Hvnii Hugjliin Vy Shat

Хүний хөгжлийн үе шатууд,түүнд

нөлөөлөх хүчин зүйл

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Жирэмслэлт

Эхийн умайд хүүхэд өсөж хөгжиж

эхэлснээс хойш жирэмсний хугацаа хэд

хэдэн үе шаттай явагдана.

Жирэмсний эхний гурван сард байгаа

хүүхдийг үр хөврөл гэж нэрлэх ба үр

хөврөл нь маш жижигхэн хэмжээтэй

байдаг.4-н сарын дараагаас үр хөврөл нь

хүүхдийн төрхтэй болж эхлэх ба төрөх

хүртэл нь түүнийг ураг гэж нэрлэдэг.


Жирэмсний өсөлт хөгжилт

1 долоо хоногтой ураг







Архины хор уршиг

Архидалт нь өнөөгийн нийгмийн тулгамдсан асуудлуудын нэг, Манайулсын эрчүүдийн 39, эмэгтэйчүүдийн 5% нь архи,согтууруулах ундаагхэтрүүлэн хэрэглэдэг байна.Эмэгтэйчүүдийн 13.6% нь архинддонтжээ.Европт энэ үзүүлэлт дунджаар ердөө 5% л байдаг гэхээр манайоронд архидалт ямар төвшинд хүрснийг харуулж байгаа юм.Хүний элэгцагт 10гр спиртийг задлах чадвартай байдаг.Архи 30гр, пиво 285 мл,вино 120 мл, ликер 60 мл гэсэн стандарт хэмжээ байдаг.Эдгээрт тус бүр 10гр спирт агуулагдах ба дээрх хэмжээгээр нэг удаа уухад эрэгтэйчүүдгурав, эмэгтэйчүүд хоѐр стандарт уултаас хэтрүүлж болохгүй. Энэхэмжээгээр хэрэглэвэл зохистой хэрэглээ болж чадна. Харин долоо хоногтэрэгтэй хүн 210, эмэгтэй хүн 140 гр хэмжээний спирт уувал архихэтрүүлэн хэрэглэсэн цаашилбал донтсон гэж үздэг. Архийг хэзээ ч өвчинанагаагч мэтээр ярьж болохгүй.Архи хүний биед бага тунгаар орохдооцусыг өргөсгөж өгдөг. Даралт их өндөрсөж байгаа хүний судас нарийссанбайдаг. Тэгэхээр даралт ихсэж цус харвах дөхөж байгаа хүнд архи өгчсудсыг тэлж тэр хооронд аврах дараагийн арга хэмжээг авдаг.Түүнээсбиш даралт ялимгүй ихэдсэн хүнд архи ямар ч сайн нөлөөгүй. Харин чэсрэгээр нөлөөлөх магадлалтай.Эмчилгээ сайн хийлгэж, мөн архинаастатгалзаж чадах сэтгэл зүйн тэвчээр, хувь хүний ухамсартай иххолбоотой.


Ямартаа дэлхийн олон оронд архины хор уршгийг бvрэн ухаарч“vхлийн ус” гэж нэрлэж байхав. Гэтэл манайд архийг “идээний дээж”хэмээн єргємжлөөд, эх адаггvй ууж согтуурч, эцэст нь хордож байна.“Архи уух нь маш аюултай євчин. Хор хєнєєл нь нөлєєлєхгvй эрхтэнгэж байдаггvй. Архи уусны дараа нэг минутын дотор бvх эрхтэнсистемээр тархдаг. Иймээс их, багаас хамаарахгvй хортой” аж. Өдгөөvхлийн шалтгааны бараг эхний байрт “давхиж” яваа элэгний хортхавдрыг vvсгэх гол хvчин зvйлийн нэг нь архи. Хvний уусан архины90 хувь нь элгэнд задарч, исэлдэлтийн явцад vvссэн бодис элгийггэмтээдэг аж. Ингэснээр элэг хатуурч, цирроз vvсдэг. Хэрвээ эрчvvд60, эмэгтэйчvvд 20 мл архийг єдєр бvр уудаг бол 10 жилийн дараагэхэд л цирроз vvснэ. Эрvvл хvний эрvvл элэг цагт 10 гр архийгшингээж, хоргvйжvvлэх хvчин чадалтай юм байна. Тэгвэлмонголчууд нэг удаад хэдэн гр архийг уудаг билээ. Yvний зэрэгцээархи уудаг хvн залгиур, хоолойн хорт хавдраар євчлєх нь элбэг гэнэ.Ходоодны vрэвсэл, цус алдалт, нойр булчирхай гэмтэх, хоолнышингэц муудах зэргээр дотор эрхтэнийг бvхэлд нь євчлvvлдэг.

. Тэр ч бvv хэл архи хэтрvvлэн хэрэглэж, гvн хордсоноос нойрбулчирхай нь хайлчихсан хvн эмнэлэгт ирэх тохиолдол цєєнгvйгардаг аж.


Ийм тохиолдолд аврах ямар ч боломжгvй. Нойр

булчирхайн архаг vрэвслийн 80 гаруй хувь нь

архинаас vvдэлтэй байдаг юм байна. Энэчлэн

согтууруулах ундааг ууж эхлэх vед шээсний ялгаралт

ихэсдэг.

Гэхдээ энэ нь шингэн алдах уршигтай тєдийгvй

бєєрний судас гэмтсэнээр даралт ихсэх, шээс хаагдах,

чулуу vvсэх хортой vр дагавар авчирдаг. Yvнээс гадна

согтууруулах ундаа хэрэглэдэг хvмvvс эрт хєгшрєх, ой

тогтоолт муудах, амархан сэтгэлээр унах, мэдрэлийн

ядаргаанд єртєх, тvрэмгий авирлах зэргээр зан тєрхийн

єєрчлєлтєд ордог байна. Зvрхний булчингийн агшилт

сулрах, цусны даралт ихсэх нь ч архитай холбоотой.

Нєгєєтэйгvvр гар, хєл бадайрах, чичирч салганах,

мэдрэлийн судал дагуу євдєх зовиур архи уудаг

хvмvvст байнга илэрдэг.


Эрчvvдийн хувьд архийг хэтрvvлэн хэрэглэснээр бэлгийнсулралтай болох, vргvйдэх, эмэгтэйчvvд согтуурснаасургийн гажиг vvсэх, дутуу жинтэй хvvхэд тєрєх, тєрсєнхvvхэд нь єсєлт, хєгжил дорой, оюуны хомсдолтой, харааболон сонсох, тулгуур эрхтэний гажигтай байдаг гэнэ. Тэрч атугай амьгvй ураг тєрєх эрсдэл єндєр. Цаашлаадсогтууруулах ундааны хор уршиг удмын санд нєлєєлнє.Yр удам тань оюуны хомсдолтой, зэрлэг догшин авиртайболно. Архинд донтох євчин хvртэл удамшдаг гэж байгаа.Аав, ээжийнх нь аль нэг нь архи уудаг гэр бvлд тєрж,єссєн хvvхэд архичин болох магадлал єндєр хувьтайбайдаг аж. Архинд хордохгvй vлддэг эрхтэн гэж нэг чалга. Нvдний хараа муудна, яваандаа сохрох аюултай.Метилийн спиртэд хордсон хvмvvсийн уураг тархигэмтэж, хараа нь мууджээ. Энэ хvмvvс vхлээс аврагдсан чнасан туршдаа эрvvл мэндээрээ хохироод vлдлээ. Хожмынєдєр метилийн спиртэд тvлэгдсэн эд эрхтэн нь ямарєвчнєєс євчлєхийг єнєєдєртєє хэлж мэдэхгvй. Энэ бvхнийгэргэцvvлэн бодож, архинаас татгалзах хувь хvний ухамсар


Архины үйлчлэл

Архи буюу этилийн спирт нь хүний төв мэдрэлийн систөмийгдарангуйлдаг, сэтгэл гутрал үүсгэдэг бодис юм. Бид "архи" хортой лгэж мэдэхээс түүний хор хөнөөлийг бүрэн ухаардаггүй.

Хүн эхлээд мөн чанарыг нь ойлголгүй туршиж үзэж, амсаж, ганц хоѐрбалгах зэргээр архийг хэрэглэж эхэлдэг. Энэ нь улам гүнзгийрсээрархичин буюу архинд донтох өвчтэй болдог.

Уусан архины 20 хувь нь ходоод, 80 хувь нь нарийн гэдэсний ханааршимэгдэж, цусанд орж, цусны урсгалаар элгэнд очно.

Архины гол задаргаа элгэнд явагдах бөгөөд насанд хүрсэн хүний элэгнэг цагт 10 гр архийг бүрэн гүйцэд задлах чадвартай. Архи ходоодгэдэснээс цусанд маш хурдан 1-2 минутын дараа орж, 1-2 цаг болоходхамгийн их хэмжээтэй болдог бол, биеэс 24-48 цаг болж сая гардаг.

Уусан архины 80-90 хувь нь элгэнд нүүрсний хүчил, ус болтлоозадрах замаар хоргүйжих, үлдсэн бага хэсэг нь шээс, хөлс, амьсгаатайцуг гардаг. Эрдэмтдийн тооцоолсноор гүн согтолтын үөд мэдрэлийн20 мянга хүртэл эс үхдэг.


Согтолтыг 3-н зэрэгт хуваадаг. 1.Хөөрлийн буюу энэ үед архи уусан хүний сэтгэл сэргэж, дотор

онгойж байгаа мэт болдог.Чухам үүнийг стресс тайлж байна гэж буруу ойлгодог.

2.Бухимдал төрөх бөгөөд сэтгэл санаа тогтворгүй болж агсам тавидаг.

3.Бие махбодь,сэтгэл зүйн чанар,орчинтойгоо зохицох байдал нөлөөлдөг.Тухайлбал ганцаардмал,зожиг хүн бухимдлаа тайлах гэж архи уух жишээтэй.Мөн нийгмийн нөлөө бас байдаг.Ажилгүйдэл,санхүүгийн бэрхшээл,ядуурал,аливаа баяр ѐслол,тэмдэглэлт өдрүүд архи уухад нөлөөлж байдаг.Үүнээс гадна бас удамшлын нөлөө байдаг.Архи уудаг хүний бэлгийн булчирхайн

80-90% нь эмгэг,согогтой болдог.Тэгэхээр бэлгийн эсээр дамжин эмгэгтэй хүүхэд төрдөг.Мөн жирэмсний 2-5 долоо хоногт уураг тархины хөгжлийн үед эх нь архи уувал маш хортойгоор нөлөөлдөг.Энэ нь жирэмсний бусад хугацаанд болно гэсэн үг биш бас төрсний дараа эмэгтэйн хөхний сүүгээр ч архи хүүхдэд дамждаг.


Жирэмсэн эхчүүд ба архидалт

Жирэмсэн эмэгтэйн согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэхэд архи ньэхсээр дамжин үр хөврөлд хортой нөлөө үзүүлдэг болох ньбатлагджээ.Архины шалтгаант хөврөлийн эмгэгтэй хүүхдүүдийнтолгой жижиг,нүд солир,оюуны хомсдолтой бие бялдарын хөгжил ньсаатанги,толгойн хэлбэр нь зөв биш,хөдөлгөөний хөгжилт нь муубайдаг байна.Эцэг эх нь хоѐулаа эсвэл аль нэг нь архичин гэр бүлджирэмсний хордлого,дутуу төрөлт, зулбалт,төрөх үеийн бүтэлт зэрэгэмгэгүүд харьцангуй элбэг тохиолддог байна.Нэгэн судалгаанаасүзэхэд жирэмсэн үедээ архи уудаг байсан 386 эмэгтэйн 272 нь үрзулбасан буюу амьгүй хүүхэд төрүүлсэн эсвэл амьд төрсөн хүүхэд ньэхний 7 хоногтоо эндсэн баримт байна.Амьд үлдсэн 114 хүүхдээс 91нь 8 нас хүрэхэд унадаг өвчтэй,оюун ухааны хомсдолтой эсвэл мэдрэлсэтгэхүйн өвчтэй байжээ.Мөн архичин болсон хүүхдүүдийн 39%-д ньэцэг,эх, 33%-д нь бусад хүмүүс, 25%-д нь өөрсдөөс нь арай ахмадболовч нөхөд нь нөлөөлсөн байдал дөнгөж 3% нь тодорхой бусшалтгаанаар архаг архичин болсныг эрдэмтэд тогтоожээ.


Жирэмсэн vед архи хэтрvvлэн хэрэглэхэд ургийн архины хам шинж “фетальный алкогольный синдром” vvсдэг. Энэ нь 1000 жирэмсэнд 1-2 тохиолддог бєгєєд архаг архичин эмэгтэйчvvд, эсвэл нэг удаад архи хэтрvvлэн уухад vvсдэг байна. Эрдэмтдийн судалгаагаар, архи эхсээр шууд нэвтрэх бєгєєд цэвэр спиртээр тооцоход хоногт 50 мл-ээс их хэрэглэхэд 32 хувьд хєгжлийн гажигтай, vvнд 12 хувь нь жижиг тархитай тєрдєг. Энэ хам шинж нь: -Микроцефали /тархи жижиг/ -Микроофтальми /нvд жижиг/ -Ургийн хєгжил баригдах -Оюун ухааны хомсдол болон бусад мэдрэлийн эмгэг vvснэ. Архины спиртийг нэгжээр хэмждэг ба найман гр цэвэр спирт нэг нэгжтэй тэнцдэг байна. Тиймээс жирэмсэн эмэгтэйчvvд архийг 1-2 нэгжээс илvv хэрэглэж болохгvй.


Архи болон тамхи нь хор хөнөөлөөрөө нэгэн адилбөгөөд хүүхдийн өсөлт бойжилтыг зогсоодог.Архин дахь спирт нь хүүхдийн цусны эргэлтэндшууд орж бүх биеэр эргэлдэнэ. Ялангуяа эхний6-12 долоо хоногтойд эд эрхтэн үүсч бүрэлдэжбайгаа мөчид хамгийн уршигтай. Та өдөрт 2 -оосдээш хундага архи уудаг бол Ургийн АрхиныХордлогын Шинж буюу хүүхдийн нүүр царайнытөрх байдал гаж тогтоцтой бүрэлдэх магадлал эрсөндөрсөнө. Тагнай цоорхой, уруул сэтэрхий, зүрхсогогтой, мөчдийн гажиг хөгжил, оюун ухааныхомсдолтой болдог. Хор хөнөөл учруулах тунхэмжээг хэлэхийн аргагүй байдаг: Учир нь хоѐрхундага архи, дарс, шар айраг нь урагт эмгэгнөлөө үзүүлж болно.


Ер нь архинд хордохдоо хялбар, тэсвэр муутай байдаг удамшлын мөн бие махбодын онцлог гэж бий. Үүний улмаас өчүүхэн дусал нь ч хүүхдийг тагнай цоорхой, зүрхний гажигтай, оюун ухааны хомсдолтой болгох аюултай. Иймээс өөрийнхөө болон хүүхдийн азыг турших хэрэггүй. Энэ чинь хонжворт сугалаа биш шүү дээ. Эмийн бодис Биеийн эрүүл мэнд муудмагц зайлшгүй эм уух хэрэгтэй болдог. Гэвч зарим эм өвчнийг тань эдгээх атлаа үр хүүхдэд уршиг тарих нь бий. Жирэмсний 12 долоо хоног хүртлэх хугацаанд эмийн ямар ч бодис хэрэглэхгүй байхыг хичээ. Мөн бусад үеүдэд аль болох бага эм хэрэглээрэй. Эмчийн зөвшөөрөлгүй дур зоргоороо эм ууж хэрхэвч болохгүй ээ. Учир нь үүнээс болж: чихрийн шижин, зүрх судас үе мөчний өвчтэй, бамбай булчирхайн согогтой, татдаг хүүхэд төрнө



Архины эрсдэл багатай хэрэглээ

гэж юу вэ? Ийм хэрэглээнд архины хэрэглээний хэмжээг багасгах болон өөртөө

болон бусад хүмүүст учруулж байгаа архины хор хөнөөлтэйхэрэглээний хэв маягийг өөрчлөх асуудлууд багтаж байгаa.

Стандарт уулт өдөрт хоероос илүү хэмжээтэй байх, долоо хоногттаваас дээш өдрөөр архийг хэрэглэж байгаа тохиолдолд хорхөнөөлийн эрсдэл ихсэж байгаа нь олон судалгаагаар батлагдсан.Мөн зарим нэг тохиолдолд архины бага хэмжээ ч гэсэн эрсдэлийгихэсгэж болно. Дор дурьдсан зөвлөгөөнүүд таны эрүүл мэндийнэрсдэлийг буурууна:

Өдөрт хоѐр стандартаас илүү хэмжээгээр бүү хэрэглэ

Долоо хоногт таван өдрөөс илүү битгий уу

Дараах байдалд архийг огт хэрэглэхгүй байгаарай:

авто машин жолоодож байгаа үед

Жирэмсэн эсвэл хөхүүл хүүхэдтэй бол

Архитай харшилдаг эм хэрэглэж байгаа тохиолдолд

Эрүүл мэндийн байдал муу байгаа тохиолдолд

Архины хэрэглээг зогсоож чадахгүй байгаа үед


Архины бага эрсдэлтэй хэрэглээний хэмжээ нь архины стандарт уултын хэмжээнээс хамааралтай юм. Таны ууж байгаа согтууруулах ундаа ямар хэмжээний цэвэр этанолыг өөртөө агуулж байгааг та мэдэх естой. Нэг лааз шар айраганд агуулагдаж байгаа цэвэр этанолын хэмжээ нэг стакан дарс эсвэл нэг хундага архинд агуулагдаж байгаа этанолын хэмжээтэй адилхан байдаг. Та өөрийгөө ямар хэмжээгээр ууж байгаагаа бодож үзээд стандарт уултын хэмжээгээ тодорхойлоорой. Та архийг бага эрсдэлтэй хэмжээнээс илүү хэрэглэж байгаа тохиолдолд та өөртөө болон бусдад хор хөнөөл тодорхой хэмжээгээр учруулж байгаа гэж ойлгоорой. Нэг удаагийн уултаар стандарт уултыг гурав ба түүнээс дээш хэмжээгээр хэтрүүлэн хэрэглэсэн тохиолдолд авто ослын, гэмтлийн, харьцааны, ажлын, эрүүл мэндийн эрсдэл шууд ихсэж байгаа гэж мэдээрэй. Өдөрт хоѐр стандартаас илүү хэрэглэж байгаа тохиолдолд хорт хавдар, элэгний эмгэгтэй болох, сэтгэл гутралд орох олон архины хамааралд орох эрсдэл өндөр болдог.


Стандарт уулт гэж юу вэ?


Архи ба амин дэмийн дутагдал

Архичдад голдуу А, В, Га, Br амин дэмүүд циррозоор өвчлөгсдөд карнитин ба цайрын дутагдал үүсч тэр нь тодорхой шинж тэмдгээр илэрч байдаг. Антидиурэтик дааврын урвалаас үүдэн бие махбодоос магни болон фосфор ихээр илэрч удалгүй энэ хоѐр бодисын дутагдал үүсдэг. Мөн үүнээс гадна нойр булчирхайгаас ялгарах ферментийн зохицуулалт архинаас болж алдагддаг бөгөөд тогтмол хэрэглэх тохиолдолд нойр булчирхай ноцтой өвчилдөг нь батлагджээ. Архаг архичидад В1 амин дэм дутагдаж байдаг бөгөөд тэр нь мэдрэлийн тогтолцооны Wernick өвчнийг үүсгэдэг байна.


Энэ нь төв мэдэрлийн тогтолцооны өвчин бөгөөд үе мөчний болон нүдний алимны хөдөлгөөнийг зохицуулж байдаг булчингуудыг гэмтээдэг. Энэ өвчнөөр өвчлөгсдийн 80% нь мэдрэлийн өвчлөлтэй болох нь тогтоогджээ. В1 аминдэм их хэмжээгээр дутагдвал үхэлд ч хүргэж болно. Дээрх өвчтнүүдэд В1 аминдэмийг ихээр өгвөл Wernick-ийн сендром эдгэрдэг ч Kozsakoff-ийн өвчин гарах магадлалтай байдаг. Kozsakoff-ийн синдромыг анагаах ухааны үүднээс тайлбарлавал ой санамж муудаж зөвхөн ойрмогхон болсон зүйлсийг санадаг ч учир нь үл ойлгогдох зүйл ярьдаг байна.

Зарим судалгаагаар Wernick-Kozsakoff-ийн синдром нь зөвхөн В1 амин дэмийн дутагдлаар үүсдэггүй бөгөөд архи, спирт нь тархины эсүүдэд сөргөөр нөлөөлсөнөөс болдог нь батлагджээ.


Хэт их уух гэдэг нь аль зэрэг

уухыг хэлэх вэ?

Эрэгтэй хүн өдөрт 3-аас дээш стандарт “7хоногт 21

стандарт” уувал хэт их уудагт тооцно.

Эмэгтэй хүн өдөрт 2-оос дээш стандарт “ 7 хоногт

14 стандарт” уувал хэт их уудагт тооцно.

Өглөө босонгуутаа уудаг хүмүүсийг хэт их ууж

байна гэж үзнэ.

Архинаас үүдэлтэй эрүүл мэндийн болон нийгмийн

нэг буюу хэд хэдэн асуудалтай хүмүүсийг хэт их

уудагт тооцно.


Архины хор хөнөөл

ДЭМБ-ийн мэдээнээс үзэхэд архидалт ба түүнтэй холбогдон үүссэн өвчин эмгэгээс шалтгаалан нас барах явдал зүрх судас ба хорт хавдрын дараа буюу гуравдугаар байранд орж байна.

Зүрх, судас

Даралт ихсэх

Зүрхний цохилт тогтворгүй болох

Зүрхний булчингийн сулрал үүснэ

Ходоод

-үрэвсэх

Цус алдах

Шархлаа үүснэ

Нойр булчирхай

үрэвсэх

өвдөлт ихтэй болно


Яс булчин

булчин сулрах

яс сийрэгжих

Мэдрэлийн систем

Мэдрэлийн ширхэгүүд үрэвсэж гэмтэх

Нойрны хямрал

Тархи

Сэтгэн бодох, ой тогтоолт буурах

Хий үзэгдэл илрэх

Шинэ зүйл сурах чадвар багасна

Элэг

Элэгний үйл ажиллагаа алдагдах

үрэвсэх

өвдөлт ихтэй

хатуурал

хавдар үүсэх


Documents

Hvnii Hugjliin Vy Shat