Izvjestaj o Inplementaciji Programa Zastite i Ocuvanja Kulturnih Dobara Za 2012 Godinu Ministarstvo Kulture Crne Gore 10 Januar 2013 Vlada Crne Gore 5 Sjednica

1

MINISTARSTVO KULTURE

IZVJEŠTAJ O IMPLEMENTACIJI PROGRAMA ZAŠTITE I OČUVANJA KULTURNIH DOBARA ZA 2012. GODINU

Cetinje, decembar 2012. godine

2

SADRŽAJ

I UVOD 3

II CILJ IZVJEŠTAJA 4

III IMPLEMENTIRANI PROJEKTI 5

IV PROJEKTI ČIJA JE REALIZACIJA U TOKU 12

V NEIMPLEMENTIRANI PROJEKTI 14

VI OCJENA NIVOA IMPLEMETACIJE PROGRAMA 15

3

I UVOD

Vlada Crne Gore je, na sjednici od 29.12.2012. godine, na prijedlog Ministarstva kulture, razmotrila i usvojila Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2012. godinu.

Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2012 . godinu (u daljem tekstu: Program) donesen je u skladu sa članom 128 Zakona o zaštiti kulturnih dobara, Nacionalnim programom razvoja kulture 2011-2015 i Programom rada Vlade Crne Gore za 2011. godinu. Programom je dat prikaz prioritetnih aktivnosti koje se odnose na projekte konzervatorskih i arheoloških istraživanja, realizaciju kompleksnih pojekata izrade elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti, projekte kojima se obezbjeđuje integralna zaštita kulturnih dobara, projekte koji podrazumijevaju izradu konzervatorskih projekta i/ili sprovođenje konzervatorskih mjera, programe kojima se vrši edukacija i doedukacija stručnog kadra u oblasti kulturne baštine, projekte koji imaju za cilj popularizaciju i prezentaciju kulturne baštine, projekate kojima se vrši otkup muzejskih predmeta, knjiga, filmske građe za popunjavanje kinotečkog fonda i muzejskih i bibliotečkih zbirki, kao i projekte kojima se obezbjeđuje tehičko-tehnološko osavremenjavanje ustanova koje se bave zaštitom kulturnih dobara.

Programom su finansirani projekti koje su realizovale nacionalne i lokalne javne ustanove i organi državne uprave iz oblasti kulturne baštine, a finansijska sredstva planirana Programom iznosila su 624.130,00 €. Program se, shodno Zakonu, finansira iz sredstva iz opštih prihoda budžeta Crne Gore i namjenskih sredstava od rente za zaštitu i očuvanje kulturnih dobara. Kako poreski zakoni, kojima se propisuju bliži uslovi za ubiranje rente za zaštitu i očuvanje kultunih dobara, nijesu inoviranii, Program je u 2012. godini finansiran isključivo iz opštih prihoda Ministarstva kulture.

Ministasrtvo kulture je na osnovu zaključaka Vlade Crne Gore, sa sjednice od 29. decembra 2011. godine, pripremilo i Vladi dostavilo na razmatranje i usvjanje Izvještaj o implementaciji Programa zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2012. godinu.

Kroz ovaj Izvještaj Ministarstvo kulture će prikazati nivo ispunjenosti prethodno postavljenih ciljeva koji se odnose na ravnomjeran razvoj konzervatorske, muzejske, bibliotečke, arhivske i kinotečne djelatnosti koji je kroz finansirane projekte ostavaren na teritoriji Crne Gore.

U cilju zaštite, valorizacije i unaprjeđenja stanja kulturnih dobara i promovisanja raznolikosti kulturnog i istorijskog nasljeđa Crne Gore, u saradnji sa lokalnim ustanovama kulture, Ministartvo kulture je finansiralo i bilo nosilac poslova za realizaciju 45 projekata, a u saradnji sa nacionalnim ustanovama kulture i organima državne uprave 30 projekata.

Realizatori i subjekti saradnje: 1. Biblioteka za slijepe Crne Gore 2. Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore 3. Crnogorske kinoteka 4. Državni arhiv Crne Gore

4

5. Muzej i galerija Herceg Novi 6. Muzeji i galerije Podgorica 7. Muzeji Kotor 8. Muzeji, galerije i biblioteka Budve 9. Nacionalna biblioteka Crne Gore "Đurđe Crnojević" 10. Narodna biblioteka i čitaonica "Ivo Vučković" Bar 11. Narodni muzej Crne Gore 12. Polimski muzej u Beranama 13. Prirodnjačkog muzeja Crne Gore 14. Uprava za zaštitu kulturnih dobara 15. Zavičajni muzej Bar 16. Zavičajni muzej Bijelo Polje 17. Zavičajni muzej Rožaje 18. Zavičajni muzeja Nikšić

II CILJ IZVJEŠTAJA Cilj ovog Izvještaja je da:

• Prikaže implementirane projekte; • Prikaže projekte čija je implementacija u toku; • Prikaže projekte koji nijesu implementirani i razloge neimplementacije; • Da ocjenu stanja nivoa implementiranosti Programa;

Ministarstvo kulture je, u toku 2012. godine, kroz neposrednu komunikaciju i izvještavanje realizatora projekta, u kontinuitetu vršilo monitoring implementacije Programa. Od planirana 75 projekta, 52 je u potpunosti realizovano, realizacija 20 projekata u završnoj fazi, a dva nijesu realizovana.

Vrsta projekta Planirani Realizovani Realizacija u toku

Nerealizovani

Istraživanja 12 7 5 - Integralna zaštita 3 - 2 1 Konzervatorski projekti i sprovođenje konzervatorskih mjera 24 10 12 2

Edukacija i doedukacije stručnog kadra 6 6 - -

Popularizacija i prezentacija kulturne baštine 21 19 2 -

Otkup muzejskih predmeta, knjiga, filmske građe za popunjavanje kinotečkog fonda i muzejskih i bibliotečkih zbirki

5 5 - -

Tehičko-tehnološko osavremenjavanje 4 4 - - UKUPNO 75 51 21 3

5

III IMPLEMENTIRANI PROJEKTI

1. Putevi kontinuiteta Obrazloženje: Istraživanja u okviru petogodišnjeg projekta „Putevi kontinuiteta” u 2012. godini podrzumijevala su 200 radnih dana na terenu, od čega: 30 dana na lokalitetu Crvena Stijena – Ovogodišnja istraživanja, realizovana u sardanji sa Univerzitetom iz Mičigena, sprovođena su uz primjenu savremenih metoda istraživanja praistorijskih lokaliteta in situ i datovanja uzoraka arheoloških kulturnih slojeva. 40 dana na Praistorijskim tumulima na području Nikšića - Prostor na kojemu su vršena istraživanja obuhvatio je prostor Gornjih i Donjih Riječana koji se nalaze na oko 32 km zapadno od Nikšića, u oblasti Banjana. Ovogodišnja istraživanja vršena su u okviru Sektora I, Gornji Riječani, Sektora II - ispod padina brda Suntulija, Sektor III se nalazi u neposrednoj blizini Sektora II, a radi sagledavanja ukupnog prostora nekadašnje rimske stanice, sondažno je istražena Budetina gradina koja se uzdiže na istočnoj strani Rječana, gotovo iznad Suntulije koja pripada Sektoru IV. 30 dana na Sjevernoj nekropopli antičke Duklje – Pronađeni arheološki nalazi, tokom ovogodišnje kampanje, omogućavaju datovanje grobova u drugu polovinu III i IV v.n.e. Dobijeni podaci su značajni za komparaciju sa istraženom jugoistočnom i zapadnom antičkom nekropolom Duklje, kao i antičkim nekropolama u regionu. Datovanje grobova, uključujući i grobnicu otkrivenu 2010. godine, se poklapa sa periodom napuštanja jugoistočne nekropole Duklje, mada je uzorak još uvijek mali da bi se mogli izvesti pouzdani zaključci i neophodan je nastavak istraživanja. 70 dana na Srednjevjekovnom gradu Svaču - U ovom vremenskom periodu započeto je istraživanje Podgrađa usredsređeno na istočni (Sektor I) - prostor na krajnjem, istočnom dijelu Podgrađa, i njegova granica prema sektoru II je ulica koja vodi ka gornjogradskoj kapiji, zapadni (Sekror II) - zapadno od ulice koja vodi prema Gornjem gradu i sjeverni (Sektor III) jednim dijelom podignut u stijeni. 30 dana na Manastiru Prečista Krajinska - Tokom ovogodišnje kampanje vršena su arheološka istraživanja u neposrednoj okolini manastirskog kopleksa Prečista Krajinska, na južnoj strani gdje se pretpostavljalo da se nalazi monaško groblje otvorene su dvije sonde.

2. Istraživanje ranog bronzanog doba Malesije Obrazloženje: Istraživanja su realizovana u maju mjesecu u saradnji sa Poljskom Akademijom Nauka. Istraživanja su obuhvatala rekognosciranje i mapiranje arheoloških lokaliteta na području Malesije u trajanju od 20 radnih dana.

3. Podvodna arheološka istraživanja u teritorijalnim vodama Opštine Bar Obrazloženje: Zavičajni muzej Bar je u saradnji sa Univerzitetom Sauthampton iz Velike Britanije u junu mjesecu sproveo podvodna arheološka istraživanja u teritorijalnim vodama opštine Bar, od uvale Čanj na zapadu do Kruča na istoku.

4. Arheološka istraživanja u Risnu Obrazloženje: Sistematska arheološka istraživanja na lokalitetu Carine u Risnu, trajala su 25 dana. Istraživanja je sprovodio Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore u saradnji sa Varšavskim univerzitetom iz Poljske. Pored istraživanja arhitektonskih ostataka,

6

otkriven je i veliki broj pokretnih nalaza koji čine helenističa keramika, uglavnom amfore i razni tipovi luksuzne keramike, kao i oko 150 novčića, uglavnom iz doba kralja Balajosa.

5. Evidentiranje nematerijalne kulturne baštine Obrazloženje: Ministarstvo kulture, Uprava za zaštitu kulturnih dobara i Narodni muzej Crne Gore sproveli su, evidentiranje elemenata nematerijalne kulturne baštine, njihovu očuvanost, stanje i održivost, a u čemu je učestvovalo 43 predstavnika nacionalnih i lokalnih institucija. Na teritoriji Crne Gore, evidentirano je 278 održivih elemenata nematerijalne kulturne baštine, od kojih će pojedini, u sljedećim fazama stručne obrade, dobiti status nematerijalno kulturno dobro.

6. Izrada elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti fondova gradske biblioteke i čitaonice u Herceg Novom

Obrazloženje: Shodno Zakonu o zaštiti kulturnih dobara i Pravilniku o bližim kriterijumima i postupku za utvrđivanje kulturne vrijednosti, ušlo se u izradu tri elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti bibliotečke građe JU Gradske biblioteke i čitaonice Herceg Novi, koji su predati Upravi za zaštitu kulturnih dobara, na dalju proceduru.

7. Sakupljanje i obrada dokumentacije o pokretnim kulturnim dobrima koja su smještena u Narodnom muzeju Crne Gore

Obrazloženje: Implementacija projekta podrazumijevala je konstituisanje Infomacionog centra kroz koji su realizovane sljedeće aktivnosti: u arhivsko-bibliotečkom odjeljenju elektronski je obrađeno oko 1800 jedinica knjižnog fonda i periodike; za potrebe Njegoševog muzeja obrađena je Njegoševa biblioteka i Bibliteka Petra I koja broji 532 jedinice; u muzejskoj bazi Muzeja Kralja Nikole uneseno je oko 300 jedinica zbirki fotografija, a ukupan obrađeni fond je na nivou od oko 19.000 jedinica.

8. Konzervacija arheoloških nalaza koji se čuvaju u Zavičajnom muzeju Bar Obrazloženje: U sklopu implementacije projekta sprovedeni su neophodne konzervatorske mjere na konzervatorski netretirane arheološke nalaze sa podvodnih istraživanja arheolološkog lokaliteta Bigovica, otkrivenih u toku dvije kampanje podvodnih arheoloških istraživanja i arheoloških nalaza otkrivenih tokom sedam arheoloških kampanja u Starom gradu Baru, a koji se nalaze u depou Zavičajnog muzeja Bar.

9. Konzervacija arheoloških nalaza sa arheološkog lokaliteta Duklja Obrazloženje: Za potrebe izrade konzervatorskog projekta izvršen je detaljan pregled i popis konzervatorski netretiranog materijala, otkrivenog zadnje tri godine na ovom loklaitetu. Selektovani su artefekti i obezbijeđen materijal za potrebe preventivnih konzervatorskih mjera.

10. Ikona Bogorodice Filermose – izrada konzervatorskog projekta Obrazloženje: Implementacija projekta podrazumijevala je dostavljanje i izradu plana konzervatorskih istraživanja i kopije muzejske dokumentacije radi izrade konzervatorskog projekta, ali i zahtjeva za izlaganje Ikone u Muzeju Kremlja u Moskvi, izvršen je uvid u stanje i sačinjen Izvještaj od strane Uprave za zaštitu kulturne baštine. Utvrđivanje stanja

7

Ikone nedestruktivnim metodama, podrazumijevalo je angažovanje stručne ekipe iz Beograda, pri čemu je izvršena stručna ekspertiza u saradnji sa domaćim stručnjacima.

11. Izrada kožnih poveza za konzervirane i restaurirane knjiga iz Zbirke stare i rijetke knjige (300 primjeraka)

Obrazloženje: Projekat je u cjelosti realizovan uz pomoć angažovanja stručnog lica knjigovezaca - stručnjaka za kožne poveze, i konzervatora-restauratora iz Centra za konzervaciju i arheologiju Crne Gore.

12. Konzervacija i restauracija plakata, starih knjiga i poveza (oko 100 primjeraka)

Obrazloženje: U toku impelementacije projekta konzervirano je i restaurirano 12 rukopisa, 17 plakata (pozorišnih plakata, proglasa, plakata povodom zvaničnih ceremonijala), 8 geografskih karata, kao i 63 knjige.

13. Fond stare i rijetke knjige – sprovođenje konzervatorskih mjera Obrazloženje: Sproveden je konzervatorski tretman na 88 jedinica bibliotečke građe.

14. Konzervacija muzejskih predmeta etnografske zbirke JU Muzeji i galerije Podgorice

Obrazloženje: Konzervatorske mjere kontinuirano su sprovođene u toku godine.

15. Konzervacija muzejskih predmeta Istorijske zbirke JU Muzeji i galerije Podgorice

Obrazloženje: Konzervatorske mjere kontinuirano su sprovođene u toku godine.

16. Sprovođenje preventivnih mjera zaštite na muzejskim predmetima stalne postavke JU Muzeji i galerije Podgorice

Obrazloženje: Aktivnosti na realizaciji projekta odnosile su se na redovnu provjeru i povremeno povlačenje muzejskih predmeta iz stalne postavke, a radi sprovođenja konzervatorskih mjera.

17. Sprovođenje konzervatorskih mjera na knjigama i ukoričenim časopisima publikovanim prije 1900. godine

Obrazloženje: Sproveden je konzervatorski tretman na 98 jedinica bibliotečke građe.

18. Doedukacija postojećeg stručnog kadra u Narodnom Muzeju Crne Gore Obrazloženje: Realizovana je doedukacija u oblasti: osposobljavanje pripravnika za poslove kustosa na muzejskom materijalu umjetničkog istorijskog i arhepološkog sadržaja; programa putujuće međunarodne izložbe; odabira umjetničkih djela i rada na mašini za pravljenje taktilnih slika za slabovide osobe. Navedenu edukaciju je prošlo sedam zaposlenih od čega šest pripravnika.

8

19. Doedukacija postojećeg stručnog kadra u Nacionalnoj biblioteci Crne Gore

“Đurđe Crnojević” Obrazloženje: Edukacija knjigovezaca za kožne poveze realizovana je u drugom kvartalu 2012. godine. Projekat je pratilo i učešće predstavnika Nacionalne biblioteke na međunarodnim skupovima i konferencijama.

20. Obrada arhivske građe na italijanskom i engleskom jeziku Obrazloženje: Radi obrade građe koja se nalazi u Istorijskom arhivu u Kotoru, a koje je na italijanskom i engleskom jeziku, angažovano je dvoje arhivista koji posjeduju tražena znanja.

21. Obuka kadrova za podvodna istraživanja Obrazloženje: Obuka ronjenja za 3 arheologa i 1 konzervatora, u skladu sa međunarodnim standardima, a kroz saradnju sa Regionalnim centrom za obuku ronilaca i podvodna deminiranja iz Bijele, izvršena je u dva navrata: u drugoj polovini juna, i u avgustu mjesecu tekuće godine. Polaznici obuke stekli su zvanja ronioca sa dvije zvezdice.

22. Doedukacija stručnog kadra u Narodnoj biblioteci i čitaonici "Ivo Vučković" u Baru

Obrazloženje: Realizacija projekta podrazumijevala je doedukaciju četiri knjižničara za samostalno kreiranje zapisa u COBISS sistemu.

23. Doedukacija postojećeg kadra JU Zavičajnog muzeja Rožaje Obrazloženje: Obuka u trajanju od 5 radnih dana bila je realizovana u toku septembra mjeseca tekuće godine, i odnosila se na tri zaposlena u JU Zavičajni muzej Rožaje.

24. Organizovanje međunarodne manifestacije „Dani evropske baštine“ Obrazloženje: Ovogodišnje obilježavanje manifestacije bilo je posvećeno ukazivanju na značaj srednjevjekovnih nekropola stećaka, koje se nalaze na teritoriji Crne Gore, Republike Hrvatske, Republike Srbije i Bosne i Hercegovine i dio su zajedničkog međudržavnog Projekta „Nominacija Stećaka za UNESCO Listu svjetske baštine“, a dislociranjem pojedinih primjeraka stećaka, u atrijum Biljarde na Cetinju, obilježen je početak formiranja Lapidarijuma Arheološkog muzeja Narodnog muzeja Crne Gore.

25. Organizovanje manifestacije „Noć Muzeja“ Obrazloženje: U cilju obilježavanja manifestacije, 18. maja 2012. godine, organizovano je otvaranje izložbe „Fragmenti prirode“ Prirodnjačkog muzeja Crne Gore i izložbi „Istok-zapad: Dijalog između Pulje i Crne Gore“i „Prva linija / video kolekcija“, koje su otvorene u Biljardi na Cetinju, a čiji su selektori bili direktorke Fondacije Pino Paskali, Rozalbe Brane, Antonija Frugisa i Marijapaole Spineli. Istog dana organizovano je i otvaranje Crnogorske umjetničke galerije "Miodrag Dado Đurić", kao i video prezentacija muzejskih predmeta i muzejskih fondova u tri segmenta: Virtuelno prelistavanje „Oktoiha“ na fasadi crkve na Ćipuru, prikazivanje Štrohajmovog filma „Vesela udovica“ i filmski zapis sa krunisanja kralja Nikole iz 1910. godine. U cilju približavanja pokretne kulturne baštine široj javnosti

9

Istorijski, Umjetnički, Etnografski, Njegošev muzej i Muzej kralja Nikole na Cetinju, bili su otvoreni do 24 časa, a ulaz za posjetioce bio je slobodan.

26. Publikovanje Stauta srednjevjekovnog grada Kotora Obrazloženje: Realizacija projekta podrazumijevala je Publikovanje Statuta srednjevjekovnog grada Kotora, koji čine pojedinačne odluke gradskih vlasti kojima su se uređivala pojedina pitanja iz života grada, a koje su donešene pretežno u toku XIV vijeka.

27. Organizovanje okruglog stola na temu: "Klasična ili elektronska knjiga: za i protiv"

Obrazloženje: Stručno-naučni skup, čiji su izlagači bili pojedinci koji se bave naučnim ili književnim radom, održan je u sali Dvorca kralja Nikole u Baru, 31. oktobra 2012. godine.

28. Izložba „Narodni vez Bijelog Polja“ Obrazloženje: Realizacija projekta je podrazumijevala prikupljanje muzejskog materijala, koje je trajalo od aprila do oktobra tekuće godine.

29. Tematske izložbe „Porodica Brajković iz Perasta“, „Ribarstvo Mula, Prčanja i Perasta“, „Poljoprivredne alatke iz Grblja“ i „Svijet mora Boke Kotorske“

Obrazloženje: Izložbe „Porodica Brajković iz Perasta“, „Ribarstvo Mula, Prčanja i Perasta“, „Poljoprivredne alatke iz Grblja“ i „Svijet mora Boke Kotorske“, organizovane su u prostorijama Muzeja Kotora u periodu od juna do novembra tekuće godine.

30. Skeniranje i digitalizacija 5.000 stranica značajnih publikacija iz kulturne istorije Crne Gore

Obrazloženje: U toku realizacije projekta skenirano je 5000 strana značajnih za kulturnu istoriju Crne Gore.

31. Izložba „Stara i rijetka knjiga u fondovima Nacionalne biblioteke“ Obrazloženje: Izložba je predstavljena na Sedmom međunarodnom sajmu knjiga u Podgorici, u maju mjesecu tekuće godine i podrazumijevala je prezentovanje 50 reprezentativnih primjeraka.

32. Prevod i objavljivanje priručnika i međunarodnih smjernica za digitalizaciju bibliotečke građe

Obrazloženje: Realizacija projekta podrazumijevala je prevođenje i izradu dizajna priručnika, koji je dat na štampu.

33. Objavljivanje fototipskih izdanja Triod posni iz 1561 (paleotip), Državni kalendar za 1907 (prvi državni kalendar), Trebnik iz 1837.godine, Zakon o narodnijem školama iz 1907. godine

Obrazloženje: Fototipska izadanja Državnog kalendara za 1907, Trebnika iz 1837.godine i Zakona o narodnijem školama iz 1907. godine su objavljena i predstoji štampa djela "Triod posni" do kraja tekuće godine.

10

34. Izložba „Izbor iz oružne zbirke Zavičajnog muzeja Nikšić“ Obrazloženje: Izložba je otvorena 12. juna 2012. godine u Muzeju u Budvi.

35. Izrada karte nepokretnih kulturnih dobara Opštine Rožaje Obrazloženje: Tehnička priprema pregleda mape lokaliteta sa područija Opštine Rožaje u završnoj je fazi, a štampa 300 primjeraka je u toku.

36. Izložba „Od talasa mora do vrhova planina”. Obrazloženje: Izložba je realizovana u periodu od 10.10. do 22.10.2012. godine, u prostorijama JU "Ratkovićeve večeri poezije" u Bijelom Polju.

37. Organizovanje izložbe „Stara Podgorica u crtežima i slikama“ Obrazloženje Izložba je realizovana u periodu od 05.12.2012. do 20.12.2012. godine, u Kuslevovoj kući u Podgorici. Na izložbi su prikazane 53 fotografije, crteži i slike Podgorice, u vremenskom razdoblju od druge polovine XIX do prve polovine XX vujeka.

38. Organizovanje izložbe „Pojasevi iz Etnografske zbirke“ Obrazloženje: Izložba pod nazivom „Pojasevi iz Etnografske zbirke", realizovana je prvom polovinom septembra mjeseca 2012. godine, u prostorijama JU Muzeji i galerije Podgorica. Izložbu je pratilo štampanje kataloga.

39. Priprema i štampa knjige „Izreke i poslovice iz Crne Gore“ Obrazloženje: Priprema publikacije je tekla u toku godine a njena štampa i objavljivanje je finalizovano u decembru mjesecu.

40. Izrada web site JU Zavičajnog muzeja Rožaje Obrazloženje: Implementacija projekta podrazumijevala je izradu i registrovanje domena www.muzejrozaje.me.

41. Izdavanje Vodiča kroz Zavičajni muzej Rožaje Obrazloženje: Projekat je u cjelosti realizovan izdavanjem vodiča koji je publikovan u tiražu od 700 primjeraka.

42. Izdavanje časopisa u DAISY formatu Obrazloženje: Časopis "Glas" koji pokriva oblasti kulture, nauke i umjetnosti, publikovan je u DAISY formatu, na mjesečnom nivou u toku 2012. godine.

43. Izrada fototipskog izdanja i prenos na elektronski medij knjige Đurđa Boškovića "Stari Bar", Beograd, 1962.god.

Obrazloženje: Nedostatak finasijaskih sredstava uslovio je djelimičnu realizaciju projekta, koja je podrazumijevala digitalizaciju jednog toma.

44. Otkup predmeta za popunjavanje muzejskih zbirki Narodnog muzeja Crne Gore

11

Obrazloženje: Iz sredstava dodijeljenih za otkupe, otkupljeni su ilirski bronzani mač iz II vijeka p.n.e., portreti kralja Nikole i kraljice Milene, kao i grafika i skica za spomenik na Lazinama, autora Dada Đurića.

45. Otkup knjiga za popunjavanje zbirki Nacionalna biblioteka „Đurđe Crnojević“ Obrazloženje: U cilju kompletiranja zbirki kupljeno je nekoliko naslova starih i rijetkih knjiga, među kojima je i fototipsko izdanje Miroslavljevog jevanđelja, najznačajniji ćirilični spomenik južnoslovenske pismenosti iz 12. vijeka

46. Otkup, prikupljanje i zaštita za popunjavanje filmskog fonda Crnogorske kinoteke

Obrazloženje: Prispijeće novih kopija, koje će značajno obogatiti fond Crnogorske kinoteke, očekuje se početkom 2013. godine, a na osnovu dogovora sa Jugoslovenskom kinotekom.

47. Otkup muzejskih predmeta na teritoriji Opštine Nikšić Obrazloženje: Stručna ekipa Muzeja Nikšić izvršila je otkup 90 primjeraka ruralnih umjetničkih zanata i vještina koji su nedostajali postojećoj muzejskoj zbirci.

48. Otkup muzejskih predmeta na teritoriju Opštine Herceg Novi. Obrazloženje: Za potrebe popunjavanja muzejskih zbirki JU Muzej i Galerija Herceg-Novi, izvršen je otkup 8 predmeta radi popunjavanja glavne izložbene prostorije - pomorskog salona.

49. Oprema za transport i prezentaciju muzejskih predmeta Prirodnjačkog muzeja Crne Gore

Obrazloženje: Izvršen je otkup mobilijara neophodnog za stalnu postavku izložbenog prostora u Tološima.

50. Kreiranje softvera za obradu muzejskih predmeta i umrežavanje sa centralnim sistemom Narodnog muzeja Crne Gore

Obrazloženje: Realizacija projekta podrazumijevala je nabavku i instalaciju softvera NMCG DATA, obuku muzejskog osoblja za rad na sistemu i mjesečnu naknadu za održavanje i ažuriranje aplikativnog softvera.

51. Osavremenjavanje dokumentacionog centra Zavičajnog muzeja Rožaje Obrazloženje: Implementacija projekta podrazumijevala je umrežavanje računara u svim poslovnim prostorijama ustanove, kao i nabavku profesionalnog fotoaparata i adaptiranje prostorija za osnivanje mini studija.

52. Obezbjeđivanje uslova za rad knjigoveznice Narodna biblioteka i čitaonica "Ivo Vučković", Bar

Obrazloženje: Projekat je u cjelosti realizovan, otkupljivanjem mašina i alata potrebnih za funkcionisanje knjigoveznice barske Biblioteke.

12

IV PROJEKTI ČIJA JE REALIZACIJA U TOKU

1. Nastavak sistematskog istraživanja Starog grada Bara Obrazloženje: Pripremni radovi za početak arheoloških istraivanja su u toku, a njihova realizacija se očekuje do kraja januara 2013. godine, nakon čega će dostaviti kompletan izvještaj o realizaciji projekta.

2. Arheološko istraživanje kiklopskih zidova na brdu Volujica Obrazloženje: Pripremni radovi za početak arheoloških istraivanja su u toku, a njihova realizacija se očekuje do kraja januara 2013. godine.

3. Izrada studija zaštite kulturnih dobara za potrebe izrade PUP-a Kotor Obrazloženje: Za realizaciju navedene aktivnosti Uprava je obezbjedila raspoloživu dokumentaciju, i to studije zaštite graditeljskog nasljeđa, koje su urađene za sva naselja zaštićenog područja Kotora u skladu sa ranijim propisima, kao i studija zaštite „Tretman nepokretnih kulturnih dobara u PPO Kotor i GUP-u Kotora, 2009. godine“. Završetak izrade studije zaštite kulturnih dobara za izradu PUP-a Kotor, sprovešće se u saradnji sa Opštinom Kotor, a njeno donošenje od strane Uprave planirano je do kraja januara mjeseca 2013. godine.

4. Izrada Menadžment plana tri nominovane nekropole Stećaka za Listu svjetske baštine

Obrazloženje: U cilju realizacije projekta stručni tim je pripremio Elaborate o utvrđivanju kulturne vrijednosti tri nekropole nominovane za upis na Listu svjetske baštine UNESCO, a proces izrade menadžment plana za potrebe Nominacionog dosijea će se nastaviti u toku 2013. godine.

5. Izrada elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti nepokretnih dobara Obrazloženje:. Izrada elaborata o revalorizaciji i valorizaciji kulturnih dobara je sprovođena tokom 2012. godine, kroz revalorizaciju nepokretnih kulturnih dobara i spomen obilježja koja imaju status kulturnog dobro na teritoriji Opštine Podgorica što podrazumijeva izradu Elaborata o revalorizaciji kulturne vrijednosti 121 nepokretnog kulturnog dobra i spomen - obilježja koja po Zakonu imaju status kulturno dobro, a završetak je planiran do kraja tekuće godine.

6. Zaštita arhitekture XX vijeka Obrazloženje: U okviru ovog projekta Ministasrtvo kulture je organizovalo okrugli sto na temu „Zaštita arhitekture XX vijeka“ na kome su prisustvovali predstavnici većine opština kao i predstavnici svih relevantnih institucija iz oblasti zaštite kulturne baštine, Arhitektonskog fakulteta, udruženja athitekata i dr.. Ovim putem opštine su dostavile na pripremljenom obrazcu prijedloge objekata za koje vjeruju da posjeduju kulturnu vrijednost i na taj način je izvršeno preliminirano rekognosciranje objekata arhitekture XX vijeka. Podsneseno je i prihvaćeno 48 inicijativa za stavljanje pod zaštitu arhitektonskih

13

ostvarenja XX vijeka, što podrazumjeva dalje postupanje Uprave, odnosno obrazovanje stručnog tima za izradu elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti.

7. Izrada elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti nematerijalnih dobara Obrazloženje: Uporedo sa terenskim istraživanjem na evidentiranju nematerijalnih dobara preduzete su i aktivnosti na izradi Elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti za dobra za koje se znalo da posjeduju elemente žive tradicije, a to su više od milenijuma stare Bokeljske mornarice, vještine izrade Dobrotske čipke, običaja Fašinade, Bokeljske noći, Kulta svetog Vladimira i izrada čunova, a završetak je planiran do kraja tekuće godine.

8. Ulazni Portal dvora Balšića u Godinju – izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera

Obrazloženje: Stručna ekipa Centra za konzervaciju i argeologiju izradila je konzervatorski projekta, koji je predat na saglasnost Uprave za zaštitu kulturnih dobara, a sprovođenje konzervatorskih mjera nastaviće se tokom 2013. godine

9. Sprovođenje konzervatorskih mjera na Zbirci “Montenegrina”, Zbirci Stare knjige i Rukopisne zbirke Nacionalne biblioteke “Đurđe Crnojević“

Obrazloženje: Urađen je konzervatorski projekat za Zbirku “Montenegrina”, Zbirku Stare knjige i Rukopisnu zbirku Nacionalna Biblioteka “Đurđe Crnojević“, a sprovođenje konzervatorskih mjera je u toku i trajaće i tokom 2013. godine

10. Konzervacija živopisa u Starom gradu Baru Obrazloženje: Kako su freske nad kojima se planira sprovođenje konzervatorskog tretmana sastavni dio nepokrentog kulturnog dobra Starog grada Bara, čeka se na izdavanje konzervatorskih uslova od strane Uprave za zaštitu kulturnih dobara, što je iziskivalo nastavak realizacije projekta u sljedećoj godini.

11. Konzervacija „Veljih vrata“, glavnog portala u Starom gradu Baru Obrazloženje: Kako su „Velja vrata“, glavnog portala u Starom gradu Baru, nad kojima se planira sprovođenje konzervatorskog tretmana, sastavni dio nepokrentog kulturnog dobra Starog grada Bara, čeka se na izdavanje konzervatorskih uslova od strane Uprave za zaštitu kulturnih dobara, što je iziskivalo nastavak realizacije projekta u 2013. godini.

12. Kozervacija 33 muzejska predmeta JU Zavičajni muzej Nikšić Obrazloženje: Konzervatorske mjere na ovom legatu, sprovodi konzervatorska radionica Narodnog muzeja.

13. Sprovođenje konzervatorskih mjera na muzejskom materijalu JU Zavičajni muzej Rožaje

Obrazloženje: Sprovođenje konzervatorskih mjera je u toku i očekuje se da će biti finalizovano do kraja decembra tekuće godine.

14

14. Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na Istorijsko- umjetničkoj zbirci OJU „Muzeji“ Kotor

Obrazloženje: U saradnji sa Centrom za konzervaciju i arheologiju Crne Gore, ušlo se u postupak sprovođenja konzervatorskih mjera na pomenutoj zborci.

15. Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na pomorskoj zbirci OJU „Muzeji“ Kotor

Obrazloženje: Realizacija projekta je u toku i podrazumijeva konzervaciju i restauraciju predmeta iz predmetne zbirke, a prioritet su pet jedrenjaka koji imaju status kulturnog dobra.

16. Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na Arheološkoj zbici JU Muzeji, galerija i biblioteka Budve

Obrazloženje: Uprava za zaštitu kulturnih dobara izvršila je uvid u stanje muzejskih predmeta i u toku je izdavanje konzervatorskih uslova, nakon čega će Centar za konzervaciju i arheologiju sprovesti neophodne konzervatorske mjere.

17. Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera dvije slike na platnu autora Špira Bocarića

Obrazloženje: Izradu konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera realizuje Područno odjeljenj Centra za konzervaciju i arheologiju u Kotoru, a završetak je planiran do kraja tekuće godine.

18. Konzervacija originalnih Izdanja Stefana M. Ljubise (sedam svesaka) Obrazloženje: Uprava za zaštitu kulturnih dobara izvršila je uvid u stanje sedam svesaka Stefana M. Ljubise, u toku je izdavanje konzervatorskih uslova na osnovu kojih će Centar za konzervaciju i arheologiju sprovesti neophodne konzervatorske mjere.

19. Izrada konzervatorskog projekta muzejskog fonda Polimskog muzeja Obrazloženje: Stručni tim je izvršio reviziju i fotografisanje ukupnog fonda JU Polimskog muzeja, a do kraja godine biće završen i konzervatorski projekat muzejskih fondova.

20. Pokretanje Godišnjaka Polimskog muzeja Obrazloženje: Implementacija projekta podrazumijevala je odabir redakcije časopisa. U toku je tenderska procedura za izbor preduzeća koje će štampati časopis.

21. Izrada Menadžment plana Starog grada Bara Obrazloženje: Tokom 2012. godine otpočela je implementacija IPA projekta Adrihistorical Lands kroz program prekogranične saradnje što je uticalo na koncept i dinamiku planiranih aktivnosti. Realizacija projekta, koja će trajati i tokom 2013. godine, finansiraće se preko IPA fonda. V NEIMPLEMENTIRANI PROJEKTI

15

1. Izrada konzervatorskog projekta zbirke Miroslava Štumbergera - Baošić.

i 2. Izrada konzervatorskog projekta cjelokupnog fonda JU Muzej i Galerija

Herceg-Novi. Obrazloženje: JU Muzej i Galerija Herceg-Novi nije realizovala projekte, jer je ukupan iznos sredstava uplaćen od Ministarstva kulture za njegovu realizaciju preuzet sa računa ustanove prinudnom naplatom zbog neplaćenih poreza i doprinosa za plate za 2011. godinu. VI OCJENA NIVOA IMPLEMETACIJE PROGRAMA Donošenje prvogodišnjeg Programa zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2012 godinu, može se smatrati prekretnicom u načinu finansiranja zaštite i očuvanja kulturnih dobara. Na osnovu dostavljenih detaljnih i konačnih finasijskih izvještaja o realizaciji i namjeni sredstava opredijeljenih za implementaciju projekata, te izvještaja koje su institucije kojima su projekti povjereni, dostavljale u toku perioda njihove realizacije, može se zaključiti da je implementacija u slučaju 85% nominovanih projekata uspješno realizovana. Realizacija 20 projekata je u toku, a čije je finalizovanje planirano do kraja tekuće ili početkom naredne godine. Realizacija nije ostavrena samo u slučaju 2 projekata što ukazuje na visok nivo uspješnosti implementacije prvogodišnjeg Programa zaštite i očuvanja kulturnih dobara.

16

Naziv projekta Realizator aktivnosti Subjekt saradnje Realizovan U fazi

realizacije Nije

realizovan

1. Izdavanje časopisa u DAISY formatu Biblioteka za slijepe - X

2. Ulazni Portal dvora Balšića u Godinju – izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera

Centar za konzervaciju i

arheologiju Crne Gore

- X

3.

Arheološka istraživanja u Risnu



- X

4.

Obuka kadrova za podvodna istraživanja



- X

5. Otkup, prikupljanje i zaštita za popunjavanje filmskog fonda Crnogorske kinoteke

Crnogorska kinoteka - X

6. Obrada arhivske građe na italijanskom i engleskom jeziku

Državni arhiv Crne Gore - X

7. Publikovanje Statuta srednjevjekovnog grada Kotora

Državni arhiv Crne Gore - X

8. Izrada Elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti fondova gradske biblioteke i čitaonice u Herceg Novom

Gradska biblioteka i

čitaonica Herceg Novi

Uprava za zaštitu kulturnih dobara X

9. Organizovanje međunarodne manifestacije „Dani evropske baštine“

Ministarstvo kulture

Opština Žabljak i opština Plužine X

10. Izrada konzervatorskog projekta cjelokupnog fonda JU Muzej i Galerija

Muzej i galerija Herceg Novi

Centar za konzervaciju i X

17

Herceg-Novi. arheologiju 11. Izrada konzervatorskog projekta zbirke

Miroslava Štumbergera - Baošić Muzej i galerija

Herceg Novi


arheologiju X

12. Otkup muzejskih predmeta na teritoriji Opštine Herceg Novi

Muzej i galerija Herceg Novi - X

13. Konzervacija arheoloških nalaza sa arheološkog lokaliteta Duklja

Muzeji i galerije Podgorice - X

14. Konzervacija muzejskih predmeta etnografske zbirke JU Muzeji i galerije Podgorice


15. Konzervacija muzejskih predmeta Istorijske zbirke JU Muzeji i galerije Podgorice


16. Sprovođenje preventivnih mjera zaštite na muzejskim predmetima stalne postavke JU Muzeji i galerije Podgorice


17. Organizovanje izložbe „Stara Podgorica u crtežima i slikama“


18. Organizovanje izložbe „Pojasevi iz Etnografske zbirke“


19. Priprema i štampa knjige „Izreke i poslovice iz Crne Gore“

Muzeji i galerije Podgorice -

20. Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na Arheološkoj zbici JU Muzeji, galerija i biblioteka Budve

Muzeji, galerija i biblioteka

Budve


arheologiju X

21. Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na dvije slike na platnu autora Špira Bocarića


Budve


arheologiju X

22. Konzervacija originalnih Izdanja Stefana M. Ljubise (sedam svesaka)


Budve


arheologiju X

18

23. Fond stare i rijetke knjige – sprovođenje konzervatorskih mjera

Narodna biblioteka i

čitaonica „Ivo Vučković“, Bar


arheologiju X

24. Sprovođenje konzervatorskih mjera na knjigama i ukoričenim časopisima publikovanim prije 1900. godine




arheologiju X

25. Organizovanje okruglog stola na temu: "Klasična ili elektronska knjiga: za i protiv"



- X

26. Izrada fototipskog izdanja i prenos na elektronski medij knjige Đurđa Boškovića "Stari Bar", Beograd, 1962.god.



- X

27. Obezbjeđivanje uslova za rad knjigoveznice Narodna biblioteka i čitaonica "Ivo Vučković", Bar



- X

28. Doedukacija stručnog kadra u Narodnoj biblioteci i čitaonici "Ivo Vučković" u Baru



- X

29. „Putevi kontinuiteta“ - 2012 • Crvena Stijena • Praistorijski tumili • Sjeverna nekropola antičke Duklje • Srednjevjekovni grad Svač • Manastir Prečista Krajnska

Narodni muzej Crne Gore

Uprava za zaštitu kulturnih dobara

Centar za konzervaciju i arheologiju CG

X

30. Sakupljanje i obrada dokumentacije o pokretnim kulturnim dobrima koja su


Uprava za zaštitu kulturnih dobara X

19

smještena u Narodnom muzeju Crne Gore 31. Ikona Bogorodice Filermose – izrada

konzervatorskog projekta Narodni muzej

Crne Gore - X

32. Doedukacija postojećeg stručnog kadra u Narodnom Muzeju Crne Gore

Narodni muzej Crne Gore - X

33. Otkup predmeta za popunjavanje muzejskih zbirki Narodnog muzeja Crne Gore

Narodni muzej Crne Gore - X

34. Sprovođenje konzervatorskih mjera na Zbirci “Montenegrina”, Zbirci Stare knjige i Rukopisne zbirke CNB “Đurđe Crnojević“

NBCG “Đurđe Crnojević“ - X

35. Izrada kožnih poveza za konzervirane i restaurirane knjiga iz Zbirke stare i rijetke knjige (300 primjeraka)


36. Konzervacija i restauracija plakata, starih knjiga i poveza (oko 100 primjeraka)


37. Doedukacija postojećeg stručnog kadra u CNB “Đurđe Crnojević”


38. Skeniranje i digitalizacija 5.000 stranica značajnih publikacija iz kulturne istorije Crne Gore


39. Izložba „Stara i rijetka knjiga u fondovima CNB“


40. Prevod i objavljivanje priručnika i međunarodnih smjernica za digitalizaciju bibliotečke građe


41. Objavljivanje fototipskih izdanja Triod posni iz 1561 (paleotip), Državni kalendar za 1907 (prvi državni kalendar), Trebnik iz 1837.godine, Zakon o narodnijem školama iz 1907. godine


42. Otkup knjiga za popunjavanje zbirki CNB „Đurđe Crnojević“


20

43. Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na Istorijsko- umjetničkoj zbirci OJU „Muzeji“ Kotor

OJU „Muzeji“ Kotor


arheologiju X

44. Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na pomorskoj zbirci OJU „Muzeji“ Kotor

OJU „Muzeji“ Kotor


arheologiju X

45. Tematske izložbe „Porodica Brajković iz Perasta“, „Ribarstvo Mula, Prčanja i Perasta“, „Poljoprivredne alatke iz Grblja“ i „Svijet mora Boke Kotorske“

OJU „Muzeji“ Kotor - X

46. Organizovanje manifestacije Noć Muzeja

Opštinski i nacionalni

muzeji - X

47. Izrada konzervatorskog projekta muzejskog fonda Polimskog muzeja Polimski muzej - X

48. Pokretanje Godišnjaka Polimskog muzeja Polimski muzej - X 49. Istraživanje rano bronzanog doba Malesije Polimski muzej - X 50. Izložba „Od talasa mora do vrhova planina”. Prirodnjački

muzej Crne Gore - X

51. Oprema za transport i prezentaciju muzejskih predmeta Prirodnjačkog muzeja Crne Gore

Prirodnjački muzej Crne Gore - X

52. Izrada Menadžment plana Starog grada Bara

Uprava za zaštitu kulturnih

dobara

Zavičajni muzej Bar i Opština Bar

X

53. Izrada Elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti nepokretnih dobara


dobara - X

54. Izrada elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti nematerijalnih dobara (kult kneza Vladimira, Bokeška mornarica,


dobara - X

21

Dobrotska čipka, Bokeška noć, Fašinada i izrada čunova)

55. Evidentiranje nematerijalne kulturne baštine


dobara

Narodni muzej, Pomorski muzej i opštinski muzeji

X

56. Izrada studija zaštite kulturnih dobara za potrebe izrade PUP-a Kotor


dobara - X

57. Zaštita arhitekture XX vijeka - Projekat se sprovodi u svim opštinama na teritoriji Crne Gore


dobara - X

58. Izrada Menadžment plana tri nominovane nekropole Stećaka za Listu svjetske baštine (jedna nekropola iz Opština Plužine Grčko groblje – Šćepan Polje i dvije nekropole iz Oštine Žabljak Grčko goblje – Novakovići i Žugića Bare – Novakovići)


dobara

Opština Žabljak i opština Plužine X

59. Podvodna arheološka istraživanja u teritorijalnim vodama Opštine Bar

Zavičajni muzej Bar - X

60. Nastavak sistematskog istraživanja Starog grada Bara


61. Arheološko istraživanje kiklopskih zidova na brdu Volujica


62. Konzervacija arheoloških nalaza koja se čuvaju u Zavičajnom muzeju Bar


63. Konzervacija živopisa u Starom gradu Baru Zavičajni muzej

Bar


arheologiju

X

64. Konzervacija „Veljih vrata“, glavnog portala u Starom gradu Baru

Zavičajni muzej Bar -

X

65. Izložbe „Narodni vez Bijelog Polja“ Zavičajni muzej - X

22

Bijelo Polje 66. Izložba „Izbor iz oružne zbirke Zavičajnog

muzeja Nikšić“ u nekom od crnogorskih muzeja

Zavičajni muzej Nikšić - X

67. Kozervacija 33 muzejska predmeta JU Zavičajni muzej Nikšić

Zavičajni muzej Nikšić


arheologiju

X

68. Otkup muzejskih predmeta na teritoriji Opštine Nikšić

Zavičajni muzej Nikšić - X

69. Sprovođenje konzervatorskih mjera na muzejskom materijalu JU Zavičajni muzej Rožaje

Zavičajni muzej Rožaje


arheologiju X

70. Doedukacija postojećeg kadra JU Zavičajnog muzeja Rožaje

Zavičajni muzej Rožaje - X

71. Izrada web site JU Zavičajnog muzeja Rožaje Zavičajni muzej Rožaje - X

72. Izrada karte nepokretnih kulturnih dobara Opštine Rožaje


73. Izdavanje Vodiča kroz Zavičajni muzej Rožaje Zavičajni muzej Rožaje - X

74. Kreiranje softvera za obradu muzejskih predmeta i umrežavanje sa centralnim sistemom Narodnog muzeja Crne Gore


75. Osavremenjavanje dokumentacionog centra Zavičajnog muzeja Rožaje


1

MINISTARSTVO KULTURE

PROGRAM ZAŠTITE I OČUVANJA KULTURNIH DOBARA ZA 2013. GODINU

Cetinje, decembar 2012. godine

2

SADRŽAJ

I UVOD ....................................................................................................................................................................... 3

II ISTRAŽIVANJA.................................................................................................................................................... 5

III VALORIZACIJA I REVALORIZACIJA........................................................................................................... 8

IV INTEGRALNA ZAŠTITA .............................................................................................................................. 10

V KONZERVATORSKI PROJEKTI I SPROVOĐENJE KONZERVATORSKIH MJERA ...................... 10

VI EDUKACIJA, DOEDUKACIJA STRUČNOG KADRA .............................................................................. 13

VII POPULARIZACIJA I PREZENTACIJA KULTURNE BAŠTINE ......................................................... 15

VIII OTKUP MUZEJSKIH PREDMETA, KNJIGA, FILMSKE GRAĐE ZA POPUNJAVANJE KINOTEČKOG FONDA I MUZEJSKIH I BIBLIOTEČKIH ZBIRKI ......................................................... 18

IX TEHIČKO-TEHNOLOŠKO OSAVREMENJAVANJE .............................................................................. 19

X REZIME ............................................................................................................................................................... 22

3

I UVOD

Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2013. godinu donosi se u skladu sa članom 128 Zakona o zaštiti kulturnih dobara, Nacionalnim programom razvoja kulture 2011-2015 i Programom rada Vlade Crne Gore za 2012. godinu.

Cijeneći da je kulturna baština, prepoznata kao važan faktor nacionalne identifikacije, koja predstavlja prioritet svih savremenih državnih politika, Programom zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2013. godinu (u daljem tekstu: Pogram zaštite i očuvanja), planirana je podrška, finansiranje i sufinansiranje programa i projekata od značaja za ostvarivanje javnog interesa u oblasti kulturne baštine Crne Gore, tj., realizaciju projekata i programa iz oblasti konzervatorske, muzejske, bibliotečke, arhivske i kinotečne djelatnosti, a naročito za:

• valorizaciju i revalorizaciju pokretnih, nepokretnih i nematerijalnih kulturnih dobara, koja je od opšteg interesa i ima za cilj unaprjeđenje kulturnih dobara kroz očuvanje kulturne raznolikosti, unaprjeđenje stanja kroz utvrđivanje i provjeru kulturnih vrijednosti, radi njihove valorizacije i revalorizacije u cilju njihovog prenošenja budućim generacijama u autentičnom obliku.

• izradu elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti, u cilju utvrđivanja kulturne vrijednosti dobara, na osnovu istraživačkih nalaza i drugih relevantnih dokaza o svojstvima i osobenostima dobra i donošenje stručnog stava o njihovoj valorizaciji;

• vršenje konzervatorskih i arheoloških istraživanja, u skladu sa članom 80 Zakona o zaštiti kulturnih dobara, u cilju otkrivanja, identifikacije, dokumentovanja i proučavanja kulturnih dobara, utvrđivanja i sprovođenja mjera zaštite, kao i širenja i produbljivanja stručnih i naučnih saznanja o njima;

• izradu konzervatorskih projekata kulturnih dobara, u cilju sprovođenja konzervatorskih mjera na kulturnim dobrima, a na osnovu prethodno izvršenih istraživanja;

• sprovođenje odgovarajućih konzervatorskih mjera na kulturnim dobrima u skladu sa članom 94 Zakona o zaštiti kulturnih dobara;

• izradu menadžment planova zaštićenih kulturno-istorijskih cjelina, područja i lokaliteta, kao i područja kojima se kroz jačanje koordinacije svih struktura društva obezbjeđuje adekvatna zaštita i pravilno upravljanje kulturnom baštinom;

• izradu studija zaštite kulturne baštine za potrebe planskih dokumenata kojima se obezbjeđuje odgovarajuća zaštita kulturne baštine i njene zaštićene okoline, kao i ambijentalnih vrijednosti zaštićenih urbanih i ruralnih cjelina i naselja;

• podizanje svijesti o vrijednostima kulturne baštine i stvaranje ambijenta za razumijevanje uloge i mjesta kulturne baštine u kulturnom, turističkom i ekonomskom razvoju, kao i obezbjeđivanje dostupnosti kulturnih sadržaja licima s posebnim potrebama, (okrugli stolovi, radionice, naučni i stručni skupovi, izložbe, promo materijal, izrada i štampanje stručnih i naučnih publikacija iz oblasti kulturne baštine), u cilju širenja saznanja o vrijednostima i značaju kulturne baštine.

4

• otkup predmeta za popunjavanje muzejskih i bibliotečkih zbirki i kinotečkih fondova, u cilju obogaćivanja i valorizovanja brojnih muzejskih i bibliotečkih zbirki, koji se čuvaju u opštinskim i nacionalnim muzejima i bibliotekama i filmskim fondovima Crnogorske kinoteke;

• jednokratnu pomoć edukacije i doedukacije stručnjaka iz oblasti kulturne baštine, u cilju praćenja i inplementacije savremenih standarda iz oblasti zaštite i očuvanja kulturnih dobara, radi unapređenja stanja i vrijednosti svih vrsta kulturnih dobara;

• tehničko i tehnološko osavremenjavanje ustanova iz oblasti kulturne baštine, radi primjene savremenih tehnika i tehnologija u cillju što bolje i efikasnije zaštite i očuvanja kulturnih dobara.

Cijeneći da je jedan od glavnih ciljeva Nacionalnog programa razvoja kulture,

ravnomjerni razvoj kulture na teritoriji cijele Crne Gore, u cilju organizovane zaštite, Programom zaštite i očuvanja obuhvaćeni su projekti namijenjeni očuvanju, zaštiti, valorizaciji, prezentaciji i popularizaciji kulturne baštine na teritoriji cijele države.

Uvažavajući značaj opštinskih ustanova kulture u procesu zaštite, očuvanja, valorizacije, prezentacije i popularizacije kulturne baštine, Ministarstvo kulture je i ove godine obavijestilo sve javne ustanove iz oblasti kulturne baštine, da prijedlogom projekata učestvuju u kreiranju Programa zaštite i očuvanja.

Programom zaštite i očuvanja obuhvaćeni su projekti, koje su dostavile opštinske javne ustanove koje vrše muzejsku, bibliotečku i arhivsku djelatnost, a imaju za cilj zaštitu, očuvanje, valorizaciju i prezentaciju kulturnih dobara, kao i projekti nacionalnih javnih ustanova i organa državne uprave iz oblasti kulturne baštine, koji se odnose na zaštitu, očuvanje i valorizaciju kulturnih dobara, zbirki, fondova od nacionalnog značaja, kao i unaprjeđenje uslova za primjenu zakona iz oblasti kulturne baštine .

Zakonom o zaštiti kulturnih dobara, član 128, propisano je da se sredstva za realizaciju projekata predviđenih godišnjim programom zaštite i očuvanja kulturnih dobara obezbjeđuju iz sredstava opštih prihoda Budžeta Crne Gore i namjenskih sredstava od rente za očuvanje kulturnih dobara. Međutim, kako namjenska sredstva od rente za očuvanje kulturnih dobara, u skladu sa članom 125 Zakona o zaštiti kulturnih dobara, još uvijek nijesu uređena poreskim zakonima, Program zaštite i očuvanja će se finansirati iz budžetskih sredstava Ministarstva kulture za 2013. godinu, program 1381 - Kulturna baština, sa pozicija: 4147 - Konsultantske usluge, projekti i studije, 4313 - Transferi institucijama kulture i sporta i 4416 - Izdaci za investiciono održavanje. Programom za 2013. godinu podržani su projekti iz oblasti konzervatorske, muzejske, bibliotečke, arhivske i kinotečke djelatnosti, a koje će realizovati nacionalne i lokalne javne ustanove i organi državne uprave iz oblasti kulturne baštine, u ukupnom iznosu od 913,844.36 €

5

II ISTRAŽIVANJA

Konzervatorska i arheološka istraživanja

Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, obuhvaćeno je četiri projekata, od kojih je jedan višegodišnji.

1. Naziv projekta: „Putevi kontinuiteta“ A. Istraživanje praistorijskih lokaliteta B. Istraživanje antičkih lokaliteta C. Istraživanje ranosrednjevjekovnih i srednjevjekovnih utvrđenja od VI – XV vijeka

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodni muzej Crne Gore Subjekti saradnje: Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore i Uprava za zaštitu kulturnih dobara Rok: Petogodišnji projekat: 2012 - 2016

Potrebna sredstva: 522.630,00 € Potrebna sredstva u 2013. godini: 160.000,00 € Obrazloženje: Nastavak višegodišnjeg projekta, započet Programom zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2012. godinu. Cilj projekta je da se petogodišnjim istraživanjima prikupi dovoljno informacija koje bi bile osnov za definisanje kontinuiranog života i naseljavanja na teritoriji centralne Crne Gore od najstarije praistorije do danas. Ciljanim istraživanjem poznatih, vrlo značajnih arheoloških nalazišta dobiće se određen broj podataka iz različitih vremenskih perioda, čime će se dati veliki doprinos daljim naučnim, arheološkim i konzervatorskim istraživanjima, kao i zaštiti kulturnih dobara Crne Gore. Publikovanjem, prezentovanjem i dostupnošću građe, stručnoj i široj javnosti biće, u velikoj mjeri, razriješene određene nepoznanice iz kulturno-istorijske prošlosti Crne Gore. Projekat „Putevi kontinuiteta“ ima za cilj animaciju i angažovanje većeg broja stručnjaka iz oblasti arheologije i konzervacije, a na osnovu publikovanih rezultata i stručnjaka iz drugih oblasti (istorija, istorija umjetnosti, etnologija, fizička antropologija ...). Jedan od glavnih ciljeva je prikupljanje artefakata za obogaćivanje muzejskog fonda za kvalitetnu stalnu muzejsku postavku Arheološkog muzeja Crne Gore.

Projekat je znacajan iz vise razloga : • Obuhvata u jednom turnusu istraživanje centralnog dijela Crne Gore u kojem je

najveća koncentracija neistraženih lokaliteta. • Revalorizacija i revitalizacija jednog broja kulturnih dobara od nacionalnog značaja. • Dobijanje velikog broja podataka iz kulturne prošlosti Crne Gore. • Izrada stručnih publikacija.

6

Istraživanja u okviru projekta ”Putevi kontinuiteta”u 2013. godini podrzumijevaju oko 220 radnih dana na terenu:

A. ISTRAŽIVANJE PRAISTORIJSKIH LOKALITETA Crvena Stijena - Druga sezona istraživanja u okviru ovog projekta Predviđeno 30 dana Iskopavanja na Crvenoj Stijeni su vršena pod rukovodstvom Alojza Benca i Đura Baslera, od 1955. do 1964. godine. Ovaj rad je pominjan u brojnim člancima i veoma značajoj monografiji (Basler 1975. god.), zahvaljujući kojima je Crvena Stijena postala poznata u arheološkom svijetu. Tokom 40 godina, od tog značajnog istraživanja, desila su se mnoga dostignuća u geologiji, arheologiji, palezoologiji i paleobotanici, koja su otvorila put ka velikim novim mogućnostima otkrivanja novih informacija sa arheoloških nalazišta. Ove nove mogućnosti, kada se primijene na iskopavanje toliko kompletnog i dugog kontinuiteta kakav posjeduje Crvena Stijena, bez sumnje će pomoći razumijevanju mnogih otvorenih problema iz arheoloških perioda paleolita, ranoholocena i početaka neoilita. Nova reviziona istraživanja su započeta 2004 godine. u saradnji sa Univerzitetom iz Mičigena. Rezultati novih istraživanja su publikovana u poznatom časopisu Eurasian Prehistory 2009 godine. Za pretpostaviti je da će istreživanja Crvene Stijene trajati više decenija. Istrazivanje 2 (dva) praistorijska tumula na području Danilovgrada Predviđeno 30 dana Na prostoru opštine Danilovgrad registrovan je veliki broj tumula, a naročitito na prostoru Frutak i Skadarski basen. S obzirom na stepen istraženosti ove vrste najbrojnijih i ujedno najugroženijih spomenika sahranjivanja u praistoriji od eneolita do dolaska Rimljana, očekuje se da će istraživanja u 2013. godini dati za rezultat veći broj pokretnih arheoloških nalaza.

B. ISTRAŽIVANJE ANTIČKIH LOKALITETA Antička sjeverna nekropola na Duklji od I– IV - Druga sezona istraživanja u okviru ovog projekta Predviđeno 30 dana Istraživanja su pokazala da se radi o sjevernoj nekropoli antičkog grada. Pošto ovaj prostor nije dovoljno istražen neophodno je sprovesti istraživanja na što je moguće širem prostoru. Dobijeni rezultati će svakako dati novu dimenziju prošlosti Duklje i služiće u svrhu kompariranja podataka sa nekropolom iz Riječana, a naročito sa rezultatima jugoistočne i sjeverozapadne nekropole Duklje.

C. ISTRAŽIVANJE RANOSREDNJEVJEKOVNIH I SREDNJEVJEKOVNIH UTVRĐENJA OD VI - XV VIJEKA

Srednjevjekovni grad Svač - Druga sezona istraživanja u okviru ovog projekta i početak sveobuhvatnih konzervatorskih radova. Predviđeno 90 dana Svač, kao jedan od najpoznatijih srednjevjekovnih gradova u Crnoj Gori, prije istraživanja vršenih u 2012. godini, samo je jednom istraživan, i to 1985 godine, kada su sprovedena sondažna iskopavanja i fokusirala su se na nekoliko tačaka u gradu. U 2013. godini planiran

7

je nastavak sistematskih istraživanja iz 2012. godine i početak konzervatorskih radova na otkrivenim arhitektonskim ostacima većeg broja objekata u okviru lokaliteta. Đuteza Previđeno 40 dana Brdo Đuteza sa fortifikacionim sklopom iz 4 -2. vijeka prije nove ere i ranovizantisjkom fazom sa potkovičastim kulama, od kojih je jedna, flankirana uz jugoistočni zid prilično velikih dimenzija, veoma je važan aspekt u razumjevanju defanzivnog sklopa Dukljanske episkopije do provale avarskih populacija na početku 7. vijeka. Takođe, treba pretpostaviti da je ovdje jedno od utvrđenih mjesta u periodu od 9-11. vijeka. Grad ima svoju ilirsku fazu, na kojoj je sagrađen, i koja će arheološkim istraživanjima takođe dati odgovore na mnoga pitanja o vremenu pred totalni krah ilirske države nakon potpisivanja kapitulacije u Skadru 168. pne. Potrebno je postaviti nekoliko sondi uz potkovičaste kule; istražiti unutrašnjost velike kule i sagledati njen odnos (sa spoljnim ulazom) prema cijelom sklopu, tj. razdvojiti graditeljske faze. Postavljanjem sonde u unutrašnjosti svakako bi se došlo do otkrivanja cijelog crkvenog objekta i drugih pomoćnih objekata. Takođe, potrebnoje napraviti detaljno snimanje fortifikacije, arheologiju arhitekture.

2. Naziv aktivnosti: Arheološka istraživanja u Risnu Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Centar za konzervaciju i arheologiju Subjekt saradnje: Univerzitet u Varšavi Potrebna sredstva: 7,500,00 €

Obrazloženje: Nastavak realizacije započetih istraživanja u Risnu i akvatorijumu Risanskog zaliva.

3. Naziv aktivnosti: Rekognosciranje crnogorskoh podmorja

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Centar za konzervaciju i arheologiju Subjekt saradnje: RPM Nautical Fondation i Regionalni centar za obuku ronilaca, podvodno razminiranje, pružanje pomoći, spašavanjde i kontrola na moru Potrebna sredstva: 5,000,00 €

Obrazloženje: Projekat predstavlja nastavak saradnje između bivšeg Regionalnig zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kotoru, RPM Nautical Fondation i Regionalnog centra za obuku ronilaca, podvodna razminiranja, pružanje pomoći, spašavanje i kontrolu na moru .

4. Naziv aktivnosti: Bibliografsko istraživanje

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Gradska biblioteka i čitaonica Herceg Novi Potrebna sredstva: 3.000,00 €

Obrazloženje: Bibliografsko istraživanje za potrebe Zavičajne biblioteke Zbirke Boke kotorske fondova Nacionalne biblioteke Crne Gore "Đurđe Crnojević" i Narodne biblioteke Srbije

8

III VALORIZACIJA I REVALORIZACIJA

Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, za potrebe izrade elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti, koncipirana su četiri kompleksna projekta, kroz koje će se izvršiti revalorizacija nepokretnih kulturnih dobara i valorizacija nepokretnih i nematerijalnih dobara na teritoriji cijele države i dva projekta namijenjena valorizaciji televizijskih fondova emisija o kulturnoj baštini nastalih u periodu od 1969. do 1989. godine. Imajući u vidu da je Uprava za zaštitu kulturnih dobara, organ državne upave koji obavlja stručne i sa njima povezane upravne poslove na zaštiti i očuvanju kulturnih dobara, među kojima su, u skladu sa Zakonom o zaštiti kulturnih dobara, mnogi poslovi oročeni kratkim vremenskim rokovima, a uvažavajući nedovoljan broj stručnog kadra za realizaciju istih, Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu planirano je angažovanja stručnog kadra i izvan Uprave za zaštitu kulturnih dobara.

1. Naziv aktivnosti: Revalorizacija kulturnih dobara - Izrada elaborata o revalorizaciji kulturne vrijednosti nepokretnih kulturnih dobara i spomen-obilježja koja imaju status kulturno dobro

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Uprava za zaštitu kulturnih dobara

Subjekt saradnje: Lokalne samouprave i institucije iz oblasti kulturne baštine Potrebna sredstva: 350.000,00 € Obrazloženje: Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, posebna pažnja posvećena je poslovima koji se odnose na revalorizaciju kulturnih dobara i valorizaciju kulturne baštine Crne Gore. Naime, u skladu sa zakonskim rokom, obaveza Uprave za zaštitu kulturnih dobara je da do 21. avgusta 2013. godine, izvrši revalorizaciju kulturnih dobara na teritoriji Crne Gore. Projekat podrazumijeva nastavak započetkog postupka Revalorizacije, koji je u 2012. godini podrazumijevao revalorizaciju teritorije Opštine Podgorica. Izrada Elaborata o revalorizaciji nepokretnih kulturnih dobara, podrazumijeva kompleksan istraživački rad, angažovanje velikog broja stručnog kadra, različitih profila kao i obrazovanje stručnih timova, u skladu sa Zakonom.

2. Naziv aktivnosti: Zaštita arhitekture XX vijeka Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Uprava za zaštitu kulturnih dobara

Subjekt saradnje: Arhitekonski fakultet Potrebna sredstva: 10.000,00 € Obrazloženje: Projekat podrazumijeva nastavak započetkog postupka u 2012. godini. Na teritoriji Crne Gore nalaze se značajana arhitektonska ostvarenja, nastala u XX vijeku, a koja do sada nijesu valorizovana i zakonom zaštićena. Cijeneći njihov značaj, neophodno je sprovesti postupak utvrđivanja kulturne vrijednosti, koji podrazumijeva kompleksan istraživački rad, angažovanje velikog broja stručnog kadra i obrazovanje stručnih timova, u skladu sa Zakonom.

9

3. Naziv aktivnosti: Izrada elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti nematerijalnih dobara


Subjekt saradnje: Lokalne samouprave i institucije iz oblasti kulturne baštine Potrebna sredstva: 15.000,00 € Obrazloženje: Projekat podrazumijeva nastavak započetkog postupka u 2012. godini, tokom kojeg je izvršeno rekognosciranje nematerijalne kulturne baštine na teritoriji cijele države. Ovim projektom je u skladu sa Zakonom o zaštiti kulturnih dobara, planirana izrada elaborata o utvrđivanju kulturne vrijednosti evidentiranih namterijalnih dobara na teritoriji cijele države.

4. Naziv aktivnosti: Revalorizacija, evidentiranje i valorizacija pokretnih kulturnih dobara


Subjekt saradnje: Lokalne samouprave i institucije iz oblasti kulturne baštine Potrebna sredstva: 25.000,00 € Obrazloženje: Projekat podrazumijeva sprovođenje postupka revalorizacije pokreetnih kulturnih dobara, kao i evidentiranje i valorizaciju drugih pokretnih dobara za koja se pretpostavlja da posjeduju kutlurnu vrijednost. Revalorizacija, evidentiranje i valorizacija pokretnih kulturnih dobara

5. Naziv aktivnosti: : Zaštita i revitalizacija filmskog fonda o kulturnoj baštini Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Radio televizija Crne Gore Subjekt saradnje: Nije prepoznat Potrebna sredstva: 5,000,00 €

Obrazloženje: Presnimavanje na savremene video formate filmskog fonda iz produkcije Televizije Titograd (Televizije Crne Gore) i medijska prezentacija vrijedne nematerijalne kulturne baštine. Zbog ugroženosti najstarijeg i najvrijednijeg fonda emisija zabilježenih na filmskoj traci 16 mm i nemogućnosti da se u RTCG pregleda, restaurira i presnimi na digitalne formate oko 600 sati dokumentarnog programa, koji podrazumijeva obradu, revitalizaciju i izradu kopija filmskih zapisa na nove formate, uz trajno čuvanje originalnih traka u Crnogorskoj kinoteci.

6. Naziv aktivnosti: Zaštita i revitalizacija dokumentarnih emisija o kulturnoj baštini Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Radio televizija Crne Gore Subjekt saradnje: Nije prepoznat Potrebna sredstva: 5,600,00 €

10

Obrazloženje: Zbog ugroženosti najstarijeg i najvrijednijeg fonda, presnimavanje na savremene video formate sa kvadropleksa iz produkcije Televizije Titograd (Televizije Crne Gore) i medijska prezentacija vrijedne nematerijalne kulturne baštine, koji podrazumijeva obradu, revitalizaciju i izradu kopija na nove formate, uz trajno čuvanje originalnih traka u Crnogorskoj kinoteci.

IV INTEGRALNA ZAŠTITA Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, obuhvaćeno je dva projekta iz oblasti integralne zaštite.

1. Naziv aktivnosti: Izrada studije zaštite Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Uprava za zaštitu kulturnih dobara Subjekt saradnje: Lokalne samouprave i institucije iz oblasti kulturne baštine Potrebna sredstva: 10,000,00 €

Obrazloženje: Izradom studije zaštite obezbjediće se adekvatna kulturne baštine u obuhvatu opštine za koju bude rađena, kao integralnog dijela urbanog razvoja, na način kojim se poštuje njihov integritet i status i dosljedno sprovodi režim i mjere zaštite, propisane Zakonom o zaštiti kulturnih dobara.

2. Naziv aktivnosti: Sufinansiranje izrade menadžment planova

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Ministarstvo kulture, Uprava za zaštitu kulturnih dobara i institucije iz oblasti kulturne baštine Subjekt saradnje: Lokalne samouprave i institucije iz oblasti kulturne baštine Potrebna sredstva: 20,000,00 €

Obrazloženje: Menadžement planovima se definišu valorizacija, zaštita i promovisanje kulturnih vrijednosti, utvrđuje dugoročna strategija obnove i upravljanja zaštićenom kulturno-istorijskom cjelinom i određuju smjernice za njeno ostvarivanje, kroz realizaciju opštih ciljeva zaštite i posebne programske aktivnosti, kao i dinamika, mehanizmi i nosioci realizacije planiranih aktivnosti i način vršenja monitoringa ostvarivanja.

V KONZERVATORSKI PROJEKTI I SPROVOĐENJE KONZERVATORSKIH MJERA

Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, obuhvaćeno je deset projekta.

11

1. Naziv aktivnosti: Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na ikonama sa ikonostasa iz crkve Sv. Jovana Bogoslova, Svrčak, Morinj Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Centar za konzervaciju i arheologiju, Područno odjeljenje Kotor Potrebna sredstva: 3,400,00 €

Obrazloženje: Ikone iz crkve Sv. Jovana Bogoslova, Svrčak, Morinj se više od 30 godina nalaze u prostorijama Palate Drago. Neophodno je sprovesti konzervatorske mjere radi vraćanja ikona u Crkvu.

2. Naziv aktivnosti: Konzervacija ikona iz Kulturno – istorijske zbirke JU Muzeji i

galerije Podgorice Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Muzeji i galerije Podgorica Potrebna sredstva: 1,600,00 €

Obrazloženje: Kulturno - istorijska zbirka JU Muzeji i galerije Podgorice čuva i izlaže eksponate iz perioda srednjovjekovne istorije Podgorice. Između ostalih predmeta u zbirci se nalazi i 21 ikona rađena na drvetu i limu, koje potiču iz vremena između XVI i XIX vijeka. Ikone već duži vremenski period nisu bile konzervatorski tretirane a nakon pregleda svih predmeta iz pomenute zbirke postavilo se kao neophodan zadatak što hitnija konzervacija ikona.

3. Naziv aktivnosti: Izrada konzervatorskog projekta za sprovođenje konzervatorskih

mjera na muzejskim predmetima Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Pomorski muzej Crne Gore Subjekt saradnje: Narodni muzej Crne Gore, restauratorska radionica Potrebna sredstva: 1,500,00 €

Obrazloženje: Izrada konzervatorskog projekta za sprovođenje konzervatorskih mjera na svilenoj zastavi "Bokeljske mornarice", Sekreteru i na modelu parobroda "Kralj Aleksandar I"

4. Naziv aktivnosti: Izrada konzervatoskog projekta i primjena konzervatorskih mjera na Rimskom mostu na Moštanici Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore Potrebna sredstva: 35,000,00€

Obrazloženje: Cijeneći značaj kulturnog dobra Rimski most na Moštanici, te loše stanje u kojem se isto nalazi, ući će se u proceduru izrade Konzervatorskog projekta, što će za krajnji cilj imati sprovođenje konzervatorskih mjera na pomenutom kulturnom dobru.

5. Naziv aktivnosti: Izrada konzervatorskog projekta crkve Sv. Đorđa u Blizni, Piperi

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Muzeji i galerije Podgorica Potrebna sredstva: 5,000,00€

12

Obrazloženje: Zbog lošeg stanja Crkve sv. Đorđa u Blizni, Piperi, ovogodišnjim Programom počeće konzervatorski tretman ovog kulturnog dobra.

6. Naziv aktivnosti: Sprovođenje konzervatorskih mjera na skulpturama Četiri

godišnja doba u porti kuće Đukanovića Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore Potrebna sredstva: 3,110,00€

Obrazloženje: NVO "Cetinje moj grad" pokrenulo je inicijativu sprovođenja konzervatorskih mjera na skulpturama Četiri godišnja doba u porti kuće Đukanovića, čiji je realizator Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore.

7. Naziv aktivnosti: Konzervacija i restauracija tri paleotipa iz Zbirke stara i rijetka

knjiga Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Nacionalna biblioteka Crne Gore "Đurđe Crnojević" Subjekt saradnje: Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore Potrebna sredstva: 3,500,00 €

Obrazloženje: Projekat podrazumijeva konzervatorsko-restauratorski tretman tri paleotipa iz venecijanske štamparije Božidara Vukovića Podgoričanina: Služabnik (1554), Oktoih petoglasnik (1560) i Triod posni (1561)

8. Naziv aktivnosti: Konzervacija muzejskih predmeta

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: OJU Muzeji Kotor Potrebna sredstva: 1,170,00 €

Obrazloženje: Ovaj projekat podrazumijeva sprovođenje konzervatorskih mjera na predmetima pomorske zbirke Muzeja grada Perasta.

9. Naziv aktivnosti: Realizacija konzervatorskog projekta na utvrđenju Medun Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Muzeji i galerije Podgorica Potrebna sredstva: 10,000,00 €

Obrazloženje: Ovim projektom predviđena je realizacija III faza radova na sprovođenju konzervatorskih mjera u skladu sa konzervatorskim projektom.

10. Naziv aktivnosti: Izrada konzervatorskog projekta Pašine kuće Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU "Centar za kulturu Ulcinj" Potrebna sredstva: 12,000,00 €

Obrazloženje: Ovim projektom predviđena ja izrada konzervatorskog projekta za kulturno dobro Pašina kuća u Ulcinju na osnovu kojega će se sprovesti konzervatorske mjere.

13

VI EDUKACIJA, DOEDUKACIJA STRUČNOG KADRA

Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, obuhvaćeno je sedam projekta koje će sprovesti institucije za potrebe edukacije i doedukacije stručnog kadra.

1. Naziv aktivnosti: Osposobljavanje bibliotekara za rad u COBISS-u 3 Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Narodna biblioteka "Radoslav Ljumović" Subjekt saradnje: Nacionalna biblioteka Crne Gore "Đurđe Crnojević" Potrebna sredstva: 509,00 €

Obrazloženje: Za informaciono društvo koje podržava razvoj zasnovan na znanju, bibliotečko - informacioni sistema predstavlja izuzetno značajnu infrastrukturu. COBISS je referentni model sistema koji predstavlja platformu nacionalnih bibliotečkio-informacionih sistema povezanih u regionalnu vezu COBISS.Net. CNB "Đurše Crnojević" tokom 2013. godine organizuje kurs Upotreba programske opreme i fond, namijenjenog bibliotekarima koji su stekli licencu za rad u COBISS-u.

2. Naziv aktivnosti: Doedukacija postojećeg stručnog kadra u Narodnoj biblioteci

„Mirko Srzentić“ Ulcinj Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodna biblioteka "Mirko Srzentić" Ulcinj Potrebna sredstva: 2,500,00 €

Obrazloženje: Stručni kadar zaposlen u Narodnoj biblioteci u Ulcinju je kvalifikovan za obavljanje bibliotečke djelatnosti, ali zbog teške financijske situacije, nije u mogućnosti da učestvuje na seminarima, radionicama ili drugim specijalističkim kursevima. Ovim projektom bi se stvorila mogućnost za doedukaciju postojećeg kadra, koja je neophodna, ako se teži da biblioteke u Crnoj Gori idu u korak sa vremenom.

3. Naziv aktivnosti: Edukacija i doedukacija stručnog kadra u oblasti zaštite kulturne baštine Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Nacionalna biblioteka Crne Gore "Đurđe Crnojević" Potrebna sredstva: 3,000,00 €

Obrazloženje: Edukacija kadra Nacionalne biblioteke, vršiće se kroz seminare, konferencije, kurseve, i to: Kurs o Upotrebi programske opreme COBISS3/Katalogizacija namijenjen obrazovanju bibliotekara;. Edukacija u primjeni COBISS3 - katalogizacija, obavezujuća, jer od 2014. godine sve biblioteke u COBISS.net sistemu prelaze na novi softver.

4. Naziv aktivnosti: Doedukacija postojećeg stručnog kadra

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodna biblioteka i čitaonica "Ivo Vučković" Bar Subjekt saradnje: Nacionalna biblioteka Crne Gore "Đurđe Crnojević"

14

Potrebna sredstva: 2,000,00 € Obrazloženje: Za poslove zaštite, ali i korišćenja bibliotečkih fondova je u savremenoj bibliotečkoj djelatnosti, nužno korišćenje savremene tehnologije, umrežavanje i dostupnost on-line. Standardni sistem koji omogućava ovu funkciju biblioteka je Cobiss3, program za katalogizaciju. Za njegovu potpunu primjenu je neophodna obuka bibliotekara i polaganje ispita za dobijanje licence, u konkretnom slučaju osam bibliotekara bi prošli obuku i dobili licence. Osam zaposlenih lica biblioteke će pohađati kurs Cobiss3/Katalogizacija, nakon čega će polagati ispit za dobijanje licence za samostalno kreiranje kataloških zapisa u obradi građe.

5. Naziv aktivnosti: Doedukacija stručnih kadrova na postdiplomskim magistarskim

akademskim studijama iz kulturne antropologije Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodni muzej Crne Gore Potrebna sredstva: 4,000,00 €

Obrazloženje: Doedukacija četiri stručnjaka Narodnog muzeja (dva konzervatora – restauratora za zaštitu muzejskog materijala, dokumentarisata za istraživački i muzeološki aspekt i kustos istraživač za istraživačko-komunikacioni segment muzejske djelatnosti) i dobijanje joint degree diplome (prihvatanje u EU bez nostrifikacije), sa mogućnošću nastavka rada i obrazovanja na doktorskim studijama, omogućiće usvajanje novih, savremenih, evropskih metodologija multidisciplinarnih antropoloških istraživanja i osavremenjivanje crnogorske muzejske djelatnosti.

6. Naziv aktivnosti: Doedukacija kadrova u Državnom arhivu i kod stvaralaca i

imalaca arhivske građe Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Državni arhiv Potrebna sredstva: 5,000,00 €

Obrazloženje: Organizovanje stručnih savjetovanja na pojedine teme iz arhivske struke za kadrove u Državnom arhivu i kod stvaralaca i imalaca arhivske građe i učešće kadrova iz Arhiva na stručnim savjetovanjima i školama za arhiviste koja organizuju arhivi i udruženja arhivskih radnika iz zemaljau okruženju.

7. Naziv aktivnosti: Doedukacija stručnog kadra Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodna biblioteka „Stevan Samardžić“, Pljevlja Subjekt saradnje: Nacionalna biblioteka Crne Gore "Đurđe Crnojević" Potrebna sredstva: 2,000,00 €

Obrazloženje: Obuka za novu generaciju programske opreme COBISS 3 koja je razvijena na osnovu postojeće tehnologije

15

VII POPULARIZACIJA I PREZENTACIJA KULTURNE BAŠTINE

Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, obuhvaćen je 13 projekat u okviru kojih će se organizovati nacionalne i međunarodne manifestacije, prirediti i izdati publikacije, održati okrugli stolovi, prirediti izložbe i sl.

1. Naziv aktivnosti: Obilježavanje 145 godina postojanja biblioteke "Njegoš" Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Gradska biblioteka i čitaonica "Njegoš" Potrebna sredstva: 1,000,00 €

Obrazloženje: 4. februara 2013. godine navršava se 145 godina postojanja cetinjske čitaonice i biblioteke. Planirano je da se napravi: tematska izložba o istorisjkom putu, razvoju, funkcionisanju i značaju biblioteke; štamoanje kataloga sa osnovnim informacijama i aktivnostima biblioteke; predavanja na temu "Biblioteka danas"

2. Naziv aktivnosti: Časopis "Glas" - za kulturu i umjetnost u DIASY formatu

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Biblioteka za slijepe Potrebna sredstva: 8,076,36 €

Obrazloženje: Biblioteka za slijepe već dvije godine izdaje časopis za kulturu i umjetnost, koji izlazi jednom mjesečno u DAISY formatu. Časopis je u dosadašnjam periodu obavljao nezmajenjivu ulogu - da čitaocima oštećenog vida u dostupnom formatu obezbijedi pristup informacijama od opšteg značaja u oblasti kulture i umjestnosti kod nas i u svijetu.

3. Naziv aktivnosti: Diplomatija u izbjeglištvu - Iz diplomatskog arhiva kralja Nikole i crnogorskeih vlada u egzilu 1916-1921 Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Istorijski institut Crne Gore Potrebna sredstva: 15,000,00 €

Obrazloženje: U arhivu spoljnih poslova Francuske nalazi se, pored ostalog i fond arhivske građe nastao u vrijeme boravka kralja Nikole i crnogorskih vlada u Francuskoj, i njihovog boravka najprije u Bordou a zatim u Neiju kod Pariza. Projekat podrazumijeva prevođenje nekoliko stotina sačuvanih dokumenata nastalih kao rezultata prepiske crnogorskih zvaničnika s najznačajnijim političkim ličnostima na početku druge decenije XX vijeka.

4. Naziv aktivnosti: Digitalizacija zavičajne zbirke Narodne Biblioteke u Bijelom Polju

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Centar za djelatnosti kulture "V.B.Strunjo" Bijelo Polje Potrebna sredstva: 6,000,00 €

Obrazloženje: Digitalizacijom bibliotečke građe, postiže se zaštita i očuvanje bibliotečkog fonda, ali i njegova dostupnost široj javnosti. Za navedeni postupak, neophdoni su određeni tehnički uslovi, oprema, edukacija kadra i drugo. Stručna služba Biblioteke je u početnoj fazi projekta odredila prioritete, i to digitalizacija: Bjelopoljskih novina koje su izlazile od 1976. do 2004., časopisa Komuna koji je izlazio šezdesetih godina 20 vijeka i Polje, koji je

16

izlazio do 1997. do 2007. godine, kao i zbirke fotografija Staro Bijelo Polje, plakata i pozivnica.

5. Naziv aktivnosti: Publikovanje fototipskih izdanja knjige "Stari Bar", autora Đurđa Boškovića Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodna biblioteka i čitaonica "Ivo Vučković" Bar Potrebna sredstva: 4,000,00 €

Obrazloženje: Riječ je o nastavku projekta iz prošle godine, odnosno publikovanju digitalizovane knjige „Stari Bar“, koja predstavlja značajnu bibliografsku jedinicu za razvoj crnogorske kulturne baštine uopšte. Objavljivanjem fototipskog izdanja ove značajne publikacije, omogućiće se dostupnost svim zainteresovanim korisnicima, ali i pomoći u procesu obnavljanja bibliotečkog fonda ove narodne biblioteke.

6. Naziv aktivnosti: Prevodilačko izdavački projekat za knjigu Elementi arheološke konzervacije Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodni muzej Crne Gore Potrebna sredstva: 10,000,00 € Obrazloženje: The Elements of Arheological Conservation - Elementi arheološke konzervacije, autora Janey M. Cronyn, predstavlja rijedak, izvanredan i neophodan konzervatorski priručnik za šire govorno područije kome pripadamo.

7. Naziv aktivnosti: Digitalizacija 5000 strana, knjiga značajnih za istoriju kulture Crne Gore Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Nacionalna biblioteka "Đurđe Crnojević" Potrebna sredstva: 8,000,00 €

Obrazloženje: Projekat podrazumijeva zaštitu originalnih knjiga i obezbjeđivanje i poboljšavanje pristupa sadržaju knjiga i drugih dokumenata, koji se odnose na dinastiju Petrović-Njegoš. Dakle, digitalizovaće se djela kralja Nikole I i djela Petra II Petrovića Njegoša. Digitalizacija bibliotečke građe omogućava: zaštitu originalnih dokumenata; obezbjeđivanje i poboljšavanje pristupa znanju sadržanom u različitim vrstama bibliotečke građe; unapređivanju naučno-istraživačkog rada i kreativno predstavljanje vrijedne crnogorske kulturne baštine, književnih djela autora iz dinastije Petrović, najširem krugu korisnika.

8. Naziv aktivnosti: Izložba "Dobrotska čipka" Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: OJU "Muzeji" Kotor Potrebna sredstva: 600,00 €

Obrazloženje: U saradnji sa Nadom Radović, prezentovala bi se izložba jedinstvenih primjeraka stare dobrotske čipke.

9. Naziv aktivnosti: Izložba "Ženska oglavlja"

17

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: OJU "Muzeji" Kotor Potrebna sredstva: 600,00 €

Obrazloženje: U saradnji sa etnografskim, barskim i ulcinjskim muzejem izložba bi podrazumijevala prezentaciju oglavlja svih konfesija u Crnoj Gori.

10. Naziv aktivnosti: Izložba "Bitve, mandraći i tiraduri u Boki kotorskoj"

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Pomorski muzej Crne Gore Potrebna sredstva: 2,000,00 €

Obrazloženje: Svakim danom sve više nestaje identitet prostora koji se zove obala, more, barka, brod. Realizacija navedene izložbe, podrazumijeva terensko istraživanje elemenata iz pomorske tradicije Boke, izradu fotodokumentacije, inventarisanje elemenata nematerijalne i materijalne tradicije, kroz intervjue sa građanima, nosiocima tradicije. Krajnji rezultat istraživanja i obrade sakupljene dokumentacije, bio bi prezentovan kroz muzejsku izložbu, štampanje pratećeg kataloga i tekstova za mjesečni časopis “Jedra Boke”. Cilj Projekta je dokumentovanje dijela kulturne baštine koja nestaje, koji je vezan za pomorsko privređivanje i način života.

11. Naziv aktivnosti: Monografija Sveta Vučenovća „Graditeljstvo Kotora“

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Sekretarijat za zaštitu prirodne i kulturne baštine Potrebna sredstva: 2,500,00 €

Obrazloženje: Projekat podrazumijeva štampanje knjige „Graditeljstvo Kotora“ koja doprinosi valorizaciji graditeljske baštine, ali i promociji Kotora UNESCO Svjetske baštine

12. Naziv aktivnosti: Aktivnosti na inteziviranju aktivnosti pripreme stalne postavke Istorijskog muzeja Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodni muzej Crne Gore Potrebna sredstva: 15,000,00 €

Obrazloženje: Stalna postavka Istorijskog muzeja, predstavlja muzejsku prezentaciju istorijskih procesa u Crnoj Gori, od paleolita do danas, kroz muzejski, arhivski, bibliotečki i multimedijalni sadržaj. U trenutnoj, završnoj fazi projekta, neophodna je nabavka i instalacija opreme za multimedijalnu prezentaciju, osvjetljenje i video nadzor. Navedeno bi pomoglo u poslu valorizacije i prezentacije kulturnih dobara koja se nalaze u Narodnom muzeju, kao i u poboljšanju turističke ponude Prijestonice i Crne Gore.

13. Naziv aktivnosti: Vodič kroz Zavičajni muzej Bijelo Polje Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU za djelatnosti kulture "V.B.Strunjo" Bijelo Polje Potrebna sredstva: 2.100,00 €

Obrazloženje: Kako su muzeji su, shodno zakonu, dužani da u roku od dvije godine, nakon otvaranja stalne muzejske izložbe, objavi katalog, navedena publikacija je stručna publikacija o izloženim muzejskim predmetima iz arheološke, etnografske, istorijske,

18

numizmatičke i umjetničke muzejske zbirke Zavičajnog muzeja, kojim je predstavljena kulturna baština Bijelog Polja. Muzej će objavljivanjem ovako značajne publikacije, omogućiti široj javnosti da se na adekvatan način upozna sa veoma bogatim kulturno-istorijskim nasljedjem bjelopoljskog kraja.

VIII OTKUP MUZEJSKIH PREDMETA, KNJIGA, FILMSKE GRAĐE ZA POPUNJAVANJE KINOTEČKOG FONDA I MUZEJSKIH I BIBLIOTEČKIH ZBIRKI

Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, obuhvaćeno je sedam projekata u okviru kojih će se vršiti popunjavanje i obogaćivanje fondova pokretnim kulturnim dobrima. Kao preduslov sklopio ugovora za realizaciju projekata koji podrazumijevaju otkup muzejskih predmeta neophodno je da realizatori projekta najkasnie do kraja I kvartala, dostave Ministarstvu petogodišnji Program otkupa u skladu sa zakonom.

1. Naziv aktivnosti: Otkup muzejskih predmeta na teritoriji Opštine Rožaje

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Muzej "Ganića kula" Rožaje Potrebna sredstva: 2,000,00 €

Obrazloženje: Projektom je planirana nabavka muzejskih predmeta značajnih za hronološko opredjeljenje razvoja kultura na teritoriji opštine Rožaje, u cilju adekvatne naučne valorizacije kulturno-istorijske prošlosti.

2. Naziv aktivnosti: Otkup Muzejskih Predmeta

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Polimski muzej Berane Potrebna sredstva: 5.000,00 €

Obrazloženje: Kako muzej raspolaže sa nekompletnim narodnim nošnjama sa prostora višenacionalne sredine neophodno je kupiti kompletne ili nedostajuće djelove narodnih nošnji. Naravno treba kompletirati i medalje, odlikovanja i nešto starijeg naoružanja.

3. Naziv aktivnosti: Otkup popunjavanje zbirku Prirodnjačkog muzeja Crne Gore Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Prirodnjački muzej Crne Gore Potrebna sredstva: 2,000,00 €

Obrazloženje: Otkup pet prepariranih ptica za obogaćivanje zbirke ptica i za popunjavanje stalne postavke u Tološima

4. Naziv aktivnosti: Izrada novih filmskih kopija za fond Crnogorske kinoteke

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Crnogorska kinoteka

19

Potrebna sredstva: 35,000,00 € Obrazloženje: U skladu sa osnovnim djelatnostima Crnogorske kinoteke, neophodno je nastaviti aktivnosti na popunjavanju našeg filmskog fonda. Autori Veljo Stojanović, Nikola Niša Jovićević, Predrag Golubović, Aleksandar Ilić, Zdravko Velimirović i dr, realizovali su neke od filmova koji pripadaju evropskoj, jugoslovenskoj i crnogorskoj filmskoj baštini. U referentnoj filmskoj laboratoriji, od postojećih negativa biće izrađene nove pozitiv kopije, što će pomoći u očuvanju ovih filmova i učiniti ih prisutnim i u sredini iz koje su njihovi autori potekli, u koju su se vraćali i kojom su se bavili u nekim od svojih najpoznatijih djela.

5. Naziv aktivnosti: Otkup muzejskih predmeta

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodni muzej Crne Gore Potrebna sredstva: 40,000,00 €

Obrazloženje: Zakon o muzejskoj djelatnosti obavezuje svaki muzej da utvrdi Program sakupljanja muzejskog materijala, na period od pet godina, na osnovu kojeg se vrši obnavljanje ili popunjavanje muzejskog fonda. Na navedenoj aktivnosti počiva održivost muzejskih fondova, i posebno je značajna aktivnost matičnih muzeja, kakav je Narodni muzej, koji kroz svoj ukupni muzejski fond, sprovodi zaštitu, očuvanje, valorizaciju i prezentaciju arheološkog, etnografskog, istorijskog i istorijske kulturne baštine Crne Gore.

6. Naziv aktivnosti: Izrada novih filmskih kopija za fond Crnogorske kinoteke

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodni muzej Crne Gore Potrebna sredstva: 40,000,00 €

Obrazloženje: U skladu sa osnovnom djelatnošću Narodnog muzeja, neophodno je nastaviti aktivnosti na popunjavanju muzejskog fonda i kompletiranju muzejskih zbirki.

7. Naziv aktivnosti: Otkup muzejskog materijala

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Centar za kulturu Nikšić Potrebna sredstva: 3,000,00 €

Obrazloženje: Popuna muzejskih zbirki sa predmetima sa terena koji su slabije zastupljeni, a prijeti im poptpuno nestajanje i propadanje.

IX TEHIČKO-TEHNOLOŠKO OSAVREMENJAVANJE Programom zaštite i očuvanja za 2013. godinu, planirana su 11 projekata u okviru kojih će se, odgovorajućom opremom poboljšati uslovi za zaštitu, očuvanje i prezentaciju kulturnih dobara. Realizatori projekata koji predviđaju izradu elektornske baze podataka i njihovo povezivanje sa Informacionim centrom Narodnog muzeja Grne Gore dužni su da prije sklapanja ugovora o realizaciji istih, u skladu sa propisima iz muzejske djelatnosti, izvrše reviziju

20

muzejskog materijala i muzejske dokumentacije, urade Izvještaj o reviziji, zaključe postojeću muzejsku dokumentaciju koja je vođena po starim propisima i otpočne postupak sprovođenja muzejske dokumentacije, u skladu sa novim propisima.

1. Naziv aktivnosti: Opremanje prostora za najmlađe korisnike biblioteke "Njegoš"

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Gradska biblioteka i čitaonica "Njegoš" Potrebna sredstva: 1,500,00 €

Obrazloženje: Član 8 Zakona o bibliotečkoj djelatnosti obavezuje da svaka biblioteka obezbijedi dječije odjeljenje sa posebnim i izdvojenim fondom, čitaonicom i opremom, uključujući informacionu tehnologiju i druge medije prilagođene djeci.

2. Naziv aktivnosti: Opremanje konzervatorsko-restauratorske radionice Narodne biblioteke "Radoslav Ljumović" Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Narodna biblioteka "Radoslav Ljumović" Potrebna sredstva: 1,000,00 €

Obrazloženje:. Cilj projekta je da se obezbijede uslovi za zaštitu kompletne knjižne bibliotečke građe u Biblioteci.

3. Naziv aktivnosti: Tehnološka nadogradnja Informacionog i sigurnosnog sistema Narodnog muzeja Crne Gore Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Narodni muzej Crne Gore Potrebna sredstva: 15.000,00 €

Obrazloženje: Shodno Zakonu o muzejskoj djelatnosti i Odluci o organizovanju Narodnog muzeja Crne Gore, ova ustanova, pored ostalog, obavlja i poslove Muzejskog informacionog centra. Za funkcionisanje Centra, obradu ukupnog fonda Narodnog, uspostavljanje koordinacije na nivou svih muzeja u Crnoj Gori, neophodna je nabavka dodatne opreme (četiri konfiguracije za operatere, dva mini servera, četiri skenera, dva digitalna aparata, adekvatnu opremu za protok podataka i umrežavanje), obuka, instaliranje sistema i drugo, a sve u cilju kako bi se odgovorilo savremenim potrebama korisnika.

4. Naziv aktivnosti: Nabavka foto opreme za potrebe dokumentovanja i prezentacije

kulturne baštine Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Zavičajnu muzej Bar Potrebna sredstva: 790 €

Obrazloženje: Shodno propisima iz oblasti muzejske djelatnostil, muzej je dužan da vodi muzejsku dokumentaciju, pa pored ostalih vrsta i fotodokumentaciju. Izrada fotodokumentacije je nužna i obavezna za postupak stručne obrade muzejskih predmeta, njihove zaštite, očuvanja, vrednovanja i prezentacije. Za formiranje i ažuriranje muzejske dokumentacije, neophodna je, pored ostale, i oprema za fotodokumentaciju.

21

5. Naziv aktivnosti: Obezbjedjenje zgrade muzeja sa video nadzorom i alarmnim on-line sistemom Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Muzej "Ganića kula" Rožaje Potrebna sredstva: 1,899,00 €

Obrazloženje: Projektom se predvidja nabavka i postavljanje video nadzora u zgradi Muzeja, radi obezbjedjenja objekta i zaštite kulturnih dobara sa kojima raspolaže Ustanova.

6. Naziv aktivnosti: Elektronska obrada muzejskog Materijala

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Centar za kulturu Tivat Potrebna sredstva: 2,000,00 €

Obrazloženje: U skladu sa Zakonom o muzejskoj djelatnosti,a radi lakše obrade podataka i komunikacije sa Matičnim muzejem ,potrebno je obezbijediti: kompjuter,štampač,kao i tehničku opremu radi savremenog načina obrade podataka .umjetničke,etnografske i arheološke zbirke

7. Naziv aktivnosti: Tehničko osavremenjavanje arheološkog odjeljenja u JU “Muzeji,

galerija i biblioteka” Budva Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU "Muzeji, galerije i biblioteka" Budva Potrebna sredstva: 1,500,00 € Obrazloženje: U arheloškom odjeljenju JU ''Muzeji, galerija i biblioteka'' Budva neophodno je upotpuniti i osavremeniti postojeću tehničku opremu u smislu nabavke: računar-desktop, skener, štampač, GPS.

8. Naziv aktivnosti: Kreiranje softvera za obradu muzejskih predmeta i umrežavanje sa centralnim sistemom Narodnog muzeja Crne Gore Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU "Muzeji, galerije i biblioteka" Budva Potrebna sredstva: 2,000,00 €

Obrazloženje: Radi standardizovane obrade podataka o muzejskom materijalu i koordinacije sa Muzejskim informacionim centrom Narodnog muzeja, potrebno je instaliranje jedinstvenog programa za vođenje muzejske dokumentacije NMCG DATA, koji podrazumijeva odgovarajuću tehničku podršku: računar, štampač i skener. Sistematizacija ukupnog muzejskog meterijala, od savremenog umjetničkog sadržaja, istorijskog i arheološki sadržaja, u potpunosti bi omogućila zaštitu i očuvanje pokretne kulturne baštine budvanske regije.

9. Naziv aktivnosti: Nabavka opreme i softvera za skeniranje i pohranjivanje arhivske

građe Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Državni arhiv Potrebna sredstva: 10,000,00 €

22

Obrazloženje: Izvršiće se nabavka odgovarajuće opreme (skeneri i računari) kao i softvera za skeniranje i atestirano i sigurno pohranjivanje i čuvanje skenirane arhivske građe.

10. Naziv aktivnosti: Tehničko - tehnoiloško osavremenjavanje i edukacija, doedukacija stručnog kadra Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: JU Centar za kulturu Nikšić Potrebna sredstva: 3,000,00 €

Obrazloženje:Projekat podrazumijeva kupovinu kompjutera i uvođenje interneta za čitaonicu Narodne biblioteke "Njegoš", te upotrebu programske opreme COBISS/3.

11. Naziv aktivnosti: Nabavka i instalacija aplikativnog softvera NMCG DATA

Nosilac posla: Ministarstvo kulture Realizator: Zavičajni muzej i umjetnička galerija Herceg Novi Potrebna sredstva: 1,890,00 €

Obrazloženje: Projekat će obezbijediti standardizovanje obrade muzejskog materijala i ujednačeno vođenje baze podataka u elektronskoj formi

X REZIME Uvažavajući činjenicu da je visok nivo realizovanih projekata u 2012. godini, ocijenjen kao dobar model u načinu finansiranja zaštite i očuvanja kulturnih dobara, jer je konceptom, u odnosu na raspoloživa sredstva uticao na unaprjeđenje uslova i stanja zaštite kulturne baštine, kao i podatak da su brojna materijalna i nematerijalna dobra u lošem stanju, a mnoga nijesu istražena, valorizovana i stavljena pod režim zaštite, Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara će, kroz realizaciju 59 projekta u 2013. godini, obezbijediti mogućnost sveobouhvatnom tretiranju kulturnih dobara na teritoriji cijele države, a širenjem saznanja o značaju i vrijednosti kulturnih dobara, bez obzira da li su od međunarodnog, nacionalnog ili lokalnog značaja, shodno svojoj namjeni, služiti kulturnim, naučnim i edukativnim potreba pojedinca i društva.

23

X TABELA – PREGLED AKTIVNOSTI PO OPŠTINAMA

Opština Institucija Projekat Oblast Opredijeljena

sredstva od Ministarstva

Participacija korisnika

Andrijevica Bar Zavičajni muzej

Kulturnog centra Bar

Nabavka foto opreme za potrebe dokumentovanja i prezentacije kulturne baštine

Tehičko-tehnološko osavremenjavanje

790.00 € 0.00 €


čitaonica "Ivo Vučković" Bar

Doedukacija postojećeg stručnog kadra

Edukacija, doedukacija stručnog kadra

2,000.00 € 1,000.00 €

Publikovanje fototipskih izdanja knjige "Stari Bar", autora Đurđa Boškovića

Popularizacija i prezentacija kulturne

baštine

4,000.00 € 1,000.00 €

Berane Polimski muzej Berane

Otkup muzejskih predmeta Otkup muzejskih predmeta, knjiga, filmske

građe za popunjavanje kinotečkog fonda i

muzejskih i bibliotečkih zbirki

5,000.00 € 0.00 €

Bijelo Polje JU za djelatnosti kulture

"V.B.Strunjo" Bijelo Polje

Muzejski vodič kroz Zavičajni muzej Bijelo Polje


baštine

2,100.00 € 0.00 €

Digitalizacija zavičajne zbirke Narodne Biblioteke u Bijelom Polju


baštine

6,000.00 € 0.00 €

Budva JU "Muzeji, galerije i biblioteka"

Budva

Tehničko osavremenjavanje arheološkog odjeljenja u JU “Muzeji, galerija i biblioteka” Budva


1,500.00 € 0.00 €

Kreiranje softvera za obradu muzejskih predmeta i umrežavanje sa centralnim


2,000.00 € 0.00 €

24

sistemom Narodnog muzeja Crne Gore

Ministarstvo culture

Sufinansiranje izrade menadžment planova

Integralna zaštita 20,000.00 € 0.00 €

Cetinje Centar za konzervaciju i


Arheološka istraživanja u Risnu Istraživanja 7,500.00 € 15,000.00 € Sufinansiranje sprovođenja konzervatorskih mjera na skulpturama Četiri godišnja doba u porti kuće Đukanovića

Konzervatorski projekti i sprovođenje

konzervatorskih mjera

3,110.00 € 0.00 €

Izrada konzervatoskog projekta i primjena konzervatorskih mjera na Rimskom mostu na Moštanici



35,000.00 € 0.00 €

Rekognosciranje crnogorskog podmorja

Istraživanja 5,000.00 € 595,000.00 €

Izrada konzervatorskog projekta i sprovođenje konzervatorskih mjera na ikonama sa ikonostasa iz crkve Sv. Jovana Bogoslova, Svrčak, Morinj



3,400.00 € 1,260.00 €


Putevi kontinuiteta 2013 Istraživanja 160,000.00 € 0.00 € Tehnološka nadogradnja Informacionog i sigurnosnog sistema Narodnog muzeja Crne Gore


15,000.00 € 0.00 €

Finalizovanje trajne postavke Istorijskog muzeja


baštine

15,000.00 € 0.00 €

Prevodilačko izdavački projekat stručne publikacije - Elementi arheološke konzervacije


baštine

10,000.00 € 0.00 €

Otkup muzejskih predmeta Otkup muzejskih predmeta, knjiga, filmske

40,000.00 € 0.00 €

25



Doedukacija stručnih kadrova na postdiplomskim magistarskim akademskim studijama iz kulturne antropologije


4,000.00 € 0.00 €

Državni arhiv Doedukacija kadrova u Državnom arhivu i kod stvaralaca i imalaca arhivske građe


5,000.00 € 5,000.00 €

Nabavka opreme i softvera za skeniranje i pohranjivanje arhivske građe


10,000.00 € 8,000.00 €

Nacionalna biblioteka Crne

Gore "Đurđe Crnojević"

Digitalizacija 5000 strana, knjiga značajnih za istoriju kulture Crne Gore


baštine

8,000.00 € 0.00 €

Edukacija i doedukacija stručnog kadra u oblasti zaštite kulturne baštine


3,000.00 € 0.00 €

Konzervacija i restauracija tri paleotipa iz Zbirke stara i rijetka knjiga



3,500.00 € 0.00 €

Uprava za zaštitu kulturnih dobara

Revalorizacija nepokretnih kulturnih dobara i spomen-obilježja koji imaju status nepokretno kulturno dobro - izrada elaborata

Valorizacija i revalorizacija 350,000.00 €

Valorizacija objekata arhitekture XX vijeka


Revalorizacija, evidentiranje i Valorizacija i revalorizacija 25,000.00 €

26

valorizacija pokretnih kulturnih dobara Valorizacija evidentiranih nematerijalnih dobara na teritoriji Crne Gore - izrada elaborata


Izrada studija zaštite kulturnih dobara opštine

Integralna zaštita 10,000.00 €

JU Gradska biblioteka i

čitaonica "Njegoš"

Obilježavanje 145 godina postojanja biblioteke "Njegoš"


baštine

1,000.00 € 500.00 €

Opremanje prostora za najmlađe korisnike biblioteke "Njegoš"


1,500.00 € 1,000.00 €

Herceg Novi JU Gradska biblioteka i

čitaonica Herceg Novi

Bibliografsko istraživanje za potrebe Zavičajne biblioteke Zbirke Boke kotorske fondova Nacionalne biblioteke Crne Gore "Đurđe Crnojević" i Narodne biblioteke Srbije (Beograd)

Istraživanje 3,000.00 € 4,000.00 €

Zavičajni muzej i Umjetnička

galerija "Josip-Bepo Benković"

Nabavka i instalacija aplikativnog softvera NMCG DATA


1,890.00 € 0.00 €

Kotor Pomorski muzej Crne Gore

Izrada konzervatorskog projekta za sprovođenje konzervatorskih mjera na svilenoj zastavi "Bokejlske mornarice", Sekreteru i na modelu parobroda "Kralj Aleksandar I"



1,500.00 € 0.00 €

Izložba "Bitve, mandraći i tiraduri u Boki kotorskoj"


baštine

2,000.00 € 1,000.00 €

27

OJU Muzeji Kotor Izložba "Dobrotska čipka" Popularizacija i prezentacija kulturne

baštine

600.00 € 400.00 €

Izložba "Ženska oglavlja" Popularizacija i prezentacija kulturne

baštine

600.00 € 400.00 €

Konzervacija predmeta pomorske zbirke Muzeja grada Perasta


konzervatorskih mjer

1,170.00 € 0.00 €

Sekretarijat za zaštitu prirodne i kulturne baštine

Monografija Sveta Vučenovća „Graditeljstvo Kotora“


baštine

2,500.00 €

Nikšić Centar za kulturu – Zavičajni muzej

Otkup muzejskog materijala Otkup muzejskih predmeta, knjiga, filmske



3,000.00 € 0.00 €

Tehničko - tehnoiloško osavremenjavanje i edukacija stručnog kadra

Edukacija, doedukacija stručnog kadra / Tehičko-

tehnološko osavremenjavanje

3,000.00 € 0.00 €

Plav Pljevlja Narodna

biblioteka „Stevan Samardžić“

Doedukacija stručnog kadra Edukacija, doedukacija stručnog kadra

2,000.00 € 500.00 €

Plužine Podgorica JU Narodna

biblioteka “Radosav Ljumović”

Opremanje konzervatorsko-restauratorske radionice Narodne biblioteke "Radoslav Ljumović"


1,000.00 € 200.00 €

Osposobljavanje bibliotekara za Edukacija, doedukacija 509.00 € 211.00 €

28

rad u COBISS-u 3 stručnog kadra JU Muzeji i Galerije

Podgorica Konzervacija ikona iz Kulturno – istorijske zbirke JU Muzeji i galerije Podgorice



1,600.00 € 1,200.00 €

Sanacija crkve Sv. Đorđa u Blizni, Piperi



5,000.00 € 0.00 €

Sanaciono-konzervatorski radovi na Medunu – III faza radova



10,000.00 € 22,000.00 €

Biblioteka za slijepe

Časopis "Glas" - za kulturu i umjetnost u DIASY formatu


baštine

8,076.36 € 4,263.00 €

Istorijski institut Crne Gore

Diplomatija u izbjeglištvu - Iz diplomatskog arhiva kralja Nikole i crnogorskeih vlada u egzilu 1916-1921


baštine

15,000.00 € 15,000.00 €

RTCG Integralna zaštita, tehničko-tehnološko osavremenjavanje – presnimavanje na savremene video formate sa kvadropleksa iz produkcije Televizije Titograd (Televizije Crne Gore) i medijska prezentacija vrijedne nematerijalne kulturne baštine.

Valorizacija i revalorizacija 5,600.00 € 1,400.00 €

Integralna zaštita, tehničko-tehnološko osavremenjavanje – presnimavanje na savremene video formate filmskog fonda iz produkcije Televizije Titograd (Televizije Crne Gore) i medijska prezentacija vrijedne

Valorizacija i revalorizacija 5,000.00 € 2,040.00 €

29

nematerijalne kulturne baštine

Prirodnjački muzej Crne Gore

Otkup za zbirku Prirodnjačkog muzeja Crne Gore

Otkup muzejskih predmeta, knjiga, filmske



2,000.00 € 0.00 €

Crnogorska kinoteka

Izrada novih filmskih kopija za fond Crnogorske kinoteke




35,000.00 € 0.00 €

Rožaje Muzej "Ganića Kula" Rožaje

Otkup muzejskih predmeta na teritoriji Opštine Rožaje




2,000.00 € 0.00 €

Obezbjeđenje zgrade muzeja sa video nadzorom i alarmnim on-line sistemom


1,899.00 € 0.00 €

Tivat JU Centar za kulturu Tivat

Elektronska obrada muzejskog Materijala


2,000.00 € 2,000.00 €

Ulcinj JU "Centar za kulturu Ulcinj"

Izrada konzervatorskog projekta Pašine kuće



12,000.00 € 7,000.00 €

Narodna biblioteka "Mirko

Doedukacija postojećeg stručnog kadra u Narodnoj biblioteci


2,500.00 € 500.00 €

30

Srzentić" Ulcinj „Mirko Srzentić“ Šavnik Žabljak

UKUPNO 30 59 913,844.36 € 77,874.00 €

Documents

Izvjestaj o Inplementaciji Programa Zastite i Ocuvanja Kulturnih Dobara Za 2012 Godinu Ministarstvo Kulture Crne Gore 10 Januar 2013 Vlada Crne Gore 5 Sjednica