I ĐẶT VẤN ĐỀ1. Lý do chọn đề tài

“Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”Thế nhưng trong những năm gần đây tình trạng học sinh bỏ học diễn ra

phổ biến khắp cả nước, việc học sinh bỏ học chủ yếu tập trung ở những vùng còn khó khăn, vùng nông thôn, nơi điều kiện kinh tế - xã hội chưa phát triển.

Theo thống kê của Bộ Giao Dục và Đào Tạo về vấn đề học sinh bỏ học ở năm 2011 trong cả nước là 0,43%. Từ con số trên khi nhìn vào khiến ta không khỏi băn khoăn, trăn trở và đặt ra hàng loạt câu hỏi. Nguyên nhân nào làm cho tỉ lệ học sinh bỏ học cao như vậy ? Chúng ta đã có nhiều biện pháp nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học nhưng tình trạng này vẫn còn ở mức độ cao. Liệu những biện pháp đó có hiệu quả không ? Có còn biện pháp nào giúp ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng học sinh bỏ học hiệu quả hơn không ?

Với tư cách là một giáo viên giảng dạy ở vùng nông thôn, đại đa số các em xuất thân từ gia đình thuần nông. Bản thân tôi nhiều năm làm công tác chủ nhiệm nên tôi muốn chia sẻ với các đồng nghiệp “Biện pháp huy động học sinh bỏ học ra lớp và duy trì sĩ số”. Đó cũng là lí do tôi chọn đề tài này để nghiên cứu.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tàiTrong đề tài này tôi sẽ đi sâu, phân tích, tìm hiểu những nguyên nhân dẫn

đến tình trạng học sinh bỏ học, qua đó tìm ra một số giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong thời gian đến.

3. Đối tượng nghiên cứu Là toàn bộ học sinh trường THCS Phạm Văn Đồng thuộc địa phận xã Hòa Nhơn, Huyện Hòa Vang –Thành phố Đà Nẵng.

4. Phương pháp nghiên cứu Trong nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng phương pháp thực nghiệm bằng cách thu thập thông tin thông qua trao đổi với các thầy, cô chủ nhiệm cũ, các giáo viên bộ môn, các em học sinh. Ngoài ra tôi còn quan sát, tiếp cận với các em để nắm bắt tâm lí học sinh thông qua thái độ, cử chỉ, hành động của các em.

II NỘI DUNG1. Cơ sở lí luận

Trong sự phát triển như vũ bão của xã hội ngày nay đòi hỏi mỗi con người phải tự trang bị cho mình một khối lượng kiến thức vững chắc, nhạy bén, luôn tạo cho mình cơ hội để hòa nhập và phát triển, có như vậy thì mới có thể theo kịp thời đại. Bên cạnh đó sự phát triển của mỗi quốc gia cũng thể hiện qua trình độ học thức, năng lực làm việc của mỗi công dân ở quốc gia đó. Vì thế, Đảng ta

đã đề ra chiến lược phát triển của đất nước đó là lấy giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Để thực hiện được chiến lược đó, trong những năm gần đây Bộ Giao Dục và Đào Tạo đã phát động nhiều phong trào như: “Mỗi thầy, cô là tấm gương tự học và sáng tạo”, hoặc cuộc vận động “ Hai không” với bốn nội dung “ Nói không với tiêu cực trong thi cử, bệnh thành tích, vi phạm đạo đức nhà giáo và việc nhồi nhầm lớp” đã tạo được những chuyển biến tích cực trong xã hội. Thế nhưng, bên cạnh những cái đạt được thì tình trạng học sinh bỏ học vẫn còn tiếp diễn ở trường THCS Phạm Văn Đồng. Liệu rằng bộ phận các em bỏ học này rồi tương lai sẽ như thế nào? Tương lai đất nước sẽ ra sao? Các em phải làm gì để sinh sống trong ngày mai, khi mà xã hội không ngừng phát triển, đòi hỏi phải có kiến thức và năng lực làm việc, mà bản năng sinh tồn buộc con người phải tồn tại bằng mọi cách. Có phải chăng các em sẽ đi vào con đường phạm pháp, điều đó cũng có nghĩa xã hội phải chịu thêm áp lực về các tệ nạn mà các em sẽ gây ra. Đây chính là vấn đề nhức nhối và lo âu của xã hội nói chung và ngành giáo dục nói riêng.

2. Thực trạnga) Thuận lợi - Đội ngũ giáo viên có trình độ, yêu nghề, nhiều giáo viên có thời gian

công tác lâu năm nên có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy và giáo dục.- Sự quan tâm giúp đở của các cấp lãnh đạo ở địa phương, các ban ngành,

đoàn thể, cá nhân trong và ngoài nhà trường.- Đa số các em đều ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập, lễ phép với thầy cô và

có chí vượt khó trong học tập.b) Khó khăn.- Đây là địa bàn trãi rộng lại luôn bị ngập nước trong mùa mưa bão, đồng

thời các em ở phân tán nhiều khu vực.- Điều kiện kinh tế của vùng còn nhiều khó khăn, chủ yếu sinh sống bằng

nghề nông.- Sự quan tâm của giáo viên với các học sinh yếu chưa nhiều.Vì thế số học sinh bỏ học ở các trường trong khu vực còn chiếm tỉ lệ khá

cao nên khó khăn trong việc quản lí và duy trì sỉ số.3. Nguyên nhân và giải phápa) Nguyên nhân - Nhu cầu cuộc sống ngày nay đòi hỏi mọi người phải tận dụng tối đa

thời gian để làm việc, vì thế việc theo dõi tình hình học tập của con em mình không được thường xuyên của các bậc phụ huynh đôi lúc còn lơ là, xem nhẹ. Đây là điều kiện tạo cho các em có cơ hội tiếp xúc, đam mê với các trò chơi

vô bổ, sao nhãng việc học hành, dẫn đến không theo kịp chương trình, đâm ra chán học rồi dẫn đến bỏ học.

Bỏ học chơi trò chơi điện tử

- Một số các em có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn, nhà đông con không đủ điều kiện để tiếp tục đến trường, vì thế mà các em phải nghỉ học nữa chừng để phụ giúp cha mẹ và chăm các em.

- Bên cạnh đó thì còn có một số em có trường hợp đáng thương hơn đó là các em mồ côi cha hoặc mẹ, hoặc cả cha lẫn mẹ đang phải nương tựa bà con mà sống. Hay cũng có những em nằm trong trường hợp cha mẹ li hôn, các em thiếu thốn tình thương, thiếu sự quan tâm, lo lắng và chăm sóc dẫn đến các em hay mặc cảm, né tránh, không muốn đến nơi đông người như trường học, vì thế mà việc học của các em bị đứt đoạn.

Em phải bỏ học giữa chừng để phụ giúp gia đình vì hoàn cảnh khó khăn

Mồ côi cha nên em phải bỏ học giữa chừng để phụ giúp gia đình

- Có những em được sinh trong một gia đình đầy đủ cả tinh thần lẫn vật chất, các em được sự nuông chiều của cha mẹ nên chỉ lo đua đòi, ăn chơi với bạn bè mà không chăm lo học tập, để rồi kết quả học tập kém đâm ra chán nản, bỏ học.

- Cũng có một số em do nhiều yếu tố mà các em rất khó khăn trong việc tiếp thu bài, hay nói cách khác là các em không thể nào học được. Cho nên dẫn đến kết quả học lực yếu, kém, chán nản các em bỏ học.

- Ngoài ra còn nhiều nguyên nhân khác: các em chưa có ý thức học tập, lười biếng, ham chơi, thích đi lao động để kiếm tiền……

Học sinh đua đòi, ăn chơi với bạn bè dẫn đến bỏ học

Tiếp thu bài yếu dẫn đến kết quả học tập kém

b) Giải pháp- Việc bỏ học của các em có rất nhiều nguyên nhân cho nên để huy động

các em ra lớp, chúng ta cần phải xác định nguyên nhân bỏ học cụ thể của từng em để có biện pháp thích hợp vận động các em ra lớp.

- Đối với nguyên nhân thứ nhất : Giáo viên chủ nhiệm nên gặp trực tiếp phụ huynh học sinh trao đổi để họ thấy được tầm quan trọng của việc học, từ đó cùng kết hợp với nhà trường quản lí, nhắc nhở, đôn đốc các em trong việc học tập, nhất là thời gian học ở nhà. Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm thường xuyên kiểm tra bài vở, việc chuyên cần của các em ở đầu giờ mỗi buổi học của các em, quán triệt không cho các em tiếp tục theo đuổi những trò chơi vô bổ, chú tâm hơn trong việc học tập.

- Đối với nguyên nhân thứ hai: Là giáo viên chủ nhiệm lớp có học sinh nằm trong hoàn cảnh đặc biệt này, tôi cố gắng vận động các nguồn quỹ từ trong và ngoài nhà trường, kêu gọi những tấm lòng vàng và bản thân giúp đở các em một phần nào về vật chất để giải quyết những khó khăn nhất thời , tạo điều kiện cho các em được tiếp tục đến trường theo đuổi ước mơ và nguyện vọng của mình. Để làm được điều này phải cần có sự chung tay, góp sức của các ban ngành, đoàn thể, các cấp chính quyền , nhằm phát triển sự nghiệp giáo dục ở xã nhà, đáp ứng mục tiêu xã hội hóa giáo dục.

- Đối với nguyên nhân thứ ba: Trong hoàn cảnh này thì người giáo viên chủ nhiệm không chỉ là người thầy, người cô mà còn phải thật sự là người thân thiết của các em, luôn gần gũi, chia sẽ, lắng nghe tâm tư, tình cảm của các em, giúp các em cả tinh thần lẫn vật chất. Bằng nhiều biện pháp huy động, kêu gọi… để bù đắp nỗi mất mát, thiếu thốn mà các em đã bất hạnh gánh lấy. Từ đó tiếp thêm sức mạnh, vào cuộc sống để các em có thể vượt qua những hụt hẫng trong cuộc đời vững bước trên con đường học vấn của mình.

- Đối với nguyên nhân thứ tư: giáo viên chủ nhiệm cùng với gia đình học sinh tăng cường việc quản lí các em ngoài giờ học, tách rời các em với nhóm bạn hư hỏng mà em thường giao lưu, phân công cán bộ lớp có năng lực giúp đỡ các em đó trong giờ học cũng như khi vui chơi, tạo môi trường thân thiện và hứng thú trong học tập, giúp các em ham thích đến trường.

- Đối với nguyên nhân thứ năm: nhà trường nên có kế hoạch cùng giáo viên bộ môn tổ chức phụ đạo cho các em để các em có thể theo kịp chương trình, lấp đầy những lổ hỗng kiến thức trước đây, có được như vậy các em mới dám tự tin đến trường và ham mê học tập

Các nguyên nhân còn lại tùy từng trường hợp mà chúng ta có những biện pháp cụ thể để đem lại hiệu quả cao hơn trong cuộc vận động, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng học sinh bỏ học.

4. Kết quả đạt được- Sau những năm áp dụng các biện pháp quản lí học sinh nêu trên, tôi đã

đảm bảo được sĩ số học sinh trong lớp mình. Trong những năm khó khăn vì có nhiều học sinh bỏ học, tôi đã vận động các em ra lớp bằng các phương pháp đó, điển hình như năm học 2011-2012, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 8/4, lớp tôi có 2 em bỏ học:

+ Em Phạm Văn Siêng bỏ học vì ham chơi, bê tha việc học, vi phạm nội quy trường, lớp làm thầy, cô phiền hà và cuối cùng em đã bỏ học. Tôi đã gặp gở, trao đổi, động viên, cảm hóa em, giúp em thấy được điều đúng, sai, vận động em quay lại lớp học. Hiện nay em đang là học sinh có chiêù hướng phát triển tốt, đạt thành tích cao trong học tập. Đến năm học 2013 – 2014 em đã tốt nghiệp THCS và đang học lớp 10/3 trường THPT Ông Ích Khiêm năm học 2014 – 2015.

+ Em Trần Văn Lộc: do nặng việc gia đình nên em bỏ học nhiều ngày dẫn đến em không theo kịp chương trình, lổ hổng kiến thức trong em ngày càng lớn, em trở nên chán nản học hành rồi cuối cùng bỏ học. Bản thân là giáo viên chủ nhiệm tôi đã trao đổi với phụ huynh tạo điều kiện về mặt thời gian để em có thể đến lớp đồng thời phân công các em học sinh khá, giỏi trong lớp giúp em bổ sung kiến thức đã hỏng. Trong trường nếu có các chương trình tài trợ, giúp đở các học sinh khó khăn, tôi thường ưu ái dành cho em, để em có thẻ vượt qua khó khăn về vật chất và trở lại lớp học. Đến năm học 2013 – 2014 em đã tốt nghiệp THCS và hiện đang theo học nghề.

- Năm học 2012 – 2013, 2013 – 2014, 2014 – 2015 bản thân luôn được nhà trường phân công làm công tác chủ nhiệm lớp và với những việc làm như trong đề tài này bản thân luôn thực hiện tốt công tác huy động học sinh bỏ học ra lớp và duy trì sĩ số, không có học sinh nào của lớp tôi chủ nhiệm bỏ học trong nhiều năm qua.

- Bên cạnh thành tích của bản thân cũng đã góp phần cùng nhà trường thực hiện hiệu quả Chỉ thị 24-CT/TU Đà Nẵng và Nghị quyết 06/HU Hòa Vang năm học 2012 – 2013 Trường THCS Phạm Văn Đồng được Sở GD&ĐT Thành phố Đà Nẵng tặng Giấy khen có thành tích xuất sắc trong việc giúp đỡ, ngăn ngừa học sinh bỏ học năm học 2012 – 2013 theo Quyết định 3882/QĐ-SGDĐT ngày 11 tháng 11 năm 2013 của Giám đốc Sở GD&ĐT.

III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luậnTừ kết quả thu được sau nhiều năm thực hiện phương pháp này thì tỉ lệ

học sinh bỏ học trong lớp tôi chủ nhiệm đã giảm và sĩ số học sinh trong trường cũng được duy trì. Tôi thiết nghỉ, việc huy động học sinh ra lớp để đản bảo sĩ số là việc làm của nhiều ban ngành, đoàn thể, trong đó nhà trường và giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò nòng cốt. Bên cạnh đó chúng ta nên tìm hiểu rõ nguyên nhân bỏ học cụ thể của từng trường hợp để có biện pháp sát thực nhằm ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng , nguy cơ bỏ học của học sinh, đáp ứng mục tiêu giáo dục mà Đảng đã đề ra.

2. Kiến nghị -Để thực hiện tốt hơn nữa công tác huy động học sinh bỏ học ra lớp và duy trì sĩ số theo tôi cần một số biện pháp sau:

a) Đối với tổ chủ nhiệmCó sự liên kết thống nhất với nhau trong việc giáo dục các em, luôn thông

báo với nhau về những khuyết điểm của các em nhằm kịp thời chấn chỉnh và có biện pháp giúp các em tránh tình trạng bỏ học.

b) Đối với nhà trườngTổ chức các lớp phụ đạo cho học sinh yếu nhằm bù đắp lổ hổng kiến thức

cho các em, giúp các em đuổi kịp chương trình, tạo hứng thú trong học tập cho các em. Xây dựng trường học thân thiện, đảm bảo mỗi ngày đến lớp là một ngày vui. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, vui chơi nhằm thu hút các em, tránh tình trạng các em tham những trò chơi vô bổ.

c) Đối với chính quyền, đoàn thể địa phương

Tăng cường công tác xã hội hóa giáo dục, quản lí thật tốt các điểm vui chơi không lành mạnh. Cùng chung tay với nhà trường xây dựng cổng trường bình yên, giúp đở về tinh thần và vật chất cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.

VI TÀI LIỆU THAM KHẢO1. Báo cáo Sơ kết, tổng kết của nhà trường THCS Phạm Văn Đồng.2. Thông tư, công văn của BGD& ĐT về việc xây dựng trường học thân

thiện, học sinh tích cực.

TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ PHẠM VĂN ĐỒNG

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

PHIẾU NHẬN XÉT, XẾP LOẠI ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Năm học: 2014 – 2015

Tên đề tài : “Biện pháp huy động học sinh bỏ học ra lớp và duy trì sĩ số”Họ và tên tác giả : NGUYỄN THỊ MỸ THANHChức vụ : Giáo viên Bộ phận công tác : Tổ Sử- Địa

TỔ CHUYÊN MÔNNhận xét:………………………………………..............................................................………………………………………..............................................................

Xếp loại:………….Ngày ….tháng….năm 20…

Tổ trưởng

HỘI ĐỒNG KH, SKKN TRƯỜNGNhận xét:………….……………………………..............................................................………………………………………..............................................................

Xếp loại:………….Ngày ….tháng….năm 20…

Hiệu trưởng

Nhận xét và xếp loại của Phòng GD&ĐT huyện Hòa Vang Nhận xét:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Xếp loại đề tài:……………………………………………………..

Hòa Vang, ngày… tháng…… năm 20… TRƯỞNG PHÒNG

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÒA VANGTRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ PHẠM VĂN ĐỒNG

Tên đề tài Sáng kiến kinh nghiệm

BIỆN PHÁP HUY ĐỘNG HỌC SINH BỎ HỌC RA LỚPVÀ DUY TRÌ SĨ SỐ

Năm học 2014-2015

Họ và tên : NGUYỄN THỊ MỸ THANHChức vụ : Giáo viên

Nhiệm vụ được phân công: Chủ nhiệm lớp 7/3Giảng dạy Môn Lịch sử, Địa lí