Το µοναδικό µου αποτύπωµαΔΩΡΑ ΚΑΛΛΙΩΡΑΕκπαιδευτικόςwww.hustlenbustle.tumblr.com

Συζητάω με τους μαθητές μου για μια έννοια, «το μοναδικό μουαποτύπωμα». Άποψή μου, ως μητέρας και ως εκπαιδευτικού, είναιότι στη σημερινή κοινωνία το αποτύπωμά μας είναι πολύ σημαντικό.

Θα προσπαθήσω να ορίσω πώς βλέπω, πώς θεωρώ αυτή τηνέννοια. Λέγοντας αποτύπωμα, δεν εννοώ μόνο το σωματικό,εκείνο του δακτύλου και σε μερικές άλλες περιπτώσεις της ίριδαςή της αναπνοής. Αποτύπωμα θεωρώ το στίγμα κάθε ανθρώπου,την ιδεολογική σφραγίδα, το πνευματικό ή υλικό έργο που αφήνειως παρακαταθήκη στους νεώτερους. Ως γονιός, αποτύπωμα θεωρώκαι την παραμικρή συμβουλή που δίνω στα αγόρια μου και τηνπαραμικρή πράξη μου που μπορεί να τα επηρεάσει. Να βάλει τιςβάσεις για τη δική τους θεώρηση του κόσμου. Ως εκπαιδευτικός,αποτύπωμα θεωρώ την προσέγγιση των μαθητών με χίλιους τρό-πους, προκειμένου να παράγουμε πολιτισμό. Όχι μόνο να διαβά-σουμε, να γράψουμε, να μάθουμε μια ξένη γλώσσα, αλλά και νασκεφτούμε. Να ακονίσουμε το μυαλό μας, και με τη βοήθεια τουδασκάλου ο μαθητής να βρει καινούργια μονοπάτια γνώσης.

–61–

13

DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:44 μ.μ. Page 61

Γεννιόμαστε μοναδικοί;

Ναι! Γεννιόμαστε μοναδικοί... Ακόμα και τα δίδυμα παιδιά έχουνδιαφορετικά δακτυλικά αποτυπώματα. Βιώνουν διαφορετικά τασυναισθήματα και τις εμπειρίες, τα βιώματά τους. Ως παιδιά προ-σλαμβάνουν με ιδιαίτερο, προσωπικό τρόπο τον κόσμο, τη γνώση,την πραγματικότητα, τη φιλοσοφία. Ο βαθμός ωριμότητας τηςαντίληψης, των συναισθημάτων ορίζει διαφορετικά το ένα παιδίαπό κάποιο άλλο. Διαφορετικά βιώνει τον κόσμο ένα παιδί πουξεκίνησε να μιλάει στον πρώτο χρόνο ύπαρξής του και διαφορετικάστα τρία του χρόνια.

Μεγαλώνοντας δύο αγόρια... Καταλαβαίνω καθημερινά ότιαυτό το «γεννιόμαστε μοναδικοί» έχει ιδιαίτερη σημασία. Σέβομαιαυτές τις ιδιαιτερότητες... σημαίνει αφουγκράζομαι τις ανάγκεςτους για τον καθένα ξεχωριστά. Κι αυτό μπορεί να σημαίνει υπο-στηρίζω τα παιδιά μου σε ό,τι νιώθουν. Τα βοηθάω να ανακαλύψουναυτό που λέμε ταλέντο, προσφέροντάς τους μια ποικιλία δραστη-ριοτήτων. Εκείνα με τη σειρά τους θα δώσουν προτεραιότητα σταθέλω τους... Ο μεγάλος μου γιος, ενώ λατρεύει το ποδόσφαιρο,δείχνει να γοητεύεται εξίσου από τα μαθηματικά – τομείς άγνωστοισχεδόν στη μαμά. Ο μικρός κάποτε μου ανακοίνωσε ότι θα γίνεισυγγραφέας και ότι δεν τον ελκύει το ποδόσφαιρο. Άραγε γεν-νιόμαστε μοναδικοί; Ναι... Πιστεύω ακράδαντα ότι κάθε παιδίγεννιέται μοναδικό, με φωτεινά ή σκοτεινά κομμάτια, με ανάγκεςγια συναισθηματική ισορροπία, με ιδιαιτερότητες που σκιαγραφούντη μοναδικότητά του.

Τη μοναδικότητα αυτή τη βιώνω και ως εκπαιδευτικός. Στοπλαίσιο του σχολείου, σέβομαι την ιδιαιτερότητα κάθε παιδιούμαθησιακά σημαίνει διδάσκω με «ένα σωρό διαφορετικούς τρόπους»και προσεγγίσεις. Εμπλέκω τα παιδιά σε περιβάλλοντα και δρα-

–62–

Tο µοναδικό µου αποτύπωµα

2015

DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:44 μ.μ. Page 62

στηριότητες, όπου μπορούν να επιβιώσουν χωρίς τη βοήθεια-κα-θοδήγησή μου. Το διαδίκτυο και οτιδήποτε δημιουργικό αποτελούντον χώρο όπου κινούμαστε. Αρκετά δύσκολο στο δημόσιο Λύκειοτων εικοσιπέντε μαθητών, οι οποίοι έχουν να αντιμετωπίσουν τοάγχος των πανελληνίων επί τρία χρόνια. Τι συμβαίνει όμως ότανμπαίνεις στην τάξη και καλείσαι να κάνεις μάθημα με παιδιά πουείτε έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες στη μάθηση είτε δυσκολίες;Αντιτείνουμε νέες δραστηριότητες που αξιοποιούν τη φαντασίατους, αναπτύσσουμε τη δημιουργικότητά τους και κυρίως θωρα-κίζουμε την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

... ή γινόμαστε μοναδικοί;

Και βέβαια γινόμαστε μοναδικοί. Είμαστε ένα συνονθύλευμαεμπειριών, βιωμάτων και αποφάσεων. Στη μικρή ηλικία υπεύθυνοιείναι κυρίαρχα οι γονείς και το άμεσο περιβάλλον μας.

Οι συνθήκες στις οποίες ζούμε, οικονομικές, πολιτικές καικοινωνικές, δίνουν μορφή στο τώρα, στο αύριο. Η παιδεία, η μόρ-φωση, η καλλιέργεια είναι παράγοντες που διαμορφώνουν εξίσουαυτή τη μοναδικότητά μας. Όλα αυτά τα στοιχεία, μέσα από τοπρίσμα της προσωπικότητας, της βούλησής μας, πλάθουν αυτόπου ονομάζουμε «μοναδικότητα». Ακόμα και τα λάθη μας, οι απο-τυχίες στο σχολείο, τη ζωή και την επαγγελματική μας σταδιοδρομίαορίζουν αυτό που αποκαλούμε μοναδικότητα. Το λάθος δεν είναιαπαραίτητα κακό. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε τι συνέβη. Ναχρησιμοποιήσουμε το λάθος για να διδαχτούμε.

Η ζωή είναι σαν τα αθλήματα. Είμαστε εδώ για να προπονή-σουμε τα παιδιά, είτε ως γονείς είτε ως εκπαιδευτικοί, να προ-σπαθούν, να διεκδικούν, να έχουν κοινωνική ευθύνη. Κάθε παιδί

–63–

2015

γινόµαστε ή γεννιόµαστε µοναδικοί;

DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:45 μ.μ. Page 63

γίνεται μοναδικό, καθώς όχι μόνο το περιβάλλον του, αλλά καιτο εκπαιδευτικό πλαίσιο, στο οποίο μεγαλώνει, του δημιουργείόραμα για τη ζωή, προοπτική... Είναι σημαντικό επίσης να δημι-ουργούνται σχέσεις εμπιστοσύνης και κατανόησης. Να προάγουνκάθε δημιουργική έκφραση του παιδιού, του αυριανού πολίτη τηςκοινωνίας. Η μοναδικότητα στηρίζεται όχι μόνο στη μόρφωση,αλλά κυρίως στην παιδεία του παιδιού, του νέου. Και αυτό δενεξασφαλίζεται με την κατάκτηση τυπικών προσόντων, τα οποίαθα το βοηθήσουν στο αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον. Ως μητέραπιστεύω πως η οικογένεια λειτουργεί καθοριστικά στα πρώταβήματα του ανθρώπου. Βέβαια, φέρω και την ιδιότητα της εκπαι-δευτικού, με αποτέλεσμα να βαραίνει μέσα μου περισσότερο η ευ-θύνη για τους νέους που συντροφεύουμε για κάποιο διάστημα.

Η κάθε πληροφορία που προέρχεται από τις διάφορες στιγμέςκαι εμπειρίες, και ο τρόπος που αξιοποιείται, ενσωματώνεται στοντρόπο που σκεφτόμαστε. Κάτι που κάνει το σχολείο δύο φορές πιοαποτελεσματικά, ώστε να χτίσει μοναδικές προσωπικότητες. Πα-λαιότερα ήταν η τηλεόραση, οι εφημερίδες, τώρα τα social mediaβαραίνουν, διαμορφώνουν αρκετές φορές τον κόσμο μας, τη σκέψημας. Μας ενώνουν με τον υπόλοιπο κόσμο, όχι μόνο της πατρίδαςμας, αλλά και πιο έξω. Ως εκπαιδευτικός, θεωρώ υποχρέωσή μουνα συντροφεύσω τους μαθητές μου σ’ αυτά τα μονοπάτια γνώσης,έκφρασης και ψυχαγωγίας. Γιατί η μάθηση είναι κάτι το διαρκές.Γιατί ο ορισμός του καλού εκπαιδευτικού, κατά τη γνώμη μου, είναινα δώσει αυτά τα εφόδια στον νέο, ώστε να ανακαλύψει τις δυνάμειςτου και τις αδυναμίες του. Να βρει τους τρόπους με τους οποίουςθα κατακτά τη γνώση και έξω από το σχολείο.

Τέλος, ως μητέρα και ως παιδαγωγός, θεωρώ ότι μέσα απόκριτική σκέψη, επικοινωνία και συνεργασία έχουμε τη δυνατότητανα χτίσουμε αυτή τη μοναδικότητα των παιδιών όχι μόνο με

–64–

Tο µοναδικό µου αποτύπωµα

2015

DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:45 μ.μ. Page 64

γνώσεις, αλλά και δεξιότητες. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειαςείναι η τάξη των αγγλικών στο ΓΕΛΝέας Ερυθραίας Αναξαγόρειονα έχει το δικό της blog (www.hustlenbustle.tumblr.com), απόόπου οι μαθητές εκφράζονται, αναρτούν ποίηση και ό,τι άλλοαγαπούν. Στο σχολείο μας προάγουμε τη φιλαναγνωσία, ως χα-ρακτηριστικό που πρέπει να συνοδεύσει το παιδί σ’ όλη τη ζωήτου. Η τάξη μας έχει το δικό της twitter account @Anaxagoreio,όπου οι μαθητές καλούνται να διαβάζουν άρθρα στα αγγλικά καινα τα αναρτούν στην εφημερίδα της τάξης. Με αυτό τον τρόποκαταφέρνουμε να αποκτήσουμε γνώσεις, να καλλιεργήσουμε δε-ξιότητες, ώστε να αναπτύξουμε στάσεις και αξίες, αναλαμβάνονταςπρωτοβουλίες, συνδυάζοντας τη μοναδικότητα που φέρει ο κάθεμαθητής σε μια συλλογικότητα, από όπου τα παιδιά θα δημιουρ-γήσουν και θα αναπτύξουν το μοναδικό τους αποτύπωμα.

–65–

2015

γινόµαστε ή γεννιόµαστε µοναδικοί;

DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:45 μ.μ. Page 65

DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:45 μ.μ. Page 66

Ο σπόρος της ανάπτυξηςΜΑΡΙΖΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΦΑΣΙΑΝΟΥΙδιοκτήτρια Χώρου Τέχνης ΙΡΙΣ

Στη φύση άλλοι σπόροι πέφτουν στην άμμο ή στις πέτρες, όπουδεν βλαστάνουν, άλλοι σε γόνιμο έδαφος, όπου γίνονται δέντρα.

Ο Αριστοτέλης πάλι έλεγε ότι, αν –υποθετικά– φυτέψουμεστη γη το ξύλινο πόδι ενός τραπεζιού, θα βγει δέντρο και όχιτραπέζι! Δηλαδή ο κορμός με το κατάλληλο λάξευμα γίνεται τραπέζι,το τραπέζι όμως δεν γίνεται κορμός! Χρησιμοποιούσε το παράδειγμααυτό, για να εξηγήσει τι εννοούσε όταν έλεγε ότι γεννιέσαι «Άν-θρωπος».

Γίνεσαι μουσικός. Γίνεσαι επιστήμονας. Γίνεσαι καλλιτέχνης....Χρειάζεται όμως η καλλιέργεια.

Ο Ησίοδος, ο μεγάλος ποιητής της αρχαιότητας, ήταν γεωργός,που έγραφε ποιήματα. Καλλιεργούσε τη γη και τους ανθρώπουςμε τα ποιήματά του – καλλιέργεια του πνεύματος.

Το δύσκολο και σημαντικότατο αυτό έργο έχει πρώτιστα ηοικογένεια, ακολούθως το σχολείο και τέλος η κοινωνία.

Ο κάθε άνθρωπος, ως άλλος σπόρος, φέρει κάποια ιδιαίτεραχαρακτηριστικά, ιδιότητες, κλίσεις, ταλέντα. Αυτά όμως κινδυ -

–67–

14

DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:45 μ.μ. Page 67