1

Lồng ghép giới trong lập phápvà quyết định chính sách

Thực hiện Luật Bình đẳng giới (Đ.21…)

Nguyễn Chí Dũng- TTBD

Nội dung

2

Khái niệmCâu chuyện chính sách và vấn đề giớiÝ nghĩa của Lồng ghép giớiKỹ năng phân tích tác động giới của chính sách

Khái niệm

3

Bình đẳng giới khác bình đẳng nam-nữ Phân biệt đối xử về giới Các biện pháp không coi là PBĐX về giớiPhân tích tác động của chính sáchLồng ghép vấn đề giới

cdn 4

Khởi động: Câu chuyện chính sách

Câu chuyện Xã hội hóa chăm sóc sức khỏe nhân dân (GS 2008)

Số liệu, sự kiện, bình luận và câu hỏi ?

Liên hệ: Vấn đề giới qua chính sách?

5

Vấn đề giới: Pháp luật về xã hội hóa chăm sóc sức khỏe ND?

Nội dung của chính sách XHH chăm sóc SKNDNhững vấn đề đặt ra

Đối với nữ lao động hưởng lương, BHYTĐối với nữ lao động không hưởng lương, BHYT?Đối với sức khỏe sinh sảnĐối với trẻ emQLYT theo địa giới hành chính, tuyến ...

Số liệu và suy nghĩ (T.Kê giới 2002)

Chi giáo dục chiếm 28% thu nhậpChủ yếu vì nhiều con, thu nhập thấp

Chi y tế 16% Tổng 44% cho hai khoản nàyGiới: Chi phí giáo dục và y tế tăng

sẽ tác động xấu tới phụ nữ nghèo.

Câu hỏi liên hệ

Một chính sách mới, khi ban hành và triển khai thực hiện có thể tác động về giới. Nhận biết chúng như thế nào?

ĐB dân cử – tiếp xúc và nắm bắt ý nguyện của dân, lờng ghép vào thẩm tra, chất vấn, thúc đẩy bộ máy nhà nước vì lợi ích công và phục vụ dân- thảo luận chính sách?

Lập pháp – Giới và Quốc hội

Nêu, thẩm tra vấn đề giới trong lập pháp;

Giám sát tác động của pháp luật bảo đảm BĐG (thi hành) ;

Yêu cầu sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh thực hiện luật, chính sách;

Thảo luận CS: Nêu vấn đề về giới trong xã hội và nhân viên nhà nước.

Quá trình lập pháp và phân tích tác động giới

UBTV

ĐB-HĐ-UB

Soạn thảo

CP. Thẩm

định thông

qua D.thảo

QH Thẩm tra

QH

Trình dự án luật

Chương

trình XDPL Công bố & Thi hành

NN * N dân H. Hội

MTTQ

Trình

lần 1

Trình lần 2

Th.qua

G.sát-Tác động

Quy trình ngân sách và lồng ghép giới?

QH: Giai doan

Uy ban

Uy ban vaChinh phu:

Sua doi

Chinh phuLap du toan

Quoc hoi thao luan

QHPhe chuan:

Uy chi

CP: thuc hien

QHKiem tra

Hỗ trợ

thanh

toán

Khám

định kỳ

SKSS

Chương trình Giám sát

Cử tri

CT Giám sát của Quốc hội

Tập hợp gửi UBTVQH

CT GS của UBTVQH

CTGS Của Đoàn ĐBQH

CTGS của ĐBQH

CTGS của HĐDT Và các uỷ ban

Đề nghị của UBMTTQ

UBMT TQ địa phương

HĐND và vấn đề giớiGiám sát thi hành pháp luật tại địa phương

Nêu vấn đề tác động giới tới cơ quan lập phápBan hành CS ĐF thực hiện BĐG

Phân bổ NSĐF theo quan điểm BĐgiớiKỹ năng

Tiếp xúc cử triNhận biết vấn đềĐiều tra, Phân tíchVận động, nêu vấn đề tới cơ quan có thẩm quyềnLồng ghép trong quá trình ra quyết định

1. Quan niệm về giới và lồng ghép giới

Bất bình đẳng giới– Vấn đề xã hội và văn hoá Tái tạo xã hội Nguồn nhân Lực và chất lượng tương lai →Phân công lao động giới.

Giới và phát triểnBất BĐG giảm năng lực làm chủ và thay đổi

hoàn cảnh Tăng cường BĐG nhằm tăng cường năng lực

cả nam lẫn nữ

Biện pháp giới và các phương án quyết định

A. Ưu đãi riêng cho phụ nữ: sức khoẻ sinh sản, tuyển dụng, chăm sóc con, tập huấn.

B. Công bằng về cơ hội cho cả nam, nữ: thăng tiến, lãnh đạo, lương, nghề

C. Biện pháp chung (nam, nữ đều hưởng lợi hoặc chịu chung trách nhiệm): CS khuyến nông, hạ tầng cơ sở, giáo dục, y tế.

Phân tích phương án C: Trung tính giới

Phương án trung tính giới có khả năng là phương án mù giới:Bao cấp CSSK: Giảm chất lượng và quá tải

CSYT công/ tác động ngược tới CSSK SS?Bao cấp trung học CS: bao nhiêu trẻ gái

hưởng lợi ở ĐBSCL?Khuyến nông: Nữ hay nam hưởng lợi

nhiều?Đầu tư ưu tiên Hạ tầng cơ sở để tạo việc

làm: ai hưởng, ai chịu?CS đánh bắt xa bờ:nữ làng chài mất việc

Giám sát thi hành CS, PL: Công cụ

Nắm tình hình qua TX cử tri, phản ảnh của TCXH, báo chí, các tổ chức nghiên cứu giới.

Nghiên cứu:Thu thập thông tin, dữ liệu: biết thu thập thông tin

đúng nguồn tin minh chứng; xử lý dữ liệu phục vụ phân tích chính sách

Thống kê, điều tra phân theo giới: + Bao nhiêu phụ nữ trong độ tuổi sinh sản được khám?+ Bao nhiêu trẻ gái tới trường cấp 3?+ Loại việc làm nào tạo ra sau khi có đường? + Khuyến nông dạy gì? Ai học và làm theo? + Chi phí CSSK của nữ nông thôn so với thu nhập?

2. Câu hỏi về cơ hội hưởng chính sách

Cơ hội làm việc, chia sẻ công việc gia đình, thăng tiến, bảo hiểm

Cơ hội giáo dục, đào tạo Cơ hội nắm bắt thông tin, tài sản, ngân sách,

nguồn lực khác Cơ hội gìn giữ sức khoẻ và Chăm sóc sức khoẻNhững cơ hội này gắn với nhau tạo nên nguồn nhân

lực xã hội .Trong khi bàn về CS trong các dự án luật, các vấn đề

này có được nêu ra không?

2.1. Câu hỏi Giới đối với việc làm

Nữ có hai nghiệp: Kiếm thu nhập Nuôi con và chăm sóc gia đình

Thống kê VN (TK giới 2004)70% việc nhà do phụ nữ và các em gái đảm

tráchThời gian làm việc kiếm thu nhập, trung bình

theo độ tuổi 15-17 - gái: 27 giờ/tuần, trai: 19 giờ.24-44 – nữ: 54 giờ/tuần, nam: 46 giờ.

2.1..Tỷ lệ giờ làm việc Nam-Nữ

Rốt cục: Nữ làm 55% của hai việc. giảm cơ hội tham gia bình đẳng vào đời sống

xã hội và lãnh đaọ cộng đồng;Giảm cơ hội giáo dục – kém tự tinBận rộn- mệt mỏi và …kém cỏi…

Giải pháp?

Tổng Việc nhà Việc thu nhập

83:100 47:100 99:100

2.1. Cân nhắc giải pháp cân bằng công việc nam-nữ

Chia sẻ việc nhà và nghỉ con ốm, đưa con đi học

Cải thiện dịch vụ bớt gánh nặng cho nữ, tăng năng

suất lao động xã hội:Tiếp cận nước sạch, điện, chất đốt, nhà ở...

Tiếp cận dịch vụ chăm sóc trẻ.

Cải thiện sức khoẻ

Tăng năng suất việc làm thu nhập

2.2 Việc làm và thu nhập nông thôn

Nữ chiếm đa số trong lao động nhà nông:1993: 52% 1998: 58%

Nam nhiều cơ hội kiếm việc phi nông nghiệp :1998: nam 64% việc hưởng lương; nữ

36%.Nữ nhận lương thấp từ phi nông nghiệp

2.2..Việc làm- thu nhập đô thị

75% nữ trong khu vực phi nhà nước

76% bấp bênh việc làm, không có hợp đồng

Nữ chỉ chiếm 40% tổng lương của lực lượng lao động hưởng lương

Lao động hưởng lương chỉ tới nữ đã tốt nghiệp 12 trở lên

2.3. Thống kê Giáo dục và đào tạo

Nhập trường: Không thấy khoảng cách ở cấp 1 và 2

Thành tích học của bé gái trung bình hơn bé trai

Bé gái kỷ luật hơn, ngoan hơnBé gái sau cấp hai nghỉ học nhiều hơn

Khoảng cách giới bắt đầu ở cấp 3

2.3…Thống kê Tỉ lệ học hết cấp , tuổi trên 15 (2002)

Không qua tiểu học

Tiểu học

Cấp hai Cấp ba

Nam 21.8 27.3 29.5 12.0

Nữ 32.8 25.6 25.8 9.4Ở cấp phổ cập không thấy khoảng cách giới Ở cấp ba, nam tăng nhanh hơn nữ !Chỉ có 26% nữ làm nghề kỹ thuật.Nữ kém may mắn kiếm việc thu nhập cao

2. 4. Thống kê Sức khoẻ

Khoảng cách giới bắt đầu tuổi 15-191998: 45% nữ báo mắc bệnh, nam 38% [tỉ lệ cao hơn

nếu trừ trẻ em]Nguyên nhân:

Làm việc nhiều, nặng?Môi trường lao động?Không được chăm sóc sức khoẻ (vì nghèo)?

3. Phân tích Tác động của CS chi Ngân sách

Khoản chi NS nào nâng mức sống của bạn?

Khoản chi nào tác động rõ nhất tới đời sống dân cư?

Nếu có quyền, bạn ưu tiên chi NS cho mục gì để nâng cao đời sống phụ nữ?

Thống kê: Chi NS trên đầu người (điều tra 6 tỉnh 2002) Xây dựng-Giáo dục-Y tế-Hành chính

0.0

100.0

200.0

300.0

400.0

500.0

600.0

Can Tho Vinh Long Da Nang Thanh Hoa Ha Tay Hoa Binh

Capital constr. Ed & Training Healthcare Admin

Trả lời: Cảm nhận đổi đời do hệ quả chi NSNN

Nữ Nam

Hạ tầng cơ sở 88.1 86.7

Giáo dục 94.7 76.5

Sức khỏe 83.3 78.1

Điện 100.0 85.7

Nước 85.7 90.6

Văn hoá-thông tin 75.9 65.5

Thể thao 75.0 57.1

Hành chính-lương

40.6 16.7

Hỗ trợ nghèo, chiến tranh

65.7 44.7

Tác động của chi NSNN giữa Thành thị -Nông thôn

Thành thị Nông thôn

Nữ % Nam % Nữ % Nam %

Hạ tầng 8.3 17.1 35.4 41.4

Giáo dục 14.6 4.9 25.0 9.8

Sức khoẻ 0.0 2.4 0.0 2.4

Nước SH 0.0 2.4 0.0 0.0

Văn hoá-TT.

2.1 2.4 0.0 0.0

Hỗ trợ nghèo và chiến tranh

4.2 2.4 0.0 0.0

Chi Khác 2.1 4.9 0.0 0.0

Không biết 0.0 2.4 8.3 7.3

Ưu tiên chi NSNN tại nông thôn- quan điểm nam và nữ

Nữ % Nam %

Không biết 37.5 38.5

Giáo dục 18.8 7.7

Thông tin 18.8 0

Phát triển nông nghiệp

0 7.7

Khuyến nông 12.5 23.1

Khác 12.5 23.1

Đề nghị thay đổi CS chi NSNN ở xã?

Nữ % Nam %

Tín dụng 43.2 19.4

Trợ cấp nghèo và thương, bệnh binh

2.3 19.4

Tăng lương cán bộ xã 25.0 8.3

Đầu tư cho hạ tầng cơ sở 6.3 33.3

Đầu tư+ chi giáo dục 12.5 20.8

Hạ tầng+ giáo dục 18.8 0

Luật Bình đẳng giới và Lồng ghép giới

32

Bảo đảm BĐG trong chính sách, pháp luật

Biện pháp BĐG trong thi hành PL, CS Trách nhiệm của Nhà nước trong Lồng

ghép vấn đề giới Mục tiêu của BĐG

Biện pháp bảo đảm BĐG

33

Biện pháp khuyến khích bình đẳng (Đ.19)

Bảo đảm nguyên tắc cơ bản của BĐG trong hệ thống pháp luật (Đ.20)

Lồng ghép vấn đề giới vào quá trình soạn thảo và thi hành VBQPPL (Đ. 21)

Thẩm tra lồng ghép giới (Đ. 22) Thông tin,giáo dục, truyền thông về

giới và BĐG (Đ. 23) Ngân sách BĐG (Đ.24)

Mục tiêu bình đẳng giới (Đ4)

34

Xoá bỏ phân biệt ĐX về giới

Tạo cơ hội như nhau cho nam và nữ trong phát triển KT-XH và nguồn nhân lực

Tiến tới bình đẳng thực chất giữa nam và nữ.

Xây dựng quan hệ hợp tác, hỗ trợ giữa nam và nữ trong xã hội và gia đình

35

Nam nữ bình đẳng trong mọi lĩnh vực Không bị phân biệt đối xử vì lý do giới. Biện pháp PBĐX tích cực không coi là PBĐX

giới. CS bảo vệ và hỗ trợ bà mẹ không là PBDDX về

giới. Các vấn đề giới được lồng ghép trong quá trình

hoạch định chính sách. Thực hiện BĐG là trách nhiệm trước hết của

nhà nước, các tổ chức, xã hội, gia đình và công dân.

Nguyên tắc bình đẳng giới

Hành vi vi phạm pháp luật về bình đẳng giới

36

Trong các lĩnh vực công cộng (Đ.40)

Trong quan hệ gia đình (Đ 41)

Xử phạt vi phạm

Biện pháp rà soát văn bản QPPL

37

Cơ quan giám sát VBQPPL trong khi thực hiện nhằm bảo đảm không PBĐX giới.

Cơ quan ban hành VBQPPL theo dõi đối với biện pháp khẩn cấp, tạm thời để kiến nghị loại bỏ khi mục đích BĐG đạt được.

Một số biện pháp BĐG trong các lĩnh vực cụ thể, cần được bổ sung và rà soát, thể hiện bằng VBQPPL theo thẩm quyền.

Trách nhiệm của chính phủ và cơ quan soạn thảo, thẩm định

38

Thủ tục ở giai đoạn soạn thảo: Bảo đảm tôn trọng Luật BĐGXác định vấn đề giới và biện pháp;Dự báo tác động của qui phạm đối với

nam, nữ, vấn đề giới và biện phápXác định cơ quan trách nhiệm và nguồn

lực thực hiện biện pháp BĐG.

Nội dung Thẩm tra BĐG

39

- Xác định vấn đề giới ;- Bảo đảm nguyên tắc BĐG- Bảo đảm thủ tục đánh giá yếu tố giới, lồng

ghép giới trong giai đoạn Chính phủ - Cân nhắc, thảo luận tác động và tính khả

thi để bảo đảm BĐG và dự báo các điều kiện thi hành có thể phát sinh tác động có vấn đề giới

Tổng kếtBình đẳng giới vì hoà bình, ổn định,

phát triển và chất lượng nguồn nhân lựccho tương lai

40