KEMİK İLİĞİ TRANSPLANTASYONU ERKEN VE GEÇ DÖNEM

KOMPLİKASYONLARININ YÖNETİMİ

Hazırlayan: Medine İlksen KILINÇ

Acıbadem Adana Hastanesi

Pediatrik KİT Vaka Yönetici Hemşiresi

Hazırlanma Tarihi: 10 Mart 2015

https://cucumberjuice.wordpress.com/2012/03/29/remember-mekhi-hes-getting-ready-for-a-bone-marrow-transplant/ http://www.x-ald.nl/treatment-options/hsct/

Sunu Planı

• KİT Sonrası Erken Komplikasyonlar

• KİT Sonrası Geç Komplikasyonlar

• Komplikasyonların Yönetimi

Hemorajik SistitHepatik Veno-Okluziv HastalıkKapiller Sızıntı SendromuEngraftman SendromuDiffüz Alveoler HemorajiTrombotik Mikro Anjiyopatiİdiyopatik Pnömoni Sendromu

Göz Üzerindeki Geç EtkilerDeri ve EkleriAğız ve Diş KomplikasyonlarıTiroid İşlev BozukluklarıFertilite ve Gonodal İşlev BozukluğuEnfeksiyona Bağlı Olmayan Solunum Yolu KomplikasyonlarıGeç Kardiyak KomplikasyonlarGeç Vasküler KomplikasyonlarUzun Süreli Sağ Kalımda Metabolik SendromKronik Böbrek HastalığıKaraciğer Komplikasyonları ve Aşırı Demir YüklenmesiKemik Dokusu ile İlgili Geç KomplikasyonlarHematolojik MalignitelerSekonder Solid Tümörler

KİT Sonrası Erken Komplikasyonlar

http://www.markajosgb.com/?pnum=9&pt=Acil+Durum+Planlamalar%C4%B1

Hemorajik Sistit

• Klinik: Semptomatik asemptomatik olan hematürimikroskopik, makroskopik ve pıhtılı olarakdeğerlendirilir.

• Tedavi: Tedavi 3 basamaklı bir yaklaşımlaşekillendirilir;

1. Forse hidrasyan ve yoğun trombosit desteği.

2. Serum fizyolojik ile sürekli mesane irigasyonu.İtravesikal sidofovir, siprofloksasın uygulama.

3. Mesane arterlerinin selektif embolizasyonu

• Klinik:-1`den +21. güne kadar görülebiliyor.Hepatomegali veya sağ üst kadran ağrısı,vücut ağrılarında artma, abdomiral bölgedeşişlik.

• Tedavi: Tuz ve su alımının kısıtlanması,diüretikler. Albümin, plazma genişleticiler vetransfüzyonlar. Defiprotid 25 mg/kg 14 gün, 6saatte bir. Ağır VOH`da doz arttırılabilir.

Hepatik Veno-Okluziv Hastalık (VOH)

http://www.unyeyaliasm.gov.tr/anafilaksi-nedir-tani-ve-tedavisi-nasil-yapilir.html

• Klinik: KSS, HKHT sonrasındaki ilk 15 gün içindeortaya çıkan vücut ağırlığı artışı ve karakteristikbiçimde frosemid devasına yanıt vermeyengeneralize ödem sendromları ile nitelendirilir.

• Tedavi: Büyüme faktörleri kesilir. Sistemik olarakuygulanmasına rağmen kortikosteroidlere yanıtiyi değildir. Bazı vakalarda IV İmmnglobulin vebevacizumab kullanılmaktadır.

Kapiller Sızıntı Sendromu

http://www.doktormustafacetin.com/tr/article/desc/20750/k%C3%B6k-h%C3%BCcre-nakli-tedavisi.html

• Klinik: Enfeksiyona bağlı olmayan ateş, deridöküntüsü, akciğer ödemi, hipoksemi.

• Tedavi: Predrol 1 mg/kg 12 saatte bir. 1 haftazarfında azaltılarak kesilir. Ateş varlığındaenfeksiyöz bir nedenin dışlanması güçolduğundan ateşin ampirik antibiyotiktedavisine cevap vermediği ve kültürlerinnegatif olduğu doğrulanmadan bu tedaviyebaşlanmamalıdır.

Engraftman Sendromu

http://toraks.dergisi.org/images/figure_Toraksder_590_0.jpg

• Klinik: Ateş ile birlikte olan veya olmayan nefesdarlığı ve prodüktif olmayan öksürük. Oksijentedavisi gerektirebilen hipoksemi. Orta veya altakciğer zarlarında akciğer grafisi veya BT ile tespitedilebilen fokal veya diffüz interstisyel veyaalveoler infiltrasyonlar.

• Tedavi: Yüksek dozda kortikosteroid 6 saatte bir,4-5 gün süreyle; sonra 2-4 hafta zarfındaazaltılarak kesilir.

Diffüz Alveoler Hemoraji

http://97tr.com/images/g/http-39174-75424-754241-30365bp-30365blogspot-30365com-75424-65422cYnm5WyhZyg-75424Sm297fP4w1I-75424AAAAAAAAAg8-75424pWUIIcLWgRA-75424s400-75424parotitis%252B5-30365jpg/serebrospinal-anjiyopati-ne-demek/serebrospinal-anjiyopati-ne-demek-image.html

• Klinik: Mikro anjiyopatik hemolitik anemi.Trombositopeni veya trombosit transfüzyonugereksiniminin artması. Böbrek işlev bozukluğu,nörolojik anomaliler.

• Tedavi: CNİ`nin hemen kesilmesi ve GVHHprofilaksisi/tedavisinde başka bir ilacageçilmesidir. Defiprotide, rituxumab, daklisumabve basiliksimab tedavileriyle başarılı sonuçlarbildirilmiştir.

Trombotik Mikro Anjiyopati

http://www.ctf.istanbul.edu.tr/dergi/online/1998v29/s4/984o2.htm

• Klinik: Yaklaşık olarak +20. günde ateş, prodüktifolmayan öksürük, taşipre, hipoksemi ve röntgenfilmleri yada BT incelemesinde diffüz alveolerveya intersitisyel infiltrasyonların ortayaçıkmasıyla nitelenir.

• Tedavi: Destekleyici bakım önlemleri, genişspektrumlu anti mikrobiyal ilaçlar vekortikosteroidler.

İdiyopatik Pnömoni Sendromu

KİT Sonrası Geç Komplikasyonlar

http://www.bilgimikoruyorum.org.tr/?b113_dikkat-dusunce-tuzagi

http://tlab-prp.com/prpnin-kullanim-alanlari/goz/

• Klinik: Görmede azalma, kontrastta azalma verenk algılamasında değişiklik gibi semptomlaraneden olurlar.

• Tedavi: Kronik GVHH tedavisi yapılır. Viral vebakteriyal enfeksiyonların hızla ve uygunşekilde tedavi edilmesi gerekir.

Göz Üzerindeki Geç Etkiler

http://www.hakanbuzoglu.com/deri-tumorleri/

• Klinik: Deri kuruluğu, kaşıntı, döküntü, pigmentasyonbozuklukları veya liken planus benzeri bir görünümbulunabilir. Tırnak distrofiisi, uzunlamasınabombelenme, tırnak kırılması ve kaybı. Kafa derisindealopesi, vücut kıllarının kaybı.

• Tedavi: Topikal kortikosteroidlere, kalsinörininhibitörlerine ve fototerapiye yanıt verebilirler. Dahailerlemiş hastalıkta sistemik immünsupresif tedavigerekir.

Deri ve Ekleri

http://www.gumusixir.com/wp-content/uploads/2013/07/72887_553012211376384_870900100_n.jpg

• Klinik: Normalde tolere edilen besinlereduyarlılık ve ağız kuruluğu. Kandidiyazis, herpessimpleks ve sitemegalovirüs gibi etkenlerinneden olduğu ikincil ağız enfeksiyonları. Yaygındiş çürükleri olabilir.

• Tedavi: Gargaralar ile ağız çalkalanma gibi topikalsteroid uygulamaları yapılır. Düzenli dişmuayenesi önemlidir.

Ağız ve Diş Komplikasyonları

http://www.hastarehberi.com/tiroid-bezi-ve-hastaliklari/

• Klinik: Artmış TSH ve normal FT4 düzeylerinde

seyreden aseptomatik kompanse hipotroiditroid işlev bozukluğunun en sık rastlananformudur.

• Tedavi: Mevcut hipotroidisi olan hastalarahormon replasmanı yapılmalıdır.

Tiroid İşlev Bozuklukları

http://www.kisirliktedavisi.com/kisirlik-tedavisi/kisirlik-sebepleri-3/

• Klinik: Genç erişkin kadınlarda HKHT sonrasındakigonadal işlev bozukluğu erken menapoz gelişimine vebuna bağlı semptomlara yol açar. Erkek HKHT alıcılarıgenellikle semptomsuzdur. Hipohonadizme işaret edensemptomlar erektil disfonksiyon, lipido azalmazı vekemik kaybıdır.

• Tedavi: Erişkin kadın hastaların %90’ında HKHTsonrasında cinsiyet hormono replasmanı gerekir.Spermatogenaz azalmış olmasına veya bulunmamasınarağmen erkek hastaların çoğunda cinsiyet hormonureplasmanı gerekli olmayacaktır.

Fertilite ve Gonodal İşlev Bozukluğu

http://www.ortadoguhastanesi.com.tr/gogus-hastaliklari.html

• Klinik: Kuru öksürük, ilerleyici nefes darlığı vewheezing gibi belirtilerle birliktedir. Akciğerfilminde, periferik bölgelerde yama tarzındakonsolidasyon, buzlu cam manzarası venodüler opasiteler izlenir.

• Tedavi: Kortikosteroid tedavisine başlanmalıdır.

Enfeksiyona Bağlı Olmayan Solunum Yolu Komplikasyonları

http://verilobi.com/kardiyak/#prettyPhoto[galeri]/4/

• Klinik: Egzersiz dispnesi, halsizlik,ortopne ve vücut ağırlığı artışı.

• Tedavi: EKG, EKO, içeren genişletilmiş kardiyak

değerlendirme hususunda bir kardiyolojiuzmanıyla irtibata geçilmelidir.

Geç Kardiyak Komplikasyonlar

http://tip.kocaeli.edu.tr/bolumler/kalp_damar_cer.php

• Klinik: Serebravasküler hastalık geçici istemik atak,inme ve beyindeki lakürer enfarktüslere bağlısemptomlar. Kroner arter hastalığı belirtileri anginapectoris, miyokard enfarktüsü ve kronik koroner kalphastalığının semptomlarıdır. Periferik arter hastalığıolan bireylerde klodiksayon, istirahat ağrısı, akutiskemi veya gangren meydana gelebilir.

• Tedavi: Semptomlar uygun şekilde araştırılmalı vetransplantasyon uygulanmamış hastalarda olduğugibi erkenden tedavi edilmelidir.

Geç Vasküler Komplikasyonlar

http://www.mutlumikrop.com/yazarlar-detay/302/metabolik-sendrom-nedir

• Klinik: Anormal kardiyovasküler risk faktörleriolan hastalar bir geç kardiyovaskülerkomplikasyon ortaya çıkana kadar genellikleasemptomatiktirler. Kan basıncının ölçülmesi,açlık kan şekeri ile lipid profilinindeğerlendirilmesi önerilir.

• Tedavi: Tedavi dislipidemi, diyabet vehipertansiyon kontrolüne odaklanmalıdır.

Uzun Süreli Sağ Kalımda MetabolikSendrom

http://www.bobrekyetmezligi.gen.tr/

• Klinik: Böbrek fonksiyonlarında kan ürenitrojeni ve kreatin değerinde düzensizlik.Hipertansiyon

• Tedavi: Seçilecek tedavi anjiyotensindönüştürücü enzim inhibitörleri veanjiyotensin reseptör blokerleridir.

Kronik Böbrek Hastalığı

http://www.hepsaglik.net/akut-ve-kronik-karaciger-yetmezligi/

• Klinik: Sıklıkla semptomsuz ve transaminazdüzeylerinde dalgalanmalarla seyreder.Karaciğer biyopsisi gerekli olur.

• Tedavi: Ribavirin ve pegile interferonkombinasyonundan yarar görülebilir. Ferritiniyüksek olan hastalarda demir şelasyonuyapılır.

Karaciğer Komplikasyonları ve Aşırı Demir Yüklenmesi

http://www.biyolojisitesi.net/tum%20uniteler/destek_ve_hareket/sungerimsi_kemik.html

• Klinik: İlk belirti genellikle ağrıdır. Standartradyografi ile erken tanı nadiren konur, MRseçilecek tetkikdir. Vakaların %80’indenfazlasında kalça etkilenir. Diğer bölgeler diz, elve ayak bileğidir.

• Tedavi: Semptomatik ağrı tedavisi veetkilenen eklemler üzerindeki basıncınhafifletilmesi önemlidir.

Kemik Dokusu ile İlgili Geç Komplikasyonlar

http://www.hurriyet.com.tr/yasasinhayat/16241992.asp

• Klinik: Periferik kanda makrositoz, anormaldisplastik nötrofil, olgunlaşmamış hematopoetikhücre, sitopeni veya blast varlığı kuşkuuyandırmalıdır.

• Tedavi: İmmünsupresif ilaç almakta olanhastalarda immünsupresif tedavinindurdurulması, adoptif immunoterapi, re-transplant veya deneysel tedavilerdir.

Hematolojik Maligniteler

http://www.miltenyi.tv/vsc_2318_1848_1_vid_481599/Easy-dissociation-of-solid-tumor-samples-with-the-gentleMACS-Dissociator.html

• Klinik: Düzenli muayene ve sistematik yıllıkdeğerlendirme erken tespit edilmesini sağlar.

• Tedavi: Uygun kanser tedavisi başlanır.

Sekonder Solid Tümörler

Komplikasyonların Yönetimi

http://www.diyabetimben.com/wp-content/uploads/2014/02/komplikasyon.jpg

• Koruyucu izolasyon, özel oda (nötropenik dönemde)

• El yıkama,

• Maske kullanımı,

• Steril önlük kullanımı,

• Nötropenik diyet,

• Sindirim sisteminde bakteri oranını azaltmak için profilaktik antibiyotikler,

• Tüm girişimlerde sterilite koşullarına uymak

• Hastane personelinin enfeksiyon yayılımı ve kontrolü hakkında bilgilendirilmelidir.

Enfeksiyon Riski için;

Graft Versus Host Hastalığını önlemek için;

• Steroid, immunosupresif ve ATG (Anti-timozit globülin) kullanımı, kan ürünlerinin ışınlama yapılarak verilmesi, ilaçların etki ve yan etkilerinin bilinmesi ve sistemik yan etkilerinin takip edilmesi gerekmektedir.

http://zeynephlh.blogspot.com.tr/2013_08_01_archive.html

Kaynaklar

• Apperley J, Carreras E, Gluckman E, Masszi T. The EBMT on HaemopoieticStem Cell Transplantation. 6. Baskı, 2012.

• Haematopoietic Stem Cell Mobilisation and Apheresis.http://www.slideshare.net/EBMT/module1final170212, Erişim Tarihi: 18Mart 2015.

• Haematopoietic Stem Cell Mobilisation and Apheresis: A Practical Guidefor Nurses and Other Allied Health Care Professionals.www.iwmf.com/sites/.../files/.../autologous_stem_cell_collection.pdf,Erişim Tarihi: 18 Mart 2015.

• Kaya Z, Aslan AT. Çocuklarda kök hücre nakli sonrası gelişen pulmonerkomplikasyonlar. Türkiye Çocuk Hast Derg 2009; 3 (1): 57-64.