Prof. Jovo Ateljevic

Moć/ovlaštenja i interesi/ očekivanja intresnih grupa (IGa) i strategija preduzeća

L6, 25/11/09

Prof. Jovo Ateljevic

Ciljevi i očekivani efekti predavanja

Razumijevanje strukture moći/uticaja i interesa/očekivnja intresnih grupa u kontekstu strateškog planiranja org.

Soposbnost analiziranja moći/uticaja pojedinih interesnih grupa i njihovog uticaja na strateške pravce org.

Prof. Jovo Ateljevic

Svrha strategije: ključni koncepti

Vrijednosti Misija Vizija Ciljevi

Prof. Jovo Ateljevic

Šta su osnovne vrijednosti?

Osnovni principi na kojima je bazirana strategija organizacije

Prof. Jovo Ateljevic

Misija i Vizija?

Misija daje zaposlenima i drugim IG jasne opšte ciljeve organizacije. To je osnovna funkcija org.

Vizija artikuliše ono što organizacija želi da bude.

Prof. Jovo Ateljevic

Ciljevi?

Ciljevi su krajnje tačke prema kojima su usmjerene aktivnosti

organizacije.

Prof. Jovo Ateljevic

Interesnih grupa i njihova očekivanja

Okvir korporativnog upravljanja definiše formalne zahtjeve i granice u okviru kojih se donosi/razvija strategija i odnosi na međusobne odnose i odgovornpsti u lancu upravljnja

pored toga je potrebno razumjeti i očekivanja i drugih grupa koje nisu u tome lancu (dobavljače, klijente, lokalna zajednica itd.)

za sve IG unutra i izvan org. potrebno je razumjeti očekivanja i napravoiti procjenu mogućih razlika medju njima kao i njihvog mogućeg uticaja na ciljeve strategije

Prof. Jovo Ateljevic

Tri tipa (vrste) vanjskih IG

IG dio poslovnog okruženja (nabavlajči, kunkurencija, investitori, distributeri)

IG dio društveno-političkog okruženja- predstavnici javnog sektora, vladine agencije (politika razvoja) koji mogu uticati na društveni legitimitet strategije

IG dio tehnološkog ogruženja – agencije za standardizaciju ICT, vlasnici ICT itd. Koji mogu uticati na prihvatanje i difuziju nove tehnologije Uticaj IG se razlikuje od situacije do situacije, konteksta

(javni i privatni sektor) Brojni konflikti i očekivanja

Moguci konflikti izmedju IG

Prof. Jovo Ateljevic

KonceptI za analizu uticaja i intresa intresnig grupa

Matrica ili mapiranje: Konceptualini ‘alati’ za

identifikovanje i razumijevanje prioriteta i političkog uticaja

pojedinih intresnih grupa

Prof. Jovo Ateljevic

Exhibit 4.9 The Power/Interest Matrix

Prof. Jovo Ateljevic

Matrica - klasifikacija IG prema njihovoj moći / Interesima

Segment D, ključni igrači- za njih je prihvatljivost strategije od velike važnosti

Segmnet C (najčešće institucije), obično pasvne IG ali u nekim situacijam mogu da imaju veliki uticaj (važnost komunikacijei redovnog infrmisanja)

Segment B, (lokalna zajednica, nabavljači itd.) mogu biti od velike važanosti i zato ih je važno adresirati njihova očekivanja u procesu strateškog odlučivanja

Prof. Jovo Ateljevic

Pitanja koja je potrebno adresirati prije analize Koja su ključna očekvanja IGa u procesu određivanja

starteških ciljeva? Dali stvarni intresi i moć, i u kojoj mjeri su refleksija okvira

korporativnog upravljanja? Direktori koji nisu izvršni, predstavnici lokalne zajednice

Ko su ključni fasilitatori (pobornici) i oni koji mogu blokirati ili usporiti strategiju?

Nivo obrazovanja, iskustvai sposobnost ubjeđ.) Dali je nekeda poželjno izključiti neke IG ili njihove

predstavnike? Kada ima više ključnih igrača u startškom odlučivanju (javni

sektor) Dali je moguće održati nivo moći/interesa ključkih IGa?

Važnost monitoringa nivoa moći/interesa IG – ispunoti zahjeve onih iz segmenta C i informisati one iz segmenta B

IGe nisu homogene (npr. klijent X, klijent Y, klijent Z)

Prof. Jovo Ateljevic

Šta je moć ili politička snaga?

1.Sposobnost pojedinaca ili grupa da ubijede, podstaknu i prinude druge da slijede određeni pravce djelovanja. 2. Mehanizam pomoću koga se, u skladu sa očekivanjima može uticati na pravce/razvoj strategije. Iznalaženej kompromisa itd.

Koji su izvori moći unutar i izvan org?Izvori moći

U preduzeću Izvan preduzeća (za IG van preduzeća)

Formalna moć (hijerahija), autokratsko donošenje odluke

Neformalna moć - karizmatični lideriKontrola nad resursima - strateški

proizvodi Posjedovanje znanja i vještina - ICT

experti Kontrola nad ljidskim resursima -

progovaračke sposobnostiUčešće u implementaciji strategije -

diskreciono pravo

Kontrola nad strateškim resursima - sirovine, ljudski resursi, fin. kapital

Učešće u implementaciji strategije - ispostave, agenti itd.Putem neformalnih veza

Indikatori moći

Status (pozicija, plata)Polaganje prava nad resursima (broj

zaposlenih, veličina firme, buđžet) Representativnost (broj direktora u upr.o)Simboli (veličin a ofisa, korištenje titule)

Status Zavisnost od resursa (procenat valsništva

u firmi, banke, nabavljači) Pregovarački aranžmani Simboli (nefoemalni netvork sa

klijentima)

Prof. Jovo Ateljevic

Primjer: Tallman GmbH –matrica moći/interesa IGa

Bivša njemačka banka - maloprodaja i investicije – Njemačka, Benelux i Francuska

Problemi- gubitak korporativnog tržišta koje je bilo servisirano iz dva centra – Frankfurt i Toulouse

Predlog zatvaranja ispostave u Franc. Posledice gubitak velikog broja radnih mjesta u

Francuskoj (povećanje u Frankfurtu kao i poboljšanje IT sistema)

U cilju ocjene moguće reakcije IGa predstavnici kompanije su za analzu koristili dvije matrice (mape): A predstavlja moguću i B željenu situaciju

Prof. Jovo Ateljevic

Matrica A – moguća reakcia IGa

A B IG M (-) Toulouse ispostava (-) Klijenti (MNC) X (+) Francuski ministar (-) Marketing (-) IT nabavljači A (+)

C Klijenti Z Njemački ministar

D Klijenti Y (-) (ključni proizvođač u Francuskoj) Ispostava u Frankfurtu (+) Korporativno finansiranje (+)

Prof. Jovo Ateljevic

A Francuski ministar B IG M (-) Toulouse ispostava (-) Marketing (-) IT nabavljači A (+)

C Klijenti Z Njemački ministar

D Klijenti X (+) Klijenti Y (+) Ispostava u Frankfurtu (+) Korporatino finansiranje (+)

Matrica B – željena reakcija IGa

Idikatori moći Korporatino finaciranje -investicije

Marketing Frankfurt Toulouse

Status Mjesto u hijerarhiji (blizina upr. odboru)Plata top menadžeraProsječna ocjena zaposlenih

H (visok)HH

L (nizak)LM

HHH

M (srednji)LL

Pravo na resurse Broj zaposlenih Veličina sličnih firmi Budžet u % od ukupnog

MHH

HLM

MHM

MLL

Representativnost Broj direktora Najuticajniji direktori

HH

00

MM

00

SimboliKvaliteta smještaja Prateće usluge

HH

LL

MH

ML

Ocjena moći T. GmbH-Interene Intresne grupe

Prof. Jovo Ateljevic

Ocjena moći T. GmbH- Vanjske Intresne grupe

Idikatori moći

IT nabavljači A

Klijenti Y

Intre. Grupe M

Status Zavisnost od resursaPregovarački aranžmani Simboli

M

M

MM

H

H

HH

L

H

LL