JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 1. Osoby. Odmiana podstawowych czasownikw

Tak Si [si]Nie No [no]

Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Ja Yo [jo] My nosotros [nosotras] - mskie

Ty Tu [tu] My nosotras [nosotras] - eskie

On\Ona El\Ella [el\eja] Wy - vosotros [posotros] - mskie

- Wy vosotras [posotras] - eskie

- Oni\One\Pastwo Ellos\Ellas\Ustedes [ejos\ejas\ustedes]

W jzyku hiszpaskim, w liczbie mnogiej, przy my, wy wyrniamy, czy mwimy o mczyznach (nosotros\vosotros) czy o kobietach (nosotras\vosotras). Nie ma w jzyku hiszpaskim osoby nijakiej (ono).

Odmiana czasownika by (ser) (w znaczeniu by kim\czym):Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo soy [jo soj] Nostros(-as) somos [nosotros(-as) somos]

Tu eres [tu eres] Vosotros(-as) sois [posotros(-as) sois]

El\ella es [el\eja es] Ellos(-as) son [ejos(-as) son]Np. Yo soj Konrad [Jo soj Konrad] Jestem Konrad; Nosotros somos partidarios de la Real Madrid [Nosotros somos partidarios de la Real Madrid] Jestemy kibicami Realu Madryt

Odmiana czasownika by (estar) (w znaczeniu znajdowa si):Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo estoy [jo estoj] Nosotros(-as) estamos [nosotros(-as) estamos]

Tu estas [tu estas] Vosotros(-as) estais [posotros(-as)estais]

El\ella esta [el esta] Ellos(-as) estan [ejos(-as) estan]Np. Tu estas en Lodz [Tu estas en Lodz] Jeste w odzi; Ellos estan en el estadio nacional de Varsovia [Ejos estan en el estadio nacjonal de Warsowia] Oni s na stadionie narodowym w WarszawieCzasownik estar ma cechy czasownika regularnego (I koniugacja), jednak pierwsza osoba odmienia si nieregularnie

Odmiana czasownika mie (tener)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo tengo [jo tengo] Nosotros(-as) tenemos [nosotros(-as) tenemos]

Tu tienes [tu tienes] Vosotros(-as) teneis [posotros(-as) teneis]

El\ella tiene [el\eja tiene] Ellos(-as) tienen [ejos(-as) tienen]Np. Tu tienes u gato y un gallina [Tu tienes un gato j un gajina] Masz kota i kur; Yo tengo dieciocho anos [Jo tengo djefioczo anos] Mam osiemnacie lat

Konrad Adamiak CC BY- NC

JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 2. Podstawowe zwroty, podstawowe swka. Koniugacje czasownikw w czasie teraniejszym.

Dzie dobry Buenos dias [benos dijas]Dobry wieczr Buenas tardes [benas tardes]Dobranoc Buenas noches [benas noczes]Do widzenia Adios [adijos]Cze\witaj Hola [ola]Prosz (proszc o co) Por favor [por fawor]Dzikuj Gracias [gracjas]Przykro mi lo siento [lo sjento]Jak? - Como? [komo]Co? - Que? [ke]Jak duo? Ile? - Cuanto? [kanto]Kto? - Quien? [kjen]Gdzie? - Donde? [donde]Kiedy? - Cuando? [kando]Czy? - O? [o]Pali fumar [fumar]Je comer [comer]y vivir [wiwir]

W jzyku hiszpaskim, oprcz czasownikw nieregularnych, ktre znajdziemy w prawie wszystkich jzykach, odmienia si czasowniki poprzez trzy koniugacje:

I koniugacja czasowniki zakoczone na -ar (czasownik fumar - pali)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo fumo [jo fumo] Nostros(-as) fumamos [nostros(-as) fumamos]

Tu fumas [tu fumas] Vosotros(-as) fumais [postoros(-as) fumajs]

El\Ella fuma [el\eja fuma] Ellos(-as) fuman [ejos(-as) fuman]Np. Nostros fumamos cigarrillos [nostros fumamos cijarrijos] My palimy papierosy

II koniugacja czasowniki zakoczone na -er (czasownik comer je)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo como [jo komo] Nostros(-as) comemos [nostros(-as) komemos]

Tu comes [tu komes] Vosotros(-as) comeis [posotros(-as) komejs]

El\Ella come [el\eja kome] Ellos(-as) comen [ejos(-as) komen]Np. Nosotras comemos las patatas y el pescado [Nosotras komemos las patatas j el peskado] My jemy ziemniaki i ryb

III koniugacja czasowniki zakoczone na -ir (czasownik vivir y)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo vivo [jo wiwo] Nosotros(-as) vivimos [nostros(-as) wiwimos]

Tu vives [tu wiwes] Vosotros(-as) vivis [posotros(-as) wiwis]

El\Ella vive [el\eja wiwe] Ellos(-as) viven [ejos(-as) wiwen]Np. Agata vive en d [Agata wiwe en d] Agata mieszka w odzi

Konrad Adamiak CC BY- NC

JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 3. Temat: Jedzenie. Rodzajniki, miejsce przymiotnika, akcent.

niadanie desayuno [desajuno]Obiad comida [komida]Kolacja cena [fena]

zupa la sopa [la sopa]jajko el huevo [el ewo]ryba el pescado [el peskado]miso la carne [la karne]mleko la leche [la lecze]piwo la cerveza [la ferveza]woda la agua [agua]

ziemniak la patata [la patata]pomidor - el tomate [el tomate]ogrek el pepino [el pepino]marchewka la zanahoria [la zanaorja]papryka el pimiento [el pimiento]

banan el platano [el platano]truskawka la fresa [la fresa]jabko la manzana [la manzana]gruszka la pera [la pera]ananas la pina [la pia]malina la frambuesa [la frambesa]

Rodzajniki w jzyku hiszpaskim dzielimy na okrelone (gdy mwimy o rzeczach znanych), nieokrelone (gdy mwimy o czym pierwszy raz) oraz mskie i eskie (nie ma nijakiego!)

Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Mski okrelony el los

Mski nieokrelony un -

eski okrelony la las

eski nieokrelony una -Np. un coche samochd (jakikolwiek) > el coche samochd (konkretny); una lampara lampa (jakakolwiek) -> la lampara lampa (konkretna)

Przymiotniki zazwyczaj wystpuj po rzeczownikach ktre opisuj:

un coche verde zielony samochd

Jeli wyraz koczy si na samogosk, spgosk "n" albo "s" to akcent pada na przedostatni sylabJeli wyraz koczy si na spgosk inn ni "n" albo "s" to akcent pada na ostatni sylabJesli akcent pada na inn sylab, wtedy oznaczona jest przez akcent graficzny

Konrad Adamiak CC BY- NC

JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 4. Temat: Kolory. Czas Teraniejszy Presente de Indicativo

czerwony rojo [roho]zielony verde [werde]niebieski azul [azul]ty - amarillo [amarijo]brzowy marron [maron]fioletowy violeta [wjoleta]pomaraczowy naranja [naranha]biay blanco [blanko]szary gris [gris]czarny - negro [negro]

Presente de Indicativo opisuje czynnoci i sytuacje ktre maj miejsce teraz, prawdy i czynnoci powtarzajce si oraz sytuacje i czynnoci ktre maj wydarzy si w najbliszym czasie.

Zdania twierdzce tworzy si w nastpujacy sposb:Podmiot + orzeczenie + dopenienie + okolicznik

Helena estudia derecho en Poznan.

Ellas comemos la sopa en el restaurantePrzy odmianie stosujemy koniugacje omwion w temacie nr. 2

Przeczenia tworzy si poprzez dodanie swka "no" przed orzeczeniem:Helena no estudia derecho en Poznan

Ellas no comemos la sopa en el restauranteel derecho [el derecho] prawo; estudiar [estudjar] - studiowa

W hiszpaskich pytaniach na pocztku zdania wystpuje odwrcony znak zapytania ()

Pytania tworzy si poprzez: odpowiedni intonacj (tak jak w jzyku polskim) inwersj orzeczenie przestawiamy na pocztek zdania, np. Estudia Helena en Poznan? uycie zaimkw pytajcych, takich jak co? (que?), kto? (quien?) lub ile? (cuanto?), np.

Que Helena estudia?

wiczenie 1. Przetumacz zdania na jzyk hiszpaski.

Pawe je zup. Pablo comer la sopa. [Pablo komer la sopa]Czy truskawka jest czerwona? - O la fresa es rojo? [O la fresa es roho?]Cze! Jestem Maria. - Hola! Yo soy Maria. [Ola! Jo soj Maria]On nie je kolacji. El no come la cena. [El no kome la fena]Oni maj niebieski samochd. Vosotros teneis el coche azul. [Posotros teneis el kocze azul]Tak, truskawka jest czerwona Si, la fresa es rojo. [Si, la fresa es roho]

Konrad Adamiak CC BY- NC

JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 5.1. Temat: Czas. Pretito Indefinido Czas przeszy dokonany. Wstp - Koniugacja.

teraz ahora [aora]pniej mas tarde [mas tarde]za chwil en un rato [en un rato]wkrtce pronto [pronto]dzisiaj hoy [oj]wczoraj ayer [ajer]przedwczoraj antes de ayer [antes de ajer]jutro manana [maana]pojutrze pasado manana [pasado maana]rano la manana [la maana]poudnie el mediodia [el medjodja]popoudnie/wieczr la tarde [la tarde]noc la noche [la nocze]pnoc la medianoche [la medianocze]

W jzyku hiszpaskim, oprcz czasownikw nieregularnych, ktre znajdziemy w prawie wszystkich jzykach, odmienia si czasowniki poprzez trzy koniugacje:

I koniugacja czasowniki zakoczone na -ar (czasownik amar lubi)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo ame [jo ame] Nosotros(-as) amamos [nosotros(-as) amamos]

Tu amaste [tu amaste] Vosotros(-as) amasteis [vosotros(-as) amasteis]

El\Ella amo [el\eja amo] Ellos(-as) amaron [ejos(-as) amaron]Np. Antes de ayer Tu fumaste cigarrillos [Antes de ayer tu fumaste cijarrijos] Przedwczoraj palie papierosy

II koniugacja czasowniki zakoczone na -er (czasownik beber pi )Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo bebi [jo bebi] Nosotros(-as) bebimos [nosotros(-as) bebimos]

Tu bebiste [tu bebiste] Vosotros(-as) bebisteis [vosotros(-as) bebisteis]

El\Ella bebio [el\eja bebjo] Ellos(-as) bebieron [ejos(-as) bebieron]Np. Nosotros bebimos la Coca-Cola [nosotros bebimos la Koka-Kola] My pilimy Coca-Col.

III koniugacja czasowniki zakoczone na -ir (czasownik partir dzieli/kroi)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo parti [jo parti] Nosotros(-as) partimos [nosotros(-as) partimos]

Tu partiste [tu partiste] Vosotros(-as) partisteis [vosotros(-as) paristeis]

El\Ella partio [el\eja partjo] Ellos(-as) partieron [ejos(-as) partjeron]Np. Ayer Ella partio la patata en comida [ajer eja partio la patata en komida] Ona wczoraj kroia ziemniaki na obiad

Konrad Adamiak CC BY- NC

JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 5.2. Pretito Indefinido Czas przeszy dokonany. Stosowanie, twierdzenia, pytania, przeczenia.

Uywajc Pretito Indefinido mwimy o czynnoci, ktra wydarzya si i zakoczya w przeszoci oraz nie ma zwizku z teraniejszoci.

Zdania twierdzce tworzy si w nastpujcy sposb:Podmiot + czasownik odmieniony w odpowiedniej koniugacji + dopenienieAyer tu bebiste Coca-Cola

Antes de ayer nosotros comimos la sopaOkoliczniki czasu stawiam na pocztku zdania

Przeczenia tworzy si poprzez dodanie "no" przed gwny czasownik w zdaniuAyer vosotras no bebisteis la cerveza

Antes de ayer yo no parti la patata

- Yo no ame Helena

Pytania tworzy si w nastpujcy sposb: + Podmiot + czasownik w odpowiedniej koniugacji + dopenienie + ?

Tu bebisteis la cerveza ?

Yo parti la patata ?

wiczenie 2. Przetumacz zdania z jzyka polskiego na hiszpaski i z hiszpaskiego na polski.

Wczoraj pilimy piwo w barze Ayer nosotros bebimos la cerveza en pub [ajer nosotros bebimos la ferweza en pab]Lubiam truskawki Yo ame la fresa [jo ame la fresa]

Que tu estudiaste? [ke tu estudjaste] Co ty studiowae\a?Quien comio mi el huevo y el platano? [kjen comjo mi el hewo j el platano] Kto zjad moje jajko i banana?

Nie lubiem pi wody. Lubiem pi Coca Col Yo no ame beber la agua. Yo ame beber Coca-Cola. [Jo no ame beber la agua. Jo ame beber Koka-Kola]

Konrad Adamiak CC BY- NC

JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 6.1. Temat: Czci ciaa. Futuro Imperfecto Czas przyszy. Wstp Koniugacja

gowa la cabeza [la kabeza]rka el brazo [el brazo]tuw el torso [el torso]noga la pierna [la pjerdna]wosy el pelo [el pelo]oko el ojo [el oho]ucho la oreja [la oreha]nos la nariz [la nariz]usta la boca [la boka]brzuch el vientre [el wjentre]plecy la espalda [la espalda]palec el dedo [el dedo]do la mano [la mano]kolano la rodilla [la rodija]stopa el pie [el pje]udo el muslo [el muslo]

W jzyku hiszpaskim, oprcz czasownikw nieregularnych, ktre znajdziemy w prawie wszystkich jzykach, odmienia si czasowniki poprzez trzy koniugacje:

I koniugacja czasowniki zakoczone na -ar (hablar mwi)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo hablare [jo ablare] Nosotros(-as) hablaremos [nosotros(-as) ablaremos]

Tu hablaras [tu ablaras] Vosotros(-as) hablareis [vosotros(-as) ablareis]

El\Ella hablara [el\eja ablara] Ellos(-as) hablaran [ejos(-as) ablaran]Np. Yo hablare en espanol [jo ablare en espanol] Bd mwi po hiszpasku

II koniugacja czasowniki zakoczone na -er (leer czyta)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo leere [jo leere] Nosotros(-as) leeremos [nosotros(-as) leeremos]

Tu leeras [tu leeras] Vosotros(-as) leereis [vosotros(-as) leereis]

El\Ella leera [el\eja leera] Ellos(-as) leeras [ejos(-as) leeras]Np. Tu leeras un libro [tu leeras un libro] Przeczytasz ksik

III koniugacja czasowniki zakoczone na -ir (recibir otrzyma)Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo recibire [jo refibire] Nosotros(-as) recibiremos [nosotros(-as) refibiremos]

Tu recibiras [tu refibiras] Vosotros(-as) recibireis [vosotros(-as) refibireis]

El\Ella recibira [el\eja refibira] Ellos(-as) recibiran [ejos(-as) refibiran]Np. Ella recibira un libro [Eja refibira un libro] Ona otrzyma ksik

Konrad Adamiak CC BY- NC

JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 6.2. Futuro Imperfecto Stosowanie. Twierdzenia, przeczenia, pytania.

Futuro Imperfecto uywamy, gdy mwimy o przyszoci. Czas ten odpowiada polskiemu czasowi w formie dokonanej i niedokonanej.

Zdania twierdzce tworzymy w ten sam sposb jak przy poprzednich czasach:Podmiot + odpowiednia forma czasownika + dopenienie

Pronto Tu recibiras un libro

- Tu beberas la agua

En un rato Vosotros partireis el pipino

Przeczenia konstruujemy standardowo poprzez dodanie "no" przed gwnym czasownikiemPronto Tu no recibiras un libro

- Yo no leere un libro

Pytania tworzymy tak jak w innych czasach, poprzez dodanie znakw zapytania O Tu estudiaras el derecho en Poznan ?

- Tu recibiras un libro - ?

O Tu beberas la cerveza en pub ?

wiczenie 3. Przetumacz zdania

Czy Sergio otrzyma ziemniaki? - O Sergio recibira las patatas? [O Sergio recibira las patatas]Wkrtce Anna przeczyta ksik w jzyku hiszpaskim. Pronto Anna leera un libro en espanol.[pronto Anna leera un libro en espaol]Kacper nie pokroi ziemniakw Kacper no partira las patatas [Kacper no partira las patatas]

Kilka czasownikw odmieniajcych si regularnie, o ktrych nie wspomniano powyej:

pracowa trabajar [trabajar]sucha escuchar [eskuchar]potrzebowa necesitar [nefesitar]uywa usar [usar]patrze mirar [mirar]chodzi cominar [kominar]musie deber [deber]rozumie comprender [komprender]otwiera abrir [abrir]

Omawiane powyej zagadnienia s niezbdnym minimum, ktre trzeba speni by kontynuowa nauk. Pomimo to, nie jest to nawet procent tego, ktry pozwalaby na sprawn komunikacj w jzyku hiszpaskim. Nastpne tematy naley rozpocz dopiero po dokadnym przerobieniu materiau powyej.

Konrad Adamiak CC BY- NC

JZYK HISZPASKI Podstawy gramatyczne jzyka

Lekcja 7. Temat: Szkoa. Odmiana nieregularnych czasownikw czasownik ser w czasie przeszym dokonanym i przyszym.

szkoa la escuela [la eskuela]uniwersytet la universidad [la uniwersidad]lekcja la leccion [la lekfion]klasa la clase [la klase]profesor\profesorka el profesor\la profesora [el profesor\la profesora]student\studentka el alumno\la alumna [el alumno la alumna]przedmiot szkolny la asignatura [la asignatura]tablica - la pizarra [la pizarra]krzeso la silla [la sija]biurko el pupitre [el pupitre]plecak la mochila [la moczila]zeszyt el cuaderno [el kaderno]ksika el libro [el libro]

Preterito Indefinido czas przeszy dokonanyLiczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo fui [jo fui] Nosotros(-as) fuimos [nosotros(-as) fuimos]

Tu fuiste [tu fuiste] Vosotros(-as) fuisteis [vosotros(-as) fuisteis]

El\Ella fue [el\eja fue] Ellos(-as) fueron [Ejos(-as) fueron]

Przykady:

Ayer Yo fui en la escuela en la leccion [ajer jo fui en la escuela en la lekfion] Wczoraj byem w szkole na lekcjiAntes de ayer Tu fuiste en Poznan [antes de ajer tu fuiste en poznan] Przedwczoraj bye w Poznaniu

Futuro Imperfecto czas przyszyLiczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo sere [jo sere] Nosotros(-as) seremos [nosotros(-as) seremos]

Tu seras [tu seras] Vosotros(-as) sereis [vosotros(-as) sereis]

El\ella sera [el\eja seras] Ellos(-as) seras [ejos(-as) seras]

Przykady:

Pronto Yo sere en la escuela en la leccion. Yo escuchare el profesor [pronto jo sere en la eskuela en la lekfion. Jo eskuczare el profesor] Wkrtce bd w szkole na lekcji. Bd sucha profesora.

Nosotros seremos en Varsovie en el estadio nacional [nosotros seremos en warsowje en el estadjo nacjonal] Bdziemy w Warszawie na stadionie narodowym.

Konrad Adamiak CC BY- NC