ISIRI 13000-1 Fr

5/11/2018 ISIRI 13000-1 Fr - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/isiri-13000-1-fr 1/52

جمهوري اسالمي ايران

Islamic Republic of Iran

استاندارد ملي ايران

13000

مؤسسه استاندارد وتحقيقات صنعتي ايرانISIRI

13000 Institute of Standards and Industrial Research of Iran1 چاپ اول

st. edition

الزامات-فرگايرمديريتسيستم

Total Management System–

Requirements



ب

مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

،:6139-14155صندوق پستي1294خيابان وليعصر ،ضلع جنوبي ميدان ونك، پالك – تهران

:5-88879461تلفن

88887103و:88887080دورگنار

:163-31585شهر صنعتي ،صندوق پستي – كرج

):8-2806031)0261تلفن

):2808114)0261دورگنار

[email protected]:پيام گنار

:www.isiri.orgوب گاه

)0261( ،:2818787دورگنار):2818989)0261بخش فروش ،تلفن

:بها

Institute of Standards and Industrial Research of IRAN

Central Office: No.1294 Valiaser Ave. Vanak corner, Tehran, Iran

P. O. Box: 14155-6139, Tehran, Iran

Tel: +98 (21) 88879461-5

Fax: +98 (21) 88887080, 88887103

Headquarters: Standard Square, Karaj, Iran

P. O. Box: 31585-163

Tel: +98 (261) 2806031-8

Fax: +98 (261) 2808114

Email: [email protected]: www.isiri.org

Sale Dep, Tel: +98 (261) 2818989, Fax: +98 (261) 2818787

Price:



ج

به نام خدا

آشنايي با مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

قانون اصالح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات3مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به موجب بند يك ماده

مصوب بهمن ماه ،ناريا يتعنص1371يلم ياهدرادناتسا رشن و نيودت ،نييعت هفيظو هك تسا روشك يمسر عجرم اهنت)يمسر(

.ايران را به عهده دارد

ندارد در حوزه هاي مختلف در كميسيون هاي فني مركب از كارشناسان مؤسسه ،صاحب نظران مراكز و مؤسسات علمي،تدوين استا

ژپوهشي ،توليدي و اقتصادي گآاه و مرتبط انجام مي شود و كوششي هگمام با مصالح ملي و با توجه به شرايط توليدي ،فناوري و

ص منصفانه و مشاركت گآاهانه از وتجاري است كه صادركننگدان ،ناگدننك فرصم ،ناگدننكديلوت لماش ،عفن حق و احبان

پيش نويس استانداردهاي ملي ايران.واردكننگدان ،مراكز علمي و تخصصي ،نهادها ،سازمان هاي دولتي و غيردولتي حاصل مي شود

دربراي نظرخواهي به مراجع ذي نفع و اعضاي كميسيون هاي فني مربوط ارسال مي شود و پس ا ز دريافت نظرها و پيشنهادها

.ايران چاپ و منتشر مي شود)رسمي( كميته ملي مرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصويب به عنوان استاندارد ملي

پيش نويس استانداردهايي كه مؤسسات و سازمان هاي عالقه مند و ذي صالح نيز با رعايت ضوابط تعيين شده تهيه مي كنند دربدين ترتيب ،استانداردهايي. رح و بررسي و در صورت تصويب ،به عنوان استاندارد ملي ايران چاپ و منتشر مي شود كميته ملي ط

تدوين و در كميته ملي استاندارد مربوط كه5ملي تلقي مي شود كه بر اساس مفاد نوشته شده در استاندارد ملي ايران شماره

. يده باشدمؤسسه استاندارد تشكيل مي دهد به تصويب رس

استاندارد بين المللي سازمان اصلي اعضاي از ايران صنعتي تحقيقات و استاندارد المللي (ISO)١مؤسسه بين كميسيون ،

كميسيون كدكس غذايي 4است و به عنوان تنها رابط (OMIL)٣و سازمان بين المللي اندازه شناسي قانوني (IEC)٢الكتروتكنيك

(CAC)٥ يم تيلاعف روشك رددنك .زا ،روشك صاخ ياه يدنمزاين و يلك طيارش هب هجوت نمض ناريا يلم ياهدرادناتسا نيودت رد

. آخرين پيشرفت هاي علمي ،فني و صنعتي جهان و استانداردهاي بين المللي بهره گيري مي شود

،براي حمايت از مصرف كننگدان،مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مي تواند با رعايت موازين پيش بيني شده در قانون

حفظ سالمت و ايمني فردي و عمومي ،حصول اطمينان از كيفيت محصوالت و مالحظات زيست محيطي و اقتصادي ،اجراي بعضي

براي محصوالت توليدي داخل كشور و اجباري/از استانداردهاي ملي ايران را ،درادناتسا يلاع ياروش بيوصت با ،يتادراو مالقا يا

درجه.يدنما اجراي استاندارد كاالهاي صادراتي و ،روشك تالوصحم يارب يللملا نيب ياهرازاب ظفح مؤسسه مي تواند به منظور

اجباري نمايد هچمنين براي اطمينان بخشيدن به استفاده كننگدان از خدمات سازمان ها و مؤسسات فعال در زمينه.بندي آن را

مميزي و صد ،يسرزاب ،شزومآ ،هرواشمزكارم و آزمايگشاه ها ،يطيحم تسيز تيريدم و تيفيك تيريدم ياه متسيس يهاور گو

وسايل سنجش ،مؤسسه استاندارد اين گونه سازمان ها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأييد صالحيت)واسنجي( كاليبراسيون

گواهينامه تأييد صالحي ،مزال طيارش زارحا تروص رد و دنك يم يبايزرا ناريادنك يم تراظن اهنآ دركلمع رب و اعطا . ت به آن ها

وسايل سنجش ،تعيين عيار فلزات گرانبها و انجام تحقيقات كاربردي براي)واسنجي(ترويج دسگتاه بين المللي يكاها ،كاليبراسيون

.ارتقاي سطح استانداردهاي ملي ايران از دگير وظايف اين مؤسسه است

1-International Organization for Standardization

2- International Electrotechnical Commission

3

- International Organization for Legal Metrology (Organization International de Metrologie Legal)4 - Contact point5 - Codex Alimentarius Commission



د

استاندارد كميسيون فني تدوين

"الزامات-فرگايرسيستم مديريت"

رئيس:

و

سمت/

نماينگدي

يا

حسين د م مح سيد ،كالنتر معتمدي )فوق ليسانس مهندسي صنايع(

رييس مركز ملي تأييد صالحيت ايران و مشاور رييس استاندارد و تحقيقات صنعتي ايرانسازمان

:دبير

صادقي فرد ،ناصر

)مديريتدكتري اقتصاد(

مدير عامل شركت مشاورين كيفيت گرا

)به ترتيب حروف الفبا(:اعضاء

ابوسعيدي ،مهدي

)فوق ليسانس مهندسي صنايع(

تخصصي مادر شركت استانداردهاي دفتر كارشناس فروگداه هاي كشور

بهادري فرد ،عبدالرضا

)دكتري مديريت استراژتيك(

آوري فن شركت پشتيباني و تداركات كل مدير اطالعات ايران

پورشمس ،مهرداد

)ليسانس مهندسي شيمي(

شركت معيار گستر صدر/ كارشناس استاندارد

جاللي ،علي

)دانشجوي دكتري مهندسي صنايع(

DASمدير عامل شركت

حسني ،عليرضا

) كارشناس بيهوشي(

نماينده مديريت بيمارستان تأمين اجتماعي شهريار

خاني ،اكبر

)ليسانس مهندسي صنايع(

شركت توف نورد ايرانسپررست كارشناسي پروژه

رضوي ،سيد مجيد

)فوق ليسانس مديريت اجرايي(

كارشناس ارشد سرمايه گذاري شركت توسعه صنعتي ايران

به ،ميرمحمدزرو

)

سازماني

توسعه

و

مديريت

دكتراي(

عضو هيئت مديره و دبير انجمن كيفيت ايران



ه

زرين چگن ،الهام


كارشناس موسسه استاندارد

شيراز پور ،اصغر

)فوق ليسانس و فوق مهندسي مكانيك(

عضو هيئت علمي دانگشاه آزاد اسالمي واحد كرج

طوماريان ،سهيال

)ليسانس مهندسي الكترونيك(

سسه استانداردمو كارشناس مسئول

طهماسبي افشار ،منژيه

)ليسانس علوم تغذيه(

موسسه استانداردمسئول كارشناس

عبدهللا پور ،علي


شركت بهره برداري راهو كيفيت عملياتمدير ايمني آهن شهري تهران و حومه

عليلو ،حجت


مدير عامل گروه صنايع ذوب فلزات فجر

كاكويي ژناد ،امير


نماينده مديريت گروه كارخانجات سيمان كرمان

گرجي ،اسماعيل

)فوق ليسانس مديريت دولتي(

مدير عامل هولديگن بيمه و بانك شستا

ميالني ،ميترا

)MBAفوق ليسانس(

IMQمدير عامل شركت

نريمان ،فرخنده

)فوق ليسانس مديريت بازگراني(

كارشناس ارشد هلديگن سياحتي

نمازي ،مهدي

)فوق ليسانس الكترونيك(

مدير گروه نرم افزار شركت خدمات انفورماتيك

نمازي ،مينو

)شناسي

زيست

ليسانس

فوق

(

شركت مشاورين كيفيت گرا



و

فهرست مندرجات

ه ح ف ص

ج آشنايي با مؤسسه استاندارد

د كميسيون فني استاندارد

ح پيگشفتار

ط مقدمه

1 هدف و دامنه كاربرد 1

2 مراجع الزامي 2

2 اصطالحات و تعاريف 3

9 طرح ريزي و سازماندهي 4

9 كليات 4-110 مأموريت، چشم انداز ،راهبرد ،خط مشي ،اهداف ،برنامه ها و بودجه 4-212 ليت مديريتمسئو 4-3

14 سازماندهي فرآيندي 4-415 ساختار سازماني 4-516 سازماندهي مستندات 4-618 استاندارد سازي 4-7

18 الزامات قانوني و مقرراتي و ساير الزامات درون سازماني 4-8

19 اجرا و عمليات 5

19 كليات 5-119 زير ساخت ها و محيط 5-221 آراسگتي محيط كار 5-323 مديريت منابع انساني 5-425 مشاوره ،مشاركت ،ارتباطات ،اطالع رساني 5-5

25 آماگدي و واكنش در شرايط اضطراري 5-626 فروش و مشتري 5-727 خريد 5-827 پديد آوري محصول 5-931 كنترل ها 6

31 كليات 6-131 بازرسي 6-2

32 مميزي داخلي 6-3



ز

32 ارزيابي عملكرد 6-433 كنترل عمليات 6-533 پايش و اندازه گيري 6-6

34 كنترل تجهيزات پايش و اندازه گيري 6-734 شناسايي و قابليت رديابي 6-835 ارزيابي انطباق 6-9

35 بهبود 7

35 كليات 7-135 عدم انطباق 7-236 اصالح 7-3

36 اقدام اصالحي 7-437 اقدام پيگشيرانه 7-537 رضايت مشتري 7-638 هاتحليل داده 7-738 بازگنري مديريت 7-840 كتابنامه



ح

:پيگشفتار

كه پيش نويس آن در كميسيون هاي مربوط توسط شركت"الزامات – سيستم مديريت فرگاير"استاندارد ششمينمشاورين يكصد و در و تدوين شده و تهيه ملي استاندارد كيفيت گرا مديريتاجالس كميته

قانون اصالح ،3اينك به استناد بند يك ماده يمورد تصويب قرار گرفته است18/07/1389مورخ كيفيت مصوب بهمن ماه ،ناريا يتعنص تاقيقحت و درادناتسا نامزاس تاررقم و نيناوق1371درادناتسا ناونع هب ،

.ملي منتشر مي شود

فت هاي ملي و جهاني در زمينه صنايع ،علوم و خدمات،براي حفظ هگمامي و هماهگني با تحوالت و پيشراستانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هر پيشنهادي كه براي اصالح و تكميل اين

هگنام تجديد نظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت ،دوش هئارا اهدرادناتسا.،نياربانب .نظر استاندارد هاي ملي استفاده كرد آخرين تجديدبايد همواره از

:منابع و مĤخذي كه براي تهيه اين استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زير است

الزامات – سيستم هاي مديريت كيفيت-1388سال:9001ايزو – استاندارد ايران 1

الزامات – ت ايمني و بهداشت حرفه ايسيستم مديري -1387سال:18001استاندارد ايران 2

ISO 14001:2004, Environmental Management Systems – Requirements

AS/NZS 4581:1999, Integrated Management System – Requirements

5 European Foundation for Quality Management (EFQM): 2010

6 BSI/PAS 99- Requirements for Integrated Management System: 2006



ط

مقدمه

كليات 0-1

.سازمان ها بر اساس مأموريت هاي معي ن به وجود مي آيند و در قالب مأموريت هاي خود فعاليت مي كنند

1رويكرد مديريت فرگايراستقرار يك سيستم مبتني بر در سازمان يك تصميم راهبردي است و اين استاندارد

.براي تحت پوشش قرار دادن اقدامات يك سازمان در قالب سيستم مذكور كاربرد دارد

بر داراي كيفيت مبتني پديدآوري محصول ،نامزاس تيرومأم راستاي تحقق در الزامات اين استاندارد يط كاري ايمن و بهداشتي و رعايت الزامات زيست ،مح درخواست مشتري و جلب رضايت طرف هاي ذينفع

داثرات منفي در محيط فعاليت خواه طرح ريزي شده است و مهمتر از همه باعث حذف يا كاهشمحيطي .بود

و سازمان هاي قانوني متول اين استاندارد مي تواند توسط سازمان هاي توليدي و خدماتي برا ي برايي اجرا و قوانين و هچمنين توسط سازمان هاي ذيصالح مل ّي براي مميزي وارزيابي ميزان انطباق با استانداردها

.صدور گواهينامه مورد استفاده قرار گيرد

از منابع و مراجع ذكر شده متفاوت مي سازد آن است كه توجه به ساختارهاي ،آچنه كه اين استاندارد را در طرح ريزي اين استا ،نامروشك يّ لم و يگنهرف ،يتعنصهتفرر گارق هدافتسا و هجوت دروم تقد هب درادن

.است

2رويكرد فرآيندي 0-2

از جاگياه كل سازمان تا كليه ابعاد اجرايي داخل آن ترغيب،اين استاندارد پذيرش يك رويكرد فرآيندي را به اين ترتيب فعاليت ،دنك يمًاتدمع اه يا هك يلوصحم و دنشاب يم دنيآرف كي زا يشخبهب دوش يم داج

هر فرآيندي كه بر اساس تعريف به.عنوان برونداد يك فرآيند ،مي تواند درونداد مورد نياز فرآيند دگير باشد به بروندادها تبديل مي كند"عنوان تعيين"مجموعه فعاليت هاي مرتبط با هم يا متعامل كه دروندادها را .در راستاي مأموريت سازمان قرار دارد كاربرد نباشد ،كه اي كاربرد مشخصيبايستي داراي،مي شود

يكدگير كامل با ايجاد كند كه فرآيندهاي آن داراي تعامل مشخص و چناچنه سازمان بتواند سيستمي را است نموده مستقر فرآيندي را رويكرد ،دنوش تيريدم شرايطي را.باشند و ،درادناتسا نيا بيترت نيا هب

متشكل از زير سيستم هايي است كه براي ايجاد،زمان به صورت يك سيستمسا،ايجاب مي كند كه در آن .و بهبود مي يابندقرار گرفتهارزيابيموردشرايط مطلوب در سازمان بطور مستمر

اگلوي نشان داده شده در شكل شماره يك تمامي الزامات اين استاندارد شامل طرح ريزي و سازماندهي ،اجرا كنترل ها و ،تايلمع وموادم دوبهب نامزاس ات ،دهد يم ششوپ 3بهبود را

با استفاده از اين اگلو ايجاد و را .تحقق بخشد

1- Total management approach

2- Process approach

3 - Continual improvement



ي

اين روش.مي تواند در تمامي فرآيندها به كار گرفته شود»اقدام-بررسي-اجرا-برنامه ريزي«اگلوي موسوم به- ياد آوري :را مي توان به صورت خالصه به شرح زير توصيف نمود

1برنامه ريزي .تعيين اهداف و فرآيندهاي الزم جهت ارائه نتايج بر طبق خواسته هاي مشتري و خط مشي هاي سازمان:

2اجرا .اجراي فرآيندها:

3بررسيپايش واندازه گيري فرآيندها و محصول بر طبق خط مشي ها ،اهداف و الزامات و يا خواسته هاي مربوط به محصول:

.و گزارش دهي نتايج

4اقدام .انجام اقدامات جهت بهبود مداوم عملكرد فرآيند:

PDCAاگلوي سيستم مديريت فرگاير بر مبناي چرخه-1شكل

سازمان ها با هر نوع مأموريت و زمينه فعاليت كه باشند به چند عامل بسيار مهم نياز دارند كه از آن جمله آن توجيه پذيري اقتصادي به يك نتيجه مهم توجه دارند و نيز منابع مالي مي باشند و منابع انساني و

سازمان براي اساسي ترين فعاليت ها و جزئي ترين اقدامات خود نيازمند شاخص.استفعاليت هاي سازمان شاخص هاي اقتصادي ،اه صخاش نيرتهب جمله از كه گيري اين اقدامات مي باشد هايي براي اندازه

است ن مي باش خاص شده آن توجه به اين استاندارد در كه در. د سازمان ها مي شود بنابراين توصيه

به ،اه تيلاعف و فرآيندها مأموريت آن گرفته تا شرايط كل سازمان و از سازماندهي ها و طرح ريزي ها .شاخص هاي اقتصادي توجه وژيه داشته باشند

1- plan

2- Do

3- Check

4 - Act

طرحريزي و

سازماندهي

اجراوعمليات

بهبود كنترل ها

و

الزام/

خواسته

يامحصول

نتايجبازخورد

مشتري

ساير طرف

هاي ذينفع

مشتري

ساير طرف

هاي ذينفع

مشتري

ساير طرف

هاي ذينفع

مشتري

ساير طرف

هاي ذينفع



ك

كاربرد اصول و تكنيك هاي سيستم هاي مديريتي 0-3

مناسبي براي مأموريت، چشم انداز ،استراژتيهايسازمان ها براي ايجاد و اثبات توانايي خود نيازمند ساختار برنامه و بودجه مي باشند ،فادها ،يشم طخ ،اه،ليلد ناونع هب تيرومأم حيحص فيرعت هك يا هنوه گب

و سازمان با طرح ريزي صحيح استراژتي ها رمزه شوددداوجودي سازمان بايد در چشم انداز سازمان نشان تعيين خط مشي ،اهداف ،برنامه و بودجه موجب خواهد شد،ين مرحله به بعد ،از انمايدبقاي خود را تضمين

انجام دهد اين استاندارد در قالب.تا سازمان در جهت هدايت واحدهاي زير مجموعه خود اقدامات الزم را در قالب طبقه بندي كرده و به ترتيب شرايط قابل تعريف ،قابلهاي مشخصالزامات معين ،نكات فوق را

وين و قابل تحق ّق ارائه مي نمايد ،تا هر سازمان در حال تشكيل يا در حال بازگنري بتواند از آن به خوبيتد .استفاده نمايد

،دنتسه كرتشم هك يتاعوضوم زا يكي رد دنشاب هتشاد هك يتيرومأم عون ره و دنشاب هك عونره زا اه نامزاس

بودن نظم الزم ،ساختار قابل اتكايي نخواهندسازمان ها بد.ضرورت نظم و انضباط در سازمان است ون دارا از اين رو داشتن نظم و سازماندهي و آراسگتي در سازمان ها يكي. قيت پايدار نخواهند رسيدداشت و به موف از اين طريق نه تنها فعاليت هاي كاركنان داراي شرايط.از مهم ترين زير ساخت هاي مورد نياز مي باشد

مسئوالن فراهم مي گرددمناسبي خواهد ب سازمان براي مديران و در بلكه امكان مديريت بهتر ،دو .نيااستاندارد با در نظر گرفتن اصول و ساختارهاي اصلي سازماندهي ،استاندارد سازي ،طبقه بندي و زيباسازي

فراهم مي سازد نكات فوق الذكر براي تحق ّق اصول و را شرايط الزم ،طيحم.ا نيا مهم ستاندارد،نكته منابع ،يلام ،يراذه گيامرس ،يتامدخ ،يتعنص زا معا و محيط آن ها دستيابي به آراسگتي در سازمان ها

خواهد

پرهيز

نيز

ملي

منابع

اتالف

از

ترتيب

بدين

كه

باشد

مي

بازاريابي

و

مديريت

،يناسنادش.

سازمان ها. دن يط زيست اثر مي گذاريكي از ابعاد مهم عملكرد در اغلب سازمان ها ،اقداماتي است كه بر مح بايد دقت داشته باشند كه اثرات فعاليت ،دنراد هجوت دوخ ياه تيلاعف ندوب ريذه پيجوت رب هك نآ نمضهاي سازمان بر محيط زيست گچونه است و به اين ترتيب بطور فزآينده اي بر اثرات فعاليت ها ،محصوالت و

اهداف و برنامه هاي زيستخدمات خود بر محيط زيست توجه كنند و ،يشم طخ نيودت سعي نمايند با به درستي مديريت با وجود آن كه سازمان ها تحت تأثير قوانين و مقررات و. دنماين محيطي ،اين اثرات را

بازرسي ها و مميزي هاي زيست محيطي فعاليت مي كنند ،ولي اغلب مديران سازمان ها به اين نكته واقف بسيارهستند كه داشتن ي ،دنك تيريدم ك سيستم مديريت كه ابعاد زيست محيطي عملكرد سازمان را

سازمان مي تواند در قالب يك سيستم مديريت فرگاير بر.مؤثرتر از فقط اجراي قوانين است ،ظاحل نيدب .ابعاد زيست محيطي فعاليت هاي خود تسلط داشته باشد

چه در داخل واحدها در خارج ازاغلب فعاليت هاي سازمان ها در واحدهاي صف و يا ي ستادي باشند يا ،بسانمان ياهدمايو پ تارثا داجيا زا سب پلغا اه نامزاس و دنشاب يم يناسنا عبانم رب يتارثا ياراد ،نامزاس

صرف هزينه مي نمايند به اين ترتيب در صورتي كه يك سيستم مديريت مناسب.اقدام به رفع مشكل با آن ها بر ايمني و بهداشت سازمان ها وجود داشته باشد ،اغلب اقدامات بهمنفياثراتبراي كنترل خطرات و

زيان هاي انساني و و به اين صورت از ايجاد هزينه هاي اضافي يا ،دوب دنهاوخ هناريگشيت پامادقا تروص نيازهاي ايم .مي شودمحيطي كاسته بتواند است كه ريزي شده اي طرح گونه به ني واين استاندارد



ل

به اين ترتيب در ،دنك نييعت نامزاس يارب تشريح و الزامات مربوط را بهداشتي و ساختار سيستمي آن را .قالب سيستم مديريت فرگاير ،مالحظات ايمني و بهداشتي نيز مورد توجه وژيه قرار مي گيرد

اينكه طرح ريزي ساز بر عالوه ،ريگارف تيريدم متسيس كي بلاق مأموريت تااين استاندارد در از مان را

،طابضنا و مظن ،يتباقر ،يلام و يداصتقا داعبا ،دهد يم رارق ششوت پحت نآ ياهدنيآرف،تيفيك تيريدم نيز به صورت سيستم مديريت و اجزاي قابل سازماندهي براي آن در ايمني و بهداشتي را ،يطيحم تسيز

.نظر مي گيرد



1

الزامات-مديريت فرگايرسيستم

1و دامنه كاربردهدف 1

هدف 1-1

تعيين الزامات ،درادناتسا نيا نيودت 2هدف از براي سازمان هايي كهاستيك سيستم مديريت فرگاير

بر ايجاد زير ساخت هاي مناسب براي سيستم مديريت فرگاير ايمني و،مي خواهند عالوه ،تيفيك داعبا.بهداشت ،زيست محيطي و آراسگتي را پوشش داده و در سازمان خود مستقر نمايند

:چناچنه اين استاندارد در سازمان ها اجرا شود موارد زير تحقق مي يابند

ساختار و سازماندهي صحيح و قوي بوجود مي آيد-الف

مي شودريزي و اجرا م ،طرح كليه ابعاد عملكرد سازمان ها در قالب سيست -ب

سازمان ها با مأموريت معين تشكيل مي شوند و در قالب مأموريت معين فعاليت مي نمايند-پ

مطابق با نيازهاي مشتري بيروني و توانايي فرآيندهاي)خدمات/ كاال(توانايي سازمان براي ارايه محصول-ت آن براي ارايه محصول مناسب اثبات مي گردد

قالب چرخهساز-ث در سيستمي و طريق بكاگريري گنرش فرآيندي و امكان بهبود(PDCA)مان از نمايدميمستمر را فراهم

خص- ج ـ شـ زا ر ـ بـتعم ه ـ مـانيهاوت گ ـ فـايرد ق ـ يـرط زا ر ـ يـگارف تيريد ـ مـ مت ـ سـيس ك ـ يـ تا ـ مـازلا ا ـ بـ قا ـ بـطنا ثالث اثبات مي گردد

ملكرد ساليانه سازمان قابل مشاهده مي شودتعيين و تحقق شرايط اقتصادي مناسب براي سازمان در ع - چاثرات منفي بر عملكرد سازمان كه منجر به اتالف منابع سازمان و سرمايه هاي مالي آن مي شود حذف و- ح

د ن كاهش مي ياب

دن زير ساخت هاي مناسب كه تحقق مأموريت سازمان را تسهيل مي نمايد ،ايجاد مي شو- خ

اطميناناز تعادل بين ريسك و باز-د ،دباي ققحت يداصتقا تارثا نيرتهب هك يا هنوه گب نامزاس رد يهد.حاصل مي شود

سازمان براي اجراي اين استاندارد و هر يك از بخش هاي آن مي بايست از مدل ها و فنون مناسب استفاده

.نمايد

دامنه كاربرد 1-2

نظر از نوع و اندازه ،اعم از توليدي و خدماتيصرف اين استاندارد كامال ًعمومي است و براي كليه سازمان هااين استاندارد به گونه اي طرح ريزي و تدوين شده است كه اغلب الزامات آن براي كليه سازمان. كاربرد دارد

از الزامات اين استاندارد براي سازمان و نوعها مي تواند مورد استفاده قرار گيرد ،در موارد خاص كه برخي

1

- Scope

2- Requirements



2

اين موارد فقط مي تواند شامل.فعاليت آن مناسب نباشد ،داليل عدم كاربرد آن بايد در نظامنامه ذكر شود .باشد5-2-4،5-8،5-9-1-2،5-9-7،6-7،6-8بندهاي

اهينامه تأييد سيستم مديريتاجراي اين استاندارد مي تواند منجر به درخواست براي مميزي و صدور گو

.فرگاير گردد

هگراه سازماني بخواهد برخي از بند هاي اين استاندارد را استثنا نمايد ،داليل مورد ارائه بايد قابل قبول باشند و - يادآوري .شرايط سازمان و ساختار اين استاندارد را تحت تأثير منفي قرار ندهد

1مراجع الزامي 2

بدين.ير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد ملي ايران به آن ها ارجاع داده شده استمدارك ز . دن ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد ملي ايران محسوب مي شو

آن

بعدي

نظرهاي

تجديد

و

ها

اصالحيه

،دشاب

شده

داده

ارجاع

انتشار

تاريخ

ذكر

با

مدركي

به

كه

در مورد مداركي كه بدون ذكر تاريخ انتشار به آن ها ارجاع داده.مورد نظر اين استاندارد ملي ايران نيستدرصورتي. وجه استشده است ،همواره آخرين تجديدنظر و اصالحيه هاي بعدي آن ها مورد ت

:استفاده از مراجع الزامي زير براي اين استاندارد الزامي است

مباني و واگژان – سيستم هاي مديريت كيفيت-1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران2-1

واگژان و اصول عمومي-ارزيابي انطباق-1387سال: 17000آي اي سي-ايزو-استاندارد ايران2-2

رهنمودهايي براي مميزي سيستم هاي مديريت كيفيت و-1386سال:19011ايزو-ايراناستاندارد2-3/

محيطي زيست

يا

2اصطالحات و تعاريف 3

ده در ـ شـ ه ـ ئـارا فيرا ـ عـت و تاحالط ـ صـا ريا ـ سـ ،ر ـ يـز اريف ـ عـت و تاحالط ـ صـا ر ـ بـ هوال ـ عـ درادنات ـ سـا ن ـ يـا ردران ـ يـا درادنات ـ سـا-وز ـ يـا9000:لا ـ سـ1387ا درادنات ـ سـا ونار ـ يـ-وز ـ يـا-ي ـ سـ يا يآ 17000:لا ـ سـ

: كاربرد داردنيزISO 14001:2004استانداردو1387سال:18001استاندارد ايرانو1387

3-1

Orderlinessآراسگتي ساير عواملي است كه موجب چيدمان وسايل و ،تفاظن ،گنر ،لكش شرايط مناسب محيط كه حاصل از

.سهولت و بهبود انجام كار و زيبايي در محيط مي شود

1- Normative reference

2- Terms and definition



3

3-2

Effectivenessاثربخشي

ده مـآ ت سـد ه بـ هد شـ يز يـر ه مـانرب جيا تـن و ه تـفاي ق قـحت هد شـ يز يـر ه مـانرب يا هـ ت يـلاعف ه كـ ينازيم

] ،3-2-14بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران[.است

3-3

Correctionاصالح

رد ـ يـي گ ـ مـ ام ـ جـنا هد ـ شـ خيص داده ـ شـت قا ـ بـطنا مد ـ عـ ك ـ يـ ردن ـ بـ ين ـ بـ راي از ـ بـ ه ـ كـ يماد ـ قـا.]درادنات ـ سـا] ،3-6-6بند1387سال:9000ايزو-ايران

3-4

Corrective actionاقدام اصالحي

ده شـ هداد صيخ شـت بولطما نـ طيار شـ ريا سـ ا يـ قا بـطنا مد عـ ك يـ ت لـع ندر بـ ني بـ زا يار بـ ه كـ يمادقا ] ،3-6-5بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [انجام مي گيرد

3-5

Preventive actionاقدام پيگشيرانه

ي مـ ما جـنا هوقلا بـ بولطما نـ طيار شـ ريا سـ ا يـ هوقلا بـ قا بـطنا مد عـ ك يـ تلع ندرب نيب زا يارب هك يمادقا

] ،3-6-4بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [ گيرد

3-6

Control measureاقدام كنترلي

فعاليتي است كه براي پيگشيري و يا حذف يك خطر ايمني و يا كاهش آن به سطح قابل قبول به كار گرفته ] ،3-7بند1386سال:22000ايزو-استاندارد ايران[.مي شود

3-7

/الزام و Requirementيا خواسته

سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [نياز يا انتظاراتي كه تصريح مي شود ،عموما ًتلويحي مي باشد يا اجباري ] ،3-1-1بند1387

3-8

Conformityانطباق

] ،3-6-1بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [يا خواسته/برآورده شدن يك الزام و



4

3-9

Occupational health and safetyايمني و بهداشت حرفه اي

،ينا ـ مـيل پن ـ سـرپ ،ت ـ قـوم نارگرا ـ كـ ،نا ـ نـكراك يا ه ـ فـرح ت ـ شـادهب و ي ـ نـميا ه ـ كـ يلماو ـ عـ و طيار ـ شـ

أثير تـ ت حـت د نـاوت ي مـ ا يـ هداد رار قـ ريثأ تـ ت حـت ار را كـ ل حـم رد ير گيـد صخ شـ ر هـ و ناگدننكديدزاب ] ،3-12بند1387سال:18001استاندارد ايران. [قرار دهند

3-10

Inspectionبازرسي

ارزيابي انطباق از طريق مشاهده و قضاوت همراه با اندازه گيري ،آزمايش يا مقايسه با شاخص ،هر كدام كه ] ،3-8-2بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [مقتضي باشد

3-11

Budgetبودجه

اي معين دوره منابع سازمان در از استفاده كامل به منظور مشروح و ِيرادقم ِحرط كيتسا) .نامزاس

ت - حسابرسي حسابرسي مركز و حسابداري تخصصي مديريت - حقيقات حسابداري رضا : كتاب دكتر

) شباهگن3-12

بهبود مداوم

Continual improvement زايش فـا رو ظـنم ه بـ هك يتيلاعفو تا مـازلا ندر كـ هدروآر بـ ييا نـاوت/ي ر پـد ي ت پـرو صـ ه بـ ا هـ هت سـاوخ ا يـ

] ،3-2-13بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [انجام مي گيرد

3-13

Productivityبهره وري

).3-39(و كارا))3-2انجام فعاليت ها به صورت اثربخش

3-14

Environmental impactپيامد زيست محيطي

هر تغيير در محيط زيست اعم از مطلوب و نامطلوب ،كه تمام يا بخشي از آن ناشي از جنبه زيست محيطي .[ISO 14001:2004, 3.7]باشد

3-15

Environment aspectجنبه زيست محيطي

باشند داشته

متقابل

تأثير

زيست

محيط

با بتواند

كه

سازمان

يك

خدمات

يا محصوالت

،اه

فعاليت

از بخشي

.

[ISO 14001:2004, 3.6]



5

3-16

Visionچشم انداز

)EFQMواژه نامه(.اي كه گچوگني تمايل سازمان را نسبت به موقعيت خود در آينده شرح مي دهدبيانيه

3-17

Hazardخطر

.منبع ،شرايط يا عمل داراي پتانسيل براي آسيب به صورت جراحت يا بيماري براي افراد يا تركيبي از آن ها

] ،3-6بند1387سال:18001استاندارد ايران[

3-18

Strategyراهبرد

،نامزاس كي هك تسا يهاريزاس هدايع پفنيذ ياه فرط ياهزاين ساسا رب مأموريت و چشم انداز خود را،اه يشم طخ با اهداف خ مي كند كه ،نالك فادها ،اه حرطرف و پشتيباني مي شود آ رد واژه(.يند ها

)EFQMنامه

3-19

Leadersرهبران

در سازمان هماهگن و متوازن مي سازند و شامل تيم مديران اشخاصي كه منافع كليه طرف هاي ذينفع را

ارشد ،كليه مديران دگير و آن هايي كه در مقام رهبري تيم قرار داشته و نقش رهبري موضوعي را بر عهده )EFQMواژه نامه(.دارند

3-20

Riskريسك

و1387سال:18001بگررفته از استاندارد ايران. ( آن)هاي(تركيبي از احتمال وقوع يك رويداد و پيامدISO 14001:2004(

3-21

Infrastructureزيرساخت

استاندارد. [سيستم تسهيالت ،تجهيزات و خدمات مورد نياز براي انجام فعاليت هاي يك سازمان>سازمان< ] ،3-3-3بند1387سال:9000ايزو-ايران

3-22

Recordسابقه

. [ ا فراهم مي آوردمدركي كه در آن نتايج به دست آمده ذكر مي شود يا شواهدي را دال بر انجام فعاليت ه

] ،3-7-6بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران



6

3-23

Organizational structureساختار سازماني

راد ـ فـا ني ـ بـ ط ـ بـاور و تارا ـ يـتخا ،تيلوئ ـ سـم ه ـ بـ طو ـ بـرم ب ـ يـترت] .درادنات ـ سـانار ـ يـا-وز ـ يـا9000:لا ـ سـ

] ،3-3-2بند1387

3-24

Organizationسازمان

-استاندارد ايران. [ها گروهي از افراد و تسهيالت همراه با ترتيب دادن مسئوليت ها ،اختيارات و روابط آن

] ،3-3-1بند1387سال:9000ايزو

3-25

Organizedسازمان يافته

كه در)ن و تجهيزاتنيروي انساني ،زمين ،ساختما(تعيين ،تخصيص و چيدمان مناسب كليه منابع سازمان .جهت تحقق مأموريت سازمان صورت گرفته است

3-26

Systemسيستم

] ،3-2-1بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [مجموعه عناصر داراي ارتباط دروني يا داراي تعامل

3-27

Total management systemسيستم مديريت فرگاير

مجموعه اي از فرآيندهاي مرتبط و متعامل با يكدگير و داراي بازخورد كه به صورتي طرح ريزي شده اند تا .تمام سطوح و فعاليت هاي سازمان را در بگريرند و در جهت مأموريت سازمان فعاليت نمايند

3-28

Competenceشايسگتي

،بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [توانايي به اثبات رسيده در به كار گيري دانش و مهارت ها3-1-6[

3-29

Job specificationشناسنامه شغل

شرا ،لغش فيرعت نآ رد هك تسا يدنس يلغش اب طبترم تارايتخا و مسئوليت ها ،فياظو ،لغش زارحا ط .تدوين شده است



7

3-30

Interested partyطرف ذينفع

ازمان ـ سـ ك ـ يـ ت ـ يـقفوم ا ـ يـ در ـ كـلمع رد ع ـ فـنيذ هور ـ ا گـ ـ يـ خص ـ شـ] .نار ـ يـا درادنات ـ سـا-وز ـ يـا9000:لا ـ سـ

] ،3-3-7بند1387

3-31

Nonconformityعدم انطباق

] ،3-6-2بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [يا خواسته/برآورده نشدن يك الزام و

3-32

Coherence factorsعوامل همبسگتي

گير نزديك و در جهتهمبسگتي در سازمان ها كه افراد ،واحدها و تشكل ها را به يكدعوامل مؤثر در ايجاد .هدايت مي كندمعين و مشترك

3-33

Processفرآيند

-استاندارد ايران[.مجموعه فعاليت هاي مرتبط با هم يا متعامل كه دروندادها را به بروندادها تبديل مي كند

] ،3-4-1بند1387سال:9000ايزو

3-34

Core processفرآيند محوري

.فرآيندي است كه مستقيما ًدر تحقق مأموريت سازمان نقش دارد و محصول نهايي سازمان را ايجاد مي كند

3-35

Cultureفرهگن

. گستره كلي رفتارها ،اخالقيات و ارزش ها كه توسط اعضاي سازمان انتقال داده شده ،اجرا و تقويت مي شود

)EFQMواژه نامه(

3-36

Traceabilityقابليت رديابي

سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [رديابي تاريچخه ،كاربرد يا موقعيت چيزي كه تحت بررسي استامكان ] ،3-5-4بند1387



8

3-37

Efficiencyكارايي

بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [رابطه بين نتيجه بدست آمده و منابع استفاده شده ،3-2-

15[

3-38

Colour codesكدهاي رگن

)صادقي فرد-5Sبگررفته از كتاب(.مشخصه ها و معيارهاي تعيين رگن مناسب براي هر نوع كاربرد

3-39

Qualityكيفيت

الزامات وميزاني كه مجموعه اي ،يتيهام ياه يگژيو زا/دزاس يم هدروآرب را خواسته ها استاندارد. [يا ] ،3-1-1بند1387سال:9000ايزو-ايران

3-40

Missionمأموريت

اين بيانيه توضيح مي دهد كه چرا كسب.بيانيه اي است كه مقصود يا علت وجودي سازمان را شرح مي دهد )EFQMواژه نامه(.و كار يا كاركرد وجود دارد

3-41

Productمحصول

] ،3-4-2بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [ماحاصل يك فرآيند

3-42

Environmentمحيط زيست

محيطي شامل هوا ،آب ،خاك ،منابع طبيعي، گياهان ،جانوران ،انسان و روابط متقابل بين آن ها كه سازمان

.[ISO 14001:2004, 3.5]در آن فعاليت مي كند

3-43

محيط Work environmentكار

1387،سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [مجموعه اي از شرايط كه كار تحت آن شرايط انجام مي گيرد ]3-3-4بند



9

3-44

Documentمدرك

] ،3-7-2بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران[.اطالعات و رسانه آن

3-45

Customerمشتري

] ،3-3-5بند1387سال:9000ايزو-استاندارد ايران. [سازمان يا شخصي كه محصول را دريافت مي كند

3-46

Auditمميزي

به صورت مستقل و مدون به منظور به دست آوردن شواهد مميزي و ارزيابي آن ها ،هتفاي ماظن يدنيآرف

1387سال:9000ايزو-اناستاندارد اير[.عيني جهت تعيين ميزاني كه معيارهاي مميزي برآورده مي شوند

] ،3-9-1بند

3-47

Motivation systemsنظام هاي اگنيزشي

مطلوبساختارهاي اجرايي كه براي انجام امور تعيين شده در افراد ايجاد اگنيزه مي نمايد تا نتايج با كيفيت .حاصل شوند

3-48

Manualنظامنامه

1387،سال:9000ايزو-استاندارد ايرانبگررفته از[.مدرك مشخص كننده سيستم مديريت يك سازمان ]3-7-4بند

طرح ريزي و سازماندهي 4

4-1

كليات

ايجاد)4-2-1طبق بند(سازمان براي اجراي مأموريت سازماندهي به منظور به طرح ريزي و نياز خود .ساختار هاي الزم دارد

د ـ شـاب نامزا ـ سـ ت ـ يـرومأم عو ـ نـ سا ـ سـا ر ـ بـ د ـ يـاب ازماندهي ـ سـ و يز ـ يـر حر ـ طـ.ناو ـ نـع ه ـ بـلا ـ ثـمنامزا ـ سـا ـ بـ .مأموريت اقتصادي بايد طرح ريزي و سازماندهي متناسب براي يك بگناه اقتصادي داشته باشند



10

،2برنامه ها1مأموريت، چشم انداز ،راهبرد ،خط مشي ،اهداف 4-2 و بودجه

مأموريت 4-2-1

از جمله)4-6-2بند(صورت يك بيانيهمأموريت سازمان بايد در سازمان تدوين و توسط مديريت رده باال به

كاركنان سازمان بايد مأموريت سازمان را درك.به اطالع عموم برسد)4-2-4طبق بند(در متن خط مشي .نمايند و از ارتباط فعاليت هاي خود با مأموريت سازمان گآاه باشند

چشم انداز 4-2-2

به صورت يك بيانيه تدوين و براي حوزه هاي مرتبطسازمان بايد چشم انداز متناسب با مأموريت خود را اهداف و برنامه ها مورداين چشم انداز بايد در طرح ريزي و اجراي راهبرد.ابالغ نمايد ،اه يشم طخ ،اه

.توجه قرار گيرد

راهبرد 4-2-3

راهبرد ،ينوريب لماوع و ينورد لماوع هب هجوت براسازمان بايد با ي رسيدن به چشم اندازهاي مدوني را و برقرار نمايد ايجاد ،اجرا ،نامزاس.دربهار نياو يزير حرط رد و نامزاس تيقفوم بسك تهج رد دياب اه

.تدوين خط مشي ،اهداف ،برنامه و بودجه مورد استفاده واقع شود

:هاي خود مالحظات زير را مورد توجه قرار دهدسازمان بايد در تعيين راهبرد

اسايي عوامل دروني كه شامل نقاط قوت يا ضعف سازمان مي باشدشن -الف

شناسايي عوامل بيروني كه شامل فرصت ها و تهديدها در ارتباط با سازمان مي باشد-ب

هاي تهاجمي ،رقابتي ،محافظه كارانه و تدافعي را كه از تقابل نقاط قوت و ضعف با فرصتراهبردتدوين- ج . SWOT3جدولتكنيك هاي مناسب ،بعنوان مثالبا استفاده ازها و تهديدها به وجود مي آيد

خط مشي 4-2-4

هاي به راهبرد توجه با جهت گيري هاي كلي سازمان را و سياست ها ،دصاقم دياب نامزاس يشم طخ .سازمان مشخص نمايد و چاچروبي را براي اهداف سازمان ايجاد نمايد

.خط مشي بايد توسط مديريت رده باالي سازمان مدون و به طرف هاي ذينفع ابالغ گردد

:اطمينان حاصل نمايد كه خط مشي سازمانمديريت رده باالي سازمان بايد

الف-

گيرد

مي

بر

در

را

سازمان

واحدهاي

و

فرآيندها

)از جمله كيفيت ،محيط زيست و ايمني و بهداشت حرفه اي(اقدامات ،تعهدات و اثرات عملكرد سازمان-ب

را شامل مي شود

صد سازمان مناسب مي باشدداراي جهت گيري هاي مشخص در حوزه هاي معين بوده و براي مقا-پ

1- Objectives

2

- Programms3 - Strengths – Weaknesses – Opportunities - Threats



11

در بر داشته و با-ت تعهدات الزم را ،تاررقم و نيناوق و تامازلا رياس و درادناتسا نيا تامازلا ندروآرب رد تأكيد بر گنرش پيگشيرانه ،بهبود مستمر را شامل مي باشد

چاچروبي را براي تعيين و بازگنري اهداف سازمان فراهم مي آورد-ث

درك شده باشد آن ها ازمان و با توجه به كاربرد آن به كاركنان ،ابالغ و تفهيم شده و توسطدر درون س - ج و براي طرف هاي ذينفع برون سازماني اطالع رساني شده باشد

.به صورت دوره اي مورد بازگنري قرار گيرد و با توجه به توسعه فعاليت ها و عملكرد سازمان ،توسعه يابد- چ

فاهدا 4-2-5

فرآيندهاي آن توجه به مأموريت سازمان و و با چاچروب خط مشي سازمان بوده اهداف سازمان بايد در . د ن باش

:اهداف سازمان بايد با توجه به نكات زير تدوين گردد

به صورت واقعي ،قابل دستيابي ،زمان بندي شده ،مشخص و قابل اندازه گيري باشند-الف قانوني و مقرراتي و ساير الزامات درون سازماني باشنددر راستاي تحقق الزامات-ب

اهداف با فرآيندها و صاحبان فرآيندها ارتباط داشته باشند-پ

صورت نياز-ت در و گيري شده اندازه ،نامزاس ياه اساس نتايج پايش برنامه بر اي و به صورت دوره .بازگنري شوند

برنامه ها 4-2-6

معين نيازمند منابع هستند و زمان بر مي باشند را)هاي( ي را كه براي دستيابي به هدفسازمان بايد اقدامات

. داردو برقرار گنه ايجاد ،مستند و اجرا كند)ها(در قالب برنامه

:سازمان بايد)هاي(برنامه

د ن خاص مرتبط باش )هاي(به هدف-الف

مالحظات منابع انساني ،فنĤوري ،عملياتي ،مالي و بازگراني را در نظر گبيرد-ب

)4-2-7طبق بند(داراي بودجه خاص و مصوب باشد-پ

مسئول معيني داشته باشد-ت

داراي جزئيات فعاليت ها باشد و زمان بندي شده باشد-ث

.به صورت دوره اي پايش و با توجه به نتايج اين پايش ها مورد بازگنري قرار گيرند- ج

بودجه 4-2-7

براي يك سال مالي تهيه و تنظيم نمايد توجه به اينكه منابع و.سازمان بايد بودجه مورد نياز خود را با ت ،دنشاب يم هجدوب برنامه و هر بخش اصلي از دو تشكيل دهنده ،فراصمعبانم ققحت يارب أمين اعتبار

.ها ،اهداف و برنامه ها انجام شودراهبردبودجه و الويت گذاري تخصيص مصارف ،بايد بر مبناي

:بودجه سازمان بايد

براساس برنامه هاي مدون ،نيازهاي سازمان و در قالب منابع و مصارف تعيين گردد-الف



12

شود و با توجه به حوزه هاي مصرف ،تدوين وتعيين نابعقبل از شروع سال مالي براساس پيش بيني م -ب هچمنين ارزيابي ريسك عدم تحقق منابع تأمين به صورت مؤثر انجام شودوتصويب و ابالغ گردد

اساس اولويت هاي تعيين شده-،پ بر و بگريرد در ،دنراد بودجه به نياز كه اقدامات سازمان را كليه

تخصيص داده شود مصرف بودجه در مقاطع مشخص و با روش هاي معين انجام و گزارش شودمين وتأ كنترل-ت

.براساس كنترل هاي انجام شده بازگنري گردد-ث

حداقل بودجه براي تحقق الزامات قانوني و مقرراتي و ساير الزامات درون سازماني بايد توسط سازمان تأمين .شود

1مسئوليت مديريت 4-3

2مديريتتعهد 4-3-1

مديريت رده باالي سازمان بايد شواهدي مبني بر تعهد خود به توسعه و اجراي سيستم مديريت فرگاير در .سازمان تحت مسئوليت خود فراهم نمايد

تعهد مديريت رده باال بايد در قالب اقدامات اجرايي و مشاركت فعال در امور سازمان بوده و حداقل شامل :موارد زير باشد

طرح ريزي ،برقرار نمودن و بازگنري مأموريت، چشم انداز ،راهبرد ،خط مشي ،اهداف ،برنامه و بودجه-الف )4-2بند(سازمان

تعيين و بازگنري فرآيندهاي سازمان-ب

طرح ريزي و بازگنري ساختار سازماني و منابع انساني-پ

زمان و انطباق با فنĤوري مورد نيازطرح ريزي و فراهم آوري امكانات سخت افزار و نرم افزار سا-ت

تعيين و تأمين شرايط محيطي مناسب در سازمان-ث

تعيين و اجراي به موقع كنترل ها در سازمان- ج

گيري رضايت مشتري هاي- چ و)داخلي و خارجي(طرح ريزي صحيح و اجراي به موقع پايش و اندازه سازمانعملكردهاي ايمني و زيست محيطي

.شناسايي و بكاگريري الزامات قانوني و مقرراتي و ساير الزامات درون سازماني- ح

اطمينان از اثر بخشي موارد فوق الذكر از مسئوليت هاي مديريت رده باال مي باشد كه بايد در دوره هاي باشد)7-8طبق بند(پيش بيني شده و از طريق بازگنري مديريت .قابل تحقق

1 - Management responsibility

2- Management commitment



13

1ريراهب 4-3-2

هبران بايد محيط داخلي را بهر.شودايجادهبرانبايد توسط رسازماندر اهداف و جهت گيري هايوحدت . گونه اي ايجاد و گنهداري كنند كه در آن كاركنان در دستيابي سازمان به اهداف ،مشاركت داشته باشند

ول و توانايي هاي راهبري را تدوينسازمان بايد براي تعيين مسئوالن حوزه هاي معين ،روش هاي ارزيابي اص .انجام شود)مانند هيئت مديره(توسط باالترين رده سازمان ياين كار بايست .و جاري نمايد

مديريت رده باالي سازمان بايد اگلوي مناسبي از يك راهبر براي كاركنان سازمان باشد و در كليه زمينه ابالغ و خود نيزهايي كه براي تداوم فعاليت هاي سازمان حائز ا ،فيرعت هميت است روش هاي مناسب را

.اجرا نمايد تا پيروي ساير كاركنان را در بر داشته باشد

مناسبي را براي پايش و اندازه گيري توانايي رهبري هر يك)هاي(روشبايستيمديريت رده باالي سازمان . ايدايجاد ،مستند و اجرا نم )از جمله مدير رده باال(از مسئوالن

مشتري محوري 4-3-32

باالي سازمان بايد اطمينان حاصل نمايد كه خواسته هاي تصريحي(مديريت رده مشتري به)تلويحي و .درستي مدون شده و براي كليه سطوح سازمان ابالغ شده باشد تا امكان تحقق آن ها فراهم گردد

خواسته هاي ساير فرآيندهامديريت رده باال بايد اطمينان حاصل نمايد كه صاحبان ،اهدنيآرف نانكراك و .و مشتري خارجي را به درستي درك كرده و به اجرا در مي آورند)مشتري هاي داخلي(

3نماينده مديريت 4-3-4

سازمان را به عنوان نماينده مديريت منصوب كند كه صرفنظرمديران تمام وقتمديريت رده باال بايد يكي از

:از ساير مسئوليت هاي خود داراي مسئوليت ها و اختياراتي شامل موارد زير باشد

حصول اطمينان از اينكه فرآيندهاي متناسب براي كليه سطوح و حوزه هاي فعاليت سازمان ايجاد و-الف اجرا شده و برقرار گنه داشته مي شوند

گزارش دهي به مديريت رده باال در مورد عملكرد سيستم مديريت و هگرونه نياز براي بهبود-ب

فرآيندهاي-پ سخت افزار و نرم افزارهاي سازمان متناسب با ،ينامزاس راتخاس هكنيا زا نانيمطا لوصح سازمان تعيين و برقرار شده اند

در سراسرو الزامات قانوني و مقرراتي مرتبط ات مشتريحصول اطمينان از افزايش گآاهي در مورد الزام -ت

سازمان .ارزيابي و حصول اطمينان از اثربخشي سيستم مديريت و بهبود مستمر آن-ث

:وگژيي هاي نماينده مديريت شامل موارد زير مي باشد

در ساختار سازماني ،ارتباط مستقيم با مديريت رده باال داشته باشد-الف

تحصيالت ،تجربه و توانايي مديريتي ،متناسب با شرايط سازمان و كاركنان آن باشدداراي-ب

1- Leadership

2- Customer focus

3- Management representative



14

در بين كاركنان سازمان داراي مقبوليت و محبوبيت باشد-پ

.از سازمان و فرآيندهاي آن شناخت داشته باشد-ت

1سازماندهي فرآيندي 4-4

كليات 4-4-1

.سازمان بايد فرآيندهاي مورد نياز را با كاربرد مشخص و در راستاي مأموريت سازمان طرح ريزي نمايد

2طرح ريزي فرآيندها 4-4-2

:سازمان بايد سيستم مديريت را بر مبناي فرآيندها و با توجه به نكات زير طرح ريزي نمايد

را تحت پوشش قرار دهند تعيين شوندفرآيندها به نحوي كه كليه فعاليت هاي سازمان-الف

ماموريت سازمان باشد كاربرد هر فرآيند همسو با-ب

هاي مشخص طرح ريزي شود)اگلو(دروندادها ،فعاليت ها و بروندادهاي فرآيندها ،بر اساس ساختار-پ توالي و تعامل بين فرآيندها مشخص باشد-ت

تعيين شود)مطابق با ساختار سازماني(براي هر يك از فرآيندها ،مسئول معيني-ث

گرددايجاد4-6-1توجه به يادآوري بندبافرآيندهاهر يك ازروش هاي اجرايي مدون براي- ج

شاخص ها و معيارهاي متناسب با كاربرد هر فرآيند ،براي پايش و اندازه گيري آن ها تعيين شود- چ

پشتيباني و پايش اين فرآيندها اطمينان حاصل گردداز در دسترس بودن منابع الزم براي اجرا -،ح

فراهم)4-2-6طبق بند) (ها(اقدامات الزم جهت تعيين و اجراي برنامه- خ براي بهبود مداوم فرآيندها را

نمايد .اين فرآيندها بايد توسط سازمان و با توجه به الزامات اين استاندارد ،مديريت شوند

ز فرآيندهاي مؤثر بر سيستم را به منابع برون سازماني وگاذار كند ،بايد از اعمالهگنامي كه سازمان برخي انوع و گستره كنترل فرآيندهاي برون پساري شده بايد. كنترل بر چنين فرآيندهايي اطمينان حاصل نمايد

.در چاچروب سيستم مديريت تعريف گردد

3پايش و اندازه گيري فرآيندها 4-4-3

.فرآيندها را به صورت دوره اي مورد پايش و اندازه گيري قرار دهدسازمان بايد

:پايش و اندازه گيري فرآيندها بايد با توجه به موارد زير انجام شود كاربرد هر فرآيند و شاخص اندازه گيري و معيار پذيرش آن-الف

)ها(هر فرآيند و وگژيي آن)هاي(محصول-ب

مشتري هاي فرآيند و خواسته هايشان -پ

1 - Process based organizing

2 - Processes planning

3- Monitoring and measurement of processes



15

ارائه شدهتأمين كننگدان فرآيند با توجه به نوع و وگژيي هاي محصول-ت

.مديريت فرآيند-ث

تعيين اقدامات اصالحي و و يا بايد منجر به تأييد عملكرد فرآيندها ،اهدنيآرف يريه گزادنا و شياه پجيتن

. آيندها شودپيگشيرانه براي بهبود عملكرد فر هاي حوزه مي تواند در فرآيندها عملكرد روش هاي اجرايي:،بهبود ،تازيهجت ،يناسنا يورين ،اهدادنورد

.بروندادها و مديريت فرآيند باشد

1ساختار سازماني 4-5

كليات 4-5-1

ساختار معين و مدون فعاليتسازمان بايد منابع انساني خود را به گونه اي سازماندهي كند كه در قالب يك

نمايند.

اجرايي

رده

باالترين

از

سازمان

انساني

منابع)

عامل

مدير

مانند(

شامل

را

اجرايي

سطوح

ترين

پايين

تا .مي شود

2نمودار سازماني 4-5-2

نموداراين.سازمان بايد بر اساس نتايج طرح ريزي فرآيندها ،اقدام به طراحي نمودار سازماني مناسب نمايدسازماني و سطوح آن بايد متناسب با تعداد و ساختار فرآيندهاي سازمان و كاركنان مورد نياز اين فرآيندها

.باشد

سازمان بايد متناسب با حجم توليد يا ارائه خدمات ،تجهيزات و يا طرح هاي آتي خود ،روشي را براي برآورد

نمودار سازماني بايد در دوره هاي معين و با توجه به تغييرات فرآيندهاي سازمان مورد بازگنري قرار گرفته و . گهداري نمايدمنابع انساني به كار گرفته و سوابق مربوطه را ن .روزآمد شود

شناسنامه شغل 4-5-3

سازمان بايد براي هر يك از شغل هاي تعيين شده در نمودار سازماني يك شناسنامه مخصوص شغل تدوين .نمايد

: نامه شغل بايد شامل اطالعات زير باشدشناس

تعريف شغل-الف تحصيالت مورد نياز-ب

تجربه مورد نياز-پ

مهارت مورد نياز-ت

شرح وظايف -ث

مسئوليت هاي شغل - ج

1 - Organizational structure

2- Organizational chart



16

اختيارات شغل- چ

آموزش هاي مورد نياز- ح

.ساير وگژيي هاي شغل با توجه به ماهيت اختصاصي آن- خ

)4-5-4طبق بند(ريزي استاندارد آموزشي مشاغل و شرايط احراز ل در سازمان بايد در طرحشناسنامه شغ . كاركنان مورد توجه قرار گيرد

شرايط احراز 4-5-4

نظر از را شرايط اين افراد ،دنتسه لغش يدصت نامزد افرادي كه به ابالغ هگرونه قبل از سازمان بايد احراز شغل .بررسي ،تحليل و نتيجه گيري نمايد،صالحيت

حداقل بايد با توجه به تحصيالت ،تجربه ،مهارت و آموزش هاي طي شده توسط،بررسي شرايط احراز افراد نباي .افراد باشد ،زارحا طيارش زا كي بايد به صورت مستقل مورد ستيهچي جاگيزين شرايط دگير شود و

بايد روشيچناچنه شرايط الزم ب .بررسي قرار گيرد ،ددرگن زارحا يدرف يار )يياه(يياناوت هك دوش نييعتهاي مورد نظر در فرد ايجاد شده و پسس شرايط احراز اعالم گردد ،در غير اين صورت از پسردن شغل به

.فرد بايد خودداري شود

.سازمان بايد پس از تأييد شرايط احراز شغل ،به افراد نامزد تصدي حكم را ابالغ نمايد

سازماندهي مستندات 4-6

كليات 4-6-1

واع ـ نـا ني ـ بـ طا ـ بـترا يگنو ـ و گچـ هدو ـ بـ تيريد ـ مـ مت ـ سـيس ا ـ بـ ب ـ سـانتم د ـ يـاب نامزا ـ سـ تادنت ـ سـم راتخا ـ سـد ـ يـامن نا ـ يـب ار رگيد ـ كـي ا ـ بـ تندات ـ سـم.و دراد نامزا ـ سـ طيار ـ شـ ه ـ بـ گتي ـ سـب نامزا ـ سـ تادن ت ــ س ام م ـ نـ و عو ـ نـه:شامل يـنايب ،ه مـانماظن)ا هـ(شور ،)يا هـ(،ي يـارجالمعلاروت سـد)يا هـ(يرا كـ ،رادو مـن ،،مر فـلود جـو

.يا تركيبي از آن ها مي باشد

متناسب با گستره و نوع فعاليت هاي سازمان، پچييگدي فرآيندها و شايسگتي كاركنان بايستيمستندات سازمان- يادآوريحائز اهميت است مستندات در كمترين حد الزم.باشند) كاغذي ،تصويري ،الكترونيكي و غيره(تعيين و به هر صورت ممكن

.گنهداري شوند تا استفاده موثر و كارآمد از آن ها ميسر شود

ند سازيمست 4-6-2

به روش هاي مناسب مستندسازي وبا توجه به موارد زير وسازمان بايد فعاليت ها و امور مربوط به خود را .به كاركنان مرتبط ابالغ نمايد

) ،خط مشيراهبردشامل مأموريت و چشم انداز)،بيانيه هاي سازمان-الف

فرآيندها ،روش هاي اجرايي مدون و نداتمست شامل گستره شمول سيستم)،نظامنامه سيستم مديريت-ب )يا ارجاع به آن ها

اهداف ،برنامه ها و بودجه سازمان-پ

فرآيندهاطرح ريزي فرآيندها و كليه مستندات-ت



17

ساختار سازماني و مدارك مرتبط-ث

استانداردها و مدارك مرتبط با عمليات سازمان- ج

مدارك تصريح شده در اين استاندارد- چ

ساير مدارك مورد نياز سازمان - ح

1كنترل مدارك 4-6-3

سازمان بايد مدارك درون سازماني و برون سازماني مورد نياز در سيستم مديريت را تحت كنترل قرار دهد تا مديريت در سازمان فراهم گردد .اثر بخشي سيستم

:براي كنترل مدارك بايد موارد زير در قالب روش اجرايي مدون ،ايجاد گردد

تعيين نوع مدارك-الف

تعيين امكان كاربري الكترونيكي مدارك در سازمان-ب

،تأييد و تصويب مدارك از نظر كفايت قبل از صدوربررسيگچوگني-پ گچوگني بازگنري و روزآمد نمودن مدارك و آخرين وضعيت آن ها-ت

تعيين مسئولين تهيه و اجراي مستندات-ث

ه و در-ث ـ يـهت ا ـ هـ رايط آن ـ شـ ه ـ بـ ه ـ جـوت ا ـ بـ ان و بر ار ــ ك هدافت ـ سـا يار ـ بـ دارك ـ مـ ه ـ كـنيا زا نا ـ نـيمطا لو ـ صـح دسترس مي باشند

در دسترس افراد مرتبط قرار داردحصول اطمينان از اينكه فهرست اصلي مدارك تهيه شده است- ج و

حصول اطمينان از اينكه الزامات قانوني و مقرراتي و مداركي كه منشأ بيروني دارند و نيز ساير الزامات- چ

درون سازماني مشخص هستند و توزيع آن ها تحت كنترل قرار دارد ها به نحو مناسب در صورتي كهپيگشيري از استفاده ناخواسته از مدارك منسوخ شده و شناسايي آن- ح

.اين نوع مدارك براي هر منظوري گنهداري مي شوند

.تهيه و كنترل استانداردهاي مورد نياز سازمان- خ

.مسئولين مدارك و گردش كار كنترل مدارك بايد مشخص باشد و در روش اجرايي تدوين شوند

2كنترل سوابق 4-6-4

دن شواهدي دال بر انطباق با الزامات و اجراي موثر سيستم مديريت فرگايرسوابق بايد به منظور فراهم نمو

. كنترل شوند :ايجاد و برقرار گرددمدون،در كنترل سوابق بايد موارد زير در قالب روش اجرايي

خوانا بودن-الف

امكان بازيابي و دسترسي مناسب-ب

قابليت شناسايي و رديابي-پ

گچوگني باگياني-ت

1 - Documents control

2- Records control



18

گچوگني حفاظت -ث

مدت زمان گنهداري- ج

فرد يا افراد مسئول كنترل- چ

.محل گنهداري- ح الكترونيكي(گچوگني تعيين تكليف سوابق باگياني)به صورت كاغذي يا مدت زمان گنهداري در پس از

.جاري يا باگياني راكد بايد توسط سازمان مشخص و اجرا شود

1استاندارد سازي 4-7

سازمان بايد به منظور تعيين روش هاي پايش ،شاخص كنترل و معيار پذيرش ابعاد سيستم مديريت سازمان ها( تعيين و تأمين)محصول ها ،فعاليت ها ،كاركنان ،تجهيزات ،محل ها و رگن ،استانداردهاي مشخص را

.نمايد

اين. ط مورد قبول در سازمان باشداستانداردهاي مورد استفاده در سازمان بايد تعيين كننده حداقل شراي د در هر يك از گروه هاي استانداردهاي بين المللي ،منطقه اي ،ملي ،صنفي يا سازماني ن استانداردها مي توان

.باشند

اي صورت دوره به سازماني بايد استانداردهاي درون و شوند روزآمد سازماني بايد استانداردهاي برون .بازگنري گردند

.توصيه مي شودتدوين استاندارد سازماني،گار براي نيازهاي سازمان ،استاندارد برون سازماني وجود نداشته باشد - يادآوري

الزامات قانوني و مقرراتي و ساير الزامات درون سازماني 4-8

را كه با فعاليت ها ،محصوالت و خدمات مرتبط با دامنه كاربرد سيستمسازمان بايد الزامات قانوني و مقرراتي نمايد اجرا و تهيه ،يياسانش هستند را اين الزامات به عنوان مثال شامل استانداردهاي.،مديريت فرگاير

سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ،قوانين و آيين نامه هاي سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان . ار و امور اجتماعي مي باشند ك

ماموريت سازمان و كاربرد فرآيندهاي آن است را كه مرتبط با سازمان بايد ساير الزامات درون سازماني رااين الزامات به عنوان مثال شامل بخش نامه ها ،ابالغيه ها و ساير مصوبات درون سازماني.مدون و اجرا نمايد

.باال ابالغ مي شودمي باشند كه از طرف مديريت رده

1- Standardization



19

اجرا و عمليات 5

كليات 5-1

صحيح امور قبيل شرايطسازمان براي انجام سازمان از در نتايج عملكرد بر بايد كليه شرايط مؤثر خود روش هاي ،اه تخاس ريز ،اهدحاو يكيزيفيراك و تيريدم لامعا وتاصخشمدروم را خروجي فرآيندها

.توجه قرار دهد

و عمليات بايد براساس نتاي مد باشد،يريت بر اجرا مديريت سازمان بايدبنابراين ج مورد انتظار از فرآيندها .منابع مورد نياز را به درستي تعيين و فراهم نمايد و بر استفاده از اين منابع نظارت داشته باشد

1زير ساخت ها و محيط 5-2

د يـامن ظ فـح و مهار فـ ،ني يـعت ار زا يـن درو مـ ي طـيحم طيار شـ و ا هـ تخا سـ ر يـز دياب نامزاس.دراو مـ ن يـا

ازمان ـ سـ اري ـ جـ رو ـ مـا حيح ـ صـ يار ـ جـا نا ـ كـما ه ـ كـ دنو ـ شـ يهدن ازما ــ س يا ه ـ نـوه گ ـ بـ د ـ يـاب)ت ــ ي ال ه فع ـ لـمج زا .را فراهم نمايند)فرآيندها

ساختمان ها 5-2-1

د به گونه اي انجام شوند كه ضمن دارا بودن حداقل شرايط و امكاناتايجاد ،تغيير و توسعه ساختمان ها باي .در جهت ارتباط مناسب بين فرآيندها ،شرايط الزم را فراهم نمايند)طبق استانداردهاي مربوط(مورد نياز

بايد داراي نام و نقشه راهنما باشند و براي دسترسي مناسب به قسمت هاي مختلف بايد راه ساختمان ها .ي ورود و خروج عادي و خروج اضطراري به درستي طراحي و احداث شده باشندها

با توجه به شرايط زمين شناسي ،آب و هوايي ،فرهگن و ساير شرايطها بايستيطراحي و معماري ساختمان .رعايت شوندزيست محيطيمنطقه اي باشند و نيز مالحظات تعامل فرآيندهاي سازمان و مديريت

. كليه اقدامات بايد به استناد الزامات قانوني و مقرراتي و مالحظه آن ها انجام شوند

2محيط كار 5-2-2

مورد توجه قرار مالحظات زير را ،دوخ يطيحم طيارش و يراك ياهاضف ثادحا و يحارط رد دياب نامزاس :دهد

مسيرهاي دسترسي به ساختمان ها ،واحدها و شرايط استفاده و نصب تابلوهاي راهنما -الف

و ابزارهاي اطفاي حريق و ساير نيازهاي فضاهايانبارايجاد امكانات مناسب پشتيباني از قبيل توقگفاه-،ب عمومي

ف تفكيك زبالهايجاد امكانات بهداشتي از قبيل سرويس هاي بهداشتي ،رختكن ها و ظرو-پ

امكانات و فضاهاي الزم جهت جمع آوري و انتقال فاضالب-ت

.ايجاد و گنهداري فضاي سبز مناسب-ث

1 - Infrastructures and environment

2 -Work place



20

از روش هاي استاندارد شده استفاده ،اه تيولوا هب هجوت سازمان در ايجاد و گنهداري محيط خود بايد با .مورد نياز را تدوين و لحاظ كند) 4-7ندب (نمايد و يا در صورت نياز روش ها و استانداردهاي سازماني

سخت افزارها 5-2-3

.نمايدو گنهداريرا تعيين فراهمي سازمانسازمان بايد سخت افزار مورد نياز واحدها و فرآيندها

باي سازمان ستادي امكانات و مشخص ستيتجهيزات استانداردهاي مثالتابع عنوان استانداردهايبه1مهندسي عوامل انساني

كارايي ،طيحم يزاس آراسگتي و زيبا همراه با در محيط كارمناسبباشند تا را .ايجاد نمايند

نرم افزارها 5-2-4

به منظور اجراي صحيح فعاليت هاي مختلف فرآيندها ،سازمان بايد نرم افزارهاي مناسب و متناسب با كاربرد . دها و اقدامات جاري آن را تأمين نمايدهر يك از فرآين

سازمان بايد امكان پشتيباني در مرتب وازنرم افزارهاي مورد استفاده به طور داشته باشند و يكدگير را .منظم روزآمد شوند

مسئول تهيه ،تأمين و پشتيباني از امور نرم افزارهاي سازمان بايد مشخص باشد و مسئوليت ها و اختيارات .ون گردد آن مد

جنبه هاي زيست محيطي 5-2-5

براي شناسايي و كنترل جنبه هاي زيست محيطي و پيامد هاي ناشي ازمدونيسازمان بايد روش اجرايي . والت سازمان را ايجاد و اجرا نمايدفرآيندها و محص

قدامات كنترلي متناسباندازه گيري نموده و ازيست محيطي را شناسايي ،ارزيابي وسازمان بايد جنبه هاي .با پيامدهاي آن ها را تعيين و اجرا نمايد

: آن ها بايد حداقل شامل موارد زير باشد)6-9بند( كنترل جنبه هاي زيست محيطي و ارزيابي انطباق

تأثير فعاليت هاي فرآيندها بر آب ،هوا ،خاك، گياهان و جانوران-الف

سازماننوع و ميزان مصرف انواع انرژي در-ب

زباله و ضايعات ايجاد شده در سازمان و مديريت آن ها-پ

نوع و ميزان مصرف مواد اوليه در سازمان-ت

وضعيت و شرايط فاضالب خروجي-ث

.بارزي بر محيط زيست دارند يا مي توانند داشته باشد)هاي(تعيين آن دسته از جنبه هايي كه پيامد- ج

رعايت كليه الزامات قانوني و مقرراتي سازمان ها و مراجع ذيصالح و ساير الزامات درون سازماني مرتبط- چ .با فعاليت سازمان

1- Ergonomics



21

عوامل خطرناك 5-2-6

براي شناسايي مداوم خطرات كه حاصل از فرآيندها و محصوالت سازمانمدونيسازمان بايد روش اجرايي .اجرا نمايداست را ايجاد و

متناسب با ارزيابي انطباق و كنترل عوامل خطرناك را ،يريه گزادنا ،كسير يبايزرا ،يياسانش دياب نامزاس .شرايط خطرات انجام دهد

: آن ها بايد حداقل شامل موارد زير باشد)6-9بند( كنترل عوامل خطرناك و ارزيابي انطباق

شرايط مهندسي عوامل انساني ،محل ها و ايسگتاه هاي كاري با توجه به تطبيق بين انسان و امكانات-الف مرتبط با نيروي انساني در محل كار

شرايط كاركنان با توجه به نوع و ماهيت كار-ب

درخطرات ناشي از فعاليت تجهيزات و ماشين آالت در محدوده فعاليت هاي فرآيندها و كل ساز-پ ،نام عادي

غير

و عادي

شرايط

خطرات ناشي از فعاليت كليه افراد و گروه هاي مرتبط يا در استخدام سازمان -ت

خطرات ناشي از مواد مورد استفاده در سازمان-ث

.رعايت كليه الزامات قانوني و مقرراتي و ساير الزامات درون سازماني مرتبط با فعاليت سازمان- ج

آراسگتي محيط كار 5-3

.تعيين و مديريت نمايدمحيط كار رادر فرآيندها وهر يك از عوامل مؤثرسازمان بايد شرايط

جدا سازي و پاك سازي 5-3-1

در اقالمسازمان بايد مستندات و استانداردهاي مشخص و مناسبي را براي جداسازي و پاك سازي هر يك از . هداردسازمان ايجاد و برقرار گن

. د ن باش درون سازمانيبين المللي ،منطقه اي ،ملي ،صنفي و يا ندن مي تواهااين استاندارد

جداسازي و پاك سازي اقالم در سازمان بايد با توجه به كسب بهترين نتايج ،مورد توجه قرار گيرد كه برخي :از آن ها شامل موارد زير مي باشند

توجه به نوع كاربردمواد اوليه و مواد مصرفي با-الف

پشتيباني و اداري ماشين آالت و تجهيزات توليد-،ب

ابزار آالت و لوازم كار-پ

ايسگتاه ها و مسيرها و محل استقرار اقالم-ت

و محل هاي استقرار افرادي عملياتي و ستاديواحد ها-ث

. ا تعيين تكليف و وارهايي آنضايعات و زباله از مبدأ ايجاد تا آخرين مرحله بازيافت داخلي ي - ج

چيدمان5-3-2

زمان ايجاد و اجراسازمان بايد روش هاي اجرايي مناسبي را براي چيدمان كليه اقالم و زير ساخت ها در سا .نمايد



22

چيدمان ها در سازمان بايد با توجه به سهولت و اولويت دسترسي ها باشند تا بهترين نتايج در سازمان و با :توجه به مالحظات زير بدست آيد

قرار گرفتن ساختمان ها در محل مناسب در محوطه سازمان با توجه به نوع دسترسي ها-الف

قرار گرفتن ساختمان هاي با مأموريت هاي مشترك يا مكمل در نزديكي يكدگير-بقرار گرفتن فضاهاي سبز ،رفاهي ،تفريحي ،نظافتي و بهداشتي ،متناسب با شرايط و نيازهاي واحدهاي-پ

سازمان

ات و با توجه بهتعيين محل مناسب براي واحدهاي توليد يا ارائه خدمات با توجه به گردش مواد يا اطالع -ت محصول و مشتريان

قرار دادن تجهيزات و لوازم پشتيباني در محل هاي مناسب در سازمان-ث

قرار دادن اقالم در انبارها با توجه به مالحظات دسترسي ،ايمني و زيست محيطي- ج

چ-

ها محل

آراسگتي

و كاربرد

،يسرتسد

به

توجه

با ستادي

هاي

واحد

در

اقالم

دادن

قرار

.

نشانه گذاري 5-3-3

.ايجاد و اجرا نمايدسازمان بايد روش هاي اجرايي را جهت نشانه گذاري كليه اقالم مرتبط به فعاليت ها

نشانه گذاري در سازمان بايد با هدف شناسايي و دسترسي آسان به كليه اقالم و با توجه به مالحظات زير :صورت گيرد

در شناسايي-الف ها عنوان مثال سبز به نشانه مجاز ،هب (ها كه بر مبناي فرهگن سازماني باشد كد رگن )قرمز به نشانه غير مجاز

بچرسب ها و عاليم راهنما و هشدار دهنده متناسب با موضوع-ب عالمت گذاري ها به منظور كنترل تغييرات در محل هاي مورد نظر -پ

،قفسه ها و درب ها تابلوهاي راهنما براي مسيرها ،ساختمان ها-ت

بر اساس نياز-ث .استاندارد كد گذاري براي اقالم

نظافت 5-3-4

. آراسگتي محيط هاي عمومي و اختصاصي باشداجراي سيستماتيك نظافت در سازمان بايستي موجب

براي نظافت حوزه هاي تحت پوشش خود تدوين و اجرا)هاي(سازمان بايد روش .نمايداجرايي مناسب را

.اين روش هاي اجرايي شامل رعايت نظافت در امور شخصي و سازماني مي باشد :به منظور تحقق نظافت در سازمان بايد به نكات زير توجه شود

در سازمان كاركناناشاعه فرهگن نظافت شخصي-الف

توسط خود آن هاحتي المقدور كنترل و نظافت لوازم و تجهيزات كاري هر يك از كاركنان سازمان-ب

بازديد و كنترل محل هاي آلوده بر حسب مورد-پ

از ابزار و تجهيزات متناسب با نوع آلوگديبه كاگريري روش استفاده-ت

علت هاي ايجاد آلوگديشناسايي و كنترل-ث

تدوين برنامه هاي نظافتتعيين مسئولين نظافت هر حوزه و- ج



23

سازمان بايد از رگن هاي تعيين شده در استاندارد سازماني استفاده ي ها،به منظور شناسايي و كنترل آلوگد .نمايد

1مديريت منابع انساني 5-4

.سازمان بايد به منظور عملكرد مطلوب فرآيندها ،مديريت منابع انساني را به صورت مؤثر اجرا نمايد

نمايد و اقدامات مرتبط از مرحله ،اجراايجاداجرايي را براي مديريت منابع انساني)هاي(سازمان بايد روش .اعالم نياز و جذب نيروي انساني تا مرحله ترك كار كاركنان را تحت كنترل داشته باشد

جذب نيروي انساني 5-4-1

:سازمان بايد در جذب نيروي انساني مالحظات زير را مورد توجه قرار دهد

اعالم نياز نيروي انساني از طرف مسئولين فرآيندها با توجه به شرايط فرآيندها و ساختار سازماني-الف

ب-

شغل

شناسنامه

به

توجه

با

انساني

نيروي

مشخصات

تعيين)

بند

طبق4-5-3(

ردايجاد شرايط رقابتي يكسان براي شناسايي و انتخاب بهترين ها از طريق آزمون هاي علمي حسب مو-پ

جذب نيروي انساني با توجه به شرايط احراز شغل -ت

.ملي مرتبط با جذب نيروي انسانيو ضوابطتبعيت از قوانين-ث

.توجه گرددبايستيدر جذب نيروي انساني به منابع موجود داخل سازمان نيز- يادآوري

2آموزش ،گآاهي ،شايسگتي ،فرهگن 5-4-2

مأموريت سازمان بر گذار كارهايي تأثير ،ميقتسم غير و صورت مستقيم به بروندادهاي كاركناني كه و

بايد بر اساس،فرآيندها ،و نيز مرتبط با كيفيت ،محيط زيست و ايمني و بهداشت حرفه اي انجام مي دهند . دتحصيالت ،آموزش ،مهارت و تجربه انتخاب شوند و شايسگتي الزم را داشته باشن

:براي كسب نتايج مؤثر ،سازمان بايد نسبت به موارد زير اقدام نمايد

شاغل بر اساساستانداردهاي آموزشي م تعيين و تدوين سطح شايسگتي و صالحيت مورد نياز شغل و-الف شناسنامه شغل

انجام نياز سنجي هاي آموزشي و مهارتي شاغلين سازمان-ب

گآاهي كاركنانارتقايجهت آموزشيطرح ريزي و اجراي دوره هاي-ب

تعيين روش ارزيابي اثر بخشي دوره هاي آموزشي با هدف ارتقاي گآاهي و كسب صالحيت كاركنان و-پ سازماني)3-35بند(بهبود فرهگن

بر آن هاو نقش آن ها در اجراي امور و تأثير آن ها گآاهي كاركنان در خصوص فرآيندهاي مرتبط با-ت محيطي و عوامل خطرناك در فرآيندها نبه هاي زيستمحصول ،ج

طبقه بندي ،گنهداري و استفاده از سوابق آموزشي-ث

1- Human resources management

2- Training , awareness , competency and culture



24

.فعال در فرآيند آموزشحصول اطمينان از صالحيت كاركنان- ج

آموزش ها در سازمان بايد بر اساس نيازهاي سازمان و الزامات اين استاندارد بوده و در ارتقاي سطح گآاهي و1ايجاد شايسگتي كاركنان مؤثر باشند و موجب بهبود فرهگن سازماني

.شوند

.اجرا نمايدرا جهت ارزيابي اين موارد ايجاد ومدونيروش اجراييبايدسازمان

گنهداشت كاركنان 5-4-3

:سازمان براي حفظ نيروي انساني خود بايد به نكات زير توجه نمايد

استفاده از روش هاي محاسبه تعيين شده و پرداخت مناسب و به موقع حقوق و دستمزد-الف

ارزيابي عملكرد كاركنان به منظور پرداخت متناسب پاداش ها-ب

ايجاد فرصت هاي ارتقاي عادالنه در سازمان-پ

نظام پيشنهاداتبه عنوان مثال استفاده ازجلب مشاركت كاركنان جهت بهبود مستمر كليه امور-ت

كاركنانگنهداشتجابجايي شغلي براي كاركنان با هدف فرگايري چند مهارت توسط كاركنان و امكان-ث در صورت حذف يكي از مشاغل

.پايش متوسط زمان گنهداشت كاركنان-ث

ارتقا و اگنيزش كاركنان 5-4-4

يي شان مورد توجه قرار گيرند و فرصت هاي ارتقا وبا توجه به رشد و توسعه توانابايدسازماندر كاركنان .ايجاد اگنيزش براي آن ها فراهم گردد

را متناسب با شايسگتي كاركنان ايجاد و اجرا نمايد تا سازمان بايد فرصت هاي ارتقا و روش هاي اگنيزشي

.اگنيزه الزم براي تالش بيشتر در آن ها ايجاد شود

:زير باشدموارديك يا تركيبي ازاين موارد بايد در بگريرنده

افزايش كسب درآمد متناسب با بهبود عملكرد و بهره وري كاركنان-الف

ارتقاي شغل و پست سازماني با توجه به توانايي ها و بر اساس ساختار سازماني-ب

متناسب با ارائه پيشنهاد ها و مشاركت كاركنانشايجاد اگنيز-پ

مرخصي ،مأموريت ،تقدير نامه ،شركت در دوره هاي: ر روش هاي اگنيزشي از قبيلتعيين و اجراي ساي -ت . آموزشي و غيره

پايان همكاري كاركنان 5-4-5

موارد زير بايد توسط سازمان مورد ،دنهد نايان پامزاس چناچنه به هر دليل كاركنان به همكاري خود با :توجه قرار گيرد

پايان همكاري در صورت نيازبراي زمانپيش بيني جانشين مناسب براي كاركنان و تحقق آن-الفدريافت راهنمايي از كاركنان در خصوص تجربيات كسب شده در طي خدمت و پيشنهادها و توصيه هاي-ب

آن ها

1- Organizational culture



25

محاسبه حقوق فرد بر اساس مدت زمان همكاري در سازمان با توجه به ضوابط-ت

تعيين گچوگني تقدير از كاركنان در زمان پايان همكاري-ث

تعيين گچوگني حفظ ارتباط با كاركنان پس از پايان همكاري بر حسب مورد - ج

زماني كه فرد در قيد)از جمله معاينات پزشكي و گزارش حوادث(حفظ مدارك و سوابق كاركنان- چ تا .حيات مي باشد

مشاوره ،مشاركت ،ارتباطات و اطالع رساني 5-5

سويه دو و برقراري ارتباطات فرگاير طرف هاي ذينفعسازمان بايد با وبا مشاوره ،يناسر عالطا ناكما ، نمايد .مشاركت را فراهم

: ،مستقر و گنهداري نمايدمدونبه اين منظور ،سازمان بايد روش اجرايي را براي موارد زير

روش هاي دريافت مشاوره از داخل و بيرون سازمان و بين سطوح مختلفتعيين-الف

تعيين موضوع هاي مشاوره در سازمان-ب

يين روش ها و مكانيزم ارائه و بررسي پيشنهاد ها در سازمانتع -پ

ذينفع-ت هاي طرف مشاركت جلب مختلف هاي روش كننگدان)،تعيين تأمين ،نانكراك بخصوص )مشتريان

يين روش ها و تأمين امكانات مناسب جهت برقراري ارتباط با طرف هاي ذينفع داخل و خارج سازمانتع -ث به صورت دو سويه

پاسگخويي و اطالع رسانيرسيگدي،از طرف هاي ذينفع و مشتري ها وها تدريافت پيشنهادها و شكاي - ج

. آنهابه

:در سازمان بايد حداقل شامل موارد زير باشدزمينه هاي مشاوره ،مشاركت ،ارتباطات و اطالع رساني

تعيين و تحقق كيفيت محصول بر اساس مشخصات فني و درخواست مشتري-الف

ارزيابي سطح رضايت مشتريان-ب

رويدادهابررسيو)عوامل خطرناك و جنبه هاي زيست محيطي(شناسايي و كنترل خطرات محيط كار-پ

پيگشيرانه و اصالحيهاييشه يابي آن ها با هدف اقدامو رعدم انطباق هاشناسايي-ت

اثر بخشي سيستم مديريت فرگايرخالقيت و نوآوري در امور جاري سازمان در جهت بهبود مستمر-ث

مراجعه كننگدانوارتباط و تعامل با تأمين كننگدان ،بازديد كننگدان- جركت ،ارتباطات و اطالع رساني با طرف هاي ذينفع رااجرايي در مورد مشاوره ،مشا)هاي(سازمان بايد روش

.ايجاد و از اجراي اثر بخش آن ها اطمينان حاصل نمايد

.سوابق مربوط به اين اقدامات بايد ثبت و گنهداري شوند

آماگدي و واكنش در شرايط اضطراري 5-6

از اين رو ،سازمان بايد روش اجرايي براي گچوگني،احتمال وقوع شرايط اضطراري در هر سازماني وجود دارد حذف يا كاهشاجراومدونشناسايي و كنترل شرايط اضطراري را نمايد تا پيامد اين شرايط اضطراري را

.دهد



26

:روش اجرايي بايد شامل موارد زير باشداين

رويدادهاي زيست محيطي اي طبيعي،ه بالفراخوان محصوالت،شامل(شناسايي كليه شرايط اضطراري-الف محيط كار )و ايمني و بهداشتي در

تعيين اقدامات مورد نياز جهت كنترل شرايط اضطراري-ب تعيين افراد ،تجهيزات و امكانات مورد نياز براي كنترل شرايط اضطراري-پ

محيط-ت داخل سازمان و شرايط اضطراري در جهت ايجاد آماگدي الزم در طرح ريزي سناريو مانورها اطراف و همساگيان

بررسي شرايط محيطي و تعيين و اجراي اقدامات الزم براي زير ساخت هاي مورد نياز-ث

ارتباطات و اطالع رساني- ج ،تكراشم ،هرواشم ياه شور نييعت)دنب قباطم5-5(عفنيذ ياه فرط با جهت كنترل شرايط اضطراري

چ-

كاركنان براي

اضطراري

شرايط

در

واكنش

آموزش

اجراي

و ريزي

برنامه

برنامه ريزي و اجراي مانورها در محل هاي تعيين شده به گونه اي كه امكان ارزيابي آن فراهم باشد- ح

ورتهيه فيلم، گزارش و ثبت اطالعات از روند اجراي مان - خ

تجهيزات و مستندات جهت ارتقاي آماگدي و واكنش در شرايط-د ،ييارجا ميت ،نامزاس طيارش يرگنزاب .اضطراري پس از اجراي مانورها يا پس از وقوع حوادث و شرايط اضطراري

1فروش و مشتري 5-7

همان وگژيي هايي كه در استانداردهاي با محصوالت خود را ،دوخ تيرومأم ققحت تهج رد دياب نامزاس

.محصول و قرارداد يا درخواست مشتري شرح داده شده است ،ارائه نمايد

:موارد زير بايد در سازمان مورد توجه قراگريرد

ا ،الزامات قانوني و مقرراتي ،عملكرد محصولبر اساس استاندارده وگژيي ها و مشخصات محصولتعيين-الف و الزامات درون سازماني

خواسته هاي تصريحي و تلويحي مشتري در خصوص كيفيت و كاربري محصول ،تحويل محصولتعيين-ب و خدمات بعد از فروش توسط سازمان

توانايي فرآيندهاي سازمان براي پديدآوري محصولاطمينان-پ پذيرش ق از درخواست رارداد ياقبل از

مشتري ارائه محصول-ت توليد و عقد قراردادفراهم نمودن امكان پايش فرآيندهاي مرتبط با برپس از اساسو

حسب نيازدرخواست مشتري

ر تعهدات و شرايط محصولمشتري در خصوص تغييرات د كسب موافقت-ث

مشترياطالعات و سوابق مرتبط با فروش وطبقه بندي و گنهداري- ج

پايش پيشرفت قرارداد در دوره هاي معين- چ

. كليه كاركنان و افراد ذيربط آخرين شرايط و تغييرات بهاطالع رساني- ح

1- Sale and customer



27

1خريد 5-8

سازمان بايد اطمينان حاصل نمايد كه محصول خريداري شده با الزامات مشخص شده براي خريد ،گنهداري .و استفاده از محصول انطباق دارد

:نمايداطمينان حاصلموارد زيرنسبت به تحققدر فرآيند خريد محصول ،سازمان بايد اطالعات خريد محصول با الزامات و استاندارد هامطابقت-الف

ميزان تأثيگرذاري-ب به توجه شرايط با بندي تأمين كننگدان واجد طبقه و تأييد ،يبايزرا ،يياسانش محصوالت آن ها بر فرآيندها و عملكرد سازمان

در فرآيند خريدفعال كاركنانصالحيتاحراز-پ

ني مورد نظر كنترل و تصديق محصول خريداري شده از لحاظ مطابقت با اطالعات خريد و مشخصات ف -ت،دننامهريغ و صيخرت طيارش ،هدننك نيمأت لحم رد لرتنك ،داوم ينميا تاعالطا ،يدنب هتسب ياه يگژيو.

2پديد آوري محصول 5-9

بايد در سازمان طرح ريزي،محوري براي پديد آوري محصول)هاي(براي تحقق مأموريت سازمان ،فرآيندعوامل و شرايط مؤثر در پديد آوري محصول را به شرح زير مورد توجه قرارسازمان بايد.اجرا و برقرار گردد

.دهد

3طرح ريزي پديد آوري محصول 5-9-1

طرح ريزي محصول-5-9-1-1

نمايد ريزي

طرح

زير

موارد

كردن

لحاظ

با را محصول

آوري

پديد

براي

نياز

مورد

فرآيندهاي

بايد

سازمان

:

الزامات ،استانداردها و خواسته هاي مربوط به محصول -الف

منابع مورد نياز در داخل سازمان شامل سخت افزار ،نرم افزار و نيروي انساني-ب

براي خريدسازمانبرونمنابع مورد نياز از-پ

طراحي و چيدمان صحيح خطوط توليد در سازمان-ت

بازگنري-،ث ،يريگ اندازه ،شياي پاه تيلاعفلوصحم يزير حرط بيوصتهب طوبرم نومزآ بازرسي و ، فرآيندها و پذيرش محصول

ج-

توليد

حين

در

كنترلي

اقدامات

و

كارها

گردش

ي تدوين

ريزي او

محصولطرح

ايجاد و گنهداري سوابق مرتبط با طرح ريزي محصول- چ

.سته هاي تلويحي و تصريحي آنتمركز بر مشتري و خوا- ح

طراحي و تكوين محصول-5-9-1-2

:محصول جديد سازمان بايد به موارد زير نيز توجه نمايددر طراحي و تكوين

1- Purchasing

2 - Product realization

3- Planning of product realization



28

محصول با توجه به اهداف آن انجام شودطرح ريزي براي طراحي و تكوين-الف

محصول مشخص باشد يت و اختيارات براي طراحي و تكوينمسئول -ب

ي و-پ حـارط ل حـارم ه يـلك رد ه كـ لو صـحم تا مـازلا ه بـ طو بـرم ياه يدورو نييعتنيو كـته جـوت درو مـ

)ساير الزاماتو يمقررات شامل الزامات قانوني و(قرار مي گيرد صحهبا توجه به ورودي ها مورد بازگنري قرار گيرد و مراحل تصديق وتكوينخروجي هاي طراحي و-ت

را طي كند گذاري

كاربري ايمني و بهداشتيجهتتعيين وگژيي هاي محصول-ث

استمحصولو صحه گذاريدر كليه مراحلي كه نياز به تصديقتكويناجراي بازگنري در طراحي و- ج

.با نيازهاي از قبل تعيين شده آنصحه گذاري محصول از نظر كاربرد- چ

تصديق و صحه گذاري محصول بايد به دقت كنترل شوند و شامل ،تارييغت ،اه يرگنزاب هب طوبرم قباوس

باشد ضروري

اقدامات

گونه

هر

و محصول

كاربري

،لوصحم

اجزاء

.

.نتايج اقدامات فوق را در طرح ريزي و يا بازگنري طرح ريزي فرآيندها مورد استفاده قرار دهدبايستيسازمان- يادآوري

مشخصات محصول 5-9-2

و با توجه به الزامات)5-7طبق بند(سازمان بايد مشخصات مربوط به محصول را بر اساس توافق با مشتري در فرآيندهاي توجه به كاربرد آن ها با قانوني و مقرراتي و ساير الزامات تعيين نمايد و اين مشخصات را

.سازمان ،مورد توجه قرار دهد

1محصول بايد در قالب دانش فنيمشخصاتتدوين شود و در مراحل توليد و كنترل كيفيت محصول مورد

اين مشخصات مي تواند در قالب استانداردهاي محصول و استانداردهاي سازماني تدوين.استفاده قرار گيرد . گردد

محصولپديدآوري 5-9-3

با توجه به مشخصات محصول و با مالحظه موارد زيررامرتبطفرآيندبراي پديدآوري محصول،سازمان بايد :نمايدبرقرارطرح ريزي و

محصول خروجي فرآيند و وگژيي هاي آن و ساير خروجي ها از فرآيندتعيين و كنترل-الف

ورودي هاي مؤثر بر فرآيندتعيين و كنترل-ب

محصولپديدآوريفعاليت هاي فرآيند جهتتعيين و طرح ريزي-پ

شاخص هاي اندازه گيري فرآيند و محصول آنتعيين-ث

روش هاي پايش فرآيندتعيين- ج

نيروي انساني ،سخت افزار و نرم افزار مورد نياز فرآيندو فراهم نمودنتعيين- چ

كه برونداد آن ها پس از استفاده قابل ارزيابيگچوگني كنترل و صحه گذاري فرآيند هاي وژيهتعيين- ح . دمي باش

1- Technical knowledge



29

گچوگني جابجايي و گنهداري و بسته بندي محصول در مراحل ايجاد و در مرحله محصول نهاييتعيين- خ )5-9-5طبق بند(

محصول بايد بطور مستمر با مشخصات محصول و قرارداد با مشتري مطابقت داده شود وپديدآوريفرآيند

.در صورت نياز اقدامات الزم صورت گيرد

كيفيت محصول كنترل 5-9-4

به مشتري ،براساس مشخصات و استانداردهايدر كليه مراحل خريد ،توليد و تحويلراسازمان بايد محصول .از قبل تعيين شده كنترل نموده و از تحقق كيفيت آن اطمينان حاصل نمايد

:براي انجام اين مهم ،سازمان بايد موارد زير را ايجاد ،مستقر و گنهداري نمايد

استانداردهاي كنترل كيفيت-الف

مراحل و ايسگتاه هاي كنترل كيفيت-ب

روش ها ،دستورالعمل ها و مشخصات كنترل كيفيت محصول-پ تأمين فضا و آموزش كاركنان كنترل كيفيت-ت

تجهيزات و امكانات مورد نياز براي كنترل كيفيت و كاليبره نمودن آن ها-ث

وگژيي هاي محصوالت منطبق و نامنطبقجداسازي و تعييننحوه عالمت گذاري -،ج

روش هاي تصميم گيري در خصوص محصول نامنطبق و افراد داراي مسئوليت و اختيار در اين خصوص- چ

تري- ح ـ شـم ه ـ بـ ل ـ يـوحت زا س ـ و پـ يد ـ يـلوت ل ـ حـارم ه ـ يـلك رد تالو ـ صـحم يبا ـ يـدر و ييا ـ سـانش يا ـ هـ شور ).6-8طبق بند(

گنهداري نمايد تاسازمان بايد سوابق مرت و ايجاد را اقدامات فوق الذكر كليه صورت نياز بط با قابلدر .دسترسي باشند

گنهداري محصول 5-9-5

.تعيين ،فراهم و حفظ نمايدمواد اوليه و كاالي نيم ساخته رامحصول،سازمان بايد شرايط گنهداري

:نمايد ر را اجرابراي انجام اين مهم سازمان بايد موارد زي

تعيين ايسگتاه ها و محل هاي فيزيكي گنهداري محصول در كل سازمان-الف

،عالمت گذاريرسي هاگچوگني و شرايط گنهداري محصول در هر ايسگتاه شامل مدت زمان توقف ،باز-ب

ها و تصميم گيري ها و مدل هاي شناختهروش ها ا استفاده ازتعيين روش هاي ورود و خروج محصول در محل گنهداري ب -پ

FIFOشده به عنوان مثال1

LIFOو 2

كنترل جنبه-ت ،تيفيك ظفح تاظحالم جابجايي و حمل و نقل محصول با ،يرادهگن ياه شور نييعت هاي زيست محيطي و رعايت ايمني و بهداشت كاركنان

1- First In First Out

2- Last In First Out



30

هاي كنترل كيفيت آماريتعيين و اجراي روش-ث

اطالعات ثبت شده روي محصولگچوگني كنترل بسته بندي و- ج

.گچوگني جداسازي ،گنهداري و تعيين تكليف ضايعات در سازمان با رعايت مالحظات زيست محيطي- چ

معنوي(دارايي هاي مشتري دم انطباق و آسيب به د و هر گونه ع باش ميي فوقمشمول بندها)مادي و .ي شودبه مشتري گزارش شده و سوابق آن گنهدار دباي اموال مشتري

تحويل محصول 5-9-6

محصول هر فرآيند بايد داراي شرايط و وگژيي محصول توليد شده در سازمان به عنوان محصول نهايي يا .نيازهاي مورد نظر را تأمين نمايد)داخلي و بيروني(هايي باشد كه در هگنام تحويل به مشتري

:نمايداجرابراي انجام اين مهم سازمان بايد موارد زير را

نشانه گذاري محصول بر اساس وگژيي ها و استانداردهاي توافق شده-الف

بر روي كاال يا مستندات تحويلفرد و يا بخش مسئول كنترل كيفيتثبت اطالعات-بتوصيه هاي حمل و نقل ،گنهداري و كاربري بر روي بسته بندي و بروشورهاي همراه محصول مشخص-پ

MSDSن مثالبه عنوا(باشد )مواد1

روش هاي كاربري و رفع اشكاالت براي مشتريمشخص كردن-ت

.از تسلط مشتري بر موضوع محصول و استفاده از آنحصول اطمينان-ث

خدمات بعد از فروش 5-9-7

بايد با محصول و كاربري آن انطباق،خدمات بعد از فروش خواسته تلويحي يا تصريحي مشتري باشدچناچنه

.داشته باشد

:نمايد ر را تعيين ،ايجاد و اجرادر اين خصوص ،سازمان بايد موارد زي

نوع و گستره خدمات بعد از فروش-الف

بازه زماني و گچوگني ارائه خدمات بعد از فروش -ب

هزينه هاي مربوط به خدمات بعد از فروش به تفكيك نوع و زما-پ ن اجراي آن

شكايات و پيشنهادات مشتري در خصوص وگژيي هاي محصول و-ت ،اه تساوخرد هب يگديسر يگنوگچ شرايط خدمات بعد از فروش

از مراحل ارايه خدمات بعد از فروش جهت بهبود كيفيت و-ث از اطالعات كسب شده گچوگني استفاده . كارايي محصول

در مرحله عقد قرارداد باسازمان بايد اطالعات دقيقي در خص وص گچوگني ارائه خدمات بعد از فروش را .مشتري ،مشخص و مدون نمايد

1- Material Safety Data Sheet



31

كنترل ها 6

كليات 6-1

و)انساني ،سخت افزار ،نرم افزار(سازمان بايد كنترل هاي الزم را در فعاليت ها ،فرآيندها ،محصوالت ،منابعاين كنترل ها.و از قابل قبول بودن شرايط كنترل شده اطمينان حاصل نمايد،عملكرد سازمان اعمال نمايد

1با توجه به شرايط سازمان بايد به صورت بازرسي ،مميزي و ارزيابي .يا تركيبي از آن ها صورت گيرد

:انتخاب نوع و روش كنترل بايد با توجه به موارد زير انجام شود

تظار از آنموضوع كنترل و شرايط مورد ان -الف

شرايط سازمان و زير ساخت هاي فرهگني آن-ب

آنهاسطح گآاهي كاركنان در خصوص حوزه مسئوليت- ج

اهميت فعاليت ها و نقش فرآيندها-د

تغيير يا تثبيت شرايط يا موضوع مورد كنترل-ه

.تأثير عملكرد سازمان بر محيط پيرامون آن-و

اگنيزشي انجام شوند و شرايط الزم را براي تالش داوطلبانه در جهت بهبود كنترل ها بايد بر پايه نظام هاي .ايجاد نمايند

2بازرسي 6-2

،سازمان بايد اقدامات بازرسي را در فعاليت ها و فرآيندهايي كه نتايج و شرايط آن ها حائز اهميت مي باشد

.تعيين شده اجرا و نتيجه گيري شوندحداقل شرايطبراساسبايداين اقدامات.تعيين ،اجرا و برقرار گنهدارد :و برقرار شوندتعيين ،اجرابازرسي ها بايد با توجه به نكات زير

شرايط محيطي سازمان و ساختمان ها از نظر آراسگتي-الف

)انبار ضايعاتبعنوان مثال(شرايط انبارها از نظر جداسازي، چيدمان و نظافت-ب

مواد اوليه ،محصوالت نيمه ساخته و محصوالت نهاييشرايط فيزيكي گنهداري-پ

شرايط تجهيزات ،ماشين آالت و ابزار آالت موجود در واحدها و محوطه-ت

شرايط دفاتر كار و كليه اقالم موجود در آن از قبيل لوازم اداري و مدارك و مستندات-ث

ان و سرويس هاي بهداشتيشرايط فضاهاي عمومي از قبيل رستور- ج شرايط كاركنان و كليه افرادي كه به محل كار دسترسي دارند از نظر لباس ،لوازم و تجهيزات- چ

.شرايط ايمني و بهداشت و زيست محيطي فرآيندها ،واحدها و امكانات در سازمان- ح

ايجا رفع اشكاالت و به روش مقتضي تا ثبت و د شرايط قابل قبول پگييريسازمان بايد نتايج بازرسي را .بازرسي ها بايد بر مبناي استانداردهاي تعيين شده باشند تا تصميم گيري صحيح را امكان پذير سازد.نمايد

.بازرسي ها مي توانند به صورت اتفاقي و بدون هماهگني انجام شوند

1 - Assessment

2- Inspection



32

1مميزي داخلي 6-3

ه مقايسه بين شرايط موجود با شرايط از قبل تعريف شدهخلي را در مواردي كه نياز ب سازمان بايد مميزي دا .اين اقدامات بايد انطباق يا عدم انطباق شرايط موجود را تعيين نمايد.مي باشد ،برنامه ريزي و اجرا نمايد

:د ات زير ايجاد و اجرا شومميزي هاي داخلي بايد با توجه به نك روش اجرايي مدون شرايط و عملكرد سازمان و الزاماتبامميزيبرنامه ريزي-الف ،اهرايعم ،قباوس ،تيمها ،هرتسه گب هجوت

به صورت دوره اي و حداقل سالي يك بارسيستم مديريت فرگاير و نتايج مميزي هاي قبلي

آن هافرآيندهاي طرح ريزي شده و اجزاي-ب

محصوالت فرآيندها-پ

اجزا سازمان ااستانداردهاي درون و برون سازماني مرتبط ب -ت

مه ريزي و اجراي مميزيمسئوليت ها و اختيارات در برنا-ث

مميزي شونده)فرآيند(بخشو مستقل ازبا توجه به شرايط احرازمميزهاانتخاب- ج تهيه چك ليست هاي مميزي داخلي براساس مستندات و اطالعات مرتبط- چ

ها كاربرد فرآيندبراينتايجبهتريندر جهت كسباجراي اثر بخش مميزي داخلي- ح

هر عدم انطباق جهت اقدام اثر بخش و بهبود شرايط)هاي(علتتعيين و تدوين- خ

رايط بهينه در سازمانپگييري اقدامات اصالحي و اقدامات پيگشيرانه جهت تثبيت ش -د

دهي گزارشدردامنه كاربرد ،دفعات ،روش ها و مسئوليت هاتوجه به ترتيبات مميزي-،ذ

.نتايج مميزي داخلي بايد شامل گزارش انطباق ها ،عدم انطباق ها و شرايط مورد نياز مميزي شونده باشند

ارزيابي عملكرد 6-4

در مواردي كه نياز به تعيين سطح امتياز بر اساس مدل يا روش خاص سازمان بايد ارزيابي هاي عملكرد را نمايد برنامه ريزي و اجرا توجه به نتايج قابل انتظار.،مي باشند را با بايد شرايط موجود را اين ارزيابي ها

.امتيازبندي نموده و از اثر بخشي اقدامات اطمينان حاصل نمايد

:به منظور كسب نتايج مطلوب از ارزيابي ها ،نكات زير بايد در ارزيابي ها مورد توجه قرار گيرند

روش كنترلبه عنوانارزيابي،مناسب بودنازاطمينانحصول-الف

)به عنوان مثال طيف ليكرت(ها و روش هاي شناخته شدهاز مدلاستفاده-ب

نده و موارد ارزيابيسطوح ارزيابي شوبرنامه ريزي-پ

از افراد با تجربه و آموزش ديدهاستفاده-ت

نتايج ارزيابي به عنوان فرصت هاي بهبوددر خصوص استفاده ازاطمينانحصول-ث

اجراي برنامه هاي حاصل از ارزيابياز روش هاي تشويقي و انضباطي براياستفاده- ج

2بهينه كاوي( العات مربوط به بهترين هاسازمان بايد ارزيابي را با استفاده از اط .انجام دهد)

1 - Internal audit

2- Bench marking



33

كنترل عمليات 6-5

.سازمان انجام مي شود را تحت كنترل قرار دهددامنه فعاليت هايسازمان بايد عملياتي را كه در

: گردندبايد ايجاد و اجرابه منظور اعمال كنترل بر عمليات ،موارد زير

به طرح ريزي فرآيندها-الف هدايت آن ها سازمان و عمليات جديد در به عنوان مثالتعيين اقدامات و عمليات پيمانكاري

شناسايي و كنترل عمليات موجود در محوطه و مكان هاي عمومي سازمان-ب

تجهيزات مصرف كننده انرژياعمال مديريت انرژي بر فرآيندها و-پ

با هدف كسب)ارزيابيوبازرسي ،مميزي(روش كنترل عمليات با توجه به نوع كنترلتعيين گچوگني و-ت بهترين نتايج

تعيين و اجراي اقدامات كنترلي براي عملياتي كه منجر به انحراف از خط مشي مي شوند-ث

تعيين تأثير عمليات بر كيفيت ،محيط زيست و ايمني بهداشت و كنترل ريسك آن ها- ج مجري كنترل عمليات به منظور اعمال كنترل بر تأمين كننگدان و پيمانكارانتعيين- چ

شناسايي و كنترل عمليات ناخواسته ،از جمله حوادث و رويدادها- ح

.اندازه گيري عملكردها با استفاده از تجهيزات مناسب و مقايسه آن ها با استانداردها- خ

با هدف شناس كنترلسازمان بايد كنترل عمليات را ،ييا ،ماجنا جياتن نيرتهب بسك و يريه گزادنا و شياپ .دهد

1پايش و اندازه گيري 6-6

به منظور اطمينان از مناسب بودن فعاليت ها ،خروجي هاي فرآيندها ،شرايط عمومي سازمان و ساير مواردي سازمان بايد پايش و ،دنشاب يم تيمها آراسگتي حائز سازماندهي و نظر گيري متناسب را كه از اندازه

.تعيين ،اجرا و برقرار نمايد

:زير اجرا شودپايش و اندازه گيري در سازمان بايد با توجه به موارد

،زمان و ساير عوامل مؤثر در پايشمسئولتهيه طرح مناسب براي پايش ها با در نظر گرفتن روش ها-،الف

توجه به افراد ،تجهيزات ،روش ها ،مواد و مديريت در پايش ها-ب

توجه به فرهگن سازماني ،سطح گآاهي كاركنان و ساير عوامل زير ساختي سازمان-پ

دگرير كردن صاحبان فرآيندها در اجراي پايش ها و اندازه گيري ها با هدف خود كنترلي-ت

.انجام شود)3-4-4(پايش و اندازه گيري فرآيندها طبق بند-ث

در قالب استاندارد محصول)ها(و معيار پذيرش آن)ها(اندازه گيري محصول)هاي(تعيين شاخص- ج

هدف- چ انتهاي فرآيندهاي سازمان با تا كيفيت محصولتحققاجراي اندازه گيري هاي محصول از ابتدا )5-9-4طبق بند(

1- Monitoring and measurement



34

اقدام اصالحي و صورت اقدام به تحليل و را شده گيري هاي انجام اندازه پايش و نتايج بايد سازمان نمايد گيري بايد گنهداري.پيگشيرانه تعيين و در قالب فرصت بهبود از آن استفاده سوابق پايش و اندازه

.شود

كنترل تجهيزات پايش و اندازه گيري 6-7

تعيين و تأمين نمايدبراي پايشسازمان بايد تجهيزات مورد نياز را ،هدش نييعت ياه يريه گزادنا و.نيا .اقدام در صورت نياز مي تواند از منابع برون سازماني انجام شود

:براي حصول اطمينان از صحت نتايج پايش و اندازه گيري ،سازمان بايد

در فواصل زماني معين و-الف استفاده از تجهيزات تأييد شدهتجهيزات اندازه گيري خود را كه داراي(با كاليبره و تصديق نمايد)رابطه مشخص و معتبر با تجهيزات تأييد شده ملي و بين المللي باشند

گار تجهيزات مرجع وجود نداشته باشد ،مبناي مورد استفاده براي كاليبره كردن مكتوب شود-ب

نظيم يا تنظيم مجدد تجهيزات را انجام دهددر صورت نياز و در حين كاليبراسيون ت -پ

نصب عالئم شناسايي براي تعيين وضعيت كاليبراسيون را انجام دهد-ت

كند مصون-ث بي اعتبار گيري را اندازه ممكن است نتيجه تنظيماتي كه از گيري را تجهيزات اندازه .گنهدارد

محافظت از آسيب ديگدي و خرابي طي جابجايي ،گنهداري و انبارش انجام شود- ج

در صورت مشاهده مغايرت در تجهيزات ،بررسي اعتبار نتايج اندازه گيري هاي قبلي انجام شود- چ

بررسي توانايي نرم افزارهاي رايانه اي كه كار اندازه گيري را انجام مي دهند- ح

. كاليبراسيون تجهيزات و نرم افزارهاحفظ و گنهداري سوابق- خ

1شناسايي و قابليت رديابي 6-8

در موارد مقتضيسازمان بايد به منظور اعمال مديريت مناسب بر فرايند ها، گچوگني شناسايي و رديابي را .طرح ريزي و اجرا نمايد

:ر شودشناسايي و رديابي در سازمان بايد با توجه به نكات زير ايجاد و برقرا

محصول نهايي ،قطعات ،مواد و ساير محصوالت در سرتاسر مراحل تحقق محصولبرايقابليت رديابي-الف

تعيين مشخصه الزم براي افراد و ماشين آالت سازمان-ب وارهاييامكان شناسايي اقالم مازاد از جمله ضايعات از مرحله ايجاد تا گنهداري و-پ

نقشه و راهنماي محوطه عمومي سازمان و محوطه داخل واحدهاتهيه-ت

نقشه جانمايي براي انبارها و باگيانيتهيه-ث

نصب تابلوي مشخصه براي واحدها و ساختمان ها و محوطه ها- ج

تعيين ،تدوين و استفاده از كدهاي رگن در شناسايي و قابليت رديابي- چ

ه براي تجهيزات ،ابزار و لوازمتعيين و نصب كد و يا مشخصه وژي- ح

1- Identification and traceability



35

ايجاد مشخصه هاي الزم براي كاركنان سازمان- خ

.الزام شده باشدتوسط مراجع ذيصالحشناسايي منحصر به فرد محصول در شرايطي كه-د

ارزيابي انطباق 6-9

الزامات قانوني و مقرراتي و ساير الزامات درون سازماني و درسازمان بايد ارزيابي هاي دوره اي انطباق بابه اجرا درآورد و نتايج رارا كه مرتبط با دامنه كاربرد سيستم مديريت استراستاي تعهد به ساگزاري خود

.ره اي را گنهداري نمايددوارزيابي هايسازمان بايد سوابق مربوط به نتايج.ثبت نمايد

.ارزيابي دوره اي ،ممكن است بواسطه تفاوت ساير الزاماتي كه سازمان آن ها را متعهد شده است ،تغيير كندتناوب- يادآوري

1بهبود 7

كليات 7-1

اجرايي را براي تعيين گچوگني و اجراي بهبود در تمامي ابعاد سازمان و مسئوليت)هاي(سازمان بايد روشگنرش فرگاير به بهبود مستمر مي تواند توسعه.نمايداجراو اختيار جهت بهبود سيستم مديريت را ايجاد و

.در تمامي ابعاد سازمان را ايجاد نمايد

:توجه به موارد زير طرح ريزي و اجرا گرددبهبود در سازمان بايد با

مأموريت سازمان و توسعه آن با توجه به شرايط عرضه و تقاضا-الف

خط مشي سازمان و اهداف و برنامه هاي تدوين شده-ب

نتايج پايش و اندازه گيري ها ،بازرسي ها ،مميزي ها و ارزيابي ها به عنوان فرصت هاي بهبود-پ اقدامات اصالحي و اقدامات پيگشيرانه شناسايي شده در سازمان-ت

اطالعات كسب شده از خارج سازمان از جمله الزامات ،قوانين و مقررات ،شكايات و پيشنهادات-ث

طرف هاي ذينفع- ج پيشنهادها و اطالعات دريافت شده از كاركنان و ساير

يط مناسب و ارتقاي شرايط قابل بهبود نتايج تحليل داده ها در جهت تثبيت شرا- چ

اثربخشي اقدامات انجام شده در سازمان بايد بر اساس شاخص هاي كمي و اقتصادي ،اندازه گيري و ارزيابي .شود

2عدم انطباق 7-2

اجرايي را براي شناسايي ،ثبت و تحليل عدم انطباق ها و تعيين اقدامات اصالحي و)هاي(سازمان بايد روش ايجاد و برقرارعدم انطباقپيگشيرانه براي رفع ،دوبهب ياه تصرف نتخاس مهارف و اثر بخشي آن ها ،اه

.نمايد

:به منظور كسب بهترين نتايج از عدم انطباق ها ،سازمان بايد به نكات زير توجه نمايد

1 - Improvement

2- Nonconformity



36

دها و اجزاي تشكيلتعيين حوزه هاي شناسايي و كنترل عدم انطباق ها شامل محيط ،محصول ،فرآين -الف دهنده آن ها

شناسايي و ايجاد شرايط و استانداردها به منظور امكان تشخيص عدم انطباق ها و انطباق ها-ب

ساير مراجع شناسايي عدم انطباق هاياطراحي چك ليست ها و-پ ساختمان ها-ت ،يمومع ياه هطوحم داخلشناسايي و ثبت عدم انطباق هاي محيط سازمان اعم از و

واحدها

شناسايي و ثبت عدم انطباق هاي مرتبط با كاركنان از شرايط احراز تا وضعيت ظاهري-ث

شناسايي و ثبت عدم انطباق هاي مرتبط با كليه افرادي كه به محيط كار دسترسي دارند - ج

ثبت عدم انطباق ها ،حوزه تأثير گذاري و ميزان اهميت با ذكر علت هاي آن ها- چ

وجهت سازمان بايد اقدامات در نظگررفته شده ،اه قابطنا مدع ددجم نداد خر مدع حصول اطمينان از

دهد قرار

ارزيابي

مورد

را شده

انجام

.

1اصالح 7-3

.انجام مي شودعدم انطباقاصالح شامل اقداماتي است كه براي برطرف سازي

فراهم نمايدسازمان بايد روش ها و امكانات الزم براي اجراي اصال شناسايي اصالح ها در.حات مورد نياز را .امكان پذير مي باشد)6-2طبق بند(سازمان با استفاده از بازرسي ها

:شوندانجاماصالح ها در سازمان بايد با توجه به نكات زير

تجهيزات و لوازم فني مستهلك شده از واحدهاجمع آوري-الف

امكانات و شرايط اداري مستهلكجاگيزيني-ب

داراي نقص فنيتعمير ،سرويس و تعويض تجهيزات و ماشين آالت-پ

نقص و عيب در شرايط عمومي سازمان از جمله فضاي سبز ،خيابان ها و معابراصالح-ت

.اصالح بايد طوري باشد كه از رفع عدم انطباق اطمينان حاصل شود-ث

2اقدام اصالحي 7-4

اساس علت هاي بر و ريشه يابي نموده ثبت و ،يياسانش را سازمان بايد هگرونه عدم انطباق ايجاد شده

شود جلگويري

آن

تكرار

از تا سازد

برطرف

اصالحي

اقدام

طريق

از ها

آن

رخداد

.

:نمايداجراتوجه به موارد زيراستفاده از روش اجرايي مدون و بااصالحي را با)هاي(سازمان بايد اقدام

اقدام اصالحي بر اساس علت ها و براي عدم انطباق هاي بالفعلتعيين-الف

اقدام اصالحي با توجه به نوع و شرايط عدم انطباق بوده و متناسب با پيامد هاي حاصل از آناجراي-ب

رسيگدي به اعتراض و شكايات و يا هگرونه عدم رضايت مشتري-پ

قدام اصالحي به ميزان كافي اثر بخش بوده است و عدم انطباق ها تكرار نخواهند شداطمينان از اينكه ا-ت

1 - Correction

2- Corrective action



37

تحليل و ارزيابي ريسك اقدام اصالحي قبل از اجرا ،تا از اثرات منفي و احتمالي آن كاسته شود-ث

.يج الزم براي اقدام اصالحيطرح و برنامه تا كسب نتادر صورت لزوم تهيه و اجراي- ج

در صورت نياز و براي تثبيت شرايطسازمان ب تحليل نمايد تا پس از اجرا ايد اقدام اصالحي انجام شده را

.مطلوب ،در بازگنري و طرح ريزي فرآيندها لحاظ شود

1اقدام پيگشيرانه 7-5

ثبتبايد هگرونه عدم انطباق بالقوهسازمان ،يياسانش و كه شواهد و شرايط ايجاد آن فراهم شده است را .ريشه يابي نمايد تا بر اساس علت ها و از طريق اقدام پيگشيرانه از وقوع آن جلگويري كند

:نمايداجراتوجه به موارد زيراستفاده از روش اجرايي مدون و باپيگشيرانه را با)هاي(سازمان بايد اقدام

ل بالقوه ناسب با اثرات مساي و مت ه به نوع و شرايط عدم انطباقاقدام پيگشيرانه با توج اجراي-الف

نوع و اثرات اقدام پيگشيرانه قبل از اجراي آن ها به منظور كنترل شرايط نامناسبارزيابي-ب

اجراي كامل اقدام پيگشيرانه در قالب طرح و برنامه جهت حصول اطمينان از كسب نتايج كامل-پ

طرح ريزي فرآيندها ومستندات سيستم مديريتنتايج كسب شده از اقدام پيگشيرانه درازاستفاده-ت

تدوين ،حفظ و گنهداري سوابق اقدام پيگشيرانه-ث

يست و ايمني و بهداشتبازگنري اقدام پيگشيرانه جهت اطمينان از اثرات آن در كيفيت ،محيط ز- ج

2رضايت مشتري 7-6

جهت ارزيابي رضايت مشتري و نيز پگييري نتايج آن در جهت بهبود كيفيت سازمان بايد اقدامات الزم را

.محصول و افزايش رضايت مشتري ،انجام دهد :براي تحقق رضايت مشتري ،اقدامات زير بايد در سازمان ايجاد و برقرار شود

آن)هاي(ريت سازمان و مشتريسازمان با توجه به مأمونهاييمحصولمشخصاتتعيين-الف

محصول هر فرآيند با توجه به كاربرد فرآيند و مشتري آن مشخصاتتعيين-ب

تعيين عوامل مورد نظر در جهت جلب رضايت مشتريان و گچوگني اجراي آن ها-پ

مشتريانطرح ريزي و اجراي مدل هاي مناسب جهت ارزيابي رضايت-ت

و تدوين برنامه هاي زمان بندي مربوط به سنجش رضايت مشتريانتعيين دوره هاي ارزيابي-ث

.اجراي ارزيابي هاي رضايت مشتري ،تحليل ارزيابي ها و شناسايي فرصت هاي بهبود- جفرآيندها قرار دهدمسئولينسازمان بايد نتايج ارزيابي هاي دوره اي را به عنوان فرصت هاي بهبود در اختيار

.اطمينان حاصل نمايدو از اجراي صحيح آن

1 - Preventive action

2- Customer satisfaction



38

1تحليل داده ها 7-7

روش بايد و)هاي(سازمان ايجاد را براياجرااجرايي موقع به و مرتبط ،حيحص اطالعات كه نمايد .بدست آوردفرآيندهاي تصميم گيري مديريت را بر اساس داده ها و تحليل داده ها

:به منظور كسب مناسب ترين نتايج از تجزيه و تحليل داده ها ،سازمان بايد به نكات زير توجه نمايد انطباق-الف ،يرتشم تياضر ،يريگ اندازه قبيل نتايج پايش و از ها هاي جمع آوري داده تعيين حوزه

،لوصحمدركلمعهريغ و ناگدننك نيمأت

ارهاي مناسب جهت تحليل داده هاتعيين تكنيك ها ،ابزارها و نرم افز-ب

تعيين مسئولين داخل سازمان براي جمع آوري و تحليل داده ها-پ

تحليل داده ها و ارائه گزارش خروجي آن به صورت اطالعات در دوره هاي معين-ت

اطالعات خروجي براي تصميم گيري هاي مديريتيمناسب بودناطمينان از-ث

ندها را بررسي و به صورت داده ها تدوين نمايد و اين داده ها با تحليل مناسب بهسازمان بايد عملكرد فرآي فرصت هاي مشخص و اثر بخشي سيستم مديريت را و اطالعاتي تبديل شود كه نتايج عملكرد فرآيندها

.بهبود را ايجاد نمايد

2بازگنري مديريت 7-8

. دن در بازگنري مديريت كنترل و هدايت شويدباسيستم مديريت،چاچروباقدامات انجام شده در

در سيستم مديريتچاچروبمديريت رده باال بايد به صورت دوره اي ،عملكرد سازمان و فرآيندهاي آن را .فرگاير مورد بازگنري قرار دهد تا از تداوم مناسب بودن ،كفايت و اثر بخشي آن ها اطمينان حاصل نمايد

اري بازگنري و اتخاذ زصحت و دقت ورودي هاي فرآيند بازگنري و روند صحيح بگر مديريت رده باال بايد از .تصميمات و قابل اجرا بودن خروجي هاي بازگنري مديريت ،اطمينان حاصل نمايد

.بازگنري مديريت بايد فرصت هاي بهبود و نياز به تغييرات در سيستم مديريت را شامل شود

3ديريتهاي بازگنري م درونداد 7-8-1

:هاي بازگنري مديريت بايد حداقل شامل موارد زير باشددرونداد

نتايج حاصل از تحليل داده ها و اطالعات در مورد عملكرد سازمان-الف

ب-

ها

مميزي

نتايج

نتايج ارزيابي رضايت مشتري و نيز شكايت مشتري ها-پ

اطالعات مرتبط با محصول نامنطبق-ت

ايمني و بهداشت در سازمانريسك هايزيست محيطي وجنبه هايارزيابي-ث

1- Analysis of data

2 - Management review

3- Management review inputs



39

الزامات درون- ج ساير مقرراتي و الزامات قانوني و با عملكرد فرآيندهاي آن ها ميزان انطباق سازمان و سازماني

وضعيت اقدام اصالحي و پيگشيرانه و بررسي رويدادها - چ

طرف هاي ذينفعاز گزارش بازخورد- ح تحقق اهداف ،برنامه و بودجه سازمان گزارش ميزان- خ

شرايط كاركنان از نظر احراز صالحيت ،نيازها و مغايرت هاي منابع انساني-د

طرح ها، پيشنهادها و نقطه نظرات كاركنان ،مشتري ها و تأمين كننگدان و ساير طرف هاي ذينفع-ذ

ميزان اگنيزش و رضايت مندي كاركنان-ر

تصميمات و خروجي هاي بازگنري مديريت قبلينتايج پگييري-ز

گزارش وضعيت آراسگتي محيط كار و اشكاالت يا نيازهاي مهم در سازمان-ژ

س-

بودجه و برنامه

،فادها

،يشم

خط

،دربهار

،زادنا

چشم

،تيرومأم

تغيير

ضرورت

و بازگنري

پيشنهاد

پيشنهاد در خصوص ضرورت تدوين طرح هاي جامع سازماني-ش

. يه هايي براي بهبودتوص -ص

1هاي بازگنري مديريتبرونداد 7-8-2

:هاي بازگنري مديريت بايد شامل هگرونه تصميمات و اقدامات در ارتباط با موارد زير باشندبرونداد

بازگنري و تغييرات در مستندات سازمان-الف

و خط مشيراهبردتصميمات درخصوص تغييرات مأموريت، چشم انداز-،ب

تصميمات در خصوص تغييرات در اهداف ،برنامه و بودجه سازمان-پ تصميمات در خصوص ساختار سازماني و اطالعات مرتبط با آن-ت

تصميمات در خصوص اطالع رساني به هر يك از طرف هاي ذينفع و بهبود هاي مرتبط با آن ها-ث

اعالم نياز و ضرورت تدوين استانداردهاي سازماني- ج

عيين ،تغيير يا تثبيت مسئوليت ها و افراد در سازمانت - چ

سازمان)هاي(طرح هاي بهبود محصول- ح

جهت بهبود سيستم مديريت و فرآيند هاي آنمورد نيازنيازها و تصميمات مربوط به منابع- خ

د-

سي بخشي

اثر

بهبود

و سازمان

فرآيندهاي

تغيير

يا ارتقا

،حالصا

خصوص

در

تصميمات

ستمهگرونه مديريت

.هگرونه تصميمات در خصوص تثبيت ،تغيير يا ايجاد شرايط در قالب طرح هاي جامع سازماني-ذ

بهشامل زمان اجرا و مسئول اجرا بوده وبايدهاي فرآيند بازگنري مديريتبرونداد كليه موارد تصويب شده و .عنوان سوابق گنهداري گردد

. بود و ارتقاي سيستم شودنتايج بازگنري مديريت بايد موجب به

1- Management review outputs



40

: كتابنامه

[1]. Kazuo Tsuchiya–Super 5S is for everyone–Japan productivity center-1997

هايي براي بهبودييراهنما – سيستم هاي مديريت كيفيت-1382سال:9004ايزو – استاندارد ايران-]2[

عملكرد.

.واژه نامه-مديريت زيست محيطي-1385سال:14050ايزو – استاندارد ايران-]3[

ناصر-]4[ ،درف يقداص-متسيس ساسا بر منزل و آموزش و:تهران-5Sساماندهي محيط كار مركز ،ناريا يتعنص تاقيقحت1387.

رضا-]5[ ،گنهابش-تيريدم يرادباسح باتك -يسرباسح و يرادباسح يصصخت تاقيقحت زكرم-نامزاس .حسابرسي