Upload
vodan
View
246
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Historia psychologii społecznej w pigułce
Wykład 1
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Wspólne korzenie psychologii i socjologii
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Francja
• August Comte (1798-1857)• Gabriel Tarde (1843-1904) - Prawa
naśladownictwa (1890)• Gustave LeBon (1841-1931) -Tłum
(1895)• Emil Durkheim (1858-1917) -
Samobójstwo (1897)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Niemcy
• Georg Simmel (1858-1919)• Max Weber (1864-1920) - Etyka
protestancka i duch kapitalizmu
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Kraje anglojęzyczne
• Herbert Spencer (1820-1903): Zasady socjologii (1876)
• Lester Ward (1841-1913): Dynamic sociology (1883)
• James Baldwin - 1897 - pierwsze użycie słowa „psychologia społeczna”
• 1898 - Norman Triplett - pierwszy eksperyment w dziejach psychologii społecznej (facylitacja społeczna)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Dwie psychologie społeczne: „psychologiczna” i „socjologiczna”
• Pierwsze książki z zakresu psychologii społecznej– William McDougall (1908): An introduction to
social psychology. London– Edward A. Ross (1908): Social psychology: An
outline and sourcebook. New York.• McDougall - cytował tylko psychologów (np. James
Baldwin)• Ross - cytował tylko socjologów (np. Cooley)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Dalsze prace z psychologii społecznej
• 1924 - Floyd Allport - „Social Psychology” - pierwszy podręcznik z zakresu psychologii społecznej -wprowadzenie psychologii społecznej do programu studiów
• 1931 - Gardner Murphy & Lois Murphy: Experimental Social Psychology
• 1937 - poprawione wydanie wraz z Th. Newcombem• 1935 - Murchison - Handbook of Social Psychology
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Pierwsze czasopisma i towarzystwa
• 1925 - zmiana tytułu Journal of Abnormal Psychology na: Journal of Abnormal and Social Psychology
• 1936 - powstaje Society for the Psychological Study of Social Issues - afiliowane później przy American Psychological Association
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Pierwsze badania postaw i opinii
• 1918 - W. Thomas i F. Znaniecki - Chłop polski w Europie i Ameryce - wprowadzenie pojęcia „postawa”
• 1928 - Thurstone - Pierwsze skalowanie postaw
• 1934 - LaPierre - Pierwsze badanie zgodności postaw z zachowaniami
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Ważne nazwiska w okresie przedwojennym
• Floyd Allport i Gordon Allport• Theodor Newcomb• Gardner Murphy i Lois Murphy
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Bracia: Floyd Allport i Gordon Allport
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
II wojna światowa
• Rozwój badań nad postawami• C. I. Hovland i inni: (1949/1950). Studies in
Social Psychology in World War II - 3 tomy -badania nad preferencjami i postawamizołnierzy amerykańskich
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Okres powojenny
• Badania nad zmianami postaw zamiast badań surveyowych (C.I. Hovland, M. Sherif,McGuire, Th. Newcomb i inni)
• Badania nad uprzedzeniami– 1954: Gordon Allport - The nature of prejudice– 1950: Theodor Adorno i współpracownicy z
Berkeley University: The Authoritarian Personality– 1961 - M. Sherif - badania nad tworzeniem się i
zanikaniem konfliktów międzygrupowych
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Wpływy psychologii Gestalt na amerykańską psychologię społeczną• Kurt Lewin• Solomon Asch• Fritz Heider• Heinz Werner
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Kurt Lewin (1890-1947)
•Od 1932 visiting professor w Stanfordzie, potem MIT (Massachusetts Institute of Technology w Bostonie)
Urodzony w Mogilnie w 1890 roku w rodzinie żydowskiej
Gimnazjum w Poznaniu, studia w Berlinie
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Kurt Lewin• Zainteresowania
– dynamika grupowa– teoria pola – wpływ społeczny– Konflikty społeczne, m. in. gradienty dążenia i unikania– Zagadnienia edukacji i rozwoju– Różnice międzykulturowe i narodowe
• Uczniowie (m.in.)– Leon Festinger (teoria dysonansu poznawczego)– Roger Barker (psychologia ekologiczna)– Beatrice Wright (rehabilitacja)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
“The relation between psychological and nonpsychological factors is a basic conceptual and methodological problem in all branches of psychology. A proper understanding of this relationship must be achieved before we can answer the many questions raised in efforts to produce an integration of the social sciences.
Psychological Ecology (1946)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
• „Being officially a psychologist, I should perhaps apologize to the sociologists for crossing the boundaries of my field. My justification for doing so is that necessity forces this move, and for this the sociologists are partly to blame. For they have stressed thatthe view which holds a human being to be a biological, physiological entity is utterly wrong.”
Experiments in Social Space (1939)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Ilustracja różnicy między (a) USA i (b) Niemcami w atmosferze edukacyjnej
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
• „The educational processes, even within a small educational unit like family, depend to a high degree on the spirit of the larger social body in which the persons are living. Any change in the political, economic, or social structure of this larger group like the nation, deeply affects not only the organization of education, but its whole spirit and technique as well”.
• „It seems to be easier for society to change education than for education to change society”.
Some Social-Psychological Differences Between the United States and Germany (1936)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Solomon Asch
• Badania nad konformizmem• Prawa percepcji społecznej (cechy
centralne i peryferyczne, ukryte teorie osobowości)
• 1952 – podręcznik Social Psychology
• Kontynuacja badań nad konformizmem - uczeń Allporta -Stanley Milgram
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Fritz Heider
• Prawa percepcji – badanie percepcji przyczynowości
• Teoria równowagi postaw i przekonań
• Teoria atrybucji – naiwne teorie przyczynowości społecznej
• 1950: Psychology of Interpersonal Relationships
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Heinz Werner (1890-1964)• Rówieśnik Kurta Lewina• Wpływ Levy-Bruhla (myśl ludzi
„prymitywnych”)• Psychologia porównawcza rozwoju
pojęciowego• Pojęcie rozwoju poprzez rosnące
zróżnicowanie i integrację• Przejście od myślenia konkretnego do
abstrakcyjnego• Uczniem – Herman Witkin• Wpływ na późniejsze prace dotyczące
złożoności poznawczej i jej roli w interpretowaniu życia społecznego (Harvey, Hunt, Schroeder, Suedfeld itd.)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Książki i czasopisma
• 1954 - Lindzay i Aronson: Handbook of Social Psychology (2 tomy)– 1968 - 5 tomów– 1985 - 2 tomy– lata 90-te - 2 tomy
• 1965 - Journal of Experimental Social Psychology
• 1967 - Journal of Personality and Social Psychology (wyłonione z: Journal of Abnormal and Social Psychology)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Główne ośrodki psychologii społecznej w Ameryce po wojnie
• Yale University: Institute of Human Relations (m.in. C.I. Hovland, W. McGuire)
• University of Michigan: Theodor Newcomb, Likert
• Harvard University: The Department of Social Relations (Gordon Allport, socjologowie: T. Parsons, C. Kluckhohn, P. Sorokin)
• MIT: Kurt Lewin
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Tendencje w latach 60-tych i 70-tych
• Zanik wielkich szkół - odejście wielkich indywidualności lub wycofanie się z życia zawodowego
• Coraz większy rozziew między psychologiczną i socjologiczną psychologią społeczną
• Psychologia społeczna coraz bardziej eksperymentalna i poznawcza– <what is „social” in social psychology?>
• Psychologia społeczna coraz mniej stosowana• „Mody w psychologii społecznej” - pojawiające się i
zanikające kierunki (komunikacja w grupach, małe grupy, teorie równowagi, teorie złożoności poznawczej itd.)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Postmodernizm w psychologii społecznej
• Reakcja na eksperymentalną psychologięspołeczną: – Konstruktywizm w socjologii i psychologii (Berger i
Luckmann, Rom Harre, Ken Gergen)– Teoria konstruktów osobistych i schematów
poznawczych (człowiek „konstruuje” świat)– Zanik badań nad trafnością percepcji społecznej
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Lata 80-te i 90-te
• Rola afektu• Procesy automatyczne i kontrolowane• Badania stereotypów, mniejszości
grupowych, narodowych, płciowych itd.• Pragmatyczne koncepcje myślenia• Psychologia w działaniu
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Psychologia społeczna w Europie
• Henri Tajfel (Wielka Brytania)– Badania nad kategoryzacją społeczną, tożsamością
społeczną, wzajemną percepcją grup, stereotypizacją– Autor teorii akcentuacji w percepcji grup
• Serge Moscovici (Szwajcaria)– Badania nad wpływami grupy na postawy jednostki, relacje
mniejszość - większość grupowa itd.• Guido Peeters (Belgia)
– Badania nad asymetrią pozytywno-negatywną (inklinacja pozytywna, efekt negatywności)
– Badania nad kategoriami spostrzegania społecznego (rozróżnienie cech korzystnych dla siebie - korzystnych dla innych)
– Badania nad personalnymi vs. apersonalnymi stylami percepcji (SO vs. 3P)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Guido Peeters
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Polska psychologia społeczna
Część II
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Socjologia a psychologia społeczna w Polsce
• Tradycje socjologiczne w Polsce• Wspaniałe nazwiska:
– Bronisław Malinowski– Florian Znaniecki– Józef Chałasiński– Stefan Czarnecki– Stanisław Ossowski– Maria Ossowska– Stefan Nowak– Andrzej Malewski– Ludwik Krzywicki– Czesław Znamierowski– Leon Petrażycki
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Socjologiczne korzenie polskiej psychologii społecznej
• Florian Znaniecki uchodzi za psychologa społecznego (wprowadzenie terminu postawa)
• Stanisław Ossowski – tom III Dzieł nosi tytuł „Z zagadnień psychologii społecznej”
• Stefan Nowak – prace z zakresu metodologii badań społecznych, badania nad systemami wartości młodzieży
• Andrzej Malewski – „Z zagadnień psychologii społecznej” (1962)
• Do teraz socjologia ma „własną” psychologię społeczną
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Socjologowie jako psychologowie społeczni
Florian Znaniecki (1882-1958) Stanisław Ossowski
(1897-1963)
„Polski chłop w Europie i Ameryce”
„Eseje z psychologii społecznej”
Stefan Nowak
„Metodologia badań społecznych”
Studenci Warszawy (badania wartości)
Andrzej Malewski 1929-1963
•Osobowość autorytarna
•Dogmatyzm & nietolerancja
•Dysonans poznawczy
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Trzy etapy polskiej psychologii społecznej
• Lata 50-te - 60-te: Etap „ojców” (Stefan Baley, Stanisław Mika, Andrzej Malewski, Janusz Reykowski, Adam Frączek)
• Lata 70-te i 80-te: Etap rozwoju teorii i badań eksperymentalnych (Warszawa, Wrocław, Gdańsk, Poznań)
• Lata 90-te: Psychologia społeczna w zastosowaniu do życia
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Same początki
• Stefan Baley (1885-1952): pierwszy podręcznik psychologii społecznej w Polsce „Wprowadzenie do psychologii społecznej” (napisana 1948/49, I wydanie 1959).
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Stefan Baley(1885-1952)
Zakład Psychologii WychowawczejUl. Smulikowskiego
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Stefan Baley(UW: 1928-1952)
• Narodowości ukraińskiej• Studia psychologiczne i medyczne• 1928 – profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie
Warszawskim• Kierownik Zakładu Psychologii Wychowawczej• Redaktor Polskiego Archiwum Psychologii
(Psychologia Wychowawcza)• Autor pierwszych polskich podręczników psychologii
wychowawczej i psychologii społecznej
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Pierwszy podręcznik – spis treści
• Rozdział I. Rozważania wstępne (zadania psychologii społecznej, historia psychologii społecznej, metody psychologii społecznej)
• Rozdział II. Społeczne kontakty a regulatory społeczne. Kształtowanie się grup ludzkich
• Rozdział III. Oddziaływanie (interakcje międzyosobnicze)• Rozdział IV. Stosunki międzyosobnicze• Rozdział V. Psychologia tłumu• Rozdział VI. Akcje i stosunki międzygrupowe• Rozdział VII. Kształtowanie się regulatorów społecznych.
Zagadnienie ideologii• Rozdział VIII. Badania nad powstawaniem przesądów, opinii i
postaw społecznych• Rozdział IX. Zagadnienia socjalizacji człowieka• Rozdział X. Problematyka patologii społecznej
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Podręcznik Baleya
• Uzupełniony przez redaktor wydania Marię Żebrowską o nowszą literaturę
• Elementy teorii marksistowskiej traktowane jako teoria naukowa, równolegle do cytowanych innych teorii zachodnich
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Rozwój psychologii polskiej po 1956 roku
• Od 1950 roku otwarte studia psychologiczne w Warszawie (inicjator: Maria Żebrowska)
• Pierwsze wyjazdy na Zachód na przełomie lat 50-tych/60-tych
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Tadeusz Tomaszewski(1910-2000)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Tadeusz Tomaszewski(UW: 1949-1980)
• Studia i doktorat na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie
• Od 1945 – z-ca profesora na UMCS w Lublinie• Od 1950 – kierownik Katedry Psychologii Ogólnej na
Wydziale Humanistycznym UW• 1968-1978 – dyrektor Instytutu Psychologii na
Wydziale Psychologiczno-Pedagogicznym UW• Autor psychologicznej teorii czynności• „Protoplasta” większości kierunków psychologicznych
na naszym Wydziale
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Janusz Reykowski Ida Kurcz St. Mika
Jan Strelau Mariusz Maruszewski
Tadeusz Tomaszewski
Józef Adam Frączek Janusz Grzelak Maria MaterskaKozielecki Wiesław Łukaszewski
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Etap „ojców - założycieli”
• Generacja lat 30-tych• Pierwsze wizyty w USA lata 50-te/wczesne 60-te
– Ann Arbor, Michigan; Berkeley; Harvard– Cartwright, French, Krech, Crutchfield, Festinger, Berkowitz,
Sherif, Mowrer, Kelley, Homans etc. • Import Amerykańskich idei, w tym podejścia poznawcze
– Szkoła perswazji Yale– Osobowość autorytarna, umysł otwarty i zamkniety, dysonans
poznawczy– Teoria gier i dylematy społeczne– Teorie emocji– Podejmowanie decyzji (JDM)– Dynamika grupowa
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Andrzej Malewski(1929-1964)
• Socjolog z wykształcenia• Po powrocie z USA popularyzował
amerykańskie teorie psychologii społecznej– Teoria osobowości autorytarnej Adorno i innych– Teoria umysłu otwartego/zamkniętego Rokeacha– Teoria dysonansu poznawczego Festingera
(twórczo modyfikowana)• Zmarł tragicznie śmiercią samobójczą
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Stanisław Mika (ur. 1931)
• Z USA przywiózł zainteresowania procesami postaw, ich zmiany i perswazji
• Autor drugiego całościowego podręcznika psychologii społecznej– Wstęp do psychologii społecznej (1972)– Następnie przerobiona na „Psychologia
społeczna” (... Wydań)
• Członek założyciel Europejskiego Towarzystwa Psychologii Społecznej
• Kierownik pierwszej w Polsce Katedry Psychologii Społecznej
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Wstęp do psychologii społecznej(spis treści)
• Rozdział I. Zagadnienia wstępne (w tym: człowiek jako istota społeczna, rozwój psychologii społecznej, metody badania...)
• Rozdział II. Wpływ sytuacji społecznych na procesy psychiczne i zachowanie się ludzi
• Rozdział III. Postawy• Rozdział IV. Człowiek-człowiek. Interakcje
międzyosobnicze• Rozdział V. Grupa jako system jednostek
pozostających ze sobą w interakcji
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Maja Lis-Turlejska Krystyna Skarżyńska Janusz Czapiński
Stanisław Mika
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Janusz Reykowski (ur. 1930)• Jeden z pierwszych absolwentów
Uniwersytetu Warszawskiego• Kierownik Zakładu Psychologii
Osobowości• Autor prac z zakresu teorii
emocji, zachowań prospołecznych, poznawczych koncepcji osobowości, psychologii politycznej
• Dyrektor Instytutu Psychologii PAN od 1980
• Negocjator ze strony rządowej przy okrągłym stole
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Janusz Reykowski
Maria Jarymowicz Lidia Grzesiuk Jerzy Trzebiński Maria Lewicka
Marta Kamińska-Feldman
Andrzej Nowak
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Wiesław Łukaszewski (ur. 1941)• Pedagog z wykształcenia• Pierwsza główna praca: Osobowość –
struktura i funkcje regulacyjne• W latach 70-tych organizator szkół letnich i
zimowych z zakresu psychologii osobowości (w istocie społecznej)
• W latach 70-tych prowadził we Wrocławiu otwarte seminaria doktorskie, które przyciągały różne osoby
• Dyrektor Instytutu Psychologii w Opolu• Dziekan w SWPS (obecnie wykładowca w
filii w Sopocie) • Promotor młodej generacji z psychologii
społecznej – alternatywnego ośrodka wobec Warszawy
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Tadeusz Tomaszewski, Wiesław Łukaszewski, Janusz Reykowski
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Etap II – (lata 70-te i 80-te)
• „Młoda” generacja odkrywa na własna rękę zachodnia psychologię społeczną
• Nurt poznawczy króluje (teorie równowagi poznawczej, teorie złożoności, teoria konstruktów osobistych, teorie atrybucji)
• Polski wkład: badania nad wartościowaniem, nad wpływem afektu na procesy poznawcze, zachowania prospołeczne(zespół J. Reykowskiego)
• Polska zaczyna istnieć w świecie: konferencje w Polsce i za granicą, wizyty gości, nasze wyjazdy
• Dużo czytamy!• Polska trzecim krajem pod względem członkostwa w EAESP• Nieformalne spotkania naukowe, bujne życie naukowe• Próby włączenia się w badania rzeczywistości mało skuteczne
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Generacja wczesne 40-te do połowy 40-tych
JanuszGrzelak b. 1941
•Social dilemmas
•Social orientations
•Learned social helplessness
Wiesław Łukaszewski b. 1941
Maria Jarymowicz b. 1942
•Self
•Stereotyping
•Identity
•Affect & cognition
MirosławKofta b. 1945
•Learned helplessness
•Attribution theory
•Social stereotypes
•Personality and social behaviors
•Organizer of numerous summer and winter schools in (social) psychology
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Generacja późne 40-te
Krystyna Skarżyńska b. 1947
Jerzy Trzebiński b. 1947
Jerzy Karyłowski b. 1948
•Theories of justice
•Social values
•Political psychology
•Natural categories & creativity
•Narrative psychology
•Prosocial behavior
•Interpersonal perception
•Self theories
Paweł Boski b. 1947
•Attributions
•Cross-cultural psychology
Andrzej Szmajke b. 1949
•Self-presentation
•Self-handicapping
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Generacja późne 40-te, wczesne 50-te
Maria Lewicka b. 1949
Marta Kamińska-Feldman b. 1951
Janusz Czapiński b. 1951
•Affect & cognition
•Processes of evaluation (PNA)
•Cognitive biases
•Entitlement attitudes
•Environmental psychology
•Self
•Asymmetry of similarity judgments
•Stereotypes
•Evaluation (PNA)
•Theories of happiness
•Macro-psychology
•Reactions to social change
Bogdan Wojciszke
b. 1952•Evaluation
•Interpersonal attraction
•Evolutionary psychology
•Culture of complaining
•Third textbook (2002)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Generacja 50-te (kont.)
Grzegorz Sędek b. 1954
Grażyna Wieczorkowska b. 1954
Dariusz Doliński b. 1959
AndrzejNowak b. 1953
•Socialinfluence
•Complex systems
•Learned helplessness
•Information processing in depression and elderly
•Social influence (emotional see-saw technique)
•Self-handicapping
•Defensive pessimism
•Point vs interval strategies in goal setting
•Methodology of social research
Anna Kwiatkowska
•Identity
•Categorization
•Stereotyping
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
A teraz po kolei....
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Wiesław Łukaszewski
• Pedagog z wykształcenia• Pierwsza główna praca: Osobowość –
struktura i funkcje regulacyjne• W latach 70-tych organizator szkół letnich i
zimowych z zakresu psychologii osobowości (w istocie społecznej)
• W latach 70-tych prowadził we Wrocławiu otwarte seminaria doktorskie, które przyciągały różne osoby
• Dyrektor Instytutu Psychologii w Opolu• Dziekan w SWPS (obecnie wykładowca w
filii w Sopocie) • Promotor młodej generacji z psychologii
społecznej – alternatywnego ośrodka wobec Warszawy
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Janusz Grzelak
• Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego• Pierwszy demokratycznie wybrany dziekan
Wydziału Psychologii (1981)• Nowo wybrany dziekan Wydziału
Psychologii (2005) • Kierownik Katedry Psychologii Społecznej• Aktywnie działający członek EAESP• Przewodniczący nowo-powstałego
Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej
• Zainteresowania: – Dylematy społeczne– Orientacje społeczne– Bezradność społeczna i kontrola
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Maria Jarymowicz
• Absolwentka psychologii warszawskiej
• Zainteresowania:– Zachowania prospołeczne, altruizm– Uprzedzenia i stereotypy narodowe– Tożsamość społeczna (ja – my – oni)– Wartości– Relacje między emocjami i poznaniem
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Jerzy Trzebiński
• Absolwent socjologii warszawskiej
• Zainteresowania– Pojęcia naturalne– Twórczość– Narracje– Nadzieja podstawowa, zaufanie
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Mirosław Kofta• Absolwent psychologii
poznańskiej• Doktorat u Andrzeja Lewickiego
na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu
• Zainteresowania– Kontrola emocjonalna, procesy
emocjonalne– Teorie atrybucji– Wyuczona bezradność, bezradność
intelektualna Iwraz z Grzegorzem Sędkiem)
– Stereotypy, antysemityzm
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Krystyna Skarżyńska
• Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego
• Od 1983 – pracuje w Instytucie Psychologii PAN, również w SWPS
• Zainteresowania– Spostrzeganie społeczne– Koncepcje sprawiedliwości– Psychologia polityczna– Mechanizmy aktywności
politycznej
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Jerzy Karyłowski
• Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego
• Autor koncepcji endo- i egzogennych mechanizmów zachowań prospołecznych
• Od 1981 roku w USA (Floryda)
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Paweł Boski
• Absolwent łódzkiej socjologii• Doktorat u prof. J. Reykowskiego,
WP UW• Długie lata w Nigerii, potem w
Kanadzie• Obecnie SWPS – Dyrektor
Instytutu Psychologii Międzykulturowej
• Zainteresowania: – Teoria atrybucji– Psychologia międzykulturowa
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Maria Lewicka
• Absolwentka Uniwersytetu Poznańskiego
• Główne obszary badań– Afektywne i deskryptywne mechanizmy
spostrzegania społecznego– Mechanizmy zaangażowania i kontroli w
regulacji zachowań– Asymetria pozytywno-negatywna– Racjonalność rozumowań i podejmowania
decyzji– Percepcja przestrzeni miejskiej– Mechanizmy postaw roszczeniowych– Tożsamość lokalna
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Marta Kamińska-Feldman
• Absolwentka psychologii warszawskiej
• Zainteresowania– Asymetria ja-inni– Egocentryzm– Stereotypy społeczne
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Janusz Czapiński
• Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego
• Główne idee teoretyczne– Zaangażowanie jako mechanizm
tworzenia wartości podmiotowych– Asymetria wartościowań:
inklinacja pozytywna i negatywna– Cebulowa teoria szczęścia– Teoria uziemienia duszy polskiej– Teoria niewdzięczności społecznej– Makropsychologia
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Bogdan Wojciszke• Absolwent Uniwersytetu Poznańskiego• Główne obszary badań
– Afektywne i deskryptywne procesy w spostrzeganiu społecznym
– Atrakcyjność interpersonalna, psychologia miłości– Psychologia ewolucyjna– Moralności i sprawności w postrzeganiu społecznym– Poczucie krzywdy Polaków– Polska kultura narzekania– Kody etyczne w mentalności polskiej
• Autor trzeciego polskiego podręcznika psychologii społecznej „Człowiek wśród ludzi”
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
2002, 550 stron, 3 wydania
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Grzegorz Sędek
• Absolwent psychologii warszawskiej
• Aktualnie SWPS i IP PAN• Zainteresowania
– Bezradność intelektualna– Percepcja kowariancji i
przyczynowości– Procesy poznawcze u osób
depresyjnych i osób w wieku podeszłym
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Andrzej Nowak
• Absolwent psychologii warszawskiej• Obecnie również University of
Florida• Zainteresowania
– System wyobrażeniowy i słowny– Wpływ społeczny– Psychologia dynamiczna– Układy złożone w zastosowaniu do
psychologii
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Grażyna Wieczorkowska
• Absolwentka matematyki na Uniwersytecie Warszawskim
• Przez dwie kadencje dyrektor ISS, prze kilka lat COME, obecnie znów Wydział Psychologii
• Zainteresowania– Skalowanie wielowymiarowe i analiza
czynnikowa– Przedziałowe i punktowe sposoby
definiowania celu– Inteligencja motywacyjna– E-learning
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Dariusz Doliński• Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego• Obecnie dyrektor filii SWPS we Wrocławiu• Członek Zarządu Polskiego Stowarzyszenia
Psychologii Społecznej i zastępca redaktora nowego czasopisma „Psychologia Społeczna”
• Obszary zainteresowań– Procesy atrybucji– Samoutrudnianie („rzucanie sobie kłód pod nogi”)– Mechanizmy wpływu społecznego
• Huśtawka emocjonalna• Stopa w drzwiach – drzwi w twarz• Polska wizja sprawiedliwego świata• Rola kontaktu werbalnego w wywieraniu wpływu
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Ceske Budejovice – w drodzę na General Meeting EAESP 1996
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
30 May 1989 –doktorat honoris causa dla Roberta B. Zajonca
Promotor: Stanisław Mika
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
(Last row): W. Narkiewicz-Jodko, Joop van der Pligt, James Russell, Tom Pyszczynski, Fritz Strack, Abe Tesser, Glenn Reeder, Middle row: John Pryor, Maria Lewicka, Dick Eiser, Guido Peeters, Andrea Abele-Brehm, David Hamilton first row: Bogdan Wojciszke, Tom Ostrom
SOPOT Czerwiec, 1989
Konferencja Affect and Cognition
Nieobecni: R. Abelson, R.B. Zajonc,H. Markus, J. Kuhl
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Etap III (lata 90-te i nowy wiek)
• Zmiany instytucjonalne: powstają nowe placówki naukowe i dydaktyczne – 1991 – powstaje interdyscyplinarny Instytut Studiów
Społecznych UW (afiliowany przy ISR Ann Arbor, Michigan
– 1993 – powstaje Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej przy Instytucie Psychologii Polskiej Akademii Nauk
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Etap III (lata 90-te i nowy wiek)
• Rozwój nowych specjalności psychologii społecznej (stosowanej)– Psychologia reklamy– Psychologia ekonomiczna– Psychologia środowiskowa– Psychologia polityczna– „Makropsychologia” – zastosowanie psychologii
społecznej do wyjaśniania zjawisk makrospołecznych
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Etap III (cechy szczególne)
• Psychologia społeczna znów SPOŁECZNA• Łączenie podejść teoretycznych, podstawowych z
aplikacją i współczesnością• Badania prowadzone na próbach
reprezentatywnych• Badanie aktualnych zjawisk (narzekanie,
roszczeniowość, poczucie krzywdy, alienacja od władzy, niewdzięczne społeczeństwo itp.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Generacja 60-te i 70-te Wybrane nazwiska
Kinga Lachowicz-Tabaczek
Wiesław Baryła
Dominika Maison
Wojciech Cwalina
Agnieszka Golec Rafał Ohme Marek Drogosz
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Zupełnie nowe „developments”
• 1-2 października 2004: Zjazd Założycielski Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej– Przewodniczący: Janusz Grzelak (UW) – Zarząd: Mirosław Kofta (UW), Dariusz Doliński
(SWPS Wrocław), Janusz Czapiński (UW), Krystyna Skarżyńska (IP PAN, SWPS Warszawa), Bogdan Wojciszke (IP PAN, SWPS Warszawa), Kinga Lachowicz-Tabaczek (UWr)
• 25/26 września 2004 – II Zjazd PSPS– Obecnie ponad 70 członków
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Polskie Stowarzyszenie Psychologii Społecznej (Polish Association of Social Psychology)
Prezes
Sekretarz
Skarbnik
Janusz Grzelak
Kinga Lachowicz-TabaczekJanusz Czapiński
Mirek Kofta Bogdan Wojciszke
Krystyna Skarżyńska Darek Doliński
Wice-prezes
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Czasopismo „Psychologia społeczna”
• Powstaje pismo „Psychologia społeczna”– Redaktor naczelny: Maria Lewicka (UW)– Zastępcy redaktora naczelnego: Bogdan Wojciszke (IP
PAN, SWPS Warszawa), Dariusz Doliński (SWPS Wrocław), Grzegorz Sędek (SWPS Warszawa)
• Już zarejestrowane – składamy pierwszy numer• Internetowa obsługa czasopisma
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Czasopismo: Psychologia społeczna
Redaktor naczelny
Zastępcy redaktora Sekretarz
Maria Lewicka
Bogdan Wojciszke Darek Doliński Grzegorz Sędek
Joanna Stefańska
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com