79
Dr Peri Arbak Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD

Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

  • Upload
    minor

  • View
    69

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Dr Peri Arbak Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD. Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem. Konu planı. 1- Mesleki astım giriş 2- IgE bağımlı ve latent dönemli mesleki astım (Örn olgu; Lateks astımı) - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Dr Peri Arbak Düzce Üniversitesi Tıp FakültesiGöğüs Hastalıkları AD

Page 2: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

1- Mesleki astım giriş2- IgE bağımlı ve latent dönemli mesleki astım

(Örn olgu; Lateks astımı)3- IgE bağımlı olmayan ve latent dönemli

mesleki astım (Örn çalışma; Odun tozu )4- İrritanla indüklenen astım (Örn olgu; Klorin)5- Mesleki KOAH 6- Tarımsal akciğer hastalığı (Örn olgular;

Çiftçi akciğeri, Organik Toz Toksik sendromu)

Page 3: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Mesleki astım; belirli bir mesleki çevreye bağlı nedenler ve durumlara

bağlı olarak görülen değişken havaakımı sınırlanması ve/veya

havayolu aşırı yanıtlılığı ile karakterize hastalıktır

(Bernstein IL, 1999) (Chan-Yeung M, 1995)

Page 4: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

MESLEKİ ASTIM

İmmünolojik-Latent dönemli

Nonimmünolojikİrritanla indüklenen

astım

IgE bağımlı (genellikle yüksek ve

bazı düşük ağırlıklı mol)

IgE bağımlı olmayan (düşük ağırlıklı mol,

diizosiyanatlar vb)

Page 5: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

32 yaş, kadın, hemşire (Düzce Tıp Fakültesi hastanesi), evli, 2 çocuklu

Şikayeti: Yok (kan merkezine geçtiğinden beri, 4 senedir)

Hikayesi: 11 sene önce ameliyathane hemşireliğine başlayan hastanın çalışmasının 6. ayında ellerinde kontakt dermatit gözlenmiş, pudrasız eldiven ve astar önerilmiş

Page 6: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Ameliyathaneye başladığından 2 yıl sonra burun akıntısı, hapşırma eklenmiş

“Sık grip geçiriyordum, sık sık dekonjestan, nazal steroid kullanıyordum ama tam rahatlamıyordum” GÜ

3. senede nefes darlığı (işyerinde olan ancak evde gece uyandıran tarzda), kuru öksürük, göğüste sıkışma eklenmiş

Page 7: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Yüksek mol ağırlıklı maddeler

Un, Tahıl Laboratuar

hayvanları Diğer hayvanlar Lateks Enzimler (deterjan,

ekmek, pasta yapımı vb)

Düşük mol ağırlıklı maddeler

İsosiyanatlar (poliüretan üretimi, yer kaplama, ağaç yapıştırıcıları, inşaat yapıştırıcıları, oto yapımı vb)

Aldehidler (reçine, boya ve organik asit üretiminde, kadavranın saklanmasında vb)

Anhidridler (plastik, ilaç yapımı vb)

Page 8: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Mesleki astımın en sık gözlenen tipi immünolojik astım (IgE aracılıklı veya IgE’den bağımsız

grup) %90 İmmünolojik astım yalnız

duyarlılandırıcılarla oluşur(Tarlo SM, 2003) (Banks DE, 2001)

Page 9: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Maruziyetin başlaması → duyarlılanma ve astmatik semptomların gelişmesi →

bazı olgularda rinokonjonktivitin gelişmesi → havayolu

inflamasyonunun başlaması → mesleki astımın gelişmesi →

maruziyetin kesilmesi → astımın tedavisi veya persistensi

Page 10: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

FM de özellik yok 20.12.2001 ventolin öncesi (% bek) sonrası FVC: 72 81 FEV1: 72 90Reversibilite: %20 Sırta yapılan yama testi: Lateks (+++) Özgeçmiş: Allerji Ø, sigara Ø, diğer

hastalıklar Ø

Page 11: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

1- Öykü: Çalışma ortamında ortaya çıkan, işten uzaklaşmayla düzelen astım semptomları gözlenir

Öksürük, hışıltılı solunum, dispne Rinit, konjonktivit, cilt döküntüleri daha çok yüksek

mol ağırlıklı maddelerle gözlenir Laboratuar hayvanlarına bağlı rinokonjonktivit 1-2.

yıllarda, solunum semptomları 2-3. yıllarda gelişir Mesleki astım sıklıkla rinit belirmesinden 1 yıl sonra

gözlenir(Gautrin D, 2000, 2001)

Page 12: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

2- Maruziyetin öyküsü: İşyerinde maruz kalınan etkenlerin bilinmesi

(ameliyathanede; lateks eldiven, formaldehid, glutaraldehit vb)

Page 13: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

[SIRI Home] [UVM Safety Resources] --SIRI MSDS Index--

Is an MSDS needed?

If so, first, check for an MSDS direct from the manufacturer:

ALL 0-9 A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z To be included in this index, send the URL of your company's MSDS

site to [email protected]

Second, search our database

Enter whole or partial words or numbers in the company, product name, or the CAS or NSN. (Note: we do not control the contents of these MSDS's, which are available in the public domain from the federal government)

Find Partial words NSN

Whole words only Search

Need chemical toxicity data? You can Search Toxicology Reports here as well (These are NOT MSDSs) Do NOT enter a company or mixed product name for this search. Enter one or more words or from the chemical name, chemical trade name, or the CAS or RTECS number.

Find

Partial words

Whole words only Search

Other Internet MSDS and Hazardous Chemical Archives How to put your MSDSs on the Internet or use the ANSI MSDS format MSDS and Compliance Software. MSDS Translation and access in languages other than English About this archive and how to download it. Finally, a statement to manufacturers who find information on their products in our database.

2729784 banner downloads since May 27, 2009

This website is made possible in part by the support of:

MSDS Source (2)

Actio Corporation Cooper Safety Supply MSDS Source MSDSWriter Online Safety Training WordDoc Translations, Inc.

Click here for

information about advertising on this

site.

Search the Genium pocket dictionary

See a term, acronym, or abbreviation you don't understand? Enter it here and Genium's MSDS Pocket Dictionary will explain it for you...

Page 14: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Return to the MSDS Archive . . . Search Help Enter a whole or partial NSN or 1-3 words or character strings from manufacturer's name, product name, or CAS number..Try one word from the manufacturer's name and one from the product name to start. Searching hints

Find Partial words NSN Whole words only Amoco Chemical -- STYRENE MONOMER CAS 100-42-5 Mallinckrodt Baker -- Styrene Monomer 100-42-5

Mallinckrodt Baker -- Styrene Stabilized 100-42-5 Mallinckrodt Baker -- Styrene sulfonic acid 69011-20-7 Mallinckrodt Baker -- Styrene sulfonic acid & Polyvinylbenzyltrimethyl ammonium hydroxide Mallinckrodt Baker -- Sulfonated Copolymer of Styrene and Divinylbenzene in the Hydrogen Form 69011-20-7 Safety Card -- M-METHYL STYRENE 100-80-1 WL5078500 Safety Card --alpha-METHYL STYRENE 98-83-9 WL5075300 Safety Card --trans-beta-METHYL STYRENE 873-66-5 DA8400500 Safety Card -- METHYL STYRENE (MIXED ISOMERS) 25013-15-4 WL5075000 Safety Card -- O-METHYL STYRENE 611-15-4 WL5075900 Safety Card -- P-METHYL STYRENE 622-97-9 WL5076000 Safety Card --STYRENE 100-42-5 WL3675000 Safety Card -- STYRENE EPOXIDE 96-09-3 CZ9625000 Safety Card --STYRENE OXIDE 96-09-3 CZ9625000 Safety Card -- VINYLSTYRENE 1321-74-0 CZ9370000 Fisher -- Styrene oxide, 98+% Fisher -- 4-Cyanostyrene, 95% Fisher -- 3-Bromostyrene, 97% Fisher -- 2,4-Dimethylstyrene Fisher -- 3-Nitrostyrene, 97% Fisher -- 3-Fluorostyrene, 97% Fisher -- 2-Fluorostyrene, 98% Fisher -- Poly(4-Chlorostyrene) Fisher -- (R)-Styrene Oxide, 99% Fisher -- 4-Ethoxystyrene, tech. Fisher -- Poly(4-methoxystyrene) Fisher -- Styrene-d8, 98+ atom% d Fisher -- 2,6-Dichlorostyrene, 98% Fisher -- 4-Chlorostyrene, 98% (GC) Fisher -- Poly(Alpha-Methylstyrene) Fisher -- Styrene Monomer, Inhibited Fisher -- trans-beta-Methylstyrene, 97% Fisher -- Styrene Oxide, D8, 97+ Atom% D Fisher -- p-tert-Butoxycarbonyloxystyrene Fisher -- 4-Fluoro-alpha-methylstyrene, 95% Fisher -- 4-Benzyloxy-3-methoxystyrene, 95% Fisher -- Styrene/Maleic Anhydride Copolymer Fisher -- Styrene/maleic Anhydride Copolymer Fisher -- 2,3,4,5,6-Pentafluorostyrene, 97+% Fisher -- Poly(styrene), average m.w. 250.000 Fisher -- Poly(Alpha-Methylstyrene), M.W. 11500 Fisher -- Poly(Alpha-Methylstyrene), M.W. 15000 Fisher -- 4-Chloro-alpha-methylstyrene, 96% (GC) Fisher -- Poly(Styrene-Co-Butadiene), 5% Styrene Fisher -- BETA,BETA-BIS(TRIMETHYLSILYLOXY)-STYRENE Fisher -- Poly(styrene), ultra high molecular weight Fisher -- Poly(Acrylonitrile-Co-Butadiene-Co-Styrene) Fisher -- Poly(4-Methylstyrene), Average MW ca. 70000 (GPC) Fisher -- Poly(Sodium-P-Styrenesulfonate), Average M.W.100.000 Found over 50 items, you might try checking "Whole words only" or add a

search term, i.e. one word from manufacturer's name and one word from product name, or you can Get next 50

Search

Page 15: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

8.0   EXPOSURE CONTROLS / PERSONAL PROTECTIONEYE:  Do not get in eyes. Wear chemical goggles. SKIN:  Avoid prolonged or repeated skin contact. Wear protective clothing and gloves. INHALATION: Use with adequate ventilation. If ventilation is inadequate, use NIOSH certified respirator that will protect against organic vapor and dust/mist. ENGINEERING CONTROLS:  Control airborne concentrations below the exposure guidelines. EXPOSURE GUIDELINES:

Component CAS# Exposure Limits

Styrene 100-42-5 OSHA PEL: 50ppm (skin) (1989);100ppm (skin) (1971) OSHA STEL: 100ppm (skin) (1989); Not established. (1971)

OSHA Ceiling: 200ppm (skin) (1971) ACGIH TLV-TWA: 20ppm ACGIH TLV-STEL: 40ppm

Page 16: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

3- Solunum Fonksiyon Testleri ve reversibilite:

Zorlu ekspiratuar akımların azalması (obstruksiyon bulgusu) herzaman gözlenmez

Reversibilite ile astım tanısı desteklenir4- PEF (Peak expiratory flow): PEF takibi

mesleki astımın incelenmesinde özellikle yararlıdır

Şahısa PEF takiplerini günde dört kez yapmasını ve işte ve işten uzakta semptom ve tedavilerini kayıt etmesini söylemek gerekir (Moscato G, 1995)

Page 17: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

5- Vardiya öncesi ve sonrası FEV1 izlemi: Bu testin sensitivite ve spesifitesi PEF izlemi

kadar yüksek değildir6- Nonspesifik havayolu hiperreaktivite

testi (metakolin veya histamin ile): BHR için seçilen cut-off değer PC20 FEV1 8- 16 mg/ml’dir

(ATS, 2000)7- Spesifik etkenle bronş provokasyon

testi: Altın standart ancak rutin uygulamada yeri

yok

Page 18: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

8- Cilt testleri: Enzimlere maruz kalan asemptomatik olguların %60’tan fazlasında cilt testi pozitiftir

(Bernstein, 1999) İmmünolojik testler YMA’lı maddelere karşı

IgE antikorlarının geliştiğini yüksek sensitivite ve spesifite ile gösterir

Lastik latekse karşı gelişen mesleki astımı dışlamada klinik öykü ile immünolojik testi kombine etmek gerekir ve negatif prediktif değeri %71 bulunmuştur

(Vandenplas O, 2001)

Page 19: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Lateks allerjisi tanısından sonra 2004 yılında prezervatife bağlanan vajinit

2. sezaryan esnasında (spinal anestezi sırasında) ağızda şişme, gözlerde şişme

Evişlerini yaparken kullandığı eldivenler de kontakt dermatit yapıyormuş

Kivi ağızda kamaşma, ıhlamur ağacı çiçekleri hapşırma

Page 20: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Yaklaşık 4 sene fluticazon+salmeterol kombinasyonu

Hasta son 4 yıldır kan merkezinde çalıştığından beri rahat ve ilaç gereksinimi yok SFT normal

Ameliyathanede halen genellikle pudralı lateks eldiven kullanılıyor

Page 21: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Bazı araştırmacılar maruziyet sürerse tedavinin yararlı olmadığını ileri sürmüş

(Marabini A, 1993) (Moscato G, 1999)Hafif-orta ağırlıkta astım olgularında

inhale steroid ve uzun etkili beta mimetikler yararlı bulunmuş

(Marabini A, 2003) İnhale steroide ne kadar erken

başlanırsa yararı o kadar artmaktadır (Malo JL, 1996)

Page 22: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Mesleki astımdan korunmak için sorumlu ajanın uzaklaştırılması ve yerine nontoksik ajanın getirilmesi yararlıdır

İşleme sürecinin kapalı gerçekleştirilmesi, işyeri alanının havalandırmasının geliştirilmesi, iş uygulamalarında ve görev organizasyonlarında değişiklikler önerilir

Page 23: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Astıma bir işyeri duyarlılandırıcısı neden olmuşsa, keskin bir maruziyet kontrolu gerekmektedir

Respiratörlerin kullanımı ve çevresel kontrol maruziyeti azaltmada başarılı bulunmuşlardır

Sigara engellenmeli Çalışanın ortamdan uzaklaşması sağlık

yönünden İYİ, sosyoekonomik olarak KÖTÜ Astım hafifse kişi işine devam etsin

Page 24: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Mesleki astımda korunma

Primer(tehlikeyi hasar

oluşmadan azaltma)

Sekonder (yüksek riskli

grubun izlenmesi)

Tersiyer (kalıcı astımdan

korunma)

Page 25: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Düzce Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Mobilya-Dekorasyon bölümünde eğitim gören 64 öğrenci (çoğu erkek) ve 62 kontrol görevi gören öğrenci karşılaştırıldı

İlk 1-2. yıllarda konjonktivit (%11), rinit (%6.3) ve ürtiker (%3.1) sık

İlk 1-2. yıllarda öksürük (%23.4) ve nefessizlik (%18.8) fazla (Arbak P, AAEM, 2004)

Page 26: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Sıklıkla düşük mol ağırlıklı maddeler neden olur

İzosiyanatlarPlicatic asit (ağaç tozlarında)MetallerDiğer kimyasallar

Page 27: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Yüksek mol ağırlıklı maddeler

Boyut>5000 dalton MA’nın daha sık

gözlenen nedenleri Bitki ve hayvan

proteinleri Çoğu etken için cilt

prick testi ve spesifik IgE var

Hızlı astmatik yanıt sık

Düşük mol ağırlıklı maddeler

Boyut<5000 dalton MA’nın daha az

gözlenen nedenleri Endüstriyel

kimyasallar ve metaller

Sınırlı spesifik test Gecikmiş astmatik

yanıt

Page 28: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

1- Bilinen diğer tanı yöntemleri 2- PEF (Peak expiratory flow): PEF

takibi mesleki astımın incelenmesinde özellikle yararlıdır

Şahısa PEF takiplerini günde dört kez yapmasını ve işte ve işten uzakta semptom ve tedavilerini kayıt etmesini söylemek gerekir

(Moscato G, 1995)

PEFin sensitivitesi ve spesifitesi sırayla %73 ve 100’dür ve diğer objektif testlerden daha yüksektir

(Leroyer C, 1998) Seri PEF kayıtları en az 4 hafta olmalıdır

Page 29: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 30: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 31: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

[PEF (en yüksek) - PEF (en düşük)]x 100

1/2x [PEF (en yüksek) + PEF (en düşük) ]

Page 32: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Seri PEF okumalarında Mobilya-dekorasyon öğrencilerinde;

PEF diurnal variabilitesi gösteren 12/64 (%18.7)

Kontrol grubunda 4/62 (%6.4)

Page 33: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 34: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 35: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

PEF avantajları Düşük maliyet Kolay uygulanabilir Spesifik provokasyon

ile uyumlu sonuç

(Chan-Yeung, 1995)(Jimenez GF, 2000)

PEF dezavantajları

İleri düzeyde hasta eğitimi ve kooperasyon gerekliliği

Hatalara açık Spesifik etkeni

belirleyemez Değerlendirmede

standardizasyon eksikliği

Page 36: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Su filtrasyon atölyesinde çalışan 36 yaşında erkek hastada (sigara ¢) 1994 yılı 12 Eylül günü yüksek konsantrasyondaki Klorine’i aniden inhale etmiştir

Aniden burun ve boğazında yanma hissi, retrosternal yanma hissi ve hışıltılı solunum deneyimlemiştir (aynı gün ve vardiya sonrası)

(Lemiere C, Eur Respir J, 1997)

Page 37: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 38: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Hastanın bronş mukoza biopsileri;Epitel dökülmesi ve fibrinohemorajik

eksüdaEpitel dökülmesi ve inflamasyon 3. ayda basal hücre infiltrasyonu ve

inflamasyon5. ayda düzelme

İnhalersteroid

Page 39: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

İki gün sonra retrosternal yanma, dispne ve hışıltılı solunum tekrarladı

İnspiratuar ronküs saptandıKazadan 2 gün sonra

Kazadan 1 ay sonra

Kazadan 2 ay sonra

Kazadan 3 ay sonra

Kazadan 5 ay sonra

FVC/L 3.8 4.7 4.7 4.8 4.7

FEV1/L 2.6 3.9 3.8 3.8 3.7

PC 20 2.5 57 4 21 24.5

Page 40: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Özellikler İmmünolojik MA İrritanla İndüklenen MA Varolan astımın işte alevlenmesi

Astım belirtileri Evet Evet Evet

Başlangıç İşyaşamı sırasında Yüksek düzeyde irritanlara maruziyetin ilk 24 saatinde

İşyaşamından önce veya sırasında

Diğer özellikler Bilinen duyarlandırıcıya maruziyet

Önceden astım veya KOAH tanısı yok

İşyerinde astım tetikleyicilerinin varlığı (toz, duman, sigara, egzersiz)

Akciğer fonksiyon testleri

Astım bulgusu Astım bulgusu Astım bulgusu

Seri PEF, bulgu ve ilaç günlüğü

İşte işten uzaktaki dönemden kötü

İrritan da duyarlandırıcı değilse değişiklik yok

İşte işten uzaktaki dönemden kötü

Metakolin provokasyonu

İş haftası sonrası tatil sonrasından kötü

Sıklıkla BHR + İş ve tatil dönemi arasında fark yok, hep +

Spesifik provokasyon

Özel etkene yanıt + Uygulanamaz -

İmmünolojik test Etkene pozitif yanıt - -

İndüklenmiş balgamtesti

Eozinofili, iş döneminde artmış ECP

İncelenmedi Bazal eozinofili, işle ayrıca artma yok

Maruziyeti değerlendirme

MSDS listelerini inceleme, hastanın maruziyet öyküsünü alma

Çok fazla irritana maruziyet ve ondan sonra astım gelişimi

Hastanın toz, duman, sigara, egzersiz ile kötüleşme öyküsü

Page 41: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Düşük düzeyli risk altındaki işyerleri:

İşe girişte anamnez ve spirometrik inceleme

(FVC, FEV1),

Çalışanların olası maruziyet ve semptomlar açısından bilinçlendirilmesi,

Çalışanların semptomlar görülürse sorumlu kişiye bildirmesi konusunda bilgilendirilmesi,

Yıllık anket uygulanması gereklidir

Yüksek düzeyli risk altındaki işyerleri: İşe girişte anamnez ve

spirometrik inceleme (FVC, FEV1),

Çalışanların olası maruziyet ve semptomlar açısından bilinçlendirilmesi,

Çalışanların semptomlar görülürse sorumlu kişiye bildirmesi konusunda bilgilendirilmesi,

İşe başladıktan sonra 6. ve 12. haftalarda anket tekrarı,

Sonra yıllık anket uygulaması, Tarama amaçlı spirometri

kullanımı düşünülmelidir, İmmünolojik test uygulaması

düşünülmelidir.

Page 42: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

A. Bir hekim tarafından astım tanısı konulmasıB. Astım belirtilerinin işe girdikten sonra başlamasıC. Çalışma günleri ile belirtiler arasında ilişki olmasıD. Aşağıdaki kriterlerden bir ya da daha fazlasının bulunması

1. Meslek astımına neden olduğu bilinen etkenlere işyerinde maruziyet2. FEV1 ya da PEF’te işe bağlı değişiklikler3. Bronş hiperreaktivitesinde işe bağlı değişiklikler (seri halinde metakolin testi yapılması)4. Spesifik inhalasyon testlerine pozitif yanıt5. İşyerinde iritan bir madde inhalasyonunu takiben gelişen astım semptomları

Meslek astımı tanısı için A,B,C ve ek olarak D2ya da D3 ya da D4 ya da D5 bulunması

Olası meslek astımı tanısı için A,B,C’ye ek olarak D1 bulunması gerekir

Page 43: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Pamuk fabrikasında çalışan 223 birey incelenmiş

En sık yakınma göğüste sıkışma (%20.3) Bissinozis sıklığı %14.2 Bissinoz olgularının %28.6 ilk gün

%71.4 haftanın diğer günleri Özellikle iplik yapımı ve makara

bölümlerinde bissinozis sık (Altın R, Respiration 2002)

Page 44: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 45: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Bissinosis son 10 yıldır “Organik Tozla İndüklenen Astım Benzeri Hastalık” olarak tanımlanmaktadır

Özellikle pamuk tozuna kronik maruziyet durumundaki çalışanlarda öksürük, balgamın arttığı görülmektedir

Gene çalışanlarda yıllık akciğer fonksiyonu kaybı da hızlanmıştır

Pamuk tozu maruziyetinden çok tozdaki endotoksin tabloya neden olur

Page 46: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Sınıflandırma Bulgular

Bissinosis  

Evre 0 Bulgu yok

Evre 1 Sıklıkla işe dönüşün ilk gününde göğüste sıkışıklık ve/veya nefes azalması

Evre 2 İş haftasının ilk ve diğer günlerinde göğüste sıkışıklık ve/veya nefes azalması

Solunum yolu irritasyonu  

Evre 1 Toz maruziyeti ile birlikteki öksürük

Evre 2 Toz maruziyeti ile başlayan veya alevlenen kalıcı balgam (yılın 3 ayında)

Evre 3 Toz maruziyeti ile başlayan veya kötüleşen, göğüs hastalığının alevlenmesiyle gözlenen veya 2 yıldır kalıcı hale gelmiş balgam

Akciğer fonksiyonları  

Akut değişiklikler  

Etki yok FEV1’de %5’den az düşme veya iş vardiyası sırasında FEV1’de artma

Hafif etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %5-10 düşme

Orta etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %10-20 düşme

Ağır etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %20 veya fazla düşme

Kronik değişiklikler  

Etki yok FEV1 beklenen değerin %80’i

Hafiften orta düzeye etkilenme FEV1 beklenen değerin %60-79’u

Ağır etkilenme FEV1 beklenen değerin %60’ından az

Page 47: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

KOAH tam geri dönüşlü olmayan hava akımı sınırlanması ile karakterize bir hastalıktır

Havaakımı sınırlanması ilerleyici olup, akciğerlerin zararlı gaz ve partiküllere anormal inflamatuar yanıtı sözkonusudur

KOAH’ın mesleki olan bir alt grubu??? Tablo yavaş gelişmektedir Havaakımı sınırlanması kroniktir Maruziyet kesildiğinde düzelmez

Page 48: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Epidemiyolojik olarak mesleki KOAH tanımlamasında maruz kalan çalışanlarda aşırı düzeyde KOAH gözlemek gereklidir

(Becklake MR, 1985) (Becklake MR, 1989) (Becklake MR, 1994)

ATS topluluğa maledilen mesleki KOAH riskini %15 bulmuş

(Balmes J, 2003)

Page 49: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Kauçuk, plastik, deri-kösele işleme, kalorifer daireleri, yapı işleri, tekstil işlemleri ve inşaat işlerinde KOAH riski artmaktadır

(Hnizdo, 2002)

KOAH için işe maledilebilir risk genelde %19, sigara kullanmayanlarda %31 bulunmuş

(Hnizdo, 2002)

Page 50: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

KOAH ile mesleki maruziyet bağlantısılongitudinal çalışmalarda gösterilmiş: Kömür işçileri (Love RG, 1982) (Seixas NS, 1993) Sert kaya madencileri(Hnizdo E, 1990) (Holman CDJ,

1987) Tünel çalışanları (Ulvestad B, 2001) Tuğla imalatçıları (Meijer E, 2001)

Bu çalışmalarda yaş ve sigara faktörleri ayıklandıktan sonra mesleki yıllık FEV1 kaybı 7-8 ml

Page 51: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Mesleki KOAH tanısı koymak için o işkolunda çalışanlarda aşırı miktarda KOAH olgusu çıktığı gözlenmeli

(Boschetto P, 2006)

Tanıda;o Kronik bronşit ve dispneyi sorgulayan anket

kullanımı,o Ayrıntılı mesleki öykü,o Yıllık solunum fonksiyon testi takibi önerilir

Page 52: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 53: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Sigaranın bıraktırılması

KOAH tedavi protokolunun uygulanması

Zararlı toz, gaz ve partiküllerin uzaklaştırılması veya azaltılması

Page 54: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Mesleki KOAH’ta korunma

Primer (Tehlikeyi

ortadan kaldırma, sigarayı bırakma)

Sekonder (Erken tanı için

tıbbi tarama-SFT, anket-)

Tersiyer (KOAH’ın kalıcı

olması engellenir)

Page 55: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Ellibir yasında bayan hasta, son bir aydır giderek artan kuru öksürük, eforla nefes darlıgı, gögüste sıkısma hissi

Öksürük kuru vasıfta ve aksamları artan özellikteymis. Sigara dumanı, kirli hava, ev ve dıs ortam tozlarından etkileniyormus

Sigara Ø, çiftçi Özgeçmisinde bir yıl önce Total Abdominal

Histerektomi+Bilateral Salpingooferektomi operasyonu (myom-kanama) Sık gribal infeksiyon geçirme dısında özellik yoktu. Erkek kardesinde akciger kanseri

Page 56: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

TA:120/80mmHg, Nabız:84/dk, SS: 24/dk, Ates: 36,5°

Bilateral subskapular alanda inspiryum orta-sonu ralleri mevcuttu

Bas boyun muayenesinde tiroidde nodül Diger sistem muayeneleri normal Rutin kan sayımı ve biyokimyasal incelemeler

normal Sed:30mm/h PA: Her iki akciger orta ve alt alanlarda

retikülonodüler opasiteler

Page 57: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 58: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

SO2 :% 97 FVC (ml) :2640 (%88) FEV1: 2800 (%70)FEV1/FVC: %68 MMFR: %41Reversibilite ØTotal IgE: 350,3 IU (↑) TSH: 0,062 (↓) Tiroid sintigrafi; Non homojen nodül

Page 59: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Bu tablo bir hipersensitivite pnömonitisi veya allerjik alveolitistir

Tarımsal işlemlerdeki organik tozlar içinde bulunan termofilik aktinomiçetese (gram + filamantöz bakteri) veya aspergillus türlerine duyarlılık gelişmesiyle ilgili

Risk grubu; süthane, kümes çalışanları, hayvanat bahçesi çalışanları, ve fidanlık çalışanlarıdır

Page 60: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Tipik maruziyet geç sonbahardan erken kışa görülebilir, küflü silo, yem, ve samanla yataklama işlemlerine bağlıdır

HSP’ne neden olan organizmalara duyarlılık yaklaşık %5-20

Gerçek HSP görülme oranı %1-10 (May and Schenker,

1996)

Antijene devam eden maruziyetle hem Tip III antijen-antikor yanıtı hem de Tip IV gecikmiş tipte T hücre aracılıklı granüloma formasyonu gözlenir

Page 61: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 62: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

1- Akut evre; Etkene maruziyetten 4-8 saat sonra görülen gecikmiş viral benzeri semptomları içerir

Ürperme, ateş, myalji, başağrısı, bulantı, plöritik göğüs ağrısı, öksürük ve nefes azalması görülür

Ağır semptomlar yaklaşık 48 saatte geriler

Fizik muayenede taşikardi, taşipne ile birlikteki sıkıntılı solunum ve bibaziler raller alınır

Page 63: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

2- Subakut evre: Maruziyetten daha uzun süre sonra görülür ve akut semptomların tekrarlayıcı epizodlarıyla birliktedir

Kilo kaybı ve yorgunluk daha sık görülür Klinik semptomlar 7-10 gün sürer ve ekzersiz dispnesi

birkaç ay sürebilir 3- Kronik evre: Yorgunluk, ekzersizle

progressif dispne ve kilo kaybı İlerlemiş olgularda çomak parmak ve siyanoz ile

birlikteki kor pulmonale gözlenebilir (interstisyel fibrozis bulgusu)

Page 64: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Her ikiakciger alt loblarda

kronik degisiklikler, sag akciger üst lob anterior ve sol akciger alt

lob bazal segmentlerde multipl sayıda pulmoner nodül, buzlu cam görünümü tespit

edildi

Page 65: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Brons lavajı sitolojisi: Class II Mukoza biopsisi: Normal, TBAB: tanısal

değil BAL’da CD4/CD8 oranı azalmıs RF, ANA, SCL70 normal DLCO : %52 Serum ACE, 24 saatlik idrarda kalsiyum

(Ca), Serum Ca düzeyi normal Hasta çiftçi akciğeri olarak kabul edildi 0,5 mg/kg dan steroid tedavisi baslandı

Page 66: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Majör kriterler: 1- HP ile uyumlu

semptomlar 2- Antijene

maruziyet kanıtları a- Uyumlu çevresel

veya mesleki maruziyet

b- Serum antikorları c- Baziler infiltratlar 3- HP’nin radyografik

bulguları 4- BAL lenfositozis 5- HP ile uyumlu

histolojik bulgular

Minör kriterler: 1- Bibaziler raller 2- Azalmış CO

difüzyonu 3- Arteriel hipoksemi (4 majör ve 2 minör

kriter gerekir) (Richerson, 1989,

Schuyler and Cormier,1997)

Page 67: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

HSP ayırıcı tanısında; ABPA, ahır allerjisi, psittakozis, astım yer alır

Tedavide; orta ve ağır hastalıkta IV steroidleri ve nebulize bronkodilatörleri içermekte olup, akut inflamasyonu azaltır ve hastalığın seyrini kısaltır

Farklı prednizon tedavi rejimleri önerilmiş olup; 30-60 mg/gün 1 ile 2 ay kullan sonra düşür,

0.5-1 mg/kg/gün başla sonra 1 ila 2 ay kullan, 40 mg/gün başla sonra 1 aydan uzun dönemde

düşür (Gudmundsson and Wilson, 1999: Sharma, 2002)

Page 68: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

ATS HSP’nin tanımlanmazsa ve uygun tedavi verilmezse progressif ve fatal olabileceğini, amfizemi de içeren kronik irreversibl akciğer hastalığına yol açacağını belirtmiştir (Schenker, 1998)

Korunma; tahıl ve samanın depolanmadan önce iyi kurutulmasını, yüksek toz üreten aktivitelerde solunumsal koruyucu takılmasını içermektedir

Kronikleşmemiş bireyler uygun korunmayla aynı işi sürdürebilirler

Page 69: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

3 ay sonra

Page 70: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

FVC: 4250 (%143) FEV1: 3250 (%135) FEV1/FVC: %78 MMFR: %90 DLCO: %70 Oral steroid tedavisi asamalı doz

azaltımına gidilerek toplam 6 ay kadar İnhaler steroid+bronkodilatatör 1. yılda tetkikleri normal

Page 71: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

18 yaşında erkek, tatilde tarımsal aktivite yapmış

Tahılları silodan boşaltmış, ortam tozlu, tozdan zaman zaman gözleri yanmış ve öksürük belirmiş

İşten 9 saat sonra evine iyi hissederek git miş ancak birkaç saat sonra kuru öksürük, nefes kısalması, kas ağrıları, terleme,

390C ateş

Page 72: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem
Page 73: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Hasta semptomlar başladıktan sonra 1 gün dinlenmiş, öksürük ilacı kullanmış

2. gün ısrarlı öksürük, göğüste sıkışıklık artışı, şiddetli yorgunlukla hastaneye başvurmuş

Ateş 38oC, NDS:84/dk, KB:120/80mmHg, SS:16/dk

Solunum sesleri azalmış ve bazallerde ince raller

Sed:50 mm/saat, Lök: 14700/mm3 CRP: 11.6 mg/dl

Page 74: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

AKG: Normal Akciğer grafisi: Normal Presipitan antikorlar (Termofilik aktinomiçesleri içeren):

Negatif IgE: 298 U/ml, genel allerjenler için spesifik IgE: Negatif

Giriş 2 hafta 20 hafta

FVC/L 6280 (%99) 7240 (%114) 7320 (%116)FEV1/L 4980 (%99) 6440 (%128) 6140 (%122)Oran %79 %89 %84RV/L 1970 (%109) 2000(%111) 1560(%86)TAK/L 8250 (%101) 9240 (%114) 8880 (%109)DLCO %69 %92 %100

Page 75: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

1. haftada BAL sonucu %70 lenfosit ve CD4/CD8:0.7

Hastaneye bavurudan 1 gün sonra ateş düştü, Lök: 8200/mm3

Hastanın 5. gün genel durumu iyi, hafif öksürük birkaç hafta devam etti

Page 76: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

ODTS HSP’ne başlangıçtaki klinik semptom kompleksiyle ve yüksek toz üreten aktivitelere bağlı olarak görülmesiyle benzer

Temel ayırım noktası immunolojik yanıt olmamasıdır

ODTS semptomları çiftçilerin 1/3’ünde bildirilmektedir ve özellikle domuz çiftliklerinde sıktır

(Von Essen and Donham, 1999; Von Essen, 1999)

Page 77: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

Endotoksin inflamatuar yanıtın temel nedeni (Von Essen et al, 1995)

ODTS kendi kendine geçer ve yüksek tozdan uzaklaşmak uygundur

Semptomlar 24-72 saatte çok ağırdır ve 2-7 günde geçer KS veya antibiotikler önerilmez Respiratörler HSP’deki gibi kompleks

olmayabilir

Page 78: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem

ODTSo Mini epidemilero Yüksek

konsantrasyonlarda %30-40 etkilenir

o Sensitizasyon yoko Maruziyetten 4-8 saat

sonra semptom gecikmesio 1-3 gün süren nezle

benzeri semptomlaro Arteriel PaO2 normaldiro Yükselmiş beyaz kan

hücreleri (PNL)o Göğüs grafisi normalo BAL nötrofilleri

HSPo Daha az etkilenmeo %2-10 etkilenir o Sensitizasyon hastalığın

temelio Maruziyetten 4-8 saat

sonra semptom gecikmesio 2-7 gün süren nezle

benzeri semp(tekrarlayıcı ise daha uzundur)

o Arteriel PaO2 azalmıştıro Yükselmiş beyaz kan

hücreleri (Mononükleer hücreler)

o Alt loblarda infiltratlaro BAL mononükleer hücreler

Page 79: Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıklarında Tanı, Tedavi ve İzlem