HDL-C trên bệnh nhi đái tháo đường kết hợp bệnh Celiac

Hiệu quả của chế độ ăn không chứa gluten đối với bệnh nhi mắc phối hợp đái tháo đường type 1 và bệnh Celiac

Nguồn: American Diabetes Association

Khoa Nội Nhi biên dịch

DOI: 10.2337/dc16-0717

Nhóm tác giả: Silvana Salardi,1 Giulio Maltoni,1 Stefano Zucchini,1 Dario Iafusco,2 Santino Confetto,2 Angela Zanfardino,2 Sonia Toni,3 Barbara Piccini,3 Maximiliano Zioutas,1 Marco Marigliano,4 Vittoria Cauvin,5 Roberto Franceschi,5 Ivana Rabbone,6 Barbara Predieri,7 Riccardo Schiaffini,8 Alessandro Salvatoni,9 Petra Reinstadler,10 Giulia Berioli,11 Valentino Cherubini,12 and Giuseppe d’Annunzio,13 Hiệp hội đái tháo đường và nội tiết trẻ em Italia (ISPED)

1 Department of Pediatrics, S. Orsola-Malpighi Hospital, University of Bologna, Bologna, Italy 2 Department of Pediatrics, Second University of Naples, Naples, Italy 3 Meyer Children’s Hospital, University of Florence, Florence, Italy 4 Regional Center for Pediatric Diabetes, Clinical Nutrition & Obesity, Department of Life & Reproduction Sciences, University of Verona, Verona, Italy 5 Pediatric Unit, S. Chiara Hospital, Trento, Italy 6 Department of Pediatrics, University of Turin, Turin, Italy 7 Department of Medical and Surgical Sciences for Mothers, Children and Adults, University of Modena and Reggio Emilia, Modena, Italy 8 Endocrinology and Diabetes Palidoro Unit, University Department of Pediatric Medicine, Bambino Gesu Children ` ’s Hospital, IRCCS, Rome, Italy 9 Pediatric Clinic, Insubria University, Varese, Italy 10 Department of Pediatrics, Regional Hospital, Bolzano, Italy 11Department of Gynaecological, Obstetric and Paediatric Sciences, University of Perugia, Perugia, Italy 12 Division of Paediatric Diabetes in Children and Adolescents, Maternal-Infantile Department, Salesi Hospital, Ancona, Italy 13 Department of Pediatrics, IRCCS Gaslini Children’s Hospital, University of Genova, Genova, Italy.

Sự kết hợp nồng độ thấp của cholesterol trọng lượng phân tử cao (HDL-C) và nguy cơ biến cố tim mạch tăng đã được chứng minh. Nồng độ HDL – C thấp được tìm thấy ở những bệnh nhân đái tháo đường type 1 (TD1) đã có biến chứng và bệnh celiac không được điều trị (1). Sự kết hợp giữa TDI và CD có thể vì thế mà làm gia tăng bất thường lipid trong máu và thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch. Chúng tôi đã thu thập được số liệu từ 13 trung tâm nghiên cứu thuộc Hiệp hội đái tháo đường và nội tiết trẻ em Italia, gồm những bệnh nhi có cả TD1 và bằng chứng của CD qua sinh thiết, bệnh nhân được thu thập ở thời điểm ngay

HDL-C trên bệnh nhi đái tháo đường kết hợp bệnh Celiac

trước khi bắt đầu chế độ ăn không gluten (GFD) và sau 1 năm, được kiểm chứng bởi kháng thể liên quan đến CD. Tổng cộng có 201 bệnh nhi được chẩn đoán xác định mắc T1D với độ tuổi trung bình 5.8 ± 3.8 tuổi và mắc CD với tuổi trung bình 7.5 ± 4.5 tuổi được đưa vào nghiên cứu. Bệnh nhân trong nhóm nghiên cứu đảm bảo yêu cầu được chẩn đoan CD sau chẩn đoán T1D ít nhất 3 tháng để tránh nguy cơ ảnh hưởng của sự rối loạn chuyển hóa gây ra do bệnh đái tháo đường khi toàn phát.

Nhóm chứng gồm 224 bệnh nhi chỉ mắc T1D đồng nhất về lứa tuổi, giới, thời gian mắc T1D và HbA1C với nhóm nghiên cứu.

Trước chế độ ăn GFD, giá trị của HDL-C thấp hơn đáng kể ở trẻ có và CD và T1D so với nhóm chứng và thấp nhất ở trẻ dưới 6 tuổi (Bảng 1). Những bệnh nhi có nồng độ HDL – C thấp hơn ở điểm cắt bách phân vị theo giới và tuổi có xu hướng nhỏ tuổi hơn so với nhóm có nồng độ bình thường (6.2 ± 4.4 so với 8.6 ± 4.3 tuổi, với P < 0.0001) và có mức HbA1C thấp hơn (7.5 ± 0.8 so với 8.0 ± 1.5%, với P < 0.005). Sau khi áp dụng chế độ ăn GFD, giá trị trung bình của HDL-C trong nhóm nghiên cứu tăng hơn đáng kể (60.9 ± 13.7 so với 51.3 ± 13.6 mg/dL, với P < 0.0001) và trở về giá trị bình thường.

Nhóm trẻ 6 tuổi có lượng HDL-C tăng cao hơn so với nhóm lớn tuổi hơn (28 so với 13%). Tỷ lệ phần trăm bệnh nhi có nồng độ HDL-C thấp hơn so với trẻ ở điểm cắt bách phân vị giảm đi đáng kể từ 42 % xuống còn 16% với P < 0.0001. Những bệnh nhi áp dụng tuyệt đối chế độ ăn GFD có sự cải thiện đáng kể nồng độ HDL-C, ở những trường hợp chỉ áp dụng một phần chế độ ăn GFD nồng độ HDL-C có cải thiện nhưng không đáng kể.

Kết quả nghiên cứu của chúng tôi phù hợp với những báo cáo trước đó vài năm (2–4), còn chỉ ra được bằng chứng cho thấy nồng độ HDL-C thấp ở thời điểm chẩn đoán và hồi phục sau chế độ ăn GFD. Nồng độ HDL-C thấp ở thời điểm chẩn đoán phản ánh tình trạng viêm tại ruột hay sự thay đổi bài tiết apolipoprotein AI của ruột (5), thành phần chính cấu tạo nên HDL. Tình trạng này hầu hết xảy ra ở trẻ nhỏ, lứa tuổi có nguy cơ bệnh nặng hơn, gợi ý khi có dấu hiệu của giảm hấp thu như HDL-C và HbA1C thấp hơn. Tiên lượng rối loạn lipid máu trên bệnh nhi có HDL-C thấp, mắc T1D và không được điều trị CD, trẻ càng nhỏ càng có nguy cơ cao. Chế độ ăn GFD có thể đưa nồng độ HDL-C về bình thường và khẳng định

HDL-C trên bệnh nhi đái tháo đường kết hợp bệnh Celiac

ảnh hưởng có lợi khi không có gluten có thể tìm thấy trên một số cá thể có chế độ ăn hoàn toàn không có gluten. Vì vậy chế độ ăn GFD là bắt buộc cho những bệnh nhi trong nhóm nghiên cứu, khi chúng có tăng nguy cơ biến cố tim mạch.

Bảng 1. Nồng độ HDL-C (mg/dl) ở trẻ chỉ mắc T1D và trẻ mắc cả T1D và CD trước và sau GFD Bệnh nhân mắc T1D phối hợp CD (n = 201)

Trước GFD P Sau GFD Bệnh nhân chỉ có T1D (n = 224)

N = 201 51.3 ± 13.6* < 0.0001 60.9 ±13.7 65.1 ± 30.8 < 6 tuổi (n = 90) 46.5 ± 13.6*+ < 0.0001 59.2 ± 12.8 > 6 tuổi (n = 111) 55.2 ± 12.3≠ < 0.0001 62.4 ± 14.3 Áp dụng GFD Ít ( n = 33) 51.8 ± 14.1 § NS 56.6 ± 13.5 1 phần (n = 39) 54.9 ± 12.0 § < 0.05 64.2 ± 14.1 Hoàn toàn (n = 129) 50.1 ± 13.8* < 0.0001 61.1 ± 13.4 NS: không đáng kể. *p < 0.0001, ≠p < 0.001, §p < 0.05 so với nhóm chứng. +p < 0.0001 so với nhóm tuổi > 6.

Tài liệu tham khảo

1. Salardi S, Balsamo C, Zucchini S, et al. High rate of regression from micro-macroalbuminuria to normoalbuminuria in children and adolescents with type 1 diabetes treated or not with enalapril: the influence of HDL cholesterol. Diabetes Care 2011;34:424–429

2. Leeds JS, Hopper AD, Hadjivassiliou M, Tesfaye S, Sanders DS. High prevalence of microvascular complications in adults with type 1 diabetes and newly diagnosed celiac disease. Diabetes Care 2011;34:2158–2163

3. Jessup AB, Law JR, Spagnoli A. Are HDL levels lower in children with type 1 diabetes and concurrent celiac disease compared with children with type 1 diabetes only? J Pediatr Endocrinol Metab 2014;27:1213–1216

4. Warncke K, Liptay S, Frohlih-Reiterer E, ̈ et al. Vascular risk factors in children, adolescents and young adults with type 1 diabetes complicated by celiac disease: results from the DPV initiative. Pediatr Diabetes 2016;17: 191–198

5. Filik L, Malandrino N, Farnetti S, et al. Highdensity lipoprotein, apolipoprotein AI concentrations, and celiac disease. J Clin Gastroenterol 2010;44:592–593; author reply 592–593