HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    1/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    1

    HNG DN GII CC BI TON V NH THC NEWTON

    Gii thiu: Cc bi ton v Nh thc Newton gn y rt hay gp trong cc thi khi A (H-C) ; ra khng kh, ch cn nm vng cng thc/nh l l gii

    c. V HS thng it tip cn vi dng ny nn lng tng gii mt nhiu thigian. Ti liu ny gip cc bn h thng li phn kin thc lin quan v su tm mtlot ton thi H c gii bng ng dng Nh thc Newton cc bn tham kho. Ni dung chnh trong ti liu l ca bn Nguyn Trung Hiu, NBS ch sp xp lai, cccng thc, cc k hiu ton hc u bin son bng latex- Tng phn, tng bi tonc t trong khung rt tin cho ngi s dng khi cn sao trch, bin son bi gingcho HS.

    A.- Phn L THUYT cn nm vng:

    1/.Cc hng ng thc lin quan

    0

    1

    2 2 2

    3 3 2 2 3

    4 4 3 2 2 3 4

    1

    2

    3 3

    4 6 4

    ...

    a b

    a b a b

    a b a ab b

    a b a a b ab b

    a b a a b a b ab b

    2.-Nh thc Newton( Niu-tn)

    a/.nh l:

    0 1 1 1 10

    ...n

    n n n n n n n k n k k

    n n n n n

    k

    a b C a C a b C ab C b C a b

    H qu:

    * 0 0 1

    kn nnn kk n k k n k k

    n nk ka b a b C a b C a b

    * 0 1

    0

    1 . . ... .n

    n k k n n

    n n n n

    k

    x C x C C x C x

    b/.Tnh cht ca cng thc nh thc Niu-tn n

    a b :

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    2/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    2

    -S cc s hng ca cng thc n

    a b l n+1-Tng s m ca a v b trong mi s hng lun lun bng s m ca nh thc:

    (n-k)+k=n

    -S hng tng qut ca nh thc l: 1k n k k

    k nT C a b

    ( l s hng th k+1 trong khai trin n

    a b )

    -Cc h s nh thc cch u hai s hng u, cui th bng nhau.1 02 ...n n nn n nC C C

    0 10 ... 1n n

    n n nC C C

    -Tam gic pascal:Khi vit cc h s ln lt vi n = 0,1,2,... ta c bng

    n k

    0 1 2 3 4 5 ....

    0 1

    1 1 1

    2 1 2 1

    3 1 3 1

    4 1 4 6 4 1

    5 1 5 10 10 5 1

    Trong tam gic s ny, bt u t hng th hai, mi s hng th n t ct thhai n ct n-1 bng tng hai s ng hng trn cng ct v ct trc n.

    S d c quan h ny l do c cng thc truy hi1

    1 1

    k k k

    n n nC C C (Vi 1 < k< n)

    3/.Mt s cng thc khai trin hay s dng:

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    3/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    3

    1 00

    2 1 1 ...n

    nn k n n

    n n n n

    k

    C C C C

    0 10

    0 1 1 1 ... 1n

    n k nk n

    n n n n

    k

    C C C C

    0 1 1 00

    1 ...n

    n k n k n n n

    n n n n

    k

    x C x C x C x C x

    0 0 1 10

    1 1 ... 1n

    n n nk k n n

    n n n n

    k

    C x C x C x C x

    0 1 1 00

    1 1 ... 1n

    n k nk n k n n n

    n n n n

    k

    x C x C x C x C x

    4/.Du hiu nhn bit s dng nh thc newton.

    a/.Khi cn chng minh ng thc hay bt ng thc m c1

    ni

    n

    i

    C

    vi i l s t

    nhin lin tip.

    b. Trong biu thc c 1

    1n

    i

    n

    i

    i i C

    th ta dng o hm i

    Trong biu thc c 1

    n

    in

    i

    i k C

    th ta nhn 2 v vi xkri ly o hm

    Trong biu thc c1

    nk i

    n

    i

    a C

    th ta chn gi tr ca x=a thch hp.

    Trong biu thc c1

    1

    1

    ni

    n

    i

    Ci

    th ta ly tch phn xc nh trn ;a b thchhp.

    Nu bi ton cho khai trin

    1 1

    i

    n nn n i a n i iba b i a b i

    n n

    i i

    x x C x x C x

    th h s ca xm l Cin sap

    cho phng trnh a n i bi m c nghim i

    inC t MAX khi 12

    ni

    hay

    1

    2

    ni

    vi n l,

    2

    ni vi n chn.

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    4/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    4

    B.- CC BI TON NG DNG NH THC NEWTON.

    I.-Cc bi ton v h s nh thc.

    1/.Bi ton tm h s trong khai trin newton.

    Bi ton 1: ( thi H Thu li c s II, 2000)Khai trin v rt gn a thc:

    9 10 14

    1 1 ... 1Q x x x x

    Ta c a thc: 14

    0 1 14...Q x a a x a x Xc nh h s a9.

    Gii:

    H s x9 trong cc a thc 9 10 14

    1 , 1 ,..., 1x x x ln lt l:9 5 9

    9 10 14, ,...,C C C

    Do :

    9 5 9

    9 9 10 14

    1 1 1 1... 1 10 .10.11 .10.11.12 .10.11.12.13 .10.11.12.13.14

    2 6 24 20a C C C

    a9 =11+55+220+715+2002=3003

    Bi ton 2:(HBKHN-2000)Gii bt phng trnh: 2 2 32

    1 610

    2x x xA A C

    x

    Gii:iu kin: x l s nguyn dng v 3x Ta c: dt phng trnh cho tng ng vi:

    2 1 2 6 2 11 10

    2 3!

    2 2 1 2 2 1 103 12 4

    x x x xx x

    x

    x x x x x xx x

    V x l nghim nguyn dng v 3x nn 3;4x

    Bi ton 3: (H KA 2004)

    Tm h s ca x8 trong khai trin a thc ca: 82

    1 1x x

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    5/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    5

    Gii:

    Cch 1: Ta c: 8 8

    2 2

    8 8

    0 0 0

    1 1 .

    kk kik k k i i

    k

    k k i

    f x C x x C x C x

    Vy ta c h s ca x8 l: 81i k i

    kC C tha mn

    00 8

    42 8

    2,

    3

    ii k

    kk i

    ii k

    k

    H s trong khai trin ca x8 l: 0 24 0 3 2

    8 4 8 31 1C C C C =238

    Cch 2: Ta c:

    3 4 8

    0 3 2 4 2 8 2

    8 8 8 8... 1 1 ... 1f x C C x x C x x C x x

    Nhn thy: x8 ch c trong cc s hng:

    S hng th 4: 33 28 1C x x S hng th 5: 44 28 1C x x Vi h s tng ng vi: A8=

    3 2 4 0

    8 3 8 4C C C C =238

    Bi ton 4:(H HCQG, 2000)

    a) Tm h s x8 trong khai trin 1211x

    b) Cho bit tng tt c cc h s ca khai trin nh thc 2 1 nx bng1024. Hy tm h s a *a ca s hng ax12 trong khai trin .

    ( HSPHN, khi D,2000)

    Gii:a) S hng th (k+1) trong khai trin l:

    12 12 2

    12 12

    1k

    k x k k

    ka C x C x

    x

    0 12k

    Ta chn 12 2 8 2k k

    Vy s hng th 3 trong khai trin cha x8 v c h s l:2

    12 66C

    b) Ta c: 2 2 1 2 12 20

    1 ...n

    k n k k k

    n n n n

    k

    x C x C C x C x

    Vi x=1 th: 0 12 ... 1024n nn n nC C C

    102 2 10n n

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    6/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    6

    Do h s a (ca x12) l:6

    10 210C

    Bi ton 5:(HVKTQS, 2000) Khai trin a thc:

    12 120 1 12(1 2 ) ...P x x a a x a x

    Tm max 0 1 2 12, , ,...,a a a a

    Gii:Gi ak l h s ln nht ca khai trin suy ra: 1k ka a T y ta c h phng trnh:

    1 1

    12 12

    1 112 12

    2 1

    2 2 12 1

    1 22 212 1

    k k k k

    k k k k

    C C k k

    C Ck k

    8 180 1 2 12 8 12ax , , ,..., 2 126720m a a a a a C

    2/.Bi ton tm s hng trong khai trin newton.

    Bi ton 6: Tm s hng th 21 trong khai trin: 25

    2 3x

    Gii:S hng th 21 trong khai trin l:

    2020 5 20 5 20 20

    25 252 3 2 3C x C x

    Bi ton 7:a. Tm s hng ng gia trong cc khai trin sau 213x xy b. Tm s hng ng gia trong cc khai trin sau

    20

    4

    23

    1x x

    xy

    Gii:

    a. Khai trin 203x xy c 21+1=22 s hng nn c hai s hng ng gia l sth 11 v 12.

    S hng th 11 l: 11 1010 3 10 43 1021 21C x xy C x y S hng th 12 l: 10 1111 3 10 41 1121 21C x xy C x y

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    7/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    7

    b. Khai trin

    20

    4

    23

    1x x

    xy

    c 20+1=21 s hng. Nn s hng ng gia 2 s l

    s hng th

    10 10 65 207 210 10 6 34

    320 20

    21

    1 16 :2 C x xy C x y

    ( Vi [x] l k hiu phn nguyn ca x ngha l s nguyn ln nht khng vt qu x).

    Bi ton 8: (H Khi D-2004) Tm s hng khng cha x trong khai trin.

    7

    3

    4

    1f x x

    x

    vi 0x

    Gii:

    S hng tng qut trong khai trin:

    7 77

    3 3 12

    1 7 74

    1

    , 7

    kk k

    k k

    kT C x C x k k x

    ng vi s hng khng cha x ta c: 7 7 0 43 12

    k k

    Vy s hng khng cha x trong khai trin f x l: 47 35C

    Bi ton 9: (H SPHN-2001) Cho khai trin nh thc:10

    9 10

    0 1 9 10

    1 2... .

    3 3x a a x a x a x

    Hy tm s hngk

    a ln nht.

    Gii:

    Ta c: 10

    10

    10 1010 10 100

    1 2 1 1 11 2 2 2

    3 3 3 3 3

    nkk k k

    k

    k

    x x C x a C

    Ta c akt c max

    1 1

    1 10 10

    1 11 10 10

    2 2

    2 2

    2 10! 2 10! 1 2! 10 ! 1 ! 9 ! 19 2210 1

    2 2 3 32 10! 2 10!

    11! 10 ! 1 ! 11 !

    7 , 0,10

    k k k k

    k k

    k k k k k k

    k k

    k k

    a a C C

    a a C C

    k k k k k kk

    k kk k k k

    k k k

    Vy max7

    7

    7 1010

    2

    3k

    a a C

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    8/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    8

    Bi tp p dng

    Bi 1: (H TK-2002) Gi a1, a2,, a11 l cc h s trong khai trin sau: 11 101 111 2 ...x x x a x a

    Hy tm h s a5

    Bi 2: ( Khi D-2007)Tm h s ca x5 trong khai trin

    5 1021 2 1 3x x x x

    Bi 3:( 4 TH&TT -2003)Tm h s ca x5y3z6t6 trong khai trin a thc

    20x y z t

    Bi 4: (TT H- chuyn Phan Bi Chu-Ngh An) Xc nh h s ca x11 trongkhai trin a thc: 2 32 3 1

    n n

    x x bit:

    2 2 1 2 2 02 2 2 23 ... 1 3 ... 3 1024kn n k n k n

    n n n nC C C C

    Bi 5: (LAISAC) Khai trin 3 21

    2

    n

    P x xx

    ta c

    3 3 5 3 100 1 2 ...n n nP x a x a x a x

    Bit rng ba h s u a0, a1, a2 lp thnh cp s cng. Tnh s hng th x

    4

    II. p dng nh thc Newton chng minh h thc v tnh tng t hp.

    1/.Thun nh thc Newton

    Du hiu nhn bit: Khi cc s hng ca tng c dngk n k k

    nC a b

    th ta s dng

    trc tip nh thc Newton: 0

    nn k n k k

    n

    k

    a b C a b

    .Vic cn li ch l kho lo chn a,b.

    Bi ton 10: Tnh tng 16 0 15 1 14 2 1616 16 16 163 3 3 ...C C C C

    HD Gii:D dng thy tng trn c dng nh du hiu nu trn. Ta s chn a=3, b=-1.Khi tng trn s bng (3-1)16 = 216

    Bi ton 11: ( H Hng Hi-2000) Chng minh rng:

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    9/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    9

    0 2 2 4 4 2 2 2 1 22 2 2 23 3 ... 3 2 2 1n n n nn n n nC C C C Gii:

    2 0 1 2 2 2 1 2 1 2 2

    2 2 2 2 2

    2 0 1 2 2 2 1 2 1 2 2

    2 2 2 2 2

    1 ... 1

    1 ... 2

    n n n n n

    n n n n n

    n n n n n

    n n n n n

    x C C x C x C x C x

    x C C x C x C x C x

    Ly (1) + (2) ta c:

    2 2 0 2 2 2 2

    2 2 21 1 2 ...n n n n

    n n nx x C C x C x

    2.S dng o hm cp 1,2.

    a/. Dng o hm cp 1.

    Du hiu: Khi h s ng trc t hp tng dn hoc gim dn t 1,2,3,,n

    hay n,,3,2,1 tc l s hng c dngk

    nkC hoc

    1k n k k

    nkC a b th ta c th

    dng o hm cp 1 tnh. C th:

    0 1 12 ...n n n n n

    n n na x C a C a x nC ax

    Ly o hm hai v theo x ta c:

    1 1 1 2 2 12 ... 1

    n n n n n

    n n nn a x C a C a nC ax

    n y thay x,a bng hng s thch hp ta c tng cn tm.

    Bi ton 12:(H BKHN-1999) Tnh tng

    11 2 3 42 3 4 ... 1

    n n

    n n n n nC C C C nC

    2 2 0 2 2 2 2

    2 2 2

    4 20 2 2 2 2

    2 2 2

    2 20 2 2 2 2

    2 2 2

    2 1 2 0 2 2 2 2

    2 2 2

    4 2 2 3 ... 3

    2 23 ... 3

    2

    2 2 13 ... 3

    2

    2 (2 1) 3 ... 3

    PCM

    n n n n

    n n n

    n nn n

    n n n

    n nn n

    n n n

    n n n n

    n n n

    C C C

    C C C

    C C C

    C C C

    Chn x=3 suy ra:

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    10/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    10

    Gii:Ta thy tng cn tnh c dng nh cng thc (1). Vic cn li ch cn chn a=1,x=-1ta tnh c tng bng 0.

    Cch khc: S dng ng thc 11k kn nkC nC ta tnh c tng bng:

    1 10 1 2 1

    1 1 1 1... 1 1 1 0

    n nn

    n n n nnC nC nC nC n

    Bi ton 13:Tnh tng:0 1 2007

    2007 2007 20072008 2007 ...C C C

    HD Gii:H s trc t hp gim dn t 2008,2007,,1 nn dng o hm l iu d hiu:

    2007 0 2007 1 2006 2007

    2007 2007 20071 ...x C x C x C By gi nu o ly o hm th ch c 0 200620072007C x trong khi n 2008 do ta phi nhn thm vi x vo ng thc trn ri mi dng o hm:

    2007 0 2008 1 2007 2007

    2007 2007 2007

    2006 0 2007 1 2006 2007

    2007 2007 2007

    1 ...

    1 2008 1 2008 2007 ...

    x x C x C x C x

    x x C x C x C

    Thay x=1 vo ta tm c tng l 2009.22006

    b/. Dng o hm cp 2.

    Du hiu: Khi h s ng trc t hp c dng 1.2,2.3,,(n-1)n hay(n-1)n,,3.2,2.1 hay 1

    2,2

    2,,n

    2(khng k du) tc c dng ( 1) k n k

    nk k C a

    hay tng qut hn 1 k n k k nk k C a b th ta c th dng o hm n cp 2

    tnh. Xt a thc 0 1 1 ...

    n n n n n

    n n na bx C C a bx C b x

    Khi o hm hai v theo x ta c:

    1 1 1 2 2 2 12 ...n n n n n n

    n n nbn a bx C a b C a b x nC b x

    o hm ln na: 2 2 2 2 2 11 2.1 ... 1 2n n n n nn nb n n a bx C a b n n C b x

    n y ta gn nh gii quyt xong v d ton ch vic thay a,b,x bi cchng s thch hp na thi.

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    11/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    11

    Bi ton 14: (H AN-CS Khi A 1998)

    Cho 1 , 2n

    f x x n

    a.Tnh 1f

    b.Chng minh rng:

    2 3 22.1 3.2 ... 1 1 2n nn n nC C n nC n n

    Gii:

    a. 1 2 21 1 1 (1) (1 )

    n n nf x n x f x n n x f n x

    b. Ta c

    0 1

    1 2

    1 1

    2

    2

    2

    2

    1

    1 2 2 1

    1

    1

    1 1 2

    2.1 3.2 ... 1 ... 1 1 2 PCM

    n nn k k k k

    n n n n

    k k

    nk k

    n n

    k

    nk k

    n

    k

    nk n

    n

    k

    p n nn n n n

    f x x C x C C x C x

    f x C kC x

    f x k k C x

    f k k C

    C C p C n nC n n

    T cu b thay (n-1)=(n+1) th ta c mt bi ton khc:b. Chng minh rng:

    1 2 22.1 3.2 ... 1 ... 1 1 2p n nn n n nC C n pC n nC n n

    Vi bi ton ny ta gii nh sau:

    Xt nh thc: 0 11 ...

    n n n

    n n nx C C x C x

    Nhn 2 v ca ng thc vi 0x ng thi ly o hm cp 2 hai v theo bin x tac

    : 1 2 1 2 12 1 1 1 2 3.2 ... 1

    n n n n

    n n nn x n n x x C x C x n nC x

    Cho x=2 ta c PCM

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    12/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    12

    Bi tp p dngBi 1:(CSP Bn Tre Khi A-2002) Chng minh rng:

    1 1 19 19

    20 20 20... 2C C C

    Bi 2:(C Khi T-M-2004)Chng minh rng :

    20040 2 1 2004 2004

    2004 2004 2004

    3 12 ... 2

    2C C C

    Bi 3:(HKTQD-2000) Chng minh:

    1 1 2 2 2 2 12 1.2 . 2.2 . 3.2 . ... .3 1n n n n n n

    n n n n

    x C C C nC n n

    Bi 4: Rt gn tng:

    2 1 2008 2 2 2007 2 2009

    2009 2009 20091 2 2 2 ... 2009C C C

    III.Mt s phng php khc:

    Bi ton 15: (HQG TP.HCM 1997) Cho

    0

    , ,

    m k n

    k m n Z

    Chng minh:0 1 1. ...k k k m m k n m n m n m n mC C C C C C C

    Gii:

    0 1

    0 1 1

    0 1

    1 ...

    Ta c : 1 ...

    1 ...

    m m m

    m m m

    n n n n

    n n n

    m n m n m n

    m n m n m n

    x C C x C x

    x C x C x C

    x C C x C x

    Suy ra h s xk trong (1+x)n .(1+x)m l 0 1 1 ...k k m k mm n m n m nC C C C C C

    V h s xk trong khai (1+x)m+n lk

    m nC

    ng nht thc: (1+x)n .(1+x)m = (1+x)n+m

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    13/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    13

    Ta c:0 1 1. ...k k k m m k n m n m n m n mC C C C C C C

    PCM

    Bi ton 16: (2-TH&TT-2008)

    S2=

    2 2 21 22 ... n

    n n n

    C C n C

    vi n l s t nhin l

    Gii:Ta c:

    2 2

    1 12 2 2

    1 1 2 21 1

    1 ...2 2

    n n

    n n

    n n n n n

    n nS C n C C C n C

    2 2 21 2 1

    2 2 21 2 1

    2 2 21 2

    ...

    ...

    2 ...

    n

    n n n

    n n

    n n n

    n

    n n n n

    n C C C n

    n C C C n

    S n C C C n

    Mt khc ta c: 2 0 1 2 2

    2 2 21 ...

    n n n

    n n nx C C x C x h s ca xn

    l: 2 (*)n

    nC

    Trong khi : 0 11 ...n n n

    n n nx C C x C x

    Nn h s ca xn l 2 2 2

    1 2 ... nn n n

    C C C (**)

    T (*) v (**) 2 2 21 2

    2 1 ...n n

    n n n nC n C C C

    2 PCM2

    n

    n n

    nS C

    Bi tp p dngBi 1: Chng minh rng:

    a)1 1 2 1 13 2 3 ... .4

    n n n n

    n n nC C nC n (H Lut-2001)

    b) 2 1 2 2 2 21 2 ... 1 2n nn n nC C n C n n ( 1-TH&TT-2008)

    Bi 2: Tnh cc tng sau:

    a)1 2 3 4 5 28 29

    30 30 30 303.2 5.2 ... 29.2C C C C

    b) 1 2

    0 ... 12 3 1

    nnn n n

    n

    C C CC

    n

    Bi 3: t 1 2 1

    61 3

    k k k

    k nT C

    . Chng minh3

    1

    0n

    k

    k

    T

  • 7/30/2019 HD Giai Cac Bai Toan Ve Nhi Thuc Niwwton

    14/14

    TL rn luyn thi H-C - NBS Phm Huy Hot 11 - 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    14