1

Ministerstwo Gospodarki i Pracy

Wspieranie rozwojumałych i średnich przedsiębiorstw

2

• Mikroprzedsiębiorca (roczne zatrudnienie - mniej niż 10 osób oraz roczny obrót lub łączna roczna suma aktywów nie przekracza 2 mln Euro)

• Mały przedsiębiorca (roczne zatrudnienie – mniej niż 50 osób oraz roczny obrót lub łączna roczna suma aktywów nie przekracza 10 mln Euro)

• Średni przedsiębiorca (roczne zatrudnienie – mniej niż 250 osób lub roczny obrót nie przekracza 50 mln Euro lub łączna roczna suma aktywów nie przekracza 43 mln Euro)

(zgodnie z najnowszym zaleceniem Komisji Wspólnot Europejskich)

Definicja MSP

3Żródło: Raporty o stanie sektora MSP w Polsce - PARP

Liczba małych i średnich przedsiębiorstw zarejestrowanych w systemie REGON

572,5

1496,81739,1

1812,4

2311,9

3176,23514,9

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

tys.

1988 r. 1991 r. 1992 r. 1993 r. 1996r. 2000 r. 2002 r.

4Żródło: Raporty o stanie sektora MSP w Polsce - PARP

Udział MSP w tworzeniu PKB

44,0 45,348,1 48,2 48,5 48,4 48,6

0

10

20

30

40

50

60

%

1996 r. 1997 r. 1998 r. 1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r.

5Żródło: Raporty o stanie sektora MSP w Polsce - PARP

Udział pracujących w MSP w ogólnej liczbie pracujących

w całej gospodarce

55,7 56,4 57,8 59,2 61,1 62,663,8

66,469,2 68,1

0

10

20

30

40

50

60

70

%

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

6Żródło: Raporty o stanie sektora MSP w Polsce - PARP

Udział MSP w przychodach przedsiębiorstw ogółem

ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

58,1

59,360,0

63,0

64,263,8 63,2

5556575859606162636465

%

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

7Zródło: OECD SME Outlook 2002

Struktura przedsiębiorstw w Polsce na tle wybranych krajów

0,0%10,0%20,0%30,0%40,0%50,0%60,0%70,0%80,0%90,0%

100,0%

Polska Turcja Niemcy USA

1 - 9 pracujących(USA - 0-9)10-49

50-99

100+

8

• „Małe i średnie przedsiębiorstwa w gospodarce narodowej” – 1995 r.

• „Kierunki działań Rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw do 2002 roku”- 1999 r.

• Pakiet „Przede wszystkim przedsiębiorczość” – 2002 r.

Dokumenty programowe

9

• „Kapitał dla przedsiębiorczych”• „Kierunki działań Rządu wobec małych

i średnich przedsiębiorstw od 2003 do 2006 roku”

• Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 - Sektorowy Program Operacyjny „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw”

Dokumenty programowe

10

Przyjęty przez Radę Ministrów w lipcu 2004 r.

• Wszechstronna analiza aktualnych ekonomicznych i instytucjonalnych uwarunkowań funkcjonowania przedsiębiorstw w Polsce

•  Prezentacja zmian jakie zaszły w sferze legislacji oraz polityki rządu w stosunku do przedsiębiorców w ostatnim roku

• Rekomendacje oraz plan działań niezbędnych dla rozwoju gospodarczego oraz przedsiębiorczości

Raport „Przedsiębiorczość w Polsce 2004”

11

Przyjęty przez Radę Ministrów w sierpniu 2002 r. Cel: Budowa zintegrowanego, efektywnego

systemu regionalnych i lokalnych instytucji finansowych (funduszy poręczeń kredytowych i funduszy pożyczkowych) służących wzmocnieniu dostępu do finansowania zewnętrznego małym i średnim przedsiębiorcom

Program rządowy „Kapitał dla przedsiębiorczych”

12

Dokapitalizowanie kolejnych funduszy poręczeń kredytowych i funduszy pożyczkowych

Łatwiejszy dostęp przedsiębiorców do kredytów i pożyczek

Większe możliwości stabilnego rozwijania działalności

Program rządowy „Kapitał dla przedsiębiorczych”

13

Fundusze pożyczkowe – 2003 r.• 76 instytucji posiadających fundusze

pożyczkowe• 378,8 mln zł – kapitał pożyczkowy• Ponad 77 tys. udzielonych pożyczek o łącznej

wartości 952,5 mln zł• 39 funduszy wspartych ze środków

publicznych w latach 2002-2003

Program rządowy „Kapitał dla przedsiębiorczych”

14

Fundusze poręczeniowe – 2003 r.• 50 funduszy poręczeń kredytowych, w tym

39 lokalnych i 11 regionalnych • 132,1 mln zł – kapitał funduszy• Ponad 4,7 tys. udzielonych poręczeń na

kwotę 255,9 mln zł• 17 funduszy wspartych ze środków

publicznych w latach 2002-2003

Program rządowy „Kapitał dla przedsiębiorczych”

15

dokument przyjęty przez Radę Ministrów na posiedzeniu w dniu 4 lutego 2003 roku

Cel: Pobudzenie aktywności gospodarczej sektora małych i średnich przedsiębiorstw

zapewniającej wzrost zatrudnienia w tym sektorze oraz wzrost jego konkurencyjności i zdolności do

funkcjonowania na Jednolitym Rynku Europejskim

„Kierunki działań Rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw

od 2003 do 2006 roku”

16

Wspieranie przedsięwzięć służących rozwojowi małych i średnich przedsiębiorstw

Pomoc doradcza (wdrażanie nowych technologii, systemy jakości i zarządzania środowiskowego, rozwój i modernizacja przedsiębiorstwa, konsolidacja przedsiębiorstw, działalność eksportowa, finansowanie działalności itp.)

Pomoc szkoleniowa (zarządzanie przedsiębiorstwem, przepisy prawa, zastosowanie technik informatycznych, marketing, finansowanie rozwoju itp.)

Wsparcie finansowe (rozwój i modernizacja przedsiębiorstwa, wprowadzanie innowacji, bhp itp.)

„Kierunki działań Rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw

od 2003 do 2006 roku”

17

Dotacje ze środków budżetowych, programu PHARE,

Funduszy Strukturalnych (EFRR, EFS)

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

Regionalne Instytucje Finansujące

Bezpośrednie wspieranie przedsiębiorców

18

• Powołana w 2001 r. w wyniku przekształcenia Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw

• W 2002 r. przejęła zadania zlikwidowanych: Agencji Techniki i Technologii oraz Polskiej Agencji Rozwoju Regionalnego

• Podlega Ministrowi Gospodarki i Pracy • Uczestniczy w realizacji programów rozwoju gospodarki,

w szczególności w zakresie wspierania: – rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw – eksportu– rozwoju regionalnego– wykorzystania nowych technik i technologii– Tworzenia nowych miejsc pracy, przeciwdziałania bezrobociu i

rozwoju zasobów ludzkich

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

19

• Strategiczny, średniookresowy dokument planistyczny scalający na poziomie krajowym horyzontalne, sektorowe i regionalne działania państwa

• Wskazuje kierunki rozwoju gospodarczego Polski, które mają zapewnić warunki sprzyjające długotrwałemu wzrostowi gospodarczemu i podniesieniu poziomu życia mieszkańców

• Jest podstawą do negocjowania przez Polskę kierunków i wysokości wsparcia ze strony funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych

• Jest podstawą interwencji z Funduszu Spójności

Narodowy Plan Rozwojuna lata 2004-2006

20

• Fundusze strukturalne:– Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego– Europejski Fundusz Społeczny– Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – Sekcja

Orientacji– Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa

• Z funduszy strukturalnych mogą korzystać wszystkie państwa członkowskie, na terenie których znajdują się rejony uznane za priorytetowe, które spełniają kryteria „Celów” funduszy strukturalnych

• Polska w całości objęta Celem 1 wspólnotowej polityki regionalnej (regiony zapóźnione w rozwoju - dochód PKB na 1 mieszkańca poniżej 75% średniego PKB państw UE)

Narodowy Plan Rozwojuna lata 2004-2006

21

Programy operacyjne

• Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw

• Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich • Sektorowy Program Operacyjny Rybołówstwo

i Przetwórstwo Ryb• Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja

i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich

• Sektorowy Program Operacyjny Transport• Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego

Narodowy Plan Rozwojuna lata 2004-2006

22

FinansowanieŚrodki publiczne:• Fundusze strukturalne, Fundusz Spójności –

11 368,6 mln euro,• Budżet państwa oraz jednostek samorządu

terytorialnego – 2861,4 mln euroŚrodki prywatne:• 1818 mln euro

Narodowy Plan Rozwojuna lata 2004-2006

23

Priorytet 1 – Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu

• Wzmocnienie instytucji wspierających działalność przedsiębiorstw• Poprawa dostępności do zewnętrznego finansowania inwestycji

przedsiębiorstw• Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju firm• Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową

a gospodarką • Rozwój systemu dostępu przedsiębiorców do informacji

i usług publicznych on-line

Sektorowy Program OperacyjnyWzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw

24

Priorytet 2 – Bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw• Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw

poprzez doradztwo

• Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw

• Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje

• Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska

Sektorowy Program OperacyjnyWzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw

25

• Pomoc szkoleniowa i doradcza dla przedsiębiorstw (dla kadr zarządzających i pracowników) mająca na celu podwyższenie lub zdobycie nowych kwalifikacji (szkolenia, staże, kursy zawodowe, studia podyplomowe itp.)

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego

• Specjalistyczna pomoc doradcza i dotacje inwestycyjne dla mikroprzedsiębiorców

Sektorowy Program OperacyjnyRozwój Zasobów Ludzkich

26

2000 r. – ok. 20 mln zł z budżetu państwa (MGiP) 2001 r. – ok. 70 mln zł z budżetu państwa (MGiP) 2002 r. – ok. 50 mln zł z budżetu państwa (MGiP) 2003 r. - ok. 135 mln zł – z budżetu państwa (MGiP)

- ok. 280 mln zł w ramach programu Phare

2000 i Phare 2001 2004 r. - ok. 180 mln zł z budżetu państwa (MGiP) - ok. 150 mln zł w ramach Phare 2002: - Program Sektorowy MSP i Innowacyjność

- Program Regionalny Wsparcia dla MSp- Program Rozwoju BHP

Wsparcie dla MSP

27

Phare 2000 Krajowy Program Rozwoju MSP ok. 6 000 dotacji na usługi doradcze Phare 2001 Promocja Rozwoju MSP ok. 1 700 dotacji na usługi doradcze ok. 1 600 dotacji na inwestycjePhare 2002 Program Sektorowy MSP i Innowacyjność ok. 3 250 wniosków o dotacje inwestycyjne (ok. 550 dotacji przyznanych do końca listopada) ok. 2000 wniosków o dotacje na usługi doradcze (wsparcie dla 1300 przedsiębiorców) SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw ok. 6 500 złożonych wniosków o dotacje inwestycyjne

i doradcze

Wsparcie dla MSP

28

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej rozszerzenie zakresu regulacji nowe ujęcie zasad generalnych nowa koncepcja rejestracji przedsiębiorców ograniczenie zakresu koncesji i zezwoleń nowe podejście do kontroli przedsiębiorców

Poprawa otoczenia prawnego przedsiębiorców

29

Nowe ujęcie zasad generalnych• Każdy ma wolne i równe prawo do podejmowania i

wykonywania działalności gospodarczej; jakakolwiek dyskryminacja w tym zakresie jest zakazana (ograniczenia tylko w ustawie i tylko ze względu na ważny interes publiczny)

• Organy administracji nie mogą stawiać przedsiębiorcom dodatkowych wymagań nieprzewidzianych przepisami prawa

• Organy władzy i administracji publicznej zobowiązane są do prowadzenia polityki sprzyjającej rozwojowi przedsiębiorczości

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

30

Nowe ujęcie zasad generalnych c.d. • Przedsiębiorca ma prawo do uzyskania od

właściwego organu pisemnej interpretacji przepisów w jego indywidualnej sprawie

• Przedsiębiorca nie może być obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

31

Ewidencja Działalności Gospodarczej • Ewidencja prowadzona w gminie• Wniosek o wpis do ewidencji może być wysłany listem

poleconym (własnoręczność podpisu wnioskodawcy musi być poświadczona przez notariusza)

• Wniosek o wpis do ewidencji można również wnieść w formie elektronicznej opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym znakowanym czasem

• Centralna Informacja o Działalności Gospodarczej (prowadzenie zbioru informacji o danych zawartych w ewidencji, udzielanie z ewidencji informacji o wpisie, wydawanie zaświadczeń o treści wpisów w ewidencji) – prowadzi minister właściwy ds. gospodarki

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

32

Kontrola przedsiębiorcy • Kontrola przedsiębiorcy w obecności kontrolowanego

lub osoby przez niego upoważnionej • Nie więcej niż jedna kontrola równocześnie (z pewnymi wyjątkami)• Czas trwania: 4 tygodnie w roku dla mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców

8 tygodni w roku dla pozostałych• Konieczność prowadzenia książki kontroli

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

33

• Realizacja Raportu „Inwestycyjny proces budowlany - Bariery inwestycyjne oraz propozycje działań usprawniających”– projekt nowej ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym gmin– nowelizacja ustawy - Prawo budowlane

Poprawa klimatu dla inwestycji i usprawnienia budowlanego procesu

inwestycyjnego

34

• Projekt ustawy o wspieraniu działalności innowacyjnej – przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 28 września 2004 r. (prace w Parlamencie)

–Kredyt technologiczny - nowy instrument finansowy dla przedsiębiorców, przeznaczony na sfinansowanie inwestycji polegającej na zastosowaniu nowej technologii, zarówno własnej, jak i nabytej oraz uruchomieniu produkcji nowych wyrobów lub modernizacji wyrobów produkowanych w oparciu o tę technologię. Kredyt Technologiczny będzie udzielany i umarzany przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Funduszu Kredytu Technologicznego.

Wspieranie innowacyjności

35

• ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o Funduszu Poręczeń Unijnych - celem działania Funduszu jest zwiększenie dostępności kredytu oraz możliwości pozyskiwania środków z emisji obligacji na realizację projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej

• projekt ustawy o Krajowym Funduszu Kapitałowym (przedmiot prac parlamentarnych) - celem jest stworzenie instrumentu kapitałowego dla wzmocnienia polskich małych i średnich przedsiębiorstw o dużym potencjale rozwoju

Ułatwianie dostępu do kapitału

36

10 priorytetów strategicznych • Inwestycje • Zatrudnienie • Eksport • Przedsiębiorczość• Innowacyjność• Ochrona rynku• Integracja społeczna• Wiedza i kompetencje• Aktywizacja i mobilność• Gospodarowanie przestrzenią

Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013 – projekt

37

Przedsiębiorczość Kierunki działań:• Poprawa efektywności przedsiębiorstw

– Poprawa otoczenia przedsiębiorców– Zapewnienie dostępu do kapitału– Pomoc w dostępie do wiedzy i doradztwa– Dostosowanie przemysłu i usług do zharmonizowanego

prawa technicznego • Współpraca i integracja przedsiębiorstwInne działania np.tworzenie sprzyjających warunków dla

zatrudnienia w małych i mikro-przedsiębiorstwach

Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013 – projekt