamt. Petrol fiyatlarnn gidiatna yle bir bakalm. Bundan byle, nceki yazlarmzdan farkl olarak, petrol fiyatnn hesaplanmasnda Index Mundi sitesinden aldmz ve BRENT, WTI (West Texas Intermediate) ve Dubai Fateh spot fiyatlarnn basit ortalamas olan rakamlar kullanacaz. Geen yln, yani havayolu sektrnn ciddi manada kr ettii 2010 ylnn ilk alt ay ile bu yln (2011) ilk alt ay arasndaki petrol fiyat art oranlar srasyla u ekilde: Ocak 10/11: %20 ubat 10/11: %31 Mart 10/11: %37 Nisan 10/11: %38

Havayolu 101

25

Mays 10/11: %43 Haziran 10/11: %42 Son 10 gn ierisinde bulunduumuz Temmuz aynda da petrol fiyatlarnn hz kesmedii grlyor. Fortune dergisinde yaynlanan bir haberde, ortalama 100 Dolar olan petrol fiyatnn, havayolu sektr tarafndan telafi edilemeyecei iddia ediliyordu. Anlalan o ki, yeni bir kresel iktisad kriz olmad mddete, yksek petrol fiyatlaryla yaamaya almamz gerekiyor ve modeline gre havayolu irketlerinin toplam maliyetleri ierisinde %30-60 arasnda yer tutan akaryakt giderleri, bu gidile sektrn bu seneki muhtemel krn yiyip bitirecek gibi grnyor.

Gkyznn iPhone'u Hizmete GirdiThursday, July 21, 2011Bundan drt yl nce kamuoyuna ilk tantldnda, Havayolu 101, Boeing 787 Dreamliner' " ticar havayolu sektrnn iPhone'u " eklinde tanmlamt. Belki de son 20 sene ierisinde ilk kez bir byk uak reticisi, radikal farkllklara ve yeniliklere sahip bir ua dnyann hizmetine verecekti. Ancak yeni tayyarenin retim aamasnda art arda yaanan aksaklklar, 2008 ylnn Mays ay olarak tespit edilen ilk teslim tarihinin yldan fazla telenmesine sebep olmutu. "Dreamliner" ad, mstehz bir ifadeyle "Delay-liner" olarak telaffuz edilir hale gelmiti. te tm ticar havayolu sektrnn uzun zamandr bekledii an geldi. Boeing 787 Dreamliner'n ilki bugn, Japon havayolu irketi All Nippon Airways (ANA) tarafndan hizmete verildi. Boeing 787'nin ilk ticar seferi, Narita (Tokyo) ile Hong Kong arasnda zel bir charter uuu eklinde yapld. Havayolu 101 olarak herkes iin hayrl olmasn temenni ediyoruz. Bu vesileyle, sektrn "uan iPhone'u" olmaya aday 787'nin ne kan zelliklerine ksaca yeniden bir bakalm: 1. Karbon-fiber ve sertletirilmi plastikten mrekkeb komposit madde ile retildi 2. %20 daha az yakt sarfiyat 3. %30 daha az bakm maliyeti 1. Motor : Bleedless 2. Kabin iinde hava temizleyici sistem 3. Mevcut uaklara nazaran daha yksek kabin basnc ve nem oran (kabin basnc 6000 fit olacak) 26Havayolu 101

4. 5. 6. 7. 8. 9.

Byk pencereler (mevcut uaklardakilere gre neredeyse iki kat) Daha byk ba st dolaplar Kabin ii zel klandrma (gn doumu, gece gibi) Tavan ve kabin ii bagaj blmlerinde yeni, ferah tasarm Daha byk tuvaletler Vertical Gust Suppression : Yolculuk esnasnda trblansa girildiinde yolcular zerinde meydana gelen dme hissini azaltc bir sistem.

Tm bunlarn yannda, Japon ANA firmasnn, bu ua iletecek ilk firma olma sebebiyle byk bir pazarlama ve tantm avantajna sahip olacan vurgulamamz gerekiyor. Toplamda 55 adet sipari vermi olan ANA, Boeing 787'yi ilk olarak u hatlarda kullanacak: Haneda (Tokyo) - Frankfurt (Uluslararas uzun menzil) Haneda (Tokyo) - Pekin (Uluslararas ksa-orta menzil) Haneda (Tokyo) - Okoyama ( hat)

Hackerlar imdi de Mil Puanlarna DadandFriday, July 22, 2011Online bankaclk ifresi, email parolas, cep telefonu numaras derken, hackerlar imdi de mil puanlarna dadand. Havayolu sektrnn son 30 senede kaydettii hzl byme, getiimiz 1 Mays'ta 30. yagnn kutlayan sk uan yolcu programlarnn da nemini bir hayli artrd. Mil puanlar sadece cretsiz bilet kestirmeye yarayan bir olgu halinden, havayolu irketlerinin hazrladklar kataloglar zerinden bir ok rn satn almaya yarayan bir takas aracna evrildi. Tabii yolcularn hesaplarnda biriken bu miller, bir bakma para yerine gemeye balaynca, organize biimde sahtecilik ileri yapan kiilerin dikkatini ekti. Mesela Brezilya'daki bir ete, yine karanlk ilerde kullanlmak amacyla kullanlabilecek bir botnet'i 60.000 mil'e satla karm. Yine bir baka ete, alnt kredi kart numaralarn, yine alnt olan mil puanlaryla takas etme frsat aramaktaym. Brezilyal bir havayolu irketinin sk uan yolcu programndaki bir yesinin, 7600 USD'lik mil puan aldrd iddia ediliyor. Bir hayli ciddi bir mebla. Pek iyi; yolcularn hesaplarnda biriken mil puanlar nasl alnyor?Havayolu 101

27

Kt huylu hackerlar tarafndan gerekletirilen bu hrszlk vakalarnn ilk aamasnda, seilen kurbanlara "havayolu irketinden gnderilmi" imaj verilen bir email mesaj yollanyor. Mesajda bir internet linki verilerek, "yelik bilgilerinin gncellenmesi" durumunda yenin ilave mil puan kazanaca bilgisi yer alyor. Bu mesaja aldanp linke tklayanlar ise hackerlar tarafndan hazrlanm olan bir "fishing" sayfasna ynlendiriliyor. lgili havayolu irketinin program yelik blm grnmndeki bu sayfadaki kullanc ad ve parola ksmlarn dolduranlar ise kt bir srpriz bekliyor. Kullanc ad ve parola artk hackerlarn ellerinde. Siz siz olun, emin olmadnz yerden gelen emaillerdeki linkleri tklayp, zel bilgi girii yapmayn. :)

Karbon Emisyonu Sistemi'ne Kar ABD'den Somut AdmFriday, July 22, 2011Yrrle giri tarihi (1 Ocak 2012) yaklatka, Avrupa Birlii (AB) tarafndan tm dnyaya empoze edilmeye allan 'Karbon Emisyonu Sistemi'ne kar olan tepki ve giriimler hz kazanyor. Bu kapsamda bir sredir faaliyet gsteren ABD'li yetkili ve siyaslerden en somut adm getiimiz aramba gn atld. ABD Temsilciler Meclisi Ulatrma Komitesi tarafndan Kongre'ye sunulan bir kanun teklifiyle konu, ABD'nin en st siyas biriminin gndemine getirilmi oldu. Sz konusu kanun teklifi yasalarsa, Ulatrma Bakanl, ABD'li havayolu irketlerinin AB tarafndan savunulan karbon emisyonu sistemine ye olmasn yasaklayacak. Sunulan kanun teklifinde AB aka uluslararas hukuk kurallarn ihlal etmekle itham ediliyor. ABD'li havayolu irketlerinin byk bir dezavantaja maruz kalaca, ABD vatandalarnn ilerini kaybedecei ve neticede bir ticaret savann balayaca da yine kanun teklifinde bulunan dier dikkat ekici hususlar. Bunun yan sra, AB tarafndan toplanacak parann ne amala kullanlacann effaf olmamas da eletirilen konular arasnda. AB tarafndan ampiyonluu yaplan karbon emisyonu sistemi tartmas git gide ilgi ekici hale geliyor. Sistemin yrrle giriine sadece be ay kald ve dnyann etkili aktrlerinden ABD ve in, AB'ye akma meydan okumaya balad. Havayolu 101'de son dnemde sk sk ele aldmz karbon emisyonu sistemindeki hesaplama yntemini bir kez daha hatrlamakta fayda var:

28

Havayolu 101

Havayolu irketlerinin demesi gereken miktar, herhangi bir uuun sadece AB hava sahasnda gerekleen ksmna gre deil, sz konusu seferin tamamnn uzunluuna gre hesaplanacak. Yani toplam mesafesi 8.000 Km civarnda olan bir Pekin-Londra seferinin sadece 1.500 Kmlik blm AB hava sahasnda icra edilirken, ABnin karbon emisyonu sistemine gre yaplacak demede, 8.000 Kmlik toplam mesafe baz alnyor.

HK Airlines'n Gz, Hong Kong-Londra HattndaSaturday, July 23, 2011Hong Kong Airlines'n (HK Airlines) gz, Asya ile Avrupa arasndaki en youn yolcu trafiine sahip olan Hong Kong-Londra hattnda. Hong Kong-Londra hattn dier youn pazarlardan ayran en nemli zellii, business class yolcusunun toplam yolcu says ierisindeki paynn yksek olmas. Tek ynde haftalk 20.000 gibi hayli yksek bir koltuk arznn olduu bu hatta halen Cathay Pacific (pazarn %50'si Cathay'da), British Airways (%21), Qantas, Air New Zealand ve Virgin Atlantic sefer dzenlemekte. Son bir yldr filosunun yeni Airbus A330-200'lerle glendirmekte olan HK Airlines, gelecek sene teslim alnacak adet Airbus A330-200'i 116 tam yatan koltukla donatarak bu uaklar Hong Kong-Londra hattnda "all business" konfigurasyonu ile uuracak. irketin dier A330'lar 24 koltuk business ve 259 koltuk economy class olmak zere iki snfl. Asya'da halen Singapore Airlines (Airbus A340-500 & 100 koltuk & Singapur - Newark ve Los Angeles) ve All Nippon Airways (Boegin 737-700 & 38 koltuk & Tokyo-Bombay) all business eklinde dzenledikleri uaklarla yolcularna hizmet veriyor. HK Airlines bylece, Asya ile Avrupa arasnda all business eklinde konfigure edilmi uaklarla sefer yapan ilk havayolu irketi olmay hedefliyor. Ancak sz konusu pazarn en nemli zellii, burada seyahat eden yolcularn byk oranda "kurumsal mteriler" olmas. Bu yzden HK Airlines'n ii bir hayli zor olacaa benziyor. Zira havayolu irketleriyle mterileri olan firmalar arasnda uzun dnemli biimde yaplan kurumsal anlamalara nfuz etmek ok da kolay olmuyor. HK Airlines'n yzleecei bir baka zorluk da, Heathrow'daki slot problemi olacak. irket, bu havalimanndan slot almasnn zorluunu ngrerek, daha ziyade Gatwick'e odaklanmay tecih etmi. Business class yolcularnn ok da tercih etmedii bir havaliman buras. Yakn gemite MAXjet, Eos ve Silverjet adl irketler all business pazarna ynelikHavayolu 101

29

giriimler olarak hafzalarmzdaki yerlerini koruyor. Sadece all business uaklarla faaliyet gsteren ve hedeflerine ulaamayan bu irketler 2007 sonu, 2008 ba gibi art arda iflas ederek sektre veda etmek zorunda kalmlard. HK Airlines'n byle bir riski bulunmuyor. Ayrca irket, in'in en zengin blgelerinden olan Guangdong'daki business yolcu trafiini, planladklar Hong Kong-Londra hattna kanalize edebileceine inanyor. Yolcularn hizmetine 2012 ylnda sunmay plandklar bu yeni i modeli konusunda HK Airlines'a baarlar diliyoruz. Konuyla ilgili daha detayl bir analize, CAPA'nn web sitesinden ulaabilirsiniz.

Yeilky Havaliman - 1971Monday, July 25, 2011Bu ayki nostalji kemizde, Atatrk (Yeilky) Havaliman'nn 1970'lerdeki genileme almalarna uzanyoruz. Eskiden 18-36 olarak tanmlanan ve geen sene 06-24 pistinde yaplan bakm almasnn ardndan ad 17-35 eklinde deitirilen kuzey-gney pistinin inaat 1968 ylnda balam ve 1971 ylnn sonunda tamamlanmt. O yllarda, byk bir ksm i hat olmak zere yllk 1,5-2 milyon civarnda yolcu trafiine sahip olan Yeilky Havaliman'ndaki genileme almalar kapsamnda, yeni bir pistin yan sra, her biri be milyon yolcu kapasiteli olacak drt ilave terminal binas yaplmas planlanmaktayd. naatna 1972 ylnda balanmas planlanan ilk terminal binasnn n grlen tamamlanma tarihi ise 1975 ylyd. Pistin tamamland tarihlerde Milliyet Gazetesi'nde bu konuyla ilgili olarak kan bir haberdeki nokta zellikle dikkat ekiyor. Bunlardan ilki, dnya genelindeki turist trafii ile ilgili olarak yaplan tahmin. Habere gre, turist trafii 1980 ylna kadar ykselecek, o tarihten sonra ise de geecekti. ok kr byle bir ey yaanmad. kinci olarak; Londra yaknlarndaki Essex'te, Heathrow'un yerini alacak modern bir havalimannn inaatna baland bilgisi yer alyor. Aradan geen 40 senelik sreye ramen Heathrow'un yerini alacak yeni bir liman ina edilmedi.

30

Havayolu 101

Ve sonuncusu; Yeilky Havaliman'na yaplacak yeni terminallerin ehirii trafik balantsn rahatlatmak amacyla, Sirkeci-Halkal arasndaki banliy tren hattna bir ilave yaplarak, yolcularn dorudan yeni terminalin altna ulamas salanacak. lk ikisi bir yana, keke nc nokta gereklemi olsayd diyoruz. Anlalan o ki, Trkiye'nin o gnlerde ierisinde bulunduu zor iktisad artlar, Yeilky Havaliman'nn geniletilmesi iini de akamete uratm ve demiryolu balants bir yana, terminaller dahi tamamlanamam. Fotoraflar: Milliyet Gazetesi Arivi ve DHM web sitesi

Ryanair, Nisan-Haziran Dnemi Performansn AkladMonday, July 25, 2011Gnde 1500'den fazla uu yapan, Avrupa'nn dev dk maliyetli taycs Ryanair, Nisan-Haziran dnemi performansn aklad: 140 milyon Euro net kr. Analistlerin tahmini, 150 milyon Euro idi. Ryanair'in yllk kr hedefi ise 400 milyon Euro mertebesinde. aylk dnemde gelirini %29 orannda artran irket, geen seneye gre 3 milyon daha fazla yolcu tad. Akaryaktnn ciddi oranda bir blmn hedge etmesine ramen, geen seneye gre yaklak %50 daha pahal hale gelen akaryakt fiyatlar, Ryanair'in sonularna ilave 200 milyon USD olarak yansd. aylk dnemdeki yolcu art oran %18 olurken, ortalama bilet fiyatlar %11, tl gelirler ise %22 orannda ykseli kaydetti. Gemi yllarda akaryakt hedging'i sebebiyle bir hayli zarar eden Ryanair bu kez turnay gznden vurmu durumda. irket, gelecek sene Mart ayna kadar olan dnem dahilinde akaryaktnn %90'n ortalama 86 USD gibi bir hayli avantajl bir fiyat zerinden hedge etti. Hatrlanaca zere, petroln varil fiyat u sralar WTI'da 99 USD ve BRENT'te ise 118 USD civarnda seyrediyor.

Havayolu 101

31

THY, pek Yolu'nda Pedal BasyorTuesday, July 26, 2011Trk Hava Yollar (THY) Genel Mdr Temel Kotil, getiimiz gnlerde katld bir toplantda, THY'nin zellikle Avrupa ile Asya arasnda tamakta olduu transit yolcu trafiine gndermede bulunarak, "THY, gnmzn pek Yolu zerinde faaliyet gsteriyor" mealinde bir aklama yapmt. Bu aklama tazeliini korurken, Hong Kong'tan gelen bir sponsorluk haberi bizlere, THY'nin modern pek Yolu tamacln tantm amacyla ilgin admlar atmakta olduunu gsterdi. THY, Hong Kong'ta bulunan ve gen yataki sporculara destek olmay amalayan "Sports for Hope" derneinin faaliyetlerine katkda bulunmak amacyla, ran'n Mehed kentiyle in'in Kagar kenti arasnda yaplacak bisiklet turuna sponsor oldu. Andrea Oschetti adl bisikletinin 31 Temmuz'da balataca turun, 3.100 Km sonunda 19 Eyll'de tamamlanmas hedefleniyor. Yedi hafta srecek aktivite boyunca ran ve in'in yan sra; Trkmenistan, zbekistan, Tacikistan ve Krgzistan da ziyaret edilecek. Son derece zorlu iklim ve tabiat artlar altnda yaplacak bu tur sonucunda toplanacak para ile gen yataki sporcularn desteklenmesi amalanyor. Hong Kong'ta ikamet etmekte olan Oschetti, memleketi talya'ya yapt seyahatlerinde ise THY'yi tercih ediyor. Web sitesinde yapt aklamada Trk insan ve stanbul'dan vgyle bahseden sporcu, THY ile seyahat etmeyi, "pek Yolu'nda yaplacak bir yolculuun ada versiyonu" eklinde tanmlam.

Hub&Spoke Yapsnn DezavantajlarTuesday, July 26, 20111978 ylnda ABD'de gerekletirilen i hat deregulasyonu ve 1990'larda Avrupa Birlii'nde yaanan serbestleme sonras hzla yaylan hub&spoke i modelinin, lek ekonomisinden gelen avantajlar olduu gibi baz dezavantajlar da bulunuyor.

32

Havayolu 101

te hub&spoke yapsna ar gvenen network tayclar, dk maliyetli tayclar karsnda zor durumda brakan zayf noktalar: 1. Kaynak kullanm orannn dkl 2. Hub'da uygulanan dalga sistemi sebebiyle, yer iletme hizmetinde kullanlan her trl kaynan utilizasyonu gn ierisindeki belli zaman dilimlerinde maksimuma karken, gnn dier zamanlarnda bir hayli dk seviyelere iniyor. 3. Yine ayn dalga sistemi sebebiyle, uak ve uu ekibi olabilecek sreden daha az utilize ediliyor. 1. Artan ticar karmaklk 2. Envanter takibi ve fiyatlama konularnda zel karmak algoritmalar kullanlmas. 3. Karmak pazar aratrmas ve rekabet analizi yaplmak zorunda kalnmas. 1. Artan operasyonel karmaklk 2. Transit yolcu ve bagajlarnn hzl bir biimde aktarlabilmesi iin, yksek teknoloji rn ve yksek maliyetli bagaj dzenleme ve tama sistemlerinin kullanlmas. 3. lave gvenlik nlem ve altyaplar (r: AB bnyesindeki havalimanlarndaki Schengen ve non-Schengen ayrm) 4. Dalga sistemi nedeniyle zincirleme tehir riskinin bir hayli yksek olmas. Hub&Spoke yapsnn bu zayf ve yksek maliyetli noktalar, dk maliyetli tayc i modelinin doup gelimesine istemeden de olsa byk katk yapmtr. modellerini mmkn mertebe basit hale getirip standardize eden dk maliyetliler, yksek uak ve ekip utilizasyonunun yan sra, hayli dk yer iletme maliyetlerine ulamay baarmlardr. zet olarak sylemek gerekirse; hub&spoke yapsndan vazge(e)meyen bir network taycnn, dk maliyetli tayclarn elde ettii maliyet tabanna ulamas hi bir zaman mmkn grnmemektedir.

Havayolu 101

33

Havayolu Sektrnde Rekabet ve Herfindahl EndeksiWednesday, July 27, 2011Havayolu 101'de bundan iki yl kadar nce deindiimiz Herfindahl Endeksi'ni, bu kez farkl bir adan yeniden ele alyoruz. Orris Herfindahl ve Albert Hirschman adl iktisatlar tarafndan formlize edilen ve literatrde Herfindahl Endeksi (HHI) olarak bilinen lm sistemi, herhangi bir sektrdeki rekabet dzeyini tespit etmeye yaryor. Bu endeks, zellikle ABDde gerekletirilen irket birlemelerinin rekabeti menfi ynde etkileyip etkilemediinin anlalmasnda ilgili devlet kurumlar tarafndan aktif bir biimde kullanlmakta. HHI forml u ekilde:

HHI < 100 : Rekabet dzeyi ok yksek HHI < 1000 : Piyasa pek younlamam (rekabet dzeyi manasnda) 1000 < HHI < 1800 : Piyasada orta derece younlama var HHI > 1800 : Piyasada yksek dzeyde younlama var (oligopol) HHI = 10.000 : Tekel piyasaHavayolu irketlerinin, hat baznda yaptklar kr-zarar analizlerinde, HH endeksinin iaret ettii rekabet dzeyinin de mutlaka hesaba katlmas gerektiine inanyoruz. Zira 1800 puann zerindeki pazarlarda kr ediyor olmak, irketin gerek performansn deerlendirme noktasnda yanltc olabilir. Endeksin ilk iki kademesinin bulunduu 1000 puann altndaki pazarlarda kr etmek pek kolay olmayabilir. Ama en azndan, 1000-1800 puan arasnda yer alan pazarlarda krlln hedeflenip bu hedefe ulalabilmesi, bir havayolu irketinin bilanosuna mspet ynde byk katkda bulunacaktr. te yandan, 1800 puann zerindeki blmde yer alan hatlarda zarar ediyor olmak ise bir hayli kritik sonular beraberinde getirecektir. zellikle 10.000 puan st snrna yakn blgelerdeki pazarlarda zarar ediyor olmak, sektr genelinde pek msamaha gsterilemeyecek duruma iaret eder. Tabii zellikle network tayclar iin, yani hub&spoke yapsnda faaliyet gsterip transit yolcu saysnn nemli yer tuttuu havayolu irketleri iin, HH endeksinin kullanmnda dikkatli olmak art.

34

Havayolu 101

Hat performans analizinde, hem yerel hem de transit pazar paynn hesaba katlmasnn en dorusu olacana inanyoruz.

Havayolu irketlerinin Hazrlad 10 Viral VideoWednesday, July 27, 2011nternet balant hz ve web sitelerinin veri depolama imknlarnda son 5-6 yl ierisinde elde edilen hzl arta paralel olarak, reklam-pazarlama almalarnda video grntlerinin nemi ve oran da gn getike artyor. SimpliFlying'den Shubhodeep Pal tarafndan hazrlanan sunumda, son dnemde havayolu irketleri tarafndan hazrlanan viral video almalar ele alnm. te sunumda yer alan baz viral kampanyalarn ayrntlar: 1. Air New Zealand: 2. "Nothing to Hide" 3. Bilet fiyat politikalarnn effaf olduunu vurgulamak amacyla, personelin vcudu uniforma eklinde boyand. 4. Amalar: Sadakat, Gelir, liki gelitirme 5. Youtube'da 7 milyona yakn izlenme says. 1. Southwest: 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. "Singers and Rappers" Gvenlik anonsu bir kabin grevlisi tarafndan rap tarznda yaplyor. Amalar: Sadakat, liki gelitirme Youtube'da 700.000'e yakn izlenme says. Jetblue:

"Glass Half Full" Dier irketlerin uu esnasnda iecekleri sunu ekli eletiriliyor. Amalar: Sadakat, Gelir, liki gelitirme Youtube'da 70.000 civarnda izlenme saysna sahip. Ayrca uaktaki diz mesafesinin vurguland videoyu da tavsiye ediyoruz. 1. KLM: 2. 3. 4. 5. 1. "Economy Confort Class Lansman" KLM'in yeni rn, bir illzyonist tarafndan tantlyor. Amalar: Gelir, liki gelitirme Youtube'da 1,5 milyona yakn izlenme says. Lufthansa:

2. "Pillowfight" 3. Uu esnasnda, kabin ekibi ve yolcularn hep birlikte oynad bir yastk savann grntleri. Lufthansa gibi ciddiyetiyle bilinen bir irkete ait olmas zellikle dikkatleri ekiyor.Havayolu 101

35

4. Amalar: Sadakat, liki gelitirme 5. Youtube'da 1,2 milyona yakn izlenme says. Bu noktada, bu sunumda olmayan ama bundan 3-4 ay kadar evvel THY tarafndan hazrlatlarak, online mecralara yaylan "inanilmaz evlenme teklifi" videosunu da hatrlamak gerekiyor. Youtube'da 700.000 civarnda bir izlenme oranna dahip olan videoda, THY'nin sk uan yolcu program Miles&Smiles'n n planda olduu grlyordu.

Balant Yapsn Etkileyen Dokuz EtkenThursday, July 28, 2011"Connectivity", ngilizce'den Trke'ye tercmesi zor olan kelimelerden biri. Bu kelime havayolu sektrnde, tarife hazrlanrken en fazla dikkat edilmesi gereken konulardan bir tanesi olan balantl uular nitelemek iin kullanlyor. ok fazla kafa karklna yol amamak iin "balant yaps" olarak tercme ediyoruz. zellikle Hub&Spoke eklindeki uu ana sahip olan network tayclar iin, irketin hub'nda, uularn mmkn olan en ksa zamanda ve en fazla balantl uua imkn verecek ekilde dzenlenmesi art. te tarifedeki balant yapsn belirlerken dikkat edilmesi gereken dokuz etken: 1. Gelen (inbound) ve giden (outbound) uu says 2. Gn ierisindeki her bir 'bank'in geici tasarm. (Gn ierisindeki bir dalga, gelen uular (bank) ve giden uularn (bank) toplam ile ortaya kyor) 3. Gn ierisindeki toplam bank says 4. Yn (Havayolu irketinin uularnn arlkl yn: Dou-Bat veya Kuzey+DouBat gibi) 5. Dngsel ablon (Rotational Pattern; bir uan hub'dan kalkp, gidecei nokta veya noktalara ulap yeniden hub'a geri dn) 6. Havaliman altyaps 7. Tesadf balant yaps 8. MCT (Minimum Connecting Time) 9. Bank'lerin kendi i yaplar Kaynak: P. Goedeking, Networks in Aviation

Turkish Airlines goes Byzantine chic with its new lounge at Istan...Thursday, July 28, 2011Ambitious Turkish Airlines (THY), Europes fourth biggest airline and voted best airline in Europe in the 2011 Skytrax survey, has seen passengers soar as a result of an aggressive strategy to turn Istanbuls Atatrk Airport into a hub for passengers travelling between Europe, Asia and Africa. One third of THYs passengers currently transits in Istanbul and the airline plans to double this in the near future. To offer the rapidly growing 36Havayolu 101

number of passengers a better experience on the ground, Turkish Airlines has just opened a renovated and expanded lounge at Istanbul Airport. Byzantine chic The large, 3,000 m2 lounge (nearly three times the size of the former 1100m2 lounge) can accomodate 2,000 passengers per day and is divided in several sections, among which are a billiard hall and library, a TV wall, business centre, and a play room for children. The lounge also includes private relaxation rooms, showers with special toiletry kits, and a private infant room. Catering in the lounges is provided by gourmet catering company Turkish Do&Co and passengers can help themselves on an extensive menu of hot and cold dishes, pastry, while a Turkish pizza (pide) kitchen prepares fresh pizzas on the spot. Besides a fresh juice bar, the beverage section offers Turkish brands such as Uluda soda and Efes beer. The design of Turkish Airlines lounge oozes an ambience of Byzantine chic with curved arches that reflect the airlines Ottoman roots (see also our recent whitepaper for more on how airlines can use their heritage to differentiate the passenger experience). The lounge also features a 150-year old olive tree and automatic piano that reportedly allows passengers to connect their iPod into to have it play their music. The lounge is accessible to Turkish Airlines business class passengers as well as and elite-tier members of THY and Star Alliance loyalty programs. New cabin interiors In October 2010, THY also unveiled a new cabin interior, designed by Priestmangoode. The airlines new business class seats are nearly 2-meter long flat beds and meals are served by an onboard chef. Turkish Airlines new premium economy product, Comfort Class, which will also act as business class seat in THYs new narrowbody aircraft, offers seats with a 45-inch pitch. Economy seating features nine different colours reflecting the colours and visual richness found in Istanbul. THY is also in the process of introducing in-flight broadband, provided by Aeromobile/Panasonic, on its new widebodies.

This article is re-published with kind permission of "www.airlinetrends.com".Turkish Airlines New CIP Lounge (July 2011) [slideshare id= 8713526&w= 510&h= 426&sc= no] View more presentations from Havayolu 101

Havayolu 101

37

Havayolu Sektr kinci eyrek PerformansFriday, July 29, 2011Hafta banda Ryanair'in ikinci eyrek (Nisan-Haziran) sonularn detayl ekilde ele almtk. Son 10 gn ierisinde Avrupa ve ABD'deki bir ok byk havayolu irketinin ikinci aylk dneme ait ml sonular bir biri ardna kamuoyu ile paylald. Genel olarak bakldnda, geen seneye gre %40 civarnda daha pahal olan akaryakt fiyatlarnn ikinci eyrek sonular zerinde menf ynde etkili olduu sylenebilir. Ryanair gibi akaryaktnn %90'lk bir blmn 86 USD zerinden hedge etmi olan irketler ise, artan petrol fiyatlarnn ykc etkisinden byk oranda korunmu durumda. Buna ilave olarak zellikle Kuzey Afrika ve Ortadou pazarlarndan beslenen irketlerin de (r: Air France-KLM) ansnn yaver gitmedii grlyor. te setiimiz baz havayolu irketlerinin aylk performanslar: Ryanair: Net kr/zarar: +139 milyon Euro American Airlines: letme kr/zarar: -78 milyon USD Net kr/zarar: -286 milyon USD United Continental: letme kr/zarar: +808 milyon USD Net kr/zarar: +538 milyon USD JetBlue: letme kr/zarar: +86 milyon USD Net kr/zarar: +25 milyon USD Lufthansa Group (Lufthansa, SWISS, bmi, Austrian Airlines ve Germanwings): letme kr/zarar: +230 milyon Euro Net kr/zarar: +301 milyon Euro Air France-KLM: letme kr/zarar: -145 milyon Euro Net kr/zarar: -212 milyon Euro Delta Air Lines: letme kr/zarar: +481 milyon USD Net kr/zarar: +198 milyon USD 38Havayolu 101

Singapore Airlines: letme kr/zarar: +9 milyon USD Net kr/zarar: +37 milyon USD International Airlines Group (British Airways + Iberia): letme kr/zarar: +190 milyon Euro Net kr/zarar: +94 milyon Euro

Google'n Seyahat Sektrne Giriine Az KaldFriday, July 29, 2011Bundan bir sene kadar nce, Google'n, ITA'i satn aldnn duyurulmas ile balayan tartma devam ediyor. Bu satn alma ileminin belirli artlar dahilinde kabul edilmesinin ardndan almalarn hzlandran Google'n, seyahat sektrne giriine ok az bir sre kald. Sektrdeki dedikodulara gre, uu aramas iin ITA destekli zel bir arama motoru gelitiren Google, nmzdeki haftalarda bunun duyurusunu yapacak. Tnooz'da Evan Konwiser imzasyla yaynlanan bir makalede, Google'n seyahat sektrne giriinin aslnda ok da byk bir negatif etkisi olmayaca iddia edilmi. Makalenin altnda yer alan yorumlardan da anlalaca zere, Konwiser'n bu iddiasna bir hayli itiraz gelmi durumda. te yazarn tezini desteklemek iin ne srd dayanak noktalar: 1. Google'n, ITA firmasn bnyesinde barndrmasnn getirecei avantajlar net deil 2. Google ile bir ITA mterisi olan KAYAK firmasnn rekabeti, "denk kuvvetlerin mcadelesi" eklinde olacak 3. ITA, seyahat sektrnn bu ksmndaki tek oyuncu deil Makalede ayrca, Google'n arama sonular ile oluacak trafii belli bir web sitesine kanalize etmeye cesaret edemeyecei, zira ITA'in satn alnmasna izin verilen resm kararda, rekabet ve anti-tekel hususunun zellikle gz altnda olacann belirtildii de yer alyor. Google'n bu sene banda devreye soktuu "Panda" uygulamasn ve seyahat sektrndeki sonularn dnnce, yukarda ele aldmz makalenin yazar Evan Konwiser kadar serinkanl olamyoruz. :)

Havayolu 101

39

Pet Airways; Evcil Hayvanlar in Seyahat Etmek ok KolayTuesday, August 02, 2011Havayolu sektrndeki "ni" almalardan bahsederken genelde all-business olarak tbir edilen iler gelir akllara. Ancak getiimiz gnlerde rastladmz bir havayolu irketi, i modeli kavramn ok farkl bir boyuta tam durumda: Pet Airways Sadece iki senelik bir gemii olan bu havayolu irketinin hizmet verdii yolcu segmenti, adndan da tahmin edilebilecei zere evcil hayvanlardan oluuyor. :) Beechcraft 1900 tipi turbo-prop uaklardan oluan filosuyla u anda ABD'nin aralarnda New York, Los Angeles, ikago gibi kentleri de bulunan dokuz noktasna hizmet veren Pet Airways'in yolcularnn kimler olduuna buradan ulamak mmkn. Uak kabinleri evcil hayvanlarn en konforlu bir biimde seyahat etmesine ynelik olarak elden geirilmi. Pet Airways'in mli performans ise henz istenen seviyede deil. Bu yln Ocak-Mart dnemine ait sonulara bakldnda, geen yln ayn dnemine gre irketin toplam geliri %49 art gsterek 393.000 USD seviyesine trmanmakla birlikte, 1.6 milyon civarnda net zarar edildii grlyor. Geen yl bu rakam 218.000 USD mertebesindeymi. Havayolu tamaclna ok farkl bir yaklam getiren Pet Airways'i tebrik ediyor, sektrde kalc ve uzun mrl olmalarn temenni ediyoruz.

A340-300 Konforuyla Gnee Direkt UuTuesday, August 02, 2011Havayolu 101'i Twitter'dan takip edenler, 140 karakter dahilindeki mesajlar sayesinde zaman zaman ok enteresan bilgilerle karlama frsat bulabiliyor.

40

Havayolu 101

Dn yaynladmz bir mesajda zamanda yolculuk yapm, " THY'nin New York seferlerinin, Ekim 1992 - Ekim 1994 tarihleri arasnda Newark Havaliman'na yapldn biliyor muydunuz?" diye sormutuk. Bugn yine o tarihlere gidiyoruz. 1993 ylnn Temmuz ay, THY tarihinde ayr bir neme sahip. Airbus'tan sipari edilen drt motorlu dev A340-300'lerden ilki filoya o ay ierisinde katlmt. Bylece THY'nin direkt uu yapabilecei nokta saysnda art salanm, ilk olarak da Tokyo, Bangkok, Singapur ve New York gibi hatlara sefer planlanmt. Milliyet Gazetesi'nde 18 Austos 1993 tarihinde yaynlanan bir reklamda, ite bu gelimenin duyurusu yaplm, Tokyo ile Bangkok & Singapur hatlarnda Airbus A340-300 tipi uaklarn kullanlaca mjdelenmiti. lk aamada Tokyo seferleri yapacak olan yeni uaklar, "A340-300 Konforuyla Gnee Direkt Uu" sloganyla kamuoyuna tantlm ve 340'larla beraber THY tarihinde bir baka ilke daha imza atlarak, "First Class" hizmeti yolcularn beenisine sunulmutu. Fotoraf: Milliyet Gazetesi Arivi

Sky Airlines, Trkiye hatlarna Veda EttiTuesday, August 02, 2011Yaklak 10 yldr Avrupa ile Trkiye arasnda charter tipi faaliyette bulunan Sky Airlines, bu yln banda yurtii tarifeli seferlere balamt.

Havayolu 101

41

15 Ocak 2011 tarihinde "Ho Geldin ampiyon! yi Uular Trkiye!" diyen irketin uu anda ilk aamada stanbul, Ankara, Antalya, zmir, Van, Trabzon ve Diyarbakr bulunuyordu. Ancak 8 Ocak tarihli yazmzda, Sky Airlines' bekleyen zorluklara deinmi ve operasyona dk sezonda balamas, dank filo yaps ve yeni nesle ynelik sosyal medya ortamlarndaki zayflklar ile 59 TL'den balayan bilet fiyatlarnn ne kadar srdrlebilir olduunu sorgulamtk. irketten dn yaplan aklama, Havayolu 101'in ngrsnn maalesef doru olduunu gsterdi. Sky Airlines, Trkiye ihatlarna veda etti. 3 Austos tarihi itibaryla i hat seferlerini bitiren irket bundan byle eskisi gibi, sadece Avrupa charter pazarnda faaliyet gstermeye devam edecek. Geen ylki baarsz Turkuaz Airlines denemesi gibi, Sky Airlines'n i hat maceras da yedi ay gibi bir hayli ksa srede sonulanm oldu.

Havayolu ttifaklar ile Dnya TuruTuesday, August 02, 2011Havayolu ittifaklarnn yolcu nezdindeki belki de en nemli avantaj, ye havayolu irketleri arasnda imzalanan codeshare anlamalar sayesinde oluan geni uu adr. ttifaka ye irketlerinden birisinin sat kanallar zerinden satn alnacak bir biletle, dnyann bir ok noktasna kolayca seyahat etmek mmkn hale geliyor. Air France-KLM ile Delta'nn ban ektii Skyteam (14.000 gnlk uu, 900 havaliman ve 169 lke), sunmu olduu yedi farkl seyahat pass' ile dikkat ekiyor.

42

Havayolu 101

"Skyteam ile Dnya Turu" eklinde tercme edilebilecek "Go Round the World" pass' sayesinde, dnya apnda nefis bir seyahat yapmak mmkn olabilir. Seyahat edilmek istenen parkur, Skyteam'in "Round the World Planner" adl online arac ile seilebiliyor. Ancak bugn itibaryla bu sayfann almadn ve yapm aamasnda olduunu grmek dorusu biraz hayalkrkl oldu. Oysa Star Alliance'n (21.000 gnlk uu, 1.160 havaliman ve 181 lke) dnya turu online sistemine girdiimizde, bylesi bir seyahat parkurunu kolayca seebildik. stanbul'dan balayan ve Dubai, Bangkok, Singapur, Los Angeles, New York ve Londra zerinden yine stanbul ile son bulan seyahat planmz iin 8.500 TL (Economy Class) mertebesinde bir tahmin fiyata ulatk. Ayn parkuru bir dier byk havayolu ittifak olan oneworld'de (9.300 gnlk uu, 750 havaliman ve 146 lke) denediimiz de ise 3.150 Euro'luk fiyatla karlatk. Bu fiyat bugnk kurla 7.800 TL civarna denk geliyor. Ancak oneworld ile Star Alliance arasndaki ye says farknn gcn ve etkisini burada grebilmek mmkn. Setiimiz parkurda Star Alliance yesi irketlerle direkt uu yaparak seyahat etmek mmknken, oneworld'de tam noktada aktarma yapmak zorunda kalnyor. zellikle douya doru yaplan seferlerde oneworld'n bu noktadaki zayf yaps ortaya kyor. havayolu ittifaknn da sunduu dnya turu pass'larnn kullanmyla ilgili baz ortak noktalar bulunuyor. Bunlardan en fazla dikkat ekenleri yle: - seyahat plannn dou veya bat ynnde olmas, - balang noktas ile biti noktasnn ayn lke snrlar ierisinde olmas, - seyahat esnasnda Atlas Okyanusu veya Pasifik'in bir kez geilmesi, - seyahatin bir yllk bir sre ierisinde bitirilmesi, - seyahat sresinde yaplacaka aktarma saysnn kstlanmas, - seyahat pass'nn mil puanlaryla da satn alnabiliyor olmas. Sonu olarak unu syleyebiliriz ki, kiisel btesi msait olup bir dnya turu yapmak isteyenler iin, havayolu ittifaklar bir hayli cazip seenekler sunuyor.

ABD Senatosu, FAA Problemini zemediWednesday, August 03, 2011lkemizde ABD devletinin bor tavan limitinin ykseltilip ykseltilmeyecei kadar dikkat ekmese de, ABD Kongresi'nin Amerikan Sivil Havaclk Dairesi'nin (FAA) ihtiya duyduu ilave ml kaynak talebi hususunda bir anlamaya varamamas, milyarlarca Dolar'lk havaliman projelerinin durmasna ve 70.000'den fazla kiinin iten karlmasna yol at.Havayolu 101

43

Kongre'nin Temsilciler Meclisi yelerince hazrlanan yasa tasars, senatrler tarafndan onaylanmaynca, FAA'in projeleri durdurulmak zorunda kalnd. FAA tarafndan lke genelindeki 243 havalimannda, toplam deeri 11 milyar USD mertebesinde olan inaat projeleri askya alnd. lave ml kaynak izin sresinin dolduu 22 Temmuz'dan bugne 70.000'den fazla kii iten karlrken, havaliman gvenliinden sorumlu onlarca mfettiin de maa almadan almaya devam ettii belirtiliyor. zellikle ml adan FAA'e bir hayli baml olan kk havalimanlarnn byk zorluklarla kar karya olduu gelen haberler arasnda. in enteresan taraf, bu iten -imdilik- krl kanlar, havayolu irketleri oldu. Altyap btesine destek amacyla biletlerin toplam creti iinde bulunan vergiler, son 12 gndr fiilen FAA'in kasasna gitmiyor. Ancak havayolu irketleri bilet fiyatlarnda bir deiiklik yapmadndan, yolculardan tahsil edilen sz konusu miktar, irketlerde kalyor. ABD Kongresi yaknda tatile girerek Eyll ayna kadar almayacak. Sz konusu kanun hakknda nmzdeki bir ka gn ierisinde bir uzlamaya varlamamas durumunda, o tarihe kadar havayolu irketlerinin elde edecei hi hesapta olmayan bu gelir miktarnn 1 milyar USD mertebesine ulamas bekleniyor. nanlmas gerekten ok g durum! ABD'nin iine akl sr ermiyor. :)

En Fazla Yolcu Tayan 20 Havayolu irketiWednesday, August 03, 2011IATA tarafndan bu yl 55.si yaymlanan WATS (World Air Transport Statistics) dokumannda, havayolu sektrnn son 10 yllk performans ile birlikte, 2010 ylna ait zel veriler de bulunuyor.

44

Havayolu 101

Sektrn iinden olmayan kiiler iin bir havayolu irketinin gc, pek doru olmasa da, genelde tad yolcu saysyla llyor. 2010 ylna bu adan bakldnda, son yldr ad srekli ekonomik krizle anlan ABD'deki havayolu irketlerinin tanan yolcu says sralamasnda ilk sralar kimselere kaptrmad grlyor. lk basamakta srasyla Delta, Southwest ve American Airlines yer alyor. Onlar China Southern Airlines ve Ryanair izliyor. United ile Continental, birlemelerine karn listede ayr ayr yer alm. Bu iki irketin birlikte tad yolcu says 98 milyona yakn. Yani aslnda nc srada olmalar gerekiyor. ABD'li irketlerin ilk 20 sradaki havayollar arasndaki yolcu pay %42 gibi bir hayli yksek bir oranda. Neredeyse 1.5 milyarlk bir nfusa sahip in'in bu listede yer alan firmas ise ancak %16'ya ulaabilmi. Southwest, Ryanair ve easyJet, dnya genelindeki ilk 20 sralamasna giren dk maliyetli tayclar ve toplam paylar %20. te WATS'ta yaymlanan verilere gre 2010 ylnda "en fazla yolcu tayan" 20 havayolu irketi.

Delta ile LivingSocial, Kupon Konusunda birlii YapyorThursday, August 04, 2011Online ticarete en fazla nem veren ve bu konudaki gcn ve etkinlii daha da ileriye gtrmek iin farkl bir ok uygulamaya imza atan Delta, bu kez de kupon iine girdi.

Havayolu 101

45

Bylece Delta, "Gnn frsat" konseptini 21 lke ve 478 noktada sahip olduu 40 milyon yesiyle baaryla uygulayan LivingSocial ile kendi web sitesini uyumlu hale getirerek, yolcularna yeni bir imkn sunmu oluyor. Kupon sistemini bilmeyenler iin ksa bir aklama yapmak gerekirse; LivingSocial, Groupon gibi firmalar farkl bir ok sektrdeki firmayla (Kafe, otel, restoran gibi) tek bir gn iin geerli olacak ok zel anlamalar yaparak bunlar yelerinin kullanmna sunuyor. Delta da imdilik kendi biletleri iin olmasa da, LivingSocial'n sunduu dier frsatlar yolcularnn kolayca alabilecei bir sisteme gemi durumda. Sistem u ekilde iliyor. Delta.com'dan biletinizi alyorsunuz. "My Trips" blmnde uu bilgilerinize girdiinizde, LivingSocial'dan gnn tekliflerini alma seeenini (bir kereliine) iaretliyorsunuz. Bu aamadan sonra uygulamann algoritmas sreci devralyor ve sizin seyahat ettiiniz ehir ve tarih ifti dahilinde olmak zere frsat duyurularn size gndermeye balyor. Bylece posta kutunuz sizin ilgilenmeyeceiniz tekliflerle de dolup tamyor. rnek: 6-7 Austos tarihlerinde New York'tan Miami'ye seyahat edeceinizi dnn. LivingSocial size Miami'de bu haftasonuna ynelik teklifleri size gnderiyor. Yeniden New York'a geri dndnzde ise sadece New York ile ilgili teklifler geliyor. Hem pazarlama, hem sosyal medya, hem de Y Nesli'ne ynelik uygulamalar iin online ticaret konusunda defalarca tebrik ettiimiz Delta'y bir kez daha kutluyor, yeniliklerini drt gzle bekliyoruz. :)

46

Havayolu 101

FAA'de Mutlu SonFriday, August 05, 2011Amerikan Sivil Havaclk Dairesinin (FAA) son bir ka haftadr ilave ml kaynak salanmas konusunda iinde bulunduu kriz durumunun zmnde saduyu kazand. lave ml kaynak izin sresinin dolduu 22 Temmuzdan bugne yaklak 74.000 kiinin iini kaybettii ve havaliman gvenliinden sorumlu onlarca mfettiin maa almadan almaya devam etmek zorunda kald sorun, Temsilciler Meclisi tarafndan Senato'ya gnderilen kanun deiiklii teklifinin kabul edilmesinin ardndan zlm oldu. FAA'in belli konulardaki yetkisinin 22 Temmuz'da sona erdiini hatrlayalm. Kanun deiikliinde, FAA'in yeniden yetkili hale gelecei tarih ise 16 Eyll olarak tespit edilmi. Bu sebeple, bir hayli skntl geen srecin en byk madurunun FAA olduu sylenebilir. Kurumun gelir toplama yetkisinin bulunmad yaklak 1.5 aylk dnemdeki kayb 371.8 milyon USD olarak tahmin ediliyor. Sz konusu dnemdeki yetki boluu sebebiyle, vergi bal altnda toplanmas gereken uak bileti, jet yakt ve kargo konusundaki gelirler havayolu irketlerinin kasasnda kalacak. FAA'in yetkisinin yenilenmesinin ardndan, 22 Temmuz itibaryla durmu olan havaliman yatrmlar da yeniden devreye girecek ve iini kaybetmi olan yaklak 70.000 kii rahat bir nefes alacak.

Eki Szlk'te Pegasus TartmasMonday, August 08, 2011Dn, Eki Szlk'te, bir havayolu irketinin sosyal medya kavram ile imtihanna ahit olduk. Bir Eki yazarnn Pegasus Havayollar hakknda leden sonra 14:30 civarnda balatt tartma, bir ok yazarn katlmyla saatler boyunca devam etti. Yazarn ikayet ettii konu, Pegasus uularnda cretsiz su ikram olmamas hakkndayd. lgili entry'sinde yazar, kabin memurundan bir bardak su istemesinin ardndan, kendisine yarm litrelik bir ie su getirildii ve karlnda 3 TL talep edildiini yazyor ve isyan ediyor. Bu entry'nin arkasndan, Eki Szlk'te bir Pegasus patlamas yaand. irketi savunanlar, dk maliyetli tayc i modelinin gerei olarak uakta cretsiz ikramHavayolu 101

47

yaplmadn belirtirken, Pegasus'u eletirenler bir yandan bir bardak bile su ikram edilmemesini gayrinsan bulurken, dier taraftan da irketin bilet fiyatlarnn hi de ucuz olmadn iddia ettiler. Bununla birlikte kendi uu deneyimlerinden, Pegasus ile ok ucuza seyahat ettiini vurgulayanlar da oldu. Tartma baladnda Pegasus Airlines bal altnda 1185 entry bulunurken, tartmann sona erdiini syleyebileceimiz, sabaha kar 04:00 saatinde ise entry says 1368'e ulamt. Yani bir gn ierisinde Pegasus bal, %15 orannda yeni entry giriine sahne olmutu. Biraz Nasreddin Hoca'nn yorumu gibi olacak ama bu tartmaya katlanlarn hemen hemen hepsi hakl diyebiliriz. Bir yandan lkemizde dk maliyetli tayc i modelinin tam manasyla yerlememi olmas (cretli su), dier taraftan yine lkemizde nfus dalmnn dengeli olmamas sebebiyle Pegasus'un olmas gerektii gibi bir iletme stratejisi izleyemiyor oluu (uu a + fiyat politikas), baz yolcular isyan ettirirken, bazlarn da ok memnun ediyor. Ve yakn bir gelecekten deitirilmesi mmkn olmayan bu sebepten tr, lkemizde dk maliyetli tayc i modelinin tam manasyla hayata geirilmesi pek de muhtemel grnmemektedir. Trkiye, bir gn gelip Avrupa Birlii yesi olursa, belki...

JAL, Yeni Ortaklklar PeindeMonday, August 08, 2011Hatrlanaca zere, geen senenin banda iflas etmesinin ardndan bir yeniden yaplanma srecine giren Japan Airlines (JAL), zarar ettii bir ok hatt kapama karar almt. Tokyo ile Amsterdam, Roma, Milano gibi Avrupa'nn nde gelen kentleri arasndaki seferlerin iptali zellikle dikkatleri ekmiti. JAL, Avrupa'da u anda sadece drt kente uu yapyor. JAL bu sebeple, Japonya'dan Avrupa'ya seyahat etmek isteyen muhtemel yolcularna daha iyi hizmet verebilmek amacyla, Avrupal havayolu irketleriyle yakn ortaklk (Joint Venture) kurma niyetinde. Ortaklk konusunda ncelik tabii ki, yesi bulunduu havayolu ittifaknn ban eken British Airways + Iberia irketlerinde. Ancak JAL'dan yaplan aklamaya gre, oneworld ittifaknda kstlayc bir durum olmadndan, dier ittifaklarda yer alan irketlerle de Avrupa hatlar iin temasa geilmi durumda.

48

Havayolu 101

Air France-KLM ve Finnair, JAL'n gndemindeki dier iki havayolu irketi. Avrupa iin planlad ortaklk gerekleirse, JAL'n eski ktada dolayl da olsa hizmet verecei nokta says 10'un zerine kacak. ABD hatlar iin halihazrda American Airlines ile bir joint-venture kurmu olan irketin bu uygulamas dahilinde Asya ile ABD arasnda 10 hatta hizmet veriliyor ve ylda 170 milyon Dolar'a yakn bir tasarruf saland belirtiliyor. JAL'n kendi lkesindeki en yakn rakibi All Nippon Airways de (ANA) benzer ortaklklarla uu an kuvvetlendirmeye alyor. Bu kapsamda ANA, Avrupa hatlar iin Ekim aynda devreye girecek bir uygulamada Lufthansa ile ibirliine gitmi durumda. Nisan-Haziran dneminde 215 milyon USD mertebesinde iletme kr elde eden JAL'n bu yeni ortaklk giriimleri, nmzdeki dnemde irkete bakalm neler katacak? Fotograf: Arpingstone

ANA'nn Rya Ua Artk HazrTuesday, August 09, 2011Yzdk yzdk, kuyruuna geldik. Boeing tarafndan All Nippon Airways (ANA) iin retilen 787 Dreamliner modelinin ilki (JA801A), teslimat iin hazr. Projenin ilk aamasnda Mays 2008 olarak hedeflenen teslimat, yaklak 3,5 yllk bir gecikmeyle nmzdeki gnlerde gerekleecek ve Eyll ayndan itibaren ANA, rya uayla resmen ticar seferlere balayacak (Tokyo-Hong Kong). lk 787'nin uzun zamandr merak edilen kabin ii konfigurasyonu da bu vesileyle kamuoyu ile paylald. Blgesel seferler ile i hatlarda kullanlacak uak ncelikle 264 koltukla donatld. lerleyen aylarda blgesel uularda kullanlacak uaklarn koltuk says, 42 business ve 180 economy class olmak zere 222'ye drlecek. 264 kotuklu versiyonda, 12 Sicma Majesty business class ve 252 Sicma AIRgonomic FX economy class koltuu bulunacak. Economy'de koltuklar, 2-4-2 dzeninde yer alyor. Uzun menzilli uluslararas uularda ise, business class'ta 46 adet Sicma Skylounge koltuk (1-2-1 ve 1-1-1 dzeninde) ve economy class'ta 112 adet AIRgonomic FX koltuk kullanlacak. Yani uan toplam koltuk kapasitesi sadece 158 olacak. ANA'nn 787'sinde dikkatimizi en fazla eken zelliklerden ikisi, sadece kadnlarn kullanabilecei tuvaletler ve klozetlerdeki zel ykama sistemi.

Havayolu 101

49

Boeing 787 Dreamliner gibi devrimsel bir uakta bylesine sra d uygulamalarn bulunmas, dorusu ok yakm. Toplamda 55 adet 787 siparii olan ANA, ilk uan teslimatnn ardndan 31 Mart 2012 tarihine kadar 11 adet ve 31 Mart 2013'e kadar 8 adet daha 787'yi filosuna dahil edecek. Havayolu 101 ailesi olarak, hem ok zorlu ve uzun bir retim srecinden sonra 787'yi teslim etme aamasna gelen Boeing'i, hem de sabrla bu gnn gelmesini bekleyen ANA'y tebrik ediyor, kazasz-belasz-arzasz uular temenni ediyoruz.

Markalar, Havalimann Yeniden KefediyorWednesday, August 10, 2011zellikle bireysel tketicilere hitap eden bir ok marka, havalimann yeniden kefediyor. Bundan bir buuk yl kadar nce okuduumuz bir makalede havalimanlarnn geliimi u ekilde zetleniyordu: 1- 1960ler: Hava istasyonu 2- 1970ler: Alveri merkezi 3- 1980ler: Ticaret merkezi 4- 1990lar: Elence merkezi 2000lerde ne olduu ise biraz mehul. 11 Eyll olay ile birlikte bir gerilim alanna dnen havalimanlar, son bir ka senedir nispeten kendine gelir gibi oldu. New York Times'ta yaynlanan bir makalede, havalimannn, zellikle giyim, aksesuar, te-beri gibi nispeten kolayca satn alnabilen ve seyahat esnasnda ve sonrasnda 50Havayolu 101

yolcularn rahata yanlarnda tayabilecekleri rnleri pazarlayan firmalar tarafndan nasl yeniden kefedildii anlatlyor. 2008-2009 iktisad durgunluuna paralel olarak azalan AVM ticaret hacimlerine kar bir atak olarak markalar, havalimanlarnda bir biri ardna yeni maazalar ayor. Havalimanlarnn uzunca bekleyilere sahne olabilecek yaps, yolcularn bylesi maazalara olan ilgisini artryor. Aslnda buralarda ok uzunca bir sredir gmrksz (dutyfree) maazalar bulunuyordu. Standart maazalarn da katlmyla havalimanlar artk tam manasyla bir AVM kvamna doru ilerliyor. Mango, Johnston & Murphy, Brooks Brothers, Brookstone, Victorias Secret, H&M ve Zara gibi firmalar son dnemde havalimanlarnda yeni maaza aan nl markalarn en nde gelenleri. Havalimanlarndaki maazalarda, metrekareye den sat oran, ayn markalarn bir AVM veya caddedeki maazalarna gre daha yksek. Tabii bu istatistik veriyi deerlendirirken, havalimanndaki maazalarn ok daha kstl bir alana sahip olduunu da gzden karmamak gerekiyor. Bunun yan sra, yolcularn bagajlarnn rahata geebilmesi iin maazalarn gei yerlerinin daha geni yapldn ve vitrin blmnn kaldrldn da ekleyelim. zellikle havann kt olduu ve tehirlerin artt anlarda havaliman maazalarnn daha fazla sat yapt belirtiliyor. Beklemekten sklan yolcular, ferahlamak iin kendilerini alverie veriyor belli ki. :) Markalarn, havalimanlarna olan bu tevecch, havaliman iletmecilerince memnuniyetle karlanyor. Gelirlerini eitlendirmek isteyen iletmeciler, sadece havayolu irketlerinden elde ettikleri gelirlere baml olmak istemiyor. MAC Consulting tarafndan hazrlanan bir rapora gre, havalimanlar gelirlerinin %41'i havayolu irketlerinden, %19'u ise perakende sat maazalarndan salanyor. Neticede yazmzn giri blmne dnersek, 2010'lu yllarn havalimann bir "alveri + ticaret + elence" merkezi olarak tanmlayabiliriz.

Havayolu Sektr - Sosyal Medya likisiThursday, August 11, 2011Havayolu 101'de sk sk bahsettiimiz konulardan bir tanesi, sektrn sosyal medya aralarn kullanm konusu oluyor.

Havayolu 101

51

Emtialama belasndan muzdarip hizmet sektrndeki bir ok marka, mterilerine sunduu hizmetleri farkllatrmak adna bir ok yenilii devreye sokarken, hem bu yenilikleri tantmak hem de mteri sadakatini gelitirmek amacyla, sosyal medyaya drt kolla sarlyor. Bata Facebook ve Twitter olmak zere Flickr, Youtube, LinkedIn, Slideshare, konum bazl uygulamalar, blogging gibi sosyal medya unsurlar, havayolu sektrndeki aktrlerin youn bir biimde kulland aralar. Ve tabii ki, sz konusu sosyal medya ortamlarnn en aktif yeleri, 25 alt ya gruplarndan geliyor. Bir iki sene nce Havayolu 101'de deindiimiz Demografik Pazarlama ve Y Nesli Pazarlamas konular, nmzdeki yllarn reklam-pazarlama-sat trendini imdiden tahmin edebilmek iin bir hayli nemli. 1945-1964 aras doan 'Babyboomers' nesli, zellikle ABD'de, reklam ve pazarlama iini zirveye tamt. 1985-2010 aras doan 'Y Nesli'nin de benzer bir ekilde reklam ve pazarlama konusunda byk bir deiime imza atmas bekleniyor. Y Nesli, tpk Babyboomers gibi kalabalk ve kendine has zellikleri olan bir grup. 1985 yl ve sonrasnda doduklar iin, bu ocuklara bir bakma teknoloji veya internet nesli demek de mmkn. Bilgisayar, cep telefonu, internet gibi eyler onlar iin son derece tabii, son derece aina. Y Nesli tm zamanlarn en fazla tketim yapan nesli. Elektronik eyaya baylyorlar. Deiim demek, Y Nesli demek. nmzdeki on yl ierisinde bu neslin yava yava i hayatna atlp, kendi paralarn kendilerinin kazanacan dndmzde, irketlerin faaliyetlerine krl biinde devam edebilmeleri iin organizasyon yaplarn ve sattklar rn ve hizmetleri, bu nesle hitap edecek ekilde yeniden ekillendirmelerinin art olduu grlyor. Son olarak, Y Nesli'nin toplam nfusunun, Babyboomers' getiini ilave edelim havayolu irketlerine, strateji planlarn bu ynde gncellemelerini tavsiye edelim.

52

Havayolu 101

Sadakat Programlar, Matematik Sorusu GibiThursday, August 11, 20111981 ylnda nce American Airlines ve bir hafta sonra da United'n balatt sk uan yolcu programlar, nce havayolu ve sonraki yllarda da tm seyahat sektrnn vaz geilmez pazarlama aralarndan birisi haline gelmiti. Ama zamanla evrilen ve bir hayli karmak hesaplamalara (hem mil puan hesaplamas, hem de program ye segmentasyonu) sahne olan programlar gnmzde, adeta bir matematik sorusunu andrr oldu. Bu konu hakknda Simpliflying'in sahibi Shashank Nigam tarafndan getiimiz sene kaleme alnan bir makale hl gncelliini korumakta. Nigam'a gre ideal bir sk uan yolcu programnda dikkat edilmesi gereken nokta u ekilde: 1. Basitlik: Programlarn "Kazan-Harca" artlarnn olabildiince basit olmas. 2. Kyaslanabilirlik: Bileti satn alma aamasnda, dier havayolu irketlerinin sadakat programlaryla kyaslanarak, kazanlacak mil puan miktarnn yolcuya gsterilmesi. 3. Program faydalarnn artrlmas: Program imknlarnn havaliman ve seyahat aamasnn tesine tanmas. Son dnemde yaygnlaan sosyal medya ortamlaryla daha fazla entegrasyon. Shashank'a hak vermemek elde deil. Ne demi atalarmz; "basit, gzeldir." :)

Havayolu Sektrnde E-Ticaret OranlarFriday, August 12, 2011Airline Business ve SITA'nn sponsorluunda bu yl 13.'s yaplan BT Trendleri aratrmasnn sonular akland. Katlan havayolu irketlerinin beyanlarna gre ekillenen sonulara gre, 2014 ylna gelindiinde, havayolu irketlerinin %90', cep telefonu zerinden sat yapar olacak. Zaten gnmzde, sektrdeki irketlerin %91'i, mobil hizmet (bilet sat, check-in gibi) alanlarna yatrm yapyor. Yine 2014'te, irketlerin %69'u, sosyal medya alar zerinden bilet sat yapabilir haleHavayolu 101

53

gelmeyi planlyor. Halihazrda, ankete katlan irketlerin %16's bu yeni sat kanaln aktif biimde kullanyor. Bu yln sonuna kadar bu kanal amay planlayanlarn oran ise %23. SITA'nn anketindeki dikkatleri en fazla eken ey, havayolu irketlerinin datm kanallarn araclarn (acente) elinden alarak, kendi idarelerine geirme yolunda attklar admlar oluyor. 2014'te uak biletlerinin %58'i, web sitesi arlkl olmak zere, dorudan sat kanallarndan satlacak. Bu oran u anda %34 mertebesinde. Bir sat kanal olarak dk maliyetli tayclar tarafndan uzunca bir sredir %95-99'luk oranlarda kullanlan e-ticaret (web sitesi) unsuru, artk sektr genelinde hakimiyeti ele geirmi olacak. Bylece irketler ncelikle nemli noktada bunun faydasn grecek: 1. Dolayl sat kanallarnn irketlere ykledii ve %10'lar civarnda olan datm maliyetleri ortadan kalkacak, 2. Yolcu ile havayolu irketi arasnda dorudan iletiim salanacak ve mteri sadakati artrlacak. Acente kanalnn mteriyi, farkl irketlere ynlendirme riski sfrlanacak. 3. irketlerin mahall ofislerindeki sat basks hafifletilerek, asl ileri olan pazarlama faaliyetlerine ilave personel istihdam etmek zorunda kalmadan daha fazla vakit ayrmalarnn n alacak. E-Ticaret iini, sosyal medya kanalyla birletirerek etkin ekilde kullanan havayolu irketlerinin, bir nceki yazmzda deindiimiz Y Nesli'nin rzgrn da arkasna alarak, bu konuda zayf kalan irketlere kyasla hem maliyet tasarrufu hem de CRM noktalarnda byk bir avantaj salayacaklar daha bugnden grlyor; 2014' beklemeye bile gerek yok. :)

Havayolu Pazarlamasnn 6 ZorluuFriday, August 12, 2011Hizmet sektrnde pazarlama yapmak, emtialama fenomenine kar diren gsterebilmek asndan bir hayli nemli olduu kadar, zordur da. Derinlemesine dnldnde belki daha fazlas da bulunabilir ama Havayolu 101 olarak ilk anda aklmza alt farkl zorluk geliyor. te havayolu sektrndeki pazarlama yetkililerini zorlayan alt unsur: 1. Satlan hizmetin abuk bozulur olmas (Boarding kapand anda, uaktaki tm bo koltuklar bozulmu saylr), 2. Satlan hizmetin grnmez oluu, 54Havayolu 101

3. Hizmet kalitesi seviyesinin bir hayli deiken olmas, 4. Satlan hizmetin retim srecinde mterilerin (yolcu) de yer almas (seyahate karar verilmesinden, havalimanndan ka kadar) 5. Hizmetin tecrbe edilmesinde, yolcunun kendisi dnda bir ok kiinin srece dahil edilmesi, 6. Yolcular asndan, satn alnan hizmetin deerini lmenin zor oluu. Bir maln pazarlanmasnda dikkate alnan unsurlar rn, fiyat, tantm ve mekn olurken, hizmet sektrnde n plana fizik geler, kiiler ve sre kyor. Tabii bunlara gnmzde artk mteri becerileri, mteri hizmeti, alan memnuniyeti ve hissedarlarn deerleri (menfaatleri) de eklenmi durumda. Havayolu sektrnde pazarlama yapmann zorluklarn amaya alrken, bu sektrdeki gerekleri akldan karmamak ve stratejiyi buna gre tespit etmekte fayda var. Havayolu irketlerinin marka deerinin bir hayli yumuak ve deiken oluu, arz-talep dengesinin tutturulmasnn neredeyse imknsz olmas, sunulan hizmetin yaam dngsnn ksal, mteri beklentilerinin ykseklii, seyahat davranlarnn deikenlii, ldrc rekabet, gelirlerin ve dolaysyla maliyetlerin bask altnda oluu ve havayolu sektrnn kresel bazdaki gelimelere (iktisad, siyas gibi) bir hayli maruz olmas, sektrdeki pazarlama giriimlerinin baar orann aaya eken etkenlerden bazlar.

Business Class Yolcusu Ne Bekler?Monday, August 15, 20111978 ylnda ABD i hatlarnda yaplan deregulasyonun ardndan bilet fiyatlarnn havayolu irketlerince "serbeste" belirlenebilir hale gelmesinin ardndan, sz konusu karardan en fazla etkilenen ve ksa srede iflasa srklenenler, charter firmalar olmutu. Charter firmalarnn etkin olduu pazarlarda bilet fiyatlarn hzla aa eken ana tayclar, premium olarak adlandrlan business class yolcularnn yan sra, yksek bilet fiyatlar sebebiyle daha nceleri kendilerini tercih etmeyen "tatilci" yolcular da cezbetmeyi baarmt. Bylece ana tayclarn toplam yolcu says ierisindeki business class yolcu oran dmeye balarken, buna paralel olarak ortalama bilet fiyatlar da ucuzlamt. Neticede benzer deiiklikler dnyann dier lkelerinde de yaanm ve irketlerin yolcu profili deiirken, business class yolcularnn deeri bir hayli artmt. Gnmzde bir ok havayolu irketi, business yolculardan elde ettii gelirle, kendi economy class'n sbvanse ediyor bile denilebilir. Economy yolcular, satn aldklar biletlerin fiyat seviyesine bir bakma business yolcularna borlu. :)

Havayolu 101

55

Bu vesileyle, business class yolcularnn havayolu irketlerinden beklentilerinin ne olduunu, kademe kademe ele alalm. Beklenti grafiinin merkezinde, her yolcu iin ilk srada yer alan unsur yer alyor: Uu Emniyeti, Tarife ve Gvenilirlik. kinci kademede zellikle business yolcularn daha hassas olduu Koltuk Konforu, nternet balants, CIP Salonu ve kram unsurlar ne kyor. nc kademede Du, Masaj, Limuzin Hizmeti gibi nispeten sra d beklentiler yer alyor. Son kademe ise tm bunlarn dndaki muhtemel "ni" hizmetler yer alyor. Aka grlyor ki, yukarda belirtilen bu hizmet unsurlarn yolcularna baarl bir ekilde sunabilen havayolu irketleri, hem yksek fiyatl bilet satn alanlar (business class), hem de "fiyata hassas" kiilerle (sbvanse edilen economy class cretleri sayesinde) uaklarn doldurmay baaryor.

LAN-TAM Birlemesinin Onay in lk Adm AtldTuesday, August 16, 2011Hatrlanaca zere, ili merkezli LAN ile Brezilyal TAM, bundan tam bir sene kadar nce yaptklar bir aklama ile, birleme niyetlerini tm kamuoyuna ve sektre bildirmiti. Ylda 30 milyon yolcu tayan TAM ve 15 milyon yolcuya hizmet veren LAN'n birlemesiyle ortaya kacak irketin ad, LATAM Airlines olarak tespit edilmiti. Birleme kabul edilirse LATAM, hem gelir hem de tanan yolcu says bakmndan dnyada ilk 15'e girecek. Ayrca, Gney Amerika ktasndaki nfuzunu bir hayli artracak. te bu ibirlii erevesindeki ilk karar, getiimiz hafta ierisinde Brezilya Mliye Bakanl tarafndan verildi ve LAN ile TAM'n, Brezilya i hatlarndaki rekabet hususunda bir sorun tekil etmedii belirtilerek, iki irketin birlemesine izin verilmesi tavsiye edildi. Bundan sonraki aamada gzler, Brezilya Adalet Bakanl ve Brezilya Rekabet Kurulu'nun verecei kararlara evrilecek. Ayrca ili tarafndan gelecek kararn da beklenmesi gerekiyor. te yandan, muhtemel bir LAN-TAM birlemesi neticesinde kurulacak LATAM'n hangi havayolu ittifaknda yer alaca da merak konusu. Star Alliance m, oneworld m?

56

Havayolu 101

Cathay Pacific - Blending Borders Facebook UygulamasTuesday, August 16, 2011Hong Kong merkezli Cathay Pacific, yolcularyla olan iletiiminde sosyal medya kullanmnda ba eken havayolu irketlerinden bir tanesi konumunda yer alyor. Son dnemde Facebook zerinden dzenledii "We Love Japan" (500 bedava bilet) ve "The Art of Dessert" (uu esnas ikram mnsnde yer alacak tatl tarifi) kampanyalar henz hatrmzdan kmamken, yeni bir Cathay kampanyas ile karlatk. Kampanyann konusu, 1 Eyll 2011'den itibaren haftada yedi frekansla alacak Hong Kong (HKG) - ikago (ORD) hatt. "Blending Borders" ad verilen bu kampanya, Facebook'ta Cathay'n "US" (ABD) hesab zerinden dzenleniyor. Katlmclardan istenen, Hong Kong ve ikago gibi dnyann iki nl ve nemli kentini, tek bir almada bir araya getirmeleri. "Snrlarn harman edildii" bir konsept dahilinde katlmclar, ister resim, ister fotoraf, ister heykel; hatta daha ilerisi, kendi tercih ettikleri herhangi bir formatla bu yarmad