39
HEBREOS 1:1 1 HEBREOS 1:6 LA CARTA A LOS HEBREOS Tumpa imiari ma Taɨ rupi 1 Aracae yave Tumpa imiari aveiño ñanetenondegua reta pe iñee omombeu vae reta rupi. Jeta quirairai rupi imiari chupe reta. 2 Erei añave cuae ara taɨcuegua reta pe Tumpa imiari ma ñandeve Taɨ rupi. Tumpa oyapo opaete oyeapogüe vae Taɨ rupi, jare Taɨ rupi vi jei mbae oasata opaete oyeapogüe vae pe vae. Tumpa jemimbota co Taɨ ɨnoi vaera opaete oyeapogüe vae. 3 Tumpa Taɨ oyovaque Tumpa etei ndive, jare cuae ɨvɨ pe oico rambueve oicuauca quirai Tumpa imbaepuere tuicha yae co. Echa jae oiporu Tumpa imbaepuere etei. Opaete oyeapogüe vae jecuaeño oico Tumpa Taɨ jemimbota rupi jare imbaepuere rupi. Jae etei oñemoeterenga omano vaera, ipuere vaera omboai ñanembaeyoa reta, jare cuae jaɨcue rupi oguapɨ Tumpa iyɨque pe iyacatu cotɨ ara pe. Tumpa Taɨ jare araɨgua reta 4 Jocorai Tumpa Taɨ oicuauca quirai jae imbaepuere tuicha yae araɨgua reta imbaepuere güi. Jae ramiño vi tee oñemee chupe vae oñemboeteuca yae araɨgua reta jee güi. 5 Echa Tumpa jei Taɨ pe corai: Nde co jae cheRaɨ. Cuae ara aicuauca nde co jae cheRaɨ. Jocorai jei. Mbaeti jocorai jei Tumpa araɨgua pe. Jare Tumpa jei Taɨ re corai: Che co jae Tu, jare jae co cheRaɨ. Jocorai jei. Mbaeti jocorai jei Tumpa araɨgua re. 6 Tumpa Taɨ co jae opaete mbaembae oyeapogüe vae iYa. Jare Tumpa ombou ye yave Taɨ cuae ɨvɨ pe Tumpa jeita corai:

LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 1:1 1 HEBREOS 1:6

LA CARTA A LOSHEBREOSTumpa imiari ma Taɨ rupi

1 Aracae yave Tumpa imiari aveiño ñanetenondeguareta pe iñee omombeu vae reta rupi. Jeta quirairai rupiimiari chupe reta. 2 Erei añave cuae ara taɨcuegua retape Tumpa imiari ma ñandeve Taɨ rupi. Tumpa oyapoopaete oyeapogüe vae Taɨ rupi, jare Taɨ rupi vi jei mbaeoasata opaete oyeapogüe vae pe vae. Tumpa jemimbotaco Taɨ güɨnoi vaera opaete oyeapogüe vae. 3 TumpaTaɨ oyovaque Tumpa etei ndive, jare cuae ɨvɨ pe oicorambueve oicuauca quirai Tumpa imbaepuere tuicha yaeco. Echa jae oiporu Tumpa imbaepuere etei. Opaeteoyeapogüe vae jecuaeño oico Tumpa Taɨ jemimbota rupijare imbaepuere rupi. Jae etei oñemoeterenga omanovaera, ipuere vaera omboai ñanembaeyoa reta, jare cuaejaɨcue rupi oguapɨ Tumpa iyɨque pe iyacatu cotɨ ara pe.

Tumpa Taɨ jare araɨgua reta4 Jocorai Tumpa Taɨ oicuauca quirai jae imbaepuere

tuicha yae araɨgua reta imbaepuere güi. Jae ramiño vi teeoñemee chupe vae oñemboeteuca yae araɨgua reta jee güi.5 Echa Tumpa jei Taɨ pe corai:Nde co jae cheRaɨ.Cuae ara aicuauca nde co jae cheRaɨ.Jocorai jei. Mbaeti jocorai jei Tumpa araɨgua pe. JareTumpa jei Taɨ re corai:Che co jae Tu, jare jae co cheRaɨ.Jocorai jei. Mbaeti jocorai jei Tumpa araɨgua re. 6 TumpaTaɨ co jae opaete mbaembae oyeapogüe vae iYa. JareTumpa ombou ye yave Taɨ cuae ɨvɨ pe Tumpa jeita corai:

Page 2: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 1:7 2 HEBREOS 1:14

Jare opaete araɨgua reta tomboete.Echa jae reta oyeócuai cheve.Jocorai jeita. 7Araɨgua reta re imiari yave, Tumpa jei corai:Ayócuai araɨgua reta oyapo vaera cheremimbota.Jatangatu yae oyeócuai vaera cheve.Jocorai jei. 8 Erei Tumpa jei Taɨ pe corai:Nde co jae Tumpa etei.Reporoocuaita jecuaecuae aveiño.Nde reporoocuaita jupi vae rupi.9Nde jecuaeño reyapo jupi vae.Mbaeti etei reipota mbaeyoa.Jae rambue che roapo opaete iru vae reta itenondeguara,

reyerovia yae vaera.Che co jae neTumpa.Jocorai jei. 10 Jare Tumpa jei ye Taɨ pe corai:Nde co jae opaete mbae iYa.Aracae yae ete nde reyapo ɨvɨ.Jae ramiño vi reyapo opaete ara re oi vae.11 Jae reta opata, erei nde jecuae reicota.Jae reta opaete indechita metei temimonde indechi vae

rami.12 Echa indechi yae ma yave, oñemombo, jare oyeporu iru

temimonde jocuae indechi vae jecovia pe.Erei nde jecuae reicota.Nde ngaraa etei nendechi.Jocorai jei. 13 Jare Tumpa jei ye Taɨ pe corai:Eguapɨ cheɨque pe cheacatu cotɨ, nderovaicho reta opa

añono ndepɨ igüɨ pe regua.Jocorai jei. Mbaeti jocorai jei Tumpa araɨgua pe.

14 Echa araɨgua reta oyeócuai Tumpa pe, jare Tumpaombou araɨgua reta omborɨ vaera oñemboasaucata vaereta.

Page 3: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 2:1 3 HEBREOS 2:72

Ñemboasa icavi yae vae1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera

yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi.2 Echa aracae yave Tumpa imiari Israel pegua reta pearaɨgua reta rupi. Erei Israel pegua reta mbaeti oyapoTumpa jeigüe. Jae rambue Tumpa oiporarauca chupereta iyoa reta rambue. Echa Tumpa co jae jupi vae. 3 Jaeramiño vi Tumpa imiari ma ñandeve ñemboasa icavi yaeñandeve vae re. Jae rambue oiporaraucata ñandeve vi,mbaeti yave yayeapɨsaca jese. Echa ñandeYa rani imiaricuae ñemboasa re, jare yaicuaa añete co oyeapɨsaca jesevae reta omombeu ñandeve vae rupi. 4 Tumpa etei vioicuauca añete co jae reta omombeu ñandeve vae. Echaomaeño jese reta oyapo vaeramɨacañɨ reta oecha vae retaoicuaa vaera, jare Tumpa omee chupe reta mbota retaEspíritu Santo rupi jae etei oipota vae rupi.

Jesucristo oyeapo cuimbaera5 Araɨgua reta ngaraa yogüɨreco mburuvicha retara ɨvɨ

oicota vae ñanemiari jese vae pe. 6 Erei Tumpa iñee peñamongueta quirai metei vae jei Tumpa pe corai:Yepe tei ɨvɨ pegua reta mbaeti co mbae, erei nde reñan-

gareco jese reta jare jecuaeño remborɨ reta.7 Añave jae reta imbaepuere michi yae araɨgua reta im-

baepuere güi.Corai oi nde reipota rambue.Erei michi peguaño coraita oi.Echa tenonde yave remee Adán pe mbaepuere tuicha vae

jare remboeteuca.Nde remee chupe güɨnoi vaera mbaepuere opaete nde

reyapogüe vae re.

Page 4: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 2:8 4 HEBREOS 2:168 Nde remaeño jese oico vaera opaete mbaembae ju-

vichara.Jocorai jei. Cuae oipota jei mbaeti co mbae Adán jemimb-ota ñateɨ oyapo vae. Erei yaicuaa quirai añave ɨvɨ peguareta ndei yogüɨreco opaete mbaembae juvicha retara.9 Erei yaicuaa Tumpa omee ma co Jesús pe mbaepueretuicha vae jare omboeteuca. Echa Jesús imbaepuerevi oyeapo michi yae araɨgua reta imbaepuere güi, ereimichi peguaño. Echa jocorai oyeapo, Jesús omano vaeraopaete ɨvɨpegua reta re, Tumpaoicuauca vaera ipɨacavi coñandeve. 10 Tumpa oyapo opaete, jare jae oñemboeteucaopaete oyapogüe vae pe. Jae oipota jeta ɨvɨ pegua retaoyeapo vaera taɨ retara jare oñemboeteuca vaera. Jaerambue icavi echa chupe Jesús oiporara vaera. Echaoiporara vae rupi Jesús oupitɨ oporomboasa vaera.

11 Jesús ñaneñono tee Tumpa peguara, jare ñande cojae meteiño Jesús ndive. Jae rambue jae ñanembojee tɨvɨreta. Mbaeti imara jocorai ñanembojee vaera. 12 Echañamongueta Tumpa iñee pe quirai Jesús jei Tumpa pecorai:Che romombeuta cherɨvɨ reta pe.Yatɨ yave, romboeteta canta pe ipɨte pe.Jocorai jei. 13 Jare jei ye corai:Aroviata Tumpa.Jare jei ye corai:Mase, co ai jare oime vi cuae pe ñogüɨnoi Tumpa taɨ jae

omoiru che ndive vae reta.Jocorai jei.

14 Opaete taɨ reta ɨvɨ pegua reta co. Jae rambue Jesúsetei vi oyeapo ɨvɨ peguara, imano rupi omoamɨri vaeraaña guasu. Echa aña guasu güɨnoise mbaepuere manoregua. 15 Cuae jeco pegua Jesús ipuere ñanderepɨ. Echañanemichi güive yaquɨye mano güi. Erei Jesús ñandeyorama cuae quɨye güi. 16 Añete co, Jesús mbaeti ou omborɨ

Page 5: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 2:17 5 HEBREOS 3:6vaera araɨgua reta. Ou co omborɨ vaera Abraham iñemoñareta. 17 Jocuae oyeapota Jesús tɨvɨ retara vae reta ɨvɨpegua reta co. Jae rambue icavi co Jesús vi oyeapovaera ɨvɨ peguara etei, ipuere vaera omboai ɨvɨ peguareta imbaeyoa reta. Jae co sacerdote tenondegua Israelpegua rami. Echa sacerdote tenondegua oique Tumpaoia pe Israel pegua reta imbaeyoa reta re. Jae ramiño viJesús oique Tumpa oia pe ñanderé. Ñandepuere yaroviacatu. Jae ñandeparareco. 18 Echa aña guasu imiari chupeoyapouca vaera teimbaeyoa chupe. Jae rambue aña guasuimiari yave ñandeve oyapouca vaera mbaeyoa ñandeve,Jesús ipuere ñanemborɨ.

3Jesús jare Moisés

1 Cherɨvɨ reta, Tumpa peñono tee iyeupeguara. Tumpaetei ara pe oico vae peparavo. Jae rambue peñemonguetacavi Jesús re. Tumpa ombou Jesús omombeu vaerañandeve Tumpa regua, ñande yarovia vaera jese, jareañave Jesús oico Tumpa oia pe ñanemborɨ vaera ñan-deporogüɨrovia re, sacerdote tenondegua omborɨ Israelpegua reta rami. 2Moisés oyapo cavi mbaravɨquɨ Tumpaomee chupe oyapo vaera vae. Jae ramiño vi Jesús oyapocavi mbaravɨquɨ Tumpa omee chupe oyapo vaera vae.3 Jare Jesús oñemboeteuca yae Moisés güi. Ñamojaangametei o. Moisés oñemojaanga o re. Erei Jesús oñemo-jaanga o iyapoa re. Jecuaeño ñamboete yae co o iyapoao güi. 4 Jare o ñavo oyeapouca o iyapoa pe. Erei Tumpaoyapo opaete. 5 Moisés oyapo cavi mbaravɨquɨ Tumpaomee chupe oyapo vaera vae. Jocorai oyeócuai caviTumpa pe, jare Tumpa oicuauca cuae ñandeve yaicuaavaera quirai opaete Moisés imiari Tumpa re vae añete co.6 Erei Cristo co jae Tumpa Taɨ jare jae co opaete Tumpa

Page 6: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 3:7 6 HEBREOS 3:15re güɨrovia vae reta iYa. Echa ñande vi co jae imbae,jecuaeño yave ñaneratangatu jare yayerovia yave ñaaroñai vae re.

Tumpa imbae reta iputuu7 Jae rambue pemaendúa Espíritu Santo jei vae re.

Echa Tumpa iñee pe ñamongueta quirai Espíritu Santo jeiñanetenondegua reta pe corai:Cuae ara peyeapɨsaca cheñee re.8-9 Jae rambue agüɨye peñemopɨatanta.Echa petenondegua reta oñemopɨatanta ñuu pe ñogüɨnoi

yave.Jae reta chemboavai jare chemboarasɨ.Jare cuarenta año oecha reta opaete ayapo vae.10 Jae rambue chearasɨ petenondegua reta pe, jare che jae

corai:Jecuaeño opia reta chegüi ipɨa pe.Mbaeti etei oipota reta oyapo che aipota tei oyapo vaera

vae.Jocorai che jae.11 Jae rambue chearasɨ chupe reta rambue, che jae corai:Añete co, jae reta ngaraa oique Canaán pe.Echa joco pe oputuuta tei co.Jocorai che jae.Jocorai jei Espíritu Santo.

12 Jae rambue, cherɨvɨ reta, peñeandu, agüɨye vaerapepɨa oñemotanta mbaeti perovia Tumpa rambue. Echapepɨa oñemotanta yave, peopiata Tumpa jecuaeño oicovae güi. 13Erei pepuere rambueve, peñomoatangatungatuara ñavo, agüɨye vaera metei pepɨte pe oi vae yepe oñe-mopɨatanta mbaeyoa rupi. Echa mbaeyoa ipuere ñanem-botavɨ ñañemopɨatanta vaera. 14 Echa ñande yayeapoma Cristo iñeiru retara jecuaeño yave ñaneratangatutenonde voi mborogüɨrovia ñanoi vae re. 15 Pemaendúacuae Tumpa iñee pe oyecuatía oi vae re:

Page 7: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 3:16 7 HEBREOS 4:3-5Cuae ara peyeapɨsaca cheñee re —jei Espíritu Santo—.Jae rambue agüɨye peñemopɨatanta.Echa petenondegua reta oñemopɨatanta rambue, chearasɨ

chupe reta.Jocorai oyecuatía oi.

16 Yepe tei oendu reta Tumpa iñee, erei amogüeñanetenondegua reta omboarasɨ Tumpa. Añete co,opaete Moisés güeru Egipto güi vae reta omboarasɨTumpa. 17 Jae rambue Tumpa iyarasɨ cuarenta año jocuaeñanetenondegua reta pe, iyoa reta rambue. Jare jae retaomano ñuu pe. 18 Echa Tumpa jei corai:Añete co, jae reta ngaraa oique Canaán pe.Echa joco pe oputuuta tei co.Jocorai jei Tumpa. Jare jocorai oyeapo chupe reta, mbaetigüɨrovia Tumpa rambue. 19 Jae rambue yaicuaa jae retambaeti co ipuere oiqueCanaánpe,mbaeti güɨrovia Tumparambue.

41 Jae rambue pequɨye. Echa güɨramoi amogüe pe reta

ngaraa peupitɨ penoi vaera jocuae mbutuu Cristo ipuereomee peve vae. Tumpa etei güɨrocuavee omee vaera ñan-deve cuae mbutuu. 2 Tumpa omombeu ñanetenondeguareta pe ñee icavi vae, erei jocuae ñee icavi vae mbaetimbae oyapo chupe reta. Echa mbaeti güɨrovia reta jocuaeoendugüe. Jae ramiño vi Tumpaomombeuñandevemeteiñee icavi vae. 3-5 Jare ñande yarovia Tumpa vae yaupitɨjocuae mbutuu Cristo omee ñandeve vae. Echa Tumpa jeicorai:Chearasɨ yae chupe reta.Añete co, jae reta ngaraa oique Canaán pe.Echa joco pe oputuuta tei co.Jocorai jei Tumpa. Echa Tumpa iñee pe oyecuatía oi corai:Tumpa opa iparavɨquɨ oyapo seis ara pe.

Page 8: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 4:6 8 HEBREOS 4:12Jayave jocuae jaɨcue rupi oputuu metei ara.Jocorai oyecuatía oi. Erei yepe tei opa iparavɨquɨ oyapocuae ɨvɨ oyeapo ma yave, erei oyecuatía oi Tumpa iñee pequirai Tumpa jei corai:Jae reta ngaraa oique Canaán pe.Echa joco pe oputuuta tei co.Jocorai jei Tumpa.

6 Jae rambue yaicuaa cuae: Tenonde voi Tumpaomombeu jocuae ñee icavi vae ñanetenondegua reta pe.Erei jae reta mbaeti güɨnoi jocuae mbutuu Tumpa omeetatei chupe reta vae, mbaeti güɨrovia Tumpa rambue. Jaerambue oime vɨteri jocuae mbutuu amogüe vae güɨnoitavae. 7 Jare Tumpa omombeu ñandeve ara. Echa ɨma majae jei güire David rupi corai: “Cuae ara”. Echa oyecuatíaoi corai:Cuae ara peyeapɨsaca cheñee re —jei Espíritu Santo—.Jae rambue agüɨye peñemopɨatanta.Jocorai oyecuatía oi.

8 Josué mbaeti omee jocuae mbutuu ñanetenondeguareta pe. Echa omee chupe reta yave mona, mbaetitatei Tumpa imiari taɨcue rupi iru ara re. 9 Jae rambueoime vɨteri mbutuu Tumpa omeeta imbae reta pe vae.10 Tumpa oputuu opa iparavɨquɨ oyapo yave. Jae ramiñovi ñande ñanoi yave jocuae mbutuu Tumpa omee ñan-deve vae, mbaeti ma yaparavɨquɨ ñemboasa ñanoi vaera.11 Jae rambue ñaneratangatu ñanoi vaera jocuae mbutuu.Jocuae ñanetenondegua mbaeti güɨrovia Tumpa vae retaopa omano. Jae ramiño vi pe reta mbaeti yave peroviaTumpa, pecañiteita co.

12Echa Tumpa iñee güɨnoi mbaepuere omee vaera ñan-deve tecove opambae vae. Metei quɨsepucu jaimbeyoyavivae ipuere ñanembopere yae. Ipuere oyasɨa ñandesoojare ñanecagüe reta yepe. Erei Tumpa iñee imbaepueretuicha yae quɨsepucu imbaepuere güi. Echa Tumpa

Page 9: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 4:13 9 HEBREOS 5:2iñee oique ñandepɨa pe etei jare oicuauca ñandeve mbaeñaneremimbota regua jare mbae Espíritu Santo regua.Tumpa iñee ipuere oicuauca ñandeve ñaneñemonguetaetei, icavi ra ani mbaeti ra icavi. 13Mbaeti mbae Tumpaoyapogüe vae ipuere oñemi Tumpa güi. Echa jae oechajare oicuaa opaete regua. Jare jae ñaneraata opaeteyayapo vae re.

Jesús co jae sacerdote tenondegua rami14 Jesús co jae Tumpa Taɨ. Jae oyeupi ojo ara pe

etei, jare joco pe oyerure Tumpa pe ñanderé, sacerdotetenondegua oyerurese ñanetenondegua reta re rami. EreiJesús imbaepuere tuicha yae sacerdote tenondegua im-baepuere güi. Jare cuae yaicuaa rambue, jecuae ñan-eratangatu ñanoi vaera mborogüɨrovia. 15 Jesús mbaetico sacerdote tenondegua mbaeti ipuere ipɨatɨtɨ yaiporarayave vae rami. Echa aña guasu imiari chupe oyapoucavaera tei mbaeyoa chupe, aña guasu imiari ñandeve rami.Erei jae mbaeti etei iyoa. 16 Jae rambue yaya yaquɨyembae reve Tumpa re, Tumpa ñandeparareco vaera jareñanoi vaera ipɨacavi. Echa Tumpa ipɨacavi jeco peguañanemborɨta yaiporara yave.

51 Tumpa oiparavo metei cuimbae oyeapo vaera sac-

erdote tenondeguara, jare omee chupe oyerure vaeraTumpa pe iru vae reta re, jare ipuere vaera güɨrocuaveeTumpa pe mbota reta jare maemɨmba oyeyucagüe reta.Maemɨmba oyeyucagüe reta mbaeyoa reta regua co.2 Amogüe iyoa vae reta mbaeti oicuaa cavi imbaeyoareta regua, erei iru iyoa vae reta oicuaa mbaeti co oy-apo Tumpa jeigüe. Erei sacerdote tenondegua ipuereoiparareco opaete vae, mbaeti co yavai oi jae etei iyoa

Page 10: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 5:3 10 HEBREOS 5:11vaera rambue. 3 Jare cuae jeco pegua icavi co sacer-dote tenondegua güɨrocuavee vaeraTumpapemaemɨmbaoyeyucagüe imbaeyoa reta re etei, jocorai güɨrocuavee iruvae reta imbaeyoa reta re rami. 4 Jare mbaeti quia ipuereoyeparavo jaeiño, oico vaera sacerdote tenondeguara.Jaeño Tumpa oiparavo vae ipuere oico sacerdote tenon-deguara. Echa jocorai Tumpa oiparavo Aarón.

5 Jae ramiño vi Cristo mbaeti oñemboete jaeiño. Echambaeti oyeparavo jaeiño, oico vaera sacerdote tenon-deguara. Tumpa oiparavo Cristo oico vaera sacerdotetenondeguara. Echa oyecuatía oi Tumpa iñee pe quiraiTumpa jei Cristo pe corai:Nde co jae cheRaɨ.Cuae ara aicuauca nde co jae cheRaɨ.Jocorai jei. 6 Jare Tumpa iñee pe oyecuatía ye oi corai:Nde reicota metei sacerdotera jecuaecuae aveiño —jei

Tumpa—, Melquisedec rami.Jocorai oyecuatía oi.

7 Cristo cuae ɨvɨ pe oico rambueve, oyerure Tumpa peomborɨ vaera oyaeo yae reve. Echa Tumpa ipuere teiomboasa mano güi. Jare Tumpa oyeapɨsaca iyerure re,Cristo jecuaeño oipota oyapo Tumpa jeigüe rambue. 8Ereiyepe tei jae co Tumpa Taɨ etei, erei oñemboe oyapo vaeraTumpa jeigüe oiporara vae rupi. 9 Jare opaete Tumpajeigüe oyapo rambue, ipuere omee ñemboasa opa mbaevae opaete oyapo jae jei oyapo vaera vae reta pe. 10Tumpaiñee pe oyecuatía oi corai:Nde co jae metei sacerdote tenondegua —jei Tumpa—,

Melquisedec rami.Jocorai oyecuatía oi.

Agüɨye pepia Tumpa güi11 Aipota tei amombeu peve jeta cuae regua, erei yavai

co oi amombeu peve vaera. Echa mbaetita peicuaa, yepe

Page 11: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 5:12 11 HEBREOS 6:4-6tei peyeapɨsaca jese. 12 Añave pe reta pemboeta tei iruvae reta mbaembae re, peñemboe yave jese. Erei mbaetipeñemboe jese. Jae rambue icavi co che pomboe ye vaerajocuae Tumpa omombeuñandeve vaembaeti etei co yavaiyaicuaa vaera vae. Tamojaanga tembíu re. Michia retambaeti ipuere jou tembíu tanta vae, jaeño neche. Pe retamichia reta rami co. Echa mbaeti peñemboe cavi Tumpaomombeu ñandeve vae re. 13Michia necheño ipuere jouvae mbaeti mbae oicuaa. Jae ramiño vi pe reta mbaetipeñemboe ñee Tumpa omombeu ñandeve vae re. Echapeñemboe jese yave, peicuaata tei mbae jupi vae. 14 Ereiocuacuaagüe reta jou tembíu tanta vae. Jae ramiño viTumpa omombeu ñandeve vae re oñemboe cavi vae retaoicuaa cavi mbae icavi vae jare mbae mbaeti icavi vae.

61 Jae rambue agüɨye ñanemiari ye moromboe tenon-

degua Cristo regua re. Aipota pomboe iru moromboepepɨrata vaera peporogüɨrovia re. Tenonde yave peñem-boe quirai pepuere peeya peñemongueta icavi mbae vaepepɨa pe oi vae - echa peyapose vae rupi mbaeti pepuerepenoi tecove opa mbae vae. Peñemboe vi mborogüɨroviaTumpa cotɨ vae re, 2 jare quirai peñembobautizaucapeyeyoe vaera Tumpa cotɨ. Peñemboe vi quirai temi-mondo reta oñono ipo iru vae reta iñaca re. Peñemboevi omanogüe vae reta oicove ye vae re jare quirai Tumpaojaata ɨvɨ pegua reta jare jae reta oiporarata jecuaecuaeaveiño. 3 Cuae aipota ayapo, Tumpa omaeño yave cheré.

4-6 Metei vae oicuaa yave Tumpa, Tumpa oicuaucachupe vae rupi, jae oicuaa vi quirai icavi yaembota Tumpaomee vae, jare oñemoiru Espíritu Santo ndive. Jae oicuaavi Tumpa iñee icavi yae vae jare mbaepuere reta arandeiño ou ovae vae reta pe Tumpa oicuaucata vae. Ereicuae nunga opia yave Tumpa güi, ngaraa etei ipuere ye

Page 12: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 6:7 12 HEBREOS 6:16oeya iñemongueta icavi mbae vae ipɨa pe oi vae. Jae cooyuca ye Tumpa Taɨ rami, jare jocorai güɨroɨrouca iru vaereta pe.

7 Echa oquɨñoi yave, ama omoaquɨ ɨvɨ. Jayave ɨvɨ iyaoñotɨ temitɨ, jare temitɨ oñemee cavi yave, oñotɨ vae ocarucavi. Jayave ɨvɨ iya jeita icavi yae jocuae ɨvɨ. Echa ɨvɨoiporu cavi ama Tumpa ombou vae. 8 Erei ɨvɨ omee yaveñana yuu güɨnoi vaeño, ɨvɨ iya jeita mbaeti etei icavijocuae ɨvɨ. Jeita vi güɨramoi Tumpa oyepopeyu jese. Ɨvɨiya opata oapɨ jocuae ñana.

9 Erei, cherɨvɨ reta, yepe tei chemiari ma peve corai,erei aicuaa pe reta mbaeti co pepia Tumpa güi. Peyapoco icavi vae peñemboasauca rambue. 10 Oyecuaa quiraipeaɨu Tumpa. Peicuauca peporoaɨu co peyapo vae rupi.Echa jecuaeño peyeócuai iru oñeñono tee Tumpa peguaravae reta pe. Tumpa ngaraa iñacañɨ peyapogüe vae güi.Echa iñacañɨ chugüi yave, mbaetita tei jupi. 11 Jareaipota pe reta metei ñavo jecuae peicuauca peñemoatan-gatu co cuae re, jecuae peyerovia catu vaera pearo peivae re. 12 Agüɨye peaquɨ. Peico iru güɨrovia Tumpavae reta yogüɨreco rami. Echa jae reta iporogüɨroviajeco pegua ipɨaguasu, güɨnoi vaera Tumpa güɨrocuaveeomeeta chupe reta vae.

Tumpa omee morogüɨrocuavee Abraham pe13 Tumpa morogüɨrocuavee Abraham pe omee yave,

Tumpa jei jee ae re oyapota co. Echambaeti combaepueretuicha yae Tumpa imbaepuere güi vae. 14 Jare Tumpa jeiAbraham pe corai:Añete co, che romovendiseta co.Ameeta ndeve jeta yae neñemoña retara.Jocorai jei. 15 Jare Abraham, ɨma ma oaro yave ipɨaguasureve, güɨnoi Tumpa güɨrocuavee omeeta chupe vae.16 Metei vae güɨrocuavee yave iru vae pe mbae oyapotachupe, jei mbaepuere tuicha vae güɨnoi vae jee re oyapota

Page 13: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 6:17 13 HEBREOS 7:3co. Jare cuae jei vae oicuauca iru vae pe oyapota co, agüɨyevaera iru vae oñemongueta ngaraa ndipo oyapo. 17 Jaeramiño vi Tumpa oipota yae oicuauca morogüɨrocuaveegüɨnoita vae reta pe quirai jae jemimbota mbaeti eteioyepoepɨ. Jae rambue jei jee ae re oyapota co mo-rogüɨrocuavee. 18 Mócoi reve - Tumpa güɨrocuavee vaejare jei jee ae re vae - mbaeti etei oyepoepɨ, jare yaicuaacuae mócoi reve añete co, Tumpa mbaeti etei yapu ram-bue. Jae rambue cuae ñanemomɨrata ñandeporogüɨroviare. Echa ñande yayerova ñanderecove indechi vae güijare yayerure Tumpa pe ñanderepɨ vaera. Jare ñaaro ñaiyayerovia reve ñanoi vaera Tumpa güɨrocuavee omeetañandeve vae. 19 Jare cuae ñaaro ñai yayerovia reve vaeñanemborɨ agüɨye vaera yapia Tumpa güi, jare ñanem-boya Tumpa ara pe oi vae re. 20 Echa Jesús rani ojoma oique ara pe ñanerenonde, jare Tumpa oyapo masacerdote tenondeguara jecuaecuae aveiño Melquisedecrami.

7Jesús co jae sacerdote Melquisedec rami

1 Cuae Melquisedec co jae Salem pegua reta juvichaguasu. Tumpa ara pe oico vae oyapo cuae Melquisedecsacerdotera. Abraham ou ye yave Salem pe oyu-cauca güire jocuae mburuvicha guasu reta, oñoovaitiMelquisedec ndive, jare Melquisedec jei Abraham pecorai:Tumpa tanemovendise.2 Jayave Abraham omee Melquisedec pe diezmo opaetegüɨnoi vae güi. Tee Melquisedec oipota jei mburuvichaguasu jupi vae. Cuae Melquisedec co jae Salem peguareta juvicha guasu, jare cuae oipota jei mburuvicha guasumbɨacatu pegua. 3Mbaeti yaicuaa quia reta ra jae tu jarejae ichɨ. Mbaeti vi yaicuaa quia reta ra jae itenondegua

Page 14: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 7:4 14 HEBREOS 7:11reta. Mbaeti vi yaicuaa quirai yave ra ichɨ güi oa, jarequirai yave ra omano. Jae rambue ñandepuere ñamo-jaanga Melquisedec Tumpa Taɨ re. Echa jae co meteisacerdote jecuaeño oico vae rami.

4 Mase, Tumpa omboeteuca yae co cuae cuimbae.Echa ñanetenondegua Abraham etei omee chupe diezmoopaete mbaembae opɨro jovaicho reta güi vae güi. 5 JareIsrael pegua reta omee diezmo Leví iñemoña sacerdoteretara oyeapo vae reta pe, yepe tei jentara reta co. Echaopareve Abraham iñemoña reta co. Tumpa oyócuai joco-rai Moisés iporoócuai pe. 6 Erei Melquisedec mbaeti cometei Leví iñemoña. Erei Abraham omee diezmo chupe,jare Melquisedec jei Abraham pe corai:Tumpa tanemovendise.Jare pemaendúa cuae re: Abraham co jae Tumpa omeemorogüɨrocuavee reta chupe vae. 7 Jaremetei vae jei yave:“Tumpa tanemovendise”, iru vae pe, añetete jocuae coraijei vae oñemboeteuca yae iru vae güi. 8 Jare cuae ɨvɨ peIsrael pegua reta omee diezmo sacerdote reta pe, yepetei jocuae sacerdote reta omanota. Erei Abraham omeediezmo Melquisedec pe. Jare Tumpa iñee pe oyecuatía oijese vae rupi jae co oico vɨteri vae rami. 9 Jare ñandepuereyae cuae: Leví co jae Abraham iñemoña rambue, jae eteiomee diezmo Melquisedec pe, yepe tei Israel pegua retaomee diezmo Leví iñemoña reta pe. 10Echa Leví Abrahamiñemoña co, erei ndeiño oa Abraham taɨ Isaac jee vaeMelquisedec oñoovaiti Abraham ndive yave. Jare LevíIsaac iñemoña co.

11Tumpa oicuauca Moisés iporoócuai Israel pegua retape yave, omee amogüe Leví iñemoña reta pe sacerdoteretara yogüɨreco vaera. Erei jocuae nunga sacerdote retambaeti ipuere opa omboai mbaeyoa reta. Jae rambueicavi co oico vaera iru sacerdote oyoavɨ jocuae reta güi

Page 15: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 7:12 15 HEBREOS 7:20-21vae. Cuae iru sacerdote Melquisedec rami co, mbaetico Aarón iñemoña. 12 Jocuae reta oyeapo sacerdoteretara, jae reta co Leví iñemoña reta rambue. Erei cuaeiru sacerdote oyoavɨ jocuae reta güi vae mbaeti co Levíiñemoña. 13-14Echa oyecuaa cavi quirai cuae iru sacerdoteTumpa iñee jocorai imiari jese vae - jae co ñandeYa - Judáiñemoña co, mbaeti co Leví iñemoña. Mbaeti Judá iñe-moña ave oparavɨquɨ sacerdotera maemɨmba oyeyucagüeoñererocuaveea pe. Echa Moisés mbaeti etei omombeuJudá iñemoña reta ipuere oyeapo sacerdote retara.

15Erei oyecuaa cavi yae quirai icavi co oyeapo vaera irusacerdotera Melquisedec rami vae. 16 Jocuae reta oyepar-avouca yogüɨreco vaera sacerdote retara mboroócuairupi, jae reta co Leví iñemoña reta rambue. Erei cuaeiru vae oyeparavouca oico vaera sacerdotera, imbaepueretuicha yae rambue. Echa jae güɨnoi tecove ngaraa etei opavae. 17 Echa Tumpa iñee pe oyecuatía oi jese corai:Nde reicota metei sacerdotera jecuaecuae aveiño —jei

Tumpa—, Melquisedec rami.Jocorai oyecuatía oi. 18-19 Tenonde yave Tumpa oyócuaiamogüe Leví iñemoña reta yogüɨreco vaera sacerdoteretara. Erei jae reta mbaeti ipuere opa omboai mbaeyoareta. Jae rambue Tumpa mbaeti ma oyócuai yogüɨrecovaera sacerdote retara. Omee ñandeve icavi yae jocuaereta güi vae. Echa añave ñanoi ñaaro ñai yayerovia revevae, jare cuae jeco pegua ñandepuere yaya Tumpa re.

20-21 Jare jocuae reta sacerdote retara oyeapo yave,Tumpa mbaeti etei mbae jei jee ae re. Erei Tumpa omeeyave cuae iru vae pe oico vaera sacerdotera, jei co mbaejee ae re. Echa ñandeYa Tumpa jei chupe corai:Che jae ma cheree ae re, jare ngaraa aipoepɨ cuae jae vae:Nde reicota metei sacerdotera jecuaecuae aveiño,Melquisedec rami.

Page 16: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 7:22 16 HEBREOS 8:2Jocorai jei. 22 Morogüɨrocuavee ipɨau vae icavi yae mo-rogüɨrocuavee tenondegua vae güi. Jare Jesús co jaemeteisacerdote jecuaeño oico vae rambue, yaicuaa añeteteTumpa oyapota cuae morogüɨrocuavee ipɨau vae. 23 Jarejeta yae co jocuae sacerdote reta. Echametei ñavo omano.Jare sacerdote omano güire, iru vae oyeapo sacerdoteraoyapo vaera mbaravɨquɨ. 24 Erei cuae cuimbae jecuaeñooico. Jae rambue ipuere oyapo sacerdote iparavɨquɨjecuaecuae aveiño. Ngaraa oipota iru vae oyapo vaeraiparavɨquɨ. 25 Jae rambue Jesús ipuere omboasa ete opaeteoya Tumpa re jae oyapogüe vae rupi vae reta. Echa jaejecuaeño oico oyerure vaera Tumpa pe jese reta.

26 Icavi yae co oyerure vaera ñanderé cuae nungasacerdote tenondegua. Echa jae co jupi vae. Mbaeti eteijeco. Jae co iyoa mbae vae. Mbaeti etei ipuere iyoa. Jaeoico ara pe etei. 27 Jocuae iru sacerdote tenondegua retaara ñavo güɨrocuavee Tumpa pe maemɨmba oyeyucagüereta imbaeyoa reta re rani jare iru Israel pegua retaimbaeyoa reta re. Erei Jesús mbaeti oyapo jocorai. Echametei veseño Jesús güɨrocuavee Tumpa pe oyeyucagüevae. Jare jocuae oyeyucagüe vae jae etei co. 28 Echacuimbae reta mboroócuai rupi oyeparavouca yogüɨrecovaera sacerdote tenondegua retara vae mbaeti co iyoambae vae reta. Erei añave mboroócuai oasa ma, jareTumpa oiparavo Taɨ oico vaera sacerdote tenondeguarajocuae jei jee ae re vae rupi. Jare Tumpa Taɨ iyoa mbaevae co jecuaecuae aveiño.

8Jesús jare morogüɨrocuavee ipɨau vae

1 Opaete che jae ma peve vae oipota jei cuae: Oimeñanoi cuae nunga sacerdote tenondegua. Jae oguapɨ maoi Tumpa iyɨque pe iyacatu cotɨ ara pe. 2 Tumpa jo ñuu

Page 17: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 8:3 17 HEBREOS 8:8pe Israel pegua reta oyapo vae oñemojaanga ara re. Echajocuae o japɨpe pe Tumpa oia pe sacerdote tenondeguaoyapose iparavɨquɨ. Jae ramiño vi Jesús añave oyapoiparavɨquɨ ara pe Tumpa oia pe. Israel pegua reta oyapojocuae o. Erei ñandeYa Tumpa oyapo ara.

3 Jare sacerdote tenondegua ñavo oyeparavoucagüɨrocuavee vaera Tumpa pe mbota reta jare maemɨmbaoyeyucagüe reta. Jae rambue icavi co cuae sacerdotetenondegua vi güɨnoi vaera mbae güɨrocuavee vaerachupe. 4 Ɨvɨ pe oico vɨteri yave mona, mbaetita tei oicosacerdotera. Echa jocuae iru sacerdote reta güɨrocuaveeTumpa pe mbota reta mboroócuai rupi. 5Erei mbaravɨquɨjae reta oyapo vae oñemojaangaño mbaravɨquɨ ara peguare. Echa ndei Moisés oyapouca Tumpa jo mbove, Tumpaomombeu chupe quirai oyapouca vaera. Jei chupe corai:Mase, eyapouca opaete o cuae amojaanga ndeve cuae ɨvɨtɨ

re vae rami.Jocorai jei chupe. 6 Jare mbaravɨquɨ Tumpa omee Jesúspe vae icavi yae mbaravɨquɨ jocuae iru sacerdote retaoyapo vae güi. Jae ramiño vi morogüɨrocuavee Jesúsrupi ñande ñanoi vae icavi yae morogüɨrocuavee tenon-degua vae güi. Echa jocuae Tumpa güɨrocuavee omeetañandeve vae icavi yae jocuae Tumpa güɨrocuavee omeetamorogüɨrocuavee tenondegua vae rupi vae güi.

7 Jocuae morogüɨrocuavee tenondegua vae rupi mbaetiipuere opa oñemboai mbaeyoa reta. Jae rambue icavi coTumpa oyapo vaera iru morogüɨrocuavee. 8 Echa Tumpaoicuaa Israel pegua reta iyoa vae reta co. Jae rambueTumpa iñee pe oyecuatía oi quirai ñandeYa Tumpa jeicorai:Mase, outa ara reta amee vaera morogüɨrocuavee ipɨau

vae Israel pegua reta jare Judá pegua reta pe.

Page 18: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 8:9 18 HEBREOS 9:19 Jocuae morogüɨrocuavee tenondegua vae amee itenon-

degua reta pe, aru yave Egipto güi.Erei morogüɨrocuavee ipɨau vae oyoavɨ morogüɨrocuavee

tenondegua vae güi.Echa jae reta mbaeti oyapo che jae chupe reta oyapo

vaera vae,morogüɨrocuavee tenondegua vae ameechupe reta yave.

Jae rambue mbaeti añangareco cavi jese reta.10 Echa ameeta morogüɨrocuavee ipɨau vae Israel pegua

reta pe jocuae ara reta güire.Jae co cuae:Amoñemongueta retata cheporoócuai reta re, jare

ayapoucata chupe reta cheporoócuai reta.Jae reta chemboeteta.Echa oicuaata che co jae Tumpa.Jare che amborɨ retata.Echa yogüɨrecota chembae retara. 11 Ngaraa etei quia

omboe jentaɨgua cheré.Ngaraa etei quia omboe jentara cheré.Ngaraa etei quia jei iru vae pe:Eñemboe ñandeYa re.Echa opaete vae - michia reta jare ocuacuaagüe reta -

checuaata co.12Aiparareco retata.Echa cheɨrota chupe reta imbaeyoa reta re.Ngaraa chemaendúa imbaeyoa reta re.Jocorai jei Tumpa. 13 Tumpa jei omeeta co chupe retamorogüɨrocuavee ipɨau vae. Cuae oipota jei jocuae mo-rogüɨrocuavee tenondegua vae indechi yae ma co. Jarembae indechi yae vae opa seri ma co oi.

91 Tumpa omee yave Israel pegua reta pe

morogüɨrocuavee tenondegua vae, oyócuai quirai

Page 19: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 9:2 19 HEBREOS 9:9omboete reta vaera jocuae o ñuu pe oyapo reta vaepe. 2 Jocuae o güɨnoi mócoi cuarto. Cuarto tenondeguavae pe ñogüɨnoi lámpara reta, jare mesa, jare mbɨyapeoñeñono tee vae reta. Cuae cuarto jee Lugar Santo. 3 Jarejocuae Tumpa jo omboyao vae cutɨ oi iru cuarto LugarSantísimo jee vae. 4 Joco pe ñogüɨnoi mesa oro pegua vaembae ipiche cavi vae sacerdote reta oapɨ iárambue vae,jare ita Tumpa oicuatía mboroócuai reta jese vae retajɨru. Jocuae jɨru ɨvɨra pegua vae co erei opaete icatu rupioro catuai. Jare jocuae jɨru japɨpe pe ñogüɨnoi yapepooro pegua vae maná oi pɨpe vae, jare Aarón ipopoca joquɨvae, jare ita Tumpa oicuatía mboroócuai reta jese vaereta. 5 Jare jocuae jɨru iarambuegua jocuae oro catuaivae Tumpa oicuauca Israel pegua reta pe iporopararecopɨpe vae co, jare jocuae iárambue ñogüɨnoi jocuae mócoiaraɨgua-raanga oro pegua vae ipora yae vae. Jocuaenunga araɨgua jee co querubine. Aipota tei amombeucavi peve jocuae jɨru iarambuegua regua, erei mbaetichepuere añave.

6 Opaete cuae mbaembae oyeapocavi ma yave, sacer-dote reta jecuaeño oique cuarto tenondegua vae pe, jocope oyapo vaera iparavɨquɨ. 7Erei sacerdote tenondeguañooique iru cuarto pe metei veseño año ñavo, jare jecuaeñogüɨroique tugüɨ. Jae jare iru Israel pegua reta iyoambaeti oicuaa cavi reve rambue, sacerdote tenondeguagüɨrocuavee tugüɨ Tumpa pe opaete jocuae mbaeyoa retare. 8 Jocorai Espíritu Santo oicuauca mbaeti vɨteri ipuereoique opaete vae Tumpa oia pe, jocuae cuarto tenondeguavae oi rambueve. 9 Echa jocuae cuarto tenondegua vaemetei jaangaño mbaeti jecuaeño ondura vae co. Jocope sacerdote reta güɨrocuavee Tumpa pe mbota retajare maemɨmba oyeyucagüe reta. Erei jocuae mbaetiipuere opa omboai jocorai omboete Tumpa vae imbaeyoa

Page 20: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 9:10 20 HEBREOS 9:16reta. Jare sacerdote reta etei oicuaa mbaeti co oñemboaiimbaeyoa reta. 10 Jaeño güɨnoi mboroócuai tembíu reguareta jare quirai jae reta oyeyoe vaera Tumpa cotɨ. Opaetejocuaemboroócuai reta ɨvɨ peguaño co. Tumpa omombeuchupe reta jocuae mboroócuai reta jae reta oyapo vaera,Tumpa opaete oyapocavi regua.

11Erei Cristo oyeapoma sacerdote tenondeguara oyapovaera icavi vae ñandeve. Jare jae oyapo iparavɨquɨ ara pe.Ara icavi yae jocuae Tumpa jo Israel pegua reta ñuu pe oy-apo vae güi. Echa jocuae Tumpa jo ɨvɨ peguaño co. 12 Jaresacerdote tenondegua ɨvɨ pegua oique yave Lugar San-tísimo pe, güɨroique cavara jugüɨ jare vaca-raɨ jugüɨ. EreiCristo oique yave ara pe, güɨroique jae jugüɨ etei. Meteiveseño oique jare corai omboepɨ ñanembaeyoa reta re.Jae rambue ñanoi ma ñemboasa opa mbae vae. 13 MeteiIsrael pegua oyapo yave mbae Tumpa cotɨ oñemonguɨavae, sacerdote ipuere oñapiramo toro jugüɨ pe ani cavarajugüɨ pe ani ɨ vaca ocaigüe ndive oyea vae pe oyoe vaerajete Tumpa cotɨ. Jocorai oñeñono tee Tumpa peguara.14 Erei Cristo jugüɨ ipuere yae jocuae reta güi. Echa Cristoiyoa mbae vae co. Erei jae omano oñererocuavee vaeraTumpa pe Espíritu Santo jecuaeño oico vae rupi. Jaerambue jae jugüɨ ipuere omboai mbaembae mano peguapeyapo vae. Jare peicuaata oñemboai ma co, pepuerevaera peyeócuai Tumpa jecuaeño oico vae pe.

15 Jare cuae jeco pegua Tumpa oicuauca ma mo-rogüɨrocuavee ipɨau vae Cristo rupi. Echa Cristo omanoomboepɨ vaera morogüɨrocuavee tenondegua vae güɨnoivae reta imbaeyoa reta re. Jae rambue jocuae Tumpaoiparavo vae reta güɨnoita imbaera opa mbae vae Tumpagüɨrocuavee omeeta chupe reta vae.

16 Cuimbae güɨrocuavee yave omee vaera mbaem-bae iru vae reta pe jae omano güire, jae reta ngaraa

Page 21: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 9:17 21 HEBREOS 9:25ipuere güɨnoi jocuae mbaembae ndei iya omano mbove.17 Echa cuimbae omano yave ramo jae reta ipuere güɨnoijocuae mbaembae. Ngaraa ipuere güɨnoi mbaembae mo-rogüɨrocuavee oyapo vae oicove oico rambueve. 18 Jaerambue Moisés oiporu tugüɨ morogüɨrocuavee tenon-degua vae oyeapo vaera. 19 Echa Moisés opa raniomombeu Israel pegua reta pe opaete mboroócuai reta.Jayave jocuae jaɨcue rupi oiporu vaca-raɨ reta jugüɨ jarecavara reta jugüɨ jare ɨ jare vecha-raagüe oñemopɨta vaejare ñana hisopo jee vae oñapiramo vaera tupapire jareopaete Israel pegua reta. 20 Jare Moisés jei chupe retacorai:Cuae tugüɨ oicuauca peve morogüɨrocuavee Tumpa omee

ma peve vae.Echa cuae morogüɨrocuavee rupi Tumpa oyócuai peve

mbae peyapo vaera.Jocorai jei. 21 Jae ramiño vi Moisés oñapiramo tugüɨpe Tumpa jo jare opaete sacerdote reta jembiporu reta.22 Jare mboroócuai rupi opaete seri oyeyoe Tumpa cotɨtugüɨ pe. Jare maemɨmba reta mbaeti yave oyeyuca,Tumpa mbaetita tei iñɨro Israel pegua reta pe imbaeyoareta re.

Jesús omano güɨraja vaera chugüi reta imbaeyoa reta23 Jare opaete cuae reta mbaembae ara pegua jaanga

retaño co. Jae rambue icavi co oyeyoe vaera Tumpa cotɨjocorai. Erei icavi co mbaembae ara pegua etei oyeyoevaera Tumpa cotɨ Cristo jugüɨ pe. Echa Cristo jugüɨ icaviyae maemɨmba reta jugüɨ güi. 24 Cristo oique ma ara peetei, mbaeti metei o oñeñono tee Tumpa peguara vaeIsrael pegua reta oyapo vae pe. Echa jocuae o meteijaangaño co. Jocuae o oñemojaanga Tumpa jo añetetevae re. Cristo oico ma Tumpa oia pe ñanemborɨ vaera.25 Jare sacerdote tenondegua ɨvɨ pegua güɨroique Lugar

Page 22: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 9:26 22 HEBREOS 10:5Santísimo pe maemɨmba reta jugüɨ. Mbaeti co ipueregüɨroique jae jugüɨ ae. Jare jocorai jecuaeño oyapo añoñavo. Erei Cristo mbaeti jecuaeño oñemoeterenga omanovaera. 26 Echa jecuaeño jocorai oñemoeterenga yavemona, omanota tei oiporara reve jeta vese ɨvɨ oyeapogüive. Erei añave metei veseño ara taɨcuegua reta pe ouma Cristo cuae ɨvɨ pe omboai vaera mbaeyoa reta imanorupi. 27 Ɨvɨ pegua ñavo omano, ou ovae yave ara omanovaera. Jare omano güire Tumpa ojaata co. 28 Jae ramiño viCristo metei veseño oñemoeterenga omano vaera, ipuerevaera güɨraja chugüi reta jeta vae imbaeyoa reta. Jareoyecuaa yeta opaete oyerovia reve oaro ñogüɨnoi vae retape. Erei oyecuaa ye yave, outa omboasa ete reta vaera,mbaeti omboepɨ ye vaera mbaeyoa re.

101 Mboroócuai michiño oicuauca icavi vae Tumpa oy-

apota vae. Mbaeti oicuauca cavi. Echa maemɨmbaoyeyucagüe reta oñererocuavee Tumpa pe año ñavo. Ereijocuae nunga mbaeti etei ipuere opa omboai jocorai oyaTumpa re vae reta imbaeyoa reta. 2Echa ipuere yavemonaopa omboai, mbaeti yeta tei co oñererocuaveemaemɨmbaoyeyucagüe reta. Echa jocorai omboete Tumpa vae retambaeti yeta tei co oñemongueta jecuaeño mbaeyoa retagüɨnoi vae re. 3 Erei jocuae maemɨmba oyeyucagüe retaTumpa pe oñererocuavee vae omomaendúa año ñavoIsrael pegua reta imbaeyoa reta re. 4 Echa toro jugüɨjare cavara jugüɨmbaeti etei ipuere omocañɨ etembaeyoareta.

5 Jae rambue Cristo ou yave cuae ɨvɨ pe, jei Tumpa pecorai:Mbaeti reipota jocuae maemɨmba oyeyucagüe oñere-

rocuavee vae reta.Jae rambue nde remee cheve cherete oñererocuavee

vaera.

Page 23: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 10:6 23 HEBREOS 10:126 Maemɨmba oyeyucagüe reta ócai oñererocuavee vaera

ndeve.Erei jocuae reta mbaeti nemboyerovia.Jae ramiño vi maemɨmba oyeyucagüe mbaeyoa reta re

oñererocuavee vae reta mbaeti nemboyerovia.7 Jayave che jae ndeve:Mase, che ayu ayapo vaera neremimbota.Nde co jae Tumpa.Echa jocorai oyecuatía oi cheré neñee pe.Jocorai jei Cristo Tumpa pe. 8Cristo jei tenonde voi corai:Mbaeti reipota jocuae maemɨmba oyeyucagüe oñere-

rocuavee vae reta.Maemɨmba oyeyucagüe reta ócai oñererocuavee vaera

ndeve.Erei jocuae reta mbaeti nemboyerovia.Jae ramiño vi maemɨmba oyeyucagüe mbaeyoa reta re

oñererocuavee vae reta mbaeti nemboyerovia.Jocorai jei, yepe tei jocuae nunga oñererocuavee Tumpape mboroócuai rupi. 9 Jayave jocuae jaɨcue rupi jei yecorai:Mase, che ayu ayapo vaera neremimbota.Nde co jae Tumpa.Jocorai jei. Cuae oipota jei jocuae maemɨmba oyeyucagüeoñererocuavee vae reta mbaeti ma co mbaera icavi, jarejocuae jecovia pe Cristo jete ae oñererocuavee Tumpa pe.10 Echa Jesucristo güɨrocuavee jete ae Tumpa pe meteiveseño jecuaecuae pegua. Jare cuae jeco pegua Tumpañaneñono tee iyeupeguara jemimbota rupi.

11 Jocuae ɨvɨ pegua sacerdote reta oñemboɨ Tumpa jope ara ñavo oyeócuai vaera Tumpa pe. Jeta vese jae retagüɨrocuavee Tumpa pe maemɨmba oyeyucagüe reta. Arañavo jocuaecuaeño oyapo reta. Erei jocuae nunga mbaetietei ipuere omboai mbaeyoa reta. 12 Erei cuae cuimbaeCristo jee vae omano güɨrocuavee vaera jete ae Tumpa

Page 24: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 10:13 24 HEBREOS 10:22pe. Metei veseño jocorai oyapo, ipuere vaera omboaimbaeyoa reta jecuaecuae aveiño. Jare jocuae jaɨcue rupioguapɨ Tumpa iyɨque pe iyacatu cotɨ. 13 Jare oguapɨjoco pe güɨve, jecuaeño oaro oi Tumpa opa oñono vaerajovaicho reta ipɨ igüɨ pe regua. 14 Echa metei veseñogüɨrocuavee jete ae Tumpa pe, jare jocorai omboasa etejecuaecuae aveiño Tumpa oñono tee iyeupeguara vaereta.

15 Jare Espíritu Santo vi omombeu cuae ñandeve. Echaoyecuatía oi Tumpa iñee pe quirai ñandeYa tenonde voijei corai:16 Ameeta cuae morogüɨrocuavee ipɨau vae chupe reta

jocuae ara reta güire.Amoñemongueta retata cheporoócuai reta re, jare

ayapoucata chupe reta cheporoócuai reta.Jocorai jei. 17 Jayave taɨcue rupi jei corai:Jare ngaraa ye chemaendúa imbaeyoa reta re.Jocorai jei. 18 Jare Tumpa iñɨro ñandeve ñanembaeyoareta re rambue, mbaeti ma mbae ñarocuavee vaerañanembaeyoa reta re.

Yaique Tumpa oia pe19 Jae rambue, cherɨvɨ reta, ñandepuere yaique yaquɨye

mbae reve Tumpa oia pe Jesús jugüɨ jeco pegua. 20 EchaJesús omano ñanderé ñandepuere vaera yaique Tumpaoia pe, maemɨmba oyeyuca yave sacerdote tenondeguaoique Lugar Santísimo pe rami. Jocorai Jesús oyapoñandeve metei tape ipɨau vae Tumpa oia pe, ñanoi vaeratecove opa mbae vae. 21 Ñande co jae Tumpa imbaereta, jare Jesús co jae sacerdote tenondegua oyerureTumpa pe ñanderé vae. 22 Jae rambue yaya Tumpa reñanequɨreɨ ngatu reve. Yarovia Tumpa oipota co yayavaera jese. Sacerdote ɨvɨ pegua oyase Tumpa re yave,oñeñapiramo jugüɨ pe jare oyoe jete ɨ icavi vae pe. Jaeramiño vi ñande yaya Tumpa re yave, toyeyoe Tumpa

Page 25: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 10:23 25 HEBREOS 10:30

cotɨ mbaeyoa güi ñandepɨa jare ñanderete. 23 Jecuaeñoñaneratangatu ñamombeu vaera iru vae reta pe ñaaro ñaiyayerovia reve vae. Echa ñandepuere yarovia catu Tumpamorogüɨrocuavee omee ñandeve vae. 24 Jare ñañangarecooyoe. Ñañomoatangatu yayoaɨu vaera jare icavi vaeyayapo vaera. 25 Amogüe vae mbaeti ma oñemboatɨ iruoporogüɨrovia vae reta ndive. Agüɨye yayapo jae retarami. Ñañemboatɨ jare ñañomoatangatu. Ñañomoatan-gatu yae, yaicuaa jocuae ara outa ma oi rambue.

26 Erei ñandeyoa yave ñanequɨreɨ ngatu reve añete vaeyaicuaa güire, mbaeti ye ma quia oñemee vaera mbaeyoareta re. 27 Jaeño ñaarota yaquɨye reve Tumpa ñaneraavaera. Echa Tumpa pochɨ yae jovaicho reta pe. Jaeco metei tata mbaembae opa oapɨ vae rami. 28 MeteiIsrael pegua Moisés iporoócuai mbaeti oyapo vae omano,iru mócoi ani mboapɨ Israel pegua reta omombeu yaveimbaeyoa re. Iru vae reta mbaeti etei oiparareco. 29 EreiTumpa oporojaa yave, güɨroɨro Tumpa Taɨ vae oiporarayaeta Israel pegua reta güi. Echa güɨroɨro Tumpa Taɨvae oñemongueta Tumpa Taɨ jugüɨ mbaeti co mbae, yepetei jocuae jugüɨ oicuauca chupe morogüɨrocuavee Tumpaomee chupe vae, jare jocuae jugüɨ rupi Tumpa oñonoteeta tei iyeupeguara. Jocorai güɨroɨro Tumpa Taɨ vaegüɨroɨro vi Espíritu Santo ipɨacavi. 30 Yaicuaa co Tumpajare quirai jae jei Israel pegua reta pe corai:Che co jae peYa.Che pojaata co.Che aiporaraucata co peve.Jocorai jei. Jare yaicuaa quirai jei ye chupe reta corai:Che co jae peYa.Pe reta co jae chembae reta.Che pojaata co.

Page 26: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 10:31 26 HEBREOS 11:2Jocorai jei ye. 31 Metei quɨye tuicha vae co Tumpajecuaeño oico vae oiporarauca yave quia nunga vae pe.

32 Erei pemaendúa ara reta oasa vae re. Jocuae ara retape, Cristo re peñemboe güire, iru vae reta oiporaraucayae peve, erei jecuaeño pepɨrata peporogüɨrovia re. 33 Iruvae reta pereroɨro. Echa jei reta icavi mbae vae peve jareoyapo reta icavi mbae vae peve. Jae ramiño vi peñemoiruma jocorai oiporara vae reta ndive. 34 Echa peipararecotembipɨɨrɨru pe ñogüɨnoi vae reta. Jare iru vae reta pem-baembae opɨro pegüi yave, peyerovia catu. Echa peicuaapenoi co ara pe mbaembae icavi yae jocuae güi vae. Echambaembae ara pegua ondura jecuaecuae aveiño. Ereimbaembae ɨvɨ pegua mbaeti ondura jecuaecuae aveiño.35 Jae rambue jecuaeño perovia catu Tumpa pequɨyembaereve, Tumpa omee vaera peve icavi yae vae. 36 EchaTumpa oipota pepɨaguasu vaera. Jocorai yave, Tumpaomeeta peve güɨrocuavee vae, opamapeyapo yaveTumpajemimbota. 37 Tumpa iñee pe oyecuatía oi corai:Ɨmambae jae outa vae outa co.Ou seri ma co oi.38 Tumpa ombojupi vae güɨnoita tecove opa mbae vae,

oporogüɨrovia rambue.Erei oime yave quia opia Tumpa güi vae, ngaraa ayerovia

jese.Jocorai oyecuatía oi. 39 Erei ñande mbaeti co jae opiaTumpa güi vae reta. Echa jae reta yogüɨrajata cañɨtei pe.Ñande yaporogüɨrovia ñanderecove oñemboasauca vaera.

11Mborogüɨrovia regua

1Mborogüɨrovia ñanoi yave, yaicuaa ñanoita co ñaaroñai yayerovia reve vae, yepe tei mbaeti vɨteri yaecha.2Tumpaoicuauca ñanetenondegua reta oñemboeteuca coiporogüɨrovia jeco pegua.

Page 27: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 11:3 27 HEBREOS 11:93 Yaporogüɨrovia yave, yaicuaa ɨvɨ jare opaete ara re

ñogüɨnoi vae oyeapo co Tumpa jeigüe vae jeco pegua, jareopaete cuae reta ñandepuere yaecha vae mbaeti oyeapombae güi. Echa ndei Tumpa oyapo mbove, mbaeti combae.

4Abel güɨrovia Tumpa. Jae rambue güɨrocuavee Tumpape maemɨmba oyeyucagüe. Cuae icavi yae Tumpa pejocuae Caín güɨrocuavee Tumpa pe vae güi. Jare Tumpaoicuauca ombojupi co Abel jocuae güɨrocuavee Tumpa pevae rupi. Jare yepe tei Abel omano, erei jocuae oyapo vaembae oicuauca ñandeve.

5 Enoc güɨrovia Tumpa. Jae rambue Tumpa güɨrajaɨvɨ güi omano mbae reve. Mbaeti quia ipuere ovaechupe. Echa Tumpa güɨraja ɨvɨ güi. Echa ndei Tumpagüɨrajambove, Tumpa oicuauca quirai Enoc omboyerovia.6 Erei mbaeti yave yarovia Tumpa, mbaeti ñandepuereñamboyerovia. Echa mbaeti yave yarovia oime co meteiTumpa, mbaeti ñandepuere yaya jese. Jae ramiño vimbaeti yave yarovia Tumpa oyecuaata co ñandeve je-cuaeño yaeca yave, mbaeti ñandepuere yaya jese.

7Noé güɨrovia Tumpa. Jae rambue oyapo buque jentarareta oasa vaera ɨporu guasu güi. Echa ndei ɨporu guasuoyeapo mbove, Tumpa oicuauca Noé pe oyeapota co. Jaerambue Noé oyapo buque omboete Tumpa rambue. Jarejocuae oyapo vae rupi Noé oicuauca iru ɨvɨ pegua retaicavi mbae vae oyapo vae reta co, jare Tumpa ombojupiiporogüɨrovia jeco pegua.

8 Abraham güɨrovia Tumpa. Jae rambue oyapo Tumpaomombeu chupe oyapo vaera vae. Echa Tumpa omombeuchupe ojo vaera ambué ɨvɨ Tumpa omeeta imbaera vae pe.Jayave Abraham oe ojo jenta güi, yepe tei mbaeti oicuaaquetɨ ojo. 9Abraham güɨrovia Tumpa rambue, oicoiño ɨvɨTumpa jei omeeta chupe vae pe jo carpa pegua vae pe.

Page 28: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 11:10 28 HEBREOS 11:18Jocorai oyecuaa jocuae ɨvɨ mbaeti co imbae. Jae ramiñovi Isaac jare Jacob yogüɨreco joco pe jo carpa pegua vaepe, yepe tei Tumpa jei chupe reta vi omeeta co jocuae ɨvɨimbaera. 10 Echa Abraham oaro oi Tumpa oyapo vaerachupe tenta iguapɨa icavi vae güɨnoi vae.

11Sara güɨrovia Tumpa. Jae rambueTumpaomee chupeimembɨ vaera. Jare Sara imembɨ, yepe tei itɨaro yae. Echagüɨrovia Tumpa oyapota co jei oyapota vae. 12 Jae rambuejeta yae co Abraham iñemoña reta, yepe tei Abrahamindechi yae ma. Jeta yae co yasɨtata ara re ñogüɨnoi vaereta jare jeta yae co ɨvɨcuiti ɨ guasu jembeɨ pe oi vae. Jaeramiño vi jeta yae co Abraham iñemoña reta.

13 Cuae reta omano güɨrovia reve Tumpa, yepe teiTumpa ndeiño omee chupe reta jei omeeta chupe retavae. Jae reta jei iyeupe mbaeti co imbae jocuae ɨvɨ. Ereioicuaa ɨmagüire Tumpaoyapota co jei oyapota vae. 14 Jarejei reta yave iyeupe jocuae ɨvɨ mbaeti co imbae, oipotajei oaro ñogüɨnoi iru ɨvɨ yogüɨreco pɨpe vaera. 15 Añeteco, oñemongueta yave jocuae ɨvɨ Abraham oe ojo chugüivae re yogüɨraja ye vaera joco pe, güɨramoi ipuereta teiyogüɨraja ye joco pe. 16Erei oipota reta ɨvɨ icavi yae jocuaegüi vae. Oipota metei ɨvɨ ara pegua. Jae rambue Tumpambaeti imara jee ae re. Echa jee co Abraham jare Isaacjare Jacob iTumpa. Jare jae oyapo ma chupe reta jentara.

17Tumpa oipota oicuaa oyapota ra Abraham Tumpa jeichupe oyapo vaera vae. Jae rambue Abraham oyucatatei Isaac güɨrocuavee vaera Tumpa pe. Jocorai oyapogüɨrovia Tumpa rambue. Yepe tei Tumpa omee ma chupemorogüɨrocuavee reta, erei oyucata tei taɨ jae vaeñogüɨrocuavee vaera Tumpa pe. 18 Echa Tumpa jei maAbraham pe Isaac re corai:Renoita neñemoña reta Isaac rupi.

Page 29: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 11:19 29 HEBREOS 11:28Jocorai jei. 19 Abraham oicuaa jae oyuca yave taɨ, Tumpaipuere omoingove ye. Jare ñandepuere ñamojaanga cuaeoyeapo vae, yae yave Abraham omboresive Isaac manogüi.

20 Isaac güɨrovia Tumpa. Jae rambue oyerure Tumpape omovendise vaera Jacob jare Esaú oyeapota chupe retavae re.

21 Jacob güɨrovia Tumpa. Jae rambue omanotama yave,oyerure Tumpa pe omovendise vaera José taɨ reta mócoireve, jare omboete Tumpa oyeco oi rambueve ipopoca re.

22 José güɨrovia Tumpa. Jae rambue omanota ma yave,jei Israel pegua reta pe oeta co yogüɨraja Egipto güi, jareoyócuai reta jetegüe re.

23 Moisés tu jare ichɨ güɨrovia Tumpa. Jae rambueMoisés ichɨ güi oama yave, tu jare ichɨ oñomi jo pemboapɨyasɨ. Echa oecha Moisés ipora yae co, jare mbaeti oquɨyemburuvicha guasu Egipto pegua iporoócuai güi.

24 Moisés güɨrovia Tumpa. Jae rambue ocuacuaa mayave, mbaeti oipota oico vaera Faraón tayɨ imembɨra.25 Ipuere tei oyapo mbaeyoa oñemboyerovia vaera michipegua. Erei oipota yae jocuae güi oiporara Tumpa imbaereta ndive. 26 Echa Moisés güɨrovia icavi yae chupeoñereroɨrouca vaera Cristo jeco pegua opaete corepotiEgipto pe oi vae güɨnoi vaera güi. Echa oicuaa icavi yaeco Tumpa omeeta chupe vae opaete corepoti Egipto pe oivae güi.

27 Moisés güɨrovia Tumpa rambue, oe ojo Egipto güi.Mbaeti oquɨye mburuvicha guasu güi, yepe tei mburu-vicha guasu pochɨ yae chupe. Jare Moisés josa ɨma ngatuñuu pe. Echa yepe tei mbaeti quia ipuere oecha Tumpa,erei jae oico quia oecha Tumpa vae oico rami. 28Moisésgüɨrovia Tumpa rambue, omboe Israel pegua reta aretepascua jee vae re. Jocuae arete pe jae reta oñapiramojonque ñavo tugüɨ pe, agüɨye vaera araɨgua oyuca taɨ

Page 30: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 11:29 30 HEBREOS 11:35tenondegua reta. Echa jocuae araɨgua oyuca Egipto peguareta taɨ tenondegua ñavo.

29 Israel pegua reta güɨrovia Tumpa. Jae rambue Ɨ GuasuPɨta jee vae oasa ɨvɨ otini vae rupi oasa rami. Erei Egiptopegua reta oasa rambueve, ɨ ou ye chupe reta jare opaombopɨtupa.

30 Israel pegua reta güɨrovia Tumpa rambue, Jericóiquesea ita pegua vae oyapara Israel pegua reta siete arama oyere jese yave.

31 Cuña aguasa rupi oico vae Rahab jee vae güɨroviaTumpa. Jae rambue opaete Jericó pegua mbaeti güɨroviaTumpa vae reta omano yave, Rahab mbaeti omano. Echajae omboresive cavi Israel pegua reta oipiaro yave Jericó.

32 Jeta yae ma che jae güɨrovia Tumpa vae reta re.Mbaeti ma tiempo anoi amombeu vaera peve Gedeón,Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel, jare Tumpa iñeeomombeu vae reta regua. 33 Jae reta vi güɨrovia Tumpa.Jae rambue omoamɨri mburuvicha guasu reta, oyapo jupivae, Tumpa omee chupe reta güɨrocuavee omeeta chupereta vae, jare Tumpa oñangareco jese reta agüɨye vaerayaguapope reta oyuca. 34 Jae reta ombogüe tata tuichavae reta. Amogüe vae jovaicho reta oipota tei oyucaquɨsepucu pe, erei mbaeti ipuere. Ipɨtu reta yave, Tumpaomee chupe reta mbaepuere. Jatangatu yae reta oñorarovaera jare ombotecuarai sundaro reta ambué ɨvɨ reta güiyogüeru oñoraro vaera jae reta ndive vae. 35 Amogüecuña reta icuimbae oyeyucauca, jare Tumpa omoingoveye güeru omanogüe vae reta ipɨte güi, jae reta ipuere yevaera oñangareco cuña reta re. Iru vae reta oyeyucaucaɨvɨra pe. Oiporarauca chupe reta vae reta jei ipuerejecuae yogüɨreco cuae ɨvɨ pe, oyapo yave jae reta jeichupe reta oyapo vaera vae, erei mbaeti oipota reta. Echaoicuaa Tumpa omoingove yeta güeru omanogüe vae retaipɨte güi jare jayave icavi yaeta chupe reta cuae ɨvɨ pe

Page 31: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 11:36 31 HEBREOS 12:1jecuae yogüɨreco vae güi. 36 Iru vae reta oiporara yaeoñereroɨrouca jare oñenupauca chicote pe yave. Jare iruvae reta oñeñonouca tembipɨɨrɨru pe jare oyepocuaucajoco pe. 37 Amogüe vae jovaicho reta oyapi ita pe oyuca.Iru vae reta jovaicho reta oyasɨa icúa rupi sierra pe oyuca.Iru vae reta oiporara jovaicho reta jei yave ipuere jecuaeyogüɨreco cuae ɨvɨ pe, oyapo yave jae reta jei chupe retaoyapo vaera vae. Iru vae reta oyeyucauca quɨsepucupe. Amogüe vae oguata opaete que rupi jare jemimondeco jae vecha ipiregüe ani cavara ipiregüe. Mbaeti eteimbae güɨnoi reta. Oiporara yae reta. Jovaicho reta oyapoicavi mbae vae chupe reta. 38 Jocuae güɨrovia Tumpa vaereta oguataguata ñuu reta rupi jare ɨvɨtɨ reta rupi, jareyogüɨreco ɨvɨcua tuicha vae reta pe. Iru ɨvɨ pegua reta iyoayae. Jae rambue mbaeti ipuere oicuaa icavi yae co jocuaegüɨrovia Tumpa vae reta.

39Tumpaoicuauca opaete jocuae reta oñemboeteuca coiporogüɨrovia jeco pegua. Erei Tumpambaeti omee chupereta güɨrocuavee omeeta chupe reta vae. 40 Echa Tumpaoicuaa ñande ñanoita co mbae icavi yae omeeta chupereta vae güi vae, agüɨye vaera jae reta oñemboasauca etendei ñande ñañemboasauca ete mbove.

12Yarovia catu Jesús ñanemborɨ vaera

1 Jeta yae co güɨrovia Tumpa vae amombeu pevevae reta. Jocuae reta rupi ñandepuere yaicuaa icavi coñandeve yarovia vaera Tumpa. Jae rambue ñamomboñandeyeugüi opaete ñanembaeyoa. Echa mbaeyoañanemboavai yae. Ñamojaanga metei ñoñócuai.Ñañoñócuai yave, icavi co ñamombo vaera ñandeyeugüiopaete ipoɨ vae, jare yasɨi vaera ñamoaguata reve. Jaeramiño vi yaico ñandepɨaguasu reve cuae ɨvɨ pe. Echa

Page 32: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 12:2 32 HEBREOS 12:11Tumpa omee ñandeve yaico vaera cuae pe. 2 Jare yaroviacatu Jesús ñanemborɨ vaera. Echa Jesús iporogüɨroviatuicha yae opaete iru vae reta iporogüɨrovia güi. Jae josaomano vaera curusu re. Joco pe oi rambueve, iru vae retagüɨroɨro, erei jae mbaeti oñemongueta jocuae re. Echaoicuaa taɨcue rupi oyerovia catuta co. Añave oguapɨ oiTumpa iyɨque pe iyacatu cotɨ.

3 Peñemongueta Jesús re, quirai iyoa vae reta icavimbae vae jei yave icotɨ, jae omoaguata. Echa peñe-mongueta yave jese, ngaraa pecuérai jare ngaraa pepɨtupepɨa pe. 4Yepe tei peñoraro mbaeyoa ndive, erei ndeiñopeñoraro pemano vaera. 5-6 Tumpa imiari peve metei tuimiari taɨ pe rami. Echa Tumpa iñee pe oyecuatía oi corai:Cheraɨ, agüɨye ndepochɨ ñandeYa oiporarauca ndeve yave

agüɨye vaera ndeyoa,jare agüɨye ndecuérai ñandeYa omombeu ndeve nem-

baeyoa yave.Echa ñandeYa oiporarauca oaɨu vae pe, agüɨye vaera iyoa.Jocorai oiporarauca chupe, taɨra oyapo yave.Jocorai oyecuatía oi. Güɨramoi pe reta peacañɨ jocuae güi.7Pemoaguata Tumpa jocorai oiporarauca peve yave. EchaTumpa jocorai oyapo, pe reta co jae taɨ reta rambue. Echatu ñavo oiporarauca taɨ pe jocorai. 8 Yaicuaa opaete taɨreta oiporara jocorai. Jae rambue mbaeti yave peiporarajocorai, pe reta mbaeti co jae taɨ ete reta. 9 Añete co,ñanderu ɨvɨ pegua oiporarauca ñandeve, agüɨye vaerañandeyoa, jare yaicuaa icavi co oyapo. Jae rambue agüɨyeetei ñandepochɨ ñandeRu ara pegua oiporarauca ñandeveyave yaico vaera icavi vae yayapo reve. 10 Echa ñanderuɨvɨ pegua oiporarauca ñandeve michi pegua jemimbotarupiño. Erei ñandeRu ara pegua oiporarauca ñandeve,agüɨye vaera ñandeyoa. Cuae icavi co ñandeve. Echajae iyoa mbae vae co. 11 Añete co, yaiporara ñai yave,

Page 33: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 12:12 33 HEBREOS 12:20ñandepɨatɨtɨ. Mbaeti co yayerovia. Erei taɨcue rupijocuae yaiporara vae ñanemborɨ yayapo vaera jupi vaeñandepɨacatu reve, ñamaeño yave Tumpa re ñanemboejese yaiporara vae rupi.

Peyeapɨsaca Tumpa jei vae re12 Jae rambue agüɨye mo pecuérai. Agüɨye mo pepɨtu.

13Peyapo jupi vae, agüɨye vaera ipɨtu vae opia Tumpa güi.Jocorai peyapo yave, pepuereta pemborɨ ipɨtu vae ipɨratavaera.

14 Peñemoatangatu pepɨacatu vaera opaete vae ndive,jare peñeñono tee vaera Tumpa peguara. Echa oñeñonotee Tumpa peguara vaeño ipuere oecha ñandeYa Tumpa.15 Jare peñeandu, agüɨye vaera quia oyerova Tumpaipɨacavi güi, jare agüɨye vaera pemboɨpɨ peñomotareɨ.Echa peñomotareɨ yave, peñomboavaita co jare jeta vaeiyoata. 16 Jare peñeandu, agüɨye vaera oi pepɨte pe aguasaoyapo vae, jare agüɨye vaera oi quia mbaeti omboeteTumpa vae. Esaú co jae mbaeti omboete Tumpa vae. EchaEsaú omee tɨvɨ pe tembíu re Tumpa omeeta tei Esaú pevae. Echa Tumpa omeeta tei co chupe, Esaú co jae Isaactaɨ tenondegua rambue. 17 Jare peicuaa quirai taɨcue rupiEsaú oipota tei güɨnoi Tumpa omeeta tei chupe vae. EreiIsaac jei chupe mbaeti co ipuere güɨnoi. Yepe tei oyerurejese oyaeo reve, erei mbaeti etei mbae ipuere oyapo. Tujecuaeño jei chupe mbaeti co ipuere güɨnoi.

18 Erei pe reta mbaeti co Israel pegua ɨvɨtɨ Sinaí iyɨpɨpe ñogüɨnoi vae reta rami. Echa jocuae ɨvɨtɨ ɨvɨ peguaco. Israel pegua reta ipuere oyavɨquɨ jocuae ɨvɨtɨ. Jocuaeɨvɨtɨ re tata jendɨ oi. Pɨtumimbi oi jare ɨvɨtu yae joco pe.19 Jare jae reta oendu mimbɨ guasu iñee jare Tumpa iñee.Jare Tumpa iñee oendumayave, oyerureMoisés pe agüɨyevaera Tumpa imiari ye chupe reta. 20Echa Tumpa oyócuaireta corai:

Page 34: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 12:21 34 HEBREOS 12:28Metei maemɨmba opɨro yave cuae ɨvɨtɨ re, peyapita co ita

reta pe peyuca.Cuaemboroócuai yavai yae Israel pegua reta pe. 21Opaetevae oquɨye yae oecha vae jeco pegua. Jare Moisés etei jeicorai:Aquɨye yae.Arɨrɨi yae aquɨye güi.Jocorai jei.

22 Erei pe reta peya ma ɨvɨtɨ Sion re. Joco pe oi Tumpajecuaeño oico vae jenta. Jae co Jerusalén ara pegua. Jocope ñogüɨnoi vi jeta yae araɨgua reta. 23 Joco pe ñogüɨnoivi opaete Tumpa oiparavo tecove ipɨau vae güɨnoi vaeravae reta. Echa Tumpa oicuatía jae reta jee ara pe. Opaetevae oñemboatɨ joco pe. Jare joco pe oi vi Tumpa - jaeojaata opaete vae. Jare joco pe ñogüɨnoi vi jupi vae retaiespíritu. Jae reta oñemboasauca ete ma. 24 Jare joco peoi vi Jesús. Echa Jesús rupi ñanoi morogüɨrocuavee ipɨauvae. Jare joco pe oi vi Jesús jugüɨ jae ñeneñapiramo pɨpevae. Jocuae tugüɨ icavi yae tugüɨ Abel mbae oñapiramopɨpe vae güi.

25 Tumpa imiari oi peve. Peñeandu peyapo vaera jaejei peve peyapo vaera vae. Israel pegua reta oiporarambaeti oyapo Tumpa ɨvɨ pe jei chupe reta oyapo vaeravae rambue. Jae ramiño vi ñande yaiporara yaeta, mbaetiyave yayapo Tumpa jei ñandeve yayapo vaera vae. EchaañaveTumpa imiari oi ara güi. 26Tumpa ɨvɨpe imiari yave,iñee omocana ɨvɨ. Erei añave jei corai:Tamocana metei vese ye ɨvɨ jare ara.Jocorai jei. 27 Jare cuae metei vese ye jei vae oipotajei Tumpa omboaita co omocana vae reta. Echa Tumpaetei oyapo jocuae reta. Jocorai oyapota Tumpa jecuaeñoñogüɨnoi vaera mbaeti ipuere oñemocana vae reta.

28 Jare Tumpa omee ñandeve yaico vaera iporoocuaiape, jare iporoocuaia mbaeti ipuere oñemocana. Jae ram-bue ñamee yasoropai Tumpa pe ipɨacavi re. Echa Tumpa

Page 35: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 12:29 35 HEBREOS 13:7ipɨacavi rupi ñandepuere yayeócuai chupe, jare jocoraiñamboyerovia. Jecuaeño yayeócuai chupe ñamboete jareyaquɨye chugüi reve. 29 Echa Tumpa co jae metei tataopaete mbaembae oapɨ vae rami.

13Quirai pemboyerovia Tumpa

1 Cherɨvɨ reta, jecuaeño peyoaɨu. 2 Jecuaeño pequɨreɨpemongaru vaera mboupa reta. Echa jocorai amogüe vaeomongaru araɨgua reta oicuaa mbae reve. 3 Jecuaeñopemaendúa tembipɨɨrɨru pe ñogüɨnoi vae reta re, jae retandive pei yave pemaenduata tei co jese reta rami. Amogüevae oiporara ñogüɨnoi iru vae reta oyapo icavi mbae vaechupe reta rambue. Pemaendúa vi jese reta. Echa pereta vi peico vɨteri cuae ɨvɨ pe, jare güɨramoi iru vae retaoiporaraucata peve vi jocorai.

4 Omenda vae reta jecuaeño toyapo jupi vae güɨrecovae cotɨ. Agüɨye quia toñuvanga menda re. Echa Tumpaojaata aguasa oyapo vae reta jare menda re oñuvanga vaereta.

5Agüɨye peico jecuaeño jeta corepoti peipota yae reve.Pemee yasoropai Tumpa pe mbaembae penoi vae re.Agüɨye peñemɨro iru vae pe mbaeti jeta mbaembae penoirambue. Echa Tumpa etei jei corai:Jecuaeño aicota nde ndive romborɨ vaera.Jocorai jei. 6 Jae rambue ñandepuere yae yaquɨye mbaereve corai:ÑandeYa chemborɨ.Ngaraa aquɨye mbae güi.Iru vae reta ngaraa ipuere mbae oyapo cheve

chemonguɨye vaera.Jocorai ñandepuere yae.

7 Peyeapɨsaca cavi petenondegua reta iñee re. Echajae reta omombeu peve Tumpa iñee. Peporogüɨrovia

Page 36: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 13:8 36 HEBREOS 13:17jae reta oporogüɨrovia rami. Echa peicuaa quirai jaereta yogüɨreco omboeteuca vaera Tumpa. 8 Jesucristombaeti etei oyepoepɨ. Iyɨpɨ güive ñanderaɨu jare jecuae-cuae aveiño ñanderaɨuta. 9 Oime amogüe moromboeoyoavɨ vae ore mbaeti roporomboe jese vae. Agüɨyeperovia jocuae nunga moromboe. Echa perovia yave,pepiata Tumpa güi. Icavi co ñañemomɨrata vaera ñande-porogüɨrovia re Tumpa ipɨacavi rupi. Ngaraa ñandepuereñañemomɨrata ñandeporogüɨrovia remboroócuai tembíuregua reta rupi. Echa iru vae reta oipota tei oñemomɨrataiporogüɨrovia re jocuae rupi, erei mbaeti ipuere.

10 Israel pegua reta jou maemɨmba oyeyucagüe isooTumpa jo ɨvɨ pegua pe güɨrocuaveea pe. Ñande vi ñanoijocuae maemɨmba oyeyucagüe güɨrocuaveea rami vae,jare jae reta mbaeti ipuere oñemoiru ñande ndive jocope. 11 Echa sacerdote tenondegua güɨraja maemɨmbaoyeyucagüe reta jugüɨ Lugar Santísimo japɨpe pe Israelpegua reta imbaeyoa reta re. Jayave iru vae reta güɨrajamaemɨmba oyeyucagüe reta isoo tenta güi icatu pe oapɨ.12 Jae rambue Jesús vi omano oiporara reve tenta güiicatu pe, ñaneñono tee vaera Tumpa peguara jugüɨ aerupi. 13 Jae rambue ñae tenta güi yaja Jesús oia pe.Yepe tei iru vae reta güɨroɨro Jesús, erei ñañemoiru jaendive. 14 Echa mbaeti ñanoi metei tenta jecuaecuaeaveiño oi vae cuae ɨvɨ pe. Erei ñaaro ñai jocuae tenta oitavae. 15 Jae rambue jecuaeño ñamboete Tumpa Jesús rupi,ñamboyerovia vaera Tumpa. Cuae oipota jei ñanemiariyave iru vae reta pe, ñamombeu chupe reta Tumpa regua.16 Erei agüɨye ñaneateɨ yayapo vaera icavi vae jare ñameevaera mbaembae paravete vae reta pe. Echa cuae yayapoyave, ñamboyerovia Tumpa.

17 Peyeapɨsaca cavi petenondegua reta iñee re jarepeyapo jae reta jei peve peyapo vaera vae. Echa jae reta

Page 37: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

HEBREOS 13:18 37 HEBREOS 13:25oñangareco oi perecove re, jare oicuaa Tumpa ojaata coiparavɨquɨ re. Jocorai peyapo yave, jae reta oparavɨquɨtaTumpa pe oyerovia reve, mbaeti ipɨatɨtɨ reve. Echa ipɨatɨtɨreve oparavɨquɨ yave Tumpa pe, ngaraa icavi peve.

18 Peyerure Tumpa pe oreré. Echa roicuaa jecuaeñoroyapo icavi vae pecotɨ. Jecuaeño roipota royapo jupi vae.19 Jare che pomoñera yae peyerure vaera Tumpa pe, jaechemondo ye vaera ɨmambae pepɨri.

Tumpa ndiveño toi20 Añave ayerure Tumpa mbɨacatu omee ñandeve vae

pe peré. ÑandeYa Jesús imbaepuere tuicha yae co, jarejae oñangareco ñanderé metei vecha reta iñangarecoaivecha reta re oñangareco rami. ÑandeYa Jesús omano,Tumpa ipuere vaera omee ñandevemorogüɨrocuavee opambae vae. Jae rambue Tumpa omoingove ye güeruomanogüe vae reta ipɨte güi. 21 Tumpa toparavɨquɨ pepɨape, peyapo vaera icavi vae, jare jocorai peyapo vaerajemimbota. Tumpa toparavɨquɨ pepɨa pe Jesucristo rupi,pe reta peyapo vaera jocuae omboyerovia Tumpa vae.Jesucristo toñemboeteuca jecuaecuae aveiño. Amén.

22 Cherɨvɨ reta, che pomoñera pepɨaguasu vaera cuaeche jae peve peyapo vaera vae re. Echa mbovɨño aicuatíapeve cuae tupapire pe. 23 Tamombeu peve cuae: Ñan-derɨvɨ Timoteo oema tembipɨɨrɨru güi. Güɨramoi jae ojotaɨmambae pepɨri. Jare che ajata jae jupíe.

24 Tumpa ndiveño toi opaete petenondegua reta jareopaete iru Tumpa oñono tee iyeupeguara vae reta. Italiapegua reta vi jei peve Tumpa ndiveño pei.

25 Tumpa tomee opaete peve ipɨacavi. Amén.

Page 38: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

38Nuevo Testamento Guaraní Pe

New Testament in Guaraní, Eastern Bolivian (BL:gui:Guaraní,Eastern Bolivian)

copyright © 2012 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Guaraní, Eastern BolivianTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Guaraní, Eastern Bolivian [gui], BoliviaCopyright Information

© 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Guaraní, Eastern Bolivian

© 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.

Page 39: LACARTAALOS HEBREOS1 3 HEBREOS2:7 2 Ñemboasaicaviyaevae 1 Jae rambue icavi co ñaneratangatu yae vaera yayeapɨsaca jese vae re, agüɨye vaera yapia chugüi. 2 Echa aracae yave Tumpa

392014-04-25PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 19 Jul 2019 from source files dated 19 Jul2019577acc2d-2f51-5700-8a70-613f34a2faba