KATI ATIKLARIN YAKILMASI - Hasan EgePehlivan E., Katı Atıklar Ders Notları, 2009-2010. ... Hava kirliliği oluĢur. ... Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (1993), Tehlikeli Atıkların

KATI

ATIKLARIN

YAKILMASI

Ahmet Cihat Kahraman, 051201025

Hasan Ege, 061201015

Selçuk Üniversitesi

Mühendislik & Mimarlık Fakültesi

Çevre Mühendisliği Bölümü

KATI ATIK

Üreticisi tarafından atılmak istenen, toplumun huzuru

ve çevrenin korunması bakımından düzenli Ģekilde

bertaraf edilmesi gereken katı maddelere ve arıtma

çamuruna katı atık denir.[1]

08

.01

.201

0

2

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Pehlivan E., Katı Atıklar Ders Notları, 2009-2010

EKO-DÖNGÜ TOPLUMU0

8.0

1.2

01

0

3

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Topkaya B., TODAİE 2006

KATI ATIKLARIN ĠNSAN VE ÇEVRESĠNE

ETKĠLERĠ

Toplum Sağlığı ile İlgili Etkiler: Bir katı atık bileĢeni, özellikle uygun ısı altında kısa süredehastalık yapan canlıların barındığı bir kaynağa dönüĢebilir. Bu organizmaların; kuĢlar, sinekler vb. haĢereler ile geniĢ yığınlara taĢınması salgın tehlikesi yapmaktadır.[1]

08

.01

.201

0

4

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge



ETKĠLERĠ

Yangın ve Patlamalar:Katı atıkların muhtevasında bulunan kağıt, plastik ve odun parçaları ufak bir kıvılcımla tutuĢabilir. Ayrıca organik maddelerin bozunmasıyla açığa çıkan ısı, çöp yığınlarının içten içe yanmasına sebep olur. Bu da patlamaları doğurabilir.[1]

08

.01

.201

0

5

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge



ETKĠLERĠ

Atıklardan Gaz Çıkışı:

Katı Atıkların havasız

ortamda çürümeleri

sonucu, en çok metan

olmak üzere

karbondioksit, azot ve

hidrojen sülfür gazları

oluĢmaktadır. OluĢan bu

gazlar zehirlenmelere ve

patlamalara neden olabilir.

Bu yüzden doldurma

alanlarında tabanın gaz

sızdırmazlığı ve yer altı

havalandırması gibi

önlemler alınmalıdır.[1]

08

.01

.201

0

6

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge



ETKĠLERĠ

Sızıntılar: Organik atıkların bozunması

sonucunda sızıntı suyu ortaya çıkar. Sızıntı

sularının BOĠ değerleri normal kanalizasyon

sularından 100-500 kat daha fazla

olabilmektedir.[1]

08

.01

.201

0

7

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge



ETKĠLERĠ

Başka Sakıncalar: ÇeĢitli iĢ kazaları ve

yaralanmalarının yanısıra iĢ kolunda çalıĢanlarda çok

değiĢik türde iĢ hastalıklarına rastlanabilmektedir.[1]

08

.01

.201

0

8

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


KATI ATIKLARI DEĞERLENDĠRME

METODLARI

Düzenli ve Düzensiz Depolama

Yakma ĠĢlemi

GazlaĢtırma

Piroliz

SıkıĢtırma

Ufak Parçalarına Ayırma

BileĢim Ayrımı

Kurutma ve suyundan arındırma

Kompostlama

SıvılaĢtırma [1]

08

.01

.201

0

9

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


YAKMA

08

.01

.201

0A

.Cih

at K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

10

YAKMA

Atıkların oksijen varlığında yüksek

sıcaklıkta yakılması prosesidir. Isı enerjisi,

inert gaz ve kül oluĢur. Net enerji eldesi

atığın bileĢimine, yoğunluğuna, nem

oranına ve inert maddelere bağlıdır. Yakma

organik maddenin ısıl içeriğinin %65-80

oranında sıcak hava, buhar ve sıcak suya

dönüĢtürebilir.[2]

08

.01

.201

0

11

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


YAKMANIN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI0

8.0

1.2

01

0A

.Cih

at K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

12

Organik maddeler kısa

sürede kül ve gaz haline

getirilir.

Atık hacminde ve

ağırlığında önemli

derecede azalma ve

depolama maliyetinin

azalması.[1]

Depolanan kül, cüruf

kolay çözünebilir

olduğundan yer altı

sularını etkiler.

Cürufun su ile

soğutulması ve baca

gazının su ile yıkanması

ile atıksu oluĢur.[1]

AVANTAJLAR DEZAVANTAJLAR

YAKMANIN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI0

8.0

1.2

01

0A

.Cih

at K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

13

Yanma atığı olan kül ve

cüruf biyolojik olarak

ayrıĢmaz.

Çöp, dezenfekte edilmiĢ

olur.

Depolamada sağlık

problemleri doğmaz.

Isı enerjisinden baĢka

enerjiler elde edilir.[1]

Hava kirliliği oluĢur.

Maliyeti oldukça

yüksektir.

Ġyi yakılamayan atıklarda

kötü koku oldukça büyük

bir problemdir. [1]

AVANTAJLAR DEZAVANTAJLAR


ATIK – ENERJĠ DÖNÜġÜMÜ

Atık – enerji dönüĢümü için özel dizayn edilmiĢ tesislerde kentsel katı atık yakılarak temiz ve yenilenebilir enerjiye dönüĢtürülür. Bu tesislerin modern kirlilik önleme ve emisyon azaltma (temizleme) ekipmanı ile teçhizi esastır.[2]

08

.01

.201

0

14

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge



Atık hacmi %90 azaltılır.

Kalan atıkların düzenli kontrolü

ve düzenli depo tesisinde

bertarafı esastır.

[2]

08

.01

.201

0

15

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


Gerekli ĠĢlemler:

Ön Arıtım: Ġnert, inorganik

maddelerin ayrılması.[2]

08

.01

.201

0

16

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


Gerekli ĠĢlemler:

08

.01

.201

0

17

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Enerji DönüĢümü:

Anaerobik parçalama / GazlaĢtırma / Yakma[2]


Gereken ĠĢlemler:

Nihai ĠĢlemler: Kül bertarafı, gaz temizlenmesi.

[2]

08

.01

.201

0

18

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


BĠR YAKMA TESĠSĠNĠN TEMEL

BĠRĠMLERĠ[3]

1. Atık kabulü

2. Atık ön Ģartlandırma (ayırma, parçalama)

3. Temiz hava ilâvesi ile kurutma ve fırında

yakma, enerji üretimi

4. Cürufların uzaklaĢtırılması, gerektiğinde cüruf

yıkama

5. Cüruf Ģartlandırma: Metal (Fe) giderme, elek

ile sınıflandırma, kaba fraksiyonun

parçalanması

6. Yakma fırınının üst kısmında kullanılmıĢ

(ikincil) hava ilâvesi ile baca gazlarının ve

tozların yakılması

08

.01

.201

0

19

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

BĠR YAKMA TESĠSĠNĠN TEMEL

BĠRĠMLERĠ[3]

7. Gaz soğutma

8. Baca gazının arıtılması

9. Ġleri gaz temizleme

10. TemizlenmiĢ baca gazının alıcı ortama (havaya)

deĢarj edilmesi

11. Atık su arıtma

12. Enerji değerlendirme (elektrik üretimi, buhar

kullanımı)

08

.01

.201

0

20

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/evsel/4.doc

YAKMA TEKNOLOJĠLERĠNE GENEL

BAKIġ[3]

Standart Yakma Prosesleri

Izgara fırınları

AkıĢkanlar Yatağı Fırınları

Döner Silindir Fırını

Alternatif Prosesler

Thermoselect

Piroliz

Noell Conversion Sistemi

Enerji Kazanma

Doğrudan buhar kullanımı

Elektrik üretimi

Hem Elektrik, Hem Buhar üretimi

08

.01

.201

0

21

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


IZGARA FIRINLARI

Izgara fırınlarında, yakma prosesi için gerekli olan

havanın giriĢi, yakılacak atığın yanma özellikleri

kalorifik değerine göre belirlenen bir ızgara ile

ayarlanmaktadır. Atık yükleme ve cüruf uzaklaĢtırma,

ızgarada aynı doğrultuda yapılır. [3]

Izgara fırınları, evsel atık için en yaygın fırın tipidir.

Bunların uygulama alanları oldukça geniĢtir. Hem

kapasitesi < 1 ton/saatten daha düĢük olan tesislerde,

hem de 50 ton/saatten daha büyük tesislerde ızgara

fırınları kullanılmaktadır. [3]

08

.01

.201

0

22

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

IZGARA FIRINLARI

Tesis, yanma hücresine bağlı bir son yanma bölümüne

sahip olmalıdır. Burada en az % 6 oksijen ihtiva eden

baca gazı ve en az 2 saniye kalma süresi durumunda

sıcaklık evsel atık için en az 850 °C'de, tehlikeli ve tıbbî

atık için ise en az 1200 °C'de tutulmalıdır.[3]

Sıcaklık sürekli kaydedilerek kontrol edilmelidir. Atıklar,

tam yanma sağlanıncaya kadar yakma hücresinde

kalmalıdır. Bu süre, ızgara hareket hızıyla ayarlanabilir

ve kullanılan teknolojiye ile diğer iĢletme koĢullarına

göre değiĢiklik gösterir. [3]

08

.01

.201

0

23

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


AKIġ YATAĞI FIRINLAR

Atıklar, akıĢkanlar yatağında yakılabilmesi için, standart

parçalayıcı ekipman ile yaklaĢık 100 mm dane çapına

kadar parçalanmalıdır.[3]

Genel olarak, akıĢkanlar yatağı fırınları her kapasitede

inĢa edilebilir. Yine de bugüne kadar katı atık yakmak

için yapılan en büyük akıĢkanlar yatağı fırınının

kapasitesi 6 t/saat'tir. [3]

08

.01

.201

0

24

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

AKIġ YATAĞI FIRINLAR0

8.0

1.2

01

0

25

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


Atıklar, tam yanma sağlanıncaya kadar yakma

hücresinde kalmalıdır.[3]

AkıĢkan yataklı fırınlarda, 1000 - 1200 °C'ye

varan ve homojen sıcaklıklar elde edilebilir.[3]

08

.01

.201

0

26

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge



www.kalitemuhendisligi.com

08

.01

.201

0

27

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


08

.01

.201

0

28

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/life/taske/01.pdf

DÖNER SĠLĠNDĠR FIRINI

Bu teknoloji, özellikle tehlikeli atıklar için

uygulanmaktadır. Evsel atıklar için kullanıldığında;

sınıflandırma, ayırma gibi ön iĢlemlere gerek yoktur.[3]

Yakma prosesi, alevle ya da yanan atıklara baĢlatılır.

Proses kontrolü, dönme hızı ve dolma derecesi üzerine

yapılır. [3]

08

.01

.201

0

29

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


Döner silindirli fırınlar, genellikle tehlikeli atık için geçerli Ģartları (son yanma sıcaklığı ve baca gazı kalma süresi) sağlayacak Ģekilde tasarlanır.[3]

Tesis, yanma hücresine bağlı bir son yanma bölümüne sahip olmalıdır. Burada en az % 6 oksijen ihtiva eden baca gazı ve en az 2 saniye kalma süresi durumunda sıcaklık evsel atık için en az 850 °C'de, tehlikeli ve tıbbî atık için ise en az 1200 °C'de tutulmalıdır. Sıcaklık sürekli kaydedilerek kontrol edilmelidir.[3]

08

.01

.201

0

30

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge



08

.01

.201

0

31

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.varlikmakina.com.tr


08

.01

.201

0

32

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

http://yonetici.varlikmakina.com/yuklenen_dosyalar/images/dryer02.jpg

ALTERNATĠF PROSESLER

Pirolitik yakma sistemleri halen standart ve yaygın

sistemler olmayıp, bunlar tıbbi ve özel atıklar için

kullanılan alternatif sistemlerdir. [3]

Maliyet açısından, alternatif ve standart sistemler

arasında önemli farklar yoktur. Thermoselect ve piroliz

yöntemlerinin ağır metal emisyonları, konvansiyonel

yakma sistemlerine göre daha yüksektir; diğer

emisyonlar oldukça düĢüktür.[3]

08

.01

.201

0

33

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


YAKMA ĠLE PROLĠZ ARASINDAKĠ FARK0

8.0

1.2

01

0A

.Cih

at K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

34

Havanın oksijeni ile

oksitlenme

reaksiyonudur.

Yanma sıcaklığı

800-1000 celcius.

Ürünler:

Katı: oksitlenmiĢ cüruf.

Sıvı: su

Gaz: CO2, NOx, Sox

EKZOTERMĠKTĠR

[1]

Oksijensiz ortamda

termik parçalanma

reaksiyonudur.

Yanma sıcaklığı

500-1000 celcius.

Ürünler:

Katı: indirgenmiĢ katı

atıklar.

Sıvı: su, sıvı hidrokarbon.

Gaz: CO2, NOx, Sox

ENDOTERMĠKTĠR

YAKMA PĠROLĠZ


PĠROLĠZ0

8.0

1.2

01

0

35

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www. en-tek.org

ENERJĠ KAZANMA

Enerji Kazanma

Doğrudan buhar

kullanımı

Elektrik üretimi

Hem Elektrik, Hem

Buhar üretimi[3]

08

.01

.201

0

36

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Doğrudan Buhar Kullanımı:

Bu teknoloji,

buhar ihtiyacı

yüksek olan

endüstriyel

tesisleri ya da

termik santrallere

yakın atık yakma

tesisleri için

idealdir.[3]

08

.01

.201

0

37

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Doğrudan Buhar Kullanımı: Kazanlar, istenilen buhar parametrelerine ve atık yakma

prosesinin özel ihtiyaçlarına göre tasarlanır. [3]

08

.01

.201

0

38

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Doğrudan Buhar Kullanımı: Üretilen buhar, doğrudan endüstriyel tesisin veya termik

santralin buhar temin Ģebekesine verilir; damıtılan sular

geri kazanılabilir. Bu yöntemin teknolojisi oldukça basit

olup, maliyeti düĢüktür.[3]

08

.01

.201

0

39

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Doğrudan Buhar Kullanımı: Enerji verimi maksimum geri kazanılabilir enerjiye yakın olup,

giren atıkların kalorifik değerinin % 70'i ilâ % 80'idir.[3]

*kalorifik değer:

Kalorifik değer birim atık kütlesinin içerdiği enerji miktarını tanımlar.

(kcal/kg veya J/kg)

08

.01

.201

0

40

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


Elektrik Üretimi:

Yakma tesisinin yakınında buhar kullanabilecek tesisler

bulunmadığı takdirde bu çözüme baĢvurulabilir. Yakma

tesisinde üretilen elektrik miktarı, genellikle tesisin kendi

elektrik ihtiyacından daha yüksek olduğu için, elektrik

fazlası yerel elektrik Ģirketlerinin Ģebekelerine verilebilir.

(örneğin, ĠZAYDAġ) [3]

08

.01

.201

0

41

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

=

Elektrik Üretimi:

Elektrik üreten yakma tesisinin enerji

verimi, doğrudan buhar kullanımı

teknolojisine göre daha düĢüktür.

Giren atığın kalorifik değeri yine

8000 kJ/(kg ham atık) olarak kabul

edildiğinde, enerji verimi 500 - 600

kWh/(kg atık) arasında değiĢebilir.[3]

08

.01

.201

0

42

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Elektrik Üretimi:0

8.0

1.2

01

0

43

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


Hem Elektrik, Hem Buhar Üretimi:

Kojenerasyon tesislerindeki enerji verimi, yalnız elektrik

üreten tesislere nazaran daha yüksektir.[3]

Kojenerasyon tesislerinde, yüksek basınçlı ham buharın

basıncı belli bir değere kadar düĢürüldükten sonra,

türbindeki buharın bir kısmı proses ihtiyaçlarını

karĢılamak ya da sıcak su Ģebekesine ısı sağlamak için

kullanılır. [3]

08

.01

.201

0

44

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Hem Elektrik, Hem Buhar Üretimi:

Türbinin düĢük basınçlı bölümünde kalan buhar, elektrik

üretimi için kullanılır. Enerji verimi, buhar kullanımına

bağlıdır. % 100 kojenerasyon yapılması durumunda,

türbinin toplam veriminin % 40'ı elektrik üretimi için

kullanılabilir. [3]

Türkiye'de merkezî ısınma henüz çok yaygın bir sistem

değildir. Yine de, yakma tesisine yakın olan toplu

konutlar için bu teknoloji düĢünülebilir. [3]

08

.01

.201

0

45

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


Katı Atıkların Yakılarak Enerji Elde edildiği ilk 5 Ülke [2];0

8.0

1.2

01

0

46

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


TÜRKĠYE DE YAKMA ĠġLEMĠ

Türkiye de yakma tesisi

denilince akla ilk olarak

ĠZAYDAġ gelmektedir.

ĠZAYDAġ: Ġzmit Atık ve Artıkları Arıtma, Yakma ve Değerlendirme A.ġ

08

.01

.201

0

47

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

ĠZAYDAġ

TESĠSĠN DĠZAYN

PARAMETRELERĠ [4]

Yakma Kapasitesi : 35.000 ton/yıl

(4.100 kg/saat)

Katı Atıklar : 2.500 kg/saat

Sıvı Atıklar : 1.600 kg/saat

Isıl Değer : 86 Gj/saat

Elektrik Üretimi : 5,2 MW

08

.01

.201

0

48

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.izaydas.com.tr

ĠZAYDAġ

Tesisin çalıĢma prensibi; endüstriden

kaynaklanan plastik ve lastik atıklar, kullanılmıĢ

yağ, ilaç ve kozmetik atıklar, petro-kimya

atıkları, PVC, solvent, boya artıkları, yapıĢtırıcı

ve yapıĢkanlar, bunların ambalajları, standart dıĢı

ve süresi geçmiĢ ürünler, arıtma çamurları, vb.

tehlikeli atıklarla klinik atıkların yakılarak

bertaraf edilmesine dayanır. Patlayıcı maddeler,

radyoaktif atıklar, mezbaha atıkları, dıĢkı ve

kadavralar tesise kabul edilmemektedir. [4]

08

.01

.201

0

49

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.izaydas.com.tr

ĠZAYDAġ

Kabul edilen atıkların beyanı, etiketlenmesi,

taĢınması ve bertarafı; Çevre Bakanlığıńın Hava

Kalitesinin Korunması Yönetmeliği (1986), Su

Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (1988), Katı

Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (1991), Tıbbı

Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (1993), Tehlikeli

Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (1995) ve

bunların değiĢikliklerinde belirtilen esaslara

tamamen uygun olarak yapılmaktadır. [4]

08

.01

.201

0

50

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.izaydas.com.tr

Atık kabulü ve yönetimi çerçevesinde tesise kabul edilen

atıklar; tartılarak kaydedilmekte, numuneleri alınmakta

ve analizleri yapılarak ilgili ara depolama alanlarına

gönderilmektedir. [4]

Laboratuvar tarafından hazırlanan Günlük Yakma

Menülerińde belirtilen atıklar, Döner Fırın´da 921° -

1150°C sıcaklık aralığında ve ortalama 95 - 120 dakika

kalıĢ süresinde; Son Yakma Odasıńda ise 923° - 1250°C

sıcaklık aralığında ve min. 2,5 saniye kalıĢ süresinde

yakılmaktadır. [4]

08

.01

.201

0

51

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

ĠZAYDAġ

www.izaydas.com.tr

Yakma iĢlemi, döner fırında propanla baĢlatılmakta ve fuel-oil beslemesi ile devam etmektedir. Döner Fırın sıcaklığı 921°Cýe ulaĢtığında, atık beslemesi baĢlatılmaktadır. [4]

Yakma havası fanlar aracılığı ile bunker kasetlerinin üstünden veya atmosferden alınmaktadır. Yakmanın optimum sıcaklıkta gerçekleĢebilmesi için gerektiğinde günlük yakma menüsü fuel-oil ile zenginleĢtirilmektedir.

[4]

08

.01

.201

0

52

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

ĠZAYDAġ

www.izaydas.com.tr

Tesisteki proseslerin kontrolü ve yönlendirilmesi kontrol

odasında bulunan COROS(Control Room System)

bilgisayar istasyonları vasıtasıyla operatör ve vardiya

amiri tarafından yürütülmektedir. Tesisteki tüm

enstrümanlar Siemens PLC sistemiyle otomatik olarak

çalıĢmaktadır. [4]

Tesisin herhangi bir noktasında meydana gelebilecek bir

hata, anında COROS bilgisayarlarından görülmekte ve

müdahalesi yapılmaktadır. [4]

08

.01

.201

0

53

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

ĠZAYDAġ

www.izaydas.com.tr

YAKIN ZAMANDAKĠ ĠZAYDAġ VERĠLERĠ

2009 ilk 6 Aylık değerler: [5]

08

.01

.201

0

54

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

İZAYDAŞ 2009 ilk 6 Aylık Faaliyet Raporu

YAKIN ZAMANDAKĠ ĠZAYDAġ VERĠLERĠ

Temmuz 2009 değerleri: [6]

08

.01

.201

0

55

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

İZAYDAŞ 2009 Temmuz Faaliyet Raporu

ĠZAYDAġ’IN YAKILARAK ĠMHA EDĠLECEK

ATIKLARA AĠT BERTARAF LĠSTESĠ[4]

08

.01

.201

0

56

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.izaydas.com.tr



08

.01

.201

0

57

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.izaydas.com.tr



08

.01

.201

0

58

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.izaydas.com.tr



08

.01

.201

0

59

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

www.izaydas.com.tr

DĠKKAT!

Yukarıda belirtilen fiyatlar

31.12.2009 tarihine kadar, asıl

fiyatların iskontolu halleridir.

Sıvı atıklar, yanabilir sıvı atık

kriterlerine uygun gelmesi halinde

ücretsiz olarak alınabilecektir.

YurtdıĢı bertaraf masrafları, Atık

üreticisine yansıtılacaktır.

08

.01

.201

0

60

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

ÇĠMENTO FABRĠKALARININ

YAKTIĞI ATIK TÜRLERĠ

Lastik

Kanalizasyon Çamuru

Tank Dibi Çamurları

Bitki Sapları, Çöpleri,

Kabukları

Atık Yağ

[7]

08

.01

.201

0

61

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Özdemir,2006


YAKTIĞI ATIK TÜRLERĠ

Sanayi Atıkları

Kontamine Atıklar

Hayvan Atıkları

Kağıt, Plastikler vb.

Kalorifik değeri olan

diğer atıklar

[7]

08

.01

.201

0

62

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Özdemir,2006


YAKTIĞI ATIK TÜRLERĠ[7]

08

.01

.201

0

63

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Özdemir,2006

KONYA ÇĠMENTO’NUN YAKMA

LĠSANSINA SAHĠP OLDUĞU ATIKLAR

Atık Yağlar

Kontamine Atıklar

KullanılmıĢ Lastik

Boya Çamuru

08

.01

.201

0

64

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Çevre ve Orman Bakanlığı, Atık Yönetimi Daire Başkanlığı

KONYA ÇĠMENTO

08

.01

.201

0

65

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

ÇĠMENTO FABRĠKALARINDA ATIK

YAKMAK ĠÇĠN;

Tebliğe uygun Başvuru ve Deneme yakması

(Ölçümlerin akredite olmuş kurumlarca

yapılması) [7]

Çevre ve Orman Bakanlığından “işletme lisansı”

alınması[7]

Atık taşıma işinin; lisans almış kişi, kurum ve

atık özelliğineuygun araçlarla yapılması[7]

08

.01

.201

0

66

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Özdemir,2006

ÇĠMENTO FABRĠKALARINDA ATIK

YAKMAK ĠÇĠN;

Uygun depo-sevk sistemlerinin tesis edilmesi[7]

Atıkların ithal olmaması[7]

Lisans aldıktan sonra Bakanlıkça belirlenen

esaslara uyulması (periyodik ölçümler, sürekli

izleme, bildirim vb.) gerekmektedir. [7]

08

.01

.201

0

67

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Özdemir,2006

TÜRK ÇEVRE MEVZUATINA GÖRE [8] :

Madde 38- Katı atıkları hijyenik olarak zararsız hale getirmek, hacmini azaltmak ve kısmen enerji elde etmek maksadı ile inĢa edilen yakma tesislerinin;

1) Kapasitesi 0.75 ton/saat’den küçük olan evsel atık yakma tesislerinde baca gazı içindeki oksijen fazlalığı %17, kapasitesi 0.75 ton/saat’den büyük olan tesislerde ise %11 olması,

08

.01

.201

0

68

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


2) Katı atık yakma tesislerinde katı atık miktarlarındaki günlük ve haftalık değiĢimleri dengelemek ve atıkların yanma hücresine verilmesini sağlamak amacı ile;

a) Bir ön silo inĢa edilmesi,

b) Bu ön silolarda vakum uygulanarak, boĢaltma sırasında ortaya çıkabilecek

tozun çevreye yayılmasının önlenmesi,

08

.01

.201

0

69

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


c) Bu ön silodaki basıncın atmosfer basıncının

altında tutulması,

d) Emilen havanın yakma hücresine gönderilerek

yakılması,

e) Yakma hücresinin çalıĢmaması durumunda ön

silodan emilen havanın

bacadan atmosfere verilmesi gerekir.

08

.01

.201

0

70

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge


08

.01

.201

0

71

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

3) Sıvı atıklar ve arıtma çamurunun da

tesiste yakılması halinde, bu maddelerin

kapalı kaplar içinde depolanması, üstü açık

olan boĢaltma yerlerinde bir hava emme

tertibatı veya vakum bulundurulması,


08

.01

.201

0

72

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

4) Yakma hücresinin devreye alınabilmesi,

hücredeki sıcaklığın belirli bir değerin

altına düĢmesi halinde ani olarak devreye

girecek yakıtla çalıĢan yedek yakma

sisteminin bulunması,


08

.01

.201

0

73

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

5) Yakma tesislerinin bacaları ile

ilgili olarak Hava Kalitesinin

Korunması Yönetmeliğindeki teknik

hususların yerine getirilmesi,


08

.01

.201

0

74

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

6) Yakma tesislerinde;

a) Son yakma hücresinin bulunması,

b) Minimum hücre sıcaklığının 800o C olması

c) Sistemde poliklorlü aromatik hidrokarbonu çok olan atıklar

yakılıyorsa, yakma hücresinin sıcaklığının 1200o C olması,

d) Yakma hücresindeki sıcaklığın devamlı ölçülmesi,

kaydedilmesi ve hücredeki sıcaklığın istenen sıcaklığın altına

düĢmesi halinde, yedek yakma sisteminin otomatik olarak

devreye girerek son yakma hücresindeki sıcaklığı arttırması,

e) Atığın son yakma hücresine hücredeki sıcaklığın yedek

yakma sistemi ile istenen minimum yakma sıcaklığına

eriĢtikten sonra verilmesi,


08

.01

.201

0

75

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

7) Yanma sonucunda çıkan cüruf içinde

yanmamıĢ atık miktarının ağırlık olarak,

külün %2’sini geçmemesi ve tesiste arıtma

çamuru yakılması halinde bu değerin %3’e

kadar çıkabilmesi,


08

.01

.201

0

76

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

8) Cüruf ve baca gazı partiküllerinin ayrı ayrı

toplanması,

9) Yakma sonucu ortaya çıkan ısı ve cürufun

değerlendirilebilmesi için gereken önlemlerin

alınması,

10) Tesiste Hava Kalitesinin Korunması

Yönetmeliğinde belirtilen sınır emisyon değerlerini

sağlayacak baca gazı temizleme sistemlerinin

bulunması gerekir.


08

.01

.201

0

77

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Baca Gazı Sınır Emisyon Değerleri

Madde 39- Evsel katı atık yakma

tesislerinde, Hava Kalitesinin

Korunması Yönetmelinin 7 nci ekinde 2 nci

grup tesisler baĢlığı

altında yer alan esaslara uyulur.


08

.01

.201

0

78

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

Evsel Katı Atık Tesisinde Yakılması

Yasak Olan MaddelerMadde 40- Evsel katı atık, evsel arıtma çamuru

ve evsel katı

atık benzeri endüstriyel atıkları yakmak maksadı

ile inĢa edilen

yakma tesislerinde, ağırlık olarak katı atık

toplam miktarının

%1’ini geçen organik bağlı klor veya 1 kg atıkta

50 mg’dan fazla

halojenli organik madde ihtiva eden tehlikeli

atıkların yakılması

yasaktır.Çevre ve Orman Bakanlığı, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 2005

KAYNAKÇA:0

8.0

1.2

01

0

79

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

[1]Yrd.Doc.Dr. Ergün Pehlivan, Selçuk

Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Katı

Atıklar Ders Notları, 2009-2010

[2] Prof. Dr. Bülent Topkaya, Akdeniz

Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü,

TODAĠE, 2006

[3] www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/evsel/4.doc

[4] ĠZAYDAġ,

http://www.izaydas.com.tr/tr/3fl.asp?islem=incele&id=81

http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/evsel/4.doc






08

.01

.201

0

80

A.C

ihat K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

KAYNAKÇA:

[5] 2009 Yılı Ġlk 6 Aylık Faaliyet Raporu, ĠZAYDAġ

[6] 2009 Temmuz Faaliyet Raporu, ĠZAYDAġ

[7] ġebnem Özdemir, Türkiye’de Atık Bertarafında

Çimento Sektörünün Rolü, 2006www.iso.org.tr/tr/Documents/Cevre/SEBNEM%20OZDEMIR.pdf

[8] Çevre ve Orman Bakanlığı, Katı Atıkların Kontrolü

Yönetmeliği, 2005

DĠNLEDĠĞĠNĠZ ĠÇĠN

TEġEKKÜR EDERĠZ…

08

.01

.201

0A

.Cih

at K

ah

ram

an

-H

asa

n E

ge

81