Kajeroj el la Sudo - Gazetoteko11 Naturista vivo, de Ervin Fenyvesi, kaj 12 La verda proleto, de komitato. Al æiuj, dankon pro via subteno kaj lernigo. Ni ne korespondos pri nepetitaj

Nro 73a Januaro/marto de 2007

Kajeroj el la SudoKajeroj el la SudoKajeroj el la SudoKajeroj el la SudoKajeroj el la SudoBULTENO DE HISPANA ASOCIO DE LABORISTOJ ESPERANTISTAJ

http://www.gazetotekolanti.com/kajeroj/k73.html

Æi tiu homo murdis la sekvantajn homojn:Æi tiu homo murdis la sekvantajn homojn:Æi tiu homo murdis la sekvantajn homojn:Æi tiu homo murdis la sekvantajn homojn:Æi tiu homo murdis la sekvantajn homojn:

1 Vicente Romero1 Vicente Romero1 Vicente Romero1 Vicente Romero1 Vicente Romero2 Juan García2 Juan García2 Juan García2 Juan García2 Juan García3 Esteban del Amo3 Esteban del Amo3 Esteban del Amo3 Esteban del Amo3 Esteban del Amo4 Eugene Kent 4 Eugene Kent 4 Eugene Kent 4 Eugene Kent 4 Eugene Kent BrownBrownBrownBrownBrown5 Juan Carl5 Juan Carl5 Juan Carl5 Juan Carl5 Juan Carlos Gonzálezos Gonzálezos Gonzálezos Gonzálezos González6 Vicente J6 Vicente J6 Vicente J6 Vicente J6 Vicente Javier Domínavier Domínavier Domínavier Domínavier Domínguezguezguezguezguez7 Juan Jo7 Juan Jo7 Juan Jo7 Juan Jo7 Juan José C. Vázqsé C. Vázqsé C. Vázqsé C. Vázqsé C. Vázquezuezuezuezuez8 Juan M8 Juan M8 Juan M8 Juan M8 Juan Mateos pulidateos pulidateos pulidateos pulidateos pulidooooo9 Albert9 Albert9 Albert9 Albert9 Albertooooo AlonsoAlonsoAlonsoAlonsoAlonso GóGóGóGóGómezmezmezmezmez10 Ricard10 Ricard10 Ricard10 Ricard10 Ricardo Sáenz deo Sáenz deo Sáenz deo Sáenz deo Sáenz de Ynestrillas Ynestrillas Ynestrillas Ynestrillas Ynestrillas11 Carlo11 Carlo11 Carlo11 Carlo11 Carlosssss BesteiroBesteiroBesteiroBesteiroBesteiro Pérez Pérez Pérez Pérez Pérez12 Franci12 Franci12 Franci12 Franci12 Francisco Cassco Cassco Cassco Cassco Casillas Martínillas Martínillas Martínillas Martínillas Martín13 Jesús 13 Jesús 13 Jesús 13 Jesús 13 Jesús María María María María María FreixesFreixesFreixesFreixesFreixes14 Santi14 Santi14 Santi14 Santi14 Santiago Iglesias Roago Iglesias Roago Iglesias Roago Iglesias Roago Iglesias Rodinodinodinodinodino15 Carm15 Carm15 Carm15 Carm15 Carmelo B. elo B. elo B. elo B. elo B. AlamoAlamoAlamoAlamoAlamo16 Miguel16 Miguel16 Miguel16 Miguel16 Miguel A. C A. C A. C A. C A. Cornejo Rosornejo Rosornejo Rosornejo Rosornejo Ros17 José C17 José C17 José C17 José C17 José Calvo alvo alvo alvo alvo GutiérrezGutiérrezGutiérrezGutiérrezGutiérrez18 Andrés 18 Andrés 18 Andrés 18 Andrés 18 Andrés JoséJoséJoséJoséJosé Fernández Pertierra Fernández Pertierra Fernández Pertierra Fernández Pertierra Fernández Pertierra19 Antonio L19 Antonio L19 Antonio L19 Antonio L19 Antonio Lananananancharro Reyescharro Reyescharro Reyescharro Reyescharro Reyes20 José Joaquín García Ruiz20 José Joaquín García Ruiz20 José Joaquín García Ruiz20 José Joaquín García Ruiz20 José Joaquín García Ruiz21 Jesús Gim21 Jesús Gim21 Jesús Gim21 Jesús Gim21 Jesús Gimenoenoenoenoeno Gimeno Gimeno Gimeno Gimeno Gimeno22 Juan Ignac22 Juan Ignac22 Juan Ignac22 Juan Ignac22 Juan Ignacioioioioio Calvo Guerrero Calvo Guerrero Calvo Guerrero Calvo Guerrero Calvo Guerrero23 Javier Est23 Javier Est23 Javier Est23 Javier Est23 Javier Estebanebanebanebaneban24 Ángel de l24 Ángel de l24 Ángel de l24 Ángel de l24 Ángel de la Higueraa Higueraa Higueraa Higueraa Higuera López López López López López

Paøo 2 HALE

Kajero de januaro 2007

Redaktore: Ne silentu ni .......................................... 3Pasrolas la Prezidanto ............................................ 4SAT 2006 k .............................................................. 5Tajlando: la krio de mia supliko ............................... 6La Bahaano en Hajfo .............................................. 9Flagaj milito, politiko kaj timo ................................ 10Vera Valentaite ...................................................... 14La Faraono, æapitro 19ª ......................................... 18

EnhavoNe subskribitajnartikolojn verkis laredaktoro.

Kajeroj el la Sudo

BULTENO DE HISPANA ASOCIO DE LABORISTOJ ESPERANTISTAJ (HALE)

Kovrilo: Sur nia kovrilo oni vidas foton de teroristo DeJuana Chaos, sur kiu pendas la nomoj de la homoj de limurditaj.

Pretigas la Kajeron:Provkorekto: José Pina Tuells,Redakto: Jesús de las HerasJiménez.

Prezidanto: Juan Antonio Cabezos Martínez,c/ Jabonerías, 6-3ºD,ES30 001 Murcia (Hispanio)

Vicprezidanto: Pedro Ruiz García,c/ Almenara, 17-2º B,ES30 004 Murcia (Hispanio)

Sekretario: José Pina Tuells,Av. Murcia, 7-3º A30110 Cabezo de Torres (Murcia)

Kasisto : Carmen Hernández Valdés,Avdª Marina Española, 15-3ºA30008 Murcia.

Redaktoro: Jesuo de las Heras,Apartado 4461ES30080 MURCIA

ISSN 1697-6460

Monsendo de kotizoj kaj abonoj al novakonto nº 2043-0138-14-090002040-3 Senaldona kosto. La abono kostas 10 eýrojn.Kvitancon oni ricevos.

Kajeroj el la Sudo regule interþanøas kun:

1 Esperanto, redaktata de Stano Maræek,2 Boletín, de Manuel Pankorbo,3 Monato, de Stefan Maul,4 Juna Amiko, de Geza Kuruez,5 SAT-Amikaro, de Jean Selle,6 Internaciisto, de Luis Serrano.7 La Kancerkliniko, de ¬ak le Puil,8 Litova Stelo, de Petras Æielauskas,

9 La Migranto, de Antje Noordewier,10 SLEA-Informilo, de P. Persson,11 Naturista vivo, de Ervin Fenyvesi, kaj12 La verda proleto, de komitato.

Al æiuj, dankon pro via subteno kaj lernigo.

Ni ne korespondos pri nepetitajartikoloj. Tamen, ni klopodos publikigi¤iun artikolon kies enhavo estas inte-resa kaj ne mistraktas iun ajn per-sonon.

Pri la enhavo de laartikoloj respondecasla aªtoroj mem, ne laredakcio.

Oni povas reproduktiartikolojn, kondiæe keoni citu la originon.

HALE Paøo 3

2007 Kajero de januaro

Redaktore

Ne silentu ni!Ne silentu ni!Ne silentu ni!Ne silentu ni!Ne silentu ni!Ni ankoraý ne silentas, eæ se ni ne

aperis de la lastaj ses monatoj. Midevas pardonpeti la leganton, sed kelkajproblemoj personaj kaj ankaý mankoda mono en nia asocio malebligis tion.

Ni ne sukcesis instrui Esperanton enproksima urbeto al Mursjo, Yecla (pro-noncu øekla), sed tion ni faros en laproksimaj monatoj. Pro tio, ke niricevos monon pro nia instruado (!),nia buøeto permesos al ni aperi pli ofteol dum la jaro 2006.

Antaý kelkaj tagoj, la 3-an defebruaro, miliono kaj duono da hispanojdiris, ke ja sufiæas pri terorismo.Espereble, la registaro obeos la voæonde la popolo, kaj æesos negocadon kunmurdistoj, kiu kondukos al nenio sed alkatastrofo.

Alia problemo, kiu zorgigas nin, es-tas infanoj. Ili iam regos la mondon,sed ne dum ili estos infanoj, sed kiamili jam preskeskiøis. Pro tio, ni devasdenunci mistrakton kaj ekspluatadonseksan. Ni pensigas en æi tiu numeropri la manieroj helpi fari tion, ke ilikresku pace kaj juste.

Laste mi notigu, ke Sennaciulo daýremakulas siajn paøojn per la stulta¼ojmensogaj kaj sensencaj de Tonjo de l’Barjo pri æi tiu magazino. Mi nerimarkas ilin, æar tio estus gravigi ilindu senmerite.

Jesuo

Paøo 4 HALE


Parolas la PrezidantoParolas la PrezidantoParolas la PrezidantoParolas la PrezidantoParolas la PrezidantoEstimataj legantoj kaj ankaý ge-

haleanoj!

Antaý kelkaj mona-toj mi legis artikolonen la Hispana lingvopri la merkato de lasekso en infanoj. Mi

legis ke infanoj desep aý ok aý naýjaroj seksumis kaj

seksumas por mono. Ili estis kaj es-tas vendataj de sia gepatroj promono.

Mi þatis multe la artikolon kaj mikontaktis kun la direktoro de labulteno por ke publiku la arti-kolon,kion ili permesas al ni, niabulteno, ke nia povas publiki laartikolon.

Unue la permeso, due la traduko kajtrie la publikado de la artikolo.

Nia financoj estas bona æar niabudøeto por la jaro 2007 estasfermita kaj kompleta.La Asociobezonas novan haleanoj kiu volas estiPrezidanto aý Direkotoro de labulteno.

Tio signifas ke en la nova elekto mine prezentos mian kandidaturon.

Johano Cabezos,Prezidanto

HALE Paøo 5


DeklaracioLa 79-a Kongreso de Sennacieca Asocio

Tutmonda (SAT) kunveninta en Beogradode la 19-a øis la 26-a de aýgusto 2006:

~Malakceptas æian terorismon, æu fare de þtatoæu fare de alia organizajxo, kiu mortigashomojn;

~SAT alvokas æiujn, i.a. esperantistojn, preparikondiæojn de longdaýra paco en Mezorientoper historia klerigado kaj disvolvo deinterfratiøaj rilatoj æe æiuj koncernatoj celeal akcepto de frataj kaj ekvilibraj solvoj;

~Postulas la liberigon de la malliberigitoj, kiujnla usona þtato kontraýjure tenas en lakoncentrejoj en Guantanamo kaj aliaj lokoj,

~Je la nomo de la «milito kontraý terorismo»,kaj postulas la liberigon de æiuj politikajmalliberuloj en la mondo;

~Rediradas al la landoj, kiuj ankoraý nesubskribis la Konvencion de Otavo, ke URØASsubskribi tiun Konvencion por elimini la

~Kontraýpersonajn minojn sur nia planedo;subtenas la batalon de C.M.C.: Monda Koalicio

kontraý la pafa¼o¼etoj el bomboj, kaj deziras,ke SAT eniru en la Koalicion por partoprenien tiu batalo;

~Solidariøas kun æiuj bataloj en la mondokontraý la detruo de la socialaj rajtoj kajalvokas al sennaciigo de æi tiuj bataloj; øisalutas la venkon de la francaj studentoj,laboristoj, pensiuloj kaj senlaboruloj kontraýla kontrakto por unua dungo en Francio;

~Alvokas al energia kontraýstaro de lanaciisma edukado trudita en lernejoj en latuta mondo, kaj aparte solidaras kun labatalantoj por la konservo de la 9-a artikolode la japana konstitucio;

~Protestas kontraý la politiko de la EýropaUnio, de Usono, Aýstralio kaj aliaj landoj,kiu i.a. manifestiøas per fermo de landlimojkaj forpelo de neleøe alvenintaj enmigrantoj;øi postulas enmigran politikon kun hu-manisma sinteno;

~Defendas la liberecon de konscienco kajla rajton øin esprimi; pro tio øi ankaýpromocias la disigon de la eklezioj disde laþtato.

GvidrezolucioLa 79-a Kongreso de Sennacieca Asocio Tutmonda

(SAT) kunveninta en Beogrado de la 19-a øis la 26-ade aýgusto 2006 :

> Petas æiujn, kiuj tion povas, helpi al SAT permondonacoj;

~Esprimas sian fidon al la PK por, konsiderante laproponojn faritajn dum la kongreso, solvi la financankrizon laý la plej bona maniero samtempe por SATkaj por Kreþimir Barkoviæ, inkluzive per vendo de lasidejo kiel eventuala solvo; æe kio øi postulas, ke liokaze de maldungo ricevu la diferencon inter siaantaýa salajro kaj la þtata senlaborula kompenso,kaj ke li poste ricevu enspezon egalan al la antaýeatendita pensio;

~Alvokas plu diskuti la proponon pri Eldonkooperativode SAT, kun la celo alkonduki decidon per baldaýareferendumo;

~Proponas, konsiderante la bezonon pri allogo de novajmembroj, i.a. junuloj, malfermi je limigita tempo lainterretan SAT-diskutejon al simpatiantoj, kiuj havasrekomendon de SAT-kamarado;

~Vokas al pliriæigo de la esperanta Vikipedio, æefe enøia socipolitika parto, al verko aý traduko de SAT-rilataj artikoloj en nacilingvaj Vikipedioj, kaj al in-tima kunlaboro per- kaj por-esperanta kun naci-lingvaj retejoj, kies celoj kongruas kun tiuj de SAT;

~Rekomendas perretan LEA-kunlaboron, spronas alenergia varbado por SAT, kaj vokas al kreado de novajLEA-oj tie, kie ili ne ekzistas;

~Salutas la revigliøon de la Porpaca Frakcio de SAT.

SAT 2006 KSAT 2006 KSAT 2006 KSAT 2006 KSAT 2006 K

Paøo 6 HALE


Tajlando: La krio de mia supliko Tajlando: La krio de mia supliko Tajlando: La krio de mia supliko Tajlando: La krio de mia supliko Tajlando: La krio de mia supliko Ekde antaý 8 jaroj estas tradukataj miajlibroj en Tajlando, danke al RasamiKrisanamis, profesorino pri hispanalingvo æe la Universato de Bangkoko. Þipetis al mi la aýtorrajtojn de mia junul-novelo Cucho (pron. kuæo), sciigante minke þi ne povos pagi ilin, æar þi sindediæissenprofite al la helpo de la malriæaj infanojde la nordaj montoj de Tajlando. Mi cedisla rajtojn al þi, ne pro malavareco, sed promallaboremo. Kiel mi priokupiøu priperlaboro de aýtorrajtoj en la antipodo,kiam kelkfoje estas penige perlabori ilinen Francio aý Germanio?

Ekde tiam æio estis agrablaj noticoj; ofteþi informis min pri siaj profitoj el la venda-do de la libro kaj pri la uzoj de ili: lernejoj,stipendioj, domoj por profesoroj, ...kaj mine povis elmiri, kons-cia pri la fakto ke tutenevolonte mi ekestismecenato en Tajlan-do. Mi poste cedisankaý la rajtojn dealiaj miaj libroj, kiuj þine nur tradukis, sedankaý presigis æebudhisma presejo —æar neplie þi montrissin kiel aninon de trestrikta budhisma mo-vado nomita SantiAsoke— kaj þi memrespondecis pri dis-tribuo kaj vendo de lalibroj.

Unue per leteroj kajposte, okaze de kel-

kaj el þiaj vojaøoj, þi insinuis, per la tipaorienta øentilo, ke mi iru prelegi al laUniversitato Chulalonghorn (æulalong-hornýL), en Bangkoko, æar mi estas la his-pana aýtoro plej tradukita en la tajlandan,kio estis vere danke al þi . Kaj, finfine,antaý 1 jaro þi revenis en Hispanion kajdiris min ke æio estis aranøita tiel ke mipovos vojaøi prelegi al Bangkoko, kunpagitaj biletoj, k.t.p. Mia edzino kaj miridetis al þi , dankis þian intereson kaj, ¼usforlasinte nin, ni ¼urligiøis kontraý ajnastimulo el la mondo celanta nian vojaøonal Bangkoko por prelegi antaý grupo debudhismaj hispanistoj. Sed fakte, post 2monatoj ni superflugis Romon voje alTajlando, æar Rasami Krisanamis estaskvazaý senbridita forto de la naturo kiu,

HALE Paøo 7


neniam fiedukite, sukcesas pri æio kion þivolas.

Longa vojaøo.- En Tajlando okazis al nitiomaj aferoj ke mi finfine verkis libron pricxio tio, kaj mi antaýdiras ke tio kion plejimpresis min estis «La krio de mia supliko»,kaj jen alia el la donacoj de la vivo kiujn miricevis en mia matureca a øo: laamikiøo al la pastro Alfonso deJuan, jezuita misiisto, kunla-boranta kun Rasami je la helpo alsiaj proksimuloj. Dekomence, proetanimeco, mi ne sufiæe kom-prenis kian kunlaboron povasfari budhana reformistino kunjezuita misiisto; male Rasami nesufiæe komprenis kial mi nekomprenis tian kunlaboron. Æupor bonfaradi kune nepras havila saman kredon?

Pastro Alonso jam de 40 jarojestas luktanta en Tajlando æe laplej diversaj frontoj, kontraý lapotenculoj kiuj trouzas la malfor-tikulojn - kambogxajn rifuøintojn,« boathomoj» el Vjetnamio, ..., kajnun sia batalo estas fokusita enla plej infamian el æiuj sociajmakuloj: la infana prostituado,kiu komencas je la landlimo deKamboøo, aý en la nordaj montojde la lando, sed kiu þprucas la tutanhomaron. Temas pri ummiljona profitanegoco, antaý kiu la Estraro malfermassiajn okulojn kredante ke tiu favoras laturisman industrion. Tial stariøis seks-industrio - jen kiel øi estas nomata- kunagentoj kiuj trairas la malriæajn vilaøojnaæetante infaninojn por labori sekse je siaprofito . Kiam tiuj kompatindaj infaninojtroviøas en Bangkoko, ili estas sen-

orientitaj, ili ne konas la lingvon, æar ili nurregas siajn dialektojn; ili estas fitraktataj,oni eæ kripligas ilin tiel ke ili ne povueskapi. Fine ili æiuj estas kontaøataj deajdoso. Ili konvertiøas en infaninojn kunneripareblaj postsekvoj, kaj tre malaltamemestimo —ili opinias sin malpuraj—.

Helpo.- « La krio de mia supliko» estasvidbendo farita de pastro Alfonso kun lakunlaboro de Rasami, en diversaj lingvoj,kiu enhavas la suplikojn de tuj infaninojpor ne esti vendataj al la putinejoj kaj ricevihelpon. Kian helpon? Klerigadon. Kielklarigas pastro Alfonso: Kiam ni sukcesasreteni tiujn infaninojn æe ties naskiølokoj,

Paøo 8 HALE


doninte ilin utilajn klerigadojn, taýgaj porlerni profesiojn kaj la lingvon de la lando,ni jam estas savintaj ilin kontraý putiniøoj,æar ili kapablas sin defendi. Por tio necesasstipendioj, burokratia koncepto pri kiu miaýdis paroli al Rasami kun iom da skepti-keco, æar mi ne sciis ke æiu stipendio devosutili al infanino 12-jaraøa, 13-jaraøa, aý pliaøa. En Tajlando estas problemo, pastroAlfonso devas evoluigi postuleman selek-tolaboron helpate de valoraj kunla-borantoj. En unu el siaj lastaj leteroj liinformis min pri la inkluzivigo en sianteamon de doktoro Arak, kiu antaý 3 jarojestis elektata kiel «Plej elstara kamparadoktoro el Tajlando» kaj kiu selektis 6muzulmanajn infaninojn malriæegajn, enserioza situacio de danøero. Tial, vi, amikojlegantoj, estu certaj ke viaj monhelpojtrafos tuje kaj efike la plejneceson, neprikonsiderinte cirkonstancojn de rasoj kajreligioj. Tiuj belegaj infaninoj , tre maldikaj,kelkfoje skeletaj, havas kiel komunankvaliton esti facilaj viktimoj de la agentojde la seksa industrio, æar ili apartenas al

misfunkciantaj familioj , sen patroj, aý kunpatroj kiuj plej bone ne estu, æar ili estas launuaj interesitoj vendi ilin.

En la apudaj fotoj aperas pastro Alfonsoæiam ridetanta, kun feliæoplena vizaøo; nestrange, æar devas esti mirinde forrabi tiujninfaninojn el la infero kiu minacis ilin.Pastro Alfonso estas kurioza esta¼o, æar line eltenas la maljustecon, kaj estas en lakonvinko pri la fina venko de la bono surla malbono.

Kalkulante kun tiu æi vivitineron, ne es-tas strange ke la Reæo de Hispanionomumis lin kavaliron de la Ordeno deElizabeto la Katolikulino, kaj al RasamiKrisanamis Damon de la sama ordeno. Tiosignifas ke ili estas unu kiel la alia.

La fotojn de la pastro senditaj al mienmetas mia edzino —kiu estas tre lertapor tiuj aferoj— en panelojn kiuj situas entre videbla loko de la domo, por ke ni neforgesu ilin. Kaj ne estas facile forgesi kiamvi estas elrigardinta la problemon.

Johano

Tajlando: kajTajlando: kajTajlando: kajTajlando: kajTajlando: kajparadiso kajparadiso kajparadiso kajparadiso kajparadiso kajinfero...infero...infero...infero...infero...

HALE Paøo 9


LA BAHAANOJ EN HAIFOLA BAHAANOJ EN HAIFOLA BAHAANOJ EN HAIFOLA BAHAANOJ EN HAIFOLA BAHAANOJ EN HAIFOLa unuaj Bahaanoj alvenis en la Sankta

Lando (tiam la Otomana Imperio) en 1868kiel malliberuloj ekzilitaj el Irano pro herezokontraý Islamo. Unue ili estis enkar-cerigitaj en la acha prizono de Akko kunekun æiuspecaj krimuloj. Post multaj jarojBaha’u’llah povis vivi en kampara domoapud Akko, nomita Bahji, kie Li forpasisen 1892. Li postulis ke la restajoj de Bab,Lia antaýulo, estu entombigitaj en la Mon-to Karmelo, je la alia flanko de la golfo.Tion prizorgis la filo ‘Abdu’l-Bahá en 1909post la Junturka Revolucio, kiu liberigis latutan familion.

Pro tio la spirita kaj la administra centrojde la Bahaa Kredo nun troviøas en Haifo,Israelo. Iom post iom kreskis la Arkochirkaý la Mauzoleo de Bab kun pliajkonstruajhoj. La unua en 1957 estis laArkivo, kie videblas por pilgrimoj laoriginalj tabeloj kaj personaj memora¼oj dela 3 æefaj personecoj de la Kredo. (Bab,Baha’u’llah, Abdul-Baha). Poste sekvisla impona Internacia Domo de Justeco, lasidejo de la naý representantoj elektatajekde 1963 æiuj 5 jaroj el aro da delgitoj el latuta mondo (t.e. de 181 naciaj asambleoj).

Dum 2 jaroj mi volontulas en la InternaciaBiblioteko, kie kolektiøas æiuj libroj pri laKredo en diversaj lingvoj. Entute ni estasæirkau 600 volontuloj el 80 landoj, kiujharmonie kunlaboras en pluraj oficejoj aýfakoj.

La Bahaa Mondcentro havas bonajnrilatojn kun la þtato de Israelo, samkiel laurba registaro. La estro mem publikigisbelegan fotoalbumon pri la øardenoj kajterasoj, nomante ilin “la oka miraklo de la

mondo”, vizitata de miloj da homoj æiu-semajne.

Pro manko de internacie aprobita ko-muna lingvo, ni chefe uzas la anglan kaj lapersan, sed mi multe varbas por Esperantokaj havas regulajn kunvenojn kun ami-kinoj, kiuj þatas lerni la lingvon.

Krome, la lokaj kaj regionaj israelajEsperantistoj kunvenas unufoje monate æemi por vigla diskutrondo pri diversaj temojau þercoj.

Dum la pasinta bombardado de Haifo nidaýrigis nian laboron kiel kutime, æar laplejmultaj oficejoj troviøas en la MontoKarmelo kaj estas ege sekuraj kiel þirmejoj.

Nun ni chiuj esperas kaj preøas ke pacoestigos en tiu parto de la mondo, ke æiujaldonos ilian kontribuon, æar, kiel dirisBaha’u’llah: “ Æiuj homoj estas kreitaj porantaýenigi æiam progresantan civilizaci-on.”

H. Martha Otto, aýgusto 2006

Paøo 10 HALE


Flagaj milito, politiko kaj timoFlagaj milito, politiko kaj timoFlagaj milito, politiko kaj timoFlagaj milito, politiko kaj timoFlagaj milito, politiko kaj timoDelonge en Hispanio ekzistas granda

antaýjuøo kontraý la flago, kiu laý la His-pana Konstitucio reprezentas æiun his-panon. Laý mia kono, tio venas el la fakto,ke øi estas ankoraý rigardata kiel tiu flagode Franko, la fia diktatoro, kiu dumkvardek jaroj regis Hispanion. Fakte, dumtiu kvardekjara periodo, la flago estis tiu,de la Reøoj de Hispanio de multe dajarcentoj. Eæ dum la Unua Respubliko His-pana tiu flago estis oficiala. Nur dum lamallonga periodo de la Hispana DuaRespubliko øi þanøiøis al trikolora flago,ruøa, flava kaj viola.

Estas ridindige, ke ankoraý homoj prenastiun trikoloran flagon kiel flago de libereco,de ekvaleco kaj frateco. Tiuj prenantojcerte ignoras kiom da murdoj oni faris dumtiu sensenca periodo de nia historio ombrede tiu flago. Ili eble forgesis, ke la tiamaprezidanto de la registaro diris, ke eæ æiujpreøejoj de Madrido ne valoris unu vivonde vera respublikano, kaj sekve ili lasisilin bruliøi sen fari ion ajn por halti labruligantojn. Sekve, tiu flago ne protektisla arta¼ojn, kiuj bruliøis, aý la vivojn dealiaj respublikanoj, kiuj ne estis respu-blikistoj aý maldekstruloj. Æar anoj de larespubliko estis æiuj, kiuj vivis en Hispaniodum tia periodo, æar ili æiuj subtenis laþtaton per sia impoþtoj kaj laboro. Sed latrikolora flago protek-tis revolucion socian,kiu celis la fizikan mal-aperon de tiuj, kiuj neestis revoluciuloj. Tiojam okazis en Sove-tunio, kaj tio estas tresenca kialo por ke lademokratioj okcidentaj

neis helpon al tiu respubliko, kiu estis plide maldekstro ol dekstro aý simplenedekstro.

El tiu manko da respekto por historiovenas la kutimon en niaj junaj maldekstrulojnunaj svingi la flagon de la Dua Respublikoen siaj manifestacioj, ekzemple tiuj kontraýla milito de Irako. Neniu kritikis ilin pro tio,eæ pro ilia manko da apogo al sia registarokaj nacio en milito kontraý teroristoj. Mikredas memori, ke nur mi iam demandisKiam oni bruligu la flagon de la Dua Res-publiko? (Kfr. http://es.groups.yahoo.com/group/esperanto-en-hispanio/message/9544) Mi komentis al amikojneesperantistaj, kaj ili skandaliøe admonismin, ke oni ne þercu pri tiuj gravaj aferoj,kiuj povas vundi sentojn de homoj.

Tamen, þajnas vundi nenies sentoj tio,ke pri manifestacio kontraý terorismo kajla politiko de la registaro —kio esence es-tas tre sana ekzerco de demokratia kajliberama civitano— oni kritikis, ke oni uzisla flagon de Hispanio: ne la kontraý-konstitucia kaj kontraýleøa franka flago—kies diferenco kun tiu nuna oficiala es-tas, ke ne estas aglo en la þildo, kiun øihavas— sed la oficiala flago, tiu, kiureprezentas nin æiujn. Tiu flago, kiun æiuhispano devus emi porti kun fiereco kajorgojlo. Tiu flago, kiun multaj hispanoj

diras, ke ne reprezentas ilin,sed nur tiu de sia regiono,alidirite aýtonomio. Sed es-tas absurde, ke tiuj partioj kajindividuoj, kiuj portas lakontraýhispanan flagon dela Dua Respubliko en siajmanifestacioj disþiru siajnvesta¼ojn pro tio, ke deks-Flago de Hispanio dum la Dua Respubliko

(1931-1936).

HALE Paøo 11


truloj —tion ili diras—alpropriøu la flagon, kiuestas æies, ne nur de ili. Tiujstultuloj devus kompreni—kaj se ne, mi diras al ili elniaj paøoj—, ke la solamaniero per kiuj tiuj desk-truloj aý ne dekstruloj nepovas alpropriøi la flagonde æiuj estas, ke ili mem, lamaldekstruloj, portu øin fiere kaj ree en siajmanifestacioj. Mi memoras, ke en lamanifestacioj kontraý la milito de Irako mividis neniun flagon hispanan kons-titucian. Se mi vidis en televido multe daflagojn de la Dua Hispana Respubliko. Mividis flagojn de Katalunio, de la PartioNaciisma Vaska (alidirite la flagon deEýskio, kio ajn tio estas), de Andaluzio, eæde Murcio, sed ne tiun de Hispanio. Ebleen tiu manifestacio kontraý la eksterapolitiko de Aznar ne estis hispanoj, sednur vaskoj, katalunoj, mursjanoj, valensja-noj, galegoj, kaj tiel plu. Sed ne mi vidishispanojn, kiuj portis sian flagon. Mi vidisrespublikanojn, jes, porti kaj svingi sianflagon de tempo kaduka, sed neniu parolisnome de Hispanio en tiu manifestacio. Kajposte ili diris, ke naýdek pocento dehispanoj estis kontraý tiu milito. Nu, neþajnis tio, laý la svingitaj flagoj. Oni nepovas malebligi, ke dekstruloj svingu laflagon de æiuj, sed oni fordonas øin al ili,se la nedekstruloj neniam portas øin.

Sed kial maldekstro tradicie malamas laflagon de Hispanio? Kial ili cedas øin al lareøo, al dekstro, eæ al Generalisimo Frankomem? Franko ne kreis øin, sed li uzis øin.Same kiel li uzis la projekton pri la NaciaHidrologia Plano, kiun respublikanojdezegnis, kaj pri kiu la gvidanto socialismaPrieto mem diris, ke ne favori øin ne nur

igu onin kontraýhis-pano, sed ankaý kon-traýmaldekstro, kaj fiapersono. Nu, se la bo-na Indalecio Prietonun povus vidi tion,kion la dua socialismaregistaro de Hispaniofaris pri tiu plano, licerte sindemandus pri

kie hispanaj socialistoj perdis sian soci-alismon, sian hispanecon, sian laborecon,restante nur partio, æar nun ne estas unikaideologio en øi. Pro nehispanoj mi aldonu,ke PSOE, la nomo de tiu partio, signifasPartio Socialisma Laborista (obrero,hispane) Hispana (español, hispane). Do,li facile povus veni en la konkludon, ketiuj estas uzurpuloj, kiuj havas nenionkomunan al PSOE.

Mi venas al la konkludo, ke maldekstrulojne uzas sian nacian flagon, æar ili vere ti-mas øin. Ili ne volas malpuriøi per la ombrode tiu flago, kiu protektas æiun hispanon,aý kiu simboligas tiun protekton, kaj ilipreferas uzi anstataý la flagon de siaregiono. Modernaj socialistoj hispanajpreferas aliøi al naciistaj flagoj kaj naciistoj,eæ se ili estas dekstruloj, kiel tiuj de CiU —Konverøo kaj Unio—, aý PNV —PartioNacia Vaska—. Tiel, ili favoras la kreadonde tajfoj, majstre priskribitaj de niasamideano Antonio Marko Botelja en siaLirikaj Perloj de Al-Andalus. Sed iliforgesas, ke se hispanoj finfine sukcesisforpuþi muslimojn de æi tie, tio okazis protio, ke ili, la muslimoj, iøis tajforegnoj. Nundanke al socialistoj ni estas la tajfanoj, kajili, la muslimoj, revenas... Mi ne konsiderasnian Prezidenton Don Rodrigo aý DonPelayo, sed moderna Grafo Don ¦uljan’...

Flago de Hispanio dum la Diktaturo deGeneralo Franko (1938-1975).

Paøo 12

HA

LE

Kajero de januaro

2007

Malgraý æio, Hispanio ne kapitulacias.Malgraý æio, Hispanio ne kapitulacias.Malgraý æio, Hispanio ne kapitulacias.Malgraý æio, Hispanio ne kapitulacias.Malgraý æio, Hispanio ne kapitulacias.

HA

LE

Paøo 13

2007K

ajero de januaro

Nekonata blondulino ne hontas vesti sin per laNekonata blondulino ne hontas vesti sin per laNekonata blondulino ne hontas vesti sin per laNekonata blondulino ne hontas vesti sin per laNekonata blondulino ne hontas vesti sin per laflago, kiu reprezentas æiun hispanon.flago, kiu reprezentas æiun hispanon.flago, kiu reprezentas æiun hispanon.flago, kiu reprezentas æiun hispanon.flago, kiu reprezentas æiun hispanon.

Paøo 14 HALE


kiam la homa animonaskiøasekbriliøasmalgranda steletode la granda amomondestraen æielo de la universokaj kune kun la kreskadode tiu spirita plantopligrandiøas ankaý steleto tia amaili ektuþos unu la alian iam ajnkaj ili tiam estiøos ia mirakla unuoæar neniu ankaý nenio povas vivi ne

estiøantela tuta granda æielode la sankta lumode spuroj niaj—

09.02.2001

VeraVeraVeraVeraVeraValentaiteValentaiteValentaiteValentaiteValentaite

Mi konis æi tiun lito-van poetinon dum lakongreso Universalade Litovio, je 2005.Post privata legado enla sidejo de la LitovaEsperanto Asocio, midecidis, ke estus hono-ro por nia magazinoornami siajn paøojnper beletraj krea¼ojtiaj. Jen kelkaj el tiujperloj:

la neøo malpurapurigis mian koron

sed øi ne permesis al siekpuriøi

ankoraý ne (kaj eble neniam estos jes)venis oportuna tempo

por tute liberiøide teraj polvoj kaj polvegoj

tia polvaroankoraý bone varmigas

mian pekan tristan animonkuþantan en abismo

da malveraj sentoj kaj malgustajpensoj

pri si mem —07.02.2001

HALE Paøo 15


La leteroLa leteroLa leteroLa leteroLa leteroEn malhela nokto flugetis su-

per arbaro malgranda unutagapapilio. Sur marborda sabloekfuøis rubando de spuroj.Øin tuj forlavis sala akvo. Sedveraj piedsignoj restis. Ne gra-vas, ke neniu ilin vidis aý sim-ple eæ neniu volis vidi.

–homoj iradas homoj fu-øadas kvankam ili mem nescias kien ili montriøas por simem tiel gravaj ke estiøas al ilimaldireble strange foje ren-konti tute indiferentan rigardonde preterpasanto kiel povasesti ke iu preterpasanto nerimarkis tian unikulon sed jaankaý al preterpasanto la plejgrava estas li mem preter-pasanto kaj subite estiøas tieltriste tiel ekdomaøas li sinmem foje tia sindomaøo daý-ras la tutan vivon sed ja øi es-tas simple krimo tia homoverþajne entute forgesis fajnansortan aroman floron la vivon–

…florantaj pomarboj rosajkruroj flugiloj pinto de la plejalta arbo polvetoj de la hejm-lando subunge batanta korolumo bordsablen enpremitahazarda nomo rideto de kolo-ro kata murmuro inspirocikonio sur tegmento grincadode la pordo okuloj de patrinolibro verda herbo blindiganeøo memoro vento en hara-ro...

Kiel multe estas da vortojindaj por vivi kaj eæ mortikorpo povas trankvile antaýeilin æiujn eldirita konscience.

Morto – doloro – larmo kajaliaj pezaj vortoj estas sen-povaj kontraý flugo de labirdo aý kontraý kvankam nurdummomente tuþiøintaj manoj.

Vivo estas pli malforta ol lamorto, sed ankaý øi iamvenkos sin mem.

06. 02.2001

Paøo 16 HALE


mi volas brakumi la tutan terglobon

sed kancero vivanta en mi ne permesas ekmoviøi

mi volas adiaýi min mem

kvankam mi ne scias kie loøas mia mio

sed mi deziras vidi øin almenaý unufoje

ke povu retrovi min mem

post mia propra morto

ke mi ne malaperu en la eterneco frosta –

sed mi povas nenion

min regas damnita kancero

nur øin mi povas kreskigi en mi mem

sed øi ne respondas miajn naýzajn demandojn –

æu povas la vivo morti kaj la morto vivi

kaj kiukolora estas mia propra morto –

la vivo estas peza þarøo por øin portantaj konscience

sed mi volus esti þarøita eterne

mi amas min kaj mian vivon

la vivo estas sola mia amato

kiu ankaý amas min

kaj amos mi kredas eterne – – –

21.01.2001

HALE Paøo 17


La kredo estasLa kredo estasLa kredo estasLa kredo estasLa kredo estaskvazaý kancerokvazaý kancerokvazaý kancerokvazaý kancerokvazaý kancero

øi æiam vivas en vi memøi æiam vivas en vi memøi æiam vivas en vi memøi æiam vivas en vi memøi æiam vivas en vi memsed vi mem ne povas sciised vi mem ne povas sciised vi mem ne povas sciised vi mem ne povas sciised vi mem ne povas scii

kiam vi øin ekvidos eksentoskiam vi øin ekvidos eksentoskiam vi øin ekvidos eksentoskiam vi øin ekvidos eksentoskiam vi øin ekvidos eksentosekaýdos kaj tiel pluekaýdos kaj tiel pluekaýdos kaj tiel pluekaýdos kaj tiel pluekaýdos kaj tiel plu

kaj ili ambaý estas helpilojkaj ili ambaý estas helpilojkaj ili ambaý estas helpilojkaj ili ambaý estas helpilojkaj ili ambaý estas helpilojporporporporpor

ekkompreni kareconekkompreni kareconekkompreni kareconekkompreni kareconekkompreni kareconde propra kaj fremda vivode propra kaj fremda vivode propra kaj fremda vivode propra kaj fremda vivode propra kaj fremda vivo

por ekflari sin mem aýpor ekflari sin mem aýpor ekflari sin mem aýpor ekflari sin mem aýpor ekflari sin mem aýla tutanla tutanla tutanla tutanla tutan

universonuniversonuniversonuniversonuniversonpor esti vera viva esta¼opor esti vera viva esta¼opor esti vera viva esta¼opor esti vera viva esta¼opor esti vera viva esta¼o

multkolora multodoramultkolora multodoramultkolora multodoramultkolora multodoramultkolora multodoraamemaamemaamemaamemaamema

21.01.2001

Paøo 18 HALE


La faraonoLa faraonoLa faraonoLa faraonoLa faraonoXIXª Æapitro.

La eksterlandula kvartalo en Memfisoestis en la nord-orienta angulo de l’ urboproksime de Nilo. Oni kalkulis tiekelkcenton da domoj kaj dekkelkon damiloj da loøantoj: Asirianoj, Hebreoj,Grekoj kaj precipe Fenicianoj. Tio estisriæa kvartalo. Strato tridek paþojn larøa,sufiæe rekta, pavimita per plataj þtonoj,formis la æefan arterion. De ambaýflankoj leviøis domoj brikaj, sabloþtonajaý kalkþtonaj, tri øis kvin etaøojn altaj.En la keloj estis tenejoj de krudajmaterialoj, en la surteraj etaøoj loøejojde riæaj homoj, pli alte stabloj de teksistoj,juvelistoj, þuistoj, supre malvastajloøejoj de laboristoj.

La konstrua¼oj en æi tiu kvartalo, ceterekiel en æiuj aliaj, estis plej parte blankaj.Sed oni povis vidi ankaý domojn verdajnkiel la herbejoj, flavajn kiel la tritikajkampoj, bluajn kiel la æielo kaj ruøajn kiella sango.

En multaj domoj la antaýaj muroj estisornamitaj per pentra¼oj, prezentantaj laokupojn de iliaj loøantoj.

Sur la domo de la juvelisto longaj vicojde pentra¼oj anoncis, ke øia posedantovendas al fremdlandaj reøoj æenojn kajbraceletojn, faritajn de li, kiuj naskis ilianmiron. La grandega palaco de la komer-cisto estis kovrita per pentra¼oj, rakon-tantaj la penojn kaj danøerojn de lakomercista vivo: sur la maro kaptas lahomon teruraj monstroj kun fiþaj vostoj—en la dezerto flugilaj, fajron elspirantajdrakoj, kaj sur la malproksimaj insuloj

lin turmentas grandeguloj, kies sandalo es-tas pli granda ol fenicia þipo.

La kuracisto montris sur la muroj de siakabineto personojn, kiuj dank’ al lia helporetrovis la perditajn brakojn kaj krurojn, eæ ladentojn kaj la junecon. Kaj sur la konstrua¼o,okupita de la administrantaro de l’ kvartalo,oni vidis barelon, en kiun oni ¼etas orajn ringojn,skribiston, al kiu iu murmuretas en la orelonkaj kondamniton, kiun bastonas du aliajpersonoj.

La strato estis plena. Apud la muroj atendisla portilistoj, ventumistoj, sendatoj kajlaboristoj, pretaj al servoj. En la mezo ondisseninterrompa æeno de komerca¼oj, portataj dehomoj, azenoj aý bovoj, jungitaj al veturiloj.Sur la trotuaroj svarmis kriemaj vendistoj deakvo, vinberoj, daktiloj, fuma¼itaj fiþoj kaj interla vendistoj kolportistoj, muzikistoj kajæiaspecaj artistoj.

En æi tiu homa fluo, kiu ruliøis, dispuþis, aæetiskaj vendis, distingiøis la policistoj. Æiu havisbrunan æemizon øis la genuoj, nudajn krurojn,antaýtukon kun bluaj kaj ruøaj strioj, mallonganglavon æe la flanko kaj potencan bastonon en lamano. Æi tiu oficisto promenis sur la trotuaro,iafoje parolis kun sia kolego, sed plej ofte sinlokis sur þtono, por pli bone æirkaýpreni per larigardo la amason, preterfluantan æe liaj piedoj.

Æe tia vigleco la strataj þtelistoj devis agiekstreme prudente. Ordinare du el ili komencisbatalon, kaj kiam kolektiøis hom-amaso kaj lapolicistoj regalis per bastonoj la batalantojnkaj la rigardantojn, aliaj anoj de l’ arto þtelis.

Preskaý en la mezo de la strato staris gastejode Asarhadon, Feniciano de Tiro; en øi, por plifacila kontrolo, estis devigataj loøi æiujeksterlanduloj. Tio estis granda kvadrata domo,havanta de æiu flanko dekkelkon da fenestroj;øi ne tuþis la najbarajn domojn, oni do povisæirkaýiri øin kaj observi de tiuj flankoj. Super laæefa pordego pendis modelo de þipo, sur lafronta muro estis pentra¼oj, prezentantaj lian

HALE Paøo 19


sanktecon Ramzeson XII dum oferado al ladioj aý dum protektado de l’ fremduloj, interkiuj Fenicianoj distingiøis per alta kresko kajkuprekolora vizaøo.

La fenestroj estis mallarøaj, æiam malfermitajkaj nur en okazo de l’ bezono kovrataj perkurtenoj el tolo aý el koloraj vergoj. La loøejojde la mastro kaj vojaøantoj okupis tri etaøojn;malsupre estis drinkejo kaj restoracio. Lamaristoj, portilistoj, metiistoj kaj øenerale plimalriæaj vojaøantoj manøis kaj trinkis en la korto,kiu havis mozaikan plankon kaj tolajntegmentojn, pendigitajn sur kolonoj, por ke onipovu vidi æiujngastojn. La pli riæajkaj pli alte naskitajfestenis en la gale-rio, æirkaýanta lakorton.

En la korto onisidis sur la tero, æeþtonoj, kiuj ans-tataýis tablojn. Enla galerio, kie estismalvarmete, onitrovis tablojn,benkojn kaj seøojn,eæ malaltajn kana-pojn el kusenoj,sur kiuj oni povisdormeti.

En æiu galerio estis granda tablo, þarøita perpano, viandoj, fiþoj kaj fruktoj, kaj per barelojda vino, biero kaj akvo. Negroj kaj negrinojdisportis la manøa¼ojn al la gastoj, forigis lamalplenajn barelojn, alportis plenajn; skribistoj,observante la tablojn, zorge notis æiun peconda pano, æiun ajlon, æiun pokalon da akvo. Enla mezo de l’ korto, sur pli alta loko, staris dugardistoj kun bastonoj, kiuj unuflanke kontrolisla servistojn kaj skribistojn, aliflanke kvietigisla malkonsentojn inter la malriæaj fremduloj.Dank’ al tia organizo þteloj kaj bataloj okazisæi tie malofte; eæ pli ofte en la galerio, ol en lakorto.

La mastro de la gastejo, la fama FenicianoAsarhadon, homo pli ol kvindekjara, vestitaper longa æemizo kaj muslina skarpo, iradisinter la gastoj, por vidi, æu æiu havas, kion libezonas.

—Manøu kaj trinku, miaj filoj! —diris li al grekajmaristoj— æar tia porka¼o kaj biero ne ekzistasen la tuta mondo. Mi aýdis, ke ventego atakisvin en la æirkaýa¼o de Rufi? Vi devus farigrandajn oferojn al la dioj, ke ili savis vin!... EnMemfiso dum sia tuta vivo oni povas ne vidiventegon, sed sur la maro pli facile estas trovifulmotondron ol utenon... Mi havas mielon,

f a runon ,kaj tie en laa n g u l o jstaras ladioj de æiujp o p o l o j :En miagastejo lahomo po-vas estisata kaj piapor tremalmulteda mono.

Li detur-nis sin kajeniris en lagalerion,

inter la komercistojn.

—Manøu. kaj trinku, noblaj sinjoroj! —instigisli salutante. —La tempoj estas bonaj. Liaekscelenco, la kronprinco (li vivu eterne!)veturas al Pi-Bast kun granda sekvantaro, kajel Supra Egipto venis oro por vendo, kaj pli olunu el vi havos belan profiton en æi tiu afero.Ni havas perdrikojn, junajn anserinojn, fiþojnfreþajn el la rivero, bonegan kapreolan rosta¼on.Kaj kian vinon oni sendis al mi de Kipro!... Mifariøu Hebreo, se unu pokalo da tia nektaro nevaloras du dra¶mojn!... Sed al vi, miaj patrojkaj bonfarantoj, mi donos øin por unu dra¶mo.Sed nur hodiaý por fari la komencon.

Paøo 20 HALE


—Donu pokalon por duono da dra¶mo, tiamni gustumos —diris unu el la komercistoj.

—Por duono da dra¶mo! —ripetis la mastro.—Antaýe Nilo fluos al Teboj, ol mi donos tiandolæa¼on por duono da dra¶mo! Eble nur porvi, sinjoro Belezis, kiu estas la perlo de Sidono...Rapide, sklavoj!... alportu al niaj bonfarantojgrandan kruæon da kipra vino.

Kiam li foriris, la komercisto, nomita Belezis,diris al siaj kamaradoj:

—Sekiøos mia mano, se æi tiu vino valorasduonon da dra¶mo! Sed la diablo lin prenu!...Ni havos malpli da embaraso kun la polico.

La interparolado kun la gastoj de æiuj naciojkaj rangoj ne malhelpis la mastron observi laskribistojn, kiuj notis la menditajn manøa¼ojnkaj trinka¼ojn, kaj antaý æio vojaøanton, kiu enla galerio sidis kun krucitaj kruroj sur kusenojkaj dormetis æe plenmano da daktiloj kaj glasoda pura akvo. Æi tiu vojaøanto havis æirkaýkvardek jarojn, densajn harojn kaj barbon dekorve nigra koloro, revemajn okulojn kaj strangenoblajn trajtojn, kiujn neniam, þajnis, sulkigisla kolero, aý la timo.

—Tio estas danøera rato!...— pensis la mastro,suspekte lin rigardante.—Li havas aspektonde pastro, kaj portas nigran mantelon... Li lasisæe mi juvelojn kaj oron por unu talento, kaj line manøas viandon, ne trinkas vinon.... Tiodevas esti granda profeto, aý granda —þtelisto!...

En la korton eniris du psiloj aý dresistoj deserpentoj kun sako plena de venenaj rampa¼ojkaj komencis spektaklon. La pli juna ludisfluton, la pli maljuna volvis æirkaý si mal-grandajn kaj grandajn serpentojn, el kiuj æiusufiæus por dispeli æiujn gastojn el la gastejo«Sub Þipo». La fluto sonis pli kaj pli alte, ladresisto tordiøis, þaýmis, tremis konvulsie kajsenæese incitis la serpentojn. Fine unu el laserpentoj ekmordis lian manon, dua la vizaøon,kaj la trian, la plej malgrandan manøis la dresistomem.

La gastoj kaj servistoj rigardis kun mal-trankvilo la ludojn de l’ dresisto. Ili tremis,kiam li incitis la serpentojn, fermis la okulojn,kiam la serpento mordis la homon. Sed kiam lapsilo manøis la serpenton, ili kriegis de øojo kajmiro...

Nur la vojaøanto de la fronta galerio ne forlasissiajn kusenojn, eæ ne bonvolis ekrigardi la ludon.Kaj kiam la dresisto proksimiøis por la pago,La fremdulo ¼etis teren du utenojn, donante alli signon per la mano ne proksimiøi.

La spektaklo daýris duonon da horo. Kiam lapsiloj forlasis la korton, al la mastro alkurisNegro, kiu servis en la æambroj de l’ gastoj, kajmurmuretis ion kun tima mieno. Poste, oni nescias de kie, aperis polica dekestro kajkondukinte Asarhadonon en flankan niæon,longe parolis kun li, kaj la respektinda mastrofrapis al si la bruston, tordis la manojn kajpremis sian kapon per ambaý manoj. Fine lipiedbatis la Negron en la ventron, ordonisalporti al la dekestro rostitan anseron kaj kruæonda kipra vino, kaj li mem proksimiøis al la gas-to de la fronta galerio, kiu þajnis æiam dormi,kvankam liaj okuloj estis malfermitaj.

—Mi havas por vi malgajan nova¼on, noblasinjoro —diris la mastro, sidiøante apud lavojaøanto.

—La dioj sendas al la homoj pluvon kajmaløojon, kiam tio plaæas al ili— respondisindiferente la fremdulo.

—Kiam ni æi tie rigardis la psilojn—, daýrigisla mastro, tiregante sian grizan barbon —þtelistoj penetris en la supran etaøon kaj þtelisviajn paka¼ojn... tri sakojn kaj keston, sendubetre multvaloran!...

—Vi devas sciigi tion al la juøejo.

—Por kio al la juøejo?...— murmuretis lamastro. —Æe ni la þtelistoj havas siankorporacion... Ni venigos ilian estron, ni taksosvian propra¼on, vi pagos al li dudek procentojnde ilia valoro, kaj æio estos retrovita. Mi povashelpi vin.

HALE Paøo 21


—En mia lando— diris la vojaøanto —oni netraktas kun þtelistoj, mi ankaý ne traktos. Miloøas æe vi, al vi mi konfidis mian propra¼on,kaj vi estas responda pri øi.

La respektinda Asarhadon komencis sin gratiinter la skapoloj.

—Homo el malproksima lando— diris li permallaýta voæo —vi ¦etoj kaj ni Fenicianoj es-tas fratoj, mi do sincere konsilas al vi eviti laegiptan juøejon, æar øi havas nur unu pordon:tiun, tra kiu oni eniras, sed øi ne havas tiun, trakiu oni eliras...

—La dioj eæ tra muro elkondukos la senkulpanrespondis la fremdulo.

—Senkulpan!... Kiu estas senkulpa en la landode la mallibero? —murmuretis la mastro. —Jen rigardu: tie la dekestro manøas miananseron, kiun mi mem volonte manøus. Kaj æuvi scias, kial mi donis al li æi tiun franda¼on;forpreninte øin de mia propra buþo?... Æar lapolicisto venis por demandi pri vi...

Dirinte æi tion, la Feniciano strabe ekrigardisla fremdulon, kiu eæ dum unu momento ne per-dis sian trankvilon.

—Li demandas min —daýrigis la mastro —lapolicisto demandas min: «Kiu estas æi tiunigrulo, kiu sidas du horojn æe plenmano dadaktiloj?...» Mi respondas: «Tre respektindahomo, sinjoro Phut.»

«De kie li estas?...» «El la lando de ¦etoj, ella urbo Harran; li havas tie belan domon trietaøankaj kampon.» «Por kio li venis æi tien?» «Livenis, mi diras, por repreni de pastro kvintalentojn, kiujn pruntedonis lia patro.»

Kaj æu vi scias, nobla sinjoro —daýrigis lamastro —kion rediris al mi la policisto?...Jenajn vortojn: «Asarhadon, mi scias, ke vi estasfidela servisto de lia sankteco, la faraono, ke vihavas bonan manøa¼on kaj nefalsitajn vinojn,kaj tial mi diras al vi —gardu vin!... Gardu vinkontraý eksterlanduloj, kiuj koniøas kun neniu,

evitas vinon kaj æiujn plezurojn kaj silentas. Æitiu Phut el Harran eble estas asiria spiono.»

La koro æesis bati en mi, kiam mi aýdis tion—daýrigis la mastro. —Sed vin nenio intere-sas!... —indignis li, vidante, ke eæ la terurasuspekto pri spionado ne influis la trankvilonde l’ ¦eto.

—Asarhadon —diris la gasto post momento—mi konfidis al vi min kaj mian propra¼on.Zorgu do pri tio, ke oni redonu al mi la sakojnkaj keston, æar se ne, mi plendos kontraý vi alla sama policisto, kiu manøis la anseron,destinitan por vi.

—Permesu do, ke mi pagu al la þtelistoj nurdek kvin procentojn —ekkriis la mastro.

—Vi ne havas rajton pagi.

—Donu al ili almenaý tridek dra¶mojn.

—Ne, eæ unu utenon ne.

—Donu al la malfeliæuloj almenaý dek dra¶-mojn...

—Iru en paco, Asarhadon, kaj petu la diojn, keili redonu al vi la saøon— respondis lavojaøanto æiam same indiferente.

La mastro salte leviøis de la kusenoj,spiregante de l’ kolero.

«Jen vipero! —pensis li. —Li venis ne nurpro la þuldo... Li faros æi tie ankaý ian aferon...Mia koro diras al mi, ke li estas riæa komercisto,eble eæ restoraciisto, kiu kun pastroj kaj juøistojmalfermos æi tie apud mia flanko duangastejon... La fajro æiela antaýe bruligu vin! Lalepro vin manøu!... Avarulo, trompisto,þtelisto, de kiu honesta homo nenion povasprofiti!»

La nobla Asarhadon ne trankviligis ankoraýsian koleron, kiam sur la strato eksonis flutokaj malgranda tamburo, kaj post momentoenkuris kvar preskaý nudaj dancistinoj. Laportistoj kaj maristoj salutis ilin per krioj de l’øojo, eæ la seriozaj komercistoj en la galerio

Paøo 22 HALE


komencis scivole rigardi kaj fari rimarkojn priilia beleco. La dancistinoj salutis la æeestantojnper movo de l’ manoj kaj per rideto. Unu el ilikomencis ludi duoblan fluton, la alia akompanisþin per tamburo, kaj du pli junaj dancis æirkaýla korto tiamaniere, ke estis preskaý neniu gas-to ne tuþita per iliaj muslinaj tukoj.

La trinkantoj komencis kanti, krii kaj inviti alsi la dancistinojn, kaj inter la popolaæo naskiøismalkonsento, kiun la gardistoj facile trankviligis,levinte supren siajn bastonojn. Sole iu Libiano,incitita per la vido de la bastono, eltiristranæilon; sed du Negroj kaptis lin je la manoj,forprenis de li kelke da kupraj ringoj, kiel pagonpor la manøo, kaj el¼etis lin sur la straton. Dumeunu dancistino restis kun la maristoj, du iris alkomercistoj, kiuj donis al ili vinon kaj kukojn,kaj la plej maljuna iris æirkaý la tabloj kajkolektis monon:

—Por la templo de la dia Izido!...— kriis þi. —Faru oferojn, piaj fremduloj, por la templo deIzido, de l’ diino, kiu protektas æiujn esta¼ojn...Ju pli multe vi donos, des pli multe da feliæokaj benoj vi ricevos... Por la templo de la patrinoIzido!...

Oni ¼etis al þi sur la tamburon volva¼ojn dekupra fadeno, iafoje orajn grajnojn. Iukomercisto demandis, æu oni povas þin viziti?kaj þi kun rideto klinis la kapon.

Kiam þi eniris en la frontan galerion, Phut,enigis la manon en sian ledan sakon kaj eltirisoran ringon, dirante:

—Istar estas diino granda kaj bona, akceptu æition por þia templo.

La pastrino penetre lin rigardis kaj murmur-etis:

—Anael, Sahiel...

—Amabiel, Abalidot— respondis per la samatono la vojaøanto.

—Mi vidas, ke vi amas la patrinon Izidon—diris la pastrino laýte.

—Vi devas esti riæa kaj estas malavara, vi domeritas, ke oni antaýdiru al vi la sorton.

Þi sidiøis apud li, manøis kelke da daktiloj kajdiris, rigardante lian manon:

—Vi venas el malproksima lando de Bretor kajHagit... Vi havis feliæan vojaøon... De kelkeda tagoj vin spionas Fenicianoj —aldonisþi mallaýte...

Venu al mi post la subiøo de l’ suno en ladomon sub la «Verda Stelo» —murmuretis þi.

Sed gardu vin de l’ þtelistoj, kiuj avide rigardasvian havon— finis þi, vidante, ke Asarhadonaýskultas.

—Neniu þtelisto estas en mia domo!...—eksplodis la Feniciano. —Eble nur tiuj, kiujvenas de la strato.

—Ne koleru, maljunulo —diris moke lapastrino— æar tuj aperas ruøa strio sur via kolo,kaj tio antaýdiras fruan morton.

Aýdinte tion, Asarhadon kraæis tri fojojn kajmallaýte diris preøon kontraý malbonajantaýdiroj. Kiam li foriris malproksime en lagalerion, la pastrino komencis koketi laHarrananon. Þi donis al li rozon el sia bukedo,por la adiaýo æirkaýprenis lin kaj iris al la aliajtabloj.

La vojaøanto faris signon al la mastro.

—Mi volas— diris li —ke æi tiu virino estuæe mi. Ordonu konduki þin en mian æambron.

Asarhadon ekrigardis liajn okulojn, brubatisla manojn kaj eksplodis de rido.

—Tifono ekposedis vin, Harranano!...—ekkriis li. —Se io simila okazus en mia domo alegipta pastrino, oni elpelus min el la urbo. Æitie oni povas akcepti nur fremdulinojn.

—En tia okazo mi iros al þi —respondis Phut.—Æar þi estas saøa kaj pia virino kaj þi konsilosal mi en multaj okazoj. Post la subiro de l’ sunovi donos al mi gvidiston, por ke mi ne perdu lavojon.

HALE Paøo 23


—Æiuj malbonaj spiritoj eniris en vian animon—respondis la mastro.

—Æu vi scias, ke æi tiu koniøo kostos al viducent dra¶mojn, eble tricent, ne kalkulantetion, kion vi devas doni al la servistinoj kajtemplo. Por tia sumo —fine por kvincentdra¶moj, vi povas koniøi kun virino juna kajvirta, mia filino, kiu havas jam dek kvar jarojnkaj kiel prudenta knabino kolektas al si doton.Ne vagu do nokte en fremda urbo, æar vi falosen la manojn de la polico aý þtelistoj, sed profitution, kion la dioj donas al vi hejme. Æu vivolas?....

—Kaj æu via filino veturos kun mi Harranon—demandis Phut.

La mastro mire lin rigardis. Subite li ekbatissian frunton, kvazaý diveninte sekreton, kajkaptinte la vojaøanton je la mano, tiris lin enniæon.

—Mi jam scias æion! —murmuretis li ekscitita.—Vi komercas la virinojn... Sed memoru, kepro forpreno de unu Egiptanino vi perdos vianhavon kaj iros en la minejojn. Ekster... se nifaros la aferon kune, æar æi tie mi konas æie lavojojn...

—En tiu okazo vi montros al mi la vojon al ladomo de æi tiu pastrino —respondis Phut. —Memoru, ke post la subiro de l’ suno mibezonas gvidiston, kaj morgaý miajn sakojn kajkestojn, æar aliel mi plendos al la juøejo.

Dirinte æi tion, Phut forlasis la restoracionkaj iris supren en sian æambron.

Rabia de kolero Asarhadon proksimiøis al latableto, æe kiu trinkis feniciaj komercistoj kajvokis flanken unu el ili, Kuson.

—Bonajn gastojn vi donas al mi por gardi!...—diris la mastro, ne povante haltigi la tremonde l’ voæo. —Æi tiu Phut preskaý nenionmanøas, ordonas al mi reaæeti de la þtelistoj lapaka¼ojn, kiujn oni þtelis de li, kaj nun kvazaýpor moki mian domon li preprariøas por viziti

egiptan dancistinon, anstataý fari donacojn almiaj virinoj.

—Kio miriga? —respondis Kus ridante. —Fenicianinojn li havas en Sidono, kaj æi tie lipreferas egiptajn knabinojn. Malsaøa estas tiu,kiu en Kipro ne gastumas kipran vinon, sedtrinkas tiran bieron.

—Kaj mi, mi diras al vi, ke li estas danøerahomo... —interrompis la mastro —li þajnigassimplan homon, kvankam li havas mienon depastro.

—Vi Asarhadon havas aspekton de æefe-piskopo, kaj estas nur drinkejestro! La benkone æesas esti benko, kvankam øi havas sur sileonan felon.

—Sed por kio li vizitas pastrinojn?... Mi ¼urus,ke tio estas ruzo, kaj ke la ¶eta maløentiluloanstataý al festeno kun virinoj iros al kunvenode konspirantoj.

—La kolero kaj avideco nebuligis vian saøon—respondis serioze Kus. —Vi estas kiel homo,kiu, seræante kukurbon sur figarbo, ne vidas lafigon. Por æiu komercisto estas klare, ke Phutdezirante repreni kvin talentojn de pastro,devas akiri favoron de æiuj, kiuj moviøas æirkaýla sanktejoj. Sed vi komprenas nenion.

—Æar la koro diras al mi, ke tio estas asiriasendito, embuskanta kontraý lia sankteco.

Kus rigardis la mastron kun malestimo.

—Do spionu lin, observu æiun lian paþon. Kajse vi malkovros ion, eble ia parto de lia havotransiros al vi.

—Oh, nun vi diras saøan vorton! —ekkriis lamastro. —Æi tiu rato iru al la pastrinoj, kaj deili en lokon de mi nekonatan. Sed mi sendospost li miajn pupilojn, de kiuj nenio sin kaþos!

KajerojKajerojKajerojKajerojKajeroj el la Sudo el la Sudo el la Sudo el la Sudo el la Sudo

REDAKCIO: Poþtkesto 4461,E30080 MURCIA,HISPANIO

Retskribu [email protected]

Tfnº (00 34) 615427 143

BULTENO DE HISPANA ASOCIO DE LABORISTOJESPRANTISTAJ (HALE)

http://www.gazetoteko.eu/kajeroj/k73.htmlhttp://www.gazetotekolanti.com/kajeroj/k73.html

Depósito legal: Z-2398-88. Presejo: CopygraphCopygraphCopygraphCopygraphCopygraph.ISSN 1697-6460

Notu, ke ni þanøis nian duan sidejon,kiu nun estas http://www.gazetoteko.eu

Documents

Kajeroj el la Sudo - Gazetoteko11 Naturista vivo, de Ervin Fenyvesi, kaj 12 La verda proleto, de komitato. Al æiuj, dankon pro via subteno kaj lernigo. Ni ne korespondos pri nepetitaj