K YU HI THO KHOA HC QUC GIA
NÂNG CAO CHT L NG GI NG DY, HC TP CÁC MÔN
DANH SÁCH THÀNH VIÊN BAN CH O, BAN T CH C HI
THO
(Kèm theo Quy t nh
s 1530/Q - HQG-TCCB, ngày
19/12/2014
ca Giám c i hc Qu c gia Thành
ph H Chí Minh)
I. Ban Ch o Hi tho khoa hc
1. PGS.TS. Phan Thanh Bình, Giám c HQG-HCM,
ng tr ng ban.
2. GS.TSKH. Bùi Vn Ga, Th tr ng
B GD&T,
ng tr ng ban.
3. PGS.TS. Phm Vn Linh, Phó Tr ng ban Tuyên giáo
TW,
y viên.
4. PGS.TS. Hunh Thành t, Phó Giám c th ng tr c
HQG-HCM,
y viên
II. Ban T ch c Hi tho khoa hc
1. TS. Nguyn c Ngh a, Phó Giám c HQG-HCM,
Tr ng ban.
2. PGS.TS. inh Ngc Thch, Giám c Trung tâm Lý lun chính tr ,
Phó Tr ng ban.
3. TS. Thái Th Thu H ng, Phó Giám c Trung tâm Lý lun
chính tr , y viên.
4. TS. Cung Th Tuyt Mai, Phó Giám c Trung tâm Lý lun chính
tr , y viên.
5. PGS.TS. Nguyn Tin Dng, Hiu tr ng Tr ng H
Kinh t - Lut,
y viên.
6. PGS.TS. Nguyn Th Ngh a, Giám c Trung tâm
Nghiên cu chin l c và Chính sách quc gia, Tr ng H
Khoa
hc Xã hi và Nhân vn,
y viên.
7. PGS.TS. V Vn Gu, Tr ng khoa Khoa Trit hc,
Tr ng H
Khoa hc Xã hi và Nhân vn,
y viên.
8. ThS. Nguyn Mnh Hùng, Chuyên viên V Giáo dc i hc,
B GD&T,
y viên.
MC LC
1. BÁO CÁO DN HI THO KHOA HC QUC GIA “NÂNG CAO CHT L NG
GING DY, HC TP CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR TRONG CÁC
TR NG I HC, CAO NG”
Phan Thanh Bình
...........................................................................19
2. V MT S GII PHÁP CH YU NHM NÂNG CAO CHT L NG
GING DY, HC TP CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR TRONG CÁC
TR NG I HC N C TA HIN NAY
Hoàng Chí
Bo...............................................................................26
3. I M I NÂNG CAO CHT L NG CÔNG TÁC LÝ LUN CHÍNH
TR TRONG CÁC TR NG I HC VÀ CAO NG
Nguy n
Th Ngh a..........................................................................36
4. V I M I CÔNG TÁC ÀO TO, NGHIÊN C U LÝ LUN CHÍNH
TR TRONG IU KIN HIN NAY
inh Ng c Thch
...........................................................................45
5. I M I NI DUNG VÀ PH NG PHÁP GING DY TRIT HC
VIT NAM HIN NAY - C S LÝ LUN VÀ
TH C TIN
ng H u Toàn
.............................................................................56
6. NÂNG CAO CHT L NG I NG GING VIÊN GING DY LÝ LUN CHÍNH
TR CÁC TR NG I HC, CAO NG - YÊU
CU B C THIT HIN NAY
Tr n Th Anh ào
..........................................................................72
7. KHC PHC MT S HN CH V NHN TH C, HÀNH NG TRONG
GING DY, NGHIÊN C U MÔN KINH T CHÍNH TR
Nguy n V n
Bng...........................................................................78
8. NÂNG CAO CHT L NG GING DY, HC TP LÝ LUN CHÍNH
TR CHO SINH VIÊN - QUAN TR NG NHT LÀ NG I
THY
T n Xuân
Bo.................................................................................83
9. GN LÝ LUN V I TH C TIN TRONG GING DY CÁC B MÔN LÝ
LUN CHÍNH TR CÁC TR NG I HC, CAO
NG HIN NAY
Phm V n Bình
..............................................................................91
10. V VN I M I PH NG PHÁP GING DY LÝ LUN CHÍNH
TR TI CÁC TR NG I HC
Nguy n Th Kim
Chung..................................................................96
11. GING DY, HC TP CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR
CÁC TR NG I HC, CAO NG HIN NAY – TH C
TR NG VÀ GII PHÁP
Nguy n V n Công
........................................................................105
12. TÂM VÀ TÀI CA NG I THY I V I VIC NÂNG CAO CHT
L NG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR TRONG CÁC
TR NG I HC, CAO NG VIT NAM HIN NAY
Nguy n ình Qu c C ng -
Nguy n ình Phong.......................110
13. MT S SUY NGH GÓP PHN NÂNG CAO CHT L NG ÀO TO MÔN
T T NG H CHÍ MINH HIN NAY
Nguy n
V n o......................................................................117
14. XUT H NG NÂNG CAO CHT L NG GING DY CÁC MÔN LÝ
LUN CHÍNH TR
Nguy n Ng c Di p
.......................................................................124
15. NÂNG CAO CHT L NG DY VÀ HC CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR TR NG I HC TÂY NGUYÊN HIN
NAY
Tr n
Khi nh............................................................................135
16. S CN THIT I M I CHT L NG GING DY VÀ HC TP
CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR THEO NHU CU XÃ HI
D ng Th Ng c Dung - Lê Th Minh
Thy...................................145
17. TH C TR NG DY VÀ HC CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR TRONG CÁC TR NG CAO NG HIN NAY
Võ V n Dng - Th Thùy Trang
.............................................154
18. MT VÀI XUT NH V VIC GN LÝ LUN V I
TH C TIN TRONG GING DY B MÔN XÂY D NG NG HIN
NAY
Nguy n Vit
Dng........................................................................163
19. NÂNG CAO CHT L NG GING DY MÔN NG LI CÁCH MNG CA NG
CNG SN VIT NAM THEO TINH THN CA NGH QUYT 29 V I M I
GIÁO DC VÀ ÀO TO TH I K M I.
Nguy n Thùy
D ng....................................................................168
20. NÂNG CAO NNG L C GING DY CÁC MÔN KHOA HC CH NGHA MÁC
– LÊ NIN CHO CÁN B GING DY TR
Nguy n Th Thùy
Duyên...............................................................175
21. I M I, NÂNG CAO CHT L NG GING DY,
HC TP TRIT HC MÁC - LÊNIN TRONG CÁC TR NG I HC, CAO NG
N C TA HIN NAY
Nguy n Th H ng
Giang............................................................181
22. MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO TÍNH TÍCH C C DY-HC CÁC
MÔN LÝ LUN CHÍNH TR TR NG I HC,
CAO NG TH I K HI NHP QUC T
Nguy n H u Hào - Tr nh V n Thoi
...........................................187
23. VN DNG T LIU LCH S TRONG GING DY BÀI
NG LI I NGOI CA NG GIAI ON 1975-1986
Tr n Th Thái Hà
.........................................................................197
24. K NNG C SÁCH VÀ TÀI LIU TRONG HOT NG T HC
CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR CHO SINH VIÊN TR NG
I HC AN GIANG
Th Thanh Hà.
........................................................................204
25. GÓP PHN NÂNG CAO CHT L NG GING DY MÔN HC “NH NG
NGUYÊN LÝ C BN CA CH NGHA MÁC – LÊNIN”
Nguy n Th Thu
Hà......................................................................211
26. VAI TRÒ CA NGHIÊN C U KHOA HC I V I GING DY, HC TP
CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR
Nguy n Th Vit
Hà......................................................................218
27. ÀO TO SAU I HC CHUYÊN NGÀNH KINH T HC VÀ KINH T CHÍNH
TR TI TR NG I HC KINH T - LUT
Nguy n Chí H i - Nguy n H ng Nga - Lê
Qu c Nghi.................224
28. GII PHÁP NÂNG CAO H NG THÚ HC TP CÁC MÔN
LÝ LUN CHÍNH TR CÁC TR NG I HC VÀ
CAO NG
Lê Ng c Hân – Lê Minh K
.........................................................242
29. TH C TR NG VÀ GII PHÁP NÂNG CAO CHT L NG HC TP
MÔN HC “NH NG NGUYÊN LÝ C BN CA CH NGHA MÁC –
LÊNIN” MT S TR NG TRONG I HC QUC GIA
THÀNH PH H CHÍ MINH
Tr n Hoàng
H o..........................................................................249
30. TNG C NG PH NG PHÁP I THOI, TRAO I, THO LUN TRONG
GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR
Bùi Th Thu
Hi n..........................................................................259
31. I M I PH NG PHÁP ÁNH GIÁ K T QU HC TP CÁC
MÔN LÝ LUN CHÍNH TR HIN NAY- S CN THIT VÀ MT
S GII PHÁP
Th Hin..................................................................................266
32. VAI TRÒ CA GING VIÊN I V I NÂNG CAO CHT L NG GING DY,
HC TP CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR TRONG CÁC TR NG
I HC VÀ CAO NG
L u Th Kim Hoa
.........................................................................272
33. TH C TR NG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR TR NG I HC TÂY NGUYÊN. NGUYÊN
NHÂN VÀ GII PHÁP
Nguy n Th Kim
Hoa....................................................................279
34. MT VÀI SUY NGH V VN I M I
PH NG
PHÁP DY HC CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR CÁC
TR NG CAO NG, KHI NGÀNH K THUT HIN
NAY
Phm ình Hu n
.........................................................................284
35. MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO CHT L NG GING DY CÁC MÔN
LÝ LUN CHÍNH TR CA CÁC TR NG I HC, CAO NG
N C TA HIN NAY
Võ Minh
Hùng..............................................................................291
36. GN LÝ LUN V I TH C TIN TRONG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN
CHÍNH TR BC I HC, CAO NG
H Tr n Hùng - Nguy n
Th Bính...............................................298
37. NÂNG CAO CHT L NG DY-HC CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR TRONG TR NG I HC, CAO NG (H KHÔNG
CHUYÊN NGÀNH) HIN NAY: TIP CN T PHÍA CH NG TRÌNH VÀ
GING DY
Bùi Trung H ng
...........................................................................305
38. LÝ LUN CHÍNH TR VÀ VN NÂNG CAO CHT L NG I
NG GING VIÊN LÝ LUN CHÍNH TR TRONG CÁC
TR NG I HC, CAO NG N C TA HIN
NAY.
Thái Th Thu H ng
....................................................................314
39. NÂNG CAO CHT L NG GING DY LÝ LUN CHÍNH
TR I HC QUC GIA THÀNH PH H CHÍ
MINH
Cung Th Tuy t Mai
.....................................................................321
40. I M I PH NG PHÁP DY HC CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR - VN TH C TIN ANG T RA HIN NAY
Nguy n
Th H ng.......................................................................326
41. THUYT TRÌNH - MT HÌNH TH C HIU QU TRONG DY VÀ HC MÔN
HC NG LI CÁCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM
Phan Th L H ng
.....................................................................334
42. ÔI IU SUY NGH V I M I, NÂNG CAO CHT L NG DY
VÀ HC NH NG MÔN LÝ LUN CHÍNH TR .
Hoàng Th Thu
Huy n..................................................................339
43. V I M I CH NG TRÌNH NGÀNH GIÁO DC CHÍNH
TR , GIÁO DC CÔNG DÂN THEO CÁCH TIP CN NNG L C KHOA HC VÀ
PHM CHT S PHM CA SINH VIÊN CÁC
TR NG I HC S PHM HIN NAY
Nguy n Ng c Khá
........................................................................345
44. GN LÝ LUN V I TH C TIN TRONG GING DY CÁC MÔN KHOA HC
MÁC-LÊNIN CÁC TR NG I HC, CAO NG HIN
NAY
inh Xuân
Khuê...........................................................................352
45. NH NG VN T RA TRONG ÀO TO I NG GING VIÊN LÝ
LUN CHÍNH TR N C TA HIN NAY
46. NÂNG CAO CHT L NG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR TRONG IU KIN HIN NAY - MT S VN CN QUAN
TÂM
ng Chung
Kiên.........................................................................369
47. NH NG VN T RA I V I VIC GING DY CH NGHA
MÁC – LÊNIN CHO SINH VIÊN TRONG CÁC TR NG I HC, CAO NG
VIT NAM HIN NAY
Phm Th Kiên - Bùi Xuân
Dng.................................................376
48. HOT NG GING DY, HC TP LÝ LUN CHÍNH TR I
HC, CAO NG HIN NAY TH C TR NG IN HÌNH VÀ GII PHÁP
CH YU
Tr n Nguyên Ký
...........................................................................384
49. BÀN V VAI TRÒ CA GING VIÊN TRONG VIC NÂNG CAO NNG L C
T HC CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR CA SINH VIÊN
CÁC TR NG I HC, CAO NG HIN NAY
Phan Th C m
Lai........................................................................393
50. NGHIÊN C U KHOA HC – XU H NG TT YU TRONG NÂNG CAO CHT
L NG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR CÁC TR NG I HC VÀ CAO NG HIN
NAY
Tr n Thanh Lâm
..........................................................................401
51. ÔI IU SUY NGH V NH NG TN TI, HN CH TRONG
QUÁ TRÌNH GING DY CÁC MÔN KHOA HC MÁC-LÊNIN, T T NG
H CHÍ MINH CÁC TR NG I HC, CAO NG
Lê Hoàng Vit Lâm - Nguy n Th Thu
Lài...................................409
52. GING VIÊN LÝ LUN CHÍNH TR HC TP PH NG PHÁP GING
DY GN LIN V I TH C TIN CA CH TCH H CHÍ
MINH
Nguy n Th Thanh Liên -
Nguy n Th y..................................417
53. MT S VN NHM NÂNG CAO CHT L NG GING DY MÔN HC
T T NG H CHÍ MINH CHO SINH VIÊN TRONG GIAI ON
HIN NAY
Ngô Th Kim Liên
.........................................................................423
54. MT VÀI SUY NGH V TH C TR NG GING DY, HC TP
MÔN NH NG NGUYÊN LÝ C BN CA CH NGHA MÁC –
LÊNIN TRONG CÁC TR NG I HC VÀ CAO NG HIN NAY
Phm
Th Lý.................................................................................429
55. S DNG S T DUY (MINDMAP)
TRONG GING DY HC PHN NH NG NGUYÊN LÝ C BN CA
CH NGHA MÁC – LÊNIN
Lê Th Thu Mai - Nguy n Thành Minh
........................................436
56. K T H P CÁC PH NG PHÁP GING DY MÔN KINH
T HC CHÍNH TR LY NG I HC LÀM TRUNG TÂM
Hà Thanh Minh
............................................................................445
57. VN TO H NG THÚ CHO NG I HC KHI GING DY CÁC MÔN
LÝ LUN CHÍNH TR
Tr ng Thùy Minh
.......................................................................452
58. SUY NGH V S DNG PH NG PHÁP GING DY
TÍCH C C MÔN T T NG H CHÍ MINH
Lê Th Ái
Nhân.............................................................................457
59. PHÁT HUY TÍNH TÍCH C C, SÁNG TO TRONG HC TP CA SINH VIÊN
QUA PH NG PHÁP DY HC GII QUYT TÌNH HUNG CÓ VN
oàn Phm Qu nh
Nh Nh .......................................................462
60. V I M I PH NG PHÁP GING DY VÀ T CH C
VIC T HC, THO LUN CA SINH VIÊN I V I CÁC MÔN LÝ LUN
CHÍNH TR
Nguy n Hu nh Bích
Ph ng........................................................470
61. MT VÀI KINH NGHIM V I M I PH NG PHÁP DY HC I
V I HC PHN NG LI CÁCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM
Hoàng Xuân
S n..........................................................................478
62. GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR - TH C
TR NG VÀ GII PHÁP
Nguy n H u Tâm
.........................................................................486
63. H NG DN SINH VIÊN T HC TRONG HC CH TÍN
CH VÀ VIC VN DNG TRONG GING DY HC PHN LÝ LUN CHÍNH
TR
Lê Minh
T n.................................................................................492
64. MT S VN CÓ LIÊN QUAN N VIC DY VÀ HC CÁC MÔN LÝ LUN
CHÍNH TR VÀ VAI TRÒ CA GING VIÊN TRONG GING DY, HC TP
CÁC MÔN NÀY TRONG CÁC TR NG I HC, CAO NG
Hà Tr ng
Thà...............................................................................499
65. S CN THIT I M I CÁCH TIP CN V ÀO TO CHUYÊN
NGÀNH TRIT HC VÀ CH NGHA XÃ HI KHOA HC
inh Ng c Thch
.........................................................................508
66. TRIT HC MÁC XÍT TN TI TRONG S I M I.
Nguy n Ng c
Thu.........................................................................518
67. MT S KHUYN NGH NHM NÂNG CAO CHT L NG GING DY VÀ
HC TP CÁC MÔN KHOA HC MÁC- LÊNIN TI I HC QUC GIA TP.HCM
Phú Tr n Tình - Phm
M Duyên..........................................528
68. GII PHÁP GÓP PHN NÂNG CAO CHT L NG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN
CHÍNH TR TRONG CÁC TR NG I HC VÀ CAO
NG
Nguy n
Th T nh...........................................................................535
69. HC TP VÀ GIÁO DC LÝ LUN CHÍNH TR GÓP PHN HOÀN THIN
NHÂN CÁCH, NH H NG T NG LAI CHO SINH VIÊN HIN NAY
Nguy n H u
T i...........................................................................545
70. NÂNG CAO CHT L NG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR - GÓP PHN GIÁO DC Ý TH C CHÍNH TR VÀ
O C CÁCH MNG CHO SINH VIÊN
Lâm Hoàng
Trang..................................................................553
71. GÓP PHN NÂNG CAO CHT L NG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR TRONG CÁC TR NG I HC, CAO NG THÔNG QUA HOT
NG H NG DN T HC CHO SINH VIÊN
M ch Th Khánh
Trinh.................................................................561
72. VÀI Ý KIN V MÔN HC VÀ GIÁO TRÌNH “NH NG NGUYÊN LÝ
C BN CA CH NGHA MÁC – LÊNIN”
Võ Minh Tu n
..............................................................................567
73. V NH NG YU T TÁC NG N HIU QU DY HC CÁC MÔN
LÝ LUN CHÍNH TR TRONG CÁC TR NG I HC, CAO NG
N C TA HIN NAY
Nguy n Anh
Tu n.........................................................................575
74. VN DNG TRI TH C KHOA HC T NHIÊN VÀ THÀNH
T U KHOA HC K THUT TRONG GING DY TRIT HC
Hoàng
Tu n............................................................................581
75. NGHIÊN C U, GING DY CH NGHA MÁC – LÊNIN
VIT NAM TH I K I M I – TH C
TR NG VÀ MT VÀI KIN NGH
Lê Th Tuy t
.................................................................................595
76. GING DY LÝ LUN CHÍNH TR TRONG BI CNH HI NHP HIN
NAY
Lý Hoàng Ánh - Tr n Mai
c....................................................603
77. TH C TR NG VÀ MT S GII PHÁP NÂNG CAO CHT
L NG GING DY, HC TP CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR NÓI
CHUNG, LÝ LUN MÁC – LÊNIN NÓI RIÊNG CÁC
TR NG I HC, CAO NG.
Nguy n Khánh Vân
......................................................................614
78. I M I PH NG PHÁP DY VÀ HC MÔN NG LI CÁCH MNG CA
NG CNG SN VIT NAM TRONG TH I K HI NHP
H Ng c Vinh - Võ Th H ng
Hi u..............................................620
79. NG DNG PH NG PHÁP TÍCH H P, LIÊN MÔN TRONG GING
DY CÁC MÔN HC LÝ LUN CHÍNH TR TI CÁC TR NG I
HC, CAO NG KHÔNG CHUYÊN T TH C TIN CA
TR NG I HC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TR NG TP.
H CHÍ MINH
ng Hoàng V
...........................................................................627
80. NÂNG CAO CHT L NG GING DY CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH
TR GN V I GIÁO DC GIÁ TR TRUYN THNG DÂN
TC CHO SINH VIÊN
Võ
Th Y n....................................................................................636
BÁO CÁO DN HI THO KHOA HC QUC GIA “NÂNG CAO CHT L NG
GING DY, HC TP
CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR TRONG CÁC TR NG I
HC, CAO NG”
Phan Thanh Bình
Kính th a các nhà khoa hc!
Thay mt n v ng ch trì và t chc Hi tho khoa
hc
Quc gia “ Nâng cao ch t l ng gi ng
d y, hc t p các môn lý
lun chính tr trong các tr ng i hc, cao
ng ” , tôi xin gi t i quý v i biu, các nhà
giáo, nhà khoa hc l i chào trân tr ng, chúc
toàn th quý v mnh khe, hnh phúc và thành
công!
Kính th a quý v i bi u, các nhà khoa hc!
Hi tho khoa hc Quc gia ln này là s trin khai 4 vn
bn quan tr ng, có tính nh h ng v công tác
nghiên cu, ging
dy và hc t p lý lun chính tr , ó là: Ngh quyt Hi
ngh ln th 8
khóa XI (Ngh quyt s 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013) “v i
m i cn bn, toàn din giáo dc và ào to, áp ng yêu cu công
nghi p hóa – hin i hóa trong iu kin kinh t th
tr ng nh
h ng xã hi ch ngh a và hi nh p quc t”,
Ngh quyt ca B
Chính tr v công tác lý lun và nh h ng nghiên
cu n nm
PGS.TS, y viên Trung ng ng, Bí th ng y, Giám c i
hc Quc gia
Tp. H Chí Minh
2030 (Ngh quyt s 37/NQ-TW, ngày 09/10/2014), K t lun
s 94
(28/3/2014) ca Ban Bí th và H ng dn 127 (ngày 30/6/2014)
ca
Ban Tuyên giáo Trung ng thc hin K t lun s 94
“V vic ti p tc i m i hc t p lý lun chính
tr trong h thng giáo dc quc
dân”. iu này chng t vic nghiên cu, ging dy và hc t p
lý
lun chính tr ang c ng và Nhà n c quan tâm sâu
sc, gn
lin v i nhu cu xã hi v s thng nht, ng thun t
t ng, n
nh chính tr , bo v và phát trin lý lun khoa hc, cách mng
ca
ch ngh a Mác – Lênin, t t ng H Chí
Minh, quan im, ng
li ca ng Cng sn Vit Nam. T duy lý lun ca ng Cng
sn Vit Nam hình thành t thc tin u tranh cách mng ca nhân
dân ta, t nhng kinh nghim và bài hc ca phong trào cng sn
và
công nhân quc t, t nhng tr i nghim bi hùng ca lch
s dng
n c và gi n c ca ông cha ta, t chiu sâu ca bn
sc vn hóa
dân tc, c cô ng, k t tinh trong ng li cách mng
ca
ng sut gn 85 nm qua, tr thành kim ch nam,
thành nh
h ng phát trin ca dân tc trong th i i m i.
Kính th a toàn th quý v và các nhà khoa
hc!
Nhìn li công tác nghiên cu và ging dy lý lun chính
tr trong th i gian qua, có th nhn thy t
t ng xuyên sut chính là
s vn dng sáng to và phát trin nhng lun im nn tng ca
ch ngh a Mác – Lênin, t t ng H Chí
Minh vào iu kin Vit
Nam, góp phn áng k vào vic hình thành “bn sc” Vit
Nam v
t duy lý lun thông qua k tha có chn lc tinh hoa trí
tu ca dân
tc và sc mnh ca th i i, là s ph bin
th gi i quan, ph ng
pháp lun và nhân sinh quan tiên tin, quan im, ng li
khoa
hc và cách mng ca ng n toàn xã hi, c bit n i ng
hc viên, sinh viên ông o trong các c s ào to,
các tr ng i
hc, cao ng, nhng ng i ang và s óng vai trò tiên
phong
trong vic xây dng và bo v t n c, h ng n mc tiêu
dân
giàu, n c mnh, dân ch, công bng, vn minh.
Thành qu áng trân tr ng ca i ng làm công tác
nghiên
cu, ging dy lý lun chính tr là bám sát các im nóng ca
thc
tin xã hi, ào sâu các vn lý lun, th ng xuyên tìm tòi,
i
m i ph ng pháp, ch ng trình, giáo trình, ni dung
ging dy phù
h p v i iu kin thc tin, gn v i nh h ng và
chin l c phát
trin chung ca các c s nghiên cu khoa hc và ào
to. Vic hc
t p lý lun chính tr trong các tr ng i hc
và cao ng b c u
có nhng chuyn bin tích cc; ng i hc không ch th ng
ti p thu bài ging, mà tham gia vào quá trình t ng tác
tích cc v i ging viên, th hin t duy phê phán, sáng
to trong vic ti p nhn
và x lý thông tin, ng th i bày t s quan tâm
th ng xuyên n
nhng bin i ca thc tin xã hi, ca th gi i và Vit Nam,
qua
ó nâng cao trách nhim công dân ca mình.
Bên cnh nhng thành qu áng khích l trong nghiên cu,
ging dy và hc t p các môn lý lun chính tr , vn còn không
ít
khuyt im, tn ti cn c xem xét, ánh giá mt cách nghiêm
túc, t ó xut các nh h ng và gii pháp khc phc, làm
cho
vic ging dy và hc t p các môn lý lun chính tr áp ng
tt h n na nhu cu phát trin xã hi trong giai on hin nay.
V nghiên cu khoa hc phc v cho ào to lý lun chính
tr , vn còn thiu các công trình mang tm chin l c, có tính
t
phá v lý lun, góp phn hin k cho ng
v công tác lý lun nói
chung, ào to lý lun chính tr nói riêng; di sn t
t ng ca ch
ngh a Mác – Lênin, t t ng H Chí Minh
c tìm hiu khá r ng,
nhiu l nh vc, nhng cha y , toàn din; li
t duy gin n,
“phân tuyn” cng nhc trong vic ánh giá các khuynh h ng,
trào
lu t t ng tr c Mác và ngoài mácxít còn
ph bin; nhiu công
trình nghiên cu cha v t qua li mòn ca cách ti p cn c, do
ó
cha g i m c nhng im m i, thc s tích
cc cho quá trình
phát trin xã hi. Ngh quyt ca B chính tr
(Ngh quyt s 37-
NQ-TW, ngày 09/10/2014) v công tác lý lun và nh
h ng
nghiên cu n nm 2030 ch rõ: “Công tác lý lun còn có nhng
hn ch, khuyt im. Nhìn chung, lý lun còn lc hu, tính
d báo
th p, k t qu nghiên cu lý lun cha áp ng tt yêu cu ca
thc
tin. Nghiên cu v tình hình th gi i, khu vc và vn
th i i
cha sâu sc, toàn din. K t qu nghiên cu v ch
ngh a Mác –
Lênin, t t ng H Chí Minh còn dàn tr i, tính
h thng cha cao,
cha gn k t cht ch v i nhng vn thc tin ang t
ra.
Nghiên cu nhng trào lu t t ng, hc thuyt m i,
lý thuyt m i cha c nhiu…i ng cán b lý lun
ông, nhng không
mnh, còn ít chuyên gia lý lun u àn trên các l nh vc.
H p tác
quc t v lý lun còn hn ch, hiu qu th p”.
V ging dy các môn lý lun chính tr , nhng hn ch,
khuyt im ã bc l ngày càng rõ trong c cu ch ng
trình, giáo
trình và ni dung bài ging, nht là phn liên quan n các khoa hc
Mác – Lênin. Giáo trình “tích h p” các môn khoa hc Mác -
Lênin
(Trit hc, Kinh t chính tr hc,
Ch ngh a xã hi khoa hc) thành
môn “ Nh ng nguyên lý c bn ca
ch ngh a Mác – Lênin”, tuy áp
ng v mt hình thc nhu cu gim ti trong c cu
ch ng trình
ào to ti các tr ng i hc, cao ng, song li làm ny sinh
nhiu
mâu thun, bt c p. Nhiu ni dung trong môn ng
l i cách
mng ca ng C ng sn Vit Nam và
T t ng H Chí Minh
còn
thiên v tính giáo hun, cha th hin c các mt sng ng,
gn
lin v i lch s Vit Nam hin i, các giai on và các vn
ca
t t ng H Chí Minh, cha k p th i
c p nht nhng ni dung thit
thc, nhng vn m i phát sinh trong thc tin xã hi và
trong
nhn thc. Các giáo trình, ch ng trình cha c “cá bit
hóa”
theo tng khi ngành ào to, dn n tình tr ng chung chung,
nhàm chán, thiu hiu qu trong ging dy, hc t p. Công tác
bi
d ng i ng ging viên, t chc ào to chuyên ngành cha
c u t úng mc, vic chun hóa i ng còn nhiu bt
c p.
V hc t p các môn lý lun chính tr , tình tr ng
xem nh các
môn lý lun chính tr , quan nim “hc cho qua, hc i phó”
ch
không vì nhu cu bi d ng th gi i quan và ph ng
pháp lun
khoa hc vn còn din ra khá ph bin mt b phn hc
viên, sinh
viên.
Nhng khuyt im, hn ch va nêu xut phát t
nguyên
nhân ch quan ln khách quan, ang gây nên bc xúc trong xã
hi,
mà tr c ht là i ng nhng ng i làm
công tác nghiên cu,
ging dy lý lun chính tr , nhng ng i luôn luôn tha thit
v i s
nghi p “tr ng ng i” thiêng liêng
l nh vc này. S hin din ca
các nhà qun lý, các nhà giáo, các nhà khoa hc trong bui hi
tho
khoa hc Quc gia hôm nay không ngoài mc ích nào khác là cùng
nhau trao i tìm ra h ng i, gii pháp nâng cao cht
l ng
ging dy và hc t p các môn lý lun chính tr trong các
tr ng i
hc, cao ng.
Kính th a các nhà khoa hc và toàn th quý
v!
Công tác lý lun ang ng tr c nhng c hi và
thách
thc l n trong iu kin công nghi p hóa, hin i hóa t
n c,
toàn cu hóa và hi nh p quc t. Nhng tin b v t bc ca
khoa
hc, công ngh góp phn to nên s thay i cn bn din mo
hành tinh chúng ta, em li nim vui, hnh phúc cho con ng i,
rút
ngn khong cách gia các dân tc, nhng cng t ra nhiu vn
nh h ng n s tn vong ca nhân loi. Nn kinh t tri thc,
v i các tr ct c bn ca nó, to nên mt
không gian m dy trí tu,
ha hn nhng mùa bi thu tt c các mt ca d i sng
xã hi,
song cng có th gây nên nhng cú sc m i trong phát trin.
Nhng
thm ha do thiên nhiên và con ng i gây ra ngày càng
tr nên khó
kim soát. bình din kinh t, chính tri, vn hóa, s ngt ngt
và
cng thng do chia r và bt ng v l i ích gia các
quc gia và
các khi liên minh ang làm cho an ninh th gi i ng
tr c nguy
c khó l ng. Ti Vit Nam, mi quan h gia n nh
và phát
trin, gia phát trin kinh t và gi gìn, phát huy bn sc vn
hóa
dân tc, gia xây dng và bo v T quc, gia gi vng
ch quyn
quc gia và hi nh p quc t…th hin trong nhng ng nét
phc
t p, v i nhng gam màu t ng phn nhau. Tt c nhng
vn y
cn c nhn thc, nm vng và x lý mt cách hiu qu và
bn
l nh, cn c c p nht th ng xuyên trong quá
trình nghiên cu và
ging dy các môn lý lun chính tr , làm cho ng i hc cm
nhn
c h i th cuc sng và nâng cao trách nhim công
dân ca mình
v i T quc. Và ó cng là thiên chc cao c ca i
ng ging
viên lý lun chính tr , nhng ng i ang ng tuyn
u ca cuc
u tranh t t ng hôm nay.
Ba ph ng châm, bn h ng nghiên cu, nm bin pháp y
mnh công tác lý lun, c nêu ra trong Ngh quyt s 37
ca B
chính tr ; sáu k t lun ca Ban Bí th (K t lun
s 94) và H ng
dn s 127 ca Ban Tuyên giáo Trung ng v mc ích, yêu
cu,
nhim v i m i ging dy, hc t p các môn lý lun chính
tr là nhng nh h ng có tính chin l c i
v i các c s ào to và
ging viên lý lun chính tr , nhm thc hin thành công
Ngh quyt
Hi ngh ln th 8 khóa XI (Ngh quyt s
29-NQ/TW, ngày
04/11/2013) ca ng “v i m i cn bn, toàn din giáo dc
và
ào to, áp ng yêu cu công nghi p hóa – hin i hóa trong iu
kin kinh t th tr ng nh h ng xã hi
ch ngh a và hi nh p quc t”.
Kính th a các nhà khoa hc và quí v i
bi u!
Công tác lý lun , t nhng vn lý lun chung n
vic
ging dy, nghiên cu, bi d ng, hc t p lý lun chính
tr ti
HQG-HCM c quan tâm sâu sc. ng y, Ban Giám c
HQG-HCM, lãnh o các n v thành viên ca HQG-HCM
luôn xem công tác ào to và nghiên cu khoa hc v lý lun
chính
tr là l nh vc then cht nhm giáo dc
th gi i quan, ph ng pháp
lun, t t ng cho ng i hc, nâng cao nng lc
t duy, nâng cao
tinh thn, trách nhim ca cán b, viên chc, công chc trong toàn
h thng. Lãnh o HQG-HCM c mt Phó Giám c HQG-
HCM tr c ti p ph trách công tác lý lun chính
tr . Trung tâm Lý
lun chính tr tr c thuc HQG-HCM phi h p
v i các n v ào
to chuyên ngành LLCT thc hin vic t chc, iu hành, qun lý,
theo dõi, kim tra hot ng ging dy, hc t p và ánh giá cht
l ng ào to các môn lý lun chính tr . ó là h thng
qun lý
thng nht, có s phân công v công vic gn lin v i chc
nng
ca các n v thành viên. i ng nhng ng i làm công
tác ào
to lý lun chính tr ti HQG-HCM gm 72 ging viên, trong
ó
có 8 Phó giáo s, 33 tin s , s còn li là thc
s . Hy vng r ng, v i sc mnh h thng y,
trên c s liên k t v i các nhà
giáo – nhà
khoa hc t kh p mi min t n c, chúng ta s t
c nhng
k t qu tích cc h n na trong nghiên cu, ging dy và hc
t p các
môn lý lun chính tr .
Kính th a các nhà khoa hc và quí v i
bi u!
Hi tho khoa hc Quc gia “ Nâng cao ch t l ng
gi ng
d y, hc t p các môn lý lun chính
tr trong các tr ng i hc,
cao ng ” là bui sinh hot chính tr y ý
ngh a dành cho nhng
ng i làm công tác lý lun, nghiên cu và ào to lý lun chính
tr .
Ban t chc Hi tho bày t vinh d và vui mng c
ti p nhn 120 bài tham lun ca các nhà giáo, nhà khoa hc
t gn 30
n v trên kh p c n c, trong ó có 79 bài
c chn ng trong
K y u Hi tho. Hu ht các bài vit
u th hin tâm huyt và
trách nhim ca nhng ng i làm công tác nghiên cu, ging dy
lý lun chính tr , tha thit v i s nghi p i
m i t n c. Không ít
bài vit bày t s day dt, bn khon ca nhà khoa hc
tr c nhng
bt c p, mâu thun trong công tác lý lun, ào to lý lun
chính tr , ng th i g i m nhng ý t ng
quí báu cho vic phát trin t duy
lý lun n c nhà, nâng cao cht l ng ging dy và hc t p
các môn
lý lun chính tr trong iu kin công nghi p hóa, hin i
hóa t
n c và hi nh p quc t. Nhng suy t, tr n
tr y tht áng trân
tr ng và chia s. Tôi tin t ng r ng, bui hi tho hôm
nay là d p các nhà giáo, nhà khoa hc trình bày, trao i
thng thn, c i m nhng quan im ca mình theo
ph ng châm “ phát huy t do
t t ng và tính sáng t o trong
nghiên c u lý lun, k t h p th ng
nh t tính khoa hc v i tính ng, gi a khoa hc v i
chính tr ”.
Mt ln na, cho phép tôi thay mt Ban t chc Hi tho
khoa hc xin cm n các nhà giáo, nhà khoa hc cùng toàn
th quí
v ã n tham d và góp phn vào s thành công ca hi
tho.
Xin kính chúc quí thy cô cùng toàn th quí v i biu
mnh
khe, hnh phúc và thành công trong công vic và cuc sng.
Xin trân tr ng cm n.
V MT S GII PHÁP CH YU NHM NÂNG CAO CHT L NG
GING DY, HC TP
CÁC MÔN LÝ LUN CHÍNH TR TRONG CÁC TR NG I HC
N C TA HIN NAY
Hoàng Chí Bo *
1. Dn lun
ng ta ã có k t lun và ngay sau ó ã ra Ngh quyt v i
m i toàn din, mnh m nn giáo dc quc dân, áp ng yêu cu y
mnh công nghi p hóa, hin i hóa và phát trin bn vng1.
Giáo dc i hc nm trong h thng c cu ca nn giáo dc
quc dân v i v trí c bit và tính c thù riêng
có ca nó. V trí c bit b i, i hc là nh tháp ca
h thng c p bc ào to; s mnh i hc là ào to chuyên gia,
cung c p cho xã hi ngun nhân lc cht l ng cao, chu trách
nhim tr c ti p trong vic v t qua im nghn bng nhng t
phá cht l ng ca phát trin. Tính c thù riêng có ca giáo dc i hc
là ging dy, hc t p bc i hc gn lin làm mt v i
nghiên cu khoa hc. Thy giáo i hoc ch úng ngh a nu
h ng trên bc ging v i t cách nhà
khoa
hc, nu h tin hành lao ng dy hc ca mình nh mt lao ng
nghiên cu khoa hc thc s, thng nht và ng nht. Sinh viên i hc không
phi là s m r ng phm vi, kích th c ca hc
sinh ph thông trung hc mà phi c hun luyn, ào to
sao cho có
s phát tri n v ch t , c
bit là nng l c t duy sáng t o,
bi t hc
* Giáo s, tin s , y viên Hi ng Lý lun Trung
ng. 1 Xem Vn kin Hi ngh Trung ng 6, Hi
ngh Trung ng 8, khóa XI ca ng Cng sn Vit Nam.
t p theo ph ng pháp và phong cách nghiên c u
tr thành
chuyên gia trong t ng lai.
Trong tr ng i hc, không ch thy m i nghiên cu
khoa hc mà sinh viên cng phi tham gia nghiên cu, có nhu cu nghiên
cu. Môi tr ng giáo dc i hc phi là môi tr ng
ca t t ng, hc thut, vn hóa, phn ánh và th hin tinh
hoa trí tu ca t n c, ca quc gia dân tc. Vit Nam ang hi
nh p ngày càng sâu r ng vào i sng quc t, trong ó hi
nh p v khoa hc - công ngh và giáo dc - ào to
s ngày càng c chú tr ng, b i ây là nhng
l nh vc c coi là quc sách hàng u. Giáo dc i hc
(bao gm c sau i hc và trên i hc) phi n lc v t bc,
tin k p mt bng chung ca khu vc, quc t và
th gi i, xng áng là din mo trí tu, tinh thn ca dân tc có
truyn thng vn hóa và vn hin t ngàn xa, làm nên hình nh mt Vit
Nam xng áng v i s tin cy ca bn bè quc t.
t vn nh vy thy ht tr ng trách ca gi i
trí th c i hc n c ta và tính bc xúc,
c p thit ca ci cách sâu r ng, trit giáo dc i hc t
trong tng th ci cách nn giáo dc quc dân ca n c ta trong
na u th k XXI.
Nn giáo dc Vit Nam, c bit là giáo c i hc ang ng
tr c yêu cu cách mng hóa v t qua tình
tr ng suy thoái, có nhng t phá, thc hin công cuc chn hng
giáo dc, coi ó là chìa khóa chn hng dân tc. Trong vô s
nhiu tình
hu ng , thm chí c nhng hi ch ng và
nghch lý trong giáo dc và giáo dc i hc n c ta
t nhiu nm nay, không th không nói t i nh ng
i u b t n trong l nh vc dy
và hc các môn lý lun chính tr bc i hc hin
nay.
Nhn rõ nhng bt n này và tìm úng nhng gii pháp khc phc,
góp phn nâng cao cht l ng dy ca thy, hc ca trò, lãnh o qun lý
ca ngành và ca tr ng v l nh vc
tr ng yu này là mt òi hi nghiêm túc và cn c áp ng
k p th i, thit thc, hiu qu.
ây, cn xác nh mt tm nhìn, xây dng mt trit lý, thit
k và thc hin mt ch ng trình hành ng mang ý
ngh a là nhng gii pháp chin l c.
2. Nh ng iu bt n
- Trong vòng mt th p k qua, cùng v i vic
n r s l ng các tr ng cao
ng và i hc, nht là các tr ng ngoài công
l p còn là xu h ng a ph ng hóa i hc,
d ng nh tnh nào cng chy ua m tr ng
i hc và hu ht u mang danh i hc a ngành. Khi phi làm nhng dn gii
v s liu, hin t ng và s kin trong i sng
giáo dc, hc ng n c ta th i kinh
t th tr ng và m ca,
k c nhng chính sách và gii pháp i m i giáo dc
c “sn xut” ra t c quan qun lý giáo dc ca Nhà
n c Trung ng gn ây ã gây ra không ít nhng phn cm, nhng
phn ng t d lun xã hi, ai ai cng cm nhn tr c
ti p nhng bt n trong giáo dc n c nhà.
L d nhiên, vn có không ít tr ng i
hc có uy tín và th ng hiu, t c thành tu trong ào to và
nghiên cu khoa hc, có không ít nhng nhà qun lý giáo dc tâm huyt và
trách nhim, có không ít các nhà giáo dc i hc tn tâm tn lc v i
ngh, có trình cao, có o c trong sáng c xã hi và các
th h hc sinh sinh viên tôn vinh, kính tr ng. ó là
c s áng tin cy cho nim hy vng vào trin vng
tt p ca nn giáo dc n c nhà. Song cng phi tha nhn mt
s tht v nhng hn ch, yu kém, tiêu cc có tính
ph bi n trong giáo dc và giáo dc i hc. Nó cng
có mt và d phn trách nhim trong nhng tn th ng xã hi,
s suy i o c, s xung c p vn hóa ang din ra
n c ta.
- Mt vn nóng bng, nhc nhi và nghch lý hin nay là tình
tr ng m t giá tr ca vn bng i hc, cao hc, thm
chí c vn bng tin s do cht l ng thc không
c bo m, càng không t ng xng v i trình quc t.
ây là mt tr lc ca giáo dc i hc Vit Nam trong hi
nh p quc t. Cng cha bao gi , tình tr ng tht
nghi p ca nhng ng i có hc nhiu nh bây gi , trên
170.000 c nhân, thc s, cá bit có c tin s mà không
tìm c vic làm. Hoc gi có tìm c mt công vic, mt
ch làm vic nào ó, dù là b p bênh, tm th i thì
cng là trái ngành, trái ngh, không dùng gì n vn ling tri thc
c ào to. ó v a là s lãng phí ghê
g m tim nng và vn nhân lc - th quý giá nht
trong vn xã hi, va là bng chng v nghch lý xã hi trong phát
trin - thiu nhân lc cho phát trin kinh t - xã hi nhng nhân lc
ang hin hu li không c s dng. Không âu
nh n c ta, nhng ng i tt
nghi p i hc tht nghi p li quay v hc
ngh d tìm kim vic làm. ào to không theo nhu cu ca
xã hi, ca th tr ng cùng v i cht l ng ào
to th p ã và ang phi tr giá. S tht m m này
t nó làm suy gim ng lc ca sinh viên ang theo hc hoc ch va
m i nh p hc. H nhn thy t xã hi i u
mà h không
bao gi mong mu n, ó là tính thi u tri n
vng ca hc vn i hc, cng chính là tính thiu trin vng ca
vic vào i, l p thân, l p nghi p ca thanh niên
trí thc. Trong tình hung này, sinh viên các ngành khoa hc xã hi -
nhân vn, c bit là lý lun chính tr cm nhn rõ nht. Ngun
tuyn sinh i hc v l nh vc khoa hc xã hi - nhân vn
nht là ngành lý lun chính tr ngày mt gim, mt khó khn có
nguyên nhân t thc tr ng va nêu.
- iu bt n ti p theo là tình tr ng dy và hc các môn lý lun
chính tr hin nay, k t khi thc hin i
m i, ci cách ch ng trình, giáo trình, giáo khoa bc i hc
cng nh vic qun lý hot ng dy - hc lý lun chính
tr trong các tr ng i hc. ây thc s là mt
tình hu ng có v n , là m t xích xung
y u phi thay i. Nhng bt h p lý, nhng sai
sót, nói nghiêm khc ra là sai l m trong ci cách
l nh vc này h n 10 nm qua ã c nhìn nhn, ánh
giá trong d p tng k t 20 nm thc hin Ngh quyt ca
B Chính tr khóa VII v công tác lý lun
ca ng , trong ó có c p t i giáo dc,
t i dy và hc lý lun chính tr bc i hc. B Chính
tr khóa XI gn ây ã ra Ngh quyt m i v công
tác lý lun, v dy và hc lý lun chính
tr bc i hc nhm thay i tình hình.
Theo ci cách dy và hc lý lun chính tr t m i
nm tr li ây, các môn trit hc Mác - Lênin, kinh
t chính tr Mác - Lênin và ch ngh a
xã hi khoa hc ã g p chung l i thành lý
lun chính tr , mà mt cách r t thc dng và thô thin,
ng i ta nh danh cho nó là “môn nguyên lý, các nguyên lý Mác -
Lênin”, còn quy nh nguyên lý 1 (Trit và Ch ngh a
xã hi khoa hc), nguyên lý 2 (Kinh t chính tr ).
Khoa hc lch s ng Cng sn Vit Nam ã c ging dy t lâu,
t r t s m trong h thng i hc, gi ây
c gi là môn ng li cách mng Vit Nam. Ngoài ra, có mt
môn, còn t ng i c l p v i ngh a là mt môn
hc, ch còn coi tr ng nó n âu, cht l ng dy - hc
nh th nào thì li là chuyn khác, ó là môn t
t ng H Chí Minh. Ch còn riêng các tr ng
i hc
khoa hc xã hi - nhân vn, nhng khoa ào to có sinh viên
chuyên ngành v lý lun, mà s này thì r t
ít , kh d còn gi c ít nhiu c
tr ng khoa hc ca tng môn. Trên ph ng din qun lý, các
tr ng phn l n u hình thành khoa (hoc b môn)
lý lun chính tr . ây cng là mt iu bt n, ngay t nhn thc
khoa hc áp dng vào qun lý.
Trong b t n l n này, có iu gì áng phi lo
ngi nht? ó là:
+ Làm mt i tính chuyên môn hóa sâu, tính chuyên nghi p
b n v ng trong ging dy các môn khoa hc Mác -
Lênin mà giáo dc i hc ã gây dng trên na
th k m i có c, t quan nim, ý thc
khoa hc n ch ng trình, giáo trình và nht là n xây
d ng i ng ging viên khoa hc chuyên
ngành.
+ Làm t m th ng hóa khoa hc trong thc tin ging dy,
ging viên trit hc dy ch ngh a xã hi khoa hc ã khó,
li càng khó h n khi h phi dy kinh t chính
tr và ng c li. Din ra trên thc t hot ng ging
dy ca ging viên là t phát la chn nh
h ng, tùy tin trong ng x v i nhng tri thc khoa hc
không chuyên (bit thì dy k , không bit, không tho thì nói
nh sách mà sách nào có phi khuôn vàng th c ngc!). Hu
qu là dn n s phin din và nông cn trong truyn
th tri thc ca thy, trong l nh hi, ti p thu ca
trò.
+ Tình tr ng sô b , hình th c trong vic
t chc dy - hc, mà rõ nht là dy không phi trong l p
hc, trên ging ng úng
ngh a chu n m c ca nó mà là trên hi
tr ng, hàng tr m, hàng my tr m sinh viên ngi
nghe ging chung. Cht l ng, hiu qu là r t th p
nhng ng i ta vn d bng lòng vì tit kim c th i
gian, tit kim c kinh phí, nh t là các
tr ng ngoài công l p.
+ ang có s nhm l n l n trong ging
dy và qun lý ging dy khi ng nh t ph ng pháp v i
ph ng tin. Vic lm dng s , biu bng, màn hình trình
chiu, c vic bin t ng ca xêmina, tho lun nhóm, rèn
k nng cho sinh viên ã làm cho ph ng pháp khoa hc
thc s nghiêm túc b vi phm. Vai trò ch o ca thy
nh ng i thit k , truyn dn, kích thích t duy,
t t ng ng i hc, trau di o c, nhân cách t khoa
hc gim sút. Ng i hc không hng thú hc t p do tác ng truyn
cm hng sáng to t
ng i dy r t hn ch, dn t i nhn thc lch lc, ánh giá
không úng tm quan tr ng, tác dng nhiu mt ca khoa hc lý lun
chính tr . Tình tr ng này càng nng h n b i nhng
tác ng và nh h ng ca ch ngh a thc dng,
k tr , xem nh hoc ph nhn tri thc khoa
hc xã hi - nhân vn và lý lun cng nh các giá tr vn
hóa tinh thn.
+ S tách r i có tính ph bi n gia dy
- hc v i nghiên cu khoa hc trong l nh vc lý lun
chính tr , tr c ht và ch yu i
ng ging viên. Ging dy ã ln át nghiên cu. Nghiên cu
r i vào hình thc hóa, s l c gin n
hóa và kinh nghim hóa mt cách thc dng.
Tim lc khoa hc th p, s tích ly, b sung và “làm
m i” tri thc không tr thành mt nhu cu, mt
s thôi thúc t ni tâm ca không ít ging viên. Tình
tr ng ó làm cho tác dng, nh h ng, uy tín ca i
ng ging viên lý lun chính tr b hn ch
l n, không áp ng c yêu cu ca nhà tr ng và ca
xã hi. Không thay i hin tr ng áng lo ngi này, s
ti p tc kéo dài s lc hu ca lý lun n c nhà, s
trì tr và ti p tc suy gim cht l ng giáo dc i
hc (v lý lun chính tr ), s bt c p trong cht
l ng ngun nhân lc n c ta. Không phát trin lý
lun, không có t phá v lý lun, t n c không th phát
trin, quc gia - dân tc không th hng thnh. Nu coi ó là thông
i p phát tri n thì thông i p này ang hi
thúc tr c ti p vn ci cách giáo dc lý lun chính
tr bc i hc, tìm úng gii pháp nâng cao
cht l ng dy - hc lý lun chính tr các
tr ng i hc.
3. Kin ngh gii pháp
M t, làm thay i nhn th c xã hi,
tr c h t là trong i
ng cán b lãnh o, qun lý các c p ca
ng và Nhà n c, c
bit c p chi n l c, v i
i ng trí th c v i trí th c khoa hc
xã
hi - nhân vn và lý lun i hc làm nòng c t
v lý lun, vai trò
ca lý lun có ng x úng v i
giáo d c lý lun chính tr trong
các tr ng i hc và cao ng .
Gii pháp này to ra t m nhìn và to thêm xung
l c ti p tc i m i t duy trong
ng và trong xã hi ta.
Thit thc nht là hc và làm theo Bác H v lý lun, v thc
hành lý lun, thng nht lý lun v i thc tin.
Chng bnh coi khinh lý lun và lý lun suông, chng ch
ngh a kinh nghim thông tc, thc dng mt cách thin cn và
cng chng ch ngh a hình thc phù phim khoa
tr ng mà thc cht cng là coi th ng lý lun, tm
th ng hóa lý lun khoa hc.
Có hiu úng lý lun thì m i nhn ra vai trò, tác dng, s cn
thit ca nó i v i phát trin xã hi. Lý lun sn sinh ra t
thc tin, là k t tinh, khái quát hóa t thc tin, phn ánh bn
cht và xu h ng vn ng ca thc tin, trang b cho con
ng i công c nhn thc và hành ng mt cách t giác, sáng
to, có trí tu, không mù quáng, phiêu lu, t phát.
Du hiu tr ng thành t duy lý lun và lý lun
ch th là s tiêu hóa nhun nhuyn lý lun,
bi t dùng lý lun nh mt ph ng
pháp. ó là sc mnh ca sáng to, là tr nng tinh thn,
t t ng, trình trí tu khám phá cái
m i, bit “làm m i” nng lc, ph ng pháp ca con
ng i. Nh ó, chng c bnh sách v , giáo
iu, máy móc, khuôn sáo.
Cng nh vy, phi hiu chính tr , quan h gia lý lun
v i chính tr , r ng h n là quan h gia khoa hc
v i chính tr , s thâm nh p và tác ng ln nhau
gia lý lun (trit hc) v i chính tr thành ra trit hc
chính tr , vn hóa chính tr . Lý lun chính
tr không phi là phép cng s hc gia lý lun v i
chính tr . Có lý lun tri t hc
soi sáng chính tr và cng có lý lun ni t i ca
chính tr thuc v lôgíc khách quan và lôgíc ch
quan ca chính tr phi c nhn thc tht t ng
minh.
Lý lun chính tr theo úng ngh a lành mnh, tích
cc ca nó là k t qu ca khoa hc hóa, vn hóa hóa chính
tr , làm cho chính
tr tr thành khoa hc, thành vn hóa chính
tr . Chính tr càng phát trin, càng hin i, càng phát
huy tác dng tích cc i v i phát trin xã hi càng phi nhân vn hóa
bn thân chính tr , hot ng
chính tr , các quan h ch th - khách
th trong t ch c và hot
ng chính tr .
Theo H Chí Minh, vn hóa không bên ngoài mà
trong
kinh t và chính tr . V n hóa soi
ng cho qu c dân i. Chính tr
ngh r ng ra cng là vn hóa. V n hóa
ngh sâu ra cng là chính
tr . trình và s t ng tác này,
c chính tr ln vn hóa u có
im c t lõi và ng quy là LÝ LU N, u có chung
ngun ci là TH C TI N.
Lý lun chính tr theo cách hiu, cách hành x hin nay
trong tr ng i hc ó là ch ngh a Mác -
Lênin - T t ng H Chí Minh và Lch s ng Cng sn
Vit Nam. Song phi hiu nó là khoa hc - cách mng - nhân vn, h ng
t i gii phóng và phát trin, là k t tinh trí tu và
t t ng, là tng h p tri thc lý lun và
ph ng pháp, là mt trong nh ng ngun ni sinh quan
tr ng nh t ca vn hóa, ca vn hóa
t t ng, ca vn hóa chính tr .
ây là mt tng h p, mt phc h p h thng
ch không phi tng s s hc máy móc,
c hc.
Cn phi ghi nh ch dn ca ngghen, “hãy gi tên
s vt úng nh bn thân nó”, “hãy i x v i
ch ngh a xã hi nh mt khoa hc, ngh a
là phi nghiên cu nó”.
H Chí Minh t r t s m, nhìn nhn
ch ngh a Mác - Lênin không ch là khoa
hc mà còn là o c.
Mác c bit chú tr ng t i “Nhân o hóa hoàn cnh”, “gii tha
hóa lao ng và bn cht ng i” gii phóng mi nng lc sáng to
thuc v sc mnh ca nhân tính, phi nghiên cu thu áo, trit ,
t i tn gc r ca s vt, mà “gc r i
v i con ng i chính là bn thân con ng i”…
Nhn thc úng, ng x úng i v i LÝ LU N và LÝ
LU N CHÍNH TR là xác l p mt thái
tôn tr ng nó, xut phát t tinh thn khoa hc
thm m cht duy lý và nhân vn vn là hai c tính bn cht ca
ch ngh a Mác - Lênin và t t ng H Chí
Minh, i x v i lý lun chính tr và i ng
ging viên lý lun chính tr úng v i các chun mc KHOA
HC - CHÍNH TR - O C và V N HÓA.
Ch nh vy, lý lun chính tr m i có th
hin hu trong nhà tr ng i hc v i t cách là
h thng các môn khoa hc chính danh, chính thng và phi c
coi tr ng ch không phi nh mt loi kin thc
b tr , ph gia, va xem nh va tm
th ng hóa nó.
Hai, phi xác l p l i v th ,
giá tr ca t ng môn khoa hc,
m i môn khoa hc có i t ng nghiên c u,
ph ng pháp nghiên
c u riêng, c tr ng, c thù riêng trong
t p h p các môn khoa hc
g i là lý lun chính tr . ó là Trit hc, Kinh
t chính tr , Ch ngh a
xã hi khoa hc, Lch s ng và T t ng H Chí Minh.
áp ng yêu cu gim ti do qu th i gian vt cht dành cho
mt khóa ào to quy nh, có th tinh gin ch ng trình, gim
b t phn ging lý thuyt, tng c ng thc hành, nht là rèn luyn
k nng nghiên cu c l p cho sinh viên song
nh t thi t không c xóa
nhòa ranh gi i các khoa hc, không vi phm nguyên t c
chuyên
môn hóa, chuyên nghi p hóa trong ging d y i
hc.
Tr li v trí, v th ca tng môn khoa
hc cng có ngh a là
tr li ch ng và
t cách hành ngh ca tng ging viên khoa
hc trên bc ging i hc. Chm dt tình tr ng ging dy tt c các
môn mi ging viên trong cái gi là “các nguyên lý” cng là
ch m d t tình tr ng t m th ng
hóa khoa hc.
Cng ng th i chm dt tình tr ng ging g p các
l p sinh viên trên hi tr ng. Không vì vin vào
c thiu giáo viên, h p lý hóa, tit kim
th i gian, kinh phí mà duy trì mãi tình tr ng r t
không nghiêm túc v khoa hc s phm này. Không nên ng nht
ging dy ca ging viên theo môn, theo bài ca ch ng trình pháp
quy v i nói chuyn ngoi khóa, báo cáo thuyt trình ca các báo
cáo viên trong các sinh hot ngoi khóa. ây cng là bin pháp chng li
s coi th ng môn hc ng i hc.
Ba, phi công phu hu n luyn, bi d ng
nghi p v s phm
và c p nht ki n th c cho i ng ging viên
theo môn hc, theo
l nh v c chuyên môn hóa ca h. Tng c ng
ti p xúc khoa hc và vn hóa gia các ging viên v i các nhà
khoa hc, nht là các hc gi có uy tín l n, to ng lc am mê
sáng to trong nghiên cu khoa hc cho ging viên, nht là các ging viên
tr .
B n, t o môi tr ng, i u kin
và ng l c thúc y hot
ng nghiên c u khoa hc ca ging viên, ca các t p
th s phm và các cng ng khoa hc trong tr ng i
hc. ây là gii pháp c bn, lâu dài, nuôi d ng và phát
trin tim lc t t ng, khoa hc. Cn có u t mnh
các ngun lc cho vic thu hút ging viên và sinh viên nghiên cu khoa
hc v lý lun chính tr .
N m, thi t k l i ch ng
trình, biên son giáo trình, giáo
khoa theo h ng c bn, hin i, thc tin Vit Nam.
K t h p các tri thc hàn lâm v i tri thc ng
dng, a dng hóa giáo trình, sách tham kho cho các i t ng dy và
hc.
Sáu, xây d ng trung tâm nghiên c u mnh làm
nòng c t trong nghiên c u, ào t o, bi
d ng i ng ging viên. Phát trin các mô
hình giao lu hc thut, t t ng, vn hóa trong các
tr ng, m r ng s h p tác
gia các nhà tr ng, gây dng các nhóm nghiên
c u mnh, phát huy tác dng nh h ng ca lý lun chính
tr , ca trí thc khoa hc xã hi - nhân vn và lý lun chính
tr trong i sng thc tin, gn v i a ph ng,
khu vc và c n c./.
I M I NÂNG CAO CHT L NG CÔNG TÁC LÝ LUN CHÍNH
TR
TRONG CÁC TR NG I HC VÀ CAO NG
Nguy n Th Ngh a
Lúc sinh th i, c C.Mác, Ph.ngghen, V.I.Lênin và
H Chí Minh luôn coi tr ng lý lun và cao thc tin.
Các ông nht quán r ng, thc tin là c s , ng
lc, mc ích ca lý lun và tiêu chun ca chân lý; còn lý lun là “bó uc
soi ng” cho thc tin. Do ó, thng nht lý lun v i thc tin
tr thành nguyên tc ti cao ca
ch ngh a Mác-Lênin; và công tác lý lun nht là lý
lun chính tr tr thành nhim v hàng
u ca cách mng.
Quán trit sâu sc nguyên tc thng nht lý lun v i thc tin, trong
sut quá trình lãnh o cách mng ng ta luôn cao công tác lý lun
và c bit chú tr ng thc tin cách mng. Nh ó, ng ta ã
a ra c C ng l nh, ng li, ph ng
pháp cách mng úng và lãnh o nhân dân i t thng l i này n
thng l i khác.
Trong nhng nm i m i va qua, d i ánh sáng ca lý lun
Mác-Lênin, t t ng H Chí Minh và ng li, chính
sách úng n ca ng, nhân dân ta ã làm nên nhng thành tu to l n,
có ý ngh a lch s. Tuy nhiên, hin nay “n c ta vn ng
tr c nhiu thách thc to l n, an xen nhau, tác ng tng
h p và din bin phc t p. Nguy c tt
hu xa h n v kinh t v i nhiu n c trong khu
vc và trên th gi i vn tn ti. Tình tr ng suy thoái
v
PGS.TS.GVCC, Tr ng b môn Chính
tr hc, Giám c Trung tâm Nghiên cu Chin l c và Chính
sách Quc gia, Tr ng i hc KHXH&NV, HQG-HCM.
chính tr , t t ng, o c li sng ca mt b phn không
nh cán b, ng viên, t quan liêu tham nhng, lãng phí
còn nghiêm tr ng. Nhng biu hin xa r i mc tiêu
xã hi ch ngh a, “t din
bin”,“t chuyn hóa” có din bin phc t p. Các th
lc thù ch ti p tc thc hin âm mu “din bin hòa bình”, gây bo lon
lt , s dng các chiêu bài “dân ch”, “nhân quyn” hòng làm thay i
ch chính tr n c ta”1.
Tình tr ng trên có nhiu nguyên nhân, song mt trong nhng nguyên
nhân quan tr ng là: “Công tác nghiên cu lý lun, tng k t
thc tin cha làm sáng t c mt s vn v ng cm
quyn, v ch ngh a xã hi và con ng i lên
ch ngh a xã hi n c ta. Tính chin
l c, tính thuyt phc, hiu qu ca công tác t t ng
còn hn ch, thiu sc bén trong u tranh chng âm mu, th on “din
bin hòa bình”... cuc vn ng “Hc t p và làm theo tm g ng o
c H Chí Minh” cha thc s i vào chiu sâu mt
s n i còn mang tính hình thc, hiu qu cha
cao...”2.
Trong khi khng nh nhng k t qu tích cc ca công tác lý lun
trong nhng nm i m i va qua, Ngh quyt 37-NQ/TW ca B
chính tr v công tác lý lun ã ch rõ: “công
tác lý lun còn nhng hn ch, khuyt im. Nhìn chung, lý lun còn lc hu,
tính d báo th p, k t qu nghiên cu lý lun cha
áp ng tt yêu cu ca thc tin. Nghiên cu v tình hình
th gi i, khu vc và vn th i i cha sâu sc, toàn
din. K t qu nghiên cu v ch ngh a
Mác-Lênin, t t ng H Chí Minh còn dàn tr i, tính
h thng cha cao, cha gn k t cht ch v i nhng vn
thc tin ang t ra... i ng cán b lý lun ông, nhng
không mnh... Công tác tuyên truyn, giáo dc, bi d ng lý lun
chính tr còn hn ch v cht l ng, trùng
l p v ni dung, ch ng trình giáo trình; chm i
m i v ph ng pháp...”3.
Nh vy, thc tin i m i và hi nh p quc t ang
t ra nhng vn c p bách, òi hi công tác lý lun (nht là hot
ng
1 ng Cng sn Vit Nam, V n kin i hi i bi u toàn
qu c l n th XI , Nxb.Chính
tr quc gia, Hà Ni, 2011, tr.29. 2 ng Cng sn Vit
Nam, Sd, tr.172-173. 3 ng Cng sn Vit Nam, Ban ch p hành
trung ng, Ngh quy t ca B chính
tr v công tác lý lun v&agra
