Nr. 345 Hósdagur 23. juni 2005 12,-

Aftur bbardagi uum ffiskidagarnarSíða 10

Minni uum tteir, ssum ssigldu oogteir, ssum ddoyðu uundir kkrígnum

Býráðslimurinav Trøllanesi

Signhild kann greiðafrá hvussu útoyggja-

poltikkur kann skipast.

Tað mmá iikki lleypast áá lleistum.

Ferðin hhjá ""Johannu" eeitt rrimmar ttiltak.

Baksíðan

Føroyskurfiskimaður ííSuðurafrikaPoul oog PPoulina hhittuHelmuth KKohl.

Ein parturav NorðoyaSiglingarsøgu

Ferðafrásøgnav SlættanesiFingu ikki ravmagnog máttu rýma.

Mynd: Kristian M. Petersen

Síða 3

Síða 4

Síða 20

Síða 14

"Ruth" Í næstseinasta blaði høvdu vitaftur eina frásøgn um gamlamjólkarbátin "Ruth". Vit prenta númálningin hjá Sigmundi Petersenav "Ruth" í litum. Tað er HeðinSamuelsen, sum eigur hann.

Síða 3Nr. 345 - 23. juni 2005

Dekkarar tilFiskiveiðieftirlitið

Tvey størv sum fulltikin dekkari og eitt starvsum ófulltikin dekkari á skipunum hjá Fiski-veiðieftirlitinum, verða hervið lýst leys.

Fulltikin dekkari:Arbeiðið umfatar at ganga vakt, og annars takalut í vanligum skipsarbeiði.

Førleikakrøv:·· Lýkur krøvini sum fulltikin dekkari sambært

kunngerð nr. 50 frá 12. mai 1999 um sjó-vinnubrøv og útbúgvingarkrøv til sjófólk.

·· Heilsuváttan fyri sjófólk (uttan avmarkingarog skikkaður til kagtænastu)

·· Trygdarskeið. Fyrimunur er við gildugumtrygdarskeiðsprógvi.

·· Prógv, so sum vaktarhald, frc, bátaførara, eld-sløkking, fyrstuhjálp, vinnukavari og onnurið eru viðkomandi fyri starvið. Fyrimunur ervið gildugum prógvum.

Størvini sum fulltikin verða at seta sum skjót-ast.

Ófulltikin dekkaritil FiskiveiðieftirlitiðErt tú ung/ungur, og hevur hug til arbeiði um-borð á skipi, er hetta ein góður møguleiki.

Starvstíðin sum ófulltikin dekkari, telur ásama hátt sum starvstíð við handilsskipum

Arbeiðið umfatar at ganga vakt, og annars van-ligt deksarbeiði.

Førleikakrøv:·· Heilsuváttan fyri sjófólk (uttan avmarkingar

og er skikkaður til kagtænastu) ·· Trygdarskeið. Fyrimunur er við gildugum

trygdarskeiðsprógvi.

Setanin er avmarkað til tvey ár.Starvið sum ófulltikin verður at seta frá 9. sept.2005

Setanartreytir og løn eru sambært sáttmála mill-um Fíggjarmálaráðið og Starvsmannafelagið.Setanarøkið er Fiskimálaráðið og stovnar undirtí. Tænastustaðurin er í løtuni Fiskiveiðieftirlit-ið.

Skrivlig umsókn við: CCVV,, aavvrriittii aavv pprróóggvvuumm ooggmmøøgguulliigguumm vviiððmmæælluumm,, skulu vera Fiskiveiði-eftirlitinum í hendi í seinasta lagi 27. juni 2005kl. 1200.

Umsóknir skulu sendast til:

FiskimálaráðiðAtt.: FiskiveiðieftirlitiðPostsmoga 347110 Tórshavn

Nærri upplýsingar um starvið, kunnu fáastvið at venda sær til Fiskiveiðieftirlitið tlf.353030 og tosa við Jóannes Heimustovu,samskipara.

FISKIMÁLARÁÐIÐFISKIVEIÐIEFTIRLITIÐ

Í sambandi við jarðarferð-ina hjá Poulinu Jacobsen íKlaksvík (minningarorðum hana eru at finna aðrastaðni í blaðnum) hittuvit son hennara Pól. Taðvar nú meira enn heppið,at hann kundi vera heimanú mamman doyði. Hannbýr nevniliga í Capetowní Suðurafrika, og hannsiglir við grønlendskumnótaskipi, sum er heima-hoyrandi í Eysturgrøn-landi. Teir lógu tilvildar-liga inni á Klaksvík, táPoulina gjørdist sjúk, ogPól kundi tí vera heima,nú hon doyði og varðjarðað, og hann fór avstaðaftur annan dagin eftir.

Hví Pól býr í Suður-afrika hevur eina serligasøgu. Hon er, at Pól varvið "Christian í Grótinum",tá teir fóru til Suðurafrikaat fiska seinnapartin í 80-unum. Her var ætlanin atfinna nýggjar veiðumøgu-leikar. Eina ferð sær hanneina vakra gentu standa ábryggjuni. Henda gentanæt Haley, og hvussu varog ikki, so endaði tað við,at tey bæði gjørdist góðog giftust.Tey búsettust íøkinum nærhendis Cape-town og eiga nú 4 børn,Høgni, 15 ár, Tara 11 ár,Poulina, 5 ár og Ása 3 ár.

Hetta merkir so eisini,at Pól kom at uppliva einaheimssøguliga hending,nevniliga at apartheid-skipanin í Suðurafrikavarð tikin av. Í hesumsambandi høvdu vit sein-asta ár áhugaverdar frá-sagnir frá suðurafrik-onsku kvinnuni LorraineBritten, sum vitjaði í Før-oyum sum gestur hjá Am-nesty International. Herfingu vit at vita, hvussunógv var broytt á hesumøkinum.

Pól náddi kortini sjálv-ur at fáa trupulleikar avapartheidskipanini. Haleyvar nevniliga litt, og hettamerkti, at tey bæði kunduikki giftast samb. lóggáv-uni í Suðurafrika.Men ráðvóru fyri tí, og tey ráðinivóru at fáa Pól skrásettansum littan, hóast hann erso "hvítur" sum nakar før-oyingur. Og tá var so alt ílagi! Aftaná kundi hann so

aftur "vaskast" hvítur.Men nú er hesin trupul-

leikin ikki longur. Pólfegnast um, at apartheider avtikið, so hansarabørn ikki fara at fáa somutrupulleikar, sum teirraforeldur hava havt.

Hóast Pól gjørdist suður-afrikanari, er hann fram-vegis fiskimaður, ja, enntáí okkara parti av heim-inum.Tá "Christian í Grót-inum" fór heim aftur tilFøroya, fór Pól at fiska viðskipum úr Suðurafrika,men har er ikki so nógvat fáa, tí landgrunnurin erso lítil. Pól fór tí at siglavið gamla "Sigurfara", ogher var hann so eisinisaman við føroyingum,

men hesin fiskiskapurinfekk eisini ein enda.

Nú er hann við "Siku",sum er einasta nótaskipiðhjá grønlendingum.Føroy-ingar hava onkuntíð hild-ið hetta verið eitt stórtskip. Tað tekur nevniliga1.400 tons,og størsta kvot-an, teir hava, er lodna,sum verður landað í Ís-landi. Manningin telurannars bæði íslendingar,danir og grønlendingar.Skiparin er íslendingur.Ætlanin er nú at fara atskifta skipið út við annaðskip.Teir hava annars ikkihavt kvotu til stórt sæðmeira enn eitt hálvt ár, soteir hava havt góða tíð atvera heima hjá familjuni.

Pól plagar annars at veraumborð í 2-3 mánaðir ísenn. Tá plagar hann atfinna tann bíligasta fartinheim,og í dag er tað bíligtat ferðast.Hetta hevur eis-ini gjørt tað møguligt atvitja heim rættiliga ofta.Sigast kann at Pól og familj-an vóru eisini við túrin íÍslandi, sum er umrøddurí minningarorðunum umPoulinu.

Pól letur hampiliga vælat støðuni í Suðurafrika.Her eru enn stórir trupul-leikar, men í Cape Townøkinum er ikki so galið.Hesin býur virkar rætti-liga europeiskur, og herkoma eisini nógv ferða-fólk. Her er so ótrúligavakurt, og stutt er til Kap"Det Gode Haab", sumnógv halda vera suður-endan á Afrika,men tað ertað nú ikki. Her er eisinivakurt,og higar fara eisiniøll ferðafólkini, sum komaá hesar leiðir.

Og eisini her búleikastføroyingur, sum ferðastum ein stóran part avknøttinum fyri at sleppatil arbeiðis! Pól sær ann-ars ikki nógv til føroying-ar á hesum leiðum. Menonkur býr í Namibia ikkiso langt burtur.

Vit ynskja honum góðaeydnu og biðja hannheilsa heima!

óó..

Globalisering:

Føroyingur sum býr í Suðurafrikaog siglir við grønlendskum skipiHóast Føroyar eru eitt so sera lítið samfelag, so eru føroyingar alla staðni á knøttinum.

Pól saman við mammuni á eini framsýning í Capetown.

Pól Jacobsen, sum býr í Capetown í Suðurafrika.

Vitja eisini heimasíðuna hjá Føroya Fiskimannafelag

www.fiskimannafelag.fo

Hetta sigur kanska ikkiokkara lesarum nakað,men hevur kortini ikki soheilt lítið við Føroyar atgera.

Freda var abbadóttir Jó-hannes Joensen av Trølla-nesi, f. 30. juli 1829. Hannvarð vanliga kallaður Jóhan-nes av Nesi. Hann var viðtil at stovna fyrsta fiski-vinnufelag í Norðoyggj-um "Norderø Fiskeri- ogSkibsselskab af 1865." Athetta stig fekk stóraundirtøku sæst av, at hervóru einir 100 partaeigar-ar úr øllum bygdum íNorðoyggjum, sum settufrá 10 ríkisdálar og meiraí.Millum hesar vóru eisinibeiggjarnir hjá Jóhannes,nevniliga Elias, Mikkjal ogSímun.

Øll søgan um hettakann lesast í "Havið og Vit1" hjá J. Símun Hansen.

Felagið keypti "Caprice"í 1865, men tað gekk ikkiserliga væl, og nógvirtrupulleikar vóru.Tað end-aði við, at Jóhannes yvir-tók skipið í 1871. Hannflutti til Skotlands og búðií Leith og tað seinasta,sum frættist frá Jóhannesvar, at hann fekk einskaða umborð og doyði í1875. Tað er eingin ivium, at Jóhannes hevurverið ein merkismaður,men hann var eitt sindurframman fyri sína tíð.M.a.verður sagt, at hann lærdibørnini á Trøllanesi at lesa

langt áðrenn nakað varsum æt almennur skúli.

Funnu ættina afturHer kundi søgan enda,men fyri einum 35 árumsíðani sótu tveir skyld-menn Jóhannesar og prát-aðu um, hvat ið mundihenda við ættini hjá Jóhan-nes. Tað var jú kent, athann var giftur og átti einson.

Farið varð at kannahetta mál, og við hjálp frágóðum fólki fingust upp-lýsingar um ættina.

Í 1859 giftist Jóhannes,32 ára gamal, við 18 áragomlu Jane McKay. Í 1861fingu tey sonin John

McKay, og nú er Joensenblivið til Johnson.Tey trývóru eisini í Føroyumeina ferð, tá sonurin Johnvar heilt lítil.Tey fingu eis-ini onnur børn. Í hvussuer eitt av teimum doyðisum barn.

Men tað er bert ættinahjá John, vit vita nakaðum.

John giftist 58 ára gam-al í 1919 við 33 ára gomluMartha Halliday.Tey bæðifingu tvey børn. Í 1920fingu tey John og í 1923fingu tey Elfredu, sumvarð kallað Freda.

Tað kom púra óvart áhesi bæði, tá tey umleið1970 fingu at vita, at abbiteirra var føroyingur. Taðvistu tey einki um. Teyhildu, at hann var úrHelgolandi. Men hettaførdi til eitt samband viðFøroyar, sum helt til teirradeyðadag. Ætt úr Føroy-um hitti fleiri ferðir Fredu

og mannin Gordon, sumhon giftist við í 1964.Og íhvussu er til jóla var altíðsamband við jólakortumog føroyskum álmanakka.Tey fingu eingi børn sam-an, men Gordon átti einadóttir, Sylvia, í fyrru giftu.

Tað sama var við beiggjaJohn, sum tó doyði fyrinakað nógvum árum síð-ani. Hann átti tvey børn.Dóttrina Dorothy, sumbýr í Australia og soninBill, sum býr sunnarlaga íOnglandi.

Ein framúr kvinnaTey bæði Freda og Gord-on búðu í Edinburgh nær-um alla teirra tíð. Tað erbert eitt ár síðani, teyfluttu á ellisheim í Inver-ness,har Sylvia býr samanvið manninum Graham,og Freda og Gordon vórðujarðað har.

Men tey høvdu sínarvinir í Edinburgh, og tí

var minningarhaldið eis-ini hildið her. Og vegnaminningarhaldið í New-castle, sum er umrøtt herí blaðnum, lá fyri hjá ættúr Føroyum at vera tilstaðar.

Tey bæði fingu vøkurminningarorð. Gordonhevði verið hermaðurundir krígnum. Hann varannars prentari og hevðisera avgjørdar hugsanirum samfelagsviðurskifti.M.a.kundi hann ikki torgaTony Blair!

Freda fekk eitt so seragott ummæli, sum sjáldaner hoyrt áður. Prestursegði, at tað var nakað há-borðið yvir henni. Og taðvar ikki mark fyri teimumlovorðum, sum presturhevði um hana.Hon hevðiein so elskiligan persón-leika, var mild, ímøtikom-andi, tolin, fólkalig, um-sorgsfull, gávumild, klag-aði ongantíð og var sotakksom fyri alt. Góðskanstrálaði frá henni. Fredavar ein sameining av egin-leikunum hjá bæði Marthuog Mariu í Nýggja Testa-menti. At vera saman viðhenni gav ein serstakanfrið í sálina.

Men Freda hevði eisinisterkar støður. Hon kundiikki torga royking. Einaferð fekk hon í boði at ar-beiða í einum handli,mentá hon kom eftir, at sigar-ettir vórðu seldar her,vildi hon ikki taka av, ogfekk sær seinni starv aðra-staðni,har hon slapp und-an at selja slíkt eitur.

Freda var eisini nærknýtt at kirkjuni, og herhevði hon nógv sjálvboð-ið arbeiði, sum t.d. at takasær av fremmandafólki,

sum komu til gudstæn-astu. Og hetta gjørdi honuttan hóvasták. Alt hettagjørdi, at hon fekk eisininógvar vinir, og eftir um-støðunum vóru tey eisinimong, sum høvdu leitaðsær til minningarhaldið.

Tey bæði vóru mótsetn-ingar sum so ofta er viðhjúnarfeløgum, men teysuppleraðu hvørt annaðog riggaðu væl saman. Nútey doyðu var Freda 81og Gordon 92 ár.

Sambandið við Føroyarkemur at halda áfram.Bróðursonur Fredu, Bill,og kona hansara Pam komatil Føroyar um Ólavsøku-leitið, og tey gleða seg atsleppa norður til Trølla-nes og vitja húsini, harlangabbin var ættaður.Samstundis fáa tey høvi athitta sína stóru ætt.

Forfedrarnirhjá JóhannesNú skal farast nakað langtaftur í tíðina. Jóhannes varsonur Elsebeth Simonsen,sum var bóndadóttir í Inni-stovu í Trøllanesi. Pápinvar Jógvan Johannesen,kallaður Fuglafjarða Jógv-an, tí hann var hagani.

Hann var beiggi Óla Jo-hannesen, f. 1780, sumvar abbi Óla Gregersen íSyðrugøtu, f. 1851, sumvar ein av ættarfedrunumhjá stóru Gregersen ættina.

Mamma Jógvan og Ólavar Anna Olesdatter, f.1751,og pápi hennara varOle Jacobsen, f.1714,sumvar bóndi í Tjørnustovu íNorðragøtu.

Heiðrað verið minniðum Fredu og Gordon.

óó..

Síða 4 Nr. 345 - 23. juni 2005

Her síggja vit abba, ommu og pápa Fredu. Stjúkdóttir Fredu, Sylvia, saman við manninum, Graham, og døtrum teirra.

Freda Glass:

Ein partur av Norðoya SiglingarsøguTann 7. mai 2005 var minningarhald í Edinburgh fyri hjúnunum Freda og Gordon Glass, sum bæði doyðu í januar mánaði í ár.

Freda var yvir 40 ár, áðrenn hon fekk at vita, at abbin var úr Føroym og komav Trøllanesi.

Í næstseinasta blaði greid-du vit frá tí finska Eljas,sum ynskti, at hansaraseinasti fundur sum fak-felagsmaður skuldi vera íFøroyum.

Eljas hevur umboðaðlossarar í NorðurlendskaTransportarbeiðarafelags-skapinum NTF, og tað varlossaradeildin, sum hevðihendan fundin í Føroy-um, sum teir vóru seravæl nøgdir við.

Nú hevur NTF afturverið í Føroyum. Hesaferð er tað starvsnevndiní felagsskapinum,sum komhendan vegin. Í henni ereitt umboð frá hvørjumav teimum stóru norðan-londunum. Tískil eru het-ta umboð fyri tey stórufakfeløgini í hesum lond-um.

Tey munnu hava veriðvæl roynd av sínum fund-um, sum fyrr hava verið íFøroyum, tá tey viljakoma aftur. FF skipaði fyrieini útferð mikudagin íseinastu viku. Tað vístiseg,at fremsta ynski teirravar at koma til Trøllanes.Onkur í ferðalagnumhevði fyrr verið á Trølla-nesi og helt, at hettamáttu hansara felagar eis-ini sleppa at uppliva.

Ferðin gekk fyrst til Gjá-ar, síðan til Norðragøtu atsíggja fiskavirkið og Blása-stovu. Á Fiskavirkinum

fingu tey ein betri bita,ogher fingu tey høvi til athitta fyrrverandi formann-in í arbeiðsgevarafelag-num, nevniliga OddfríðGregersen.

Síðan var farið í Kals-oynna, og hetta liggur sosera væl fyri, nú bilurinkann takast við. Tað gertað enn lættari,at nú kannkomast beinleiðis úr Leir-vík til Syðradals.

Tað varð vitjað í øllumbygdum í Kalsoynni. Menhæddarpunktið var vitjan-in á Trøllanesi, har fariðvar út á Kallin. Tað skalsigast, at ein ferð út áKallin í góðum sýni er eitttað mest stórsligna, vitkunnu bjóða fólki.Tað ereisini lætt og skjótt atganga.

Vitjanin á Trøllanesi

endaði við døgurða í Inni-stovu, har Gertrud ogdóttirin Durita høvdugjørt ein ordiligan føroy-skan døgurða.

Á veg aftur til Havnarmátti farast um Klaksvík,men luttakararnir vóruheilt bergtiknir av øllum,sum teir sóu, og teirsøgdu seg hava havt eindag, sum teir fara at minn-ast.Tosað varð eisini bein-anvegin um at koma aft-ur.

Tað er eingin ivi um, atvit hava nógv at bjóðafremmandafólki. Fakfeløgfáa nógvar gestir, og hettaer eisini ein góður hátturat gera Føroyar kendar ífakfelagshøpi.

Síða 5Nr. 345 - 23. juni 2005

Hugnalig vitjan úr GrønlandiHósdagin høvdu vit á FFeina hugaliga vitjan úrGrønlandi. Tað var lands-tingslimurin Ruth Heil-mann, sum var í Føroyumá fiskivinnustevnuni hjáÚtnorðurráðnum. RuthHeilmann vildi fegin hittaÓla Jacobsen. Í skránnivar ein lítil skái, tá honkundi koma inn á gólvið ífiskimannafelagnum.

Sambandið millum Ólaog Ruth kom í lag á einheldur óvanligan hátt. Óliog maður Ruth, Ottorak,vóru saman á Fiskaríhá-skúla í Middelfart í 1962.Ottorak, sum var fiski-maður alla sína tíð, doyðifyri nøkrum árum síðani,og nú er tað Ruth, sumhevur tikið sambandiðupp. Hetta merkir, at táRuth onkuntíð kemur tilFøroya, uppsøkir hongamla skúlafelagan hjámanninum.

Ruth hevur verið seravirkin í politikki. Honhevur verið borgmeistarií Manitsoq, Sukurtopp-

inum. Hon er limur ílandstinginum og hevurverið landsstýriskvinna.

Nú er hon fíggjarnevndar-limur og limur í útnorður-ráðnum. Hon tykist at

vera eitt skilafólk.Henda stutta vitjanin

gav høvi til eitt fitt prát,bæði um familjurnar hjábáðum og so um støðunaí báðum londunum. Ruthfekk eisini kunning umseinastu gongdina innanfiskivinnuna og hjá fiski-monnum.

Ruth er ættað úr Arsuk íSuðurgrønlandi. Har havatey tann sama trupulleik-an, sum vit hava við út-oyggjunum, nevniliga, atfólkið rýmir av teimumsmærru plássunum.Fyrstahon minnist búðu 450fólk í bygdini Arsuk. Núer bert ein triðingur eftir.

Ruth eigur 5 børn og 7ommubørn. Vit ynskjahenni góða eydnu í Grøn-landi.

Ruth Heilmann og KáriHøjgaard vóru "í lag"hendan dagin.

NTF aftur á vitjan

Morgunmatur á Fiskavirkinum í Gøtu: F.v. Oddfríður Gregersen, Per Østvoldog Orla Petersen.

Hetta er ferðalagið á ferð til Gjáar: Simo Zitting úr Finlandi, Anja Lampinen,skrivstovufólk, Per Østvold úr Noregi, sum er formaður, Orla Petersen úrDanmark, Klas Valbarj, skrivari og Per Winberg, úr Svøríki.

Síða 6 Nr. 345 - 23. juni 2005

Tann 3. juni andaðist Poul-ina Jacobsen í Klaksvík,knappliga 78 ára gomul.Vit bæði komu at kennastí 2000, tá vit luttóku í einiferð til Íslands. Hetta var ísamband við, at 70 árvórðu liðin síðan ta hend-ingina við "Ernestinu", táZiska Jacobsen,pápi Poul-inu, framdi sítt kendabragd.

"Ernestina" var farin áeitt sker,og í fyrstu atløguroyndi manningin sumfrægast at halda sær á líviá dekkinum og mastrun-um. Men tá 8 mans vórufarnir fyri borð, gjørdiZiska Jacobsen av atroyna at svimja í land viðeinum enda. Hetta eydn-aðist, og Ziska fekk sam-band við skipið. Hettabjargaði 18 av teimum 19monnunum, sum tá vórueftir. Vit hava fleiri ferðirgreitt frá hesi hending. Áumrøddu ferð vitjaðu vitstaðið, har henda hend-ingin fór fram.

Poulina hevði ikki fylttrý ár, tá hetta hendi, menkortini kom hetta at ger-ast ein partur av samleik-anum hjá henni og henn-ara systkjum. Tí gjørdisthendan vitjan sera kenslu-borin hjá øllum,sum vóruvið og ikki minst hjá eftir-komarunum hjá Ziska.

Sjálvur var eg við á ferð-ini av áhuga og sum for-maður fyri FF, men taðhevði eisini sín týdning,at Ziska var skyldmaðurmín. Abbi mín og Ziskavóru systkinabørn. PápiZiska,Gøtu Jákup,var lang-abbabeiggi mín og varborin til festið í Tjørnu-stovu í Norðragøtu. Menhann valdi at búsetastmillum Garðarnar, harhann gjørdist kendur fyrisítt avrik sum útróðrar-maður og fyri alt, hannvelti, hóast hann seinnuárini bert hevði eitt bein.Ætt hansara er annarsumrødd fleiri ferðir her íblaðnum.

Henda ferðin til Íslandsgjørdist ein ógloymanditúrur hjá øllum, sum vóruvið. Fyri Poulinu var taðein fyritøka at fara, tí honvar ikki so væl gongd,men ferðin hevði so nógvat týða fyri hana, at hontosaði um hendan túrinallar sínar dagar.

Vit bæði gjørdist seravæl tá. Poulina var seraættarkær, og ein sonur hjáeinum trýmenningi var íhennara hugaheimi einnæstringur.

Poulina búði á Varp-inum, og tað lá tí eisinivæl fyri at fara inn á gólv-ið, tá bíðað varð eftir"Dúgvuni" ella "Ternuni",so tað gjørdist eitt fitt tal

av vitjanum.Tann seinastavar fyri bert fáum mánað-um síðani. Tá sótu vit ogprátaðu um okkara felagsætt og mangt annað. Sumvant hevði hon beint táhavt eina longri telefon-samrøðu við eitt systkina-barn! Poulina gjørdi nevni-liga nógv burtur úr at havasamband við sína ætt. Oghetta gjørdist so seinastaferð eg vitjaði Poulinu.

Mamma Poulinu var Jo-hanna hjá Lamba Jóhan,sum var ein kendur út-róðrarmaður í Klaksvík.Hon var triðielst av níggjusystkjum, og nú eru bert5 eftir á lívi.

Lívið hjá Poulinu var,sum hjá mangari aðrariungari gentu tá í tíðini.Farin úr skúlanum fórhon út at arbeiða, fyrsthjá Óla í Skúla, men

seinni fór hon at arbeiðaá Telefonstøðini. Í 1945giftist hon við Hans Jacob-sen, sum hevði kiosk allasína tíð. Hans doyði í1994. Sagt verður um tey,at tey vóru ógvuliga ólíksum hjún, og er hetta eittikki ókent fyribirgdi. Hansvar opin og prátaði nógv,meðan Poulina var tannstilla, sum ikki gjørdi nógvum seg.

Poulina var bert 18 ár,tá hon giftust, so hennaralívsstarv var børnini, sumgjørdust fimm í tali: Else-beth, Søren, Svend, Per ogPól. Sagt verður, at á Varp-inum var eitt gott granna-lag. Poulina hevði stóraumsorgan fyri sínum, ogeisini fyri teimum, sumbørnini komu saman við.Onkur, sum lærdi samanvið dóttir Poulinu fyri 40

árum síðani, tekur fram-vegis til, hvussu væl honføldi seg inni hjá Poulinuog Hans. Tað var sum atkoma heim at koma inntil teirra. Og hetta sam-band helt heilt til gravar-bakkan.

Poulina var tvær ferðirí Suðurafrika og vitjaðisonin Pól, sum býr har.Einaferð komu tey soleið-is fyri, at tey kundu takaeina mynd av HelmuthKohl, sum tá var kanslari íTýskalandi, og sum var ávitjan í Suðurafrika. Menhesar ferðir vóru eisinieitt stórt upplivilsi.

Poulina átti 9 ommu-børn og 3 langommubørn.

Poulina var eisini kendfyri sítt trúfesti, og einkendi seg altíð væl atkoma inn til hennara.Prestur segði við jarðar-ferðina, at tey bæði Poul-ina og Hans høvdu eisiniverið trúgv at koma íkirkjuna.Tað var eisini einstórur skari av fólki, sumnærum fylti kirkjuna, sumvar og fylgdi Poulinahendan dagin, hon fór tilgravar.

Nú verður tómligt áVarpinum og einki verðuraftur sum tað var. Menættaráhugin er farin í arv,so sambandið við ættinaskal nokk halda áfram.

Vit eru mong,sum minn-ast Poulinu við takksemi.

ÓÓllii íí TTjjøørrnnuussttoovvuu

Til minnis um Poulinu hjá Ziska

F.v. Poul, Hans, Per, Poulina, Svend, Elsebeth og Søren.

Niðri í fjøruni við "Cape of good Hope" rendu Poulog Poulina seg í sjálvan Helmuth Kohl, týska sam-veldiskanslaran, og fekk Poul hesa frálíku mynd-ina av honum.

Poulina, í miðjuni, saman við sínum systkjum Benrosa og Jákup á staðnum,har pápin framdi sítt gitna bjargingarbragd.

Síða 7Nr. 345 - 23. juni 2005

Skráin fyri FøroyaSjómannadag 2005Tann 20. august verður Sjómannadagur íKlaksvík har m.a. Heimsmeistarakapp-ing í egning, agnskering, knýt uppí ogtrolbøting er á skránni.

09.00 Bjørn Kalsø setur "Føroya Sjómannadag2005"

09.15 Norðoya Sparikassi bjóðar morgun-matarborð

10.00 Togtogan millum skipsmanningar10.30 Svimjukapping um vánna11.00 Hoppikapping á boyum 11.30 Kapprógving millum bátar í Norð-

oyggjum12.30 Stór bjargingarroynd13.00 Heimsmeistarakapping at skera agn13.15 Heimsmeistarakapping at knýta uppí 13.30 Heimsmeistarakapping í trolbøting15.00 "Heimsmeistarakapping í egning"17.30 Stafett rennikapping við stampum18.30 Norðoyameistarakapping í sjómanstaki19.00 Heimsmeistarakapping at kasta lodd19.30 Heimsmeistarakapping at halda dregg20.00 Heimsmeistarakapping í kjelving21.00 Steypahandan til bestu bátarnar og

skipini í Norðoyggjum21.15 Útróðarfelagið heiðrar sjófólk í Norð-

oyggjum23.00 Dans på bryggan

Útstillingar og onnur tiltøk·· Framsýning hjá Fiskirannsóknarstovuni·· Framsýning av livandi fiskum·· Framsýning av skeljadjórum·· Framsýning av fiskiamboðum og tólum·· Dragin hevur framsýning·· Jollu útleigan·· Lær at binda knútar·· Sølubúðir·· Flakaskering·· Gita vekt á einum toski·· RC-felagið siglur við modelbátum·· Barskor siglur Klaksvíksrutuna

Samskipari er: Jákup Eydnugarð, tlf. 757322.

"Jeg vil tage et konkretinitiativ i denne sag ogtage formel kontakt medformanden i Lagtingetsfiskeri- og erhvervsudvalg(Vinnunevndin) med denhensigt at fremstille etkonkret forslag om,at fag-folk og specialister udar-bejder en politisk og er-hvervsmæssig redegørel-se om forholdet mellemVestnorden og EU påvegne af Færøernes Lag-ting". Det sagde Færøer-nes Landsstyremand forfiskeri, Bjørn Kalsø, påVestnordisk råds tema-konference om Vestnor-den, EU og fiskeri, somblev afholdt på Færøerne15.-16. juni.

Ministeren tilføjede, atredegørelsen skal dannegrundlag for en debat iFærøernes Lagting, somskal fastlægge, hvorvidtdet er muligt at få klarepolitiske signaler for etkonstruktivt og realistiskvestnordisk samarbejde

omkring fiskeripolitiskespørgsmål i forhold til EU.

Han opfordrede samti-dig Grønlands og Islandsfiskeriministre om at tagelignende initiativer.

Islands fiskeriminister,Árni M.Mathiesen, tog op-fordringen op og kon-stanterede, at han i dennærmeste fremtid vil tagelignende inititativ i Is-land. Árni M. Mathiesenlagde samtidig vægt på, atlandene viste større viljetil at samarbejde på områ-det og at dette initiativvar en led i det.

Grønlands Landsstyre-medlem for Fiskeri ogFangst, Rasmus Frederik-sen, fremhævede i sin tale,som særlig vigtige fiskeri-samarbejdsområder,blandtandet samarbejde omundersøgelse af havmiljø-et, udviklingen af nye for-valtningsmodeller og for-valtningsredskaber samtkontrol af fiskeriet, da deri Nordatlanten er proble-

mer med ulovlig, uregule-ret og urapporteret fiskeri.

Vestnordisk råds for-mand og Altingsmedlem,Birgir Ármannsson, kon-stanterede,at man på kon-ferencen havde taget deførste skridt i at identifi-cere de fælles elementer,som de vestnordiske landekan opnå enighed om-kring, for således at etab-lere et fundament,som kantjene som udgangspunkti landenes forhold til om-verdenen, ikke mindst iforhold til EU.

Harry Koster,chef i kon-toret for bilaterale fiskeri-aftaler, EU´s Generaldirek-torat for Fiskeri og Mari-time Anliggender, sagdepå konferencen, at detvar meget positivt, ogsåfor EU, at de vestnordiskelande ville forøge sit sam-arbejde på fiskeriområ-det. Der var ligeledes storenighed bland deltagere ipanelet i slutningen afkonferencen om, hvor

vigtigt det er for de vest-nordiske lande at arbejde-de tættere sammen og atministerenes initiativ eret positivt skridt i den ret-ning.

Ingen af de vestnordiskelande (Færøerne,Grønlandeller Island) er medlem-mer af EU, og de har i dagikke en fælles strategi iforhold til EU på fiskeri-området. Fiskerirelatere-de beslutninger, der træf-fes i EU,har dog i vidt om-fang konsekvenser for Vest-norden.

Konferencen, som sam-lede over 60 vestnordiskeog norske politikere, min-istre, folk fra EU, og eks-perter, blev afholdt påHotel Færøerne i Tórs-havn.

Vestnordisk Råd er ensamarbejdsorganisationmellem Islands Alting,Grønlands Landsting ogFærøernes Lagting, hvorhvert land repræsenteresaf 6 parlamentarikere.

Tíðindaskriv:

Vestnordisk solidaritet over for EU

Tað fara at ganga tríggjar vikur til komandi blaðkemur út, t.v.s. 14. juli, afturfyri er blaðið hesaferð 28 síður. Men tá verður sum vanligt nógvspennandi tilfar. Vit fara m.a. at frætta frá ráð-stevnu í Bergen um, hvønn týdning veðurlagiðhevur fyri fiskiskapin. Ein av luttakarunum herer ein av okkara kunningum Menakhem BenYami, sum vit fara at frætta frá. Vit fara eisini athava samrøðu við konu hansara Hanna, umhvussu tað var at vera týskur jødi undir kríg-num. Vit hava fyrr havt hansara frásøgn, har viteisini fingu at vita um bjargingina hjá Honnu.

Hon varð nevniliga ov sjúk til at verða dripin!Í hesum døgum eru 50 ár liðin síðan Realurin

varð settur á stovn. Vit hava eina søguliga lýs-ing. M.a. hava vit eina skemtiliga frásøgn fráKai Lemberg, sum var í nevndini sum fyrireikaðiRealin og sum seinni gjørdist kritiskur grann-skoðari.

Vit fara, í tveimum teimum komandi bløð-unum at prenta frásøgn hjá Jesar Hansen, umeina nátt á Sótnesi. Frásøgnin er frá tíðini, táteir vóru í Grønlandi við “Sólarris”. Myndirnarverða slíkar sum Jesar sjálvur tók.

Komandi blað

Síða 8 Nr. 345 - 23. juni 2005

Tann 7. juni andaðist HansDavid Jacobsen,á Skansa íSyðrugøtu 93 ára gamal.Pápi hansara var JóanPauli, sum var ættaður avSkansa, og mamman varHansina, sum var ættað úrGuttastovu, sum er í samatúni. Tey vóru 5 systkin,og Hans David var tannseinasti sum var eftir.

Til skipsnýkonfirmeraðurHans David hevði einalívsleið, sum var vanlig hjáeinum bygdadreingi tá ítíðini. Hann fór til skips,tá hann var konfirmerað-ur. Hansara fyrsta skip var"William Cloves", sumgøtumenn áttu. Hetta varein deyðsiglari, so HansDavid hevði roynt alla tamenning, sum hevur ver-ið í fiskiflotanum. Soleiðisupplivdi Hans David, attað tók heili sjey samdøg-ur at sigla heim úr Íslandiundan jøklinum,tí vindur-in var ov lítil.

Hans David var til sjósøll síni bestu ár, og hannroyndi eitt sindur av hvørj-um. Hann hevur siglt viðtýskarum, sum nógvir før-oyingar gjørdu fyri einum40 árum síðani, og hann

róði út úr Reykjavík ífleiri ár. Hann sigldi eisiniundir krígnum. Seinnu ár-ini av sínum arbeiðslíviarbeiddi hann á landi.

Giftist við FriduHans David giftist við FriduDahl úr Oyndarfirði. Teykonfirmeraðust samstund-is í Gøtu Dýra Biðidag í1926. Seinni kom Frida tilNorðragøtu at vera, og tárann saman teirra millum.Frida doyði fyri umleið10 árum síðani, men teyhøvdu eitt eydnuríkthjúnalag, har tey væl ogvirðiliga náddu at haldagullbrúdleyp. Tey fingubørnini Edith, Eivind, Jon-hild, Jonhard, Bjarka ogSímun. Hans David hevurverið hart raktur, tí øllbørnini uttan Bjarki erudeyð. Edith og Símundoyðu sum smábørn. Ei-vind doyði mitt í 70-unum, Jonhild í 1998 ogJonhard í 2001. Øll vórutey í bestu árum. Hettatók honum sjálvsagt seradygt. Men Hans Davidfann troyst í síni guds-trúgv. Hann og Frida vórutrúgvir kirkju- og møti-gangarar so leingi tey ork-aðu.

Góð umboðfyri FøroyarFrida og Hans David vóruhendinga blíð og fyrikom-andi hjún, og gestir følduseg sera væl heima hjáteimum. Ikki minst tókutey væl ímóti fremmanda-fólki. Vit hava fyrr her íblaðnum greitt frá tí enskaferðamanninum Roy, sumtey ein regndag fyri nógv-um árum síðani bjóðaðuuppí bilin inni í Skálafirði,

og sum tey síðani bjóð-aðu heim við sær at gista.Hetta var byrjanin til eittlívlangt vinalag, sum inn-til nú hevur verið ført víð-ari til trý ættarlið.Tá Royfekk at vita, at Hans Davidvar deyður, vildi hannvita, nær jarðarferðin fórat vera, so hann kundi lut-taka í tonkunum.

Blíðskapur móti fremm-andum má sigast at veraein vælsignaður eginleiki,

og t.d. í hesum førinumhevur hann verið við til atgeva okkum eitt gott um-dømi úti í heimi.

"Sjómaður sjáldanráðaleysur"Hans David var altíð lætt-sintur og lættur at tosavið. Tað var stuttligt athoyra hann greiða frágomlum hendingum.Hannhevði ein annan góðaneginleika, og tað var, athann var so líkatil og "út-atvendur". Ein stuttligsøga er um hetta.Einaferðteir komu við skipi inn áSeyðisfjørðin í Íslandi,hevði manningin ikki eittoyra, og teir fingu heldurikki pengar út. Men HansDavid visti ráðini. Samanvið einum øðrum Syðru-gøtumanni stillaði hannseg upp mitt í býnum atsyngja. Onkur annar avmanningini gekk so runtvið hattinum og savnaðiinn.Tað stóð ikki á at fáafyri eina biografbillett!

Hans David var fram-vegis sera raskur, inntilhann var farin av teimum90.Hann velti,hann hoyggj-aði, og hann hevði seyð.So hann hevði altíð nógmikið at takast við.

Tey bæði Frida og HansDavid vóru heilt tilkomin,tá tey fingu sær koyrikort,og høvdu tey nógva fragdav at sleppa ymsastaðnivið bilinum, og Hans Dav-id var eisini 90 ár, áðrennhann setti bilin.

Sjálvur havi eg sum gøtu-maður altíð kent HansDavid. Vit báðir Jonhardvóru javnaldrar og gingu ískúla saman. Seinni gjørd-ust vit svágrar, og hettaskapti eitt serligt sam-band við Hans David ogFridu, tá vit hittust til føð-ingardagar og til onnurhøvi.

Teir báðir Jonhard ogHans David høvdu seranógv saman, og vóru m.a.fleiri ferðir í Íslandi ogferðaðust, har teir hittugamlar vinir hjá HansDavid, sum heldur ikkihøvdu gloymt hann.

Hans David átti 13 abba-børn, 30 langabbabørn-um, og ein oldurabbason,sum eitur Hans David.

Vit í Tjørnustovu viljavið hesum senda HansDavid eina seinastu heils-an við tøkk fyri alt.

ÓÓllii íí TTjjøørrnnuussttoovvuu

Hans David á Skansa farin

Her sæst Hans David saman við Fridu.

Hóast ikki tingmaður sovil formaðurin í FF leggjakortini á borðið: Hannvarð av Føroya Bankaboðin til landsdyst mill-um Føroyar og Írland.Hann hevur nóg illa veriðtil fótbóltsdyst áður og av-gjørt ikki til nakran lands-dyst. So hann hugsaði:"Hví ikki royna tað einaferð". Og tað var nú ikkiso galið. Gestirnir hjábankanum møttu nakaðframmanundan og finguein bita og hugnaðu sær.Sum fótbóltsáskoðararmundi hetta vera eittblandað selskap, og áhug-in fyri dystinum mundieisini vera ymiskur. Hervóru nógv fólk við til-

knýti til fiskivinnuna.Hesihildu eisini saman, so teykundu fáa eitt høviðafturat at tosa um støð-una.

Men tað skal sigast, attað skal nú ein góður hug-ur til at sita undir opnumhimli í regni og hyggjaeftir einum dysti, har úr-slitið sum so var giviðframmanundan. So hjásummum mundi tað ikkigerast meira enn ein hálv-leikur, tá farið varð til hús.Men so varð ein eisinispardur fyri at síggja teyírsku málini, sum gjørdu,at Føroyar taptu.

Kortini á borðið:

Havi fingið atgongumerki tilfótbóltsdyst frá Føroya Banka

Vinnan var breitt umboðað, m.a. av línubátareið-arum. F.v. Dánjal Jákup Vilhelm og Grímur Lassen.

Reyni Service var eisini væl umboðað: F.v. ÁrniRasmussen og feðgarnir Eivind og Sámal av Reyni.

Pól Thorsteinssonhevði eina fram-løgu um, hvussutað var at veravið í lands-liðnum.

Nú um dagarnar var tann stóri spurningurin, um ting-menn áttu at upplýsa um øll teirra áhugamál uttanfyriteirra politiska starv. M.a. varð tað eisini ein spurningur,um tað átti at koma alment fram, tá fyritøkur geva t.d.atgongumerki til altjóða fótbóltsdystir, kanska við tíendamáli at fáa okkurt afturfyri.

Síða 9Nr. 345 - 23. juni 2005

Símun HansenMelkøya

Eg fór til Melkøya í okto-ber 2004 og var í seinastabólkinum,sum kom heim-aftur í februar 2005.

Vit flugu til Stavanger,har vit gistu. Síðani varðflogið til Stord, og tókhenda ferðin 20 min. Hervarð flogfarið fylt upp viðarbeiðsfólki frá AkerStord, sum er høvuðsar-beiðstakari fyri móður-felagið.Vit lendu í Alta, ogkoyrdu síðani við bussi í 2og ½ tíma.Tá gjørdist ovnógvur kavi at koyra, ogvarð tí ístaðin siglt viðskjóttgangandi bátum.

Trygdin er sera stór.Øll,sum koma fyrstu ferð tiloynna, fáa eitt fyribilsgesta-ID kort um hálsin.Tað fyrsta, sum er áskránni, tá ein máltíð erkomin niður um, og einhevur fingið ferðataskur-nar í kamarið, er eitttrygdarskeið.

Eingin sleppur til ar-beiðis, fyrrenn trygdar-skeiðið, sum tekur uml.seks tímar, er lokið.

Arbeiðstíðin er frá kl. 7-19 við 29 min. matar-steðgi á middegi. Kaffi-støðgur 15 min. er fyrra-part og seinnapart.Bussarkoyra um oynna frá tíð-liga á morgni til seint ákvøldi, so tað er lætt atsleppa til og frá.

Maturin var góður ogfjølbroyttur. At hann erfjølbroyttur kemur av, attað eru so mong ymiskfólkasløg sum arbeiða har.

Arbeiðsfólkið er býttupp í bólkar við uml. 10til 20 fólkum í hvørjumtoymi. Hvør bólkur hevurein formann og eina"basa", sum er hjálpar-maður hjá formanninum.Tað skal eisini vera eitttrygdarumboð í hvørjumbólki. Hesi hava grønanhjálm, og tey møtasthvønn leygardag fyrra-part at viðgera ynskir og

klagur, sum arbeiðsfólkiðer komið við ígjøgnumvikuna. "Vanliga" fólkiðhevur hvítar hjálmar ogformenninir gular.

Skeið av øllum slagiverða hildin regluliga.Hesi snúgva seg m.a. umat læra at brúka vinkul-slípara, skerimaskinur, lyft-ur, o.a.

Ymiskt verður eisinigjørt fyri fólkið í frítíðini.Bussar koyra hvønn ½tíma inn til Hammerfest,og har ber til at svimja,spæla fótbólt, fara á restaur-ant, á pizzabar o.s.fr.

Krøvini til starvsfólkieru stór, og ongin sleppur

at sløsa við uppmøting.Athava langar fingrar, nýtaov nógv alkohol og rús-evnir eru orsøk til at fólkverða send heim.

Arbeitt verður 14 dagarút í eitt og 12 tímarhvønn dagin. Síðani hev-ur tú frí í 21 dagar. Dagar-nir til ferðing verða drignirfrá frítíðini. Allar útreiðsl-ur til mat, ferðing, arbeiðs-klæðir v.m. fær starvsmað-urin endurgoldnar, mennú er nýggj skattalógkomin í Noreg, sum krev-ur, at tú sjálvur skal gjalda90 krónur um dagin fyrimat. Elektrikarar fáa eittsindur meira um tíman

enn aðrir handverkarar.Lønin sum er eftir aftanáskatt, liggur um kr.18-20.000.

Aftaná arbeiðstíð varoftast farið beinleiðisundir brúsu, áðrenn døg-urða. Leiðin gekk síðaniyvir í vælferðarhúsið, harbløð frá ymiskum londumkoma hvørja viku. Har erhugnalig stova har einkann fáa kaffi, kakao ogteir, sum vilja, kunnukeypa sær eitt glas av øli.

Nøkur sum vilja ansasær eftir linjuni fara held-ur fyrst í kondirúmi, harnógvar sykklur eru, vekt-ir, ymisk venjingartól og

solarium. Fyri at havasamband heim, eru nakr-ar teldur sum ein mátekna seg fyri,hálvan tímaí senn.

Okkurt kortspæli vareisini spælt, og væl bleivfylgt við tíðindum "Dags-revyen" í sjónvarpinum.

Eitt kvøld á túrinumvóru vit í Hammerfest tilpizza, tað er uml. 15 min.inn til sentrum av býnum.

Føroyingarnir kláraðuseg allir væl og hava núfingið tilboð um at komayviraftur.Teir fyrstu fimmeru farnir og teir næstufýra fóru 13. juni.

Føroyingar aftur til arbeiðisí norskari oljuvinnuÍ mars høvdu vit eina frásøgn hjá Símin Hansen, elektrikari, sum saman við øðrum føroyingumhevur arbeitt í oljuvinnu í Noregi. Aftaná at føroyingarnir vórðu uppsagdir vegna minni arbeiði,er nú aftur boð eftir teimum. Her greiðir Símin nærri frá arbeiðsumstøðunum.

Nólsoyingur í Gøtu.Vit síggja hvussu nógv oyggjarnar í Norðurnoregi minna um Føroyar.

Hendan myndin vísir reinsdjórini, sum ganga ogmala í túninum hjá fólki, líka sum seyðurin gertað her heima hjá okkum.

Hugni í messuni. Føroyingarnir sita sum oftast saman til máltíðirnar, fyri at práta og frættahvussu gongur við arbeiði o.s.v.

Síða 10 Nr. 345 - 23. juni 2005

step

hans

sons

hús

P/F Tórshavnar SkipasmiðjaTlf. +298 31 11 55Fax +298 31 11 25e-mail: info@faroeyard.fo

P/F Skipasmiðjan á SkálaTlf. +298 44 11 55Fax +298 31 44 25e-mail: skala@faroeyard.fo

Vestmanna SkipasmiðjaTlf. +298 42 40 10Fax +298 42 40 05

Runavíkar Mekaniski VerkstaðurTlf. +298 44 70 36Fax +298 44 78 34 www.faroeyard.fo

Við okkurt um 25.000 ymiskum vørum áhyllunum, stendur landsins størsta goymslaav eykalutum til taks hjá føroyska flotanum.Aftanfyri stendur eitt samtak av trimumføroyskum skipasmiðjum og einum mekaniskumverkstaði, ið hevur meir enn seksti ára royndirinnan veitingar til skipaflotan – alt frá smærriumvælingum og viðlíkahaldi til um- og nýbyggingav skipum.

Góðkendir tænastuveitarar av:WärtsiläDeutz-MWMScania & ValmetCallesenUlstein BrattvaagABB-TurbochargersDesmi pumpum

Síða 11Nr. 345 - 23. juni 2005

Framhald á næstu síðu

I New York fik jeg stukketet skib ud, men måtterejse til Boston, hvor detlå, næsten klar til at sejletil England.

Der var nogle lidt under-lige forhold omkring ski-bet, for det var ikke lastetmed krigsmateriel. I hvertfald kun ganske få ting.Derimod var alle under-lasterne udstyret med etplankedæk, lagt oven pågrus og sand. Det er klart,at vi spekulerede megetover, hvad grunden til detkunne være.At sejle sandog grus til England villeikke være særligt hen-sigtsmæssigt. Senere vistedet sig, hvad det var be-regnet på.

Vi kom over i en konvoji marts måned, til Cardiff.Vi havde en forholdsvisgod overfart. Der var en-kelte angreb under vejs,men vi var godt beskytte-de.

Nu blev vi så sendt påværft oppe i Liverpool.Der gennemgik skibetnogle ret radikale forand-ringer. Der efter var derikke længere nogen tvivlom,at skibet skulle benyt-tes til en eller anden land-gang. Officielt var derikke nævnt noget omFrankrig. Man talte om enanden front, som især rus-serne pressede på for atfå etableret.

Hvordan kunne I regneud, at det var det, skibe-ne skulle bruges til?

Fordi de lavede nogleforanstaltninger i skibet.Blandt andet blev derudenbords svejset kraf-tige stålwirer på langs afden udvendige skibsklæd-ning. De hang i langebugter ned langs skibssi-den, og der skulle ikke såmeget gætteri til for atfinde ud af, at det var til atfortøje fartøjer ved.Yder-mere blev vi sendt på kur-ser i land.Et skrapt brand-kursus og et kursus, hvorvi lærte at beskytte osmod giftgas.

En anden af de ændrin-ger, der blev lavet på ski-bet var, at det blev delt opi en for- og agtersektion.Man lavede på henholds-vis fordæk og agterdækdepoter af dunke medbenzin og sandsække byg-get op omkring en lillemotorpumpe. Desuden

fik vi hundredvis af ild-slukkere ombord.

Samtidig havde vi værfts-arbejdere ombord, dergik og indrettede det enelastrum til beboelse, idetde satte en masse køjerop. Beboelse er megetsagt, for det var udeluk-kende køjer, beregnet tilat hvile og sove i. Det varsådan nogle sejldugsram-mer, der blev sat op medmeget kort afstand imel-lem. Man kunne ligekante sig ind.

Der var en særlig ting,vi kiggede meget på ogtalte meget om. På for-dækket blev der placereten stor cementklods meden vager. Altså en stangmed et flag på, bundet tilklodsen med en lang line.Det var ingen hemmelig-hed, at når skibet en gangsank, så var det afmærketmed det samme, fordi derflød sådan en vager tilvejrs. Den skelede vi jonoget til, som den stodder, og håbede selvfølge-lig, at der ikke blev brugfor den.

Efter nogen tid var vifærdige i Liverpool. Dekunne ikke finde på atlave mere ved os. Der frablev vi sendt op til vestsi-den af det nordlige Skot-land, hvor utallige og me-get dybe fjorde skærer sigind i landet.Der blev vi ja-get op. Det kan jeg godtsige, for der var efterhån-den pres på. Vi gik tilankers i en af fjordene ogfik ikke lov til at gå i land.Vi var fuldstændigt af-sondrede fra omverden-

en, men fandt hurtigt udaf, at der lå mange andreskibe i nærheden, der til-syneladende også vente-de på noget.

Hvor lang tid lå I der?Adskillige dage. Ikke

uger men dage. I Cardiffvar det blevet et godtstykke hen i april, før vikom der fra. I maj månedblev vi udstyret i Liver-pool og sejlede op tilSkotland. Som sagt havdevi indtryk af, at alt skulleholdes meget hemmeligt,men efterhånden var deringen tvivl om, at det dre-jede sig om Frankrig.

På et tidspunkt lettedevi anker. Det har været enaf de allerførste dage afjuni måned 1944.Vi sejle-de ned over Det irskeHav og kom ud gennemBristol Kanalen og ned iDen engelske Kanal. Viblev ustandseligt overha-let af engelske og ameri-kanske krigsskibe, somhastede forbi os. Så var vijo godt klar over, at derskulle foregå et eller an-det voldsomt.

Det er jo ikke nogethelt lille skib?

Nej. Det er et skib på10.000 tons.

Det blev dagen efter D-dag, at vi kom over. Eftertolv timers sejlads overviste det sig, at vi skulleløbe ind til Omaha Beach.Der var der stadigvækvoldsomme skærmydsler.Jeg kan huske, jeg vedikke hvor mange storeslagskibe og krydsere,derlå langs med kysten ogskød ind over klitterne.

Ustandseligt. Et fantastiskildtæppe hen over hoved-erne på os.

Vi gik så langt ind tilkysten, som vi kunnekomme, og gik straks igang med at landsættemateriellet. Der kom meddet samme fartøjer ud,som vi kunne sætte grejetaf på. Undervejs ind fik vilidt dramatik. Der var enutrolig færdsel af alle mu-lige fartøjer og vi nåededa også at kollidere medet af dem, inden vi nåedeind til der, hvor vi skullevære. Heldigvis for os vardet et lille fartøj, så derskete ikke noget med os.Hvad der skete med deandre, det ved jeg ikke,for det var der ikke tid tilat finde ud af.

Da vi løb ind, fik vi allesammen besked på at gåhen på skibets fordæk.Der lå vi alle sammenmed næsen ned i dæks-pladerne, fordi der var envis risiko for at skibetskulle minesprænge. Viskulle være væk fra agter-skibet, fordi det altid varagterskibet der blev spræn-gt, når det var akustiskeminer. Magnetiske minerramte mere tilfældigt.

Fordi akustiske minerbliver udløst af skruestø-jen?

Ja. Sådan var det.Vi lå altså alle sammen,

hele flokken, og holdt osfor ørerne og med næsennede i dækket. Der varogså en eller anden teoriom, om det er rigtigt ellerej, det ved jeg ikke, menat man helst ikke skulle

stå op. Man sagde, at tryk-ket gennem skibets skrogog plader op gennem hæ-lene kunne give hjerne-rystelse.Det var sådan no-get, man snakkede om."Det skal du passe påmed," sagde man.

Vi fik hurtigt gang i los-ningen. Det måtte vi selvklare, for der var selv-følgelig ingen havnearbej-dere,mens kampene fore-gik på stranden og i klit-terne for fuld kraft.

Det vil sige, at I lossedeunder beskydning?

Der var ingen, der skødefter os.Kampene foregikinde på stranden. Og detvar ikke småting, der gikfor sig der inde.Tyskernehavde nogle meget for-delagtige stillinger, så dekunne beskyde strandenpå langs. Det gjorde etkolossalt indhug i deamerikanske tropper, dergik i land her. De størstetab havde man nok påOmaha Beach. Man talteom, at der den første dagvar faldet 10.000 mand.Det var noget af et blod-bad.

Der må have været enspændt atmosfære, når Iskulle ligge stille og losseder.

Der var en højspændtatmosfære. Amerikanernehavde nogle meget van-skelige forhold at gå iland under, idet en del afdet område, de skulle gå iland på var høje skrænter.Der var mange problemermed at klatre op ad dem.Men vi slap selv let overden første landgang. Vi

havde meget arbejde medat få sat materiellet i land,men der skete os ikkenoget ondt.

Hvad gjorde I egentlig?I havde jo lasten fyldtmed tungt materiel, køre-tøjer, kampvogne og denslags. Hvordan fik I demfra borde i åben sø?

Vi var ovre mangegange og havde alminde-ligvis pænt, glat vand. Dervar ikke så store bølger, atdet kunne give proble-mer. Det kunne man sag-tens gøre. Vi brugte ski-bets eget laste- og losse-grej, som den gang var al-mindeligt på skibene. Endel af det arbejde, der varlavet i Liverpool, var engennemgang af losse-bommene. En del af gre-jet var blevet indrettet tilat tage meget tunge løft.Vi havde blandt andet ensværvægtsbom, som vikunne løfte tanks med.Der var mange Sherman-tanks med af den slags,der i vid udstrækningblev brugt i Normandiet.De blev løftet ned påspecialbyggede fartøjer.Store sammenbyggedepontoner i sektioner, derigen kunne kobles sam-men til en virkelig langog bred platform, vi kun-ne sætte materiellet nedpå. Det blev opmarcheretpå et fuldstændigt plantdæk, lige til at køre i landpå stranden, når det komind. Der var nogle storemotorer, lig med gigant-iske påhængsmotorer, somkunne vippes op, når dehavde skubbet flåden indtil stranden. De kunneikke løbe helt op påstranden, men alligevel sålangt, at køretøjerne viaen sliske og delvist gen-nem vandet, kunne kom-me i land. Det gik glat,fordi det hele var vældigtgodt tilrettelagt og organ-iseret. Det var jo i hun-dredvis af lastfartøjer, somvar koordinerede til atkomme ind på bestemtetidspunkter med en last,mærket til brug for en be-stemt enhed.

Hvordan var det egent-lig, at være med til heleden kæmpe manøvre?

Jeg kan ikke sige andet,end at vi var imponeredeover at være med til no-get så storslået. Jeg har

Í Newcastle hittu vit Erik Egebak, sum sigldi undir øll-um krígnum. Her var hann við til mangt og hvat. Erik"strandaði" í USA við skúlaskipinum "Danmark" oghann kom at sigla við amerikanskum skipum. Tað erniðurskrivað ein stór frásøgn um hansara sigling hesa

tíðina. Men vit hava valt at endurgeva í høvuðsheit-um tað, sum hann greiðir frá um sína luttøku í inn-rásini í Normandínum í samband við D-dagin í1944. Vit halda tað vera áhugavert, hvussu einungur drongur upplivdi hetta. Erik greiðir frá:

Erik Egebak:

Við í innrásini í Normandínum

Erik Egebak t.v. og Axel Munch. Báðir "strandaðu" teir í USA við skúlaskipinum Danmark. Meðan Erikkom aftur til Danmark, so búsettist Arne í USA.

Síða 12 Nr. 345 - 23. juni 2005

aldrig nogen sinde set no-get lignende. Der havdeværet en del landgangefør, men aldrig noget iden udstrækning som her.Størrelsen var så fantast-isk. Det var jo skibe, derkoordineret sejlede framange steder på den en-gelske østkyst.

Var nerverne ikke lidtpå højkant i situationer-ne ovre ved kysten?

Det kan jeg godt sigedig, at de var. Men det togvi så rigeligt revance for,når vi kom tilbage tilSouthampton.

Hvor mange gange sej-lede I frem og tilbage?

Det har nok været en12-15 gange over fleremåneder. Men vi tog rige-ligt revance,når vi kom tilSouthampton. Så slappe-de vi af i stor stil. Vi gavpokker i at laste, det fore-gik alligevel ved hjælp affremmed arbejdskraft. Såvi tog os den frihed, at gåi land, så snart vi var inde,og tænkte ikke på skibet,før vi skulle sejle igen.

Men stort set skete derikke så meget med osovre på stranden. Tysker-ne havde vi jævnligt be-søg af om natten, men al-drig nogle angreb på os.

Var det bombefly? En enkelt gang smed de

måske et eller andet, menellers kom de over og kas-tede nogle blus ud ogkunne antageligt tagenogle billeder. Jeg ved detikke.Vi lå jo i hundredvisaf skibe til ankers. Men vivar aldrig ude for egent-lige bombeangreb.

Hvordan var stemning-en blandt de soldater, isatte i land på inva-sionskysten?

Stemningen var megetafventende og megetspændt. Alle soldater vid-ste jo, at de ville komme ikamp, når de kom ind påså tidligt et tidspunkt. Må-ske allerede på stranden,hvor de blev sat i land.Derfor var de meget af-ventende, spændte ogtændte på det her.Det måså også siges, at man hav-de forudset situationen,så alle soldaterne var ud-styret med beroligendepiller,de kunne tage,hvadde vel også i vid udstræk-ning gjorde gavn af, nårde blev sat i land.

De blev dopet?De blev dopet på en

eller anden måde. Ikke såmeget at de var sat ud afspillet, men sådan så devar stort set ret ligeglade.I hvert fald i første om-gang.

Det gav sig i sær udslagi en uge, hvor vi var fast-låst i en situation, uden atvi kunne sætte tropper iland. Der var et uvejr un-der vejs, som gjorde, at vivar fuldstændigt afskåret

fra at landsætte tropperog materiel.Vi lå i de dagemed et kontingent solda-ter på 400 mand, som varopsat på at komme i land,men ikke kunne komme igang på grund af vejret.Det gjorde dem ekstraspændte, og for noglesvedkommende var det vedat slå klik.

De har ikke haft megetplads at bevæge sig på ide dage?

Nej,og det var de jo sletikke indstillede på.De varindstillede på, at derpludseligt skulle ske enhel masse, men kunne nuikke få afløb for aggres-sionerne, der var oparbej-dede undervejs.

De var fuldstændigthjælpeløse, hvis de blevangrebet.Og søstærke varde heller ikke, så søsygevar kolossalt udbredtblandt dem. Det var enelendig flok, vi til sidst fiksat i land. Jeg vil håbe, atde fik et par rolige dageinden, at det rigtigt komtil at gælde for dem.

Jeg så forlis under vejs.

Der blev sænket et liberty-skib ved det sted, der hedUtah. Det var et ameri-kansk skib, som hed Mor-gan. Og så var der et storttroppetransportskib ligeklods op ad os. Vi lå tilankers, beskæftiget medlosning. Lige pludseligtvæltede det her store skibom på siden, helt udenvarsel. Det sank. Der gikikke mere end et kvartertil tyve minutter, så vardet fuldstændigt væk.

Nu var det så heldigt, atde havde fået sat alle de-res tropper i land, i hvertfald de fleste af dem,inden det skete.Så jeg harikke indtryk af, at der gikmange menneskeliv tabt.Men skibet ligger den dagi dag ved stranden. Dethedder Susan B.Anthony.

Da vi nu lå så tæt på,blev vi kraftigt inddraget.Det første man greb tilfor at kamuflere det hervar, at lægge røgslør ud iområdet. Vores skib varudstyret med et røgan-læg, så vi blev straks befa-let at lette anker og sejle

rundt omkring vraget ogde omliggende skibe forat udsende en masse røg,så alt blev indhyllet i entæt tåge.

Hvorfor først senderøg ud, når der var sæn-ket et skib?

Fordi man var bangefor, at det kunne være etaf flere angreb. I førsteomgang kunne man joikke vide, hvordan skibetvar blevet sænket. Detkunne være en ubåd. Detkunne være nogle af demeget hurtigtgående tys-ke torpedobåde, som hav-de sneget sig ind.Eller detkunne være en mine-sprængning.

Amerikanerne komstraks farende fra alle ver-denshjørner med deresmotortorpedobåde, somvar udstationeret rundtomkring i Kanalen. Mendet kom aldrig til nogenskudveksling. Jeg går udfra, at det var en mine-sprængning.

Hvad var dine typiskearbejdsopgaver, når I sej-lede?

Helt ung som jeg var,var jeg alligevel båds-mand ombord. Det vilsige, at jeg var arbejds-leder for matroserne.Skibsarbejde foregik derpraktisk taget ikke nogetaf mens vi sejlede. Det,det drejede sig om var, atkomme frem og tilbagehurtigst muligt. Vi rydde-de op efter det hold, derhavde været der, indendet nye kom ombord. Dervar meget med at feje opog smide affald ud.

Når vi lå der inde vardet eneste af betydning,at få lasten fra borde såhurtigt som muligt. Alle,lige fra yngste messe-dreng og op efter, var en-gagerede og havde et jobmed at få losset materiel-let ned på de store pon-toner. Der foregik noget ialle de timer, det var nød-vendigt.Alle mand var be-skæftigede.

Jeg vil tro, at vi lå mind-st et par hundrede meterude fra stranden. Det varet ret stort skib med endybgang på 28-29 fod,

små 10 meter. Det stak vinu ikke.Vi var aldrig oppepå højeste dybgang, fordivi var meget let lastede.Vikunne ikke løbe helt op,men dog et stykke ind.Det gik ganske glat.

Ved stranden skete deros ikke noget.Vi blev lidtgeneret af tyskerne, mendet var ganske overflad-isk. Der imod var vi altidpå turene meget an-spændte, fordi vi konstantkunne blive udsat for an-greb fra de tyske motor-torpedobåde. Tyskernekaldte dem for E-både. Dedukkede op som lyn fraen klar himmel. De løbmeget hurtigt og kunneforetage meget overrask-ende angreb.

Vi var altid godt bevogt-ede på vejen over, så detlykkedes dem aldrig, i detjeg var impliceret i, atscore nogle hits. De fikikke sænket nogle af deskibe, jeg var sammenmed. Vi og andre skibeblev angrebet adskilligegange, men for vores ved-

Framhald á síðu 15

Nýggja slagiðav fløskum fæst

í 2 støddum:

10 kg 243,755 kg 172,50

Mykinesgøta 8 · FO-100 TórshavnTel 31 19 09 · sveising@post.olivant.fo

Nýggj lættvekt gassfløska

Nú er tíðin farin frá rustaðum og tungum gassfløskum.Spildurnýggja gassfløskan frá Primagaz er gjørd úrkomposit og umframt, at tú sært gjøgnum fløskuna ogharvið veit, hvussu nógv er eftir í henni, er hon eisiniløtt at handfara.Nýggja fløskan hevur standard-ventil og passar soleiðistil allan vanligan gassútbúnað. Tað, at fløskan er so løtt,ger hana serstakliga væl egnaða til útferðir, bátin ellasummarhúsið.

Sveisingahandilin bjóðar somuleiðis eitt breitt úrval avgassútbúnaði, bæði til frítíð og til arbeiðsbrúk.

Sveisingahandilin hevur søluumboð á hesum plássum:Norðoyggjar · Eysturoy · Vágar · Norðstreymoy · Sandoy · Suðuroy

Sveisingahandilin selur gass og gassútbúnað til ídnað, heilsuverk og húsarhald.

Sum kunnugt hevur FFgjørt alt, sum er í tessmakt,at tryggja fiskimonn-um skipað viðurskifti íALS, tá skip liggja í longritíð. Hetta hevur verið full-komiliga til fánýtis, so-leiðis sum vit væl og virði-liga hava greitt frá.

Tí vilja vit mæla fiski-monnum til at nýta teirmøguleikar, sum eru viðverandi lóggávu, og erhetta í veruleikanum rætti-

liga einfalt.Um reiðari sigur mann-

ing upp, kann hon komainn í arbeiðsloysisskipan-ina aftaná í mesta lagi tveirmánaðir – alt eftir uppsagn-artíðini hjá viðkomandi.Hevur fiskimaður veriðvið skipinum 1-2 ár, eruppsagnartíðin 1 mánað-ur, og hevur hann veriðvið í meira enn tvey ár, erhon 2 mánaðir.

Sigur fiskimaður sjálvur

upp, kann hann koma inní skipanina eftir 4 vikur.Afturat nevndu freistumer ein bíðitíð upp til 2vikur – alt eftir inntøkuniframmanundan uppsøgn-ini.

Aftaná hesar freistirkunnu fiskimenn komainn í ALS undir somutreytum sum onnur ar-beiðsleys. OOgg ttaaðð sskkaalluunnddiirrssttrriikkaasstt,, aatt ttaaðð eerreeiinnkkii ssuumm ffoorrððaarr ffyyrrii aatt

ffaarraa aaffttuurr vviiðð ssaammaa sskkiippii,,ttáá ttaaðð eerr kklláárrtt aatt ffaarraa aavv--ssttaaðð aaffttuurr..

Eisini er tann regla gald-andi, at menn kunnu siglaí uppsagnartíðini. Er taðframmanundan lagt til rætt-is, nær eitt skip skal liggjam.a.vegna umvælingar, sokann manningin verðauppsøgd ella sjálv sigaupp í so góðari tíð, at taðslepst beinleiðis inn í ALS.

Tað skal eisini tilskilast,at slíkar uppsagnir muguvera uttan fyrivarni, sumt.d. tilskilan av, at tær berteru fyribils.Tær skulu t.d.bert ljóða soleiðis: "Eg sigihervið upp sum t.d. dekk-ari við "m/s…". Ella: "Túverður hervið uppsagdursum t.d. dekkari á m/s…"

Uppsøgnin skal ddaaggffeesstt--aasstt.. Kopi skal takast avhenni, og umsókn viðuppsøgn skal sendast ALSskjótast gjørligt.

Er nakar spurningurannars, so eru fiskimennvælkomnir at venda særtil Fiskimannafelagið ellaokkurt av hinum mann-ingarfeløgunum.

Síða 13Nr. 345 - 23. juni 2005

Soleiðis kunnufiskimenn koma inn í ALS

Síða 14 Nr. 345 - 23. juni 2005

Kristian Martin PetersenFuglafirði

Greinskrivarin teknaði segsum ferðamann á hesiferðini, tó bara yvir tilÍslands, og verður herendurgivið eitt sindur avtí, vit upplivdu á túrinumyvir. Uttan at hava veriðsjómaður havi eg eins ogaðrir føroyingar tó hoyrtnógv um hesa vandasigl-ing – og havandi í huga,atbáðir abbarnir hjá mærsigldu í krígsárunum ognógvir av teimum,eg havikent eisini sigldu, so varikki av vegnum hjá mærat royna hesa leiðina atsíggja ein lítlan part av tílandi og sigling,teir undan-farnu gjørdu fyri land ogfólk okkara.

Á ferðini vóru 15 mans.6 av teimum eru vágbing-ar, sum manna sluppina.Ein av monnunum er 85ára gamli Sigurd Joensenúr Oyndarfirði, sum sigldivið fiski øll krígsárini. Einannar eldri maður erskjótt 75 ára gamli Sig-mund Hentze av Sandi,sum stóran part av sjólív-inum var við og átti í Poll,sum hoyrdi heima áSandi.Meistarin er úr Vágiog hjálparmaður hansaraúr Klaksvík. Kokkurin erpolitisturin úr Gøtu, ogrestin av manningini eruferðafólk, sum hvør á sínhátt hevur havt áhuga íhesi ferðini.

Á ferðini vóru eisini 2íslendingar, sum tókumyndir og film av øllum

túrinum yvir, men teirfóru ikki við til Aberdeen.Eftir ætlan skuldu teir tóvera í Vági, tá ið "Johanna"kemur hagar, tá ið hesintúrurin endar. Ætlanin hjáíslendingunum er at seljafilmin til áhugaðar keyp-arar.

Hósdagur, 2. juniFerðin var løgd soleiðis tilrættis, at siglast skuldi avVági 2. juni stutt fyri mid-nátt.Vit seks norðoyingar-nir komu suður við Smyrliseint á kvøldi og skuldubeint umborð á sluppina íVági. Fráferðin var nakaðseinkað, tí fyrr um kvøld-ið var hol komið á út-stoytsrørið í maskinrúm-inum og arbeiddu maskin-menninir við umvæling-

ini. Siglt var kl. 02.00fríggjanáttina. Tá høvduallir reitt sær upp íkoyggjuni. Teir yngrurættu teimum eldru einahond við dýnunum. Taeinu løtuna vóru vit 4mans um eina dýnu. Tóendaði hon á dúrkinumog vit stóðu eftir við be-trekkinum, ein maður áhvørjum horni og hugduupp á hvønn annan. Menallir fingu stúva sær kodd-an í koyggjuni, settu knæ-ið móti skipssíðuni ogspentu ryggin mótikoyggjulúkuna. So var atliggja sum best, tí hannvar eystan í ættini ogtrongt í fjarðarmunnan-um. Ferðin út av Vágsfirðitók 1½ tíma. Síðani settuvið mesanin og løgdunorðuryvir og fóru vest-urum. Hildið var fram viðVágalandinum og so norð-ur í Havið.Tað merktist, atskipið var komið út í rúm-an sjógv.

Fríggjadagur, 3. juniFrískur vindur av eystriog landnyrðingi var allanáttina og fríggjadaginvið. Fríggjamorgunin só-ust oyggjarnar framvegis,hann var eystligur í ættiniog tað rak uppí norðan-fyri. Klyvarin og fokkanblivu sligin undir og fekkhetta skipið at vera rólig-ari í sjónum, tó at skipiðrullaði nóg mikið allanfríggjadagin. Á døgverða-máli hevði kokkurin fing-ið kókað nøkur epli oghitað okkum knettir.Kokk-urin lovaði, at so leingiknetti lupu av fekst onkiannað til matna. Knettini

vardu samdøgrið út ogvæl tað. Seint seinnapart-in makaði hann vindin,men um kvøldið var afturfrískur vindur. Vit høvdugóðan byr aftan tvørs ogvæntaði skiparin, at vitkomu á Norðfjørðin kl.18-19 leygarkvøldið.

Leygardagur, 4. juniGott var at sigla um nátt-ina, og tá ið menn komufram hendan morguninvar slætt í sjónum og sól-skin, men bítandi kalt.Nýggjar og gamlar søgurblivu sagdar á lúkuni, oggott lag var um alt skipið.

Kokkurin limaði nøkurstykki av einum feskumkrovi og fekk allar atgleða seg til døgverðan.Sýnið var gott hendandagin, og tá ið íslendskalambstjógvið var etið aft-ur við eplum og góðarisós var lag á manni at sitaá dekkinum og hvíla seg ígóðveðrinum.

Eftir døgverða var land íeygsjón, Eysturlandið. Vitsóu kavaklæddar tindarkoma úr sjónum langtburturi. Nú vóru fleiri,sum kendu tindarnar ogfirðirnar ímillum teir. Vitsóu Breiðdalsvík,Fáskrúðs-fjørðin, lítlu oynna Skrúð-ur, Reyðarfjørðin, Seley,Eskifjørðin,Gerpir, sum ereystasti landoddi Íslandsog komu um seks tíðinaum kvøldið norður mótiBarðsnesi ella Horninum,sum er ytsta punkt ásyðra armi á Norðfjørð-inum.Tá ið vit sigldu inn áNorðfjørðin sóu vit Dala-tanga norðanfyri, sum eis-ini er ein veðurstøð. Hereru kendar leiðir og m.a.Sigmund Hentze av Sandisegði, at teir plagdu atfiska á Glettinganesgrunninorðanfyri her, og taðhendi seg meira enn so,atteir um kvøldarnar fóruvið Polli inn á firðirnar atkeypa mjólk o.a. frá ein-

Søgulig ferð við "Johannu" TG 326 til ÍslandsÍ ár eru 60 ár síðani seinna heimskríggj endaði, og føroyingargóvust at sigla við fiski í krígstíð. Í hesum sambandi hava nakr-ir menn aftanfyri sluppina "Johannu" tikið stig til eina ferð ásomu leiðum, sum vanligt var at sigla undir krígnum. Ferðin er

gjørd fyri at minnast søguna, leiklutin hjá føroyingum undirkrígnum og at heiðra teir sjómenn, sum sigldu vandasjógv –bæði teir, sum komu undan við lívinum, familjurnar, sum lótuteir fara av stað og teir, sum fórust í hesi sigling.

Á ferðini vóru:1. Hans J. Joensen, skipari, Vágur, 19552. Bjarni Brattaberg, stýrimaður, Vágur, 19483. Jógvan Krosslág, 2. stýrimaður, Vágur, 19414. Heri Simonsen, Nes, Vágur, meistari, 19555. Petur J. Højsted, 2. meistari, Klaksvík, 19346. Steintór Jacobsen, kokkur, Gøtu, 19547. Sigmund Hentze, Sandur, 19308. Sigurd Joensen, Oyndarfjørður, 19209. Jógvan Hentze, Gøtu, 1954

10. Jósvein Djurhuus, Vágur, 193411. Johan Toftum, Vágur, 193712. Knút Nolsø, Tvøroyri, 193013. Kristian Martin Petersen, Fuglafjørður, 196814. Hálvdan Theodorsson, Ísland, 196815. Fríðrikur Erlingsson, Ísland, 1962

Í lugarinum á "Johannu". Fremst í lugarinum sæst borgmeistarin.Borgmeistarin í Aberdeen vitjaði eisini umborð á "Johannu", meðan hon lávið bryggjuna.

"Jóhanna".

um bónda, sum altíð varso sjelablíður við føroy-ingarnar. Eisini fiskaðuteir í Seyðisfjarðardjúpi, áHornfláki, Gerpisgrunni,Skrúðsgrunni og mong-um øðrum støðum, sumføroyingar kenna.

Sigurd Joensen úr Oynd-arfirði mintist á gamlardagar, tá ið hann varsmyrjari, og teir keyptufisk á Norðfjørðinum. Sig-urd kendi eisini bæði firð-ir og tangar her um leiðir.Hugfarsligt var at sigla,hyggjandi inn á land oghugsa um tær løtur, sumnú bara eru minnir hjágomlum monnum.

Skiparin gjørdi av, at vitskuldu leggja okkum áMjóafjørðin, sum er fyrstifjørður norðanfyri Norð-fjørðin (Seyðisfjørður erbeint norðanfyri Mjóa-fjørðin) at bíða eftir næstadegi, tí móttøka skuldivera sunnumorgunin kl.9, og var tá væntandi, atsmábátafylgi fór at komaímóti okkum. Fokkan ogklyvarin blivu tikin niðurog skipið varð lagt stilt ífjarðarmunnanum at bíða.Men á hesum firðinumvar onki samband við far-telefonina, sum nýggjatíðin krevur,og var tí fariðsuður um aftur og inn áNorðfjarðarmunnan at

bíða – har var eisini gottsamband við telefonina,so ringjast kundi og avtal-ur gerast um næsta dagin.Nú var nærum stilt um-borð, maskinan í tóm-gongd og frammi í lugar-inum trivu íslendingarnirog føroyingarnir í kendar,gamlar íslendskar vísur.Orð sum brøðratjóð oggamlir frændir vóru á loftiog onki var óført, tá iðsambandið millum Íslandog Føroyar umráddi.

Hendan náttin gjørdistavbera friðarlig. Ein frálík-ur svøvnur fyri allar, sumikki vóru á vakt. Skipiðlivdi so passaliga róligt ísjónum og skjótt vóruallar lúkurnar drignar fyri.Teir, sum seinast komu ítyngd, hoyrdu søtan tón-leik frá skvatlinum uttan-borða og rítingini innan-borða.Alt kom í harmoniog ikki vardi leingi fyrrenn øll ljóð hvurvu ognáttin gekk,uttan at nakarvisti av.

Sunnudagur, 5. juniTíðliga var gjørt klárt atsigla inn. Fokkan og klyv-arin vóru aftur sett, ogmaskinan bar okkum inn-eftir. Skjótt sóust smábát-ar nærkast okkum innaní-frá. Eitt føroyskt 4-manna-far, bygt í Kaldbak, og eitt

seks-mannafar komu stim-andi úteftir.Fleiri íslendsk-ir útróðrar- og stuttleika-bátar komu aftaná. Í alteini 12-14 bátar fylgdu okk-um inn eftir Norðfjørð-inum og inn at bryggjunií Neskaupstaði, sum í daghevur eini 1500 íbúgvar.

Á bryggjuni var væl avfólki komið saman, tá iðvit um 9-tíðina løgdu atgomlu træbrúnni. Borgar-stjórin heilsaði upp ámanningina og beyð skip-ara við manning til eingóðan døgverða eftir guds-tænastuna, sum skuldivera kl. 11.00.

Áðrenn fari var í kirkjubuðu Norðfirðingar okk-um øllum at koma niðan ísvimjihylin at fáa heitabrúsu at fara undir.Nú varlag á manni, tí umstøður-nar umborð vóru ikki tærbestu undir túrinum, ogals ikki tann seinasta tein-in, tá ið greitt var, at vatn-ið var gingið undan.

Nývaskað fór manning-in í kirkju. 5. juni var sjó-mannadagur í Íslandi, ogvar nógv gjørt burturúr,bæði í býnum og í kirkj-uni. Eitt íslendskt kórsang í kirkjuni, skiparin á"Johannu" fekk eina heilsantil skipið við eini rammu,har á skriftin er ein ís-lendsk sjómansbøn. Skip-

arin takkaði fyri og føroy-ska manningin stóð uppihar frammi við altarið ogsang føroyska sálmin "Slætt-asti sjógvur og brattastubylgjur". Eftir gudstænast-una var góður døgverði áhotellinum í býnum, harborgarstjórin við komm-ununi var vertur. Høvi varat bera fram heilsanir, ognýtti skiparin á "Johannu"her høvi at bera einaheilsu til íslendsku vertir-nar og alla íslendsku bróð-urtjóðina. Skiparin hand-aði eina bókagávu til borg-arstjóran og onnur um-boð fyri býin.

Borgarstjórin handaðisíðani eina vakra gávu úrprýddum gróti sum einaheilsu til "Johannu" ogføroyingarnar allar, sumsigldu vandasjógv við ís-lendskum fiski. Á stein-unum var áskrift viðheilsu og farleiðin úr Vágitil Norðfjarðar og síðanitil Aberdeen var høgd ígrótið. Skiparin takkaðihjartaliga fyri gávuna.

Beint eftir døgverðanvar farin omanaftur ábryggjuna, har Sjómanna-dagurin var hildin. Sjó-mannadagurin er eina-

ferð um árið í Íslandi, ogtá koma øll íslendskuskipini inn at liggja umvikuskiftið. Dagarnir erusannir hátíðsdagar á landi,og vanligt er at gera ym-iskt burturúr degnum íymisku býunum. Hendandagin nýta eisini fleirihøvi at heiðra gamlar sjó-menn fyri teirra starv ásjónum, og fekk føroyskiferðavinur okkara, SigurdJoensen úr Oyndarfirði,eitt heiðursmerki fyri síttverk á sjónum í vandasigl-ing. Ein gamal skipari úrbýnum fekk eisini eittheiðursmerki fyri síttstarv og at enda fekk skip-arin á Jóhannu, HansJacob Joensen, handaðeitt vakurt steyp við áskriftum serstaka tøkk fyri gottsamstarv landanna mill-um og fyri tann leiklutin,sum "Johanna" hevur havtí samskiftinum millumlondini bæði. Av sonnumein stórur dagur fyri skip-aran, "Johannu" og mann-ing hennara.

Á bryggjuni sýndi bjarg-ingarfelagið eisini, hvussufólk kunnu stjórast mill-um skip og land. 2 trossarvóru spentir millum pier-

in á gomlu træbrúnni oginn á land. Síðani dystað-ust 2 lið um, hvør skjótastvar at stjóra fólk ímillum.Eisini kvinnurnar royndiseg og komu niður í ísa-kalda sjógvin. Tað góðahandalagið gjørdi, at taðtók ikki meira enn eitteygablikk at fáa fólk ímill-um pierin og landið, hó-ast frástøðan mundi veraeinar 40 metrar. Eisini varkappróður á fjørðinummillum nakrar skipsmann-ingar. Sjómannadagurin erein hendingaríkur dagur,at líkna við eina góðabygdastevnu her heimahjá okkum.

Um kvøldið var afturveitsla fyri manningini á"Johannu". Tá var grein-skrivarin farin til Reykja-víkar, tí heimferðin til Før-oya skuldi vera við flog-fari longu á middegi dag-in eftir.

Ein frálíkur túrur við"Johannu" til Íslands varat enda komin og takki egskipara og ferðafeløgumfyri avbera góðar dagarumborð og ynski eg "Jo-hannu" við manning Gudssigning yvir á framhald-andi túrinum.

Síða 15Nr. 345 - 23. juni 2005

Framhald á næstu síðu

F.v.: Sigmund, Sofus og Sigurd á kajuni í Aberdeen.Vit náddu ikki at fáanavnið á fjórða manninum áðrenn blaðið fór til prentingar.

Nakrir av manningini á "Johannu".

Sofus, Sigurd og Knút.Á uppboðssølu.

Síða 16 Nr. 345 - 23. juni 2005

Góða Johannumanning –Góðu áhoyrarar!

Lat meg fyrst ynskjaJóhannu og manninginihjartaliga væl afturkomn-um av drúgvu ferð tykk-ara aftur í søgunnar hav.

Lat meg so eisini siga, ateg eri sera fegin um ogrørdur av at fáa møguleik-an at bera fram fyri tykk-um nøkur fá orð í sam-bandi við heimkomunaav Odysseusferð tykkaraum Norðuratlantshøv.

Sum føroyingar vita vit,at tað er og hevur altíðverið vandamikið at skulahava hjallin á sjónum, ogat tað gjøgnum tíðirnarhava verið mong sorgar-boðini, ið boðaðu frámonnum og skipum, iðongantíð spurdust aftur.

Men undir seinna heims-bardaga var vandin nógvstørri.

Hann lúrdi allastaðni – Íerva bumbuflogførini,und-ir og í vatnskorpuni min-urnar og í myrku havdýp-unum lúrdu kavbátarnir,hesir havsins úlvar, ið mis-kunnarleysir og uttan orðella boð framdu sínarógerðir.

Hesi 5 bardagaárinihava verið tey daprastu ísøgu okkara, hvat mann-skaði og skipamissur við-víkur.

24 skip fórust og 124mans sjólótust.Eitt ómeta-liga stórt tal fyri eina solítla tjóð sum okkara.

Hesi ár vóru lagnuár,har føroyingar allir vórufyri svárum missum.

"Johanna" var eittav skipunum"Johanna" var eitt av nógvuføroysku skipunum, ið

sigldu vandasjógv undirkrígnum. Í 1940-41 vóruPedan hjá Bergittu ogNiklas í Garðinum skipar-ar. Árini frá 1942 til krígg-

ið endaði í mai 1945 varJakku í Líð skipari. Jakki íLíð var abbi Hans í Líðini,skipari á "Johannu" á hesisøguligi ferðini.

"Johanna" og manninghennara sluppu tíbeturóskalað gjøgnum krígsár-ini. Men mangan varvandi á ferð.

Edmund Petersen, Ed-mund hjá Jákup Peturi,sigur frá í Johannubókini,at ein túrin í 1942 var umreppið, at teir rendu áeina minu, sum kom uppbeint við stevnið, men tí-betur fór hon aftur viðborðinum uttan at beravið. Edmund greiðir eisinifrá um týskan flúgvara, iðtyktist ætla at leypa á,men vendi frá aftur oghvarv. Ikki vóru tað allir,ið vóru so hepnir.

"Aldan" fórTað setir kanska ferð tykk-ara við "Johannu" nú 60ár eftir bardagalok í greið-ari perspektiv, um vit líta65 ár aftur í tíð til tann25. juli 1940, tá Vágs-sluppin Aldan við 6 monn-um stevndi út av Vágsfirðiá veg til Skotlands fyriongantíð at bera boðaftur í bý, og gjørdust so-statt fyrsta skip okkra, iðfórst av krígsávum.

So hættislig gjørdustsiglingin í 1941, tá ringastvar statt, at frændir okkrafyri vestan gjørdu av atsteðga allari sigling tilBretlands, meðan løgting-ið ikki vildi seta bannmóti sigling, tí torført varat yvirskoða avleiðingar-nar, sum slíkt bann kundifáa fyri land og fólk,og lattí upp til vinnulívið sjálvtat taka avgerð, um siglastskuldi ella ikki. Og sumøllum kunnugt valdu før-ingar at sigla, tí teir mettutað vera neyðugt, og varvandin mangan ræðandi,so var vinningurin eisinistórur, tá ferðirnar eydn-aðust.

2354 ferðir við152.000 tonsumFrá 1940-45 sigldu før-oysk skip 2354 ferðir tilBretlands við tilsamans152.000 tonsum av fiskitil eitt virði uppá 198 mil-jónir.

Ferð tykkara í kjalar-vørri teirra, ið siglduvandasjógv fyri 60-65 ár-um síðani, hevur havt tilendamáls bæði at varpaljós úti sum heima á leik-lut føroyinga undir seinnaheimsbardaga og eisini áhenda sermerkta og virði-liga hátt at minnast teirføroyingar, ið lótu lív íkrígsárunum.

Og móttøkan, tit havafingið bæði í Íslandi ogSkotlandi, fløvar og sigurokkum nakað um tannstóra týdning, henda sigl-ing hevði fyri grannar ogfrændar okkara fyri vest-an eins og fyri sunnan.

Veruliga var tað soleið-is, at tá ringast stóð til ogbardagin leikaði harðastá, fluttu føringar fimting-in av øllum fiski, sum etinvar í Bretlandi.

Hetta vóru bretar seratakksamir fyri, og gott er ídag at vita sær, at hesi av-reksverk hjá sjófólki okk-ara liva í minni teirra enntann dag í dag.

Eg fari at enda at takkaøllum tykkum, sum viðhesi ferð yvir høv havagjørt tað møguligt atganga aftur á søguslóðinaog heiðra teir sjómenn, iðsigldu vandasjógv – bæðiteir, sum komu undan viðlívinum, familjurnar, iðlótu teir fara avstað ogteir, sum fórust í hesi sigl-ing.

Rimmar tiltak við "Johannu"Hetta er eitt tað frægastatiltak, sum er gjørt fyri atminnast og heiðra før-oyskar fiskimenn.Tað skalsigast, at tað er løgið, at60 áradagurin fyri bar-dagalok skuldi fara aftur-um uttan, at hetta yvir-høvur varð nevnt í Føroy-um. Men hesum hava teirá "Johannu" bjargað okk-um burtur úr.

Vit eru eisini fegin um,at fiskimannafelagið fekkhøvi til at spæla ein leik-lut í hesum tiltaki. Vithøvdu tveir mans við áferðini. Annar var Sig-

mundur Hentze av Sandi,sum er stjórnarlimur í FF,og hin var Sigurd Joensenúr Oyndarfirði, sum sigldiøll krígsárini, og sum hev-ur roynt hesa rutu mang-ar ferðir. Hann varð eisiniheiðraður í Íslandi vegnateir føroysku fiskimenn-inar. Báðir láta teir ótrú-liga væl at ferðina, sumhevur verið heilt ógloym-andi.

Vit hava longu havtnógv tilfar um krígssigl-ingina, og vit fara at havameira tilfar seinni í ár.M.a. hava vit eina sam-

røðu við tann 88 áragamla Sverra Rasmussen,sum eisini sigldi undirkrígnum, og fekk manganskarpan gang.

Í hesum umfari prentavit røðuna sum Óli Holmhelt, tá "Johanna" komaftur á Vág. Her lýsir hannpart av hesi søgu.

Røðan Óli Holm flutti fram, tá "Johanna" kom á Vág 16. juni 2005

Umboðini fyri fiskimannafelagið, Sigurd Joensen t.v. og Sigmund Hentzefylgja skiparanum at leggja krans í Vági.

Nógv fólk varsamankomið at bjóða

"Johonnu" vælkomnumheim frá søugliga

túrinum

Vit fara fyrst av øllum at takka vágbingum fyri tað megnarstig,sum teir tóku við at senda "Johannu" ta gomlu rutuna til Ís-lands og Aberdeen, har føroyskir fiskimenn settu lívið í vágaundir krígnum.

kommende blev det af-værget.Det skyldes blandtandet, at eskortefartøjer-ne også var udstyret medrøganlæg. De kunne læg-ge røgslør ud, som vi kun-ne gemme os i.

Yderligere havde vi fraførste dag en stor spærre-ballon, som vi sendte tilvejrs fra agterskibet. Påden måde var vi noget be-skyttede mod flyangreb.Flyene kunne ikke dykkened mod os uden at løbeind i ballonen og de wir-er, der var fastgjort tilden. Sådan en havde vihængende hele tiden.

Vi havde nogle gamleenglændere med til atpasse ballonerne. De varfra det,der svarer til hjem-meværnet.

Så var der også heletiden risikoen for at mine-sprænge under vejs.Til atbegynde med havde manminestrøget nogle megetsnævre sejlruter, som viskulle følge slavisk. Dervar altid en voldsom nord-og sydgående strøm i Ka-nalen, som bevirkede, at

det kunne være svært atholde sig inden for de af-mærkede områder. Så varder stor risiko for, at løbepå en mine.

Så det var med en vis

anspændthed, at vi sejle-de over.

Vi blev ved til hen iaugust måned, før vi blevfrigjort. Da var kampenerykket langt ind i Frank-

rig og Belgien og man varbegyndt at bruge nogle afde franske havne til land-sætning af materiel ogtropper. Sejladsen påstrandene holdt efterhån-

den op. Men vi var aldrigbeskæftigede andre ste-der end ved strandeneOmaha Beach og UtahBeach. De engelske land-gangssteder kom vi aldrigpå.De lå noget nordligereend de to amerikanske.

Især i den første tid varder en kolossal lufttrafikaf allierede fly. De fløj indover området og smedderes bombelaster ligebag klitrækken. Der varustandseligt overflyvning-er af hundredvis af bom-befly i store formationer.

Desuden smed de etutal af sølvpapirstrimler.Det regnede ned medstrimler over det hele. Dekunne forstyrre fjendensradar og hjælpe dem til atslippe usete ind i områ-det.

Vi var nogle gangealarmerede om natten.Det gjorde, at vi noglegange skød med voreskanoner. De amerikanskeskibe var godt bevæbne-de. Henne agter havde vien kanonplatform meden 4,5 tommer kanon.

Ganske vidst af en gam-meldags type, hvor manskulle stoppe granater ogsække med eksplosiverind i den ene ende. Denkunne levere et ordent-ligt brag, mest beregnettil at skyde efter under-vandsbåde med. Men såhavde vi en mere moder-ne kanon henne i forskib-et med 3,5 tommer am-munition. Den var egnettil blandt andet fly, forden kunne hæves helt opi 85 grader.

Det tyske flyvevåbenvar så godt som ødelagtpå det tidspunkt. Selv omde havde nogle maskinertilbage, så havde de ingenforsyninger, intet brænd-stof, og kunne stort setikke flyve med dem. Dekom aldrig over os i storttal, og det var godt for os.Som vi lå der, koncentre-rede i en stor flok medflere hundrede skibe,kunne de virkeligt havefået fangst, hvis de havdehaft muligheden.

De har jo nok brugt me-get af det materiel, somde havde på det tids-punkt, på østfronten.

Ja,det gjorde de.Desud-en havde de allierede, førlandgangen,ødelagt trans-portvejene i Frankrig ogNordtyskland. De var ble-vet bombet så kraftigt, atnye forsyninger ikke kun-ne komme frem.Tyskernehavde givet vis hellerikke mange forsyninger.De havde jo mistet enstor del af deres oliefor-syningsområder. De varvæk, og det kneb medbrændstof.

Síða 17Nr. 345 - 23. juni 2005

Nógvir danskirsjómenn strandaðu íUSA undir krígnum.Henrik Kauffmann,sum var danskur sendi-harri, í USA bjóðaðiteimum einaferð til eindøgurða, og sum taðsæst er her ein heilurhópur.Tað kundi veriðáhugavert, um onkurføroyingur er á mynd-ini. Um so er, vilja vitfegin frætta.

Kauffmann er nr. 3 ámyndini. Hann gjørdiuppá nakkan á donskustjórnini avtalu viðUSA, um at teir skulduyvirtaka verjuna avGrønlandi fyri at forðatýskarum. Fyri hettavarð hann ákærdurfyri landasvik í Dan-mark undir krígnum,men aftaná gjørdisthann hetja og eisiniráðharri.

Danskir sjómenn lossa her norska farmaskipið "Lysager" uttanfyri Normandí-ið undir invasiónini. Í hesum partinum av krígnum doyðu 80 donsk sjófólk.

Síða 18 Nr. 345 - 23. juni 2005

Krigssejler: Antoinette Meldgaard blev afskåret fra Danmark i1940 - så stak hun til søs som stewardesse under britisk flagDer var cirka 6300 danske søfolk uden for Danmark 9. april 1940. De allerfleste af dem valgte at sejle for de allierede, og2314 af de danske krigssejlere nåede ikke hjem til deres kære efter befrielsen. De mistede livet på havet.Blandt de overlevendekrigssejlere er den 83-år-ige Antoinette Meldgaard,som i de seneste mangeår har boet i Århus.

Hun var i anledning af60 års jubilæet for Dan-marks befrielse udset tilat lægge en mindekransfor de faldne søfolk vedmindeankeret i Nyhavn,København.

Vi mødte AntoinetteMeldgaard og i dagensanledning har hun fremfra skufferne samlet endel skrifter,breve og nota-ter om de fem og et halvtår, hun som ung kvindevar afskåret fra sin familiehjemme i Danmark.

Strandede på IslandAnette, som hun kaldes idaglig tale, var i 1939kommet til Reykjavik påIsland som husholdnings-elev på et dansk mejeri.Opholdet skulle kun vareet års tid – med hjemrej-sen betalt.

Men hun strandede, daDanmark blev besat, og i1942 trådte hun i allierettjeneste som stewardessepå det norske passager-skib “Lyra” af Bergen, derarmeret og under engelskflag sejlede i konvoj i pen-dulfart mellem Reykjavikog engelske havne medbl.a. britiske soldater ogofficerer.

– Vi var syv skandinavis-ke stewardesser ombord.Vi vidste ikke, hvor farligtdet i grunden var. En dag,da vi var kommet i havn,spurgte et af besætnings-medlemmerne mig: “Vid-ste du, at vi havde lastenfuld af ammunition?” Detanede jeg ikke.

– Vi var som regel 11skibe i hver konvoj-sej-lads. En morgen fik vi atvide, at vi i nattens løbhavde mistet et skib forani konvojen. Men voresskib måtte ikke standsefor at tage de overlevendeop. Det måtte kun det sid-ste skib i konvojen. Detvar et frygteligt uvejr, såjeg tror ikke, de fik reddetnogen. Det gav en knu-gende stemning ombord.Vi spiste næsten ikke defølgende dage.

Lammet af skrækAnette Meldgaard har enanden episode i helt klarerindring:

– En dag, da jeg stod pådet øverste dæk, kom derpludselig et fly med hage-kors på siden lige henover skibet i meget lav

højde. Jeg kunne se pilo-ten stirre på mig gennemsine flybriller, og jeg varlammet af skræk.Men hanfløj videre uden at åbneild. Jeg kunne simpelthenikke røre mig i nogen tid.Nedenunder mødte jegstewarden, som spurgteom jeg havde set et spø-gelse. Så kridhvid jeg var iansigtet.

– Nu i dag kan jeg kunsige, hvor lykkelig og tak-nemmelig jeg er over atvære i live. Jeg vil aldrigglemme den venlighed, vidanske søfolk mødte iEngland – og især i New-castle, hvor mange af osdanske mødtes, når vi vari havn, siger AntoinetteMeldgaard.

– Hvad fik dig som enung kvinde på 20 år at stik-ke til søs som krigssejler?

– Jeg havde en venindefra mejeriet ved Reykja-vik, som sejlede rundt om

Island. Hun opfordredemig til at tage ud at sejle.Vi gik jo alle sammen ogtænkte: Hvad kan vi gøre?Så det var naturligt at gå iallieret tjeneste.Vi følte, atvi var en del af det storespil. Jeg har aldrig for-trudt. Det var en spænd-ende tid, og at rejse fradet ene land til det andetvar med til at give et per-spektiv i tilværelsen.

Sang for soldaterne– Jeg havde en habil sang-stemme, og en dag be-gyndte jeg at synge nogleVera Lynn-sange på kajeni Newcastle, fortæller An-ette Meldgaard videre.

– I løbet af et øjeblikstimlede en stor gruppebritiske soldater sammenomkring mig. Det er så-danne minder, der erværd at samle på.

– Hvordan var det atvære en lille håndfuld

unge kvinder ombord pået skib med 130 mandligebesætninsmedlemmererog soldater?

– Det var en god stem-ning på skibet.Vi led ikkeoverlast på nogen måde.Og vi havde en ualminde-lig flink mandlig stewardsom vores nærmeste over-ordnede. 2. kokken varganske vist lidt nærgåen-de. Han prøvede at char-mere os stewardesser. Jeginteresserede mig ikke forham, og det lod til at irri-tere ham. Det gjorde hamondskabsfuld,og han kommed dumsmarte bemærk-ninger om, at jeg måsketroede, at jeg var “TheQueen of Denmark” oglignende bemærkninger.Men bortset fra ham vardet godt at være ombord.

HjemkomstenStort var savnet af famili-en hjemme i Fredericia

naturligvis for den ungekrigssejler i Nordatlanten.Men så kom freden i maj1945. Antoinette Meld-gaard begyndte at sendepakker hjem til sine foræl-dre og sin bror. I det før-ste brev efter befrielsenskrev hun blandt andet:“Vi har fået at vide fraEngland, at I mangler al-ting efter den tyske be-sættelse. Den første pak-ke får I med skibet “Lager-foss”. Den indeholdercykeldæk til farmand ogtobak, ris, sukker, kaffe,chokolade, lædersko tiljer alle tre og et hvidt frot-télagen til jeres seng. BareI nu ikke skal betale toldaf pakken, og at I får den igod behold”.

Da Anette havde sendtnogle pakker, kom der endag et telegram fra foræl-drene: “Send ikke flerepakker – vi venter kun dig”.

– Jeg tog hyre som mes-

sedreng på to danskeskibe, først fra Island tilEdinburgh og derfra tilDanmark. Aldrig er tidengået så langsomt, somdenne tur! Men endeligvar vi så tæt på, at jegkunne se min far og minbror stå inde på kajen iSvendborg.Tænk at mødedem igen efter fem og ethalvt år. Det var næstenikke til at bære – tårernetrillede ned af kinderne.Vi havde jo kun måttetsende 25 ord af gangenvia Røde Kors – udennogen form for sted-be-tegnelse, egennavne, vejr-situationer eller lignende.Det var så tomt.

– Hjemme i Fredericiaventede mor utålmodigtpå, at jeg skulle indfindemig.Hele vores vej var de-koreret med flag, og i ent-reen var der store plaka-ter med ordrene “Velkom-men hjem Nette” og “Østvest – hjemme bedst”.

Hvor var det vidunder-ligt at komme hjem igentil familien,naboerne,sko-lekammeraterne, venner-ne og alt det, vi havde taltom.

– Hvor let kunne detikke været gået galt, menjeg vidste også, at mineforældre hver dag badom, at jeg ville kommeuskadt hjem til dem.

– De fleste af mine ven-ner fra dengang er døde,men jeg vil altid mindesde gæve, danske og nor-ske sømænd som nogetganske særligt. Æret værealle de søfolk, der ikkenåede hjem, siger Antoi-nette Meldgaard.

Einasti kvinnuligikrígssiglari, sum er eftirVit hittu eisini Antoinettuí Newcastle. Hon var 83ár,men kundi saktans eftirútsjónd verið 20 ár yngri.Og hon er so tann einastakvinnan, sum er eftir á líviav teimum, sum siglduundir krígnum.

Hon var ikki bert ívanda á sjónum. Einaferðfekk hon staðfest diftiri-tis, sum ofta er ein deyði-lig sjúka. Men hon varðsend út í sveitina á einbóndagarð og kom fyriseg aftur.

Aftaná kríggið giftistAntoinetta og fekk einson, sum nú er í 50-unum.

Antoinette, tá hon var ung. FF-blaðið hitti Antoinettu í Newcastle - hon er nú 83ára gomul.

“Lyra”.

Síða 19Nr. 345 - 23. juni 2005

Tað hevur leingi veriðviðurkent, at lógin umvinnuligan fiskiskap treing-ir til at verða endurskoð-að frá botni av. Lógin erso torskild aftaná fleirihundrað broytingar sein-astu 10 árini, at einginskilir hana,og so er spurn-ingurin eisini, um grund-leggjandi broytingar eis-ini eiga at verða gjørdar.

Bjørn Kalsø hevur settsær fyri, at nú skal skil fá-ast á hesum. Hann hevurnú sett ein bólk, sum færtil uppgávu at koma viðuppskoti um eina nýggjalóg, sum tað ber til atumsita. Ætlandi skal ar-

beiðið vera liðugt á ólav-søku komandi ár.

Í bólkinum eru hesirlimur: Sóljá í Ólavstovu,formaður í bólkinum, Al-fred Petersen, advokatur,Frits Thomsen, sjómans-skúlalærari,Andrass Kristi-ansen, deildarstjóri í fiski-málaráðnum, Jákup An-dreassen, stjóri á fiski-vinnuskúlanum og HeðinWeihe, løgfrøðingur í fiski-málaráðnum. Hesi um-boða øll serfrøði í fiski-vinnu uttan at hava bein-leiðis áhugamál í vinnuni.

Men so er eisini einfylgibólkur við umboðumfrá øðrum áhugaðum sum

t.d. vinnufeløgum. Hesinbólkur skal kunnast sohvørt, sum arbeiðið líður,og skulu kunna siga sínaáskoðan um teir ymiskulutirnar í nýggju lógini.Men hesin bólkur verðurikki við í lógartekniska ar-beiðinum.

Hvønn týdning, ein slík-ur fylgibólkur kann hava,valdast arbeiðsbólkin ogpolitiska myndugleikan áøkinum. Hóast royndirnarikki altíð hava verið sogóðar á hesum økinum,so eru hampiligar vónirum, at tað fer at verðalurtað eftir vinnuni.

Her er ein partur av fylgibólkinum: f.v. Jógvan Norðbúð, Føroya Reiðarafelag,Johannes Olsen, Ráfiskaseljarafelagið, Jákup Reinert, Fiskirannsóknarstovanog Marita Rasmussen, Ráfiskakeyparafelagið.

Restin av arbeiðsbólkinum. F.v:Alfred Petersen, advokatur, Frits Thomsen,sjómansskúlalærari, Heðin Weihe, løgfrøðingur í fiskimálaráðnum og AndrassKristiansen, deildarstjóri í fiskimálaráðnum.

Ein partur av arbeiðsbólkinum saman við landsstýrismanni og embætisfólki.f.h. Hjalmar Hansen, skrivari, Jákup Andreassen, stjóri á fiskivinnuskúlanum,Herálvur Joensen, aðalstjóri, Bjørn Kalsø, landsstýrismaður, Sólja í Ólavstovu,formaður í bólkinum.

Endurskoðanin av lógini umvinnuligan fiskiskap byrjað

Tey flestu,sum hava minstainnlit í okkara fjølmiðlar,ásanna, at hesir ikki ánakran hátt hava einóheftan tíðindaflutning.Hetta verður eisini stund-um ásannað av fjølmiðl-unum sjálvum, men berttá tað snýr seg um hinar!

Vit hava havt hópin avgreinum her í blaðnum,har vit hava prógvað støð-ið á fjølmiðlunum, tá taðsnýr seg um politiskantíðindaflutning.

Felags fyri teir allar er,at teir eftir egnum tykkieru fullkomiliga ófeilbar-ligir.Teir eerruu tíðindini, ogGud náði tann, sum torirat ivast í hesum. Tað erikki enn komið fyri, at einfjølmiðlamaður hevur við-gingið, at hann hevur mis-tikið seg! Tað er bert nak-

að, sum onnur gera. Hettager eisini tað, at so fáafinnast at tíðindatænast-uni. Ein hoyrir ofta taðsjónarmiði, at politikarart.d. tora ikki at koma tililnar við pressuna. Títeirra yvirlivilsi er jú treyt-að av, at veljararnir fáakunnleika til teirra sjónar-mið.

Sanniliga: Sannleik-in er illa lýddurEg hevði í seinasta blaðitvær dokumenteraðargreinir, sum enn eina ferðprógva støðið á fjølmiðl-unum. Higartil hava fjøl-miðlafólk evnað fullkomi-liga at tiga í hel slík sjón-armið. Ein hevur enntá iv-ast í um tær vórðu lisnar.

Men nú vita vit, at tærverða lisnar. Hetta vísir

tann reaktión,sum er kom-in,og sum svarar fullkomi-liga til vanligu reaktióninahjá tí, sum følir seg rakt-an!

Tað, sum m.a. varð førtfram í seinasta blaði, var,at eg og aðrir journalistarí hesum ávísa førinumverða lýstir at vera einhóttan móti talufræls-inum í Føroyum í sam-bandi við NA-ráðstevnunaí Danmark í fjør. Hesisjónarmið verða enntá út-býtt sum frálærutilfar ískúlanum.

Tann, sum kennir mál-ið, kann lættliga staðfesta,at umrødda lýsing er so-leiðis skorin til, at honbbeerrtt tekur júst tað burturúr málinum,sum svarar tilhesa lýsing og er ein grovmanipulatión fyri at siga

tað milt. Málið í síni heildgevur eina heilt aðra mynd,sum er munandi meirafjøltáttað. Hetta varð seravæl lýst við TV2 málinum,sum ikki verður mett athava áhuga hjá hesumella fyri so vítt øðrum jour-nalistum heldur. Hettamál samsvarar nevniligaikki við ta mynd, sum al-menningurin skal fáast attrúgva.

Tað,at víst verður á veru-leikan í hesum málinumeins og í tíðindaflutninginum Stoltenberg í 2002,verður m.a. skýrt at verahunddálking,politisk happ-ing, misteinkiliggering oglygn, hóast eeiinnkkii er aftur-víst av tí, sum er førtfram.Tað kann heldur ikkiafturvísast.

Stutt sagt, so er ein

fullkomin váttan fingin, atvit hava rætt, og hanahava vit fingið frá journal-isti sjálvum. Tað skal ikkikomast nærri inn á hettaá hesum sinni.

Hava sannleiki ogósannindi ongantýdning longurEg skal bert endurtaka, ateg havi fult forstáilsi fyri,at onnur hava aðra hugs-an enn eg um t.d. fiski- ogsjómannaskattin. Men taðminsta kravið má vera, athesi halda seg til sannleik-an, tá tey royna at fremjasíni sjónarmið. Og tað erjúst sannleikan, sum eghavi fingið fram í um-rødda máli. Og at nakarskal eymka seg um tað,sigur eisini hvørjum kreft-um ein er upp ímóti.

Alment skal sigast, attað er gingið ótrúliganógv niður á bakka viðtíðindaflutningi, síðan vitfingu verandi stýrisskip-anarlóg. Útvarps- og sjón-varpsnevndirnar vórðuavtiknar og harvið teirmyndugleikar, sum kundugera bart.

Í dag gera journalistarjúst, sum tað passar teim-um. Eingin torir at klaga,og royndir vísa eisini, at tífæst einki burtur úr held-ur. Vit hava fyrr víst á,hvussu vit blivu verri fyrií útvarpinum eftir enntáat hava fingið viðhald fráumboðsmanninum!

Úrslitið kann bert ger-ast tann einsrættan, sumvit eisini hava!

óójj..

Okkara meting av føroyskufjølmiðlunum váttað av teirra egnu

Síða 20 Nr. 345 - 23. juni 2005

Síðani er ein leið frá Vatns-oyrum og niðan frá Fjalla-vatni. Hetta er ein avstyttri leiðunum, men herer rættiliga tungt at ganga.Og so er tað leiðin norðeftir fjøllum, har fariðverður til gongu beintáðrenn komið verður tilSandavágs. Henda leiðiner tann longsta, men honer hampiliga løtt at ganga,og tað var hesa leiðina,vitvaldu henda dagin.

Vit tóku okkum av løtt-um, steðgaðu fleiri ferðir,men ferðin tók 4 tímar, sohetta var nóg strævið hjáteimum, sum ikki eru vonat ganga.Í Havn var mjørkiog regn, men í Vágum varmestsum klárt. So hettagjørdist ein stórsligin túr-ur við vakrasta útsýni,sum kann hugsast.

Slættanes er ein avteimum fáu bygdunum,sum eru avtoftaðar í nýggj-ari tíð. Hon var ein niður-setubygd, og teir, sumfluttu hagar, vóru mennúr Miðvági, sum búsettusthar umleið 1830.Miðving-arnir røktu seyð fyri Sanda-vágsmenn, sum áttu hag-an. Langt var at ganga, soteir hildu, at tað varkanska líka lætt at búgvahar norðuri.

Hetta vóru ognarleysirmenn, men teir leigaðusær jørð, sum teir veltu,og hetta gav møguleika athava kúgv. Væl er velt, tí

tað er eisini ein stór inn-mark her. Afturat leiguniskuldu niðursetumennin-ir eisini arbeiða plikt fyriognararnar í Sandavági.

Fingu skúla, kirkjuog svimjihylFólkatalið vaks so spaku-liga, og undir krígnumvóru 12 hús, har fólkbúðu, og fólkatalið vareini 70 fólk. Her var einhópur av børnum. Skúlivarð bygdur í 1934 ogundir krígnum vóru eini30 børn í skúlanum. Í1951 varð skúlin eisinigjørdur til kirkju. Tann,sum tók stig til hetta, varlæraravikarurin FríðmannSímunarson á Brúnni,ættaður í Skálavík, sumseinni gjørdist prestur.Ein annar seinni kendurlæraravikarur var Jón áSteig.

Lærari í eitt manna-minni var Napoleon Peter-sen, ættaður úr Sørvági,verfaðir Maritu Petersen,fyrrverandi løgmann. Teymest ítøkiligu sporini hereru frá beiggja hansaraPoul E. Petersen, sum varkendur sum ítróttarmað-ur og sum eitt tíðarskeiðvar almennur ítróttaráð-gevi. Hann var til tíðir hjábeiggja sínum og vildieggja børnunum til atíðka ítrótt. Hann fekkskipað so fyri, at svimji-hylur varð bygdur á

Slættanesi. Hann var rætti-liga "avanseraður" við um-klæðingsrúmi. Seinni varðein annar hylur gjørdurlongri niðri í ánni.Afturathesum skipaði hann fyriat slætta ein vøll í bygd-ini, har børnini kundispæla fótbólt o.t.

Ferðasambandið var ann-ars ikki verri enn hjá sonógvum øðrum smábygd-um. Fram til 1948 varðpostmaður, sum gekk tilSørvágs. Hetta tók fýratímar hvønn vegin. Men í1948 hendi tað framstig,at "Ólavur", sum annarssigldi millum Vestmannaog Vágarnar, fór at siglatvær ferðir um vikuna,mikudag og leygardag tilSlættanes.

Tað var sera liviligt áSlættanesi. Sagt varð, attað bar til at lívbjarga særvið eini kúgv og einitráðu. Slættanes var nevni-liga eitt so óføra gottseiðapláss, so her kundialtíð fáast eitt kók. Vitfingu enntá at vita hend-an dagin, at onkur hevðiverið á seiðabergi daginfyri og hevði fingið uppíeina spann eftir eini løtu.

Kundu ikkifáa ravmagnMen so kom stígur í. Einav monnunum í bygdinigekk burtur undan kríg-num, og tá fór hansarafamilja av bygdini. Men

tað, sum endiliga avgjørdilagnuna hjá bygdini, var,tá SEV boðaði frá,at Slætta-nes skuldi ikki rokna viðat fáa streym. Hetta kanntykjast óskiljiligt í dag, táhugsað verður um, at SEVhevur motorverk til líka

smáar bygdir sum Slætta-nes. Tá avgjørdu tey, sumeftir vóru, at fara av bygd-ini, og hetta hendi í 1964.Onkur var aftaná tað íbygdini um summarið ínøkur ár.

Tey fluttu so ymsastað-

ni í landinum.Summi tókuhúsini við sær. Men eftirstanda 4 hús, sum minnium eina einaferð virknabygd. Her koma so fólk athugna sær nakrar dagar.Húsini eru yvirhøvursnøgg, og tað verður gjørteitt arbeiði fyri at varð-veita tað, sum eftir er avbygdini. Serliga skúlin/-kirkjan kundu saktansverið eitt ferðamannamál,og bygdin í heila tikið ernakað, sum vit saktanskunnu bjóða ferðafólki.

Sandavágsmenn gangaframvegis á fjall har norð-uri.Teir taka bát av Oyrar-gjógv, og tann gamli post-báturin "Ólavur" førir teim-um seyðin heim aftur.Zacharias Hammer hevurverið á fjalli saman viðteimum, so her man okk-urt fara at frættast.

Henda útferðin gjørdiokkum øll eitt sindurklókari um hendan lítlapartin av søguni hjá før-oyingum!

Slættanes:

Kundu lívbjarga særvið kúgv og tráðuLeygardagin vóru vit við á eini útferð til Slættanes. Tey flestuhava sæð Slættanes frá sjónum, men her er ikki lætt at komatil, um tað verður farið til gongu. Tað eru tríggjar farleiðir eftirlandi. Onnur er frá Oyrargjógv fram við sjónum. Hetta er tannskjótasta, men her er bratt í støðum, so tað er ikki ráðiligt hjáfólki, sum ikki eru von við tað.

Komið verður oman móti Slættanes.

Kirkja og skúli í einum.

Oman móti lendingina. Her er av bestu seiðaplássum. Hjúnini Sjúrður og Marjon Poulsen vóru frálíkirferðaleiðarar.

Herfyri kom Álvur Daniel-sen fram á hetta áhuga-verda postkortið á alnót-ini, og hann valdi at keypatað. Postkortið er stemplað7. juli 1911,og er frá Willi-ami G. Sloan til Christianog Holly Brewer.

William G. Sloan varføddur í 1838 og doyði í

1914, 76 ára gamal.Áhugavert er at leggja

til merkis, at William hev-ur sett ein kross á grund-ina á húsum sínum, ogskrivað í vinstra horn:“Our House”, fyri at vísaensku vinum sínum, hvarhann búði.

Vit vita at húsini við Ting-

húsvegin vórðu bygd í1880-unum. NiðanfyriGamla Klubba, sum varbygdur í 1882, stóðSloans-salur, og har varfyrsti sunnudagsskúli íFøroyum hildin. Í dagstendur Havnar Bio á tístaðnum.

Stuttligt er eisini at

leggja til merkis, at ArthurBrend, sum postkortiðsnýr seg um, hevur tikiðmyndina til kortið.

Arthur Brend kom tilFøroyar í 1906, og ar-beiddi sum tannlækni ogtrúboðari.

Síða 21Nr. 345 - 23. juni 2005

Vinnuhúsið skrivar

Fyrsti fiska-virkarin útbúgviná Føroya Fiskavirking í RunavíkFyrsti føroyski fiskavirk-arin gjørdi sveinaroynd9. juni 2005 á FøroyaFiskavirking í Runavík,sum var læruplássi.

Maud Túgvustein end-aði læru sína við einisveinaroynd á Fiskavirk-ing í Runavík hósdagin íseinastu viku. 23. junifær Maud prógv handaðá Fiskivinnuskúlanum,sum hevur staðið fyrifakliga partinum av útbúgvingini. Samstundis færfyrsti alarin eisini sítt sveinaprógv.

Tað var í 2001, at Føroya Ráfiskakeyparafelag ogFøroya Havbúnaðarfelag heittu á Mentamálaráðið,um at fara undir at fyrireika lærlingaútbúgvinginnan fiskavirking og aling. Hetta var gjørt, oglongu í 2002 byrjaðu fyrstu lærlingarnir á Fiski-vinnuskúlanum.

Maud Túgvustein.

Tilráðingin hjáFiskirannsóknar-stovuniHetta er ein samandráttur av tilráðinginihjá Fiskirannsóknarstovuni um veiðunaundir Føroyum komandi fiskiár.:Við støði í §22 Stk. 2 í lógini um vinnuligan fiski-skap og í tráð við tilmælini frá ICES fyri fiskiskapineftir toski,hýsu og upsa undir Føroyum 2005/2006mælir Fiskirannsóknarstovan til:

1. At fiskidagatalið hjá línuskipum, útróðarbát-um við línu og snellu og lemmatrolarum viðmaskinorku undir 500 Hk (Bólkur 3, 4 og 5) í2005/2006 verður minkað við 30%, og í fiski-árinum 2006/2007 við øðrum 10%.

2. At serliga toska- og hýsukvotan hjá lemmatrol-arum yvir 500 Hk (Bólkur 1) verður tikin av.

3. At fiskidagatalið hjá partrolarum (Bólkur 2) ífiskiárinum 2005/2006 verður minkað við15%, og í fiskiárinum 2006/2007 við øðrum10%.

4. At dagatalið á Føroyabanka verður minkaðniður á árliga støðið í 1996-2002.

Vit vísa til tey sjónarmið, sum vit seta fram aðrastaðni í blaðnum. Og í komandi blaði verður uttaniva meira at frætta.

Enska útgávan:

Thorshavn, Faroe Islands, 5th July 1911

DDeeaarr BBrrootthheerr BBrreewweerr,,Many thanks for your kind p. [post] card of June 16thfrom Belfast. I note its contents and have give[n]£1.00 refered to, to our brother Arthur Brend who is adiligent worker here (he is from London). So he willsend you a few lines of acknowledgement.

I trust you and Mrs.Brewer are about your usual andhelped of the Lord in your service for Him.

I close with Isa. 40:27-31 and Matt. 4:4-8. Note theword shall in both places. I am yours in the Lord.AAffffeeccttiioonnaatteellyy,,WW.. SSllooaann

Føroysk útgáva:

Tórshavn, Føroyar, 5. juli 1911

GGóóððii bbrróóððuurr BBrreewweerr,,Túsund takk fyri títt vinarliga postkort, sum tú skrivaðitil mín frá Belfast 16. juni. Eg havi lisið tað og havi givið1 pund til bróður okkara Arthur Brend, sum er ágrýtiní arbeiðnum her (hann kemur frá London).Hann fer atskriva til tín og takka tær fyri.

Eg vóni, at tú og frú Brewer gera tykkara vanliga ogfáa hjálp frá Gudi í tykkara arbeiði fyri Hann.

Eg vil enda við Es. 40:27-31 og Matt. 4:4-8. Legg tilmerkis orðið skal, sum stendur í báðum støðunum. Egeri tín í Harranum.BBllííððaarr hheeiillssuurrWW.. SSllooaann

Postkort frá 1911

Nú hava vit aftur fingiðárliga tilmælið frá ICES,og heldur ikki hesu ferðhoyra vit nýggjar tónar.Sagt verður, at toskastovn-urin er komin niður ásama støðið sum í 1990,tá ið hann var við at kol-lapsa. Ráðini eru helst einfullkomin støðgur í toska-veiðuni ella í minsta lagiein minking í veiðuork-uni uppá 50%.

Hetta minnir ikki sørtum ráðini, vit fingu í1993, og kann tað tí veraáhugavert at fara aftur ítíðina og hyggja at gongd-ini og ikki minst, hvussustøðan var júst tá.

Her fara vit bert at við-gera toskin,og henda søg-an verður bert søgd fyriat vísa á, hvussu óvist alter, ið hevur við fisk ogfiskiskap at gera. Vit havaviðgjørt hetta mál gjølla áhvørjum ári og skal tíminst møguligt endurtak-ast her.

Økt og minkað veiðaTað hava verið nógv dømium, at veiðan eftir ymisk-um fiskasløgum bæði ervaksin og minkað, uttanat nøkur beinleiðis frá-greiðing hevur verið atfingið um tað.

Eitt gott dømi um hettaer frá seinast í 70-unumog fyrst í 80-unum, tátoskaveiðan lá um 25.000tons árliga.Tá vóru eisinisomu dómadagstónar athoyra, at veiðutrýstið varov høgt og mátti skerjastfyri at sleppa undan tí,sum verri var. Men táhendi so beint tað øvugtaav øllum tí, sum allar met-ingarnar søgdu. Toska-veiðan fór frá 25.000 t.1982 til 40.000 t. Á hes-um støði lá veiðan í fleiriár, uttan at tað yvirhøvurfekst ein almenn frágreið-ing um, hví tað var so.Fiskimenn hildu, at tosk-urin var komin undan Ís-landi, men hetta varðstaðiliga avvíst av fiski-frøðingum.

Seinnapartin í 80-unumbyrjaði toskaveiðan afturat minka, og serliga tókhenda minkingin dik áseg í 1990, og 1993 gjørd-ist eitt veruliga botnárfyri toskaveidu, tá veiðanbert var 6.000 tons. Mentá høvdu fiskifrøðingarnirikki boðað frá nakrari for-søgn um hetta. Í 1992 satein nevnd – eisini viðfiskifrøðingum – sum við-gjørdi veiðina undir Før-oyum. Heilt til tað sein-asta helt almenna fiski-frøðin fast við, at sambærtteirra tølum, fór toska-veiðan hetta ár at gerast20.000 tons. Hóast hetta

gjørdist hon 7.000 tonsog sum sagt enn minniárið eftir.

Nú vistu fiskifrøðingarknappliga, at tað var ovur-veiða, sum var orsøkin,ogICES mælti í fyrsta umfaritil at steðga toskaveiðunafullkomiliga, men sumeitt slag av neyðhjálp,kundu vit kanska veiða6.000 tons. Undir øllumumstøðum skuldi roknastvið, at tað fóru at gangafleiri ár, áðrenn vit afturfingu eina toskaveiðu avtýdningi.Fyrst skuldi tosk-urin gýta, og um gýtingineydnaðist, skuldi tað, sumtá kom undan, fáa tíð atvaksa, inntil toskurin varðvorðin so stórur, at hannkundi veiðast.

Toskaveiðan sjeyfald-aðist eftir 3 árumÍ 1995 byrjaði toskurin atkoma aftur í stórum nøgd-um, hóast almenna fiski-frøðin í fyrsta umfari nokt-aði fyri, at hetta kundibera til, tí toskurin var jústeindeyður. Sum tað sæstá almennu ICES tølunumøktist veiðan frá 1993 úr6.000 tonsum í 1993 uppí 43.000 tons í 1996. Oghetta var í hvussu er ikki"eftir bókini".

Men hetta merkti, at vití staðin fyri kvotaskipan í1996 fingu fiskidagaskip-anina, sum skuldi verasjálvregulerandi grundaðá ta veiðuorku sum var tá.Men fór veiðuorkan upp,

skuldi dagatalið ella ork-an minkast samsvarandi.

Tí skuldi høvuðsupp-gávan við nýggju skipan-ini vera at fylgja viðgongdini í veiðuorkuni ogso justera skipanina ísama mun. Hetta hevurongantíð verid gjørt fyrr-enn beint nú. Fiskidaga-talið hevur verið skoriðso við og við upp á gjøt,so tað í dag er umleið20% lægri, enn tá vit byrj-aðu. Nú er so spurningur-in, um tann nú staðfestaøkingin í veiðutrýstinumer hægri ella lægri enn tey20%.

Sum kunnugt hevurtoskaveiðan síðani tá ver-ið sera góð heilt fram til2003. Samstundis hevurICES hvørt ár mælt tilstóran niðurskurð í veiðu-orkuni. Vit fara enn eina-ferð at staðfesta, at stjóriná fiskirannsóknarstovuni ímars 2004 sambært norskablaðnum Fiskaren segdihetta:

God forfatningSelv om det går mot ennedgang for flere av deviktigste hvitfiskartene,vil ikke den færøyskeforskningsdirektørensvartmale situasjonen.Etter at systemet medfangstdager ble innførtpå midten av 90-tallet,har bestandene vist enfin utvikling. Uttaket avtorsk har riktignok lig-get over forskernes anbe-

falinger, men det harikke vært fare på ferdeså langt. Ifølge forsk-ningsdirektøren har ogsåhyse og sei vist en finform de siste årene.

Ulempen med fangst-dagssystemet er, at mankan få stort press på enbestemt art i perioderder prisene er svært gode.Vi har nå og da værtnoe bekymret for torsk-en, og vi vet fortsatt ikkehelt hvordan de vil gåmed den i tida som kom-mer.

Her ljóða so ongir dóma-dagstónar. Hóast hetta,kemur ICES – bert tveirmánaðir seinni – við sín-um tilmæli um at steðgaallari toskaveiðu ella íminsta lagi at skerja veiðu-orkuna við 2/3.

Hetta verður ikki tikiðfram fyri at illkenna nakr-an, men bert fyri at stað-festa, hvussu ringt tað erat meta um stovnar ogfiskiskap. Og tað kann soikki hava verið fiskiskap-ur, sum kann hava broyttmetingina av toskastovn-inum so munandi eftirbert tveimum mánaðum,sum her var talan um.

Hvar vartoskurin í 1993?Tá ICES nú fer at sam-meta støðuna í dag viðhana í 1990, so reisirhetta nakrar sera viðkom-andi spurningar, sum

ongantíð eru svaraðir, íhvussu er ikki til fulnar.

Ein er: Hvar var toskur-in í 1993? Tað eru fá, sumí dag trúgva uppá,at hannvar niðurfiskaður. Bestaprógvið fyri hesum er, athann longu kom aftur í1995 og árini eftir tað.Tann stóra toskaveiðanseinni í 90-unum varð til-skrivað góðum árgangumí júst 1993 og 1994, tástovnurin skuldi vera áeinum so lágum støði, attað skuldi verið lítið sann-líkt at fáa ein góðan ár-gang og enn minni sann-líkt at fáa tveir góðar ár-gangir ár um ár.

Hetta bendir á, at tosk-urin hevur verið til, menat hann bert ikki hevurverið á sínum vanligu leið-um. Hjá teimum, sumveiddu sild við gørnummillum Føroyar og Ísland,var tað ikki ókent, at stór-ir toskar kundu fløkja segupp í sildagørnini.At tosk-urin hvarv kann havahavt samband við ætið ísjónum, sum hevur fingiðtoskin at ferðast. Tá soætið kom aftur her umokkara leiðir, kom toskur-in eisini aftur.

Tað er so ein spurning-ur, um tað er tað sama,sum hendir nú, tá toska-veiðan heilt víst er mun-andi minkað í mun til ár-ini frammanundan.

Munurin millumkvotur og fiskidagarTann stóri munurin mill-um fiskidagar og kvoturvar tann, at fiskidagaskip-anin skuldi vera sjálv-regulerandi, meðan kvot-ur ikki eru tað. Um einkvota við einari givnaristødd á stovninum verðursett til 1.000 tons., so erhetta rætta veiðan júst viðhesa støddina á stovn-inum. Gerst stovnurinverri fyri, verður kvotanminkað til t.d. 800 tons.Verður hetta ikki gjørt, sofara skipini at nýta einastørri orku at veiða upp-runaligu kvotuna,og verð-ur veiðan tá ov høg.

Fiskidagaskipanin skuldivirka á tann hátt, at gerststovnurin verri fyri, sominkar veiðan av særsjálvum, tí tað skal ikkikunna bera til at økja ork-una.

Tað er eisini tað, sumvit hava sæð, og skulu vitlýsa hetta við nøkrum tøl-um.Tað fyrivarni skal tak-ast við sammetingum, attað er nakað ógreitt, nærveiðan á Føroya Banka ervið og nær hon ikki er við.

Tey almennu ICES tøl-ini vísa, at miðal toska-veiðan seinastu 100 árinihevur verið 26.000 tons.Taka vit tey mest ónorm-alu árini burtur úr, verðurtalið nakað hægri, útímóti 30.000 tons. Her ert.d. talan um árini undirseinna krígnum og teyfyrstu árini í tíðarskeið-num, sum vísa sera lítlaveiðu.Annars hevur veið-an – leysliga roknað – lig-ið millum 20 og 40.000tons árliga. Her kannverða víst til almennuICES tølini, sum vit endur-geva nøkur av.

Um vit taka miðal toska-veiðuna frá 1996, tá toska-veiðan rættiliga koma fyriseg aftur og fram til 2004,er hon ca. 32.000 tons,ella eitt vet meira ennmiðal fyri øldina.

Taka vit síðani árini2003 til 2005 síggja vit, atfiskidagaskipanin virkar.Toskaveiðan í 2003 var36.000 tons og í 2004 varhon 24.000 tons. Hetta erein minking uppá 33%.

Taka vit so gongdina frá2004 til 2005, hava vitbert almenn tøl fyri fyrstaársfjórðing. Her var veið-an í 2004 10.000 tons ogí 2005 6.000 tons. So herer ein lækking uppá 40%afturat. Hetta er so einábending um gongdina í2005. Her síggja vit, atskipanin virkar. Minkarstovnurin minkar veiðan.

At so fiskidagarnar núafturat hesi minking skulu

Aftur bardagi um fiskidagarnarSíða 22 Nr. 345 - 23. juni 2005

Toskur

Framhald niðast á næstu síðu

Síða 23Nr. 345 - 23. juni 2005

Jákup ReinertFiskirannsóknarstovan

Niðurstøður av stovns-metingum og ráðgevingfyri úrvaldar stovnar:

Toskur áLandgrunninum:Stovnurin hevur verið vælfyri í fleiri ár, men erminkaður skjótt seinastuárini.Veiðutrýstið er alt ovstórt. Við verandi veiðu-trýsti vil stovnurin næstu2 árini koma niður á eittstøði sum er nær tílægsta, vit vita um. Umstovnurin skal koma fyriseg aftur upp á eitt ár, máøll beinleiðis toskaveiðahalda uppat. Skal hettagerast yvir fleiri ár, eigurein ætlan at gerast, har

veiðutrýstið beinanveginverður minkað eini 50% ímun til verandi veiðu-trýst, og síðani hildið har.

Toskur áFøroyabanka:Stovnsstøddin óviss, menyvirlitstrolingar benda á,at stovnurin hevur verið íminking síðani 2002 og tí-skil, at veiðutrýstið hesiárini hevur verið ov stórt.Fyri at stovnurin kannverða troyttur burðardygt,eigur royndin at minkastniður á árliga støðið í1996-2002.

Hýsa undir Føroyum:Stovnurin er heilt væl fyri,men veiðutrýstið er sostórt, at stovnurin er ívanda fyri ikki at verðatroyttur burðardygt. Mæltverður til, at royndinverður minkað eini 23%,so at veiðutrýstið kemurniður á eitt hóskandistøði.

Upsi undir Føroyum:Stovnurin er í minking,ogveiðutrýstið er alt ovstórt. Mælt verður til atminka royndina eini 40%,so at veiðutrýstið verðurmeira hóskandi .

Felags ráðgeving fyritosk, hýsu og upsa:Fiskidagaskipanin tvinnarveiðutrýstini á teir ymsufiskastovnarnar saman.Hesum má hædd takastfyri, tá tal á døgum verðursett. Í tílíkum førum ertað eftir meginregluni um

fyrivarni so, at stovnar,sum eru verri fyri, í vissanmun gera av, hvussu nógvroynd kann verða eftirstovnum, ið eru betri fyri.Toskur og hýsa verðabæði mest veidd við húki,meðan upsi fyri tað mestaverður veiddur í meirabeinleiðis trolfiskiskapivið nakað av hjáveiðu avtoski og hýsu.

Veiðutrýstið í 2005 fyritosk á landgrunninum ermeiri enn dupult so stórtsum tað, ið er tilmælt eftirfyrivarnisregluni. Veiðu-trýstini fyri hýsu og upsaeru eisini størri enn fyri-varnis-virðini.

ICES mælir tí til einaminking í beinleiðis roynd-ini eftir toski og hýsu uppá umleið 50% í mun tilverandi roynd. Royndineftir upsa eigur at mink-ast við umleið 40%; umhjáveiðan av toski oghýsu veksur, eigur roynd-in eftir upsa at minkastsamsvarandi.

Ein av fortreytunum hjáfiskidagaskipanini var, athon skuldi vera "sjálvregu-lerandi" soleiðis at skilja,at flotin vil leggja segmeira eftir teimum stovn-um, ið eru væl fyri, ogsoleiðis geva hinum friðat koma seg aftur. ICESmetir, at hetta ikki altíðsær út til at vera so, tí umm.a. stórir munir eru áprísinum fyri tey ymsufiskasløgini, so kann taðloysa seg at royna longrieftir teimum "dýru" fiska-sløgunum, hóast veiðu-

nøgdirnar ikki eru stórar.Dømi um hetta er toska-veiðan í seinastuni.

Stóri kongafiskurundir Føroyum,Íslandi og Eystur-grønlandi:Stovnurin sum heild tyk-ist vera hampiliga væl fyri.1990-árgangurin, ið ergóður, er byrjaður at vísaseg í veiðuni undir Ís-landi, og vil hann haldastovninum væl fyri í nøk-ur ár. Eingin annar góðurárgangur er at hóma, sostovnurin vil fara atminka aftur upp á sikt.Mælt verður til, at veiðan í2006 undir Føroyum ogÍslandi í mesta lagi verður37 tús. tons tilsamans.Lagt er upp fyri, at veiðanundir Íslandi verður 35tús. tons og undir Føroy-um 2 tús. tons.Undir Eyst-urgrønlandi verður tómælt til, at eingin bein-leiðis veiða eigur at vera,tí eingin vaksin fiskur ereftir har.

Trantkongafiskurundir Føroyum,Íslandi og Eystur-grønlandi:Stovnurin sum heild tyk-ist vera á lágum støði, ogundir Eysturgrønlandi ersera lítið til av vaksnumfiski. Við tað at Eystur-grønland er uppvakstrar-øki hjá øllum trantkonga-fiski um okkara leiðir,verður mælt til, at einginbeinleiðis veiða eigur atvera har. Undir Føroyum

og Íslandi tilsamans eigurveiðan ikki at fara uppum 22 tús. tons.

Trantkongafiskurí Irmingerhavinumog har um leiðir:Eingin ráðgeving verðurgivin fyrr enn í heyst, táúrslit frá stórari altjóðayvirlitskanning eru klár.

Svartkalvi undirFøroyum, Íslandi,Eysturgrønlandi og áHatton Bank:Stovnsstøddin er óviss,men ábendingar eru um,at stovnurin er søguligalítil á flestu leiðum. Eing-in líkinda tilgongd er athóma. Fyri at fáa stovninat koma fyri seg aftur,verður mælt til eina solítla veiðu sum møguligt.Sum eina roynd verðurmælt til, at veiðan í 2006 íøllum økinum verðurundir 15 tús. tons, og attað síðan verður fylgt vælvið, hvussu stovnurin re-agerar upp á hesa veiðu.Seinni kunnu so broyting-ar gerast. Nevnt verðureisini, at tað er umráðandiat tey 3 strandalondiniFøroyar, Grønland og Ís-land semjast um eina ætl-an fyri, hvussu hesinstovnur skal umsitast.

Toskur íBarentshavinum:Stovnurin er væl fyri,menveiðutrýstið, ið hevur ver-ið minkandi seinastu ár-ini, er enn ov stórt. Russ-land og Noreg hava gjørt

avtalu um veiðusetning,ið svarar eina veiðu í2006 upp á 471 tús. tons,og hóast veiðutrýstið í av-taluni er hægri, enn ICESmælir til, so vil stovnurinvaksa eini 6% í 2007 ímun til støddina í 2006.ICES metir, at avtalan er ítráð við meginreglunaum fyrivarni.

Toskur undirÍslandi:Stovnurin er í spakuligumvøkstri, men er enn vælundir miðal, veiðutrýstiðer alt ov stórt, og til-gongdin hevur verið und-ir og væl undir miðal ífleiri ár (2002 árgangurintó um miðal).Við verandiskipan viðvíkjandi troyt-an av toskastovninum,t.e.at fiska 25% (í vekt) av 4ára gomlum fiski og eldri,verður veiðan í 2005/06mett at verða 198 tús.tons. Í fjør mælti ICES tilat endurskoða fiskiskip-anina, tí hon elvir til eittalt ov høgt veiðutrýst.Hetta er gjørt í Íslandi, ogICES fer at viðgera hettanærri í 2006.

Lodna undir Íslandi,Eystur-grønlandi ogJan Mayen:Ikki var møguligt at gerastovnsmetingar av lodnu íár, tí eingi hagtøl vóru tøk.Yvirlitskanningar á heysti2004 og á vetri 2005funnu onga óbúna lodnu.Vertíðin verður býtt upp ítvey, tí at lodnan livir sostutt. Mælt verður til, atfiskiskapurin eigur ikki atbyrja aftur, fyrr enn kann-ingar vísa, at gýtingar-stovnurin í mars 2006 erkomin upp á í minsta lagi400 tús. tons.Um kanning-ar vísa,at nøgdin av óbún-ari 2-ára gamlari lodnu erhóskandi, so kann fiski-skapur loyvast í summar/-heyst vertíðini í 2005;men leiðir við nógvari 0-og 1-ára gamlari lodnu eigaat verða stongdar fyri fiski-skapi.

Toskur undir Grøn-landi (bæði Eystur-og Vesturgrønlandi):Eins og seinasta ár mælirICES til, at eingin veiðaeigur at verða loyvd, fyrrenn bæði stovnur og til-gongd eru munandi økt.Ein ætlan eigur at verðagjørd,so at møguligir kom-andi góðir árgangir verðaspardir mest møguligt.Ætlanin skal eisini tryggja,at gýtingarfiskur inni viðland verður vardur.

Fiskirannsóknarstovan:

ICES tilmælið í mai/juni 2005 Stutt yvirlit yvir niðurstøður og tilmæli viðvíkjandi fiskastovnum aváhuga fyri Føroyar – saman við nøkrum viðmerkingum/ískoytum.

Toskur

skerjast við í minsta lagi50% er eingin sannfør-andi frágreiðing givinum, og kann hetta fatastsum ein misskiljing.

Annars kann verðanevnt, at í fjør var tilmæl-ið frá ICES ein lækking ífiskidøgunum uppá 2/3.Nú er tað "bert" 1/2.

Hvat er veiðutrýst?Eitt annað,sum kann skapaørkymlan, er tann ymiskafatanin av, hvat veiðutrýster. Í sambandi við fiski-dagaskipanina hevur vinn-an ongantíð verið í ivaum, at veiðutrýst er t.d.tað húkatal, sum verðursett. Økist tað, so økistveiðutrýstið. Vit kunnusaktans ganga út frá, atveiðutrýstið er økt, spurn-ingurin er bert hvussunógv.

Fiskifrøðingar metaveiðutrýst at vera tannpartin av stovninum, sumverður veiddur. Tí kannveiðutrýstið saktans minka,hóast fleiri húkar verðasettir, um stovnurin bertøkist meira enn tað. Tíhava vit eisini – sambærtfiskifrøðingunum – havteitt lækkandi veiðutrýst átoskin í fleiri ár, síðanifiskidagaskipanin varð settí gildi.

Niðurstøðan er, at núræður um at halda høvd-ið kalt og at halda okkumtil fiskidagaskipanina, so-leiðis sum hon uppruna-liga varð ætlað, um ikkisera haldgóðar grundgev-ingar eru fyri, at vit eru áskeivari líð.

Framhald fráundanfarnu síðu

Síða 24 Nr. 345 - 23. juni 2005Síða 24

6. juniTað eru +7,6 stig og vælav vindi, hann er norðan íættini. "Ocean Tiger" kominn at millumlanda, sumtað verður kallað her.Skipið bleiv fult eftir 10døgum; teir skulu eftirætlan inn at landa tann14. juni, men tað komateir so allíkavæl at gera, títeir hava bookað pláss.Aftur hesuferð eru trupul-leikar við at tað ikki ernóg mikið av 40 fót frysti-bingjum.Teir fóru út afturí kvøld.

7. juni+5,2 stig og stilli. "Haan-seeraq" kom inn at landa ímorgun; teir hava knapt100 tons inni. "Anna Kiil"kom inn at landa jákups-skel, teir hava næstanfulla last. Prísurin er farinupp hjá teimum, nú síð-ani teir eru byrjaðir atvaska skeljaklumpin, sonýruni eru burtur. Teirklóku siga, at tað er har,tungmetallini eru. Teir,sum pilka ella opna skel-ina, fáa góðar 22 kr. fyrihvørt kg.

Fyrrverandi "Frøyliner"– nú "Urvaag" – kom inn ídag at proviantera. Teirhava tikið ímóti fiski í einmánað og hava fryst 150tons íalt. Fiskurin er betrií ár enn í fjør; eg tosaðivið ein gøtumann, Finn-boga Hansen, sum hevurverið inni á firðunum ogfiskað við botngørnum.Hann segði, at onkran dagvar slagið í lagi, góðurmillumfiskur, men sokundi tað eisini vera mót-sætt – bara gillufiskur. "Ur-vaag" skal inn at landa 15.juni. Eg bað teir koyramær upp í eitt av teimumminni kørunum av toskar-høvdum,so eg kann skeramær kjálkar og lippur tilveturin, so nú fáa vit atsíggja, hvørji stødd teirkoma við.

8. juni+5,4 stig og stilli. "Lómur"kom inn at landa, teirhava gott 80 tons inni."Asumiut", sum er ein avteimum minnu, sum fryst-ir rækjur í blokk, kom eis-ini inn at landa í dag, teirhava fulla last. Teir komuinn við frystiorkubreki,og teir søgdu, at góðskaná rækjunum var ikki tannbesta. Teir fara suður tilJulianehåbsbuktina atroyna í morgin.Eg spurdi,hvør prísurin á rækj-unum, sum teir løgduupp, var, men hann vistiikki at siga prísin nú, mení miðal fyri 2004 var prís-urin gott 9 kr. kg.

Eg tosaði við svág mín ídag; hann fiskar við botn-gørnum har inni, og hannlat einki serligt at, tí harvóru so nógv gørn, sumstóðu.Teir hava tvey gørnstandandi, og teir havafiskað 3 tons í eina viku –tríggir mans. Prísurin er 6kr. fyri kg, og tað er baraein stødd av fiski, sum teirbrúka í ár. Hann segði, atnógvur fiskur hevði rognog sil, og tað er ikki nor-malt eftir tíðini, tað ernakrar mánaðir seinni

enn vanligt. "Lómur" fórút nýggjan túr seinnapart-in.

Sunnudagur 12. juniTað eru +12,7 stig og lotav norðri. "Ocean Tiger"kom inn í morgun eftirpakningi og plattum, teirskulu inn til Nuuk atmillumlanda aftur. Skipiðer so at siga fult aftur.Teirskuldu inn higar at landatann 15. juni, men tað eralt broytt vegna manguluppá frystibingjur. So,nær teir sleppa at tømaskipið, vita teir einki um,men sigling fáa teir nokkav, tí teir skulu norðurhigar aftur tann 16. juni atskifta fólk.

Fyrrverandi "Tasilaq",nú "Acadienne Gale" fráHalifax kom inn higar atbunkra; tað er sama skiliðhjá teimum sum hjá"Ocean Tiger", teir skuldulanda í Nuuk, men taðvarð broytt til Sisimiut, ogsíðani aftur broytt tilManitsoq í morgin tann13. juni. Har kundu teirikki fáa olju, so teir máttuinn higar at bunkra."Acadienne Gale" hevurfulla last – knapt 500 tons

– eftir trimum vikum."Sermisuut" var her í gjáreftir trolgreiðum,teir komuúr Manitsoq, har teir havalandað.

13. juni+5,7 stig og stilli. "Lómur"kom inn at landa í morg-un, teir hava gott 100tons inni. Teir gjørduskjótt av og loystu aftur íkvøld til nýggjan túr.

Í dag varð nevnt í lokalaútvarpinum, at tað varnógvur toskur inni á firð-unum, men tað var tannbera gilla. Men hon veks-ur, so tað sær kanska eittsindur ljóst út fyri fram-tíðina. "Urvaag" skal innat landa 15. juni, so tá fáieg okkurt at vita.

Eplini fóru í jørðinaherfyri, og um tað so baraverður stelkur sum í fjør,vil tíðin vísa.

14. juni+10,6 stig og stilli. "He-lene L" kom inn at landakrabba, teir hava gott 30tons. Teir hava drigiðknapt 2.900 teinar, og taðer gott 12 kg uppá teinin,sum má roknast sumóført fiskarí.Teir roknaðu

við at fara út aftur í kvøld.KNR Radio fortaldi í dag,at politiið í Illulisaathevði funni trý lík á Haru-oynni, sum liggur nakaðvæl vestur úr Disko. Taðvóru sjómenn frá Illuli-saat, sum høvdu boðaðfrá, at teir høvdu sæð okk-urt løgið á oynni, og taðvísti seg at vera 3 mennfrá Aasiaat, sum hvurvu ífjør í august. Teir fóru úrGodhavn 8. august ummorgunin, har teir høvduspælt fótbólt. Jollan, teirfóru við,var ein 10 fót viðeinum stórum páhangs-motori, men teir komuongantíð fram, og leitaðvarð í 10 dagar eftir teim-um, men uttan úrslit. Taðvar fyri í okkara lands-tingi í fjør, at tað skuldivera skylda við lóg athava VHF-radio umborð áøllum sløgum av bátum,sum sigla her uppi, mentað málið bleiv koyrt íeina nevnd, har tað liggurog samlar støv.

Jens Napatoq, lands-stýrismaðurin, sum hevurvið hetta mál at gera, sig-ur, at tað skal meira upp-lýsing til um VHF-málið,men Isak Davidsen, sumlegði uppskotið fram íheyst, sigur, at menniskja-lívið er ein gáva, sum okk-um er givin, so tað erongantíð ov tíðliga atkrevja VHF í hvønn bát.

Politiið fortelur, at taðvarð leitað við flúgvara ogtyrlu,og vendipunktið hjáteimum var norður tilHaruoynna og so suðuraftur harfrá. Teir neyðarsmenn hava bygt sær okk-urt skýli, og hvat teir soeru deyðir av, hava teyikki funnið útav enn, umtað er av kulda, tosta ellasvongd. Líkini eru latinteimum avvarðandi.

15. juniPluss 3,3 stig og greyta-svart í toku. "Frøyliner" –

nú "Urvaag" – frá Kristian-sund kom at leggja blokk-frystan tosk upp. Sumáður sagt skuldi eg fáa sonógv toskarhøvd, sum egvildi. Teir høvdu heili trýkør til mín, men har varbara eitt høvd, sum egkundi fingið lippuna ogkjálkarnar av, restin var sosmátt, at um eg tók eitthøvd í hondina, so hvarvtað í lógvanum. Skiparin á"Urvaag" segði, at um ikkibroyting skjótt kom í, soroknaði hann við, at teirlógu ikki leingi aftrat ogtóku ímóti fiski viðSisimiut. Hann segði, at ígjár fingu teir knapt 3tons frá 7 bátum.

Tað kom nytta burturúreinum kari av høvdunumallíkavæl, tí eg spurdi um-borð á einum krabbabáti,um teir høvdu brúk fyriagni. Teir skuldu út atfiska agn um eina løtu,segði hann, og teir tókueitt av kørunum, og sofóru teir út at dragakrabbateinar. Hann segðimær, at teir fingu báðu-megin tonsið av krabba,sum nú var, og tað varbrúkiligt hjá honum.Hann roynir við einum 35fót báti.

18. juni+5,9 stig og stilli – tokaúti á. "Lómur" kom inn atlanda í morgun.Teir hava100 tons inni og havaroynt í trý døgn hendantúrin.Toskabátarnir fáa soat siga einki við botn-gørnum fyri tíðina. Í gjáravreiddu teir 400 kg til-samans, so um ikki vendkemur í heilt skjótt, sostinga innhandlingsskip-ini av aftur. Nakrir, sumroyna eftir toski, havakrabbateinar standandi,og tað varð sagt í lokalút-varpinum, at teir fóru núat fiska krabbar í staðin.

Ósvaraði spurningurin:

Er rækjustuðulin í stríð við stýrisskipanarlógina?Tann, sum fylgir við í Føroyum, veit, ather eru ongar skipaðar reglur fyrinøkrum sum helst. Lógir valdast alteftir hvønn og hvat tað snýr seg um.Eisini er avgerandi hvat ynski hannhevur, sum biður um eina tulking.

Eitt sera avdúkandi dømi av mongumvar í málinum um stuðul til rækjuflot-an. Aftaná at málið var fyrireikað ogklárt at senda í tingið, komu knappligatey stóru tíðindini í Degi og Viku, atuttan mun til politiska viljan, so lathesin stuðul seg ikki gera, tí løgmans-skrivstovan hevði funnið fram til, at

stuðilin vildi verið í stríð við stýrisskip-anarlógina.Tí kundi hetta mál ikki av-greiðast.Tey,sum vóru ímóti stuðlinum,fegnaðust,meðan hini harmaðust.

Nærri kanningar vístu, at grundgev-ingarnar fyri hesum sjónarmiði vórusera tunnar. Men hóast fremsta ser-frøði í landinum avvísti umrøddu sjón-armið, helt løgmansskrivstovan fastum sítt.

Men so verður "ólógliga" uppskotiðumskrivað eitt sindur men við samainnihaldi. Og nú er tað landsstýris-maðurin í fiskivinnumálum sum legg-

ur málið fram uttanum løgmansskriv-stovuna. Nú er eingin trupulleiki. Upp-skotið verður góðkent av løgtings-skrivstovuna at vera borðbært, og taðfær sína vanligu viðgerð og verðursamtykt uttan at nakar grettir eitt orðum WTO og løgmansskrivstovuna.

Hetta er so aftur eitt dømi um,hvussu óskipað føroyska samfelagiðer. Eingin spyr, hvør ið hevur rætt, løg-mansskrivstovan ella "hini". Er upp-skotið lógligt, skuldi hetta verið eittálvarsmál fyri uttanlandsdeildina hjáløgmanni, at hon á hendan hátt roynir

at skerja føroyskan sjálvsavgerðarrætt.Og er tað ólógligt, hvør hevur soábyrgdina av, at stýrisskipanarlóginverður brotin?

Hesin spurningur verður ikki svarað-ur, tí frágreiðingin er tann, at tað eraltíð tann "politiski viljin", sum avgerð,hvussu ein lóg skal skiljast. Og tí kanneinhvør lóg – takkað verið lagaligumløgfrøðingum – altíð lagast eftir ynski.

Eitt samfelag, sum verður stýrt áhendan hátt,kann bert enda við at ger-ast eitt anarki. Og tað er tað forrestineisini.

8. juni var "Lómur" inni og landaði.Teir høvud gott 80 tons inni, og fórulongu avstaðu aftur seinnapartin sama dag.

Síða 25Nr. 345 - 23. juni 2005

SJÓBJARGINGARSTØÐINMRCC- Tórshavn

Tlf: (+298) 351300 · Fax: (+298) 351301 · Telex 81200 TLGR FAInmarsat C: 423 116210 · Inmarsat B: 323 116220 (voice) 323 116221 (Fax)

Eisini verður víst til heimasíðuna: www.mrcc.fo.

Fráboðan umSeismikkvirksemi

Lýst verður, at seismiskar kanningar verða gjørdar á hesari havleið.

Útnyrðingshornið 60º30' N 008º30' WLandnyrðingshornið 60º30' N 007º00' WLandsynningshornið 60º00' N 007º00' WÚtsynningshornið 60º00' N 008º30' W

Felagið Fugro kannar økið.Kanningarnar verða gjørdar vegna Føroya Kolvetni.

Byrjað verður umleið . . . . . . . . . . . . . . 21-06-2005Arbeiðið tekur væntandi . . . . . . . . . . . 3 dagarSkipanavn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Polar PrincessKallibókstavir/Flagg . . . . . . . . . . . . . . JXBV3/NorsktFiskiveiðiumboð . . . . . . . . . . . . . . . . . Magni Skaale

Samband fæst við skipið á VHF rás 16.

Upplýsingar um kanningararbeiði fáast frá Tórshavn Radio, átelefon 351300, ella á telefax 351301.

GÓÐSKULEIÐARISøkt verður eftir góðskuleiðara til United Seafood á Toftum,at byrja so skjóttsum gjørligt. United Seafood á Toftum framleiðir saltfisk til miðarðarhavs-londini serliga Spania.

Góðskuleiðarin hevur ábyrgd av hesum økjum:- Innaneftirlitsskipanin á virkinum - HACCP- Samskifti við almennar heilsumyndugleikar- Reingerð og reinføri- Heilsufrøðiligar starvsskipanir- Reglugerðir (vørulýsingar og merkingar)- Etikettskipan- Góðskuskrásetingar og góðskuskjøl- Tekniskt kundasamstarv- Klagur og klaguviðgerð- Skrásetingar og eftirlit í rakstrinum í samráð við virkisleiðaran.

Fyrimun hevur umsøkjari ið hevur:- Fiskivinnuútbúgving- Teoretiska vitan um HACCP- Kunnleika til nýtsluskipanir t.d.Access,Word, Excel og Axapta- Góðan førleika í enskum máli

Vit kunna bjóða:- Eitt framkomið fakligt umhvørvi- Eitt virkið og framkomið framleiðsluumhvørvi- Løn sambært avtalu

Nærri upplýsingar fáast við at venda sær til Ivan Hansen, tlf. 447326 ellaGuðrið Andorsdóttir, tlf. 355555.

Umsóknin skal sendast áðrenn 1. juli 2005 til

Faroe Seafoodatt. Guðrið AndorsdóttirPostboks 218FO-110 Tórshavn

MASKINMAÐURFaroe Seafood søkir eftir maskinmanni til virkið í Vági at byrja beinanvegin.

United Seafood Vágur framleiður serliga tosk og upsa og í næstum gullaks.Vørurnar ið virkaðar verða eru á høgum góðskustigið og fevna um m.a.saltúrdráttir og frystar gullaksaúrdráttir. Arbeiðið á virkinum fer framsambart innaneftirlitsskipan.

Uppgávurnar hjá maskinmanninum verða m.a.:- Røkja maskinur á virkinum- Røkja viðlíkahaldsætlan virkisins

Krav er at umsøkjari hevur:- Royndir frá líknandi arbeiði.

Vit kunna bjóða:- Eitt virki í menning - Eitt fakligt umhvørvi- Løn sambært avtalu

Vit kunna bjóða eitt arbeiði í einum mennandi og spennandi umhvørvi viðgóðum umstøðum.

Allar umsøknir verða viðgjørdar í trúnaði. Umsóknarfreistin er 1. juli 2005.

Um áhugi er fyri hesum starvi so kunna tygum taka samband við :

Unite d Seafood Váguratt.: Jóan Petur KjærboPostboks 139FO-900 VágurTelefon á virkinum: 373700Fartelefon: 598520Telefax: 373704

Lýsingar:

Ábyrgdin fyri eini fjøltáttaða pressuSum kunnugt er tað eintreyt fyri einum rættilig-um fólkaræði at hava einaso fjøltáttaða pressu sumgjørligt. T.v.s. eina pressu,sum lýsir flest møguligarvinklar í samfelagnum.

Tað er ein sannroynd,atføroyska pressan hevurongantíð verið so avmark-að sum í dag, tá hugsaðverður um talið á bløðumog annars innihaldið ímiðlunum yvirhøvur.

Her roynir FF-blaðið atvera eitt alternativ ogískoyti til ta etableraðupressuna. Fyri at siga taðeinfalt, so royna vit at “talahar hini tiga”. Hetta merk-ir, at vit skapa eina mun-andi størri breidd bæði ítíðindum og viðgerð avsamfelagsmálum, enn umvit ikki vóru.Tí kemur taðnærum ikki fyri, at vithava tilfar, sum annarskemur í øll hini bløðini.

FF-blaðið verður prent-að í 2.500 eintøkum oghevur eina breiða út-breiðslu.Umframt til hald-arar og leysasølukeypararkemur tað umborð í øllskip, til skúlar og nógvarstovnar. Blaðið má rokn-

ast sum eitt landsblað,sum ikki bert vendir særtil ein avmarkaðan bólk ísamfelagnum.

Okkara tilfar er um fiski-vinnu og vinnu annars,felagstíðindi, siðsøguligttilfar og samfelagslýsing-ar, sum ikki koma í aðrarmiðlar.

Vit merkja eisini, atblaðið verður nógv lisið,og tey eru nógv, sum siga,at tey meta FF-blaðið atvera besta blað í landi-num. Tað eru eisini fleiri,sum ikki halda nakaðannað blað.

Eitt slíkt blað hevði kort-ini ongan møguleika havt,um ikki Føroya Fiski-mannafelag stóð aftanfyri.Ein orsøk fyri hesum er, attað er av avgerandi týdn-ingi fyri raksturin at fáalýsingar í blaðið. Tað tyk-ist, sum at tey flestu halda,at tað bert er við at lýsa íteimum stóru bløðunum,at boðskapurin fæst nógvæl út.

Vit halda, at serstakligameira ella minni almennirlýsarar eiga eisini at hugsaum samfelagslig atlit, táteir lýsa.Hetta kundi merkt

eina moralska skyldu eis-ini at stuðla eini fjøltáttað-ari pressu.Tað skal sigast,at vit hava fleiri trúfastarlýsarar, sum bæði eruprivatir og almennir. Taðeru eisini almennir stovn-ar, sum seta hvørja einastulýsing, t.d.eftir starvsfólki,í FF-blaðið. Hetta eru vitsera takksom fyri, og hesieiga sín lut í, at samfelags-lig mál verða lýst meiraútgreinað enn í eintáttað-um tíðindaskrivum.

Afturat hesum er at siga,at ein lýsing í einum dag-blað ger bert sína nyttu tilnæsta blað er komið útdagin eftir. FF-blaðið verð-ur lisið í 14 dagar, og einlýsing her ger sína nyttualla hesa tíðina. Og hondruknar heldur ikki í einrúgvu av øðrum lýsing-um.

Tí er øll møgulig grundtil at bakka upp um einaog hvørja roynd at skapaso fjøltáttaðar fjølmiðlarsum gjørligt.At tørvur er áhesum verður ikki minstlýstur í blaðnum í dag.

Síða 26 Nr. 345 - 23. juni 2005

TToorrlleeiiff JJoohhaannnneesseenn

GGUUÐÐSSOORRÐÐ

"Tann, sum trýr á sonin, hevurævigt lív; men tann, sum er syninum

ólýðin, skal ikki síggja lívið, men vreiðiGuds verður verandi yvir honum."

Joh. 3,36

Sambært yvirskriftina í Bíbliuni er orðið tikið úr"Síðsta vitnisburði Jóhannes doyparans".

Vitnisburðurin var greiður fyri teimum, sumhoyrdu hann og fyri tey mongu, sum hava lisiðhann síðani. Orðið tosar um trúgv, og hvat tann,sum trýr á sonin, eigur. Ævigt lív. Samstundis tosartað um ólýdni, og hvat tað gevur. Guds vreiði ogglatan.Yvirfyri Gudi er ólýdni eitt annað orð fyrivantrúgv.

Tá Bíblian tosar um frelsandi trúgv, er tað altíðtrúgv á sonin, trúgv á Jesus, trúgv á Kristus.

Mong komu til Jesus við neyð síni. Fleiri teirravistu ikki, um tey trúðu, ella um trúgvin var nógstór og sterk til, at Jesus kundi hjálpa teimum.Kortini komu tey í áliti á Jesus og løgdu neyð sínafram fyri hann. Fleiri teirra fingu at vita:Trúgv tínhevur frelst teg. Hjálp fingu tey, bæði andaliga oghandaliga.

Bara at vita um Jesus og hava røttu meiningarnarum hann, frelsir ongan. Eingin sjúkur verðurgrøddur bara við at vita um læknan – ella við athava røttu meiningarnar um hann.Sjúklingurin oglæknin mugu hittast, so viðgerðin kann byrja. So-leiðis er tað eisini andaliga.

Tann, sum trýr á sonin, kemur til sonin, tekurímóti soninum, ákallar sonin – hevur ævigt lív nú.

Samstundis er tað æviga lívið nakað, sum liggurfyri framman – tað komandi.

Tann, sum trýr á Jesus, eigur alt tað, sum Jesus eig-ur og er borgan fyri. Útsøgnin: "Einhvør er sælur ísínari trúgv!" er óbíbilsk og villleiðandi tala.Sælan,frelsan, fyrigevingin, náðin… og ævigt lív, fæstbara við trúgv á Jesus.

Tann, sum er syninum ólýðin, skal ikki síggja lívið,men vreiði Guds verður verandi yvir honum.

Ólýdni er ein fylgja av vantrúgv og líkasælu mót-vegis Gudi og Jesusi.Vantrúgvin vil vera harri í lív-inum, vil hava avgerðarættin, vil verða skipari í lív-inum.

Vantrúgvin vil ikki vita av Gudi. Hon er tí høvuðs-syndin og móðir at øllum øðrum syndum.

Guds vreiði er ein reaktión mótvegis vantrúnni.Tann vantrúgvandi er tí undir Guds vreiði ogdómi, so leingi hann livir í vantrúnni. Doyr hann ívantrúnni, doyr hann í syndini og glatast.

Tann, sum trýr á sonin, sum er syninum lýðin,hevur ævigt lív. Hann skal liva um hann so doyr.Joh. 11,25

Trúgv er lýdni –vantrúgv er ólýdni

Nr. 1 er stóri Óla JákupHansen, Óli hjá Hansi,sum hann eisini var rópt-ur. Hann var skipari, førdi'CELOFT'.

Hann var kollfirðingur,men flutti til Hósvíkar ogseinni til Havnar

Nr. 2 er beiggi hansara,Jóhannus Hansen, nevnd-ur Jóhannus á Kjalnesi.

Hann var eisini skipari,m.a við Brimnes í ca.1946-47.

Manningarmynd

Nýggj manningarmyndVeit nakar at siga okkum hvørjir hesir eru? Myndina hava vit fingið frá Føroya Fornminnissavni.

3350F03120Vit hava fingið upplýstfýra nøvn, og eru hesir úrTjørnuvík. Vit vita ikkiskipið, men tjørnu-víkingar sigldu nógv viðÓla Horn, og hann førdileingi "St. Jaques". Ernakar sum veit meira umhetta?Menninir eru nr:

1. ?2. ?3. Hans Mikal Hansen4. ?5. ?6. Jákup Heinesen,

hjá Dáva7. Jógvan Hansen,

hjá Poulinu.8. Hans Jákup Hansen,

hjá Poulinu9. ?

3350F3142

3350F03160

Síða 27Nr. 345 - 23. juni 2005

Vikuskiftið 10. til 12.juni var Amnesty Inter-national Føroya Deildvertur fyri einum Norð-urlendskum fundi,sumvarð hildin í Tórshavn.Við á fundinum vóru16 luttakarar úr Íslandi,Noregi, Svøríki, Dan-mark,Finnlandi,Írlandi,Póllandi og Føroyum.

Fundurin var einfyrireikandi fundur tilAltjóða aðalfundin hjáAmnesty, sum verður íMorelos í Meksiko íaugust. Á altjóða aðal-fundinum luttaka um-boð úr øllum Amnestydeildum kring heim-in. Úr Føroyum lut-taka Annika Sølvará,forkvinna, Jette Hoy-dal, nevndarlimur ogMargretha Nónklett,samskipari.

Nógv ymisk málverða á skránni í ár,men tey stóru málinieru spurningurin um"Use of force and mili-tary intervention" og"Sexual and reproduc-tive rights".

Í verandi støðu tek-ur Amnesty onga støðutil kríggj ella hernað-arliga valdsnýtslu,menkrevur altíð, at partar-nir virða altjóða manna-rættindi og humani-tera lóggávu.Støða skaltakast til, um Amnestyskal halda fast í uttan-veltaðu støðuni ellaum Amnesty í nøkrumførum kann tala ímótikríggi ella hernaðarlig-ari valdsnýtslu. Somu-leiðis skal støða takasttil, um Amnesty kannmæla til, at friðarvarð-veitandi styrkir verðasettar inn.

Í sambandi við "Sex-ual and reproductiverights" skal støða tak-ast til, hvørt Amnesty

eigur at arbeiða viðfylgjunum av kynslig-um harðskapi, seksual-og heilsu upplýsing,fyribyrging og við fost-urtøkuspurninginum.

Limirnir í Amnestyfáa høvi at skifta orðum hesi málini á ein-um limafundi áðrennAltjóða aðalfundin íaugust.

Áhugað kunnu vendasær til skrivstovunaog fáa tilfar um mál-ini.

Umframt hesi málvarð á fundinum eisinikjakast um,hvussu Am-nesty kann skapa størritilvitan um mannarætt-indi millum fólk ogum,hvussu felagsskap-urin kann økja umlimaskaran og virk-semi sítt. Í hesum sam-bandi fer Amnesty Før-oya Deild undir eittnýtt limaátak, harfelagsskapurin sendirfólk út á gøtuna atkunna um Amnesty ogat finna nýggjar limirog stuðlar. Átakið hev-ur fingið heitið Andlittil andlits og byrjar20. juni og heldurfram til 7. august.

Vit eru altíð fús atsvara spurningum ellagreiða nærri frá onkr-um máli.

Ring ella skriva tilskrivstovuna,ring heimtil ein av nevndarlim-unum ella legg einiboð á telefonsvararan,so seta vit okkum ísamband við tykkum.

Amnesty tíðindi:

Norðurlendskurfundur í Havn

Síða 28 Nr. 345 - 23. juni 2005

Maðurin spyr konuna:- Hvussu var bindi-klubburin?- Nei, tað var einki ser-ligt... allar vóru!

*****

Ein maður kemur inn íein telduhandil og spyr,um hann kann fáapersiennur til telduna.- Persiennur til teld-una? Tað havi eg ong-antíð hoyrt um áður,svarar krambakallurin.- Jú, svarar maður, egskal brúka tær tilWindows...

*****

Blondinan kemur útfrá eini IQ-roynd, ogsjeikurin spyr hana:- Nú, hvussu gekkgóða?- Jú, tað gekk gott, egfekk 13...

*****

Hví eru skemtisøgurum blondinur so stutt-ar?- Partvís fyri at mennskulu hava ein verulig-an møguleika fyri atskilja tær, og partvísfyri at teir eisini skuluminnast tær...

*****

Hvat er munurin á ein-um kameli og einumblaðmanni?- Ein kamelur kann ar-beiða í 30 dagar uttanat drekka. Ein blað-maður kann drekka í30 dagar uttan at ar-beiða.

*****

Hví eru perkarar sovánaligir fótbóltsspæl-arar?- Jú, tað er tí at hvørjaferð teir fáa horna,opna teir eina pizza-bar...

Sum kunnugt legði Mikla-dals sókn saman viðKlaksvíkar Kommunu ánýggjárinum,og hetta gavmøguleika hjá fólkinumher at stilla upp og atvelja til Klaksvíkar Býráðseinasta heyst.

Signhild stillaði upp ájavnaðarlistanum. Skuldihon stilla upp var tað núikki heilt óvæntað, at taðgjørdist á hesum listan-um. Signhild er nevniligauppfløskað við javnaðar-politikki síðan hon varfødd. Hon er nevniligadóttir Vilhelm Johanne-sen, sum hevur fingist viðpolitikk alt sítt lív, og hev-ur verið tingmaður fyrijavnaðarflokkin í eittmannaminni.

Hinvegin hevur Trølla-nes ikki verið roknað fyriat vera ein javnaðarbygd.Hon var ein av teimumfáu bygdunum, har 100%atkvøddu fyri loysing í1946. Men nógv kann eis-ini broytast eftir 60 árum!

Tað gekk Signhild vælvið valinum. Hon varðbert nakrar fáar atkvøðurfrá at verða vald og hevurfingið nógvar atkvøðuraðrastaðni enn á Trølla-nesi. Hon gjørdist tískilnr. 3 á listanum. Herfyribað Thorleif Sigurdsson,býráðslimur, um farloyvi,og tá kom Signhild inn.Sonú er hon javnan á bý-ráðsfundi og nevndar-fundi í Klaksvík. Hettadámar henni væl, og honletur ikki illa at teimumsømdum,sum tey í gomlu

Mikladals kommunu fáahjá býráðnum. Tað havató ikki verið tey stórumálini á skránni enn.

Annars skuldi Signhildverið góð í ráðum, tá taðsnýr seg um útoyggjapoli-tikk. Sum vit hoyra javn-an, so gongur stútt afturáhjá teimum flestu bygd-unum á útoyggj. Ein stór-ur trupulleiki er, at taðikki gongur so væl at "setavið" ungar konur, sumkunnu føra ættina víðari.

Men hetta er øðrvísi íKalsoynni og serstakliga áTrøllanesi. Her hava frágomlum døgum av veriðtrý bóndahús, har nýggjættarlið hava tikið eftirteimum undanfarnu.

Og hetta er framvegisso. Festararnir hava allirfingið konur aðrastaðnifrá, so sum Klaksvík,Runa-vík og Eiði. Tískil eru íbygdini tríggjar familjurvið børnum.

Ein av hesum konum erSignhild, sum ung giftistvið Mikkjali, sum er sonurJógvan og Gertrud í Inni-stovu. Vísandi til greininaum Fredu Glass aðrastaðni í blaðnum kannverða nevnt, at Jóhannesá Nesi var langabbabeiggiJógvan.

Hjá Signhild hevur taðriggað heilt væl at flyta úrKlaksvík til Trøllanes.Honog Mikkjal hava bygt hússjálvi. Tey eiga fýra børn,Johild, Jógvan, Jóhannesog Gunvá. Nú eru teyeldru av teimum farin atganga í skúla í Klaksvík,

meðan hini ganga í skúla íMikladali. Nakað tað samaer galdandi hjá hinum

familjunum í bygdini. Sotað er eingin vandi á ferðher norðuri.

Hetta kunnu vit, sumhava tilknýti til Trøllanes,bert fegnast um!

Býráðslimurin á TrøllanesiNú um dagarnar hittu vit Signhild Joensen av Trøllanesi. Hon er sum so ein "vanlig" bóndakona á Trølla-nesi við 4 børnum. Men kortini er hon nakað serligt. Í løtuni er hon virkandi býráðslimur í Klaksvík.

Signhild Joensen, virkandi býráðslimur í Klaksvík. Børn á Trøllanesi.