J1þ þ³ûýþÌûÿþ þÃþÊþ þ þèþãHJ21Hþ þ¸û EþîþàþËGþ û þ¸þç'/ F ...ifej.sanru.ac.ir/article-1-113-fa.pdf · J1þ þ³ûýþÌûÿþ þÃþÊþ þ þèþãHJ21Hþ

12................................................................................................1392پاییز و زمستان / شماره دوم/ هاي ایران سال اولشناسی جنگلبوم

شناسی در باغ گیاهسه گونه بلوط بومی زاگرس برگ هسطح ویژهمقایسملی ایران

3نژادو مریم حسنی2، مهدي پورهاشمی1پریسا پناهی

چکیدهاسـت شناختیبومهاي ترین شاخصجمله مهماز) نسبت سطح برگ به وزن خشک آن(برگ هسطح ویژ

مقدار این شاخص به شرایط محیطی و . استسازگانبومهتودزيل انرژي وتبادهدهندکلی نشانبه طورکه در این پژوهش سعی شد تأثیر . هاي جنگلی داردنوسانات زیادي در تودهوابسته بوده وعملکرد درونی گیاه

براي ایـن منظـور . و همچنین سن برگ بر این شاخص بررسی شوددرخت موقعیت قرار گرفتن برگ در تاج ـ ، مــازودار)Quercus brantii(هــاي زاگــرس شــامل بــرودار بلــوط جنگــل بــومی ه ســه گونـ

)Q. infectoria (ول و وي)Q. libani ( شناسی ملی ایـران کاشـته زاگرس باغ گیاهمجموعۀدر هاستسالکههاي زبرین تاج، برگههاي نوري از نیمبرگ. درخت گزینش شدپنجابتدا از هر گونه . اند، انتخاب شدندشدههـاي سـاله و بـرگ هاي یکترین برگ کامل روي شاخههاي جوان از جوانزیرین تاج، برگهاي از نیمسایه

وزن تـر و . آوري شـد نمونه جمـع 30از هر نوع برگ، . گیري شدندنمونههامسن از اولین برگ در بن شاخهآون، وزن خشـک آنهـا نیـز در هـا برگگیري شد و پس از خشک کردن ها در آزمایشگاه اندازهسطح برگ

نـوري، هـاي بـرگ هنتایج نشان داد کـه سـطح ویـژ . و سپس مقایسات آماري الزم انجام شددست آمدهبههمچنین سطح ویـژ .دارند) P>001/0(داري مطالعه اختالف معنیموردهاي، جوان و مسن در سه گونسایهکه سطح دارد، درصورتی)P>001/0(داري نیمازودار اختالف آماري معههاي جوان و مسن فقط در گونبرگد و مقدار آن براي ندار)P>01/0(دار اي در هر سه گونه با یکدیگر اختالف معنیهاي نوري و سایهبرگهویژ

بـرگ را در هنتایج این پژوهش بخوبی تغییرات سطح ویژ. باشداي میهاي سایهبرگهاي نوري کمتر ازبرگو تأثیر شرایط محیطی و عملکرد درونی گیاه را بر مقدار این شاخص اثبـات ی نشان دادبررسموردهسه گون

.نمود

برگ، سطح برگ هتودزيبرگ نوري، برگ مسن، اي، برگ سایهبرگ جوان، : هاي کلیديواژه

تحقیقات جنگلها و مراتع کشوراستادیار مؤسسه-1)[email protected]: نویسنده مسوول(

ها و مراتع کشورتحقیقات جنگلمؤسسهپژوهشگراستادیار و -3و 22/6/92: تاریخ پذیرش18/11/91: تاریخ دریافت

ساريطبیعیمنابعوکشاورزيعلومدانشگاهرانیايهاجنگلیشناسبوم

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0

http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-113-fa.html

13.......................................................................................................................1392پاییز و زمستان / شماره دوم/ هاي ایران سال اولشناسی جنگلبوم

مقدمهنسبت سـطح بـرگ بـه (1برگهسطح ویژ

متر مربـع بـر وزن خشک برگ برحسب سانتیر کلیدي است که به درك بهتر یک متغی) گرم

کنـد جنگلی کمک میهايسازگانبومعملکرد )10،16،28( .

سطح برگ معرف سطحی است که توانایی جذب نور خورشید را براي انجام عمل فتوسنتز

هــاي دارد و وزن خشــک بــرگ بیــانگر هزینــهمتابولیکی است که براي ساختن برگ مصـرف

کلـی به طوربرگ هبنابراین سطح ویژ؛شودمیدر مقیـاس .بیانگر نسبت سود به هزینه اسـت

تبـادل دهنـده نشـان برگ هسطح ویژتروسیع. )18(استسازگانبومهتودزيانرژي و

کننـده و که نور تنها عامل کنتـرل ازآنجاییتأثیرگذار بر عملکرد برگ نیست، بدیهی اسـت

بـرگ هکه تغییرات زیادي در مقدار سطح ویـژ بـا ).19(هاي مختلف قابل مشاهده باشـد گونه

هاي انجام شـده، مقـدار پژوهشتوجه به نتایجاین شاخص بسیار وابسته به شرایط محیطی و ــت ــاه اسـ ــی گیـ ــرد درونـ ــین عملکـ همچنـ

هایی که معموالً گونه.)13،20،32،36،41،42(برگ آنهـا زیـاد اسـت، داراي همقدار سطح ویژ

نســـبت جـــذب نیتـــروژن بیشـــتري بـــوده، آنها در واحـد وزن بـرگ و نسـبت گازکربنیک

جذب نیتروژن آنها در واحد سطح ریشه بیشتر باشد و همچنین نسـبت فتوسـنتز آنهـا بـه می

ازاي یـک واحــد نیتــروژن بــرگ بیشــتر اســت هایی که مقدار سطح گونهاز سوي دیگر. )15(

اسـت، معمـوالً نسـبت وزن برگ آنها کمهویژ

هـا و بیشتر بوده و بـرگ آنهاخشک به وزن ترعمــر بیشــتري دارنــدآنهــا طــولهــاي هریشــ

سـطح اسـتفاده از این برعالوه. )7،8،35،37(2شاخص سـطح بـرگ هسببرگ براي محاهویژ

هاي مختلف در روشی که موسوم به روش گونهبنــابراین . ار متــداول اســتیاســت، بســ3وزنــی

ــ ــه مطالع ــن شــاخص و بررســی ههمــواره ب ایــانا ــرات آن ت نوس ــت و تغیی ــده اس ــد ش تأکی

)3،29،31( .سطح تغییرات به ي مختلفیهادر پژوهش

در شـرایط هـاي مختلـف گونـه برگ بینهویژ، نوسـانات آن در )17،22،38(محیطی یکسان

، نوسانات آن )19،30(شرایط محیطی مختلف، )18،21،25(هاي متفاوتدر درختان با ارتفاع

ــأثیر ــرگ ت ــوع ب ــر ن ــدار ب ــاخص مق ــن ش ایایـن شـاخص همچنین نوسانات و )9،11،18(

اشاره شـده اسـت، )23(در طول فصل رویشــا ــورد ام ــادي درم ــات زی ــوز ابهام ــل هن عوام

تـأثیر هتأثیرگذار بر این شاخص و میزان و نحوهـاي معموالً درختان با ارتفـاع . وجود داردآنها

بـراي بـه ) قد تا بلندقـد درختان کوتاه(مختلف کثر رساندن کـارآیی فتوسـنتزي خـود در حدا

ــل ــاهمگن، عم ــی ن ــرایط محیط ــاي ش کرده. )24،27،39(متفـاوتی دارنـد کارشـناختی تن

هاي مختلـف ساختار برگ در درختان با ارتفاعها بدلیل تفاوت گونهدر اغلب. نیز متفاوت است

در میــزان نــور دریــافتی، ســطح یــک بــرگ و بــرین زب آن در اشــکوههمچنــین ســطح ویــژ

.)11،24،40(کمتــر از اشــکوب زیــرین اســتمختلـف گیـاهی يهاگونههدر مطالعهمچنین

1- Specific leaf area 2- Leaf area index 3- Gravimetric method

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0


14.. .....................................................................................................شناسی ملی ایرانمقایسه سطح ویژه برگ سه گونه بلوط بومی زاگرس در باغ گیاه

زیستگاه مختلف در کشور هلند، 15موجود در هاي جوان کمی کمتر از برگهمقدار سطح ویژ

ــرگ ــزارش ب ــن گ ــاي مس ــد .)30(شــده رونبرگ از ابتداي تابستان تـا هافزایشی سطح ویژدر دو نیز ) انتهاي تابستان(انتهاي فصل رویش

ــ ــیهگونــــ و Abies grandisدرختــــPseudotsuga menziesii var. glauca در

تنهـا در . )23(اثبـات شـد هاي آمریکـا جنگلبــه بررســی پژوهشــی کــه داخــل کشــور

درخـت بنـه برگ هشاخص سطح ویژتغییرات)Pistacia mutica (ــل ــوج در جنگ ــاي یاس ه

مقـدار سـطح مشخص شد کـه ،استپرداختهــژ ــرگ در قســمتهوی ــاج و ب ــف ت ــاي مختل ه

با یکـدیگر تاج هاي مختلف همچنین در جهت).12(اختالف دارند

ضرورت مسأله و همچنین عدم با توجه به وجود اطالعات جامع و کافی در مورد نوسانات

در هـاي درختـی بـومی، گونهبرگهسطح ویژسـن بـرگ گونـه، این پژوهش سعی شد تأثیر

و همچنین ) هاي مسنهاي جوان و برگبرگ(ــاج ــرگ در ت ــرگ(محــل قرارگــرفتن ب هــاي ب

هاي تعدادي از بلوط) هاي نورياي و برگسایهمجموعـۀ درپـیش هحـدود دو دهـ کـه بومی

کاشته شـده شناسی ملی ایران زاگرس باغ گیاهایـن بـاغ بـا . اند، بررسـی شـود و استقرار یافته

-اتوبان تهـران هر حاشیهکتار د145مساحت و در چیتگـر ی، در مجاورت پـارك جنگلـ کرج

ها و مراتع کشور واقع تحقیقات جنگلهسسؤمشناسی ملـی ایـران شـامل گیاهباغ. شده است

هاي رویشـی مختلفـی اسـت کـه هـر مجموعهــایی همنطقــنشــان دهنــدهکــدام فیتوجغرافی

ــان ــاطق جه ــا ســایر من خاصــی از کشــور و ی

شناسـی بـا هاي گیاهتأسیس باغ.)2(باشندمیگیرد که از مهمترین اهداف مختلفی صورت می

هاي گونهتوان به نگهداري و حفاظت ازآنها میگیاهی بـومی و غیربـومی، انجـام تحقیقـات و

هاي مختلف درمورد گیاهـان، آمـوزش پژوهشافــــراد مختلــــف از قبیــــل دانشــــجویان و

سـاختن آموزان، آموزش عمومی و آشـنا دانشمردم با اهمیت گیاهان و لزوم حفاظت از آنهـا،

ــه ــی و گون ــایر ژنتیک ــت از ذخ ــاي در حفاظ همعرض انقـراض و پـژوهش در مـورد تکثیـر و

هــاي گیــاهی اشــاره نمــود گونــهپــرورشرو نیـز در راسـتاي پژوهش پـیش . )2،14،26(

شناسی ملی ایـران بـه اهداف پژوهشی باغ گیاهــد ــرا درآم ــژ . اج ــن پ ــراي ای ــزوم اج وهش ل

گیري صـحیح از بـرگ درختـان را بـراي نمونهــاخص ــا ش ــرتبط ب ــات م ــوع مطالع ــاي متن ه

بـرگ از قبیـل کارشـناختی تـن و شناختیبوموزن بـرگ، فتوسـنتز و شاخص سطح برگ، زي

و تغییـرات سـطح تبخیر و تعرق اثبات نمـوده هاي مختلف یـک جـنس گونهبرگ را درهویژ

نتیجـه گـام اولیـه بـراي در. نشان خواهـد داد انجام مطالعات آینده از قبیل بررسی تغییـرات

اي این متغیـر و همچنـین نوسـانات گونهدرونو کارشــناختی تــن هــاي مختلــف شــاخص

بـرگ مهیـا هتأثیر سطح ویژتحتشناختیبوم.خواهد شد

بـاغ هايمجموعهبندي کلی، یک تقسیمدرتوان بـه دو گـروه را میشناسی ملی ایران گیاه

جنگلـی و غیرجنگلـی تفکیــک هـاي مجموعـه ــود ــ. نم ــرس هقطع ــم زاگ ــه مه ــرین از جمل ت

ه طـی دو باشد کـ میجنگلی باغهايمجموعههـاي مختلـف گذشـته سـعی شـده گونـه هده

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



هاي زاگرس به این قطعـه چوبی و علفی جنگلکه جنس بلوط آنجاییاز. منتقل و کاشته شوند

ــب درخ هــاي زاگــرس تــی جنگــلجــنس غالــی ــه م ــه گون ــی س ــد، فراوان ــومی باش ــوط ب بل

قابل توجـه مجموعههاي زاگرس در این جنگلهـاي رو گونـه رو در پژوهش پـیش ، از ایناست

. بلوط مدنظر قرار گرفتند

هامواد و روشــژوهش در ــن پ ــهای ــاغ مجموع ــرس ب زاگ

بـا مسـاحت ) 1شـکل (شناسی ملی ایران گیاهبلـوط بـومی ر و در مورد سـه گونـه هکتا2/3

Quercus(شــامل بــرودار brantii Lind l.( ،ــازودار Q. infectoria(مـ Oliv. (ولو وي

)Q. libani Oliv. (انجام شد.

)الف(

)ب()ب(زاگرس مجموعهو ) الف(شناسی ملی ایران نقشه باغ گیاه- 1شکل

متر50

N

N

Dمتر250ow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



هر گونه ها، ابتدا از برداري از برگبراي نمونهدر انتخاب . درخت نمونه گزینش شدپنج

، )ساله20(سن بودن آنها درختان نمونه، همپوشانی تاج آنها و قرار گرفتن تاج آنها عدم همتاج . توجه قرار گرفتشکوب موردآدر یک

درختان نمونه به دو بخش زبرین و زیرین اواخر (تقسیم شد و در انتهاي فصل رویش

مربوط به هر هدرخت نموننجپاز کل ) تابستانهبرگ نوري از نیم30تصادفی به طورگونه،

زیرین تاج هاي از نیمبرگ سایه30زبرین و گیري فقط از نمونه). 6،23(آوري شدند جمعساله انجام هاي یکهاي موجود روي شاخهبرگپنجهمچنین براي هر گونه، از کل ). 23(شد

برگ مسن 30برگ جوان و 30درخت نمونه، ).6(گیري شدند نمونه

ترین برگ هاي جوان، جوانبراي برگهاي ساله و براي برگیکهکامل بر روي شاخ

ترین برگ سبز در بن شاخه مسن، قدیمیهاي برگ. )30(مدنظر قرار گرفتند

شده بالفاصله به آزمایشگاه منتقل آوريجمعزین شده و با استفاده از ترازوي دیجیتالی تو

گیري سطح آنها توسط و پس از اندازه) وزن تر(ساعت در 48مدت ه سنج، ببرگدستگاه سطح

گراد در داخل آون قرار سانتیهدرج70دماي ها خارج شدهسپس برگ. )18،30(داده شدند

دقیقه در دسیکاتور قرار 45تا 30و بمدت). وزن خشک(گرفتند و بار دیگر وزن شدند

براي اثبات هاي آماري، ابتدا لیلبراي انجام تح-ها از آزمون کولموگروفنرمال بودن داده

سطح همنظور مقایسهب.شداستفادهسمیرنوف اي و هاي سایههاي نوري با برگبرگهویژ

هاي مسن در هاي جوان با برگهمچنین برگ

tمطالعه از آزمون هاي موردهر یک از گونه

هطح ویژسواریانس هتجزیمستقل، براي هاي اي، برگسایههايبرگهاي نوري،برگ

ههاي مسن بین سه گونه از تجزیجوان و برگهمقایسبراي و) ANOVA(هطرفواریانس یک

دانکن هها از روش مقایسات چندگانمیانگینسازي وزن خشک الگوبراي).4(استفاده شد

هاي مختلفالگوبرگ و سطح برگ از استفاده شد و غیرخطیخطی رگرسیونی ساده

،اساس حداقل مربعاتو معادالت رگرسیونی برها با الگواعتبارسنجی . برازش داده شدند

تبیین،ضریبهاياستفاده از شاخصتحلیل یافته،برازشالگويمعیار انحراف

و الگوهاي ضریبtواریانس رگرسیون، آزمون نرمال ها از توزیع تبعیت توزیع مقادیر باقیمانده

شیب و (دو ضرایبهبدوهمقایس. انجام شدآمده هاي رگرسیونی بدستالگو) ضریب ثابت

داربودن اختالف آنها نیز با براي بررسی معنیمحاسبات و هکلی. انجام شدtاستفاده از آزمون

هاي آماري در محیط تجزیه و تحلیل.انجام شدSPSSو EXCELافزارهاي نرم

حثو بنتایجهاي همبستگی بین وزن خشک برگ

هاي اي، جوان و مسن با سطح برگنوري، سایهول بسیار برودار و ويهمتناظر آنها در دو گون

مازودار ضعیف یا هخوب یا خوب، اما در گوندر مواردي که ). 2شکل (متوسط بود

توجه بود، پس از ترسیم ابرها قابلهمبستگینظر و درمختلفالگوهاينقاط و برازش بهترین هاي اعتبارسنجی، گرفتن شاخص

که در تمام رگرسیونی نیز ترسیم شدالگوي

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



تحلیل رگرسیون هنتیج.خطی بودالگوموارد برآورد سطح برگ الگويبراي تعیین ساده

تفکیک نوع برگ در مطالعه بههاي موردگونهبراي tآزمونهنتیج. ارائه شده است1جدول هاي الگوبودن اختالف ضرایبدارعنیمبررسی

ارائه 2دو نیز در جدول هرگرسیونی بصورت دوبباشد طور که مشخص میهمان. شده است

ها با یکدیگر الگوچون در تمام موارد شیب خطا 05/0داري در سطح اختالف آماري معنی

دارداشتند، بنابراین الزامی به بررسی معنیعبارت دیگر به. نبودبودن اختالف ضرایب ثابت

شده هاي محاسبهتوان گفت رگرسیونمیهمچنین .مربوط به جوامع مختلفی هستند

) میانگین، بیشینه و کمینه(هاي توصیفی آمارهاي، جوان و هاي نوري، سایهبرگهسطح ویژ

3بررسی در جدول موردهمسن در سه گون.ارائه شده است

مطالعههاي موردسطح برگ گونهن ساده براي تعیین مدل برآورد تحلیل رگرسیوهنتیج-1جدول

معادلهگونهمتغیر مستقل ضریب تبیین اصالحی

Fمقدار سطح

داريمعنیاشتباه معیار

داري سطح معنیهاي مدلضریبمقدار Xثابت

وزن خشک برگ )گرم(نوري

٭٭٭٭٭٭11/2٭٭٭Y = 48.202 X + 6.97891/091/271برودار

٭٭٭٭٭٭57/1٭٭٭Y = 52.876 X + 11.97472/037/58ولوي

وزن خشک برگ )گرم(اي سایه

٭٭٭٭٭٭84/2٭٭٭Y = 39.71 X + 21.93775/034/70برودار

٭٭٭45/2ns٭٭٭Y = 136.44 X + 2.09479/057/103ولوي

وزن خشک برگ )گرم(مسن

٭٭٭٭٭06/3٭٭٭Y = 114.77 X + 6.22475/095/68مازودار

٭٭٭٭٭٭86/3٭٭٭Y = 45.92 X + 13.88886/069/165برودار

٭٭٭٭٭92/1٭٭٭Y = 95.952 X + 3.06986/040/154ولوي

وزن خشک برگ )گرم(جوان

٭٭٭٭٭٭93/1٭٭٭Y = 40.38 X + 13.23294/036/441برودار

٭٭٭٭٭٭69/1٭٭٭Y = 42.981 X + 15.04156/026/30ولوي

داريعدم معنیns، 01/0احتمال داري در سطحمعنی: ٭٭،001/0احتمال داري در سطحمعنی: ٭٭٭

tشده با استفاده از آزمون هاي رگرسیونی محاسبهالگوبودن شیب داربررسی معنی- 2جدول جدولtسباتیمحاtآزاديهدرجمقایسههاي موردمدلمتغیر مستقل

4915/1801/2ولبرودار با وي)گرم(وزن خشک برگ نوري 5286/13007/2ولبرودار با وي)گرم(اي وزن خشک برگ سایه

)گرم(وزن خشک برگ مسن 5057/9009/2ولبرودار با وي4826/13011/2ولمازودار با وي

4866/17011/2برودار با مازودار509/9009/2ولبرودار با وي)گرم(برگ جوان وزن خشک

هاي نوري، برگهواریانس سطح ویژهتجزیبرودار، هاي، جوان و مسن در سه گونسایه

اختالفنشان داد کهولمازودار و وي

بین مقادیر متغیرهاي )P>001/0(داري معنیبررسی وجود دارد موردهفوق در سه گون

.)4جدول (

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



y (brantii)= 48.202x + 6.9776R2 = 0.91

y (libani)= 52.876x + 11.974R2 = 0.72

05

101520253035404550

0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9وزن خشک برگهاي نوري (گرم)

بع )مـر

تر تیم

ساني (

وري ن

گها بر

طحس

Q. infectoria Q. brantii Q. libaniy (libani)= 136.44x + 2.0938

R2 = 0.79

y (brantii) = 39.713x + 21.937R2 = 0.75

05

1015202530354045505560

0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1وزن خشک برگهاي سایه اي (گرم)

ع)مرب

تر تیم

(ساني

یه ا سا

ايرگه

ح بسط

Q. infectoria Q. brantii Q. libani

y (brantii) = 45.92x + 13.888R2 = 0.87

y (libani) = 95.952x + 3.0685R2 = 0.86

y (infectoria) = 114.77x + 6.2242R2 = 0.75

05

101520253035404550556065

0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 1.1وزن خشک برگهاي مسن (گرم)

بع ) مر

مترانتی

(سن

مساي

رگهح ب

سط


تفکیک نوع برگ و گونهبه) متر مربعسانتی(و سطح برگ ) گرم(ارتباط بین وزن خشک برگ - 2شکل

مطالعهموردهاي، جوان و مسن در سه گونهاي نوري، سایهبرگههاي توصیفی سطح ویژآماره- 3جدول )معیار هستنداعداد داخل پرانتز انحراف(

نوع برگگونهآماره توصیفی

میانگین)متر مربع بر گرمسانتی(

بیشینه)متر مربع بر گرمسانتی(

کمینه)متر مربع بر گرمسانتی(

برودار

75/6011/7530/49) 6/5(نوري39/8662/13228/62) 5/6(ايسایه

32/7423/9320/54) 3/4(جوان47/7622/14963/40) 7/4(مسن

مازودار

4/9999/15222/71) 6/6(نوري85/12179/17608/81) 1/8(ايسایه

35/11457/16139/81) 3/6(جوان37/13456/16576/90) 6/7(مسن

ولوي

87/9967/12383/82) 2/5(نوري3/15084/17479/127) 4/9(ايسایه

22/11425/14969/84) 5/7(جوان46/11576/16749/97)8/8(مسن

y (brantii) = 40.38x + 13.232R2 = 0.94

y (libani)= 42.981x + 15.041R2 = 0.58

05

10152025303540455055

0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9وزن خشک برگهاي جوان (گرم)

بع ) مر

مترسانتی

ن (جوا

ي گها

برطح

س


Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0


19.......................................................................................................................1392پاییز و زمستان / شماره دوم/ ران سال اولهاي ایشناسی جنگلبوم

cb

a

020406080

100120140160

برودار مازودار وي ول

گونه

گ بر

ژة وی

طح س

ینانگ

میم)

گربر

ع مرب

تر ی م

سانت)

bb

a

020406080

100120140


گونه

گ بر

ژة وی

طح س

ینانگ

میم)

گربر

ع مرب

تر ی م

انت(س

a

b

c

020406080

100120140160180


گونه

گ بر

ژة وی

طح س

ینانگ

میم)

گربر

ع مرب

تر ی م

انت(س

b b

a

0

20

40

60

80

100

120


گونه

گ بر

ژة وی

طح س

ینانگ

میم)

گربر

ع مرب

تر ی م

انت(س ياهاي سایهبرگوريهاي نبرگ

هاي مسنبرگهاي جوانبرگ

مطالعهموردهاي، جوان و مسن در سه گونسایههاي نوري،برگهواریانس سطح ویژهنتایج تجزی- 4جدول داريسطح معنیFشاخص

>77/81001/0هاي نوريبرگهسطح ویژ>36/64001/0ايهاي سایهبرگهسطح ویژ>32/39001/0هاي جوانبرگهژسطح وی

>29/80001/0هاي مسنبرگهسطح ویژ

هاي سطح هاي شاخصبندي میانگینگروهاي، جوان و مسن هاي نوري، سایهبرگهویژ

ه ایار3موردمطالعه نیز در شکل هبین سه گونشود میطور که مشاهدههمان.شده است

میانگین هاي نوري و برگهمیانگین سطح ویژبرودار با دو ههاي جوان در گونبرگهسطح ویژ

داري داشته، دیگر اختالف معنیهگونکه این گونه در یک گروه مجزا طوريبه

از نظر دو شاخص . بندي شده استطبقهاي و هاي سایهبرگهمیانگین سطح ویژ

هاي مسن نیز هر سه برگهمیانگین سطح ویژ.بندي شدندبقههاي مجزا طگونه در گروه

حروف (مطالعهاي، جوان و مسن در سه گونه موردهاي نوري، سایهسطح ویژه برگهاي بندي میانگینگروه- 3شکل . باشددرصد می95طمیناندار در سطح اانگلیسی مشابه در هر شکل نشان دهنده عدم وجود اختالف معنی

).اي نشان داده شده استمیلهمعیار نیز بصورت اشتباه

هاي نوري با برگهسطح ویژهنتایج مقایسهاي مسناي و همچنین برگهاي سایهبرگ

ههاي جوان در هر یک از سه گونبا برگ. ارائه شده است5موردبررسی در جدول

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



هايرگباي و همچنینهاي سایههاي نوري با برگبرگهسطح ویژهمستقل براي مقایسtنتایج آزمون - 5جدول هاي جوان در سه گونهبا برگمسن

داريسطح معنینوع برگگونه

٭٭٭اينوري با سایهبرودار

nsجوان با مسن

٭٭اينوري با سایهمازودار

٭٭٭جوان با مسن

٭٭٭اينوري با سایهولوي

nsجوان با مسن

داريعدم معنی: nsخطا، 01/0داري در سطح معنی: ٭٭خطا،001/0طح داري در سمعنی: ٭٭٭

هشود سطح ویژطور که مشاهده میهمانول برودار و ويههاي جوان و مسن دو گونبرگ

حالیداري ندارند، دربا یکدیگر اختالف معنیهاي جوان و که مقدار این شاخص در برگ

داري آماري معنیمازودار اختالف همسن گونمازودار هدر گون. دارد05/0احتمالدر سطح

به طورهاي مسن برگهمتوسط سطح ویژدر 4/134(هاي جوان محسوسی بیشتر از برگ

. باشدمی) مترمربع بر گرمسانتی4/114برابر اي هاي نوري و سایهبرگههمچنین سطح ویژ

داردر هر سه گونه با یکدیگر اختالف معنی)001/0<P(هاي دارند و مقدار آن براي برگ

بنابراین . اي استهاي سایهنوري کمتر از برگتوان بیان نمود که محل قرار گرفتن برگ می

برگ هدر داخل تاج بر مقدار سطح ویژ.مطالعه تأثیرگذار بوده استهاي موردگونه

برگ ازهطور که اشاره شد سطح ویژهمانیرهایی است که بر برخـی جمله مهمترین متغ

گیاه مانند تبـادالت کارشناختیتنهاي فعالیتگازي، میزان مواد غذایی برگ، نرخ رشد نسبی و همچنین ظرفیت فتوسنتزي گیاه تأثیرگـذار

ــا عملکــرد گیــاه ارتبــاط ) 3،33،38(بــوده و ب

در این پژوهش مشـخص شـد . مستقیمی داردهـاي بـرگ بـین گونـه هکه اختالف سطح ویـژ

هاي مختلف تاج مختلف و همچنین در قسمتنظـر در). 3جـدول (و شاخه قابل توجه اسـت

هــاي مســتقیم داشــتن ایــن موضــوع در روشگیري شاخص سطح برگ که مبتنـی بـر اندازه

روش وزنی هستند، بسیار حائز اهمیت بـوده و هعدم توجه به آن خطاي فاحشی را در محاسب

صورتیدر. نمایدشاخص سطح برگ ایجاد میشـاخص هگیري برگ براي محاسبکه در نمونه

مت هـاي یـک قسـ سطح برگ فقـط از بـرگ شـکوب مشخص از تـاج درخـت و یـا از یـک آ

مشخص استفاده شود، با توجه به اینکه سـطح هـاي مختلـف تـاج بـا هـاي قسـمت برگهویژ

گیري یکدیگر تفاوت دارد، بسته به اینکه نمونهه اسـت، مقـدار از کدام بخش تـاج انجـام شـد بــه طــورشــده شـاخص ســطح بــرگ محاسـبه

محسوسی کمتر یا بیشتر از مقدار واقعی برآورد آمده اریب بوده نتایج بدسترواینازشود، می

با توجـه بـه ایـن ). 11(و قابل استناد نیستند هـاي مختلـف خـارجی بـه موضوع، در پژوهش

ــه ــت نمون ــراي اهمی ــرگ ب ــحیح ب ــري ص گی

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



بـرگ و نوسـانات آن در هسـطح ویـژ همحاسبهاي مختلف تاج درختـان اشـاره شـده قسمت).5،18(است

ههاي سطح ویژبندي میانگینگروهاي، جوان و مسن نشان هاي نوري، سایهبرگ

مطالعه اختالف موردهداد که بین سه گونداري وجود دارد و این اختالف در آماري معنی

هاي و سطح ویژهاي سایهبرگهسطح ویژموردهر قدري است که باعث شده هاي مسن بهبرگ

بندي شوند هاي مجزا طبقهسه گونه در گروهههرچند در مورد سطح ویژ). 3شکل (

دو هاي نوري، همچنین برگهاي جوان وبرگول در یک گروه قرار مازودار و ويهگونگیرند، اما در مجموع تأثیر گونه بر سطح میدر سه پژوهش مجزا . برگ به اثبات رسیدهویژ

علفی و هگون35برگ هشامل بررسی سطح ویژبرگ ه، بررسی سطح ویژ)38(اي درختچه

هو بررسی سطح ویژ) 22(گیاهی هگون1943برگ در یک جنگل پهندرختی هگون89برگ

نیز به ) 17(بارانی گرمسیري در کشور چین هاي مختلف برگ در گونههتغییرات سطح ویژ

اشاره شده است که همسو با نتایج پژوهش همچنین در پژوهش حاضر .رو استپیش

هاي برگهدرمجموع سطح ویژمشخص شد کهبرودار هاي، جوان و مسن در گوننوري، سایه

عبارت دیگر در به. دیگر استهونکمتر از دو گدیگر هتر از دو گونها ضخیمبرودار برگهگون

خشک آنها در واحد سطح هبوده و مقدار ماددر پژوهشی . دیگر استهبرگ بیشتر از دو گونعلفی و هگون26برگ هکه درمورد سطح ویژ

هچوبی انجام شد، کمترین مقدار براي گونEucalyptus tetrodonta)5/32متر سانتی

هو بیشترین مقدار براي گون) مربع بر گرمBromus erectus)481متر مربع بر سانتی

هاي در برخی پژوهش). 19(بدست آمد ) گرمداخلی نیز که عمدتاً با هدف برآورد شاخص

برگ هسطح برگ انجام شده است، سطح ویژکلی محاسبه به طورهاي درختی برخی گونه

بیانگر تفاوت این شاخص شده است که بخوبیعنوان به. هاي مختلف درختی استدر گونه

برگ برودار و بنه در همثال سطح ویژ2/214و 2/171ترتیب هاي یاسوج بهجنگلهو براي گون) 1(متر مربع بر گرم سانتی

در جنگل )Celtis caucasica(داغداغان متر مربع سانتی5/103سنندج، هشهري تایل

). 34(محاسبه شد بر گرمدر بخش دیگري از این پـژوهش مشـخص

مطالعـه، شد که در هر سه گونـه بلـوط مـورد ــژ ــرگهســطح وی ــاج ب ــرین ت ــاي بخــش زی ه

داري بیشتر از معنیبه طور) ايهاي سایهبرگ() هـاي نـوري بـرگ (زبرین تـاج ههاي نیمبرگبـرودار، هکـه در سـه گونـ طوريباشد، بهمی

ــازودار ــژ و ويم ــطح وی ــرگهول، س ــاي ب ه50درصـد و 22درصد، 26ترتیب ه اي بسایه

ـ درصد بیشتر از بـرگ ه هـاي نـوري متنـاظر بدلیل اصلی این امـر تفـاوت میـزان . دست آمد

باشــد کــه بــراي نــور دریــافتی از محــیط مــیمحسوسـی بیشـتر از بـه طـور هاي نوري برگ

ــرگ ــایه بـ ــاي سـ ــت هـ در ). 24،40(اي اســـق ــایی تحقی ــورد راش اروپ ــه درم مشــابهی ک

)Fagus sylvatica ( ،در کشور سوئد انجام شددرصد کمتـر از 67هاي نوري برگهسطح ویژ

مـورد در). 11(اي بدسـت آمـد هاي سایهبرگ.Pinus monticola ،Pبرگ سوزنیهسه گون

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



ponderosaوPseudotsuga menziesii var.

glaucaمشخص شد هاي آمریکا نیزدر جنگلهها، مقدار سطح ویژکه با افزایش ارتفاع شاخه

یابد، اما روند نزولی آن در سـه برگ کاهش میبررسـی ). 18(گونه بـا یکـدیگر اخـتالف دارد

ــژ ــطح ویـ ــاخص سـ ــرگ دو گونـــ هشـ هبـAbies grandisوP. menziesii var.

glauca رویشگاه مختلف در آمریکـا هشتدرقعیت تاج را بر مقدار ایـن دار مونیز تأثیر معنی

هــاي در پــژوهش). 23(شــاخص اثبــات نمــود بـرگ هداخلی نیز با بررسی تغییرات سطح ویژ

هاي یاسوج مشخص شـد درخت بنه در جنگلهـاي مختلـف که مقدار این شاخص در قسمت

هاي مختلـف تـاج بـا تاج و همچنین در جهتکـه در جهـت یکدیگر اختالف دارند، به طوري

بـرگ در منـاطق هنوبی، سطح ویژشمالی و جـ تـا 09/68ترتیـب بـین ه باالي تاج درخـت ب

ــا 6/66و 1/79 ــی و 6/76ت ــت غرب و در جه6/68تا 4/62و 6/63تا 1/55ترتیب ه شرقی ب). 12(باشد متر مربع بر گرم میسانتی

هاي برگهعالوه بر تفاوت در سطح ویژلعه، مطاهاي مورداي در بلوطنوري و سایههآمده نشان داد که فقط در گوننتایج بدست

هاي جوان و مسن با برگهمازودار سطح ویژ)P>001/0(داریکدیگر اختالف آماري معنی

دیگر تفاوت آماري وجود هدارند و در دو گوندر پژوهش مشابهی نیز با ). 5جدول (نداشت

هاي جوان و مسن برگهسطح ویژهمطالعزیستگاه مختلف 15لب در هاي گیاهی غاگونه

کل، سطح در کشور هلند مشخص شد که درطور ه ب(هاي جوان کمی کمتر برگهویژ

هاي مسن بود، از برگ) درصدچهارمتوسط

دار نبود از نظر آماري معنیاختالفولی این)30 .(

سازي ارتباط بین وزن خشک برگ الگودر م خطی ساده براي تماالگويو سطح برگ نیز

ول نتایج برودار و ويهانواع برگ در دو گونمازودار ههمراه داشت و براي گونخوبی را به

هاي مسن این ارتباط مورد برگفقط درهاي دیگري نیز در پژوهش. اهده شدمشهاي خطی ساده براي بررسی ارتباط بین الگو

دو متغیر وزن خشک برگ و سطح برگ هتود19ال براي عنوان مثبه. اندمحاسبه شده

غالب بلوط، راش و هجنگلی مختلف با گونگنجشک در کشور سوئد روابط خطی زباناي براي برآورد سطح برگ با استفاده از ساده

متغیر مستقل وزن خشک محاسبه شد که ). 11(بود 97/0تا 92/0آنها بین نتبییضریبمجموع نتایج این پژوهش بخوبی تأثیر در

ایط محیطی و عملکرد درونی گونه، شربرگ همطالعه را بر سطح ویژهاي موردبلوط

آنها نشان داد و نوسانات این شاخص را در هاي مختلف بلوط موردمطالعه و همچنین گونه

. هاي مختلف تاج درخت نشان داددر قسمتشود با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می

به هاي بعدي در صورت امکان در پژوهشبرگ، هاي سطح ویژگونهبررسی نوسانات درون

هاي مختلف و تغییرات آن در درختان با ارتفاعهاي درختی شاخص باغ همچنین سایر گونه

انجام . شناسی ملی ایران پرداخته شودگیاههاي طبیعی نیزهاي مشابه در رویشگاهپژوهش

یابی به اطالعات نتایج و دستهامکان مقایس.راهم خواهد ساختکاملتر را ف

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



شکر و قدردانیتاین پژوهش با استفاده از امکانات مالی و

هسسمؤهمچنین تجهیزات آزمایشگاهی

ها و مراتع کشور انجام شده تحقیقات جنگلوسیله از مسئولین محترم است که بدین. شودسپاسگزاري می

منابع 1. Adl, H. 2007. Estimation of leaf biomass and leaf area index of two major species in

Yasuj forests. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 15(4): 417-4262. Anonymous. 2011. National botanical garden of Iran. Publication of Research

Institute of Forests and Rangelands of Iran, Tehran, 63 pp.3. Asner, G.P., R.E. Martin, R. Tupayachi, R. Emerson, P. Martinez, F. Sinca, G.V.N.

Powell, S.J. Wright and A.E. Lugo. 2011. Taxonomy and remote sensing of leafmass per area (LMA) in humid tropical forests. Ecological Applications, 21(1): 85-98.

4. Bihamta, M.R. and M.A. Zare Chahouki. 2008. Principles of statistics for the naturalresources science. University of Tehran Press, Tehran, 300 pp. (In Persian)

5. Bouriaud, O., K. Soudani and N. Bréda. 2003. Leaf area index from litter collection:impact of specific leaf area variability within a beech stand. Canadian Journal ofRemote Sensing, 29: 371-380.

6. Calvo-Alvarado, J.C., N.G. McDowell and R.H. Waring. 2008. Allometricrelationships predicting foliar biomass and leaf area: sapwood area ratio from treeheight in five Costa Rican rain forest species. Tree Physiology, 28: 1601-1608.

7. Choong, M.F., P.W. Lucas, J.S.Y. Ong, B. Pereira, H.T.W. Tan and I.M. Turner.1992. Leaf fracture toughness and sclerophylly: their correlations and ecologicalimplications. New Phytologist, 121: 597-610.

8. Coley, P.D., J.P. Bryant and F.S. Chapin. 1985. Resource availability and plantherbivore defence Science, 230: 895-899.

9. Èermák, J. 1998. Leaf distribution in large trees and stands of the floodplain forest insouthern Moravia. Tree Physiology, 18: 727-737.

10. Ellsworth, D.S. and P.B. Reich. 1993. Canopy structure and vertical patterns ofphotosynthesis and related leaf traits in a deciduous forest. Oecologia, 96: 169-178.

11. Eriksson, H., L. Eklundh, K. Hall and A. Lindroth. 2005. Estimating LAI indeciduous forest stands. Agricultural and Forest Meteorology, 129: 27-37.

12. Fallah Chai, M.M. and M. Yusefi. 2010. Specific leaf area and content of N, P, K,and Ca in Pistacia mutica (Case Study: Yasuj forests). Journal of Sciences andTechniques in Natural Resources, 5(1): 11-22. (In Persian)

13. Gunn, S., J.F. Farrar, B.E. Collis and M. Nason. 1999. Specific leaf area in barley:individual leaves versus whole plants. New Phytologist, 143: 45-51.

14. Jalili, A. and Z. Jamzad. 2009. Strategic trial in landscape design and greenery forIran (Based on National Botanical Garden of Iran). Publication of Research Instituteof Forests and Rangelands of Iran, Tehran, 406 pp. (In Persian)

15. Lambers, H. and H. Poorter. 1992. Inherent variation in growth rate between higherplants: a search for physiological causes and ecological consequences. Advances inEcological Research, 23: 187-261.

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



16. Landsberg, J.J. and R.H. Waring. 1997. A generalized model of forest productivityusing simplified concepts of radiation-use efficiency, carbon balance andpartitioning. Forest Ecology and Management, 95: 209-228.

17. Long, W., R. Zang, B.S. Schamp and Y. Ding. 2011. Within- and among-speciesvariation in specific leaf area drive community assembly in a tropical cloud forest.Oecologia, 167(4): 1103-1113.

18. Marshall, J.D. and A.A. Monserud. 2003. Foliage height influences specific leafarea of three conifer species. Canadian Journal of Forest Research, 33: 164-170.

19. Milla, R., P.B. Reich, Ü. Niinemets and P. Castro-Diez. 2008. Environmental anddevelopmental controls on specific leaf area are little modified by leaf allometry.Functional Ecology, 22: 565-576.

20. Niinemets, Ü. 2001. Global-scale climatic controls of leaf dry mass per area,density, and thickness in trees and shrubs. Ecology, 82: 453-469.

21. Niinemets, Ü. and O. Kull. 1995. Effects of light availability and tree size on thearchitecture of assimilative surface in the canopy of Picea abies: variation in needlemorphology. Tree Physiology, 15: 307-315.

22. Niklas, K.J., E.D. Cobb, Ü. Niinemets, P.B. Reich, A. Sellin, B. Shipley and I.J.Wright. 2007. ‘Diminishing returns’ in the scaling of functional leaf traits across andwithin species groups. Proceedings of the National Academy of Sciences of theUnited States of America, 104: 8891-8896.

23. Nippert, J.B. and J.D. Marshall. 2003. Sources of variation in ecophysiologicalparameters in Douglas-fir and grand fir canopies. Tree Physiology, 23: 591-601.

24. Oberbauer, S.F. and B.R. Strain. 1986. Effects of canopy position and irradiance onthe leaf physiology and morphology of Pentaclethra macroloba (Mimosaceae).American Journal of Botany, 73: 409-416.

25. Osada, N., H. Takeda, A. Furukawa and M. Awang. 2002. Changes in shootallometry with increasing tree height in a tropical canopy species, Elateriospermumtapos. Tree Physiology, 22: 625-632.

26. Panahi, P., Z. Jamzad, M. Pourhashemi, M. Hasaninejad and M. Ehsani. 2007.Quantitative and qualitative study of Hyrcanian section of the National BotanicalGarden of Iran in support of its optimum management. Technical Report No: 5271,Research Institute of Forests and Rangelands of Iran, Tehran, 78 pp. (In Persian)

27. Pearcy, R.W. 1987. Photosynthetic gas exchange responses of Australian tropicalforest trees in canopy, gap and understory microenvironments. Functional Ecology,1: 169-178.

28. Pierce, L.L., S.W. Running and J. Walker. 1994. Regional-scale relationships of leafarea index to specific leaf area and leaf nitrogen content. Ecological Applications, 4:313-321.

29. Poorter, H. 1989. Interspecific variation in relative growth rate: On ecologicalcauses and physiological consequences. In: Lambers, H., M.L. Cambridge, H.Konings and T.L. Pons (eds.) Causes and consequences of variation in growth rateand productivity of higher plants. The Hague, Netherlands: SPB AcademicPublishing, 45-68.

30. Poorter, H. and R. De Jong. 1999. A comparison of specific leaf area, chemicalcomposition and leaf construction costs of field plants from 15 habitats differing inproductivity. New Phytologist, 143: 163-176.

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0



31. Poorter, H. and E. Garnier. 1999. Ecological significance of inherent variation inrelative growth rate. In: Pugnaire, F. and X. Valladares (eds.) Handbook offunctional plant ecology. New York, USA: Marcel Dekker, 81-120.

32. Poorter, H. and O. Nagel. 2000. The role of biomass allocation in the growthresponse of plants to different levels of light, CO2, nutrients and water: a quantitativereview. Australian Journal of Plant Physiology, 27: 595-607.

33. Poorter, H. and A. Van der Werf. 1998. Is inherent variation in RGR determined byLAR at low irradiance and by NAR at high irradiance? A review of herbaceousspecies In: Lambers, H., H. Poorter, M.M.I. Van Vuuren (eds.) Inherent variation inplant growth. Physiological mechanisms and ecological consequences. Leiden,Netherlands: Backhuys Publishers, 309-336.

34. Pourhashemi, M., S. Eskandari, M. Dehghani, T. Najafi, A. Asadi and P. Panahi.2012. Biomass and leaf area index of Celtis caucasica Wild. in Taileh urban forest,Sanandaj. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 19(4): 609-620. (In Persian)

35. Reich, P.B. 1998. Variation among plant species in leaf turnover rates andassociated traits: implications for growth at all life stages. In: Lambers, H., H.Poorter, M.M.I. Van Vuuren (eds.) Inherent variation in plant growth. Physiologicalmechanisms and ecological consequences. Leiden, Netherlands: BackhuysPublishers, 467-487.

36. Roumet, C., G. Laurent and J. Roy. 1999. Leaf structure and chemical compositionas affected by elevated CO2: genotypic responses of two perennial grasses. NewPhytologist, 143: 73-81.

37. Ryser, P. 1996. The importance of tissue density for growth and life span of leavesand roots: a comparison of five ecologically contrasting grasses. Functional Ecology10: 717-723.

38. Shipley, B. 1995. Structured interspecific determinants of specific leaf area in 34species of herbaceous angiosperms. Functional Ecology 9: 312-319.

39. Thomas, S.C. and F.A. Bazzaz. 1999. Asymptotic height as a predictor ofphotosynthetic characteristics in Malaysian rain forest trees. Ecology, 80: 1607-1622.

40. Thomas, S.C. and K. Ickes. 1995. Ontogenetic changes in leaf size in Malaysian rainforest trees. Biotropica, 27: 427-434.

41. Westoby, M., D. Warton and P.B. Reich. 2000. The time value of leaf area.American Naturalist, 155: 649-656.

42. Wuytack, T., R. Samson, K. Wuyts, S. Adriaenssens, F. Kardel and K. Verheyen.2013. Do leaf characteristics of white willow (Salix alba L.), northern red oak(Quercus rubra L.) and scots pine (Pinus sylvestris L.) respond differently toambient air pollution and other environmental stressors? Water, Air and SoilPollution 224(8), Number of article: 1635, (In Press).

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0


Iranian Forests Ecology Vol. 1, No. 2, Autumn and Winter 2013 …....................…….…………....……………….……...……………. 26

Comparison of Specific Leaf Area in Three Native Oaks of Zagros inNational Botanical Garden of Iran

Parisa Panahi1, Mahdi Pourhashemi2 and Maryam Hasaninejad3

AbstractSpecific leaf area (the ratio of leaf area to dry mass) is one of the most important

ecological variables can be viewed as the tradeoff between ecosystem mass balance andecosystem energy balance. This variable is further particularly sensitive to changes inthe external environment and in the internal functioning of the plant. In this research, westudied the effect of species and leaf position in the crown on SLA. Five sample trees ofthree oak species (Quercus brantii, Q. infectoria and Q. libani) were selected in Zagroscollection of National Botanical Garden of Iran. For each of the species selected, 30youngest fully expanded leaf (young leaf) as well as the oldest green and viable leaf(old leaf) were selected. Furthermore, 30 sun leaves and 30 shade leaves were selectedfrom the half upper parts and half lower part of the crowns, respectively. The leaveswere weighted (wet weight) and their areas were measured by leaf area meter inlaboratory. The leaf samples were then dried at 70°C for 48h and weighted again (dryweight). The SLA of all kinds of sample leaves had significant differences among oakspecies. There only were significant differences between the SLA of the young and oldleaves in Q. infectoria. Furthermore, the SLA of the sun and shade leaves showedsignificance differences in all studied species, so that the sun leaves had lower SLA thanthe shade leaves. This research proved the effect of environmental and inherent functionof oak species on SLA.

Keywords: Leaf area, Leaf biomass, Old leaf, Shade leaf, Sun leaf, Young leaf

1- Assistant Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran)Corresponding author: [email protected](

2 and 3- Assistant Professor and Researcher, Research Institute of Forests and Rangelands, TehranReceived: February 6, 2013 Accepted: August 24, 2013

Dow

nloa

ded

from

ifej

.san

ru.a

c.ir

at 8

:35

+03

30 o

n F

riday

Oct

ober

2nd

202

0


Documents

J1þ þ³ûýþÌûÿþ þÃþÊþ þ þèþãHJ21Hþ þ¸û EþîþàþËGþ û þ¸þç'/ F ...ifej.sanru.ac.ir/article-1-113-fa.pdf · J1þ þ³ûýþÌûÿþ þÃþÊþ þ þèþãHJ21Hþ