THUỐC CHỮA BỆNH VỀ MẮT

MỤC TIÊU

- Trình bày được cách phân loại thuốc, những chú

ý khi dùng thuốc chữa bệnh về mắt.

- Kể được tính chất, tác dụng, chỉ định, cách

dùng, liều lượng, tác dụng phụ, chống chỉ định,

bảo quản các thuốc chữa bệnh về mắt.

ĐẠI CƯƠNG

Mắt là một cơ quan có cấu tạo đặc biệt và rất tinh

nhạy. Khi một bộ phận nào đó của mắt bị tổn thương

đều ảnh hưởng đến mắt, có thể làm mắt bị mờ, thậm

chí bị mù lòa nếu không được chữa kịp thời.

Một số bệnh lý về mắt :

- Chấn thương ở mắt: rách mi mắt, bỏng giác mạc, kết mạc

- Bệnh mi mắt và lệ đạo: chắp lẹo, quặm mi mắt, viêm túi

lệ...

- Bệnh ở kết mạc, củng mạc: viêm kết mạc cấp, mạn tính,

bệnh mắt hột, mộng thịt...

- Bệnh ở giác mạc: hội chứng khô mắt, viêm loét giác mạc

do nấm, vi trùng, virus,...

- Bệnh glaucom: glaucom góc mở nguyên phát, glaucom

góc đóng cấp, glaucom tân mạch, glaucom thể mi...

PHÂN LOẠI THUỐC

Dựa vào tác dụng, có thể chia thuốc chữa bệnh về mắt

thành 5 loại:

Thuốc chống nhiễm khuẩn

thuốc chống viêm

Thuốc gây tê

Thuốc gây giãn đồng tử

Thuốc gây co đồng tử

Thuốc chống nhiễm khuẩn

Ức chế sự phát triển/ tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh.

Thuốc thường dùng:

- Các thuốc có tác dụng sát khuẩn: acid boric, bạc nitrat,

argyrol, kẽm sulfat, natri clorid, xanh methylen.

- Sulfamid: sulfacylum

- Kháng sinh: cloramphenicol, ciprofloxacin, ofloxacin,

levofloxacin, tetracyclin, gentamicin, neomycin, polymycin

B, bacitracin, tobramycin

Thuốc chống viêm

Nhóm corticoid

Ví dụ: hydrocortison, dexamethason, tixocortol,

fluorometholon, lodoxamide

Thuốc gây tê

- Gây tê tại chổ để tiến hành các phẫu thuật ở mắt.

- Thuốc thường dùng: cocain, tetracain, lidocain

Thuốc gây giãn đồng tử

- Gây giãn đồng tử, liệt cơ thể mi, làm giảm tính

thấm của mao mạch khi bị viêm.

- Thuốc thường dùng: atropin sulfat, homatropin

hydrobromid, scopolamin, cyclopentolat, tropicamid…

Thuốc gây co đồng tử

- Gây co đồng tử, co cơ thể mi, giãn các mạch máu kết

mạc và mống mắt, tăng cường lưu thông thủy dịch.

- Thuốc thường dùng: pilocarpin, carbachol, neostigmin,

floropryl…

NHỮNG CHÚ Ý KHI DÙNG THUỐC TRA MẮT

- Chọn thuốc đặc hiệu cho từng trường hợp.

- Kiểm tra nhãn thuốc, hạn dùng của thuốc trước khi

sử dụng.

- Kiểm tra sơ bộ chất lượng bằng cảm quan về màu

sắc, mùi vị, độ trong … thuốc có vẩn đục, biến màu

không được dùng.

- Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn ghi trên nhãn hoặc bản

hướng dẫn sử dụng kèm theo lọ thuốc.

HOMATROPIN HYDROBROMID

Tác dụng

Homatropin tác dụng tương tự atropin nhưng yếu hơn,

thời gian tác dụng ngắn hơn.

Tác dụng gây giãn đồng tử nhanh, mạnh hơn atropin.

Chỉ định và liều dùng

Nhỏ, soi đáy mắt để khám mắt; chống co thắt do điều

tiết mắt.

Tác dụng phụ

Thuốc gây tăng nhãn áp

Nhìn mờ, sợ ánh sáng.

Chống chỉ định

Mắt đã bị glaucom góc đóng.

Trẻ < 3 tháng tuổi

Chú ý: ấn ngón tay lên túi lệ 1-2 phút giảm nguy cơ hấp

thu và phản ứng toàn thân.

PILOCARPIN HYDROCLORID

Tác dụng

Gây co đồng tử, hạ nhãn áp

Chỉ định

- Điều trị glaucome cấp: dùng dung dịch 1 – 2%; dung

dịch 5% có tác dụng kéo dài.

- Chữa huyết khối võng mạc, teo dây thần kinh thị

giác.

- Co đồng tử sau mổ lấy thể thủy tinh và sau khi tra

atropin.

Tác dụng phụ

Có thể gây nhức mắt, mờ mắt.

Chống chỉ định

Viêm mống mắt, glaucome ác tính, mẫn cảm với

pilocarpin.

Cách dùng, liều lượng

Nhỏ mắt 2 giọt/lần x 1 – 3 lần/ngày, trong cơn cấp

có thể nhỏ nhiều lần (cách nhau 15 – 30 phút hoặc 1

giờ).

Một số dạng chế phẩm nhỏ mắt thường gặp

Natri clorid 0.9%

Rửa mắt, rửa mũi

Tetracyclin

Viêm kết mạc, viêm giác mạc

Meko bleu

TP: xanh methylen

Sulfacetamid

Viêm kết mạc, giác

mạc, đau mắt đỏ, đau

mắt hột.

Dexacol / Neodex

Viêm kết mạc, giác

mạc ,nhiễm trùng

tuyến lệ, viêm mi

mắt

Thuốc khác

Còn có một số chế phẩm như V- Rhoto, các

chế phẩm nước mắt nhân tạo: Tears natural .

Cách nhỏ mắt hợp lý:

Thời gian sử dụng 1 lọ thuốc nhỏ mắt bao lâu?

Hướng dẫn sử dụng cho đúng cách?

Chân thành cảm ơn!