Lekts 5

1. Татвар төлөгчийн бүртгэл, татвар

ногдох орлогын хамрах хүрээ

2. Албан татвар ногдох

орлого, орлогоос хасагдах зардал

3. Хувь хүний орлогын албан

татварыг НББ-д тусгах нь

1

1. Татвар төлөгчийн

бүртгэл, татвар ногдох орлогын

хамрах хүрээ

Тухайн татварын жилд албан татвар

ногдуулбал зохих орлого олсон эсхүл

тийм орлого олоогүй ч албан татвар

үүрэг бүхий Монгол улсад оршин

суугч Монгол улсын иргэн, гадаадын

иргэн харьяалалгүй хүн энэ хуулийн

дагуу албан татвар төлөгч байна.

2

Албан татвар төлөгчийг Монголулсад байнга оршин суугч болонМонгол улсад оршин суугч бус албантатвар төлөгч гэж ангилна.

Монгол улсад байнга оршин суугчалбан татвар төлөгч

Монгол улсад оршин суух байртай

Тухайн татварын жилд 183 ба түүнээсдээш хоногт МУ-д амьдардаг

Гадаад улсад томилогдон ажиллажбайгаа МУ-ын төрийн албан хаагч

3

Монгол улсад оршин суугч бус

албан татвар төлөгч

Монгол улсад оршин суух байргүй

Тухайн татварын жилд 183 ба

түүнээс дээш хоногт МУ-д оршин

суугаагүй хувь хүн байна.

4

2. Албан татвар ногдох

орлого, орлогоос хасагдах зардал

Албан татвар ногдох орлогууд

1. Цалин хөдөлмөрийн хөлс, шагнал

урамшуулал болон тэдгээртэй адилтгах

хөдөлмөр эрхлэлтийн орлого

2. Үйл ажиллагааны орлого (Хуулийн этгээд

байгуулахгүйгээр Мэргэжлийн

үйлчилгээ, үйлдвэрлэл, арилжаа

эрхлэлтийн орлого)

3. Хөрөнгийн түрээсийн болон эрхийн

шимтгэлийн орлого

4. Хөрөнгө борлуулсны орлого 5

5. Малчин өрх мал бүхий этгээдийн

орлого

6. Шинжлэх ухаан, утга зохиол урлагийн

бүтээл туурвих, шинэ

бүтээл, бүтээгдэхүүн болон ашигтай

загвар зохион бүтээх, спортын тэмцээн

урлагын тоглолт зохион байгуулах

тэдгээрт оролцох замаар олсон орлого

7. Урлагын тоглолт, спортын тэмцээний

шагнал, наадмын бай шагнал.

8. Шууд бус орлого гэх мэт6

Орлогоос хасагдах зардал

1. ТЭМ, үндсэн болон туслах

материал, хагас боловсруулсан

бүтээгдэхүүн, сэлбэг

хэрэгсэл, сав баглаа бооплын

зардал

2. Уур ус, цахилгаан, түлш үатхууны

зардал

3. Нийгмийн болон эрүүл мэндийн

даатгалын шимтгэл7

4. Үндсэн хөрөнгийн элэгдлийн

зардал

5. Урсгал засварын зардал

6. Зээлийн хүү

7. Гадаад валютын ханшийн

зөрүүгийн бодит олз

8. Түрээсийн төлбөр гэх мэт

8

3.Хувь хүний орлогын албантатварыг нягтлан бодох бүртгэлдтусгах

Суутгагч нь Хувь хүний орлогыналбан татварын тухай хуулийндагуу албан татварыгногдуулж, холбогдох төсөвтшилжүүлэх бөгөөд энэхүү татварыгногдуулах, төсөвт төлөхтэйхолбогдуулан нягтлан бодохбүртгэлийн дараахь бичилтүүдхийгдэнэ.

9

Хөдөлмөрийн гэрээнд заасны

дагуу үндсэн цалин, нэмэгдэл

хөлс, нэмэгдэл, шагнал, урамшуула

л, амралтын

олговор, тэтгэвэр, тэтгэмж болон

тэдгээртэй адилтгах бусад орлогод

cap бүрийн эцэст ногдуулсан

татварын хэмжээгээр:

ДТ Цалингийн тооцоо ххх

КТ ХХОАТ-ын өглөг ххх10

Ажилтан, түүний гэр бүлийн

гишүүнд өгсөн бэлэг, тэтгэмж болон

түүнтэй адилтгах орлогод тухай бүр

нь ногдуулсан татварын

хэмжээгээр:

ДТ Ажилчдад өгөх өглөг ххх

КТ ХХОАТ-ын өглөг ххх

КТ Мөнгөн хөрөнгө ххх

11

Үндсэн ажлын газраас бусад хуулийн

этгээд болон хувь хүнтэй байгуулсан

гэрээний үндсэн дээр ажил, үүрэг

гүйцэтгэж авсан хөдөлмөрийн

хөлс, шагнал, нэмэгдэл, тэтгэмж

тэдгээртэй адилтгах бусад орлогыг олгох

тухай бүр ногдуулсан татварын


ДТ Цалин/ хувь хүнд өгөх өглөг ххх


КТ Мөнгөн хөрөнгө ххх12

Иргэдтэй байгуулсан гэрээний

үндсэн дээр олгосон тогтмол бус

үйл ажиллагааны орлогоос хуульд

заасны дагуу суутган тооцсон


ДТ Хувь хүнд өгөх өглөг ххх



13

Хувьцааны ногдол ашиг, хувь

хүртэгчийн орлого олгохдоо:

ДТ Ногдол ашгийн өглөг ххх



14

Эрхийн шимтгэлийн орлого олгоход

суутгасан татварын хэмжээгээр:

ДТ Эрхийн шимтгэлийн өглөг ххх



Хүүгийн орлого олгоход суутгасан


ДТ Хүүгийн өглөг ххх



15

Үл хөдлөх хөрөнгийн төлбөр төлөхдөө:

ДТ Үл хөдлөх эд хөрөнгө/ҮХЭХ-ийн өглөг ххх



Шууд бус орлого олгохдоо:

ДТ Зардал/өглөг ххх



16

Шинжлэх ухаан, утга зохиол, урлагийнбүтээл туурвих, шинэбүтээл, бүтээгдэхүүний болон ашигтайзагвар зохион бүтээх, спортынтэмцээн, урлагийн тоглолт зохионбайгуулах, тэдгээрт оролцох замааролсон орлого, тэдгээртэй адилтгахбусад орлогыг олгоход суутгасантатварын хэмжээгээр:

ДТ Хувь хүнд олгох шагналын өглөг ххх



17

Урлагийн тоглолт, спортын

тэмцээний шагнал, наадмын бай

шагнал олгоход суутгасан татварын


ДТХувь хүнд олгох шагналын өглөгххх



18

Төлбөрт таавар, бооцоот тоглоом, эд

мөнгөний хонжворт сугалааны орлого

олгоход суутгасан татварын


ДТ Хонжворын өглөг ххх



Төсөвт төлсөн ХХОАТ-ын дүнгээр:

ДТ ХХОАТ-ын өглөг ххх


Жишээ 1: "Оѐдол" компани иргэн A-

тай шинэ бүтээгдэхүүний загвар

ашиглах гэрээ байгуулжээ. Гэрээнд

cap бүрийн 5-нд загвар ашигласны

төлбөрийн хэмжээг тогтоон, эрхийн

шимтгэлийн орлого олгохоор

заасны дагуу 2,000,000 төгрөгийн

эрхийн шимтгэлийг иргэн А-д

олгосон.

Бодолт 1:

ДТ Эрхийн шимтгэлийн өглөг 2000000

КТ Мөнгөн хөрөнгө 1800000

КТ ХХОАТ-ын өглөг 200000

Жишээ 2: "А" компанийн хувьд 2009 оны

7 сард дараахь ажил гүйлгээ

гарчээ.Үүнд:

/Нийгмийн даатгалын шимтгэл, хувь

хүний орлогын татвар тус бүр 10 хувь/

д/дАжилт

ны нэр

Олгохоор тооцсон үндсэн

цалин, шагнал, нэмэгдлийн

дүн

Унаа, хоолны

мөнгө /шууд

бус орлого/

Урьдчилг

аа

1 Ц 300000 105000 150000

2 Б 200000 105000 100000

3 Х 150000 100000 75000

Жишээ 3: "Бьюти" ХХК нь иргэн Батаас500000 төгрөгийн гоо сайхныбүтээгдэхүүн худалдан авч төлбөрийгтөлсөн.

Гүйцэтгэх нь: Энэхүү орлого нь иргэнБатын хувьд тогтмол бус орлого болхолбогдох журналын бичилт хийх

Бодолт 3:

Төлбөрийг төлөх үед дараахь журналынбичилт хийгдэнэ:

ДТ Хувь хүнд өгөх өглөг 500000



23

Жишээ 4: "Hap" ХХК нь хххх оны

1 сарын 20-нд ногдол ашиг олгохоор

зарласан. Иргэн Даваа 1 сарын 30-

нд ногдол ашгаа хүлээн авсан.

Ногдол ашгийн хэмжээ 300000

төгрөг.

Гүйцэтгэх нь: Холбогдох

журналын бичилт хийх

24

Бодолт 4: Хувьцааны ногдол ашгийн

орлого олгосон 1 сарын 30-ны өдөр

дараахь журналын бичилт хийгдэнэ:

ДТ Ногдол ашгийн өглөг 300000



Жич: Хувь хүний ногдол ашгийн

орлого, хүүгийн орлогод 2013 оны 1

дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн албан

татвар ногдуулна.

25

Documents

Lekts 5