Kurrikula_parashkollore kosove

8/3/2019 Kurrikula_parashkollore kosove

1/105

1

MINISTRIA E ARSIMIT, SHKENCS DHE E TEKNOLOGJIS

E KOSOVS

KURRIKULAE EDUKIMIT PARASHKOLLOR

N KOSOV (3-6 VJE)

Prishtin,prill, 2006


2/105

2

Kryeredaktor

Dr. Fehmi Ismaili

Redaktor:

Mr.Miranda KasneciRamush Lekaj

LektorNuhi Gashi


3/105

3

UNMIK

INSTITUCIONET E PRKOHSHME VETQEVERISSEPROVISIONAL INSTITUTIONS OF SELF-GOVERNMENT

PRIVREMENE INSTITUCIJE SAMOUPRAVLJANJA

QEVERIA E KOSOVS GOVERNMENT OF KOSOVO VLADA KOSOVA

MINISTRIA E ARSIMIT,E SHKENCS DHE E

TEKNOLOGJIS

MINISTRY OFEDUCATION, SCIENCE

& TECHNOLOGY

MINISTARSTVO ZAOBRAZOVANJE, NAUKU

I TEHNOLOGIJU

Kabineti i Ministrit Office of the Minister Kabinet Ministra

UDHZIM ADMINISTRATIV

Zbatimi i Kurrikuls pr edukim parashkollor (3-6 vje)

NUMR: MASHT 13// 2006DAT: 25. 04. 2006

N baz t nenit 1.3 ( pika ) t Rregullores s UNMIK-ut mbiDegn e Ekzekutivit t Institucioneve t Prkohshme t Vetqeverisjes nKosov ( rregullorja nr. 2001/19), nenit 6.1 (paragrafi b) si dhe t nenit7.1 t Ligjit mbi Arsimin Fillor dhe t Mesm n Kosov, Ministria eArsimit, Shkencs dhe e Teknologjis e Kosovs nxjerr kt UdhzimAdministrativ.

Neni 1

Qllimi

Qllim i ktij Udhzimi Administrativ sht zbatimi i Kurrikuls predukim parashkollor (3-6 vje) si rezultat i ristrukturimit t sistemit tarsimit.


4/105

4

Neni 2

KurrikulaKurrikula e re e edukimit parashkollor(3-6 vje) i sht bashkngjitur

ktij Udhzimi Administrativ.

Neni 3

Zbatueshmria3.1. Kjo Kurrikul e edukimit parashkollor (3-6 vje) zbatohet nga

viti shkollor 2006/2007.3.2. Me zbatimin e Kurrikuls s re pr edukim parashkollor(3-6

vje) shfuqizohet plani dhe program i deritashm i edukimit nkopshtet e fmijve.

Neni 4

Hyrja n fuqiKy Udhzim Administrativ hyn n fuqi me nnshkrimin e tij nga

Ministri.

Agim Veliu, Ministr


5/105

5

PRMBAJTJA

I. FILOZOFIA E EDUKIMIT PARASHKOLLOR..... 9II. PARIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR....... 12III. QLLIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR... 14IV. FUSHAT E AKTIVITETIT........... 15

IV. I. Edukimi fizik dhe shndeti .......................... 15IV. 1. 1. Objektivat e prgjithshme pr grup-moshat 3-6............................. 17IV. 1. 2. Objektivat e veanta pr grup-moshen 3-4..................................... 18IV. 1. 3. Aktivitetet e mundshme t fmijs ................................................ 18IV. 1. 4. Rezultatet e pritshme ..................................................................... 18

IV. 1. 5. Objektivat e veanta pr grup-moshen 4-5..................................... 22IV. 1. 6. Aktivitetet e mundshme t fmijs................................................. 22IV. 1. 7. Rezultatet e pritshme ..................................................................... 22IV. 1. 8. Objektivat e veanta pr grup-moshen 5-6..................................... 27IV. 1. 9. Aktivitetet e mundshme t fmijs................................................. 27IV. 1. 10. Rezultatet e pritshme ................................................................... 27IV. 1. 11. Integrimi ndrfushor ............................................................... ..... 30

IV. II. Gjuha amtare........................... 31IV. 2. 1. Objektivat e prgjithshme pr grup-moshat 3-6............................. 33IV. 2. 2. Objektivat e veanta pr grup-moshen 3-4..................................... 34IV. 2. 3. Aktivitetet e mundshme t fmijs ................................................ 34IV. 2. 4. Rezultatet e pritshme ..................................................................... 34

IV. 2. 5. Objektivat e veanta pr grup-moshen 4-5..................................... 36IV. 2. 6. Aktivitetet e mundshme t fmijs................................................. 36IV. 2. 7. Rezultatet e pritshme ................................................................. .... 36IV. 2. 8. Objektivat e veanta pr grup-moshen 5-6..................................... 41IV. 2. 9. Aktivitetet e mundshme t fmijs................................................. 41IV. 2. 10. Rezultatet e pritshme ................................................................... 41IV. 2. 11. Integrimi ndrfushor ............................................................... ..... 47

IV. III. Edukimi artistik............................................................................. 49IV. 3 / 1.1. Objektivat e prgjithshme pr grup-moshat 3-6......................... 51

IV. III / I. Edukimi muzikor........................................................................... 52IV. 3 / 1.2. Objektivat e veanta pr grup-moshn 3-4................................. 52IV. 3 / 1.3. Aktivitetet e mundshme t fmijs .............. ............................. 52IV. 3 / 1.4. Rezultatet e pritshme ......................................... ....................... 52IV. 3 / 1.5. Objektivat e veanta pr grup-moshn 4-5. ............................... 54IV. 3 / 1.6. Aktivitetet e mundshme t fmijs............. ............................... 54


6/105

6

IV. 3 / 1.7. Rezultatet e pritshme .................................... ............................ 54

IV. 3 / 1. 8. Objektivat e veanta pr grup-moshn 5-6................................ 57IV. 3 / 1. 9. Aktivitetet e mundshme t fmijs............................................ 57IV. 3 / 1. 10. Rezultatet e pritshme .............................................................. 57IV. 3 / 1. 11. Integrimi ndrfushor ............................................................... 60

IV. III / II. Edukimi figurativ......................................................................... 62IV. 3 / 2. 2. Objektivat e veanta pr grup-moshn 3-4................................ 62IV. 3 / 2.3. Aktivitete e mundshme t fmijs ............................................. 62IV. 3 / 2. 4. Rezultatet e pritshme ................................................................ 62IV. 3 / 2. 5. Objektivat e veanta pr grup-moshn 4-5................................ 65IV 3 / 2. 6. Aktivitetet e mundshme t fmijs............................................. 65IV. 3 / 2. 7. Rezultatet e pritshme ................................................................ 65IV. 3 / 2. 8. Objektivat e veanta pr grup-moshn 5-6................................ 67

IV. 3 / 2. 9. Aktivitetet e mundshme t fmijs............................................ 67IV. 3 / 2. 10. Rezultatet e pritshme .............................................................. 67IV. 3 / 2. 11. Integrimi ndrfushor ............................................................... 69

IV. IV. Matematika .................................................................................... 71IV. 4. 1. Objektivat e prgjithshme pr grup-moshat 3-6............................. 73IV. 4. 2. Objektivat e veanta pr grup-moshn 3-4..................................... 75IV. 4. 3. Aktivitetet e mundshme t fmijs ................................................ 75IV. 4. 4. Rezultatet e pritshme ..................................................................... 75IV. 4. 5. Objektivat e veanta pr grup-moshn 4-5..................................... 78IV. 4. 6. Aktivitetet e mundshme t fmijs................................................. 78IV. 4. 7. Rezultatet e pritshme ..................................................................... 78IV. 4. 8. Objektivat e veanta pr grup-moshn 5-6..................................... 82

IV. 4. 9. Aktivitetet e mundshme t fmijs................................................. 82IV. 4. 10. Rezultatet e pritshme ................................................................... 82IV. 4. 11. Integrimi ndrfushor ............................................................... ..... 86

IV. V. Njohja e vets dhe e bots............................................................... 89IV. 5. 1. Objektivat e prgjithshme pr grup-moshat 3-6............................. 91IV. 5. 2. Objektivat e veanta pr grup-moshn 3-4..................................... 92IV. 5. 3. Aktivitetet e mundshme t fmijs ................................................ 92IV. 5. 4. Rezultatet e pritshme ..................................................................... 92IV. 5. 5. Objektivat e veanta pr grup-moshn 4-5..................................... 97IV. 5. 6. Aktivitetet e mundshme t fmijs................................................. 97IV. 5. 7. Rezultatet e pritshme ....................................................... .............. 97IV. 5. 8. Objektivat e veanta pr grup-moshn 5-6..................................... 102

IV. 5. 9. Aktivitetet e mundshme t fmijs................................................. 102IV. 5. 10. Rezultatet e pritshme.................................................................... 102IV. 5. 11. Integrimi ndrfushor ............................................................... ..... 107


7/105

7

I. FILOZOFIA E EDUKIMIT PARASHKOLLOR

Studimet m t prparuara psikologjike e pedagogjike vrtetojn segjasht vitet e para t jets s fmijs kan ndikim t madh n form-simin e personalitetit t njeriut.

Me synimin q zhvillimi i fmijs deri n gjasht vje t jet sa m isuksesshm, njerzit e profesionit e t shkencs bjn prpjekje ta ndr-

gjegjsojn shoqrin pr edukimin cilsor t fmijve parashkollor.Mirpo, shkencat e ndryshme q studiojn zhvillimin dhe edukimin efmijve nuk ofrojn nj t vetmen prgjigje universale n pyetjen sefar duhet t jet edukimi parashkollor cilsor.

Me qllim q filozofia e edukimit parashkollor n Kosov t jetn hap me t arriturat shkencore, praktikat e prparuara dhe n prputhjeme rrethanat e synimet e vendit, ajo kto t arritura duhet t`i ngrthejn nj sistem t integruar, n nj an, dhe, n ann tjetr, ti harmo-nizoj prvojat pozitive vendore me ato t vendeve m t prparuara.

Taban i filozofis s edukimit parashkollor sht qndrimi se edu-kimi sht proces q nis me jetn e fmijs dhe vazhdon gjat gjith mo-shs parashkollore, duke vazhduar n periodat pasuese jetsore.

Edukimi i fmijve t grup-moshs deri n tri vje dhe i grup-moshsderi n gjasht vje konsiston n zhvillimin e aspektit shndetsor e fizik,emocional- ndjenjor, mendor e social t tij. Nga se aspektet epersonalitetit fillojn t zhvillohen q n fmijri t hershme e vazhdojnt zhvillohen n periodat pasuese jetsore, mu pr kt nuk arsyetohettendenca e anashkalimit t procesit edukativ n grup-moshn deri n trivje dhe e identifikimit t ktij procesi me kujdesin shndetsor dhemirrritjen e fmijs. Kjo tendenc nuk ka mbshtetje shkencore, andaj,si e dmshme pr fmijn parashkollor, nuk bn t jetsohet n praktiknedukative n Kosov.

Nj tjetr ide e filozofis s edukimit parashkollor sht respektimi i

karakteristikave t prgjithshme t moshs s fmijs parashkollor.Njkohsisht afirmohet respektimi i dallimeve individuale midis fmijveme potencialin gjenetik t tyre, cilsin dhe tempon e zhvillimit, specifi-kave n t nxnit, nivelit dhe cilsis s paranjohurive, shkathtsive,


8/105

8

shprehive etj. Kto karakteristika jan fare individuale edhe nga arsyeja

se i nxisin mikromjediset sociale t ndryshme n t cilat jeton dhe vepronfmija, specifikat sociale dhe fizike n familje, ato n institucionetparashkollore shum t ndryshme, mjedisi shoqror specifik i fmijs etj.

Filozofia e edukimit parashkollor afirmon iden me fmijn nqendr, e cila bazohet n disa parime m themelore ku fmijt prfi-tojn njohuri, zotrojn shkathtsi dhe shprehi t ndryshme, fitojnprjetime nga ndrveprimet me botn q i rrethon, kurse t rriturit (prin-drit, edukatort dhe t tjert) nxisin rritjen dhe zhvillimin e gjith-mbarshm dhe aktiv t fmijve, duke vn n baz t puns mundsit,interesat, nevojat dhe aftsit e fmijve.

Pra, filozofia me fmijn n qendr mundson krijimin e kushtevepr zgjimin e mundsive dhe pr zhvillimin e potencialeve individuale t

fmijve n mnyr aktive dhe manifestimin kreativ e maksimal t tyre.Nga kjo rezulton se edukimi parashkollor duhet tù mundsoj fmijveshprehjen dhe zhvillimin aktiv t nevojave, interesave njohse dhe ttjera, bots emocionale, aftsive t tyre, shkathtsive t ndryshme dheshprehive t shndosha.

Loja aktive sht veprimtaria m qensore e fmijve t moshsparashkollore. Loja duhet tù mundsoj fmijve tì zhvillojn aftsitmotorike e njohse, pastaj, duke bashkvepruar me moshatart, tìkultivojn shprehit shoqrore dhe aftsit sociale dhe, duke i zotruarsfidat individuale e shoqrore, t zhvillohen edhe n aspektin mendor,emocional dhe moral. Loja aktive dhe atraktive pr fmijn parashkollordhe grupin luan rol edhe n krijimin e atmosfers s prshtatshme pr

jet t shndosh, bashkveprimin social.Filozofia e edukimit parashkollor prshkohet me frym demokratike

dhe humane. Afirmon zhvillimin e lir dhe emancipimin socio-kulturor tsecilit fmij n do mjedis social n t cilin jeton ai. Kjo filozofi sht ehapur pr analizn, zgjedhjen dhe jetsimin e strategjive alternative tedukimit parashkollor dhe mundson fleksibilitet t veprimeve edukativet t rriturve (prindrve, edukatorve dhe t tjerve).

Filozofia e edukimit parashkollor afirmon domosdoshmrin e bash-kveprimit reciprok e t ngusht t prbrsve brenda faktorve edu-kativ (faktorve brendaprbrenda familjes apo faktorve brendapr-brenda institucionit parashkollor) dhe ndrmjet faktorve t ndryshm,por gjithnj duke i respektuar specifikat e edukats familjare.

Fmija dhe t rriturit duhet t kuptojn se t nxnit sht processhum kahor gjat t cilit fmijt msojn nga njeri tjetri, msojn nga trriturit, por edhe t rriturit msojn nga fmijt. Ka, pra, rrug tndryshme pr tù arritur nj qllim dhe pikrisht pr kt duhet, jo t iu


9/105

9

imponohen fmijve idet apo zgjidhjet, por t inkurajohen t provojn t

bjn dika t re dhe idet e prvojat e tyre t`i kmbejn me t tjert.Nj segment i pashmangshm i filozofis s edukimit parashkollorsht mbshtetja prforcimi pozitiv i fmijs, q nnkupton t pr-qendruarit n sjelljet e mira dhe tiparet pozitive t fmijs, q si rrjedhojka dshirn dhe angazhimin e fmijs t bhet i mir

Filozofia e edukimit parashkollor synon inkurajimin e zhvillimittrsor t personalitetit t fmijs, t nevojshm pr fmijn q tsfidohet dhe t`i sfidoj ndryshimet t cilat sot zhvillohen me shpejtsi.


10/105

10

II. PARIMET E EDUKIMIT PARASHKOLOR

Edukimi parashkollor i institucionalizuar sht hallka e par esistemit arsimor dhe realizohet n institucionet parashkollore.

Institucionet parashkollore realizojn edukimin dhe mirrritjen efmijve parashkollor.

Institucionet parashkollore realizojn veprimtarin e tyre n bash-kveprim me familjen, komunitetin dhe institucionet prgjegjse.

Partneriteti i familjes, institucioneve parashkollore dhe komunite-tit siguron harmonizimin dhe vazhdimsin e edukimit t fmijs(parimi i kontinuitetit horizontal).

Institucioni parashkollor veprimtarin edukative e mbshtet nprvojn dhe kontekstin familjar t fmijs.

Veprimtaria edukative nuk ndahet prerazi n grup-mosha, porrealizohet n vazhdimsi graduale e t natyrshme nga grup-moshan grup-mosh (parimi i kontinuitetit vertikal).

N qendr t veprimtaris edukative t institucioneve parashko-llore sht fmija me individualitetin (mundsit, nevojat, intere-sat etj. ) dhe intimitetin e tij.

Fushat e aktiviteteve, pr do grup-mosh, jan t integruara e tndrlidhura dhe synojn realizimin e qllimeve t prbashkta tedukimit parashkollor.

Fmija parashkollor mson, aftsohet e shkathtsohet prmes

prmbajtjeve t strukturuara.

Fmija parashkollor mson, aftsohet e shkathtsohet edhe prmesjets bashkvepruese n institucion parashkollor.


11/105

11

Loja sht veprimtari qensore prmes s cils realizohet edukimi

i institucionalizuar parashkollor i fmijs.

Edukimi parashkollor i institucionalizuar veprimtarin edukative embshtet dhe e realizon edhe mbi situatat e natyrshme jetsore tfmijs.

Institucionet parashkollore jan demokratike, ofrojn shanse tbarabarta t edukimit pr t gjith fmijt, pavarsisht nga pr-katsia gjinore, etnike, fetare, racore etj.

Institucionet parashkollore jan t hapura dhe sigurojn edukimedhe pr fmijt me nevoja t veanta (me aftsi t kufizuara).

Familja- prindrit, duke respektuar edhe dshirat dhe nevojat emundshme t fmijs, zgjedhin programin edukativ pr fmijn etyre.

Familja-prindrit, n baz t mundsive, interesimeve , nevojaveapo afiniteteve t fmijs, zgjedhin llojet e aktiviteteve t prefe-ruara pr fmijn e tyre.

N institucionet parashkollore edukator/ja-i gzon lirin peda-gogjike dhe prmbush prgjegjsin pedagogjike t nevojshme pr

zhvillimin e veprimtaris edukative n prshtatje me nivelin ezhvillimit t fmijve parashkollor.

Institucionet parashkollore zhvillojn veprimtari edukative tprogramuar, q mund t realizohet prmes metodologjive tndryshme bashkkohore.

Institucioni parashkollor sht fleksibil, i hapur dhe i gatshm prndryshime t favorshme pr edukimin e fmijve parashkollor.


12/105

12

III. QLLIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR

Zhvillimi trsor i personalitetit t fmijs, potencialit dheshfaqjes maksimale t aftsive t tij.

Zhvillimi dhe formsimi i individit t lir, t prgjegjshm, aktiv endrveprues.

Zotrimi i aftsive dhe kompetencave komunikuese, shprehse,logjike dhe vepruese e ndrvepruese.

Zhvillimi dhe prvetsimi i aftsive njohse, afektive emocio-nale, shoqrore, morale dhe psikomotore.

Respektimi i barazis s shanseve edukative pr t gjith fmijt.

Fmija i lumtur, i aft pr t`u prballur me sfidat e jets.


13/105

13

IV.FUSHA E AKTIVITETIT

IV. I.

EDUKIMI FIZIK DHE SHNDETI


14/105

14

IV. I. 1. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHME

PR GRUP-MOSHAT 3 6

1. T arrij mirrritjen, zhvillimin maksimal, rezistueshmrin e orga-nizmit dhe shndetin.

2. T zotroj lvizjet elementare motorike, aftsit e prgjithshme prlvizje dhe aftsit shprehse trupore dhe aftsit specifike elementarepr lvizje.

3. T plotsoj nevojn pr lvizje e n funksion t aktiviteteve tndryshme (loja, aktivitetet figurative, muzikore etj.)

4. T aftsohet t bashkpunoj pr t`i parandaluar apo tejkaluarpengesat dhe rregullimet individuale n rritje dhe zhvillim.

5. T zhvilloj aftsit motorike, senzoromotorike dhe psikomotorike.

6. T arrij njohuri, shkathtsi dhe shprehi pr higjienn personale,higjienn e ushqimit dhe t mjedisit jetsor dhe t kuptuarit erndsis s shndetit dhe kulturs fizike.

7. T zhvilloj shkathtsit pr aplikimin e mjeteve dhe masave tdomosdoshme pr zhvillimin fizik dhe ruajtjen e shndetit.

8. T shfrytzoj aktivitete fizike si prmbajtje -mjete pr pushim tdrejt t fmijs pas aktiviteteve mendore e trupore t tij.

9. T arrij inkurajimin e zhvillimit etiko-moral dhe estetik prmesedukimit fizik

10. T zhvillohet n sfern afektive (emocionet, ndjenjat, interesat etj.).

11. T pavarsohet n jetsimin e shkathtsive dhe shprehive tdobishme pr fizikun dhe shndetin e tij.

12. T vetdijesohet pr mirrritjen dhe mirqenien personale.

13. T synoj prparimin n edukimin fizik e shndetsor.

14.T arrihet prparimi i duhur n procesin e edukimit fizik e shn-detsor t fmijs parashkollor.


15/105

GRUP-MOSHA 3-4

4.1.2. OBJEKTIVAT E VEANTA 4.1.3. AKTIVITETET EMUNDSHME T FMIJS

4.1.4. REZPRI

1. T nis koordinimi i harmonis slvizjeve t tr trupit, duarve dhekmbve, drejtpeshimi;

2. T filloj koordinimi i lvizjeve meelementet e kohs, ritmit dhehapsirs;

3. T zhvilloj shkathtsit psiko-mo-tore t kraharorit, duarve, shuplakavedhe gishtave t dors;

4. T zhvilloj fuqi fizike, saktsi tlvizjeve, shpejtsi t lvizjeve,dshirn pr qndrueshmri fizike;

5. T realizoj lvizje t natyrshme mt thjeshta e gradualisht kah ato m tprbra (ecja, vrapimi, krcimi, rroku-

llisja, zvarritja, ngjitja, zbritja etj.);

Bn lvizje t zakonshme (tnatyrshme) si; ecje, vrapim, krcim,zvarritje, hedhje, kapje, ngjitje, zbritje,rrokullisje, prshtrim, bartje, etj.;

Bn aktivitete n ambiente tprshtatshme pr zhvillimin trupor dheshndetin e tij (n natyr, n siprfaqet relievit t ndryshm, n ambiente tmbyllura t ajrosura);

Bn aktivitete lvizse prmespajisjeve t ndryshme (shkop, top, litaretj.) dhe materialeve t ndryshme ( rra,uji, guraleca, letra, plastelin etj.);

Bn aktivitete pr lvizjet e tr trupit(gjymtyrve, krahut t dors, shuplaksdhe gishtave t dors , shputs etj.);

Luan dhe realizon aktivitete si:

Tregon koordt tr trupit,kmbve dhe

Bn koordinilvizjeve mekohs, ritmit

Manifeston smotore t krashuplakave ddors;

Vrehet zhvifizike, nismalvizjeve, shplvizjeve dhedshira pr qfizike;

Realizon gra


16/105

16

6. T nis t prvetsoj koncepteelementare pr lvizjet (pozita nhapsir);

7. T njoh pozitn e trupit dhemarrdhniet midis pjesve t trupit;

8. T njoh pozitn e trupit n raportme njerzit e tjer;

9. T njoh pozitn e trupit n relacionme objektet e caktuara.

10. T njoh dhe t realizoj lojratlvizse elementare t ndryshme;

11. T prvetsoj mnyrat elementaret lvizjeve me top;

12. T orvatet pr gjetjen e mnyrspersonale pr zgjidhjen e problemevelvizore;

13. T bj lvizjet e para t lira n uj

dhe nismat e prvetsimit t

mbushje, derdhje, shtypje, prekje,nivelizim, matje, balansim, drejtpeshimetj.;

Zhvillon aktivitete t ecjes (qndrimi nkmb, qndrimi me nj kmb,ecje npr nj vij t drejt apo zik zake etj., ecje n vij t lakuar dherrethore).

Aktivitete t ecjes:Ecje npr korridore t caktuara, ecje nifte dhe n radh;Ecje npr shkall t ulta;Ecje kmba dors, ecje mace;Ecje ndrmjet dhe midis objekteve etj.

Aktivitete t drejtpeshimit-balansimit:

Lojra me pajisje si: hulaja, drrasa mefedera (shih materialin e ekspertve).

natyrshme sikrcimi, rrokngjitja, zbritj

Prvetson ktare pr lvizashtu q njihdhe marrdhsve t trupitn relacion mpozitat e trupobjektet e cak

T arrij njohdhe realizimelojrave lviz

Tregon tendepersonale t plvizore;

Prvetson mt lvizjeve mArrin lvizje

uj dhe prve


17/105

elementeve themelore t notit;14. T njihet dhe merret me aktivitetefizike dimrore si: ecja n bor, luajtjame bor, rrshqitja me kmb, me sajetj.;

15. T prvetsoj elementet e lojravedhe vallzimeve popullore ngakonteksti jetsor i fmijs;

16. T njihet me lojrat elementare dhe

sportet e ndryshme t mjedisit jetsort fmijs dhe mjediseve e kulturave ttjera, nga e kaluara dhe sot;

17. T inkuadrohet dhe t aftsohet prlojrat me rregulla;

18. T aftsohet pr bashkveprim nlojrat grupore apo n qifte dhe kulti-vim t sjelljeve elementare sportive;

19. T njihet me pajisjet elementare

sportive, ti emroj dhe t

Lojrat me prmbajtje :Mshefje, ndjekje etj.;Vrapime me grupe t cilat organizohenme dhe pa rekuizita

Lojrat imituese:Imitimi i shtazve, shpendve;Imitimi i njerzve dhe mjetevemekanike;Imitimi i ca dukurive natyrore t

shoqruara me lvizje ritmike;Imitimi i ca manireve shoqrore tprcjella me ritm si: rrahja eshuplakave, hapi ritmik, prulja e tij,lvizjet e trupit etj.

Aktivitete me top:Hedhja, kapja, mbajtja, goditjaetj.(luajn me top e balona me madhsi,pesh, ngjyr dhe materiale tndryshme).

themelore t Njeh dhe mefizike dimroluan me borkmb, me sa

Prvetson elojrave dhe popullore ng

jetsor;

Njeh disa lojdhe sporte tdhe t mjedistjera, nga e k

Nis t inkuadme rregulla;

Fillon t bashlojrave grupshenjat e parsportive;

Njeh, emrto


18/105

18

shkathtsohet pr prdorimin e tyre naktivitetet fizike.

20. T prvetsoj njohurit e parahigjienike dhe njohja me veshjen eprshtatshme pr aktivitete fizike;

21. T filloj vetdijesimi pr rolin enatyrs dhe ambientit t pastr przhvillimin fizik dhe shndetin efmijs;

22. T aftsohet n njohjen elementaret masave t siguris dhe t nisaftsimi pr aplikimin e tyre prruajtjen e shndetit personal;

Aktivitete me uj:Loja me uj, loja n uj me dhe parekuizita, noti i lir.

Aktivitetet n bor:Lojra t lira n bor dhe me bor;Rrshqitje n siprfaqe t ndryshme tbors me saja, me ski si dhe me mjete ttjera, t cilat jan t prshtatshme prfmijn.

Aktivitete me ngasje n siprfaqe t

rrafshta dhe me relieve :Ngasje me karroc, biiklet, triciklet,trotinet;Ngasje me automobila pr fmij.

pajisjet elemKa njohuri elhigjienike dhprshtatshmefizik;

Ruan natyrnjetsor si shevetdijesimit

Njeh, kuptonmasat themelshndetit dhe


19/105

GRUP-MOSHA 4-5

4.1.5. OBJEKTIVAT E VEANTA 4.1.6. AKTIVITET E MUNDSHMET FMIJS

4.1.7. REPRI

1. T zotroj lvizjet bazike motorike;

2. T prforcoj zhvillimin e aftsivet veanta psikomotorike;

3. T zhvilloj aftsit pr lvizje tkoordinuara dhe harmonike t trtrupit, n harmoni me kohn, ritmin

dhe hapsirn;

Aktiviteti i ecjes:Ecje n kolon n nj vij t drejt;Ecje mbi maje t gishtrinjve;Ecje kmbadoras,Ecje sipas vijave dhe figurave;Ecje kmbadoras me zvarritje;Ecja me hapa t gjata dhe t shkurta.Ecje ngadal dhe shpejt;Ecja pa zhurm (si macja);Ecja para, prapa dhe anash;Ecja n terren t rrafsht dhe jo trrafsht.Ecja mbi tra t ult, bank dhe drras;Ecja dhe bartja e veglzave (t topit,rrethit, shkopit, etj.).

Aktivitete vrapimiVrapimi i lir, vrapimi me hapa t gjat

dhe t shkurtr;

Vrapimi me ritm t ngadalsuar,mesatar dhe t shpejt;

M me sukselvizjet e trgjymtyrt dhdrejtpeshim m

Bn koordinishm t lvize kohs, ritm

Tregon shkatre t kraharorplakave dhe dhe pjesve t

Manifeston fqndrueshmm t madheprecizitet dhe

madhe t lv


20/105

20

4.. T zhvilloj shkathtsit psiko-motore t muskujve t mdhenj dhe timt (fine);

5. T aftsohet n mbajtjen e drejt ttrupit dhe t drejtpeshimit;

6. T zhvilloj sistemin respirator dhekardiovaskular;

Vrapimi ndrmjet pengesave, kaprcimii pengesave duke vrapuar;Vrapime n drejtime: para, drejt, prapa,lakore, rrethore.Vrapimi nj nga nj, n dyshe, njri pastjetrit, n grup, etj.;Lojra elementare lvizore (mevrapime).

Aktivitete t krcimit:Krcimet pupthi me dy kmb ( nvend, para, prapa, majtas dhe djathtas)

dhe krcimthetme nj kmb (n vend,para, prapa, majtas dhe djathtas.);Krcimenga lart-posht n thellsi;

Krcim s gjati nga vendi dhe krcim slarti nga vendi;Krcim s gjati me vrull dhe krcim slarti me vrull;Krcimthet para, anash dhe prapa;Ecjet n gishta t kmbve mbi rekui-zita (tra, bank, mbi litar, n tok etj.).

Bn lvizje tthjeshta dhe (ecje, vrapimsje, zvarritje,etj.);

Ka koncepte lvizjet (pozi

Njeh pozitnmarrdhnient trupit;

Njeh pozitnme njerzit e

Njeh pozitncion me obje

Njeh dhe reazse element

Bn lvizje ttop;


21/105

7. T vetdijesohet pr dobin eaktivitetit pr shndetin;

8. T rrit rezistencn fizike dheshndetsore dhe akomodimin n

kushtet e ndryshme atmosferike ;

9. T zhvilloj prjetime t kndshmedhe t motivohet pr pjesmarrje naktivitete fizike;

10. T zhvilloj dhe t prvetsoj

nocionet elementare n fushn e

Aktivitete t ngjitjes dhe tzbritjes:Ngjitja vetm me kmb ( n shkall);Ngjitja me kmb dhe duar(ngjitja dhe zbritja n shpatullore, nbank t pjerrt, n shkall vertikale, nark suedeze, mbi ur, etj.),

Aktivitete t zvarritjes:Zvarritjet barkas, injsh dhe n shpinme lvizjen e duarve dhe t kmbve(zvarritjet dhe prshkimet bhen para,

drejt, me leqe, ndrmjet rekuizitave dhenn rekuizita);Zvarritjet n dysheme, n bank, tra,drras etj.;Zvarritje midis korridoreve t caktuara,midis objekteve (rekuizitave) mbi vijt drejt, mbi tra t ult;Zvarritje mbi tra me rekuizita (topshkop, rreth, etj.).

Aktivitete t hedhjes:Hedhje me nj dhe me dy duar, me

hove;

Prpiqet pr personale prproblemeve t

Lviz lirshdemonstron ethemelore t

Njeh dhe mefizike dimroluan me bor

kmb, me s

Luan elemenvallzimeve konteksti jetNjeh lojrat esportet e ndry

jetsor, mjedtjera, nga e k

Luan lojrat

Bashkvepro


22/105

22

edukimit fizik dhe shndetsor, emrti-min e veglave dhe rekuizitave fizike;

11. T shkathtsohet pr aplikimin eveglave dhe rekuizitave;

12. T njoh dhe t aplikoj rregullatelementare gjat realizimit t lvizjevemotorike.

Hedhje nga posht, nga lart dhe anash;Hedhje n gjatsi, lartsi dhe n cak;Hedhja e topit, topthave, topthat merr, shkoptha, etj.

Aktivitetet e ngritjes dhe t bartjes:Ngritja dhe bartja e medicinballit;Ngritja dhe bartja e m shum rekuizita-ve (topa, toptha, rrath, qese me rr,etj.);Ngritja dhe bartja e veglave (trari,banka, tavolina, dysheku, medicinballi

etj.) nga pozita n kmb dhe n gjunj;Ngritja dhe bartja me krah lart- -posht, para-lart, djathtas-majtas, padhe me mjete (shkopinj, rrath, topa,shishe druri, litar etj.).

Aktivitete n bor:Lojra t ndryshme n bor (gjuajtja metoptha bore, formimi i figurave etj.);Rrshqitja me saj, ecje dhe vrapimi nbor.

sjellje sportivlojrat grupo

Njeh dhe emsportive dhe elementare gtyre;

Prvetson n

higjienike, njprshtatshmefizik;

Kupton rolinambientit t pshndetin dhdhe kultivon mirmban am


23/105

Aktivitete t ngasjes:Ngasja e triiklets dhe trotinetit nterrene t rrafshta.

Aktiviteti i ecjes:Ecje n vij t drejt, ecje mbi maje t

gishtave me duar t ngritura anash, ecjekmba- doras;ecja sipas vijave dhe figurave, ecjakmbadoras me zvarritje, ecje me hapat gjata dhe t shkurtra, ecja ngadaldhe shpejt, ecje para, prapa dhe anash,

ecje n terren t rrafsht dhe jo trrafsht;Ecje mbi tra t ult, bank dhe drras,ecja dhe bartja e veglzave (topi,shkopi, rrethi,etj.), ecje (marshimi);

Njeh dhe i apmasat e sigurs shndetit;


24/105

24

GRUP-MOSHA 5-6

4.1.8. OBJEKTIVAT EVEANTA

4.1.9. AKTIVITETET E MUNDSHME TFMIJS

4.1.10. REZPRIT

1. T vazhdoj ti zhvillojaftsit psikomotore;

2. T krijoj dhe t pasu-roj shprehit pr lvizjen funksion t rrits dhembrojtjes s shndetit;

3. T forcoj shprehit prmbajtjen e drejt t trupitdhe drejtpeshimin;

Ecje n gishta t kmbve mbi rekuizita (n tok,tra, bank,mbi litar etj.). Aktivitete vrapimi:Vrapimi me ritm t ngadalsuar,mesatar dhe t shpejt, vrapimi ndrmjet pengesave(shishe druri, medicinball, topa etj.),vrapimi meshpejtsi, vrapim me krcim pengesash, vrapim meshpejtsi, vrapim duke e rrokullisur rrethin, vrapimdhe krcimthe me ritm t rregullt, vrapim dy ngady me duar t kapur;Lojra elementare lvizore me vrapim. Aktivitetet e krcimit:Krcime pupthi me dy kmb n vend, para, prapa,majtas, djathtas; Krcimthet me nj kmb para,prapa dhe anash;Krcim s larti nga vendi, krcim s gjati nga vendi,krcim s larti me vrull, krcim s gjati me vrull;Lojra elementare me krcime; Kaprcimi iprocks;

Krcime me litar etj.

Demonstron hat lvizjeve t tkmbve dhe dBn koordinimshm t lvizjevkohs, ritmit dhDemonstron shtore m t madhduarve, shuplaktave t dors dhtjera t trupit;Bn lvizje m dhe m t shpejfuqi m t madhqndrueshmri Bn lvizje t nthjeshta dhe lv(ecja, vrapimi, rrokullisja, zvar

zbritja, hedhja, Njeh relacionet


25/105

4. T zhvilloj ndjeshm-rin pr koordinimin dheharmonin e lvizjeve ttrupit sipas ritmit, inter-valeve kohore dhehapsirs.

5. T prforcoj m tejshkathtsit e muskujve tmdhenj dhe t imt (fine);

6. T zhvilloj m tejsistemin respirator dhekardiovaskular;

7. T thelloj vetdijen prrolin e aktivitetit fizik pr

shndetin;

Aktivitete t ngjitjes:Ngjitja vetm me kmb, ngjitje e zbritje n shkallvertikale me kmb dhe duar, ngjitja dhe zbritja nshpatullore, ngjitja dhe zbritja n bank t pjerrt,ngjitja dhe zbritja n shkall vertikale. Aktivitetet e zvarritjes:Zvarritja barkas, injsh dhe n shpin me veprim tduarve dhe t kmbve;Zvarritja para me leqe, ndrmjet rekuizitave, nn re-kuizita (bank, litar, rreth, ark, unaza e arks, etj.);Zvarritja dhe prshkimi n dysheme, n bank, tra,etj;

Zvarritja midis rekuizitave, mbi vij t drejt, mbitra t ult;Zvarritja para mbi tra t ult, zvarritja mbi tra mekrah t ngritur anash duke bartur rekuizita, (shkop,top, rreth etj.), zvarritja anash mbi tra. Aktivitetet e hedhjes:Hedhjet me nj dhe dy duar, hedhjet nga posht, ngalart dhe anash, hedhja n gjatsi, lartsi dhe n cak;Hedhjet top, topthi, shkopi, topthi i mbushur merr etj.;Hedhje e topit n distanca t ndryshme. Aktiviteti i ngritjes dhe bartjesNgritja e bartja e medicinballit;

e tjer n hapsiNjeh pozitn e tdhniet ndrmjeNjeh pozitn e tme njerzit e tjeNjeh pozitn e tme objektet e caNjeh dhe realizoelementare t ndNjeh mnyrat mvizjeve me top dtjera;Demonstron zgj

personale t prolvizjeve;Lviz lirshm n(demonstron shkt notit);Njeh dhe merretfizike dimrore;bor, rrshqet mme ski etj.;Luan dhe vallznga konteksti jeNjeh lojrat dhe

t mjedisit jets


26/105

26

8. T bhet i rezistueshmdhe t akomodohet nkushte t ndryshmeatmosferike;

9. T zhvillojmotivacionin e brendshmpr aktivitete fizike;

10. T zhvilloj sensin dheknaqsin pr aktivitetetfizik si dhe manifestimin etyre;

11. T pasuroj fjalorindhe t shkathtsohet prprvetsimin e aplikimin erregullave t aktiviteteve

fizike.

Ngritja e bartja e m shum veglzave (topa, rrath,shishe druri,etj.), ngritja dhe bartja n grupe (trari,banka, tavolina, shkalla, dysheku etj.);Ngritja dhe bartja n pozitn ulur, n kmb dheshtrir barkas;Bartja me krah lart-posht, para-lart, anash pa dheme rekuizita shkop, top, rreth, shishe druri;Ngritja dhe bartja nga pozita n kmb, ulur dheshtrir n shpin; Ngritja e gjurit, gjunjve dhekmbve;Ngritja e trupit nga pozita shtrir n shpin; ngritjame ndihmn e duarve n pozitn ulur.

Aktivitete n ujLojra t ndryshme n uj t cekt, ecja n uj;Veprimi me kmb dhe duar n uj, pluskimi dherrshqitja n uj. Aktivitetet n borLojra elementare n bor: gjuajtja me toptha bore,formimi i figurave etj; rrshqitja dhe trheqja mesaj n ifte;Ecjet dhe vrapimet n bor n form t lojrave. Aktivitetet e ngasjesNgasja e triiklets, trotinetit dhe biiklets nterren t rrafsht-asfalt si dhe ngasja e biiklets me

ndihm.

e kulturave t tjedhe sot;Luan lojrat merespekton rreguBashkvepron napo n qifte dhesportive si dhe vKa njohuri m tsportive dhe shkpr prdorimin efizike;Ka njohuri e shppavarsi gjat ve

higjienike;Veshmbathet paNjeh veshjet e paktivitete fizikeVetshrbehet gKupton rolin e ntit t pastr pr sllimin fizik, kulttyrn, mban higje ambientit jetsNjeh masat e sigjetsor dhe shn

ato.


27/105

27

IV. 1. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR

Aktivitetet e edukimit fizik ndrlidhen me fushat tjera edukative.

Gjat aktiviteteve fizike dhe shndetsore me fmijt bisedohet prndryshimet q ndodhin n trupin e tyre dhe gjendjen e tyre fiziologjike(lodhjen, skuqjen, djersitjen, rrahjen e zemrs, frymmarrjen e shpejtuaretj.).

Bisedohet pr shkakun e ktyre ndryshimeve dhe pr rndsin e ndi-kimit t ktyre aktiviteteve n forcimin e trupit e t shndetit.

Gjat aktiviteteve fizike e shndetsore komunikojm duke prdorur

shprehje e fjal si: prpara, prapa, prkrah, ndrmjet, shpejt, ngadal,drejt, me kthesa, zik-zak, rreth, nn, mbi, n, npr, afr, larg, shkurt, gja-t, mesatar, djathtas, majtas, lart, posht etj.

Qndrimi n mjedise t jashtme n natyr ofron mundsi pr percep-timin e kushteve klimatike, kronologjike e atmosferike (ngroht, ftoht,lagshti, furtun, puhi, sot, nesr, mngjes, paradite, pasdite etj.).

Bisedohet pr rndsin e faktorve klimatik n funksion t ruajtjess shndetit dhe t mnyrs s veshjes gjat ndryshimeve klimatike.

Aktivitetet fizike ndrlidhen edhe me t gjitha format e shprehjes

estetike. Gjat lojrave ritmike fmijt shoqrohen me kng, muzik dheharmoni.(vallzimi, baleti, patinazhi etj.).

Shprehja e lvizjeve harmonike gjat aktiviteteve fizike ndihmohetedhe me modelime e ilustrime t llojllojshme figurative. Fmijtmodelojn, pikturojn e vizatojn trupa, figura, aksione, lvizje tfaculetave e shiritave t gjatsive e ngjyrave t ndryshme etj. Kjondihmon jo vetm n formimin e prfytyrimit pr lvizjen, por edhe nkrijimin e prshtypjes pozitive pr veten e tij.


28/105

28


IV. II.GJUH AMTARE


29/105

29

IV. 2. 1. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHME

PR GRUP-MOSHAT 3 6

1. T aftsohet t komunikoj me bashkmoshatart dhe t rriturit, tshpreh mendimet, idet, ndjenjat etj.

2. T ushtroj aftsin e t folurit dhe t dgjuarit.

3. T ket mundsi t shumta t dgjoj vjersha, prralla, tregime etj

4. T realizoj aktivitetet muzikore me pjesmarrjen e fmijve.

5. T bj aktivitete gjat t cilave prdor imagjinatn dhe ndjen

knaqsi.

6. T bj aktivitete q sigurojn ushtrimin e lidhjes s tingullit megrafema

7. T bj aktivitete q i mundsojn t lexoj dhe t shkruaj fjaltnga konteksti i prditshmris.

8. T shpreh interes e t aftsohet t perceptoj t shkruarit e trriturve dhe t bj prpjekjet pr t shkruar.

9. T zhvilloj aktivitete shtes pr prmirsimin apo zbutjen e

vshtirsive n t folur.

10.T bj prpjekje pr prparimin e gjuhs s vet.


30/105

30

GRUP-MOSHA 3-4

IV.2.2. OBJEKTIVAT E VEANTA IV.2.3. AKTIVITETET EMUNDSHME T FMIJS

IV.2.4. RPR

1. T zhvilloj aftsin e t dgjuarit nkuptimin e pranimit t informatave dhemesazheve;2. T aftsohet n t dgjuarit dheprvetsimin e pasurimin e fjalorit mefjal e shprehje t reja nga fushat endryshme t jets;

3. T zhvilloj t folurit n funksion tprvetsimit t gjuhs standarde,shqiptimin dhe drejtshqiptimin e tingujve,fjalve, fjalive;4. T inkuadrohet n komunikim memoshatart dhe t rriturit tjer (komunikimverbal, joverbal, kultura e komunikimit,stilet, mirsjellja);5. T zhvilloj t folurit n funksion t

zgjerimit t leksikut, prkatsisht pasuri-mit t fjalorit me fjal dhe shprehje t reja;

T dgjuaritDgjon prrallza, prralla e tregimeshum t shkurta dhe lojra didaktike;Dgjon dhe prvetson t shqiptuarit etingujve zanor dhe bashktingllor,rrokjeve dhe fjalve;Dgjon dhe pasuron fjalorin me fjal treja, me shprehje t veanta gjuhsorenga fusha t ndryshme t jets.

T foluritGjat t folurit shqipton drejt tingujtzanor dhe bashktingllor (sidomos :gj,xh, r,rr, s,sh, ,q etj ) dhe lidhjen etyre n rrokje;Gjat t folurit dhe komunikimitshqipton drejt dhe me intonacion fjaltdhe fjalit;Gjat t folurit aktiv fmija i ksaj

moshe pasuron fjalorin e tij me fjaldhe shprehje t cilat lidhen me

Dgjon ninformataKupton pKa t zhvt dgjuarKupton te

joletrare eDgjon tindryshme

T prezan

T prsrdgjuar;

T kuptojgrup;

Shqipton fjalt;


31/105

6. T zhvilloj t folurit joverbal prmesmimiks s veprimit dhe shikimit (gjuhne trupit);7. T zhvilloj shkathtsin pr tuprgjigjur n shprehjet joverbale t ttjerve;8. T aftsohet pr t shfrytzuar gjuhnpr funksione t ndryshme e n situata tndryshme sociale gjat aktiviteteve tndryshme;9. T prjetoj komunikimin verbal sindjenj t kndshme, argtim;

10. T argtohet me prrallza, vargjeritmike, recitime, t njoh librin si burimt prmbajtjeve;

11. T kultivoj leximi dhe shkrimi iparashkollorit;12. T zhvilloj shprehje t pavarura ngatregimet, prrallzat,ilustrimet etj.

prditshmrin n fushat e ndryshme tjets;Prsrit at q ka dgjuar ngaedukatorja si: prrallza, prralla,gjegjza, tregime t shkurtra, vjersha,lojra didaktike etj.Ushtron t folurit joverbal prmesshprehive e veorive t ndjenjaveemocionale, prmes mimiks s fytyrs,mimiks s veprimit(gjestikulacioneve ) dhe shikimit.

T lexuaritShfletojn librin, revistn, gazetn dhedallojn pjesn me fotografi dhe pjesnme shkronja;Flet mbi bazn e ilustrimeve dhefotografive;Nga revistat, gazetat dhe materialet endryshme i pret fotografit e figurat qlidhen me nj tematik t caktuar pr t

ciln bhet fjal.

Tregon nkomunikishikimin

Njeh dhe fotografi;

T lexojfotografitndryshme


32/105

32

GRUP-MOSHA 4-5

IV.2. 5. OBJEKTIVAT EVEANTA

IV.2. 6. AKTIVITETET EMUNDSHME T FMIJS

IV.2.7. REZPRIT

1. T vazhdoj t zhvilloj aftsit et dgjuarit n kuptimin e pranimitt informatave dhe mesazheve;

2. T ushtroj aftsin e t dgjuaritaktiv pr t kuptuar dhe vlersuar t

tjert q flasin;3. Te ushtroj m tej t dgjuarit eteksteve letrare dhe jo letrare dheidentifikimin e tyre;

4. T dgjoj, prvetsoj e tpasuroj fjalorin me fjal e shprehjet reja nga fushat e ndryshme t

jets;

5. T vazhdoj t zhvilloj t folurit

n funksion t kumtimit t

T dgjuaritDgjon, merr dhe regjistron informatat ndryshme nga prindi, edukatorja,familja, mjedisi etj.;Dgjon prezantime gojore t moshatarvedhe t rriturve pr tema t t caktuara(ngjarje, tregime t ndryshme, histori t

shkurtra etj.);Dgjon aktivisht folsit dhebashkbiseduesit ;Dgjon tekste t zakonshme jo letrare tkarakterit (urime, falnderime, porosi,ftesa, letr e shkurtr etj.) njohs,didaktik, dokumentar;Dgjon dhe identifikon format ethjeshta letrare: prrallza, prralla,tregime t shkurtra, vjersha t shkurtradhe lojra didaktike.Dgjon dhe prpiqet t kuptoj se gjuha

e folur sht e organizuar n nivele t

Dgjon dhe kupmesazhet nga t

Kupton prezanti

Ka te zhvilluar n

dgjuarit n gruKupton tekste te letrare;

Dgjon tinguj tdhe n to t dall


33/105

informacionit, mesazhit t caktuar;6. T intensifikohet t folurit aktivn grup, prezantimet gojore dherregullat e komunikimit;

7. T zhvilloj t folurit n funksiont prvetsimit t gjuhs standarde,shqiptimin dhe n drejtshqiptimin efjalive, fjalve, tingujve;

8. T zhvilloj t folurit n funksion

t teksteve t thjeshta letrare dhe joletrare q lidhen me botn dheinteresimet e tyre;

9. T nxitet n zhvillimin e t foluritjo verbal prmes mimiks sveprimit dhe shikimit;

10. T zhvilloj dhe t aplikoj tfolurit n funksion t teksteve tthjeshta letrare dhe joletrare q li-dhen me botn dhe interesimet e tij;

tingujve, fjalve e fjalive ;Gjat prezantimeve t ndryshme,dgjon dhe prvetson t shqiptuarit etingujve zanor dhe bashktingllor,rrokjeve dhe fjalve; drejtshqiptimindhe intonacionin;Dgjon dhe pasuron fjalorin me fjal treja, me shprehje t veanta gjuhsoredhe me fjali nga fusha t ndryshme t

jets. T foluritPrmes akteve t t folurit prezantojn

veten, transmetojn ose prcjellin njpropozim, nj kundrshtim, njdeklarim, nj porosi, nj dshir nmnyr t till q folsi i ksaj moshe tangazhoj veten dhe t tjert n dgjimdhe komunikim t mir;Bn prezantime gojore pr nj tem tcaktuar, diskutojn n mnyr aktivepr at q kan dgjuar, japin prgjigjen grup; T folurit n funksion gjuhsorGjat t folurit shqipton drejt tingujt

zanor dhe bashktingllor ( sidomos:

Din t prezantojpropozoj, t ku


34/105

34

11. T lexoj ilustrimet, foto-grafit, figurat, vizatimet dheobjektet me mbishkrime;

12. T dgjoj dhe t njihet meletrsi t kulturave t ndryshme;

13. T vazhdoj t njihet me librindhe t kuptoj librin si burim tinformacioneve;

14. T zhvilloj prjetimet dhe

qndrime t kndshme dhe mendimpozitiv pr librin (ta doj librin);

15. T bj orvatjet e para tkrijimit letrar dhe t prshkrimit tpersonazheve, ngjarjeve,situatave,etj.;

16. T zhvilloj aftsin pr t idalluar ndryshimet midis t folmeslokale (lokalizmave);

gj,xh, r,rr, s,sh, ,q etj ) dhe lidhjen etyre n rrokje; ndarjen e fjals n rrokje;kuptimin e fjalis etj.Gjat t folurit dhe komunikimitshqipton drejt dhe me intonacion fjaltdhe fjalit.Gjat t folurit aktiv fmija i ksaj mo-she pasuron fjalorin e tij me fjal dheshprehje t cilat lidhen me prditshm-rin n fushat e ndryshme t jets. T folurit n funksion t teksteve

letrare dhe jo letrare

Flet dhe parafrazon tekste t thjeshta joletrare q lidhen me botn e tij dheinteresimet e tij;Flet, parafrazon e ritregon, reciton dheluan n role tekste letrare; prrallza,prralla, gjegjza, tregime t shkurtra,vjersha, pjes dramatike etj. T folurit jo verbal (jo gojor)T folurit jo verbal prmes shprehive eveorive t ndjenjave emocionale;Prvetsimi i ndjenjs jo verbale pr-mes mimiks s fytyrs, mimiks s ve-

primit (gjestikulacioneve) dhe shikimit.

Din t bj preznj tem t caktu

Kupton rndsingrup;

Shqipton drejt fjalit e thjeshta

Parafrazon, ritretekste t thjeshta

joletrare;

Ka ndjesi pr koverbal pr mes mshikimit.


35/105

17. T aftsohet pr t br dalliminmidis gjuhs letrare dhe t folmess t tij n raste konkrete;18. T dgjoj dhe t shikojprmbajtje nga kultura e mjedisit tvet dhe t kulturave t tjera prmjete audiovizuele;19. T aftsohet n shkathtsin e ttreguarit dhe prpunimit ttregimeve t ndryshme nga jeta-krijon librth;

20. T vetdijesohet q bisedatgojore mund t shkruhen e t njjtatt lexohen;21. T zhvilloj komunikimin eideve prmes lojs me role, teatrit tkukullave, dramatizimit..etj.;22. T zhvilloj aftsin dheguximin pr ti manifestuarsynimet, prshkruar dhe shprehurmendimet e veprimet q kandashur dhe i kan br;23. T bisedoj pr krijimet e bra

dhe t i vlersoj ato;

T lexuaritNjohja me tekste t shkruaraShfleton librin, revistn, gazetn dhedallojn pjesn me fotografi dhe pjesnme shkronja;

Flet, prkatsisht i lexon ilustrimet,fotografit q paraqesin objekte, figuradhe gjra tjera t njohura dhe tpanjohura pr moshn e tyre;

Nga revistat, gazetat dhe materialet e

ndryshme presin fotografit e figurat qlidhen me nj tematik t caktuar pr tciln bhet fjal;

Lexon urdhra, ndalesa dhe vrejtje tvizatuara apo t shtypura ( p.sh. shenjate komunikacionit );

Njeh dhe dallonfotografi dhe pje

Lexon ilustrimdhe objektet e n

Lexon prmesvrejtje, urdhre


36/105

36

24. T shkathtsoj muskujt e imtt dors;

25. T arrij shkathtsin e mbajtjess trupit apo pjess s trupit nmnyr t drejt gjat aktivitetit;

26. T arrij ti mbaj dhe ti

prdor drejt mjetet dhe materialet epuns (lapsi, ngjyra etj);

27. T zhvilloj ndjenjn eorientimit ne hapsira t kufizuara(n bank, n fletore, vizatim etj.)

ShkrimiUshtron n shkathtsimin e muskujve timt t dors nprmjet vizatimit(vizatojn objekte e gjsende t cilatprmbajn elemente t shkronjave,prkatsisht t grafemave t shkronjs),modelimit(modelojn me mjete emateriale t ndryshme figura dhegrafema t shkronjs), konstruktimit(konstruktojn, mbi bazn e modelitapo prfytyrimit, grafikun e shkronjs);

Ushtron mbajtjen prkatsishtpozicionin e trupit ose nj pjese t tij nmnyr t drejt gjat puns(qoft vizatim, figura apo vija tndryshme);

Ushtron mbajtjen dhe prdorimin edrejt t mjeteve t puns (si p.sh. lapsi,ngjyra etj.);

Kupton dhe prvetson orientimin nhapsir, n letr, n flet vizatimi, etj.

Ka t formuar shprndsin e qndrpozits s trupit epuns me laps, ngmbajn drejt lapsindonj mjet tjetrdrejt nhapsirnletr, n fletore etdhe i prjeton prNjeh librin si buridin t prshkruajngjarje e situata jendryshimet ndrm

dhe lokalizmave; krijimeve letrare e vendit; Tregon dtregime t ndrysht krijoj librtha funksionin e t lekomunikojn prmdramatike; Jan tsynimet vetanakeato; Tregon interepr krijimet e tij dTregon shkathtsiimt t dors; mb

e trupit n mnyr


37/105

GRUP-MOSHA 5-6

IV.2.8. OBJEKTIVAT EVEANTA

IV.2.9. AKTIVITETET E MUNDSHME TFMIJS

IV.2.10E P

1. T zhvilloj m tutje aft-sin e t dgjuarit nkuptimin e pranimit t in-formatave dhe mesazheve;

2. T shkathtsohet pr tdgjuarit aktiv dhe pr tkuptuar e vlersuar t tjertq flasin;

3. T zhvilloj t dgjuarit eteksteve letrare dhe jo letraredhe identifikimin e tyre;

4. T zhvillohet t dgjuaritn funksion t prvetsimit tgjuhs s folur e t shkruardhe organizimin e saj

strukturor;

T dgjuaritT dgjuarit informativDgjon, merr dhe regjistron informata e mesazhe tndryshme nga prindi, edukatorja, familja, mjedisi,nga radioja, televizioni, kinemaja, teatri etj;Dgjon, merr dhe regjistron informata e mesazhe tndryshme pr dhe n situata t caktuar t cilatndikojn dhe krijojn afri me nj ose m shumnjerz.T dgjuarit efektivDgjon prezantime gojore t moshatarve dhe trriturve pr tema t caktuara ( ngjarje, tregime tndryshme, histori t shkurtra etj) reagon n mnyraktive pr ti kuptuar, qartsuar dhe vlersuar mmir t tjert;Dgjon aktivisht folsit, diskuton dhe ndihmon vetene bashkbiseduesit n sqarimin e mesazheve tpranuara pr t dhn prgjigje n grup dhe nivele tndryshme njerzish, i komenton dhe i parafrazon ato.

T dgjuarit e teksteveDgjon tekste t zakonshme jo letrare t karakterit ( si

T jet idhe kuptmesazhe

T kuptogojore dato;

T kuptothjeshta

T ket nn t dg

grup;


38/105

38

5. T aftsohet n t dgjuaritdhe prvetsimin e pasurimitt fjalorit me fjal e shprehjet reja nga fushat e ndryshmet jets;

6. Vazhdon t zhvilloj tfolurit n funksion t marrsitdhe dhnsit t informacionit,mesazhit t caktuar;

7. T folurit aktiv n grup,prezantimet gojore dherregullat e komunikimit;

urime, falnderime, porosi, ftesa, letr e shkurtr etj)njohs, didaktik, dokumentar;Dgjon dhe identifikon format e thjeshta letrare: fjalte urta, gjegjzat, prrallzat, prrallat, tregimet eshkurtra, vjersha t shkurtra dhe lojrat didaktike.T dgjuarit n funksion t prvetsimit t gjuhs;Dgjon dhe kupton se gjuha e folur dhe e shkruarsht e organizuar n nivele t tingujve, fjalve,fjalive, ligjrats etj.Gjat prezantimeve t ndryshme, dgjon dheprvetson t shqiptuarit e tingujve zanor dhebashktingllor, rrokjeve dhe fjalve; drejtshqiptimin

dhe intonacionin.

T dgjuarit dhe prvetsimi i leksikutDgjon dhe pasuron fjalorin me fjal t reja, meshprehje t veanta gjuhsore, me fjali dhe fraza ngafusha t ndryshme t jets.

T foluritT folurit n funksion t marrsit dhe dhnsit tinformacionitPrmes akteve t t folurit prezanton veten,transmeton ose prcjell nj propozim, nj

kundrshtim, nj deklarim, nj porosi, nj dshir n

T dgjondryshmt dalloj

Prmes at dij te t tjert kund

T dij tprezantitem t c

T kuptogrup dukrregullat


39/105

8. T aftsohet n t folur tstandardizuar, shqiptimi dhedrejtshqiptimi i fjalive,fjalve, tingujve;

9. T zhvilloj t folurit nfunksion t zgjerimit t lek-sikut, prkatsisht pasurimitt fjalorit me fjal dhe me

shprehje t reja;

10. T zhvilloj t folurit qt vihet n funksion tteksteve t prshtatshmeletrare dhe joletrare q lidhenme botn dhe interesimet etyre;

11. T pasuroj dhe tzgjeroj t folurit joverbal

prmes gjuhs s trupit;

mnyr t till q folsi i ksaj moshe t angazhojveten dhe t tjert n dgjim dhe komunikim t mir.T folurit aktiv n grupBjn prezantime gojore pr nj tem t caktuar,diskutojn n mnyr aktive pr at q kan dgjuar,

japin prgjigje n grup;Rrit dhe shfaq aftsit e t folurit n grup, duke i re-spektuar rregullat e komunikimit si: kujdesi pr bash-kbiseduesin, respekti i dyanshm, dgjimi aktiv etj.T folurit n funksion gjuhsorGjat t folurit i shqipton drejt tingujt zanor dhebashktingllor (sidomos: gj,xh, r,rr, s,sh, ,q etj )

dhe lidhjen e tyre n rrokje, ndarjen e fjals n rrokje,kuptimin e fjalis etj.;Gjat t folurit dhe komunikimit shqipton drejt dheme intonacion fjalt dhe fjalit.T folurit n funksion t zgjerimit t leksikutGjat t folurit aktiv fmija i ksaj moshe pasuronfjalorin e tij me fjal dhe shprehje t cilat lidhen meprditshmrin n fushat e ndryshme t jets.T folurit n funksion t teksteve letrare dhe joletrareFlet dhe parafrazon tekste t thjeshta joletrare qlidhen me botn e tyre dhe interesimet e tyre;

Flet, parafrazon e ritregon, reciton dhe luan n role

T shqip

fjalt, fjaduke pasintonaci

T flasritregojluaj n dhe jolet

T prveverbale p

dhe shik


40/105

40

12. T tregoj interes prlibrthat, ilustrimet , foto-grafit, revistat etj.13. T shkathtsohet pr tidentifikuar, veuar e prerfotografi e figura q lidhen

me nj tematik t caktuar;14. Aftsohet n t lexuarit e teksteve prezantuese dhembishkrimeve t vizatuaraapo t shtypura;15. Aftsohet n t lexuarit eilustrimeve, fotografive,figurave, vizatimeve dheobjekteve;16. T ushtroj aftsin dheshkathtsin pr t shkruar,ndjeshmrin pr orientim n

hapsir si dhe shprehin e t

tekste letrare: prrallza, prralla, gjegjza, tregimet shkurtra, vjersha, pjes dramatike etj.T folurit jo verbal (jo gojor )T folurit jo verbal prmes shprehive e veorive tndjenjave emocionale;Prvetsimi i ndjenjs jo verbale prmes mimiks sfytyrs, mimiks s veprimit (gjestikulacioneve) dheshikimit;

T lexuaritNjohja me tekste t shkruaraShfleton librin, revistn, gazetn dhe dallon pjesn

me fotografi dhe pjesn me shkronja;I flet, prkatsisht i lexon(leximi i parashkollorit)ilustrimet, fotografit q paraqesin objekte, figura dhegjra tjera t njohura dhe t panjohura pr moshn etyre;Nga revistat, gazetat dhe materialet e ndryshme i pretfotografit e figurat q lidhen me nj tematik tcaktuar pr t ciln bhet fjal;Lexon urdhra, ndalesa dhe vrejtje t vizatuara apot shtypura ( p.sh. shenjat e komunikacionit );

T njoh pjesn mpjesn eT dij rfunksion

Lexonfotografobjektetcilat ka m

Lexondhe mbisa, vrejKan qdim pozTregon iletrare d

vetanake


41/105

mbajturit drejt t trupit;17. T zhvilloj t menduarite pavarur pr at q dgjondhe flet dhe t formojqndrim, mirsjellje, vullnetpr bashkpunim;18. T zhvilloj prjetim,qndrim dhe mendim pozitivpr librin;19. T vazhdoj t zhvillojaftsin pr krijimtari letrarefmijrore;

20. T zhvilloj aftsit eprshkrimit dhe analizs spar t personazheve,ngjarjeve dhe t situatave

jetsore;21. T zhvilloj m tejaftsin pr t rrfyer dheprpunuar tregime e ngjarje tllojllojshme nga jeta dhe prt krijuar librtha;22. T vetdijesohet prfunksionin e t lexuarit e t

shkruarit;

Lexon tekste prezantuese Lexon dhe kupton shpalljet e shkurtra t vizatuaranga mjedisi i tyre; Lexon mbishkrimet e vizatuara apo t shtypura; Lexon shenjat e ndryshme t vizatuara apo tshtypura q lidhen me nj tem t caktuar;

Analizonngjarjet prjetuaRrfen dtregime

jetsor daftsi plibrthaKupton lexuarit Komunilojrave

kukullavdramatizShpreh sprshkruvetvlerKomunikrijimet tjerve;


42/105

42

23. T zhvilloj m tutjekomunikimin e ideve prmeslojrave me rrole, teatrit tkukullave dhe dramatizimit;24. T pavarsohet dhe t zhvi-llohet vetbesimi pr ti shpre-hur synimet personale dheaftsia e prshkrimit t tyre;25. T shkathtsohet pr bash-kbisedim e vetvlersim dhevlersimin e veprimeve t tyree t tjerve.26. T arrij shkathtsi m t

lart t muskujve t imt tdors dhe gishtave;.27. T arrij shkathtsi m tlart t mbajtjes s trupit dhepjesve t trupit n mnyr tdrejt;28. T shkathtsohet pr tmbajtur dhe prdorur drejtmjete dhe materialet endryshme t puns.29. T arrij shkathtsin eorientimit n hapsirn e

kufizuar.

Shkrimi Nprmjet aktiviteteve t ndryshme si: vizatimit,modelimit, konstruktimit...etj.,vazhdohet meushtrimin e zhvillimit t shkathtsis s tshkruarit.(n kto aktivitete grshetohen elementet egrafikut t shkronjave);Ushtron mbajtjen prkatsisht pozicionin e trupit osenj pjese t tij n mnyr t drejt gjat puns ( qoftvizatim, figura apo modelime t ndryshme);Ushtron mbajtjen dhe prdorimin e drejt t mjetevet puns (si p.sh. lapsi, ngjyra etj.);Kupton dhe prvetson orientimin n hapsir, n

letr, n flet vizatimi, n fletore etj.;

Fiton shvizatuarkrijohet mbajtjenpozits sdors gjngjyra d

T tregomanipulngjyrn tjetr pu

Kupton orientohracionalletrs, nmjete tje


43/105

43

IV. II. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR

Aktivitetet edukative n fushn e gjuhs amtare ofrojn mundsi tshumllojshme t ndrthuren me prmbajtjet e fushave t tjera edukativen kurrikul.

Prmbajtjet letrare dhe jo letrare, lojrat e llojllojshme didaktike(lojra imituese, me role, t imagjinuara, teatri i kukullave, dramatizimi,..etj) jan resurse t favorshme, jo vetm t zhvillimit t t folurit dhe tpasurimit t fondit t fjalorit gjuhsor, por edhe t njohjes dhe tkuptuarit t dukurive, mjeteve dhe raporteve n mjedisin e tyre jetsor.

Njohja e vetes dhe e bots realizohet prmes prmbajtjeve tndryshme t prrallzave, tregimeve, rrfimeve etj.

Fmijt njohin dhe vetdijesohen pr rndsin e ruajtjes s

shndetit, mnyrat e t ushqyerit t shndosh, veshmbathjen n stin tndryshme, mbajtjen e higjiens personale etj .

Leximi i tregimeve dhe i teksteve t ilustruara, t cilat ndrthuren meprditshmrin e jets s fmijs, jan burime relevante t cilatndihmojn zhvillimin e aftsis s t dgjuarit aktiv t fmijs si dhemotivojn komunikimin verbal dhe at jo verbal t tij. Ndrthurja eprmbajtjeve nga fusha e njohjes s vetes dhe bots n aktivitetegjuhsore krijon shanse q fmijt njherit t njihen me botn e gjalldhe jo t gjall ( veten e tij, shoqrin, kulturn, botn bimore e shtazore,objektet e gjsendet e ndryshme, institucionetetj). Duke komunikuarn kto prmbajtje tematike, fmijt zhvillojn shkatht si t prezantojnveten, t bjn prezantime gojore, t parafrazojn, ritregojn, t

prvetsojn ndjenjat jo verbale, t kuptojn rndsin e t folurit ngrupetj.

Prmes lojrave t edukimit fizik (dramatike, imituese, ritmikeetj.)fmijt njohin dhe komunikojn me gjuhn e trupit, prkatsishtaftsohen pr t prdorur t folurit verbal dhe joverbal. Lojrat meimitime t zrave t ndryshm t shtazve, ku vihen n lvizje gjymtyrte trupit, vallzimet individuale dhe n grupe, zhvillojn elasticitetin dheaftsin e koordinimit t lvizjeve, ndjesin pr ritm e harmoni.

Duke prshkruar, treguar, rrfyer pr figurat e objekteve apongjarjeve e situatat konkrete, q jan n funksion t zhvillimit t gjuhs,fmijt kan mundsi t njihen edhe me shum nocione matematike(njohin dhe i dallojn ngjyrat, format, pozitn, kohn, prmasat, relacio-net, bjn krahasime, analiz, sintez, vejn hipoteza, vlersojnetj.).

Edukimi muzikor i integruar n kultivimin e gjuhs gjen shprehjegjat vallzimit, lojrave ritmike, kndimit,etj. Aktivitetet e gjuhs tintegruara me veprime muzikore manifestojn jo vetm emocione


44/105

44

pozitive, por, njherit, n kto situata edukative zhvillohet dhe ushtrohet

shqiptimi i drejt i tingujve, fjalve, fjalive. Zhvillohet aftsia e dgjimit,harmonia e shprehjes gjuhsore dhe krijimi i qndrimit pozitiv ndajgjuhs.

Dashuria dhe interesi pr librin, pr leximin dhe shkriminparashkollor zgjerohet dhe thellohet prmes aktiviteteve t artit figurativ.Ilustrimet e shoqruara me tekst, vizatimi i figurave, objekteve egjsendeve t llojllojshme t prafrta me mjedisin jetsor t fmijs,ndrthuren dhe lehtsojn perceptimin e grafemave t shkronjave, ofrojnmundsi t zhvillimit t t lexuarit dhe shkrimit t parashkollorit etj.Arti aplikativ dhe albume t bra me aplikacione me materiale tllojllojshme nga vet fmijt (etiketa, fotografi, tekste n revista e gazeta)nxisin dhe motivojn fmijt n t folur, n shprehjen e prjetimeve,

interesit pr lexim dhe shkrim,etj..


45/105

45


IV. III.EDUKIMI ARTISTIK

IV. III/1EDUKIMI MUZIKOR

IV. III /2EDUKIMI FIGURATIV


46/105

46


PR GRUP- MOSHAT 3 6

1. T zhvilloj aftsin e perceptimit shqisor t drejt t mjedisitjetsor ndrveprues.

2. T aftsohet t perceptoj botn dhe mjedisin jetsor me sa mshum shqisa dhe t pasuroj perceptimin dhe prvojn shqisore.

3. T zhvilloj aftsin e prfytyrimit dhe shprehjes s prjetimeve.

4. T zhvilloj ndjeshmrin dhe imagjinatn krijuese.

5. T zhvilloj potencialet dhe prirjet individuale, krshrinkrkuese, pavarsin pr zgjedhje t lir t t shprehurit dheorigjinalitetit n t shprehur.

6. T aftsohet pr komunikim emocional pozitiv me artin.

7. T pasuroj gjuhn shprehse.

8. T njoh dhe t prvetsoj fjalorin themelor t arteve tndryshme.

9. T njoh mjetet themelore t arteve dhe t krijoj shkathtsit dhe

shprehit elementare t prdorimit t tyre.

10.T nis zhvillimi i aftsive estetike-shijes estetike.

11.T aftsohet ti shpreh perceptimet, imagjinatn, mendimet dhendjenjat prmes aktiviteteve estetike-artistike dhe t komunikojme t tjert prmes tyre.

12.T aftsohet pr pjesmarrje t vazhdueshme aktive individualedhe grupore n format e caktuara t shprehjes dhe komunikimitshprehs.


47/105

IV. III/1. EDUKIMI MUZIKORGRUP-MOSHA 3-4

IV.3/1.2. OBJEKTIVATE VEANTA

IV.3/1.3. AKTIVITETET E MUNDSHME TFMIJS

IV.3TET

1. T aftsohet t`i dgjojdhe t i prjetoj tingujtdhe zrat e natyrs;

2. T shpreh kureshtje praktivitetet muzikore, t

zhvilloj emocione tkndshme gjataktiviteteve muzikore dhet synoj t`i shpreh ato.

3. T edukoj n dgjimine muziks vokale dheinstrumentale t zhanrevet ndryshme muzikore;

4. T zhvilloj aftsit mu-zikore; ndjenjn pr ritm,melodi, harmoni etj.;

DgjimiFmija shfrytzon situatat e prditshmris jetsore n tcilat perceptojn zre, tinguj nga mjedisi jetsor;Prmes aktiviteteve t ndryshme dgjojn dhe identifikojnzrat , tingujt,etj.Dgjon zrat e shpezve dhe t kafshve ;

Prmes aktiviteteve t ndryshme fmija dgjon n mnyraktive kompozimet e zhanreve t ndryshme muzikore;.Organizohen aktivitete njohse prmes t cilave fmijtdgjojn dhe prjetojn kompozime muzikore pr fmij;Prmes aktiviteteve muzikore fmija dgjon n mnyraktive dhe shpreh prjetimet e tij;N aktivitetet muzikore t fmijve dhe pr fmijtdgjojn n mnyr aktive;Zhvillon aktivitete muzikore prmes t cilave fmijaknaqet duke dgjuar... Interpretimi

Imiton zra dhe tinguj nga natyra dhe mjedisi jetsor;Imiton ligjrimet dhe kngt e ndryshme muzikore;

Dgjotingujnatyr

Tregoaktivi

knaqaktividhe syemoc

Dgjodhe inzhanrmuzik

Shpretm, metj.;


48/105

48

5. T aftsohet t`i imitojnzrat dhe tingujt e dgjuart natyrs dhe muziks;

6. T aftsohet t`i shprehprjetimet muzikoreprmes lvizjeve;

7. T nxitet pr nismn eshprehjes kreative tritmit;

8. T njihet me veglamuzikore dhe t provoj tluajn n to.

Kndon kng pr fmij, kng popullore dhe artistikebrenda mundsive t fmijs;Muzikn pr fmij, ligjrimet etj. i shoqron meduartrokitje, me trokitje t kmbve etj.;Luan n mjete dhe vegla muzikore;Kndon prrallza muzikore;Shoqron interpretimet e fmijve tjer dhe t rriturve.

KrijimiDuke luajtur krijon tinguj dhe zra nga natyra dhe mjedisi

jetsor i tyre;

Luan lojra t thjeshta ritmike, bn lvizje harmonike;N lojrat ritmike prdor rekuizita t thjeshta muzikore;

Me vegla dhe mjete muzikore shpreh me z prjetimet dheprfytyrimet tingullore nga mjedisi jetsor;Krijon ligjrime dhe kng, duke i shoqruar me mjete dhevegla muzikore;Me vegla muzikore demonstron ndonj ngjarje apo ndodhit shkurtr;Prmes ligjrimit ritmik dhe kndimit shpreh imagjinatndhe prjetimet individuale;Me mjetet e arteve t tjera shpreh prjetimet muzikore;

Krijon shfaqje t thjeshta me elemente muzikore.

Imitotingujnatyr

Shpremuziklvizj

Bn o

kreati

Njeh veglaprovo


49/105

GRUP-MOSHA 4-5

IV.3/1.5. OBJEKTIVAT EVEANTA

IV.3/1.6. AKTIVITETET EMUNDSHME T FMIJS

IV.3/1.7E P

1. T aftsohet pr t dgjuar muzikvokale dhe instrumentale t zhanrevet ndryshme;

2. T i njoh veprat muzikore prfmij etj.;

3. T`i ket t zhvilluara aftsitmuzikore; ndjenjn pr ritm, melodi,harmoni etj.;

4. T aftsohet pr imitim dhereprodukim kreativ t ritmit,melodis, harmonis etj.;

5. T perceptoj dhe dalloj muziknvokale dhe at instrumentale;

6. T dalloj cilsit e tingujve nnatyr dhe muzik;

DgjimiSituatat e prditshmris shfrytzohen prperceptimin e zrave dhe tingujve ngamjedisi jetsor i tyre ;Prmes aktiviteteve t ndryshme dgjon nmnyr aktive dhe bn seleksionimin dhedallimin e zrave, tingujve.(zrat e njerzve,shpendve, kafshve ,dukurivenatyrore,etj.);Dgjon tinguj muzikor prmes kngs dheinstrumenteve t llojllojshme;Dgjon n mnyr aktive kompozimet ezhanreve t ndryshme muzikore;Organizohen aktivitete njohse prmes tcilave fmija dgjon dhe prjetonkompozime muzikore;N aktivitete t fmijve dhe pr fmijt,dgjon n mnyr aktive;Prmes aktiviteteve t ndryshme muzikore

fmija prjeton dhe i shpreh prjetimet e tijmuzikore;

Dgjon minstrument ndrysh

Kndon pmuzikore

Ka ndjesimelodi, h

Njeh vepfmij etj


50/105

50

7. T aftsohet t shpreh prjetimetmuzikore prmes lvizjeve dhevallzimit;

8. T zgjeroj njohurit dhe tshkathtsohet pr luajtje fillestare nvegla muzikore;

9. T aftsohet t kndoj prmbajtjemuzikore;

10. T zhvilloj ndjesin pr

pjesmarrje n aktivitetet eprbashkta muzikore;

11. T zhvillohet aftsia n drejtim tprqendrimit t vmendjes prndjesin e trupit ndaj ndikimeve ttingullit dhe ritmit pr rreth- dgjim ivetvetes;

12. T zhvilloj fillet e gjykimit tvlerave estetike n muzik;

Zhvillohen aktivitete prmes t cilave fmijaknaqet duke dgjuar muzik.

InterpretimiVazhdon t imitoj zrat dhe tingujt endryshm t natyrs dhe mjedisit jetsor;Interpreton ligjrime dhe kng t ndryshmen vegla dhe mjete muzikore;Kndon kng pr fmij, kng popullore eartistike n harmoni me mundsit e tyre;Ligjrimet ritmike i shoqron me lvizje,Kndon kng dhe luan n mjete e vegla

muzikore;Vazhdon t kndoj prralla muzikore;Interpreton tingujt dhe zrat duke krijuarsituata muzikore m komplekse;Shoqron interpretimet vokale dheinstrumentale t fmijve t tjer apo trriturve.

KrijimiLuan duke interpretuar zra dhe tinguj ngamjedisi jetsor;Luan lojra t shoqruara me muzik;

Imiton dhmnyr kmelodin

Dallon mat instru

Dallon cin natyr

Shpreh pmuzikoredhe vall

Posedon shkathtsluajtje n


51/105

13. T zgjeroj dhe shfrytzojfjalorin muzikor; Luan lojra ritmike duke prdorur mjete dhevegla t thjeshta muzikore;Prmes veglave dhe mjeteve muzikoreshpreh me kng prjetimet tingullore tmjedisit jetsor;Me vegla muzikore krijon ndonj ngjarje;Prmes ligjrimit dhe kndimit vazhdon tshpreh imagjinatn dhe prjetiminindividual;Prjetimet muzikore i shpreh me mjetet earteve t tjera;Sajon modele ritmike-melodike;

Krijon shfaqje muzikore;Kngt dhe shprehjet ritmike i shoqron mevegla muzikore dhe me vallzim;Prcjell krijimet e fmijve t tjer dhe trriturve.

Ka ndjesipjesmarprbashk

Prqendrndjesin ndikimevritmit prveten;

Jep gjyki

vlerat est

Ka dhe shmuzikor.


52/105

52

GRUP-MOSHA 5-6


IV.3/1.9. AKTIVITETET E MUNDSHMET FMIJS

IV.3/1.10E P

1. T aftsohet pr dgjim aktiv tmuziks duke i prjetuar dhenjohur cilsit e saj;

2. Vazhdon ta zhvilloj dheshfrytzoj fjalorin muzikor;

3. T njoh vepra muzikore,krijuese e interpretuese;

4. Ta prjetoj muzikn si burimgzimi, argtimi e lodhjeje;

5. T aftsohet t vrej e dallojkarakterin shprehs, mjetet dheformacionet interpretuese n vepratmuzikore q i dgjon;.

6. T aftsohet t dalloj cilsit e

tingullit muzikor, lvizjen ngjitsedhe zbritse t melodive,

DgjimiShfrytzohen situatat e prditshmris jetsorenga t cilat fmija i percepton zrat, tingujt nnatyr dhe mjedise t tjera edukative ;Vazhdon t dgjoj prmes aktiviteteve tndryshme muzikore dhe t bj seleksionimindhe dallimin e zrave dhe tingujve tndryshm;Dgjon n mnyr aktive tinguj muzikorprmes kngs dhe instrumenteve tndryshme;Prmes aktiviteteve t ndryshme dgjon nmnyr aktive kompozime t zhanreve tndryshme muzikore;Dgjon dhe identifikon tingujt e instrumentevet ndryshme muzikor;Zhvillon aktivitete njohse prmes s cilavefmijt dgjojn dhe prjetojn kompozimemuzikore pr fmij;

Prmes aktiviteteve muzikore realizon dgjimaktiv dhe shpreh prjetimet e tij;

Dgjon akprjeton dsaj;

Kndon dprmbajtj

Demonstrinterpretukndimit vegla muz

Njeh veprkrijues dh

muziks;


53/105

gradacionet n tempo dhengjyrimet dinamike n kndim;

7. T shpreh prjetimet muzikoreprmes lvizjes, vallzimit,shprehjes figurative e gjuhsore;

8. T zhvilloj shkathtsiinterpretuese (teknikat e kndimitdhe t luajtjes n vegla muzikore);

9. T kndoj kng pr fmij,

kng popullore e artistike me dhepa shoqrim instrumental;

10. T zhvilloj kulturn vokaleduke respektuar krkesat ekndimit t bukur dhe t drejt(pozicioni, frymmarrja, diksioni,kantilena etj.);

Dgjon muzik t krijuara nga vet ai dhe ngat tjert;Zhvillon aktivitete prmes s cilave knaqetduke dgjuar muzik.

InterpretimiImiton n mnyr kreative zrat, tingujt dhemuzikn;Vazhdon t interpretoj ligjrime dhe kng tndryshme;

Interpreton n mnyr kreative kng prfmij, kng popullore e artistike tprshtatshme pr fmij;Kndon muzik ritmike dhe i shoqron melvizje dhe vegla muzikore;Kndon kng t zhanreve t ndryshmemuzikore;Interpreton tinguj, ritm dhe muzik dukekrijuar situata muzikore;Shoqron interpretimet vokale dhe instru-mentale t fmijve t tjer dhe t rriturve;Interpreton kng t shoqruara me

instrumente.

Ka m t shfrytzon

Shpreh pprmes lshprehjes gjuhsore

Kndon kdhe popult prshtame dhe painstrumen

Prjeton mgzimi, arlodhjeje;


54/105

54

11. T aftsohet t kndoj dhe tluaj prmbajtje muzikore;

12. T inkurajohet pr kreativitetetmuzikor.

KrijimiLuan duke interpretuar zra dhe tinguj nganatyra dhe mjedisi jetsor;Luan lojra t shoqruara me muzik;Luan lojra ritmike duke prdorur mjete dhevegla muzikore;Prmes veglave dhe mjeteve muzikore shprehme kng prjetimet dhe prfytyrimettingullore t mjedisit jetsor;Me vegla muzikore krijon ngjarje t thjeshtaapo edhe m t prbra;Ligjron dhe kndon pr t shprehur

imagjinatn dhe prjetimet individuale;Prjetimet muzikore i shpreh me mjetet earteve tjera;Krijon modele ritmike melodike dhemelodit e para;Krijon shfaqje muzikore;Kngt dhe shprehjet ritmike i shoqron mevegla muzikore dhe me vallzim;Prcjell veprimtarit e fmijve t tjer dhe trriturve;Prcjell krijimet muzikore t kulturave tjera.

Vren dheshprehs, formacionn veprat dgjon;

Ka kulturvokale dhkrkesat ebukur dhe(pozicioni

diksioni, e

Dallon cilmuzikor, dhe zbritgradacionngjyrimetkndim;

Bn tentimmuzikor.


55/105

55

IV. III / 1. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR

Edukimi muzikor sht fush edukative, e cila integrohet natyrshmme fushat tjera t kurrikules. Integrimi ndrfushor bhet gjat gjithprocesit t edukimit parashkollor.

E veanta e edukimit muzikor sht se shtrihet n t gjitha aktivitetete fmijs parashkollor, i nxit dhe i frymzon fmijt pr aktivitete tndryshme.

Aftsit muzikore zhvillohen jo vetm me aktivitetet muzikor, poredhe prmes aktiviteteve n fushat e tjera edukative, duke i ndrlidhurme kontekstin jetsor t fmijs.

Aktivitetet e ndryshme t fmijs n natyr dhe mjedisin jetsor

(social) t tij i mundsojn t njoh tinguj e zra t ndryshm t bots sgjall dhe jo t gjall.

Kompozimet me karakter t gzueshm, t shpejt, t qet, marshetetj., t integruara me personazhet apo dukurit e ndryshme, fmijt idgjojn, i prfytyrojn dhe i imitojn me lvizjet e tyre me ka iplotsojn prfytyrimet pr botn dhe e zhvillojn fizikun dhe shndetine tyre.

Edukimi fizik e shndetsor i ofron mundsi fmijs t zhvillojndjesin pr ritmin, harmonin etj. si dhe t arrij gjendjen fizike tnevojshme pr aktivitetet muzikor.

Kngt me tema pr botn bimore dhe shtazore mundsojn, nganjra an, formsimin dhe zgjerimin e nocioneve t fmijs pr botndhe, nga ana tjetr, zhvillimin e aftsive muzikore t tij.

Shqiptimi i tingujve, fjals dhe fjalis ka mundsi t realizohetprmes kngs n grup, asaj individuale etj. apo prmes rrfimit tprrallave, tregimeve apo ngjarjeve nga jeta e prditshme e fmijs

Vargjet me rim jan t afrta me fushn e muziks. Aktivitetetritmike si lvizja me ritm, ecja sipas ritmit, harmonia e ligjrimit dhelvizjes etj. ndihmojn pr t`u zhvilluar aftsia e dallimit t ritmit,melodis dhe harmonis s shqiptimit t drejt t tingujve dhe rims.

Muzika instrumentale mund t integrohet prmes dramatizimit tteksteve letrare dhe joletrare.

Loja me kukulla e shoqruar me muzik adekuate mundsonprjetimin m t thell t muziks dhe t lojs.


56/105

56

Lojrat me grupe fmijsh, gjat t cilave fmijt formojn rrethin,

lvizin lart posht, pozicionohen para-pas, majtas-djathtas etj., tshoqruar me muzik, krijojn shanse t favorshme q t edukohet jovetm muzikaliteti i fmijs, por , n atmosfer t kndshme, fmija tinjoh dhe ti kuptoj disa nocione matematike.

Aktivitetet n fushn e muziks grshetohen edhe me artin figurativ.Fmijt me knaqsi vizatojn dhe modelojn lulet, shpezt, shtazt etj. ,t cilave u dedikohet knga.

Pra, integrimi ndrfushor i edukimit muzikor dhe i fushave tjeraedukative mundson zhvillimin dhe edukimin m t natyrshm e trsort parashkollorit.


57/105

IV. III / 2. EDUKIMI FIGURATIVGRUP-MOSHA 3-4


IV.3/2.3. AKTIVITETET E MUNDSHMET FMIJS

IV.3/2.4E P

1. T vzhgoj bukurit n natyr,n mjedisin jetsor;

2. T vzhgoj dhe t bisedoj prgjsendet e ndryshme dhe materialet ndryshme t artit figurativ;

3. T vzhgoj dhe t bisedoj prkrijimet e artit figurativ, pr ngjarjete prditshmris dhe ato t veanta;

4. T vzhgoj dhe t njoh mjetet eartit figurativ;

Shtit n natyr, e vzhgon, e percepton dhe eprjeton at;

Duke shtitur n natyr dhe ambiente jetsoret tjera shfrytzon shqisat e ndryshme pr t

njohur dhe prjetuar cilsit e ndryshme singjyrn, formn, pozitn, materialin etj.;

Bisedon pr at q ka vzhguar, perceptuar eprjetuar n natyr dhe mjediset e tjera

jetsore;

Luan me vija dhe knaqet me aktivitetet ebra;

Luan n hapsir t prmasave t caktuara dhet pacaktuara me qllim t perceptimit tmasave-dimensioneve n hapsir;

Vzhgonmjediset

Vzhgonmjetet dhaplikohefigurativ

Vzhgonkrijimet pr ngjardhe t vefush;


58/105

58

5. T vzhgoj dhe t njoh veoritpersonale dhe t tjerve (mosha,gjinia, disponimi, fizikunetj.);

6. T vzhgoj dhe t njoh shenjat,simbolet n mjedisin jetsor;.

7. T njoh krijuesit dheinterpretuesit e artit n ambiente

autentike dhe n mjedisin ekopshtit;

8. T vzhgoj dhe t njohproduktet e artit n kopsht, n muze,n galeri, n bibliotek..etj;

9. T vzhgoj e t njoh produktete artit popullor dhe artistik;

Luan me materiale dhe mjete t ndryshme qmund t shfrytzohen n artin figurativ ( letr,plastelin, rr, uj, material reciklues etj.);

Luan me materiale t llojllojshme si rr,plastelin, brum, letr, bor etj., duke trhequrvija t ndryshme (t drejta, t lakuara, thapura, t mbyllura, zik-zake, spirale etj.);

Bn aktivitete t ndryshme t artit figurative(me laps, ngjyra, brush etj.);

Luan me ngjyra t ndryshme duke trhequr

vija e duke formuar figura sipas dshirs;Bn aktivitete figurative prmes t cilaveshpreh dukurit e ndryshme n natyr (pikat eshiut, fjollat e bors, ern etj.);

Bn aktivitete t ndryshme pr t perceptuarsiprfaqen si hapsir mbi t ciln bnaktivitete figurative t ndryshme;

Luan me trupa dhe figura t ndryshmegjeometrike dhe

jogjeometrike konkave dhe konvekse;

Vzhgonpersonal(moshndisponim

Vzhgondhe simb

jetsor;

Njeh krijinterpret

Vzhgonpr prodkopsht, m


59/105

10. T njihet me fjalorin elementart artit figurativ;

11. T aftsohet pr ti shprehurprjetimet nga vzhgimi i natyrs;

12. T knaqet me aktivitete t artitfigurativ;

13. T krijoj produkte t artit memjete e materiale t llojllojshme;

14. T sajoj shenjat dhe simboletn jetn e prditshme.

Luan duke modeluar me plastelin, rr,brum, bor etj.;

Gjat aktiviteteve t llojllojshme figurativefillon t krijoj fjalorin e artit figurativ;

Bn aktivitete pr t zhvilluar ndjesin prdallimin e ngjyrave dhe kombinimin e tyre;

Bn aktivitete t ndryshme n siprfaqe trrafsht dhe relieve si dhe percepton dalliminmidis tyre;

Bisedon pr krijimet figurative t prbashkta

e individuale;Konstrukton kukulla nga tradita e vet dhe e ttjerve;

Viziton krijuesit n ambiente autentike t artitfigurativ dhe bisedon me ta;

Ekspozon krijimet e tij figurative n institucionparashkollor dhe bisedon pr t;

Vzhgonproduktepopullor

Njeh fjalartit figu

Shpreh pvzhgim

Shpreh k

aktivitetefigurativ

Krijon prfigurativmateriale

Sajon shn jetn


60/105

60

GRUP-MOSHA 4-5



IV.3/2.7. RPR

1. T vzhgoj natyrn dhe tkomentoj botn e gjall dhe jo tgjall;

2. T vzhgoj dhe t bisedoj prkrijimet e artit figurativ, pr ngjarjete rastit dhe t veanta artistike;

3. Te vazhdoj t vzhgoj dhe tnjoh veorit personale dhe ttjerve;

4. Te vazhdoj t vzhgoj dhe tnjoh mjetet dhe materialet e artitfigurativ;

5. T`i njoh dhe ti kuptoj shenjat,simbolet e ndryshme n mjedisin eafrt jetsor;

Bn aktivitete t mundshme n natyr q tndjej hapsirn si pjes t pandar t jets;

Gjat aktiviteteve t ndryshme n natyr dhemjediset e tjera jetsore vzhgon dhekomenton botn e gjall dhe jo t gjall;

Bn aktivitete ku njeh veorit personaledhe t tjerve;

Bn aktivitete t llojllojshme e tvazhdueshme figurative duke vizatuar,modeluar etj. botn e gjall dhe jo t gjall(njerzit, bimt, kafsht, gjsendet, shenjadhe simbole nga mjedisi i afrt jetsor,fenomenet n natyr);

Bn aktivitete t ndryshme me mjete dhemateriale t artit figurativ, i njeh ato,

prdorimin dhe emrtimin e tyre;

Vzhgon nkomenton b

jo t gjall;

Vzhgon dkrijimet e angjarjet e rveanta n

Njeh veort tjerve;

Njeh mjeteartit figuratfjalorit nga

Njeh, kuptoshenja e simn mjedisin


61/105

6. T vzhgoj punn e krijuesvedhe t interpretuesve t artitfigurativ n mjedise t ndryshmedhe t zhvilloj m tutje vzhgiminduke i njohur produktet e artitpopullor dhe artistik kombtar dhet popujve t tjer;

7. T shpreh figurativishtprjetimet nga vzhgimi dhehulumtimi i natyrs s gjall dhe jot gjall;

8. T pasuroj fondin e fjalorit ngaarti figurativ;

9. T argtohet dhe t zhvillojinteresat pr art figurativ,t aftsohet t bj krahasime nproduktet e artit figurativ (format nfotografi, ngjyrat, pozitat,madhsit, dinamiknetj.).

Bn aktivitetet figurative sipas modeleve;Vizaton, modelon etj. prjetimet ngavzhgimi i mjedisit jetsor;

Viziton puntorit, ateliet, ekspozitat ekrijuesve t artit figurativ, vzhgon krijimetdhe bisedon pr punn e tyre;Bisedon me krijuesit e artit figurativ qvizitojn institucionet parashkollore;

Zhvillon aktivitetet n t cilat krahasohenproduktet e artit figurativ sipas prmbajtjes ,forms, ngjyrave, pozits s elementeve,madhsis, dinamiks etj.;

Ekspozon krijimet e tij figurative ninstitucion dhe bisedojn pr to;

Viziton krijimet figurative t ekspozuara ninstitucionet parashkollore e tjera dhebisedojn pr to.

Vzhgon dfigurative apopullore- popujve t

Shpreh figuprjetimet nhulumtimi dhe jo t gj

Argtohet dpr aktivite

figurativ;

Njeh punninterpretuefigurativ nndryshme;

Krahason pfigurativ pdinamika, nelementeve


62/105

62

GRUP-MOSHA 5-6



IV.3/2.10. REPRI

1. T vzhgoj m thell mjedisinjetsor dhe t komentoj botn egjall dhe jo t gjall;

2. T vzhgoj dhe bisedoj dhe tshpreh mendimin pr krijimet earteve figurative, ngjarjet eprditshme dhe t veanta;

3. T vzhgoj dhe njoh dallimetmidis vetes dhe midis t tjerve;

4. T njoh dhe ti identifikojmjetet dhe materialet e artit figurativ;

5. T identifikoj , interpretoj dhepraktikoj shenjat dhe simbolet nmjedisin jetsor;

6. T vzhgoj punn e krijuesve dhet interpretuesve n mjediseautentike (atelie , ekspozita, muze,bibliotekaetj.);

7. T njoh e ti kuptoj produktet e

Vazhdon aktivitetet e vzhgimit tmjedisit jetsor dhe komenton n baz tperceptimeve personale;

Bn bised pr krijimet e artit figurativ,pr ngjarjet e prditshme dhe t veantan kt fush;

Zhvillon aktivitete t vzhgimit pr tdalluar tiparet midis vetes dhe t tjervedhe i shpreh ato n mnyr figurative;

Bn aktivitete n t cilat i emrtonmaterialet dhe mjetet e artit figurativ dheprmes tyre bn krijime figurative;Vizaton, modelon etj. me mjete emateriale t llojllojshme;

Bn shenja dhe simbole nga mjedisi

jetsor dhe i vendos ato;

Vzhgon mjedkomenton bott gjall;

Vzhgon dhe spr krijimet e ngjarjet e prdveanta n kt

Vzhgon dhe nmidis vetes dh

Njeh dhe identmaterialet e ar

Njeh terma t arteve figuratiaplikon;

Identifikon, inpraktikon shen


63/105

artit kombtar dhe ti identifikojartin e kulturave t tjera;

8. T njoh dhe t gjykoj prveorit n artin figurativ;

9. T njihet me terma t reja ngafusha e arteve figurative dhe tipraktikoj t njjtat;

10. T aftsohet pr t gjykuar dhepr t vzhguar produktet e artitfigurativ;

11. T zhvilloj prfytyrimet nga

vzhgimi i mjedisit jetsor dhe tishpreh figurativisht ato ;

12. T kultivoj dhe t thellojemocione pozitive pr artin figurativduke ndjer knaqsi n aktivitete tartit;

13. T krijoj produkte t artit dhe tvizatoj, t modeloj me mjete emateriale t llojllojshme;

14. T krijoj dhe shfrytzoj shenjate simbolet n jetn praktike.

Bn aktivitete figurative t lira dhe sipasmodelit me materiale t ndryshme;

Vizaton, modelon etj. prjetimet ngavzhgimi i mjedisit jetsor;

Gjykon pr veorit n produktet e artitfigurativ (tema, ngjyrat, dinamika, etj.);

Ekspozon punimet figurative personaledhe t prbashkta dhe bisedon pr to;

Vzhgon punn e krijuesve,interpretuesve t artit figurativ nmjediset autentike dhe bisedon me ta;

Viziton ekspozitat e produktevefigurative t fmijve n institucionettjera parashkollore dhe bisedon pr todhe, prmes krijimit figurativ, shprehprshtypjet dhe prjetimet personale prto.

mjedisin jetsoNjeh punn e kinterpretuesvet artit figuratiautentike (atelekspozita, muzfestivale etj.);

Njeh e kuptonkombtar dhe kulturave t tje

Njeh dhe gjykkrijimet figura

Shpreh figuratprfytyrimet n

Manifeston kpr aktivitetet

Krijon produkvizatuar, mode

e materiale t l


64/105

64

IV.3.2.11. INTEGRIMI NDRFUSHOR

Edukimi figurativ sht fush edukative e cila integrohet natyrshmdhe n vazhdimsi me fushat tjera t kurrikuls parashkollore.

Aftsit figurative t fmijs parashkollor zhvillohen jo vetm meaktivitetet figurative, por edhe prmes aktiviteteve n fushat e tjeraedukative, duke i ndrlidhur me kontekstin jetsor t fmijs.

Aktivitetet e ndryshme t fmijs n natyr dhe mjedisin jetsor(social) t tij i mundsojn t njoh tiparet e ndryshme t bots s gjalldhe jo t gjall si; ngjyrn, formn, madhsin, pozitat, dinamikn,simetrin, asimetrin etj.

Prrallat, tregimet, vjershat, librat e ilustruar etj. i japin hov

imagjinats figurative t fmijs dhe i ofrojn shanse t`i shprehprjetimet personale n vizatim, modelim etj.

Kngt pr fmij dhe t tjerat pr botn bimore e shtazore fmijt idgjojn dhe i shprehin figurativisht prjetimet, me ka i plotsojnprfytyrimet pr botn dhe zhvillohen aftsit figurative shprehse

Edukimi fizik e shndetsor i ofron mundsi fmijs t zhvillojndjesin e muskujve t imt t gishtave t dors dhe t tjera t trupit sidhe t arrij gjendjen fizike dhe disponim t nevojshm pr aktivitetfigurativ.

Shqiptimi i tingujve, fjals dhe fjalis ka mundsi t realizohet

prmes bisedave t prbashkta pr krijimet figurative; vizatimi,modelimi, mozaiku, konstruktimi, pr ngjarjet e prditshme apo tveanta figurative.

Dramatizimi i teksteve letrare dhe joletrare zhvillon perceptiminvizuel t fmijs dhe e frymzon at pr shprehje figurative t ktyreprmbajtjeve

Loja me kukulla, e shoqruar me muzik adekuate, mundsonprjetimin m t thell t muziks dhe lojs dhe nxit modelimin figurativt lir dhe jo t lir ( me model) t fmijs

Lojrat me grupe fmijsh, gjat t cilave fmijt formojn rrethin,lvizin lart posht, pozicionohen para-pas, majtas-djathtas etj, krijojnshanse t favorshme q t edukohet jo vetm vzhgimi dhe perceptimihapsinor i fmijs, si aftsi vizuele, por , n atmosfer t kndshme,fmija t njoh dhe kuptoj disa nocione matematike t nevojshme predukimin figurativ


65/105

65

Aktivitetet e ndryshme fizike, gjuhsore, letrare, muzikore e

matematike i mundsojn fmijs ta njoh veten dhe botn dhe e nxisinat t shpreh perceptimin dhe prjetimin me aktivitete t ndryshmefigurative.

Pra, integrimi ndrfushor i edukimit figurativ dhe fushave t tjeraedukative mundson zhvillimin dhe edukimin m t natyrshm e trsort parashkollorit.


66/105

66


IV. IV.MATEMATIKA


67/105

67


68/105

68


PR GRUP MOSHAT 3 6

1. T zhvilloj aftsin e t vrejturit dhe t hetoj lidhjet midisbots me matematikn (prvojat q transformohen n operacioneapo dukuri matematikore).

2. T zhvilloj aftsit pr zgjidhjen dhe prshkrimin e zgjidhjes smundshme t problemit n situata konkrete jetsore.

3. T zhvilloj aftsit e t perceptuarit (sensomotorike) prmes tcilit i njeh objektet dhe dukurit n mjedisin jetsor.

4. T zhvilloj kuptimin dhe t shkathtsohet pr prdorimin eshprehjeve matematike n biseda joformale dhe situatat konkretejetsore (shprehjet e operacioneve: bashksi, grup, +, -, :, x etj.)

5. T aftsohet n vzhgimin dhe n t hetuarit e dukurive natyroreduke prdorur shprehje simbolike komplekse (koha, dita, vendi ,hapsira etj.)

6. Prmes prvojs individuale t njoh e t kuptoj raportet-krahasimin sasior.

7. T aftsohet pr t`i kuptuar kushtzimet shkak-pasoj (fillet e t

menduarit logjik).

8. T zhvilloj aftsin pr leximin dhe hulumtimin e infor-macioneve me tregues grafik.

9. T zhvilloj aftsin e komunikimit verbal fjalorin matematikor.

10.T zhvilloj shkathtsit (manipuluese) pr prdorimin e mjeteve,objekteve e materialeve t tjera didaktike.

11.T zhvilloj pavarsin n hulumtimin e objekteve e dukurive,duke prvetsuar prvoja t reja shkathtsia e eksperimentimitaktiv gjat procesit t njohjes me veorit e objekteve, dukuriveetj.


69/105

69

12.T zhvilloj aftsin pr abstrakim ndarjen e ca veorive t

objekteve dhe gjeneralizimi (hetimi i ngjashmrive, dallimi,grupimi, klasifikimi, vargzimi, prgjithsimi dhe konkluzionet-prfundimet).

13.T aftsohet pr emrtimin e nj gjsendi t veant n kuadr tnj emrtimit t prbashkt t nj grupi apo lloji t mjeteve,objekteve, gjsendeve etj.

14.T zhvilloj aftsit e orientimit dhe perceptimit real n hapsir,rrafsh dhe koh, perceptimi real dhe prfytyrimi hapsinor ingjarjeve q zhvillohen n hapsir, koh dhe dallimi i rrjedhskronologjike t tyre.

15

Documents

Kurrikula_parashkollore kosove