MENAXHIMI I CIKLIT TE PROJEKTIT - km.dldp.al access/Manuals Funds Access... · MENAXHIMI I CIKLIT TE PROJEKTIT (me fokus në ... Karakteristikat kryesore të fazave ... Projektet

MENAXHIMI I CIKLIT TE PROJEKTIT(me fokus n bashkpunimin ndrvendor)

Nj manual pr Njsit e Qeverisjes Vendore

2013

MenaxhiMi i Ciklit t Projektit (fokusi n bashkPuniMin ndrvendor)2

Ky publikim sht prgatitur nga Programi pr Decentralizim dhe Zhvillim Lokal (dldp), me mbshtetjen financiare t Agjencis Zvicerrane pr Zhvillim dhe Bashkpunim

Prgatitur nga: Vera Xhokaxhi (PhD) dhe Myftar Doi (MPA)Qendra Kombtare Burimore e Trajnimit dhe Asistencs Teknike (ANTTARC)

Mbshtetur nga:Valbona Karakai Programi pr Decentralizim dhe Zhvillim Lokal (dldp) HELVETAS Siss Intercooperation, Shkodr, Albania

Ky publikim reflekton mendimet e autorve dhe jo detyrimisht t SDC.

Publikuar nga: Programi pr Decentralizim dhe Zhvillim Lokal (dldp) HELVETAS Siss Intercooperation (HSI) Albania

Copyright HSI Albania Rr. Oso Kuka, Nr. 11, 4000 Shkodr, Albania .dldp.al

shap

ing

the

futu

re by changing the

present

3

PARATHNIE

Ky manual prshkruan shtjet e zhvillimit dhe t zbatimit t projektit bazuar n metodn e kuadrit logjik dhe sht dizenjuar pr t ndihmuar ekipet e menaxhimit t projekteve pran Njsive t Qeverisjes Vendore (NJQV) prgjat gjith fazave kye, duke filluar nga ideja e par deri n vlersimin prfundimtar t projektit dhe raportimin mbi realizimin e tij.

Manuali prmban qllimin dhe konceptet baz lidhur me seciln faz t menax-himit t ciklit t projektit si dhe dokumentet dhe vendimet kye prkatse prf-shir fazn e planifikimit dhe hapat pr analizn e palve t interesuara, hartimin e pems s problemeve dhe t objektivave, hartimin e matrics logjike, dokumentit t projektit si dhe planit t detajuar t aktiviteteve.

Specifike n kt manual sht ilustrimi i tij me nj projekt konkret ndrvendor t realizuar n kuadrin e dldp--Programi i Decentralizimit dhe Zhvillimit Lokal. Projekti sht hartuar dhe zbatuar nga tre NJQV t Qarkut Shkodr--bashkia Puk dhe komunat Qerret e Rrape--me synim sigurimin e nj shrbimi m cilsor dhe me kosto m t ult pr komunitetet e tyre. N kt kndvshtrim manuali ofron disa mekanizma konkrete menaxhues dhe ligjore t nevojshme pr t realizuar projektet ndrvendore, t cilat mund t jen t prdorshme nga NJQV t tjera n raste t ngjashme.

Ky manual sht nj mjet pr t patur sukses n prpjekjet e NJQV pr plotsimin e nevojave t komunitetit. Por vlefshmria e tij varet shum nga mnyra se si ai aplikohet n punn e prditshme t drejtuesve dhe stafit t NjQV-ve.

Manuali sht prgatitur nga Qendra Kombtare Burimore e Trajnimit dhe Asist-encs Teknike (ANTTARC), n kuadrin e Programit t Decentralizimit dhe Zhvillimit Lokal (dldp). Pr zhvillimin e ktij manuali, ANTTARC sht mbshte-tur n materialet e ndryshme burimore pr menaxhimin e ciklit t projektit dhe bashkpunimin ndrvendor si dhe eksperiencn e tij n zhvillimin e kapaciteteve t NJQV pr hartimin dhe zbatimin e projekteve t financuara nga dldp.

ANTTARC, 2013

5

PRMBAJTJA

Hyrje

Kuptimi i ciklit t projektit dhe Menaxhimit i Ciklit t Projektit n projektet ndrvendoreKarakteristikat kryesore t fazave t ciklit t projektit n bashkpunimin ndr-vendor

far sht planifikimi? Planifikimi i projekteve ndrvendore

Analiza e situats n bashkpunimin ndrvendor

Qllimi i prgjithshm i projektit

Alternativat

Strategjia/ndrhyrja e projektit

Dokumenti i projekteve ndrvendore

Plani i aktiviteteve (i detajuar)

Anekset


HYRJE

Msimet e fituara nga zhvillimi dhe zbatimi i projekteve ndrvendore

Nga eksperienca, organizatat e ndryshme publike dhe jo publike, hasin nj sr problemesh dhe sfidash gjat hartimit dhe zbatimit t projekteve, t cilat shrbejn si msime pr t punuar m mir n t ardhmen. E njjta gj ka ndodhur edhe me NJQV, t cilat gjat hartimit dhe zbatimit t projekteve kan shfaqur disa dobsi t cilat duhen prmirsuar pr n ardhmen. Ato prfshijn:

Njsit e Qeverisjes Vendore nuk kan njohurit dhe aftsit pr t marr vendimet e duhura n kohn e duhur lidhur me realizimin e fazave t ndryshme t Ciklit t Projektit.

Objektivat specifike, t cilat duhet t prfshijn prfitime t qendrueshme pr komunitetin, nuk jan realiste dhe nuk prshkruhen qart.

Nuk bhet qart dallimi midis objektivave dhe mjeteve pr arritjen e tyre;

Hartimi i projektit dhe monitorimi i e aktiviteteve nuk jan par n kndvshtrimin e arritjes s treguesve t prfshir n projekt dhe raportimit cilsor mbi zbatimin e tij.

Disa nga msimet e nxjerra nga eksperienca prfshijne:

Faza e planifikimit sht themelore pr t zhvilluar projekte cilsore dhe fituese. N kt kontekst, pjesmarrja e palve kryesore t interesuara duke prfshir ktu jo vetm prfaqsuesit e Njsive t Qeverisjes Vendore por edhe antart e komunitetit, sidomos grupet e marxhinalizuara t tij, prfaqsuesit e shoqris civile dhe t sektorit privat sht shum e rndsishme pr zgjidhjen e nevojave dhe me ndikim afat-gjat n komunitet.

Qendrueshmria e projektit dhe prfitimeve t tij si dhe fuqizimi i kapacitetit menaxhues t ekipeve prkatse n

7

Njsit e Qeverisjes Vendore jan ndr kushtet kryesore pr zhvillimin e projekteve fituese dhe zbatimin me sukses t tyre.

Projektet ndrvendore, ku dy ose m shum Njsi t Qeverisjes Vendore bashkojn burimet e tyre pr t zgjidhur nj nevoj t prbashkt n komunitetet e tyre, jan nj ndr rrugt m efektive, efiente, dhe rezultative. Jan nj sr nevojash n komunitet, t cilat jan t njjta n Njsi Vendore t ndryshme dhe mund t zgjidhen m mir nprmjet bashkpunimit mes tyre. Kto Njsi Vendore mund ti bashkoj vazhdimi territorial apo problemi i njejt si dhe mundsia e vogl pr ti zgjidhur ato individualisht.

Bashkpunimi ndrvendor si zgjidhje e qndrueshme pr ofrimin e shrbimit

NJQV-t t ndryshme pr shrbime t caktuara, mund ta ndajn ekspertizn ose burimet e tyre me NJQv t tjera pr ofrimin e shrbimeve cilsore dhe efektive. Madje n raste kur ka krkesa ligjore pr shrbime t tilla si menaxhimi i mbetjeve, furnizimi me uj, zhvillimi i transportit dhe zhvillimi ekonomik ato mund t bashkpunojn mes tyre pr t ofruar nj shrbim me kosto t ult.

NJQV-t kan kompetenca jetike q prcaktojn cilsin e jets s qytetarve dhe mirqenien e prbashkt t tyre. Ato prfshijn ndrtimin e rrugve dhe menaxhimin e trafikut, transportin, furnizimin me uj, shkollat dhe kopshtet, qendrat shndetsore, mjediset sportive, mbledhjen dhe largimin e mbeturinave, muzet, teatrot dhe qendrat kulturore, varrezat, etj. Megjithat, prvoja tregon se NJQV-t nuk jan kurr plotsisht t vetmjaftueshme pavarsisht nga madhsia e territorit t tyre dhe nga popullata q kan. Territoret dhe popullata e NJQV-ve po bhen gjithnj e m tepr t ndrvarura. Bashkpunimi ndrvendor n projekte t prbashkta sht zgjidhja e shum situatave t ndryshme.


Bashkpunimi ndrvendor sht veanrisht i rndsishm pr vendin ton sepse ajo siguron akses n nj spektr t gjer financimesh t jashtme.

Programe t ndryshme t mbshtetura nga Bashkimi Evropian BE dhe donator t tjer ndrkombtar krkojn ose (a) nj prag minimal n lidhje me madhsin e projektit (q sht shum i lart pr bashkit m t vogla), ose (b) nj aplikim t vetm t dy ose m shum bashkive.

Disa nga karakteristikat kryesore t bashkpunimit ndrvendor jan:

N bashkpunimin ndrvendor dy ose disa NJQV punojn s bashku.

Me an t bashkpunimit, bashkit partnere pranojn t punojn s bashku me nj kosto t caktuar pr t krijuar prfitime t reja pr gjithseciln prej tyre, prfitime t cilat nuk do t ishin t mundshme po t veprohet n mnyr t izoluar ose t njanshme.

Prpjekjet e prbashkta mund t lidhen me nj ose disa nga sferat q kan t bjn me kompetencat ligjore t bashkive. Ligji mund t prcaktoj q disa prej kompetencave q u jepen bashkive nuk mund t realizohen me bashkpunim ndrvendor. (p.sh. kompetencat e shtetit q i delegohen kryetarit t bashkis).

Bashkpunimi ka nj kosto pr seciln bashki partnere: ky bashkpunim duhet t shoqrohet nga prpjekje, kontribute financiare dhe akses i prbashkt n burime (staf, tok, makineri, ndrtesa, etj.).

Bashkpunimi ndrvendor sht rezultat i nj vendimi t qllimshm dhe jo thjesht nj zbatim mekanik i nj dispozite ligjore. Marrveshja, m shum se sa e imponuar nga ligji, sht e vullnetshme, ndonse ndonjher ligji mund ti nxis n mnyr t fuqishme ose edhe ti detyroj ato q t krkojn zgjidhje bashkpunuese.

9

Prfitimet e reja pr bashkit partnere mund t ken karakteristika t ndryshme, si pr shembull: krijimi i kapaciteteve pr ofruar shrbime t cilat nuk mund t ofrohen nga nj bashki e vogl, zvoglimi i kostove pr ofrimet e shrbimeve, prmirsimi i cilsis s shrbimit, koordinim m i mir n planin e zhvillimit, politika m t efektshme dhe m t dukshme.

Bashkpunimi nuk sht rastsor; ai ka nj kohzgjatje t caktuar dhe sht shpesh nj marrveshje e prhershme e cila nuk ka nj dat t caktuar se kur prfundon.

Nuk ka kalim t prhershm t detyrave dhe kompetencave vendore; bashkit e ruajn kontrollin jo t drejtprdrejt pr vendimet dhe shrbimet q rrjedhin nga bashkpunimi. 1

1) Burimi: Manual i Instrumenteve: Bashkpunimi Ndrbashkiak (prgatitur nga Kshilli i Evrops (CoE), Programi pr Zhvillim i Kombeve t Bashkuara (UNDP), Iniciativa pr Qeverisjen Lokale, dhe Shoqria e Hapur. 2010.


KUPTIM I PRGJITHSHEM MBI PROJEKTIN DHE MENAXHIMIN E CIKLIT T PROJEKTIT

Projekti konsiston n nj sr aktivitetesh t koordinuara dhe t kontrolluara t cilat ndrmerren me nj qllim t caktuar, t cilat kan kosto, burime dhe afate kohore t prcaktuara. do projekt sht specifik dhe n t reflektohet nevoja pr ndryshim. Ndryshimet mund t lindin nga disa faktor:

nevoja pr ti dhn zgjidhje nj problemi t komunitetit;

reflektimi ndaj nj momenti nevoje n organizat;

shfrytzimi i mundsive t reja.

Projektet zakonisht realizohen nga nj numr i kufizuar njerzish, t cilt pr nj koh t caktuar punojn s bashku. Projekti n vetvete prfaqson nj mundsi pr t forcuar lidershipin dhe punn n ekip pasi:

individve u jepen m shum prgjegjsi se sa ato kan n aktivitetin e prditshm;

njerzit msojn ti prshtaten m mir njri-tjetrit;

konfliktet e ndryshme midis antarve t ekipit zgjidhen gjat zbatimit t projektit;

antart e grupit t projektit kan mundsi t kualifikohen nga ana profesionale dhe t fitojn aftsi t reja.

grupi prfshihet n procesin e vendim marrjes.

Pra projektet kan vler pr t zhvilluar si individt ashtu edhe organizatn n prgjithsi. Fakti q nj organizat prfshihet n hartimin dhe zbatimin e projekteve tregon q ajo sht n nj stad t till zhvillimi ku individve mund tu besohen detyra q krkojn nivel t lart profesionalizmi.

11

Projekti n vetevete prfaqson nj cikl q kalon n disa faza. Cikli i jets s nj projekti duhet t filloj me vlersimin e nevojave t komunitetit. Ekziston nj sekuenc e kalimit nga nj faz n tjetrn, pra disa aktivitete si jan vendosja e qllimeve dhe objektivave, indikatorve, hartimi i buxhetit, etj duhet t kryen prpara fillimit t fazs s zbatimit.

Kuptimi i ciklit t projektit dhe menaxhimi i tij

Cikli i projektit prmbledh fazat e ndryshme prmes t cilave realizohet nj iniciativ duke filluar nga faza e identifikimit paraprak e deri n at t vlersimit t realizimit prfundimtar t saj. Menaxhimi i Ciklit t Projektit (MCP) sht metoda q prdoret pr prcaktimin n mnyr t sakt t qllimit, t aktiviteteve menaxhuese dhe procedurave vendimarrse t do faze t projektit. Objektivat kryesore t MCP-s jan :

Prcaktimi n mnyr t qart dhe realiste i objektivave t projekteve/ programeve.

Sigurimi i nj cilsie t lart prgjat gjith ciklit t projektit (si p.sh. przgjedhja e nj teknologjie t prshtatshme, respektimi i vlerave social-kulturore, kapacitetet institucionale, qendrueshmria, etj.).

Sigurimi i nj prputhshmrie dhe kontributi ndaj objektivave afatgjata t strategjive/politikave.

Realizimi i qndrueshmris.

Dokumentimi i ndryshimeve/msimeve t nxjerra.

Disa nga konsiderata kryesore pr MCP:

Brja transparente e vlerave institucionale dhe personale dhe e supozimeve baz.

Realizimi i t gjitha fazave t MCP-s n bashkpunim t ngusht me partnert.

Qartsimi i roleve dhe i prgjegjsive t partnerve t ndryshm.


Mbshtetja e partnerve gjat forcimit t njohurive dhe kapaciteteve pr MCP.

Prpunimi kolegjial dhe reflektimi i msimeve t nxjerra gjat zbatimit/ planifikimit, si nj proces bashkpunues.

KARAKTERISTIKAT KRYESORE T FAZAVE T CIKLIT T PROJEKTIT

Ndarja e ciklit t projektit n faza t veanta, si propozohet n kt manual, bazohet mbi konsiderata praktike dhe didaktike. Ky model lejon diferencimin e qart t detyrave, dokumenteve dhe vendimeve q duhen marr pr do hap t planifikimit dhe t zbatimit t projektit. Figura 1 paraqet fazat kryesore t menaxhimit t ciklit t projektit, vendimet kryesore dhe dokumentet perkatse.

Kuadri strategjik

do projekt apo program zhvillimi sht i shoqruar me nj kuadr strategjik (plane strategjike zhvillimi kombtare, plane strtegjike zhvillimi rajonale e lokale/plane strategjike, plane strategjike t donatorve, etj.). N prgjithsi, projektet dhe programet e reja duhet t integrohen n kt kuadr pr t rritur koherencn dhe sinergjin e bashkpunimit ndrmjet investimeve t ndryshme.

Projektet ndrvendore duhet t bazohen n kuadrin strategjik kombtar dhe rajonal, planet ndrvendore, si dhe programet e ndihms s huaj, t cilat gjithashtu reflektojn prioritetet kombare t vendit si dhe ato rajonale.

13

Bashkpunimi me Njsit e tjera Vendore niset nga ideja se ka shrbime q NJQV t ndryshme nuk i ofrojn pr shkak t burimeve t pamjaftueshme financiare ose njerzore. Bashkpunimi ndrvendor qysh n kt faz sht i rndsishm pr suksesin e projekteve ndrvendore. Rezultati i pritshm i ksaj faze sht sigurimi i nj vendimi pozitiv ndrvendor pr iden e projektit t paraqitur duke elur driten jeshile pr nj vlersim dhe planifikim t mtejshm. Produkti i fazs s identifikimit sht prmbledhja e ides s projektit dhe marrveshja paraprake pr bashkpunimin ndrvendor. Disa nga aktivitete kryesore jan: Organizimi i takimeve midis NJQV pr mundsin e bashkpunimit; Identifikimi i mundsive t bashkpunimit; Krijimi i grupit t puns ndrvendor me prfaqsuesit prkats t NJQV-ve; Shqyrtimi i situats lidhur me problemin q synon t zgjidhe ose shrbimin q synon t ofroj projekti i bashkpunimit ndrvendor; Identifikimi i bazs ligjore dhe marrdhenjeve institucionale midis NJQVve; Hartimi i nj marrveshje paraprake bashkpunimi ku prcaktohen t drejtat dhe detyrimet e palve.

Identifikimi

Qllimi i ksaj faze sht sqarimi i ides s projektit si dhe mbledhja e informacionit baz (vlersimi i situats s prgjithshme). Rezultati i pritshm i ksaj faze sht sigurimi i nj vendimi pozitiv pr iden e projektit t paraqitur, n mnyr q t elet drita e gjelbr pr nj vlersim dhe planifikim t mtejshm. Produkti i fazs s identifikimit sht nj prmbledhje e ides s projektit mbi t ardhmen e projektit ose alternativat e tij (dokument referimi pr diskutim dhe negocijim t mtejshm) dhe nj marrveshje paraprake pr bashkpunim.

Planifikimi

Duke u bazuar n prmbledhjen e ides hartohet projekt propozimi i plot. Detyra t rndsishme pr planifikimin e projektit jan:

Analiza e aktorve, e interesave dhe e roleve t tyre n projekt.

Prcaktimi i objektivave, treguesve dhe supozimeve, n prgjithsi, pr kuadrin logjik (i referuar gjithashtu si Matrica e projektit). Ky hap krkon nj planifikim t kujdesshm dhe t detajuar me t gjith aktort e interesuar


(zakonisht n seminaret e planifikimit).

Prpunimi dhe negocijimi i strukturs organizative, i mjeteve dhe i buxhetit t nevojshm.

Prcaktimi i elementeve pr drejtimin dhe vlersimin e projektit me synim zbatimin efektiv t tij. Drejtimi i projektit prfaqson aspektin m t rndsishm t menaxhimit n fazn e realizimit duke prfshir prcaktimin e afateve t monitorimit dhe vlersimit dhe raportimit t projektit.

Produkti i fazs s planifikimit sht dokumenti i projekt propozimit t plot bashk me marrveshjen institucionale t bashkpunimit. Ky dokument ndrtohet sipas s njjts struktur si dhe prmbledhja e ides s projektit

15

T s

igur

ojm

llo

garid

hni

en d

he

prc

akto

jm

ms

imet

e t

uara

pr

faza

t e a

rdhs

hme

t

proj

ektit

ose

pro

jekt

et e

reja

Pol

itika

t kom

bta

reP

rogr

amet

n

mb

shte

tje t

ven

dit

Pla

ne z

hvilli

mi t

pl

ota

(sek

toria

le d

he te

rrito

riale

T k

upto

jm

prob

lem

et e

zhv

illim

it du

ke th

eksu

ar

shka

qet d

he z

gjid

hjet

e m

unds

hme

T s

igur

ojm

zb

atim

e

ent &

efe

ktiv

t p

roje

ktit

n

part

nerit

et m

idis

don

ator

it, z

batu

esit,

par

tner

ve

t

tjer

dhe

pr

tue

ve

T g

jene

rojm

in

form

acio

nin

e du

hur

pr

drej

tues

it e

proj

ektit

pr

t p

rm

irsu

ar

pun

n dh

e nx

jerr

m

sim

e p

r pa

lt e

in

tere

suar

a

T z

hvillo

jm

nj

proj

ekt k

oher

ent d

he re

alis

t, ba

zuar

n

ang

azhi

min

e p

alv

e t

inte

resu

ara

Ql

limi i

sec

ils

faz

Dok

umen

te; V

endi

me

kye

Pla

ni v

jeto

r i v

eprim

it;M

arr

vesh

jet e

zba

timit

Dok

umen

ti i p

roje

ktit

t p

lot

Kon

cept

idej

a e

proj

ektit

Sis

tem

i (m

atric

a) e

m

onito

rimit

rapo

rtim

i

Vler

sim

iM

onito

rim

i

Faza

t e M

CPZb

atim

i

Kuad

ri

prog

ram

atik

Iden

tiki

mi

Plan

iki

mi

(Pr

gatit

ja)

Figu

ra 1

: Men

axhi

mi i

Cik

lit t

Pro

jekt

it: F

azat

, ven

dim

et, d

okum

ente

t kry

esor

e

Pro

jekt

e ek

zist

uese

Pro

jekt

et

reja

Rap

orte

vle

rsi

mi;

Stu

dim

e


Vlersimi paraprak prfaqson fazn finale t diskutimit t nj projekti t ri. Ai prbn nj vlersim t procesit t planifikimit dhe t cilsis s prgatitjes s dokumentit t projektit. Vlersimi paraprak studion prputhshmrin dhe prshtatshmrin e projektit t propozuar dhe konsideron nse procesi prgatitor ka qen i knaqshm nga pikpamja e analizs dhe e pjesmarrjes. Vlersimi paraprak mund t realizohet si nj proces i pavarur, ose si nj proces i brendshm i kryer nga donatori.

Dokumenti i projektit duhet aprovuar (me shkrim) nga donatori dhe institucioni zbatues. Produkti i ksaj faze sht nj marrveshje formale e projektit q cakton prgjegjsit e aktorve n lidhje me mjetet, financimet, monitorimin dhe procedimet e mtejshme.

Zbatimi

Qllimi i zbatimit t programit sht krijimi i nj sistemi efektiv t menaxhimit t projektit. Kjo nnkupton prshtatjen e vazhdueshme t planeve specifike t puns me kushtet e

Duke u bazuar n prmbledhjen e ides dhe marrveshjen paraprake midis NJQV-ve pjesmarrse, zhvillohet projekt propozimi i plot. Ktu: Bhet grumbullimi i t dhnave pr shkrimin e projekt propozimit dhe analiza e aktorve dhe rolit t tyre n projekt (theksi duhet vendosur tek aktort e prfshirkshillat, administrata, etj.,--arsyet e ktij bashkpunimi dhe strategjit pr arritjen e tij); S bashku zhvillohen objektivat, treguesit dhe supozimet; Negociohet struktura organizative e projektit ndrvendor, mjeteve dhe buxhetit t nevojshm; Prcaktohet si do t bhet drejtimi dhe vlersimi i projektit; dhe se fundi Aplikimi i prbashkt tek dldp dhe miratimi i bashkfinancimit nga NJQV-t.

N bashkpunimin ndrvendor, NJQV pjesmarrse duhet t sigurojn pjesmarrjen e prfaqsuesve t tyre dhe t krkojn pjesmarrjen nga t gjitha NJQV-t e prfshira n projekt n mnyr q vendimmarrja t jet gjithprfshirse.

17

ndryshueshme dhe krkesat e aktorve q prfshihen n projekt. Kjo nnkupton, gjithashtu, verifikimin e progresit t puns prmes nj sistemi monitorimi t przgjedhur mir e q synon q vendimet respektive pr ndryshim dhe adaptim t gjykohen t nevojshme pr tu prfshir n planet operacionale dhe ato specifike t puns.

Zbatimi i projektit prbn nj proces dinamik dhe reciprok ndrmjet planifikimit dhe monitorimit. Menaxhimi i fazs s implementimit prfshin detyrat e mposhtme:

Prpunimi dhe vlersimi i vazhdueshm i planeve t puns, duke filluar nga njsia e menaxhimit t projektit, n bashkpunim t ngusht me ekipin e projektit dhe/ose partner t tjer operacional.

Koordinimi i proceseve vendimarrse me synim fokusimin e progresit t puns drejt operacioneve realiste dhe/ose koordinimi i vendimeve strategjike q duhen ndrmarr brenda strukturave drejtuese. Kto vendime merren nga aktort kryesor, ndrkoh q vendimet operacionale merren nga ekipi i projektit.

Prpunimi i planeve operacionale vjetore q specifikojn aktivitetete t veanta, ndarjen e detyrave, mjeteve dhe hartimin e buxhetit pr vitin e ardhshm, bazuar n prvojat e vlersimit dhe rezultatet e vitit paraardhs.

Nj raportim sistematik mbi progresin e puns sipas nj plani t prcaktuar mir pr prgatitjen periodike t dokumenteve t projektit (si p.sh. raportet vjetore, 6 ose 3-mujore, raportet specifike teknike, ose financiare, etj.)

Produktet e fazs s zbatimit jan :

Planet operacionale specifike (plani vjetor dhe, nse krkohen, planet afat-shkurtra t veprimit).

Raportet e prgatitura sipas krkesave operacionale dhe administrative respektive.


Monitorimi

Monitorimi shoqron n mnyr t vazhdueshme planifikimin dhe zbatimin e projektit. Ai vepron si mekanizm vet-kontrolli q hedh drit mbi progresin e projektit dhe kryhet nga personat prgjegjs pr realizimin e aktiviteteve (kryesisht stafi i projektit dhe partnert e tjer zbatues) me synim ndryshimin dhe adaptimin e funksionimit t projektit n do koh q shihet e nevojshme. Elementet monitorues jan pjes e informacionit t projektit.

Detyrat kryesore t monitorimit jan :

Ndjekja sistematike e t gjith elementeve operacionale dhe administrativ, si dhe e rezultateve t aktiviteteve t projektit nga njsia e menaxhimit t projektit dhe partnert operacional. Sistematike do t thot e bazuar n tregues dhe mjete kontrolluese q lidhen me element planifikues t prcaktuar.

Realizimi i vet-vlersimit sistematik (nprmjet seminareve periodike t stafit t projektit ku diskutohet mbi progresin e projektit, takimeve vlersuese dhe informuese me partnert e rndsishm dhe grupet prfituese, etj.).

Pas miratimit t projektit, Njsit Vendore pjesmarrse n projekt institucionalizojn bashkpunimin e tyre nprmjet nj marrveshje bashkpunimi ku prcaktohen rolet dhe prgjegjsit e tyre si dhe krijojn nj ekip ndrvendor pr t ndjekur hapat e zbatimit t projektit. Ekipi i Projektit sht prgjegjs pr aspektet e ndryshme t menaxhimit t projektit prfshir rishikimin dhe vlersimin e vazhdueshm te planeve t puns, kordinimin e proceseve vendim-marrse brenda strukturave drejtuese t Njsive Vendore pjesmarrse n projekt, marrjen e vendimeve operacionale, ndarjen e detyrave dhe mjeteve dhe realizimin e aktiviteteve kryesore si tenderimin e punve dhe/ose shrbimeve, ndjekjen e realizimit t puns, raportimin sistematik mbi progresin e puns dhe prgatitjen e raportit perfundimtar mbi zbatimin e projektit.

19

Realizimi i hapave formale pr drejtimin e projektit t koordinuar ndrmjet menaxhimit t projektit dhe instancave vendimarrse (si p.sh. takimet e ekipit t drejtimit, vizitat monitoruese nga personat prgjegjs t projektit ose institucionet e tjera t interesuara, etj.).

Rezultatet kryesore t monitorimit jan:

Raportet e progresit q prgatiten sipas nj plani t prcaktuar raportimi.

Raportet specifike mbi menaxhimin e projektit q kan lidhje me shtjet operacionale dhe administrative (duke prfshir raportet financiare dhe t auditimit).

Proces-verbalet e mbledhjeve t ekipit t drejtimit q prmbledhin t gjitha vendimet mbi ndryshimet strategjike dhe konceptimin e projektit.

Monitorimi shrben gjithashtu si nj kuadr referues pr vlersimin, i cili prdor shpesh t njjtat elemente pr matjen e progresit .

Vlersimi

Elementet e vlersimit (ose elementt mats t progresit) duhen prcaktuar q n momentin e planifikimit t indikatorve. Rezultatet e pritshme t vlersimit prfaqsojn rekomandime pr procesin e vendim-marrjes pr orientimin e projektit n t ardhmen si dhe propozimeve konkrete pr ri-prcaktimin dhe/ose ri-adaptimin e elementeve planifikues (objektivave, linjave t aktiviteteve , etj.).

Detyra t rndsishme t vlersimit jan:

Zhvillimi i nj koncepti t qart mbi vlersimin (Termat e Referencs) q prcaktojn llojin e vlersimit (p.sh.


paraprak, afat-mesm ose prfundimtar), rezultatet e pritshme dhe produktet e vlersimit (d.m.th. elementet vendim-marrs mbi t ardhmen e projektit), procedurat dhe metodat, si dhe krkesat mbi raportimin.

Ndrmarrja e hapave sistematik t vlersimit (sipas programit t aprovuar) me pjesmarrjen e aktorve t interesuar dhe ekspertve t mandatuar.

Shqyrtimi i gjetjeve pr t propozuar marrjen e vendimeve t drejta mbi orientimin e projektit n t ardhmen (ndryshimet dhe adaptimet e nevojshme).

Raportimi i gjetjeve, konkluzioneve rreth progresit t raportitit, ndikimit t tij, si dhe rekomandimet rreth orientimit t projektit n t ardhmen.

Produktet e vlersimit t projektit jan:

Raporti i vlersimit mbi gjetjet dhe rekomandimet.

Koncepti mbi planifikimin pr t ardhmen ose pr realizimin sistematik t projektit.

Mbyllja/Prfundimi

Sipas planifikimit, do projekt sht i kompletuar me nje axhend kohore t paracaktuar. Esht e kshillueshme q konceptimi i projektit t jet i planifikuar mir duke treguar situatn q nga fillimi i projektit dhe mnyrn se si pritet t ndryshoj ajo pas kryerjes s aktiviteteve.

Rezultat i rndsishm i mbylljes t projektit sht demonstrimi dhe regjistrimi i ndikimit si dhe i mundsive mbi qndrueshmrin e projektit. N disa raste prfundimi i projektit shnon fillimin e nj projekti t ri, zakonisht me nj tematik t re, por bazuar n t njjtat prvoja dhe rezultate t aktiviteteve t realizuara.

21

Detyrat tipike t fazs s mbylljes jan:

Prpunimi sistematik i t gjitha eksperiencave q mund t aplikohen n projekte t ngjashme ose pr aktor t tjer q mund t gjenden n situata t ngjashme pune.

Prgatitja e transferimit t prgjegjsive t projektit ose linjave t aktiviteteve tek partnert e przgjedhur. Ky skenar planifikohet shpesh ne fazn fillestare t projekteve afat-mesme dhe afat-gjata. Kjo do t thot q partnert prgjegjs duhet t ndrgjegjsohen dhe t prgatiten pr detyrat dhe prgjegjsit q kan lidhje me aktivitetet e ndjekjes s problemeve.

Prgatitja e vlersimit final (vlersimi prfundimtar ose studimi i ndikimit t projektit).

Produktet e prfundimit t projektit jan :

Raportet finale (duke prfshir raportet e vlersimit).

Dokumentet e marrveshjeve.

PLANIFIKIMI

Planifikimi nnkupton nj kuptim t prbashkt midis aktorve t nj projekti ndrvendor (prfituesve, NJQV-ve zbatuese dhe donatorit) t elementve kryesor t ndrhyrjes s ardhshme si:

Gjendja n fillim (Ku jemi tani?)

Objektivat (far duam?)

Prgjat gjith fazave t MCP, q nga planifikimi deri tek raportimi prfundimtar, ekipi i puns prgjegjs pr zhvillimin dhe zbatimin e projektit i kushton nj vmendje t veant qndrueshmris s rezultateve t projektit pas prfundimit t tij duke parashikuar veprime konkrete individuale dhe t prbashkta n vazhdimsi.


Strategjia (Cila sht strategjia? Si mund ti arrijm objektivat?)

Organizimi (Cili sht prgjegjs pr far dhe kur?) dhe

Burimet (Cilat jan burimet q kemi?)

Hapat kryesor n planifikim jan paraqitur ne Tabeln 1.

Tabela 1: Hapat e planifikimit dhe metoda e kuadrit logjik

Hapat n planifikimin e projektit

Hapat n planifikimin e projektit Metodat/Dokumentet

Hapi 1: Analiza e situats

Analiza e palve t interesuara; Analiza e problemveve; Potencialet

Matrica e interesave t palve; Pema e problemeve; Analiza e sistemit; Marreveshjet paraprake (p.sh., Marrveshja paraprake e bashkepunimit ndervendor)

Hapi 2: Qllimi i prgjithshm

Analiza e objektivave Pema e objektivave

Hapi 3: Alternativat (prfshir vendimin)

Analiza e alternativave Avantazhet dhe disavantazhet

Hapi 4: Strategjia e projektit

Kuadri logjik: Hierarkia e objektivave; Supozimet; Indikatort dhe burimet e verifikimit; Burimet

Kuadri logjik/matrica e projektit

Hapi 5: Dokumenti i planifikimit

Prshkrimi i qllimit, objektivave, produkteve dhe aktiviteteve t projektit; Organizimi (rolet dhe prgjegjsit); Buxheti; Monitorimi dhe vlersimi

Propozimi i Projektit (ose Dokumenti i Projektit); Marreveshjat perkatese (p.sh., marrveshja e bashkepunimit ndervendor).

Planifikimi me metodn e kuadrit logjik sht nj nga m t prdorurat koht e fundit. Figura 2 paraqet hapat e planifikimit me metodn e kuadrit logjik.

23

Figu

ra 2

: Hap

at e

pla

nik

imit

me

met

odn

e k

uadr

it lo

gjik

Pal

t e in

tere

suar

aPe

ma

e pr

oble

mev

e

Lidh

ja e

efe

ktev

e m

e sh

kaqe

t

1. A

naliz

a e

situa

ts

2. A

naliz

a e

obje

ktiv

ave

3. A

naliz

a e

alte

rnat

ivav

e/ve

ndim

i4.

Mat

rica

e p

roje

ktit

5. D

okum

enti

i pla

nik

imit

Pem

a e

obje

ktiv

ave

Mat

rica

e p

roje

ktit

Lidh

ja e

mje

teve

me

qlli

met

Shka

qet

Paso

jat

Mje

tet

Ql

limet

e

prg

jith.

Prob

l.qe

ndro

rPr

obl.

qend

ror

Ana

liza

e pa

lve

t

inte

resu

ara

Ana

liza

e pr

oble

mev

e

Obj

e-kt

ivat

Ql

l. i

prg

j.

Obj

e-kt

iva/

t

Kos

tot

Prod

u-kt

et/

Rezu

l-ta

tet

1) 2) 3) n) Akt

ivi-

tete

t1.

1.1.

2.1.

n.2.

1.2.

2.2.

n.3.

1.3.

2.3.

n.

Treg

uesit

Buri

met

Supo

zim

et


HAPI 1: ANALIZA E SITUATS

Analiza e situates prfshin analizn e palve t interesuara dhe t problemeve n kontekstin e mjedisit aktual.

Analiza e palve t interesuara/ pjesmarrjes sht nj paraqitje e prgjithshme e:

Aktorve (organizatave, grupeve, apo personave) t prekur direkt apo indirekt nga projekti;

Interesave t tyre, pritshmrive dhe kundrshtimeve.

Hapat kryesore prfshijn:

1. Listimi i t gjith aktorve potencial;

2. Kategorizimi prfshir prfituesit, pjesmarrsit aktiv, grupet e synuara, grupet e prekura negativisht, kundrshtart, etj.

3. Analiza e aktorve.

far duhet patur parasysh gjat analizs s palve t interesuara?

Marrja n konsiderat e perspektivave t ndryshme.

Organizimi i pjesmarrjes s t gjith grupeve t prekura (sidomos grupeve t pa-privilegjuara si grat, etj.).

Marrja parasysh e karakteristikave kulturore dhe realiteteve shoqrore.

Nje instrument pr analizn e palve t interesuara sht matrica n Tabeln 2.

25

Tabela 2: Analiza e palve t interesuara

KriteretPalt e interesuara 1 2 nRndsia e aktorve pr problemin ose projektinPotencialet e aktorve pr t kontribuar n zgjidhjen e problemitRezistenca e pritshme nga aktortStrategjit pr t siguruar angazhimin

N Tabeln 3 sht paraqitur nj shembull ilustrues nga nj projekt konkret.

Objektivat e analizs s problemit jan:

Paraqitja e prgjithshme e problemeve m t rndsishme q projekti supozohet t zgjidh (trsisht ose pjesrisht).

Analiza e lidhjeve mes problemeve (analiza shkak-pasoj).

Hapat gjat analizs s problemit:

1. Listimi i problemeve.

2. Identifikimi i problemit qndror si piknisje.

3. Identifikimi i shkaqeve t problemit qndror (rrnjt).

4. Identifikimi i pasojave t problemit qndror (degt).

5. Ndrtimi i pems s problemeve.

6. Rishikimi i pems s problemeve pr vlefshmrin dhe plotsin e saj.

MENAXHIMI I CIKLIT T PROJEKTIT (FOKUSI N BASHKPUNIMIN NDRVENDOR)26

Gjate analizs s problemit duhet t kemi parasysh se:

Problemi nuk sht munges zgjidhje, por ekzistenc e nj gjendje negative.

Problemet jan t lidhura me njerzit.

Eliminimi i problemeve aktuale duhet t lidhet ngusht me potencialet.

Nje instrument pr analizn e problemit sht pema e problemeve (Figura 3).

Figura 4 sht ilustrimi i analizs s problemit n nj projekt konkret.

Figura 3: Pema e problemeve

Pasojat

Shkaqet

Problemi qendror

27

Figura 3: Pema e problemeve

Pasojat

Shkaqet

Problemi qendror

Tabe

la 3

: Ana

liza

e pa

lve

t in

tere

suar

a p

r pro

jekt

in

Org

aniz

imi i

pr

bash

kt n

drv

endo

r i sh

rbi

mev

e t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e n

Bas

hkin

Pu

k, K

omun

at Q

erre

t dhe

Rra

pe

Pal

t e

inte

resu

ara

Rn

dsi

a e

akto

rve

pr

pro

blem

in o

se

proj

ektin

Pote

ncia

let e

akt

orv

e p

r t

kont

ribu

ar n

zg

jidhj

en e

pro

blem

it

Rez

iste

nca

e pr

itshm

e ng

a ak

tor

tSt

rate

gjit

pr

t si

guru

ar a

ngaz

him

in

Bash

kia

Puk

Ofr

uesi

krye

sor i

shr

bim

it t

pas

trim

it p

r qy

tetin

e P

uks

. Kr

kon:

Rish

ikim

t p

lani

t t

men

axhi

min

e m

betje

ve; R

ehab

ilitim

t

infr

astr

uktu

rs p

r g

rum

bulli

min

e m

betje

ve;

Kos

to m

t

ul

t; St

af t

traj

nuar

.

Ka

staf

me

expe

rienc

e n

zb

atim

in e

pro

jekt

eve;

Si

guro

n ba

shk

- fin

anci

min

e p

roje

ktit.

Buxh

et i

pam

jaftu

esh

m

vend

or p

r t

kry

er

inve

stim

e ka

pita

le.

Kon

trib

ut n

m

asn

20%

t v

ler

s s

inve

stim

it; D

rejti

mi i

pro

jekt

it; H

artim

i i n

j

mar

rve

shje

per

bas

hkep

unim

in n

derv

endo

r; Tr

ajni

mi i

staf

it p

r men

axhi

min

e m

betje

ve;

Prm

irsim

i i in

fras

truk

tur

s ekz

istue

se.

Kom

una

Qer

ret

Prg

jgj

ese

pr o

frim

in e

shr

bim

it t

pa

strim

it n

terr

itorin

e k

omun

s. A

ktua

lisht

nu

k e

plot

son

kt

sh

rbi

m. K

rko

n:

Shr

bim

in e

pas

trim

it; S

taf t

tr

ajnu

ar; K

osto

ef

ektiv

e t

shr

bim

it.

Ang

azho

het n

se

nsib

ilizi

min

e

kom

unite

tit p

r

mbl

edhj

en e

mbe

turin

ave

n p

ikat

e ca

ktua

ra.

Buxh

et i

pam

jaftu

esh

m

vend

or p

r t

kry

er

inve

stim

e ka

pita

le.

Mar

reve

shje

per

bas

hkep

unim

nde

rven

dor;

Leje

pr

ven

d-de

pozi

timit

pran

ko

mun

s;

Ngr

itja

e in

fras

truk

tur

s pr

gru

mbu

llim

in e

m

betje

ve; T

rajn

imi i

staf

it p

r men

axhi

min

e

mbe

tjeve

.

Kom

una

Rra

peP

rgje

gjs

e p

r ofr

imin

e sh

rbi

mit

t

past

rimit

n te

rrito

rin e

kom

uns

. Akt

ualis

ht

nuk

e pl

ots

on k

t

shr

bim

. Kr

kon:

Sh

rbi

min

e p

astr

imit;

Sta

f t

traj

nuar

; Kos

to

efek

tive

t sh

rbi

mit.

Ang

azho

het n

se

nsib

ilizi

min

e

kom

unite

tit p

r

mbl

edhj

en e

mbe

turin

ave

n p

ikat

e ca

ktua

ra.

Buxh

et i

pam

jaftu

esh

m

vend

or p

r t

kry

er

inve

stim

e ka

pita

le.

Mar

rve

shje

per

bas

hkp

unim

nd

rven

dor;

Ngr

itja

e in

fras

truk

tur

s pr

gru

mbu

llim

in e

m

betje

ve; T

rajn

imi i

staf

it p

r men

axhi

min

e

mbe

tjeve

.

Kom

unite

tet e

tr

e N

JQV

-ve

Jan

pr

fitue

sit e

shr

bim

it t

pas

trim

it.

Ata

dua

n: M

jedi

s t

past

r; T

arifa

t u

lta t

sh

rbi

mit

Kan

d

shir

n p

r t

kon

trib

uar n

m

bar

vajtj

en e

pro

jekt

it dh

e n

mir

mba

jtjen

e

inve

stim

it.

An

tar

t k

omun

itetit

t

kom

uns

Qer

ret

kan

ank

esa

lidhu

r m

e nd

rtim

in e

ve

nd d

epoz

itim

it t

m

betu

rinav

e pr

an

ksa

j ko

mun

.

Sens

ibili

zim

i ko

mun

itetit

pr

pr

fitim

et n

ga

inve

stim

i dhe

pag

esn

e ta

rifav

e t

shr

bim

it.

dldp

Obj

ektiv

at e

dld

p p

rput

hen

me

obje

ktiv

at

e pr

ojek

tit n

drv

endo

r (m

ko

nkre

tisht

m

e ob

jekt

ivn

qe

syno

n p

rmir

simin

e

shr

bim

eve

t N

JQV

-ve)

.

Bash

kfin

anci

m t

pr

ojek

tit; E

kspe

rtiz

t

st

afit

pr m

enax

him

in e

pr

ojek

tit.

Prm

bush

ja e

krit

erev

e t

p

rcak

tuar

a pa

rapr

akish

t, kr

yesis

ht b

ashk

fin

anci

mi

me

20%

i vl

ers

s

buxh

etit,

kus

htz

ojn

fin

anci

min

.

Har

timi i

krit

erev

e p

r bas

hk-

finan

cim

in e

pr

ojek

tit; O

rgan

izim

i i p

roce

sit t

kon

kurim

it p

r pro

jekt

et e

par

aqitu

ra; B

ashk

-fin

naci

mi i

pr

ojek

tit n

m

asn

80%

t v

ler

s s

proj

ektit

t

prb

ashk

t.

Te tj

er

.

MENAXHIMI I CIKLIT T PROJEKTIT (FOKUSI N BASHKPUNIMIN NDRVENDOR)28Figu

ra 4

: Pem

a e P

robl

emev

e

Proj

ekti

Org

aniz

imi i

pa

rbas

hkt

nd

rven

dor i

shr

bim

eve t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e n B

ashk

in P

uk,

kom

unat

Qer

ret d

he R

rape

:

Pem

a e p

robl

emev

e

Nive

li i u

lt i

je

tes

s

Mje

dis i

ndo

tur

Sm

undj

e in

fekt

ive

Shr

bim

i do

bt

past

rim

i

Plan

iki

m i

dob

t p

r men

axhi

min

e m

betje

ve

Infr

astr

uktu

r e

pam

jau

eshm

eKo

mun

itet

indi

fere

nt n

daj

ndot

jes

Sta

i pa

kual

iku

ar

i nj

sive v

endo

re

Nuk

ka

bash

kpu

nim

nd

rve

ndor

Kost

o e l

art

sh

rbi

mi

Prom

ovim

i do

bt

pr m

jedi

sinTr

ajni

me t

pa

mja

ues

hme

29

HAPI 2: OBJEKTIVAT E PROJEKTITKa disa metoda pr zhvillimin e qllimit t prgjithshm t projektit dhe prcaktimin e objektivave, njera prej t cilave sht pema e objektivave.

Objektivat e ktij hapi jan:

Paraqitja e situats q do t arrihet me zgjidhjen e problemeve;

Qartsimi i lidhjes midis objektivave (mjetet dhe qllimi);

Qartsimi i alternativave t mundshme.

Hapat kryesor n analizn e objektivave:

1. Riformulimi i situatave negative (problemet) n situata pozitive (objektivat) t dshirueshme dhe t arritshme;

2. Verifikimi i lidhjes midis mjeteve dhe qllimit pr vlefshmrin dhe plotsin (nse sht e nevojshme, rishikimi i formulimit t objektivave dhe formulimi i objektivave t tjera t nevojshme);

3. Ndrtimi i pems s objektivave.

Pr tu patur parasysh gjat analizs:

Mosprfshirja e objektivave t padshirueshme ose t panevojshme.

Formulimi i objektivave si situata pozitive ose kushte pr tu arritur n t ardhmen.

Nje instrument pr analizn sht pema e objektivave (Figura 5).

Figu

ra 4

: Pem

a e P

robl

emev

e

Proj

ekti

Org

aniz

imi i

pa

rbas

hkt

nd

rven

dor i

shr

bim

eve t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e n B

ashk

in P

uk,

kom

unat

Qer

ret d

he R

rape

:

Pem

a e p

robl

emev

e

Nive

li i u

lt i

je

tes

s

Mje

dis i

ndo

tur

Sm

undj

e in

fekt

ive

Shr

bim

i do

bt

past

rim

i

Plan

iki

m i

dob

t p

r men

axhi

min

e m

betje

ve

Infr

astr

uktu

r e

pam

jau

eshm

eKo

mun

itet

indi

fere

nt n

daj

ndot

jes

Sta

i pa

kual

iku

ar

i nj

sive v

endo

re

Nuk

ka

bash

kpu

nim

nd

rve

ndor

Kost

o e l

art

sh

rbi

mi

Prom

ovim

i do

bt

pr m

jedi

sinTr

ajni

me t

pa

mja

ues

hme

MENAXHIMI I CIKLIT T PROJEKTIT (FOKUSI N BASHKPUNIMIN NDRVENDOR)30

Figura 6 paraqet pemn e objektivave t nj projekti konkret.

HAPI 3: ALTERNATIVATObjektivat e ktij hapi jan:

Identifikimi i zgjidhjeve q mund t zhvillohen si strategji t projektit;

Vlersimi i fizibilitetit t alternativave t ndryshme;

Zgjedhja e nj ose disa strategjive pr projektin.

Hapat n analizn e alternativave jan:

Figura 5: Pema e Objektivave

Qllimet

Mjetet

Objektivat qendrore

31

1. Eliminimi i objektivave q nuk jan t dshirueshme ose t arritshme;

2. Identifikimi i zinxhirit mjete-qllime q prfaqsojn strategji t projektit;

3. Identifikimi i strategjive m t mira n rrethanat e dhna dhe n lidhje me interesat e grupit t synuar ose t prfituesit. Kriteret e mundshme pr przgjedhjen e alternativs m t mir prfshijn:

Probabiliteti i arritjes s objectives;

Qndrueshmria;

Pranimi shoqror;

Pranimi politik;

Burimet n dispozicion dhe eficenca;

Teknologjia;

Kapaciteti institucional.

Pr tu patur parasysh gjat analizs:

Dakortsimi pr nj strategji t projektit dhe przgjedhja e objektivs (objektivave) t projektit.

N se duhet t arrihen disa objektiva, projekti mund t ndahet n disa nn-projekte.

N nj projekt, strategjit mund t przgjidhen n vartsi t financimit. Psh n rastin e bashkpunimit ndrvendor midis Puks, Qerretit dhe Rrapes, partnert kan zgjedhur strategjin 1, 2, 3 dhe 6 (shih figurn n faqen tjetr). N nj rast tjetr mund t zgjidheshin strategjit 1 dhe 4 ose 1, 2 dhe 3, n vartsi t situats.

MENAXHIMI I CIKLIT T PROJEKTIT (FOKUSI N BASHKPUNIMIN NDRVENDOR)32 Fig

ura 6

: Pem

a e o

bjek

tivav

e

Proj

ekti

Org

aniz

imi i

pa

rbas

hkt

nd

rven

dor i

shr

bim

eve t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e n B

ashk

in P

uk,

kom

unat

Qer

ret d

he R

rape

:

Pem

a e o

bjek

tivav

e

Prm

irsim

i i

nive

lit t

jete

ss

Mje

dis m

i

past

rRe

dukt

im i

sm

und-

jeve

infe

ktiv

e

Prm

irsim

i sh

rbi

mev

e t p

astr

im-

it n

t tr

e Nj

sit e

Qev

erisj

es

Vend

ore

Har

timi i

Pla

nit t

M

nax

him

it t

M

betje

ve U

rban

e

Ndr

timi i

in

fras

truk

tur

s s

nev

ojsh

me

Ndr

gjeg

jsim

i i

kom

unite

tit n

daj

ndot

jes

Rritj

a e k

apac

itetit

t

sta

t t N

jsiv

e t

Qev

erisj

es V

endo

re

Mar

rve

shje

e ba

shk

puni

mit

ndr

vend

or

Kost

o ef

ektiv

e pr

sh

rbi

min

e m

enax

him

it t

m

betje

ve

Mat

eria

le

info

rmue

se p

r

mje

disin

Traj

nim

i i st

at p

r

men

axhi

min

e m

betje

ve d

he

men

axhi

min

e ci

klit

t p

roje

ktit

Figu

ra 7

: Ana

liza e

alte

rnat

ivav

e

Proj

ekti

Org

aniz

imi i

pa

rbas

hkt

nd

rven

dor i

shr

bim

eve t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e n B

ashk

in P

uk,

kom

unat

Qer

ret d

he R

rape

:

Alte

rnat

ivat

Prm

irsim

i i

nive

lit t

jete

ss

Mje

dis m

i

past

rRe

dukt

im i

sm

und-

jeve

infe

ktiv

e

Prm

irsim

i sh

rbi

mev

e t p

astr

im-

it n

t tr

e Nj

sit e

Qev

erisj

es

Vend

ore

Har

timi i

Pla

nit t

M

nax

him

it t

M

betje

ve U

rban

e

Ndr

timi i

in

fras

truk

tur

s s

nev

ojsh

me

Ndr

gjeg

jsim

i i

kom

unite

tit n

daj

ndot

jes

Rritj

a e k

apac

itetit

t

sta

t t N

jsiv

e t

Qev

erisj

es V

endo

re

Mar

rve

shje

e ba

shk

puni

mit

ndr

vend

or

Kost

o ef

ektiv

e pr

sh

rbi

min

e m

enax

him

it t

m

betje

ve

Mat

eria

le

info

rmue

se p

r

mje

disin

Traj

nim

i i st

at p

r

men

axhi

min

e m

betje

ve d

he

men

axhi

min

e ci

klit

t p

roje

ktit

STRA

TEG

JIA

1ST

RATE

GJI

A 1

STRA

TEG

JIA

1ST

RATE

GJI

A 1

33Figu

ra 7

: Ana

liza e

alte

rnat

ivav

e

Proj

ekti

Org

aniz

imi i

pa

rbas

hkt

nd

rven

dor i

shr

bim

eve t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e n B

ashk

in P

uk,

kom

unat

Qer

ret d

he R

rape

:

Alte

rnat

ivat

Prm

irsim

i i

nive

lit t

jete

ss

Mje

dis m

i

past

rRe

dukt

im i

sm

und-

jeve

infe

ktiv

e

Prm

irsim

i sh

rbi

mev

e t p

astr

im-

it n

t tr

e Nj

sit e

Qev

erisj

es

Vend

ore

Har

timi i

Pla

nit t

M

nax

him

it t

M

betje

ve U

rban

e

Ndr

timi i

in

fras

truk

tur

s s

nev

ojsh

me

Ndr

gjeg

jsim

i i

kom

unite

tit n

daj

ndot

jes

Rritj

a e k

apac

itetit

t

sta

t t N

jsiv

e t

Qev

erisj

es V

endo

re

Mar

rve

shje

e ba

shk

puni

mit

ndr

vend

or

Kost

o ef

ektiv

e pr

sh

rbi

min

e m

enax

him

it t

m

betje

ve

Mat

eria

le

info

rmue

se p

r

mje

disin

Traj

nim

i i st

at p

r

men

axhi

min

e m

betje

ve d

he

men

axhi

min

e ci

klit

t p

roje

ktit

STRA

TEG

JIA

1ST

RATE

GJI

A 1

STRA

TEG

JIA

1ST

RATE

GJI

A 1


HAPI 4: STRATEGJIA/NDRHYRJA E PROJEKTIT

Matrica e projektit

Thelbi i metods s kuadrit logjik sht matrica e projektit q prmbledh elementt kryesor t projektit. Kuadri logjik jep prgjigje pr:

Pse bhet projekti? logjika e ndrhyrjes. far pritet t arrij projekti? qllimi dhe

objektivat e prgjithshme.

Si do ta arrij projekti at? rezultatet e prishme dhe aktivitetet.

Sa do t kushtoj projekti? mjetet dhe kostot.Si do t matet arritja e objektivave?

indikatort.

Ku gjendet informacioni pr matjen e arritjes s objektivave?

burimet e verifikimit.

Cilt faktor t jashtm jan t rndsishm pr suksesin?

supozimet.

Cilat parakushte duhet t prmbushen prpara fillimit t projektit?

parakushtet.

35

Tabela 4 tregon matricn baz t kuadrit logjik.

Diagrama n Figurn 8 tregon prgjegjsit e ndryshme t donatorit dhe agjencia zbatuese.

Hierarkia e objektivave Prmledhje e strategjis s projektit

Indikatort Burimet e verifikimit

Supozimet

Efek

tet e

pro

jekt

it

Viz

ioni

afa

t-ja

t

Qllimi i prgjithshmPrmirsimi i kushteve t jetess dhe prdorimit t burimeve natyrore (Prfitimet rrjedhin nga prdorimi i produkteve t projektit, adoptimi i praktikave t prmirsuara dhe ndryshimi n sjelljen)

Tregoni n se jan arritur prmirsimet e synuara

Efek

tet

dire

kte

Objektivat e projektitNdryshimet n sjellje dhe kapacitete tek personat dhe institucionet e synuara (Prdorimi i produkteve t projektit, adoptimi i praktikave t prmirsuara dhe ndryshimi i sjelljes)

Tregoni n se sht arritur ndryshimi i synuar

Kushtet kuadr pr t arritur qllimin e prgjithshm

Fush

a op

erac

iona

le

(Pr

gjeg

jsi

e agj

. zba

tues

e) Rezultatet Produktet dhe shrbimet e ofruara nga projekti (Trajnim, dije, aftsi, sjellje, teknologji, instrumente, metoda, burime)

Tregoni n se jan shprehur rezultatet e projektit n sasi dhe cilsi

Kushtet kuadr pr t arritur objektivat e projektit

Aktivitetet Aktivietet e projektit pr t arritur produktet

Mjetet, kostot, burimet financiare, materiale dhe

njerzore

Kushtet kuadr pr t dhn rezultatet

Parakushtet pr t filluar projektin

MenaxhiMi i Ciklit t Projektit (fokusi n bashkPuniMin ndrvendor)36Figu

ra 8

: Kua

dri l

ogjik

dhe

nda

rja e

pr

gjeg

jsiv

e mid

is do

nato

rit d

he ag

jens

is zb

atue

se

Prm

bled

hje

Ql

limi

i pr

gjith

shm

(Ndi

kim

i)

Mje

tet,

kost

ot(B

urim

et)

Prod

ukte

t/Re

zulta

tet

e prit

shm

e

Obj

ektiv

at

Aktiv

itete

t

Indi

kato

rt

Buri

met

Supo

zim

et

Ndik

imi

Prod

ukte

t

Org

aniz

imi i

br

ends

hm

i ak

tivite

teve

Buri

met

Nive

li i n

diki

mit:

vi

zion

et e

prb

ashk

ta

pr

ndry

shim

in

Prg

jegj

si e

Agje

nsis

zbat

uese

(m

enax

him

i i

proj

ektit

)}

37

Dizenjimi i projektit bazuar n kuadrin logjik

Kuadri logjik sht ndr formatet m t prdorur pr prshkrimin dhe paraqitjen e projekteve. Ai sht i detyrueshm si nj pjes integrale e dokumenteve t projektit pr shumicn e donatorve.

Kolona e par: Hierarkia e objektivave dhe strategjia e projektit

Logjika baz e kolons s par t kuadrit logjik prkon me logjikn e prdorur n analizn e problemeve dhe objektivave nprmjet pems s problemeve dhe objektivave: secili nivel lidhet me nivelin tjetr m t lart nprmjet nj marrdhnje shkak-pasoj ose mjet-qllim. Duke ekzekutuar aktivitetet e planifikuara, projekti do t jap produktet/rezultatet e planifikuara. Kur jan arritur produktet e planifikuara, projekti duhet gjithashtu t jet n gjendje t arrij objektivat e tij. N se jan arritur objektivat, ather projekti duhet t jet n gjendje t kontribuoj pr arritjen e qllimit t prgjithshm.

Hierarkia e objektivave sht paraqitur me posht:

Qllimi

Objektivat

Produktet/Rezultatet e pritshme

Aktivitetet

Kolona e par e kuadrit logjik prshkruan elementet kryesore q

Figu

ra 8

: Kua

dri l

ogjik

dhe

nda

rja e

pr

gjeg

jsiv

e mid

is do

nato

rit d

he ag

jens

is zb

atue

se

Prm

bled

hje

Ql

limi

i pr

gjith

shm

(Ndi

kim

i)

Mje

tet,

kost

ot(B

urim

et)

Prod

ukte

t/Re

zulta

tet

e prit

shm

e

Obj

ektiv

at

Aktiv

itete

t

Indi

kato

rt

Buri

met

Supo

zim

et

Ndik

imi

Prod

ukte

t

Org

aniz

imi i

br

ends

hm

i ak

tivite

teve

Buri

met

Nive

li i n

diki

mit:

vi

zion

et e

prb

ashk

ta

pr

ndry

shim

in

Prg

jegj

si e

Agje

nsis

zbat

uese

(m

enax

him

i i

proj

ektit

)}


prcaktojn strategjin baz t projektit ose logjikn e ndrhyrjes n zinxhirin shkak-pasoj. Ajo prshkruan far do t bj projekti prsa i prket ekzekutimit t aktiviteteve dhe dhnies s produkteve m qllim q t arrihen efektet e dshiruara, t cilat jan prcaktuar si objektiva dhe qllim i prgjithshm i projektit. Hapat pr t zhvilluar kolonn e par prfshijn:

Identifikimi i objektivave t projektit. Bazuar n strategjin e projektit, sikurse sht prcaktuar me ndihmn e pems s objektivave, identifikojm objektivat e projektit n termat e prmirsimit n situatn ose ndryshimit n sjelljen dhe kapaciteteve e grupit t synuar.

Identifikimi i qllimit t prgjithshm. Nga niveli m i lart i pems s objektivave, zgjedhim qllimin e prgjithshm pr t cilin projekti do t kontribuoj duke arritur objektivat e tij. Qllimi sht formuluar n termat e prmirsimit t kushteve t jetess s prfituesve direkt dhe indirekt dhe n termat e stabilizimit ose prmirsimit t situats t burimeve t tyre natyrore.

Identifikimi i produkteve/rezultateve t pritshme t projektit. Duke analizuar elementet e pems s objektivave posht nivelit ku ne kemi przgjedhur objektivat e projektit, mund t identifikojm rezultatet e pritshme/produktet e nevojshme pr arritjen e objektivave. Nse jan t nevojshme produkte t tjera, ato duhet t identifikohen nprmjet nj analiz shtes. N shum raste, strategjit e projektit mund t grupohen n nj numr komponentsh baz t projektit duke prcaktuar nj produkt pr secilin komponent si m posht:

Zhvillimi i kapacitetit institucional dhe burimeve njerzore;

Prodhimi, prpunimi ose ndrtimi (n rastet e projekteve t infrastrukturs);

Marketimi; etj.

Identifikimi i aktiviteteve t projektit. Pr secilin produkt duhet t planifikohen aktivitetet prkatse. N kt stad t planifikimit, sht e mjaftueshme t prshkruhen vetm aktivitetet e prgjithshme ose linjat e veprimit. Kalendari i detajuar i aktiviteteve bhet n planifikimin operacional.

39

Kolona e katrt: Faktort e jashtm, supozimet

Pas przgjedhjes s strategjis, mbeten objektivat e paprfshira n logjikn e ndrhyrjes dhe faktor t tjer t jashtm. Kto mund t jen themelore pr arritjen e produkteve/rezultateve t pritshme, objektivave dhe qllimit t projektit, por jan jasht kontrollit direkt t projektit. Kto elemente bhen kushte n mnyr q strategjia e projektit t jet e suksesshme. N planifikim, kto kushte jan prshir si supozime n kolonn e katrt t matrics s projektit.

Pr t vlersuar shkalln e rrezikut q kto kushte prbjn pr projektin, duhet t vlersohet probabiliteti dhe rndsia e tyre. Disa nga ato mund t jen kritike pr suksesin e projektit, t tjerat mund t injorohen. Faktort e rrezikut formulohen si situata pozitive (supozime).

Supozimet nuk formulohen n nivel t qllimit t prgjithshm. Sidoqoft, ka kushte t tjera q duhet t plotsohen prpara se t filloj projekti. Kto parakushte (p.sh. vendimi pozitiv i agjencis donatore pr financimin e propozimit) vendosen n kuadratin m t ult t kolons s katrt t matrics s projektit, nj nivel nn aktivitetet. Skema e paraqitur n Figurn 9 prdoret pr t verifikuar qartsin e elementve konceptuale t matrics s projektit.


Figura 9: Kuptimi i elementve konceptuale t matrics s projektit

parakushtet

ather

ather

ather

Qllimi i prgjithshm (kontributi)

Nse rezultati i projektit sht arritur + supozimet

Nse produktet e projektit jan ofruar + supozimet

Nse aktivitetet e projektit jan ekzekutuar + supozimet

N figurn 10 sht paraqitur matrica e kuadrit logjik pr nj projekt konkret me kolonn e par dhe t katrt t plotsuar.

41

Figura 9: Kuptimi i elementve konceptuale t matrics s projektit

parakushtet

ather

ather

ather

Qllimi i prgjithshm (kontributi)

Nse rezultati i projektit sht arritur + supozimet

Nse produktet e projektit jan ofruar + supozimet

Nse aktivitetet e projektit jan ekzekutuar + supozimet

Figu

ra 1

0: M

atri

ca e

kuad

rit l

ogjik

--kol

ona e

par

dhe

kat

rt p

r p

roje

ktin

O

rgan

izim

i i p

rba

shk

t nd

rven

dor i

shr

bim

eve t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e n B

ashk

in P

uk,

Kom

unat

Qer

ret d

he R

rape

H

iera

rkia

e o

bjek

tivav

e

Prm

ledh

je e

stra

tegj

is

s p

roje

ktit

Indi

ka-

tor

tBu

rim

et e

ve

rifik

imit

Supo

zim

et

Ql

limi i

pr

gjith

shm

P

rmir

simi i

shr

bim

eve

t p

astr

imit

n tr

e N

JQV

-t

Obj

ektiv

at e

pro

jekt

it1.

H

artim

i i p

lani

t t

MB

2.

Nd

rtim

i i in

fars

truk

tur

s s

past

rimit

3.

Nd

rgje

gjs

imi i

kom

unite

tit4.

Rr

itja

e ka

paci

tete

ve t

staf

it te

NJQ

V p

er M

B&M

CP

Resp

ektim

i i

mar

rve

shje

s s

hart

uar n

ga t

tre

NJQ

V-t

Rezu

ltate

t1.

1 K

rijim

i dhe

pr

dorim

i i n

j sk

eme

efek

tive

dhe

efi

ente

nd

rven

dore

pr

men

axhi

min

e

mbe

tjeve

.1.

2 M

onito

rimi i

zbat

imit

t sk

ems

s g

rum

bulli

mit

t m

betje

ve n

drv

endo

re p

r m

enax

him

in

e m

betje

ve.

2.1

Infr

astr

uktu

r e

pr

mir

suar

e g

rum

bulli

mit

t m

betje

ve u

rban

e.2.

2 V

end-

depo

zitim

i i m

betje

ve n

Fu

sh-

Qar

ri sip

as k

rke

save

t le

jes m

jedi

sore

.3

Kom

unite

t i n

drg

jegj

sua

r dhe

i p

rfsh

ir n

ak

tivite

te e

nism

a lo

kale

pr

men

axhi

min

e

mbe

tjeve

urb

ane.

4

Staf

i tr

ajnu

ar p

r o

frim

in e

shr

bim

it t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e.

Mar

rve

shje

p

r ofr

imin

e

vazh

dues

hm

t

shr

bim

it t

pa

strim

it

Akt

ivite

tet

H

artim

i i m

arr

vesh

jes s

ba

shk

puni

mit

mid

is tr

e N

JQV

-ve.

H

artim

i i sk

ems

nd

rven

dore

pr

org

aniz

imin

e p

rba

shk

t t

grum

bulli

mit

t m

betje

ve.

Pr

okur

imi i

paj

isjev

e dh

e pu

nim

eve.

Re

habi

litim

i i in

fras

truk

tur

s s

mbe

tjeve

.

Mon

itorim

i i sk

ems

, kos

tove

dhe

mat

ja e

kn

aqs

is s

pub

likut

.

Traj

nim

i i st

afit

tekn

ik d

he k

ordi

nato

rve

t tr

e nj

siv

e ve

ndor

e m

enax

him

in d

he

grum

bulli

min

e m

betje

ve.

K

ryer

ja e

fush

atav

e t

sens

ibili

zim

it d

he e

duki

mit

me

kom

unite

tin e

nj

sive

vend

ore.

Ven

d de

pozi

timi i

m

betje

ve u

rban

e t

ba

shki

s P

uk

n

Fush

Qar

re n

uk k

a pr

oble

me

pron

sie

; St

afi i

bas

hkis

i ga

tsh

m t

mar

r

pjes

n

traj

nim

e;

Kom

unite

ti i h

apur

nd

aj in

form

imit

pr p

roje

ktin

dhe

pa

ges

n e

shr

bim

it.P

rput

hje

me

stra

tegj

in

e dl

dp


Kolona e dyt: indikatort

N shumicn e rasteve, arritja e qllimeve, objektivave dhe produkteve nuk mund t verifikohet nga vzhgimi direkt. Qllimi i indikatorve sht ti bj qllimet, objektivat dhe produktet cilsore, t matshme dhe t vzhgueshme. Indikatort shpesh prmbajn vlera pr nj afat kohor t caktuar.

Indikatort duhet t jen t verifikueshm objektivisht. Me fjal t tjera nuk duhet t varen n mendimin/gjykimin subjektiv. Ato jan baza m e rndsishme pr monitorimin gjat zbatimit t projektit.

Duke vzhguar rregullisht treguesit q tregojn n se nj qllim, objektiv, apo produkt sht arritur sikurse sht planifikuar, prgjegjsit pr projektin mund t sigurohen se zbatimi i projektit po bhet si duhet. Indikatort iu referohen karakteristikave t rndsishme t qllimit, objektivave dhe produktit prkats. Prandaj, prcaktimi i indikatorve ndihmon verifikimin n se qllimi, objektivat dhe produktet jan formuluar n mnyr realiste dhe t sakt.

Prdorimi i indikatorve shpesh krkon informacion q grupi i menaxhimit t projektit duhet ta prfitoj nga burime t caktuara. Kto burime informacioni prshkruhen pr secilin indikator n kolonn e tret t matrics s projektit, nn titullin Burimet e verifikimit.

N Metodn e Kuadrit Logjik, indikatort identifikohen gjat planifikimit t projektit. N kolonn e dyt t matrics s projektit, indicatort identifikohen pr tre nivelet e larta t hierarkis s objektivave: produktet, objektivat dhe qllimi.

Prderisa ekzekutimi i aktiviteteve sht direkt i vzhgueshm (aktiviteti sht ekzekutuar: po ose jo) asnj indikator nuk prcaktohet n nivel t aktiviteteve. Kuadratet prkats t matrics s projektit prdoren pr t prmbledhur mjetet dhe kostot e projektit.

43

Kolona e tret: Burimet e verifikimit

N kt kolon vendosen burimet se ku do t verifikohet realizimi i objektivave (kolona e par).

Kto burime mund t jen, raporte, informacione, vzhgime n terren, etj.

Ne figurn 11 sht paraqitur matrica e kuadrit logjik pr nj projekt konkret me kolonn e dyt dhe t tret t plotsuar.

Mjetet dhe kostot

Sikurse sht prmendur me lart, dy kuadratet e mesm n nivel t aktiviteteve mund t prdoren pr t identifikuar mjetet dhe kostot e projektit. Mjetet jan burimet fizike dhe jo-fizike t nevojshme pr ekzekutimin e aktiviteteve t planifikuara (burimet). Ne mund t dallojm burimet materiale nga ato njerzore.

Kostot jan burimet financiare t nevojshme pr t siguruar burimet materiale dhe njerzore t projektit. Kostot detajohen n buxhet/preventiv dhe paraqiten n nj format t standartizuar.

Kto dy kuadrate t matrics prmbajn vetm nj prmbledhje t mjeteve dhe kostove t projektit. Detajet jepen n dokumentin e projektit.


Figu

ra 1

1: M

atri

ca e

kuad

rit l

ogjik

--kol

ona e

dyt

dhe

e tr

et p

r p

roje

ktin

O

rgan

izim

i i p

rba

shk

t nd

rven

dor i

shr

bim

eve t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e n B

ashk

in P

uk,

Kom

unat

Qer

ret d

he R

rape

Hie

rark

ia e

obj

ektiv

ave

P

rmle

dhje

e st

rate

gjis

s

pro

jekt

itIn

dika

-to

rt

Buri

met

e v

erifi

kim

itSu

pozi

met

Ql

limi i

pr

gjith

shm

P

rmir

simi i

shr

bim

eve

t p

astr

imit

n tr

e N

JQV

-t

Nuk

ka

mbe

tje ja

sht

ko

nten

ier

ve;

Shr

bim

i i p

astr

imit

kryh

et n

e te

3 N

JQV

.

Viz

ita n

ve

nd;

Rapo

rtet

e p

erfo

rman

ces s

sh

rbi

mit

nga

NJQ

V-t

.

Obj

ektiv

at e

pro

jekt

it1.

H

artim

i i p

lani

t t

MB

2.

Nd

rtim

i i in

fars

truk

tur

s s

past

rimit

3.

Nd

rgje

gjs

imi i

kom

unite

tit4.

Rr

itja

e ka

paci

tete

ve t

staf

it te

NJQ

V p

er M

B&M

CP

Skem

a p

rbas

hkt

e

grum

bulli

mit

t m

betje

ve

e ha

rtua

r;In

fras

truk

tura

e n

gritu

r (1

mak

in

tekn

olog

jike,

62

kon

teni

er,

30

pika

gru

mbu

llim

i, 3

0 ba

zam

ente

bet

oni);

# ta

kim

eve

me

grup

et e

in

tere

sit;

Staf

i i N

JQV

i af

t p

r

ofrim

in d

he m

onito

rimin

e

shr

bim

it t

mbe

tjeve

.

Skem

a nd

rve

ndor

e, k

osto

t, re

kom

andi

met

pr

tarif

at e

pa

strim

it;G

rafik

u i i

nteg

ruar

i sh

rbi

mit;

Dok

umen

ti i r

regu

llore

s.

Resp

ektim

i i

mar

rve

shje

s s

hart

uar n

ga t

tre

NJQ

V-t

45

Rezu

ltate

t1.

1 K

rijim

i dhe

pr

dorim

i i n

j sk

eme

efek

tive

dhe

efi

ente

nd

rve

ndor

e p

r men

axhi

min

e m

betje

ve.

1.2

Mon

itorim

i i zb

atim

it t

skem

s s

gru

mbu

llim

it t

m

betje

ve n

drv

endo

re p

r m

enax

him

in e

mbe

tjeve

.2.

1 In

fras

truk

tur

e p

rm

irsu

ar e

gru

mbu

llim

it t

m

betje

ve u

rban

e.2.

2 V

end-

depo

zitim

i i m

betje

ve n

Fu

sh-

Qar

ri sip

as

krk

esav

e t

leje

s mje

diso

re.

3 K

omun

itet

i nd

rgje

gjs

uar d

he i

prf

shir

n

aktiv

itete

e n

isma

loka

le p

r m

enax

him

in e

mbe

tjeve

ur

bane

. 4

Staf

i tr

ajnu

ar p

r o

frim

in e

shr

bim

it t

men

axhi

mit

t m

betje

ve u

rban

e.

Rreg

ullo

rja e

mbe

tjeve

p

rdor

et n

ga N

JQV

-t;

Perf

orm

anca

e sh

rbi

mit

t g

rum

bulli

mit

t

mbe

tjeve

e v

ler

suar

n

mn

yr

perio

dike

;M

betje

t shk

arko

hen

n

vend

dep

oziti

min

e F

ush

Q

arrit

-Pe

rfor

man

c e

rritu

r e

staf

it t

shr

bim

it;%

e b

anor

ve

shpr

ehen

t

kna

qur m

e sh

rbi

min

.

List

a e

indi

kato

rve

t

mon

itorim

it t

skem

s;

Form

ular

t e

plo

tsu

ar t

m

atje

s s

perf

oman

ces d

he

rapo

rti i

vle

rsim

it;Le

jet m

jedi

sore

pr

ven

d-de

pozi

timin

;Ra

port

et e

ofr

uesit

t

traj

nim

eve;

Dos

je te

knik

e, a

kt k

olau

dim

i i p

unim

eve,

situ

acio

net,

urdh

r p

ages

at.

Mar

rve

shje

p

r ofr

imin

e

vazh

dues

hm

t

shr

bim

it t

pa

strim

it

Akt

ivite

tet

H

artim

i i m

arr

vesh

jes s

ba

shk

puni

mit

mid

is tr

e N

JQV

-ve.

H

artim

i i sk

ems

nd

rven

dore

pr

org

aniz

imin

e

prb

ashk

t t

gru

mbu

llim

it t

mbe

tjeve

.

Prok

urim

i i p

ajisj

eve

dhe

puni

mev

e.

Reha

bilit

imi i

infr

astr

uktu

rs s

m

betje

ve.

M

onito

rimi i

skem

s, k

osto

ve d

he m

atja

e k

naq

sis

s

pub

likut

.

Traj

nim

i i st

afit

tekn

ik d

he k

ordi

nato

rve

t tr

e nj

siv

e ve

ndor

e m

enax

him

in d

he g

rum

bulli

min

e m

betje

ve.

K

ryer

ja e

fush

atav

e t

sens

ibili

zim

it d

he e

duki

mit

me

kom

unite

tin e

nj

sive

vend

ore.

70,0

00 E

uro-

Vle

ra e

pro

jekt

it56

,000

Eur

o-Bu

xhet

i i k

rku

ar n

ga d

ldp

14

,000

Eur

o-Bu

xhet

i i k

ontr

ibua

r nga

NJQ

V P

uk

Ven

d de

pozi

timi i

m

betje

ve u

rban

e t

ba

shki

s P

uk

n

Fush

Qar

re n

uk k

a pr

oble

me

pron

sie

; St

afi i

bas

hkis

i ga

tsh

m t

mar

r

pjes

n

traj

nim

e;

Kom

unite

ti i h

apur

nd

aj in

form

imit

pr p

roje

ktin

dh

e pa

ges

n e

shr

bim

it.

Prp

uthj

e m

e st

rate

gjin

e

dldp


HAPI 5: DOKUMENTI I PROJEKTIT

Dokumenti i projektit prmban nj prshkrim t detajuar t projektit. Ai prmban informacion rreth qllimit, objektivave, produktet dhe aktiviteteve t projektit, organizimit dhe drejtimit t projektit, partnereve, buxhetit dhe kohzgjatjen. Dokumenti i projektit duhet t jet konciz, informues dhe i qart dhe sht baza pr:

Vendimin pr financim nga donatori/financuesi;

Planifikimin operacional;

Marrveshjet e zbatimit midis partnerve (donator, agjenci zbatuese dhe partnere t tjer).

Nuk ka nj format t pranuar nga t gjith. Disa donator krkojn prdorimin e formatit t tyre. N Tabeln 5 jan paraqitur elementt kryesor prbrs t dokumentit t projektit. Pr t pasur nj dokument projekti konciz kshillohet q informacioni shtes ose i detajuar t vendoset n anekset. Lista e anekseve mund t prmbaj:

Matricn e projektit;

Strukturn organizative t projektit;

Prshkrimin e strategjive t projektit;

Termat e Referencs pr stafin e projektit;

Buxhetin e detajuar;

Planin e aktiviteteve dhe burimeve;

Draftin e zbatimit t marrveshjeve midis partnerve; dhe

Materiale t tjera (projekte teknike, preventiva, profile, dokumente ligjore, harta, etj.).

47

PLANI I AKTIVITETEVE

Dokumenti i Projektit prmban nj prshkrim t detajuar t projektit. Idealisht, ai prmban nj kalendar t prgjithshm t aktiviteteve dhe buxhetin q prcakton n mnyr t prgjithshme far do t ekzekutohet dhe arrihet n periudha t ndryshme gjat jets s projektit. Sidoqoft, Dokumenti i Projektit nuk lejon menaxhimin operacional t projektit. Nj plan m i detajuar sht i nevojshm dmth Plani i Aktiviteteve (PA).

Plani i Aktiviteteve sht baza pr zbatimin dhe monitorimin e projektit. Nga njera an, ai shrben si nj instrument menaxhimi pr planifikimin dhe organizimin e aktiviteteve t projektit. Nga ana tjetr, ai shrben si nj baz monitorimi pr t par n se aktivitetet e planifikuara jan ekzekutuar n koh dhe me cilsin e duhur dhe n se jan arritur rezultatet dhe produktet e ndryshme t projektit.

Katr elemente duhet t merren n konsiderat kur prgatitet Plani i Aktiviteteve:

Zbrthimi i aktiviteteve kryesore t prfshira n Dokumentin e Projektit n nnaktivitete duke marre n konsiderat udhzimet e mundshme nga donatori.

Prfshirja e eksperiencave dhe msimeve t nxjerra nga periudha e mparshme (rezultatet e monitorimit kundrejt kuadrit logjik).

Marrja n konsiderat e ndryshimeve t mundshme n kontekstin politik, ekonomik dhe institucional.

Prgatitja e seksionit t burimeve (koha e aktiviteteve dhe burimet).

Figura 12 paraqet katr shtyllat kryesore pr prgatijen e Planit t Aktiviteteve.


Figura 12: Shtyllat kryesore pr PA

PLANI I AKTIVITETEVE (PA)Dokumenti i Projektit

Experiencat e mparshme (Monitorimi)

Konteksti/ Rreziqet

Burimet

N Figurat 13 dhe 14 jan paraqitur prkatsisht nj format dhe nj shembull i Planit t Aktiviteteve pr projektin ndrvendor misids NJQV-ve Puk, Qerret dhe Rrape (Qarku Shkodr).

Tabela 5: Prmbajtja e nj projekti

Prmbledhja Nj paraqitje e pikave kryesore t projektit prfshir objektivat, problemet kryesore, organizimin e projektit, partnert, kohzgjatjen dhe koston.

Gjendja fillestare

Informacion i prgjithshm pr vendin/rajonin dhe zhvillimet e fundit. Informacion m specifik pr fushn e projektit. Problemet t cilat projekti synon t influencoj direkt. Potencialet ekzistuese q mund t prdor projekti pr t br kt.

Objektivat Ky seksion bazohet n kolonn e par t kuadrit logjik (hierarkia e objektivave) dhe prshkruan logjikn e ndrhyrjes s projektit prfshir: Qllimin e prgjithshm (ose qllimet). Sa kontribon projekti n prmirsimin e kushteve t jetess dhe gjendjes

s burimeve natyrore? Sa prfitime do t nxjerrin njerezit nga prdorimi i produkteve t

projektit dhe adoptimi i praktikave t prmirsuara dhe ndryshimi i sjelljes?

Cilt jan treguesit kryesore q tregojn arritjen e qllimit t prgjithshm.

Objektiva e projektit (objektivat). far ndryshimesh n sjellje dhe kapacitetin e personave ky, njerzve

dhe institucioneve (grupeve t synuara) do t arrij projekti? Cilat jan efektet direkte dhe produktet e projektit? Cilt jan treguesit ky q tregojn arritjen e objektivs s projektit. Produktet dhe aktivitetet (e prgjithshme). Cilat produkte dhe shrbime do t ofroj projekti? Treguesit q tregojn q produktet jan ofruar n sasi dhe cilsi t

mjaftueshme. Pr secilin produkt prshkruhen aktivitetet e prgjithshme prkatse.

49

Metodologjia Prfituesit dhe mbulimin gjeografik. Niveli i ndryrjes (makro/meso/mikro). Metodat dhe instrumentet q do t prdoren nga projekti.

Organizimi i projektit

Cili sht organizimi i projektit? Cilt jan partnert e bashkpunimit dhe rolet e tyre?

Buxheti dhe financimi

Struktura e buxhetit korrespondon me produktet dhe aktivitetet. Duhet t prshkruhen kontributet financiare t t gjith partnerve. Pr projektet m t gjata se nj vit, buxheti ndahet n buxhete vjetore.

Kontrolli (drejtimi i projektit)

Monitorimi dhe planifikimi operacional far duhet t vzhgohet sistematikisht pr t par q projekti sht n

drejtimin e duhur? Kush sht prgjegjs pr monitorimin? Si do prdoren rezultatet e monitorimit? Vlersimi Si do t bhet vlersimi: Do t jet i jashtm apo i brendshm? Kur do t bhet, cilat jan pikat kryesore dhe kush do t marr pjes n

t? Raportimi Duhet t jet konciz dhe t reflektoj rezultatet e monitorimit. Raportimi financiar merr parasysh strukturn e buxhetit dhe bn

krahasimin midis shpenzimeve t planifikuara dhe shpenzimeve t bra. Intervalet e raportimit jan gjithashtu t prcaktuara.

Vlersimi i rreziqeve

Cilat jan pengesat (rreziqet) dhe mundesit (potencialet) n kontekstin e projektit mbi t cilat projekti ka pak ose aspak influenc direkte?


Figu

ra 1

3: N

j fo

rmat

i Pl

anit

t A

kivi

tete

ve

Nr.

Mua

jtPi

kat k

ryes

ore

(pr

shkr

imi &

da

ta e

pr

fun-

dim

it)

Prg

-j

-gje

sitK

oha

(dit

pun

e)Bu

-xh

eti

Sh-

nim

e1

23

45

67

89

1011

12

Prod

ukti

1:

Treg

uesi(

t):

A 1

.1A

ktiv

iteti

1.1

A 1

.2A

ktiv

iteti

1.2

A 1

.3A

ktiv

iteti

1.3

Prod

ukti

2:Tr

egue

si(t):

A 2

.1A

ktiv

iteti

2.1

A 2

.2A

ktiv

iteti

2.2

A 2

.3A

ktiv

iteti

2.3

A 2

.4A

ktiv

iteti

2.4

Prod

ukti

3:Tr

egue

si(t):

A 3

.1A

ktiv

iteti

3.1

A 3

.2A

ktiv

iteti

3.2

A 3

.3A

ktiv

iteti

3.3

51

Figu

ra 1

4: P

lani

i A

ktiv

itete

ve p

r p

roje

ktin

O

rgan

izim

i i p

rba

shk

t nd

rven

dor i

shr

bim

eve

t m

enax

him

it t

mbe

tjeve

urb

ane

n B

ashk

in

Puk

, Kom

unat

Qer

ret

dhe

Rrap

e

Nr.

Mua

jtPi

kat k

ryes

ore

(pr

shkr

imi d

he d

ata

e p

rfun

dim

it)P

rgje

gjs

Koh

a (d

it

pune

)Bu

xhet

iSh

ni-

me

12

34

56

Prod

ukt 1

: Krij

imi d

he p

rdo

rimi i

nj

skem

e ef

ektiv

e dh

e ef

ien

te n

drv

endo

re p

r m

enax

him

in e

mbe

tjeve

.Tr

egue

sit: S

kem

a p

rbas

hkt

e g

rum

bulli

mit

t m

betje

ve e

har

tuar

; Mar

rves

hja

e BN

V e

fir

mos

Documents

MENAXHIMI I CIKLIT TE PROJEKTIT - km.dldp.al access/Manuals Funds Access... · MENAXHIMI I CIKLIT TE PROJEKTIT (me fokus në ... Karakteristikat kryesore të fazave ... Projektet