MOÄT SOÁ THOÂNG TIN VEÀ VIRUS H5N1

11

MOÄT SOÁ THOÂNG MOÄT SOÁ THOÂNG

TIN VEÀ VIRUS TIN VEÀ VIRUS

H5N1H5N1

BS NGUYEÃN THÒ LEÄ HOÀNGBS NGUYEÃN THÒ LEÄ HOÀNGKHOA CHOÁNG NHIEÃM KHUAÅNKHOA CHOÁNG NHIEÃM KHUAÅN

BV NHAÂN DAÂN 115BV NHAÂN DAÂN 115

22

INFLUENZA INFLUENZA VIRUSVIRUS

INFLUENZA VIRUSINFLUENZA VIRUS

33

Tình Hình Dịch Cúm A Trên Thế GiớiTình Hình Dịch Cúm A Trên Thế Giới

44

Đại Dịch Cúm Trong Thế Kỷ 20Đại Dịch Cúm Trong Thế Kỷ 20

H1N1 H2N2 H3N2

1957: “Cúm Châu Á”1 triệu người tử vong

1968:” Cúm Hồng Kông1 triệu người tử vong

1918: “Cúm Tây Ban Nha” 40-50 triệu người tử vong

55

Cúm Gia Cầm Tại Châu Á Cúm Gia Cầm Tại Châu Á 03/02/200303/02/2003

66

Những Trường Hợp Cúm Gà Những Trường Hợp Cúm Gà Ghi Nhận Được Ở NgườiGhi Nhận Được Ở Người

N¨m N í c Ph©n týp M¾c Tö vong

1997 Hong Kong H5N1 18 6



2003 Netherlands H7N7 83 1


77

Tóm Tắt Tình Hình Bệnh Viêm Phổi Do Virus Tại Tóm Tắt Tình Hình Bệnh Viêm Phổi Do Virus Tại Việt NamViệt Nam

Tr ng h p m c đ u tiên là b/n D.T.H (9tháng) Hà Tây, ườ ợ ắ ầ ởTr ng h p m c đ u tiên là b/n D.T.H (9tháng) Hà Tây, ườ ợ ắ ầ ởvào B nh vi n Nhi Trung ngngày 17/10/2003 v i bi u hi n ệ ệ ươ ớ ể ệvào B nh vi n Nhi Trung ngngày 17/10/2003 v i bi u hi n ệ ệ ươ ớ ể ệviêm ph i c p, di n bi n n ng và t vong sau 5 ngày. Xét ổ ấ ễ ế ặ ửviêm ph i c p, di n bi n n ng và t vong sau 5 ngày. Xét ổ ấ ễ ế ặ ửnghi m H5N1 âm tính.ệnghi m H5N1 âm tính.ệ

Ngày 30/12/2003, hi n t ng gà ch t hàng lo t đ c thông ệ ượ ế ạ ượNgày 30/12/2003, hi n t ng gà ch t hàng lo t đ c thông ệ ượ ế ạ ượbáo trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng.ươ ệ ạbáo trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng.ươ ệ ạ

Ngày 05/01/2004 b/n N.T.B (30 tu i Hà Nam vào vi n ổ ở ệNgày 05/01/2004 b/n N.T.B (30 tu i Hà Nam vào vi n ổ ở ệYHLSCBNĐ v i bi u hi n viêm ph i c p, di n bi n n ng và ớ ể ệ ổ ấ ễ ế ặYHLSCBNĐ v i bi u hi n viêm ph i c p, di n bi n n ng và ớ ể ệ ổ ấ ễ ế ặt vong sau 5 ngày. Xét nghi m d ng tính v i type H5N1.ử ệ ươ ớt vong sau 5 ngày. Xét nghi m d ng tính v i type H5N1.ử ệ ươ ớ

Tr ng h p m c đ u tiên là b/n D.T.H (9tháng) Hà Tây, ườ ợ ắ ầ ởTr ng h p m c đ u tiên là b/n D.T.H (9tháng) Hà Tây, ườ ợ ắ ầ ởvào B nh vi n Nhi Trung ngngày 17/10/2003 v i bi u hi n ệ ệ ươ ớ ể ệvào B nh vi n Nhi Trung ngngày 17/10/2003 v i bi u hi n ệ ệ ươ ớ ể ệviêm ph i c p, di n bi n n ng và t vong sau 5 ngày. Xét ổ ấ ễ ế ặ ửviêm ph i c p, di n bi n n ng và t vong sau 5 ngày. Xét ổ ấ ễ ế ặ ửnghi m H5N1 âm tính.ệnghi m H5N1 âm tính.ệ

Ngày 30/12/2003, hi n t ng gà ch t hàng lo t đ c thông ệ ượ ế ạ ượNgày 30/12/2003, hi n t ng gà ch t hàng lo t đ c thông ệ ượ ế ạ ượbáo trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng.ươ ệ ạbáo trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng.ươ ệ ạ

Ngày 05/01/2004 b/n N.T.B (30 tu i Hà Nam vào vi n ổ ở ệNgày 05/01/2004 b/n N.T.B (30 tu i Hà Nam vào vi n ổ ở ệYHLSCBNĐ v i bi u hi n viêm ph i c p, di n bi n n ng và ớ ể ệ ổ ấ ễ ế ặYHLSCBNĐ v i bi u hi n viêm ph i c p, di n bi n n ng và ớ ể ệ ổ ấ ễ ế ặt vong sau 5 ngày. Xét nghi m d ng tính v i type H5N1.ử ệ ươ ớt vong sau 5 ngày. Xét nghi m d ng tính v i type H5N1.ử ệ ươ ớ

88

Tóm Tắt Tình Hình Bệnh Viêm Phổi Do Tóm Tắt Tình Hình Bệnh Viêm Phổi Do Virus Tại Việt NamVirus Tại Việt Nam

Ngày 08/01/2004, xu t hi n b/n viêm ph i do virus các ấ ệ ổ ởNgày 08/01/2004, xu t hi n b/n viêm ph i do virus các ấ ệ ổ ởt nh phía nam (TP. HCM, Kiên Giang).ỉt nh phía nam (TP. HCM, Kiên Giang).ỉ

Ngày 11/01/2004 theo thông báo c a WHO, m t s b/n xét ủ ộ ốNgày 11/01/2004 theo thông báo c a WHO, m t s b/n xét ủ ộ ốnghi m d ng tính v i virus cúm H5N1. Trong th i gian đó ệ ươ ớ ờnghi m d ng tính v i virus cúm H5N1. Trong th i gian đó ệ ươ ớ ờxét nghi m trên gà cũng d ng tính v i type trên.ệ ươ ớxét nghi m trên gà cũng d ng tính v i type trên.ệ ươ ớ

Tính đ n ngày 12/02/2004, ghi nh n 192 ng i b viêm ế ậ ườ ịTính đ n ngày 12/02/2004, ghi nh n 192 ng i b viêm ế ậ ườ ịph i do virus (hi n còn đi u tr 136, ra vi n 21, t vong 35. ổ ệ ề ị ệ ửph i do virus (hi n còn đi u tr 136, ra vi n 21, t vong 35. ổ ệ ề ị ệ ửCó 18 tr ng h p xét nghi m d ng tính v i type H5N1, ườ ợ ệ ươ ớCó 18 tr ng h p xét nghi m d ng tính v i type H5N1, ườ ợ ệ ươ ớt vong 14 tr ng h p.ử ườ ợt vong 14 tr ng h p.ử ườ ợ

Ngày 08/01/2004, xu t hi n b/n viêm ph i do virus các ấ ệ ổ ởNgày 08/01/2004, xu t hi n b/n viêm ph i do virus các ấ ệ ổ ởt nh phía nam (TP. HCM, Kiên Giang).ỉt nh phía nam (TP. HCM, Kiên Giang).ỉ

Ngày 11/01/2004 theo thông báo c a WHO, m t s b/n xét ủ ộ ốNgày 11/01/2004 theo thông báo c a WHO, m t s b/n xét ủ ộ ốnghi m d ng tính v i virus cúm H5N1. Trong th i gian đó ệ ươ ớ ờnghi m d ng tính v i virus cúm H5N1. Trong th i gian đó ệ ươ ớ ờxét nghi m trên gà cũng d ng tính v i type trên.ệ ươ ớxét nghi m trên gà cũng d ng tính v i type trên.ệ ươ ớ

Tính đ n ngày 12/02/2004, ghi nh n 192 ng i b viêm ế ậ ườ ịTính đ n ngày 12/02/2004, ghi nh n 192 ng i b viêm ế ậ ườ ịph i do virus (hi n còn đi u tr 136, ra vi n 21, t vong 35. ổ ệ ề ị ệ ửph i do virus (hi n còn đi u tr 136, ra vi n 21, t vong 35. ổ ệ ề ị ệ ửCó 18 tr ng h p xét nghi m d ng tính v i type H5N1, ườ ợ ệ ươ ớCó 18 tr ng h p xét nghi m d ng tính v i type H5N1, ườ ợ ệ ươ ớt vong 14 tr ng h p.ử ườ ợt vong 14 tr ng h p.ử ườ ợ

99

1010

TÁC ĐỘNG CỦA CÚM Ở VIỆTNAMTÁC ĐỘNG CỦA CÚM Ở VIỆTNAM

Dịch cúm 1958 do virus Influenza type A Dịch cúm 1958 do virus Influenza type A H1N1 (500 người tử vong ở Vinh).H1N1 (500 người tử vong ở Vinh).

Trước đây đã phân lập được H5N2 và Trước đây đã phân lập được H5N2 và H5N1 ở gia cầm tại Hà Nội.H5N1 ở gia cầm tại Hà Nội.

1111

ORTHOMYXOVIRUSESORTHOMYXOVIRUSES

Thay đổi hình dạngThay đổi hình dạng

influenza types A,B,Cinfluenza types A,B,C

Bệnh đường hô hấp Bệnh đường hô hấp có sốt với t/c toàn có sốt với t/c toàn thânthân

1212

ORTHOMYXOVIRUSESORTHOMYXOVIRUSES

M1 protein

helical nucleocapsid (RNA plus NP protein)

HA - hemagglutinin

polymerase complex

lipid bilayer membrane

NA - neuraminidase

type A, B, C : NP, M1 protein sub-types: HA or NA protein

1313

Virus cuùmVirus cuùmInfluenza virusInfluenza virus– Type: A, B, CType: A, B, C– 80-120 nm80-120 nm– Caùc proteins: Caùc proteins:

PB1, PB2, PA (polymerase)PB1, PB2, PA (polymerase)HA: haemagglutininHA: haemagglutininNA: neuraminidaseNA: neuraminidaseNP (nucleoprotein), M1, M2 (matrix)NP (nucleoprotein), M1, M2 (matrix)NS1, NS2: (nonstructural)NS1, NS2: (nonstructural)

– Phaân nhoùm theo 2 khaùng nguyeânPhaân nhoùm theo 2 khaùng nguyeânH (hemagglutination): coù 15 nhoùm phuï H (hemagglutination): coù 15 nhoùm phuï (H1,2,3 gaây beänh ôû ngöôøi)(H1,2,3 gaây beänh ôû ngöôøi)N (neuraminidase) : coù 9 nhoùm phuï (N1 N (neuraminidase) : coù 9 nhoùm phuï (N1 N2 gaây beänh ôû ngöôøi)N2 gaây beänh ôû ngöôøi)

1414

Đặc điểm của virus type AĐặc điểm của virus type A

Bộ gene của virus type A có thể chia thành 8 Bộ gene của virus type A có thể chia thành 8 phần khác nhau, đánh số từ 1 đến 8.phần khác nhau, đánh số từ 1 đến 8.

Mỗi phần có chức năng riêng và được mã hoá Mỗi phần có chức năng riêng và được mã hoá khác nhau.khác nhau.

Phần thứ 4 chứa gene HA, phần thứ 6 chứa Phần thứ 4 chứa gene HA, phần thứ 6 chứa gene NA.gene NA.

Những phần khác chứa các gene quan trọng Những phần khác chứa các gene quan trọng cho cấu trúc vỏ và chức năng nhân lên của cho cấu trúc vỏ và chức năng nhân lên của virus.virus.

1515


Có thể hoán đổi gene hoặc tái sắp xếp gene Có thể hoán đổi gene hoặc tái sắp xếp gene (genetic reassortment).(genetic reassortment).Nếu một tế bào nhiễm 2 chủng khác nhau của Nếu một tế bào nhiễm 2 chủng khác nhau của virus A thì virion mới thành lập có thể chứa hỗn virus A thì virion mới thành lập có thể chứa hỗn hợp gene của thế hệ cha mẹ.hợp gene của thế hệ cha mẹ.Virus influenza A: phức hợp mới của HA và NA Virus influenza A: phức hợp mới của HA và NA dễ dàng tạo ra.dễ dàng tạo ra.Hiện nay được biết có 15 loại gene HA và 9 loại Hiện nay được biết có 15 loại gene HA và 9 loại gene NA khác nhaugene NA khác nhau

1616


Nếu nhiễm đồng thời chủng H1N1 và H3N7 thì Nếu nhiễm đồng thời chủng H1N1 và H3N7 thì các thế hệ virion sinh ra không chỉ là H1N1, các thế hệ virion sinh ra không chỉ là H1N1, H3N7 mà còn có thể là H1N7 và H3N1H3N7 mà còn có thể là H1N7 và H3N1

8 phần trong cấu trúc gene của virus type A có 8 phần trong cấu trúc gene của virus type A có thể hoán đổi gene dẫn đến hệ miễn dịch của cơ thể hoán đổi gene dẫn đến hệ miễn dịch của cơ thể không nhận biết được (antigenic shift).thể không nhận biết được (antigenic shift).

Virus type A có thể lây nhiễm ở các loài có vú và Virus type A có thể lây nhiễm ở các loài có vú và các loài chimcác loài chim

1717

TRUYỀN BỆNH TRUYỀN BỆNH

HƠI NƯỚC HƠI NƯỚC – 100,000 đến 100,000 đến

1,000,000 VIRIONS 1,000,000 VIRIONS MỖI GIỌT MỖI GIỌT

Ủ BỆNH 18-72 giờ Ủ BỆNH 18-72 giờ

PHÁT TÁN PHÁT TÁN

1818

- xaâm nhaäp teá baøo thöôïng bì nieâm - xaâm nhaäp teá baøo thöôïng bì nieâm maïc ñöôøng hoâ haáp, bò ngaên chaën bôûi maïc ñöôøng hoâ haáp, bò ngaên chaën bôûi

IgA, nucleoprotein, boä maùy queùt cuûa IgA, nucleoprotein, boä maùy queùt cuûa ñöôøng hoâ haápñöôøng hoâ haáp

- chu kyø phaùt trieån 4-6 giôø- chu kyø phaùt trieån 4-6 giôø- uû beänh töø 18-72 giôø- uû beänh töø 18-72 giôø

- H5N1 kích hoaït ñaïi thöïc baøo taïo - H5N1 kích hoaït ñaïi thöïc baøo taïo nhieàu cytokines nhieàu cytokines nhaát laø TNF nhaát laø TNF

Virus cuùm: sinh beänh lyù

1919

Chu trình phaùt trieån cuûa viruùt cuùm influenza

2020

Niêm mạc khí quản bình thường

3 ngày sau nhiễm virus 7 ngày sau nhiễm virusLycke and Norrby Textbook of Medical Virology 1983

2121

GIẢM THẢI TIẾT GIẢM THẢI TIẾT

NGUY CƠ NHIỄM NGUY CƠ NHIỄM TRÙNG TRÙNG

HIẾM KHI CÓ SIÊU HIẾM KHI CÓ SIÊU VI KHUẨN HUYẾT VI KHUẨN HUYẾT

Lycke and Norrby Textbook of Medical Virology 1983

2222

Taát caû nhöõng subtypes naøy ñöôïc tìm Taát caû nhöõng subtypes naøy ñöôïc tìm thaáy ôû loaøi chim hoang daïi. Noù laø nôi thaáy ôû loaøi chim hoang daïi. Noù laø nôi chöùa VR vaø truyeàn VR cho taát caû caùc chöùa VR vaø truyeàn VR cho taát caû caùc ñoäng vaät khaùc.ñoäng vaät khaùc.

Möùc ñoä naëng nheï cuûa beänh coù söï sai Möùc ñoä naëng nheï cuûa beänh coù söï sai bieät raát lôùn tuøy vaøo daïng VR nhieãm bieät raát lôùn tuøy vaøo daïng VR nhieãm beänh vaø tuøy vaøo gioáng chim- H5 vaø H7-beänh vaø tuøy vaøo gioáng chim- H5 vaø H7-gaây nhieãm beänh lan roäng vaø gaây cheát gaây nhieãm beänh lan roäng vaø gaây cheát haøng loaït cho moät soá loaøi chim hoang daïi haøng loaït cho moät soá loaøi chim hoang daïi vaø gia caàmvaø gia caàm

Chæ coù H1,H2,H3 vaø N1,N2 laø coù theå löu Chæ coù H1,H2,H3 vaø N1,N2 laø coù theå löu thoâng roäng raõi trong cô theå con ngöôøi.thoâng roäng raõi trong cô theå con ngöôøi.

VIRUS CUMVIRUS CUM

2323

Phân type virus cúm ở người:(H1, H2, H3, N1, N2)H1N1H2N2H3N2

2424

Cuùm ôû loaøi chim & gia Cuùm ôû loaøi chim & gia caàm caàm

(avian flu)(avian flu)Caùc vuï dòch cuùm gia caàm ôû ngöôøiCaùc vuï dòch cuùm gia caàm ôû ngöôøi– 1997 : Hoàng Koâng [H1997 : Hoàng Koâng [H55 N N11] ôû gaø vaø ngöôøi (18/6); ] ôû gaø vaø ngöôøi (18/6);

huûy 2.5 trieäu con gaø. Laây töø gaø sang ngöôøihuûy 2.5 trieäu con gaø. Laây töø gaø sang ngöôøi– 1999: Hoàng Koâng [H1999: Hoàng Koâng [H99 N N22] 2 ngöôøi treû em; laây töø ] 2 ngöôøi treû em; laây töø

chimchim– 2003: Hoàng Koâng 2003: Hoàng Koâng Trung Quoác [HTrung Quoác [H55NN11], 2 beänh nhaân ], 2 beänh nhaân cuøng gia ñình; coù laây ngöôøi sang ngöôøicuøng gia ñình; coù laây ngöôøi sang ngöôøi– 2003: Haø Lan [H2003: Haø Lan [H77NN77]; 80 ca,1 töû vong; coù laây ngöôøi ]; 80 ca,1 töû vong; coù laây ngöôøi

qua ngöôøiqua ngöôøi– 2003: Hoàng Koâng [H2003: Hoàng Koâng [H99NN33] 1 beänh nhaân] 1 beänh nhaân– 2004: VN, Thaùi, Campuchia, Haøn quoác, Nhaät 2004: VN, Thaùi, Campuchia, Haøn quoác, Nhaät

baûn, baûn, Indonesia, Trung Quoác, Laøo, Hoàng Koâng, Indonesia, Trung Quoác, Laøo, Hoàng Koâng,

PakistanPakistan

2525

Cuùm ôû loaøi chim & gia Cuùm ôû loaøi chim & gia caàm caàm

(avian flu)(avian flu)Ñaëc tính cuùm chimÑaëc tính cuùm chim– Moät soá thuûy caàm laø vaät chuû, Moät soá thuûy caàm laø vaät chuû,

mang viruùt trong ruoät vaø phaùt taùn mang viruùt trong ruoät vaø phaùt taùn viruùt viruùt

– Chim bò nhieãm phaùt taùn viruùt qua Chim bò nhieãm phaùt taùn viruùt qua nöôùc boït, chaát tieátnöôùc boït, chaát tieát

– Moät vaøi tyùp viruùt cuùm A (H5, H7) Moät vaøi tyùp viruùt cuùm A (H5, H7) coù theå gaây dòch lôùn ôû chim hay gia coù theå gaây dòch lôùn ôû chim hay gia caàm (gaø…)caàm (gaø…)

2626

Nôi chöùa VR trong cô theå Nôi chöùa VR trong cô theå gaøgaø

Gaø bò cuùm, toaøn boä cô theå gaø Gaø bò cuùm, toaøn boä cô theå gaø ñeàu coù chöùa VR cuùm (keå caû ñeàu coù chöùa VR cuùm (keå caû voû tröùng vaø loøng ñoû tröùng)voû tröùng vaø loøng ñoû tröùng)

TT> 70> 70CC dieät ñöôïc VR dieät ñöôïc VR

TT thaáp thaáp VR soáng raát laâu VR soáng raát laâu

TT laïnh -70 laïnh -70C C VR vaãn coøn toàn VR vaãn coøn toàn taïitaïi

2727

BIẾN ĐỔI KHÁNG NGUYÊN BIẾN ĐỔI KHÁNG NGUYÊN ANTIGENIC DRIFTANTIGENIC DRIFT

HA và NA tích lũy sự biến tháiHA và NA tích lũy sự biến thái– RNA virusRNA virus

Đáp ứng miễn dịch không bảo vệ đầy đủ Đáp ứng miễn dịch không bảo vệ đầy đủ lâu dàilâu dài

Những bùng dịch lẻ tẻ, dịch giới hạnNhững bùng dịch lẻ tẻ, dịch giới hạn

2828

HOHOÁN ÁN ĐỔI KHÁNG NGUYÊN ĐỔI KHÁNG NGUYÊN ANTIGENIC SHIFT ANTIGENIC SHIFT

Protein HA hoặc NA “mới” Protein HA hoặc NA “mới”

Những kháng thể đã hiện diện trước Những kháng thể đã hiện diện trước không bảo vệ đượckhông bảo vệ được

Có thể gây đại dịch Có thể gây đại dịch

2929

Moái lo ngaïi cho con Moái lo ngaïi cho con ngöôøingöôøi

VR cuùm coù khaû naêng taùi toå VR cuùm coù khaû naêng taùi toå hôïp gien ñeå taïo ra loaïi VR cuùm hôïp gien ñeå taïo ra loaïi VR cuùm môùi coù tính gaây beänh cao môùi coù tính gaây beänh cao cuûa cuùm gaø vaø tính deã laây cuûa cuùm gaø vaø tính deã laây lan giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi ôû VR lan giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi ôû VR cuùm ngöôøicuùm ngöôøi

VR cuùm gaø VR cuùm ngöôøi

HEO

VR cuùm môùi

3030

HA và NA “mới” đến từ đâu ?HA và NA “mới” đến từ đâu ?

15 types HA15 types HA

9 types NA9 types NA– Tất cả lưu hành trên Tất cả lưu hành trên

loài chimloài chim

Lợn Lợn – Các loại virus trên gia Các loại virus trên gia

cầm và ngườicầm và người

3131

HA và NA “mới” đến từ đâu ?HA và NA “mới” đến từ đâu ?

3232

Lieân quan giöõa cuùm gia caàm vaø cuùm ngöôøi

3333

Chim di cư

Gia cầm

Cơ chế lây truyền dịch H5N1 (Cơ chế 1)Cơ chế lây truyền dịch H5N1 (Cơ chế 1)

3434


Chim di cư

Gia cầm

3535


Chim di cư

Gia cầm

3636

Tại sao không có đại dịch của Tại sao không có đại dịch của influenza B ? influenza B ?

Hiện nay không Hiện nay không ghi nhận có ghi nhận có hoán đổi kháng hoán đổi kháng nguyênnguyên

Không biết Không biết nguồn dự trữ là nguồn dự trữ là súc vật súc vật

3737

HỒI PHỤC HỒI PHỤC

INTERFERON –INTERFERON – CÓ VAI TRÒ LÀM GIẢM SẢN CÓ VAI TRÒ LÀM GIẢM SẢN SINH VIRUS - PHẢN ỨNG PHỤ GỒM :SINH VIRUS - PHẢN ỨNG PHỤ GỒM :– SỐT, ĐAU CƠ, MỆT MỎI, SUY NHƯỢC SỐT, ĐAU CƠ, MỆT MỎI, SUY NHƯỢC

ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH QUA TRUNG GIAN TẾ ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH QUA TRUNG GIAN TẾ BÀO BÀO

TÁI TẠO, SỬA CHỮA MÔTÁI TẠO, SỬA CHỮA MÔ::– NHANH CHÓNG, CẦN THỜI GIAN ĐỂ HOÀN NHANH CHÓNG, CẦN THỜI GIAN ĐỂ HOÀN

THIỆN THIỆN

3838

Đáp ứng của virus đối với hệ Đáp ứng của virus đối với hệ miễn dịch của vật chủmiễn dịch của vật chủ

Các virus có thể :Các virus có thể :

block sự kết hợp của interferon block sự kết hợp của interferon

ức chế chức năng của protein cảm ứng ức chế chức năng của protein cảm ứng interferoninterferon

ức chế chức năng của tế bào NK ức chế chức năng của tế bào NK

cạnh tranh với MHC I hoặc MHC II biểu hiện ức cạnh tranh với MHC I hoặc MHC II biểu hiện ức chế hoạt hoá bổ thểchế hoạt hoá bổ thể

ức chế apoptosis …ức chế apoptosis …

3939

BẢO VỆ CHỐNG LẠI SỰ BẢO VỆ CHỐNG LẠI SỰ TÁI NHIỄM (RE-INFECTION)TÁI NHIỄM (RE-INFECTION)

IgG và IgAIgG và IgA– IgG ít hiệu quả hơn nhưng hiện diện lâu dài IgG ít hiệu quả hơn nhưng hiện diện lâu dài

hơn hơn

Kháng thể đối với HA và NA quan trọng Kháng thể đối với HA và NA quan trọng – Kháng thể đối với HA quan trọng hơn (có thể Kháng thể đối với HA quan trọng hơn (có thể

trung hoà được virus)trung hoà được virus)

4040

Chaån ñoaùnChaån ñoaùn

Dòch teå:Dòch teå: soáng ôû vuøng coù soáng ôû vuøng coù nuoâi gia caàm, gia suùc bò nuoâi gia caàm, gia suùc bò beänh hoaëc coù tieáp xuùc vôùi beänh hoaëc coù tieáp xuùc vôùi ngöôøi bò cuùm.ngöôøi bò cuùm.

Laâm saøngLaâm saøng: : dieãn bieán caáp dieãn bieán caáp tính.tính.

Soát.Soát.

Ho, ñau ngöïc, khoù Ho, ñau ngöïc, khoù thôû. Naëng thôû. Naëng SHH SHH tieán trieån nhanh.tieán trieån nhanh.

Nghe phoåi coù hoaëc Nghe phoåi coù hoaëc khoâng coù rankhoâng coù ran

4141

LÂM SÀNG LÂM SÀNG

TRẦM TRỌNG TRẦM TRỌNG – LỚN TUỔILỚN TUỔI– RẤT TRẺRẤT TRẺ– SUY GIẢM MIỄN SUY GIẢM MIỄN

DỊCHDỊCH– BỆNH TIM HOẶC BỆNH TIM HOẶC

PHỔIPHỔI

4242

Caän laâm saøng:Caän laâm saøng:

XQ phoåi ( XN baét buoäc)XQ phoåi ( XN baét buoäc)Vieâm phoåi keõ tieán trieån Vieâm phoåi keõ tieán trieån

nhanh hoaëc gioáng vieâm phoåi nhanh hoaëc gioáng vieâm phoåi thuøy.thuøy.

Toån thöông lan toûa caû Toån thöông lan toûa caû hai beân.hai beân.

Tieán trieån nhanh caàn Tieán trieån nhanh caàn chuïp phoåi haøng ngaøy.chuïp phoåi haøng ngaøy.

XN maùu:XN maùu: CTM: BC (N giaûm hoaëc CTM: BC (N giaûm hoaëc coù theå taêng)_ TC: coù theå giaûm.coù theå taêng)_ TC: coù theå giaûm.

4343

vi sinh vaätvi sinh vaät::

1/ Test nhanh VR:1/ Test nhanh VR:– Ñoä nhaïy: >70%.Ñoä nhaïy: >70%.– Ñoä ñaëc hieäu: >90%.Ñoä ñaëc hieäu: >90%.– Test nhanh coù theå (-) cho 30% maãu caáy VR (+).Test nhanh coù theå (-) cho 30% maãu caáy VR (+).– Beänh phaåm: pheát hoïng,muõi haàu. Laáy trong Beänh phaåm: pheát hoïng,muõi haàu. Laáy trong

voøng 4 ngaøy ñaàu cuûa beänh. Cho keát quaû voøng 4 ngaøy ñaàu cuûa beänh. Cho keát quaû trong voøng 24 giôø.trong voøng 24 giôø.

2/ Caáy VR2/ Caáy VR:: 3-10 ngaøy.3-10 ngaøy.

3/ RT-PCR3/ RT-PCR:: 1-2 ngaøy.1-2 ngaøy.

4/ Huyeát thanh hoïc:4/ Huyeát thanh hoïc: >2tuaàn.>2tuaàn.

5/ EIA (Enzyme Immuno Assay):5/ EIA (Enzyme Immuno Assay): 2 giôø.2 giôø.

6/Immunofluorescene DFA antibody staining: 6/Immunofluorescene DFA antibody staining: 2-4 2-4 giôøgiôø..

4444

BIẾN CHỨNG PHỔIBIẾN CHỨNG PHỔI

TẮC NGHẼN ĐƯỜNG THỞ (TRẺ EM)TẮC NGHẼN ĐƯỜNG THỞ (TRẺ EM)

VIÊM PHỔI DO VIRUS INFLUENZA VIÊM PHỔI DO VIRUS INFLUENZA VIRUS TIÊN PHÁT VIRUS TIÊN PHÁT

NHIỄM TRÙNG THỨ PHÁTNHIỄM TRÙNG THỨ PHÁT– Streptococcus pneumoniaeStreptococcus pneumoniae– Staphylococcus aureusStaphylococcus aureus– Hemophilus influenzaeHemophilus influenzae

4545

BIẾN CHỨNG NGOÀI PHỔIBIẾN CHỨNG NGOÀI PHỔI

ViViêm cêm cơ (hiếm, thường ở trẻ em, với type B)ơ (hiếm, thường ở trẻ em, với type B)

Biến chứng tim mạchBiến chứng tim mạchGần đây: bệnh não liên quan đến virus influenza Gần đây: bệnh não liên quan đến virus influenza – N/c trên b/n <21 tuổi ở Michigan - 8 trường hợp bệnh N/c trên b/n <21 tuổi ở Michigan - 8 trường hợp bệnh

não liên quan đến cúm A ( 2 tử vong, di chứng nặng)não liên quan đến cúm A ( 2 tử vong, di chứng nặng)

Tổn thương gan và hệ TKTW Tổn thương gan và hệ TKTW – H/C Reye H/C Reye

Hệ thần kinh ngoại biênHệ thần kinh ngoại biên– H/C Guillian-Barré H/C Guillian-Barré

4646

HỘI CHỨNG REYEHỘI CHỨNG REYE

Tẩm nhuận mỡ ở ganTẩm nhuận mỡ ở gan

Phù não Phù não

Nôn mửa, li bì, hôn mêNôn mửa, li bì, hôn mê

Các yếu tố nguy cơCác yếu tố nguy cơ– Người trẻNgười trẻ– Nhiễm một số virus (influenza, chicken pox)Nhiễm một số virus (influenza, chicken pox)– aspirinaspirin

4747

Xöû tríXöû trí

A/ A/ Nguyeân taéc chung:Nguyeân taéc chung:BN phaûi ñöôïc nhaäp vieän vaø caùch ly.BN phaûi ñöôïc nhaäp vieän vaø caùch ly.

B/ Ñieàu trò SHHB/ Ñieàu trò SHH::-Laøm thoâng ñöôøng thôû.-Laøm thoâng ñöôøng thôû.-Cung caáp oxy: + Thôû oxy.-Cung caáp oxy: + Thôû oxy. + Thôû CPAP.+ Thôû CPAP.

+ Ñaët noäi khí quaûn thôû + Ñaët noäi khí quaûn thôû maùymaùy..

C/ Ñieàu trò soác: C/ Ñieàu trò soác: Ñieàu chænh roái loaïn nöôùc-Ñieàu chænh roái loaïn nöôùc-ñieän giaûi.ñieän giaûi.

Duøng corticoid.Duøng corticoid. D/ Ñieàu trò hoã trôï: D/ Ñieàu trò hoã trôï: haï soát, dinh döôõng, haï soát, dinh döôõng,

choáng loeùt…choáng loeùt…

4848

EE/ Ñieàu trò thuoác khaùng VR/ Ñieàu trò thuoác khaùng VR::

Oseltamivir (Tamiflu):Oseltamivir (Tamiflu):

75mg 75mg 2 2 laàn/ngaøy laàn/ngaøy 5 ngaøy. 5 ngaøy.

Amantadine:Amantadine:

>9 tuoåi:100mg >9 tuoåi:100mg 2 laàn/ngaøy 2 laàn/ngaøy 5 ngaøy5 ngaøy

Ribavirin (vieân 400mg):Ribavirin (vieân 400mg):

>9 tuoåi: 2vieân >9 tuoåi: 2vieân 3 laàn/ngaøy 3 laàn/ngaøy 5 ngaøy5 ngaøy

Duøng khaùng sinh ñeå ngöøa boäi Duøng khaùng sinh ñeå ngöøa boäi nhieãmnhieãm::

Cephalosporin III:Cephalosporin III: 100mg/kg/ngaøy + 100mg/kg/ngaøy + AmikacinAmikacin 15mg/kg/ngaøy (IV) 15mg/kg/ngaøy (IV)

4949

Tieâu chuaån ra vieän.Tieâu chuaån ra vieän.

- Heát soát 5 ngaøy maø khoâng - Heát soát 5 ngaøy maø khoâng duøng khaùng sinh.duøng khaùng sinh.

- Toaøn traïng toát.- Toaøn traïng toát.

- XN maùu, XQ phoåi bình thöôøng- XN maùu, XQ phoåi bình thöôøng

5050

TỬ VONG TỬ VONG

NHỮNG NGUYÊN NHÂN CHỦ YẾU TỬ NHỮNG NGUYÊN NHÂN CHỦ YẾU TỬ VONG LIÊN QUAN ĐẾN CÚM VONG LIÊN QUAN ĐẾN CÚM INFLUENZAINFLUENZA– VIÊM PHỔI DO VI TRÙNGVIÊM PHỔI DO VI TRÙNG– SUY TIM SUY TIM

90% TỬ VONG Ở NGƯỜI TRÊN 65 TUỔI 90% TỬ VONG Ở NGƯỜI TRÊN 65 TUỔI

5151

Phoøng laây nhieãmPhoøng laây nhieãm

1/ Nguyeân taéc: 1/ Nguyeân taéc: caùch ly vaø choáng caùch ly vaø choáng nhieãm khuaån nghieâm ngaët.nhieãm khuaån nghieâm ngaët.

2/ Toå chöùc khu vöïc caùch ly trong 2/ Toå chöùc khu vöïc caùch ly trong BV:BV:

- Coù khu vöïc caùch ly.- Coù khu vöïc caùch ly.

- Haïn cheá ngöôøi ra vaøo.- Haïn cheá ngöôøi ra vaøo.

- Coù chaäu nöôùc Chloramin B - Coù chaäu nöôùc Chloramin B 5% ñeå röûa tay vaø taám vaûi taåm 5% ñeå röûa tay vaø taám vaûi taåm hoùa chaát naøy döôùi neàn nhaø hoùa chaát naøy döôùi neàn nhaø tröôùc cöûa ra vaøotröôùc cöûa ra vaøo..

5252

3/ 3/ Phoøng ngöøa cho ngöôøi beänh Phoøng ngöøa cho ngöôøi beänh vaøkhaùch ñeán thaêm:vaøkhaùch ñeán thaêm:

- Taát caû BN phaûi ñeo khaåu trang trong - Taát caû BN phaûi ñeo khaåu trang trong vaø ngoaøi phoøng beänh.vaø ngoaøi phoøng beänh.

- XN, XQ, khaùm chuyeân khoa taïi giöôøng- XN, XQ, khaùm chuyeân khoa taïi giöôøng

- Haïn cheá ngöôøi nhaø vaøo thaêm BN.- Haïn cheá ngöôøi nhaø vaøo thaêm BN.

4/ Phoøng ngöøa cho NVYT4/ Phoøng ngöøa cho NVYT::

-Phaûi coù phöông tieän phoøng hoä khi -Phaûi coù phöông tieän phoøng hoä khi tieáp xuùc BN vaø thaùo boû ngay vaøo tuùi tieáp xuùc BN vaø thaùo boû ngay vaøo tuùi nilon vaøng vaø xöû lyù nhö raùc y teá.nilon vaøng vaø xöû lyù nhö raùc y teá.

-Beänh phaåmXN:ñaët trong tuùi nilon ñeán -Beänh phaåmXN:ñaët trong tuùi nilon ñeán XNXN

5353

- - Duïng cuï y teá phaûi khöû khuaån ngayDuïng cuï y teá phaûi khöû khuaån ngay tieät tieät khuaån.khuaån.

- Ñoà vaûi: cho tuùi nilon vaøng tröôùc khi vaän Ñoà vaûi: cho tuùi nilon vaøng tröôùc khi vaän chuyeån xuoáng nhaø giaët. Ngaâm ñoà vaûi chuyeån xuoáng nhaø giaët. Ngaâm ñoà vaûi trong caùc dd taåy.trong caùc dd taåy.

- Vaän chuyeån BN:Vaän chuyeån BN:- Haïn cheá vaän chuyeån BN.Haïn cheá vaän chuyeån BN.- Ñaûm baûo an toaøn cho BN vaø NVYT.Ñaûm baûo an toaøn cho BN vaø NVYT.- Taåy ueá xe sau khi vaän chuyeån baèng Taåy ueá xe sau khi vaän chuyeån baèng

hoùa chaát.hoùa chaát.

5454

VACCINEVACCINE

‘‘DỰ ĐOÁN TỐT NHẤT’ LOẠI KHÁNG DỰ ĐOÁN TỐT NHẤT’ LOẠI KHÁNG NGUYÊN CHÍNHNGUYÊN CHÍNH– HIỆN NAY HIỆN NAY

type A - H1N1type A - H1N1

type A - H3N2type A - H3N2

type Btype B

Mỗi năm chọn lựa các biến thể của mỗi loại Mỗi năm chọn lựa các biến thể của mỗi loại phụ (subtype) để có thể dùng vaccine bảo vệ phụ (subtype) để có thể dùng vaccine bảo vệ được tối ưuđược tối ưu

5555

VACCINEVACCINE

Bất hoạt Bất hoạt

Phát triển từ trứng Phát triển từ trứng

Vaccine liều nhỏ cho trẻ emVaccine liều nhỏ cho trẻ em

reassortant live vaccine approved 2003reassortant live vaccine approved 2003– for healthy persons (those not at risk for for healthy persons (those not at risk for

complications from influenza infection) ages complications from influenza infection) ages 5-49 years5-49 years

5656

CDC

5757

Caùm ônCaùm ôn

Documents

MOÄT SOÁ THOÂNG TIN VEÀ VIRUS H5N1