28
COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 218 136 136 H.Cenk B H.Cenk B Ü Ü Y Y Ü Ü KSARA KSARA Ç Ç 10 10 - - KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI HESAPLANMASI HESAPLAMA HESAPLAMA Ö Ö RNEKLER RNEKLER Đ Đ - - (8) (8) Ö Ö rnek rnek - - 1 (8) 1 (8) F noktas F noktas ı ı nda nda üç üç - - faz k faz k ı ı sa sa - - devre: devre: L kablosunun do L kablosunun do ğ ğ ru ru - - bile bile ş ş en k en k ı ı sa sa - - devre empedans devre empedans ı ı : : Do Do ğ ğ ru ru - - bile bile ş ş en k en k ı ı sa sa - - devre empedanslar devre empedanslar ı ı (AG): (AG): 1.2 1.2 1.155 1.155 Kablo, Kablo, 16.558 16.558 5.69 5.69 Transformat Transformat ö ö r, r, 0.1832 0.1832 0.0183 0.0183 Sistem Fideri, Sistem Fideri, X ( ) X ( ) R ( ) R ( )

KISA DEVRE1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 218

136136H.Cenk BH.Cenk BÜÜYYÜÜKSARAKSARAÇÇ

1010-- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI HESAPLANMASI –– HESAPLAMA HESAPLAMA ÖÖRNEKLERRNEKLERĐĐ--(8) (8)

ÖÖrnekrnek--1 (8) 1 (8) –– F noktasF noktasıında nda üçüç--faz kfaz kıısasa--devre:devre:

L kablosunun doL kablosunun doğğruru--bilebileşşen ken kıısasa--devre empedansdevre empedansıı ::

DoDoğğruru--bilebileşşen ken kıısasa--devre empedanslardevre empedanslarıı (AG):(AG):

1.21.21.1551.155Kablo, Kablo, 16.55816.5585.695.69TransformatTransformatöör, r, 0.18320.18320.01830.0183Sistem Fideri,Sistem Fideri,

X ( ) X ( ) R ( )R ( )

Page 2: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 219

Tablodan da görüleceği üzere, sistem fideri empedansı transformatör empedansı yanında çok küçüktür. 10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(9

Örnek-1 (9)– F noktasında üç-faz kısa-devre: F noktasından görülen eşdeğer doğru-bileşen kısa-devre empedansı :

� F noktasındaki başlangıç simetrik üç faz kısa-devre akımı, Ik’’ :

Page 3: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 220

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(10)

Örnek-1 (10) – F noktasında üç-faz kısa-devre: F noktasındaki üç-faz kısa-devre tepe kısa-devre akımı, ip :

Page 4: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 221

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(11)

Örnek-2 (1) – Bir Güç Đstasyonu Ünitesi

Page 5: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 222

Şekil-10.35- Bir güç istasyonu ünitesi Şekil-10.35’de bir generatör G ve yük altında kademe değiştiricili bir T transformatöründen oluşan bir S Güç istasyonu ünitesi görülmektedir.

Page 6: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 223

- Güç istasyonu ünitesinin dışındaki baradaki F1 noktasında ve - Güç istasyonu ünitesinin içindeki F2 noktasındaki bir üç-faz kısa-devre arızası için ; IEC-60909’a uygun şekilde Ik’’ , ip , Ikmax ve Ib ‘nin hesaplanması gerekmektedir. 10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(12)

Örnek-2 (2)

Page 7: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 224

Aşağıdaki bilgiler mevcuttur : G generatörü ile T transformatörü arasındaki bağlantının

empedansı ihmal edilebilir. c gerilim faktörü cmax = 1.1 alınabilir. tmin = 0.1 sn. G generatörü, bir silindirik rotor generatörüdür. Baralara bağlı tüm yükler pasiftir.(kısa-devre akımına

iştirakleri yoktur. 10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(13)

Örnek-2 (3) – F1’deki üç-faz kısa-devre

Page 8: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 225

F1 noktasından görülen doğru-bileşen sistemi eşdeğer kısa-devre empedans diyagramı :

Şekil-10.36- Örnek-2 , F1 noktasından görülen doğru-bileşen sistemi eşdeğer devre şeması 10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(14)

Page 9: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 226

Örnek-2 (4) – F1’deki üç-faz kısa-devre T transformatörünün YG tarafına transfer edilmiş eşdeğer doğru-bileşen kısa-devre empedansı (1):

Page 10: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 227

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(15)

Örnek-2 (5) – F1’deki üç-faz kısa-devre G Generatörünün doğru-bileşen kısa-devre empedansı (1):

Generatörün anma görünen gücü, 250 MVA > 100 MVA

olduğu için, ‘dir.Bundan dolayı,

Page 11: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 228

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(16)

Örnek-2 (6) – F1’deki üç-faz kısa-devre Yük altında kademe değiştiricili S güç istasyonunun ünitesinin Ks empedans düzeltme faktörü :

Güç istasyonu ünitesinin ZS , eşdeğer doğru-bileşen kısa-devre empedansı :

Page 12: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 229

Eğer, ip ‘yi hesaplamak için gözönüne alınırsa :

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(17)

Örnek-2 (7) – F1’deki üç-faz kısa-devre F1 noktasındaki başlangıç simetrik üç faz kısa-devre akımı, IkS’’ :

empedansına dayanarak , ve olarak bulunur. F1 noktasındaki üç-faz kısa-devre tepe kısa-devre akımı, ipS :

Page 13: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 230

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(18)

Örnek-2 (8) – F1’deki üç-faz kısa-devre

F1 ‘deki üç-faz simetrik kısa-devre kesme akımı, IbS :

faktörü, oranının ve tmin ‘in bir fonksiyonudur.

tmin = 0.1 s için , � = 0.85 bulunur.

Page 14: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 231

� Maksimum istikrarlı-hal kısa-devre akımı, Ikmax :

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(19)

Örnek-2 (9) – F1’deki üç-faz kısa-devre

Maksimum istikrarlı-hal kısa-devre akımı, Ikmax için faktörü.

Page 15: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 232

Şekil-10.37- Turbogeneratörler için ve faktörleri. (IEC-60909-0’a göre)

Şekil-10.37’den oranı ve için faktörü elde edilir.

Page 16: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 233

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(20)

Örnek-2 (10) – F2’deki üç-faz kısa-devre

Page 17: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 234

F2 noktasından görülen doğru-bileşen sistemi eşdeğer kısa-devre empedans diyagramı :

Şekil-10.38- Örnek-2 , F2 noktasından görülen doğru-bileşen sistemi eşdeğer devre şeması 10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(21)

Page 18: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 235

Örnek-2 (11) – F2’deki üç-faz kısa-devre F2 noktasındaki başlangıç simetrik üç faz kısa-devre akımı, IkG’’ :

� F2 noktasındaki üç-faz kısa-devre tepe kısa-devre akımı, ip :

empedansına dayanarak ‘dir.

Bundan dolayı, olarak bulunur.

� 10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(22)

Page 19: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 236

Örnek-2 (11) – F2’deki üç-faz kısa-devre

F2 ‘deki üç-faz simetrik kısa-devre kesme akımı, IbG :

faktörü, oranının ve tmin ‘in bir fonksiyonudur.

tmin = 0.1 s için , � = 0.71 bulunur.

� Maksimum istikrarlı-hal kısa-devre akımı, Ikmax :

Şekil-10.37’den oranı ve için faktörü elde edilir. 10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(23)

Page 20: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 237

Örnek-3 (1) – Bir Alçak Gerilim Sisteminde kısa-devre hesapları Şekil-10.39 ‘da Un = 400 V ve f = 50 Hz olan bir alçak-gerilim sistemi verilmektedir. F1,F2 ve F3’deki Ik’’ ve ip kısa-devre akımları belirlenmelidir.

Şekil-10.39- Örnek-3 , Alçak-gerilim sistemi. Un = 400 V , F1,F2 ve F3 kısa-devre noktaları 10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(24)

Page 21: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 238

Örnek-3 (2) – Doğru-bileşen empedanslarının belirlenmesi

Sistem fideri, Q : (IEC-60909-0 Tablo-1’e göre, )

Transformatörler, T1 ve T2

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(25)

Page 22: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 239

Örnek-3 (3) – Doğru-bileşen empedanslarının belirlenmesi Transformatör T1 :

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(26)

Page 23: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 240

Örnek-3 (4) – Doğru-bileşen empedanslarının belirlenmesi Transformatör T2 :

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(27)

Page 24: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 241

Örnek-3 (5) – Doğru-bileşen empedanslarının belirlenmesi Kablo L1 : Đki tane paralel 4 damarlı kablo, l = 10 m. 4x240 mm2 Cu

Kablo L2 : Đki paralel 3 damarlı kablo, l = 4 m. , 3x185 mm2 Al

Kablo L3 : 4 damarlı kablo, l = 20 m. , 4x70 mm2 Cu

Page 25: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 242

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(28)

Örnek-3 (6) – Doğru-bileşen empedanslarının belirlenmesi Havai hat L4 : l = 50 m. , qn = 50 mm2 Cu, d = 0,4 m.

Sıfır-bileşen empedanslarının belirlenmesi : Transformatörler T1 ve T2 : Bağlantı grupları Dyn5 olduğu için :

ve

Page 26: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 243

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(29)

Örnek-3 (7) – Sıfır-bileşen empedanslarının belirlenmesi : � T1 ve T2 transformatörlerinin sıfır-bileşen empedansları :

Kablo L1 : �

Kablo L2 : �

Page 27: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 244

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(30)

Örnek-3 (8) – Sıfır-bileşen empedanslarının belirlenmesi :

Kablo L3 : �

Havai hat L4 : �

Page 28: KISA DEVRE1

COPYRIGHT – ALL RIGHTS RESERVED

H.Cenk BÜYÜKSARAÇ/ Elektrik-Elektronik Müh. ODTÜ-1992 245

10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI – HESAPLAMA ÖRNEKLER Đ-(31)

Örnek-3 (9) – Üç-faz kısa-devreler için Ik’’ ve ip ‘nin hesaplanması F1 kısa-devre noktası (1) Şekil-10.40’a göre, doğru-bileşen sistemi için , F1 kısa-devre noktası için aşağıdaki kısa-devre empedansı bulunur :

Şekil-10.40- Örnek-3 , F1 kısa-devre noktasındaki Ik’’ ‘nın hesaplanması için doğru-bileşen sistemi