ÎöËË ÎUFD ¡UM¦²Ýô« w WOMO³« q¹ËQ²« w U¼dŁ√Ëmohamedrabeea.net/library/pdf/1c4776b9-a390-4cf5-86c8-11e51092eb01.pdf · يﺮﻤﻌﻟا ﻦﺴﺣ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ

محمد بن حسن العمري

٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ÎöËË ÎUFD ¡UM¦²Ýô« w WOMO³«

q¹ËQ²« w U¼dŁ√Ë

ÍdLF« sŠ sÐ bL×

bUš pK*« WFUł

UNÐ«œ¬Ë WOÐdF« WGK« r ‡ WO½U½ù« ÂuKF« WOK

٤

البينية في االستثناء قطعا ووصال وأثرها في التأويل

مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)


٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

W bI

Æ5 _« t uÝ— vKŽ Âö «Ë …öB «Ë ¨5*UF « »— tK bL(«

tO? n U?š U? u??¼ t½√ lD?I?M??*« ¡U?M?¦?²??Ýô« w …U?×?M?? « Y¹b?Š vK?Ž VK??ž b?I?

ÜMšU?Oý√ s UM?LKF?ð ”UÝ_« «c¼ vK?ŽË ¨ t²OC?FÐË tM vM?¦² ?Ô*« fMł vM?¦² ?Ô*«

bO?I? « «c?¼ W¹u?×?M? « UM?ðd? «– w —c?&Ë ¨”—b « U?ŽU? w U?MÐöD? b?F?Ð ÁUM?L?K?ŽË

ÁdÐb?²? U³?K?Þ .d?J « Ê¬d?I? « d?O ?H?ð v ≈ tłu?ð« Ê√ w tK? « V² Ë ¨Á«u?Ý ÊËœ Áb?ŠË

tK « bL×?Ð p – XKFłË ¨t?² dÐË t¹b¼Ë Á—u?½ ¡Uł— ¨tO½U?F Ë tIzU?I( U U?AJ²?Ý«Ë

—œU?B?*« s œb??Ž U?×?H?? VO?K?I??ð ‰öš s Ë W?O?? u?O? « wðU??O?Š w «œ—Ë v U??F?ð

w sJ¹ r U lDIM?*« ¡UM¦²Ýô« ÊU?OÐ w q¹ËQ² « q¼« bM?Ž w dNþ WHK?²<« lł«d*«Ë

w t³O UÝ√Ë ¡UM¦²Ýô« …d¼Uþ l³²ð√ √bÐË ¨WBB ²*« rNDOÝU?³ Ë …U×M « ôuD

d¹dI?ð w rN ö²?š« UL?OÝôË ¨ÂUL?²¼ô«Ë W?¹UM?F « UN?O ≈ ·d? √Ë .dJ? « Ê¬dI « U?¹¬

¨lDI U?Ð ÊuKzU?I « UN?OŽ bL?²Ž« w²? « fÝ_«Ë øqB² Â√ u?¼ lDIM? √ ¡UM?¦²Ýô« Ÿu?½

…U×M « ·u Ë Ê√ w 5³² ¨q u «Ë lDI « 5Ð ¡U?M¦²Ýô« ‰Ë«bð vKŽ W³ðd²*« w½UF*«Ë

Vł«uÐ q ‰«e²š« u¼ U?/≈ fM'« ‰öš s lDI « ÊUO?Ð bMŽ ‡ u×M? « f¹—«d w ‡

U Ë ¨W?K?¼Ë ‰Ë_ d?O?E?M?²? « p – w r¼—c?ŽË ¨¡U?M¦?²?Ýô« »u?K?Ý_ Íu?×?M? « ”—b «

W?¹d?E?M?? « 5?Ð ‚d?H?? « l «Ë t?²?½« U??/≈ ‡ t½U?O?Ð wðQ??O?Ý U?2 ‡ b??¹e?*« s Y×?³?? « tI?I?Š

ŸUD?I½« fÝ√ d?Nþ√ .d?J « Ê¬d?I « U?¹ü WK? U?A « s¹d? H?*« W'U?FL? öO?³D?² «Ë

ÆWFÝu*« Ë√ WK UJ « UNð—u w ¡UM¦²Ýô«

5Ð U WI b?²*« w½UF*« ÊUO?ÐË lDIM*« ¡U?M¦²Ýô« fÝ√ lLł vK?Ž X eFð U¼bM?ŽË

“U?Žù« d?¼«u?þ s W³?O??Ž …d?¼Uþ qJ?A?ð w²? «Ë ¨tK? ËË ¡U?M¦?²?Ýô« lD?I?Ð ‰uI? «

U0 WO¼UM?² dOž WA?¼œ UN³OB?² ¨…dOM « ‰u?IF «Ë ¨…d¼UD? « »uKIK …e?H² *« w½¬dI? «

rOJ(« qF?¹ U0 ¨W?FOM?*« q U;«Ë ¨WF?¹b³ « Áu?łu « tO œb?F²?ðË ¨w½UF*« tO? ≈ ‰ËRð

٦



bIŽ p – b?MF? ¨Ê¬dI « «c?¼ WO?½UÐdÐ ·d?²F?¹ ÂöÝù« Íb¼ sŽ d?DA²?*« nBM?*«

∫ ‡‡‡‡‡Ð ÂuÝu*« Ÿ×³ « «c¼ w ¨lDI « …d¼Uþ l³²ð vKŽ ÂeF «

©q¹ËQ² « w U¼dŁ√Ë ö ËË UFD ¡UM¦²Ýô« w WOMO³ «®

vKŽ wHš√ ôË ‡ v UF?ð tK « rNLŠ— ‡ s¹d? H*« V² s l«u?*« pKð XFLłË

ŸËdA sŽ eŽ UL Ü ÌY×?Ð ŸËdA œ«bŽ≈ sŽ eŽ U wM?½√ .dJ « ∆—UI «

d F?ð U b?MŽ włUH?)« »UN?A « t U? UL © «d?³F? « VJ ?ð tO Ë® Y×³? « «c¼

¨W b?I? vK?Ž ∫q Q?ðË Í_ b?F?Ð t²?K?F?? w½«b?¼ tK? « sJ? Ë ¨tK?zU? i?FÐ t?OK?Ž

tO dBŠ ∫w½U¦ «Ë ¨tIzU œË ¡UM¦²Ýô« sŽ bONLð ∫‰Ë_« Y×³*« ŸŠU³ WŁöŁË

…—U² U¹ü W?OIO³D?ð WÝ«—œ ∫Y U¦ «Ë ¨lD?I « jÐ«uË fÝ√ s tO ≈ XK? uð U

Æ”—UNH «Ë r²)« rŁ ¨.dJ « Ê¬dI « s

WO½¬dI « U?¹ü« WÝ«—œ rŁ ¨s¹d H?*« —UHÝ√ s ŸUDI?½ô« fÝ√ lLł wL¼ ÊU Ë

wŽu½ 5Ð WK U?H « jÐ«uC «Ë fÝ_« pKð ‰öš s U?NO ¡UM¦?²Ýô« Ÿu½ w nK²<«

¨WIŠö «Ë WI?ÐU « U¹üU?Ð W½UF?²Ýô« l ¨ÊËd H?*« …U×M « U?NFË w²? « ¨¡UM¦²?Ýô«

Ë√ U¹ü« pKð w½U?F U?NO U?2 ‡ .dJ? « Ê¬dI? « ÂuLŽ w ‡ Èd?š√ U¹¬ s œ—Ë U?0 Ë√

œ«d0 ”UM « rKŽ√ uN ¨tK « sŽ mK³ £ tK « ‰u?Ý— Ê_ W]M UÐ Ë√ ÜNO½UF s ¡eł

tOKŽ W?³ðd?²*« w½U?F*« ÊUO?ÐË ¡UM?¦²?Ýô« Ÿu½ b¹b?% v ≈ ‰u u? « qł√ s ¨v UF?ð tK «

W³¼—Ë ¨q Q²?*« ¡UG ≈Ë ‚Ëc²?*« WO UH?ý «c¼ w¦×Ð w w½Ëb?×¹ Ü×O?łdð Ë√ Ü eł

t]K « »UÓ² w UÎ u?ÔBÔšÓË ÔrÓKÚFÓ¹ UÓ U?]LÓŽ ÓpÓ Ú Ó√ ÌbÚ³ÓF? vÐuD ¨rNH? « q “ s oHA*«

ÆrO EÓFÚ «

qN ∫X?K ÊS? ® ∫t u?I?Ð Íd?A? ? e « U?N?O? ≈ —U?ý√ w²? « w¼ b?¹—√ w²? « WO?M?O?³? «Ë

p –Ë ¨rF½ ∫XK ‡ q u? «Ë lDI? « wMF?¹ ‡ øs¹¡UM¦?²Ýô« ·ö²?šô vMF*« nK?² ?¹

ÂuI? « v ≈ «uK?Ý—√ rN?½√ vKŽË ¨‰U?Ý—ù« rJŠ s lD?I?M*« w Êu?łd ? ◊u? ‰¬ ÒÊ√


٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Æö √ ◊u ‰¬ v ≈ «uKÝd¹ r Ë ¨W Uš 5 d:«

t½√ w ÆÒv d*« v ≈ rN? « Ë√ d?(« ‰UÝ—S? ¨5 d:« Âu?I « v ≈ rN? UÝ—≈ vM?F Ë

◊u ‰¬ sJ Ë ¨5? d? U u? UM?JK?¼√ U½≈ ∫qO? t½Q ¨„ö¼ù«Ë V¹c?F²? « vMF? w

«uKÝ—√ WJzö*« Ê√ vKŽË ¨‰UÝ—ù« rJŠ w ÊuKš«œ rN qB²*« w UÒ √Ë Ær¼UMO$√

vMF?0 U?B?K ? ‰U?Ý—ù« Êu?J¹ ö ¨¡ôR?¼ «u??M¹Ë ¡ôR?¼ «u?J?KN?O? ÎU?FO?L?ł rN?O ≈

Æ‰ÒË_« tłu « w UL V¹cF² «Ë „ö¼ù«

lDI?½« «–≈ ∫XK? ø5?Nłu? « vK?Ž oK?F?²¹ , ©ÚrÔ¼u?^?ÓM?ÔL?Ó U]½≈® t u?I? ∫XK? ÊS

◊u ‰¬ sJ ∫vMF*« ÒÊ_ ¨◊u ‰P?Ð ‰UBðô« w ¢ÒsJ ¢ d³?š Èd Èdł ¡UM¦?²Ýô«

UL? ∫rN ‰U? Âö « tO?KŽ rO?¼«dÐ≈ ÒÊQ? ¨ÎUH?½Q²? U? ö ÊU q?Bð« «–≈Ë ¨Êu?M?

Æ©±®©r¼uM* U½≈ ∫«u UI ¨◊u ‰¬ ‰UŠ

tMŽ ‰U? Íc? « »«d?Žù« s Êu? ¡U?M?¦?²Ýô« Ê_ ªw?½UF?*« w s¹U?³?²? « Àb?Š U?/≈Ë

Íc « u¼ »«d?Žù« ÊuJ¹ v²?Š UNO?½UF vK?Ž WIK?G ÿUH? _ Ê√ rKŽ b? ® ∫w½Ułd'«

Íc « —UOF*« t½√Ë ÜN Ãd ² *« u¼ ÊuJ¹ v²Š ÜNO WM U? ÷«dž_« Ê√Ë ÜN×²H¹

Ò× ·dF¹ ô Íc « ”UO?I*«Ë ¨tOKŽ ÷dF¹ v²Š W?½U×ł—Ë Âö ÊUBI½ 5³?²¹ ô

w j Už s ô≈Ë ¨t ?Š d?J?M¹ s ô≈ p – d?J?M¹ ôË ¨t?O ≈ lłd?¹ v²?Š ¨rO?IÝ s

Æ©≤®©t H½ ozUI(«

ÔrÚK Ž t½S? ¨Ê¬d?I « «Ëd?O?Ł√¢ ∫Y¹b?(« wH ¨r?KF? « …—U?Łù lÝ«Ë ‰U? u?¼ Ê¬d?I «Ë

s …dOš_« W?¹«Ëd «Ë ¢Ê¬d?I « —=uÓ¦?ÔOÚK?Ó ÓrK F? « Óœ«—√ ÚsÓ ¢ ¨ÌW¹«Ë— w Ë ¨¢s¹d?šü«Ë 5 Ë_«

Æ©≥®—œUB*« iFÐ w œuF sÐ« Âö

Ê¬dI? « W? ôœË¢ ∫t u?I?Ð rO?I « sÐ« U?N?H? Ë U?L ¨‚b?ðË tO?½U?F? nD?Kð U?N?M?J? Ë

Æ µ∏≤ Ø≤ ·UAJ « ©±®

Æ ≤∏“UŽù« qzôœ ©≤®

Æ≥≤µ Ø± ÊuB*« —b « ¨¥µ≥ Ø± w³ÞdIK Ê¬dI « ÂUJŠ_ l U'« ∫dE½« ©≥®

٨



Æ©±®¢ dA³ « UNÐ jO×¹ Ê√ s mKÐ√Ë ¨nD √

w W?¹u?×?M? « t ??Ý√Ë ¡U?M?¦?²?Ýô« b??Ž«u? rO?J?% v ≈ W??Ý«—b? « Ác?¼ s X b?¼Ë

«d (« q³ ¨Áb UI dÐbðË ¨q¹eM² « ozUIŠ vKŽ ·u? u «Ë ¨q¹ËQ² « q¼√ V¼«c

w tðU Ë√ vM? √ s vKŽ W?M³ž s U?NL?EŽ√Ë …d? Š s U?¼bý√ U? ¢ ∫‰Ë_« ‰U U?L

Á—«d?Ý√ t³?K? d?ýU?Ð ôË ¨Ê¬d?I? « ozU?I?Š rN? U? Ë U??O?½b? « s Ãd? ?¹ rŁ rK?F? « VK?Þ

Æ©≤®¢ ÊUF² *« tK U ¨tO½UF Ë

¡UM¦²Ýô« ‰uŠ bONLð ∫‰Ë_« Y×³*«

∫¡UM¦²Ýô« n¹dFð

Êö vMŁ ∫‰U?I?¹ ¨lM?*«Ë ·d?B «Ë nD?F? « vM?F?0 wM¦? « s —b?B? ∫¡U?M¦?²?Ýô«

ÆtO ≈ tłu²¹ Íc « »uB « w wC*« sŽ t d Ë tFM «–≈ ¨tÝd ÊUMŽ

tOK?Ž ·u?D?F vM?¦?²? *« Ê_ ªnD?F? « ∫vM?F0 ¨w?M¦? « s ‰U?F?H²?Ý« ∫ÎW?G? uN?

ÆtM vM¦² *« rJŠ sŽ ·ËdB t½_ ª·dB « ∫vMF0 Ë√ ¨rJ(« s tł«dšSÐ

VKD ¡UI? ²Ýô« ∫u?×½ ¨qFH? « VKÞ u¼ Íc? « tÐUÐ vKŽ fO? UM¼ ‰U?FH²?Ýô«Ë

]dÓ ∫u?×?½ ¨t³?K?Þ ÊËœ t ?H?½ qF?H « œ«d?*« U?/≈Ë ¨rN?H? « VK?D? ÂUN?H?²?Ýô«Ë ¨wI? ? «

Æ©≥®t H½ wMÚ¦Ó*« qÐ ¨wM¦ « VKÞ ©¡UM¦²Ýô«® fOK ¨bŠ«Ë UL¼UMF ]dÓI²Ý«Ë

¨qBH?M Ë qB?²? ∫ÊUŽu?½ u¼Ë ¨5?¹u?×M? « …—U?³Ž w U?ŠöD « Áb?Š ËU?H²?¹Ë

ULNM bŠ«Ë qJ qFł s rNM? Ë ¨qL bŠ«Ë =bÓŠ w ULNF?Lł s …U×M « sL

ÆöI² UH¹dFð

Æ ≥∞∞ Ø± 5ðdN « o¹dÞ ©±®

Æ≤∞± Ø± rOI « sÐô bz«uH « lz«bÐ ©≤®

¨¥µ∞ Ø± ÍdC)« WOýU?Š ¨π± ’ w «dIK ¡UM?¦²Ýô« ÂUJŠ√ w ¡U?MG²Ýô« ¨©vMŁ® »d?F « ÊU ∫d?E½« ©≥®

Í ËUÓCOÓ³? « dO ÚH?ð vÓKÓŽ »UÓN=A? « ÔWO ýUÓŠ ¨∂¥ Ø± Êu?MH « UŠöD? « w ÂuKF « l? Uł Ë√ ¡ULK?F « —u²Ýœ

Æ ≤≤∏ Ø∏


٩ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Ë√ —u c s «d¹bIð Ë√ U?IOI% ÃÓdÚ Ô*« u?¼ vM¦² *« ¢∫p U sÐ« ‰u? ‰Ë_« sL

Æ©±®¢ …bzUH « ◊dAÐ U¼UMF0 U Ë√ ¢ô≈¢‡Ð „Ëd²

¨W¹U?G? U?ÐË ◊dA? U?ÐË ¨W?HB? U?ÐË ¨‰b?³ U?Ð Ãd?<« qL?A?¹ fMł ¢Ãd?<«¢ ∫t u?I?

Æ¡UM¦²ÝôUÐË

qB²?*« UL?¼Ë ¨5 ?O?zd « ¡U?M¦?²?Ýô« wŽu½ tÐ wM?F¹ ©Î«d?¹b?Ið Ë√ ÎU?IO?I?%® ∫t u Ë

s UL¼ tM vM¦‡² *«Ë vM¦² *« Ê_ ¨ÎUIOI% tO Ã«dšù« ÊuJ¹ qB²*U ¨qBHM*«Ë

¨tM v?M¦?²? ?*« fM?ł s vM?¦?²? ?*« Êu?J?¹ ô –≈ ªqB?H?M?*« ·ö ?Ð ¨bŠ«Ë f?Mł

sJ1 ô U? —b?B? « s œ«d?*« Êu?J?¹ sJ? Ë t ?Mł s? ÊU Ë√ ¨Î«—b?I? wðQ?¹ tM?J? Ë

Æ©≤®tO vM¦² *« ‰ušœ

Íc « u¼ ∫ÂU?² U? ¨⁄dH?*«Ë ÂU²? « ¡UM¦?²Ýô« wM?F¹ ©„Ëd?² Ë√ —u? c s ® ∫t u? Ë

ÆtM vM¦² *« tO d c¹ r Íc « u¼ ∫⁄dH*«Ë ¨tM vM¦² *« tO d –

¨t uL?Ž sŽ kH?K? « ·d ¡U?M?¦?²Ýô« ¢ ∫‰u?I?¹ –≈ gO?F¹ s?Ð« n¹dF?ð p – s Ë

Æ©≥®¢ ‰Ë_« t ËUM²¹ Ê√ s vM¦² *« Ã«dšSÐ

WD?Ý«uÐ t?K³? Íc? « rÝö bM? ?*« ·öš tO ≈ »u? ?M*« u?¼¢ ∫ÊU?OŠ w?Ð√ ‰u Ë

Æ©¥®¢U¼UMF w U Ë√ ¨¢ô≈¢

s Ãd<« u¼ qB?²*U ¨lD?IM Ë qB?² vM¦?² *« ∫V?łU(« sÐ« ‰u w½U?¦ « s Ë

ÆÃd dOž U¼bFÐ —u c*« ∫lDIM*«Ë ÜNð«uš√Ë ôSÐ ¨«d¹bIð Ë√ UEH œbF²

œdHM b×Ð UL?NM bŠ«Ë q ]bÓŠË ¨5L ? vM¦² *« r t½√ rKŽ« ∫wd? « ‰U

Æ ≤∞¥ Ø≤ qON ² « Õdý ©±®

«–≈¢ ∫∂¥ Ø± ÊuMH? « UŠöD? « w Âu?KF « l? Uł Ë√ ¨¡UL?KF? « —u²?Ýœ w ‰U ¨ «b?¹“ ô≈ ÂuI? « w½¡U? ©≤®

Æ ¢ lDIM uN ¨tO öš«œ b¹“ ÊuJ¹ ô Íc « ÂuI « ÂuI UÐ b¹—√

Æ¥∂ Ø≤ qBH*« Õdý ©≥®

±¥π∑ Ø≥ »dC « ·UAð—« ©¥®

١٠



5¾?Oý lL?ł sJ1 ôË ¨ÊU?²?HK?² ? U?LN?O²?O¼U? Ê_ p –Ë ∫‰U? ¨vMF?*« YOŠ s?

UNz«eł√ lOLł d c?Ð ¨WO¼ULK 5?³ b(« Ê_ p –Ë ¨bŠ«Ë bŠ w WO?¼U*« wHK²

UFL²¹ v²Š UNz«eł√ lO?Lł w ÊU¹ËU ²¹ ô WO¼U*« w ÊU?HK²<«Ë ÜMLCðË WI?ÐUD

dOž dšü«Ë ¨ÏÃd?Ú Ô UL¼b?Š√ Ê√ ULNO?²IOI?Š ·ö²š« vKŽ qO? b «Ë ¨bŠ«Ë bŠ w

ô WO¼U?*« wHK?² ? Ê_ ¨kHK? « —U³?²ŽUÐ b?Š«Ë bŠ w U?LN?FL?ł sJ1 vK?Ð ÌÃd ?

Æ©±®¢UNð«uš√Ë ©ô≈® bFÐ —u c*« u¼ vM¦² *« ‰UIO ¨kHK « w ULN «d²ý« lM²1

∫qB²?*« ¡U?M?¦?²?ÝôU ¨lD?I?M? Ë ¨qB?²? ∫ÊUŽu?½ ¡U?M?¦?²?Ýô«¢ ∫mzUB? « sÐ« sŽË

Æ—bI Ë√ ¨tÐ ÿuHK ¨t q Uý rJŠ s U¼UMF w U Ë√ ¨¢ô≈¢‡Ð —u c Ã«dš≈

rJŠ w qšœ U* ©bO?Ð Ë√ ¨dOž Ë√ ¨ô≈ ®‡Ð Ã«dšù« u?N ∫lDIM?*« ¡UM¦?²Ýô« U √Ë

Æ©≤®¢ÂuNH*« W ôœ

¡ULKF « nK?²š« ¢ ∫©≥®Íb ü« ‰U ¨lDIM?*« ¡UM¦²?Ýô« dJM¹ s rKF? « q¼√ s Ë

uÐ√ wUI «Ë p U Ë WHOMŠ w?Ð√ »U× √ Á“u fM'« dOž s ¡UM?¦²Ýô« W× w

s rNML U?MÐU× √ U? √Ë ¨ÊËd¦ _« tM lM? Ë ¨…U×M «Ë 5?LKJ²?*« s WŽULłË d?JÐ

Æ ¢ U³ŁùUÐ ‰U s rNM Ë ¨wHM UÐ ‰U

dF?A «Ë Ê¬d?I « s? ‰uI?M*U?ÐË ‰u?IF?*UÐ «u??²Š« b? W×?B U?Ð 5?KzU?I « Ê√ 5?Ð rŁ

v ≈ “U?×?½« rŁ ¨Ád?O?ž b?M?Ž Áb?ł√ r U?0 5?I?¹d??H? « V¼c? w ‰u?I? « j ?ÐË d?¦?M? «Ë

vM¦²? *« sJ?¹ r Ê≈Ë Ò× fM?'« dO?ž s ¡UM¦?²Ýô« Ê≈¢ ∫‰U?I s¹eO?:« V¼c

∫Í—U??³??½_« sÐô ·U???B??½ù« w Ë ¢W?? ôœ t?O??K??Ž t ôË t?M?? vM??¦???²?? ??*« X?% öš«œ

∑µ Ø≤ wdK WO UJ « Õdý ©±®

lLN « ¢ W Uš ŸUDI½ô« w ©b?OÐ® ‡‡‡Ð vM¦² ¹ U/≈Ë ¢ ∫ wÞu?OÝ_« ‰U Æµπ Øπ W×K*« Õdý w W?×LK « ©≤®

vM¦²? O? ¨‚UH?ðUÐ ¢d?Ož¢ vMF?0 ÊuJ?ðË ¨rO*U?Ð ¢ ÓbÚO?Ó ¢Ë …bŠu?*UÐ ¢ ÓbÚO?ÓÐ ¢ ∫¡UI?MŽ sÐ« ‰U? Ë ¨ ≤∑∂ Ø≤

Æ≤∞¥ Ø± ——b « —dž ¢ jI ŸUDI½ô« w UNÐ

Æ≥≥≥ ≠ ≥±≥ Ø≤ ÂUJŠù« w ©≥®


١١ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Æ©±®¢»dF « Âö Ë v UFð tK « »U² w dO¦ lDIM*« ¡UM¦²Ýô«Ë¢

Æø tł«dš≈ ÊuJ¹ U2 qB²*« w «uHK²š« rN½√ UM¼ tO ≈ …—Uýù« wG³M¹ U2Ë

ÆqFH « s qFH «Ë ¨rÝô« s rÝö Ã«dš« t½√ v ≈ …U×M « —uNLłË t¹u?³OÝ V¼c

ô≈ ÂuI « ÂU ∫XK ÊS? Ædšü« ÊËœ UL¼bŠ√ vK?Ž ¡UM¦²Ýô« qL?Š vKŽ qO œ rI¹ r –≈

ÆÒ×B « u¼ «c¼Ë ÆrN UO s t UO Ë ¨ÂuI « s Î«b¹“ XOM¦²Ý« b XM ¨Î«b¹“

Î«b?¹“ ô≈ Âu??I?? « ÂU? ∫X?K? «–S?? ÆÁb??ŠË rÝô« s Ã«d??šù« ∫wzU?? ??J? « ‰U?? Ë

ÂUOIÐ b¹“ sŽ —U³šû ÷dF²ð r Ë Æb¹“ rN?M iFÐ s¹c « ÂuI « ÂU ∫XK p½QJ

ÆrzU dOž ÊuJ¹ Ê√Ë ¨ÂU b ÊuJ¹ Ê√ qL²×O ÆÁdOž ôË

r Î«b¹“ ô≈ ÂuI? « ÂU ∫XK? «–S ¨Áb?ŠË qFH? « s Ã«dšù« Ê√ v ≈ ¡«d?H « V¼–Ë

Æ©≤®rJ(« s Ãdš U/≈Ë ¨ÂuI « s Î«b¹“ Ãd ð

∫t½U —√

∫w¼Ë ¨¡UM¦²Ýô« »uKÝ√ WFL² q¦Lð ÊU —√ ¡UM¦²Ýö

t½QÐ ÎU?O?K?L?Ž œb×?¹Ë ¨¡U?M?¦?²Ýô« «Ëœ√ b?F?Ð l «u? « rÝô« u?¼Ë ÆvM?¦?² ?*« ∫ ÎôË√

…«œ√ q³ p –Ë ¨W?K?L'« w? ’Uš rJ?Š rN? —dI?ð s¹c? « t U?¦ √ s ÃÓd? ?Ô*« rÝô«

Æ¡UM¦²Ýô«

¨bOÐË ¨Èu?ÝË ¨dOžË ¨«b?ŽË ¨öšË¢ ÜýUŠË ¨ô≈ ∫w¼Ë Æ¡U?M¦²?Ýô« …«œ√ ∫ ÎUO½U?Ł

…U×?M « iF?Ð h½Ë ¨‰U?Bðô« w U?NÐ v?M¦?² ?¹ U?NF?OL?łË ©≥®©ÊuJ?¹ ôË ¨fO Ë®

©bO?ÐË ¨d?OžË ¨ô≈® ∫w¼Ë i?FÐ ÊËœ U?N?CF?³?Ð lD?IM?*« ¡U?M?¦²?Ýô« hO?B? ð vK?Ž

Æ≤∂π Ø± ·UB½ù« ©±®

¨lD ¡UM?¦²Ýô«Ë Âu?I « s U?łd Êu?J¹ b Ë ¨¥≥≥ Ø± rO?I « sÐ« d?O H?ð ¨∏∑ Ø± w½«b « vM'« ∫d?E½« ©≤®

Æ ¥ ∫’ g U¼ w o³Ý U dE½«

«–S ¨wHMK U½uJ¹ r p cK ¨»U?¹û ©ô≈® ÂUI ULO √ ULN?½_ ¨»U¹ù« vMF ¡UM¦²Ýô« w U?L¼UMF Ë ©≥®

Ê_ rJ(« «c?¼ w U?¹u?²?Ý« U/≈Ë ¨«b?¹“ ô≈ Âu?I? « w½U?ð√ ∫p u? vMF?0 u?N? ¨«b?¹“ fO? ÂuI? « w½U?ð√ ∫XK?

ÆU¹u²Ý« «cNK ¨rJ(« «c¼ t wHM « Ê√ UL ÜNK³ U rJŠ s U¼bFÐ U Ãd ð ©ô≈®

١٢



5 « d JÐ ÈuÝË® ∫ÊUO?Š uÐ√ ‰U ©ÈuÝ®Ë ¨ÂbI²*« t u? w mzUB « sÐ« rNM Ë

Æ©±®©ŸUDI½ô«Ë ‰UBðô« w UNÐ vM¦² ¹Ë ¨ 5ð—uBI UNLË

«Ëœ√ s UN?łd ?¹ rNC?FÐË ©≥®tKÐË ©≤®ULO?Ýô® ‡‡‡‡‡‡Ð ¡UM?¦²?Ýô« w nK?²š«Ë

Y×³*« w wðQOÝ U?L ¨W Uš ŸUD?I½ô« w ULN?Ð vM¦² ¹ t½√ »«u?B «Ë ¨¡UM¦²?Ýô«

Æw½U¦ «

Íu²? ?¹ ôË¢ ∫ÊU?O?Š uÐ√ ‰u?I?¹ ¨lD?I?M?*« ¡UM?¦?²?Ýö «Ëœ√ ‰U?F _« Êu?J?ð ôË

ô ¨lDI?M*« w lI?ð ô UN?Ð wM?¦²? ¹ w²? « ‰UF? _« ÊS? «Ëœ_« w lDI?M*«Ë qB?²?*«

Æ©¥®¢ «—ULŠ öš bŠ√ —«b « w U ‰uIð

rJŠ w t½_ ¨…œbA*« ¢sJ ¢‡Ð lDIM?*« ¡UM¦²Ýô« w ¢ô≈¢ ÊË—bI?¹ Êu¹dB³ «Ë

Ê_ ªv Ë√ 5¹d?B?³? « q¹ËQ?ðË ©Èu?Ý®‡Ð Êu?O u?J? «Ë ¨¢v Ë_« sŽ W?K?B?H?M? WK?L?ł

p – oI×²¹ôË ¢sJ ¢ w UL ÜðU³Ł≈Ë UOH½ tK³ U* t²H U ÂeK¹ lD?IM*« vM¦² *«

Æ©µ®©ÈuÝ® l

rÝô« t½QÐ ÎUO?LK?Ž œb×¹Ë ¨¡U?M¦²?Ýô« …«œ√ q³ lI?¹ U u¼Ë ÆtM? vM¦?² *« ∫ÎU?¦ U?Ł

s Ë ¨vM?¦?²?? ?*« Ã«d?š≈ Êu??J?¹ tM? Ë ¨W??K?L?'« w? rJ?(« t V ??M?¹ Íc? « ¨ÂU??F? «

w U³¹d Á«d²Ý UL ¨tM vM¦² ? tO fO ¨…UM¦² *« WKL'UÐ ¡U?M¦²Ýô« Ê√ VOF «

ÆgOF¹ sÐô Âö

Æ±µ¥π Ø≥ »dC « ·UAð—« ©±®

Æ≤π∞ Ø≤ l «uN « lL¼ dE½« ©≤®

Æ ∑≤ Ø± w½«b « vM'« dE½« ©≥®

¡U?M?¦??²?Ýô« w ö?š œ—Ë b? ∫‰u?? √ ¢ ∫≥±∑ Ø≥ W?½«e?)« w? Íœ«b?G??³? « ‰U? Ë ¨±µ±≥ Ø≥ ·U??A?ð—ô« ©¥®

∫tŠdý d UL tðUOÐ√ s u¼Ë ÃUF « ‰uI lDIM*«

©w ½≈ UNÐ s'« öš ôË Í—uÞ UNÐ fO …bKÐË®

Æ¢ dšü« fM' d¹UG ULNM q fMłË ¨vM¦² *« u¼ s'«Ë ¨tM vM¦² *« u¼ ¨w ½≈ ∫t u ÊS

lLN « dE?½« ¨ÊuM « WHO?H)« ¢ ÚsJ ¢ vM?F0 lDIM?*« ¡UM¦²Ýô« v? ¢ ô≈ ¢ Ê√ sþ 5Š ÊËdLŽ sÐ« r¼Ë b? Ë ©µ®

Æ≤±∂ Ø≤≤ ÁdO Hð w —uýUŽ sÐ« UC¹√ tK¦ r¼ËË ∫XK ¨≤µ∞ Ø≤


١٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ÎUÝUÝ√ Áb?F¹Ë ¨W?OzU?M¦?²Ýô« WK?L'« v ≈ d?š¬ ÎUM? — nOC?¹ s …U×?M « s Ë ∫ÎUF?Ð«—

V ?M?¹ Íc? « v?M?F?*« tÐ œ«d?¹Ë ©r?J?(«® ∫u?¼Ë ¨¡U?M??¦?²?Ýô« »u?K??Ý√ U?ÝU?Ý√ s

ÆvM¦² *« sŽ U ËdB t½u ‰UŠ ¨ÎUOH½ Ë√ ÎUðU³Ł≈ ÊU √ ¡«uÝ ¨tM vM¦² LK

∫tŽ«u½√

Æt cŠ Ë√ tM vM¦² *« d – V ×Ð ¡UM¦²Ýô« Ÿ«u½√ ∫ ÎôË√

Æ¡UM¦²Ýô« WKLł w Î«—u c tM vM¦² *« ÊU U u¼Ë ∫ÂU² « ¡UM¦²Ýô« ≠±

dO?ž ÂöJ? «Ë ¨tM? vM?¦?²? ?*« t²?KL?ł s ·c?Š U? u?¼Ë ∫⁄d?H?*« ¡U?M¦?²?Ýô« ≠≤

ÆÎUF s¹d _« ŸUL²ł« s bÐ ôË ¨Vłu

¨»cJ « tM ÂeK¹ t½_ ï× »U¹≈ l ·c?×¹ ô tM vM¦² *« Ê√ q U(«Ë¢

dO?ž p? –Ë Î«b?¹“ ô≈ ”U?M? « Íd?E?½ ]rŽ Î«b?¹“ ô≈ X¹√— ∫p u? W?I?O?I?Š Ê√ Èd?ð ô√

Æ©±®¢ ezUł

tONłË bŠ√ w qL×?¹ t½S ¨tM vM¦²? *« vKŽ vM¦²? *« ÂbI²¹ U b?MŽ p c Ë

Æ⁄dH ¡UM¦²Ý« t½√ vKŽ

d? c?¹ r «–≈Ë ∫Íd?A? ? e? « ‰U? ¨ÂU?F? « rŽ√ —b?I?O? tM? v?M?¦?²? ?*« VO?G?¹ b? Ë

¡U?M?¦?²?Ý« ÊU?J?? ©≤®¡wA? « u?¼ Íc? « ÂU?F?? « rŽ√ s ¡U?M?¦?²??Ýô« l Ë tM? vM?¦??²? ?*«

ÆÂuLF « p – w czbMŽ qšb¹ vM¦² *« Ê_ ª©≥®¢öB²

v ≈ r¼d¦? √ V¼c? W?HB? « w U?Ò √Ë ¨W?OÐd?F? « q¼√ b?MŽ ‰U?(« w lI?¹ m¹d?H²? «Ë

Æ©¥®w½UF*« q¼√Ë ¨5¹u×M « d¦ √ V¼– «c¼ v ≈ Ë ¨tFM

¨WK?C Êu?J¹ Ê√ ◊d?ý ¨Vłu*« w m¹d?H²? « VłU(« sÐ« “]u?łË ¨≤∑∞ Ø≤ ¨p U sÐô q?ON? ²? « Õdý ©±®

‰U ÆfOL)« Âu¹ ô≈ UN?FOLł ÂU¹_« w √dI?ð Ê√ “u¹ t½S ªfOL)« Âu?¹ ô≈ √d ∫u×½ ª…bzU XK?BŠË

Æ±∞± Ø≤ ¢ ‰ËR Vłu w m¹dH² « “u¹Ë ¢ ∫wd «

Æ©bŠ√ Ë√ ¨qJ « Ë√® ©≤®

ÆdO ¹ ·dB²Ð ≤∑∂ Ø≤ ·UAJ « ©≥®

Æ ≤∏≤ Øµ v «]d « ÔW¹UÓH Ë vUÓI « ÔW¹UÓMŽ ©…U]LÓ ÔLÚ «® ÍËUÓCOÓ³ « dO ÚHð vÓKÓŽ »UÓN=A « ÔWO ýUÓŠ ∫dE½« ©¥®

١٤



w UC¹√ lI¹ U?/≈Ë ¨qB²*UÐ h²? ¹ ô ⁄dH*« ¡U?M¦²?Ýô« Ê√ d c UÐ d?¹bł u¼ U2Ë

ô t½√ ô≈¢ ∫ÍËUCO³ « Âö vKŽ U?IKF włUH)« »U?NA « ‰uI¹ ÆlDI?M*« ¡UM¦²Ýô«

tM l½U ô t½_ ªY×Ð tO Ë ©UžÒdH ÊuJ¹ ô lDIM*« ¡UM¦²Ýô« wMF?¹® UžÒdH ÊuJ¹

ô≈ UN?Ð w U? ∫XK?I? W?¹œU?³? « w p ?O?½√ U? ∫qO? «–≈ U?L? tO?K?Ž W?M¹d?I? « X œ «–≈

Æ©±®¢fO½√ w U Í√ ¨dO UFO «

ÓÊUÓ UÓLO ÔÊuÔJÓ¹ UÓL]½≈ ÔlDÓIÚMÔLÚ « ¡UM¦²Ýô«¢ ∫‰U ¨lM*« ÍËUCO³ « o «u¹ WOLOð sÐ«Ë

ªkÚH]K « w ÚdÓ ÚcÔ¹ ÚrÓ Í c] « t ÚMł Ús ÓuÔNÓ ÁuÔłÔuÚ « iÚFÓÐ Ús ÔtÓ UÎNO³ÓýÓË —uÔ ÚcÓLÚ « ÓdOEÓ½

¡U?M?¦?²??Ýô« Ô ÔK?ÚB?Ó¹ ÔYÚO??ÓŠ Ôl D?ÓI?ÚM??ÔL?Ú « Ô`ÔK?ÚB??Ó¹ ô «Óc?ÓN? ÓË ª —u??Ô Úc?ÓL?Ú « fÚM??ł Ús ÓfÚO?Ó

Æ©≥®bFÐ ULO Á«d²Ý UL ¨włUH)« »UNA « t dB²½« U o(«Ë Æ©≤®¢Ô⁄]dÓHÔLÚ «

¨»«d?Žù« s q×? «– W?O??zU?M?¦?²?Ýù« W??K?L?'« Ê√ lD?I?M??*« w m¹d?H?²?? « b?¹R?¹Ë

÷dH¹ ◊U³ð—ô« «c¼Ë ¨Î«d³š Ë√ ÎôU?Š Ë√ WH ÊuJ² ÜN?K³ U0 »«dŽù« w WD³?ðd Ë

«–≈Ë ¢∫…UM¦?² ?*« WK?L'« rJŠ s?Ž UŁb×?² Íd?A ? e « ‰U ¨m¹d?H²? UÐ ‰u?I « U?MOK?Ž

WF? «Ë W?Oz«b?²?Ð« WK?L?ł ©ô≈® bF?Ð U? ÊU ¨tM? d?Oš Ïb?¹“ ô≈ b?ŠSÐ Ô —d? U? ∫ÓXK

«dOš ¢Î«b?¹“¢ WKŽU?ł ÜNðb?zU vM?F*« w WO?DF kH?K « w u?G ©ô≈®Ë ¨bŠ_ W?H

Æ¢rNÐ Ó —d s lOLł s

w WO?D?F? kH?K « w u?G? ©ô≈® Ë® ∫t u? Õd?A¹ u?¼Ë ‡ ∫gO?F?¹ sÐ« o u?*« ‰U?

w fO t½√ wMF¹ ‡ ©rN?Ð Ó —d s lOLł s «d?Oš ¢Î«b¹“¢ WKŽU?ł ÜNðbzU? vMF*«

U ¢ ∫p u w Ë ¨d³?šË Ô√b²³ ¢rzU? ô≈ b¹“ U ¢ w pF? U/≈Ë ¨tM vM¦?² kHK? «

Æ dO UFO « w ∫vMF vKŽ ¨«“u& fO½_« s UNKFł ¨≥≥∞ Ø¥ Í ËUÓCOÓ³ « dO ÚHð vÓKÓŽ »UÓN=A « ÔWOýUÓŠ ©±®

Æ¥¥± Ø ±∑ ÈËU²H « ŸuL ©≤®

w u¼Ë® ∫⁄dH*« sŽ t¦¹bŠ ÷dF w ‰U ¨qBHM*«Ë qB²*« wðdz«œ s ⁄dH*« Ãdš√ w³K(« Ê√ V¹dG «Ë ©≥®

ÊuB*« —b « ©p? – tO ‰UI?Ô¹ ô Ô⁄]dH*« –≈ ¨lD?IM ôË qB?² t½≈ ∫«c¼ w ‰U?IÔ¹ ôË ¨qB²?*« ¡UM¦?²Ýô« …u

Æ≤≥≥∏


١٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Èd Èd ¨©±®‰UŠ Ë–Ë ‰UŠ Ë√ ·u u Ë WH? ¢tM dOš b?¹“ ô≈ bŠQÐ —d

Ê≈ YOŠ s ¢Î«b¹“ ô« XÐd? U ¢Ë ¨¢Ôb¹“ ô« ÂU? U ¢ u×?½ s qLF?K ⁄dH?*« q UF «

vMF?*« WN?ł s U?N½« ô≈ ¨ tÐ ô≈ vM?F?*« r²¹ ô ¡U?C²? « U?¼bF?Ð U wC?²?I¹ ô≈ q³? U?

U ∫p u w ¢tÐ —d s lOLł s «dOš «b¹“¢ XKFł YOŠ s ¡UM¦²Ýô« bOHð

Æ©≤®©tM dOš b¹“ ô≈ bŠQÐ Ô —d

w¼Ë ¨¡UM¦?²Ýô« sŽ Y¹b?(« bMŽ rN?M dO?¦ U?NKH?ž√ WI?O œ W Q? „UM?¼ wIÐË

œbFð ŸUM²? « vKŽ —uN?L'«¢ ∫włUH)« »U?NA « ‰U ¨⁄d?H*« ¡UM¦?²Ýô« œbF²?Ð ‰uI «

t u tOK?Ž «uKLŠË ©≥®¢ U³¹œQ?ð WFL?'« Âu¹ Î«b¹“ ô≈ XÐd? U q¦ ⁄d?H*« ¡UM?¦²Ýô«

‰¬¤ ˝ÚrÔNÓMÚOÓÐ UÎO?ÚGÓÐ Ô

rÚKFÚ« ÔrÔ¼Ó¡U?Ół UÓ bÚFÓÐ s

]ô≈ Ó»UÓ²?JÚ« «uÔðËÔ√ Ós¹c]« ÓnÓK?Ó²Úš« UÓÓË˚ ∫v UFð

¨—Ëd:« w Ë ¨‰u?F?H*« w ⁄d?H?*«Ë ¨¡UM?¦?²Ýô« vK?Ž vM?F?*« Ê√ p –Ë Æ›±π ∫Ê«dL?Ž

U b?F?Ð s ]ô≈ Áu?ðË√ s¹c? « ]ô≈ tO? nK?²?š« U? Ë ∫vM?F?*« –≈ ¨tK?ł√ s ‰u?F?H?*« w Ë

Æ—uB× WŁö¦ « s bŠ«Ë qJ ÆrNMOÐ ÎUOGÐ ]ô≈ UMO³ « rNð¡Uł

Æ©¥®WO bÐ Ë√ nDŽ ÊËœ ⁄dH*« œbF²¹ ô t½√ w³K(« 5L « ‰U UL Ò×B «Ë

Æt bŽ Ë√ tM vM¦² *« »U¹≈ V ×Ð ¡UM¦²Ýô« Ÿ«u½√ ∫ ÎUO½UŁ

ÆVłu*« ¡UM¦²Ýô« ≠±

u×?½ ¨wHM? « t³ý p c? Ë ¨wH?M « s ÎU?O U?š tO ¡U?M¦?²?Ýô« »uK?Ý√ ÊU U? u¼Ë

wHM « vMF »U¹ù« w ÊU ÊS ¢ ¨wHM « vMF? sLC²¹ Íc « ÂUNH²Ýô«Ë ¨wNM «

Æ©µ®¢t²K UF q uŽ

ÆnF vKŽ ezUł …dJM « s ‰U(« Ÿu Ë ©±®

Æ∑π Ø≤ qBH*« Õdý ©≤®

Æ≤π∏ Ø≤ ÍËUCO³ « vKŽ »UNA « WOýUŠ ©≥®

Æ¥∑∑ Ø± ÁbOÝ sÐô Ê¬dI « »«dŽ« ¨¥µ∏ Ø± ÊuB*« —b « ∫dE½« ©¥®

Æ≤∑∞ Ø≤ oÐU « lłd*« ©µ®

١٦



ÆVłu*« dOž ¡UM¦²Ýô« ≠≤

Ë√ ¨wN½ s? tN³?ý Ë√ ¨wH?½ vK?Ž ÎöL?²?A? tO? ¡UM?¦?²?Ýô« »u?K?Ý√ ÊU U? u?¼Ë

ÆwHM « vMF qL×¹ ÂUNH²Ý«

∫ t U √ ∫ÎU¦ UŁ

ÆlDIM*« ¡UM¦²Ýô« ≠≤ ÆqB²*« ¡UM¦²Ýô« ≠±

Æ…U×M « bMŽ ULNH¹dFð v ≈ …—Uýù« XC Ë

tM vM?¦²? *« s U?C?FÐ vM?¦²? *« sJ?¹ r U? lDI?M*« Ê« …U?×M? « b?MŽ —u?NA?*«Ë

vM¦² ?*« Ê_ ªWO M?'« d – s v Ë√ WOC?F³ « d? –Ë¢ ∫p U sÐ« ‰U ¨t M?ł s Ë√

sÐ« ô≈ „uMÐ ÂU ∫p uI ¨qB² dO?ž lDIM u¼Ë ¨t Mł s u¼ U? bFÐ ÊuJ¹ b

Æ©±®¢WO M'« d – vKŽ W¹e*« s WOCF³ « d – w U 5³² Æb¹“

¢Òô≈¢ tO X OK p – s œ—Ë U Ë Æt vMF ô t Mł dOž s ¡wA « Ô¡UM¦²Ý«Ë¢

¡UM¦?²Ýô«¢ Ôt½u?L Ô¹ U? u¼Ë ¨¢ÚsJ? ¢ vMF?0 w¼ U/≈Ë Æq _« qO³?Ý vKŽ ¡U?M¦?²Ýö

Æ©≤®¢vM¦² *«Ë tM vM¦² *« 5Ð ◊U³ð—ô« s ÒbÐ ö p – Òl Ë Æ¢l DÓIMÔ*«

W?I?O??I?Š s? ÁU?½d?? – Íc?] « l ÔtÓ v?M?F? ô t? ?M??ł d?O??ž s ¡wA? « ¡U??M?¦??²?ÝU??

Æ©≥®¡UM¦²Ýô«

¡UM?¦²?Ýô« ÃUN?M? lDI?M*« ¡U?M¦?²?Ýô« ÃUN?M fO? Ë¢ ∫Ã«d? « sÐô ‰u? _« w Ë

qš«œ t M?ł q Ê√ r¼u¹ lL?ł lI¹ Ê√ u?¼ U/≈ Ò?×B? « ¡UM?¦?²Ýô« Ê_ ªÒ?×B? «

tOM¦?² ?0 dzU ? « tO qšœ U?LO q?šb¹ r p – s d¦? √ Ë√ tM b?Š«Ë ÊuJ?¹Ë ¨tO

Æ©¥®¢ rNO qšb¹ r t½√ ·dFO tM

Æ∑∞≤ ¨∑∞± Ø≤ WO UA « WO UJ « Õdý ©±®

Æ∂π WOÐdF « ”Ë—b « l Uł ©≤®

Æ≥≤ Ø± WGK « tI w w³ŠUB « dE½« ©≥®

Æ≤π± ¨≤π∞ Ø± ©¥®


١٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

œ«d*«Ë lDI?M*« w “U? Ë qB²*« w? WIO?IŠ ¡UM?¦²Ýô« Ê√ rN?MOÐ U?LO? —uNA?*«Ë

Æ©±®5L I « w WOŠöD « WIOI× ¡UM¦²Ýô« kH U √Ë ¨¡UM¦²Ýô« mO

W?ÓG?^K? « ÔqÚ Ó√ Óu?Ô¼ ÓqB??]²?ÔL?Ú « ¡U?M?¦??²?Ýô« ]ÊÓ√ vÓH?Ú ?Ó¹ ô Ôt]½Ó√ U??ÓL?Ó ¢ ∫wÐd?F? « sÐ« ‰U??

qB]²?ÔL?Ú « Ô—^cÓF?ÓðÓË ¨ÔqB?]²ÔL?Ú « Ó—]c?ÓFÓð «–≈ ô≈ l D?ÓI?ÚMÔL?Ú « v ≈ ÔlÓł Úd?Ô¹ ôÓË ÂöÓJ?Ú « Ô—uÔN?ÚL?Ôł ÓË

Æ©≤®¢ÆÆÆUÎÒO ŽÚdÓý U] ≈ÓË UÎÒO KÚIÓŽ U] ≈ ∫sÚOÓNÚł ÓË Ús ÔÊuÔJÓ¹

l DÓIÚM?ÔLÚ « ¡UM?¦²Ýô« Ÿu?Ô ÔË ÓW]×? ÔrÚKÓFÓð U?Ó½ÚdÓ Ó– Íc] « «Óc?ÓNÐÓË¢ ∫d?š¬ lu w ‰U Ë

W]O?F? U?]A? « iÚF?ÓÐÓË ÌqÓ³?ÚM?ÓŠ sÚÐ Ób?ÓL?ÚŠÓ√ ÂUÓ û? UÎ ö? š ¨Ó5=O? u?Ô Ô_« Ôd?O? ¼U?ÓL?Ół tÚO?ÓK?ÓŽ UÓL?Ó

kÚH]K « w ÓqÓšÓœ UÓ ÔÃ«ÓdÚš≈ ¡U?M¦²Ýô« ]ÊÓ_ ª^ B?Ó¹ ô ÓlDÓIÚMÔL?Ú « ¡UM¦²?Ýô« ]ÊÓQÐ ∫Ó5 K zUÓI?Ú «

Æ©≥®¢¡UM¦²ÝôU Ð ÓÃÔdÚ Ó¹ v]²ÓŠ ÎöÚ Ó√ kÚH]K « w ÚqÔšÚbÓ¹ ÚrÓ ÔtÚM vÓMÚ¦Ó²Ú ÔLÚ « fÚMł ÔdÚOÓžÓË

Ê¬dI? « w Ì‘U? lD?IM?*« ¡U?M?¦²?Ýô« Ê≈ Íd?L?F Ë¢ ∫wM?ł sÐô V ?²?;« w ¡U?łË

Æ©¥®¢qÒ×L² «Ë ”UOI « ‰ULŽ≈Ë ‰ËQ² « v ≈ Ãu×Ô ‡ p – l ‡ t½√ ô≈ ¨ÁdOžË

W]O NÚI HÚ « ŸËÔdÔHÚ « ÔiÚFÓÐ lDÓIÚMÔLÚ « ¡UM¦²Ýô« W]× w ·ö Ú « vÓKÓŽ vÓMÚ³Ô¹ Ôt]½Ó√ ÚrÓKÚŽ«Ë

Æ©µ®p – vKŽ WK¦ _« »dË ÊUO³ « ¡«u√ w wDOIMA « ÂU ù« p – v ≈ t³½ UL

œułË ô t½√ Ë√ ¨tM? vM¦?² ?*UÐ t W?K ô t½√ ÎU?FD?IM? ¡UM?¦²?Ýô« Êu w?MF?¹ ôË

vM¦² ?*« ÊuJ¹ ô YOŠ ©W?OCF?³ «® WK ŸU?DI½« tÐ œu?BI*« U/≈ ªU?LNDÐd?ð W öF

q w ô≈ Ê√ ∫rKŽ«Ë¢ ∫Ã«d? « sÐ« ‰u?I¹ ¨tM? vM¦?² ?*« s ÎUOI?OI?Š Î«¡eł U?NM?OŠ

ÊU «–S ¨q s ÎUCFÐ Ãd ð Ê√ s b?Ð ô UN½√Ë ¨¡UM¦²Ýô« w U¼U?MF vKŽ lu

Æ∂¥ Ø± ¡ULKF « —u²Ýœ dE½« ©±®

Æ ¥∏ Ø≥ Ê¬dI « ÂUJŠ√ ©≤®

Æ ¥∑∂ Ø≥ Ê¬dI « ÂUJŠ√ ©≥®

Æ±≥∂ Ø≤ ©¥®

¡UM¦?²Ýô« W?]× ÂÓb?ÓFÐ ‰Úu?ÓIÚ « vÓK?ÓFÓ Ü?ÎÐÚuÓŁ ô≈ Ì—U?ÓM¹ œ ÔnÚ Ó√ ]wÓK?ÓŽ ∫ ÔtÓ Ó‰UÓI?Ó ÓdÓšü ÏqÔłÓ— ]d?Ó Ó√ u ¢ ∫‰U? ¥∂∏ Ø≥ ©µ®

vÓGÚKÔ¹ ô lDÓIÚMÔL?Ú « ¡UM¦²Ýô« W?]×B Ð ‰ÚuÓIÚ « vÓK?ÓŽÓË ÎWÓK UÓ ÔnÚ Ó_« ÔtÔ ÓeÚKÓðÓË «Îu?ÚGÓ åUÎÐÚuÓŁ ô≈ò ÔtÔ ÚuÓ ÔÊu?ÔJÓ¹ lDÓIÚMÔL?Ú «

Æ¢ nÚ Ó_« Ós »Úu]¦ « ÔWÓLO ÔjÔIÚ ÓðÓË åUÎÐÚuÓŁ ô≈ò ÔtÔ ÚuÓ

١٨



vMÚ¦Ó² Ô¹ U? vKŽ ‰œ b ô≈ q³ Íc? « ÂöJ « ÊuJ¹ Ê√ s b?Ð ö ÎUFDI?M ¡UM¦²?Ýô«

Æ©±®¢Ò‚b¹ t½S «c¼ bIH² tM

¨…«œ_« q³ ULO? ‰ušb « r¼uð oI?×²¹ v²?Š ·UC d¹b?Ið v ≈ …U×?M « Q' U0—Ë

ªtM vM?¦² ?*« w vM?¦² ?*« Ô‰ušœ Ór]¼Óu?Ó²ÔO? Ó·UC?*« Ó—]bÓ U?/≈ ¢∫w³K?(« 5L? « ‰U?

¢ ÓqÐù« ]ô≈ ÔqO)« XÓKÓNÓ ¢ ∫«uFÓMÓ «cN Ë ¨¡UM¦²Ýô« lIÓ¹ r p – Úr]¼ÓuÓ²Ô¹ r v² t½_

Æ©≤®¢ Ìq¹ËQ²Ð ]ô≈

∫¡UM¦²Ýô« ÂUJŠ√ s

ÆvM¦² *« VB½ V¹ t½S ¨ÎU³łu ÎU Uð ¡UM¦²Ýô« ÊU «–≈

UL qOBH?ð W Q *« Ác?¼ wH ¨Vłu dOž ÎU? Uð ¡UM¦?²Ýô« »uKÝ√ ÊU «–≈ U? √Ë

∫wK¹

∫Ê«d √ tO “Uł ÎöB² ¡UM¦²Ýô« ÊU «–≈ ∫‰Ë_«

—U³²?Ž« vKŽ Î«dłË√ ÎU?³B½ Ë√ ÎU?F — ¨tÐ«dŽ≈ w tM? vM¦²? L?K vM¦?² *« ŸU?³ð≈ ≠±

Æ`B _« u¼Ë ¨q s iFÐ ‰bÐ t½u

VB²M ÁbMŽ u?N ¨ô≈ q³ U0 t¹u³O?Ý bMŽ t³B½Ë Æ¡UM?¦²Ýô« vKŽ VBM « ≠≤

tÐU?B??²??½« q]¦?Ó t½_ ©ô≈® q?³? …—u?? c?*« W??K??L?'« ÂU??L??ð sŽ Í√ ¨ÂöJ? « ÂU??L??ð sŽ

w s¹d?A?F? « qL?F? tK?³? U? tO? qL?ŽË¢ ∫‰U? s¹d?A?F? « b?FÐ r?¼—b? « »UB?²?½U?Ð

ÁbM?Ž ô≈ bF?Ð UL? ¨WK?L'« ÂU?Lð sŽ VB?²½« U?* tÐ q¦1 Ê√ tðœU?Ž s Ë ©≥®¢r¼—b «

ÆÁdOžË qB²*« w œdH

p –Ë ¨ÎUL?z«œ —Ëd?? U?L?NÐ v?M¦?²? ?*U? ©Èu?Ý®Ë ©dO?ž®‡Ð ¡U?M?¦?²?Ýô« ÊU «–≈Ë

Æ»«dŽ≈ s vM¦² *« tI×² ¹ U ULNO q×¹Ë W UùUÐ

Æ≤π± Ø± ‰u _« ©±®

Æ ≥≤± Ø≥ ·UAJ « dE½«Ë ¨≤∑∏¥ Ø± ÊuB*« —b « ©≤®

Æ≥±π Ø≤ »U²J « ©≥®


١٩ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Æ©±®«bÐ√ UÐuBM ô≈ ©ÊuJ¹ ôË ¨fO Ë ¨«bŽU Ë ¨öš U ® ‡‡‡Ð vM¦² *« ÊuJ¹ ôË

q³ U0 ÁbMŽ t³B½Ë ¨VBM « t¹u³O?Ý —U² O ¨ÎUFDIM ¡U?M¦²Ýô« ÊU «–≈ ∫w½U¦ «

qB?²?*« w œd?H? Áb?M??Ž ô≈ b?F?Ð U?L? ¨ÂöJ? « ÂU??L?ð sŽ VB?²?M? Áb??M?Ž u?N? ¨ô≈

«c Ë ¨nDFK? sJð r Ê≈Ë ÆU¼b?FÐ œdH?*« Ÿu Ë w WH?ÞUF « sJ?K w¼Ë ¨lDI?M*«Ë

ÆwIý t½√ ô≈ wMž b¹e Ü¼bFÐ ©Ê√® `² VłË

XKL?F ¨sJ? vM?F0 tO? U?N½u?J ªô≈ tO? q U?F « Ê√ s¹d?šQ²?*« s d?O¦? Èd?¹Ë

r Î«—UL?Š sJ? Í√ Î«—U?LŠ ô≈ Âu?I? « ¡U?ł ∫u?×½ ÎU?³? U?ž ·Ëc×? U?¼d?³šË Ü?N?K?LŽ

Æ©≤®›π∏ ∫f½u¹¤ ˝UÓMÚHÓAÓ «uÔMÓ¬ U]L‡Ó ÓfÔ½uÔ¹ ÓÂÚuÓ ]ô≈˚ ∫u×½ ÔdÓ ÚcÔ¹ b Ë ¨¡w¹

∫5 u w UNKF ©≥®ÍdA eK UF³ð W Q *« w gOF¹ sÐ« qÒB Ë

]ô≈ Î«b?Š√ X¹√— U? ∫p u?I? ©]ô≈® b?F?Ð U? vK?Ž q U?F? « jK? ?²?¹ Ê√ ∫U?L?¼b?Š√

V¼cL ¨»dF « sŽ ·öš tO ŸuM « «c¼Ë Î«—ULŠ ]ô≈ bŠ√ —«b « w U ∫Ë Î«—ULŠ

w tK³? U?* tŽU?³ð« rO?L?ð wM?Ð V¼c Ë ¨vM?¦?²? *« s Ÿu?M? « «c?¼ VB½ 5?¹“U?(«

]ô≈ bF?Ð U vK?Ž tK?³ U? jK ?ðË ‰Ë_« ·c?% Ê√ ŸuM? « «c¼ w `K?B?¹Ë ¨»«dŽù«

⁄dH*« lD?IM*« qO?³ s ÊuJ?O —UL?Š ]ô≈ —«b « w U? Ë Î«—ULŠ ]ô≈ X¹√— U? ∫‰uI²?

Æt½UOÐ wðQOÝ UL

tLJ?Š «c?¼Ë ]ô≈ b?F?Ð U? vK?Ž q U?F « jK? ?ð sJ?1 ô Ê√ u?¼ ∫w½U?¦? « r ?I «Ë

UL Æd U? ]ô≈ lH½ U Ë ¨hI?½ U ]ô≈ œ«“ U ∫p – s Ë ¨W?³ÞU »d?F « bM?Ž VBM «

sJ? ¨œ«“ U? ∫vM?F?*« —Òb??I?¹ qÐ ¨hI?½ ôË œ«“ tO?K??Ž jK? ?²?¹ Ê√ sJ?1 ô ]ô≈ b??F?Ð

w ‰ÒË_« l r ?I « «c?¼ „d?²?ýU? ¨qB?Š —d?C? « sJ? lH½ U? Ë ¨t q?BŠ hI?M? «

Æ sJ1 ô «c¼Ë ¨tOKŽ tK³ U jOK ð sJ1 ‰ÒË_« sJ ¨sJKÐ ]ô≈ d¹bIð

Æ µ∞≠¥π Øµ gOF¹ sÐô qBH*« Õdý ©±®

Æ¥µ≤ Ø± ÍdC)« WOýUŠË ¨±±≤ Ø ∂ ÁbOÝ sÐô Ê¬dI « »«dŽ≈ ¨ ∏≤ Ø≤ wd « dE½« ©≤®

Æµ∑ Ø≤ ¨gOF¹ sÐ« ¨qBH*« Õdý ©≥®

٢٠



∫vM¦² *« —«bI

ô ∫tH?B½ ÊËœ ÓÊU?Ó U?Ó ô≈ ¡wA? « s v?M?¦²? ?Ô¹ ô ∫Âu? ‰U? ¢ ∫”—U? sÐ« ‰u?I?¹

vM¦²? ¹Ë d?O¦J? « s qOK?I « vM?¦²? Ô¹ ∫Âu ‰U? Ë ÆW ?Lš ô≈ …dA?Ž ‰UI?¹ Ê√ “u?¹

vM¦?²? Ô¹ ∫‰u?I?¹ s U Q? ÆW?×?O×?B? « w¼ …—U³?F? « Ác¼Ë Æt?M d?¦? √ u¼ U?2 d?O¦?J? «

mK³?¹ v]²ÓŠ ¢W? L?š ô≈ …dA?Ž¢ ∫«u U? ¨…bO?'« …—U³?F U?Ð X O?K q?OK?I « s d?O¦?J «

Òqł t u ¡wA « s vM?¦² ?¹ ÚbÓ ¡wA « nB½ Ê√ v?ÓKÓŽ qO b « s? Ë ∫«u U ÆWF? ² «

nBM? « vÒLÝ Á«d?ð ö √ ¢tHB?½¢ ‰U ]rÔŁ ¢ ÎöO?K ô≈ ÓqO?K « r?Ô Ôq= ]e*« U?N¹√ U?Ó¹¢ ∫ÁƒUM?Ł

Æ©±®¢øq _« s ÁUM¦²Ý«Ë ÎöOK

ÊuJ¹ qÐ ¨d¦ √ Ë√ tM vM?¦² *« —b vM?¦² *« Êu “u?¹ ô t½√ 5¹u×M « d?¦ Q

ÆÍc]Ð_«Ë —uHBŽ sÐ« Á—U²š«Ë 5¹dB³ « V¼c u¼Ë ¨nBM « s q √

Æ q _« ¡UM¦²Ýô« u¼ U/≈ »dF « Âö s √dI² *«Ë ∫ÊUOŠ uÐ√ ‰U

Á—U²š«Ë w «d?O «Ë …b?O³?Ž wÐ√ V¼c u?¼Ë ¨d¦ _« ¡U?M¦²?Ý« «Ë“Uł√ 5?O uJ? « d¦? √Ë

iFÐË 5¹dB³ « iF?Ð V¼–Ë ¨5O u _« d¦ √ tO?KŽË p U sÐ«Ë 5ÐÚuÓK]A? «Ë ·Ëdš sÐ«

s d¦ √ Êu?J¹ Ê√ “u?¹ ôË t½Ëœ U?L nB?M « Ãd<« Êu?J¹ Ê√ “u?¹ t½√ v ≈ 5?O u?J «

Æ«bŠ«Ë ôu ¨tM vM¦² LK ‚dG² *« ¡UM¦²Ýô« ÊËd¹ ô rNFOLłË Æ©≤®p –

lDIM*« ¡UM¦²Ýô« fÝ√ ∫w½U¦ « Y×³*«

w q Q² «Ë h×H? «Ë ‡ dEM « …œËU?F ‰öš s w dN?þ ¨q¹uÞ X ËË bN?ł bFÐ

w²? « ¨…e?¹e?F?? « jÐ«u?C? «Ë «e?J??ðd?*«Ë fÝ_« s ÏW?Žu??L?? ‡ q¹ËQ??²? « q¼√ V²?

s tłËdšË ŸUDI½ô«Ë qBH UÐ ¡UM¦²Ýô« Ÿu½ vKŽ rJ(« w rKF « q?¼√ UN b ²Ý«

¨…d¼UE « q¹ËQ² « q¼√ iFÐ U×¹dBð ‰öš s bz«d UN²FLł b Ë ¨‰UBðô« …dz«œ

ÆWHODK « rNðUŠU*≈Ë

Æ ∏∑ Ø± w½«b « vM'« ¨±±µ ≠ ±±¥ Ø≤ wd « ∫w ·ö)« qOBHð dE½«Ë ¨≥≥ Ø± w³ŠUB « ©±®

≠ ≤≤µ Ø± Ê¬dI? « ‰u? √ w ÂUJ?Šù« ¨≤πµ Ø≤ ·U?Að—ô« ∫d?E?½«Ë ¨·dB?²?Ð ≤∂∑ Ø≤ l «uN? « lL?¼ ©≤®

Æ ≤µ∂ ’ W «b sÐô dþUM « WË— ¨≤≤∑


٢١ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ô≈ tKB?H?Ð rJ(« v ≈ ‰b?F?¹ ö ¨‰UB?ðô« u?¼ ¡UM?¦?²Ýô« w? q _« Ê√ ÂuK?F?*«Ë

qF¹ ôË ¨ ÂöJ « s ÂbI?ð U v ≈ ÎU ËdB ÊuJ?¹ Ê√ ¡UM¦²Ýô« o×? ¢ d¼Uþ qO b

Æ©±®¢t rOK ² « V¹ qO bÐ ô≈ ÎUFDIM

¡UH² « ¨‰UL?łù«Ë œ«bF² « tłË vKŽ U?M¼ U¼œ—u½ UN?O ≈ dý√ w² « fÝ_« pKðË

ÕUC¹ù«Ë oO?³D²? «Ë j ³? « tłË vKŽ U?N ÊUO?Ð s w U²? « Y×³*« w t×?uM?Ý U0

bL(«Ë ‡ U¼«dð ô …—u w WFL² U¼c? ¨.dJ « Ê¬dI « ’uB½ s b¼«uý vKŽ

∫w¼Ë ¨tM …–ušQ ô≈ «c¼ w¦×Ð dOž w ‡ v UFð tK

«c¼Ë ¨qBHM*« ¡UM¦²Ýô« „«c tM vM¦?² *« s UCFÐ vM¦² *« sJ¹ r «–≈ ∫‰Ë_«

”UÝ√ u¼Ë ¨rN?HO?½UB?ð w t½ËbL?²F?¹Ë ¨…U×M? « V Už Ád? c¹ Íc? « —uN?A*« jÐUC? «

rNð—U³ŽË ¨¡UM¦²Ýô« »uKÝ√ w qBH «Ë q u « 5Ð ULO d¼U?þ qBO Ë ¨cšQ*« V¹d

Õdý w p U sÐ« aOA « tMOÐ UL? v Ë√ ‰Ë_« Â«b ²Ý«Ë ¨fM'«Ë WOC?F³ « 5Ð —Ëbð

Æ¡UM¦²Ýô« Ÿ«u½√ vKŽ Y¹b(« bMŽ ÂbIð ULO tð—U³Ž XKI½ b Ë ¨WO UJ «

sŽ vM¦² ?*« 5ÐË tM vM?¦² ?*« 5Ð qBH « tłd? ¹ qL²?J »uK?Ý√ ¡UM¦²?Ýô«Ë

¡UM?¦²?Ýô« qDÐ Âö Ë√ u?JÝ s U?L?NM?OÐ q U? qBŠ «–S? ¨¡UM?¦?²Ý« vL? ¹ Ê√

Æ©≤®—uNL'« bMŽ

·UB?ð« wC?²?I?¹ ¡UM?¦?²?Ýô« Ê≈ ∫—uN?L?'« ‰U? ¨rJ?(« w W?H U?<« b?I? ∫w½U?¦ «

ÓfÚOÓ vÓMÚ¦Ó²Ú ÔLÚ « vÓKÓŽ ÔrÚJÔ×?Ú « ÓÊUÓ «–S ÆtM vM¦² L?K tÐ rJŠ U iOIMÐ vM¦?² *«

vÓMÚ¦Ó²Ú ÔLÚ « iFÐ vÓMÚ¦Ó²Ú ÔLÚ « ÓÊUÓ ÚuÓ ÓË Ïl DÓI?ÚMÔ ÓuÔNÓ ÔtÚM vÓMÚ¦Ó²Ú ÔLÚ « vÓKÓŽ rÚJÔ×Ú « ÓiOIÓ½

ô≈ ÓpÚ¹Óu?ÓšÓ√ ÔXÚ¹Ó√Ó— ∫ Ôu?Ú×?Ó½Ë ¨ÂU «b?¹“ ô≈ Âu?I? « sF?þ ∫p u?I? ¨t ?M?ł s Ë√ Ôt?ÚM?

Æ©≥®iOIM « dOGÐ rJ(« w¼Ë ¨rJ(« w WH U<« bIH ªÚd UÓ Ô¹ ÚrÓ «ÎbÚ¹Ó“

Æµ∞ Ø∂ Ê¬dI « ÂUJŠ_ l U'« ©±®

Æπ Ø∂ ÊuB*« —b « ¨≥∑∞ Øµ d×³ « ∫dE½« ©≤®

ÒIM?ð Õdý ¨≤µµ∏ Ø∂ d?¹d×?² « Õd?ý dO?³×?² « ¨≤∞∑ Ø± w½u?Lý_« Õdý vK?Ž ÊU³?B « W?OýU?Š ∫dE?½« ©≥®

Æ≥∂ Ø± ‰u _« rKŽ w ‰uBH «

٢٢



›µ∂ ∫ÊUšb «¤ ˝vÓËÔ_« ÓWÓðÚuÓL‡Ú« ]ô≈ Ó Ú

u?ÓL‡Ú« UÓNO? ÓÊuÔËÔcÓ¹ ô˚ ∫v UÓFÓð ÔtÔ Úu?Ó tM Ë

rÚJÔ×Ú « iOI?ÓM Ð vÓMÚ¦?Ó²Ú ÔLÚ « vÓK?ÓŽ ÚrÔJÚ×Ó¹ ÚrÓ Ôt]½Ó_ ¨ oO?IÚ×]² « vÓK?ÓŽ Ïl DÓIÚM?Ô Ï¡UÓMÚ¦²?ÚÝ« uN

Ó ÚuÓLÚ « UÓN?O ÓÊuÔ ËÔcÓ¹ ∫ Óu?Ô¼ ¨Ó ÚuÓLÚ « UÓN?O ÓÊuÔ ËÔcÓ¹ ô ∫ ÔiO?IÓMÓ ¨ÔtÚM vÓM?Ú¦Ó²Ú ÔL?Ú « vÓKÓŽ

ÚqÓÐ vÓMÚ¦?Ó²?Ú ?ÔL?Ú « vÓK?ÓŽ tÐ ÚrÓJ?Ú×Ô¹ ÚrÓ …Ód?šü« w Úu?ÓL?Ú « Ô‚ÚËÓ– Óu?Ô¼ Í c?] « ÔiOI?]M? « «Óc?Ó¼ÓË

ÆUÓOÚ½^b « w ‚ÚË]c UÐ ÓrJÔŠ

¢ô≈¢ bFÐ U* X³?¦*« t H?½ rJ(« u¼ tM? vM¦²? LK X³?¦*« rJ(« ÊU? «–≈ tM Ë

iF³?Ð ¡UM?¦²?Ýô« e¹u?& w Êu?HK?² ?¹ rN?KF?ł Íc « u?¼ «c¼ tH? U<« b?I? Ë ¨…œU¹“Ë

»U³ « «c?¼ w UNK?šœ√ s 5¹u×?M « sL U?LÒOÝ ô U? √® ∫—uHB?Ž sÐ« ‰U ¨ «Ëœ_«

ÂU ∫X?K «–≈ X?½√Ë ¨q s iF?Ð Ã«d?š≈ Âb?I?ð U?L ¡U?M?¦?²?Ýô« Ê_ ¨Q?D?š p –Ë

Æ]ô≈ bFÐ l «u « rÝô« ·ö Ð ¨ÂUOI « w ÂuI « l qš«œ b¹e ¨Ïb¹“ ULÒOÝ ô ÂuI «

«Ëœ√ l ©UL?O?Ý ô® «Ëd? c¹ Ê√ 5?¹u?×?M? « …œUŽ d?ł b? Ë¢ ∫p U? sÐ« ‰U? Ë

p uI? U?N?K³? U? v ≈ V ?½ U0 t?²¹u? Ë√ vK?Ž t³?M U?¼b?F?Ð Íc « Ê√ l ¨¡U?M?¦?²Ýô«

Æ©±®¢5(UB « ULOÝ ô ¡ULKF « VŠ√

WH? vKŽ Êu?J¹ ÊÓ√ sŽ tÐ Ãd?š b Î«b?¹“ ]Ê√ »U³? « «c¼ w U?NK?šœ√ s* —cF? «Ë

ÂuIK? „—UA b?¹e Ïb¹“ U?LO?Ý ô ÔÂuI « ÂU? ∫XK «–≈ pÒ½√ Èdð ô√ ÂU?OI? « w ÂuI «

s —bI « «c¼ U?NO ÊU? ULK ¨rN?M bŠ«Ë q ÂU?O s d¦? Ó√ t UO ]ÊÓ√ ]ô≈ ÂUO?I « w

Æ©≤®©»U³ « «c¼ s p c UNKFł Ã«dšù«

¡UM¦²?ÝôUÐ W U?š UNK?F¹Ë Ü?NÐ ¡UM¦?²Ýô« aÝd¹ —u?HBŽ sÐ« s qO?KF²? « «c¼Ë

ÆiOIM UÐ rJ(« bIH ÁbŠË qBHM*«

s Êu¹œ«b?G?³ «Ë Êu?O? uJ? « U?¼b?Ž¢bI? ©tK?Ð® l UC?¹√ Êu?J?¹ iOI?M? « b U? Ë

Æ±∑≤ Ø≤ WO UA « WO UJ « Õdý ©±®

Æ ≤µ∂ Ø≤ qL'« Õdý ©≤®


٢٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

tKÐ bO³F « X d √ ∫u×½ ¨¡UM¦²?Ýô« vKŽ Ü¼bFÐ VBM « «Ë“Uł√Ë ¨¡UM¦²Ýô« «Ëœ√

Ê√ vMF*« «–≈ ¨¡UM¦?²Ý« ÁuKF? ¨n u « w UNK?³ U2 ÎUł—U?š U¼bFÐ U «Ë√— Æ—«d?Š_«

ÆbO³F « p «d ≈ vKŽ b¹e¹ —«dŠ_« p «d ≈

ô≈ U¼bFÐ U?LO “u?¹ ô t½√Ë ÜN?Ð vM¦²? ¹ ô UN½√ v ≈ 5?¹dB³? « —uNL?ł V¼–Ë

Æ©±®¢»dF « Âö s ŸuL VBM « qÐ ¨Ò×BÐ fO Ë ïH)«

ÆoN½ «—ULŠ ô≈ ÂuI « sFþ ∫u×½ ¨WOCF³ « b U l iOIM « b U lL²¹ b Ë

uN t U?¹ËU Ë√ tM? vM¦²? *« s d?¦ √ vM¦?² *« —«b?I ÊuJ?¹ U b?MŽ ∫Y U¦? «

w o³Ý U?L ‡ r¼d?O?žË 5¹d?B³? « —u?NL?ł V¼c? Ê_ ¨¡UM?¦²?Ýô« lD? vKŽ qO? œ

uÐ√ ‰U? ¨t u U?L n?BM? « ¡UM?¦²?Ý« “«u?ł ÂbŽ u?¼ ‡ vM¦?²? *« —«b?I vK?Ž Y¹b?(«

∫wMł sÐ« ‰U Ë ¨©≤®¢dO¦?J « s qOK?I « w ô≈ ¡U?M¦²?Ýô« Q¹ r ¢ ∫ÃU?łe « o×Ý≈

s U]OŽ t ö ÊU Ë ¨W?OÐdF U?Ð ULK?J² ÊU U? 5F ðË W?F ð ô≈ W?zU qzU ‰U u? ¢

Æ©≥®¢ÎWÓMÚJÔ ÓË ÂöJ «

Æ·ö)« WIý »—UIð v ≈ vŽœ√Ë ¨t³ý√ lDI « vKŽ p – s œ—Ë U qL×

ô ∫q¦ U?O?N?½ tM? vM¦?²? ?*« rJ?ŠË «d √ vM?¦?²? ?*« rJŠ Êu?J?¹ U? bM?Ž ∫lÐ«d? «

Æ©¥®W¹ü« © ÆÆÆÆ¡wA s uIð ôË® ∫v UFð t u tM Ë ¨b¹eÐ ô≈ V¼cð

¨tCF?Ð t X³¦?¹Ë rJ(« iF?Ð s vM¦?² ?*« Ãd ?¹ ¡UM?¦²?Ýô« ÊU «–≈ ∫f U?)«

ÆrJ(« q U s Ã«dš≈ u¼ wIOI(« ¡UM¦²Ýô« Ê_ ¨tKBHÐ rJŠ

ö³I?² ? vM?¦²? ?*« rJŠ Êu?J?¹ ÊQ Ü?L?NO? rJ?(« ÊU “ ·ö²?š« ∫”œU? «

Ãd?š√ s ◊d??ýË¢ ∫ÊU?O??Š u?Ð√ ‰U?? ¨fJ?F?? « Ë√ Ü??O?U?? tM? vM??¦?²?? ??*« rJ?ŠË

Æ∑≤ Ø± w½«b « vM'« ©±®

Æ≤µ∂ Ø± W «b sÐô dþUM « WË— ∫dE½« ©≤®

Æ≤±≤ Ø± ‰u _« w W œ_« lÞ«u ∫dE½« ©≥®

ÆU¼bFÐ U Ë µπ ∫’ w ˝ÊuKÝd*« Íb ·U ¹ ô w½≈˚ ∫v UFð t u vKŽ ÂöJ « dE½«Ë ©¥®

٢٤



«b¹“ ô≈ ÁUMFL «b¹“ ô≈ ÂuI « ÂU ∫XK «–S ¨tM Ãd<« ÊU “Ë t½U “ œU%« ¡UM¦²ÝôUÐ

p c Ë ¨q³I?² *« w Âu?I¹ U t½S? «b¹“ ô≈ vM?F*« ÊuJ?¹ Ê√ `B¹ ôË ¨ÂU U? t½S

Ê√ `B¹ ôË ¨q?³I?²? ?*« w tÐd?√ ô w½S? «b?¹“ ô≈ ÁU?M?F «b?¹“ ô≈ Âu?I? « »d?Q?Ý

Æ©±®¢⁄u ¹ t½S UFDIM ¡UM¦²Ýô« ÊU Ê≈ ô≈ f √ t²Ðd w½S «b¹“ ô≈ vMF*« ÊuJ¹

¡UM?¦?²Ýô« Êu?J?¹ rŁ ¨…œbF?²? «—u? c s ¡U?M?¦²?Ýô« Êu?J?¹ U b?M?Ž ∫lÐU ? «

fO U tM? vM¦²? *« l qšœ «–≈ ∫Í√ ïFÐ ÊËœ «—u? c*« iF³? `KB¹ ÌrJ?(

Æ©≤®rJ(UÐ «œuBI

U √ ¨œ«d ù« qB²*« oŠ Ê_ ªdOž ô lDIM*« uN? WKLł vM¦² *« ÊU «–≈ ∫s U¦ «

lDIM*« v?M¦² ?*« Ê√ rKŽ«¢ ∫wM?O U b « ‰U? ¨WKL?ł ÊuJ¹Ë «œd?H ÊuJ?O qBH?M*«

¡UM?¦?²?Ýô« vK?Ž VB½ U?N?K?×? Ë ¨WK?L?ł Êu?J?¹ b Ë ¨Âb?I?ð U?L? «œdH? Êu?J?¹ b?

»«dŽù« s q×? U?N? w² « qL?'« w W?K?L'« Ác?¼ Òb?Ž ÊËd?¦ _« q?L¼√Ë ¨lD?I?M?*«

Æ©≥®¢«c¼ vKŽ bFð Ê√ wG³M¹Ë

öO œ …U?×M? « tKF?ł ¨dš¬ lu? w jIÝ rŁ ¡U?M?¦²?ÝôUÐ kH?K « œ—Ë «–≈ ∫lÝU?² «

vKŽ Õu?uÐ ]‰œ ¡U?M?¦²?Ýô« sŽ tM? lu öš «–≈ ’U?M?² U? Æ¡U?M¦?²Ýô« l?D vK?Ž

ÚbÓ ˝«ÎeÚ Ó— ô≈ ÌÂU?]¹Ó√ ÓWÓŁö?ÓŁ Ó”U]M? « Ór=KÓJ?Ôð ô√ ÓpÔ²Ó¹¬ ˚¢ ∫W?OL?Oð sÐ« ‰U? ¨qBH? « bB?

Ï…Ób Š«ÓË ÔW?]BI?Ú «ÓË ÜÎ¾?ÚOÓý sÚ¦?Ó²Ú ?Ó¹ ÚrÓ Ó„UÓM?Ô¼ÓË ˝U?ÎÒ¹ uÓÝ Ì‰U?ÓOÓ ÓÀöÓŁ˚ ∫t Úu?Ó w «ÓcÓ¼ Ód?Ó Ó–

Æ©¥®¢ Ïl DÓIÚMÔ ¡UM¦²Ýô« ]ÊÓ√ vÓKÓŽ ‰ÔbÓ¹ «ÓcÓ¼ÓË

sJ?¹ r Ë ¨r¼u?²?*« Ë√ —b??I?*« Ã«d?šù« vK?Ž ¡U??M?¦?²?Ýô« vM?³?? ÊU? «–≈ ∫d?ýU?F? «

ô˚ ∫v UF?ð t u? ÊU?O?Š u?Ð√ tM qF?łË Æµ±∑ Ø≤ w³? U?F?¦?K ÊU? ?(« d?¼«u?'« ∫dE?½«Ë ¨∂¥µ Ø¥ d?×?³? « ©±®

ÆU¼u «– rN½S UO½b « w v Ë_« Wðu*« sJ Í√ ˝v ËÔ_« ÓWÓðÚuÓLÚ « ô≈ Ó ÚuÓLÚ « UÓNO ÓÊuÔ ËÔcÓ¹

Æ±π∂ Ø¥ ÊuB*« —b «Ë ¨±µ≤ Ø≤ eOłu « —d;« ∫dE½« ©≤®

Æ≥¥π Ø± ∫`¹dB² « ¨≤∞∂ Ø± ÊU³B « WOýUŠ ∫dE½« ©≥®

Æ≥∞∑ Ø∂ w½UF*« ÕË— ¨ ¨∑∏∞ ≠ ∑∑π Ø≤ VO³K « wMG ∫dE½«Ë ¨±≥∑ Ø∑ ÈËU²H « ŸuL ©¥®


٢٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Æ©±®p U sÐ« tO ≈ —Uý√ UL ŸuDI uN ÜOIOIŠ

sÐ« tO ≈ —U?ý√ U? u?¼Ë ¨qBH? « Vłu?¹ q u? « vK?Ž vMF?*« œU? ? ∫dA?Ž ÍœU?(«

ÚrÓ ÎöB]²Ô ÓÊUÓ ÚÊSÓ ÎUF DÓIÚMÔ ÚËÓ√ ÎöB]²Ô ÓÊuÔJÓ¹ ÚÊÓ√ U] ≈ ¡UM¦²Ýô« «ÓcÓ¼ ¢ ∫©≤®t uIÐ WOLOð

–≈ ÜLN?M »U?²J « u?K) wM?F¹¢»UÓ²?JÚ « Ús VÚK?ÓIÚ « =w½U?Ó Ó√ ôÓË »cÓJÚ « Ô¡U?ÓMÚ¦?²ÚÝ« Úe?ÔÓ¹

Æ©≥®o(« ô≈ tO fO

l «Ë s ë?¹e?F? « »U?²J? « U?¹¬ w l?D?I « l?«u?* W œU?I? « W?Ý«—b? « ‰öš s Ë

¨b U?)« ÊU d?H « «c?¼ w e?F*« U?¹ü« n¹dB?ðË w½U?F*U?Ð j³ðd?*« wKL?F « oO?³D?²? «

u¼ U? Ë ¨lD u?¼ U? 5Ð o¹d?H?² « w U?¼—Ëœ vK?²?¹Ë Ü?ŽU³?ð fÝ_« Ác?¼ UM? d?NE?ð

w½UF*« ËU?Hð ‡ UC?¹√ ‡ UM d?NE¹ U?L ë¹e?F « »U²?J « U¹¬ w? ¡UM¦?²Ýô« s q Ë

Íd¦ð w² « ¡UM¦²Ýô« WO?MOÐ vKŽ bL²F*« ‡ rKF? « q¼√ 5Ð ‡ ·ö)« ‰öš s U¼d «uðË

Ê¬d?I? « “u?M? iF?Ð v ≈ Íb?N?ðË ïF?Ð vK?Ž U?N?C?F?Ð Âb?I?ðË ¨W?O?Žd?A? « b? U?I?*«

s ÁU½—d U oO?³Dð s p 5?³²OÝË ¨w?CIMðô w²? « t³zU?ŽË tHzUD Ë t?ðU½uMJ? Ë

—UB?³?²?Ýô« —œUB? s «—b?B? qJ?Að U?N?½√ ¨ U?¹ü« s UN?½U?E? w lD?I « fÝ√

ÆdÐb²K U¹dŁ UMOG Ë

ÊUO³ «Ë WÝ«—bK …—U² U¹¬ ∫Y U¦ « Y×³*«

U2 ¨‰UBH½ôUÐ UNO? ¡UM¦²Ýô« »uKÝ√ vK?Ž rJŠ v² « U¹ü« dB×Ð XL b?I

w W b? « X ËU?ŠË ¨rN?M?O?Ð ·öš lu? ÊU U? p c? Ë tO? ‰u?I? « vKŽ «u?I?H?ð«

vKŽ œ«“ ¨…dO?¦ l«u Íb?MŽ lL$U? ¨t²ME? w¼ w² « U?¹ü« ¡UBI?²Ý«Ë p –

tłË√ œbFðË »U?²J? « «c¼ W?žöÐ vKŽ U?NO? ¡UM?¦²?Ýô« »uK?Ý√ ‰b¹ ¨W¹¬ W?zU Ë l³?Ý

Æ ≤∞¥ Ø≤ qON ² « w ©±®

‰UB?ðô« v]ðQ²?¹ ô¢ ∫‰U ±∞π± Ø± Êu?B*« —b? « w w³?K(« t —U?ý√Ë ¨¥¥± Ø±∑ ÈËU²?H « Ÿu?L? w ©≤®

Æ¢vMF*« œU H W²³ «

Æ ≥∑∏ ¡UM¦²Ýô« ÂUJŠ√ w ¡UG²Ýô« dE½«Ë ©≥®

٢٦



t¦F³¹ U0 w½¬dI? « “UŽù« Ê«u √ s U½u? bF¹ ¡UM¦²?Ýô« l«u w ·ö)U ¨Á“UŽ≈

c √ U?L ¨©±®WH?K?² ? ‰«u?Š√Ë WM?¹U?³?² ÌÊU?F? vKŽ W? b?*« »«d?Žù« Áułu? ¡«d?Ł≈ s

eŽ tK? « Âö s? W¹¬ Ë√ W?K?L?ł w tO? ≈ q u?²?ð vM?F? vK?Ž „d?J? lI?¹ Ê√ VOÞ√Ë

WŠ—U³? « XD³?M²Ý«¢ ∫ÂU?JŠ_« w ‡ v U?Fð tK « tL?Š— ‡ wF U?A « ÂU ù« ‰u?I¹ ]qłË

Æ©≤®¢UNO U Ë UO½b « ULNÞU³M²ÝUÐ wN²ý√ UL 5²¹¬

U UNM? X³ ?²½« wM½S? qBH «Ë q u? UÐ ‰uI? « UNO? ≈ ‚dDð w²? « U¹ü« …d¦?J Ë

Ê_ ªs=O?ÓÐ rJ?Š tO? w d?N?þ U?2 w U?³? « v ≈ XK?Š√Ë Ÿ×?³? « s ·b?N? « tÐ Âu?I?¹

ÁbŠË tK «Ë ¨f¹—«dJ « «d?AŽ ô≈ tF ¹ ô U0 jO?ÝU³*« tK× U?¹ü« lOLł ‰ËUMð

w kH(«Ë ¨b?¹b? ²? «Ë oO? u²? « v U?Fð t U?Ý√Ë ¨X¹u?½Ë bB? U? vK?Ž ÊUF?²? *«

ÆVO lOLÝ t½≈ q e «Ë qD)« s tÐ –uŽ√Ë ¨kHK «Ë j)«

ÓdÓ³ÚJÓ²ÚÝ«ÓË vÓÐ

Ó√ ÓfOK?ÚÐ≈ ]ô≈ «ËÔbÓ−ÓÓ ÓÂÓœü «ËÔbÔ−ÚÝ« W?ÓJ

zöÓLÚK UÓMÚK?Ô Ú–≈ÓË˚ ∫v UFð tK « ‰U?

Æ›≥¥ ∫…dI³ «¤ ˝Ós¹dUÓJÚ« Ós

ÓÊUÓÓË

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√

w Ë«u? « Ë√ ¨©«Ëb????Ý«® s Ë«u?? « d??O?L??C?? « Ë√ ¨W??J?zö?*« ∫tM?? vM??¦?²?? ??*« ≠

Æ©«Ëb ®

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

fOKÐ≈ ∫vM¦² *« ≠

∫s¹d H*« bMŽ «œdH*« iFÐ w½UF ≠

∫qOI ¨Âœü œu « ‰UŠ w nK²š«

¡«dŁ u¼ qÐ ¨Íu×M « tOłu² « w «—u?B ôË U O³Kð ôË Uu?Lž fO t²IOIŠ w WOÐ«d?Žù« tłË_« œbF² ¢ ©±®

WOÐdF? « WKL'« ¡U?MÐ Æ¢ dO? H² « Ÿu?M²Ð Ÿu?M²¹ Íc « ¡U?DF « œb?Fð vKŽ …—b Ë ¨Íu?GK « ¡UM?³ « w WÐu?BšË

Æ ±≥∂

Æ±∏∞ Ø≤ Ê¬dI « ÂUJŠ√ ©≤®


٢٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

‡ Âö « rN?OK?Ž ‡ nÝu¹ ÒÍu?Ð√ œu? ¨W?O% œu??Ý WJ?zö*« œu?Ý ÊU ≠±

wKŽ ÂU ù« tOKŽË ¨Ô¡UÓM×Ú½ô« ÓuÔ¼ÓË dO ³ÚJ]² U Ð ÚrÔNÔ öÓÝ ÓÊUÓ «Óc?ÓJÓ¼ÓË ¨…œU³Ž œuÝ ô ¨t

Æ©±®rNMŽ tK « w— ”U³Ž sÐ«Ë ¨œuF sÐ«Ë ¨V UÞ wÐ√ sÐ«

tK p – w …œU?³?F «Ë ¨Âœü œu?? U?Ð tK? « r¼b?³F?ð Ü?OI?O?IŠ «œu??Ý ÊU ≠≤

Æ”U³Ž sÐ« v ≈ «c¼ V ½Ë ¨v UFð

Æw³FA « t U ¨Âœ¬ v ≈ ©Âœü® vMF Ë ¨WK³I U Âœ¬ ÊU Ë ÜOIOIŠ «œuÝ ÊU ≠≥

Æ©≤®Âö « tOKŽ Âœü W «d UNK Áułu « Ác¼ w Ë

∫¡UM¦²Ýô« w ¡ULKF « V¼«c ≠

dO?¦ ‰U? tÐË ¨WJ?zö*« s fO?KÐ≈ qF?ł s V¼c vK?Ž qB?² ¡U?M¦?²Ýô« ≠±

s iFÐ V¼c vKŽ Ë√ ¨©≥®—uNLK? ÊUOŠ uÐ√Ë w³? UF¦ « t³? ½Ë ¨rKF « q¼√ s

∫s¹d √ bŠ√ Ìc¾MOŠ r¼bMŽ ‰UBðôUÐ ‰uI « ⁄uÝË ¨rN Mł dOž s tKFł

ÌVÝUM?²? Ád?Ož ¡wA? « vK?Ž Êu?³K?G?¹ ∫wM?G*« w? ‰U ¨VO?K?G?² « vK?Ž tK?L?Š U ≈

»dG*« o U?)« U/≈Ë »d?G*«Ë ‚dA?LK 5?I U?)«Ë Â_«Ë »ú s¹uÐ_« w U?L UL?NM?OÐ

fLA?K s¹d?LI? «Ë ¨tO? »ËdG? Í√ ¨tO ‚u?H? t½_ ª“U? U?ÎI? Uš t²?OL? ð r?Ł

w rN?M? ]b?ÔŽ v?²?Š Y½R?*« vK??Ž d? c?*« VO?K??G?ð w U?L?? Ì◊ö²?šôË ªd?L?I?? «Ë

Æ©¥®©5²½UI « s X½U Ë®

tOKŽ «uÔ³=KÔGÓ ¨rNÐ Î«—uLG WJzö*« s ·u? _« dNþ√ 5Ð Î«bŠ«Ë UÎÒO=Mł ÊU fOKÐS

Æ©µ®ÍdA e « ‰U UL rNM bŠ«Ë ¡UM¦²Ý« rNM wM¦²Ý« rŁ ¢«Ëb ¢ t u w

Æ≤∂ Ø ± ÍuG³ « ¨ ≤±¥ Ø ± w³ UF¦K Ê¬dI « dO Hð w ÊU (« d¼«u'« ∫dE½« ©±®

Æµ∏ Ø± eOłu « —d;« ∫dE½« ©≤®

Æ≥∞≥ Ø± jO;« d×³ « ¨≤±µ Ø± Ê¬dI « dO Hð w ÊU (« d¼«u'« ©≥®

Æ ·dB²Ð π∞∞ Ø ≤ ©¥®

Æ ±≤∑ Ø± ·UAJ « ©µ®

٢٨



s¹—u Q*« v ≈ bzUŽ u¼Ë ©«ËbÝ«® w Ë«u? « dOLC « tM vM¦²? *« ÊuJ¹ Ê√ U ≈Ë

w½uŽUÞQ wðuš≈Ë Íb³Ž d √ ∫p u bŠ vKŽ ¨d _« w qš«œ fOK?Ð≈Ë œu UÐ

b³F? U ©Íb³?ŽË wðuš≈ rN?ðd √® vMF? vKŽ Í√ ¨©±®ÃUłe « ‰U? UL ¨Íb?³Ž ô≈

wðuš≈® ‰U¦?*« ¡Uł u? Ë ¨tM vM?¦²? *« iF?Ð uN ©rN?ðd √® w d?OL?C U?Ð ‰uLA?

ÆW¹x WK UA »d √ qO¦L² « ÊUJ Ë UC¹√ fM'« nK²šô ©w²Ð«œË

V¼– tO ≈Ë ¨WJzö*« s fO fOKÐ≈ Ê≈ ‰U s Í√— vKŽ ¨lDIM ¡U?M¦²Ýô« ≠≤

ÆUL¼dOžË Íd¼e «Ë ÍdB³ « s («

∫Òłd² « ≠

¨WJzö*« s u¼ q¼ fOKÐ≈ vKŽ —Ëb¹ W?¹ü« Ác¼ w ¡UM¦²Ýô« w ·ö)« —u×

ÊuLJ×¹ q¹ËQ²? « q¼√ s «dO¦ qFł W?¹ü« w ¡UM¦²Ýô«Ë ørN d?¹UG fMł u¼ Ë√

Íc « ‡ tK? « bM?Ž rKF? «Ë ‡ »«u?B «Ë ¨rN?M b?Š«Ë uN? ¨WJ?zö*« fM?ł w t ušb?Ð

fMł fOKÐ≈ b¹dD « Ê√ …U?×M « s s¹dB³²? *« V¼«c Ë ‰«uŠ_«Ë ’uBM « Áb?¹Rð

¨ÍdB?³ « s ?(« ‰U? UL? WJ?zö*« s U?] U u?¹ sJ¹ r Ë ¨t?ðUH? Ë tð«cÐ qI?²?

b u¼Ë ¨tK « ÊuBF¹ ôË ÊuKÝUM²¹ ôË ¨—U½ s u¼ oKšË —u½ s XI?Kš WJzö*U

∫5L?O¦?Ž sÐ« aO?A « ‰U? ¨t²O?M?ł vKŽ hM?¹ Ê¬dI? « d?¼Uþ qÐ ¨W?¹—– t Ë tK? « vBŽ

øWJzö*« s ÊU fOKÐ≈ Ê√ Ê¬dI « d¼Uþ Ê≈ ∫qzU ‰U «–S ¢

ÓÊUÓ ˚ t½√ d? – rŁ ˝ ÓfO?K?ÚÐ≈ ô≈ ˚ ∫‰U? t½_ ªÊ¬d?I « d?¼U?þ fO? ¨ô ∫»«u'U?

ÚÊÓ_ ÏqLÓ²Ú×Ô «ËÔbÓÓ Ó ∫WÓ1 d?ÓJÚ « WÓ¹ü« Á cÓ¼ w ¢ ∫ÊUO³ « ¡«u√ w Ë ¨©≤®¢ =sÚ « Ós

ÚrÔN^KÔ «ËÔbÓ?ÓÝ ÚrÔN]½Ó√ ÓdÓšÔ√ Ól «ÓuÓ w Ós]O?ÓÐ Ôt]M JÓ ÓË ¨ÚrÔNÔC?ÚFÓÐ ÚËÓ√ ÚrÔN^KÔ «ËÔb?ÓÓÝ «uÔ½uÔJ?Ó¹

Æ©≥®¢ UÓ¹ü« Ós UÓ¼uÚ×Ó½ÓË ¨›≥∞ ∫d(«¤ ˝ÓÊuÔFÓLÚłÓ√ ÚrÔN^KÔ ÔWÓJ

zöÓL‡Ú« ÓbÓ−ÓÓ˚ ∫t ÚuÓIÓ

Æ ∂µ Ø± dO *« œ«“ ∫dE½«Ë ¨±±¥ ¨±±≥ Ø± tÐ«dŽ≈Ë Ê¬dI « w½UF w ©±®

Æ ∑≤ Ø∂ Ê¬dI « dO Hð ©≤®

Æ ∑≥ ’ …—uÝ ∫w UC¹√ bO u² « ¡Uł b Ë ¨≤π∞ Ø≥ ©≥®


٢٩ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ÓbÓ−ÓÓ˚ ∫v UFð t uIÐ 5Fu w WÞUŠù« ÿUH √ s s¹b R0 WJzö*« bO u²

w WJ?zö*« lOL?ł ‰ušœ vK?Ž ‰b¹ ¨›∑≥ ’ ¨≥∞ ∫d(«¤ ˝ÓÊuÔFÓLÚłÓ√

Úr?ÔN^KÔ ÔWÓJ?zöÓL‡Ú«

fMł s fO?KÐ≈ Ãd ?¹ U¼b?MŽË ¨¡U?M¦?²Ýô« ŸU?DI½U?Ð ‰uI? « b¹R?¹Ë ¨d ú ‰U?¦²? ô«

Æwł—œU pAŽ «c¼ fO ∫t ‰uI½Ë ¨Â«dJ « WJzö*«

‰UBðô« tłË vKŽ ©«Ëb ® w dOLC « s Ë√ WJzö*« s ¡UM¦²Ýô« sJ1 ö

ÆVł«Ë Ë√ `ł«—Ë s=OÐ ‰U(« Ác¼ vKŽ ŸUDI½ôUÐ rJ(«Ë ¨«bÐ√ fM'« bŠuðË

vKŽ qL?(« u?¼Ë ¨ÂbI?²?*« m¹u ?²? « tłË vKŽ U?L?NM? ¡U?M¦?²?Ýô« ‰UB?ð« “u?¹Ë

fOKÐ« v ≈ tłu œu UÐ d? _« Ê_ ©«ËbÝ«® w Ë«u « s ¡UM¦²?Ýô« Ë√ ¨VOKG² «

Æs¹—u Q*« iFÐ uN ¨rKF « q¼√ ŸULł≈Ë hM « ÂuNH0 ÜC¹√

`ł«d « u¼ U?FD?IM? ¡UM¦?²Ý« ©«Ëb? ® w? Ë«u « s Ë√ WJ?zö*« s ¡UM?¦²?Ýô«Ë

u¼Ë ¨W?J?zö*« fM?' fO?K?Ð≈ W?H? U? ? vK?Ž W? «b? « W?O?Žd?A? « ’uB?M? « l o «u?²?*«

Ó‰UÓ˚ ∫v U?F?ð t u? q¦?? d?zU?E?½ t Ë ÆŸU??D?I?½ô« fÝ√ s ‰Ë_« ”U?Ý_« vC??²?I?

˝Ó5LÓU?ÓFÚ« ]»Ó

— ]ô≈ w

Ò

yËÔb?ÓŽ ÚrÔN]½S?Ó ¿ ÓÊuÔÓb?ÚÓ_«

ÔrÔÔƒUÓÐ¬ÓË

ÚrÔ²?½Ó√ ¿ ÓÊËÔbÔ³?ÚFÓð Ú

rÔ²?MÔ U] r?Ô²Ú¹Ó√ÓdÓÓ√

«u½U? U? WK?L?ł s v U?F?ð Í—U³? « vM?¦?²Ý«¢ ∫Âe?Š sÐ« ‰U? U?L? ›∑∑ ≠ ∑µ ∫¡«dF?A? «¤

¨ U u?K?<« s ¡wý fM?ł s fO? v U?F?ð Í—U?³? «Ë U?¼d?O?žË ÂU?M _« s ÊËb?³?F?¹

QD)« vM¦²Ý«¢ ›π≤ ∫¡U M «¤ ˝ UÎ¾ÓDÓš ]ô≈ UÎMÚRÔ ÓqÔ²ÚIÓ¹ Ê

Ó√ ÌsÚR?ÔL‡ ÓÊUÓ UÓÓË˚ ∫v UFð t u Ë

Æ©±®¢t Mł s fO Ë q²I « s

˝ ÓÊuMÔEÓ¹ ]ô≈ ÚrÔ¼ ÚÊ≈ÓË

]w½UÓ

Ó√ ]ô≈ Ó»UÓ²JÚ« ÓÊuÔLÓKÚFÓ¹ ô ÓÊu?O

Ò

Ô√ ÚrÔNÚM

ÓË˚ ∫v UFð tK « ‰U ≠

Æ›∑∏ ∫…dI³ «¤

w² « W? UC? « W d?H « d? √ tK « 5?Ð U*¢ ∫ÊU?OŠ u?Ð√ ‰U ¨œu?NO? ≈ s WH?zUÞ d?³š «c?¼

¨W¹ü« w ‰U?Bðô« ÊU?¹d?¹ w³K?(« 5?L ? «Ë ÊUO?Š u?Ð√Ë ¨·dB?²Ð ≤≤¥ Ø± ÂU?J?Š_« ‰u √ w ÂU?J?Šù« ©±®

ÆXHKÝ√ U* ÍbMŽ `ł«— lDI «Ë ¨≤∑≥ Ø± —b «Ë ¨≤¥∏ Ø± d×³ «

٣٠



W d?H? « d? √ 5?Ð rŁ ¨rN?³?J?ðd? ¡u? ?Ð «uL?K?ŽË Áu?K?I?Ž b? r¼Ë ‡ tK? « »U?²? X d?Š

W UF? « ∫w¼Ë ¨WF?Ð«d « W d?H « d? √ 5³?¹ cš√ ‡ W œU?:« ∫W¦? U¦ « d? √Ë ¨5I? UM?*« ¨WO½U?¦ «

Æ©±®¢rN ‰UI¹ U ‰u³ Ë ¨bOKI² « UNI¹dÞ w² «

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

Æ©»U²J « rKŽ® —bB*« ∫tM vM¦² *« ≠

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

w½U √ ∫vM¦² *« ≠


Æ œuNO ≈ vKŽ œuF¹ dOLC « ∫rNM Ë ≠

∫w¼ q¹ËQ² « w …œbF² UNðôu b Ë ¨nOH ² «Ë b¹bA² « UNO p ¨^w½U _« ≠

w ÔÊUÓDÚO]A« vÓIÚÓ√ v]MÓLÓð «Ó–≈ ]ô≈˚ ∫v UFð t u tM Ë ¨öð «–≈ vML?ð s ¨…Ëö² « ≠±

ÆtðËöð w ÊUDOA « vI √ öð «–≈ Í√ ›µ≤ ∫Z(«¤ ˝t²]OMÚ

Ô√

ÓtÚI ÓÊuÔL?ÓKÚF?Ó¹ ô ÚrÔNÓ ¨rN?zUL?KŽ s U?N½uF?L²? ¹ Î…ÓËöð ÚÍÓ√ ˝w½UÓÓ√ ]ô≈˚ ∫ ÔtÔ ÚuÓI

¨©≤®ÃUłe «Ë ¨wzU J « tOKŽË Úr NÚOÓKÓŽ vÓKÚ²Ô¹ ÔtÓ½uÔFÓLÚ Ó¹ UÓ vÓKÓŽ ÓÊËÔdBÓ²ÚIÓ¹ UÓL]½≈ »UÓ² JÚ «

w UÓNÓ½ËÔ¡Ód?ÚIÓ¹ ôÓË r¼—U?³Š√ sŽ ÁuE?HŠ U?* VÚKÓI?Ú « dÚNÓþ ÚsÓŽ U?N½u?K²¹ Î…ÓËö?ð ÚÍÓ√ ∫qO Ë

ÆÚrN ÔHÚ½Ó√ Ó5=O= Ô_« Ó…ÓËö ð Ô…ÓËö=² « Ów¼ w ²] « =w½UÓ Ó_« ÔqÚFÓł ‰ÚuÓIÚ « «ÓcÓ¼ wHÓ VÔ²ÔJÚ «

vKŽ rN ¨œu?NO ≈ s »U?²J « tI? ÊuLK?F¹ ô s¹c? « ©ÊuO _«® ‡‡Ð œ«d?*« ÊuJO?

r¼—U³Š√ s tO ≈ ÊuFL² ¹ UL ¨«—UHÝ√ qL% dL(U rN ª5O? _« W eÚM0 ‰U(« Ác¼

vMF?*« rNH?¹ r s Ë ªÁUM?F Êu? —b?¹ ô rNzU?LK?Ž sŽ ÁuE?HŠ U?2 r¼ t½u?K²?¹ U Ë√

Ætð¡«d s ÎU¾Oý bOH² ¹ ô t½_ ª…¡«dI « ·dF¹ ô s rJŠ w uN

Æ ¥¥¥ Ø± d×³ « ©±®

Æ ±πµ Ø± tO½UF w ©±®


٣١ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ô vK²?¹ ¡wý ŸUL?Ý ô≈ »U²?J « Êu?LK?F¹ ô rN?½√ vMF? vKŽ W?OD?Ž sÐ« tKL?ŠË

Æ©±®uK²*« ÊuFL² ¹ U/≈Ë ¨…¡«dI « ÊuLKF¹ ô ÁbMŽ rN ¨t²×BÐ rN rKŽ

ÀbŠ «–≈ qłd? « vM?L?ð s w¼ ∫Íd³?D? « ‰U? ® ∫—uýU?Ž sÐ« ‰U? ¨»c?J « ≠≤

«–≈ ©qłd? « vM?L?ð® ∫‰u?I?ð »d?F? « Ê√ W?G?K? « q¼√ d? –Ë ¨»c? oK?²?? ? Y¹b?×?Ð

XOMG?ð ôË XOM?Lð U ¢ ∫t?MŽ tK « w— ÊU?L¦?Ž ‰u tM? Ë Ÿ¹b(« oK²?š«Ë »c

Æ©≤®©¢XLKÝ√ cM

¡UOý√ —U?³Š_« s ÊuF?L ¹ rN?½√ ô≈ »U²J? « ÊuLK?F¹ ô 5O? √ rNM Ê√ vM?F*U

Æ»U²J « s UN½uME¹ WIK²

¨tK « t e½√ ÎUÐU² ôË ¨tK « tKÝ—√ ÎôuÝ— «u bB¹ r Âu ∫Êu?OÒ Ô_«® ∫Íœ—ËU*« ‰U

¡ULK?Ž rN Æ©≥®©tK « b?MŽ s «c?¼ ∫rN u? ‰UN?' «u U? Ë ¨rN¹b?¹QÐ ÎU?ÐU²? «u³?² Ë

Æ»cJ «Ë V¹cJ² « 5Ð «uFLł s¹c « œuNO ≈

ÁbFÐ U Ë vMF*« «c¼ vKŽË ¨»cJ UÐ W¹ü« w ¢]w ½U Ó√ ¢b¼U? Ë ”U³Ž sÐ« d Ë

Âö vKŽË ¨œu?NO? ≈ Â«uŽ r¼Ë ¨ÊËƒd?I¹ ôË Êu?³²?J¹ ô s?¹c « rN?Ð bB?I¹ Êu?O _«

¨XI³Ý W¹¬ w 5 d?;« d – ÂbIð t½_ ªÍbM?Ž bOFÐ u?¼Ë ¨Êu d;« tÐ œ«d*« Íœ—ËU*«

rŁ ¨ÊUI?O²?Ýô«Ë rKF? « l n¹d?×²? UÐ «Ëb?½UŽ s¹c? « r¼¡UL?K?Ž d – b? v UF?ð tK U?

Ê√ tOKŽ r UF « Ê_ ¨¡«uÝ ‰öC « w rN½√ vKŽ t³½Ë ¨r¼ËbK s¹c « ÒÂ«uF « UM¼ d –

Æ©¥®rKF « s sJL² u¼Ë sE «Ë bOKI² UÐ vd¹ ô Ê√ w UF « vKŽË ¨tLKFÐ qLF¹

∫Í√ ÊU ½ù« ÁUML²¹ U w¼Ë ‡ ˝rNO½U? √ pKð˚ ∫v UFð t uI ¨WOM √ lLł ≠≥

Æ¥≥¥ Ø±∑ WOLOð sÐô ÈËU²H « ŸuL ¨ ±∞µ Ø ± dO *« œ«“ ¨±∂π ¨±∞∂ Ø ± eOłu « —d;« ∫dE½« ©±®

Æ ≥∞± Ø± ÊUO³ « l Uł w ÍdOD « bMŽ ÁUMF0 u¼Ë ¨±∂π Ø ± eOłu « —d;« ©≤®

Æ ±µ∞ Ø± ÊuOF «Ë XJM « ©≥®

wÐ_ .dJ « »U²J « U¹«e v « rOK ? « qIF « œUý—≈ ¨±µ∑ Ø± ·UAJ « ¨≤≤ Ø± ÍbŠ«uK? eOłu « ∫dE½« ©¥®

Æ±µ≥ Ø± œuF «

٣٢



rNÚ²?]M? U?L³? ?Š ]w½U? √ ÊÚu?]ML?²?¹ sJ? ¨Ó»U?²J? « Êu?L?K?F¹ ô Í√ ¨tO?N?²?A?¹Ë t³K?D?¹

Ê√Ë ¨r¼U¹UD Ð r¼cš«R¹ ôË rNLŠd¹Ë rNMŽ uHF¹ ‡ t½U×?³Ý ‡ tK « Ê√ s r¼Ô—U³Š√

U U¹√ ô≈ rN L?ð ô —UM « ÒÊ√ s r¼—U³?Š√ rNOMLð U? Ë ¨rN ÊuFH?A¹ Ó¡UO³½_« r¼Ó¡U?Ð¬

ÆrN zUÝƒ— rŽ“ vKŽ »U²?J « v ≈ …bM² *« W?ž—UH « rNO½U? √ s p – ÔdOžË ¨…œËbF

Æ©rN fO U tK « vKŽ ÊuML²¹ rN½√ wMF¹ ¢]w ½U Ó√ ô≈¢® ∫…œU² ‰U

—]bÓ ÍÓ√ „^dÔ ¹ U p ÔtK « vÓMÓ ∫‰UI¹Ë ¨—]b vMF0 vÓMÓ s ¨d?¹bI² « w½U _« ≠¥

∫Ôd ŽU]A « Ó‰uÓ tM Ë ¨„^dÔ Ó¹ U p tK «

w ½UÓLÚ « pÓ wMÚLÓ¹ UÓ Ów öÔð v]²ÓŠ tÔKÓFÚ Ó√ Ó·ÚuÓÝ Ì¡ÚwÓA ÚsÓ uÔIÓð öÓ

Æv UÓFÓð Ôt]K « ÓuÔ¼ÓË ¨Ô—=bÓIÔLÚ « pÓ Ô—=bÓIÔ¹ ÚÍÓ√

Æ©±®ÁUML²¹ U —e×¹Ë t H½ w —bI¹ wML²*« Ê_ ∫ÊUOŠ uÐ√ ‰U

∫¡UM¦²Ýô« w ¡ULKF « V¼«c

fMł s vK²Ô¹ U Ë v]ML²Ô¹ U fO –≈ UFDIM ¡UM¦²Ýô« Êu w n Uš s —√ r

t½_ ¨rK?F « iF?Ð …¡«d?I? « œ«b?²?Ž« vK?Ž q u U?Ð ‰u?I? « b?Š_ fO? Ë ¨»U?²J? « rK?Ž

‰U ïFÐ U?³Ł≈Ë rJ?(« iFÐ s vM¦?² ?*« Ã«dš≈ u¼Ë ¨f U?)« ”UÝ_U?Ð œËœd

fO w½UF?*« tðU¼ s «b?Š«Ë Ê_ lDIM? ¡UM?¦²ÝôU? œ«d*« ÊU? ULH?O Ë ∫—u?ýUŽ sÐ«

Æ©≤®»U²J « rKŽ s

Ô“uO ¨qB²*U? t½√ ÌrOLð ÔWG Ë t³?B½ Ô»ułË “U(« ÔW?G ∫ÊU²G tO l?DIM*«Ë

ÆÔŸU³ðù«Ë ÔVBM « tNÚ³ ýË wHM « bFÐ tO

tO tÔ ušœ r]¼ÓuÓ²Ô¹ yÂU?Ž tK³ U ]Êú lDI?M*« ¡UM¦Ýô« s Ô‰b?³ « tO Ô“u¹ U? U] Q

lDIM*« ¡UM¦²Ýô« s ‰b³ « tO “u¹ U U √Ë¢ ∫ÁbOÝ sÐ« ‰U Î«“U tK³ U2 ‰bÚ³ÔO

”ËdF « ÃU?ð ¨±µ∞ Ø± Íœ—ËUL?K ÊuO?F «Ë XJ?M « ¨¥µ≥ Ø± Wžö³? « ”UÝ√ ∫d?E½«Ë Æ ¥≥µ Ø± d×?³ « ©±®

Æ©vM ®

Æ ∏π Ø± gHšú Ê¬dI « w½UF ∫dE½«Ë ¨µµ∑ Ø± d¹d×² « ©≤®


٣٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

sJ¹ r Ê≈Ë ¨“U;« o¹dÞ vK?Ž tM ‰b³ « ` p c Ë ¨Âu?LŽ tK³ U?LO qO ?²¹ t½S

Æ©±®¢WIOIŠ tM wM¦² *« s ÎUCFÐ

∫5NłË UNÔ³B½ ÔqL²Ú×ÓO ¨‰Ë_« »ÚdÓC « s W1dJ « ÔW¹ü«Ë¢

Æ»U²J « s Ï‰bÐ t½√ ∫w½U¦ «Ë ÆlDIM*« ¡UM¦²Ýô« vKŽ ∫ULÔ¼ÔbÓŠÓ√

]ô≈˚ ∫‰U t]½S? ¨Ì·Ëc×? qF?HÐ —b?B*« vK?Ž tÓ³?ÚBÓ½ Ê√ ¡U?I³? « wÐ√ Âö Ôd?¼UþË

t½u]M?LÓ²?¹ ÚsJ ∫Í√ ¨rK?F « fM?ł s X O? ]w½U _« ]Ê_ ¨lD?IM? ¡UM?¦²?Ý« ˝]w½UÓ Ó√

Æ©≤®¢lDIM*« ⁄]dÓH*« ¡UM¦²Ýô« »UÐ s ÁÓbMŽ ÔÊuJO ]w½U √

W¹¬ w tÐ UM?¼ ¡UM¦?²Ýô« t³A?¹ s¹d H?*« iFÐ Ê√ Užd?H tŽU?DI½U?Ð ‰uI « b? R¹Ë

ÆsE « ÊuF³²¹ ∫Í√ ©sE « ŸU³ð« ô« rKŽ s tÐ rN U ® ±µ∑ ¡U M «

∫Òłd² « ≠

¨5¹“U?(« WG? w lDIM?*« ¡UM?¦²Ýô« tłË vK?Ž vM¦?² ?*« VB½ ÍbM?Ž `łd²?¹

w½U¦ « vMF*« q¹ËQ² « q¼√ tOKŽ U d?¦ Q vMF*« YOŠ s U √ ¨©sJ ® vMF0 ©ô≈®Ë

·UM? √ s lÐ«d? « ŸuM? « d – U?N?O W?¹üU? ¨ U¹ü« ‚U?O?Ý l o «u²?*« u?¼Ë Ÿ U¦? «Ë

‰Ë_« vMF*« s WO?DŽ sÐ« tLN? U UC?¹√ «c¼ b¹R?¹Ë ¨ÊËbKI*« Â«u?F « r¼Ë ¨œuN?O «

vMF?*« ‰u?šœ ‡ q Q?² U?Ð t½√ ‡ XE?ŠôË ¨rN?OK?Ž u?K?²*« ŸU?L?Ý œd? v ≈ …Ëö²? « œd?Ð

ÊuFL ¹ U W× r¼d¹bIð Ê_ ªbŠ«Ë vMF v ≈ WFÐ—_« w½UF*« ‰ËR² ÜC¹√ lÐ«d «

Æd¹bI² « vKŽ W³ðd² w½U _U ¨w½U _UÐ t³KÞË wNA² « vKŽ rNKL×¹ tÐ rNI¹bBðË

wMF¹ ö UŠułd Ë√ UHOF U¹√— wðU×?Ołdð w ÔXKFł v² t½√ UM¼ tO³M² « ^œË√Ë

ÁdO?ž 5ÐË tM?O?Ð lL'« sJ? √ v²? t½≈ qÐ ¨t½öD³?Ð rJ?(«Ë Áœ—Ë√ t½Qý s s¹u?N?² «

‰«u _« pKð W×BÐ ‰uI?½ UM½S ÜNM?OÐ œUC² « lHð—«Ë ¨t W?M¹U³*« Èdš_« ‰«u _« s

Æ ≥µ≥ Ø≥ Ê¬dI « »«dŽ≈ ©±®

Æ ≤∞π Ø± ÊuB*« —b « ©≤®

٣٤



s Ìl «uł w ¡U?ł b? Ü?N?FO?L?ł Ÿd?A « b? U?I? s Êu?Jð Ê√ lM?1 ôË Ü?N?K

ÔWÓ ÓQ?Ú ?ÓLÚ «¢ ∫wÐd?F? « sÐ« ‰U? ¨rK?F « q¼√ s d?zU?B?³ « u? Ë√ «c?¼ w wðËb? Ë ¨rKJ? «

ÓÊUÓ ]e « ]ÊS?Ó ª t²Ú ÓË w Ó‰«Ób ł ô Óœ«Ó—Ó√ ∫ =ZÓ×?Ú « w Ó‰«Ób ł ôÓË˚ ∫v UÓF?Óð t ÚuÓ ∫ Ô…Ód ýU?ÓFÚ «

Æ t²Ú ÓËÓË t ÚuÓ¹ v ≈ Óp Óc Ð ÓœUÓFÓ Ó÷Ú—Ó_«ÓË «ÓuÓL] « Ôt]K « ÓoÓKÓš ÓÂÚuÓ¹ t ²Ó¾ÚOÓNÓ Ó—«ÓbÓ²ÚÝ« ÚbÓ

Ús ÓÊUÓ ”U?]M? « Ús Ìb?ÓŠÓ√ =qÔJ? ÓWÓ Ód?ÓF? Ð Ó·u?Ô Ôu?Ú « ]ÊSÓ ªt?FÚu?Ó w Ó‰«Ób?ł ô ∫ ÓqO? ÓË

Æ©≤®¢ ÏÒ ×Ó sÚOÓ ÚuÓIÚ « ö ÓË ¨Úr¼dÚOÓž Ús ÚËÓ√ ©±® fÚLÔ×Ú «

w ÚrÔ²MÓMÚÓ√ ÚË

Ó√ ¡UÓ

Ò

M« WÓ³ÚD?š Ús tÐ rÔ²Ú]

dÓŽ UÓLO ÚrÔJÚOÓK?ÓŽ

ÓÕUÓMÔł ôÓË˚ ∫v UFð tK « ‰U ≠

UÎËÔdÚF] Îô

Úu?Ó «uÔuÔI?Óð ÊÓ√ ]ô≈ «ÒÎdÝ ]sÔ¼ËÔb

Ž«Óu?Ôð ]ô sJÓÓË ]sÔNÓ½ËÔ

d?ÔÚcÓ²ÓÝ ÚrÔJ?]½Ó√ Ôt]K«

ÓrKÓŽ

ÚrÔJ?ÔH½Ó√

ÚrÔJ

ÔH?½Ó√ w UÓ Ôr?ÓKÚFÓ¹ Ót?]K« ]ÊÓ√ «uÔL?ÓKÚŽ«ÓË ÔtÓK?Ół

Ó√ Ô»UÓ²?JÚ« ÓmÔK?Ú³Ó¹ v]²?ÓŠ ÕUÓJ?

Ò

M« Ó…Ób?ÚIÔŽ «u?ÔeÚF?Óð ôÓË

Æ›≤≥µ ∫…dI³ «¤ ˝ÏrOKÓŠ

Ï—uÔHÓž Ót]K« ]ÊÓ√ «uÔLÓKÚŽ«ÓË ÔÁËÔ

—ÓcÚŠUÓ

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

∫tM vM¦² *« ≠

Ë√ ¨©«ÎÒd Ý ]sÔ¼ËÔb?Ž«ÓuÔð ]ô® Âu?LŽ Ë√ ©tÐ ÚrÔ²?Ú]d?ÓŽ UÓL?O ÚrÔJ?ÚOÓK?ÓŽ ÓÕU?ÓMÔł ôÓË® Âu?LŽ

ÆÁu×½Ë ©¡wAÐ® Ád¹bIð ·Ëc× —Ëd Ë√ Ü¼bŠË ©«ÎÒdÝ®

Æ©]ô≈® ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

ÆW ËdF …bŽ«u Ë√ ¨·ËdF ‰u ∫vM¦² *« ≠

¡U? ?M? « s¼ W?¹ü« w ¡U? ??M? U?Ð œ«d?*« ∫s¹d? ?H?*« b??M?Ž «œd?H?*« iF?Ð w½U??F? ≠

Æ©≥® ` _« vKŽ szUÐ ‚öÞ Ë√ …U Ë s «b²F*«

dzU?Ý s eO?L²? «Ë qC?H « rN? ÊËd¹ «u?½U rN?½_ p c?Ð «uL?Ý ªV³ ?Ð rN?Ð j³ð—« s Ë «Ëb? Ë s Ë g¹d? ©±®

¨…«d?Ž XO?³? U?Ð Êu? u??D?¹ ôË ¨W?H? œe? s Êu??C?O?H?O? ¨tK?? « Âd?Š ÊU?]D? Ë W?J? q¼√ s?×?½ Êu? u?I?¹ ”U?M?? «

Æp – dOžË ¨p M « s s¹bzUŽ U¼dNþ s uO³ « ÊuKšb¹ôË

Æ≤∂µ Ø± Ê¬dI « ÂUJŠ√ ©≤®

Æ≥∑ Øµ Â_« ∫dE½« ©≥®


٣٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

∫u¼ qOI tO q¹ËQ² « q¼√ V¼«c œbFð ∫ ^d= «

ÔhO BÚM?]² « ÓuÔ¼ ∫ Ô`¹d?ÚB]²? «ÓË Æ…bF « b?FÐ U?NŠUJ?½ w t²O?MÐ U×?¹dBð —U?³šù« ≠ ±

¢p× U½ w½S p HM?Ð wMOðuHð ô¢ ∫`¹dB?² « s Ë ÁdÚ cÐ ÔÕUÓBÚ ù«ÓË ¡wA? « vÓKÓŽ

ÆwNM « tO ≈ tłu²¹ «c¼Ë

Ô‰ÚuÓI?Ú « Óu?Ô¼ ∫Ôi¹d?ÚF?]²? «ÓË ¨…bF? « b?F?Ð U?N?ŠUJ?½ w t²?O?M?Ð U?C¹d?F?ð —U?³?šù« Ò?Ð√Ë

wMI³? ð ô ∫t uI?Ð =w ÓuÚK U?Ó¼ÓdÔ ÚcÓ¹ ÚÊÓQ? ¨ tO >hÓMÐ ÓfÚO?Ó ÓË ¡Úw]A « œuÔB?ÚIÓL ÔrN?ÚHÔLÚ «

u×½Ë ¨ÊU —=b?Ô U Ë ¨Â«d ¡UH? _ rJ½≈ ¢Ë√¢ wML?KFð v²Š U?NłËeð ô ∫wM?F¹ ÜNÐ

ÏWÓKOLÓ?Ó p]½≈ Ë√ ¨Vž«d pO w=½≈ ∫‰uI?O ¨ÌWÓDÝ«ÓË ÓÊËÔœ UN?O ≈ Óp ÓcÐ ÓdO?AÔ¹ ËÓ√¢ «c¼

r²?N?¹ Ê√ i¹d??F?²? « s Ë Æ«Îd??ÚO?Óš pÚO?Ó ≈ Ïo zU??Ó ?Ó Ót]K? « ]Ê≈ÓË ¨ ¡U??Ó ?=M? « w w ²??ÓłU?ÓŠ ]Ê≈ Ë√

Õb1 Ê√ Ë√ Ü¹«bN « UN? ÂbI¹ Ë√ ¨…bF « w U?N²¹UŽ—Ë UN²? bš vKŽ ÂuI¹Ë U?N½ËRAÐ

qF?ÔÓ ¨l?Ý«Ë i¹d?F²? « »U?ÐË ¨Ã«Ëe? U?Ð i¹d?F?²? « W?N?ł vK?Ž Ád?ŁP? d? c¹Ë t? H?½

ÆW¹UMJ « s tO U* fHM « w ]s Ô√ U Ë —ULù« W eM0 i¹dF² «

Ê√ UN U¦O c?šQ¹ Í√ ¨…bF « ¡UC?I½« bMŽ tM U?Nł«Ë“ vKŽ ‚U¦O*«Ë …b?¼UF*« ≠ ≤

rN Êb?F? _® p c? Ë ¨ÕU?J?½ Í√ d?Ý vK?Ž Í√¢ ∫ÂU?A?¼ sÐ« ‰U? ¨Ád?Ož ÃËe?²?ð ô

ÁbÚIÓŽÓË ÕUÓJ=M UÐ Ó`¹dÚB]² « ÚrÔ²ÚFMÔ ÚbÓ vÓMÚFÓLÚ «Ë¢ pÞ«d vK?Ž Í√ ©rOI² *« pÞ«d

ÕUÓJ=M « w Ï…ÓbÓŽ«ÓuÔ ÚrÔJÓMÚOÓÐ ÓlÓI?Ó¹ ÚÊÓ√ ÚrÔ U]¹SÓ ªi¹dÚF]² « w ÚrÔJÓ ÓÊ –Ô√ ÓË ¨…bF « s “ w

Æ©±® tO ÓbÚIÓFÚ « ÚrÔ²ÚFMÔ Ó5Š

¨bIF? « dNþ√ …b?F « XCI?½« «–S ¨«d?Ý UNðb?Ž w UNłËe?²¹ Ê√ Í√ ¨ÕU?JM « ≠ ≥

u¼Ë ©tK?ł√ »U?²?J? « mK?³¹ v?²Š ÕU?J?M? « …b?IŽ «u? e?F?ð ôË® t u? «c?¼ vK?Ž ‰b¹Ë

u¼Ë ÍuGK « ÁUMF? q √ vKŽ d « q LÔŠ ÊuJ¹ ‰u?I « «c¼ vKŽË ¨©≤®…bF « ¡UCI½«

ÆÊUL²J «Ë ¡UH)«

Æ¥π∞ Ø± wÐdF « sÐô Ê¬dI « ÂUJŠ√ ¨±π∞ Ø± wMG*« ∫dE½« ©±®

Æ≤µ∂ Ø± rOI « sÐô rOI « dO H² « ∫dE½« ©≤®

٣٦



∫ÊUI¹dÞ t Ë ¨r¼dOžË „U×C «Ë wF M «Ë …œU² Ë s (« t U Ü½e « ≠ ¥

ÆÃ«Ëe « rŁ U½e « vKŽ …bŽ«u ≠ √

U½e « v ≈ q u?²O? ªôUO²?Š≈Ë UŽ«b?š UN?O « UH?DK?ð UNŠU?J½ w t²?³ž— Íb?³¹ ≠ »

qłd « ÊU? Ü½e? « ∫‰U ˝«d?Ý s¼Ëb?Ž«uð ô sJ? Ë˚ t u? w ”U³?Ž sÐ« sF Ü?N?Ð

Æ©±®ÕUJM « ÷dF¹ u¼Ë U½e « qł√ s qšb¹

w qłd? « U?N??N?ł«u?¹ 5??Š ¨·U?H?Ýù«Ë ÂöJ?? « s Y d? « œ«d?*«Ë ¨ŸU??L?'« ≠ µ

b¹d¹ ¨XO Ë XO ÊU? p²×J½ Ê≈ ∫U?N ‰uI¹ Ê√ u?¼Ë ¨t H½ s ŸUL?'« i¹dFð

ÆÁu×½Ë ŸUL'« …d¦JÐ t H½ nB¹ ¨·U×K « X% ULNMOÐ Íd¹ U

s vd¹ U?ÎM?Ó ÓŠ U?ÎŽU?ÓL?Ó Íb?ÚMŽ ]Ê≈ pÔ²?O?Ó— Ó‰uÔI?Ó¹ ÚÊÓ√ Óp Ó–ÓË¢ ∫ ^wF? ÓU?ÒA « Ó‰U?Ó

Æ©≤®¢t ×Ú³ÔI tMŽ UÎÒO NÚMÓ ‡ UÎC¹ dÚFÓð ÊU ÚÊ≈ ÓË ‡ «c¼ ÓÊUÓJÓ ÔtÓF uÔł

w½U¦ «Ë ‰Ë_« 5OMF?LK œ«b² « u?¼ –≈ ¨tð«cÐ qI² dO?ž vMF*« «c¼ Ê√ wMþ w Ë

U0—Ë ¨t HMÐ ÕbL²¹ Ê√ ÕUJM « VKDÐ ÕdB*«Ë oŁu² *« ÊQý sL Ü?LNMŽ o²HM Ë

·UHÝù« «cNÐ U?¼—œU³¹ Ê√ ô ¨t½QAÐ U?N¹dGO ‰u?I « w ·UHÝù« v ≈ w¼U?³² « tÐ Èœ√

U¼—uH½ v ≈ …UŽb? ÊUJ p – tM ÷d²? « u Ë ¨ U bI ÊËœ tO? ŸËdA «Ë ‰uI « s

ÆtKNłË tH ÝË t²ł«cÝ vKŽ W ôœ p – q¦0 «—«bÐ UN²%UHL ¨tMŽ ·«dB½ô«Ë tM

rKŽ ¨«dÝ …bŽ«u*« sŽ wN½ «–≈Ë ªsNMOÐË rJMOÐ ULO Î«dÝ Î«bŽË Í√ ¨—«dÝù« ≠ ∂

Æv Ë_UÐ «dNł …bŽ«u*« sŽ wNM «

Æ©≥®ÂbIð U lOLł qLAO ÂuLF « tÐ œ«d¹ ≠ ∑

ÜIK?D sNÐ Áu?K)« sŽ wNM? « vMF vK?Ž UC¹√ t?KLŠ sJ?1 t½√ w dNE?¹Ë ≠ ∏

Æ¥∑≤ Ø≤ —uŁQ*UÐ dO H² « w —u¦M*« —b « ∫dE½« ©±®

Æ≥∑ Øµ Â_« ©≤®

¨w³ÞdI « ‡ Ê¬dI « ÂUJŠ_ l U'« ¨≤≤∑ Ø± ”U×M « Ê¬dI « w½UF Ë ¨±¥± ÍuG³K q¹eM² « r UF ∫dE½« ©≥®

Æ≤µ Ø≥ —uŁQ*UÐ dO H² « w —u¦M*« —b « ¨≤∏¥ ¨±¥¥ Ø± ·UAJ « ¨±π± Ø≥


٣٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ÊU? ô≈ …√d? U?Ð qł— Êu??K? ?¹ ô¢ ∫‰U? £ t?ÒK? « ‰u?Ý— Ê√ n¹d?A?? « Y¹b?(« wH?

v ≈ ·ËdF*« ‰uI? « rJ sJ Ë s?NÐ Ï…uKš r?JM sJ¹ô v?MF*U ¢U?LN¦? UŁ ÊUD?OA «

‰uI? « U?N?M? vM?¦?²?Ý« …uK?)« sŽ wN?M? « b?F?³? ¨…u?K?š dO?ž w s?NO? ≈ Ë√ ¨sN?zU?O? Ë√

ÆrKŽ√ v UFð tK «Ë ¨…uK)« fMł s fO ‰uI « Ê_ ÜFDIM ¡UM¦²Ý« ·ËdF*«


s¹d H*« bMŽ vMF*« ŸuMðË ¨tM vM¦² *« w ôUL²Š« s ÂbIð U vKŽ Vðdð

∫qOI ¡UM¦²Ýô« Ÿu½ w UC¹√ ·ö²š«

∫5NłË s wðQ¹Ë Ï⁄dH ‡ »U³ « q √ vKŽ ‡ ÏqB² ≠

‰uI? U? ¨—bB?*« s Í√ ©«ÎÒd? Ý ]sÔ¼ËÔbŽ«Óu?Ôð ]ô® Âu?LŽ s? ¡UM?¦?²Ýô« ÊU? «–≈ ≠ √

ôÓË® WK?L?' bO? u?ð u¼ ¡U?M?¦²?Ýô« tO?KŽË ï¹d?F?² « u?¼Ë ¨tO? ÊË–Q*« u?¼ ·Ëd?F*«

ô Í√ ¨wNM « tO?KŽ ‰b¹ U?2 ÎUž]dH? ¡UM?¦²Ý« Êu?J¹Ë ©tÐ ÚrÔ²Ú]d?ÓŽ UÓLO? ÚrÔJÚO?ÓKÓŽ ÓÕUÓM?Ôł

o¹dD?Ð ÊuJ?ð U w¼Ë ¨ÎU?Ždý Ì…d?JÚM? ÓdO?ž W Ëd?F Î…b?Ž«u ô≈ U?] Î…bŽ«u? s¼ËbŽ«u?ð

sN «u? uI?ð ô ∫vMF?*U ¨·Ëc?;« —bB?*« s ¡UM?¦²?Ý« ÊuJ?O ¨`¹u?K²? «Ë i¹dF?² «

Æ©±®U ËdF Îôu ]ô≈ tÐ sN½ËbFð Îôu

Òs¼ËbŽ«uð ô Í√ ©¡wA?Ð® Ád¹bI?ð ·Ëc× —Ëd? s ¡UM?¦²Ýô« ÊU? Ë√ ≠ »

©Ê√® s ∫·c?×? ï¹d?F?² « u?¼Ë ¨·Ëd?F? ‰u?I?Ð ô≈ ¨‰«u? _« s ‰u?I?Ð U?ŠU?J?½

Æd'« ·dŠ

∫5NłË s ¨lDIM ≠

v ≈ tz«œ_ ªtOKŽ ¡UM¦?²Ýô« lD ÍdA ? e « lM Ë ©s¼ËbŽ«uð ô® Âu?LŽ s ≠ √

u X½√Ë ¨tOKŽ q U?F « jK ð ^`?BÓ¹ ô t½√ wMF¹ Ói¹d?F² « ô≈ ]sÔ¼Ëb Ž«u?ð ô ∫Óp u

Ê¬dI « »«dŽ≈ ¨≤∏¥ ¨±¥¥ Ø± ·UA?J « ¨≤π∞ Ø± .dJ « »U²?J « U¹«e v ≈ rOK? « qIF « œUý—≈ ∫d?E½« ©±®

Æ¥ Ø≤ ÁbOÝ sÐô

٣٨



ÆÎ«bŽ«u fO Ói¹dF² « ]Ê_ ] BÓ¹ r ¢i¹dF² « ]ô≈ ]sÔ¼ËÔbŽ«uð ô¢ ∫XK

vKŽ u¼ qÐ tOK?Ž q UF « jK ?ð ÔW]× tÞdý Ús fO? ÓlDIM*« ¡U?M¦²Ýô« ]ÊQ?Ð ]œÔ—Ë

U ô≈ Óœ«“ U ∫u×?½ p – tO ^ BÓ¹ ô r Ë ¨q U?F « jK ð tO? ^ BÓ¹ Ìr ∫5?L

ÆW¹ü« tM Ë ¨©±®ÓhÓIÓ½

Ã—bM?¹ ô i¹d?F²? « u?¼Ë ·Ëd?F*« ‰u?I? « Ê_ ©Î«]d? Ý® s ¡UM?¦?²Ýô« ÊU? Ë√ ≠»

sJ d¹bI² «Ë ¨sJ vMF0 ô≈Ë ¨t½UOÐ o³?Ý U2 tðdÒ dO Hð ÒÍ√ vKŽ ©d «® X%

ÆmzUÝ i¹dF² «

∫Òłd² « ≠

ÂbF? ¨tK u?Ð ‰u?I « vK?Ž ¡U?M¦?²Ýô« qB?H?Ð ‰uI? « ÍbM?Ž Âb?I²?¹ t½U?OÐ o³?Ý U2

s ”U?Ý√ vK?Ž ¡U?ł t½_Ë ¨q¹ËQ?ð öÐ tO? vM?F?*« »d?I? Ë ¨d?¹b?I??ð v ≈ tF? W?łU?(«

rJ×? ¨W?IÐU? ? « fÝ_« s lÐ«d « ”U?Ý_« u?¼Ë UN?O?KŽ «u?B?½ w² « ŸU?D?I½ô« f?Ý√

tKLŠ Ê_Ë ¨tFDIÐ rJ?Š p c ÊU U Ë ¨wN½ tM? vM¦² *« rJŠË d? √ vM¦² *«

ÆU¼d¦ √ lM²LO 5K «u « V¼c U √Ë WIÐU « w½UF*« W U tF dÔCÚ×Óð lDI « vKŽ

vKŽ ¨lÐ«d? «Ë w½U?¦? «Ë ‰Ë_« vM?F*U? W?I?ÐU ? « w½U?F?*« s Íb?MŽ `łd?²?¹ U? U √Ë

ÆU¼œ— sJ1 ôË s¹d H*« bMŽ …œ—«Ë ¨WŠułd w½UF*« WOIÐË ¨—u c*« UN³Oðdð

ÎWÓC¹d?Ó ]sÔNÓ ÚrÔ²ÚÓ

d?Ó ÚbÓÓË ]sÔ¼u^?ÓLÓð ÊÓ√ qÚ³Ó s? ]sÔ¼uÔLÔ²?ÚI]KÓÞ Ê≈ÓË˚ ∫v UFð t?K « ‰U ≠

ÈÓuÚI]²K

Ô»ÓdÚÓ√ «uÔH?ÚFÓð ÊÓ√ÓË ÕUÓJ

Ò

M« Ô…ÓbÚI?ÔŽ ÁbÓOÐ Íc]«

ÓuÔHÚF?Ó¹ ÚË

Ó√ ÓÊuÔHÚFÓ¹ ÊÓ√ ]ô≈

ÚrÔ²ÚÓ

dÓ U?Ó ÔnÚBMÓ

Æ›≤≥∑ ∫…dI³ «¤ ˝ÏdOBÓÐ ÓÊuÔKÓLÚFÓð UÓLÐ Ót]K« ]Ê≈

ÚrÔJÓMÚOÓÐ ÓqÚCÓHÚ« «

ÔuÓMÓð ôÓË

oKD*« v ≈ œuF¹Ë ¨vL *« dN*« ÔnÚB½ U?ÓNÓ ¨÷ÚdÓHÚ « ÓbÚFÓÐÓË fO ÓLÚ « ÓqÚ³?Ó WÓI]KÓDÔL‡ «

U?E?H?ŠË U?¼d??ÞU?) «d?³?łË ‚ö?D? U?Ð U?N??M? t c?²?Ð« U??L?Ž ÷u?Ž p –Ë ¨d??šü« tH?B?½

ÆUN² «dJ

Æµ¥∂ Ø± ÊuB*« —b « ¨µ≤≥ Ø≤ jO;« d×³ « ∫dE½« ©±®


٣٩ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

r²d U nBM Ë√ ¨‰«uŠ_« ÂuLŽ ∫tM vM¦² *« ≠

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

Æv ≈ U UC ©ÊuHF¹® s —bB*« ∫vM¦² *« ≠


r²IHð«Ë dN?*« s r²OL?ÝË -—b U nB½ sN?K Í√ ˝r²d U? nBM ˚ ≠±

Ær²d U nB½ Vł«u U Ë√ ¨tOKŽ

UN? VłË Íc? « nBM? « „d?²ðË j I? ?Ôð vMF?0 ¨ U?I?KD?*« ˝Êu?HF?¹√ ô≈˚ ≠≤

ÆU dJðË WŠULÝ

nBM « „d²?¹Ë jI ¹ vM?F vKŽ wN ¨d?N*« ‚UÝ b? ÊU Ê≈ ˝ ÓuÔHÚF?Ó¹ ÚËÓ√˚ ≠≥

t½√ Ë√ ¨…œU¹e? «Ë ‰c³? « vM?F0 w?N ¨d?N*« o ?¹ U?* ÊU Ê≈Ë Ü? d?JðË W?ŠU?LÝ d?šü«

Æt bŽ vKŽ ‚u « qŠ VOKGð Ë√ ¨WK UA*« »UÐ s «uHŽ w=LÔÝ

ÓnÓK?Ó²?Úš« ÏW?ÓK? C?ÚF?Ô Ów¼ÓË ¢ ∫wÐd?F? « sÐ« ‰U? ˝ ÕU?ÓJ?=M? « Ô…Ób??ÚI?ÔŽ Áb?ÓO? Ð Íc?] «˚ ≠¥

∫ÓuÔ¼ ÓqO IÓ ∫UÓNO Ô¡UÓLÓKÔFÚ «

ÌrFÚDÔ ÔsÚÐ Ôd?ÚOÓ³?Ôł ÓË V=OÓ ?ÔLÚ « ÔsÚÐ ÔbO?FÓÝÓË Ï Ú¹Ód?ÔýÓË ¨V UÞ wÐ√ sÐ« yw K?ÓŽ ÔtÓ UÓ ∫ ÔÃÚË]e? «

= Ó Ó√ w ^w F U?]A? «ÓË ÓW?ÓHO?M?ÓŠ uÐ√Ë Íb?Š«u? «Ë ¨Íd³?D? « ÔÁÓ—U?Ó²Úš«ÓË ¨Í —Úu?]¦? «ÓË Ïb ¼U?Ó?Ô ÓË

ÁbOÐ ∫Í√ ·U?C ·cŠ vK?Ž ˝ÕUJ?M « …bI?Ž ÁbO?Ð˚ ∫t u ÊuJ?¹ tOK?ŽË ÆtÚOÓ ÚuÓ

ÌÁuÔł ÔuÐ rN uI «u?]Ó²ÚŠ«ÓË ¨‚öD UÐ UN?KŠ ¡Uý «–≈Ë Ü¼UIÐ√ ¡U?ý «–≈ ÕUJM « …bIŽ qŠ

∫ÏWÓŁöÓŁ UÓNÔÐUÓ³Ô Ì…ÓdO ¦Ó

vÓK?ÓŽ ÓqL?Ô×?Ó ÎöÓL??Ú?Ô «Îd?Ú – W?Ó¹ü« Á c?Ó¼ w? Ó‚«Ób?]B? « Ód?Ó Ó– v U??ÓF?Óð Ót]K? « ]ÊÓ√ ∫Ô‰]ËÓ_«

ÚsÓŽ ÚrÔJÓ ÓsÚ³ Þ ÚÊS?Ó ÎWÓK?Ú×½ ]sN?ðUÓ ÔbÓ Ó¡U?Ó =M? « «uÔð¬ÓË˚ ∫v U?ÓFÓð t u w d?] ÓH?ÔLÚ « rJ?;«

«–≈ ‚«Ób]B « ‰u?Ô³Ó w ÃÚË]e?K v U?ÓFÓð Ôt]K? « ÓÊ –ÓQÓ ˝U?Î¾¹d?Ó UÎ¾O?MÓ¼ ÔÁu?ÔKÔJ?Ó UÎ ?ÚHÓ½ ÔtÚM? Ì¡ÚwÓý

٤٠



Æt ÚdÓ²Ð …Ó√ÚdÓLÚ « ÔfÚHÓ½ ÚXÓÐUÓÞ

öÓ «Î—U?ÓD??ÚM? ]s?Ô¼«Ób?ÚŠ≈ ÚrÔ²??ÚO?Óð¬ÓË ÌÃÚËÓ“ ÓÊU??ÓJ?Ó ÌÃÚËÓ“ Ó‰«Ób??Ú³??²?ÚÝ« ÚrÔðÚœÓ—Ó√ ÚÊ≈ ÓË ˚ ∫t u?? Ë

U]L ÓcÔšÚQÓ¹ ÚÊÓ√ ÓÃÚË]e « v UÓFÓð Ôt]K « vÓNÓMÓ ˝UÎMO³Ô UÎLÚŁ≈ ÓË UÎ½UÓ²ÚNÔÐ ÔtÓ½ËÔcÔšÚQÓðÓ√ UÎ¾ÚOÓý ÔtÚM «ËÔcÔšÚQÓð

ÆUÓNÓ öÓÞ Óœ«Ó—Ó√ ÚÊ≈ Ó…Ó√ ÚdÓLÚ « vÓðÓ√

ÁcN ˝P?Ó UÓ ?Ó¹ ÊÓ√ ô≈ UÎ¾?ÚOÓý ÒÓsÔ¼u?ÔLÔ²?ÚOÓð«Ó¡ P?ÒÓL «ËÔc?ÔšÚQÓð ÊÓ√ ÚrÔJ?Ó ÒÔq×Ó¹ ôÓË˚ ∫t u? Ë

ÆWłËe « ‰U cš√ s ¡wý w t ‰ušœ ô w u « Ê√ vKŽ ‰bð WLJ× W¹ü«

5?Ð d?z«œ U?L?J?;« s Âb?I?ð U?L?O? „d?²? «Ë c??š_« –≈ rJ?;« v ≈ tÐU?A?²?*« œd?M?

Æ5łËe «

ÓlO? L?Ół Ô‰Ôc?Ú³?Ó¹ ÔÁU?ÓM?ÚF??Ó ∫ÕU?ÓJ?=M? « Ô…Ób?ÚI?ÔŽ Áb?ÓO??Ð Íc?] « Óu?ÔH?ÚF?Ó¹ ∫v U?ÓF??Óð t Úu?Ó ∫w½U?]¦? «

ÆÓjÓIÚÝÓ√ vÓMÚFÓLÐ UÓHÓŽ ∫Ô‰UÓIÔ¹ UÓLÓ ¨Ó‰ÓcÓÐ vÓMÚFÓL Ð UÓHÓŽ ∫Ô‰UÓIÔ¹ ‚«Ób]B «

ÔtÔ ÚdÓ²?Ó ‚ö]D U? Ð UÓN?Ô²?Ú ÓcÓ²?ÚÐ«ÓË ]q×Ú « ÔXÚK? ½ Úb?Ó w=½Ó_ UÓN?Ó Ó‰UÓL?Ú « Ô„Ôd?ÚðÓ√ UÓ½Ó√ ∫ÔÃÚË]e? « Ô‰uÔI?Ó¹Ó

ÆWÓLzö « Ús ÔhÓKÚšÓ√ ÓË ¨ÈÓuÚI]²K Ô»ÓdÚ Ó√

w qCH « Ê√ vK?Ž ‰b¹ ÚrÔJÓM?ÚOÓÐ ÓqÚC?ÓHÚ « «ÚuÓ ?ÚMÓð ôÓË˚ ∫ Ó‰UÓ v U?ÓFÓð Ôt]½Ó√ ∫ ÔY U?]¦ «

w yoÓŠ =w ÓuÚK? ÓfÚOÓ ÓË ¨ÃËe?K? UM?¼ Óp Ó– UÓL?]½≈ÓË ¨ÁdO?ž ‰U? ô t H?½ ‰U ÊU? ½ù« W?³?¼

ÆtÐ qCH²O ‚«Ób]B «

Ï¡UÓDÓŽÓË ¨Ï”ÔËUÓÞÓË ÔWÓ dÚJ ŽÓË ÔsÓ Ó×Ú «ÓË ¨Ì”U]³ÓŽ ÔsÚÐ« ÔtÓ UÓ ªw ÓuÚ « Ôt]½≈ ∫ Ó‰UÓ ÚsÓ ÚrÔNÚM ÓË

Ì»UÓN?ý ÔsÚÐ«ÓË ¨ÌVÚF?Ó ÔsÚÐ Ôb]L?Ó×Ô ÓË ÔW?ÓL?ÓIÚK?ÓŽÓË ÔW?ÓFO? ÐÓ—ÓË ¨ÓrÓK?ÚÝÓ√ ÔsÚÐ ÔbÚ¹Ó“ÓË œU?Ó½=e? « uÐ√ÓË

Æp U Ë ¨Ô…ÓœUÓ²Ó ÓË ¨w ³ÚF]A «ÓË ¨^ÍbÚMJÚ « Ï`Ú¹ÓdÔýÓË ¨Ób¹eÓ¹ ÔsÚÐ ÔœÓuÚÝÓ√ÓË

∫ÏWÓFÓÐÚ—Ó√ UÓNÔ²Ó³Ú Ô½ ªÌ…ÓdO ¦Ó ÌÁuÔł ÔuÐ «uÒÓ²ÚŠ«ÓË

Ó…ÓbÚIÔŽ «uÔ eÚFÓð ôÓË˚ ∫v UÓFÓð t ÚuÓ ÔtÚM ÓË ¨Ï…ÓbÚIÔŽ ÁbÓO Ð ÓfÚOÓKÓ ªÓo]KÓÞ ÚbÓ ÓÃÚË]e « ∫Ô‰]ËÓ_«

Æ ÔtÓKÓł Ó√ Ô»UÓ²JÚ « ÓmÔKÚ³Ó¹ v]²ÓŠ ÕUÓJ=M «

WÓ³ÓÞUÓ Ô Ús Ó‰Ób?ÓŽ U]LÓKÓ ¨ÓÊuÔH?ÚFÓð ÚËÓ√ «uÔHÚFÓð ÚÊÓ√ ô≈ ∫ Ó‰U?ÓIÓ ÓÃ«ÓËÚ“Ó_« Óœ«Ó—Ó√ ÚuÓ Ôt]½Ó√ ∫w½U]¦ «


٤١ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ÆÔÁÔdÚOÓž t Ð Óœ«ÓdÔLÚ « ]ÊÓ√ vÓKÓŽ ]‰Óœ V zUÓGÚ « kÚHÓ v ≈ ÂöÓJÚ « ‰]ËÓ√ w tÐ ¡ËÔbÚ³ÓLÚ « d UÓ×Ú «

ÁbÓO Ð Íc?] « ÓuÔH?ÚFÓ¹ ÚËÓ√˚ ∫v UÓF?Óð t ÚuÓI? ¨ÓsÚD I?Ú Ô¹ ∫vMF?0 ˝ ÓÊuÔH?ÚFÓ¹˚ ÚÊÓ√ ∫ÔY U?]¦ «

ÓuÔ¼ w½U]¦ « kÚH]K « vÓMÚFÓ ÔÊuÔJÓOÓ ª=w ÓuÚ « Ús ô≈ tO Ô◊UÓIÚÝù« Ô—]uÓBÓ²?Ô¹ ô ÕUÓJ=M « Ô…ÓbÚIÔŽ

ÆÂöÓJÚK ÔrÓEÚ½Ó√ Óp Ó–ÓË ¨ tMÚOÓF Ð ‰]ËÓ_« kÚH]K « vÓMÚFÓ

U?] Ó√Ó ¨Ô…Ó√Úd?ÓL?Ú « ÔtÔD?I?Ú ?Ôð Íc?] « ‚ö]D? U??Ð Vł«Óu?Ú « nÚB?=M? « v ≈ Ôlł Úd?Ó¹ Ô‰Úu?ÓI??Ú « ∫Ôl Ð«]d? «

Æ©±®¢ ÏdÚ – ÔtÓ dÚÓ¹ ÚrÓKÓ ÚV Ó¹ ÚrÓ Íc] « ÔnÚB=M «


∫qOI ÜC¹√ ·öš lu W¹ü« w ¡UM¦²Ýô«

w ÎUMO?F ÷Ëd?H*« ÔnB?½ sNK Í√ ¨‰«u?Š_« rŽ√ s Ï⁄dH? qB²? Ï¡UM¦?²Ý« ≠±

ô≈ b?F?Ð U?L? ¨t?Ðu?łË b?F?Ð c?¾??M?O?Š p – jÔI?? ?¹ t½S? ¨s¼u?H??Ž Ó‰U?Š ô≈ ‰U?Š q

UNÔ²K Ë ÚÊÓ√ lI?Óð ÚÊÓ√ ÓlÓMÓ bI t?¹u³O U? öš Íd³JF? « tOKŽË ¨WO? U(« vKŽ VB?²M

Æ©≤®ÎôUŠ

œuF¹ U? tÒKÓŠË ÁbI?F p U?*« ÔÃËe « Ô„d²?¹ Í√¢ ∫wHM(« ÍœU?LF « œu?F ? « uÐ√ ‰U

t=IŠ Ó„dð ÊS? ÎU d?Jð œU²?F*« u?¼ U vKŽ Îö U? UN?O ≈ t UÝ Íc? « dN?Ó*« nB½ s tO? ≈

ÎU³OKGð Ë√ ÎWK U?A ‚ÚuÓ « ÂbŽ …—u w Î«uHŽ p – wL?Ý Ë√ ¨WN³Ôý öÐ Î«uHŽ UNO?KŽ

vM¦² ?*« w …œU¹e « lM v ≈ c?¾MOŠ ¡U?M¦²Ýô« Ôlłd?L t bŽ ‰UŠ vK?Ž ‚ÚuÓ « ‰U(

…œU¹“ öÐ Ô—bI? « «c¼ sNK? Í√ tO ÊU?BIM? « lM v ≈ v Ë_« …—uB? « w t½√ UL? tM

Ô—bI « sN Êu?J¹ ô c¾?MOŠ t½S? s¼uHŽ ‰UŠ w? ô≈ ‰«uŠ_« lOLł w ÊU?BI½ ôË

sN Êu?J¹ c?¾M?OŠ t?½S ÃËe? « uH?Ž ‰UŠ w Ë√ Òj×?M?¹ Ë√ p – wH²?M¹ qÐ —u? c?*«

s bÐ ö w½U¦ « dO H?² « vKŽ U √Ë ‰Ë_« dO H?² « vKŽ «c¼ —bI « p – vKŽ …œU?¹e «

œuF « wÐ_ rOK « qIF? « œUý—≈ ¨±∑≤ Ø≤ jO;« d×³ « ∫dE?½«Ë ¨dO³ ·dB²Ð ¥≥∏ Ø± Ê¬d?I « ÂUJŠ√ ©±®

Æ≤π∞ Ø∑ w šd K ◊u ³*« ¨π Ø≤ ÁbOÝ sÐô Ê¬dI « »«dŽ≈ ¨ ≤πµ Ø±

Æ¥π≤ Ø≤ ÊuB*« —b « ∫dE½«Ë ¨≥π∞ Ø± »U²J « ©≤®

٤٢



Ô»ułu « —uB²Ô¹ ô ÃËe « uHŽ …—u w Ê_ ª©±®ÎUFDIM ¡UM¦²Ýô« qFł v ≈ dOB*«

Íc « w u? « ÔuHŽ œ«d?*« Ê√ tK « t?LŠ— wF? UA?K .bI? « ‰uI? « w Ë Ü½b?MŽ «c?¼ tOK?Ž

∫v UF?ð t u?I?Ð ÔV ?½√ ‰Ë_« Ê√ öš cšQ?*« Ôd?¼U?þ u¼Ë …d?O?G?B? « ÕUJ?½ Ô…b?I?Ž ÁbO?Ð

s ¡wý w fO …dO?GB « =oŠ ◊UI?Ý≈ ÊS Ádš¬ v ≈ ˝Èu?I²K? Ô»ÓdÚ Ó√ Ú«uÔHÚF?Óð ÊÓ√ÓË˚

Æ©≤®¢ ÈuI² «

Ád – s —√ r ¨«b?ł qO?L?ł `L?K? tÐË ¨W?½U²?*«Ë oO?I?×?²? « W¹U?ž w Âö u?¼Ë

qL?Š t½√ Áœu?B?I? W?¹U??žË ¨÷u?L?G? « s ¡wý «c?¼ t? u? nM?²?J?¹ tM??J? Ë ¨Ád?O?ž

∫s¹dO Hð vKŽ W¹ü« w ¡UM¦²Ýô«

w UM?OF? ÷ËdH?*« nB½ sN? ∫vMF?*U W?łËe « s u?HF? « Êu?J¹ U? bM?Ž ∫‰Ë_«

«c¼ vKŽ Êu?J¹Ë ªtÐułË b?FÐ c¾?MOŠ p – jI? ¹ t½S? ªs¼uHŽ ‰U?Š ô≈ ‰UŠ q

Æ‰«uŠ_« rŽ√ s UždH ¡UM¦²Ý«

—bI « «c¼ sNK ∫Í√ ¨tM vM¦² *« w ÊUBIM « lM v ≈ lłdð ¡UM¦²Ýô« …—u Ë

«c¼ sN? Êu?J?¹ ô c¾?M?O?Š t½S? ªs¼uH?Ž ‰U?Š ô≈ ¨‰«u?Š_« lO?Lł w ÊU?B?I?½ öÐ

Æj×M¹ Ë√ p – wH²M¹ qÐ ¨—u c*« —bI «

nBM « vKŽ sN? b¹e ô ∫ÁU?MFL? ÃËe « s uHF? « ÊuJ¹ U? bMŽ ∫w½U?¦ « dO ?H² «

t UÝ Íc « ‡ dN*« nB½ s tO ≈ œuF¹ U tKŠË ÁbIF p U*« ÃËe « „d²¹ Ê√ ô≈ ÷ËdH*«

tMŽ vHŽ U Ê_ ªUFDIM U?M¼ ¡UM¦²Ýô« ÊuJ¹Ë ªU d?Jð ‡ œU²F u¼ U vKŽ ö U U?NO ≈

·ö Ð »u?łu? « tO? kŠö ‰Ë_« nB?M? U ªt?OK?Ž VłË U? fM?ł s fO? ÃËe? «

uÐ√ —U?ý√ tO? ≈Ë ¨W?O?¦?O?(« Ác?¼ s …d?¹U?G?*« vC?²? U? ªtÐ qC?H?ð Íc? « w½U?¦? « nB?M? «

Æ·UMŠ_« bMŽ Í√ ¢U½bMŽ «c¼ tOKŽ »ułu « —uB²¹ ô ÃËe « uHŽ¢ ∫t uIÐ œuF «

Á«d²Ý U* ª«bł nOF ¡UM¦²Ýô« q uÐ ‰uI «Ë ÜC¹√ lDI? « v « ÁdOB ‰Ë_« dO H² « vKŽ UC¹√Ë ∫XK ©±®

ÆlDI « vKŽ fÝ_« d UCð s Òłd² « w

Æ·dB²Ð ≤πµ Ø± rOK « qIF « œUý—≈ ©≤®


٤٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

—bI « «c¼ sNK ∫øÍ√ ¨tM vM¦² *« w …œU¹e « lM v ≈ ¡UM¦²?Ýô« lłdL tOKŽË

ÆsN VłË Íc « —bI « p – vKŽ …œU¹e « sN×M1 ÃËe « uHŽ sJ …œU¹“ öÐ

Ë√ WK UA*« »UÐ s d?N*« o ¹ r Íc « ÃËe « oŠ w? «uHŽ uHF « W?OL ðË ∫‰U

ÆÁbI ‰UŠ vKŽ ‚u K U³OKGð

¨ÊUOŠ uÐ√Ë w³ UF¦ «Ë w³ÞdI « Âeł tÐË ©r²d U nB½® s ¨lDIM ¡UM¦²Ý« ≠ ≤

Æ©±®¢]s¼ cÚšÓ√ fMł s fO nBM « sŽ ]sÔ¼uHŽ ]Ê_¢ ∫ÁÔdOžË WODŽ sÐ« ‰U

∫Òłd² « ≠

W¹Už w tI?×Ð u?HF? « Â«b ?²Ý«Ë ¨Íb?MŽ `ł«d? « u¼ ÃËe « v ≈ w?½U¦ « u?HF? « ^œd

.bI²Ð …—œU³*« w ”UM « ‰«uŠ√ l …dz«œ WEHK U ‡ tO ≈ …—Uýô« XI³Ý UL ‡ “UŽù«

¨WłËe « s ÁU?MF?L ÃËe? « s uH?F « vM?FL U?u³?I ÊU? Ê≈ ¨tO wš«d?² «Ë dN?*«

œ«d?*U? W?łËe?? « v ≈ oÓ ?Ô¹ r tH??B?½ Ë√ d?N??*«Ë ‚öD? « l Ë ÊU?? Ê≈Ë ¨◊U?I?Ýù« u?¼Ë

Æ“UŽù« 5Ž uN «c¼ Ê≈ wÐ—Ë ¨‰c³ « ÃËe « s uHF UÐ

‰Ë_« `ł«d «Ë ∫5?L?O?¦?Ž sÐ aO?A? « ‰U? ¨d?Ł_« Áb?M ?¹ U? u?¼ U?M?¼ X×?ł— U? Ë

Æ©≤®¢£ w³M « sŽ Y¹bŠ tO ÍË— b t½_Ë ¨tOKŽ vMF*« W ôb

¨fM'« ·ö²šôË ¨vMF*« »dI ¨ÍbMŽ —U²<« u¼ ŸUDI½ôU ¡UM¦²Ýô« Ÿu½ U √Ë

ÎôUŠ UN²K Ë ÚÊÓ√ Ÿu Ë lÓMÓ s t¹u³?OÝ tO ≈ V¼– U* t²³ÝUM Ë ¨d¹b?I² « sŽ ÁbF³ Ë

ÆlDI « ô≈ tO fO «c¼ t³¼c vKF

¨tM vM?¦²? ?*« —«bI?* ÌËU ? Ã«dš« u?¼ ¡U?O Ë_« u?HŽË s¼u?HŽ Ê√ b??¹ q Q²?*«Ë

rN½_ ªŸULłùUÐ lD uN p c ¡Uł U Ë ¨t ?H½ nBM « ô≈ nBM « sN ∫vMF*U

Ø¥ d?×?³? «Ë ¨¥∑∂ Ø± ÊU? ?(« d?¼«u?'«Ë ¨≤∞µ Ø≥ w³?Þd?I?K? l U?'« ∫d?E?½«Ë ¨≤∑∏ Ø± e?O?łu?? « —d?;« ©±®

Æ≤¥¥

sÐ ËdLŽ sŽ WFON sÐ« UMŁbŠ bOFÝ sÐ W³O² Y¹b?Š s UŽu d wMD —«b « ÈË— ¨≤∂ Ø± Ê¬dI « dO Hð ©≤®

Æ¢ ÃËe « ÕUJM « …bIŽ v Ë¢ ∫£ tK « ‰uÝ— ‰U ∫‰U Ábł sŽ tOÐ√ sŽ VOFý

٤٤



WIOI(« w U³Ł≈ u¼ ÃËe « uHŽ Ê√ U?L ¨‚dG² *« ¡UM¦²Ýô« ŸUM?² « vKŽ «uIHð« b

s «c¼Ë ¨Ã«d?šù« tO r¼u?²½ œU?J½ ô v²?Š ïO?IM? « dO?GÐ rJ?Š uN? ¨ U³?Ł≈ v ≈

fM'« ·ö²š« p c? Ë ¨WK?Lł vM¦?² ?*« l Ë UC¹√ tO? Ë ¨ŸuD?I*« ¡UM?¦²?Ýô« ÊQý

qJ ¨nB?M « ÊcšQ?¹ ∫vMF? w ‰Ë_« Ê_ ªcš_« fM?ł s fO?K ¨Ï„dð u?HF? U

¨w½U¦ «Ë ¨‰Ë_« fÝ_« tÐ rJ% U u¼Ë ¨«bł Áb?CF¹Ë qBH UÐ ‰u?I « Ôs=JÓLÔ¹ p –

Æ©±®dýUF «Ë ¨ÂU¦ «Ë Ÿ U¦ «Ë

Ós

Ò

ÌqÚ³ÓŠÓË t]K« Ós?

Ò

ÌqÚ³Ó×Ð ]ô≈ «u?ÔHI?ÔŁ UÓ ÓsÚ¹

Ó√ ÔW?]

Ò

c« ÔrNÚO?ÓKÓŽ ÚXÓÐd?Ô˚ ∫v UF?ð tK « ‰U? ≠

UÓ¹PÐ ÓÊËÔdÔHÚJÓ¹ «u?Ô½UÓ

ÚrÔN]½ÓQÐ Óp

Ó– ÔW?ÓMÓJÚÓL‡Ú« ÔrN?ÚOÓKÓŽ ÚXÓÐdÔÓË t]K« Ós

Ò

ÌVÓC?ÓGÐ «ËÔ¡UÓÐÓË ”U]M«

Æ›±±≤ ∫Ê«dLŽ ‰¬¤ ˝ÊËÔbÓ²ÚFÓ¹ «uÔ½UÓ]Ë «ÚuÓBÓŽ UÓLÐ Óp

Ó–

ÒÌ

oÓŠ dÚOÓGÐ Ó¡UÓO³½Ó_« ÓÊuÔKÔ²ÚIÓ¹ÓË t]K«

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

Ë√ ¨© u*« s …U$ ö ® …—bI WKLł Ë√ ¨W UF « ‰«uŠ_« ∫tM vM¦² *« ≠

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

Æ”UM « s q³ŠË tK « s q³×Ð ÂUB²Žô« ∫vM¦² *« ≠


jO×¹ UL rNÐ XÞUŠ√ ÎU¼d? œUOI½ô«Ë ¨Ê«uN « ˝W c? « rNOKŽ XÐd˚ ≠ ±

Ë√ W¹e?'« »d?C?Ð Ë√ Ü?N×?ýË rN?Ýu?H?½ d?IH? rN?½«u?¼Ë ¨tM? U? Ð »Ëd?C?*« XO?³? «

Í—«—c « VK?ÝË dÝ_«Ë q?²I? UÐ Ë√ ¨œu?N?¹ rN½√ ”U?M? « ·dF?O? UM?O?F U?ÝU³? rN? «e «

ÆW¹e'« lM bMŽ ‰«u _«Ë

Æ©≤®tKF Ë ‡ WMJ _« w ÂUŽ ‡ ◊dý ˝ Ú«uÔHIÔŁ UÓ ÓsÚ¹Ó√˚ ≠ ≤

Æ≤≤µ Ø± Ê¬dI « ‰u √ w ÂUJŠù« dE½«Ë Ü¼bFÐ U Ë ±¥ ∫’ w …—d;« ©±®

‰b¹ U tH?M² « Ë√ ¨◊dA? « vKŽ Âb?Ið Ê≈ ¨d¼Uþ »«u?ł ÊËœ U½UO?Š√ wÐdF « »u?KÝ_« w ◊d?A « qLF?² ¹ ©≤®

‰b¹ U Âb?I² U?ÐułË ·Ëc;« »«u?'« s …U×M? « s dO¦? ÁbF ¨◊d?A « wC Êu?¹dB³? « ◊d²ý«Ë ¨tO?KŽ

ΩvMF s Áœd‡‡ł 5Š ¨W]O? KÚLÔ‡‡ « vKŽ Íd?A e « tKLŠË ¨Áe?OÔ¹ ÚsÓ bMŽ Âb?I²*« »«u‡ « s Ë√ ¨tO?KŽ


٤٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

u ÂöÝù« w rN? ušœ Ë√ ¨ÊU √ Ë√ b?NŽË tK? « s W – ˝tK? « s q³×?ÐË˚ ≠≤

Æp – rN —b

‰U Ë ¨bNF? «Ë W c « Ë√ ¨W¹e?'« l œË 5LK? *« …b¼U?F ˝”UM « s q³?Š˚ ≠≥

¡«eŽ√ œuNO? ≈ Ê√ Êü« b¼UA?*«Ë ªWOł—U)« «b?ŽU *« ”U?M « s q³Š¢ ∫5L?O¦Ž sÐ«

Æ©±®¢È—UBM « s rN½«uš≈ tÐ r¼bŽU ¹ U0

rN ušœ u?¼Ë ¨bŠ«Ë ”U?M « q³?ŠË tK « q³?Š ÊuJ¹ W?IÐU? « w½U?F*« iFÐ v?KŽË

ÆrN² –Ë 5LK *« …b¼UF w


¨Íd?³?J?F? « ¡U?I?³? « u?Ð√ tO??K?ŽË ¨W? U?F? « ‰«u?Š_« s Ï⁄d?H? q?B?²? Ï¡U?M?¦?²?Ý« ≠±

¨‰U(« v?K?Ž VB?M? « q×? w t]K? « Ós ÌqÚ³?Ó×?Ð¢ ∫‰U? Íd?A? ? e?K? U?F?³?ð ¨w³?K?(«Ë

=rÓŽ√ s ¡UM¦²Ý« u¼Ë t]K « s q³×Ð 5 ³²K Ë√ 5?J L² Ë√ 5LB²F ô≈ ∫d¹bI²Ð

rN UB²Ž« ‰UŠ w ô≈ ‰«uŠ_« WÒ UŽ w W c « rNOKŽ XÐd? ∫vMF*«Ë Æ‰«uŠ_« =ÂUŽ

Æ©≤®¢5LK *« WÒ –Ë t]K « WÒ – vMF¹ ¨”UM « q³ŠË t]K « q³×Ð

¨ÂöÝù« w ‰ušb? U?Ð ©tK? « q³Š® d? ?H?½ U b?M?Ž qB?² u?¼ ‰u?I? « «c¼ vK?ŽË

Æ≥±π ¨≤∏∂ Ø≥ ·UAJ « ÆqOKF²K t d Ë ◊dA « Ω

ÊËœ ¨tK³ U* r?OL²²? « W eM?0¢ ∫‡ ±≤± Ø≤∏ d¹d×?² « w —uýU?Ž sÐ« ‰U UL? ‡ ◊dA « «c?¼ q¦ qLF?² ¹Ë

UL ¨tOKÓŽ oKÔŽ U vH²½« ◊dA « qF vH²½« «–≈ t½√ bBI¹ ô Í√ ¨◊dA? « qF ÊuLC0 tK³ U oOKFð bB

UL qO?KF²? U ÊuJ?O ¨◊dA? « qF Êu?LC0 tK?³ Íc « ÂöJ? « bO Q?ð bB?I¹ qÐ ¨◊ËdA? « w ÊQA « u?¼

s l u²Ô¹ ô YO?×Ð ¨◊dA? « qF Êu?LC ‰u?B×Ð rK?J²?*« WIŁ l ◊d?A « …—u w t?Ð vðR¹ U/≈Ë ¨tK?³

“U:« o¹d?DÐ d?¹c×?² « U?NÐ Î«œ«d? ◊dA? « WG?O Êu?J²? ¨◊d?A « qF? ÊuL?C Ôd?Ož tM? qB×?¹ Ê√ l U ? «

ÆÎU³ Už œœd² « t eK¹ ◊dA « vMF Ê_ ¨V] d*« w qÝd*«

q³ t u?I¹ U? W× s? ÎUII?×²? t½uL?C ‰u?B×?Ð ÎUI?Ł«Ë rKJ?²*« ÊU? «–≈ ¨◊dA? « «c¼ q¦?0 vðR¹ «c?N Ë

Æµµ ≠ µ∞ ’ ©UNLJŠ w U Ë WOKL'«® tLÝË Y×Ð w b¼«uA UÐ tO ‰uI « XD Ð b Ë ¢ ◊dA «

Æ±µµ Ø ≥ ÁdO Hð ©±®

Æ±¥∂ Ø± Íd³JFK ¡ö ù« dE½«Ë ¨ ¥∞± Ø± ·UAJ « ©≤®

٤٦



Æ—uM «Ë ÈbN « ŸU³ðUÐ W «dJ «Ë …eF « …UOŠ v ≈ W c « s tÐ rNłËd)

Æ© u*« s …U$ ö ® WKLł d¹bIð vKŽ p c qB² u¼Ë

«bŽ o³?Ý U?2 vM?F? Í√ vK?Ž q³?(« Êu?J?¹ U? b?M?Ž p –Ë ¨lD?I?M ¡U?M?¦?²?Ý« ≠≤

s rNO?ÚM?Ô¹ ”U?M « s Ìq³?ŠË tK? « s Ìq³×?Ð rN?Ó UB?²?Ž« ]sJ ∫Ôd?¹b?I²? «Ë ¨ÂöÝù«

ÆrN «u √ ‰UB¾²Ý«Ë Í—«—]c « ÓwÚ³ÓÝË dÚÝ_«Ë q²I «

Æ©±®¡«dH «Ë gHšú UF³ð Íd³D «Ë ¨ÊUOŠ uÐ√Ë ¨”U×M «Ë ¨ÃUłe « tOKŽË

∫Òłd² « ≠

s bNŽ vKŽ «u½U ¡«uÝ ¨W c « rNOKŽ XÐd b »U²J « q¼√ Ê√ `ł«d « vMF*«

tK « W –Ë ¨…eF « v ≈ W c « sŽ ¡UM¦²ÝôUÐ Êułd ¹ ö ¨ÌbNŽ vKŽ «u½uJ¹ r Ë√ ¨tK «

ÆÊU _« rNODFð 5LK *« bNŽË

‰Ë√ sŽ Ã—U?š uN? ¨Íb?M?Ž `ł«d? «Ë —U?²?<« u?¼ w½U?¦? « V¼c?*U? ¡U?M?¦?²?Ýô« U √

¨tFO?Lł s ô rJ?(« iF?Ð s rNłd?š√ ¡UM?¦?²Ýô« Ê_ ¨sJ? vMF?0 ô≈Ë ¨ÂöJ? «

w³ÝË rN? «u √ sŽ nJ? «Ë rN?zU œ W?LB?F?Ð …eF? « s ¡wýË ÊU _« rN? qB?Š Í√

iFÐ u?¼Ë ‡ W¹e?'« l œË rN²? –Ë 5L?K ?*« bN?Ž w rN u?šb ¨rN?¹—«—–Ë rNzU? ½

◊dýË ¨dHJ « vKŽ W? U ù« s tOKŽ r¼U* rN? U( W] c*«Ë Ê«uN? « W —UH ÊËœ ‡ rJ(«

ÆrJ(« q √ s U Uð UłËdš vM¦² *« ÃËdš ¡UM¦²Ýô« w ‰UBðô«

∫v U?F??ð t u?? w p c?Ð Ô—U??³??šù« ∫ÏlD?I??M?? t½√ vK?Ž ^‰Ôb??Ó¹Ë¢ ∫Áb??O?Ý sÐ« ‰U?? Ë

sÚ¦Ó²?Ú Ó¹ rK? ›∂± ∫…dI?³ «¤ ˝t]K« Ós

Ò

ÌVÓCÓG?Ð «ËÔ¡UÓÐÓË ÔW?ÓMÓJÚ?ÓL‡Ú«ÓË ÔW?]

Ò

c« ÔrN?ÚOÓKÓŽ ÚXÓÐd?ÔÓË˚

¨¡UM¦?²Ýô« »u?KÝ√ s UL?¼«bŠ≈ u?Kš l ¨5?²¹ü« 5Ð wB?M « o U?F²? U ¨©≤®¢„UM¼

ÆÊU×łdÐ lDI « bB v ≈ wCH¹

Æ ≥≥ Ø≥d×³ «Ë ¨ ∂∏¥ Øµ ÊUO³ « l UłË ¨≤≥∞ Ø± ¡«dH « w½UF Ë ¨±∏∞ Ø± gHš_« w½UF ∫dE½« ©±®

Æ±≤µ Ø≥ Ê¬dI « »«dŽ≈ ©≤®


٤٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ÆlÝU² «Ë f U)« ÊUÝUÝ_« tOKŽ h½ U u¼ d – U Ë

∫ÍbŠ«u? « ‰u?I Ë ªd?¹b?I?² « nK?J?²? Ë ¨lDI? « ÊU?×?łd nO?F?C? ‰UB?ðô« U? √

«c¼Ë ¨«uLK? Ô¹ Ê√ ô≈ wMF¹ ¨ÂöÝù« U?M¼U¼ tK? « q³Š Ê√ v ≈ s¹d H?*« iFÐ V¼–¢

œ«—√ u Ë ¨”UM « q?³Š sŽ «uM?G²Ý« «u?LKÝ√ «–≈Ë ¨tO?KŽ ©”UM? « q³Š® nDF? ªbOF?Ð

sJ Ë ¨”UM « s q³?Š Ë√ ∫‰UI W c? « ∫w½U¦ U?ÐË ¨ÂöÝù« ∫‰Ë_« q³(UÐ v UF?ð tK «

Æ©±®¢ÊU _«Ë ¨W c «Ë ¨bNF « tÐ œ«d*« 5K³(« ö Ê√ ∫Ò×B «

ÍœUÓ³Ž ]Ê≈˚ ∫v UFð t u t½Ëœ s …d Ë ¡UM¦²ÝôUÐ …d ¡Uł t½_ tFDIÐ rJŠ U2Ë

¡UM¦²?Ý« dOž s —d?Jð ›¥≤ ∫d(«¤ ˝Ós¹ËUÓGÚ« Ós ÓpÓFÓ³]ð« sÓ ]ô≈ ÏÊU?ÓDÚKÔÝ

ÚrNÚOÓK?ÓŽ ÓpÓ ÓfÚOÓ

Æ›∂µ ∫¡«dÝù«¤ ˝ÎöOÓË Óp

Ò

ÐÓdÐ vÓHÓÓË ÏÊUÓDÚKÔÝ

ÚrNÚOÓKÓŽ ÓpÓ ÓfÚOÓ Í

œUÓ³Ž ]Ê≈˚ ∫v UFð t u w

w WJzö*« …œUNAÐ ¨tM vM¦² *« s d¦ √ vM¦² *« Ê√ UC¹√ UNO qBH « b¹R¹Ë

t uI?Ð qÐ ¨›¥± ∫Q³?Ý¤ ˝ÊuÔM?ÚR^ rN?Ð rÔ¼Ô

dÓ¦?ÚÓ√ ]s−‡Ú« ÓÊËÔb?Ô³ÚF?Ó¹ «uÔ½U?Ó ÚqÓÐ˚ ∫v UF?ð t u?

vKŽ «u?FL?ł√ b? Ë ¨›∑ ∫f¹¤ ˝ÓÊuÔMÚR?Ô¹ ô

ÚrÔNÓ Ú

r¼dÓ¦?ÚÓ√ vÓKÓŽ Ô‰ÚuÓI?Ú« ]oÓŠ ÚbÓI?Ó˚ ∫v UF?ð

¨tM vM¦² ?*« s d¦ √ vM¦²? *« ÊU Ê≈Ë¢ ∫©≤®wd « ‰U ¨c¾M?OŠ ¡UM¦?²Ýô« lD

Æ‰UBðô« qDÐ wMF¹ ¢Î«bŠ«Ë Îôu ¡UM¦²Ýô« qDÐ ¨t U¹ËU Ë√

iÚFÓ³Ð «uÔ³Ó¼ÚcÓ² ]sÔ¼u?ÔKÔCÚFÓð ôÓË UÎ¼Ú

dÓ Ó¡U?Ó

Ò

M« «uÔŁdÓð ÊÓ√ ÚrÔJÓ ^q

×?Ó¹ ô «uÔMÓ¬ Ós¹c]« UÓN^¹Ó√ U?Ó¹˚

ÊÓ√ vÓÓFÓ ]sÔ¼uÔLÔ²Ú¼d?Ó ÊSÓ ·Ë

ÔdÚFÓL‡ÚU?Ð ]sÔ¼Ë

ÔdýUÓŽÓË ÌWÓM

Ò

O?Ó³^ ÌWÓAŠUÓH?Ð Ó5

ðÚQÓ¹ ÊÓ√ ]ô≈ ]sÔ¼uÔLÔ²ÚO?Óð¬ UÓ

Æ©≥®›±π ∫¡U M «¤ ˝«

ÎdO¦Ó «

ÎdÚOÓš tO Ôt]K« ÓqÓFÚ−Ó¹ÓË UÎ¾ÚOÓý «uÔ¼Ó

dÚJÓð

Æµ∞∏ Øµ jO ³ « ©±®

Æµπ ¨±∏ ’ ∫dE½«Ë ¨±±π ≠ ±±¥ Ø≤ WO UJ « Õdý w ©≤®

]sÔ¼uÔI

Ò

K?ÓDÓ Ó¡UÓ?

Ò

M« ÔrÔ²ÚI?]KÓÞ «Ó–≈

^w³?]M« UÓN?^¹

Ó√ UÓ¹˚ ∫v UF?ð t u ¡U?M¦?²Ýô« rJ?Š s Á—d?IM?Ý UL?O W?¹ü« Ác¼ q?¦ Ë ©≥®

ÔœËÔbÔŠ ÓpÚKðÓË ÌWÓM

Ò

OÓ³^ ÌWÓAŠUÓHÐ Ó5

ðÚQÓ¹ ÊÓ√ ]ô≈ ÓsÚłÔ

dÚÓ¹ ôÓË ]sNðuÔOÔÐ Ús ]sÔ¼uÔłdÚÔð ô

ÚrÔJ]ÐÓ

— Ót]K« «uÔI]ð«ÓË Ó…]bF?Ú« «uÔBÚŠ

Ó√ÓË ]sNð]bF

w «Ëœ«“Ë ¨›± ∫‚öD «¤ ˝ «ÎdÚ

Ó√ ÓpÓ– Ób?ÚFÓÐ ÔÀ

b?Ú×Ô¹ Ót]K?« ]qÓFÓ Í—Úb?Óð ô ÔtÓÚH?Ó½ ÓrÓKÓþ Úb?ÓIÓ

t]K?« ÓœËÔbÔŠ ]b?ÓFÓ²?Ó¹ sÓÓË t]K«

WK?L'« v « ¡U?M¦?²Ýô« œU?Ž Ê≈ tOK?ŽË ¨ÃËe? « U— ÊËœ «œ«b?³²?Ý« UN?²O?Ð s U?NłËd?š ∫UM?¼ WA?ŠUH? « w½UF?

Æq Ë uN U¼bŠË …dOš_«

٤٨



UÓN?ÔKÚC?ÓŽ ÔtÓK?Ó Ï“u?ÔAÔ½ ÚËÓ√ U?Î½“ Ów ¼ w²?] « g Š«ÓuÓH?Ú « Ós ÌW?ÓAŠU?ÓH? Ð ÚXÓðÓ√ Ì…Ó√Ód?Ú « ÃÚËÓ“ qÔ

ÆÔtÚM ÓÍbÓ²ÚHÓð v]²ÓŠ UÓNÚOÓKÓŽ ÔoO OÚC]² «ÓË ¨ tÐUÓ² w Ôt]K « Ós]OÓÐ UÓ vÓKÓŽ

X³Š√ ¨…√d*« vKŽ tÐuŁ r¼bŠ√ vI √ W³BŽ t Ë U «–≈ qłd « ÊU W?OK¼U'« w Ë

UN?łË“ ¡Uý Ê≈Ë ¨‰Ë_« U?N «b?BÐ U?NłËe?ð ¡Uý Ê≈ rŁ Ü?NÐ oŠ√ U?½√ ∫‰U Ë ¨X¼d? Ë√

Æp – sŽ «uNM UNłË“ s XŁ—Ë U0 Íb²H² UNKCŽ ¡Uý Ê≈Ë ÜN «b cš√Ë ÁdOž

U?¼—U? s¼u?łËe?²?²? ¨À—ù« qO?³??Ý vK?Ž s¼Ëc?šQ?ð Ê√ rJ? q×??¹ ô ∫qO? Ë

ÆtOKŽ U¼dJ Ë√ p c

UL d?¼Uþ ‰ÚuÓI? « «c¼ ÔœUÓ ?Ó Ë ¨—uM « …—u?Ý s œËb(« W¹P?Ð Wšu ?M W¹ü« ∫qO? Ë

U] Ó√ ÓË Ü?Î½“ Ów¼ w²] « W?ÓA? ŠUÓH?Ú U?Ð vÓðÓ√ ÚsÓ vÓKÓŽ v U?ÓF?Óð t]K « ôÓŠ ]b?Ó×?Ú « ]ÊÓ_ ªÍd³?D? « ‰U

ÆUÓNł ÚËÓe yoÓ×Ó t CÚFÓ³ Ð ÚËÓ√ UÓ¼UÓð¬ UÓL Ð ÃÚË]e « Ós Ô…Ó√ÚdÓLÚ « ÓÍbÓ²ÚHÓ² ÔqÚCÓFÚ «

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

ÆÂUF « rŽ√ s Ë√ ¨ÁbŠË qCF « Ë√ ÜF sNKCŽË U¼d ¡U M « À—≈ ∫tM vM¦² *« ≠

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

WAŠUH « ÊUOð≈ ∫vM¦² *« ≠


¨Ã«Ë“ú »UD?)«Ë ¨tK?ł√ dO?šQ?ð Ë√ Ã«Ëe? « s lM*« u?¼ qC?F? « ∫s¼uK?C?F?ð ≠

¡«e?'«Ë ◊d??A? « w »U??D?)« Ê√ ¨Âö?J? « ‚U??O?Ý t³??ÝU??M?¹ Íc?? «Ë ¨¡U?O?? Ëú ∫qO?? Ë

Æd – ¡UO Ëú d¹ r Ë Ã«Ë“_« l u¼ U¹ü« ‰ÒË√ s »UD)« Ê_ ¨Ã«Ë“ú

¨ =bÓ(« W U ù ÊuJ¹ UNł«dšS ¨·cI « Ë√ ¨W d « Ë√ ¨‚U× «Ë U½e « ∫WAŠU ≠

¨¡U?L?Š_«Ë q¼_«Ë ÃËe? « vK??Ž ÊU?Ó ?=K? « Ô¡«Óc?ÓÐÓË oK??)« ¡u?ÝË ÔÊU?ÓO?ÚB??F?Ú «ÓË Ô“u?ÔA?M? « Ë√

w UNłËdš ∫qO Ë ¨vMJ? « w UNIŠ jI O? ¨‰UI²½« ÃËdš UN?²OÐ s UNłËdšË

Æ…bF « w UN²OÐ s ÃËd)« Ë√ Æ‰UI²½« ÃËdš d – U lOLł


٤٩ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

v² Ë ¨tN?³?A?¹ U Ë√ v?½e « wN? W? d?F Ê¬d?I? « w œ—Ë v²? W?AŠU?H? « ∫qO? Ë

ÆU uLŽ w UF*« wN …dJM œ—Ë

Æqłd « …dOž V³ Ð sE « ¡uÝ œd: fO Ë ¨W²ÐUŁ …d¼Uþ ∫WMO³

œd √ rŁ ¨Ã«Ë“_«Ë ¡UO Ëú »U?D)« ÊuJ¹ Ê√ qL?²×¹Ë ¨¡UO? Ëú »UD)«Ë ∫qO

¡U ?M? « «uŁd?ð Ê√ rJ? q×?¹ ô ∫t u?IÐ ¡U?O? Ë_« VÞu ? ¨t³?ÝU?M¹ U?0 wN?M? « w q

Æt³ÝUM¹ s v ≈ »UDš q œUF ¨s¼uKCFð ôË ∫t uIÐ Ã«Ë“_« VÞušË ÎU¼d


ÊQA « u?¼ UL tK?³ 5²?K « 5²?KL'« v ≈ lłd?¹ Ê√ qL²?×¹ ¨qB²? ¡UM¦?²Ý« ≠ ±

…dO?š_« v ≈ lłd¹ Ê√ qL?²×?¹Ë ¨5O? u? _« ‰«u √ ` √ vK?Ž qLł b?FÐ œ—Ë «–≈ tO?

ÆrNCFÐ tO ≈ V¼– UL tO ŸUDI½ô« ÈuŽœ v ≈ WłUŠ ôË ÜLNM

¨‰«uŠ_ rŽ√ s Ë√ ¨t ‰uFH*« w¼ WKŽ s Ë√ ¨·dE « ÂUŽ rŽ√ s ¡UM¦²Ý« u¼Ë

s¼uKC?Fð ô Ë√ ¨5ðQ?¹ Ê√ X Ë ô≈ U Ë_« s X Ë w s¼u?KC?Fð ôË ∫qO t½Q?

ô≈ ‰«uŠ_« s ‰U?Š w Í√ w «c rJ?M sJ?¹ô Ë√ ¨5ðQ?¹ Ê_ ô≈ qK?F « s W?KF?

Æ‰U(« Ác¼ w

ô ¡UM¦²?Ýô« q³ U2 U?CFÐ W?MO³? WAŠU?HÐ sN½U?Oð≈ fO –≈ ¨lD?IM ¡U?M¦²?Ý« ≠ ≤

sN½U?Oð≈ sJ? Í√ ¨„«—b²?Ýô« vMF? uN? ¨dN?*« iF³?Ð »U¼–ù« s ôË q?CF? « s

Æ©±®s¼uL²Oð¬ U iF³Ð «u³¼cð Ê√ rJ q×¹ WAŠUHÐ

∫Òłd² « ≠

«uÔI?=OÓC?Ô²Ó ¨ÚrÔ Ó¡U?Ó ½ «u?ÔKÔC?ÚFÓð ÚÊÓ√ «u?ÔMÓ ¬ Ós¹ c?] « UÓN?¹Ó√ ÚrÔJÓ q×?Ó¹ ÓôÓË ∫`ł«d « v?ÓMÚF?Ó*«

Ús ]sÔ¼uÔLÔ²ÚOÓð¬ UÓ iÚFÓ³ Ð «uÔ³Ó¼Úc?Ó² ¨ ·ËÔdÚFÓLÚ U Ð ]sÔNÓðÓuÚ ÓË ]sÔNÓ Ú“— ]sÔ¼u?ÔFÓMÚLÓðÓË ]sNÚOÓKÓŽ

]sNÚO?ÓK?ÓŽ ÔoO?OÚC?]²? «ÓË ]sÔN?ÔK?ÚCÓŽ Ìc? ¾?ÓM?O Š ÚrÔJ?Ó ^q×?Ó¹ W?AŠU?H? « sN?½U?Oð≈ sJ? ¨—u?N?

Æµ≥∂ Ø∂ Íd³D « ¨ ≥¥± Ø± Ê¬dI « »«dŽ≈ w ÊUO³² « ¨µ∂∏ Ø≥ d×³ « ¨≥∂π Ø∂ —d;« ∫dE½« ©±®

٥٠



Æt Ð ÚrÔJÚM ÓsÚ¹ÓbÓ²Ú « ]sÔ¼ ÚÊ≈ ¨Ì‚«ÓbÓ Ús ]sÔ¼uÔLÔ²ÚOÓð¬ UÓ iÚFÓ³ Ð «uÔ³Ó¼ÚcÓ²

vM¦²? *« Ê_Ë ¨fM?'« ·ö²šôË ¨d¹b?I²? « s ÁuK?) ¨qB ¡UM?¦²?ÝôU tO?KŽË

s uN 5?²K?L'« v ≈ ¡U?M¦?²Ýô« œu?F Ë ¨wN?½ tM vM?¦²? *«Ë ¨t u? b w W?ŠUÐ≈ d? √

iFÐ Ác?¼Ë ¨ÁbF?Ð qO?KF?²? UÐ qB?H? « ‰uD? Ë ¨À—ù« ÊËœ qC?FK? `K?B¹ ¨œb?F?²

Æq u « s tF½U*« t Ý√Ë lDI « bŽ«u

Ó¡UÓÝÓË UÎ²ÚIÓÓË ÎW?ÓAŠUÓ ÓÊUÓ Ôt?]½≈ ÓnÓKÓÝ ÚbÓ UÓ ]ô≈ ¡U?Ó

Ò

M« Ós

Ò

rÔÔƒUÓÐ¬ Ó`ÓJ?Ó½ UÓ «uÔ×J?MÓð ôÓË˚

Æ›≤≤ ∫¡U M «¤ ˝ ÎöO³ÓÝ

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

ÆbÝUH « ¡UÐü« ÕUJ½ Ë√ ¨¡UÐü« UŠuJM ∫tM vM¦² *« ≠

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

ÆwNM « q³ sNŠUJ½ ∫vM¦² *« ≠


ÔwÚN]M «Ë ¨¡U? M? « s ¡UÐ_« qzöŠ UN?Ð œ«d ¨W? u u U? ∫`J½ U? Ú«uÔ×? JMÓð ÓôÓË ≠

UÓN?Ó¾ÞÓË ÚËÓ√ ÔÁu?Ð√ UÓN?ÚOÓK?ÓŽ Ób?ÓIÓŽ Î…Ó√ Ód?Ú « ÓÃ]ËÓeÓ²?Ó¹ ÚÊÓ√ sÚÐö Ô“u?ÔÓ¹ U?ÓKÓ ¨Ó¡Ú◊Óu?Ú «ÓË ÓbÚI?ÓFÚ « Ô‰ÓËU?ÓM?Ó²Ó¹

t½S ¨pK Ë√ bIFÐ qłd « uÐ√ UN×J½ …√d « qJ ÜÎFÓ UÓLNÚOÓK?ÓŽ kÚH]K « Ÿu Ë ‰UÓL ²ÚŠô

ÆpK Ë√ bIFÐ UN×JM¹ Ê√ tOKŽ Âd×¹

s rJM? Âb?I?ð U ô≈ ∫vM?F?*U? ¨¡UÐü« qF? U?N?Ð œ«d ¨W?¹—b?B? U ∫Âu? ‰U? Ë

U??2 ÊU?? «–≈ ¨ÂöÝùU???O?? tO??K???Ž W?? U?? ù« rJ??? ÕU??³??L??? ¨…b??ÝU??H?? « œu???I??F?? « pK???ð

ÆtOKF öÝù«—dIð

Íc « Â«d?(« Ë√ ¨b?ÝUH? « rJ?zUÐ¬ ÕU?J?½ q¦ ∫Í√ ¨rJ?zU?Ð¬ ÕUJ?½ «u?×?JM?ð ôË√

ÆÁdOžË —UGA U WOK¼U'« w t½uÞUF²¹ «u½U

Ów¼ U?ÓL?]½≈ ÓË ¨ôU??×? Â«—Ë W?F???^M? « b??F?Ð√ b?I?? W?¹—b?B??*« vK?Ž ©U?? ® qL?Š s Ë


٥١ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

U W dŠ vÓKÓŽ ÓWÓ¹ü« ÚX]IÓKÓð UÓL?]½≈ ÓWÓÐUÓ×]B « ]ÊÓ√ ∫UÓLÔ¼ÔbÓŠÓ√ ∫Ê«d? √ p c ‰b¹ÓË ¨W u u*«

Æ¡UÓÐü« ÓqzöÓŠ ¡UÓMÚÐÓ_« ÕUÓJ ½ lÚMÓ vÓKÓŽ ÚX] ÓbÓ²ÚÝ« ÔtÚM ÓË ¨¡UMÐ_« vKŽ ¡UÐü« `J½

=Â]c UÐ Ów?ÚN]MK? VOI?Fð ˝ö?O³ÓÝ Ó¡U?ÓÝÓË UÎ²?ÚIÓ ÓË ÎW?ÓAŠU?Ó ÓÊUÓ Ôt]½≈˚ ∫ÔtÓ Úu?Ó ]ÊÓ√ ∫w½U]¦? «

ÔtÓ½uÔ×? ³ÚIÓ²?Ú Ó¹ «u?½U W?]O K?¼UÓ?Ú « w H ¨t²?¹Už `³?I « s m?KÐ b? «c¼ rN?KF? Ê_ ª m UÓ³?Ú «

…bÝUH? « W×J?½ô« U √Ë XÚIÓL?Ú « v ≈ ÔÁuÔ³?Ó Ó½ ª]w ²ÚI?ÓLÚ « ÔtÓ½u?^LÓ Ô¹ÓË ÔtÓK? ŽUÓ ÓÊuÔM? ÚN?Ó²Ú Ó¹ÓË

ÆUN×³ ÊËd¹ ö ¨Èdš_«

s v Ë√ t½√ Èd¹ r¼d?¦? √ ÊU? ¨WO?K?¼U'« w? »«dŽù« qF? s ∫ÓnÓK?ÓÝ Úb?Ó UÓ ≠

ÕUÓJ?M ¨tO?Ð√ …√d « v?KŽ nK? ¹ qłd? « b? Ë d³? √ ÊUJ? ¨tOÐ√ ‘«d? d?LF?¹ ÊQÐ Ád?O?ž

ÏWÓFzUÓý ÏW?ÓA ŠUÓ ÓË Ô¡öÓN?Ôł ÏW]O K¼U?Ół ÚXÓ½UÓ UÓL?]½≈ ÓË ªÌŸÚdÓAÐ ^jÓ ÚsÔJ?Ó¹ ÚrÓ ¡UÓÐü« UÓŠuÔJ?ÚMÓ

ÆUÓMO ]qÓł ÓË ]eÓŽ Ôt]K « ÔtÓ Ó ÓMÓ ÜÓMÓKÚ³Ó ÚsÓL UÎŽÚdÓý ÓÊUÓJ sÚOÓ²ÚšÔ_« ÔÕUÓJ ½ U √Ë

—b U v ≈ r¼u « ‚d?DðË ¨rŁ¬ .d×²? « bFÐ ¡UÐü« U?ŠuJM ` U?½ Ê√ ∫vMF*«Ë

rK ¨nK?Ý b U? sJ? ∫Í√ nKÝ b? U ô≈ ∫qO?I? ø tLJ?Š U w?NM? « q³ rN?M?

ÆtMŽ ÒuHF Ë√ ¨tO rŁ≈ ö wNM « tÐ oKF²¹ sJ¹

rJ ezUł p c? ¨¡U M U?Ð U½e « s WO?K¼U'« w ¡U?Ðü« s nKÝ b U ô≈ ∫qO? Ë

Î…√d « Ôqłd « QÓDÓ¹ Ê√ vN½ t½√ ∫vMF*«Ë ¨¡◊u « vKŽ ÔÕUJ=M « qLÚ×Ð¨ÂöÝùUO rNł«Ë“

sÐö “u?¹ t½S? …√d*U?Ð U?½e « s W?O?K¼U?'« w »_« s nK?Ý b? U ô≈ Áu?Ð√ U?N¾?ÞÓË

ÆqB² ¡UM¦²ÝôU ÜN¹Ëeð

“u¹ t½S ¨r¼U½“ s nKÝ b U ô≈ r ƒUÐ¬ tOKŽ bIŽ s vKŽ «ËbIFð ôË√

5?Ð fM?'« ·ö²?šô Ü?F?D?I?M? ¡U?M?¦?²?Ý« «c?¼ vK?Ž Êu?J?¹Ë ¨s¼u?łËe?²?ð Ê√ rJ?

ÆÔ¡◊u « w½U¦ UÐË ¨ÔbIF « ‰Ë_« ÕUJM UÐ œ«dÔO Ü½e « 5ÐË ŸËdA bIFÐ ÕUJM «

U½e « s W?OK?¼U'« w »_« s nK?Ý b U ô≈ Áu?Ð√ UN?¾ÞË …√d « qłd? « QD?¹ ô Ë√

ªöB² ¡UM¦?²Ý« nKÝ b U? ô≈ ÊuJ¹ «c¼ vK?F ÜNłËeð s?Ðö “u¹ t½S ¨…√d*U?Ð

٥٢



TÞË U? Ë Ær ƒU?Ð¬ TÞË U? ∫œ«d?*« –≈ ¨`J?½ U? ∫t u?? X% Ã—b?M? nK?Ý b? U? –≈

ÆÁdOžË U½eÐ …¡uÞu*« qLA¹

∫qO ¨¡UM¦²Ýô« w ¡ULKF « V¼«c ≠

¢nKÝ b U ¢ vM¦²Ý« nO ∫XK ÚÊS ¢ ∫ÍdA e « ‰U Ë ¨qB² Ï¡UM¦²Ý« ≠ ±

Æø r ƒUÐ¬ `J½ U ¢ s

ÚÊ≈ ∫wMF?¹ ¢rNO? ÓVO?Ž ôË¢ ∫t u s? ¢rN u?OÝ ]Ê√ Ód?O?ž¢ vM¦?²?Ý« UL? ∫XK?

¨sJ2 dOž p –Ë ¨ÁÔdOž rJ ^q×Ó¹ ö ¨Áu?×J½U nKÝ b U «u×J?Mð Ê√ rJMJ √

bOÐQ?² « w ‰U×?Ô*UÐ oKF?ð UL ¨t?²ŠUÐ≈ v ≈ o¹d?D « ^bÓÝË ¨t1d?% w ÔWG? U³*« Ô÷d?ÓG «Ë

Æ©±®¢ ◊UO)« =rÓÝ w ÔqÓLÓ'« ÓZ KÓ¹ v²ŠË ¨—UI « ]iÓOÚ³Ó¹ v²Š¢ ∫rN u u×½ w

∫t u w WGÐUM « XOÐ v ≈ ‡ tK « tLŠ— ‡ —Uý√ ¢ ∫«c¼ vKŽ UIOKFð w³K(« ‰U

VzU²J « Ÿ«d s Ï‰uKÔ ]sN Ð rNÓ uOÝ ]Ê√ ÓdOž rNO ÓVOŽ ôË

VOF? « vH?²?½U? ÎU³?O?Ž Ïb?Š√ Áb?ÔFÓ¹ ô «c?¼Ë ¨«c?¼ u?N ÏV?ÚOÓŽ rN?O? b?ł ÔË ÚÊ≈ wM?F¹

ÆtKO bÐ rNMŽ

Ë√ lDIM*« qO³? s ÍdA e? « Á«bÐ√ Íc « vMF*« «c?¼ vKŽ ¡UM¦?²Ýô« q¼ sJ Ë

wzö « ô≈ r ƒUÐ¬ `J?½ U? «u?× J?ÚM?Óð ôË ∫vMF?*« ]Ê_ ªÏqB?²? t½√ ô(«Ë øqB²?*« s

Æ©≤®¢‰UBðô« sŽ tÔłdÚ Ô¹ ô ÎôU×Ô tÔ½u Ë Ï‰U×Ô «c¼Ë ¨5 MÓ Ë ÓsÚOÓCÓ

ö XOI U sJ ∫vM?F¹ ¨XOI U ô≈ U½ö oK?ð ô t uI ¨lDIM? ¡UM¦²Ý« ≠ ≤

ÆtO pOKŽ Âu

tÐ ÂełË ¨ÍbMŽ t?M d¼UE? « u¼Ë ¨qBH? « vKŽ oÐU ? « ÍdA ? e « Âö qLŠË

qL×¹ uN ¢ W?G U³*«Ë b?O Q² « bB?IÐ ÎöB² tK?Fł v ≈ qO³Ý ôË¢ ∫‰U ÍËU?CO³ «

ÆUFD lDI « vKŽ tK « —Uł Âö

Æ.d×² « w WG U³LK ª‰U×Ô*UÐ oOKF² « ÓÃÓd ÂöJ « Ãd ¨¥π≥ Ø± ·UAJ « ©±®

Æ±∞∏µ Ø± ÊuB*« —b « ©≤®


٥٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

l«u iF?Ð w ô≈ qFłË ¨nK?Ý b? U b?FÐ ∫Í√ ¨©b?FÐ® v?MF?0 W¹ü« w ¨ô≈ ≠ ≥

ÆqÞUÐ rŽ“Ë QDšË√ ¨…U×M « ‚«cŠ bMŽ nOF ©Ë«u «® vMF0 Ë√ ©bFÐ® vMF0 ¡UM¦²Ýô«

∫Òłd² « ≠

sŽ öC ¨ö ËË UF?D ¡UM?¦²Ýô« ‰Ë«b?ð vKŽ w½UF?*« s¹U³ð o³?Ý ULO? XEŠô

w½U?F*« p?Kð s? `ł«d? «Ë ¨…Ób? Š vK?Ž UL?N?M? b?Š«Ë q w ‡ U?C?¹√ ‡ vM?F?*« ‚—«u?

¡UÐü« U?Šu?JM? W?¹ü« hMÐ Âd?Š v U?Fð tK? « Ê√ ‡ q¹ËQ?² « q?¼√ d¦? _ U?F³?ð ‡ Íb?MŽ

—uHG?L Áu? d² √ U?2 vC Ë nK?Ý U Ë Ü?FÞU? U1d% ¡U?MÐ_« vK?Ž 51 pK? Ë√ bIF?Ð

Æt Ð Ós¹ cÓš«ÓRÔ ÔdÚOÓžË rN

¨rJ(« iF?Ð s ¡U?M?¦?²?Ý« t½_ ª¡UM?¦?²?Ýô« lD? vK?Ž ô≈ vM?F*« «c?¼ Êu?J?¹ ôË

dš¬ tłË s Ë ¨.d?×?² « w sK?šb?¹ ô ÜŠU?H?Ý rN²?O?K¼U?ł w ¡U?Ðü« U?ŠuJ?M?L

ô≈ q³ qF?H « Ê√ ‡ U?C¹√ ‡ lD?I? « b¹R?¹Ë ¨‰ö× Â«d?Š fO?K ¨fM?'« œU%« b?I²?H?¹

‰U³I²Ýô« l U¹ ôË√ ¨q³I?² *« s vM¦² ¹ ô wU?*«Ë ¨÷U U¼bFÐ U Ë q³I²?

Æ©±®qBH « vKŽ d UEð fÝ√ WŽuL ÁcN ¨wU*«

UÓ ]ô≈ ÂUÓFÚ½Ó_« ÔWÓLONÓÐ rÔJÓ ÚX]KŠÔ√ œuÔIÔFÚUÐ «uÔÚËÓ√ «uÔMÓ¬ Ós¹c]« UÓN^¹

Ó√ UÓ¹˚ ∫v UFð tK « ‰U ≠

Æ›± ∫…bzU*«¤ ˝Ôb¹dÔ¹ UÓ ÔrÔJÚ×Ó¹ Ót]K« ]Ê≈

ÏÂÔdÔŠ

ÚrÔ²½Ó√ÓË bÚO]B« w

Ò

K×Ô ÓdÚOÓž

ÚrÔJÚOÓKÓŽ vÓKÚ²Ô¹

∫‰Ë_« ¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

ÂUF½_« WLONÐ ∫tM vM¦² *« ≠

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

w² « W?¹ü« ¨¡U?M¦?²?Ýô« rJŠË .d?×?² « w W?¹ü« Ác?¼ q¦? Ë Æ≤¥≥ Ø≥ ÁbO?Ý sÐ« ¨µ∑µ Ø≥ d?×³? « ∫d?E½« ©±®

tK «Ë ‡ vMF*«Ë ¨≤≥ ¡U? M « ˝ ÓnÓK?ÓÝ ÚbÓ UÓ ]ôÓ≈ sÚO?Ó²Úšô« ÓsÚOÓÐ Ú«u?ÔFÓLÚ?Óð ÊÓ√ ÓË ÆÆÆ˚ ∫v UFð t u? w¼Ë Ü¼bFÐ

Ø≤ gHšú Ê¬d?I? « w½UF? dE?½« ÆrJ?MŽ tK? « tF?Ë bI? nK?Ý b U? Òô≈ p c?Ð ÊËcšR?ð ÚrÔJ?]½Ó√ ‡ rKŽ√

¨—uHG t½U nKÝ b? U sJ vMF*«Ë ¨‰Ëô« s fO ¡U?M¦²Ý« «cN ¨µµ Ø≤ ”U?×MK Ê¬dI « w?½UF ¨±∞

ÆÈdš_« ÕdÝË UL¼«bŠ≈ p √ 5²š_« 5Ð UF Uł ÊU sL

٥٤



¨vK²¹ U ∫vM¦² *« ≠

∫ w½U¦ « ¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

¨ÂUF½_« WLONÐ ∫tM vM¦² *« ≠

dOž ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

ÆÂ«dŠù« ‰UŠ Íd³ « bOB « ∫vM¦² *« ≠


ÊuL?K? *« b? U?Ž w² « œu?I?F? « qLA?²? fM?'« ‚«dG?²?Ýô ¨‰√ ∫œuÔI?ÔF?Ú UÐ Ú«u?Ô ÚËÓ√ ≠

«u O s2 r¼dOž 5ÐË ¨rNMOÐ ULO œuIF « dzUÝË¨t²F¹dA ‰U¦² ô« u¼Ë rNÐ— UNOKŽ

rNðUO?Š U u?I Ë rN?A¹UF?Ó U¹—Ëd?CÐ oÒK?F²¹ U?0 v UF?ð √ÓbÓÐË ¨ÂöÝù« s¹œ vK?Ž

ÔÊU¹Ód'« ULNÐ ¡UH?¹ù« vMF Ë ∫œuF « u?Ð√ ‰U ˝ÂUF½_« ÔWÓLO? NÓÐ ÚrÔJÓ ÚX]K ŠÔ√˚ ∫‰UI

ö]K;« iFÐ .d?%Ë U d?;« qOK?% sŽ Ô»UM?²łô«Ë ¨ÎöLŽË Î«b?IŽ U?LN?³łu v?KŽ

]qÓŠÓ√ UÓ qOK?Ú×Óð Ús ÚrÔJÚO?ÓKÓŽ Ób?ÓIÓŽ UÓL? Ð ÔtÓ ÓÊuÔM ÚR?ÔLÚ « U?ÓN¹Ó√ «uÔ ÚËÓQ?Ó Ü¼dzU?E½Ë …dO?×Ó³? U

ÆUÓ¼uÔCÔIÚMÓð ÓôÓË UÓ¼uÔ¦ÔJÚMÓð ÓöÓ ÁœuÔIÔŽ Ús Óp Ó– dÚOÓžÓË ¨ ÚrÔJÚOÓKÓŽ ÓÂ]dÓŠ UÓ . dÚ×ÓðÓË ÚrÔJÓ

¨Â]bI*UÐ W?¹UMF? « —UNþù qŽU?H « ÂUIÓ rzU?I « vKŽ —Ëd?:«Ë Ò—U'« Âb ∫rJ? XKŠ√

vI³?ð d=šÔ√ «–≈ Ô.b?I?² « tI?Š U ÊS? ¨d?]šR*« v ≈ o¹u?A?² «Ë …]d? *« qO??Fð s tO? U?*

Æ©±®sÒJLð ÔqC U¼bMŽ sÒJL²O ¨ÁœË—Ë v ≈ ÎW³= d² ÔfHM «

∫rNCFÐ œ«“Ë ©eF*«Ë ÊQC «® rMG «Ë dI³ «Ë qÐù« lÐ—_« «Ë– ∫ÂUFÚ½Ó_« ÔWÓLONÓÐ ≠

dIÐË ¡U³E « œ«d*« ∫qO Ë ¨»U?½ t fO Ë d²¹Ë vŽd¹ U2 U?¼u×½Ë gŠu « dIÐË ¡U³?E «

bO?B? « d? – ÁbC?F?¹Ë ¨ÂU?F½_« s? n R¹ U?2 U?¼d?Ož ÊËœ ¨W? U?š U?¼u?×½Ë gŠu? «

Ë√ d×?½ «–≈ ÜN?ðUN? √ Êu?DÐ v W?²O? b?łuð v²? « ÂUF?½_« W?Mł√ U?N½≈ ∫qO? Ë ¨Áb?FÐ

Íd³D? « t b Ë ÜÓN? UÓ ÝÓË U?ÓN ²]M? łÓ√ ÓË ÔÂUÓFÚ½Ó_« U?ÓN]½Ó≈ ∫qO Ë ÆlD?IM? ¡UM¦?²ÝôU ¨X×?Ð–

Æ±π∏ Ø≤ œuF « uÐ√ dO Hð ©±®


٥٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Æ©±® q¹ËÚQ]² « qÚ¼Ó√ Ôq¹ ËÚQÓð tÐ ÓdÓ¼UÓEÓð UÓ vÓKÓŽ »«Óu]B UÐ Óp Ó– w ‰«ÓuÚ Ó_« vÓ ÚËÓ√ u¼ÓË ∫‰U

¨d –U lOLł v ≈ UFł«—Ë ¨öB² ©rJOKŽ vK²¹ U ô≈® ¡UM¦²Ýô« ÊuJ¹ tOKŽË

ÆrNH «Ë oDM « hI½ WNł s WLONÐ XOLÝË

ÚXÓ =dÔŠ® ÁbFÐ t u tM? Ë ¨WM «Ë Ê¬dI? « w t1d% √dIO?Ý U ∫ ÚrÔJÚOÓKÓŽ vK?Ú²Ô¹ UÓ ≠

Æ©Â«dŠ ŸU³ « s »U½ Í– q ® WM « s Ë ©ÆÆÆÔWÓ²ÚOÓLÚ « ÔrÔJÚOÓKÓŽ

¨—dJ*« ¡UM¦²Ýô« vKŽ WÐuBM ©dOž®Ë ¨d³ « s œUOD ô« ∫bOB « vÒK ×Ô dOž ≠

V¼– tO? ≈Ë ¨—u??N?L??'« ‰u? «c??¼Ë ©rJ?? ® w —Ëd?:« d??O?L??C? « s ‰U??(« vK??Ž Ë√

‰öŠ≈ bOOIð tM Âe?K¹ t½QÐ Ôtłu « «c¼ n=FÔ b? Ë ÜL¼dOžË WO?DŽ sÐ«Ë ÍdA e «

¢«u ÚË√¢ qŽU s Ë√ ¨Âd?Š r¼Ë bO?B « w=K? ×Ô Ód?Ož rN?½u ‰U?×Ð rN? ÂUF½_« W?LO?NÐ

¨—]bI*« qŽUH « s Ë√ ©rJOK?Ž® w —Ëd:« dOLC « s Ë√ ¨WŽU?LłË gHš_« tOKŽË

Æ©≤®t UIÔ Ô‰uFH*« rO √Ë ·cÔŠ Íc « wMF¹

rN½√ U?N?ÐU?×? _ ‰U?Jýù« ÷Ód?ÓŽ U?/≈ ∫‰U? Ë W?F?Ð—_« ‰U(« tłË√ ÊU?O?Šu?Ð√ œ— b? Ë

ÊuJ¹ ÊQÐ vMF*« `C²¹Ë ‰UJýù« ‰Ëe¹ U/≈Ë ©bOB « 5K× ÓdOž® vK?Ž kHK « «uKLŠ

¨ÊU ?(« ¡U ?M? « ∫vMF?*«Ë ¨¢¡U ?M? « ÊU ?Š¢ ∫rN u? »U?Ð s ¢bO?B? « wÒK ×?Ô ¢ t u?

qŽUHK ôË ”U?MK ô b?OBK? WH q×?Ô*«Ë Òq×Ô*« bOB? « ÓdOž ∫tÔK? √ ¨«c¼ p cJ?

qÓšÓœ ÁUMF? ÊuJ?¹ Ê√ ∫UL¼b?Š√ ¨5N?łË vKŽ q×?Ô t½QÐ bO?B « Ôn ËË Æ·Ëc?;«

ÆÂd(« w qšœ «–≈ Âd?ÚŠÓ√Ë ¨=q(« w qšœ «–≈ ¢ Ôqłd? « ]qÓŠÓ√¢ ∫‰uI?ð UL? ¨q(« w

u?¼Ë Æ©≥®tK? « qO?K??×?²?Ð ÎôöÓŠ ∫Í√ ¨ÒqŠ «– —U?? ÁU?M?F?? Êu?J?¹ Ê√ ∫w½U??¦? « tłu? «

Æ±π Ø∏ Íd³D « dO Hð ©±®

Æ±≤∏∂ Ø ± ÊuB*« —b « dE½« ©≤®

vKŽ åqÓF?Ú Ó√ò Ô¡w? Ë¢ ∫t u?IÐ W? Q? ?*« j ÐË ‰Ë_« s U?O?½U?Ł ¡UM?¦?²Ý« t?KF?łË ¨±∂≤ ≠ ±∂∞ Ø¥ d?×³? « ©≥®

Ôqłd « ÓÂdŠ√ ∫rN?Ô u t u?šœË ÊUJ?*« ⁄uK?³ qF √ ¡w? ÚsL ¨»d?F « ÊU? w Ïd?O¦? s¹—u c*« 5?Nłu? «

∫rN u «c «– —U? vMF0 qF? √ ¡w s Ë ÜN?Ð ]qÓŠË ÊUJ _« Ác?¼ mKÐ «–≈ ¨b?Ú½Ó√Ë rNÚðÓ√Ë ÂÓQÚýÓ√Ë ‚d?ÚŽÓ√Ë

Ωn u¹ bOB? « Ê√ —dIð «–≈Ë å…√d*« X³?‡½√Ë ¨W³K?J « dÚłÓ√Ë ¨dO?F³ « ]bÓžÓ√Ë ¨X?KIÐ√Ë ¨÷—_« X³A?Ž√ò

٥٦



¨WF?M « b?FÐ√ b? ô≈ Á«—√ U wM?J Ë ¨rN? ö w »dF? « l o «u²? qOL?ł Z¹d ?ð

Æ¡wAÐ fO ∫tMŽ ‰U Ë œuF « uÐ√ ÁQDš b Ë

s ÊUOM?¦² ? ¢vK²?¹ U ô≈¢ tÓ u Ë u?¼ t½√ wMF?¹ ¨—dJ*« ¡U?M¦²?Ýô« vKŽ U?N³B?½Ë

UÓ ]ô≈ ÜÓNK?Ô ÂUÓFÚ½Ó_« ÔW?ÓLONÓÐ ÚrÔJ?Ó ÚX]K ŠÔ√ ∫vMF?*«Ë ¢ÂUF½_« W?LONÐ¢ u?¼Ë ¨bŠ«Ë ¡wý

ÆÏÂÔd?ÔŠ ÚrÔ²?Ú½Ó√ÓË ÚrÔJ?Ó ^q×?Ó¹ ÓöÓ Ïb?ÚO??Ó Ôt]½S?Ó Ü?ÎÒO?A?ÚŠÓË U?ÓN?ÚM? ÓÊU?Ó U??Ó ]ô≈ ¨ÚrÔJ?ÚO?ÓK?ÓŽ vÓK?Ú²?Ô¹

ÆtO rJ(« b%« ULO ÊuJ¹ U/≈ t½_ ¨¡UM¦²Ý« s ¡UM¦²Ý« t½u `B¹ôË

∫qO ¨‰Ë_« ¡UM¦²Ýô« w ¡ULKF « V¼«c ≠

rNOKŽ =u?K²*U?Ð b¹—√ ¡«uÝ ¨ÂU?F½_« UM?KLŠ vM?F Í√ wKŽ ∫qB?² ¡UM?¦²Ýô« ≠ ±

÷—UŽ V³ Ð ‡ U¼u?×½Ë gŠu «Ë ¡U³E? « l Ë√ Ü¼bŠË Ã«Ë“_« WO?½UL¦ « s ‡ tÔ1d%

ÆÁbFÐ d –U Ë ¨WO cð ÊËœ u*U

t½√ ∫U?L?¼d?N?þ√ ¨ÊU?N?łË tK?×? w “u??¹ ÎöB?²? ¡U?M?¦?²?Ý« t½u? d?¹b?I?ð vK?ŽË

‰ ÏXF?½ t?½√ vK??Ž lÓ Úd??Ô¹ Ê√ “u???¹Ë ¨Vłu?? s qB??²?? ¡U??M?¦??²??Ý« t½_ Ï»u??B??M?

Æ5O uJ « bMŽ UNM iFÐ ‰bÐ Ë√ Æ©WLONÐ®

=uK²*U?Ð b¹—√Ë ¨rMG «Ë d?I³ «Ë qÐù« vK?Ž ÂUF½_« U½d?B u ∫lDI?M ¡UM¦?²Ýô« ≠ ≤

b¹—√ Ë√ ¨ÂUF?½_« w UN? ušœ r¼u?² Ã«d?šùU Ü?¼bŠË ÁdL?ÔŠË gŠu « d?IÐË ¡U?³E? «

ÊuJ¹ ô ¡UM?¦²Ýô« Ê_ lD?I « vKŽ qL?×¹ p cJ? ¨ÂUF½_« dzU?ÝË UC¹√ w¼ =u?K²*U?Ð

ÆbŠ«Ë Ê¬ w UFDIM öB²

∫ w½U¦ « ¡UM¦²Ýô« w rN³¼«c ≠

ÊuJ?O ¨‘u?Šu «Ë ÂU?F½_« ÂU?F½_« W?LO?N³?Ð œ«d*« ÊU? Ê≈ ∫qB²? ¡UM?¦²?Ýô« ≠ ±

Æ‰Ë_« s ¡UM¦²Ý« uN ¨qOBH² « vKŽ ŸuL:« v ≈ 5Fł«— Ê«¡UM¦²Ýô«

ÆÂUF½_« WLONÐ s ‘uŠu « ÃËdš —U³²Ž« vKŽ ∫lDIM ¡UM¦²Ý« ≠ ≤

ôË ÎUO½UŁ ¡U?M¦²?Ý« tÔ½u `Cð« ÒqŠ «– —U? Ë√ mÓKÓÐ t½u s s¹—u? c*« 5N?łu « bŠ√ —U³?²ŽUÐ ÎÒö×?Ô ÊuJÐ Ω

Æ·dB²Ð ¢ ¡UM¦²Ý« s ¡UM¦²Ý« ÊuJ¹


٥٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

∫Òłd² « ≠

q¼√ s bŠ«Ë d?O?ž ‰U?Jýù« «c?N?Ð Õd? b Ë ¨«b?ł qJ?A? W¹ü« w? ¡UM?¦?²?Ýô«

ÔW?ÓO? M?Ú¦??Óð® ∫‰U? wÐd??F? « sÐ« tH? Ë U??L? l¹b??Ð ‰U?Š t ?H??½ X u? « w u?¼Ë ¨r?K?F? «

ÚÊÓ√ ∫UÓLÔ¼ÔbÓŠÓ√ ∫sÚOÓLÚ vÓKÓŽ Ôœ d?Óð Ów ¼ÓË ÏWÓF¹bÓÐ ÏWÓ ÓQÚ Ó ¨ …Ób?Š«ÓuÚ « WÓKÚLÔÚ « w ¡UM¦?²Ýô«

Æ©±®‰]ËÓ_« Ús w½U]¦ « ÓÊuÔJÓ¹ÓË ¨Ó—]dÓJÓ²Ó¹

ÓbÚO?]B « ô≈ ÚrÔJ?ÚO?ÓKÓŽ vÓK?Ú²?Ô¹ UÓ ô≈ ∫U?ÓM?Ô¼UÓ¼ t Úu?ÓI?Ó ¨ ‰]ËÓ_« Ús UF? U?Ó½uÔJ?Ó¹ ÚÊÓ√ ∫w ½U?]¦ «

w bO?B « wA?Šu « s vM?¦²?Ý«Ë ¨Âb?Ið U? w ½ù« s vM?¦²?ÝU ©ÓÊu?Ô dÚ×?Ô ÚrÔ²?Ú½Ó√ ÓË

ÆÂ«dŠù« ‰UŠ

d UE?ð U u?¼Ë UÓNÔ U?Ó ÝÓË U?ÓNÔ²]M? ł Ó√ÓË ÔÂUÓF?Ú½Ó_« UNÐ œ«d?¹ WL?ON³? « Ê√ ÍbM?Ž `łd²?¹Ë

qB²? ‰Ë_« ¡U?M?¦?²?ÝôU? tO?K?ŽË ¨Ád?OžË Íd?³?D? « ÂU? ù« t×?ł—Ë ¨rN?ðö¹ËQ?ð tO?K?Ž

ÆlDIM w½U¦ «Ë

tÐ t]K« dÚOÓG ]q

¼Ô√ UÓÓË d¹eM‡Ú« ÔrÚ×‡ÓÓË

ÔÂ]b«ÓË ÔWÓ²ÚOÓL‡Ú«

ÔrÔJÚOÓKÓŽ ÚXÓ

Ò

dÔŠ˚ ∫v UFð tK « ‰U ≠

vÓKÓŽ Ó`ÐÔ– UÓÓË ÚrÔ²?ÚO]Ó– UÓ ]ô≈

ÔlÔ³?]« ÓqÓÓ√ U?ÓÓË ÔWÓ×O?D]M«ÓË ÔW?Ó¹

Ò

œÓdÓ²ÔL?‡Ú«ÓË Ô…Ó–uÔÚ

uÓL?‡Ú«ÓË ÔWÓIM?ÓÚM?ÔL‡Ú«ÓË

öÓ ÚrÔJ

M?¹œ s «ËÔd?ÓH?Ó Ós¹c?]« Óf

¾Ó¹ ÓÂÚu?ÓO?Ú« ÏoÚ?

ÚrÔJ?Ó– ÂôÚ“Ó_UÐ «u?ÔL??ÚI?Ó²Ú?Óð ÊÓ√ÓË VÔB?M?«

ÔrÔJÓ ÔXO?

Ó—ÓË w²ÓL?ÚF?½

ÚrÔJÚO?ÓK?ÓŽ ÔXÚLÓL?ÚðÓ√ÓË

ÚrÔJ?ÓM¹

œ ÚrÔJ?Ó ÔXÚKÓL?ÚÓ√

ÓÂÚu?ÓOÚ« ÊÚ

u?ÓAÚš«ÓË Úr?Ô¼Ú

uÓA?ÚÓð

Æ›≥ ∫…bzU*«¤ ˝ÏrOŠ

]—

Ï—uÔHÓž Ót]K« ]ÊSÓ ÌrÚŁù Ìn½UÓ−Ó²Ô

ÓdÚOÓž ÌWÓBÓLÚÓ w

]dÔDÚ« sÓLÓ UÎM¹

œ ÓÂöÚÝù«

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

U Ë√ ¨ U d?;« iFÐË√ ÜN?FO?Lł Ôt]K « U?Ó¼ÓdÓ Ó– w²?] « UÓ ]dÓ×?ÔLÚ « ∫tM vM?¦²? *« ≠

Æ U d;« ô . dÚ×]² « Ë√ Ü¼bŠË l³ « q √

Æô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

Æv] ÓcÔ*« ∫vM¦² *« ≠

Æ≥≥ Ø≥ Ê¬dI « ÂUJŠ√ ©±®

٥٨




U* »d?F? « X½U? Ü?¼d?O?G?ÐË√ …U? c?Ð ÂU?F?½_« s Ã—U?)« u?¼Ë ¨Õu?H? *« ∫ÔÂ]b? « ≠

¡U½≈ w Âb « w u?ð X½UJ? ¨¡wý W×?OÐc « s U?Nðu?H¹ œU?J¹ ô WŽU? s tO?ÝUI?ð

qFH¹ u¼Ë ¨nOCK ÈuA?¹Ë jÐd¹ rŁ U¼dŽU³ w VB¹ Ë√ ¨q R¹Ë a³?DO Áu×½Ë

XOÐ w U?¼U³? ÂU¹√ U?NM? …b¼U?A ¨wÐ√ ÃË“ tÐ wM?²Łb?Š UL? bO?FÐ d?Ož s? “ v ≈

ÆUFOLł rN tK « dHž ÜN √

X U? Ü?N?? Ëd?Ž w b?B??H? « o¹d??Þ sŽ ¡U?O?Š√ w?¼Ë ÂU?F?½_« Âœ s «Ëc??š√ U?0—Ë

Æ©±®bBÔ Í√ ¨t ÓœÚeÔ ÚsÓ ÚÂÓdÚ×Ô¹ r ∫»dF «

ÆUL¼u×½Ë dÓÓ×Ú U Ð ÚËÓ√ VÓAÓ Ú U Ð UÎÐÚdÓ ÔqÓ²ÚIÔð w²] « ∫Ô…Ó–uÔ ÚuÓLÚ « ≠

dL?M? «Ë b?Ý_U Ê«u?O?(« s —U?H?þ√Ë »U½ Ë– t?Ýd²? « U? q ∫l³? ? « q √ U? Ë ≠

ŸU³ ? « X dð U? ÊuK? Q¹ «u?½U ÂöÝù« q³?I Ü?¼u×?½Ë l³C? «Ë Vzc «Ë VK?F¦? «Ë

ÆUN²łUŠ sŽ qC Ë

ÚËÓ√ Áu×½Ë ÏVÓ½Ó– ÔtÓ Ô„]d?Ó×Ó²?Ó¹ u¼Ë Ôt=K?Ô «ÓcÓ¼ Ús ÔtÔðU?Ó Ó– ÚXÓ —ÚœÔ√ UÓ ∫ ÚrÔ²?ÚO] Ó– UÓ ]ô≈ ≠

…U – “«uł ÊËd¹ô rNCFÐË ¨Ï‰öÓŠ Óu?ÔNÓ `Ð–Ë tÚOÓKÓŽ t]K « ÓrÚÝ« d c? ¨ ÏsÚOÓŽ ÔtÓ Ô·dÚDÓð

ÆtO u dNý√ w p U ‰U tÐË ¨„dð u WðUOŠ dI² ð ô U

t √ sD?Ð s Ãd?šË tðU? – „—b?ð r «–≈ 5?M'« Ê√ Ád?¼U?þ ¨r²?O? – U? ô≈ ∫t u? Ë

Ê_ tKŠ ÊËd?¹ —uN?L?'«Ë ¨WH?OM?Š u?Ð√ tO ≈ V¼– U?L? tK √ q×?¹ r U?²O? WŠu?Ðc?*«

Æt √ …U – r¼bMŽ tðU –

lL?ł VB?M?? «Ë ¨ «—u? c?*« U?? d?;« vK??Ž nD?Ž ∫VB?M?? « vK?Ž `Ð– U?? Ë ≠

‰u?Š VB?M?ð …—U??Š w¼Ë »U?B?½√ tF?L?łË œd?H? rÝ« u?¼ qO? Ë ¨»U?B?½ Áb?Š«Ë

¨±π≥ Ø≤ ÍdJ? ?F?K? ‰U?¦? _« …d?N?L?ł ∫d?E?½« ¨Í«e « U?N?M? «u? b?Ð√ rŁ ¨W?F?O?Ð— W?G? vK?Ž œU?B? « «u?MJ?Ý ©±®

Æt²łUŠ iFÐ ‰U½ s* »dC¹Ë ¨≤π¥ Ø≤ ÍdA eK »dF « ‰U¦ √ w vBI² *«


٥٩ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

rN²N ü U?NOKŽ Êu?×Ðc¹Ë U?N½uLE?F¹ WO?K¼U'« q¼√ ÊU Ë ¨Êu?²ÝË WzU?LŁöŁ W³F?J «

Æ”UM « q QO ÎUFD ÎUFD Âu×K « UNOKŽ luðË ¡U b UÐ aDKðË ÎUC¹√ UN Ë

t M?ł bF?Ð d c? UÐ h?š sJ tK? « dO?G tÐ q?¼√ U2 ¡e?ł VBM? « vKŽ Õu?Ðc?*«Ë

Æt ”uHM « rOEFðË lu*« ·dýË d _« …dNA

ÂUF½_« vK?Ž Àœ«u(« Ác¼ ÒÊ√ b?I²F?ð X½U »dF? « Ê_ ªW²O?*« d cÐ n²?J¹ r Ë

Æ»U³Ý_« Ác¼ s ·dF¹ V³Ý ÊËœ lłuÐ XðU U w¼ jI W²O*« Ê√Ë ¨…U c U

rN r I¹ r U?2 rN r U W? dF Êu³?KD¹ ¨Õ«bI? « ∫ÂôÚ“Ó_U Ð «uÔL ?ÚIÓ²Ú Óð ÚÊÓ√ÓË

ÆÂô“_UÐ ”UMK ÊuL I² ¹ s¹c « r¼ ÂUM _« W½bÝË ¨Õ«bI « o¹dÞ s

∫Êôu ¡UM¦²Ýô« w ¡ULKF « V¼«c ≠

t Úu?Ó ÓbÚF?ÓÐ U?Ó v ≈ Ôlł Úd?Ó¹ Ôt]M? J?Ó ÓË ¨¡U?M?¦?²?Ýô« Ôd? ¼U?Óþ Óu?Ô¼ÓË ¨ÏqB?]²?Ô Ï¡U?ÓMÚ¦?²?ÚÝ« Ôt]½Ó√ ≠±

ÆÔlÚ³] « ÔtÓKÓ Ó√ UÓ v ≈ ÔWÓIMÓ ÚMÔLÚ « Ús ˝ tÐ t]K « dÚOÓG ]q¼Ô√ UÓ ÓË˚ ∫v UÓFÓð

v ≈ ô . dÚ×]²? « v ≈ ¡UM¦?²Ýô« Ôl łÚdÓ¹ ∫qO? Ë ¨t bIð U? ÊËœ l³ « q √ U? v ≈ Ë√

rJOKŽ ÂÒdŠ ∫vMF*«Ë U?C¹√ qB² uN ¨ d¹e?ÚM ÚK ÓôÓË UÓNÓ Ó…UÓ Ó– Óô ÓW?Ó²ÚOÓLÚ « ]ÊÓ_ Â]dÓ×ÔLÚ «

ÆrJ ‰ö( t½S WO c² UÐ v UFð tK « tKŠ√ U2 r²O – U ô≈ d – U dzUÝ

ÂUÓJÚŠÓ√ Ús ÏrÚJÔŠ Ó.dÚ×]² « –≈ øÔ.dÚ×]²? « UÓ ÚrÓNÚHÓ¹ ÚrÓ ÚsÓ ÔÂöÓ ÓuÔ¼ÓË¢ ∫wÐdF « sÐ« ‰U

UÓL]½≈ ÓË ÊUÓO?ÚŽÓú Ì UÓH? BÐ ÚXÓ ÚO?Ó ÓÂUÓJÚŠÓ_« ]ÊÓ√ ÌlÚu?Ó dÚOÓž w U?ÓMÚŠÓdÓý Úb?Ó ÓË ¨v UÓFÓð t]K? «

‰uÔIÓLÚ « w ¡UM¦²Ýô« UÓL]½≈ ¨Ï¡UÓMÚ¦ ²ÚÝ« ‰ÚuÓIÚ « w ÓfÚOÓ ÓË ÔtÓ½UÓ×?Ú³ÔÝ t]K « ‰ÚuÓ ÚsÓŽ Ï…Ó—UÓ³ Ž Ów ¼

Æ©±®¢ ÔtÚMÓŽ ÔdÓ³Ú ÔLÚ « ÓuÔ¼ÓË ¨ tO

q Ê√ UN½UOÐË ¨W¹ü« w WO M'« Ë√ WO?CF³ « XOHš UHB UÐ ¡U?M¦²Ýô« oKF² Ë

ªô Ë√ …U c « U?N² —œ√ ∫ÊU?² UŠ U?N Íœd²? « Ë√ `DM « Ë√ oM?)« V³ Ð XI?H½ WL?ONÐ

WOC?F³ U? öM)« u¼ U?N u?H½ w fOzd? « V³ ? « Ê_ ªö¦ …U c? W uM? `³?B²

Æµ∏ Ø≥ Ê¬dI « ÂUJŠ√ ©±®

٦٠



Æw «u³ « «cJ¼Ë ¨v c ‚uM Ë√ ¨‚uM ‚uM s UM¼

Ê_ ¨ «Ó—uÔ Úc?ÓL?Ú « Ús Ì¡ÚwÓý v? ≈ ÌbzU?ÓŽ Ôd?ÚO?Óž ÔtÓK?Ú³?Ó U?]L?ÓŽ ÏŸu?ÔD?ÚI?Ó Ï¡U?ÓM?Ú¦ ²?ÚÝ« Ôt]½Ó√ ≠ ≤

rJOKŽ X dŠ ∫Ë√ ¨ÁuKJ Ác¼ dOž s r²O – U sJ ∫Í√ ¨Âb?Ið U2 fO v] ÓcÔ*«

ÆÂd×¹ ôË q×¹ Íc « uN r²O – U sJ ¨¡UOý_« Ác¼

WÐ«b « ÊuJ?ð nO –≈ ¨r¼bMŽ W?OCF?³ « ¡UH) q u? UÐ ‰uI? « sŽ «u³ž— rNK?F Ë

ÆUH½¬ p – XMOÐ b Ë ¨t H½ X u « w ÁU c W uM

tðUOŠ X½U «–≈ W? dŠ tO U W?O cð e?¹ r s Í√— vKŽ lDI « V?¹ p c Ë

vKŽ qB?H? « UC?¹√ V¹Ë ¨p? U ‰u? s —uN?A?*« u¼Ë t d?ð ‰U?Š w WM?J?2 dO?ž

Æ©±®UNðU] √ …U – UNO cð ô ÂUF½ô« W]Mł√ Ê√ ·UMŠ_« Í√—

u?¼ Êu?J?¹ Ê_ `K?B?¹ ¡U?O?ý√ b?F?Ð l «u?? « ¡U?M?¦?²?Ýô« Ê≈¢ ∫—u?N?L?'« ‰u? vK?ŽË

Æt²O cð “u& U2 r²O – U sJ ∫vMF*«Ë Æ¢UNFOLł v ≈ lłd¹ t½S ÜNCFÐ

∫Òłd² « ≠

¨WI?M ?M?*« ∫w tŠö Ë ¨d? – U lO?L?ł v ≈ œuF?¹ ¡U?M¦?²?Ýô« Ê√ ÍbM?Ž `ł«d? «

`KB¹ôË ¨WMł√ s UN½u?DÐ w U Ë l³ « q √ U Ë ¨W×?ODM «Ë ¨W¹œd²*«Ë ¨…–u? u*«Ë

UNÐ XI?KF?ð «—u c?*« Ác¼ Ê_ ¨lD?IM «–≈ u?N ¨d?¹eM?(«Ë Âb «Ë t²?O*« w rJ?(«

UN?½_ ªU?N?K? √ `³?¹ r ‰«u?Š_« pK?²?Ð XJ?K?¼ «–S? ¨„öN? « v ≈ U?N?Ð wC?H?ð ‰«uŠ√

tOKŽ U u¼ v?MF*« «c¼Ë ¨XKŠ «u?H « q³ …U c? UÐ U¼u —«b?ð «–≈Ë ¨ U²O c?¾MOŠ

Æq¹ËQ² « q¼√ V Už

ÜN «uŠ√Ë UNðUHB U d× Ë√ UNð«Ëc U d× U ≈ «—u c*« ÂuLŽ Ê√ Áb¹R¹Ë

UN? «uŠ_ U? d;« v ≈ ¡U?M?¦²?Ýô« Ÿułd? ¨ «– ô ‰UŠ w?¼Ë …U c? « UM?¼ vM¦?²? *«Ë

Æt vMF ô UNÐ WO c² « oKFð –≈ ¨d¹eM)«Ë Âb «Ë W²O*« u¼Ë tð«c ÂÔdÓŠ U ÊËœ

Æ±∑≤ Ø¥ d×³ « ¨∂∑ Ø∏ Íd³D « dE½« ©±®


٦١ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

UÎ]dÓ×Ô

]wÓ≈

ÓwŠËÔ√ U?Ó w ÔbłÓ√ ]ô qÔ˚ ∫v UFð t u? w U d?;«dBŠ U?C¹√ Áb?¹R¹Ë

]q¼Ô√ UÎIÚ

ÚËÓ√ ÏfÚł— Ôt]½SÓ Ìd¹eMš

ÓrÚ×‡Ó ÚË

Ó√ UÎŠuÔHÚ] UÎÓœ ÚËÓ√ ÎWÓ²ÚOÓ ÓÊuÔJÓ¹ Ê

Ó√ ]ô≈ ÔtÔLÓFÚDÓ¹ ÌrŽUÓÞ vÓKÓŽ

d c?¹ r Ë U?¾O?ý U?NO? …U? c « qL?F?ð ô W?FÐ—√ d? c? ©±®›±¥µ ∫ÂUF?½_«¤ ˝tÐ t]K« dÚO?ÓG

ÆUM¼ UNOKŽ nDŽ U Ë …–u u*«Ë WIM M*«

Ê_ ¨dO?žô lDI?M ¡U?M¦?²Ý« ‚U?O?Ý w œ—Ë «—uB?;« Ác¼ Ê√ «b?O¹Q?ð Áb¹e?¹Ë

Æ©≤®UŽuDI ¡UM¦²Ý√ ÊuJ¹ ©ÊuJ¹ Ê√ ô≈® WGOBÐ wM¦² *«

ÊËœ tCF³? rJ(« `K? œbF²? v ≈ œUŽ t½_ U?M¼ ¡UM?¦²?Ýô« w lDI? « ÊU U/≈Ë

u¼Ë ¨d?š¬ tłË s Âb? «Ë d?¹eM?)«Ë W?²?O*« w rJ?(« iO?I?½ bI?H? Ë ¨tłË s iF?Ð

ÆlÐU «Ë w½U¦ « 5ÝUÝ_« w —dIðU

Ò

oÓ×‡ÚK ÍbÚNÓ¹ Ôt]K« qÔ

Ò

oÓ×‡Ú« vÓ≈ Íb?ÚNÓ¹ s] rÔJzUÓÓ

dÔý s ÚqÓ¼ ÚqÔ˚ ∫v UFð tK « ‰U ≠

˝ÓÊuÔLÔJÚ×Óð ÓnÚOÓ ÚrÔJÓ U?ÓLÓ ÈÓbÚNÔ¹ Ê

Ó√ ]ô≈ Í

Ò

bNÓ¹ ]ô s]Ó√ ÓlÓ³]²?Ô¹ Ê

Ó√ ôÓŠÓ√

Ò

oÓ×‡Ú« vÓ≈ ÍbÚNÓ¹ sÓLÓÓ√

Æ›≥µ ∫f½u¹¤

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

∫©Í=b NÓ¹® s ÂuNH*« W ôœ Ë√ ¨t ‰uFH*« ÂULð Ë√ ¨‰«uŠ_« rŽ√ ∫tM vM¦² *« ≠

ÆÍœUN² « vMF vKŽ tM Ë√ ¨Í bÚNÓ¹ vMF vKŽ tM Ë√ ¨Íb²N¹ vMF vKŽ

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

Æ©W d(«Ë ‰UI²½ô«® ÍœUN² «Ë …«œUN*« Ë√ ¨¡«b²¼ô« Ë√ ¨‰U(« ∫vM¦² *« ≠


∫vMF?*«Ë Ü?¼dO?žË ÂU?M _« s? t «œ«b½√ r¼u?L?ðc ?ð« s¹c? « ∫rÔJ?zPÓ Ód?Ôý s ≠

s ¡U dA « lOLł qLA¹ «c¼Ë ¨…œU?³F « w tK « 5ÐË rNMOÐ «u? dý√ s¹c « ¡U dA «

Æ≤∞ Øµ d¹d×² « dE½« ©±®

Æ±∑± ∫’ »«dŽù« ÊuOŽ ÕdýË ¨©b¹“ ÊuJ¹ Ê√ ô≈ w½uð√® ≥¥π Ø≤ t¹u³OÝ dE½« ©≤®

٦٢



ÆÊUŁË_«Ë d¹eŽË Ò *U r¼dOžË s'«Ë WJzö

uŽb¹Ë ¨»«u?B «Ë ‚dD? « 5³¹ tÐ b?¹d¹¢ ∫WO?DŽ sÐ« ‰U? ˝o(« v ≈ ÍbN¹˚ ≠

‰u vEŠ_«Ë ¨W ôb « W¹«b¼ tM bBI U? ¢ «c¼ u×½Ë U¹üUÐ `BH¹Ë ¨‰bF « v ≈

Æ©±®oO u² « W¹«b¼ qšb² ¢ tIO uðË t UN SÐ Ë√ ¨ÁœUý—≈Ë t½UO³Ð ¢ ∫ÁdOžË ÍbF «

lO?L??ł ÊU?L?F??¹Ë Æu?¼ Íb??²?N??¹ ôË« ¨Ád?O??ž Íb?ÚN??Ó¹ ô ∫Í√ ¨Í=b?N?Ó¹ ô Ús?Ó Â√ ≠

‰Òu×?¹ Ê√ ô≈ ¨t½UJ? s W?KI?M? « vKŽ —b?I¹ ô U? ÊËb?³F?ð¢ ∫¡«dH? « ‰U? Ë ¨¡U d?A? «

ÆtO …UOŠ ô U2 Ü¼u×½Ë ÂUM ú ’Uš u¼ «c¼ vKŽË ©≤®¢ÁuKIMðË

∫UNÐ ¡UM¦²Ýô« W öF U¼œ—u½ «¡«d …bŽ UNO Ë

q¼« W U?Ž √d U?NÐË ¨ ‰«]b? « b?¹ bÚA?ÓðÓË ¡UÓN?Ú « 5J?Ú Ó²? Ð ©Í=b?ÚNÓ¹ Óô ÚsÓ ÚÂÓ√® ∫v Ë_«

«ÓuÔN?]ł ÓË ÚrÔN?]½Ó√ Óp Ó– v ≈ ÚrÔ¼U?ÓŽÓœ Í c?] « ]ÊÓQ?Ó ÓË ¨5?M U?Ý 5?Ð «u?F?L?ł ªUý—Ë ô≈ W?M?¹b?*«

«ËÔ—]dÓ UÓ d?ÚOÓG Ð nÓ×?ÚBÔLÚ « =jÓš w ÔÁËÔb?ÓłÓËÓË ¨ÍbÓ²ÚN?Ó¹ Óô ÚsÓ ÚÂÓ√ ∫Ôt]½Ó√ v ≈ WÓL? KÓJÚ « ÓqÚ Ó√

ÚXÓ½UÓ Í c] « UÓNKÚ Ó√ vÓKÓŽ ÎWÓM UÓÝ Ó¡UÓNÚ « «Ë^dÓ ÓQÓ ¨ ‰«]b « w ÚXÓLžÚœÔ√ U]LÓ ÚXÓ cÔŠ Ó¡U]² « ]ÊÓ√ÓË

‰«]b «ÓË ¡UÓN?Ú « ÔÊuÔJ?ÔÝ Óp Óc Ð ÓlÓL?Ó²ÚłU?Ó ÜÓNO? ¡U]²? « ÂUÓžÚœù U?Î³ÓKÓÞ Ó‰«]b? « «ËÔœ]bÓýÓË ¨ tÚO?ÓKÓŽ

bŠ√ —bI?¹ ô 5M U? « 5?Ð lL'«Ë ∫”U×?M « ‰U? ¨XMŽË WÐu?F …¡«d?I « Ác¼ w Ë

t¹u?³?O?ÝË ¨W?H?O?H?š W? d?Š „d??×?¹ Ê√ b?Ð ô «c?¼ Â«— s ∫œd?³?*« ‰U? Ë ÆtÐ oD??M?¹ Ê√

Æ W d(« ”ö²š« «c¼ wL ¹

¡«]dÔ ÔiÚFÓÐ Óp Ó– Ó√ ÓdÓ ÓË ‰«]b? « b¹ bÚA?ÓðÓË ¡UÓNÚ « d?Ú Ó ÓË ¡UÓO?Ú « Ú²ÓHÐ ©Í=bN?Ó¹® ∫WO½U?¦ «

qÚ¼Ó√ Ô¡«]dÔ ÔÁÓb?ÓBÓ U?Ó uÚ×?ÓMÐ ¨ ‰«]b? « b¹b?ÚAÓðÓË ¡U?ÓN?Ú « dÚ ?Ó ÓË ¡UÓO?Ú « Ú²ÓH? Ð Í=bN?Ó¹ ∫WÓ u?ÔJ?Ú «

…ÓdÚ Ó UÓ¼ÓbÚFÓÐ WÓ×Ú²ÓHÚK ÎôUÓIÚ¦ ²ÚÝ« ÍbÓ²ÚNÓ¹ Ús ‰«]b « …ÓdÚ ÓJ Ô¡UÓNÚ « Ód? Ô Ôt]½Ó√ ÓdÚOÓž ª WÓM¹bÓLÚ «

ÆhHŠ W¹«Ë— w r UŽ √d UNÐË Ìb Š«ÓË Ì·ÚdÓŠ w

Æ ≤∂¥ Ø± ÍbF « dO Hð ¨≥µ∑ Ø≤ eOłu « —d;« ∫dE½« ©±®

Æ¥∂¥ Ø± Ê¬dI « w½UF ©≤®


٦٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

W¹«Ë— v r U?Ž …¡«dI?Ð ¨‰«b « b?¹bA?ðË ¡UN? «Ë ¡UO? « d ?JÐ ©ÍÒb? N¹® ∫W?¦? U¦? «

Ær UŽ sŽ dJÐ vÐ√ sŽ vO×¹

W] UÓŽ ÔiÚFÓÐ Óp Ó– Ó√ÓdÓ ÓË ¨ ‰«]b « nO HÚ ÓðÓË ¡UÓN?Ú « 5 JÚ Ó²Ð ©Í bÚNÓ¹ Óô ÚsÓ ÚÂÓ√® ∫WFÐ«d «

¨gLŽ_«Ë ¨»U?ŁË sÐ vO?×?¹Ë ¨nK?šË ¨wzU? ?J? «Ë …e?LŠ r?NM? Ë Ó5?=O? u?ÔJ?Ú « ¡«]dÔ

∫ÍdA? e? « ‰U ªÍb?²N?¹ vM?F qL?²×?¹Ë ¨Á«uÝ Íb?N¹ Í√ ¨Ád?¼U?þ vKŽ kH?K U?

ÍbN?¹ ô Ë√ t H?M?Ð Íb²?N?¹ ô Í√ ¨ÍbN?¹ ô Íc? « Â√ ŸU³?ðôU?Ð oŠ√ W¹«b?N? « Ác¼¢

ÆtÒK « t¹bN¹ Ê√ ô≈ ¨ÁdOž

¨ÍbN¹ Ê√ ô≈ ¨tO ≈ qI?²MO? ÊUJ v ≈ ÊU?ŁË_« s Íb²N¹ ô s Â√ ÁU?MF ∫qO? Ë

t UŠ s v UF?ð tK « tÓKÔI?M¹ Ê√ ô≈ ¡«b²?¼ô« tM `B?¹ ôË ¨Íb²N?¹ ô Ë√ ¨qIM¹ Ê√ ô≈

Æ©±®¢t¹bNO UIKD U½«uOŠ tKF¹ Ê√ v ≈

ÆÓXÚ¹ÓbÓ²Ú¼« vÓMÚFÓL Ð ÓX¹ bÔ¼ ∫Ô‰uÔIÓð Ó»ÓdÓFÚ « ]Ê≈ ∫«uÔ UÓ ÓË

Íb²N?ð ô U¼b$ s×?½Ë ¨ÂUM _« oŠ w W?¹«bN? « ÊuJð nO? ∫ÈbN¹ Ê√ ô≈ ≠

UL ¨rKF¹ s]LŽ d]³?FÔ¹ UL UNM?Ž d=³ÔŽ ÎWN ¬ U¼Ëc ?ð« U]L‡ rN]½√ »«u'«Ë øX¹b¼ Ê≈Ë

W¹«b?N « Êu?Jð ¡«d?H? « dO? H?ð vK?ŽË ¨©≤®“U? UN? W?¹«bN? U ¨Ád?O?žË ÍbŠ«u? « ‰U

Æ dš¬ v ≈ lu s UNKI½Ë UNJ¹d% sJ1 –≈ ¨WIOIŠ


w ÁdO?ž ÍbN?¹ ô Ë√ Íb?²N?¹ ô Í√ ‰«u?Š_« rŽ√ s Ï⁄]dH? qB?² Ï¡U?M?¦²?Ý« ≠±

«c¼Ë ¨d?O?G « W?¹«b?¼ v ≈ Ë√ ¡«b²?¼ô« v ≈ t v U?Fð t?²¹«b?¼ Ó‰U?Š ô≈ ‰«uŠ_« s ‰U?Š

WOKÐU? rNO Ê_ ¨Âö ? « rNOK?Ž Ìd¹eŽË Ò? *«Ë WJzö*« s r?N zU dý ·«d?ý√ Ô‰UŠ

s Íb²N¹ ô s Â√ ∫qO UL vMF*« ÊuJ¹ U¼bB vKF ÂUM _« ·ö Ð ¨W¹«bN «

l³ ? « «¡«dI? « w W?(« ¨·d?B²?Ð ±∏± ≠ ±∑π Ø±≤ Íd³?D « d?O? H?ð ∫dE?½«Ë Æ≥¥∂ Ø≤ ·U?AJ? « ©±®

Æ©Èb¼® »dF « ÊU ¨±∂∞ …d¼«e « —Ëb³ « ¨±∏±

Æ≥µ∑ Ø≥ eOłu « —d;« ¨ ≥±µ Ø± eOłu « ©≤®

٦٤



t UŠ s v U?Fð tK? « tÓK?ÔIM?¹ Ê√ ô≈ Ë√ tO ≈ qI?MÔ¹ Ê√ ô≈ tO? ≈ ÔqI?²M?O ÊU?J v ≈ ÊU?ŁË_«

Æ©±®tÓ¹bNO ÎUHKJ ÎU½«uOŠ tKF¹ Ê√ v ≈

¨ÈbN¹ Ê√ v? ≈ ÃU²×?¹ tM?J ÜI?KD? W¹«b?¼ pK1 ô ∫Í√ ¨l?DIM? Ï¡UM?¦²?Ý« ≠≤

¨lL ?Ó¹ Ê√ v ≈ ÃU?²×?¹ tM?J ∫Í√ ¨lL?Ú ?Ô¹ ÚÊÓ√ ô≈ ÁdO?ž lL? Ô¹ ô Êö? ∫‰uI?ð U?L

W¹«b¼ wH½ iOI½ fO ¨t tK « W¹«b¼ u³Ł ‰UL?²Š« Ê_ ïOIM « dOGÐ UM¼ rJ(U

ÆÁdOG p¹dA «

‰uFH?*« ÂULð s ‡ U?ždH? ‡ ¡UM¦?²Ý« ÓÊu?J¹ Ê√ ©ÁdO?ž ÍbN?¹® vMF vK?Ž “u?¹Ë

—U?I?²? ô Í√ ¨Ád?O??G?Ð ÈÓb?ÚN?Ô¹ t½√ qÚł Ó_ ô≈ ¡U??O?ý_« s Ì¡wA? Íb??N?¹ ô ∫Í√ ¨©≤®t

ÆW¹«bN « v ≈ tð«– p¹dA «

∫Òłd² «

VÝUM*« vMF?*«Ë ¨W×O?× WG?zUÝ UN?K WIÐU? « w½UF?*« lOLł vM?F*« YOŠ s

ÍbN?¹ ô ∫vM?F? vKŽ ©Íb?N?¹ ô s √® qL?Š u¼ t?‡K³? Âb?Ið U?* qÐU?I?*«Ë »d? _«Ë

W?¹«b?N? « pK?²?L?ð U?N?½√ ÊËb?I?²?F??¹ r¼Ë ô≈ ¡U? d?ý U?¼Ëc? ?ð« U? rN?½_ ¨jI? Ád??O?ž

W¹«bN U?Ð œdH²?*« u¼ bŠ√ b?Š«Ë sJ Ë ö×K? ÊËbN¹ ô ¡U? dA « lOL? ÜN? H½_

Ós¹c]«ÓË

Ò

oÓ×‡ÚUÐ wC?ÚIÓ¹ Ôt]K«ÓË˚ ∫v UF?ð ‰U UL? ¨¡UA?¹ U* oK?)UÐ œd?Hð U?L ¡U?A¹ s*

Æ›≤∞ ∫d Už¤ ˝Ì¡ÚwÓAÐ ÓÊuÔCÚIÓ¹ ô t½ËÔœ s ÓÊuÔŽÚbÓ¹

¨wMH «d¹uB² «Ë “UŽù« vN²M w tO …œ—«u « b¹bA² « «¡«d nK² 0 kHK «Ë

Î«—e½ Êu?JK?1 ô ¡U d?A U? ¨ UN?ðUł—œ vK?Ž√ w W? uD?M*« W?GK? d¹u?Bð U?NO? …¡«dI? U

UN²G w WEHK? « Ê_ ªp – s ¡wý v½œ√ ôË¨r¼dOG Ë√ rN H½_ W?¹«bN « s ÎöOK

l d J UÐ ·d?(« vKŽ jGC « s U?NO U0 Àö¦ « «¡«d?I « U¼—uB?ð w² « W uDM?*«

Æ≤∂µ Ø≥ œuF « uÐ√ ¨µ∂ Ø∂ d×³ « ©±®

Æ ≤≥∞π Ø± ÊuB*« —b « ©≤®


٦٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

W¹«b¼ sŽ r¼e?ŽË rN?½Qý s s¹u?N² «Ë qO?KI?² « w W?G U³?*« vKŽ ‰b?ð ¨b¹bA?² «

ør¼ÓdO?ž «ËÔb?ÚN?Ó¹ Ê√ sJ?1 nO?J? rN? H?½√ W?¹«b?¼ sŽ s¹e?łU?Ž «u?½U? –≈Ë ¨rNð«Ë–

kHK? « —U? ?J½« U?L?¼U?ŠË√ rJ?NðË ¡«—e?²?Ý« w «c?¼ rN? UŠ sŽ —U?³?šù« «c?¼ —b Ë

ÆtKD Ë uB « fL¼Ë

©‰UI²?½ù«Ë W d?(«® ÍœUN?² « vMF? vKŽ kH?K « qL?Š bM?Ž U¼u?×½Ë ÂUM? _« U √

qÔ¹U?L??Óð w wA? u??¼Ë ¨‰U?I??=¦? « qÐù«Ë ¡U?? ?=M?? « ÔwÚA?Ó ÍœU??N?]²?? «¢ ∫qO? U??L? u??¼Ë

s ULNOKŽ Î«bL²F U?LNMOÐ wA1 ÊU «–≈ 5MŁ« 5Ð ÈÓœU?NÔ¹ Êö ¡Uł tM Ë ¨ÊuJÝË

ÈœUNÔ¹ tO? U Íc? « td w Ãd?š £ w³M « ÊÓ√ Y¹b?(« w Ë ¨tKÔ¹U?LÓðË tH?F

tKÔ¹U?L?ÓðË t H?ÚF?Ó s U?LN?O?K?Ž b?L²?F?¹ U?L?NM?O?Ð wA?1 ÊU? t½Ó√ ÁU?MF? Ë ¨sÚO?ÓK?Ôł Ó— 5?Ð

Æ©±®¢ t¹œUNÔ¹ uN bŠÓQÐ qF sÓ ^q p c Ë

w WHO?FC? « …«œUN*« W? d( U?C¹√ WF?¹bÐ …—u? tO Ë ¨¡«dH? « tÐ Âeł vM?F*« «c?¼Ë

W d(« s …—u v½œ√ vKŽ …—b U?NM ÊuJ¹ ö wM?F¹ ¨b¹bA « ¡j³? « l ¨ÊUŁË_«

rN bLð U b?MŽ wA*« vKŽ 5K?³I*« ld « …«œU?NL UN¹œU?N¹ s „UM¼ ÊuJ?¹ Ê√ ô≈

Æ«uÐ—b¹Ë UNOKŽ «ËbM² O ¨lÐU _« ·«dÞ√

U0 ·d(« vKŽ jGC U ¨W¹«b?N « d √ l oK)« dzUÝ ‰UŠ u¼ «c?¼ ¡U dA « ‰UŠË

kOG « s tJKL²¹ U Ë ¨Ád?OG W¹«bN « œ«—√ s e?Ž vKŽ ‰b¹ wEH ‚UM²?š« s tO

t³Š l Ÿd?A « d? «Ë√ vK?Ž rNK?LŠË t²?Ð«d? Ë tK¼√ W?¹«b¼ v?KŽ tð—b? ÂbF? ªoM?(«Ë

«c¼Ë ¨d?J?M?*« Ë√ ‰ö?C? « s tO?K?Ž r¼ U?* t²?O?¼«d? Ë rN?O?K?Ž tÐb?ŠË rN? b?¹b?A? «

∫v UFð t u? w ÃöF «Ë Ãd?<«Ë ©X³³?Š√ s ÍbNð ô p½≈® ∫v? UFð t u? U½d? c¹

ÆvMF*« «c¼ vKŽ ÂUŠ s —√ r Ë ©UNOKŽ d³D «Ë …öB UÐ pK¼√ d «Ë®

t½√ tH? Ë s p¹d?A? « ÊU? u? –≈ ¨l?D?I? « Íb?M?Ž —U?²?<U? ¡U?M?¦?²??Ýô« Ÿu?½ U? √Ë

Æ≥µ≥ Ø±µ ©Èb¼® »dF « ÊU ©±®

٦٦



tK « s t W¹«bN « ∫u¼ vM¦?² *« Ê√ ÂuKF Ë ‡ t H?MÐ tð«c Íb²N¹ ôË ÁdOž Íb?N¹ô

p c? Ë ¨r¼u?²? qÐ wI?O?I?Š d?O?ž Ã«d?šùU? ‡ v U?F??ð u?¼ ô≈ U?N?O?K?Ž —b?I?¹ ô w²? «

¨qBH? « fÝ√ s ÊU?ÝU?Ý√ W?¹ü« w d? «u?² ¨r?J(« iO?I?M?Ð nB?²?¹ r vM?¦²? ?*«

Æ©±®dýUF «Ë w½U¦ « UL¼Ë

Ô ÚdÓ¦ÚJÓ²ÚÝô ÓVÚOÓGÚ«

ÔrÓKÚŽ

Ó√ ÔXMÔ ÚuÓÓË Ôt]K« Ó¡UÓý UÓ ]ô≈ «ÒÎdÓ ôÓË UÎFÚHÓ½ w

ÚHÓM Ôp

KÚÓ√ ]ô qÔ˚ ≠

Æ›±∏∏ ∫·«dŽ_«¤ ˝ÓÊuÔMÚRÔ¹ ÌÂÚ

uÓI

Ò

ÏdOAÓÐÓË

Ïd¹cÓ½ ]ô≈ UÓ½Ó√ ÚÊ≈ Ô¡u^«

ÓwM]Ó UÓÓË dÚOÓ‡Ú« Ós

«Ó–≈ ÏqÓłÓ√ ÌW]

Ô√

Ò

qÔJ Ôt]K« Ó¡UÓý UÓ ]ô≈ UÎFÚHÓ½ ôÓË «ÒÎdÓ wÚHÓM

ÔpKÚ

Ó√ ]ô qÔ˚ ∫v UFð tK « ‰U Ë

Æ›¥π ∫f½u¹¤ ˝ÊuÔbÚIÓ²ÚÓ¹ ôÓË ÎWÓŽUÓÝ ÓÊË

ÔdÚ¾Ó²ÚÓ¹ öÓ Ú

rÔNÔKÓłÓ√ Ó¡UÓł

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

Æô≈ q³ U2 ÂuNH*« W ôœ ∫tM vM¦² *« ≠

Æô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

ÆW¾OA*« ∫vM¦² *« ≠


qLF? « s d?¦?J?²?Ýô ∫Í√ © d?ÚOÓ ?Ú « Ós Ô Úd?Ó¦?ÚJ?Ó²?ÚÝÓô ÓVÚO?ÓGÚ « Ôr?ÓKÚŽÓ√ ÔXM?Ô Úu?Ó ÓË®

WM? K? œb?Ž_ ∫¡«dH? « ‰U Ë ¨¡ö?G « w XÚF?ÐË hšd? « w X¹d²?ýô Ë√ ¨` U?B «

Æ©≤®W³B<« WM « s WÐb:«

Ï5F Ïqł√ ‡ rN? uÝ— 5ÐË r?NMO?Ð wCÔ s2 ‡ ÌW √ q?J Í√ ∫˝ ÏqÓłÓ√ ÌW] Ô√ ÒqÔJ? ˚

Æt uKŠ bMŽ rNÐ Òq×¹ rNÐ«cF Ì»ËdC Èdš√ W √ v ≈ ÈbF²¹ ô rNÐ y’Uš

ÚsÓ ® ÂbIð t½_ ¨ÁbF?Ð U Ë tK³? U* WI? «u ·«dŽ_« W¹¬ w? ÒdC « vKŽ lH?M « Âb Ë

Áb?F??ÐË ¨‰öC? « vK??Ž W?¹«b??N? « ÂÒb??I?? ¨©ÚqK?ÚC??Ô¹ ÚsÓ ÓË Í b?Ó²??ÚN?ÔL??Ú « Óu??ÔN?Ó Ôt]K?? « b?ÚN??Ó¹

Æ≥µ∑ Ø≥ eOłu « —d;« ¨ ≥±µ Ø± eOłu « ∫dE½« ©±®

Æ ¥∞∞ Ø± Ê¬dI « w½UF ©≤®


٦٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

f½u¹ W¹¬ w ÒdC « Âb? Ë ¨lHM « .bIð VÝU?M ©¡u « wMÒ ? U Ë dO)« s d¦?J²Ýô®

p c Ë ¨tÐ«uŁ w UFL?Þ rŁ ô]Ë√ tÐUIŽ s U u?š ÊuJð tÒK …œU?³F « Ê_ ªq _« vKŽ

»«ÓcÓF?Ú « œU?ÓFO? ÚsÓŽ Ó5? dÚA?ÔL?ÚK Ï»«Óu?Ół U?ÓN]½Ó_Ë ©ÎU?F?ÓLÓÞÓË ÎU? Úu?Óš ÚrÔN]ÐÓ— ÓÊu?ÔŽÚb?Ó¹® ∫‰U

¨dC? « ÂbI?ð «–≈ p c Ë ¨tM?LC?ð ÌkH? WI?ÐU ?K lH?M « Âb?I?ð «–S ¨ t Ð «ËÔ—c?Ú½Ô√ Í c] «

Æ©±®UL¼bŠ√ ÊËœ s¹d _« qLA² eF « …dz«œ lOÝuð vKŽ qO œ UF dC «Ë lHM « d –Ë


vKŽ w ?H½ qł_ —b? √ ô ∫vMF?*«Ë ¨…—œU³? d¼U?E « u?¼Ë ¨qB²? ¡UM?¦²?Ýô« ≠±

tOML?NÚKÔ¹ ÊQÐ ¨p? – s tÓJ K √ Ê√ tK? « ¡Uý U ô≈ U? Ód l œ vKŽ ôË Ü? ÌlH½ VKł

ÆtOKŽ w½Ó—bIÔ¹Ë tM wMÓMJLÔO

p – s tK « ¡U?ý U? ÚsJ ∫vM?F?*«Ë ÍdA? e? « tO?KŽË ÏlD?I?M ¡U?M?¦²?Ýô« ≠≤

ÆeF « —UNþ≈ w ÔmKÐ√ «c¼Ë Æ»«cF « VKłË —dC « rJ pK √ nOJ ¨ÏszU

∫Òłd² « ≠

u¼ `ł«d « vMF*«Ë ¨5²¹ü« w «bł W×«Ë ö ËË UFD ¡UM¦²Ýô« w vM?F*« WOMOÐ

—dC « rJ? pK √ nO?J ¨ÏszU? p – s tK « ¡U?ý U ÚsJ? ∫ÍdA? e « Á—b? Íc «

Æ©≤®ÁdOžË œuF « uÐ√ ‰U UL eF « —UNþ≈ w ÔmKÐ√ vMF*« «c¼Ë ø»«cF « VKłË

mKÐ_« vMF?*« UM?×M?1 Íc « Áb?ŠË u¼ t½_ ªÍb?MŽ ÂbI?*« u¼ lD?IM?*« ¡UM?¦²ÝôU?

tK d? _« i¹u?HðË e?F? « —U?Nþ≈ w …u?³?M « ÂU?I?* v “√ u¼Ë Ü?H?½¬ tO ≈ d?ý√ Íc? «

iFÐ pK?L?ð u?³¦?Ð rJ?×?¹ tF ¡U?M?¦?²Ýô« Ê_ ªq u? U?Ð ‰uI? « nF?C? Ë ¨ÁbŠË

tC?O?I?½ ô rJ?(« iF?Ð iI?½ u??N? Ü?I?K?D? ô W?¾?O?A?*« œËb?Š w d??C? « Ë√ lH?M? «

Æw½U¦ « ”UÝ_« w ÂbIð UL tFDIÐ rJ×¹ «c¼Ë ¨WOKJ UÐ

Æ ≤¥∞ Øµ d×³ « dE½« ©±®

Æ ∏∞ Ø≥ œuF « wÐ√ dO Hð ¨≥µ∞ Ø≤ ·UAJ « ∫dE½« ©≤®

٦٨



dÔÚ–«ÓË Ôt]K« Ó¡UÓA?Ó¹ ÊÓ√ ]ô≈ ¿ «ÎbÓž Óp

Ó– ÏqŽUÓ w

Ò

½≈ Ì¡ÚwÓA? ]sÓuÔIÓð ôÓË˚ ∫v UFð t?K « ‰U ≠

Æ›≤¥ ¨≤≥ ∫nNJ «¤ ˝«ÎbÓýÓ— «ÓcÓ¼ Ús

Ó»ÓdÚÓ_ w

Ò

ÐÓ— sÓ¹

bÚNÓ¹ ÊÓ√ vÓÓŽ ÚqÔÓË ÓXOÓ½ «Ó–≈ Óp]Ð]

—

Ó Úd] ÓcÓð ]r?ÔŁ ¨Ôt]K « Ó¡U?Óý ÚÊ≈ ∫Ó‰uÔI?Óð ÚÊÓ√ ÓXO ?Ó½ ]rÔŁ ¨«ÎbÓž «Óc?Ó ÔqÓFÚ ÓQ?ÓÝ ÓXÚKÔ ÚÊ≈ w M?ÚFÓ¹

t]K? « ÓlÓ Ó»ÓœÓ_« Óp Óc? Ð Ó„Ó—«Ób??Ó²?Ó²? ÚÍÓ√ Ôt]K?? « Ó¡U?Óý ÚÊ≈ ∫ÚqÔ ÚÍÓ√ Óp]ÐÓ— Úd??Ô Ú–U?Ó ¨Óp Ó– Ób?ÚF?ÓÐ

∫v UÓFÓð t? ÚuÓ w wÚN?]M « …Ób?ÚNÔŽ Ús ÓÃÔdÚ ?ÓðÓË ¨ ÊUÓO?Ú =M? « VÓ³Ó ?Ð ¨ t²Ú ÓË Ób?ÚMŽ ÓpÓðU?Ó Íc] «

ÆÔt]K « Ó¡UÓAÓ¹ ÚÊÓ√ ô≈ «ÎbÓž Óp Ó– ÏqŽUÓ w=½≈ Ì¡ÚwÓA ]sÓ uÔIÓð ôÓË

dÔ Ú–UÓ Ì¡ÚwÓA ÔÊUÓO?Ú =M « ÓpÚM ÓlÓ ÓË «–≈ ∫vÓM?ÚFÓLÚ «Ë ¨tÓKÚ³Ó U?ÓLÐ ÊUO ?MKÓ Óo^KÓFÓð ô ∫qO? Ë

UÓNÓ U?ÎO ÝUÓ½ ÓXÚM?Ô w²] « Ó…ö]B? « =qÓ ∫ÚÍÓ√ ÓXO ?Ó½ «–≈ Óp]ÐÓ— ÚdÔ Ú–«ÓË ∫ ÚrÔNÔC?ÚFÓÐ Ó‰U?Ó Ë ¨Ót]K «

¡UM¦²ÝôUÐ W Uš w¼ ∫qO Ë ¨ÍdÚ c Ó…ö]B? « r Ó√ ÓË ∫v UÓFÓð Ó‰UÓ UÓLÓ ÜÓNÓ Ó„dÚ – ÓbÚM Ž

ÆtMO1 w YM×¹ô wM¦² *U ¨ÊU1_« w

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

©ÏqŽUÓ ® s Ë√ ¨©‰ÚuÓIÚ «® Ós Ë√ ©s uIð ô® wNM « s Ï¡UÓM?Ú¦²ÚÝ« ∫tM vM¦² *« ≠

Æ©±®ÂUF « rŽ√ ∫u¼ ·Ëc× s Ë√

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

ÆW¾OA*« vKŽ n u²*« Ê–ù« Ë√ ¨W¾OA*UÐ f³²K*« ‰uI « ∫vM¦² *« ≠

u¼Ë Ü¼u?×½ Ë√ W?O U?(« Ë√ WO? uF?H*« Ë√ WO?KŽU?H « s ¡U?M¦?²Ýô« tM? Íc « fM?'« w tM rŽ√ ô Íc? « ∫Í√ ©±®

‰uFH*« ÂuLŽË ¨qFH « ÂuLŽË ¨‰«uŠ_« ÂuLŽË ¨WM “_« Âu?LŽË¨WMJ _« ÂuLŽË ¨’U ý_« ÂuLŽ ∫Ÿ«u½√

qFH « Âu?LŽË ¨5?II?;« Í√— vKŽ WM? “_«Ë WM?J _«Ë ‰«u?Š_« ÂuLŽ Âe?K²? ¹ ’U? ý_« ÂuL?ŽË ¨tÐ Ë√ t

Ø≤ w½U —eK ÊU? dF « q¼U?M ¨≤µπ∞ Ø± ÊuB?*« —b « dE½« Æ—Ëd? Ë ‰uF?H s tðUI?KF² Âu?LŽ ÂeK?² ¹

Æπµ Ø±∂ ¨±π∑ ¨±±∑ Ø≤ d¹d×² « ¨µµ Ø≥ Í ËUÓCOÓ³ « dO ÚHð vÓKÓŽ »UÓN=A « ÔWO ýUÓŠ ¨≤∂∞

ÆwHM UÐ tK?¹ËQð s bÐ ö U?³Ł≈ u¼ U?LO ¡U?ł ÊS ¨ÁbŠË wHM? « w ô≈ ÊuJ¹ ô ÂU?F « rŽ√ s ¡UM?¦²Ýô«Ë

pM VKÞ√ U ∫b¹dð ¨XK?F ô≈Ë XKF U* tÒK? UÐ XL √ ∫rN u? wHM « vMF0 ‰ÒËQ?²*« U³Łù« s ÁdO?E½Ë

Æ ¥∏∑ Ø≤ ·UAJ « ∫dE½« ÆqFH « ô≈


٦٩ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)


s ÁdOž ÊËœ bG UÐ ¡UM¦²?Ýô« hOB ð vKŽ p – ‰b¹ ô ©Ó¡PÓAÓ¹ ÊÓ√ ]ô≈ Î«bÓž® ≠

ö rO?I? « s¹b? « p – Âd??Š W?F?Ð—√ U?N?M? ® ∫v U?F??ð t u?I? ¨q³?I?²?? ?*« w U? Ë_«

ÆÂd(« dNýô« dOž w rKE « WŠUÐ≈ vKŽ p – ‰b¹ ô –≈ ©rJ H½√ sNO «uLKEð

∫ qO ¨¡UM¦²Ýô« w ¡ULKF « V¼«c ≠

∫5NłË Ús wNM UÐ tÔI^KFðË ¨ wÚN]M « Ós uN ¨qB² ¡UM¦²Ýô« ≠ ±

‰U(« lu? w u¼Ë ¨t²?¾O?A0 ô≈ ∫ÍÓ√ tK? « Ó¡UA?¹ ÚÊÓQÐ ô≈ t]M?Ó u?Ið ôË ∫U?L¼b?Š√

¨Êu¹d?B?³? « tO?K?ŽË ¨t?K? « ¡Uý ÚÊ≈ Îö?zU? tK? « W?¾?O?A?0 ÎU ?³?²?K? ∫Í√ ¨⁄d?H? ¡U?M?¦?²?Ý«

Æ¡«dH «Ë ¨wzU J «Ë

©ô≈® b?F?Ð U?? Ë ¨‰u?I?? « w p ÓÊÓ–ÚR??Ô¹ ÚÊÓ√ ô≈ ¨Î«b?ž qF?? √ ∫]sÓ u?I??ð ôË ∫w½U?¦?? «Ë

Í√ tÒK? « ¡U?A?¹ Ê√ X Ë ô≈ X Ë w? p – s u?I?ð ô ∫Í√ ¡U?M??¦?²?Ýô« vK?Ž »u?B??M?

¢Ôt]K « Ó¡U?A?Ó¹ ÚÊÓ√ ô≈¢W? d? X U Ë ¢ ∫W?O?D?Ž sÐ« ‰U? ¨œ«d u?¼Ë X u? « ·c?×? ¨Ê–Q?¹

s u¼Ë ¨tO?KŽ œ—Ë Íd?³D? « ÁU?JŠ ‰u? «c¼Ë ∫‰U? Æ¢]sÓ uÔI?Óð ôÓË ¢t u? s ¡UM?¦²?Ý«

Æ©±®¢vJ×¹ ô√ Vł«u « ÊU YO×Ð œU H «

Î«bÐ√ tÒM u?Ið ô ∫qO t?½Q ¨ bO?ÐQ² « Èd?Ó Ì—U?ł ¡UM¦?²Ýô« ∫qO ∫Y U?Ł ÏtłË tO Ë

w r¼ÓœÚuÓŽ ]Ê_ ˝ tK? « ¡U?ÓAÓ¹ ÊÓ√ ô≈ U?ÓNO? Óœu?ÔF]½ ÊÓ√ U?ÓM?Ó ÔÊuÔJ?Ó¹ U?Ó ÓË ˚ ∫v UF?ð t u?I

ÆtK « QÓAÓ¹ r U]2 rN ²]K

¡Uý Ê≈ Ó‰u? tÐ ÓÊ d?ÚIÓð v²?Š Î«b?ž ÏqŽU w½≈ ]s?Ó uI?ð ô ∫Í√ ¨©ÏqŽU?Ó ® ∫s u¼ Ë√

·c×? tÒK « ¡U?ý Ê≈ özU? ô≈ «bž qF? « s u?Ið ô ∫d?¹bI?²? «Ë ¨‰UŠ vM?¦²? ?*U ¨tK? «

Æ©≤®¡«dH «Ë wzU J «Ë œd³*«Ë gHš_« tOKŽË ¨dO¦ u¼Ë ‰uI «

Ætłu « «c¼ vKŽ q u « lM1 vMF*« œU Ë Æ≥∏µ Ø±∞ w³ÞdI « ∫dE½«Ë ¨≤∑∑ Øπ —d;« ©±®

Ø¥ œuF « uÐ« ¨≥∞∂≥ Ø± ÊuB*« —b « ¨≥∏µ Ø±∞ w³ÞdI « ¨±≥∏ Ø≤ ¨±∑∏ Ø± ¡«dH « w½UF ∫dE½« ©≤®

Æ≤π∏ Ø≥ ÊuOF «Ë XJM « ¨≥∏∞ Ø¥ w½U uA « ¨≤µ¥

٧٠



ÊU ÔtK? « ¡UA?¹ ÚÊÓ√ ô≈ «c ÏqŽU? w½≈ ∫‰U u? t]½_ œuF? « u?Ð√Ë ÍdA? e? « Á]œ—Ë

Æ©±®wNMK tO ÓqÓšÚbÓ ô U]2 p –Ë ¨tKÚF ÓÊËœ tK « ÔW¾OA Ó÷dÓ²ÚFÓð Ê√ ô≈ ∫ÁUMF

Ús ÏW?Ó UÓŠ Ôt?ÚM? vÓM?Ú¦?Ó²Ú ?ÔL?Ú «ÓË ‰«Óu?ÚŠÓ_« Ús Ï¡U?ÓM?Ú¦?²?ÚÝ« «Óc?Ó¼¢ ∫W?¹ü« sŽ w «d?I? « ‰U? Ë

]ÊÓ√ w ÏWÓK? UÓŽ Ô‰U?Ó×?Ú « w MÚŽÓ√ U?ÓNO? ÏW?ÓK U?ÓŽÓË ÓW?Ó³ U?]M « ©]ÊÓ√® ÓqÚ³?Ó ÏW?Ó ËÔcÚ×?Ó Ów¼ÓË ‰«Óu?ÚŠÓ_«

ô≈ ‰«ÓuÚŠÓ_« Ús ÌW?Ó U?ÓŠ w «ÎbÓž Óp Ó– ÏqŽU?Ó w=½≈ Ì¡ÚwÓA? ]sÓ u?ÔIÓð ôÓË ∫ ÔÁÔd?¹ b?ÚIÓðÓË ÓW?Ó³? U]M? «

¨«ÎdO ¦Ó UÓNÓFÓ Ô·ÓcÚ×Ôð Ów¼ÓË ©]ÊÓ√® Ús Ô¡UÓ³Ú «ÓË ©UÎI?=KÓFÔ ® ÚXÓ cÔŠ ]rÔŁ Ôt]K « Ó¡UÓAÓ¹ ÚÊÓQ Ð UÎI=KÓFÔ

ÓÊËÔœ ‰UÓ×?Ú « ÁcÓ¼ w Ó‰Úu?ÓI?Ú « «ÓdÓB?ÓŠ ÚbÓ Ôt?ÚMÓŽ …Ód?=šÓQÓ²?ÔL?Ú « ô≈ ÓlÓ ÔÂ=bÓI?Ó²ÔL?Ú « ÔwÚN?]M « Êu?ÔJ?ÓOÓ

¨ÏVł«ÓË Â]dÓ×?ÔLÚ « Ô„Úd?ÓðÓË .dÚ×?]² U?Ð UÓ¼d?ÚOÓžÓË W?ÓŠUÓÐùU? Ð Ô‰U?Ó×Ú « Ác?Ó¼ ^hÓ²Ú ?Ó²Ó ¨ ‰«Óu?ÚŠÓ_« dzU?ÓÝ

Æ»uÔł ÔuÚ « Ô„Ó—ÚbÔ «ÓcÓNÓ ¨ÎWÓ³ ł«ÓË ÔÊuÔJÓ²Ó Ó‰UÓ×Ú « ÁcÓ¼ ô≈ ÔÂ«ÓdÓ×Ú « tÐ Ô„ÓdÚ²Ô¹ Ï¡ÚwÓý Ó„UÓMÔ¼ ÓfÚOÓ ÓË

‰UÓ×Ú « ÓpÚK?ð w Óo]K?ÓFÓð Ôt]½Ó√ vÓK?ÓŽ ‰ÔbÓ¹ Ôt]½S?Ó ÜÎI=K?ÓFÔ U?ÓMÔ Úu?Ó ÓuÔN?Ó oO K?ÚF]²? « Ô„Ó—ÚbÔ U?] Ó√ ÓË

ÓrÓEÓ²Ú½«ÓË ÃËÔdÔ Ú « ÓWÓ UÓŠ p ×]C UÐ ÓdÚ Ó_« ÔbO HÔ¹ Ôt]½SÓ UÎJ ŠU?Ó ô≈ ÚÃÔdÚ Óð ô ∫ÔtÓ Ó‰UÓ «–≈ UÓLÓ

WÓGO=B? « Á cÓ¼ Ús WÓ¾?OAÓL?Ú « vÓKÓŽ oO K?ÚF]² U?Ð ÔdÚ Ó_« Ót^ð«ÓË WÓ ËÔc?Ú×ÓLÚ « ¡U?Ó³Ú UÐ ]ÊÓ√ ÓlÓ U?ÎI]KÓF?Ô

Æ©≤®¢Ôd¹ bÚI]² «ÓË rÚNÓHÚ « …ÓdO ÓFÚ « l «ÓuÓLÚ « Ús Ôt]½SÓ ¨Óp Ó– ÚrÓNÚ UÓ ‰UÓFÚ Ó_UÐ bÚŽÓuÚ « ÓbÚMŽ

‡ ‰UÓFÚ Ó_U Ð oÚD^M « Ób?ÚMŽ WÓ¾O AÓL?Ú « ◊«Ód ²Úý« vKŽ W¹üUÐ ¡U?NIH « lOL?ł ‰ôb²Ý« ÔtÚł ÓuÓ

ô ¡UÓMÚ¦ ²ÚÝö ô≈ ]ÊSÓ ÜÎ «Óe²Ú « ôÓË ÎWÓI ÐUÓDÔ ô oO KÚF]² « vÓKÓŽ ^‰ÔbÓ¹ UÓ UÓNO ÓfÚOÓ ÓWÓ¹ü« ]ÊÓ√ ÓlÓ

Óu?Ô¼ Ô·ËÔc?Ú×?ÓL?Ú «ÓË U?Î Úc?ÓŠ W?Ó¹ü« w ]ÊÓ√ Óu?Ô¼ ‡ ÔW?]O?ÞÚd?]A? « ô ÔW?Ó³? U?]M? « Ów¼ ]ÊÓ√ÓË ¨ oO?K?ÚF?]²?K?

n ËË t½UOÐ o³?Ý UL? ¨‰U(« u?¼Ë vM¦²? *«Ë ¨ÂU?F « rŽ√ u?¼ Íc « ÔtÚM v?ÓMÚ¦Ó²?Ú ÔL?Ú «

Æ‰UJýù« W¹Už w t½QÐ lu*« «c¼ w «dI «

]ÊÓQÓ qÚF? H?Ú « Ós Óô ¨ ‰Úu?ÓIÚ « Ós Ï¡U?ÓM?Ú¦?²ÚÝ« t½√ W?O?Ðd?F « q¼√ iF?Ð sŽ Íd?³?D « d? –Ë

ÆÓ‰ÚuÓIÚ « Óp Ó– Ôt]K « Ó¡UÓAÓ¹ ÚÊÓ√ ]ô≈ ÎôÚuÓ ]sÓ uÔIÓð Óô ∫ÔÁÓbÚMŽ ÔÁUÓMÚFÓ

Æ ≤¥∏ Ø≥ œuF « uÐ√ ¨¥∑π Ø≤ ·UAJ « ©±®

Æ¥±± Ø± ‚Ëd³ « —«u½√ ©≤®


٧١ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Æ©±®q¹ ËÚQ]² « qÚ¼Ó√ Óq¹ËÚQÓð t Óöš ÓlÓ q¹eÚM]² « Ós d¼U]E UÐ ÂuÔNÚHÓLÚ « Ós ÏbO FÓÐ ÏtÚłÓË «ÓcÓ¼ÓË

UÓÓË˚ ∫t uI? Î«bÐ√ tM? uIð ô ∫q?O t½Q? ¨bOÐQ?² « Èd? —U?ł ¡UM?¦²?Ýô« ∫qO Ë

ô U2 rN?²K? w r¼œu?Ž Ê_ ª›∏π ∫·«dŽ_«¤ ˝t]K« Ó¡UÓA?Ó¹ ÊÓ√ ]ô≈ UÓNO? ÓœuÔF]½ ÊÓ√ U?ÓMÓ ÔÊu?ÔJÓ¹

ÆtK « ÁƒUA¹

b?O? ÊËœ t öÞ« sŽ sJ? Ë ¨‰u??I? « sŽ fO? wN?M?? U? ∫lD?I?M? ¡U??M?¦?²?Ýô« ≠≤

ÆW¾OA*UÐ

∫Òłd² « ≠

u¼ UNM d¼UE «Ë »d _« b$ ¨¡UM¦²Ýô« WO?MOÐ UN²d w² « w½UF*« w q Q² « bFÐ

UÎI?=KÓF?Ô ô≈ ‰«Óu?ÚŠÓ_« Ús ÌWÓ U?ÓŠ w «Îb?Óž Óp Ó– ÏqŽUÓ w=½≈ Ì¡ÚwÓA? ]sÓ u?ÔIÓð ôÓË® vK?Ž tK?LŠ

‰U s Í√— vKŽ ¨q u U?Ð ‰uI « qO?³ s U½œ—ËË ¨Ò?× vMF?*«Ë ©Ôt]K « Ó¡UÓAÓ¹ ÚÊÓQ? Ð

ÂbF ªW¹ü« w œ—«Ë dO?ž tłu « «c¼ vKŽ ¡UM?¦²Ýô« sJ Ë ¨ÂUF? « rŽ√ s ¡UM¦²Ý« t½≈

¨vM¦² *« u¼Ë ¨tK « W¾OA0 «bž p – qF √ ∫qzUI « ‰u tÐ —R Q*U ïOIM UÐ rJ(«

w vM¦² ?*« ÊuJ Ë ª«bž p – qF? √ ∫t u u¼Ë ¨tMŽ wN?MLK iI?½ v½œ√ tO fO

ÆlÐ«d «Ë w½U¦ « ÊUÝUÝ_« tÐ wCI¹ U «c¼Ë ¨wN½ tK³ U Ë d _« rJŠ

U]L?Ž `B?H?*« ‡ p u? oK?Ž sJ? Í√ ¨lD?I? « Ò?łd?²?Ð œœd?ð ÊËœ ‰u?I? « sJ?L?O

wNM? « tłu?ð ÕuË tO?H? ¨Ôt]K? « Ó¡UÓý ÚÊ≈ ÔtÓF?Ó q Ë√ ¨W?¾O?A?*U?Ð ‡ Ìbž w tK?F? dL?C?ð

vMF*« v ≈ «u?KBO ªq u? UÐ ÊuK?zUI « tK?×Lð Íc? « d¹bI?² « s W ö ? «Ë ¨wŽdA «

ÆÂö «Ë …öB « tOKŽ tO³M tÒK « s V¹œQð wN½ «c¼Ë ¨lDI UÐ ÁU½—d Íc «

d³?š w W?¹ü« Ê_ ªÁbC?F?¹Ë vMF?*« «c?¼ vKŽ ‰b?¹ ‡ tO?KŽ l?L:« ‡ ÂU?I?*« ‚UO?ÝË

d¼b « w «u³¼– WO²? sŽ ∫ÀöŁ sŽ «bL× uKÝ ∫«u U? ¨5 dA*« l œuNO ≈ —U?³Š√

‚—U?A? mK?Ð b? ·«u?Þ qł— sŽË ¨V?Ž rN?¦?¹b?Š ÊS? r?¼d? √ s ÊU? U? ‰Ë_«

Æ ≤≤¥ Ø±µ Íd³D « dO Hð ©±®

٧٢



ô≈Ë w³½ uN r d³š√ ÊS øu¼ U Ë ÕËd « sŽ Áu?KÝË ¨ÁR³½ ÊU U ÜNÐ—UG Ë ÷—_«

U0 r d?³š√¢ ∫£ t?ÒK « ‰u?Ý— ‰UI? ¨Áu? QÝË £ tÒK? « ‰u?Ý— «ËƒU? ¨‰=u?ÓIÓ²?Ô u?N

ÊËd c¹ U?LO? £ tÒK « ‰uÝ— YJ? Ë tMŽ «u? dB?½U ¨s¦²? ¹ r Ë ¢«b?ž tMŽ r²? QÝ

ÂuO? «Ë «b?ž b?L?×? U?½b?ŽË ∫«u? U? Ë ¨tÐ W?J q¼√ n?ł—√ v²?Š WK?O? …d?A?Ž fL?š

»U× √ …—u? Ð tÒK? « bM?Ž s q¹d³?ł Á¡Uł rŁ ¨p – tO?KŽ oA? WK?O …d?AŽ fL?š

d³šË ¨W?O²H? « p¾ Ë√ d?³š UN?O Ë ¨rN?OKŽ t½e?Š vKŽ ÁU?¹≈ tÒK « W³?ðUF? UNO? Ë nNJ? «

Æ·«uD « qłd «

UÓ¹ ÚV

Ò

IÓFÔ¹ ÚrÓÓË «

ÎdÐÚbÔ v]ÓË yÊU?Ół UÓN]½ÓQÓ êÓ²ÚN?Óð UÓ¼¬

Ó— U]LÓKÓ Ó„UÓB?ÓŽ oÚÓ√ÓË˚ ∫v UFð tK « ‰U? ≠

w

Ò

½SÓ Ì¡uÔÝ ÓbÚFÓÐ UÎM?ÚÔŠ Ó‰]bÓÐ ]

rÔŁ ÓrÓKÓþ sÓ ]ô≈ ¿ ÓÊuÔKÓÝÚ

d?ÔL‡Ú« ]ÍÓbÓ Ô·UÓÓ¹ ô w

Ò

½≈ ÚnÓÓð ô vÓÝu?Ô

Æ›±± ¨±∞ ∫qLM «¤ ˝rOŠ]—

Ï—uÔHÓž

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

·Ëc× Ë√ ¨ÊuKÝd*« ∫tM vM¦² *« ≠

ô« ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

ÆrKþ s ∫vM¦² *« ≠


Êu U? ?¹ ô …u?³?M?K? rN?²?O?H?D? « s¹c? « wK?Ý— Í√ ∫Êu?K?Ýd?*« Íb? ·U? ?¹ ô ≠

ÆtO rNO ≈ vŠu¹ Íc « lu*« w ÊuKÝd*« ·U ¹ ô Ë√ ¨ÍdOž

ÆWÐu²Ð ÎU½d²I ÎU(U ÎöLŽ ÁUMF ∫ ÎUM Š ‰bÐ ≠


‰uI « tłu²?¹ UNO rN? öšË ‡ Âö « rNO?KŽ ‡ ¡UO?³½_« WLB?Ž W Q ”U?Ý√ vKŽ

∫ÁdO Hð w Ê“U)« U¼œbŽ ‰«u √ WLBF « w rNK ¨r¼bMŽ ¡UM¦²Ýô« w

ÆrNOKŽ ezUł dOž p – ÊS ‰öC «Ë dHJ « œUI²Ž« u¼Ë œUI²Žô« »UÐ w lI¹ U ∫U¼bŠ√


٧٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

»cJ « sŽ 5 uBF rN½u vKŽ W _« XFLł√ bI mOK³² UÐ oK?F²¹ U ∫w½U¦ «

Æi¹d×² «Ë mOK³² « vKŽ 5³þ«u

qO³Ý vK?Ž UN?O r¼RD?š “u?¹ ô t½√ vKŽ «uF?LłQ? ÜO²?H UÐ o?KF²?¹ U ∫Y U?¦ «

ÆuN « qO³Ý vKŽ rNCFÐ Á“Uł√Ë ¨bLF «

∫‰«u √ W Lš vKŽ tO W _« XHK²š« bI rN UF √ w lI¹ U ∫lÐ«d «

ÆdzU³J « rNOKŽ “uł s ‰u ∫U¼bŠ√

d¦ √ ‰u u?¼Ë bLF « W?Nł vKŽ d?zUGB « “u?łË dzU³?J « s lM s ‰u ∫w½U?¦ «

ÆdzUGB « w «uHK²š«Ë ¨‚UHðUÐ dzU³J « s WLBF « rN ÊËd¹ WM « q¼√Ë¨W e²F*«

‰u u¼Ë q¹ËQ² « WNł vKŽ qÐ W²?³ « …dO³ ôË …dOGBÐ «u?ðQ¹ Ê√ “u¹ ô ∫Y U¦ «

ÆwzU³'«

ÆQD)«Ë uN « WNł vKŽ ô≈ V½c « rNM lI¹ ô t½√ ∫lÐ«d «

vKŽ ôË b?L?F? « qO?³?Ý vK?Ž ô …d?O?G? ôË …dO?³? ô rN?M? lI?¹ ô t½√ ∫f U?)«

ÆWFOA « ‰u u¼Ë ¨q¹ËQ² « qO³Ý vKŽ ôË uN « qO³Ý

∫‰«u √ WŁöŁ vKŽ WLBF « X Ë w ”UM « XHK²š«Ë

ÆWFOA « ‰u u¼Ë …œôu « X Ë 5Š s Êu uBF rN½√ v ≈ V¼– s ‰u ∫U¼bŠ√

ÆW e²?F*« d?¦ √ ‰u? u¼Ë rN?žuKÐ X? Ë s rN²?LBŽ v ≈ V?¼– s ‰u ∫w½U?¦ «

d?¦? √ ‰u? u??¼Ë ¨…u?³?M? « b??F?Ð rN?M? “u???¹ ô p – Ê√ v ≈ V¼– s ‰u?? ∫Y U?¦? «

Æ©±®W e²F*« iFÐË UMÐU× √

∫qO tOKŽË

¡UO³?½_« WLB?Ž ÊQÐ ‰uI? « —U³²?ŽUÐ p –Ë ¨¡U?O³½_« s u?¼Ë qB²? ¡UM¦?²Ýô« ≠±

w½≈ »— ∫‰UI »U?ð rŁ ¨p – s ·U?š wD³?I « q²? 5Š vÝu? Ê_ ¨WIK?D d?Ož

Æ≥≥π Ø± d×³ « ¨ ≤±∂ Ø≥ Ê“U)« dO Hð ∫dE½« ©±®

٧٤



¨«dÐb v ËË ·U?š U½U³?FŁ ÁU?BŽ X d% U? bM?Ž Ë√ ¨t dHG? ¨w dH?žU w H?½ XLK?þ

Æi¹dF² UÐ tOKŽ ‰u b ‰]Ë_«Ë ¨W¹ü« d¼UþË ¡UM²Ýô« ‚UOÝ w …œË—u »d _« u¼ «c¼Ë

¨ÓÊuÔKÓÝÚdÔLÚ « ]ÍÓbÓ Ô·U?Ó Ó¹ ô w=½≈ ∫‰U t½Q ¡UO?³½_« dOž sŽ —U³?š≈ uN „Ëd² s Ë√

Æ”U×M «Ë ¡«dH « tOKŽË ÆÌ¡uÔÝ ÓbÚFÓÐ UÎMÚ ÔŠ Ó‰]bÓÐ ]rÔŁ ÓrÓKÓþ ÚsÓ ô≈ ¨ÓÊuÔL U]E « Ô·UÓ Ó¹ ÚsJÓ

ÊUO?Š u?Ð√Ë ÍdA? ? e? «Ë ÍbŠ«u? « rN?M? WŽU?L?ł tO?KŽË ¨lD?I?M? ¡UM?¦?²Ýô« ≠≤

s WIKD WLBF? « —U³²ŽUÐ 5KÝd*« v? ≈ œuF¹ ¡UM¦²ÝôU ¨r¼d?OžË dO¦ sÐ«Ë w³K(«Ë

ÆQD)«Ë uN « WNł vKŽ ô≈ dzUGB « rNIŠ w eO¹ô s V¼c vKŽ Ë√ ¨tłË q

wH½ s bK)« w ÔZK?² ¹ v ?Ž U tÐ „—b²Ý« ¨·u?)« ÂuLŽ s ¡U?M¦²Ý« u?¼ Ë√

¡UO³½_« sŽ U¼Ô—Ëb “u¹ U2 Ï…dOG tM ÚXÞd s rNM ]Ê√ l ¨rN=K sŽ ·u)«

sJ Ë¢ ∫vMF?*U ¨d?zUGB? « rNO?KŽ “uł s V¼c? vKŽ ‡ Âö ? «Ë …öB « rN?OKŽ ‡

Âœ¬ s ◊d Íc U? ¨¡UO?³½_« vK?Ž “u¹ U?2 …dO?G tM X?Þd Í√ ¨rNM? rKþ s

Ê√ pýu¹Ë ÆwD?³?I « …e? u?Ð ¨vÝu? s Ë ¨nÝu?¹ …uš≈Ë ÊU?L?OK?ÝË œË«œË f½u?¹Ë

nD?K?¹ w²?? « U?C?¹d?F??²? « s u?¼Ë ¨vÝu?? s b?łË U? i¹d??F?²? « «c?N??Ð b?B?I??¹

tÔKD?³?¹ U? t³O?I?Ž «u?KF? b?I p? – s Ï¡wý rN?MŽ Ó—b? ÚÊ≈Ë rN?]½S? Æ©±®¢U¼c?šQ

ÆÎWLŠ—Ë Î…dHG v UFð tK « s tÐ ÊuI×² ¹Ë

∫Òłd² « ≠

b?I? u?¼Ë w½U?¦? « ”U?Ý_« v ≈ «œU?M?²?Ý« ÁË—d? U?? v ≈ Ÿu?łd? «Ë q Q?²? «Ë d?E?M? U?ÐË

w ¡Uł ¨»«c?F « s? s _« U³?Ł≈ u¼ ¡U?M?¦²?Ýô« …«œ√ q³? UL? ¨rJ?(« w iOI?M? «

ÆlDI UÐ rJ(« VłË tOKF ÜC¹√ U³Ł≈ u¼ U¼bFÐ U Ë ¨Áb wH½ …—u

s dzU?³J « Ÿu? Ë lM s? V¼c* ‰U?Ž Òłd?ð lDI? « vKŽ ¡U?M¦?²Ýô« qL?Š w Ë

ÆWM « q¼√ ‚UHðUÐ dzU³J « s Êu uBF rN ¨dzUGB « rNOKŽ “ułË 5KÝd*«

Æ ≤∂∞ Ø¥ ÍËUCO³ « dO Hð ∫dE½«Ë ¨·dB²Ð ¨≥µ± Ø≥ ·UAJ « ©±®


٧٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

˝ÓÊuÔ¦ÓFÚ³Ô¹ ÓÊU?]¹Ó√ ÓÊË

ÔdÔFÚAÓ¹ UÓÓË Ôt]K?« ]ô≈ ÓVÚOÓGÚ« ÷

Ú—Ó_«ÓË «

ÓuÓL]?« w sÓ

ÔrÓKÚFÓ¹ ]ô qÔ˚ ≠

Æ›∂µ ∫qLM «¤

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

Æ÷—_«Ë «uL « w s ∫tM vM¦² *« ≠

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

v UFð tK « ∫vM¦² *« ≠


Æ—u³I « s ÊËdAMÔ¹ vÓ²Ó Í√ ∫ ÓÊuÔ¦ÓFÚ³Ô¹ ÓÊU]¹Ó√ ≠


∫qOI ©Ôt]K «® W ö'« rÝ« lÚ Ó— tÚłÓË w W]O ÐÓdÓFÚ « ÔqÚ¼Ó√ ÓnÓKÓ²Úš«

«ÓËUÓL] ? « w ÚsÓ ˚ q¹ËQ² ª5?II;« v ≈ —u?ýUŽ sÐ« t³? ½Ë ¨qB²? ¡UM¦?²Ý« ≠

ôbÐ Êu?J¹ Ê√ vM?¦²? ?*« o× ÆwH?M Âö s? l «Ë u¼Ë ¨b?Š√ ∫vMF?0 ÷Ú—Ó_«ÓË

ÆUŽu d W ö'« rÝ« ¡Uł p cK ¨v×BH « WGK « w tM vM¦² *« s

©dI²?Ý«® ô ©d c?¹® ·dE « oK?F²? d¹bI?²Ð öB?² ¡UM?¦²?Ýô« p U sÐ« qF?łË

ÊS ¨“U:«Ë W?IO?I(« 5?Ð lL?'« t «eK?²Ýô ª—«d?I²?ÝôUÐ U?IK?F²? fO Áb?MŽ ·d?E U?

“U Ë ‡ v UF?ðË t½U×³?Ý ‡ tK « dOž v ≈ W?³ M? UÐ WIO?IŠ ©w ® s …œUH?² *« WO? dE «

ôuL×? kHK « Êu?J¹ Ê√ ¨5?O u _« s d?O¦? bMŽ “u?¹ ôË ¨v U?Fð tO ≈ W?³ M? UÐ

ÆÊUOMF*« œ«dO ÜFOLł “U:« vKŽË WIOI(« vKŽ

¨tM ‰UL²ý« ‰bÐ ¢VOG «¢Ë ¨¢rKF¹¢ ‡ tÐ ‰uFH ¢s ¢ Ë qŽU W ö'« kH ≠

Æ©±®tK « ô≈ VOG « rKF¹ ô ∫Í√ ÜždH ¡UM¦²Ýô« ÊuJ¹Ë ¨Ë

rÚK F? Ð ^hÓ²?Ú ?ÔL?Ú « Óu?Ô¼ Ôt]½Ó√ W?Ó1 d?ÓJ?Ú « WÓ¹ü« Ác?Ó¼ w Ós?]OÓÐ v U?ÓF?Óð tK? « Ê√ vM?F?*« tO?K?F?

Æ≤π∑ Ø±π d¹d×² « ∫dE½« ©±®

٧٦



t u U?N?M? ¨Ì…Ód?O?¦Ó Ì U?Ó¹¬ w vÓM?ÚF?ÓL?Ú « «Óc?Ó¼ Ód?Ó Ó– b ÓË ¨ ÷Ú—Ó_«ÓË «ÓËU?ÓL?] ? « w VÚO?ÓG?Ú «

UÓNÔLÓKÚFÓ¹ ô VÚOÓGÚ « Ô` ðUÓHÓ ÔÁÓbÚMŽÓË® ∫v UÓFÓð tÔ ÚuÓ ÓË © ÷Ú—Ó_«ÓË «ÓËUÓL] « ÔVÚOÓž ÔtÓ ® ∫v UÓFÓð

Æ©Ôt^KÔ ÔdÚ Ó_« ÔlÓł ÚdÔ¹ tO ≈ÓË ÷Ú—Ó_«ÓË «ÓËUÓL] « ÔVÚOÓž t]K ÓË® ∫v UÓFÓð ÔtÔ ÚuÓ ÓË ©ÓuÔ¼ ô≈

UF³ð ‡ ÍËUCO³ «Ë ÍdA e « tOKŽË ¨rOLð wMÐ WG vKŽ ¡Uł lDIM ¡UM¦²Ý« ≠≤

∫≥∑∏ Ø≥·UAJ « w ¡Uł ‡ gHš_«Ë ¡«dHK

Æø¢÷—_«Ë «ËUL « w s2 ÊuJ¹ Ê√ v UF²¹ tÒK «Ë ¨tÒK « rÝ« l — r ∫XK ÊS ¢

¨—UL?Š ô≈ b?Š√ —«b? « w U? ∫Êu? u?I?¹ YO?Š ¨rO?L?ð vM?Ð W?G? vK?Ž ¡U?ł ∫XK?

∫t u tM Ë Æd c¹ r «bŠ√ ÒÊQ ¨—ULŠ ô≈ UNO U ∫ÊËb¹d¹

Ôr]LÓBÔ*« w dA*« ô≈ Ôq³M « ôË UNÓ½UJ ÔÕU d « wMÚGÔð U ÓW]O AÓŽ

U ∫XK? ÊS? Æt½«uš≈ ô≈ r?J½«u?š≈ t½U?Ž√ U Ë ¨Ëd?L?Ž ô≈ b?¹“ v½Uð√ U? ∫rN? u? Ë

¨W¹dÝ W²?J½ tO ≈ XŽœ ∫XK? øÍ“U(« vK?Ž wLOL²? « V¼c*« —UO?²š« v ≈ wŽ«b «

‰ËRO ¨fO?½√ UN?Ð fO ∫t u? bF?Ð ¨dO U?FO? « ô≈ ∫t u Ãd? vM?¦²? *« Ãdš√ YO?Š

¨VOG? « Êu?L?K?F?¹ rN? ¨÷—_«Ë «ËU?L ? « w s2 t?ÒK « ÊU? Ê≈ ∫p u? v ≈ vM?F?*«

vMF ÒÊ√ UL ¨rNM tÒK « ÊuJ¹ Ê√ W U×²ÝU t² U×²Ý« w VOG? « rNLKŽ ÒÊ√ ∫vMF¹

ÆfO½_« sŽ U¼ÒuK Ð ‰uIK ÎUÒ²ÓÐ ¨fO½√ UNOH U O½√ dO UFO « X½U Ê≈ ∫XO³ « w U

‰u??I???¹ U??L??? ¨÷—_«Ë «ËU??L??? ?? « w s?2 tÒK?? « ÒÊ√ X?L??Ž“ ö¼ ∫X?K?? ÊS???

tð«– ÊQJ Ü?NK s U? _« w tLKŽ ÒÊ√ vM?F vKŽ ¨ÊU?J q w tÒK « ∫Êu?LKJ?²*«

ÆørOLð vMÐ V¼c vKŽ tKL% ô v²Š UNO

¨WIOIŠ sNO? rN½u Ë ¨“U ÷—_«Ë «ËU?L « w t½u Ê√ p – vÐQ?¹ ∫XK

w s ∫p u ÒÊ√ vKŽ ¨W?×O×? dO?ž «“U Ë W?IOI?Š …bŠ«Ë …—U³?FÐ rK?J²*« …œ«—≈Ë

¨W¹u ð ÂUN¹≈ tO ∫b?Š«Ë rÝ« ‚öÞ≈ w rNMOÐË tMOÐ pF?LłË ¨÷—_«Ë «ËUL «

s Ë ∫‰U? s* £ ‰U? nO? Èd?ð ô√ ¨v U?F?ð tðU?H? sŽË tM?Ž ÏW? «Óe?Ô U? U?N?¹ù«Ë


٧٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

Âe'« u¼ «c¼ t ö d¼UþË Æv?N²½« ¢X½√ ÂuI « VOD?š f¾Ð¢ ∫Èuž bI U?LNBF¹

tO ≈ «u³ ½ ·U?AJ « Õ«dý sJ? Ë ¨‰Ë_« s ¡UM¦²Ý« Áb?MŽ fOK ¨¡U?M¦²Ýô« qBH?Ð

¨p c fO Ë ¨q u? UÐ ‰u?I « w œ—«u? « ‰Ë_« tOłu²? « «c¼ vK?Ž ŸUD?I½ôUÐ ‰u?I «

¨ÆÆÆqB² tO ¡UM¦²Ýô« ÊQÐ «uŠd W³ÞU ·UAJ « Õ«dý¢ ∫Ê¬dI « »«dŽ≈ w ¡Uł

Æ©±®¢ŸUDI½ô« lDI « ÍdA e « Âö s d¼UE «Ë

rKŽ W U×²Ý« vK?Ž W ô=bK ¢ ∫‰U ¨¡U?M¦²Ýô« qB vK?Ž vMF*« œuF « u?Ð√ d Ë

∫ÓqO t]½Q ¨rNÔM v UFðË t½U×³ÔÝ t½uJ?Ð t IOKF²Ð ÷—_«Ë «uL] « q¼√ s VOG «

Æ©≤®¢ ÓVOG « ÔrKF¹ sÓ rNOH ULNO s2 v UFð tK « ÓÊU ÚÊ≈

VBM « ÊS WŠu?łd WG vKŽ W?F³ « …¡«d Z¹d? ð tłu « «c¼ vKŽ tO? Ë ∫«u U

Ær¼bMŽ —U²<« u¼

∫Òłd² « ≠

¨X¹√— UL Áb?O Q?ðË vMF*« …œU?¹“ s tO U?*¨qBH? « ¡UM¦?²Ýô« w Íb?MŽ ‰u?I «

W¹ü« s œ«d*« vM?F*« «c¼ p? c œ—Ë b Ë ªW?OCF?³ « v ≈ b?I²H?¹ tK u?Ð ‰uI « Ê_Ë

Æt½UOÐ o³Ý UL ŸUDI½ù« w ÊUÝUÝ√ UL¼ Ê«c¼Ë ¨¡UM¦²Ý≈ ÊËœ s Èdš√ U¹¬ w

∫¡«dFA «¤ ˝ÌrOKÓÝ ÌVÚKÓIÐ Ót]K?« vÓðÓ√ ÚsÓ ]ô≈ ¿ ÓÊuÔMÓÐ ôÓË Ï‰UÓ ÔlÓHM?Ó¹ ô

ÓÂÚuÓ¹˚ ∫v UFð ‰U ≠

Æ›∏π ¨∏∏

∫¡UM¦²Ýô« ÊU —√ ≠

ÂUF? « rŽ√ Ë√ Ü?¼b?ŠË ©Êu?M?³? «® s Ë√ ¨ÎU?F? ©Êu?M³? «Ë ‰U?*«® ∫tM? vM?¦?²? ?*« ≠

ÆÊuM³ «Ë ‰U*« tOKŽ ‰œ U u¼Ë ©vMG «® Ë√ ¨©«bŠ√® Ád¹bIð ¢lHM¹¢ ‰uFH ·Ëc×

ô≈ ∫¡UM¦²Ýô« …«œ√ ≠

Æ©ÚsÓ ‰UŠ® Ë√ ©ÚsÓ ÊuMÐË ¨ÚsÓ ‰U ® Ád¹bIð ·Ëc× Ë√ ©ÚsÓ ® ∫vM¦² *« ≠

Æ≤¥∑ Ø∑ g¹Ë—b « s¹b « w; t½UOÐË Ê¬dI « »«dŽ≈ ©±®

Æ≤± Ø≥ gHš_« w½UF ¨≤π≥ Ø≤ ¡«dH « w½UF ∫dE½«Ë ¨≤∞≤ Øµ Á dO Hð ©≤®

٧٨




q s r U ? « u¼ Ë√ ‚öÚšÓ_« qz«Ó–Ó— Ús ÏrO?KÓÝ Ë√ ¨ „Úd?=A « Ús ÏrO?KÓÝ ∫rO?KÝ ≠

Ïm¹bÓ ÔÁU?ÓMÚF?Ó ∫qO Ë ÆÁd?³?š ÷—UF?ð WN?³ý q s? Ë ¨tON?½Ë tÒK « d? √ n U? ð …u?Ný

ÆÔWÓOÚAÓ Ú « ÔtÚ²ÓžÓbÓ ÓË Ô· ËUÓ ÓLÚ « ÔtÚ²Ó ÓdÚŠÓ√


Ë√ ÚsÓ ‰U ô≈ ∫Í√ ·UC*« d?¹bI²Ð ©ÔlH?M¹® qŽU s Ï¡UM?¦²Ý« u?¼Ë ¨qB² ≠±

ÆtK « vð√ ÚsÓ uMÐ

ÓÊuM³ «Ë Ô‰U?*« ÔlHM¹ ô ∫Í√ © lH?M¹ ® ‡‡ tÐ ôuF?H ©ÚsÓ ® Êu vK?Ž ¨⁄dH u?¼ Ë√

Áu?M?ÐË ¨=d?³?? « Áu?łË w Ô·Ëd?B?*« t?Ô U? tÔF?ÓH?M??¹ ∫Í√ ¨tÔF?ÓH?M??¹ t½S? Óh ?A?? « «c?¼ ]ô≈

ÆrNO ≈ Ós Š√Ë rNL]KÓŽ t½_ Ô¡U×KB «

Î«bŠ√ ÓÊuMÐ ôË Ï‰U ÔlHM?¹ ô ∫ Ôd¹bI² « –≈ ¨ôu?FH —bI*« ÂUF? « rŽ√ s vM¦² Ë√

ÆtÓ²H Ác¼ X½U ÚsÓ ]ô≈ ”UM « s

w 5M³ «Ë ‰U*« XKF ¨vMF*« vKŽ ÂöJ « XKLŠ «–≈ ©vMG «® s vM¦² Ë√

tM¹œ w qłd « vMž Ê_ ¨tK? « vð√ s ô≈ vMž lHM?¹ ô Âu¹ ∫qO t½Q ¨vM?G « vMF

Æ©±®tOMÐË t U0 ÁUO½œ w ÁUMž Ê√ UL ¨t³K t ö Ð

¨œbF?² u?¼Ë Êu?M³? «Ë ‰U?*« tM vM?¦?² ?*«Ë ©vð√ ÚsÓ ® vM?¦²? ?*U ¨lD?I?M ≠ ≤

VKI « ÔW öÓÝ ÔlHM¹ U/≈Ë ¨ ÊUFHM¹ ô Ó‰U*«Ë Ó5M³? « ]Ê√ ∫vMF*«Ë ÜLNO WOCF³ « bI Ë

ÆrOK « VKI « sJ Ë√

lHM?¹ ô ∫qO t½Q?J? ¨‰U*« vK?Ž UN? U?³O?KG?ð Ü¼b?ŠË ©Êu?M³? «® s vM¦?²? Ë√

Ád?O??žË tŠöB??Ð t ?H??½ lH??M?¹ t½S?? ¨rO??K?Ý VK??I??Ð 5?M??³? « s v?ð√ s ô≈ Êu?M??³? «

VOK?G?²? « Ê√ —U?³²?Ž« vK?Ž lD?I?M?*« s tðœb?ŽË ¨tK? « vð√ s u?MÐ ô≈ Ë√ ¨W?ŽU?H?A? UÐ

Æ≤∂≥ Øπ W½«e)« ¨±∂π Ø∏ d×³ « ¨≥≤∂ Ø≥ ·UAJ « ©±®


٧٩ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ÆtM vM¦² *« œbFð lM1ô

œ«d*« ‰U(« u¼Ë ¨·UC d¹bIð vKŽ UC¹√ ÂöJ «Ë ‰U s lDIM ¡U?M¦²Ý« u¼ Ë√

s ‰UŠ ô≈ ÊuMÐ ôË ‰U lH?M¹ ô Í√ ¨5M³? «Ë ‰U*« fMł s X O Ë ¨W? ö « UNÐ

∫Ú»dÓ ÍbÚFÓ sÚÐ Ë dÚLÓŽ ‰ÚuÓIÓ u¼Ë ¨rOKÝ VKIÐ tK « vð√

ÔlOł ÓË Ï»ÚdÓ ÚrNMÚOÓÐ ÔW]O ×Óð ÌqO ÓÐ UÓNÓ ÔXÚHÓ Óœ ÚbÓ ÌqÚOÓšÓË

∫‰UI?¹ Ê√ t U¦? Ë ¨q²?I « p ö Ë ¨n?O ? « pÐU²?ŽË ¨»d?C « p²?O?% ∫rN u? Ë

¨tMŽ 5M?³ «Ë ‰U?*« wH½ b¹d?ð ¨t³K? W öÝ Áu?MÐË t U ∫‰u?IO? øÊuMÐË ‰U? b¹e? q¼

Æ©±®ÍdA e « tK « —Uł t U ¨p – sŽ ÎôbÐ t VKI « W öÝ U³Ł≈Ë

lu v ©s ® XKFł X¾ý Ê≈Ë ¢∫¡«dH « ‰U ¨l d «Ë VBM « ©ÚsÓ ® w p Ë

ô≈ u¼ U ∫XKI? ÜF — X¾ý Ê≈Ë ÆlH?M¹ Ÿu u?Ð U³B½ X¾?ý Ê≈Ë ¨¡UM¦?²ÝôUÐ VB½

Æ©≤®¢ rOKÝ VKIÐ tÒK « vð√ s

∫Òłd² « ≠

ÁUM?F U?N?M Íb?MŽ Âb?I?*«Ë ¨öB Ë ö Ë ¡U?M?¦²?Ýô« WO?M?OÐ l v½U?F?*« dŁU?Jð

…—«bB? «Ë W? «d?J? « X ?O?K ¨‰ËU?M?²? « qN?Ý c?šQ?*« V¹d? uN? ¨lD?I? « vK?Ž ‰Ë_«

‰U*« s ÁUO½œ w ÊU ½ù« tFL¹ U vKŽ WH? u² …dšü« w v UFð tK « bMŽ vÐdI «Ë

˝vÓHÚ Ô“ UÓ½Ób?ÚM Ž ÚrÔJÔÐ=d?ÓIÔð w ²] U?Ð ÚrÔ ÔœôÚËÓ√ ôÓË ÚrÔJÔ «Óu?Ú Ó√ UÓ ÓË˚ ∫t ÚuÓI? 5M³? « s ‚“d¹Ë

tK? « s r¼œôË√ ôË r?N? «u?? √ rN?M??Ž wM??G?ð s «Ëd??H? s?¹c? « Ê≈˚ ∫v U??F?ð t u?? Ë

Æ UN³A «Ë „dA « s r U « VKI « w ‡ v UFð Ós]OÓÐ UL ‡ …UM « U/≈Ë ˝U¾Oý

dO ?Hð ¨±∂π Ø∏ d?×³? « ¨≥∑∑± Ø± ÊuB?*« —b « ¨ππ Ø±∞ w½U?F*« ÕË— ¨¨≥≤∞ Ø≥ ·UA?J « ∫d?E½« ©±®

Í√— X ËU?M?ð w²? « lł«d?*« s d?O??¦? w Ë ¨≥π≤∑ Ø± ‰œU?Ž sÐô »U?³?K? « d?O?? ?H?ð ¨≤¥¥ Ø¥ ÈËU?C?O?³? «

¨tM lMLð ÁbFÐ »d?F « ‰«u √Ë dFA? « XOÐ Ê_ ªp c fO Ë ¨qB²?*« qO³ s ÁuKF?ł dOš_« ÍdA ? e «

ÆW ö « UNÐ œ«d*« U/≈Ë ©‰UŠ® kH Ád¹bI² ¨‰«uŠ_« ÂuLŽ s ¡UM¦²Ý« t½√ rNMþ r¼u « «– w rNF Ë√ U/≈Ë

Æ ≥∂≤ Ø≤ Ê¬dI « w½UF ©≤®

٨٠



¨tM vM?¦?²? *« œb?F?ð U?C¹√ p – b?C?F?¹Ë ¨fM'« b?I?H? lD?I « `łd?²?¹ tO?KŽË

bO? Qð vK?Ž …d U?E²? fÝ_« Ác?¼Ë ¨¡UM?¦²?Ýô« s 5ðd?Oš_« 5?²?¹ü« uK?š p c Ë

q¼√ d¦? √ tOK?Ž ¡UM?¦?²Ýô« qB?HÐ ‰u?I? « s UM?¼ t²×?ł— Íc? « «c¼Ë ¨lD?I « vM?F?

Æq¹ËQ² «

r²)«

lÝ«Ë ·«uDð bFÐ ¨…—u?B « Ác¼ vKŽ Y×³? « ÂULð≈ s Xžd v UF?ð tM bL×Ð

Ÿu½ b¹b% w ·ö²šù« W?ME w¼ w² « l«u*« b? —Ë ¨q¹ËQ² « q¼√ UHM?B w

œbFð Ë W?F¹d?A « b? UI? w ·ö²š« s ·ö)« p? – tO ≈ r¼«b?¼U Ë ¨¡U?M¦²?Ýô«

…UŽb ‡ Á«b?¼Ë t² d?ÐË Á—u½ l Ò? H? « VFA? « «c¼ v ≈ Ãu? u « Ê√ pý ôË ¨œ«d?*«

Ê√ ULOÝô ¡UM¦²Ýô« »uKÝ√ s UN P?0 UNDÐ—Ë ’uBM « qI½ w Y¹d² «Ë —c(« v ≈

pKð iFÐ qFł U2 ¨¡UM?¦²Ýô« ŸuMÐ `¹dB?² « ÊËœ w½UF*« oKD¹ s¹d? H*« s «dO¦

¨¡UM?¦²?ÝôUÐ 5?IÐU? « œ«d? b¹b?% w ¨s¹dšQ?²*« 5?Ð UC?¹√ ·ö ?K ö×? l«u*«

dO?G¹ U?2 U?HM?B*« s d?A?½ U iF?Ð w W?OŽU?³D? « ¡U?Eš_« s Tý Ÿu? Ë p c? Ë

¨…dO?¦? a ?½ w? UN?²?F?ł«d? Ë ’u?B?M? « d?¹d?% vK?Ž wM?K?L?Š «c?¼Ë U?½U?O?Š√ vM?F?*«

Íd%Ë ¨ U?ÝU?³?²? ù«Ë ‰u?I?M? « vK?Ž œU?L?²?Žù« ÊËœ UH?M?B?*« ‰u? √ v ≈ Ÿu?łd? «Ë

ÆtO »«uB « tłË w ÊUÐË fHM « tO ≈ X½QLÞ« U ô≈ X³Ł√ ö ¨»«uB «

Y×³? « ·«b?¼√ XI?I?Š ¨W?Od? ZzU?²?½ v ≈ t d? Ë tK? « qC?H?Ð XK? uð b?I? Ë

jO?ÝU?³? w …U?×?M?? « U?¼—d?Š b?Ž«u? Ë fÝ√Ë ¨W?¹u?×??½ ÂU?J?Š√ sŽ —U?²? ? « X?F? —Ë

∫UNM Ë ¨W¹dEM « W¹u×M « rNðUHMB UNM XKš b Ë ¨q¹ËQ² «

UH?MB? w …e¹e?ŽË WI?O œ W?¹u?×½ qzU? iF?Ð ÁbO?NL?ð w Y×?³ « r ≠±

tM vM¦² *« »UOžË Ü?ždH t¾OL qB?H « ¡UM¦²ÝUÐ oK?F²¹ ULO UL?OÝôË ü×M «

Æ¡UM¦²Ýô« lDI tKÐË ÜLOÝô Êu Ë ¨⁄dH*« ¡UM¦²Ýô« œbFðË ¨…UM¦² *« WKL'« l


٨١ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

r tłË vKŽ UN²?FLłË ¨tDÐ«u?Ë lDIM?*« ¡UM¦²?Ýô« bŽ«u Ë fÝ√ dB?Š ≠≤

ÆrKŽ√ ULO tO ≈ o³Ý√

¨.dJ « Ê¬dI? « w tK ËË ¡U?M¦²?Ýô« qB w ·ö)« l«u Y×?³ « dB?Š ≠≥

Æl«u*« pKð s œbŽ vKŽ jÐ«uC « pKð oO³Dð —b²Ð«Ë

qB v ≈ WłU?(« bM?Ž UMJ?2 UIO? œ U½«e?O qFłË ¨«d?ÞR U?I¹dÞ Y×?³ « `²? ≠¥

U p c Ë ¨.dJ « Ê¬dI « w tF«u dzUÝ w ¡UM¦²Ýô« s ·ö)« t U½ ULO ‰uI «

Æ«d¦½ Ë ULE½ »dF « Âö w tM œ—Ë

Ü dH?² XFL?łË «b¹bł «c?¼ w¦×³?Ð X³Kł b? tK « Êu?FÐ wM½√ V ?Š√ «cN Ë

w Ê¬dI « “U?Ž≈ vK?²?¹Ë ¨·öš dB?×M?¹Ë özUI?Š Èb³?²ð t³? ÜO? M? dA?½Ë

qC «c¼Ë ¨Ê¬dI « d¹u¦²Ð W?OK²*« rKF « —œUB? s «—bB t½u Ë ¨¡UM¦²?Ýô« ÊuKð

t uÝ— vK?Ž Âö ? «Ë …öB? «Ë ¨W?M?*«Ë W?LF?M? «Ë b?L?(« tK? ¨rOE?Ž rO?E?F? « tK? « s

Æt³× Ë t ¬Ë ¨.dJ «

٨٢



راجــع صــادر وا اÆœ ∫oOI?% ¨s ?(« u?Ð√ Íb? ü« bL?×? sÐ wK?F? ¨ÂU?JŠ_« ‰u? √ w ÂU?J?Šù« ≠

Æ‡¼±¥∞¥ ¨v Ë_« WF³D « ≠ ËdOÐ ≠ wÐdF « »U²J « —«œ ¨wKOL'« bOÝ

Æ‡¼ ±¥∞¥ …d¼UI « Ÿ¹b(« —«œ ¨ÂUJŠù« ‰u √ w ÂUJŠù« ≠

bLŠ√ vHD?B Ø—u² b? « oOI% ¨ÊUO?Š wÐ_ »dF « ÊU ? s »dC « ·UA?ð—« ≠

ÆÂ±π∏¥ ‡ ‡¼±¥∞¥ ¨v Ë_« WF³D « ¨”ULM «

¡UOŠ≈ —«œ ¨ÍœUL?F « œuF ? « wÐ_ ¨.dJ « »U?²J « U¹«e? v ≈ rOK ? « qIF « œUý—≈ ≠

Æ ËdOÐ ‡‡ wÐdF « À«d² «

Æ ËdOÐ —œU —«œ ¨ÍdA eK Wžö³ « ”UÝ√ ≠

‡ œUý—ù« WF³?D ‡ s × tÞ Øœ oO?I% Æv «dIK? ¡UM¦?²Ýô« ÂUJŠ√ v ¡U?MG²Ýô« ≠

Æ‡¼±¥∞≤ œ«bGÐ

Æ ËdOÐ ‡ W dF*« —«œ ‡ w½Ułd'« d¼UI « b³F Wžö³ « —«dÝ√ ≠

W ÝR? ¨wK²?H « 5? («b?³Ž Ø—u?² b « o?OI% ¨Ã«d? « sÐô u?×M? « w ‰u _« ≠

ÆÂ±π∏∏ ‡ ‡¼±¥∞∏ W¦ U¦ « WF³D « ‡ ËdOÐ ‡ W UÝd «

ÆWOL — W ½ ¨ÁbOÝ sÐ« ¨Ê¬dI « »«dŽ≈ ≠

ÆWOL — W ½ ¨ ËdOÐ ‡ WOLKF « V²J « —«œ ¨”U×M « dHFł uÐ√ ¨Ê¬dI « »«dŽ≈ ≠

ÆW¹—uÝ ‡ œUý—ù« —«œ ¨g¹Ë—b « s¹b « wO; ¨t½UOÐË Ê¬dI « »«dŽ≈ ≠

ÆdB0 WOMH « WŽU³D « W dý ¨wF UAK Â_« ≠

sÐ tK? « b³?Ž ¡U?I?³? « wÐ_ ¨ «¡«d?I? «Ë »«d?Žù« Áu?łË s sL?Šd? « tÐ s U? ¡ö ≈ ≠

Æ—u¼ô ¨WOLKF « W³²J*« ¨÷uŽ …uDŽ rO¼«dÐ≈ ∫oOI% ¨Íd³JF « 5 («

U d³? « wÐ_ ¨5O u?J «Ë 5?¹dB³? « 5¹u?×M « 5?Ð ·ö)« qzU ? w ·UB½ù« ≠

ÆdJH « —«œ ‡ bOL(«b³Ž s¹b « wO× bL× oOI% ¨Í—U³½_«


٨٣ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

ÆWOL — ¨w «dIK ¨‚ËdH « Ÿ«u½√ w ‚Ëd³ « —«u½√ ≠

sL?Šd? « b??³?Ž oO?I??% ¨ÍËU?C?O??³? « Í“«d?O?A??K? ¨q¹ËQ??²? « —«d?Ý√Ë q¹e??M?²? « —«u?½√ ≠

Æ±◊ ¨wKAŽd*«

Æ ËdOÐ ‡ dJH « —«œ ‡ ÊUOŠ wÐ_ jO;« d×³ « ≠

“U³ « W³²J ¨dš¬Ë ë?¹eF « b³Ž ÂUA¼ ∫oO?I% ¨W¹“u'« rOI « sÐô ¨bz«uH? « lz«bÐ ≠

Æ‡¼±¥±∂ ≠ W dJ*« WJ ≠

¨»U²J? « —«œ ¨wUI? « ÕU²?H « b?³Ž ≠…d?ð«u²?*« dA?F « «¡«d?I « w …d?¼«e « —Ëb³? « ≠

Æ ËdOÐ

ÆÂ ≤∞∞≥ V¹dž —«œ ¨nOD « b³Ž WÝULŠ bL× Æœ ¨WOÐdF « WKL'« ¡UMÐ ≠

¨Íd³J?F « tK « b?³Ž sÐ 5? (« sÐ tK? « b³Ž ¡U?I³ « u?Ð√ ¨Ê«dI? « »«dŽ≈ w ÊUO?³²? « ≠

ÆÁU dýË w³K(« wÐU³ « v OŽ ≠ ÍËU³ « bL× wKŽ oOI%

f½uð ‡ WO? ½u?² « d?AM? « —«œ ¨w ½u?² « —uýU?Ž sÐ d¼U?D « b?L; ¨d?¹uM?² «Ë d?¹d×²? « ‡

ÆWOL — W ½

rO?¼«d??Ð≈ sÐ b?L??×? sÐ w?K?Ž s¹b?? « ¡öF? ¨q¹e??M?²?? « w½U?F?? w q¹ËQ??²? « »U??³? ≠

‡ WO?LK?F « V²?J « —«œ ¨5?¼Uý vK?Ž bL?× ∫oO?I% ¨Ê“U?)UÐ d?ON?A « Íœ«b?G³? «

Æ‡¼ ±¥±µ ¨ ËdOÐ

ÆWOL — W ½ ¨5LO¦F « bL× sÐ ` U sÐ bL× aOA « dO Hð ≠

w Uý oOI% ¨Íd?B³ « wýd?I « dO¦? sÐ dLŽ sÐ qO?ŽULÝ≈ ¨rOE?F « Ê¬dI? « dO H?ð ‡

Æl¹“u² «Ë dAMK W³OÞ —«œ ¨W öÝ bL× sÐ«

V²J « —«œ ¨wK³M(« wIA b « ‰œUŽ sÐ« wKŽ sÐ dLF ‡ ‰œUŽ sÐô »U³K « dO Hð ≠

Æ ËdOÐ ¨WOLKF «

tK «b³Ž s?Ð d U½ sÐ sL?Šd «b³F? ¨ÊUM*« Âö d?O H?ð w sLŠd « .d?J « dO? Oð ≠

٨٤



¨v Ë_« WF?³?D « ¨W? U?Ýd? « W ?ÝR? ö×?¹uK? « öF? sÐ sL?Šd « b?³?Ž ¨Íb?F ? «

Æ‡¼±¥≤∞

WF³D « ¨…d?¼UI « dJH? « —«œ ¨w «dI « s¹b « »U?Ný ∫nO Qð ¨‰uB?H « ÒIMð Õd?ý ≠

Æ‡¼±≥π≥ ¨v Ë_«

bLŠ√ oOI?% ¨Íd³D? « dHF?ł uÐ√ d¹dł s?Ð bL× ¨Ê¬d?I « q¹ËQð w ÊU?O³ « l U?ł ≠

ÆW UÝd « W ÝR ¨±◊ ¨d Uý bL×

ÆWOL — ¨wMO¹öG « vHDB aOAK ¨WOÐdF « ”Ë—b « l Uł ≠

¨w³ÞdI? « s¹b « fL?ý bL?Š√ sÐ bL?× tK? « b³?Ž uÐ√ ¨Ê¬d?I « ÂU?JŠ_ l U?'« ≠

ÆV²J « r UŽ —«œ ¨≤◊ ¨Í—U ³ « dOLÝ ÂUA¼ oOI%

V²J? « W? ÝR? ¨s ?× tÞ oO?I?% ¨Íœ«dL?K? w½UF?*« ·Ëd?Š w w½«b « v?M'« ≠

ÆÂ±π∑∂ ‡ ‡¼±≥π∂ q u*« WF Uł ¨dAM «Ë WŽU³DK

Æ±◊ ¨w³ UF¦ « sLŠd « b³Ž b¹“ uÐ√ ¨Ê¬dI « dO Hð w ÊU (« d¼«u'« ≠

ÆWOÐdF « V²J « ¡UOŠ≈ —«œ ¨qOIŽ sÐ« vKŽ ÍdC)« WOýUŠ ≠

ÔW¹U?ÓH? Ë v UÓI? « ÔW?¹UÓM?Ž ©…U?]L?Ó ÔL?Ú «® ¨Í ËU?ÓCO?Ó³? « dO? ?ÚHð v?ÓKÓŽ »U?ÓN?=A « ÔW?O? ýUÓŠ ≠

Æ ËdOÐ ‡ —œU —«œ ¨włUH)« s¹b « »UNA ¨ÍËUÓCOÓ³ « dO ÚHð vÓKÓŽ v «]d «

wÐU³? « v O?Ž ¨WO?ÐdF? « V²J? « ¡UO?Š≈ —«œ ¨w½uL?ý_« Õdý vK?Ž ÊU³?B « W?OýU?Š ≠

ÆÁU dýË w³K(«

„«d²ýôUÐ n U?½ ÍbM « wK?Ž oOI% ¨wÝ—UH?K l³ « «¡«d?I « qKŽ w W?(« ≠

WF³D? « ÊËdOÐ Êu? Q*« —«œ ¨„«d²?ýôUÐ włuN? s¹b « —bÐ oO?I×²Ð Èd?š√ W ?½Ë

Æ…dOš_« sŽ tðcš√ U v ≈ dý√ b Ë ‡ ‡¼±¥∞¥ v Ë_«

vHD?B oO?I%Ë W?Ý«—œ ¨wÝu?OK?D³? « bO? ? « sÐô qL'« U?OÐ√ Õd?ý w qK?(« ≠

ÆÂ±π∑∏ ‡ ‡¼±≥π∏ v Ë_« WF³D « ¨dAM «Ë WŽU³DK W¹dB*« —«b « ¨ÂU ≈


٨٥ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

aO?A?K?? W?O?? U?J?? « Õd?ý b?¼«u??ý vK?Ž »d??F? « ÊU?? ? »U?³?? V Ë »œ_« W?½«e??š ≠

Æ ËdOÐ ‡ —œU —«œ ‡ Íœ«bG³ « dLŽ sÐ —œUI «b³Ž

¨wÐdF? « »U²?J « —«œ d?ýU?M « ¨—U?M? « wKŽ b?L?× oO?I% ¨wM?ł sÐô hzU?B)« ≠

Æ ËdOÐ

ÆÂ±ππ≥ ¨ ËdOÐ ¨dJH « —«œ ¨wÞuO « s¹b « ‰öł sLŠd « b³Ž ¨—u¦M*« —b « ≠

bLŠ√ Ø—u²? b « oOI% ¨w³?K(« 5L? K ÊuM?J*« »U²J? « ÂuKŽ w ÊuB?*« —b « ≠

ÆÂ±π∏∂ ‡ ‡¼±¥∞∂ v Ë_« WF³D « ‡ oA œ ‡ rKI « —«œ ‡ ◊«d)« bL×

w³M « »— b³?Ž wUIK? ¨ÊuMH « U?ŠöD « w ÂuK?F « l Uł Ë√ ¡U?LKF « —u?²Ýœ ≠

Æ‡¼ ±¥≤± ¨ ËdOÐ ¨ÊUM³ ¨WOLKF « V²J « —«œ ¨‰uÝd « »— b³Ž sÐ«

¨d Uý œu?L×? oOI?% ¨w½Ułd?'« sLŠd? « b³?Ž sÐ d¼U?I « b?³F? ¨“U?Žù« qzôœ ≠

ÆÂ±π∏¥ ¨…d¼UI « ¨w$U)« W³²J

wÝu? _« œu??L??×? ¨w½U??¦??*« l³? ?? «Ë rO??E?F?? « Ê¬d??I? « d??O?? ?H??ð w w½U??F?*« ÕË— ≠

Æ ËdOÐ ¨wÐdF « À«d² « ¡UOŠ≈ —«œ ¨qCH «uÐ√

bL?×? sÐ wK?Ž sÐ sL?Šd? « b?³?Ž s¹b? « ‰UL?ł ¨d?O?ÝU?H?²? « rKŽ w? dO? ?*« œ«“ ≠

Æ ËdOÐ ‡ w öÝù« V²J*« ¨≥◊ ¨Í“u'«

—«œ ‡ ÍË«bM?¼ s ?Š Ø—u?²? b « oO?I?%Ë W?Ý«—œ ¨wM?ł sÐô »«d?Žù« WŽU?M? d?Ý ≠

ÆÂ±π∏µ ‡ ‡¼±¥∞µ v Ë_« WF³D « ‡ oA œ ‡ rKI «

Ø—u²? b? «Ë ¨b?O ? « sL?Šd? «b³?Ž Ø—u?²? b « oO?I?% ¨p U? sÐô qO?N? ²? « Õd?ý ‡

ÆÂ±ππ∞ ‡ ‡¼±¥±∞ v Ë_« WF³D « ‡ …d¼UI « ‡ dAM «Ë WŽU³DK d¼ ¨Êu² ÍËb‡Ð bL×

…—«“Ë ¨ÕUM?ł u?Ð√ VŠU Ø—u?²? b « oO?I?% ¨—uH?B?Ž sÐô włUłe? « qL?ł Õd?ý ‡

¨q u*« WF Uł ¨V²?J « —«œ W ÝR lÐU?D ¨WO «dF? « WOM¹b « ÊËR?A «Ë ·U Ë_«

ÆÂ±π∏∞

٨٦



ÕU²H « b³Ž Æœ oOI% ¨wFýU:« ‰U]C sÐ wKŽ s (« w?Ð_ ¨»«dŽù« ÊuOŽ Õdý ≠

Æ‡¼ ±¥∞∏ …d¼UI « ·—UF*« —«œ ¨rOKÝ

Êu Q*« —«œ Íb¹d¼ rFM?*«b³Ž Ø—u² b « oO?I% ¨p U sÐô WO UA? « WO UJ « Õdý ≠

ÆÂ±π∏≤ ‡ ‡¼±¥∞≤ v Ë_« WF³D « ¨À«d²K

Æ ËdOÐ WOLKF « V²J « —«œ ¨Í–UÐ«d²Ýô« wdK u×M « w WO UJ « Õdý ≠

Æ—uHBŽ sÐô włUłe « qLł Õdý Ω dO³J « ÕdA « ≠

Æ…d¼UI « ¨w³M²*« W³²J ≠ ËdOÐ ≠ V²J « r UŽ ¨gOF¹ sÐô qBH*« Õdý ≠

sÐ« —«œ ¨dL?Ž u?Ð√ œu?L?×? sÐ d?LŽ ∫oO?I?% ¨W?¹“u?'« rO? sÐô 5?ðd?N? « o¹d?Þ ≠

Æ‡¼ ±¥±¥ ¨WO½U¦ « WF³D « ¨ÂU b « ≠ rOI «

sÐ bL?× Æœ oO?I%Ë W?Ý«—œ ¨W?OD?¹dL?F « W? u?EM?*« ÕdA?Ð WO?D?OÝu? « ——b « —d?ž ≠

Æ‡¼±¥≥≤ 5Łb;« —«œ ¨ÍdLF « s Š

ÆoA œ ¨dO¦ sÐ« —«œ ¨w½U uA « tK «b³Ž sÐ bL× sÐ wKŽ sÐ bL× ¨d¹bI « `² ≠

Ë√ lÐUÞ v ≈ …—Uý≈ UNÐ fO W1b WF³Þ Ω ÍœUÐ√“ËdOH « s¹b « b?: jO;« ”u UI « ≠

ÆdýU½

∫oO?I?% ¨w½U?F??L? ? « È“Ëd?*« —u??B?M? ¨d?H?E??*« wÐ_ ¨‰u? _« w W? œ_« lÞ«u?? ≠

Æ‡¼±¥±∏ ≠ ËdOÐ ¨WOLKF « V²J « —«œ ¨s Š bL×

Æ‡¼±≥±∂ ‚ôuÐ WF³Þ ¨d³M sÐ ÊUL¦Ž sÐ ËdLŽ ¨t¹u³O »U²J « ≠

Æ ËdOÐ ¨W dF*« —«œ ¨ÍdA eK q¹ËU _« ÊuOŽË q¹eM² « ozUIŠ sŽ ·UAJ « ≠

bL?Š√ ‰œU?Ž oO?I?% ¨wK?³?M?(« wIA? b? « ‰œU?Ž sÐô¨»U?²?J? « Âu?KŽ w? »U³?K? « ≠

Æ‡¼ ±¥±π ¨ ËdOÐ WOLKF « V²J « —«œ ¨œułu*«b³Ž

Ëd?O?Ð ¨d?A?M? «Ë W??ŽU?³?D?K? Ëd??O?Ð —«œË —œU? —«œ ¨—u?E?M?? sÐô »d?F? « ÊU? ?? ≠

ÆÂ±π∂∏ ‡ ‡¼±≥∏∏


٨٧ مجلة الدراسات اللغوية مج ١٥ ع ٤ (شوال ـــ ذو احلجة ١٤٣٤هـ/ أغسطس ــ أكتوبر ٢٠١٣م)

r UÝ sÐ rO?¼«d?Ð≈ ∫oO?I?% ¨m¹UB? « s ?(« sÐ b?L?; ¨W×?K?*« Õd?ý w W?×L?K? « ≠

ÆÍbŽUB «

oOI?% ¨w½U?N?³? _« 5 ?(« sÐ b?L?Š√ d?J?Ð wÐ_ ¨dA?F? « «¡«d?I? « w ◊u? ³?*« ≠

ÆoA œ ¨WOÐdF « WGÒK « lL ¨…eLŠ lO³Ý

—u½√ ∫oI% ¨w½«d(« W?OLO?ð sÐ bLŠ√ ”U³?F « uÐ√ s¹b? « wI² ¨ÈËU?²H « ŸuL? ≠

Æ‡¼ ±¥≤∂ ¨W¦ U¦ « ∫WF³D « ¨¡U u « —«œ ∫dýUM «≠ “U³ «

ÍbM « wKŽ oOI% wMł sÐô ÕUC¹ù«Ë «¡«dI « –«uý ÁułË 5O³ð w V ²;« ≠

ÆÂ±π∏∂ ‡ ‡¼±¥∞∂ dAM «Ë WŽU³DK 5 eÝ —«œ ¨„«d²ýôUÐ n U½

Âö « b³Ž oOI% ¨w b½_« WODŽ sÐô ë¹eF « »U²J « dO Hð w eOłu « —d;« ≠

ÆÂ±ππ≥ WOLKF « V²J « —«œ ¨bL× w UA « b³Ž

≠ WOL?KF « V²?J «—«œ ¨Íd?A e? « dL?Ž sÐ œuL;¨»d?F « ‰U?¦ √ w vBI?² ?*« ≠

ÆÂ±π∏∑ ¨WO½U¦ « WF³D « ¨ ËdOÐ

¨”«u « bL× 5ÝU¹ oOI% ¨w OI « V UÞ wÐ√ sÐ wJ* Ê¬dI « »«dŽ≈ qJA ≠

ÆoA œ ‡ À«d²K Êu Q*« —«œ

¨ÍbN*« ‚«“d « b?³Ž oOI?% ¨wF UA? « ÍuG³?K ¨Ê¬dI « d?O H?ð w q¹eM²? « r UF ≠

Æ ËdOÐ ‡ wÐdF « À«d² « ¡UOŠ≈ —«œ

‡ ‡¼±¥∞± ¨W¦ U¦ « WF?³D « ¨”—U ezU? Ø—u² b « oOI% Øg‡‡H?šú Ê¬dI « w½UF ≠

ÆÂ±π∏±

r UŽ ¨w³K?ý Áb³?Ž qOK?'«b³?Ž Ø—u² b? « oOI?% ¨ÃUłe?K tÐ«dŽ≈Ë Ê¬d?I « w½U?F ≠

ÆÂ±π∏∏ ‡ ‡¼±¥∞∏ v Ë_« WF³D « ‡ ËdOÐ ‡ V²J «

W¾O?N « ¨—U?M « w?KŽ bL?× Ë ¨wðU?$ nÝu¹ b?LŠ√ oOI?% ¨¡«dH?K Ê¬d?I « w½UF? ≠

ÆÂ±π∏∞ »U²JK W UF « W¹dB*«

٨٨



¨…d?¼U?I? « Ÿ¹b?(« —«œ ¨œ«d? vO?×?¹ —u?²? b?? « oO?I?% ¨”U?×?M?K? Ê¬d?I? « w½U??F? ≠

Æ‡¼±¥≤µ

s¹b? « wO?×? b?L??×? oO?I?% ¨ÂU?A?¼ s?Ðô V¹—U?Ž_« V²? sŽ VO??³?K? « wM?G? ≠

ÆÂ±π∏∑ ‡ ‡¼±¥∑ ËdOÐ ¨«bO ¨W¹dBF « W³²J*« ¨bOL(«b³Ž

ÆWO½U¦ « WF³D « ‡ ËdOÐ ‡ qO'« —«œ ¨ÍdA eK WOÐdF « rKŽ w qBH*« ≠

d×Ð rþU? Ø—u²? b « oO?I% ¨w½U?łd'« d?¼UI? «b³?F ÕU?C¹ù« Õd?ý w bB?²I?*« ≠

ÆÂ±π∏≤ WO «dF « ÂöŽù«Ë W UI¦ « …—«“Ë «—uAM ¨ÊUłd*«

v O?Ž WF?³?D ¨w½U? —e? « rOE?F? « b³?Ž b?L×? ¨Ê¬d?I « Âu?KŽ w? ÊU d?F « q¼U?M? ≠

ÆW¦ U¦ « WF³D « ÁU dýË w³K(« wÐU³ «

—«œ ¨œuB?I?*« b?³?Ž sÐ b?O? ? « ∫oO?I?% ¨ Ëd?OÐ ¨Íœ—ËU?L?K? ¨Êu?O?F? «Ë XJ?M? « ≠

ÆWOLKF « V²J «

r UÝ ‰UF «b³Ž Ø—u² b « oOI% ¨wÞu?O K l «u'« lLł Õdý w l «uN « lL¼ ≠

ÆÂ±π∑π ≠ ‡¼±≥ππ X¹uJ « WOLKF « Àu×³ « —«œ ¨ÂdJ

‡ rKI « —«œ ¨ÊU?½bŽ Ê«uH? oOI% ¨Íb?Š«uK ë?¹eF « »U?²J « d?O ?Hð w eO?łu « ≠

ÆoA œ

Documents

ÎöËË ÎUFD ¡UM¦²Ýô« w WOMO³« q¹ËQ²« w U¼dŁ√Ëmohamedrabeea.net/library/pdf/1c4776b9-a390-4cf5-86c8-11e51092eb01.pdf · يﺮﻤﻌﻟا ﻦﺴﺣ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ