Postoperatif komplikasyonlar

POSTOPERATİF KOMPLİKASYONLAR

Yrd. Doç. Dr. Refik AYTEN

Postoperatif Dönem

Derlenme (Uyandırma)

Erken postoperatif dönem

Geç postoperatif dönem

Postoperatif Komplikasyonları Etkileyen Faktörler

Anestezi yöntemi ve süresi Hastanın genel durumu Ek hastalıklar

Kalp yetersizliği KOAH, astım vb AC patolojileri DM

Acil ya da elektif cerrahi Hastalığın kendisi

Postoperatif Komplikasyonlar

Erken Komplikasyonlar Solunum problemleri KVS problemleri Nörolojik problemler, Ürolojik problemler Vücut ısısı problemleri Kanama Bulantı kusma İntestinal hipomobilite Mide distansiyonu

Postoperatif Erken Komplikasyonlar

Solunum problemleri Süresine göre

Akut veya kronik Etiyolojiye göre

Alveolar – kapiller işlev bozukluğuHidrostatik basınç yükselmeleriMekanik nörolojik işlev bozukluğu

Patofizyolojiye göreHipoksikHipoksik -hiperkapnik


Solunum Problemleri Uyandırma döneminde yetersiz solunum Atelektazi Aspirasyon pnömonisi ARDS


Uyandırma Döneminde Yetersiz Solunum Anestezik etki süresinin uzaması PaCO2 artar, PaO2 azalır Tedavi; tidal volüm arttırılır, solunan havanın O2

konsantrasyonu arttırılır.


Atelektazi Havasız AC dokusu kollapsı Şant PaO2 azalır, PaCO2 normal veya azalmış Ateş, taşipne,m taşikardi Ral, solunum seslerinde azalma, diafragma

seviyesinde yükselme


Atelektazi Önleme Sırt perküsyonu ve öksürtmeSolunum egzersizleriErken mobilizasyonBalon


Atelektazi Tedavi Kuvvetli perküsyon ve öksürtmeNazotrakeal aspirasyonPostüral drenajNebülBasınlı solunumBronş aspirasyonu


Aspirasyon Pnömonisi Kusmuk, kan, cerahat, salgı Şimik pnömoni Profilaksi Tedavi

Endotrakeal tüpten veya bronkoskoptan geri emilimSF ile yıkamaKortikosteroidlerPozitif basınçlı ventilasyonProfilaktik antibiyotik


ARDS Kalp yetersizliği ve kronik akciğer hastalığı

olmaksızın fazla kan kaybına sebep olan ve çok sayıda kan nakli gerektiren ameliyatlardan sonra ilk 24 saat içinde taşipne, huzursuzluk, konfüzyon, hipoksi, ve ilerleyici solunum zorluğu belirtileri ile ortaya çıkan çok ciddi bir akut solunum yetersizliği şeklidir.


ARDS Üç klinik durum ile karakterizedir;

Yaygın bilateral radyografik infiltrasyonlar (PaO2/FiO2) ≤200 mmHg,Sol ventrikül yetmezliği kliniği

Pulmoner kapiller wedge basınç 18 mmHg ya da daha düşüktür



ARDS Risk Faktörleri Direk RF

Aspirasyon, Pnömoni, Pulmoner kontüzyon, Toksik maddelerin solunması

İndirek RF Sepsis sendromu, Multipl kan

transfüzyonları, Yağ embolisi, Pankreatit, Çok sayıda emboli ve

trombozlar, DIC Aşırı sıvı verilmesi


ARDS Tedavi FARMAKOLOJİK TEDAVİ

Sıvı Replasmanı Nitrik Oksit Kortikosteroidler Siklooksijenaz inhibitörleri Prostasiklin Prostaglandin E2 Antisitokin ajanlar Surfaktan İmmunonutrisyon Antioksidanlar

Ventilasyon


Kardiyovasküler Problemler Hipotansiyon Pulmoner ödem Aritmi Miyokard enfarktüsü


Hipotansiyon Kanama TA düşer, taşikardi, taşipne, solukluk, zayıf ve

filiform nabız, sıkıntı hissi Kanama alanının tespiti


Pulmoner Ödem Aşırı sıvı replasmanı MI ve Aritmi Teşhis; TA düşük, CVP 20 cm H20'dan yüksek,

normokapnili hipoksi, akciğer grafısinde yaygın konjesyon

Tedavi; dijitalizasyon , iv. kıvrım diüretikleri, sıvı kısıtlaması, pozitif basınçlı ventilasyon


Aritmi Hipokalsemi, hipoksi, alkaloz, dijital

zehirlenmesi, miyokard enfarktüsünün Asemptomatik, göğüs ağrısı, çarpıntı, solunum

zorluğu Tanı EKG


Aritmi Tedavi O2, Damar yolu, K

kontrolü Vagal manevra Beta bloker Dijital

Kalsiyum kanal bloker Amiadaron Pace maker Kardiyoversiyon


Myokard Enfartüsü Risk Faktörleri

Geçirilmiş myokard enfarktüsüStabil olmayan anginaRahatsızlık veren anginaSessiz iskemiHipertansiyon


Myokard Enfartüsü Tanı;

Klinik bulgular EKG CPK, CK – MB, troponinlerin yükselmesiKoroner anjiyografı


Myokard Enfarktüsü Acil Tedavi Koroner yoğun bakım ünitesi Monitorizasyon Nitratlar ve opioitler O2 Aspirin Atropin Perkutan transluminal koroner rekanalizasyon


Nörolojik Komplikasyonlar Nedenleri Beyin iskemisi Aterom parçası Pıhtı Yağ ve hava embolisi Kafa içi kanama Tromboz


İdrar Problemleri İdrar retansiyonu Üriner enfeksiyon Oligüri Akut böbrek yetmezliği


İdrar Retansiyonu Sıkılgan kişilerde, yaşlılarda, prostat hipertrofısi

olanlarda ve yatalak hastalarda daha sık rastlanır. Tedavi

Lokal sıcak tatbiki İdrar sondasıSuprapubik kateter


Üriner Enfeksiyon Postoperatif üriner infeksiyon için risk

faktörleri şunlardır:Neoplazi varlığıÜriner ostrüksiyon veya üriner stazÜriner kateler varlığıÜriner stent varlığıÜriner taş veya diğer hastalık varlığı


Akut Böbrek Yetmezliği Yaşlılık Önceden mevcut böbrek hastalığı Hipotansiyon Çok sayıda kan transfüzyonu Böbrek arterleri çevresinde yapılan ameliyatlar Sepsis Nefrotoksik ilaçların kullanımı


ABY Tedavi Sıvı ve elektrolit dengesi Nefrotoksik ilaçlar (aminoglikozid

antibiyotikleri vd.) kesilir. Mannitol, dopamin veya furosemid Hemodiyaliz Periton diyalizi uygulanır.


Vücut Isısı Problemleri Hipertermi Malign hipertermi Hipotermi


Postoperatif Hiperpireksi Nedenleri Günler 1- 3

Travmaya metabolik cevap Atelektazi Sistemik veya lokal inflamatuar cevap Daha önceden var olan hastalıklar İlaç reaksiyonları IV sıvılar ( pirojenler, uygunsuz transfüzyonlar,

uyumsuzluklar) IV kateter infeksiyonu Üriner kanal enstrumantasyonu


Malign Hipertermi Süksinil kolin veya halotan Tedavi

Anestetik maddelerin kullanılması durdurulur Yüzeysel soğutmaBuzlu fizyolojik serum ile mide lavajı veya lavmanPrometazin veya meperidin (Dolantin) DANTROLEN


Hipotermi Ameliyatta ısı kaybı nedenleri

Anestezi nedeniyle hareketsizlikGeniş deri alanlarının açık kalmasıSıvı buharlaşmasıKan ve serumların soğuk verilmesiAmeliyatın uzamasıKarın ve toraks ameliyatlarında visserlerin uzun

süre açıkta kalması


Hipotermi Tedavi Sıcak battaniyeleri veya ısı lambaları Vazodilatasyondan kaçınmak Prometazin (Phenergan) veya meperidin

(Dolantin)


Kanama Yarada hematom Hemoperiton Gİ kanama


Yarada Hematom Antikoagulan verilen veya daha önceden

pıhtılaşma bozukluğu olanlarda risk çok artar.

Yetersiz hemostaz Kuvvetli öksürük veya hipertansiyon Steril şartlarda birkaç dikiş alınıp hematom

boşaltılır


Hemoperiton İlk 24 saat içinde taşikardi, hipotansiyon,

idrar miktarında azalma ve periferik vazokonstriksiyon gibi hipovolemi belirtileri verir.

Sıvı ve kan transfüzyonları Tekrar ameliyat ile eksplorasyon


Gİ Kanama Mide ameliyatlarından sonra anastomozdan

sızma Diğer ameliyatlarda ise önceden var olan bir

ülser veya kortizon ülserinden kanama, ender olarak ilaçlara bağlı eroziv hemorajik gastritten kanama şeklinde görülür.


Bulantı – Kusma Erken postoperatif bulantı ve kusma

nedenleriAnestezik maddeleri etkisiAnestezinin başlangıcında midenin hava ile dolup

gerilmesiAmeliyatta visserlerin ellenmesiBarsak peristaltizminin durmasıAmeliyat sonrası sekresyonların birikmesi ile

midenin dolması


İntestinal Hipomotilite Mide peristaltizmi 24-48 saat sonra Kolon hareketleri 48 saatten sonra

Postoperatif Komplikasyonlar

Geç Komplikasyonlar Solunum problemleri Vücut ısısı problemleri Yara problemleri Peritonitler Psikiyatrik problemler KC ile ilgili pronlemler Stres ülseri Postoperatif kolesistit ve panreatit Dışkılama problemleri

Postoperatif Geç Komplikasyonlar

Solunum Problemleri Pnömoni AC embolisi ve enfarktüsü


Pnömoni Hazırlayıcı etkenler;

bronş salgılarının atılamamasıatelektazi aspirasyon

Gram (-) bakteriler Pseudomonas aeroginosa ve Klebsiella


Pnömoni Ateş, taşipne, trakeobronşiyal salgıların artması Fizik muayenede;

hasta tarafta matite, yaş raller solunum seslerinde azalma

Kesin tanı: Akciğer grafısi ve BT


Pnömoni Tedavi

Derin nefes aldırma, öksürtme, hareket ettirme, nazotrakeal aspirasyon vd.

Antibiyotikler Pozitif basınçlı solunum


AC Embolisi Risk Faktörleri cerrahi, travma veya yanıklar malignite hareketsizlik alt ekstremite paralizisi gebelik veya lohusalık ileri yaş kalp yetersizliği inflamatuar barsak hastalıkları nefrotik sendrom


AC Embolisi ve Enfarktüsü Taşipne, taşikardi, hemoptizi ve yan ağrısı ECG Göğüs radyogramı Kan gazı örneklemesi Ventilasyon-perfüzyon sintigrafisi (VQ),


AC Embolisi Tedavi Düşük Moleküler Ağırlıklı Heparin ve Warfarin Destekleyici ve semptomatik tedavi Nazal oksijen Endotrakeal tüp Acil embolektomi Ağrı kontrolü Profılaktik antibiyotik streptokinaz veya ürokinaz gibi fıbrinolitik ajanlar V. cava inferior pıhtı filtresi (şemsiyesi)


Vücut Isısı Problemleri Orta Dönem Geç Dönem


Orta Dönem Isı Problemleri Günler 4-6

Yara infeksiyonunun yayılması ( Strep. Pyojenes )Göğüs enfeksiyonu (erken)Üriner infeksiyon IV kateter (periferik veya sentral) infeksiyonu


Geç Dönem Isı Problemleri Günler 7-10

Süpüratif yara infeksiyonuGöğüs infeksiyonuÜriner infeksiyon (eğer kateter hala yerinde

duruyorsa) Derin ven trombozuDerin abseler




Yara Komplikasyonları Seroma Yara Enfeksiyonu Yara Ayrışması İnsizyonel Herni


Seroma Ameliyat bölgesinde dolgunluk ve gerginlik Deri altında şişlik, kabarıklık ve flüktüasyon Ponksiyon


Yara infeksiyonu için risk faktörleri

Lokal Cerrahi tekniği İnce devaskülarize deri flepleri İnflamatuar hastalıklar Daha önce geçirilmiş cerrahi

girişim (meme biyopsisi) Genel faktörler

Preoperatif dönemde hastanede uzun süre kalma

Uzun ameliyat süresi Traş etme Preoperatif antiseptik duş alma Ameliyathane ve servis disiplini

Sistemik Malnutrisyon Kan transfüzyonu Yaş İmmunsupresyon varlığı Kemoterapi veya radyoterapi Medikal komplikasyonlar Şok Kanser Uzak infeksiyonlar


Yara kontaminasyonu kategorileri Ia Temiz (örn: fıtık, variköz venler, meme) lb Temiz, protez cerrahisi (örn. damar greftleri, mafsal

protezleri) II Temiz-kontamine (örn. elektif açık kolesistektomi) III Kontamine (örn. apandektomi veya elektif kolorektal

cerrahi) IV Kirli (örn. abse, fekal peritonit)


Yara absesi / infeksiyonu yönetimi Abseyi akıt, yabancı cismi ve kalmış dikişleri çıkart,

yeterli drenaj sağla Nekrotik olan ve hayatiyetini kaybetmiş bulunan dokuları

ameliyathanede genel anestezi altında debride et. Bu iş için birkaç seans gerekebilir.

Selülit, lenfanjit, veya sepsis yada bakteriemi gibi yandaş infeksiyonlar için ampirik (veya mikrobiyolojik tetkik sonucu gelen cevaba göre) antibiyotiğe başla.

Topikal antimikrobiyal ajan (povidon iyodür-metisiline rezistan staf. aureus (MRSA) ya etkili - veya klorheksidin) kullan. Yarayı nemli tut ve uygun pansuman ile koru. Temiz granülasyon dokusu geliştiğinde sekonder sütür veya greflemeyi düşün.


Yara Ayrışması ve Evisserasyon Yara ayrılmasından sorumlu faktörler.

Yaşlılık (dokuların yetersiz kanlanması)Yetersiz beslenme (hipoproteinemi, avitaminoz)Diabetes mellitus, üremi, sarılık İmmünsupresyon tedavisiMalign hastalıklar (kanser, sarkom, lenfoma)Şişmanlık, hiperadrenokortisizmUzun süreli kortikosteroid kullanımıHatalı kapatma, eksik veya yetersiz yara iyileşmesi İntraabdominal basınçta artma (öksürük, hıçkırık, ileus)


İnsizyonel Herni Kalıcı prolen mesh Kontrendikasyon varsa, yara fıtığı korse veya

kuşaklarla kontrol edilir.


Peritonitler Özofagus, kolon, safra kesesi, vd organlarda

yapılan anastomoz sızıntısı nedeniyle Daha önceden varolan patolojinin ameliyat ile

yeterince tedavi edilememesi Peptik ülser perforasyonuPerfore apandisitSafra kesesi veya kolon hastalıkları


Psikiatrik Problemler Ameliyat sonrası 3'üncü günden itibaren korku,

sıkıntı, depresyon, veya ajitasyon, konfüzyon, halüsinasyon, mani, deliryum ve perseküsyon gibi değişiklikler ortaya çıkabilir.

Hekim hasta ilişkisinin kuvvetlendirilmesi Psikiyatrik konsültasyon


Stres Ülserleri Beyin tümörü, karaciğer, akciğer rezeksiyonu,

larinjektomi, abdominoperineal amputasyon, vd. gibi yüksek riskli ameliyat geçirenlerde

Solunum yetersizliği, şok, sepsis gibi ameliyat sonrası ağır sorunların geliştiği


Stres Ülseri Profilaksi

H2 Reseptör BlokerProton Pompası İnhibitörleri

Acil endoskopi Laparatomi


Postoperatif Kolesistit Gastrointestinal sisteme yönelik ameliyatlar %70-80 taşsız Safra kesesi ampiyemi Konservatif tedaviye yetersiz cevap Biliyer staz (safra çamuru), biliyer infeksiyon ve

iskemi sorumlu tutulmaktadır.


Pankreatit Pankreas, safra yolları ve duodenum ameliyatları Kardiyopulmoner bypass Paratiroid ve böbrek transplantasyonu

ameliyatları


Dekubit Ülseri Sakrum, iskion, trokanter, topuk ve dış malleol

gibi çıkıntılı kemiklerinin bulunduğu bölgelerde Baskı ülserlerinin evrelendirilmesi

Evre 1Evre 2Evre 3Evre 4


Dekubit Ülseri Tedbirler

Yeterli bir hemşire bakımı İyi beslenme Yer değiştirmek ve hareket ettirmek Erken ayağa kaldırmak Yatağı kuru tutmak Hassas bölgelere %50 alkol-su karışımı ile friksiyon ve masaj yapmak Nemden korumak Lastik veya sünger simit ile boşluğa alma veya havalı

yataklar(antidekubitus yatağı) Bölgeyi basıdan korumak, temiz ve kuru tutmak Eksizyon ve drenaj Lokal bakım Ameliyat


Kabızlık ve Dışkı Pekişmesi Tedavi

Metil selülozMagnezi kalsinSıvı parafin gibi hafif laksatiflerLaksatif lavmanlar ve basit lavmanlar

Teşekkürler…

Documents

Postoperatif komplikasyonlar