KR_1

Univerzitet u Tuzli – Mašinski fakultet – KONSTRUISANJE RAČUNAROM, II godina Školska 2009/2010

1

Univerzitet u Tuzli

Mašinski fakultet

KONSTRUISANJE RAČUNAROM

II godina – uvod

Dr. Salko Ćosić

Tuzla, oktobar 2009


2

Nastava

• predavanja: 2 časa sedmično (5 ECTS) • vježbe: 3 časa sedmično (laboratorijske vježbe, LV)

Provjera znanja: Pismeni ispit ‐ računski zadaci – praktični primjeri proračuna (50 %) Usmeni ispit ‐ (u pisanoj formi), seminarski rad (50 %) Testovi (zadaci + teorija) 2 x u toku semestra (2 x 25 %)

Obaveze studenata: • prisustvo na predavanjima i vježbama • urađeni programski radovi/zadaće (ukupno dva programa/zadaće) • prisustvo nastavi: 10 % • testovi: 2 x 25 = 50 % • seminarski rad: 25 %


3

Sadržaj:

1. Razvoj proizvoda‐ konstruisanje pomoću računara

2. Inženjerski programi (MAPLE, ANSYS, MechanicalDesktop, SolidWorks, CATIA...)

(praktični proračuni pomoću računara, CAE)

3. Test 1


4

PROJEKTOVANJE: Izrada, razvoj idejnog rješenja mašine u cjelini, definisanje glavnih karakteristika, pogon, način upravljanja, funkcionisanje i raspored modula...

KONSTRUISANJE: Određivanje konkretnog oblika i dimenzija elemenata i sklopova mašine prema projektnom zahtjevu.

Oba zadatka složeni – POTREBNI SPECIJALNI ( softverski) ALATI – čime se ističe značaj i uloga računara u projektovanju i konstruisanju.

INŽENJERSKI SOFTWARE (CAD/CAE ALATI)

2D, 3D modeliranje i izrada dokumentacije,

proračuni, vizualizacija,optimizacija

statička i dinamička simulacija, strujanje, prenos toplote

kinematska analiza,

priprema proizvodnje, programiranje CNC mašina

…

Rezultati primjene računara u razvoju proizvoda:

• skraćenje vremena razvoja proizvoda, porast produktivnosti • znatno smanjenje grešaka i škarta, znatan porast kvaliteta proizvoda • smanjenje cijene proizvoda


5

RAZVOJ PROIZVODA

Prema stepenu „noviteta“ novog proizvoda razlikuju se:

Originalni dizajn (potpuno novi proizvod u cjelini ili u dijelovima)

Unaprijeđeni dizajn (adaptivni dizajn) zadržava neke karakteristike prethodnog modela proizvoda uz izmjene nekih dijelova ili funkcija, poboljšavanje osobina kada počinje da opada interes na tržištu

Nova varijanta proizvoda, zadržava karakteristike prethodnog modela ali se mijenja veličina, broj modula i sl. Prelazak na novu varijantu ne zahtijeva nove principe, proračune i konstrukcije.

Zahtjevi kupca ili tržišta za novi proizvod/uslugu:

Nove funkcije i karakteristike Niža cijena Duži vijek trajanja Bolja ergonomičnost

Bolji odnos prema okolini, manje otpada (environment friendly)

Kvalitet proizvoda: skup osobina proizvoda (usluge) koje kupca čine zadovoljnim...


6

OGRANIČENJA u razvoju proizvoda :

ekonomska,

tehnička, okolinska (zakonska) etička ograničenja, zdravlje i sigurnost, proizvodna ograničenja

Nauke koje utiču na razvoj proizvoda:

(multidisciplinarnost zadatka)


7

Troškovni ciklus proizvoda

Za savremene proizvode zahtijeva se sve kraće

vrijeme između lansiranja novih modela

(mobiteli, laptop‐računari, automobili, software).


8

Dizajn kao dio životnog ciklusa proizvoda:

1. Uočavanje potreba ili mogućnosti prodaje (istraživanje tržišta) 2. Definisanje projektnog zadatka (tehnički i ekonomski param.)

3. Konceptualni dizajn (izbor između nekoliko alternativnih

rješenja bez detalja...)

4. KONSTRUISANJE (detaljni dizajn) određivanje oblika, veličine

i karakteristika proizvoda koji zadovoljavaju postavljene zad.

5. Priprema proizvodnja – izrada tehnološke dokumentacije,

projektovanje TP, programiranje CNC mašina...

6. Proizvodnja, montaža, isporuka

7. Prodaja, marketing

8. Održavanje

9. Povlačenje iz upotrebe, reciklaža


9

Spirala razvoja:


10

Organizacija procesa dizajna:

klasični (sekvencijalni) i paralelni (konkurentski)


11

Potrebe tržišta – mogućnosti prodaje

Istraživanje tržišta: ankete kupaca, sajmovi, vlastita prodaja, internet – data mining...

Vrednovanje osobina: matrični prikaz


12

KONCEPTUALNI DIZAJN (KONCIPIRANJE) Nekoliko varijanti približnog opisa proizvoda koje zadovoljavaju ustanovljene zahtjeve kupca/tržišta. Vrednovanje koncepta: tehničko i ekonomsko


13

Matrica za rangiranje osobina

Matrica za poređenje osobina (iterativni postupak, 3 matrice)


14

Konstruisanje dijelova:

Određivanje dimenzija, materijala i karakteristika dijelova, sklopova i mašine u cjelini. Ova faza se može iterativno ponavljati dok se ne dođe do optimalne verzije.

Nakon konstrukcije vrši se procjena cijene koštanja pošto su sada poznate sve karakteristike. Ako je cijena u dozvoljenom okviru prelazi se na izradu prototipa tj. izradu tehnološke dokumentacije, pripremu proizvodnje i na probnu proizvodnju.

Istovremene modifikacije svih funkcionalnih modula i unapređenja pojedinačnih modula


15

Izbor materijala, uticajni faktori:

************************************* Literatura:

1. G.Pahl, W. Beitz: Konstruktionslehre, Springer 2003


16

PITANJA:

1. Projektovanje, konstruisanje, definicije ? 2. Zadaci inženjerskog software‐a ? 3. Podjela novih proizvoda prema stepenu noviteta ? 4. Osnovni zahtjevi za novi proizvod ? 5. Osnovna ograničenja u razvoju proizvoda ? 6. Multidisciplinarnost zadatka razvoja novog proizvoda ? 7. Troškovni ciklus proizvoda, dijagram ? 8. Faze životnog ciklusa proizvoda ‐ dijagram? 9. Spirala razvoja ? 10. Organizacioni oblici razvoja proizvoda ? 11. Konceptualna faza dizajna ? 12. Matrice rangiranja i vrednovanja ? 13. Uticajni faktori za izbor materijala ?

Documents

KR_1