ĐẠI HỘI THÁNH THỂ

QUỐC TẾ LẦN THỨ 51

24-31.01.2016, CEBU, PHILIPPINES

“Đức Ki-tô đang ở giữa anh em, Đấng ban cho chúng ta niềm hy vọng

đạt tới vinh quang”

Thánh Thể :

nguồn mạch và cùng đích sứ mạng của Giáo Hội

*

Suy tư thần học và mục vụ để chuẩn bị cho

Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế lần thứ 51

tại Cebu, Phi Luật Tân, ngày 24-31/01/2016

2

MỤC LỤC

I. DẪN NHẬP .................................................................................... 5

A. Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế ............................................... 5

B. Ý Nghĩa Của ĐHTTQT Lần Thứ 51 .................................... 6

C. Ảnh hưởng trên đời sống Giáo Hội ...................................... 6

D. Đại Hội tại Cebu và người dân Châu Á ............................... 8

II. THÁNH THỂ: CÔNG CUỘC CỨU ĐỘ CỦA ĐỨC KI-TÔ

ĐƯỢC THỰC HIỆN ...................................................................... 11

A. “Mầu nhiệm... Đức Ki-tô đang ở giữa anh em, Đấng ban cho

chúng ta niềm hy vọng đạt tới vinh quang” (Cl 1:24-29) ........ 11

B. Mầu nhiệm được loan báo... để mọi người có thể đón nhận

Đức Ki-tô .............................................................................. 12

C. Thánh Thể: Đức Ki-tô hiện diện giữa chúng ta .................. 12

III. THÁNH THỂ: NGUỒN MẠCH VÀ CÙNG ĐÍCH CỦA

SỨ MẠNG CỦA GIÁO HỘI ......................................................... 13

A. Thánh Thể là bí tích tình yêu, dấu chỉ hiệp nhất, mối dây đức ái 13

1. Sự hiện diện của Đức Ki-tô trong Thánh Thể ....................... 13

2. Quyền năng biến đổi của Chúa Thánh Thần ......................... 14

3. Được biến đổi và sai đi để biến đổi ...................................... 15

B. Thánh Thể và sứ mạng truyền giáo .................................... 15

1. Nghi thức nhập lễ .................................................................. 16

2. Phụng vụ Lời Chúa ............................................................... 17

3. Chuẩn Bị Lễ Vật ................................................................... 19

4. Kinh Nguyện Thánh Thể ...................................................... 21

5. Hiệp Lễ ................................................................................. 22

6. Kết lễ: “Ite, Missa Est.” (Lễ xong, chúc anh chị em đi bình an) .. 24

3

IV. SỨ MẠNG TRUYỀN GIÁO CỦA GIÁO HỘI TẠI Á CHÂU,

TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI ....................................... 26

A. Đối thoại như một phương thức truyền giáo ưu tiên ........... 26

B. Những yếu tố đối thoại trong truyền giáo ........................... 28

C. Loan báo và đối thoại ........................................................ 29

D. Thánh Thể, nguồn mạch và cùng đích của đối thoại ........... 30

V. TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI VỚI CÁC DÂN TỘC

VÀ CÁC NỀN VĂN HÓA .............................................................. 32

A. Hội nhập văn hóa và truyền giáo .................................. 33

B. Đạo đức bình dân trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với các

nền văn hóa Châu Á ............................................................... 36

C. Thánh Thể trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với các nền văn

hóa 39

VI. TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI VỚI CÁC TÔN

GIÁO VÀ CÁC TRUYỀN THỐNG TÔN GIÁO ........................ 40

A. Cuộc đối thoại của sự sống và trái tim ............................... 40

B. Ưu tiên của việc làm chứng ............................................... 42

C. Sự hiệp nhất và niềm hy vọng Ki-tô giáo ........................... 43

D. Thánh Thể trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với các nền

văn hóa tôn giáo ..................................................................... 44

VII. TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI VỚI NGƯỜI

NGHÈO ........................................................................................... 45

A. Chọn lựa ưu tiên cho người nghèo ..................................... 45

B. Những hệ lụy và hậu quả ................................................... 46

C. Đáp trả lời kêu gọi: hành động vì người nghèo, cùng đi với

người nghèo ........................................................................... 47

D. Thánh Thể trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với người

nghèo 48

4

VIII. SỨ MẠNG TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI VỚI

GIỚI TRẺ ........................................................................................ 50

A. Tương lai và hiện tại của Giáo Hội.................................... 50

B. Giới trẻ và thách đố trở thành ‘mảnh đất tốt’ ..................... 51

C. Huấn luyện giới trẻ ........................................................... 52

D. Những tác nhân và người hoạt động hàng đầu ................... 53

E. Thánh Thể trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với giới trẻ . 54

IX. ĐỨC MARIA VÀ THÁNH THỂ TRONG SỨ MẠNG

TRUYỀN GIÁO CỦA GIÁO HỘI ................................................ 56

A. Đức Maria, Mẫu Gương và Mẹ của Giáo Hội truyền giáo . 56

B. Đức Maria trong cuộc đối thoại truyền giáo của Giáo Hội . 58

C. Đức Maria và Thánh Thể trong sứ mạng của Giáo Hội ...... 62

X. NIỀM HY VỌNG VINH QUANG (SPES GLORIAE) .......... 64

A. Thánh Thể và “vinh quang Thiên Chúa” ........................... 64

B. Bữa tiệc Mê-si-a ................................................................ 65

C. Tình yêu Thiên Chúa ôm lấy nhân loại .............................. 66

5

“Đức Ki-tô đang ở giữa anh em, Đấng ban cho chúng ta

niềm hy vọng đạt tới vinh quang”

Thánh Thể:

nguồn mạch và cùng đích sứ mạng của Giáo Hội

*

Suy tư thần học và mục vụ để chuẩn bị cho

Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế lần thứ 51

tại Cebu, Phi Luật Tân, ngày 24-31/01/2016.

I. DẪN NHẬP

A. Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế

Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế (ĐHTTQT) là một nhà ga – một kiểu

“trạm dừng” trong cuộc hành trình – nơi mà một cộng đoàn Giáo Hội

địa phương tụ họp chung quanh bàn tiệc Thánh Thể để cử hành, tôn

vinh và cầu nguyện trước sự hiện diện của Chúa trong Mầu Nhiệm

Thánh Thể. Giáo Hội địa phương này kêu mời các Giáo Hội địa

phương lân cận và các cộng đoàn Giáo Hội trên khắp thế giới đến tham

dự biến cố thánh thiêng này, bởi vì ĐHTTQT là công việc của toàn thể

Giáo Hội. “Nghi Thức”1 cử hành của Đại Hội đòi hỏi cử hành Thánh

Thể phải thực sự là trung tâm của tất cả những gì diễn ra trong chính

Đại Hội, để mọi sự hướng về và chuẩn bị cho Thánh Thể.

Sự hiểu biết sâu xa và dấn thân mạnh mẽ hơn cho mầu nhiệm Thánh

Thể được nuôi dưỡng qua những buổi học hỏi giáo lý, tôn vinh Lời

Chúa, cầu nguyện chung và những phiên họp khoáng đại. Để những

hoạt động này và những hoạt động khác gắn kết với Đại Hội, một

chương trình sẽ được ấn định trước nhằm xác định rõ những chủ đề

1 Nghi Thức Rô-ma, De Communione et de Cultu Mysterii Eucharistici

extra Missam (1973), 112.

6

cho những nghi lễ, buổi họp, cuộc rước, lời cầu nguyện, và việc tôn

thờ Thánh Thể trong những nhà nguyện thích hợp hay những nơi thờ

phượng khác.

Tất cả những thành tố và chi tiết của Đại Hội phải thể hiện một nhận

thức nền tảng của “Khoa Giáo Hội học về Thánh Thể,” vốn hướng

đến hiệp thông và hiệp nhất trong cộng đoàn Giáo Hội, cũng như tự

bản chất tìm cách đến với mọi người, đặc biệt là những ai sống bên lề

xã hội, lôi kéo họ trở về cho đến khi chỉ có một đoàn chiên dưới

quyền một Đấng Chăn Chiên là Đức Giê-su Ki-tô.2

B. Ý Nghĩa Của ĐHTTQT Lần Thứ 51

Tại “chặng dừng” Thánh Thể ở thành phố Cebu năm 2016, người

hành hương từ khắp mọi nơi trên thế giới sẽ tụ họp cùng với các tín

hữu Phi Luật Tân và đặc biệt là các tín hữu của Cebu. Cuộc tụ họp

toàn thế giới này sẽ là dấu chỉ đích thực của sự hiệp thông trong Đức

Giê-su Ki-tô và sự hiệp nhất trong niềm tin và tình yêu mà Giáo Hội

ở đất nước này dành cho tất cả các tín hữu và tất cả các môn đệ của

Đức Ki-tô từ khắp nơi trên thế giới. Đại Hội nhằm phục vụ toàn thể

Dân Chúa trong cuộc hành hương lịch sử của mình. Đó là một biến

cố trọng đại của Giáo Hội mà qua những kinh nghiệm cử hành bí

tích, giáo huấn và tình huynh đệ, Giáo Hội trên khắp thế giới sẽ được

nhắc nhớ rằng Thánh Thể là “nguồn mạch và chóp đỉnh”3 của đời

sống và hoạt động của Giáo Hội. Thánh Thể sẽ được nêu cao cách

đặc biệt rõ ràng như là sự hiện diện luôn tồn tại và không ngừng được

đổi mới của Mầu Nhiệm Vượt Qua, vốn là “biến cố cánh chung”

tuyệt hảo nhất trong toàn bộ việc thờ phượng và đời sống Giáo Hội

C. Ảnh hưởng trên đời sống Giáo Hội

“Đức Ki-tô đang ở giữa anh em, Đấng ban cho chúng ta niềm hy vọng

đạt tới vinh quang. Thánh Thể, Nguồn Mạch và Cùng Đích của Sứ

Mạng Truyền Giáo” là chủ đề tuyệt vời cho ĐHTTQT lần thứ 51 tại

2 Xc. Vatican II, Hiến chế Sacrosanctum Concilium (SC), 2; x. Jn 10:16. 3 Ivi, 10. Xc. Vatican II, Hiến Chế Lumen Gentium (LG), 11.

7

Cebu. Phát xuất từ thư Thánh Phao-lô gởi tín hữu Cô-lô-xê (1:24-29),

chủ đề này nhằm soi sáng đầy đủ hơn mối liên kết giữa Thánh Thể,

Truyền Giáo và Niềm Hy Vọng Ki-tô giáo, cả trong thời gian và trong

vĩnh cửu. Ngày nay, có lẽ chưa bao giờ trong lịch sử thế giới lại thiếu

niềm hy vọng như thế. Do đó nhân loại cần phải lắng nghe sứ điệp hy

vọng của chúng ta trong Đức Giê-su Ki-tô. Giáo Hội ngày nay phải

loan báo sứ điệp này với niềm hăng say mới mẻ, sử dụng những

phương pháp và cách diễn đạt mới.4 Với những đặc điểm của một cuộc

“tân phúc âm hóa,” Giáo Hội phải tìm cách đem sứ điệp hy vọng này

đến với mọi người, đặc biệt là những người “dù đã được rửa tội, nhưng

đã xa lìa Giáo Hội và sống tách biệt khỏi đời sống Ki-tô hữu.”5

ĐHTTQT lần thứ 51 nhằm cung cấp cho mọi người tham dự những cơ

hội trải nghiệm và hiểu biết về Thánh Thể như một cuộc gặp gỡ với

Chúa, cuộc gặp gỡ có sức biến đổi con người trong Lời và trong Hy Lễ

hiến ban sự sống của Người, hầu chúng ta có thể được sống và sống dồi

dào (x. Ga 10:10). Đây là một cơ hội để khám phá và tái khám phá đức

tin – “nguồn mạch ân sủng đem lại niềm vui và niềm hy vọng cho đời

sống cá nhân, gia đình và xã hội.”6 Cuộc quy tụ họp quốc tế này hứa hẹn

sẽ dẫn đến việc thi hành sứ mạng Ki-tô giáo một cách can đảm và dứt

khoát hơn trên thế giới và trong xã hội vốn ngày càng dửng dưng và thù

địch với đức tin và những giá trị của Tin Mừng. Việc gặp gỡ này với

Đức Ki-tô trong Thánh Thể có thể là nguồn hy vọng cho thế giới, một

khi được biến đổi nên giống Đấng chúng ta gặp gỡ nhờ quyền năng của

Chúa Thánh Thần, chúng ta bắt đầu sứ mạng biến đổi thế giới với lòng

nhiệt thành để đem đến cho những người đang rất cần cùng một sự đón

nhận, lòng tha thứ, sự chữa lành, tình yêu và tất cả sự toàn vẹn mà chính

chúng ta đã lãnh nhận và trải nghiệm.

4 Xc. John Paul II, In Portu Principis, ad episcopos Consilii episcopalis Latino-

Americani sodales (9 marzo 1983), số 3, AAS 75, par. 1, 778. 5 Benedict XVI, Homily at the Eucharistic Celebration for the solemn inauguration

of the 13th Ordinary Assembly of the Synod of Bishops (7/10/2012). 6 Ibid.

8

D. Đại Hội tại Cebu và người dân Châu Á

Theo một phương thức hữu hiệu và tỏa sáng đặc biệt, ĐHTTQT lần

thứ 51 nên loan báo mầu nhiệm Đức Ki-tô qua việc lưu tâm đến vị

thế của Đức Tin và Giáo Hội trong lịch sử Phi Luật Tân. Giáo Hội tại

Phi Luật Tân có một ơn gọi được quan phòng cho sứ mạng truyền

giáo đặc biệt tại Châu Á, một ơn gọi luôn được các đời Giáo hoàng

Rô-ma xác nhận.7 Sự hiện diện và dấn thân năng động của giáo dân

Công Giáo trong nhiều lĩnh vực xã hội khác nhau, kể cả công việc

mục vụ của Giáo Hội, có tiềm năng to lớn để ảnh hưởng đến môi

trường kinh tế, chính trị và xã hội như men trong bột. Sự đói nghèo

và thiếu cơ hội cho công ăn việc làm khiến nhiều người Phi phải di

trú đến các nước khác cả bên trong lẫn bên ngoài Châu Á, nhưng

đồng thời họ cũng mang theo đức tin Ki-tô giáo của họ và chia sẻ đức

tin ấy với những người họ cùng làm việc, có lẽ bằng gương sáng và

giá trị của mình hơn là bằng lời nói. Như vậy, một cách đặc biệt,

Giáo Hội Phi Luật Tân là nguồn hy vọng đúng như “Đức Ki-tô đang

ở giữa anh em, Đấng ban cho chúng ta niềm hy vọng đạt tới vinh

quang” nơi các dân tộc Châu Á, như Đức Giáo Hoàng Phao-lô VI

khẳng định trong chuyến viếng thăm Phi Luật tân năm 1970.

Năm 1937, thành phố Manila là chủ nhà của ĐHTTQT lần thứ 33,

lần đầu tiên tại Châu Á. Đại Hội, đã thành công đến độ lay động lòng

người, và chắc chắn là biến cố tôn giáo quốc tế quan trọng nhất từng

được tổ chức tại quốc gia này vào thời đó. ĐHTTQT lần thứ 51 sẽ

diễn ra năm 2016 hứa hẹn cũng có tầm quan trọng lớn lao như thế.

Đại Hội nằm trong giai đoạn “chín năm” cầu nguyện mà người tín

hữu Phi đang cử hành để chuẩn bị cho lễ kỷ niệm đầy vui mừng và

mang tính lịch sử diễn ra vào năm 2021, nhân dịp 500 năm Đức Tin

Ki-tô và Giáo Hội Ki-tô đến với đất nước này.

Vào năm 1521, Đức Vua và Hoàng Hậu Cebu được các nhà thừa sai

7 Ơn gọi truyền giáo đặc biệt này của Phi Luật Tân tại Châu Á đã được nói rõ bởi

Đức Giáo hoàng Phao-lô VI trong chuyến viếng thăm mục vụ của ngài đến Phi

Luật Tân vào năm 1970 và bởi Đức giáo hoàng Gioan Phao-lô II trong Đại hội Giới

trẻ Thế giới tổ chức tại Malina.

9

Tây Ban Nha rửa tội.8 Những người bản địa đã đón nhận đức tin Ki-

tô giáo khá dễ dàng và nhiệt tình nhờ lòng mộ đạo tự nhiên và sâu xa

của họ. Đức tin ban đầu của họ được các bí tích, chủ yếu là Thánh

Lễ, nuôi dưỡng, mặc dù Thánh Lễ được cử hành bằng một thứ tiếng

mà đại đa số người không hiểu cho đến thế kỷ thứ 20.

Việc Ki-tô giáo đến với mảnh đất này trong một thời gian khá ngắn

ngủi đã làm cho Phi Luật Tân trở thành đất nước Công Giáo lớn nhất

thế giới – với hơn 80% dân số được rửa tội trong đức tin. Qua nhiều

thế kỷ, người Công Giáo Phi ngày càng mộ mến việc cử hành Thánh

Thể hơn.9 Đời sống và hoạt động của một giáo xứ điển hình, dù thuộc

bình diện thiêng liêng, xã hội, hay phục vụ, đều được tập trung vào

phụng vụ Thánh Thể. Dịp mừng bổn mạng các thị trấn và làng mạc

(barangays) được cử hành với nhiều Thánh Lễ, tiệc mừng dồi dào

lương thực và làm hân hoan lòng người. Hôn nhân, tang lễ và các dịp

kỷ niệm ở đây thường được cử hành trong Thánh Lễ. Quả thực, các

biến cố của cộng đoàn và gia đình người Phi sẽ không trọn vẹn nếu

không được chúc phúc trong Thánh Lễ. Các nhóm Công Giáo hoạt

động xã hội hay tông đồ thường bắt đầu và kết thúc việc tụ họp bằng

Thánh Lễ. Thánh Lễ có lẽ đã trở thành hoạt động tôn giáo quen thuộc

nhất trong xã hội Phi Luật Tân.10

Việc canh tân phụng vụ của Công Đồng Vatican II đã đem đến một

số bước tiến trong cách thức người Phi cử hành Thánh Thể. Bản văn

8 Dựa trên tường thuật của ông Antonio Pigafetta, một quý tộc người Italia, ông giữ

nhật ký hành trình được thực hiện bởi năm con tàu Tây Ban Nha theo lệnh của ngài

Ferdinand Magellan (người Bồ Đào Nha), sau này trở thành vua của nước Tây Ban

Nha với danh hiệu là Charles V: Relazione del primo viaggio al globo terraqueo

(English translation: A. Pigafetta, Magellan's Voyage. A Narrative Account of the

First Circumnavigation, trans. R. Skelton, New York: Dover Publications, Inc.,

1969). 9 Xc. CBCP, Pastoral Letter Landas ng Pagpapakabanal on Filipino Spirituality

(2000), số 62; Episcopal Commission on Catechesis and Catholic Education,

Catechism for Filipino Catholics (1997), số 1669. 10 Xc. Landas ng Pagpapakabanal, số 62; Catechism for Filipino Catholics,

số 1669.

10

Thánh Lễ đã được dịch ra hầu hết mọi ngôn ngữ chính trên khắp quần

đảo này. Việc tham dự của người giáo dân đã cải thiện đáng kể không

những về mặt đối đáp và ca hát tích cực trong Thánh Lễ, mà còn về

việc đảm nhận những công việc phụng vụ khác nhau.11

Tuy vậy, phải thẳng thắn thừa nhận rằng mặc dù có những tia sáng,

nhưng vẫn còn những bóng tối trong cách mà Thánh Thể được định

hình trong đời sống đức tin của người Phi. Vẫn còn rất nhiều điều

đáng mong đợi liên quan đến việc hiểu biết đúng đắn của người tín

hữu về Thánh Thể, cũng như trong nhận thức thích hợp của cộng

đoàn về cử hành Thánh Thể. Nhưng vấn đề, như đã được nêu ra, xét

là cần kíp nhất phải giải quyết, chính là sự tách biệt có thể quan sát

được giữa thờ phượng và đời sống.12

Như thế một sự ghi nhận đặc biệt về lòng cảm tạ trong hân hoan và

khiêm tốn đối với Chúa, hòa nhập với sự kỳ vọng mãnh liệt, sẽ đánh

dấu kỳ Đại Hội này. Đại Hội sẽ đem lại ý nghĩa đặc biệt cho việc

người Phi mừng kính Đức Giê-su Ki-tô trong Thánh Thể, mừng kính

ơn Mình và Máu Thánh của Người vì sự sống cho thế giới và dân tộc

này. Nhưng Đại Hội cũng là một cơ hội đặc ưu đem lại cho tín hữu

Công Giáo Phi sự hiểu biết, cử hành và sống niềm tin Thánh Thể một

cách mới mẻ.

Hiện nay Châu Á đang trở thành một trung tâm mới của lịch sử trong

thế giới đương đại, thì việc tổ chức ĐHTTQT lần thứ 51 tại Châu Á là

một cơ hội biểu lộ rõ ràng ơn gọi độc đáo và đặc biệt của lục địa này

trong tư cách là một Giáo Hội của tình yêu, hiệp thông và truyền giáo.

Trong bối cảnh đa chiều kích mà Giáo Hội Châu Á hoàn thành sứ

mạng của mình, lục địa này đã trở thành một mảnh đất phì nhiêu, nơi

mầu nhiệm Nhập Thể tiếp tục được thể hiện nhờ sự hội nhập văn hóa

đích thực để đem niềm tin Ki-tô giáo vào trong cuộc đối thoại xác thực

với nhiều nền văn hóa, tôn giáo và chủng tộc khác nhau tại Châu Á.

11 Catechism for Filipino Catholics, số 1670. 12 Xc. Acts and Decrees of the Second Plenary Council of the Philippines

(1990), số 103.

11

I. THÁNH THỂ: CÔNG CUỘC CỨU ĐỘ CỦA ĐỨC KI-

TÔ ĐƯỢC THỰC HIỆN

A. “Mầu nhiệm... Đức Ki-tô đang ở giữa anh em, Đấng ban cho

chúng ta niềm hy vọng đạt tới vinh quang” (Cl 1:24-29)

Khi biết rằng các tín hữu Cô-lô-xê đang “thích nghi” niềm tin Ki-tô

giáo vào nền văn hóa và tín ngưỡng của họ, Phao-lô đã phải khẳng

định với sự chắc chắn là Đức Ki-tô nắm trọn quyền năng cứu độ

(1:19). Mọi sự trên thế giới này được tạo thành là vì Đức Ki-tô. Ngay

từ chương mở đầu của bức thư này, Phao-lô áp dụng đi áp dụng lại từ

ngữ “tất cả” và “mọi sự” cho Đức Ki-tô.13

Giáo huấn quan trọng này của thánh Phao-lô vang vọng rõ ràng trong

Hiến chế về Phụng Vụ Thánh của Công Đồng Vatican II, khi hiến

chế này khẳng định những kỳ công vĩ đại mà Thiên Chúa đã thực

hiện nơi dân Người trong Cựu Ước chỉ là để chuẩn bị cho công việc

mà Đức Ki-tô sẽ hoàn thành để cứu độ nhân loại và đem lại vinh

quang cho Thiên Chúa.14 Mầu Nhiệm Vượt Qua của cuộc thương

khó, cái chết và phục sinh của Người là nguyên nhân trọng tâm của

ơn cứu độ. Chính “Người đã chết để hủy diệt sự chết nơi chúng con,

và sống lại để phục hồi sự sống cho chúng con.”15 Nhờ mầu nhiệm sự

chết và phục sinh của Người, Đức Ki-tô thực sự trở thành niềm hy

vọng vinh quang của chúng ta. Vì Chúa Thánh Thần, Đấng Người đã

trao ban khi trút hơi thở cuối cùng trên Thập Giá (x. Ga 19:30), đã

sinh ra “bí tích kỳ diệu là toàn thể Giáo Hội”16 để như Chúa Cha đã

sai Đức Ki-tô, thì cũng sai Giáo Hội, cộng đoàn các môn đệ Người,

tiếp tục loan báo công cuộc cứu độ của Người.17

13 Xc. đặc biệt trong Col. 1: 15-20. 14 Xc. SC, 5. 15 Kinh tiền tụng I Mùa Phục Sinh. 16 Từ Lời nguyện sau Bài đọc thứ 7 của lễ Vọng Phục Sinh; Xc. SC, 5. 17 Xc. SC, 6.

12

B. Mầu nhiệm được loan báo... để mọi người có thể đón nhận

Đức Ki-tô

Mầu nhiệm này phải được loan báo không ngừng để mọi người có thể

đón nhận Đức Ki-tô và được dẫn đến với Người (x. Cl 1:28). Phao-lô

tự coi mình là người phục vụ Tin Mừng hy vọng, Tin Mừng được rao

giảng cho mọi loài thụ tạo dưới bầu trời này, để hoàn tất việc rao

giảng Lời Chúa, mầu nhiệm đã được giữ kín nhưng nay được tỏ hiện

(x. Cl 1:23, 25-26). Chính Phao-lô đã gánh lấy sứ mạng mà Đức Ki-

tô sai các tông đồ đi thực hiện: “bằng việc rao giảng Tin Mừng cho

mọi thụ tạo, họ có thể tuyên xưng rằng Con Thiên Chúa, bằng cái

chết và sự sống lại, đã giải thoát chúng ta khỏi quyền lực của Sa-tan,

khỏi sự chết và đem chúng ta vào Vương Quốc của Chúa Cha.”18

Tuy nhiên, Tin Mừng phải được rao giảng không chỉ bằng lời nói,

nhưng còn bằng hy sinh và các bí tích, mà toàn bộ đời sống phụng vụ

xoay quanh đó. Thế nên, nhờ quyền năng Chúa Thánh Thần, con

người được đắm mình trong Mầu Nhiệm Vượt Qua của Đức Ki-tô.

Nhờ thường xuyên cùng nhau tụ họp để lắng nghe giáo huấn của các

tông đồ và dùng bữa tối của Chúa, họ loan truyền Chúa chịu chết cho

tới khi Người đến. Giáo Hội được xây dựng vững bền trong bí tích

hiệp thông và nên một khi Giáo Hội kiên trì đến với nhau để cử hành

Mầu Nhiệm Vượt Qua: đọc những gì “liên quan đến Người trong tất

cả Sách Thánh” (Lc 24:27), và cử hành Thánh Thể, trong đó “hiện tại

hóa sự vinh thắng và khải hoàn nhờ cái chết của Người.”19

C. Thánh Thể: Đức Ki-tô hiện diện giữa chúng ta

Để Giáo Hội hoàn tất một công việc lớn lao như thế, “Đức Ki-tô luôn

hiện diện trong Giáo Hội của Người, đặc biệt trong các cuộc cử hành

18 Ivi. 19 SC, 6, trích dẫn từ Công đồng Tren-tô, Khóa họp XIII, Sắc Lệnh on the

Holy Eucharist, c. 5 (Denzinger, 1644).

13

phụng vụ.”20 Trong Thánh Thể, Người hiện diện để liên tục đem con

người đến hiệp thông với Người và đến làm bằng hữu với nhau. Nơi

con người thừa tác viên, khi cộng đoàn tụ họp nhau lại, khi công bố

Lời Chúa, và trong hình Bánh và Rượu của Thánh Thể, Đức Ki-tô

tiếp tục hiệp nhất, tha thứ, giáo huấn, hòa giải, dâng hiến bản thân để

chúng ta được cứu độ, và do đó là trao ban sự sống. Chính vì điều

này mà Người thiết lập hiến lễ Thánh Thể là Mình và Máu của Người

– là sự nhập thể và thực hiện kế hoạch cứu độ mà đỉnh cao là hiến tế

Thập Giá, là sự tưởng nhớ sống động cái chết cứu độ và sự sống lại

của Người.

III. THÁNH THỂ: NGUỒN MẠCH VÀ CÙNG ĐÍCH

CỦA SỨ MẠNG CỦA GIÁO HỘI

A. Thánh Thể là bí tích tình yêu, dấu chỉ hiệp nhất, mối

dây đức ái21

1. Sự hiện diện của Đức Ki-tô trong Thánh Thể

Những gì Đức Ki-tô đã hoàn tất trong cuộc sống, lời rao giảng, và

trên hết là mầu Nhiệm Vượt Qua của Người, vẫn tiếp tục hiện diện

trong Giáo Hội, đặc biệt trong các cuộc cử hành phụng vụ. Quả thực

những gì có thể nhìn thấy nơi Người đã được truyền lại cho Giáo Hội

một cách đặc biệt trong các bí tích.22 Nhờ quyền năng Chúa Thánh

Thần, Đức Ki-tô tiếp tục làm chúng ta nên phong phú bằng sức sống

của Người, và nhờ được kết hiệp với Người, chúng ta có thể tiến

dâng việc thờ phượng được Chúa Cha chấp nhận qua những dấu chỉ

mà giác quan có thể cảm nhận được.

Do đó Thánh Thể là sự hiện thân vĩnh viễn của những gì Đức Ki-tô

20 SC, 7. 21 Xc. St. Augustine, Tractatus in Ioannem, VI, số 13, cited in SC, 47. 22 Xc. Leo Magnus, Tractatus LXXIV.2, ed. A. Chavasse (CCL 138A)

Turnhout 1973, 457: “Quod itaque Redemptoris nostri conspicuum fuit in

sacramenta transivit...”.

14

đã trao ban cho Giáo Hội bởi việc hoàn toàn cho đi bản thân mình.23

Thánh Thể trở thành bí tích tình yêu của Người, mà vì tình yêu ấy

Người đã hiến mình chết trên Thập Giá (x. Pl 2:8). Thánh Thể trở

thành dấu chỉ sự hiệp nhất mà Người đã nguyện xin vào đêm trước

khi chịu chết: “Lạy Cha, xin cho tất cả nên một, như Cha và Con là

một” (Ga 17:21). Thánh Thể trở thành mối dây của tình bác ái mà

Người đòi hỏi nơi các môn đệ trong điều răn mới Người đã truyền

cho họ (x. Ga 13:34). Người yêu cầu các môn đệ làm tất cả những

điều này để ‘nhớ đến’ Người. Đức Ki-tô muốn Thánh Thể là Bí Tích

tình yêu, dấu chỉ hiệp nhất, mối dây đức ái.

2. Quyền năng biến đổi của Chúa Thánh Thần

Để Thánh Thể trở thành bí tích tình yêu của Đức Ki-tô, dấu chỉ hữu hiệu

của sự hiệp nhất, và mối dây đức ái, chúng ta khẩn cầu Chúa Thánh

Thần xuống trên bánh và rượu để bánh và rượu trở thành Mình và Máu

Đức Ki-tô (lời khẩn cầu thánh hiến). Liền sau đó Chúa Thánh Thần lại

được khẩn cầu xuống trên cộng đoàn để họ có thể trở nên “một thân thể,

một tinh thần trong Đức Ki-tô” (lời khẩn cầu hiệp thông).

Thực cao cả thay mầu nhiệm này! Nhờ tác động của Chúa Thánh Thần,

hoa màu ruộng đất và lao công của đôi tay con người được biến đổi trở

thành bánh ban sự sống và thức uống thiêng liêng. Cũng nhờ tác động

của Chúa Thánh Thần, những người ăn và uống Mình và Máu Đức Ki-

tô được biến đổi nên một Thân Mình Đức Ki-tô. Sau đó họ được sai đi

để biến đổi gia đình, nơi làm việc, xã hội và thế giới. Thánh Thể biến

đổi cộng đoàn tụ họp thành “hiệp thông sự sống, bác ái và chân lý” để

trở nên “khí cụ cứu chuộc mọi người, và được sai đi vào thế giới như

ánh sáng trần gian và muối đất.”24 Vì nơi Thánh Thể, “Đức Ki-tô mà

Chúa Cha đã sai xuống để thực thi ý Ngài (x. Ga 5:36-38; 6:38-40; 7:16-

18) sẽ kéo chúng ta đến với Người và làm cho chúng ta thành một phần

sự sống và sứ mạng của Người.”25

23 Xc. SC, 47. 24 LG, 9. 25 Benedict XVI, Tông huấn Verbum Domini (VD) (20/9/2010), số 91.

15

3. Được biến đổi và sai đi để biến đổi

Họ được mời gọi trở nên điều họ đã lãnh nhận (Thân Mình Đức Ki-

tô).26 Thánh Thể có một chiều kích truyền giáo nội tại dựa vào chính

việc được thiết lập. Vì trong Bữa Tối Cuối Cùng, Đức Ki-tô không

chỉ cầm lấy bánh và chén rượu để biến thành bánh ban sự sống và

chén cứu độ, Người còn rửa chân cho các môn đệ và truyền cho họ

làm cho nhau như thế (x. Ga 13:14). Việc họ rửa chân cho nhau trong

sự phục vụ yêu thương và khiêm tốn sẽ phải là tấm gương phản chiếu

toàn bộ cuộc đời phục vụ và rao giảng của Đức Ki-tô. Khi đã được

biến đổi thành những con người phục vụ và yêu thương nhờ gặp gỡ

Chúa trong Lời và trong Thân Mình của Người, người tín hữu được

sai đi để biến đổi cộng đoàn của họ trở thành cộng đoàn huynh đệ

sống động và trao ban sự sống. Thánh Thể thể hiện bản chất và mục

đích của mình khi biến đổi môi trường và con người thành những

cộng đoàn yêu thương và phục vụ.

B. Thánh Thể và sứ mạng truyền giáo

Cũng thế, sau khi cảm thấy trái tim mình cháy bỏng lúc nghe những

lời của Đức Ki-tô phục sinh và nhận ra Người “qua việc bẻ bánh”, hai

môn đệ trên đường Em-mau (x. Lc 24:30-32) cảm thấy được thôi

thúc vội vã ra đi chia sẻ với tất cả anh em mình niềm vui được gặp gỡ

Người.27 Dự phần vào việc “bẻ bánh và chia sẻ bánh” khi Hiệp Lễ, cá

nhân và cộng đoàn Ki-tô hữu không thể tiếp tục dửng dưng với lời

kêu gọi chia sẻ và cho đi chính mình để trở thành bánh sự sống cho

thế giới. Vì lý do này, “việc cử hành hy tế Thánh Thể là hành động

26 Xc. St. Augustine, Sermon 272:13-14, trong E. Rotelle (ed.), The Works

of Saint Augustine. A Translation for the 21st Century, part III, vol.7, trans.

E. Hill, New York 1993, 300-301: “Vì thế nếu chính anh em là thân mình

Đức Ki-tô và là chi thể của thân mình này, thân mình mầu nhiệm dành cho

anh em, được đặt ở trên bàn tiệc của Chúa; những gì anh em lãnh nhận

chính là mầu nhiệm dành cho anh em, chính anh em là những gì mà anh em

đáp lại A-men, và bởi vì đáp lại như thế anh em diễn tả sự tán thành của mình”. 27 Xc. John Paul II, General Audience (21/6/2000); Xc. John Paul II, Tông Thư

Dies Domini (DD) (5/7/1998), 45.

16

truyền giáo hiệu quả nhất mà cộng đoàn Giáo Hội có thể thực hiện

trong lịch sử thế giới.”28 Mỗi phần của việc cử hành Thánh Thể tỏ lộ

một mối gắn kết không thể tách rời giữa sự hiệp thông và sứ mạng

truyền giáo, nhờ đó Giáo Hội trở thành dấu chỉ và khí cụ của sự hiệp

nhất (x. Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội 1). Như vậy, cũng cần xem xét

một số phần của việc cử hành Thánh Thể và sứ mạng truyền giáo

hàm chứa trong đó như thế nào.

1. Nghi thức nhập lễ

“Khi dân Chúa được quy tụ…”29 Từ nhiều nơi, hoàn cảnh và tình

huống khác nhau, nhờ những yếu tố khác nhau của nghi thức nhập lễ,

chúng ta được hợp thành một cộng đoàn phụng tự.30 Cùng đến với

nhau để đáp lại tiếng gọi của Thiên Chúa là sự vận hành đầu tiên do

quyền năng sáng tạo của Thánh Thể nhờ đó chúng ta trở thành Dân

giao ước của Thiên Chúa. Lời chào của vị tư tế “Chúa ở cùng anh chị

em” hay lời chào tương đương là một tuyên bố long trọng rằng bây

giờ chúng ta chính thức là một cộng đoàn phụng tự để tôn thờ Thiên

Chúa, nơi cư ngụ của Người. “Chúa ở cùng anh chị em” đồng thời là

lời tuyên xưng đức tin: Đức Ki-tô, Chúa phục sinh, Đấng sai Chúa

Thánh Thần đến, thực sự hiện diện nơi cộng đoàn đang cử hành

Thánh Lễ. Đó cũng chính là những lời Thiên Sứ chào kính Đức Mẹ

trong biến cố truyền tin khi Mẹ được tuyển chọn để cưu mang “Đấng

Emmanuel – Thiên Chúa ở cùng chúng ta” trong cung lòng Mẹ (x. Lc

1:28).

Chúa Thánh Thần, mà Đức Ki-tô, Chúa phục sinh, cử đến trong

Thánh Lễ, là Đấng làm cho chúng ta có thể nhớ lại những ân huệ cao

cả Thiên Chúa đã làm cho chúng ta. Với tâm tình tạ ơn và ca ngợi,

chúng ta được Chúa Thánh Thần ban sức mạnh để nâng tâm hồn lên

chúc tụng và tán dương Thiên Chúa. Cũng như trong ngày Lễ Hiện

28 Ibid. 29 Nghi thức thánh lễ, trong Sách lễ Rô-ma, ấn bản thứ 3, số 1. 30 Xc. R. Cabié, The Order of Mass of Paul VI, trong The Church at Prayer

2: The Eucharist, Collegeville 1986, 193.

17

Xuống, Chúa Thánh Thần hiệp nhất cộng đoàn trong tư cách là Giáo

Hội, ban quyền năng cho Lời Chúa, thánh hiến bánh và rượu thành bí

tích Mình và Máu Đức Ki-tô, và biến đổi chúng ta thành Đức Ki-tô

qua việc Hiệp Lễ.

Vì thế, những lời chào mừng ấy rất an ủi: giúp chúng ta xác tín rằng

việc tụ họp của chúng ta được chúc phúc bằng sự hiện diện của Đức

Ki-tô phục sinh và Chúa Thánh Thần mà Người cử đến. Trong cộng

đoàn Thánh Thể này, Đức Ki-tô gặp gỡ chúng ta nơi con người của vị

tư tế và Người muốn chúng ta nhận ra Người nơi nhau. Người nói với

chúng ta khi Kinh Thánh được công bố. Người hiến mình cho chúng

ta qua dấu chỉ thánh thiêng của bánh và rượu. Để trở thành một cộng

đoàn thờ phượng gặp gỡ Chúa, chúng ta được các nghi thức và kinh

nguyện trợ giúp - một bài hát chung, những chuyển động, tư thế, cử

chỉ, những kinh nguyện chung và thậm chí là những khoảnh khắc

thinh lặng chung.

Những yếu tố khác nhau của Nghi Thức Nhập Lễ nhằm tạo nên sự

hiệp nhất giữa những người đang tụ họp, chuẩn bị cho biết họ lắng

nghe Lời Chúa cách thích đáng và cử hành Thánh Thể cách xứng

đáng, luôn luôn với ý hướng để sai họ đi làm khí cụ hiệp nhất, làm

người rao giảng Lời Chúa và là bánh được bẻ ra và chia sẻ vì sự sống

của thế giới. Nghi Thức Nhập Lễ tạo nên phần khởi đầu của quá trình

tuyển chọn, kêu gọi và hình thành một Giáo Hội (ekklesia), một dân

tư tế mà Thiên Chúa sẽ sai đi “loan truyền những kỳ công vinh quang

của Đấng đã kêu gọi anh em ra khỏi miền u tối, vào nơi đầy ánh sáng

diệu huyền” (1 Pr 2:9).

2. Phụng vụ Lời Chúa

Sau khi được nghi thức nhập lễ chuẩn bị, người tín hữu bây giờ lắng

nghe công bố Lời Chúa.31 Thiên Chúa và dân Người tham dự vào

31 Xc. General Introduction to the Lectionary for Mass, 2nd ed.,

(21/01/1981), số 6, 7.

18

“cuộc đối thoại mà trong đó công trình cứu độ cao cả được loan báo và

những đòi hỏi của giao ước được liên tục nhắc lại.”32 Thiên Chúa lên

tiếng và mong đợi lời đáp trả. Diễn tiến năng động của việc công bố,

suy niệm, giải thích và hấp thụ Lời Chúa nhằm biến cộng đoàn thành

“những người thực hành Lời Chúa chứ không chỉ nghe suông” (Gc

1:22), những người loan truyền chứ không chỉ đón nhận mạc khải

thánh.33 Vì Lời Chúa có sức mạnh soi sáng cuộc sống con người, thúc

bách người nghe nhìn vào bản thân và nhìn ra thế giới, và khơi động sự

thôi thúc không thể cưỡng lại là phải dấn thân vào thế giới để thực thi

công lý, hòa giải và hòa bình.34 Những bài giảng được chuẩn bị kỹ

lưỡng như người ta mong đợi sẽ trợ giúp cách đặc biệt trong vấn đề

này, và nhờ đó Thiên Chúa tìm đến với dân Người qua vị thuyết giảng

và biểu lộ quyền năng của Chúa qua lời nói con người. Thật vậy, khi

một mục tử biết rõ giáo dân của mình và thành thạo kỹ năng truyền

thông, “bài giảng (của vị ấy) có thể thực sự là một trải nghiệm vui tươi

và mãnh liệt trong Thần Khí, một cuộc gặp gỡ đầy an ủi với Lời Chúa,

một nguồn canh tân và phát triển liên tục.”35

Chúa Thánh Thần, Đấng làm cho Lời Chúa được loan báo, cũng ban

sức mạnh cho người tín hữu để họ nghe, hiểu và thực hành Lời Chúa

trong cuộc đời mình. Sau khi đã lãnh nhận Chúa Thánh Thần trong bí

tích Rửa Tội và Thêm Sức, họ được kêu gọi uốn nắn lối sống của họ

cho phù hợp với những gì họ cử hành trong phụng vụ. Nhờ đời sống

chứng tá, người tín hữu được sai đi, mang theo Lời Chúa mà họ đã

nghe, để Lời Chúa “có thể được mau chóng loan truyền và tôn vinh

và Danh Chúa được ca tụng giữa muôn dân nước.”36 Quả thực những

lời ban sự sống đời đời mà chúng ta nhận được khi gặp gỡ Chúa

trong Thánh Thể là để dành cho tất cả mọi người.

32 Pope Francis, Tông huấn Evangelii Gaudium (EG) (24/11/2013), 110;

Paul VI, Tông huấn Evangelii Nuntiandi (EN), 22. 33 General Introduction to the Lectionary..., 6. Xc. VD, 91. 34 Ivi, 99. 35 Xc. EG, 135. 36 General Introduction to the Lectionary..., 7.

19

3. Chuẩn Bị Lễ Vật

Tình yêu ưu tiên cho người nghèo. Cuộc cải cách của Công Đồng

Vatican II về Thánh Lễ đã phục hồi một tập quán cổ xưa liên quan

đến việc cộng đoàn dâng tiến bánh rượu cho hy tế Thánh Thể.37 Lời

chứng cuối cùng được ghi nhận về tập quán này là Sách Nghi Thức

Rô-ma thế kỷ thứ bảy,38 sách này cho chúng ta biết rằng vị chủ tế

chọn một ổ bánh trong số lễ phẩm được dâng lên và lấy đủ số rượu

dùng cho việc Hiệp Lễ; phần còn lại đặt trên một bàn phụ để phân

phát cho người nghèo.39 Tập quán ấy bị lãng quên trong nhiều thế kỷ

và được phục hồi do cuộc cải cách của Công Đồng Vatican II, không

chỉ là có thêm cơ hội cho tín hữu tham dự tích cực, mà còn khẳng

định một thực hành đáng ca ngợi của Giáo Hội sơ khai nhằm thể hiện

mối quan tâm đặc biệt đến người nghèo.

Nghi thức tưởng niệm việc thiết lập Thánh Thể trong Thánh Lễ Chiều

mừng Bữa Tối của Chúa vào ngày thứ Năm Tuần Thánh dành chỗ

cho cuộc rước lễ vật của các tín hữu, mà trong đó ngoài bánh rượu

còn có cả những tặng vật dành cho người nghèo đang hiện diện.40 Bài

hát đề nghị đi kèm theo hành động này nêu cao sứ điệp của việc

chuẩn bị lễ vật: “Ubi caritas est vera, Deus ibi est.” [= Đâu có tình

yêu thương, ở đấy có Đức Chúa Trời]. Theo nghĩa trên, cuộc cử hành

37 Xc. J. Jungmann, The Mass of the Roman Rite: Its Origin and

Development (Missarum Sollemnia) 2, trans. F. Brunner, New York 1951,

2-3. Jungmann liên kết thực hành cổ xưa này với Irênê, Tertullianô,

Hippolytô thành Rô-ma, và Cyprianô. Một ít bánh và rượu do cộng đoàn

dâng tiến sẽ được dành để sử dụng cho hy tế Thánh Thể, phần còn lại sau

đó được phân phát cho người nghèo. 38 Ordo Romanus I, trong M. Andrieu (ed.) Les Ordines Romani du Haut

Moyen Age II. Les textes (Ordines I - XIII), (Spicilegium Sacrum

Lovaniense. Études et documents 23), số 78-84, 93-94. 39 Xc. Jungmann, The Mass... 2, 6-8. 40 Luật chữ đỏ chỉ dẫn: “Lúc bắt đầu Phụng vụ Thánh Thể, có thể có một

đoàn rước các tín hữu mang theo lễ phẩm cho người nghèo được dâng tiến

cùng với bánh và rượu.”

20

Thánh Thể vào buổi chiều này, với ý hướng tưởng niệm việc thiết

lập, là một mẫu thức hoàn hảo cho tất cả các cuộc cử hành Thánh

Thể. Cuộc cử hành đó dạy chúng ta rằng sứ mạng chăm sóc cho

người nghèo và những người bị thiệt thòi là trung tâm của phụng vụ

Thánh Thể. Khi chúng ta triển nở trong việc chân thành chăm sóc

người nghèo và người thiếu thốn, thì Thánh Thể biểu lộ càng rõ ràng

là một bí tích tình yêu hơn nữa. Sự gắn bó mật thiết giữa Thánh Thể

và sứ mạng chăm sóc người nghèo của Giáo Hội được diễn tả cô

đọng trong những lời lẽ trau chuốt của thánh Gio-an Kim Khẩu. Ngài

hỏi: “Bạn có muốn tôn vinh Thân Mình Đức Ki-tô không? Vậy thì

đừng để cho Thân Mình Đức Ki-tô bị khinh miệt nơi các chi thể, là

những người nghèo không có gì để mặc. Đừng tôn vinh Chúa trong

nhà thờ với lụa là gấm vóc, rồi sau đó lại bỏ lơ Người ở bên ngoài khi

Người lạnh cóng và trần truồng… Đức Ki-tô được lợi lộc gì từ một

bàn lễ vật đầy những chén vàng khi mà Người chết đói nơi những

anh chị em nghèo khó?”41

Quan tâm đến Công Trình Sáng Tạo. Cuộc cải cách của Công

Đồng Vatican II về Thánh Lễ gắn kết các công thức cầu nguyện dựa

theo những kinh nguyện tại bàn ăn của người Do Thái với hành động

đặt lễ vật trên bàn thờ: Chúc tụng Chúa, là Chúa tể càn khôn, vì thiện

hảo của Người, chúng con có bánh (rượu) dâng lên Người, là hoa

màu ruộng đất và lao công của đôi tay con người, để trở thành bánh

ban sự sống (thức uống thiêng liêng) cho chúng con. Những công

thức cầu nguyện này bày tỏ sự ca tụng Thiên Chúa vì công trình sáng

tạo thế giới và con người được cộng tác vào việc làm ra bánh rượu –

những biểu tượng của sự sống và tình bằng hữu – mà sẽ trở thành

phương tiện trong Thánh Thể cho sự hiện diện sống động và ban sự

sống của Đức Ki-tô giữa cộng đoàn quy tụ và trong lòng thế giới.

Nhưng bánh và rượu cũng nói lên một sứ mạng ngôn sứ. Việc thờ

phượng không thể dửng dưng với mối quan tâm đến môi trường và

tài nguyên thiên nhiên. Lời “Chúc tụng Chúa, là Chúa Cả trời đất” là

41 In Matthaeum hom. 50,3-4, PG 58, 508-509.

21

để cảm tạ Chúa về trái đất, thụ tạo của Người, đã nuôi dưỡng chúng

ta. Thế giới không chỉ là thứ nguyên liệu thô được sử dụng chỉ theo ý

muốn của chúng ta – hoàn toàn hủy hoại và hoang phí. Nó dành cho

tất cả con cái Thiên Chúa để sống dựa vào, sao cho hoàn toàn phù

hợp với phẩm giá đó. Lời “Chúc tụng Chúa, là Chúa Cả trời đất” kéo

theo một tiếng nói ngôn sứ chống lại sự tham lam của lòng dạ và bàn

tay con người, để bảo vệ trái đất và những nguồn tài nguyên trong đó,

và bảo vệ những nạn nhân do sự phản kháng của thiên nhiên gây ra

khi bị khai thác vô trách nhiệm.

4. Kinh Nguyện Thánh Thể

Hợp thành Thân Mình Đức Ki-tô: Bánh và Cộng Đoàn. Vào hai

thời khắc đặc biệt của phụng vụ Thánh Thể, một cách minh nhiên,

chúng ta nguyện xin Chúa Thánh Thần. Trong lời khẩn cầu thánh

hiến, Chúa Thánh Thần được nguyện xin xuống trên lễ vật bánh và

rượu để “để trở nên Mình và Máu Ðức Giê-su Ki-tô, Con Chúa, Chúa

chúng con” (Kinh Nguyện Thánh Thể III). Trong lời khẩn cầu hiệp

thông, Chúa Thánh Thần cũng được khẩn nguyện xuống trên cộng

đoàn để nhờ dự phần vào Mình Máu Đức Ki-tô, họ “được tràn đầy

Thánh Thần của Người, thì trở nên một thân thể và một tinh thần

trong Ðức Ki-tô” (Kinh Nguyện Thánh Thể III). Không nơi nào

chúng ta có thể nhìn thấy sự ăn khớp rõ ràng hơn giữa Giáo hội và

Đức Ki-tô như trong viễn tượng mầu nhiệm Thánh Thể: Giáo Hội cử

hành Thánh Thể để Giáo hội luôn luôn được xây dựng thành “Thân

Mình Đức Ki-tô”. Bánh và rượu phải trở thành “Thân Mình Đức Ki-

tô” hầu làm cho những người dự phần vào Thánh Thể thành “Thân

Mình Đức Ki-tô.” Như thế, nhờ mầu nhiệm Thánh Thể mà Giáo Hội

đi vào trong lịch sử với tư cách là “Thân Mình Đức Ki-tô,” hiến tế vì

sự sống của thế giới.

Ngay từ hậu bán thế kỷ thứ nhất, chúng ta tìm thấy điều này được bày

tỏ trong một kinh nguyện mà Giáo Hội đã gìn giữ trong kho tàng bản

văn Thánh Thể của mình: “Cũng như chiếc bánh được bẻ ra đây,

22

trước tiên được gieo rắc trên khắp ruộng đồng, giờ đây được thu

lượm và trở thành một tấm bánh, thì xin cho Hội Thánh Cha từ muôn

phương được tụ họp trong nước Cha.”42 Đối với Giáo Hội sơ khai,

điều quan trọng nhất về việc cử hành Thánh Thể là cuộc cử hành đó

“quy tụ họ lại với nhau.” Niềm thâm tín của họ là ở chỗ khi được “tụ

họp lại với nhau” (= ekklesia) thì ơn cứu độ xuống trên họ. Chính khi

coi mình như là “Một Thân Mình Đức Ki-tô” mà những chi thể mạnh

khỏe cảm nhận được nỗi đau thương và khổ sầu của những chi thể

ốm yếu bệnh tật và như thế bắt buộc cảm thấy phải đáp ứng những

nhu cầu của họ. Thánh Thể giao phó cho Giáo Hội một sứ mạng thực

thi công lý trên thế giới bằng cách làm cho các cộng đoàn được quy

tụ này thành “Một Thân Mình Đức Ki-tô,” nơi mà chia rẽ và sự vô

cảm với nỗi khổ đau được đặt thành vấn đề.

Phát sinh từ việc cử hành Thánh Thể, cho nên mỗi một Ki-tô hữu, và

toàn thể Giáo Hội, thực thi sứ mạng gìn giữ nguyên vẹn Thân Mình

Đức Ki-tô và phục hồi sức khỏe cho Thân Mình ấy khi bị đau yếu vì

sự dửng dưng và bất hòa.

5. Hiệp Lễ

Nghi Thức Bẻ Bánh. Trong Bữa Tối Sau Cùng, Đức Giê-su cầm lấy

bánh và bẻ ra. Người đưa các mẩu bánh cho các môn đệ yêu dấu mà

nói: “Tất cả các con hãy nhận lấy mà ăn: vì này là mình Thầy sẽ bị

nộp vì các con.” Trong Thánh Thể, vị tư tế cũng thực hiện cùng một

hành động này của Đức Ki-tô. Người bẻ bánh như dấu chỉ tình yêu

của Đức Ki-tô mà thân xác bị “bể nát” vì chúng ta. Bất cứ khi nào

hành động này diễn ra trong cuộc cử hành Thánh Thể, chúng ta được

nhắc nhở về cái chết đau thương mà Đức Ki-tô phải trải qua vì tình

yêu Người dành cho chúng ta. Khi nhận lấy bánh ấy, chúng ta được

nhắc nhớ rằng Đức Ki-tô đã phải chết để chúng ta được sống. Khi cử

hành Thánh Thể, chúng ta phải “ý thức sâu xa hơn hy tế của Đức Ki-

tô là dành cho mọi người, và Thánh Thể đòi buộc tất cả nhưng ai tin

42 W. Rordorf-A. Tuilier, Didache: La Doctrine des Douze Apôtres

(Sources Chrétiennes 248) Paris2 1998.

23

vào Đức Ki-tô phải trở nên “bánh được bẻ ra” cho người khác, và

phải làm việc để xây dựng một thế giới huynh đệ và chính trực

hơn.”43 Đây là cách Đức Ki-tô khát khao trao ban sự sống cho nhân

loại và cho thế giới qua mọi thời đại: chúng ta làm “việc này” (= bẻ

bánh, chia sẻ, yêu thương) để tưởng nhớ Người. Mỗi người chúng ta

thực sự được kêu gọi để làm tấm bánh, bị bẻ ra vì sự sống của thế

giới, cùng với Đức Giê-su.

Khi nói với người dân Châu Á, Thánh Giáo Hoàng Gioan Phao-lô II

đã ca ngợi khả năng phi thường của việc hy sinh và hiến mình –

nghĩa là tử vì đạo – mà nhiều người Châu Á đã biểu lộ qua nhiều thế

kỷ. Tiếp đó ngài kêu gọi những Ki-tô hữu Châu Á ngày nay sẵn sàng

làm y như thế nếu tình huống đòi hỏi.44 Châu lục này đã hiến tặng

cho Giáo Hội và cho thế giới những người con, nam và nữ, đã hùng

hồn chứng minh chân lý đức tin bằng cách can đảm đối mặt với cái

chết tàn bạo nhất và cho thấy vẻ đẹp của đức tin ấy ngay giữa những

hình thức bách hại xấu xa nhất. Thánh An-rê Dũng Lạc và các bạn

đồng hành, thánh An-rê Kim Taegon và các bạn đồng hành, thánh

Augustinô và 119 bạn đồng hành, và thánh Phê-rô Calungsod, tất cả

là người Châu Á, đã biểu lộ một hình thái cụ thể của đức tin trọn vẹn

vào Thánh Thể bằng cách bị bẻ ra như thế.

Bữa Ăn Hiệp Thông. Trong Thánh Thể, “Thân Mình Đức Ki-tô”

được thể hiện nơi cộng đoàn Thánh Thể trở thành lương thực cho

những người khác. Hành động Thánh Thể đó mang vào thân mình

tiêu hao một sự sống, nghĩa là được bẻ ra và cho đi để nuôi dưỡng thế

giới đang đói khát. Thánh Thể sai người Ki-tô hữu bước ra khỏi bản

thân và hiến mình làm lương thực cho thế giới y như thế. Trong

Thánh Thể, hành vi tiêu hao bị đảo ngược và trở thành một hành vi

kenosis, hay tự hủy. Trở nên một phần của Thân Mình Đức Ki-tô là

cùng với Đức Ki-tô gánh lấy thân phận bể nát của con người, và tự

hủy là “mặc lấy thân nô lệ” (Pl. 2:7).

43 Benedict XVI, Tông huấn Sacramentum caritatis (SAC) (22/2/2007), 88. 44 Xc. John Paul II, Tông Huấn Ecclesia in Asia (EA) (6/11/1999), 49.

24

Khả năng tuyệt vời khi hy sinh bản thân, vốn là đặc tính của người

Châu Á, sẽ không có nhiều ý nghĩa nếu không đi kèm theo sự sẵn

sàng chia sẻ. Việc tự hủy chỉ tìm thấy ý nghĩa khi nhờ đó mà người

khác được trở nên trọn vẹn. Đức Ki-tô tự hủy để chúng ta có thể tràn

đầy sự sống của Người một cách dồi dào sung mãn (x. Ga 10:10).

Thánh Giáo Hoàng Gio-an Phao-lô II cho chúng ta biết về những lĩnh

vực đặc biệt cần được chia sẻ, nhất là vào thời điểm này, tại nơi này

của thế giới.45 Hoàn cảnh mà trong đó người tị nạn, người tìm nơi

nương náu, di dân và công nhân nước ngoài sống ở những nước tiếp

nhận họ thường gặp phải là thiếu thân thiện, xa lạ về văn hóa, bất lợi

về ngôn ngữ và dễ tổn thương về kinh tế. Những hoàn cảnh ấy đòi

hỏi một mái ấm tiếp đón họ, nơi đó, họ có thể tìm thấy sự an ủi và

nghỉ ngơi cho nỗi ưu tư và gánh nặng của mình. Xin cho các cộng

đoàn Ki-tô, dù ở bất cứ quốc gia hay địa phương nào, đều trở thành

những mái ấm nghỉ ngơi tiếp đón như thế đối với họ. Bữa tiệc Thánh

Thể sai chúng ta ra đi chia sẻ những gì chúng ta có để không ai trong

các cộng đoàn chúng ta còn thiếu thốn.

6. Kết lễ: “Ite, Missa Est.” (Lễ xong, chúc anh chị em đi bình an)

Nghi thức kết lễ chấm dứt việc cử hành Thánh Thể và sai cộng đoàn

ra đi. Có những người liên hệ đặc điểm sứ-mạng-sai-đi này của nghi

thức kết lễ với với việc cả hai từ “Thánh Lễ” (Mass) và “sứ mạng”

(mission) đều phát xuất từ động từ tiếng La Tinh mittere (=sai đi).

Điều này cũng mang một ý nghĩa: nghi thức kết lễ được mô tả như là

nghi thức giải tán dân chúng để họ “ra đi và làm việc thiện, ca ngợi

và chúc tụng Thiên Chúa.”46

Trong phần bàn về Nghi Thức Nhập Lễ trước đây, chúng ta nói rằng

những người họp thành cộng đoàn được quy tụ, được chuẩn bị để

lắng nghe Lời Chúa và tham dự vào bữa ăn Thánh Thể cho xứng

đáng, luôn hướng đến việc họ được sai đi làm khí cụ hiệp nhất, người

45 Ivi, 34. 46 Quy Chế Tổng Quát Sách Lễ Rô-ma, 90.

25

loan báo Tin Mừng, và làm tấm bánh, được bẻ ra và chia sẻ vì sự

sống của thế giới. Giờ đây, trong nghi thức kết lễ, họ được lệnh “Ra

đi, (cộng đoàn) được sai đi.” Như trong câu chuyện hai môn đệ Em-

mau, cuộc gặp gỡ với Đức Ki-tô Phục Sinh trong lời của Người được

công bố và trong việc bẻ bánh có sức mạnh nội tại để biến đổi cộng

đoàn thành những sứ giả hăng say và nhiệt thành của Chúa. Tình

huynh đệ họ trải nghiệm, Lời Chúa họ được nghe, và bữa tiệc Thánh

Thể họ cùng nhau chia sẻ, giờ đây họ được đưa vào thế giới dưới

hình thức làm chứng tá liên hệ tới những gì họ đã lãnh nhận. Làm

chứng có nghĩa là thông qua hành dộng, lời nói và cách sống của

mình, chúng ta trở nên nhân chứng cho Đức Giê-su Ki-tô, Đấng thực

sự hiện diện - đã qui tụ chúng ta, nói với chúng ta và hiến Mình làm

Bánh ban sự sống cho chúng ta.47 Làm chứng cho Đức Ki-tô nghĩa là

làm cho những người chúng ta gặp gỡ ở nơi làm việc, ở nhà, và

những nơi khác trên thế giới có thể trải nghiệm được những lời an ủi,

chữa lành, hiệp nhất và sự hiện diện ban sự sống của Đức Ki-tô, bởi

vì chúng ta có mặt ở đó.

Nghi Thức kết thúc Thánh Lễ quả thực sai chúng ta đi với lời mời gọi

và trách nhiệm hoạt động loan truyền Tin Mừng và làm cho xã hội

thấm nhuần những giá trị Ki-tô giáo.48 Có sự liên tục không đứt đoạn

từ Thánh Lễ vừa mới cử hành và sứ mạng Ki-tô hữu của chúng ta

trong thế giới.49 Những lời nguyện sau Hiệp Lễ diễn tả tính liên tục

không đứt đoạn này, vốn là hoa trái của việc tham dự đích thực vào

Thánh Thể: “để chúng con được hưởng nhờ hiệu quả ơn cứu chuộc

trong Thánh Lễ cũng như trong đời sống hàng ngày.”50 Với sự liên

tục này, Giáo Hội luôn xuất hiện như một mầu nhiệm của hiệp thông

và sứ vụ, cũng như Thánh Thể, vốn nằm ở trọng tâm đời sống và sứ

47 Xc. SAC. 85. 48 Xc. John Paul II, Tông Thư Mane nobiscum Domine (MND), 10/2004- 10/2005

(7/10/2004), 24. 49 Xc. SAQ 51. 50 Lời nguyện Hiệp lễ Chúa Nhật XXV Thường niên: “ut redemptionis effectum et

mysteriis capiamus et moribus.”

26

vụ của Giáo Hội, là bí tích hiệp thông và sứ vụ tuyệt hảo nhất.

Việc cử hành Thánh Thể, và mỗi phần trong Thánh Lễ, cho thấy rằng

trách nhiệm truyền giáo của Giáo Hội được khắc ghi trong bản chất

của mình. Làm một cộng đoàn truyền giáo là một phần căn tính của

Giáo Hội. Giáo Hội thực hiện căn tính này cả trong đời sống thờ

phượng, nơi Giáo Hội tuyên xưng qua các nghi thức Đức Ki-tô đã

cứu độ thế giới nhờ Mầu Nhiệm Vượt Qua của Người, cũng như cả

trong đời sống phục vụ, nơi Giáo Hội khẳng định sự hiện diện cứu độ

của Đức Ki-tô trong những sinh hoạt của nhân loại và thế giới.

IV. SỨ MẠNG TRUYỀN GIÁO CỦA GIÁO HỘI TẠI Á

CHÂU, TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI

A. Đối thoại như một phương thức truyền giáo ưu tiên

Trong bối cảnh cụ thể của Châu Á, Giáo Hội, trong mọi nơi mọi lúc là

một cộng đoàn truyền giáo do nguồn gốc và mối tương quan với Đức

Ki-tô,51 được kêu gọi theo một nghĩa đặc biệt là thực thi nhiệm vụ

truyền giáo của mình trong tinh thần đối thoại. Đối thoại như thế xét

như là một lối tiếp cận đặc biệt với sứ mạng truyền giáo, không chỉ là

cần thiết do thực tại đa ngôn ngữ, đa tôn giáo và đa văn hóa của Châu

Á, khiến cho các dân tộc phải luôn luôn đối thoại với nhau để bảo đảm

cùng tồn tại hòa bình. Cách thức dấn thân truyền giáo này có gốc rễ

trong nhiệm cục cứu độ và lời kêu gọi hiệp thông của Ba Ngôi Thiên

Chúa, qua đó, Thiên Chúa Cha đưa nhân loại vào một cuộc đối thoại

yêu thương của ơn cứu độ với chính Ngài nhờ Chúa Con và trong

quyền năng của Chúa Thánh Thần.52 Đối thoại là cách Thiên Chúa

thực hiện kế hoạch cứu độ chúng ta nơi và nhờ Con của Người, Đấng

“đã trở nên người, chia sẻ đời sống phận người và nói ngôn ngữ loài

người chúng ta để truyền đạt sứ điệp cứu độ của Người.”53

51 Xc. SC, 6. 52 Xc. EA, 29. 53 Ibid.

27

Do đó không có cách nào khác để Giáo Hội thực hiện lệnh truyền rao

giảng từ Thầy và Chúa của mình (x. Ga 13:14) ngoài một cuộc đối

thoại về ơn cứu độ với tất cả mọi người không phân biệt nam nữ, vì

đối thoại là đặc điểm cốt yếu trong sáng kiến cứu độ và hiệp thông

của Thiên Chúa.54 Tầm nhìn của Cộng đồng Vatican II về đường lối

của Giáo Hội là thực hiện sứ mạng của mình trong một thế giới hiện

đại cũng như phản ảnh một cam kết đối thoại với các chủng tộc, ngôn

ngữ, tôn giáo, văn hóa và cơ cấu xã-hội-chính-trị khác nhau.55 Điều

này đặc biệt đúng tại Châu Á, nơi mà Giáo Hội phải dấn thân đối

thoại với “những người chia sẻ niềm tin của Giáo Hội vào Đức Giê-

su Ki-tô, là Chúa và Đấng Cứu Thế” cũng như với “những tín đồ của

mọi truyền thống tôn giáo khác, dựa trên căn bản của sự khát vọng

tôn giáo ẩn sâu trong mỗi trái tim con người.”56

Trong Phiên Họp Khoáng Đại đầu tiên, các Đức Giám Mục Châu Á

đã phân định cuộc đối thoại này trong bối cảnh truyền giáo tại Châu

Á phải có dạng thức đặc biệt nào: “cuộc đối thoại liên tục, khiêm tốn

và yêu thương với các truyền thống sống động, các nền văn hóa, các

tôn giáo, tóm lại đối thoại với mọi thực tại đời sống của con người đã

bám rễ sâu và đã thuộc về lịch sử cũng như đời sống của họ ở đây

một cách hân hoan.”57 Cuộc đối thoại này được gọi là “cuộc đối thoại

ba chiều” cách đây ba mươi năm,58 nhưng vẫn còn nguyên giá trị cho

54 Xc. Ủy ban Giáo hoàng về Đối thoại Liên tôn, Dialogue and

Proclamation. Reflection and Orientations on Interreligious Dialogue and

the Proclamation of the Gospel of Jesus Christ (19/5/1991). 55 Xc. GS, đặc biệt số 23.42; VATICAN II, Sắc Lệnh Ad Gentes (AG)

(7/12/1965), đặc biệt số 5 và 10. 56 Xc. EA, số 29. 57 Liên Hội Đồng Giám Mục Á Châu (FABC), Evangelization in Modern

Day Asia. First FABC Phiên Họp Khoáng Đại (1974), trong For All the

Peoples of Asia 1. FABC Các tài liệu từ 1970-1991, ed. F. J. Eilers, Quezon

City 1997, số 14. 58 Trong Phiên Họp Khoáng Đại FABC lần thứ I, tổ chức tại Đài Bắc (22-

26/4/1974), lần đầu tiên cuộc đối thoại ba chiều này được phát biểu, Xc. For

all the Peoples of Asia, vol. 1, Manila: IMC Publications, 1984, 25-41.

28

đến ngày nay: đối thoại với các nền văn hóa của người Châu Á, đối

thoại với các tôn giáo của họ, và đối thoại với những hoàn cảnh sống

đói nghèo, cô thế, đau khổ và với những nạn nhân, vốn là số phận của

đại đa số con người ở đây.59

B. Những yếu tố đối thoại trong truyền giáo

Cuộc đối thoại ba chiều này phải được thực hiện “để làm chứng cho

Đức Ki-tô bằng lời nói và hành động, bằng cách đến với những con

người trong thực tế cụ thể đời sống hằng ngày của họ.”60 Liên quan

đến việc làm chứng cho Đức Ki-tô bằng lời nói, nghĩa là công khai rao

giảng Tin Mừng cứu độ, sử dụng những câu chuyện và những hình

thức kể chuyện khác hứa hẹn có hiệu quả lớn hơn61 bởi vì đa số người

Châu Á có thể liên tưởng tốt hơn với “một kiểu sư phạm gợi mở, sử

dụng câu chuyện, dụ ngôn và biểu tượng.”62 Đại Hội Truyền Giáo

Châu Á lần đầu tiên được tổ chức tại Chiang Mai, Thái Lan tháng 10

năm 2006 đã nhắc lại với lòng ưu ái và cảm tạ rằng chính Đức Giê-su

đã giảng dạy bằng dụ ngôn và những hình ảnh được cô đọng để mạc

khải chiều sâu của Nước Thiên Chúa – Người chính là câu chuyện tình

yêu của Thiên Chúa trong thân xác!63 Chuyện kể có một sức mạnh đặc

biệt làm cho người ta hiểu được ngay cả những mầu nhiệm sâu xa nhất

của đức tin, biến đổi những quan điểm và giá trị, hình thành cộng đoàn

và thiết lập tình huynh đệ.

Mặt khác, việc làm chứng cho Đức Ki-tô bằng hành động còn có

nghĩa là cuộc đối thoại ba chiều này phải được thực hiện bằng những

hành động cụ thể phục vụ cho công lý, hòa bình và phẩm giá con

người, dẫn đưa người nghèo khổ và yếu thế đến sự phát triển và giải

59 Xc. FABC, Phiên Họp Khoáng Đại lần thứ 7 (2000), trong For All the Peoples of

Asia III, số 4. 60 Bishops' Institute for Missionary Apostolate I (Baguio), số 5. 61 EA, 20. 62 Ibid; Xc. Phiên họp đặc biệt về Châu Á của Thượng Hội Đồng Giám Mục,

Relatio post disceptationem, 15. 63 Telling the Story of Jesus in Asia. The Message of the First Asian Mission

Congress, Chiang Mai, Thailand (18-22/10/2006).

29

thoát trọn vẹn. Cả hai hình thức dấn thân (lời nói và hành động) đòi

hỏi sự đối thoại trong đời sống, hòa nhập vào hoàn cảnh của những

con người mà Tin Mừng cứu độ được loan báo cho họ, nhạy cảm với

nền văn hóa của họ, tôn trọng và đón nhận mọi người, liên tục lắng

nghe và đồng cảm, phát triển những mối tương quan con người, và

kiên tâm học hỏi. Hơn nữa cuộc đối thoại trong sứ mạng truyền giáo

này đòi hỏi một linh đạo quản gia, tìm cách bảo vệ sự toàn vẹn của

công trình sáng tạo vì lợi ích của những người phải chịu đau khổ nhất

khi những thảm họa hủy diệt xảy đến do việc lạm dụng môi trường

và tài nguyên thiên nhiên, hay khi của cải trái đất không được phân

bổ cách công bằng.

Vì thế, đối thoại trong sứ mạng truyền giáo đòi buộc linh đạo cho những

người rao giảng Tin Mừng, linh đạo bao gồm: liên tục quy chiếu về con

người và đường lối của Đức Giê-su, kính trọng đối với Thần Khí, phân

định trong cầu nguyện, khát mong tự hủy, cầu nguyện và sự hiện diện

của Chúa, cảm thương, và có khả năng hướng dẫn người khác vào trong

đời sống ân sủng và thánh thiện.

C. Loan báo và đối thoại

Cuộc đối thoại này tự nó không phải là cùng đích; nhưng là để chia sẻ

và đón nhận. Cuộc đối thoại khiến chúng ta sẵn sàng tôn trọng người

khác và nhận ra tài năng của họ. Cuộc đối thoại giúp chúng ta có thể

lắng nghe những gì người khác bày tỏ về sự tốt lành của Thiên Chúa

trong và qua cuộc sống của họ.64 “Suốt trong nhiều giai đoạn khác

nhau của cuộc đối thoại, các bên sẽ cảm thấy một nhu cầu mạnh mẽ

để truyền đạt và tiếp nhận thông tin, đưa ra và đón nhận lời giải thích,

cũng như chất vấn lẫn nhau.”65 Về phần mình, người Ki-tô hữu phải

sẵn sàng cho thấy đức tin của họ, giải thích niềm hy vọng trong lòng

họ (1 Pr 3:15) để trả lời cho những kỳ vọng của các đối tác do cuộc

đối thoại tạo ra. Đối thoại luôn luôn là để loan báo và chia sẻ niềm tin

và niềm hy vọng của chúng ta vào Đức Ki-tô. Không thể có một cuộc

64 Xc. Faith Encounters in Social Action IV (Kuala Lumpur), 12. 65 Dialogue and Proclamation..., 82.

30

Phúc Âm hóa đích thực nếu không có việc loan truyền Đức Giê-su

Ki-tô cũng như loan truyền cái chết và sự phục sinh cứu độ của

Người.66 Chúng ta không thể chia sẻ những gì mình không có. Để

dấn thân sinh hiệu quả trong cuộc đối thoại này, người Ki-tô hữu phải

đào sâu đức tin của mình nơi Đức Ki-tô và nơi Mầu Nhiệm Vượt Qua

của Người, thanh tẩy thái độ, minh định ngôn từ và thực hành việc

thờ phượng ngày càng chân thực hơn.67

Mọi giai đoạn của cuộc đối thoại và loan báo như thế phải được tình

yêu thúc đẩy. Người Ki-tô hữu phải rao giảng và chia sẻ đức tin của

họ vào Đức Ki-tô chính vì tình yêu này, chứ không chỉ vì tuân theo

lệnh truyền của Chúa. Mặt khác những tín đồ thuộc các tôn giáo khác

cũng có thể muốn chia sẻ sự phong phú trong niềm tin của họ. Cũng

tinh thần đức ái Ki-tô giáo này rất cần thiết để được nên phong phú

hơn từ việc chia sẻ của người khác. Liên quan đến điểm này, các

Giám mục Châu Á có một minh định quan trọng và hợp thời: “Đối

thoại không đòi hỏi phải từ bỏ sự cam kết của mình, đánh đồng nó

hay dễ dàng thỏa hiệp. Trái lại, để đối thoại có hiệu quả và sâu xa

hơn, mỗi bên thậm chí cần phải xác tín mạnh mẽ hơn niềm tin của

mình.”68 Mọi cuộc đối thoại bao hàm sự tương hỗ và nhắm đến xua

đi nỗi sợ hãi và sự hiếu chiến.69

D. Thánh Thể, nguồn mạch và cùng đích của đối thoại

Trong đời sống Giáo Hội, Thánh Thể đóng vai trò vừa là nguồn mạch

vừa là cùng đích của cuộc đối thoại này. Được dự phần vào việc cử

hành Thánh Thể, chúng ta đi vào trong mối hiệp thông sự sống với

Ba Ngôi Thiên Chúa bởi vì chúng ta tham dự vào cuộc đối thoại về

sự sống và ơn cứu độ đã bắt đầu trong lịch sử và bây giờ tồn tại mãi

trong mầu nhiệm phụng vụ nhờ quyền năng Chúa Thánh Thần.

66 EG, 110; Xc. EA, 2 and 19; Paul VI, Tông huấn Evangelii Nuntiandi

(EN), 22. 67 Dialogue and Proclamation..., 82. 68 Bishops' Institute for Interreligious Affairs IV/7 (Tagaytay), số 10. 69 Dialogue and Prodamation..., 82.

31

Những yếu tố khác nhau của việc cử hành khiến thân xác, giác quan,

ý thức của chúng ta tham gia vào cuộc đối thoại mở ra và chúng ta có

thể thông dự vào nhịp sống của Đức Ki-tô hiến mình để cứu độ

chúng ta. Qua việc tụ họp và hình thành một cộng đoàn phụng tự,

chúng ta đáp lại lời hiệu triệu của Chúa Cha để trở thành Dân giao

ước của Người. Qua việc lắng nghe và hấp thụ Lời Chúa được công

bố, chúng ta tham gia vào cuộc đối thoại để được Chúa Cha chữa

lành, huấn luyện, và làm cho nên phong phú bằng sự sống và tình yêu

của Người, đặc biệt với sự trợ giúp của một bài giảng lễ mà nhờ bối

cảnh Thánh Thể đã vượt lên trên mọi hình thức dạy giáo lý bởi vì bài

giảng dẫn chúng ta đến với hiệp thông bí tích.70

Theo một cách độc đáo, chúng ta đi vào trong cuộc đối thoại sự sống

với Ba Ngôi Thiên Chúa bằng cách ăn Mình và uống Máu Đức Ki-tô,

vì khi đáp lại lời khẩn cầu của chúng ta, Chúa Cha sai Thánh Thần

qua Con của Người xuống trên bánh và rượu để có thể trở thành

Mình và Máu Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta. Xuất phát từ việc tụ

họp Thánh Thể, chúng ta được sai đi để tiếp tục và mở rộng cuộc đối

thoại sự sống và ơn cứu độ của Ba Ngôi dưới hình thức phục vụ yêu

thương, đặc biệt là đối những người nhỏ bé, hèn mọn và thua thiệt

nhất.71

Thế nên, sự vận hành năng động của hành động cử hành (quy tụ - lời

- bữa tiệc - sứ vụ) làm cho chúng ta nhận ra rằng Thánh Thể là sự

tưởng nhớ sống động cuộc đối thoại đã diễn ra trong toàn bộ cuộc đời

và sứ vụ của Đức Ki-tô, nhưng đạt đến đỉnh cao trong Mầu Nhiệm

Vượt Qua của cuộc khổ nạn, cái chết, sự phục sinh và vinh quang

chung cuộc của Người. Đó là một cuộc đối thoại tạo thành cả một

hành vi vâng phục Chúa Cha (vận hành đi lên) và lòng thương xót

đối với tội nhân yếu đuối (vận hành đi xuống), và một hy tế của cả

việc tôn thờ (vận hành đi lên) và phục vụ (vận hành đi xuống).72

70 EG, 137; Xc. DD, 41. 71 Xc. EA, 24. 72 Xc. FABC, Living the Eucharist in Asia. Final Document of the IX FABC

32

Ở Châu Á, nơi mà hình thức đặc trưng cho sự hiện hữu của Giáo Hội

là hình thức đối thoại, Thánh Thể tỏa sáng như “một trải nghiệm độc

đáo cuộc đối thoại của Thiên Chúa với chúng ta và lời đáp trả của

chúng ta với Thiên Chúa: một cuộc đối thoại của sự sống, một cuộc

đối thoại của tình yêu.”73 Trong Thánh Thể, Đức Ki-tô mời gọi mọi

người đến đồng bàn, nơi Người chia sẻ sự sống của Người qua những

lời yêu thương, chữa lành, và qua một bữa ăn khắc sâu mối tương

quan yêu thương giữa những người cùng gọi Thiên Chúa là Cha.

Việc đó có ý nghĩa rất nhiều đối với một dân tộc mà nền văn hóa của

họ dành chỗ ưu tiên cho mối gắn bó mật thiết trong gia đình được giữ

gìn nguyên vẹn và củng cố bởi sự khuyên bảo của cha mẹ và những

bữa ăn gia đình.74 Việc Đức Ki-tô hiến mình làm của ăn thỏa mãn

mọi cơn đói và làm của uống tan biến mọi cơn khát và đem lại niềm

vui. Việc đó sẽ sưởi ấm trái tim của nhiều người trên châu lục này khi

mà cuộc sống hàng ngày của họ rõ ràng là thiếu thốn những nhu cầu

cơ bản.75 Thánh Thể phải luôn là điểm quy chiếu cho các Giáo Hội

địa phương tại Châu Á trong cuộc đối thoại truyền giáo liên tục với

những nền văn hóa, tôn giáo địa phương, với người nghèo, và giới

trẻ, bởi vì cuộc đối thoại giữa Thiên Chúa và con người diễn ra trong

đó chính là hạt giống và tầm nhìn cho toàn bộ sứ mạng truyền giáo

của Giáo Hội.

V. TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI VỚI CÁC DÂN

TỘC VÀ CÁC NỀN VĂN HÓA

Sứ mạng truyền giáo của Giáo Hội tại Châu Á phải được thực hiện

trong sự đối thoại với rất nhiều nền văn hóa. Châu Á không những là

châu lục lớn nhất mà còn là nơi cư ngụ của gần hai phần ba dân số

thế giới; nó cũng là nơi tập hợp đa phức gắn kết nhiều nền văn hóa,

Phiên Họp Khoáng Đại (10-16/8/2009). 73 Ibid. 74 Xc. Hội đồng Giám mục Phi Luật Tân, Thư mục vụ Landas ng

Pagpapakabanal, trong Filipino Spirituality (2000), 71-74. 75 Ivi, số 75-76.

33

ngôn ngữ, niềm tin, và truyền thống.76 Khi nhắc đến một nhận xét mà

các giám mục Châu Á đã lên tiếng,77 Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã

một lần nữa chỉ ra rằng những thách thức nhiều mặt đang đến với các

nền văn hóa Châu Á, mà trong số đó là cách ứng xử mới do việc cọ

xát dữ dội với những hình thức truyền thông khác nhau và giá trị

truyền thống gây ra, bao gồm sự linh thánh của hôn nhân, sự ổn định

của gia đình, đang bị những yếu tố tác hại của truyền thông và công

nghiệp giải trí coi nhẹ.78 Thêm vào sự kiện Ki-tô giáo còn là một tôn

giáo thiểu số trên lục địa này, do vậy Ki-tô giáo góp phần vào việc bị

xem là “quá Phương Tây” và là một “công cụ của sự đô hộ thực

dân.”79 Thế nên do nhu cầu, sứ mạng truyền giáo Ki-tô giáo tại Châu

Á phải bao gồm một cuộc đối thoại giữa một bên là Tin Mừng và

niềm tin Ki-tô giáo và bên kia là nền văn hóa của người Châu Á. Kết

quả mong đợi là đức tin được hội nhập văn hóa và nền văn hóa được

phúc âm hóa.80

A. Hội nhập văn hóa và truyền giáo

Một đòi hỏi khẩn cấp về thần học và mục vụ. Ý hướng hội nhập

văn hóa tại Châu Á được thúc đẩy bởi một tầm nhìn xa: tầm nhìn về

những cộng đoàn Ki-tô đích thực tại Châu Á – Người Châu Á trong

cách suy nghĩ, cầu nguyện, lối sống, và truyền đạt kinh nghiệm của

riêng mình về Đức Ki-tô cho người khác.81 Theo tầm nhìn này, hội

76 EA, 6. 77 Ivi, 7. 78 EG, 62. 79 A. J. Chupungco, Mission and Inculturation: East Asia and the Pacific, trong

The Oxford History of Christian Worship, ed. G. Wainwright-K. B. Westerfield

Tucker, Oxford: Oxford University Press, 2006, 665. 80 Xc. Consultation on Evangelization and Inculturation, trong For All the Peoples

of Asia III. FABC Các tài liệu từ 1997-2001, ed. E.-J. Eilers, Quezon City:

Claretian Publications, 2002, 218. 81 Xc. Conclusions of the Asian Colloquium on Ministries in the Church (Hong

Kong, 3/3/1977), trong For All the Peoples of Asia I. FABC Các tài liệu từ 1970-

1991, ed. G. B. Rosales-C. G. Arevalo, Quezon City: Claretian Publications, 1997, 70.

34

nhập văn hóa không chỉ là một chọn lựa, mà là một đòi hỏi khẩn cấp

về thần học và mục vụ. Mầu nhiệm Nhập Thể và Mầu Nhiệm Vượt

Qua chính là nền tảng và mẫu mực cho việc thấm hút sâu sắc của các

Giáo Hội địa phương vào các nền văn hóa chung quanh, trong các khía

cạnh của đời sống, lễ mừng, làm chứng tá và truyền giáo.82 Con Thiên

Chúa đã trở thành một con người, một người Do Thái, và do đó trở

thành một phần của lịch sử, văn hóa, truyền thống, và tôn giáo của dân

tộc Do Thái. Giáo Hội cũng phải nhập thể nơi mọi chủng tộc và văn

hóa mà mình hiện diện. Giáo Hội phải trở thành một phần của mọi dân

tộc nơi mình được gieo trồng “chính vì cùng một động lực đã dẫn Đức

Ki-tô gắn bó chính bản thân, qua việc nhập thể, đến với một hoàn cảnh

xã hội và văn hóa nhất định của những con người mà Người sống giữa

họ.”83 Giáo Hội phải được hòa nhập vào đời sống của một dân tộc đã

đón nhận mình, chứ không thể là một người xa lạ đối với họ. Giáo Hội

phải nhập thể sao cho Giáo Hội không những được xem là Giáo Hội tại

Châu Á, mà còn là Giáo Hội Châu Á, không những là Giáo Hội tại Phi

Luật tân mà còn là Giáo Hội Phi Luật Tân.

Lập trường về việc nhập thể như thế, mà không đánh mất tính phổ quát

của Giáo Hội, thậm chí sẽ còn nuôi dưỡng tính phổ quát ấy. Nhờ đức

tin của Giáo Hội và nhờ việc cử hành công cuộc cứu độ của Người,

Đức Ki-tô tiếp tục nhập thể trong các chủng tộc và nền văn hóa khác

nhau. Người là Đấng Cứu Độ phổ quát bởi vì Người có thể biến mình

thành một phần của thực tại cụ thể của mỗi dân tộc nhất định và mang

cho họ ơn cứu độ. Giáo Hội cũng thực sự phổ quát bởi vì Giáo Hội có

thể nhập thể vào thực tại cụ thể của mỗi Giáo Hội địa phương. Khi

nhập thể, Giáo Hội làm phong phú cả bản thân mình lẫn Giáo Hội địa

phương. Việc nhập thể đem lại sự phong phú hỗ tương: cho dân tộc

tiếp nhận đức tin lẫn Giáo Hội nhập thể trong đó.

82 Church Issues in Asia in the context of Evangelization, Dialogue and

Proclamation. Conclusions of the Theological Consultations (Thailand, 3-

10/11/1991), trong For All the Peoples of Asia II. FABC Các tài liệu từ

1992-1996, ed. F.-J. Eilers, Quezon City: Claretian Publications, 1997, 201. 83 AG, 10.

35

Trong cuộc đối thoại với các nền văn hóa Châu Á. Nhờ việc loan

báo Tin Mừng và cử hành phụng tự sử dụng những thực tại văn hóa

của một dân tộc, theo thời gian và không gian, Giáo Hội tiếp tục cuộc

đối thoại về ơn cứu độ mà Thiên Chúa đã khởi xướng và đạt đến

chóp đỉnh khi Người thốt lên Lời của Người trong một hoàn cảnh cụ

thể.84 Hội nhập văn hóa không chỉ là một khí cụ làm cho niềm tin,

việc thờ phượng và đời sống của Giáo Hội trở nên hấp dẫn và dễ

chấp nhận đối với một dân tộc bản địa. Việc thực hiện đối thoại với

các nền văn hóa Châu Á nghĩa là mang sứ điệp và đời sống của Đức

Ki-tô thực sự nhập thể vào trong tâm trí và đời sống của các dân tộc,

để họ có thể sống theo một phương thức độc đáo của người Châu Á,

nghĩa là, thực sự là một Giáo Hội địa phương của Châu Á. Tin Mừng

được rao giảng cho họ bằng cách sử dụng những biểu tượng sống

động, hình ảnh, thực tại và câu chuyện vốn là một phần trong đời

sống thường ngày của họ hợp quần với nhau như một dân tộc. Họ

đón nhận Lời Chúa, làm cho Lời Chúa thành nguyên tắc sống, giá trị,

thái độ và khát vọng của họ. Họ được giúp đỡ để lãnh hội và trải

nghiệm đức tin của mình và cử hành phụng tự theo một phương thức

phản ánh được những giá trị thân thiết của họ, sử dụng những cách

biểu đạt nằm trong văn hóa của họ. Nói cho cùng, ngôn ngữ, nghi

thức, và biểu tượng của phụng tự Ki-tô giáo luôn có nguồn gốc từ

một nền văn hóa và sẽ luôn tìm thấy được ý nghĩa từ nền văn hóa đó.

Lịch sử phụng vụ minh chứng cho việc tích hợp những yếu tố văn

hóa rút ra từ các dân tộc khác nhau mà Giáo Hội tiếp xúc qua bao thế

kỷ.85 Phụng tự của một cộng đoàn Ki-tô giáo nhất định không thể

không mang lấy những biểu đạt văn hóa của người địa phương. Theo

cách đó họ trở thành Thân Mình Đức Ki-tô trong một thời gian và

không gian đặc thù.

84 Xc. Letter of Participants of the First Bishops Institute for Missionary

Apostolate, Baguio City, Philippines, 27/7/1978, trong For All the Peoples

of Asia I. FABC Các tài liệu từ 1970-1991, ed. G. B. Rosales-C. G.

Arevalo, Quezon City: Claretian Publications, 1997, 94. 85 Xc. Chupungco, Op. cit., 662.

36

Nhờ cuộc đối thoại này Tin Mừng được hội nhập văn hóa và văn hóa

của họ được Tin Mừng hóa. Cũng nhờ đó mà họ được xây dựng

thành một Giáo Hội địa phương đích thực, chính là sự thể hiện “ở đây

và bây giờ” và là sự nhập thể của Thân Mình Đức Ki-tô trong đời

sống của dân tộc cụ thể này. Đó là một cộng đoàn độc đáo nhưng lại

hiệp thông với những cộng đoàn khác cũng mang tính độc đáo riêng

của mình. Tất cả tuyên xưng một đức tin và chia sẻ một Thần Khí.

Tất cả chia sẻ một đời sống bí tích, một Thánh Thể, nhưng cử hành

Thánh Thể theo cách riêng của mình. Mặt khác, một Giáo Hội thực

sự địa phương là cách thức hiệu quả nhất để Tin Mừng hội nhập văn

hóa và để cử hành phụng tự.

Giáo Hội tại Châu Á phải cởi mở nhìn xem những gì văn hóa địa

phương có thể đóng góp cho linh đạo Ki-tô giáo đích thực: một lời

cầu nguyện của toàn bộ con người trong sự hiệp nhất thân xác-tâm

hồn-tinh thần được phát triển phong phú; lời nguyện của nội tâm sâu

lắng; truyền thống khổ chế và tinh thần từ bỏ; phương pháp chiêm

niệm được tìm thấy trong các tôn giáo phương đông cổ xưa; những

hình thức cầu nguyện giản lược và những biểu lộ đức tin được ưa

chuộng và đạo đức bình dân khác, sẵn có nơi người chất phác, mà

tâm trí của họ rất sẵn sàng hướng về Chúa trong đời sống hàng ngày

của mình. Thần Khí đang hướng dẫn các Giáo Hội Châu Á hòa nhập

vào kho tàng di sản Ki-tô giáo với tất cả những gì tinh túy nhất trong

cách cầu nguyện và thờ phượng truyền thống của chúng ta. Đây là

quà tặng cầu nguyện của Châu Á dành cho Giáo Hội.

B. Đạo đức bình dân trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với các

nền văn hóa Châu Á

Việc bàn luận về cuộc đối thoại của Giáo Hội với các nền văn hóa

trong bối cảnh cụ thể của Châu Á sẽ không đầy đủ nếu không xem xét

nhiều hình thức đạo đức bình dân phổ biến giữa các dân tộc của châu

lục này. Trong thực tế, các tín hữu của hầu hết mọi nền văn hóa và tôn

giáo đều bị lôi cuốn vào việc thờ phượng, các lễ hội tôn giáo, và các

việc sùng kính thông thường khác đến nỗi không thể bỏ qua cách sống

37

và thực hành của họ giữa những người Châu Á trong sứ mạng Tin

Mừng hóa, đặc biệt trong nhiệm vụ hội nhập đức tin và thờ phượng.86

Những hình thức sùng mộ bình dân như thế “biểu lộ nỗi khát khao

Thiên Chúa mà chỉ người nghèo khó và người đơn sơ mới có thể nhận

biết”87 và làm cho họ có thể “quảng đại và thậm chí hy sinh tới mức

anh hùng, khi liên quan đến việc làm chứng cho đức tin.”88

Dành tầm quan trọng cho lòng đạo đức bình dân và những hình thức

đa dạng của nó trong bối cảnh truyền giáo tại Châu Á trước tiên có

nghĩa là thừa nhận sức mạnh của lòng đạo đức bình dân để truyền đạt

Tin Mừng và lôi kéo người ta đến việc thờ phượng. Thứ hai là Giáo

Hội tại Châu Á đứng trước thách đố cho phép một số các yếu tố nghi

thức và ngôn ngữ của đạo đức bình dân được hội nhập vào việc thờ

phượng để họ sẽ cảm thấy như ở quê hương mình hơn và trải nghiệm

việc Thiên Chúa gặp gỡ họ ngay trong những thực tại rất cụ thể của

đời sống họ. Nói cách khác, cần đem phụng vụ và đạo đức bình dân

vào một cuộc trao đổi mang tính tương hỗ và làm phong phú lẫn

nhau, nhờ đó “nỗi khao khát được bày tỏ trong lời cầu nguyện và

trong các đặc sủng trên đất nước của chúng ta ngày nay có thể được

điều chỉnh với sự rõ ràng và khôn ngoan” và “tính tôn giáo bình dân,

với sự phong phú về biểu tượng và hình thái diễn tả, có thể chia sẻ sự

năng động sáng tạo với phụng vụ.”89

Lòng đạo đức bình dân trong sứ mạng truyền giáo của Giáo Hội.

Nhờ việc du nhập lòng sùng kính Sto. Niño (Chúa Hài Đồng) và sùng

kính Đức Mẹ mà các thừa sai Tây Ban Nha đã khá dễ dàng làm cho

đông đảo người Phi chấp nhận đức tin Ki-tô giáo. Tính tôn giáo bình

dân luôn là thành lũy cho đạo Công Giáo nơi người Phi. Bởi vì sự

86 Xc. EA, 22. 87 EN, 48. 88 Ibid. 89 Hội đồng Giám mục Châu Mỹ La-tinh, The Puebla Document (1979), số

465.

38

gắn bó của người Phi đối với các hình thức mộ đạo của họ cho nên họ

đã không từ bỏ đức tin Ki-tô giáo ngay cả khi nổi dậy chống lại các

thầy tu Tây Ban Nha, những người đem đức tin đến với họ. Khi hệ

thống giáo dục tại đất nước này bị các giáo viên thuộc đạo Tin Lành

Mỹ kiểm soát, họ vẫn không từ bỏ đạo Công Giáo La Mã. Những

hoạt động chiêu dụ tín đồ của các giáo phái cực đoan giữa những

người Công Giáo phần lớn là không thành công vì những giáo phái

này không có thiện cảm với lòng mộ đạo của họ. Câu chuyện về đức

tin Ki-tô giáo ở Phi Luật Tân luôn bao gồm những hình thức mộ đạo.

Đây là một sự kiện, “phần lớn những gì người Công Giáo Phi biết về

các chân lý thuộc giáo lý Công Giáo và giá trị luân lý là thông qua

các bí tích và thực hành sùng kính đó.”90 Hơn nữa việc thực hành

những hình thức đạo đức bình dân chắc chắn luôn tạo dịp và cấu trúc

cho việc tổ chức hoạt động bác ái vì người nghèo.

Dựa vào điều này và nhiều câu chuyện truyền giáo tương tự khác,

Giáo Hội khuyến khích một lập trường đồng cảm với lòng đạo đức

bình dân: “tiếp cận lòng mộ đạo này với ánh mắt của Người Mục Tử

Tốt Lành, tìm cách yêu thương chứ không phán xét, thừa nhận và

đánh giá cao sức sống thần học chứa đựng trong lòng mộ đạo của

người Ki-tô hữu, đặc biệt là nơi người nghèo.”91 Lòng đạo đức bình

dân cần được quảng bá và củng cố vì trong đó có sức mạnh loan báo

Tin Mừng mà chúng ta không nên đánh giá thấp, nếu đánh giá thấp

như vậy là không nhận ra hoạt động của Chúa Thánh Thần.92

Trong thực hành, lập trường đồng cảm này có thể mang ý nghĩa của

việc hòa nhập những khía cạnh (ngôn ngữ và nghi lễ) của tính tôn

giáo bình dân với phụng vụ đặc biệt cho các cộng đoàn mà có truyền

thống lâu dài về tính tôn giáo bình dân. Kết quả là người ta có thể trải

nghiệm điều gì đó quen thuộc trong phụng vụ và tính tôn giáo bình

90 Hội đồng Giám mục Phi Luật Tân, New National Catechetical Directory

for the Philippines, Manila 2007, số 308. 91 EG, 125. 92 Ibid.

39

dân trở thành phương tiện chuyên chở đích thực của Tin Mừng. Hội

nhập văn hóa, trong trường hợp này, như một cuộc đối thoại lành

mạnh giữa phụng vụ và văn hóa, tạo ra một diện mạo nhân bản cho

phụng vụ và một nền tảng vững chắc hơn cho tính tôn giáo bình dân.

C. Thánh Thể trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với các nền văn

hóa

Mặc dù Châu Á là quê hương của rất nhiều nền văn hóa, giá trị và

truyền thống, nhưng cũng có những yếu tố văn hóa chung trong đó:

mối dây thân thiết trong gia đình, lòng hiếu thảo, bữa ăn gia đình, sự

linh thánh của Lời Chúa (tồn trữ trong các bản văn thánh thiêng),

lòng hiếu khách, thuật lãnh đạo bằng phục vụ và sẵn sàng hy sinh, và

những điều khác nữa. Trong bối cảnh cụ thể của Châu Á, Thánh Thể

là điểm xuất phát đầy thuyết phục cho sứ mạng đến với nhiều dân

tộc, cũng như là mục tiêu mong muốn trong cùng sứ mạng đó. Người

Châu Á không có khó khăn gì để nhìn ra trong cuộc cử hành Thánh

Thể những giá trị mà họ cùng trân quý.

Thánh Thể như một bữa ăn rõ ràng là đề cao quan hệ gia đình và lòng

hiếu khách vốn được đa số người Châu Á coi trọng. Sẽ có hiệu quả

khi trình bày Thánh Thể như bữa ăn gia đình, nơi Thiên Chúa quy tụ

con cái mình và nuôi dưỡng họ bằng Lời của Người và Thân Mình

Con của Người, một bữa ăn mà trong đó con cái có thể cảm tạ và

chúc tụng Cha của mình vì tình yêu bao la Người dành cho họ, họ có

thể tin tưởng bày tỏ những nhu cầu, họ được ở bên anh chị em mình,

và nhiều người khác để hình thành nên một đại gia đình.

Thánh Thể như là hy tế có thể rất ý nghĩa đối với đa số người Châu Á

do cách họ nhìn nhận vai trò lãnh đạo của cha mẹ đối với con cái, của

anh chị đối với các em, của trưởng làng đối với các thành viên, của

người chủ tiệc đối với khách mời. Đó là vai trò lãnh đạo được thực

thi trong sự phục vụ và sẵn sàng hy sinh cho lợi ích của người khác.

Nơi những gia đình nghèo ở Phi Luật Tân, cha mẹ thường cho con

cái ăn trước, nếu không có đủ thức ăn trên bàn, để chắc chắn rằng

không có đứa trẻ nào bị đói. Các anh chị cũng thường nhường cho

các em mình cơ hội đến trường nếu gia đình không có đủ tài lực để

40

cho tất cả con cái theo học. Hay người con đầu không bao giờ kết

hôn, họ chọn lựa làm việc hết cả đời mình để các em được đi học.

Thánh Thể sẽ có ý nghĩa rất nhiều đối với đa số người Châu Á, bởi vì

bày tỏ nhiều giá trị văn hóa mà họ yêu quý nâng niu. Thánh Thể,

được cử hành trong tư cách bữa tiệc cũng như hy tế, là cách tốt nhất

để công bố Tin Mừng Thiên Chúa về việc ban ơn cứu độ qua sự hy

sinh của Chúa Con đến mức chết đi, hiến tế chính mình, về lời mời

gọi của Thiên Chúa làm cho tất cả chúng ta trở thành gia đình của

Người, về khát vọng không ngừng của Thiên Chúa làm cho tất cả

chúng ta nên phong phú nhờ Lời ban sự sống và Thân Mình được bẻ

ra và chia sẻ ngõ hầu chúng ta được sống. Thánh Thể cũng là cách tốt

nhất để thúc đẩy tinh thần và ý thức về sứ mạng truyền giáo nhằm

chia sẻ cùng một sự giàu có, ý nghĩa và sự sống cho người khác.

VI. TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI VỚI CÁC TÔN

GIÁO VÀ CÁC TRUYỀN THỐNG TÔN GIÁO

Bên cạnh tính cách đa văn hóa, Châu Á cũng là quê hương của nhiều

tôn giáo và văn hóa tôn giáo. Châu Á là nơi khai sinh ra các tôn giáo

lớn của thế giới – Do Thái giáo, Ki-tô giáo, Hồi giáo, Ấn Độ giáo,

cũng như nhiều truyền thống tâm linh khác như Phật giáo, Lão giáo,

Khổng giáo, Hỏa giáo, Luân Hồi giáo, Bình Đẳng giáo và Thần

giáo.93 Cũng có những truyền thống bộ tộc khác được thực hành với

những mức độ khác nhau về nghi lễ và giáo huấn tôn giáo chính thức.

Sứ mạng của Giáo Hội tại Châu Á phải được thực hiện trong đối

thoại với các tôn giáo và các nền văn hóa tôn giáo.

A. Cuộc đối thoại của sự sống và trái tim

Những Hạt Giống Lời Chúa.94 Trong cuộc đối thoại với Châu Á

93 EA, 6. 94 Xc. AG, 11.

41

mang sắc thái đa tôn giáo, Giáo Hội giữ thái độ đề cao và tôn trọng

sâu xa nhất đối với các tôn giáo và niềm tin khác, thừa nhận rằng một

cách nào đó đây vẫn là những phương tiện dẫn đưa con người đến với

Thiên Chúa.95 Khi nỗ lực bám rễ sâu trong niềm tin Ki-tô giáo, Giáo

Hội cũng tìm cách hiểu rõ hơn đời sống, đạo lý, nguyên tắc và nghi

thức của các truyền thống tôn giáo khác để dấn thân vào cuộc gặp gỡ

vừa tôn trọng vừa làm phong phú lẫn nhau. Những truyền thống tôn

giáo lớn này cuối cùng cũng trân trọng những giá trị tâm linh, đạo

đức và nhân bản, diễn tả sự hiện diện của Lời Chúa và hoạt động

sáng tạo liên tục của Chúa Thánh Thần trên thế giới. Trải nghiệm tôn

giáo sâu xa nhất của cha ông chúng ta cũng như những khát vọng cao

quý nhất của trái tim các ngài đều được ký thác trong đó, còn các tín

hữu hiện nay vẫn tiếp tục rút ra từ đó ý nghĩa, sự hướng dẫn và sức

mạnh.

Định Hình theo Kế Hoạch Cứu Độ Nhập Thể. Thái độ tích cực này

đối với các văn hóa tôn giáo khác tại Châu Á phù hợp với kế hoạch

cứu độ nhập thể, trong đó Đức Ki-tô ôm lấy tất cả những gì thuộc về

con người (ngoại trừ tội lỗi) để đưa chúng vào bên trong tình yêu và

quyền năng cứu độ của Người.96 Chính trong truyền thống tôn giáo

của Ít-ra-en mà Đức Ki-tô mạc khải mầu nhiệm Thiên Chúa và thực

hiện sứ mạng cứu độ của Người. Các tông đồ của Ngài và các vị thừa

sai ngoại quốc tiên khởi của Giáo Hội cũng có lập trường đối thoại

như thế trước những nền văn hóa đa dạng của thế giới Hy - La.

Trong tinh thần truyền giáo và đại kết. Với lòng khát khao “củng

cố bất cứ điều gì có thể giúp kêu gọi toàn thể nhân loại gia nhập cộng

đoàn Giáo Hội,”97 Giáo Hội chỉ thị cho mọi Ki-tô hữu phải có thái độ

cởi mở với các truyền thống tôn giáo khác và khám phá “với niềm

vui và tôn trọng những hạt giống của Lời Chúa nằm ẩn dấu trong

95 Xc. Vatican II, Tuyên ngôn Nostra aetate (NA) (28/10/1965), 2. 96 Xc. AG, 10. 97 SC, 1.

42

đó.”98 Hơn nữa Giáo Hội khuyến khích họ sử dụng các hình thức văn

hóa, giáo huấn, nghệ thuật, kiến trúc, giai điệu âm nhạc, ngôn ngữ, và

khoa học của các truyền thống tôn giáo khác, miễn là những điều này

không trái ngược với Tin Mừng và niềm tin Ki-tô giáo, để ca ngợi

vinh quang của Đấng Sáng Tạo.99

Thái độ cởi mở và chia sẻ này sẽ làm cho người Ki-tô hữu có thể

khám phá và cảm nhận được trái tim và tâm hồn của người Châu Á

anh em và những diễn đạt chân thực nhất. Thay vì đặt niềm tin Ki-tô

giáo trên một nền tảng lung lay, cuộc đối thoại với các nền văn hóa

tôn giáo và truyền thống khác sẽ thúc đẩy người Ki-tô hữu tìm ra con

đường xác thực để sống và biểu lộ niềm tin Ki-tô giáo của riêng mình

giữa những người theo các niềm tin khác. Như vậy sẽ giúp họ khám

phá sự phong phú đa dạng trong niềm tin của mình mà có lẽ họ chưa

từng biết đến trước đây. Cuộc đối thoại đó sẽ giúp họ phân định dưới

ánh sáng của Lời Chúa làm thế nào để niềm tin của họ vào Đức Ki-tô

có thể trở nên phong phú hơn nhờ các truyền thống tôn giáo khác,

những gì trong các nền văn hóa tôn giáo này cần được thanh tẩy,

chữa lành và làm cho trọn vẹn trước khi thẩm thấu vào trong thực

hành niềm tin Ki-tô giáo.

B. Ưu tiên của việc làm chứng

Với bối cảnh đa tôn giáo của Châu Á, sứ mạng rao giảng Tin Mừng

sẽ phải bao gồm trước tiên là việc làm chứng cho tình yêu của Chúa

Cha một cách trực tiếp và đơn sơ nhất.100 Điều này có nghĩa là bằng

cách sống như Đức Ki-tô, người Ki-tô hữu và các cộng đoàn Ki-tô

hữu được kêu gọi để thu hút những anh chị em ngoài Ki-tô giáo đến

với đức tin vào một Thiên Chúa được Đức Ki-tô mạc khải. Phần lớn,

điều này có thể được biểu lộ dưới hình thức hiện diện và liên đới với

con người để làm cho họ cảm thấy được quan tâm chăm sóc trong

tình cảnh nghèo khó khốn cùng của họ. Đó cũng có thể là đáp ứng

98 AG, 11. 99 Ivi, 22. 100 Xc. EN, 26.

43

nhu cầu của con người như Đức Ki-tô đã thực hiện trong Tin Mừng,

cho họ cảm thấy mình được tiếp đón và quan trọng hơn cả những cơ

cấu và tổ chức. “Có lẽ việc làm chứng này cho Thiên Chúa sẽ làm

cho nhiều người nhận ra vị Chúa vô danh mà họ vẫn tôn thờ, hay vẫn

tìm kiếm theo tiếng gọi bí ẩn của trái tim khi họ trải nghiệm sự trống

rỗng của tất cả các thần tượng. Nhưng việc rao giảng Tin Mừng cách

trọn vẹn cho thấy rằng đối với con người thì Đấng Sáng Tạo không

phải là một quyền năng vô danh và xa vời. Người là Cha và chúng ta

là anh chị em của nhau trong Thiên Chúa.”101 Giữa những đa dạng và

nhiều khi là xung đột với đủ mọi kiểu cách khác nhau, theo tiếng gọi

của Chúa, Giáo Hội được kêu gọi để làm chứng bằng đời sống của

mình đối với sự hiệp nhất và hòa hợp ban tặng sự sống, trở thành một

dấu chỉ hữu hình và khí cụ cho sự hiệp nhất như thế.102 Cùng với đức

tin và sự cam kết Ki-tô giáo của mình, người tín hữu có một vai trò

đặc biệt trong cuộc đối thoại này do sự hiện diện và hành động của

họ giữa thế giới – gia đình, chính trị, giáo dục, văn hóa, môi trường

xã hội. Như men trong bột, họ được chỉ thị hướng những hoạt động

của con người và lịch sử đến sự viên mãn cánh chung mà mọi con

người thiện tâm đều hy vọng.

C. Sự hiệp nhất và niềm hy vọng Ki-tô giáo

Một cuộc đối thoại tôn trọng và yêu thương với các nền văn hóa tôn

giáo khác luôn nhằm công bố Đức Ki-tô trong tinh thần chia sẻ kho

tàng vĩ đại nhất của mình. Trong bối cảnh đa tôn giáo cụ thể của

Châu Á, điều này phải là hình thức lý tưởng của việc rao giảng Tin

Mừng, để với lòng khiêm tốn và hỗ trợ lẫn nhau, chúng ta tìm cách

chia sẻ với những anh chị em ngoài Ki-tô giáo sự viên mãn của Đức

Ki-tô, vốn là kế hoạch của Thiên Chúa cho toàn bộ công cuộc sáng

tạo, trong tổng thể và trong sự đa dạng kỳ diệu và tuyệt vời của công

trình này. Cuộc tìm kiếm chung Thiên Chúa và mối dây huynh đệ mà

mọi người chia sẻ sẽ luôn là nguồn hy vọng rằng một ngày kia toàn

101 Ibid. 102 LG, 1.

44

thể nhân loại có thể được quy tụ nên một trong tình phụ tử của một

Thiên Chúa duy nhất.

D. Thánh Thể trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với các nền văn

hóa tôn giáo

Gia đình, hòa giải, chia sẻ cuộc sống, tình liên đới, lòng hiếu khách,

sự phục vụ, tình yêu thiên nhiên, thinh lặng và chiêm niệm chỉ là một

vài trong số những giá trị quý báu mà người dân Châu Á cùng chia

sẻ, bất luận tín ngưỡng tôn giáo nào. Trong cử hành Thánh Thể của

chúng ta, những giá trị này đều có và được đề cao một cách mạnh mẽ

và tuyệt vời. Việc tham dự Thánh Thể của chúng ta phải củng cố khát

khao bảo vệ những giá trị rất quý báu này và thúc đẩy chúng ta có

hành động cụ thể để hiện thực hóa những giá trị ấy ngay giữa những

láng giềng Châu Á của chúng ta. Việc tham dự Thánh Thể phải gia

tăng nơi chúng ta niềm xác tín rằng ước mơ của Thiên Chúa một lần

nữa quy tụ tất cả chúng ta, con cái của Người vào trong một Gia Đình

của Người và diễn giải niềm xác tín này thành cuộc đối thoại và phân

định trong cầu nguyện, nỗ lực không ngừng để loan báo ước mơ thần

linh này cho “hàng giáo phẩm” và hoàn toàn tuân theo các ngài bằng

những hành động phục vụ hiệu quả. Những hành động ấy vừa giảm

thiểu ảnh hưởng áp bức của tội lỗi trên đời sống con người, vừa kiến

tạo nền hòa bình và thịnh vượng nơi đó họ có thể vui hưởng một cách

trọn vẹn hơn phẩm giá của họ theo đúng kế hoạch của Thiên Chúa.

Một mặt, vì Thánh Thể có mục đích biến đổi “những người ở trong

Giáo Hội thành một đền thánh của Chúa, thành nơi cư ngụ cho Thiên

Chúa trong Thần Khí, tới tình trạng con người trưởng thành, tới tầm

vóc viên mãn của Đức Ki-tô.”103 Mặt khác, trong sứ mạng cụ thể của

Giáo Hội tại Châu Á đa tôn giáo, Thánh Thể củng cố một cách tuyệt

vời quyết tâm và sức mạnh của người Ki-tô hữu “để rao giảng Đức

Ki-tô và như thế trình bày Giáo Hội với những người bên ngoài như

một dấu chỉ được nêu cao giữa các dân tộc, để quy tụ lại những con

cái tản mát của Thiên Chúa, cho đến khi chỉ có một đoàn chiên và

103 SC, 2.

45

một chủ chiên.”104

VII. TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI THOẠI VỚI

NGƯỜI NGHÈO

Sứ mạng của Giáo Hội tại Châu Á phải được thực hiện trong sự đối

thoại với người nghèo. Đó là vì châu lục này tuy giàu có về văn hóa

và dân ở đây thì giàu có về những giá trị nhân bản và tôn giáo, nhưng

đa số lại sống trong trong những hoàn cảnh nghèo khó, cô thế, bên lề

xã hội, trở thành nạn nhân và chịu đau khổ. Họ nghèo không phải vì

lục địa này thiếu nguồn tài nguyên thiên nhiên và vật chất, mà vì họ

bị tước đoạt quyền tiếp cận tài nguyên và của cải vật chất mà họ cần

để sống theo đúng phẩm giá cũng như bảo đảm một tương lai ổn định

cho họ và gia đình họ. Những cơ cấu chính trị, kinh tế, xã hội bất

công và áp bức ngăn cản họ thụ hưởng di sản thiên nhiên phong phú

từ mảnh đất của mình.

A. Chọn lựa ưu tiên cho người nghèo

Đối diện với hoàn cảnh đặc thù tại Châu Á, nơi rất nhiều người nghèo

đói và không có được ngay cả những nhu cầu cơ bản để sống xứng

đáng với phẩm giá con người, Giáo Hội tại Châu Á có ơn gọi đặc biệt

để làm một Giáo Hội của người nghèo. Giáo Hội Châu Á phải đặt

người nghèo, người thiếu thốn và người bị áp bức vào ngay tuyến đầu

của đời sống và sứ mạng của mình. Cũng như cuộc đối thoại của

Giáo Hội với các nền văn hóa, cuộc đối thoại của Giáo Hội với người

nghèo là một đòi buộc luân lý và thần học. Lý do đầu tiên tại sao

Giáo Hội phải đảm nhận lựa chọn ưu tiên này đối với người nghèo

chính là tấm gương của Đức Ki-tô, Đấng đã trở nên nghèo khó và “tự

đồng hóa mình với người nghèo một cách đặc biệt” (x. Mt 25:40):

“Amen, Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi làm như thế cho

một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm

cho chính Ta vậy.”105 Đó là tình yêu ưu tiên không phải để loại trừ

104 Ibid. 105 EA, 34; Xc. EG, 186.

46

bất cứ ai, mà chỉ nói lên rằng người nghèo, người thiếu thốn, người bị

bóc lột có được quyền ưu tiên trong mối quan tâm, phục vụ và trợ

giúp của Giáo Hội. Toàn bộ Kinh thánh, Cựu Ước và cả Tân Ước,

đầy dẫy những chứng từ cho sự kiện người nghèo luôn chiếm một vị

trí đặc ưu trong trái tim của Thiên Chúa, và ít nhất chúng ta cũng thấy

được ngay trong đời sống và sứ mạng của Đức Ki-tô mà các sách Tin

Mừng đã hùng hồn làm chứng.106

B. Những hệ lụy và hậu quả

Các giám mục Châu Á đã phân định trong nhiều năm rằng Giáo Hội

tại Châu Á phải ngày càng trở thành “một Giáo Hội của người

nghèo” với tất cả những hệ lụy và hậu quả của nó.107 Là một Giáo

Hội của người nghèo trước tiên ám chỉ rằng những người được đặt

lên làm mục tử đoàn chiên của Chúa tại Châu Á phải sống một cuộc

sống giản dị mà qua đó người nghèo có thể nhận thấy các ngài chia sẻ

cảnh nghèo khó của họ. Cũng nhờ đời sống giản dị này, vốn là dấu

chỉ sáng chói của Tin Mừng trong hành động, người nghèo sẽ cảm

nhận từ trong lòng sự gần gũi đích thực với các mục tử của mình và

sẽ cảm thấy dễ dàng hơn khi đến với các mục tử để được giúp đỡ và

hướng dẫn.

Hệ lụy thứ hai của tình yêu ưu tiên mà Giáo Hội dành cho người

nghèo là Giáo Hội phải dấn thân tích cực can thiệp cho sự giải thoát

và thăng tiến tình cảnh sống của người nghèo. Có nghĩa là phục vụ sự

phát triển và đời sống con người – dấn thân vào những công tác quan

trọng rong lãnh vực y tế, giáo dục, và kiến tạo hòa bình. Đây là một

ơn gọi liên quan đến mỗi người chứ không dành riêng cho một số ít:

“Chính anh em hãy cho họ ăn!” (Mc 6:37).108 Điều đó cũng có nghĩa

106 Xc. EG, 187. 107 Xc. Cuộc họp các Giám mục Á Châu, Message of the Conference

(Manila 1970), trong FAPA 1, 5. Thật rõ ràng, từ cuộc họp đó, Chúa Thánh

Thần đang hướng dẫn Giáo hội tại Á Châu phân định để Giáo hội này ngày

càng trở thành Giáo hội của người nghèo. 108 Xc. EG,188; Xc. Bộ Giáo lý Đức tin, Libertatis Nuntius (6/8/1984), 11.

47

là cổ vũ một thái độ liên đới giữa mọi người – “não trạng mới suy

nghĩ theo chiều hướng cộng đồng và ưu tiên cho đời sống của mọi

người hơn là sự chiếm đoạt tài sản bởi một vài người… vốn là một

phản ứng tự nhiên của những người công nhận chức năng xã hội của

tài sản và mục tiêu phổ quát của của cải như là những thực thể đến

trước việc sở hữu riêng.”109

Hệ lụy thứ ba của Giáo Hội trong chọn lựa ưu tiên cho người nghèo

là phải giữ lập trường ngôn sứ chống lại những hậu quả tiêu cực của

việc toàn cầu hóa về văn hóa và kinh tế, tác động còn đang tiếp diễn

của món nợ nước ngoài lên đời sống của người nghèo, và sự hủy hoại

môi trường mà tiến bộ khoa học, kinh tế và công nghệ mang đến.

Chương trình “vì sự tiến bộ” này thường gây tác hại to lớn cho con

người và gia đình của họ, đặc biệt là người nghèo. Có nhiều vấn đề

nhân bản, văn hóa và đạo đức có liên quan mà Giáo Hội và người Ki-

tô hữu phải chú ý. Chính sự quan tâm đến những vấn đề cấp bách này

là một phần của “sứ mạng” trong thời đại chúng ta.

C. Đáp trả lời kêu gọi: hành động vì người nghèo, cùng đi với

người nghèo

Đại Hội lần thứ nhất của Liên Hội Đồng Giám Mục Châu Á vào năm

1974 đã thách đố Giáo Hội tại Châu Á (và các Giáo Hội địa phương)

“tiếp tục nỗ lực để ngày càng trở thành Giáo Hội của người nghèo

(anawim), một Giáo Hội không chỉ hành động vì người nghèo như

một tổ chức từ thiện, mà thực sự lao động cật lực vì người nghèo,

chia sẻ cuộc sống và khát vọng của họ, hiểu rõ nỗi tuyệt vọng và

niềm hy vọng của họ, cùng đi với họ trong cuộc tìm kiếm một nhân

loại đích thực nơi Đức Giê-su Ki-tô.”110

Bước đầu tiên mà Giáo Hội phải thực hiện để hành động vì người

nghèo và cùng đi với họ tại Châu Á là nhận diện những người nghèo

109 EG, 188-189. 110 FABC, Evangelization in Modern Day Asia. Statement of the First

Plenary Assembly, trong For all the Peoples of Asia 1, các tài liệu từ 1970-

1991 cit., 15.

48

này là ai và ở đâu và họ đang khổ sở vì hình thức nghèo đói nào. Họ

là người vô gia cư đầy dẫy ngoài đường phố hay dựng chỗ trú ẩn tạm

bợ ở khu ổ chuột. Họ là người tị nạn trốn chạy khỏi những nước bị

chiến tranh xâu xé hay những chính thể áp bức ở quê hương mình,

hay là di dân và lao động nước ngoài đang tìm kiếm cơ hội sống tốt

đẹp hơn cho gia đình họ, thường phải chịu cảnh không bạn hữu, xa lạ

về văn hóa, bất lợi về ngôn ngữ, và dễ tổn thương về kinh tế. Họ là

người bản địa hay bộ tộc thường bị phân biệt đối xử vì văn hóa, màu

da, chủng tộc, giai cấp, địa vị kinh tế, hay vì cách suy nghĩ của họ.

Họ là phụ nữ, nạn nhân của bạo lực gia đình và đang bị mua bán như

hàng hóa trong nạn mãi dâm, du lịch và công nghiệp giải trí. Họ là trẻ

em, chưa từng được hưởng hòa bình trên quê hương mình, và là nạn

nhân của những hình thức bóc lột và bạo hành cùng cực khác nhau,

như nạn ấu dâm và lao động trẻ em.111 Nhưng họ cũng là những

người bị ngăn cấm thể hiện trọn vẹn tiềm năng và tài năng của họ,

bởi vì họ thiếu hay không có cơ hội học hành và kiếm được việc làm

trong đất nước của họ, hoặc chẳng có được gì hết.

Giáo Hội phải hành động vì họ không chỉ theo kiểu trao tiền và hàng

cứu trợ sau cuộc tàn phá của một cơn bão hay động đất, mà cũng phải

cùng với họ, đưa họ vào trong nhiệm vụ biến đổi những cơ cấu tổ

chức vốn duy trì tình trạng nghèo đói và thiếu thốn của họ. Giáo Hội

cũng phải thực sự cam kết và nỗ lực đem lại công bằng xã hội trong

xã hội chúng ta– những hành động được nuôi dưỡng bởi lời cầu

nguyện và phân định, để những hành động ấy sẽ luôn thực sự được

thánh ý Thiên Chúa thúc đẩy ngõ hầu giải thoát dân Người, mà

không có sự can thiệp của bất kỳ ý thức hệ nào chủ trương không có

Thiên Chúa.

D. Thánh Thể trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với người nghèo

Trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với người nghèo, một mặt, Thánh

Thể nêu cao và tái khẳng định những giá trị loại trừ nguyên nhân

111 EA, 34

49

nghèo đói. Thánh Thể đối chất với tính ích kỷ và sự tham lam là gốc

rễ của nhiều hình thức bất công bằng tình yêu tự hiến của Đức Ki-tô.

Thánh Thể đặt vấn đề về sự hững hờ và chủ nghĩa cá nhân khiến con

người vô cảm với người nghèo khổ, trong khi Đức Ki-tô mời gọi

chúng ta trở thành một gia đình gọi Thiên Chúa duy nhất là “Cha

chúng con.” Thánh Thể chống lại những kiểu lãnh đạo toàn trị áp

bức, đặt lợi ích kinh tế chính trị lên trên con người, bằng lối lãnh đạo

phục vụ của Đức Ki-tô, đó là sự lãnh đạo của một vị làm Thầy và làm

Chúa, nhưng lại rửa chân cho các môn đệ (x. Ga 13:13). Trên hết,

Thánh Thể thách đố chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa tiêu thụ và chủ

nghĩa duy vật, đối xử với người nghèo và người yếu thế như hàng

hóa và công cụ có thể sử dụng để kiếm chác lợi lộc và lạc thú, bằng

sự trao ban chính mình của Đức Ki-tô, bẻ ra và chia sẻ bản thân để

người khác được sống. Vì “mỗi một cuộc cử hành Thánh Thể đều

làm cho quà tặng từ chính sự sống của Chúa Ki-tô chịu đóng đinh

hiện diện một cách bí tích cho chúng ta và cho toàn thế giới.”112 Từ

việc tham dự Thánh Thể, chúng ta được sai đi để làm chứng cho lòng

thương xót của Thiên Chúa đối với tất cả anh chị em của mình.113

Mặt khác, chúng ta được gặp gỡ Đức Giê-su trong Thánh Thể như

“Bánh sự sống” (Ga 6:35). Bởi vì Người vừa là “Lời từ miệng Thiên

Chúa phán ra” (x. Đnl 8:3) và vừa là “bánh từ trời xuống” (Ga 6:51),

“bánh cho người nghèo” được lãnh nhận trong phần công bố Lời

Chúa và khi Hiệp Lễ. Người là “bánh hằng ngày” mà chúng ta cầu

xin trong kinh Lạy Cha. Khi Hiệp Lễ, Chúa Giê-su trao ban chính

mình làm bánh nuôi chúng ta. Và vì thế, đến lượt mình, chúng ta phải

đi đến với những anh chị em đang đói và trở nên bánh nuôi sống họ

trong tình yêu và lòng thương xót, trong những công việc từ thiện,

cho đi sự sống và cho đi cách hào phóng. Cử hành Thánh Thể quả

thực đầy tràn những dấu chỉ cho thấy là Thánh Thể nói lên lựa chọn

ưu tiên của Đức Ki-tô và của Giáo Hội cho người nghèo như thế nào

112 SAC, 88. 113 Ibid.

50

trong sứ mạng truyền giáo của Giáo Hội tại Châu Á.114

VIII. SỨ MẠNG TRUYỀN GIÁO TRONG ĐỐI

THOẠI VỚI GIỚI TRẺ

Châu Á được xem là lục địa của giới trẻ vì gần hai phần ba dân số

là người trẻ và là quê hương của khoảng 60% giới trẻ của thế giới.

Hơn nữa, đại đa số giới trẻ và trẻ em này đều nghèo. Sứ mạng

truyền giáo trong cuộc đối thoại với giới trẻ Châu Á đòi hỏi phải

đặt họ vào vị trí ưu tiên trong việc chăm sóc mục vụ của Giáo Hội,

bởi vì chỗ đứng quan trọng nhưng dễ tổn thương của họ trong xã

hội và trong Giáo Hội.

A. Tương lai và hiện tại của Giáo Hội

Đối với Giáo Hội, giới trẻ không chỉ là tương lai của thế giới mà còn

là gia tài quý giá hiện nay của Giáo Hội.115 Giáo Hội nhận ra rằng

mình phải đối xử với giới trẻ không những như người trưởng thành

trong tương lai, mà quan trọng hơn như thực tại của hôm nay. Giáo

Hội đảm nhận trách nhiệm chuẩn bị và đào tạo người trẻ cho những

vai trò tương lai của họ như là nắm giữ guồng máy lãnh đạo trong

nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống. Tuy nhiên với năng lực tuổi

trẻ, nhiệt tình và nhiều tháo vát, họ còn là những tác nhân năng động

cho sự thay đổi hiện nay và do đó là nguồn hy vọng trong xã hội và

trong Giáo Hội.

Tuy nhiên, họ cũng dễ tổn thương nhất trước nhiều sức mạnh hủy

hoại trong xã hội và thường là nạn nhân của cơ cấu bóc lột. Hơn bao

giờ hết, những thực tại gây tác hại lên chính giới trẻ của chúng ta

ngày nay vừa nhiều vừa đa dạng. Toàn cầu hóa, thay đổi chính trị, và

bùng nổ truyền thông đều ảnh hưởng triệt để đến đời sống của giới

114 Xc. Section III. B Eucharist and Mission, đặc biệt trong phần Chuẩn Bị

Lễ Vật, Kinh Nguyện Thánh Thể và Hiệp Lễ. 115 FABC, Youth, Hope of Asian Families. Statement of the 4th Asian Youth

Day, 30/7 – 5/8/2006, Hong Kong, trong For all the Peoples of Asia 4. Các

tài liệu từ 2002-2006, Quezon City: Claretian Publications 2007, 167.

51

trẻ mọi nơi tại Châu Á.116 Giới trẻ đến từ mọi hoàn cảnh sống, thành

thị và thôn quê, giàu và nghèo, có học hay thất học, có việc làm hay

thất nghiệp, có tổ chức hay không có tổ chức, tất cả đều bị những cơn

sóng của văn hóa đương đại xoay vần. Vì thế, giới trẻ cũng là hôm

nay của Giáo Hội. Họ phải nằm trong số những ưu tiên mục vụ hiện

nay của Giáo Hội. Nhưng Giáo Hội có thể sẵn sàng thu hút họ vào

việc mục vụ sáng tạo và hiệu quả cho người khác, đặc biệt là những

người đồng trang lứa.

B. Giới trẻ và thách đố trở thành ‘mảnh đất tốt’

Khi thẳng thắn thừa nhận rằng giới trẻ Châu Á ngày nay đối diện với

nhiều vấn đề phức tạp, Giáo Hội Châu Á bắt buộc phải “nhắc nhở

giới trẻ về trách nhiệm của họ đối với tương lai của xã hội và Giáo

Hội, và khích lệ cũng như hỗ trợ họ trong mọi bước đi để bảo đảm

rằng họ sẵn sàng gánh lấy trách nhiệm đó.”117 Phải mở rộng việc

chăm sóc mục vụ thích hợp và phù hợp đối với họ, trên hết là bằng

cách “gieo chân lý Tin Mừng nơi họ như một mầu nhiệm vui mừng

và giải thoát cần được biết đến, được sống và chia sẻ với niềm xác tín

và lòng can đảm.”118 Nhưng vì thế giới họ đang sống bây giờ đầy

những đá sỏi và gai góc, và cả sức nóng cháy da, việc chăm sóc mục

vụ giới trẻ cũng nhằm giúp giới trẻ trở thành “mảnh đất tốt” nơi hạt

giống Lời Chúa có thể gieo trồng, đâm rễ, phát triển và sinh hoa trái

gấp trăm lần (x. Mt 13:1-8).

Việc chăm sóc mục vụ giới trẻ sẽ có nghĩa là cùng đồng hành trên

con đường của họ, điều này không phải là dễ dàng, không chỉ do

những thay đổi nhanh chóng và triệt để đang diễn ra xung quanh họ,

mà còn do những thay đổi mạnh mẽ họ đang trải qua về thể chất, tình

cảm, tâm lý, và linh đạo vào giai đoạn phát triển này của đời người.

Việc chăm sóc mục vụ này nhằm chuẩn bị mảnh đất trước khi gieo

116 FABC, A Renewed Church in Asia: A Mission of Love and Service, trong

FABC Các tài liệu từ 1997 tới 2001, cit., 9-10. 117 EA, 47. 118 Ibid.

52

hạt, làm mềm đất để đất tiếp nhận hạt giống. Nó cũng tìm cách làm

cho họ thêm mạnh mẽ để chống lại nhiều ảnh hưởng và những sự

phân tâm đang cạnh tranh với sự quan tâm và năng lực của họ và có

thể bóp nghẹt sự phát triển đức tin ban đầu của họ. Khía cạnh chăm

sóc mục vụ này là cần thiết ngay trước khi hay trong khi gieo trồng

Lời Chúa – để họ có thể là mảnh đất tốt nơi hạt giống Lời Chúa có

thể đâm chồi, cắm rễ, phát triển và sinh hoa trái dồi dào.

C. Huấn luyện giới trẻ

Sứ mạng giáo dục của Giáo Hội tại Châu Á. Trong sự đa dạng lớn

lao vốn là đặc điểm của bối cảnh cụ thể của Châu Á, nền giáo dục Ki-

tô giáo phải trang bị cho giới trẻ bước vào một cuộc đối thoại đầy ý

nghĩa với giới trẻ của những niềm tin khác. Nền giáo dục như thế, dù

chính thức ít hay nhiều đều hàm chứa sự giáo dục tốt hơn cho giới trẻ

về những chân lý và giá trị cơ bản của niềm tin Ki-tô giáo trước tiên,

rồi sau đó là những chân lý và giá trị cơ bản của các niềm tin khác.

Hơn nữa đại đa số giới trẻ này không có khả năng chi trả cho nền

giáo dục chính thức vì nghèo khó. Giáo Hội tại Châu Á phải tìm

những cách thức sáng tạo khác để đưa giáo dục Ki-tô giáo đến với

giới trẻ, mà trước tiên là dạy giáo lý cho họ119 nhằm soi sáng và củng

cố đức tin, nuôi dưỡng đời sống theo tinh thần của Đức Ki-tô, dẫn họ

đến chỗ tham gia tích cực và thông hiểu vào mầu nhiệm phụng vụ,120

và thúc đẩy họ hoạt động tông đồ. Những trợ giúp hữu ích khác sẽ là

các phương tiện truyền thông, những nhóm phát triển tâm lý và thể lý

khác nhau, và các hội đoàn giới trẻ.

Đồng hành cùng giới trẻ. Nhưng việc đào tạo giới trẻ trong bối cảnh

truyền giáo tại Châu Á còn hàm chứa việc đồng hành với họ nhằm

tìm kiếm hòa bình và ý nghĩa cuộc sống, trong những nỗ lực bảo đảm

một tương lai ổn định hơn cho chính họ và những người họ yêu

thương, và trong cuộc chiến chống lại sự mê hoặc của những ý thức

hệ sai lầm, đam mê nhất thời, thói xấu và cả sự tuyệt vọng. Tại Châu

119 Xc. Vatican II, Sắc Lệnh Christus Dominus (CD), số 13-14. 120 SC, 14.

53

Á, Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới hết sức thành công do Thánh Giáo

Hoàng Gio-an Phao-lô II khởi sự vào năm 1985 đã tạo ra mô hình

tương ứng - đó là Đại Hội Giới Trẻ Châu Á nơi người trẻ từ các nước

Châu Á khác nhau có thể trải nghiệm một cảm thức mạnh mẽ thuộc

về một cộng đoàn qua việc cầu nguyện chung và cử hành Thánh Thể,

chia sẻ kinh nghiệm sống, làm việc với nhau, chia sẻ bữa ăn, cùng hát

và nhảy múa bên nhau. Nhờ những sự kiện ấy, giới trẻ nhận ra rằng

Giáo Hội ở bên họ, bước đi sát bên họ, tin tưởng vào những gì họ có

thể làm được bằng sức sống tuổi thanh xuân và thiện chí của họ, và

giao trách nhiệm cho họ.

Đồng hành với giới trẻ còn có nghĩa là nhìn nhận vai trò quan trọng

của họ trong Giáo Hội hiện nay và như là tương lai của Giáo Hội.121

Đó là nhìn giới trẻ như những nguồn lực chứ không phải những vấn

đề. Điều này có nghĩa là lắng nghe và đồng hành với họ để cùng hiện

diện cầu nguyện và hướng dẫn. Đó là tạo thuận lợi để họ học hỏi từ

chính kinh nghiệm của mình chứ không từ những câu trả lời soạn sẵn,

cho họ tham gia nhiều hơn vào tiến trình đưa ra quyết định, chứ

không chỉ đòi hỏi họ thực hiện những quyết định người khác đưa ra.

Việc này chắc chắn đòi hỏi mỗi quốc gia, giáo phận và giáo xứ có

một Ủy Ban Giới Trẻ để chỉ đạo và điều hành các hoạt động này của

Giáo Hội nhân danh giới trẻ. Chỉ khi giới trẻ được công nhận là

những tác nhân và người đồng sự trong sứ mạng rao giảng Tin Mừng

của Giáo Hội, tiềm năng trọn vẹn của họ mới được nở hoa.

D. Những tác nhân và người hoạt động hàng đầu

Giới trẻ, bao gồm đa số người Châu Á, không chỉ biết tiếp nhận việc

chăm sóc mục vụ và truyền giáo của Giáo Hội. Nhiều người đã ở

tuyến đầu trong sứ mạng truyền giáo của Giáo Hội qua những công

tác tông đồ yêu thương và phục vụ khác nhau, đặc biệt vì lợi ích

của các bạn trẻ khác. Với lòng nhiệt thành và năng lực, ngay bây

giờ họ có thể được tin cậy để đảm nhận những vai trò lãnh đạo tích

121 FABC, A Renewed Church in Asia: A Mission of Love and Service, cit.,

10.

54

cực trong việc lên kế hoạch và thực hiện những hoạt động liên

quan đến họ.

Ngày nay chúng ta chứng kiến sự ra đời và phát triển của những hội

đoàn và phong trào chủ yếu gồm giới trẻ. Đây có thể xem là hoạt

động của Chúa Thánh Thần, Đấng thổi bùng lên những lối đường

mới để đáp ứng những kỳ vọng và tìm kiếm của họ về một linh đạo

sâu xa và một cảm nhận được thuộc về đích thực hơn. Tuy nhiên điều

cần thiết là phải bảo đảm rằng những hội đoàn này tham gia tích cực

vào những nỗ lực mục vụ chung của Giáo Hội.122

E. Thánh Thể trong cuộc đối thoại của Giáo Hội với giới trẻ

Thánh Thể, cuộc đối thoại tình yêu. Sứ mạng của Giáo Hội ngày

nay bao gồm việc hướng dẫn giới trẻ đến với Thánh Thể để nuôi

dưỡng họ trước nhiều bấp bênh và vấn nạn. Vì chính trong buổi quy

tụ Thánh Thể mà Giáo Hội có thể dấn thân tốt nhất cho giới trẻ nhằm

công bố cho họ Tin Mừng của Đức Ki-tô để từ đó họ có được sự đáp

ứng độc đáo và thỏa đáng đối với những khát vọng sâu xa nhất của

họ.123 Từ việc gặp gỡ Đức Ki-tô Thánh Thể trong Lời Chúa và bí

tích, họ được soi sáng và hướng dẫn trong cuộc tìm kiếm ý nghĩa và

mục đích cuộc sống. Trong Thánh Thể, Đức Giê-su nhìn giới trẻ

bằng tình yêu đặc biệt như đã dành cho người thanh niên trong Tin

Mừng và mời gọi họ đi theo Người (x. Mc 10:21) trong mối tương

quan yêu thương với Chúa Cha và trong sứ mạng cứu độ của Người

đối với nhân loại và thế giới.

Thánh Thể, trường học đầu tiên về giá trị Ki-tô giáo. Bằng việc

dấn thân tham dự tích cực vào Thánh Thể - trong việc chăm chú lắng

nghe, qua những thái cử thích hợp và phong phú, trong sự tuân giữ

thinh lặng đúng lúc, hay thực hiện các thừa tác vụ cụ thể khi cử hành

Thánh Thể - giới trẻ có thể được huấn luyện tốt nhất cho các vai trò

hiện tại và cả tương lai của họ trong Giáo Hội và trong xã hội. Trong

cuộc đối thoại Thánh Thể, Giáo Hội có nhiều điều để nói với giới trẻ,

122 EG, 105. 123 Xc. John Paul II, Tông Huấn Christifideles Laici (CL) (30/12/1988), 46.

55

và giới trẻ, với sức sống và nhiệt tình của mình, cũng có nhiều điều

để chia sẻ với Giáo Hội.124 Quanh bàn tiệc Lời Chúa và Thân Mình

Đức Ki-tô, Giáo Hội cống hiến lời chỉ dẫn và của dưỡng nuôi125 nhờ

đó người trẻ có thể được chuẩn bị để trở thành “mảnh đất tốt” nơi hạt

giống Lời Chúa có thể nảy mầm, đâm rễ, phát triển và sinh hoa kết

trái dồi dào. Thánh Thể là trường học hoàn hảo để họ có thể học hỏi

giá trị của sự hiện diện nhờ đó xây dựng các mối tương quan và cộng

đoàn, giá trị của ý nghĩa về lòng cảm tạ và trách nhiệm đối với công

trình sáng tạo của Thiên Chúa, và giá trị của phục vụ và hy sinh vốn

mang lại sự sống, chữa lành và sự toàn vẹn cho người khác.

Thánh Thể như sự thông truyền. Quan tâm tới việc giới trẻ bị thu

hút vào những phương tiện truyền thông xã hội khác nhau và thành

thạo trong việc sử dụng chúng, Giáo Hội sẽ thể hiện vai trò đúng đắn

khi trình bày Thánh Thể với họ như sự hiện thân cao cả và lý tưởng

nhất của truyền thông, nơi tình bằng hữu được thiết lập và nuôi

dưỡng, nơi hy vọng, ước mơ, niềm vui và lo âu được chia sẻ, và nơi

mà những mục tiêu cao đẹp và sự hậu thuẫn được thực hiện cùng

nhau. Trong trường học Thánh Thể, giới trẻ sẽ học biết rằng sự thông

truyền không chỉ là trao đồi ý tưởng và cảm xúc, mà còn ở mức độ

sâu xa nhất, là sự hiến thân trong tình yêu.126 Giáo Hội không bao giờ

mệt mỏi nói với giới trẻ rằng Đức Ki-tô thiết lập Thánh Thể như một

“hình thức truyền thông hoàn hảo và thân mật nhất giữa Thiên Chúa

và con người,” vốn dẫn đến “sự hiệp nhất khả thể sâu xa nhất giữa

người nam và người nữ.”127 Thánh Thể là nơi diễn ra sự truyền thông

sâu xa và biến đổi con người nhất - đáp trả lời khẩn cầu, xin Chúa

Cha nhờ Con của Người sai Chúa Thánh Thần xuống để bánh và

rượu, cũng như cả cộng đoàn, trở thành Thân Mình Đức Ki-tô.

124 Ibid. 125 Xc. Quy Chế Tổng Quát Sách Lễ Rô-ma, số 28. 126 Xc. Hướng dẫn Mục vụ Communio et Progressio về các phương thế

truyền thông xã hội (23/5/1971), 11. 127 Ibid.

56

IX. ĐỨC MARIA VÀ THÁNH THỂ TRONG SỨ

MẠNG TRUYỀN GIÁO CỦA GIÁO HỘI

Khi gần kết thúc việc suy tư về Thánh Thể và sứ mạng truyền giáo

của Giáo Hội, chúng ta hướng về Đức Maria Trinh Nữ Rất Thánh,

Đấng đồng thời là hiện thân của Mầu Nhiệm Thánh Thể và là mẫu

gương tuyệt hảo cho sứ mạng truyền giáo của Giáo Hội.

A. Đức Maria, Mẫu Gương và Mẹ của Giáo Hội truyền giáo

“Người Ki-tô hữu Châu Á có lòng yêu mến đậm sâu với Đức Maria,

tôn kính Mẹ như là Mẹ của mình và như Mẹ của Đức Ki-tô.”128

Thánh Gio-an Phao-lô II đã nhắc lại câu nói trên của Thượng Hội

Đồng Giám Mục trong Phiên họp Đặc Biệt dành cho Châu Á vào

năm 1998. Bài thánh ca dành cho Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế tổ

chức tại Manila năm 1937 có một câu nói về người Phi Luật Tân là

một dân tộc có lòng yêu thương và kính mến đặc biệt đối với Mẹ

Maria: “pueblo amante de Maria (một dân tộc yêu mến Mẹ Maria).”

Những lời tôn vinh ấy khẳng định lòng yêu mến đặc biệt mà dân tộc

trên lục địa này dành cho Mẹ Đấng Cứu Thế mà họ trìu mến gọi là

Mẹ của họ. Những lời tôn vinh ấy cũng chứng tỏ Đức Mẹ quan trọng

như thế nào trong hành trình truyền giáo của Giáo Hội tại Châu Á.

Đức Mẹ là mẫu mực của Giáo Hội trong sứ mạng loan báo Tin Mừng

bởi vì Mẹ đã cộng tác mật thiết vào công trình cứu độ của Con

mình129 và bởi vì Mẹ nêu gương cho hành trình truyền giáo mà Giáo

Hội đã và đang tiếp tục thực hiện.

Vì Đức Maria là người đầu tiên đã nhận được Tin Mừng trong biến

cố Truyền Tin trước khi đem Tin Mừng ấy đến với bà Ê-li-sa-bét

trong chuyến Thăm Viếng của mình, và đến với toàn thế giới qua

biến cố Hạ Sinh Con của mình, thế nên Giáo Hội cũng được kêu gọi

trước tiên trở thành một cộng đoàn tiếp nhận Tin Mừng và rồi đi rao

128 EA, 51. 129 SC, 103.

57

giảng Tin Mừng.130 Dưới chân Thập Giá, Đức Ki-tô phó thác Giáo

Hội và sứ mạng rao giảng dưới sự chăm sóc của Đức Mẹ: “Thưa bà,

đây là con bà” (Ga 19:26-27). “Đức Maria là Mẹ của Giáo Hội rao

giảng Tin Mừng, và không có Mẹ chúng ta không bao giờ có thể thực

sự hiểu được tinh thần tân phúc âm hóa.”131

Đức Maria, người đầu tiên nhận lãnh Tin Mừng. Đức Maria đã

nghe Lời Chúa trong “Tin Mừng đầu tiên” được sứ thần Gáp-ri-en

loan báo. Tiếng Fiat của Mẹ, lời ‘xin vâng’ dứt khoát trước tiếng gọi

của Thiên Chúa, là một sự cởi mở trọn vẹn con người và hiện hữu

của Mẹ cho thánh ý Thiên Chúa. Đó là hành động vâng phục và tín

thác hoàn toàn, Mẹ giao phó cuộc đời mình cho kế hoạch của Thiên

Chúa. Nhờ quyền năng Chúa Thánh Thần, Mẹ mang thai Con Thiên

Chúa làm người; Thiên Chúa mặc lấy xác phàm nơi cung lòng Mẹ.

Mẹ ban tặng cho Con Thiên Chúa bản tính nhân loại. Và trong đức

tin, Mẹ hoàn toàn gắn kết với sứ mạng cứu độ của Chúa Con trong

lịch sử.

Những diễn biến tiếp theo trong cuộc đời của Mẹ - viếng thăm bà Ê-

li-sa-bét, mạc khải cho thánh Giu-se về người con trong lòng Mẹ,

sinh hạ Đức Giê-su tại Bê-lem, dâng hiến Con lên Đền Thờ và lời

tiên tri của ông Si-mê-ôn, ba nhà đạo sĩ đến viếng, Thánh Gia trốn

sang Ai-cập, lạc mất và tìm thấy con trẻ Giê-su tại Giê-ru-sa-lem, Mẹ

không hiểu nhiều về những chuyện diễn ra, nhưng suy đi nghĩ lại

trong lòng các biến cố và lời nói ấy – là sự rao giảng Tin Mừng của

Mẹ. Trong cách này, đức tin của Mẹ, tính cách môn đệ và trên hết là

tình mẫu tử thiêng liêng vốn là vận mạng của Mẹ, được hình thành.

Mẹ Maria, người rao giảng Tin Mừng. Khi viếng thăm bà Ê-li-sa-

bét, Mẹ mang đứa con trong lòng đến vùng đồi núi xứ Giu-đê. Diện

đối diện với Mẹ Maria, bà Ê-li-sa-bét đang mang thai “được tràn đầy

Chúa Thánh Thần” và đứa con trong lòng bà được Thần Khí đánh

động (Lc 1:41, 44). Và bà Ê-li-sa-bét nói với Mẹ: “Em thật có phúc,

130 EN, 15. 131 EG, 284.

58

vì đã tin” (c. 45) và Maria đáp lại: “Linh hồn tôi ngợi khen Đức

Chúa” (c. 46). Mẹ Maria rút ra từ kho tàng của những lời mà Mẹ suy

ngẫm trong lòng với Chúa Thánh Thần, và loan báo điều ấy như Tin

Mừng, như Phúc Âm cho nhân loại.

Vào giờ đã định, Mẹ Maria sinh hạ người Con mặc lấy xác phàm của

Chúa Cha từ cung lòng Mẹ. Mẹ ban cho chúng ta Đức Giê-su. Mẹ

nâng Người lên trước các mục đồng và các đạo sĩ. Mẹ đặt Người vào

vòng tay của ông già Si-mê-ôn, và ông vui mừng biết rằng lời hứa

của Thiên Chúa đã được thực hiện. Lời yêu cầu của Mẹ tại tiệc cưới

Ca-na mang đến dấu chỉ đầu tiên trong những dấu chỉ mà Con của

Mẹ thực hiện. Lời Mẹ nói với người phục vụ: “Người bảo gì, các anh

cứ việc làm theo.” Và Mẹ tiếp tục nói những lời này với mọi thế hệ

mai sau.

Khi Con của Mẹ rao giảng cho các đám đông, Mẹ tiếp nhận lời của

Người và suy ngẫm trong lòng, để sau đó chia sẻ lời của Người cho

Giáo Hội non trẻ. Mẹ của các Tông Đồ, Mẹ hiện diện giữa họ khi

Thần Khí xuống trên họ dưới hình lưỡi lửa vào ngày Giáo Hội, được

Thần Khí ban sức mạnh, lần đầu tiên rao giảng Tin Mừng cho toàn

thế giới.

Như thế Mẹ Maria là người đầu tiên được loan báo Tin Mừng, là

môn đệ đầu tiên, cũng như là Tông Đồ đầu tiên. Trong mọi thời đại,

từ thời các Tông Đồ đến ngày tận thế, Mẹ luôn hiện diện trong Giáo

Hội rao giảng Tin Mừng – Giáo Hội truyền giáo.

B. Đức Maria trong cuộc đối thoại truyền giáo của Giáo Hội

Với các nền văn hóa đa dạng của Châu Á. Trong sứ mạng của

Giáo Hội giữa các nền văn hóa đa dạng của Châu Á, Đức Maria là

mẫu gương cho chứng tá Ki-tô giáo đích thực mà giữa bối cảnh đa

văn hóa của Châu Á, mẫu gương này là một cách rao giảng Tin

Mừng và Nước Thiên Chúa thuyết phục và hấp dẫn hơn so với những

lập luận trí thức.132 Đó là lời chứng phát sinh từ sự hiệp thông thân

132 EA, 42; John Paul II, Thông Điệp Redemptoris Missio (RM)

59

thiết và không thể tách rời với Thiên Chúa vốn thôi thúc con người

vội vã chạy đến giúp đỡ người thân cận đang cần đến.133 Những câu

chuyện Đức Mẹ đến thăm và giúp đỡ người chị họ trong giai đoạn

mang thai khó khăn nhất, và lời chuyển cầu của Mẹ nhằm cứu giúp

đôi cô dâu chú rể còn trẻ khỏi cơn bối rối trong tiệc cưới Ca-na đã

minh họa một cách tuyệt vời lòng nhiệt thành truyền giáo mà Giáo

Hội phải có. Từ Đức Mẹ, Giáo Hội biết rằng trước tiên chính bằng

cách cư xử và cuộc sống của mình – quan tâm đến con người, từ ái

với người nghèo, làm chứng cho tinh thần nghèo khó và thanh thoát,

cho tự do trước những thế lực trần gian, làm chứng cho sự thánh hóa

– Mẹ sẽ phúc âm hóa thế giới.134 Giáo Hội nhìn nơi Đức Maria việc

làm chứng bằng đời sống mà nhờ đó “người Ki-tô hữu khuấy động

lên những chất vấn không thể cưỡng lại nơi trái tim của những ai

nhìn thấy họ sống như thế nào.”135

Với các truyền thống tôn giáo khác. Trong bối cảnh đa tôn giáo của

Châu Á, con người và vai trò của Đức Maria là điểm quy chiếu cho

những tín đồ của niềm tin khác, bởi vì nơi Mẹ tỏa chiếu giá trị phổ

quát của tình mẫu tử vượt lên trên các nền văn hóa và tôn giáo. Do đó

không ngạc nhiên gì “trên khắp Châu Á, có hàng trăm đền đài Đức

Mẹ, nơi không chỉ các tín hữu Công Giáo mà cả tín đồ các tôn giáo

khác cũng đổ về.”136 Trước khi là Mẹ Đấng Cứu Thế và là Mẹ Giáo

Hội, Mẹ là trưởng nữ của Ađam137 và do đó cũng chia sẻ bản tính và

phẩm giá chung với gia đình nhân loại, bao gồm cả những người theo

các tôn giáo khác. Họ không có khó khăn gì khi nhìn thấy mẫu gương

niềm tin nơi con người của Mẹ. Con người Đức Maria là một trong

(7/12/1990), 42. 133 Xc. EN, 41. 134 Xc. EN, 41; RM, 42. 135 EN, 21. 136 EN, 51. 137 Xc. Paul VI, Exploring the Mystery of the Church. Address of Pope Paul

VI at the Close of the Third Session of the Second Vatican Ecumenical

Council (21/11/1964).

60

những lĩnh vực Giáo Hội có thể đưa vào trong cuộc đối thoại hiệu

quả với Hồi giáo, một trong những tôn giáo lớn có số người tin theo

đông đảo nhất tại Châu Á, bởi vì người Hồi giáo cũng tôn kính Mẹ và

đôi khi chạy đến với Mẹ với lòng sùng mộ.138

Việc làm chứng, yếu tố đầu tiên và trên hết của cuộc đối thoại giữa

Giáo Hội với tín đồ của các niềm tin khác, tìm thấy một tấm gương

và niềm hứng khởi nơi đời sống và sứ mạng của Đức Maria. Cuộc

sống lặng lẽ phục vụ và trung thành cộng tác với thánh ý Thiên Chúa

của Mẹ trong việc nâng cao số phận con người sẽ được đức tin thúc

đẩy và sự chiêm niệm, lắng nghe Lời Chúa nuôi dưỡng, cũng chính là

con đường cho Giáo Hội truyền giáo giữa những truyền thống tôn

giáo khác.

Với người nghèo. Đức Maria là hiện thân của tình yêu ưu tiên cho

người nghèo của Thiên Chúa và của Giáo Hội. Mẹ là người phụ nữ

của sự phục vụ hiệu quả, nâng cao người nghèo và người thiếu thốn,

thể hiện trong cuộc viếng thăm bà Ê-li-sa-bét và trong việc can thiệp

cho đôi vợ chồng trẻ trong tiệc cưới tại Ca-na. Tấm gương của Đức

Maria chỉ cho chúng ta biết phải vội vã chạy đến, hiện diện nơi các

anh chị em cần chúng ta, và rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa,

Đấng giải thoát con người khỏi cảnh áp bức và ủi an những khi ưu

phiền.139 Nơi Đức Maria, Giáo hội trong sứ mạng truyền giáo tìm

thấy một người mẹ tự thúc đẩy mình dấn thân vào những công việc

phục vụ cụ thể và trong sự cảm thương ngõ hầu thực sự nâng cao

hoàn cảnh của người nghèo, vào những lý tưởng bảo vệ công lý cho

những người không có phương tiện theo đuổi điều đó, vào việc giúp

xây dựng một xã hội nơi mà mọi người, ngay cả những người nghèo

nhất trên đời, cũng có thể hưởng được đầy đủ cuộc sống nhân bản và

nhân phẩm của mình. Người nghèo tìm thấy nơi Đức Maria trái tim

của một người mẹ đến với mọi người, nhưng đặc biệt là những người

nhỏ mọn nhất trong các con cái của Mẹ, vì họ là những người cần đến

138 Xc. NA, 3. 139 Xc. Thượng Hội Đồng Giám Mục 1971, “Justice in the World,”

Introduction. 1971

61

Mẹ nhất.

Tình yêu ưu tiên như thế dành cho người nghèo được khắc họa tuyệt

đẹp trong Kinh Magnificat của Đức Maria.140 Mẹ ca tụng Thiên

Chúa, Đấng vẫn đoái thương nhìn đến phận nữ tỳ hèn mọn của Mẹ

giữa mọi người nữ và đến hết mọi đời. Nhưng Mẹ cũng tán dương

Thiên Chúa, Đấng đã nâng cao người nghèo và người cô thế qua

muôn thế hệ - Người dẹp tan lòng trí kiêu căng, hạ bệ kẻ quyền thế

khỏi ngai vàng, nâng cao người hèn mọn, ban cho người đói khát

được no đầy điều tốt, và đuổi kẻ giàu có trở về tay không (x. Lc 1:51-

53).

Với giới trẻ. Giáo Hội phó thác giới trẻ và trẻ em ở châu lục này cho

Đức Mẹ, như Đức Ki-tô đã phó thác người môn đệ trẻ tuổi cho Mẹ

Người dưới chân Thập Giá: “Thưa bà, đây là con bà” (Ga 19:26).

Vào một thời điểm trong cuộc đời mình, giống như con trẻ Giê-su,

giới trẻ và trẻ em ngày nay đang được huấn luyện để lớn lên “ngày

càng thêm khôn ngoan, thêm cao lớn và thêm ân nghĩa đối với Thiên

Chúa và người ta” (Lc 2:52). Họ đang khám phá bản thân và phân

định ơn gọi đặc thù của mình trong Giáo Hội cũng như thế giới và

Giáo Hội hướng họ đến với Mẹ Maria khi nhắc lại lời Chúa Giê-su

trên Thập Giá: “Hỡi con, đây là mẹ con” (Ga 19:27). Giáo Hội

xem giới trẻ ngày nay là nguồn hy vọng cho xã hội và cho Giáo

Hội và đồng thời nhận thấy rằng nhiều người trong số họ “gặp phải

âu lo, lừa dối, thống khổ và sợ hãi thế giới, cũng như những cám

dỗ gắn liền với tình trạng của họ.”141 Thế nên Giáo Hội nêu cao

cho họ hình ảnh Đức Maria đi theo Con của Mẹ từ đầu sứ mạng

của Người cho đến đỉnh điểm trên Thập Giá. Nơi Mẹ, họ chắc

chắn sẽ tìm thấy một người mẹ chăm sóc, dưỡng nuôi, và hướng

dẫn như Mẹ đã làm với Con Thiên Chúa nhập thể. Cùng với Mẹ,

Giáo Hội dẫn dắt nhiều người trẻ ngày nay đến với Đức Ki-tô,

Đấng duy nhất là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống: “Người bảo gì,

các anh cứ việc làm theo” (Ga 2:5).

140 Xc. John Paul II, Thông Điệp Redemptoris Mater (RM) (25/3/1987), 37. 141 CL, 47.

62

C. Đức Maria và Thánh Thể trong sứ mạng của Giáo Hội

Nhờ mối quan hệ đặc biệt với Thánh Thể, Đức Maria dẫn dắt chúng

ta đến bí tích cao cả nhất này để tìm thấy trong đó nguồn mạch và

cùng đích của sứ mạng rao giảng Tin Mừng của Giáo Hội. Như trong

cung lòng trinh khiết của Mẹ, Con Thiên Chúa mặc lấy bản tính nhân

loại khiến Người trở thành Bí Tích Tình Yêu của Chúa Cha, thì trong

Thánh Thể, Đức Ki-tô tiếp tục là Bí Tích của Chúa Cha qua tính cách

bí tích của Giáo Hội – Ngài hiện diện nơi con người thừa tác viên,

trong khi công bố Lời Chúa, trong cộng đoàn cầu nguyện và ca hát,

nhưng đặc biệt là trong Thánh Thể.142 “Thân mình bị nộp vì chúng ta

và hiện diện dưới các dấu chỉ bí tích cũng chính là thân mình mà Đức

Maria đã cưu mang trong lòng!”143 Nhờ việc gắn bó mật thiết với

Con mình khi dâng hiến Người làm Bánh Sự Sống và Bánh Hằng

Sống cho thế giới được sống nhờ hy tế của Người trên Thập Giá, lời

tiên tri của ông Si-mê-ôn rằng một lưỡi gươm sẽ đâm thâu trái tim

Mẹ đã được ứng nghiệm (x. Lc 2:34-35).

Từ trường học của Đức Maria. Giáo Hội có thể học hỏi từ trường

học của Đức Maria, “người nữ của Thánh Thể,” thái độ nội tâm thích

hợp và cần thiết để cử hành và sống các mầu nhiệm cứu độ một cách

hiệu quả:144 lắng nghe, suy ngẫm và hiện diện tích cực, hết lòng quan

tâm đến thế giới và nhân loại, và mở lòng ra với sự viên mãn cánh

chung của tất cả những gì nhân loại hy vọng. Đức Maria là tấm

gương cho việc tôn sùng Thánh Thể, vốn tìm cách cụ thể hóa trong

những công tác yêu thương và phục vụ cũng như mở ra cho các tín

hữu niềm hy vọng cánh chung. Vì đối với người tín hữu khi thờ

phượng, Đức Mẹ hiện diện như một tấm gương trong việc lắng nghe

Lời Chúa và ghi khắc vào lòng, trong việc ca ngợi và cảm tạ Thiên

Chúa, Đấng đã ban những ơn trọng đại cho mình và cho nhân loại,

trong việc đem Đức Ki-tô cũng như quà tặng niềm vui và cứu độ của

142 Xc. SC, 7. 143 John Paul II, Thông Điệp Ecclesia de Eucharistia (EDE), 56

(17/4/2003), 56. 144 Ivi, 53.

63

Người đến với mọi người chúng ta gặp, trong việc cầu nguyện và

chuyển cầu cho nhu cầu của mọi người, trong việc nuôi dưỡng đời

sống ân sủng mà chúng ta nhận được qua các bí tích, trong việc dâng

mình kết hợp với lễ dâng của chính Đức Ki-tô lên Chúa Cha, trong

việc khẩn cầu Chúa đến, và trong việc tỉnh thức chờ ngày Chúa

đến.145

“Người bảo gì, các anh cứ việc làm theo.” Với những lời này, Đức

Maria tiếp tục nói với Giáo Hội của Đức Ki-tô Con của Mẹ, chú

trọng đến những lệnh truyền của Người ngõ hầu thực hiện những gì

Người đã làm trong Bữa Tối Sau Cùng và trên đồi Can-vê để “tưởng

nhớ đến Người.” Nhưng Mẹ cũng kêu gọi Giáo Hội dấn thân cho

mầu nhiệm cao cả nhất này bằng sự dấn thân lặng lẽ nhưng tích cực

của Mẹ vào sứ mạng tông đồ của Giáo Hội. Mẹ ở bên các Tông Đồ

của Con Mẹ khi họ chờ đợi Chúa Thánh Thần hiện xuống trong lúc

liên tục cầu nguyện (x. Cv 1:14), Đấng là Tôn Sư và là Hướng Dẫn

Viên mà Người đã hứa ban cho họ để thực thi sứ mạng của mình (x.

Ga 14:16-17; Ga 16:13-14). Mẹ chắc chắn đã ở bên thế hệ Ki-tô hữu

đầu tiên, những người siêng năng tham dự “nghi thức bẻ bánh” (Cv

2:42). Mẹ tiếp tục hiện diện, với Giáo Hội và làm Mẹ của Giáo Hội,

mỗi lần chúng ta cử hành Thánh Thể.146 Do đó Giáo Hội chưa bao

giờ ngừng xin Mẹ cầu nguyện cho (trong Kinh Cáo Mình) và tôn

vinh Mẹ (trong Kinh Nguyện Thánh Thể) bởi vì thật là chính đáng

khi “Thánh Thể, là việc cử hành cao cả nhất những mầu nhiệm cứu

độ Thiên Chúa thực hiện qua Đức Ki-tô trong Chúa Thánh Thần, nhất

thiết phải nhắc đến Thánh Mẫu của Đấng Cứu Độ, Mẹ đã liên kết

một cách không thể tách rời với những mầu nhiệm này.”147

Cuối cùng, cùng với Đức Maria, Giáo Hội hát lên bài ca Thánh Thể

như Kinh Magnificat của Mẹ, nhắc lại những kỳ công Thiên Chúa đã

thực hiện trong lịch sử cứu độ, để hoàn thành lời đã hứa với các tổ

145 Xc. Bộ Phụng Tự Thánh, Orientations and Proposals for the

Celebration of the Marian Year 19871988 (3/4/1987). 146 Xc. EDE, 57. 147 Bộ Phụng Tự Thánh, Orientations... cit, 19. Xc. SC,103; LG, 53, 57.

64

phụ, công bố những mầu nhiệm diệu kỳ của Đức Ki-tô, mầu nhiệm

nhập thể cứu độ, mầu nhiệm Chúa chịu chết và sống lại, đang khi chờ

đợi niềm hy vọng vinh quang ngày cánh chung.148

X. NIỀM HY VỌNG VINH QUANG (SPES GLORIAE)

Vào cuối cuộc hành trình, chúng ta hãy quay lại với lời của thánh

Tông Đồ: “Đức Ki-tô đang ở giữa anh em, Đấng ban cho chúng ta

niềm hy vọng đạt tới vinh quang” để khám phá Thánh Thể biểu lộ

vinh quang của Thiên Chúa đang khi chúng ta tiền dự vào việc Chúa

đến như thế nào, trong thời gian và trong lịch sử.

A. Thánh Thể và “vinh quang Thiên Chúa”

Lời tung hô của cộng đoàn Thánh Thể sau khi truyền phép đúc kết

một cách thích hợp sự thể hiện đường hướng cánh chung vốn được

biểu thị qua việc tham dự bàn tiệc của Chúa (x. 1 Cr 11:26): chúng

con công bố Đức Ki-tô chịu chết và sống lại “cho đến khi Người lại

đến.” Thánh Thể là sự trương lực hướng tới cùng đích, là hưởng nếm

trước niềm vui trọn vẹn Đức Ki-tô đã hứa (x. Ga 15:11). Theo một

nghĩa nào đó, đây là sự mong đợi Vương Quốc chung cuộc, “bảo

đảm cho ta một ngày mai huy hoàng rực rỡ.”149 Trong niềm mong đợi

đầy tín thác rằng “niềm hy vọng hồng phúc ấy được hoàn tất và Đức

Giê-su Ki-tô Đấng Cứu Độ chúng ta ngự đến.”150

Thánh Thể, vốn đồng thời là hạt giống và là mục đích của sứ mạng

truyền giáo, thể hiện trải nghiệm về vinh quang Thiên Chúa, mà trung

tâm điểm là Mầu Nhiệm Vượt Qua của Đức Ki-tô, cuộc thương khó,

cái chết và phục sinh vinh quang của Người. Chính trên Thập Giá mà

vinh quang đích thực của Thiên Chúa được tỏ lộ cho chúng ta, bởi vì

ở đó Chúa Cha bày tỏ gương mặt xót thương và tình yêu của Người

nơi Chúa Con đến mức chấp nhận chịu chết để cứu độ mọi loài thụ

148 Xc. EDE, 58. 149 Điệp ca Tin Mừng Kinh chiều II Lễ Trọng Mình Máu Thánh Chúa

Ki-tô. 150 Sách Lễ Rô-ma, embolism sau Kinh Lạy Cha.

65

tạo và công trình sáng tạo của Người.

Vì thế “Đức Ki-tô đang ở giữa anh em, niềm hy vọng đạt tới vinh

quang” được mạc khải cho chúng ta không gì khác hơn là toàn bộ kế

hoạch cứu độ của Thiên Chúa được thực hiện trong Mầu Nhiệm Vượt

Qua của Đức Giê-su, một kế hoạch vẫn tiếp tục hiện diện trên thế

giới, qua những yếu tố thời gian và lịch sử, nhưng sẽ được hoàn tất

khi Chúa Giê-su giao phó Vương Quốc cho Chúa Cha.

Từ Chủ Nhật này sang Chủ Nhật khác, khi được quy tụ nhân danh

Chúa, chúng ta cử hành vinh quang của Chúa trong mỗi Thánh Lễ.

Lúc đó, chúng ta gặp gỡ chính Đức Giê-su chịu đóng đinh – Người

sống lại, hiện đang sống, được giương cao lên trước thế giới đã đóng

đinh Người. Giờ đây, cái chết được biến đổi thành niềm vui nhờ tình

yêu, và sự phục sinh của chúng ta được thể hiện trong nỗ lực yêu

thương như Đức Giê-su đã yêu thương. “Gloria Dei vivens homo;

vita autem hominis visio Dei. Vinh quang của Thiên Chúa chính là

con người sống tràn đầy sung mãn, và sự sống của con người là tầm

nhìn của Thiên Chúa.”151

B. Bữa tiệc Mê-si-a

Ý nghĩa về vinh quang tương lai của Nước Thiên Chúa sẽ đến được

vị ngôn sứ diễn tả bằng hình ảnh một cuộc lữ hành cánh chung của

con người đi đến núi thánh của Thiên Chúa, nơi sứ mạng truyền giáo

kết thúc bằng bữa Đại Tiệc Mê-si-a được dọn sẵn cho mọi dân tộc và

quốc gia: “Trên núi này Ðức Chúa các đạo binh sẽ đãi muôn dân một

bữa tiệc: tiệc thịt béo, tiệc rượu ngon, thịt béo ngậy, rượu ngon tinh

chế. Trên núi này, Người sẽ xé bỏ chiếc khăn che phủ mọi dân, và

tấm màn trùm lên muôn nước. Người sẽ vĩnh viễn tiêu diệt tử thần.”

(Is 25:6-8)

Thánh Thể, lời tiên báo bữa tiệc cánh chung này, xuất hiện như là

“bí tích của sứ mạng được hoàn tất,” nơi mà khát vọng chung của

nhân loại được mãn nguyện: hiệp thông với Thiên Chúa, Thiên

151 I-rê-nê thành Lyon, Adversus haereses 4, 20, 7 (SC 100/2, 648).

66

Chúa sẽ là tất cả cho tất cả mọi người ở mọi nơi mọi lúc, và tình

huynh đệ phổ quát.

Ở đó, trên núi thánh, mọi dân nước sẽ quy tụ lại để ăn bữa tiệc chung

cuộc mừng Đức Chúa. Họ sẽ chiêm ngắm nhan thánh Chúa, họ sẽ trở

thành dân của Người và họ sẽ ca tụng Người bằng đôi môi thuần

khiết: “Ngài thật cao cả, và làm nên những việc lạ lùng; chỉ một mình

Ngài là Thiên Chúa.” (Tv 86:10). Và Thiên Chúa sẽ đáp lại muôn dân

nước trên toàn thế giới bằng muôn phúc lành tuyệt vời vượt trên mọi

biên giới: “Ta giáng phúc cho Ai-cập, dân của Ta, cho Át-sua, công

trình tay Ta làm ra, và cho Ít-ra-en, cơ nghiệp của Ta” (Is 19:25).152

Trương lực cánh chung được trình bày trong Thánh Thể khích lệ

cuộc lữ hành lịch sử của chúng ta, gieo hạt giống hy vọng sống động

trong sự dấn thân hàng ngày của mỗi người trong công việc cụ thể

của mình. Trong khi thực sự chờ đợi “trời mới” và “đất mới” (x. Kh

21:1), người Ki-tô hữu khơi dậy ý thức trách nhiệm của mình với thế

giới hiện nay, bảo đảm rằng họ không bỏ qua trách nhiệm công dân

trái đất của mình. Vào thời điểm lịch sử này thực ra họ đóng góp,

dưới ánh sáng Tin Mừng Lu-ca, vào việc kiến tạo một thế giới vì lợi

ích con người và hoàn toàn đáp lại thánh ý Thiên Chúa.

Việc cử hành Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế mô tả trước bữa tiệc cánh

chung khi thời gian tới hồi viên mãn mà mọi người đều được mời

tham dự.

C. Tình yêu Thiên Chúa ôm lấy nhân loại

Chúng ta quay trở lại Thánh Thể, bí tích sự hiện diện của Đức Giê-su

Ki-tô. Trong đó Chúa ôm lấy mọi con người và thể hiện sự hiệp nhất

của toàn bộ công trình sáng tạo, dù chưa trọn vẹn. Sứ mạng truyền

giáo tự bản chất là công việc diễn tiến trong khi chờ đợi bữa Đại Tiệc

Mê-si-a khi thời gian tới hồi viên mãn. Động thái này khởi đầu từ

152 Jame Cardinal L. Sin, The Eucharist: Summons and Stimulus, Call and

Challenge to Evangelization, trong Christ, Light of Nations, Đại Hội Thánh

Thể Quốc tế lần thứ 45; Città del Vaticano 1994, 764.

67

mỗi cộng đoàn Thánh Thể tụ họp nhau quanh bàn tiệc Mình Máu

Thánh Chúa.

Loan truyền Chúa chịu chết “cho đến khi Người lại đến” (1 Cr 11:26)

đòi hỏi những ai tham dự Thánh Thể sự cam kết biến đổi cuộc đời mình

trở thành “Thánh Thể.” Chính sự biến hình cuộc sống này, kết hợp với

việc biến đổi thế giới theo Tin Mừng, biểu lộ trương lực cánh chung của

cuộc cử hành Thánh Thể và của toàn bộ đời sống Ki-tô hữu: “Lạy Chúa

Giê-su, xin ngự đến” (Kh 22:20).

Có nhiều đòi hỏi cần chú trọng liên quan đến tầm nhận thức của thời

đại chúng ta: hòa bình, công lý và tình liên đới trong những mối

tương quan giữa các dân tộc, việc bảo vệ sự sống con người. Và có

nhiều mâu thuẫn làm u ám bầu trời thế giới “toàn cầu hóa” của chúng

ta, nơi mà người yếu thế, hèn mọn và nghèo đói nhất không có chút

mảy may hy vọng. Ở đây và bây giờ niềm hy vọng Ki-tô giáo phải

tỏa sáng! Cũng chính vì điều này mà Chúa đã muốn ở lại với chúng

ta trong Thánh Thể, khắc ghi sự hiện diện của Người bằng lời hứa về

một nhân loại được tình yêu của Người đổi mới. Đặc biệt là Tin

Mừng Gio-an, thay vì tường thuật việc thiết lập Thánh Thể, lại trình

bày câu chuyện “rửa chân” trong đó Chúa Giê-su trở thành Thầy của

sự hiệp thông và phục vụ (x. Ga 13:1-20). Và về phần mình, tông đồ

Phao-lô coi việc tham dự của cộng đoàn vào Bữa Tiệc của Chúa là

bất xứng khi diễn ra trong bối cảnh chia rẽ hay trong sự dửng dưng

với người nghèo (x. 1 Cr 11:17tt).153

Trong Thánh Thể sự đa dạng văn hóa – ngôn ngữ, lịch sử và truyền

thống – được đón nhận như biểu lộ sự phong phú của con người, sự

đa dạng vô hạn những tài nguyên và tài năng của nhân loại. Sự đa

dạng này không cản trở tinh thần hiệp nhất Ki-tô giáo nhưng làm cho

sự hiệp nhất này nhập thể và nên phong phú. “Chư dân sẽ đi về phía

ánh sáng của ngươi, vua chúa hướng về ánh bình minh của ngươi mà

tiến bước. Ðưa mắt nhìn tứ phía mà xem, tất cả đều tập hợp, kéo đến

với ngươi: con trai ngươi từ phương xa tới, con gái ngươi được ẵm

153 Xc. Ecclesia de Eucharistia, 20.

68

bên hông.… Vì nguồn giàu sang sẽ đổ về từ biển cả, của cải muôn

dân nước sẽ tràn đến với ngươi” (x. Is 60:3-5).

“Của cải muôn dân nước” không gì khác hơn là văn hóa và trải

nghiệm tôn giáo đa dạng mà các dân tộc sáng tạo với trí thông minh

và đôi tay của họ, những kho tàng khôn ngoan và truyền thống thế

trần của họ, những con đường cụ thể khác nhau của con người.

Khi bữa tiệc Mê-si-a được chuẩn bị, mà trong đó sự hiệp thông với

Đức Ki-tô sẽ biến đổi mọi biên giới con người, thì ngay bây giờ,

trong cộng đoàn Thánh Thể, những văn hóa về đạo đức, kinh tế,

chính trị và xã hội khác nhau cũng được Thần Khí biến đổi trong

niềm cảm tạ hướng đến một nền văn minh mới.

Trong mỗi Thánh Lễ, Thiên Chúa tuyên bố sự chúc phúc của Người cho

mọi chủng tộc và đất nước bằng những lời tiên tri soi sáng con đường

của chúng ta: “Ta giáng phúc cho Ai-cập, dân của Ta, cho Át-sua, công

trình tay Ta làm ra, và cho Ít-ra-en, cơ nghiệp của Ta” (Is. 19:25). Ta

giáng phúc cho nước Nga, Sômalia, Bôlivia, Trung Quốc, những công

trình của tay Ta, và cho Phi Luật Tân, Phi Luật Tân, cơ nghiệp của Ta…

Amen, Amen.154

154 Jame Cardinal L. Sin, The Eucharist, cit., 766.