KIRGIZİSTAN CUMHURİYETİ

Okan Boylu

KIRGIZ ADININ ANLAMIKırgız sözünün çıkış yeri üzerine farklı iddialar bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, Kırgız kelimesinin "kırk-kız", ikincisi "kırk uuz" veya kırk kabile kelimelerinden türediğidir. Kırgızistan bayrağında güneş benzeri şeklin etrafındaki kırk ışık süzmesi buna ithafendir. Ayrıca bir diğer teori ise Kır-gezmek kelimesinden türediğidir.

Çin kaynakarının verdiği bilgiye göre , Kırgız Türkleri ilk devletini M.Ö. 3. Asırda kurmuşlardır.Bu ilk Kırgız devletinin adı “Ki-Ku, Kie-Ku”idi.Bu devleti kurdukları yıllarda bugünkü Kırgızistan topraklarından Doğuya ve Kuzeydoğuya doğru uzanan bölgede yaşadıkları anlaşılmaktadır.Türklerin M.Ö 3.000e kadar burada yaşadığı ortaya çıkmıştır.

GENEL BAKIŞ Kırgızistan:Başkenti Bişkek şehridir.

Kazakistan, Özbekistan ve çin işgalindeki Doğu Türkistan ile komşu bulunmaktadır.

Ekonomisi:Kırgızistan Cumhuriyetinin ekonomisi başta hayvancılık olmak üzere tarıma, sanayiye ve enerjiye dayanmaktadır.

SOVYET DÖNEMİ

Kırgızlar- Özbekler arasında etnik gerginlikler Özbeklerin olduğu oş ilini kaplamıştı.Durum 1990 yılının başına kadar eski haline getirilemedi 1990 yılında Kırgız Bilim Akademisi'nin liberal başkanı Askar Akayev 1990 yılının Ekim ayında başkan seçildi. Takip eden Ocak ayında Akayev, yeni hükümet yapılarını öne sürdü ve çoğunlukla daha genç ve reforma yönelik politikacılardan oluşan yeni bir hükümet tayin etti. 19 Ağustos 1991'de Olağanüstü Hal Komitesi, Kırgızistan'da Akayev'i indirme girişiminin görüldüğü Moskova'da güç elde etti. Ertesi hafta darbenin sönmesinden sonra Akayev ve İkinci Başkan German Kuznetsov Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nden istifalarını açıkladılar ve tüm daire ve sekreterya istifa etti. Bunu 31 Ağustos 1991'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden bağımsızlığı sağlayan Yüksek Sovyet oylaması takip etti.

BAĞIMSIZLIK 1991 yılının Ekim ayında Akayev rakipsiz ilerledi ve

oyların %95'ini alarak doğrudan yeni bağımsız cumhuriyetin başkanı seçildi. O ay diğer yedi cumhuriyetin delegeleriyle birlikte Yeni Ekonomik Toplum Paktı'nı imzaladı. Sonunda 21 Aralık 1991'de diğer dört Orta Asya cumhuriyeti ile birlikte Bağımsız Devletler Topluluğu'na resmen katıldı.

6 Nisan 2010 tarihinde Talas'ta başlayan halk isyanı, ertesi gün başkent Bişkek'e sıçradı. Olayların yükselmesi üzerine hükümet istifa etmek zorunda kaldı. Kurulan geçici hükümetin başına ise eski Dışişleri Bakanı ve Sosyal Demokrat Partisi Milletvekili Roza Otunbayeva getirildi

KIRGIZ KÜLTÜRÜ a. Kırgız kültürü “Göçebe Yaşamı”ndan büyük oranda etkilenmiş ve

kültürün oluşmasında büyük rol oynamıştır. Göçebe yaşamın etkilerini yaşamın her kesiminde ( ev , aile , yerleşme, örf ve adetleri ) görmek mümkündür.b. Kırgız keçe çadırın ( Boz Üy : Gri Ev ) yaşamda büyük önemi vardır. Eski dönemlerden itibaren yazları serin , kışları sıcak olan bozüylerde yaşamlarını geçiren Kırgızlar çadırın iç dekorasyonlarını da basit , sade ve pratik olarak oluşturmuşlardır. Kullanılan ev eşyalarının tamamı bu tür yaşama uygun dizayn edilmiş ve geliştirilmiştir.c. Aile bütün olarak Bozüylerde göçebe hayatına uygun olarak yaşamış, hayvancılık ve tarım ile geçimlerini sağlamışlardır. Ailenin erkek çocuğu büyüyüp evlilik çağına geldiğinde babası tarafından yeni bir bozüy yapılmış ve yaşam bu şekilde devam etmiştir.

MANAS DESTANI Manas Destanı, Kırgız Türkleri'nin millî

destanıdır. Mani dinini yaşayan Karahitaylar ile Müslüman Karahanlılar arasındaki mücadelede Kırgızların durumunu ve Manas adlı kişiyi anlatan destan, çeşitli kaynaklar tarafından XV. yüzyıldan XII. yüzyıla kadar dayandırılır.

KIMIZ. Türk‘ün Ata içkisidir. Türk kültüründe

ve yaşantısında önemli yer tutar.Bir çok hastalığa deva olduğu bilinmekle beraber Türk bahadırlarının uğraştan önce güç bulmak için içtiği de bilir.

:)