73
Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów „3R Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów „3R” Możliwości redukcji ilości Możliwości redukcji ilości i toksyczności odpadów i toksyczności odpadów na przykładzie służby na przykładzie służby zdrowia zdrowia Paweł Paweł Głuszyński Głuszyński

Możliwości redukcji ilości i toksyczności odpadów na przykładzie służby zdrowia

  • Upload
    huong

  • View
    51

  • Download
    6

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Możliwości redukcji ilości i toksyczności odpadów na przykładzie służby zdrowia. Paweł Głuszyński. Działania OTZO. Lobbying legislacyjny Publikacje: „Gospodarka odpadami medycznymi” „Poradnik klasyfikacji i segregacji odpadów powstających w służbie zdrowia” Szkolenia szpitali - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów „3R”Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów „3R”

Możliwości redukcji ilości Możliwości redukcji ilości

i toksyczności odpadów i toksyczności odpadów

na przykładzie służby zdrowiana przykładzie służby zdrowia

Paweł GłuszyńskiPaweł Głuszyński

Page 2: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Działania OTZODziałania OTZO

Lobbying legislacyjnyLobbying legislacyjny

Publikacje:Publikacje:

„„Gospodarka odpadami medycznymi”Gospodarka odpadami medycznymi”

„„Poradnik klasyfikacji Poradnik klasyfikacji i segregacji odpadów i segregacji odpadów powstających w służbie zdrowia”powstających w służbie zdrowia”

Szkolenia szpitali Szkolenia szpitali

Programy redukcji odpadówProgramy redukcji odpadów

Page 3: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Cykl szkoleń i programówCykl szkoleń i programów

2002: 2002: 103 szpitale 103 szpitale 12 SANEPID12 SANEPID

2003: 2003: 107 szpitali 107 szpitali 6 SANEPID6 SANEPID 7 innych instytucji7 innych instytucji

2004-2005:2004-2005: Białoruś, Łotwa, Białoruś, Łotwa,

Mołdawia, SłowacjaMołdawia, Słowacja 20062006

114 szpitali114 szpitali 5 SANEPID5 SANEPID

OPOLSKIE

DOLNOŚLĄSKIE

ZACHODNIOPOMORSKIE

WIELKOPOLSKIELUBUSKIE

PODLASKIE

LUBELSKIE

ŚWIĘTOKRZYSKIE

KUJAWSKO-POMORSKIE

POMORSKIE

WARMINSKO-MAZURSKIE

MAZOWIECKIE

ŁÓDZKIE

ŚLĄSKIE

MAŁOPOLSKIE PODKARPACKIE

Page 4: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Szpital Liczba łóżek

Redukcja odpadów zakaźnych

[t/rok]

Roczne oszczędności

Szpital Zakonu Bonifratrów w Krakowie

135 34 22,1 34 153

Szpital Powiatowy w Wołominie 330 51 27,8 109 392

SP ZOZ w Giżycku 276 32,5 26,5 18 000

Szpital Św. Anny w Miechowie 340 59 23 108 000

ZOZ w Oświęcimiu 541 46 40,5 25 000

SP ZOZ Szpital Grochowski w Warszawie

361 46 24 61 820

Szpital Wojewódzki w Opolu 309 79 36 b.d.

Przykład pełnych programów redukcji odpadów Przykład pełnych programów redukcji odpadów zrealizowanych przez lub we współpracy z OTZOzrealizowanych przez lub we współpracy z OTZO

Page 5: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Koordynator Grupy ds. OdpadówKoordynator Grupy ds. Odpadów

Zarządzanie bazą danych technologii Zarządzanie bazą danych technologii unieszkodliwiania odpadów unieszkodliwiania odpadów zakaźnychzakaźnych

Wspólne projekty z organizacjami Wspólne projekty z organizacjami i szpitalami z Armenii, Austrii, Czech, i szpitalami z Armenii, Austrii, Czech, Białorusi, Danii, Francji, Mołdawii, Białorusi, Danii, Francji, Mołdawii, Słowacji, Szwecji, WłochSłowacji, Szwecji, Włoch

Konsultant dla projektu krajowego Konsultant dla projektu krajowego realizowanego na Łotwie realizowanego na Łotwie przez HCWH, WHO i ONZ (GEF)przez HCWH, WHO i ONZ (GEF)

Działania międzynarodowe: Działania międzynarodowe: www.noharm.orgwww.noharm.orgHealth Care Without HarmHealth Care Without Harm

Page 6: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Aktualna sytuacjaAktualna sytuacja

Page 7: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

ZACHODNIOPOMORSKIE

POMORSKIE

WARMINSKO-MAZURSKIE

PODLASKIE

MAZOW IECKIE

LODZKIE

LUBELSKIE

SW IETOKRZYSKIE

SLASKIE

MALOPOLSKIE PODKARPACKIE

OPOLSKIE

W IELKOPOLSKIE

DOLNOSLASKIE

LUBUSKIE

KUJAW SKO-POMORSKIE

Służba zdrowia - daneSłużba zdrowia - dane statystycznestatystyczne

Liczba szpitali: 752Liczba szpitali: 752

Liczba łóżek: 191 290Liczba łóżek: 191 290

Brak pełnych danych Brak pełnych danych o ilości wytwarzanych odpadówo ilości wytwarzanych odpadów

Odpady komunalne: ~ 300 000 Mg/rok Odpady komunalne: ~ 300 000 Mg/rok

Odpady klasyfikowane jako zakaźne: 25 500 - 40 000 Mg/rokOdpady klasyfikowane jako zakaźne: 25 500 - 40 000 Mg/rok

Page 8: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

W powszechnym przekonaniu…W powszechnym przekonaniu…

• ……większość odpadów wytwarzanych przez służbę większość odpadów wytwarzanych przez służbę zdrowia zalicza się do niebezpiecznych zdrowia zalicza się do niebezpiecznych oraz ma właściwości zakaźne oraz ma właściwości zakaźne

• ……brak jest możliwości redukcji ilości brak jest możliwości redukcji ilości oraz toksyczności odpadóworaz toksyczności odpadów

• ……odzysk i recykling odpadów są ograniczone odzysk i recykling odpadów są ograniczone (do odpadów srebrnonośnych)(do odpadów srebrnonośnych)

• ……jedyną bezpieczną metodą unieszkodliwiania jedyną bezpieczną metodą unieszkodliwiania odpadów zakaźnych jest ich spalanieodpadów zakaźnych jest ich spalanie

Page 9: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

……utrwalaneutrwalane

……w systemie prawnymw systemie prawnym

……w wydawanych pozwoleniachw wydawanych pozwoleniach

……w podejściu branży recyklingw podejściu branży recykling

Page 10: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Ustawa o odpadach - definicjaUstawa o odpadach - definicja

• Wszystkie grupy i rodzaje odpadów wytwarzane przez Wszystkie grupy i rodzaje odpadów wytwarzane przez służbę zdrowia są ujęte w jednej kategorii służbę zdrowia są ujęte w jednej kategorii (Art. 3, ust. 3, pkt 5)(Art. 3, ust. 3, pkt 5)::

odpadach medycznych - rozumie się przez to odpady odpadach medycznych - rozumie się przez to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycynynaukowych w zakresie medycyny

• Rzeczywiste właściwości odpadów należy określić Rzeczywiste właściwości odpadów należy określić na podstawie załączników do ustawy – np.:na podstawie załączników do ustawy – np.:

Zał. nr 2, lista A, pkt 1 Zał. nr 2, lista A, pkt 1 ii Zał. nr 4, H9 – zakaźne Zał. nr 4, H9 – zakaźne

Zał. nr 2, lista A, pkt 2 Zał. nr 2, lista A, pkt 2 ii Zał. nr 4, H11 – cytostatyki Zał. nr 4, H11 – cytostatyki

Page 11: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Katalog OdpadówKatalog Odpadów

18 01 02 Części ciała i organy oraz pojemniki na krew 18 01 02 Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania i konserwanty służące do jej przechowywania (z wyłączeniem 18 01 03)(z wyłączeniem 18 01 03)

We wszystkich innych krajach UE ten rodzaj odpadów We wszystkich innych krajach UE ten rodzaj odpadów nie jest uznany za niebezpieczny (*) – w tym celu nie jest uznany za niebezpieczny (*) – w tym celu wpisano wyłączenie do 18 01 03*wpisano wyłączenie do 18 01 03*

18 01 04 Inne odpady niż wymienione w 18 01 0318 01 04 Inne odpady niż wymienione w 18 01 03

Nigdzie nie sprecyzowane. Dowolność interpretacji. Nigdzie nie sprecyzowane. Dowolność interpretacji. W praktyce są to: W praktyce są to: 20 03 01 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne20 03 01 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne

Page 12: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców…Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców…

En bloc wyłącza całą grupę opakowań po produktach En bloc wyłącza całą grupę opakowań po produktach leczniczych z systemu opłat produktowo-depozytowych leczniczych z systemu opłat produktowo-depozytowych i recyklingu i recyklingu (przypis nr 1 do pozycji 1, tabeli załącznika nr 4)(przypis nr 1 do pozycji 1, tabeli załącznika nr 4)::

Nie dotyczy opakowań mających bezpośredni kontakt Nie dotyczy opakowań mających bezpośredni kontakt z produktami leczniczymi określonymi w przepisach Prawa z produktami leczniczymi określonymi w przepisach Prawa farmaceutycznegofarmaceutycznego oraz opakowań po środkach oraz opakowań po środkach niebezpiecznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 niebezpiecznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

Zapis niezgodny z Ustawą o odpadach i Dyrektywą Zapis niezgodny z Ustawą o odpadach i Dyrektywą w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowychw sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych

W żadnym kraju EU nie ma tak restrykcyjnych przepisówW żadnym kraju EU nie ma tak restrykcyjnych przepisów

Page 13: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Ustawa o odpadach - unieszkodliwianieUstawa o odpadach - unieszkodliwianie

Art. 42, ust. 1a. Art. 42, ust. 1a. Zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych Zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych w inny sposób i zakaźnych odpadów weterynaryjnych w inny sposób niż spalanie w spalarniach odpadówniż spalanie w spalarniach odpadów

Art. 77a. Art. 77a. Kto unieszkodliwia zakaźne odpady medyczne i zakaźne odpady Kto unieszkodliwia zakaźne odpady medyczne i zakaźne odpady weterynaryjne w inny sposób niż spalanie w spalarni odpadów weterynaryjne w inny sposób niż spalanie w spalarni odpadów podlega karze aresztu albo grzywny.podlega karze aresztu albo grzywny.

Merytorycznie i Merytorycznie i ekonomicznieekonomicznie nieuzasadniona zmiana nieuzasadniona zmiana poprzednich przepisów, które dopuszczały autoklawowanie, poprzednich przepisów, które dopuszczały autoklawowanie, dezynfekcję termiczną, mikrofale oraz obróbkę fizyczno-dezynfekcję termiczną, mikrofale oraz obróbkę fizyczno-chemiczną.chemiczną.

Page 14: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Ekofundusz, NFOŚiGW, WFOŚiGWEkofundusz, NFOŚiGW, WFOŚiGW

Preferencje dla budowy przyszpitalnych spalarni zakaźnych Preferencje dla budowy przyszpitalnych spalarni zakaźnych odpadów medycznychodpadów medycznych

Odmowa współfinansowania technologii unieszkodliwiania Odmowa współfinansowania technologii unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych nie opartych na spalaniuzakaźnych odpadów medycznych nie opartych na spalaniu

Projekt WHO/GEF/HCWHProjekt WHO/GEF/HCWH OlsztynOlsztyn

Odmowa dofinansowania programów redukcji odpadów Odmowa dofinansowania programów redukcji odpadów powstających w służbie zdrowiapowstających w służbie zdrowia

[…] […] wytwórcy odpadów są ustawowo zobowiązani wytwórcy odpadów są ustawowo zobowiązani do ich redukcjido ich redukcji (NFOŚiGW) (NFOŚiGW)

Page 15: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Program gospodarki odpadami - pozwoleniaProgram gospodarki odpadami - pozwolenia

Art. 20, ust. 3 ustawy o odpadach:Art. 20, ust. 3 ustawy o odpadach:

informacje wskazujące na sposoby zapobiegania powstawaniu informacje wskazujące na sposoby zapobiegania powstawaniu odpadów niebezpiecznych lub ograniczania ilości odpadów odpadów niebezpiecznych lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowiskoi ich negatywnego oddziaływania na środowisko

W praktyce:W praktyce:

zredukowane do wylistowania ilości poszczególnych rodzajów zredukowane do wylistowania ilości poszczególnych rodzajów odpadówodpadów

nie zawierają procedur klasyfikacji i segregacji odpadów nie zawierają procedur klasyfikacji i segregacji odpadów w zależności od stopnia ryzyka i źródła ich powstawaniaw zależności od stopnia ryzyka i źródła ich powstawania

nie określają realnych działań zmierzających do zmniejszenia nie określają realnych działań zmierzających do zmniejszenia ilości odpadów poddawanych unieszkodliwianiu lub składowaniuilości odpadów poddawanych unieszkodliwianiu lub składowaniu

Page 16: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Program redukcji ilościProgram redukcji ilości

i toksyczności odpadówi toksyczności odpadów

Page 17: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Korzyści z wprowadzenia Korzyści z wprowadzenia pełnego programu redukcji odpadówpełnego programu redukcji odpadów

Wypełnienie wymagań ustawowychWypełnienie wymagań ustawowych

Zmniejszenie kosztów zagospodarowania odpadówZmniejszenie kosztów zagospodarowania odpadów

Poprawa bezpieczeństwa pracyPoprawa bezpieczeństwa pracy

Zmniejszenie szkodliwego oddziaływania placówki Zmniejszenie szkodliwego oddziaływania placówki na zdrowie i środowiskona zdrowie i środowisko

Integralny element systemu ISO i EMASIntegralny element systemu ISO i EMAS

Page 18: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Ujednolicenie procedur klasyfikacji i segregacji Ujednolicenie procedur klasyfikacji i segregacji odpadów powstających w placówceodpadów powstających w placówce

Redukcja ilości odpadów klasyfikowanych Redukcja ilości odpadów klasyfikowanych jako zakaźne i kierowanych do spaleniajako zakaźne i kierowanych do spalenia

Wprowadzenie odzysku i recyklingu surowców Wprowadzenie odzysku i recyklingu surowców wtórnychwtórnych

Ograniczenie lub wycofanie ze stosowania produktów Ograniczenie lub wycofanie ze stosowania produktów zawierających: rtęć; związki chlorowane, zawierających: rtęć; związki chlorowane, w tym PCW; benzol, fenol; substancje bromowanew tym PCW; benzol, fenol; substancje bromowane

Cele programu gospodarki odpadamiCele programu gospodarki odpadami

Page 19: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Etapy opracowania programuEtapy opracowania programu

Lp Etap

1 Powołanie Zespołu ds. gospodarki odpadami

2 Analiza obecnego systemu gospodarowania odpadami

3 Badanie składu odpadów

4 Opracowanie programu redukcji ilości i toksyczności odpadów

5 Opracowanie instrukcji stanowiskowych

6Opracowanie wniosku do starostwa o wydanie decyzjina wytwarzanie odpadów niebezpiecznych

7 Szkolenie pracowników

8 Wdrażanie i monitoring

Page 20: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Zespół ds. Odpadów - składZespół ds. Odpadów - skład

KoordynatorKoordynator - osoba wyznaczona na stałe do prowadzenia - osoba wyznaczona na stałe do prowadzenia nadzoru nad systemem gospodarki odpadami w placówcenadzoru nad systemem gospodarki odpadami w placówce

Lekarz lub pielęgniarka epidemiologicznaLekarz lub pielęgniarka epidemiologiczna

Przedstawiciele największych Przedstawiciele największych i/lub najbardziej odpadotwórczych oddziałówi/lub najbardziej odpadotwórczych oddziałów

Przedstawiciel służb sprzątającychPrzedstawiciel służb sprzątających

AptekarzAptekarz

Page 21: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Zespół ds. Odpadów - zadaniaZespół ds. Odpadów - zadania

Formułowanie i konsultowanie celów Formułowanie i konsultowanie celów oraz zasad realizacji programu gospodarki odpadamioraz zasad realizacji programu gospodarki odpadami

Pełnienie nadzoru nad prawidłowym postępowaniem Pełnienie nadzoru nad prawidłowym postępowaniem z odpadami w poszczególnych komórkach organizacyjnych z odpadami w poszczególnych komórkach organizacyjnych szpitalaszpitala

Prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych Prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych wśród pracowników szpitalawśród pracowników szpitala

Poszukiwanie nowych możliwości redukcji ilości Poszukiwanie nowych możliwości redukcji ilości i toksyczności odpadów oraz usprawnienia funkcjonowania i toksyczności odpadów oraz usprawnienia funkcjonowania systemu gospodarki odpadamisystemu gospodarki odpadami

Page 22: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Zawartość Programu Gospodarki OdpadamiZawartość Programu Gospodarki Odpadami

Ogólne dane dotyczące placówkiOgólne dane dotyczące placówki

Dane i adresy kontaktowe osoby lub osób Dane i adresy kontaktowe osoby lub osób

odpowiedzialnych za gospodarkę odpadami odpowiedzialnych za gospodarkę odpadami

w placówcew placówce

Aktualne wnioski i pozwolenia wynikające Aktualne wnioski i pozwolenia wynikające

z przepisów ustawy o odpadach, rozporządzeń do niej z przepisów ustawy o odpadach, rozporządzeń do niej

oraz aktów pokrewnychoraz aktów pokrewnych

Page 23: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Zawartość Programu Gospodarki OdpadamiZawartość Programu Gospodarki Odpadami

Analiza aktualnego stanu gospodarki odpadamiAnaliza aktualnego stanu gospodarki odpadami

Bilans odpadówBilans odpadów

Nowe zracjonalizowane procedury postępowania Nowe zracjonalizowane procedury postępowania z odpadami z poszczególnych źródełz odpadami z poszczególnych źródeł

Prowadzone obecnie i planowane działania Prowadzone obecnie i planowane działania zmierzające do zmniejszenie ilości poszczególnych zmierzające do zmniejszenie ilości poszczególnych grup odpadów - grup odpadów - planowane poziomy redukcjiplanowane poziomy redukcji

Odbiorcy odpadów - obecni i potencjalniOdbiorcy odpadów - obecni i potencjalni

Koszty funkcjonowania systemuKoszty funkcjonowania systemu

Page 24: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

pampersy,pampersy,nieskażone nieskażone

fartuchy,fartuchy,rękawiczki,rękawiczki,

ręczniki,ręczniki,etc.etc.

Zespół ds. Odpadów - Zespół ds. Odpadów - ustalenie zasad klasyfikacji ustalenie zasad klasyfikacji odpadówodpadów

Przed przystąpieniem do analizy i oceny stanu gospodarki odpadami oraz badania składu odpadów, niezbędne jest uzgodnienie zasad ich klasyfikacji - do jakich grup i rodzajów będą segregowane dane odpady.

Przede wszystkim dotyczy to odpadów problemowych, które zależnie od sytuacji i źródła powstawania mogą być klasyfikowane odmiennie - np. jako komunalne lub zakaźne.

Zasady te powinny być skonsultowane z SANEPIDem, operatorem lokalnego składowiska oraz odbiorcami odpadów.

Page 25: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Uniwersalne środki ostrożności stosują się do krwi i innych płynów ustrojowych zawierających widoczną krew, nasienie i wydzielinę pochwową. Uniwersalne środki ostrożności także stosują się do tkanki i do następujących płynów: mózgowo-rdzeniowego, stawowego, opłucnego, otrzewnowego, osierdziowego oraz płynów owodniowych.

Uniwersalne środki ostrożności nie stosują się do kał, wydzieliny z nosa, plwociny, potu, łez, uryny i wymiotów, jeżeli nie zawierają one widocznej krwi. Uniwersalne środki ostrożności nie stosują się do śliny z wyjątkiem, kiedy jest wyraźnie zanieczyszczona krwią lub pochodzi z praktyki dentystycznej, gdzie zanieczyszczenie krwią jest możliwe.

Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób

Klasyfikacja odpadówKlasyfikacja odpadów -- bezpieczeństwo personelubezpieczeństwo personelu

Page 26: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Klasyfikacja odpadów -Klasyfikacja odpadów - pod rozwagępod rozwagę

PacjentPacjent

zdiagnozowana chorobazdiagnozowana choroba

grupa ryzykagrupa ryzyka

Miejsce powstania odpaduMiejsce powstania odpadu

Ilość czynnika potencjalnie infekcyjnegoIlość czynnika potencjalnie infekcyjnego

Możliwości przetrwania wirusa poza organizmem nosicielaMożliwości przetrwania wirusa poza organizmem nosiciela

Warunki przechowywania oraz składowania odpadówWarunki przechowywania oraz składowania odpadów

Page 27: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Podstawowa klasyfikacja odpadów - Podstawowa klasyfikacja odpadów - segregacjasegregacja

Zakaźne odpady medyczneZakaźne odpady medyczne części ciała i organówczęści ciała i organów genotoksycznegenotoksyczne

ostreostre

Odpady niebezpieczne Odpady niebezpieczne właściwości i składwłaściwości i skład Surowce wtórneSurowce wtórne

papier i tekturapapier i tektura szkłoszkło tworzywa sztucznetworzywa sztuczne

Zużyty sprzęt elektryczny i elektronicznyZużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny

Odpady komunalne - zmieszaneOdpady komunalne - zmieszane

Page 28: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Analiza stanu gospodarki odpadamiAnaliza stanu gospodarki odpadami

Potrzebne dane:Potrzebne dane:

masa poszczególnych rodzajów odpadów (EKO), masa poszczególnych rodzajów odpadów (EKO),

wytwarzanych przez jednostki organizacyjne placówkiwytwarzanych przez jednostki organizacyjne placówki

sposoby segregacji, transportu i magazynowaniasposoby segregacji, transportu i magazynowania

rozmieszczenie punktów zbiórki odpadówrozmieszczenie punktów zbiórki odpadów

odbiorcy odpadów: adres; zezwolenie; metoda; cenaodbiorcy odpadów: adres; zezwolenie; metoda; cena

koszty unieszkodliwiania odpadówkoszty unieszkodliwiania odpadów

Page 29: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Analiza stanu gospodarki odpadamiAnaliza stanu gospodarki odpadami

Źródła danych:Źródła danych:

dotychczasowy program lub inny dokument opisujący dotychczasowy program lub inny dokument opisujący zasady gospodarki odpadami w placówce zasady gospodarki odpadami w placówce - np. instrukcje stanowiskowe- np. instrukcje stanowiskowe

ewidencja odpadówewidencja odpadów

dokumentacja finansowa - opłaty za wywóz odpadówdokumentacja finansowa - opłaty za wywóz odpadów

dane magazynowedane magazynowe

informacje, uwagi i sugestie pracowników poszczególnych informacje, uwagi i sugestie pracowników poszczególnych oddziałów, służb technicznych i sprzątającychoddziałów, służb technicznych i sprzątających

Page 30: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Analiza stanu gospodarki odpadamiAnaliza stanu gospodarki odpadami

Anonimowe badanie ankietowe pracowników:Anonimowe badanie ankietowe pracowników:

klasyfikacja charakterystycznych i problemowych odpadówklasyfikacja charakterystycznych i problemowych odpadów

wiedza nt. istniejącego systemu gospodarki odpadami - wiedza nt. istniejącego systemu gospodarki odpadami - rodzaje segregowanych odpadów, punkty gromadzenia, rodzaje segregowanych odpadów, punkty gromadzenia, osoby odpowiedzialne np. za sytuacje awaryjneosoby odpowiedzialne np. za sytuacje awaryjne

uświadomienie kosztów zagospodarowania odpadówuświadomienie kosztów zagospodarowania odpadów

potrzeby: szkolenie, materiały informacyjnepotrzeby: szkolenie, materiały informacyjne

uwagi, sugestie wypełniającego ankietęuwagi, sugestie wypełniającego ankietę

Max. Max. 2 strony2 strony

Page 31: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Badanie składu odpadówBadanie składu odpadów

Analiza powinna być prowadzona co najmniej przez tydzieńAnaliza powinna być prowadzona co najmniej przez tydzień

Odpady należy rozdzielić na poszczególne grupy i rodzajeOdpady należy rozdzielić na poszczególne grupy i rodzaje

Skład oraz masa odpadów muszą być określone Skład oraz masa odpadów muszą być określone dla wszystkich oddziałów oddzielniedla wszystkich oddziałów oddzielnie

Należy określić, które odpady:Należy określić, które odpady:

nie powinny być traktowane jako zakaźnenie powinny być traktowane jako zakaźne

mogą być przekazane do recyklingumogą być przekazane do recyklingu

Zależnie od uzyskanych rezultatów selektywnej zbiórki, Zależnie od uzyskanych rezultatów selektywnej zbiórki, badanie należy powtórzyć po 6 lub 12 miesiącachbadanie należy powtórzyć po 6 lub 12 miesiącach

Page 32: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Badanie składu odpadów - w praktyce...Badanie składu odpadów - w praktyce...

Page 33: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Badanie składu odpadówBadanie składu odpadów Zdjęcia!Zdjęcia!

Korzyści:Korzyści: precyzyjne określenie błędów precyzyjne określenie błędów

popełnianych przy klasyfikacji popełnianych przy klasyfikacji i segregacji odpadówi segregacji odpadów

znaczne przybliżenie potencjalnych znaczne przybliżenie potencjalnych

ilości odpadów, które mogą być ilości odpadów, które mogą być

klasyfikowane odmiennie i/lub klasyfikowane odmiennie i/lub

zredukowanezredukowane

Wady:Wady: nieumiejętnie wykonywane badanie jest niebezpiecznenieumiejętnie wykonywane badanie jest niebezpieczne ... jest mało „wdzięczna” procedurą... jest mało „wdzięczna” procedurą

Page 34: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Typowy skład odpadów Typowy skład odpadów powstających w placówce szpitalnej powstających w placówce szpitalnej

Medyczne17,5%

Baterie0,4%

Inne0,4%

Palety0,4% Radioaktywne

0,3%Niebezpieczne

2,0%

Wytwarzane przez

pacjentów8,5%

Komunalne70,5%

Page 35: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

EKO Rodzaj odpadu Żródło

09 01 01* Wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów RTG

09 01 04* Roztwory utrwalaczy RTG

13 02 05*Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zawierającezwiązków chlorowcoorganicznych

Transport,zasilanie

15 01 11*Opakowania z metali zawierające niebezpieczne porowate elementywzmocnienia konstrukcyjnego (np. azbest), włącznie z pustymipojemnikami ciśnieniowymi

Apteka,Lab.

16 01 07* Filtry olejoweTransport,zasilanie

16 06 01* Baterie i akumulatory ołowioweTransport,zasilanie

16 06 02* Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe D. techniczny

18 01 02(*)Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służącedo jej przechowywania (z wyłączeniem 18 01 03)

Chirurgiai inne

18 01 03*Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lubich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiaługenetycznego

Wszystkie

18 01 06*Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancjeniebezpieczne

Lab., apteka

18 01 08* Leki cytotoksyczne i cytostatyczne Lab., onkologia

20 01 21* Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć Wszystkie

Odpady niebezpieczne w szpitaluOdpady niebezpieczne w szpitalu

Page 36: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Odpady niebezpieczne w szpitalu - Odpady niebezpieczne w szpitalu - lekileki

Apteka szpitalna powinna być zobowiązana Apteka szpitalna powinna być zobowiązana do przygotowania wykazu leków i opakowań po nich, do przygotowania wykazu leków i opakowań po nich, które należy traktować jak odpady niebezpiecznektóre należy traktować jak odpady niebezpieczne

Z kilkudziesięciu tysięcy leków zidentyfikowano ok. 140, Z kilkudziesięciu tysięcy leków zidentyfikowano ok. 140, które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko:które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko:

trwałość w środowiskutrwałość w środowisku

szkodliwe dla organizmów żywychszkodliwe dla organizmów żywych

zwiększanie oporności bakterii na lekizwiększanie oporności bakterii na leki

Główny problem to ścieki, gdyż od 10 do 90% substancji Główny problem to ścieki, gdyż od 10 do 90% substancji czynnej oraz pochodne produkty metaboliczne są wydalane czynnej oraz pochodne produkty metaboliczne są wydalane przez pacjentów do systemu kanalizacji…przez pacjentów do systemu kanalizacji…

ok. ok. 50 kg/rok50 kg/rok

Page 37: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Badanie składu odpadów zakaźnychBadanie składu odpadów zakaźnych

OpakowaniaOpakowania papier, kartonpapier, karton plastikplastik szkłoszkło metalemetale

BlistryBlistry Opakowania sterylizacyjne Opakowania sterylizacyjne ŻywnośćŻywność

AmpułkiAmpułki FartuchyFartuchy MaseczkiMaseczki PieluchomajtkiPieluchomajtki Prześcieradła Prześcieradła RęcznikiRęczniki RękawiceRękawice

OpatrunkiOpatrunki RękawiceRękawice Strzykawki Strzykawki ZestawyZestawy

OstreOstre

ChemiczneChemiczne GenotoksyczneGenotoksyczne RtęćRtęć

OrganyOrgany

Page 38: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Przykład zawartości worka:Przykład zawartości worka: Oddział WewnętrznyOddział Wewnętrzny

Medyczne44,3%

Ostre4,6%

Rękawice13,9%

Pampersy7,9%

Opak. papier2,2%

Ampułki5,9%

Ręczniki2,0%

Butle inf.17,5%

Opak. sterylne1,8%

37,24%37,24%

Page 39: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Odpady komunalne w zakaźnychOdpady komunalne w zakaźnych

Page 40: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Odpady, które nie powinny byćOdpady, które nie powinny być gromadzone wraz zakaźnymi gromadzone wraz zakaźnymi

Rodzaj odpadów EKO Mg/r

Ampułki po lekach nie zawierających substancji niebezpiecznych 15 01 07 2,2

Butle i worki po płynach infuzyjnych 15 01 02 5,2

Elektrody EKG 16 02 14 0,1

Gips nie zanieczyszczony krwią i/lub ropą 18 01 04 0,9

Lignina służąca do przecierania nieuszkodzonych powierzchniskórnych (np. z USG); ręczniki papierowe

18 01 04 0,4

Narzędzia chirurgiczne (sterylizacja) 18 01 01 0,1

Opakowania jednostkowe po lekach nie zawierających substancjiniebezpiecznych

15 01 0115 01 0215 01 07

8,0

Opakowania sterylizacyjne 15 01 05 2,5

Opakowania typu blister 15 01 05 0,4

Pieluchomajtki od chorych nie zakaźnie 18 01 04 11,9

Resztki jedzenia z żywienia pacjentów chorych nie zakaźnie 20 01 08 3,1

Średnio Średnio 35 Mg/r35 Mg/r

Page 41: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Badanie składu odpadów komunalnychBadanie składu odpadów komunalnych

Czasopisma Czasopisma OpakowaniaOpakowania papier, kartonpapier, karton plastikplastik szkłoszkło metalemetale

Ampułki Ampułki Opakowania Opakowania sterylizacyjne sterylizacyjne Pozostałe Pozostałe Rękawice Rękawice ŻywnośćŻywność

ZakaźneZakaźne

ChemiczneChemiczne GenotoksyczneGenotoksyczne RtęćRtęć

Page 42: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Papier i tektura45%Pozostałe

30%

Metale3%

Żywność8%

Tworzywa7%

Szkło7%

Głównie opakowania Głównie opakowania wielowarstwowewielowarstwowe

Typowy skład frakcji komunalnejTypowy skład frakcji komunalnej

Page 43: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

masa odpadów masa odpadów zakaźnychzakaźnych w ciągu roku (szpital lub oddział) w ciągu roku (szpital lub oddział)

365 dni 365 dni xx liczba łóżek liczba łóżek xx % wykorzystania łóżek w roku % wykorzystania łóżek w roku

Obliczanie wskaźnika nagromadzenia odpadówObliczanie wskaźnika nagromadzenia odpadów

Page 44: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Otrzymane wyniki analizy oraz badania składu odpadówOtrzymane wyniki analizy oraz badania składu odpadów

należy porównać z przyjętymi wskaźnikami:należy porównać z przyjętymi wskaźnikami:

Szpital ogólny:Szpital ogólny: 0.16 kg/łóżko/pacjent/doba0.16 kg/łóżko/pacjent/doba

Szpital zakaźny:Szpital zakaźny: 0.30 kg/łóżko/pacjent/doba0.30 kg/łóżko/pacjent/doba

Przychodnia:Przychodnia: 0.005 kg/pacjent0.005 kg/pacjent

Przychodnia specjalistyczna:Przychodnia specjalistyczna: 0.012 kg/pacjent0.012 kg/pacjent

Ambulatorium:Ambulatorium: 0.067 kg/pacjent0.067 kg/pacjent

Chirurgia / OIOM / dializa:Chirurgia / OIOM / dializa: 0.35 kg/łóżko/pacjent/(doba)0.35 kg/łóżko/pacjent/(doba)

Wskaźniki nagromadzenia odpadów zakaźnychWskaźniki nagromadzenia odpadów zakaźnych

Page 45: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Odpady w statystycznym szpitalu: 300 łóżekOdpady w statystycznym szpitalu: 300 łóżek

Odpady zakaźneOdpady zakaźne 5050 2828 Mg/rokMg/rok

Odpady komunalneOdpady komunalne 150 Mg/rok 150 Mg/rok

Surowce wtórneSurowce wtórne

papier: papier: ~ 34 ~ 34 Mg/rokMg/rok

tworzywa: ~ 13 Mg/roktworzywa: ~ 13 Mg/rok

szkło: ~ 6 Mg/rokszkło: ~ 6 Mg/rok

238 981

215 083

191 185

143 389

119 490

167 287

0 zł 50 000 zł 100 000 zł 150 000 zł 200 000 zł 250 000 zł

100

-10

-20

-30

-40

-50

Page 46: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

W oparciu o przeprowadzone analizy i badanie składu W oparciu o przeprowadzone analizy i badanie składu odpadów należy określić:odpadów należy określić:

rodzaje i ilość odpadów, które mogą być traktowane rodzaje i ilość odpadów, które mogą być traktowane jako nie niebezpieczne (niezakaźne)jako nie niebezpieczne (niezakaźne)

odpady, które mogą być przekazane do recyklingu odpady, które mogą być przekazane do recyklingu [odbiorcy!]?[odbiorcy!]?

jakie produkty lub substancje mogą być zastąpione mniej jakie produkty lub substancje mogą być zastąpione mniej toksycznymi i/lub mniej odpadotwórczymi?toksycznymi i/lub mniej odpadotwórczymi?

nakłady: nakłady: np. zakup pojemników, gromadzenie odpadównp. zakup pojemników, gromadzenie odpadów a korzyści: a korzyści: oszczędności, bezpieczeństwooszczędności, bezpieczeństwo

Program redukcji ilości i toksyczności odpadówProgram redukcji ilości i toksyczności odpadów

Page 47: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Podstawowe sposoby redukcji odpadówPodstawowe sposoby redukcji odpadów

Zastąpienie produktów zawierających rtęć, chlor, PCW Zastąpienie produktów zawierających rtęć, chlor, PCW ich mniej toksycznymi odpowiednikamiich mniej toksycznymi odpowiednikami

Zakup lżejszych i mniej opakowanych produktówZakup lżejszych i mniej opakowanych produktów

Stosowanie produktów wielokrotnego użytku, Stosowanie produktów wielokrotnego użytku, o ile jest to możliwe pod względem sanitarnymo ile jest to możliwe pod względem sanitarnym

Usprawnienie metod postępowania z produktami - Usprawnienie metod postępowania z produktami - np. zdjęcie opakowania z produktu przed kontaktem np. zdjęcie opakowania z produktu przed kontaktem z czynnikiem potencjalnie infekcyjnymz czynnikiem potencjalnie infekcyjnym

Usprawnienie systemy klasyfikacji i segregacji odpadówUsprawnienie systemy klasyfikacji i segregacji odpadów

Page 48: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

ZieloneZielone kryteria wyboru produktu i opakowania kryteria wyboru produktu i opakowania

W ysokie kosztyunieszkodliw iania odpadu

R ecykling utrudnionylub n iem ożliw y

W yższa w aga produktui/lub opakow ania

B rak m ożliw ości zw rotu produktui/lub opakow ania po w ykorzystaniu

Jednokrotne użycie

R tęć, o łów , kadmsubstancje chlorow ane i brom ow ane

N iedostateczna inform acjai/lub oznakow anie

Rezygnacja

N iskie kosztyunieszkodliw iania odpadu

Łatw ość recyklingu

N iższa w aga produktui/lub opakow ania

M ożliw ość zw rotu produktui/lub opakow ania po w ykorzystaniu

W ielokrotne użycie

B rak lub obniżonazaw artość substancji szkodliw ych

Pełna inform acja,praw idłow e oznakow anie

Akceptacja

Produkt i opakowanieProdukt i opakowanie

++bezpieczeństwo personelu i pacjentówbezpieczeństwo personelu i pacjentów

Page 49: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Lp. Waga produktu [g] Waga opakowania [g] Wybór

Systemy infuzyjne, zapotrzebowanie 243.290 sztuk/rok

1. 28,8 4,4

2. 22,9 3,2

3. 29,3 3,6

Produkt nr 2- 1.727,4 kg/rok

Strzykawki 10 ml, zapotrzebowanie 445.000 sztuk/rok

4. 7,1 1,45. 6,5 1,4

Produkt nr 5- 267 kg/rok

Zakup produktów o niższej masieZakup produktów o niższej masie

Page 50: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Specjalny pojemnik na materiały ostre

Rodzaj Cena (€) Ilość/rok Koszt (€/rok)

2.3 litra 0.73 9 906 7 231.4

Produkt zastępczy – pojemniki po środkach dezynfekujących

2 litry 0 9 906 0

Oszczędności (€/rok) 7 231.4

Zastępowanie zbędnych produktówZastępowanie zbędnych produktów

Page 51: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Zastępowanie zbędnych produktówZastępowanie zbędnych produktów - - jednorazówkijednorazówki

Obuwie ochronne (PCW!)Obuwie ochronne (PCW!)

Baseny stomijneBaseny stomijne

Butelki do karmienia niemowlątButelki do karmienia niemowląt

Kubki do podawania lekarstwKubki do podawania lekarstw

FartuchyFartuchy

Plastikowe sztućce i talerzePlastikowe sztućce i talerze

PrześcieradłaPrześcieradła

Ręczniki papierowe Ręczniki papierowe

Page 52: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Waga, objętość, kosztJednorazowe

(PCW)Wielorazowe(poliwęglan)

Zapotrzebowanie/rok Waga produktu Waga odpadów/rok Objętość odpadów

13 000 sztuk100 g6,5 t

6,5 m3 (500 ml)

260 sztuk212 g

215 kg0,6 m3 (750 ml)

Koszty własne Koszty unieszkodliwiania Koszty rzeczowe* Koszt całkowity

42 789 €816 €

0 €43 605 €

10 608 €25,5 €

6 278,1 €16 911,6 €

Oszczędność 26 693,4 €

* środek myjący, woda, energia, koszty obsługi, koszt sterylizacji

Porównanie kosztów użyciaPorównanie kosztów użycia jednorazowych i wielorazowych systemów odsysania jednorazowych i wielorazowych systemów odsysania

Page 53: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

(Rok) Rtęciowe Elektroniczne

Sztuk Masa odpadów

400 2.8 kg

10 < 0.2 kg

Cena Koszty unieszkodliwiania Koszty własne*

Koszty całkowite

1800 zł 800 zł 300 zł

2900 zł

2300 zł < 5 zł

0 zł 2305 zł

Oszczędność 595 zł

* Oddczynik, praca, magazynowanie

Termometry rtęciowe a elektroniczneTermometry rtęciowe a elektroniczne

Page 54: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Butelki po płynach infuzyjnych (szpital 288 łóżek)Butelki po płynach infuzyjnych (szpital 288 łóżek)

Pojemność(ml)

Masa(g)

Sztuk(rok)

kg / rok

500 24 28800 691.12250 17 12000 204.00100 14 8400 117.6010 3 4800 14.40

5 2 4800 9.60Razem - 58800 1036.72

• Unieszkodliwiane jako odpady zakaźne:Unieszkodliwiane jako odpady zakaźne: - - 3628,52 zł

• Składowane jako odpady komunalne: - 103,67 zł

• Przetwarzane (recykling):Przetwarzane (recykling): + 207,30 zł + 207,30 zł

Page 55: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Selektywna zbiórka surowców wtórnychSelektywna zbiórka surowców wtórnych

Odpowiednie miejsca do ustawienia pojemników:Odpowiednie miejsca do ustawienia pojemników:

dyżurki oddziałowedyżurki oddziałowe

apteka / magazyn szpitalnyapteka / magazyn szpitalny

administracjaadministracja

poradnieporadnie

Możliwości odzysku surowców wtórnych z sal chorych są Możliwości odzysku surowców wtórnych z sal chorych są minimalne i powinny być brane pod uwagę minimalne i powinny być brane pod uwagę w końcowym etapie wdrażania programu. w końcowym etapie wdrażania programu. Ewentualnie pojemniki można umieścić w salach oddziałów Ewentualnie pojemniki można umieścić w salach oddziałów nieinwazyjnych.nieinwazyjnych.

Page 56: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Instrukcje stanowiskoweInstrukcje stanowiskowe

Krótka, jednostronicowa informacja o:Krótka, jednostronicowa informacja o:

podstawowych zasadach segregacji podstawowych zasadach segregacji odpadów - ze wskazaniem jakie rodzaje odpadów - ze wskazaniem jakie rodzaje powinny być wrzucane do określonych pojemnikówpowinny być wrzucane do określonych pojemników

do kogo należy się zwrócić w sytuacjach awaryjnych: do kogo należy się zwrócić w sytuacjach awaryjnych: rozsypanie odpadów zakaźnych; wylanie rtęci etc.rozsypanie odpadów zakaźnych; wylanie rtęci etc.

godziny odbioru odpadówgodziny odbioru odpadów

Oddzielne instrukcje dotyczące Oddzielne instrukcje dotyczące gromadzenia materiałów ostrych; odpadów gromadzenia materiałów ostrych; odpadów laboratoryjnych; chemicznych; zawierających rtęćlaboratoryjnych; chemicznych; zawierających rtęć

Page 57: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Zasady segregacjiZasady segregacji

Sposób gromadzeniaSposób gromadzenia

Godziny odbioruGodziny odbioru

Sytuacje awaryjneSytuacje awaryjne

Page 58: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Dla pracowników:Dla pracowników: cele programu gospodarki odpadami, cele programu gospodarki odpadami,

w tym zakładany poziom redukcjiw tym zakładany poziom redukcji

opis przyjętych zasad i metod segregacji odpadówopis przyjętych zasad i metod segregacji odpadów

kontakty na osoby odpowiedzialne: Zespół ds. Odpadówkontakty na osoby odpowiedzialne: Zespół ds. Odpadów

Dla pacjentów:Dla pacjentów:

ogólna informacja o wprowadzonym programieogólna informacja o wprowadzonym programie

gdzie i jakie materiały mogą być gromadzone oddzielniegdzie i jakie materiały mogą być gromadzone oddzielnie

Materiały informacyjne - ulotkiMateriały informacyjne - ulotki

Page 59: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Instalacja:Instalacja:RTGRTG

UnieszkodliwianieUnieszkodliwianieodpadówodpadów

Powinien zawierać:Powinien zawierać:

opis placówkiopis placówki

wyszczególnienie rodzajów i ilości wyszczególnienie rodzajów i ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w ciągu rokuwytwarzanych odpadów niebezpiecznych w ciągu roku

metody redukcji odpadówmetody redukcji odpadów

zasady i metody segregacji, transportu, magazynowania zasady i metody segregacji, transportu, magazynowania oraz unieszkodliwiania odpadóworaz unieszkodliwiania odpadów

dane odbiorców odpadówdane odbiorców odpadów

informację o rodzajach i ilości pozostałych odpadówinformację o rodzajach i ilości pozostałych odpadów

Wniosek o wydanie pozwolenia Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych

Page 60: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Szkolenie pracownikówSzkolenie pracowników

Szkolenie powinno być przeprowadzone oddzielnie Szkolenie powinno być przeprowadzone oddzielnie dla każdego oddziału, służb technicznych, sprzątających oraz dla każdego oddziału, służb technicznych, sprzątających oraz administracji tak, aby uwzględnić specyfikę stanowisk pracy i administracji tak, aby uwzględnić specyfikę stanowisk pracy i wprowadzanych zmianwprowadzanych zmian

Każde szkolenie powinno zawierać:Każde szkolenie powinno zawierać: podsumowania aktualnego stanu gospodarki odpadamipodsumowania aktualnego stanu gospodarki odpadami przykłady najczęściej popełnianych błędówprzykłady najczęściej popełnianych błędów cele programucele programu (nowe) zasady klasyfikacji i segregacji odpadów(nowe) zasady klasyfikacji i segregacji odpadów uświadomienie kosztów ponoszonych uświadomienie kosztów ponoszonych

na unieszkodliwianie odpadówna unieszkodliwianie odpadów

Page 61: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Zaangażowanie: dyrekcja szpitala!Zaangażowanie: dyrekcja szpitala!

Realizacja:Realizacja: pracownicy szpitala pracownicy szpitala

MonitoringMonitoring powinien być prowadzony powinien być prowadzony stale przez osobę odpowiedzialną stale przez osobę odpowiedzialną

za gospodarkę odpadami w szpitaluza gospodarkę odpadami w szpitalu

• oddzielne ważenie odpadów z poszczególnych oddzielne ważenie odpadów z poszczególnych oddziałówoddziałów

okresowo przez Zespół ds. odpadów okresowo przez Zespół ds. odpadów lub zewnętrznego audytora lub zewnętrznego audytora - dwa razy w ciągu pierwszego roku- dwa razy w ciągu pierwszego roku

Wdrażanie i monitoring PGOWdrażanie i monitoring PGO

Page 62: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Wdrażanie - potencjalne kosztyWdrażanie - potencjalne koszty

Przystosowanie centralnego punktu gromadzenia odpadów Przystosowanie centralnego punktu gromadzenia odpadów zakaźnych:zakaźnych:

urządzenie chłodzące < 10urządzenie chłodzące < 10ooCC

zmywalne ściany i podłogazmywalne ściany i podłoga

Wózek do przewozu odpadówWózek do przewozu odpadów

Pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów na oddziałachPojemniki do selektywnej zbiórki odpadów na oddziałach

Kontener-zgniatarka do odpadów komunalnychKontener-zgniatarka do odpadów komunalnych

Prasa do makulatury i tworzyw sztucznychPrasa do makulatury i tworzyw sztucznych

Materiały informacyjne - instrukcje stanowiskowe i ulotkiMateriały informacyjne - instrukcje stanowiskowe i ulotki

Page 63: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Monitoring PGOMonitoring PGO

Właściwa liczba i poprawność rozmieszczenia pojemnikówWłaściwa liczba i poprawność rozmieszczenia pojemników

Oznakowanie pojemnikówOznakowanie pojemników

Zawartość pojemników/workówZawartość pojemników/worków

Godziny odbioru odpadów - stopień wypełnienia workówGodziny odbioru odpadów - stopień wypełnienia worków

Mycie i dezynfekcja pojemnikówMycie i dezynfekcja pojemników

Page 64: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

UnieszkodliwianieUnieszkodliwianie

zakaźnych odpadów medycznychzakaźnych odpadów medycznych

Page 65: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Unieszkodliwianie?Unieszkodliwianie?

Page 66: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznychUnieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych

Instalacje nie oparte na spalaniu:Instalacje nie oparte na spalaniu: 3 autoklawy typu Ecodas T3003 autoklawy typu Ecodas T300

6 innych autoklawów: Stericomat, ZDA-M36 innych autoklawów: Stericomat, ZDA-M3

2 urządzenia mikrofalowe typu Meteka Medister 602 urządzenia mikrofalowe typu Meteka Medister 60

12 urządzeń typu Newster12 urządzeń typu Newster

Spalarnie:Spalarnie: do 2004 roku funkcjonowało 180 instalacji, do 2004 roku funkcjonowało 180 instalacji,

z czego 22 wybudowano w latach 90-tych. z czego 22 wybudowano w latach 90-tych. 95% nie spełnia standardów emisyjnych.95% nie spełnia standardów emisyjnych.

4 spalarnie wybudowane w ciągu ostatnich 6 lat4 spalarnie wybudowane w ciągu ostatnich 6 lat

13 nowych proponuje sfinansować Ekofundusz13 nowych proponuje sfinansować Ekofundusz

Page 67: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Emisje PCDD/F ze spalarni odpadów medycznychEmisje PCDD/F ze spalarni odpadów medycznych

3,8 9,712,1 15 18,5 26 29 32 36 38 41 64 82

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

ng-T

EQ

/m3

standard 0,1 ng-TEQ/m3

Page 68: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Przyszpitalne spalarnie odpadów medycznychPrzyszpitalne spalarnie odpadów medycznych

Miejscowość Liczba łóżek Ilość spalanych

odpadów [Mg/rok]

Wskaźnik kg/ł/d

Hajnówka 380 90 0,93

Leszno 523 82 0,61

Toruń 590 125 0,83

Bielsko-Biała 601 91 0,59

Piła 637 98 0,70

Koszalin 650 120 0,72

Łomża 704 130 0,72

Włocławek 856 108 0,49

Tylko Tylko własnewłasne

Prawidłowy:Prawidłowy:0,16 – 0,250,16 – 0,25

Page 69: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Koszty inwestycyjne w Polsce [PLN/tonę]Koszty inwestycyjne w Polsce [PLN/tonę]

15398

1803 1675 20821621

886

Spalarnia Hydroclave Ecodas 300 Meteka 360 Sterifant Newster

WydajnośćWydajność300 Mg/rok300 Mg/rok

Page 70: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Stanowisko Światowej Organizacji ZdrowiaStanowisko Światowej Organizacji Zdrowia

Reasumując, spalanie w małej skali uznać należy za przejściowy sposób unieszkodliwiania odpadów medycznych. Przeprowadzona w raporcie analiza wykazuje istotne problemy związane z lokalizacją, funkcjonowaniem, konserwacją oraz zarządzaniem spalarniami. Jest wiele niewiadomych, a emitowane przez spalarnie trwałe związki organiczne mogą narazić ludzi na ekspozycję w stopniu, który prowadzić może do szkodliwego wpływu na zdrowie. Spalanie odpadów medycznych stoi w sprzeczności z Konwencją Sztokholmską, której celem jest eliminacja trwałych związków takich jak dioksyny. Dostępność i wsparcie dla spalania odpadów może mieć negatywny efekt dla rozwoju i zastosowania bezpieczniejszych rozwiązań.

Stuart Batterman ““Assessment of Small-Scale Incinerators for Health Care Waste”, WHO, ”, WHO, 21 January 2004.21 January 2004.

Page 71: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Długoterminowa strategia WHODługoterminowa strategia WHO

Efektywna, zwiększona promocja nie opartych na spalaniu Efektywna, zwiększona promocja nie opartych na spalaniu technologii służących ostatecznemu unieszkodliwianiu technologii służących ostatecznemu unieszkodliwianiu odpadów medycznych w celu zapobiegania chorobom odpadów medycznych w celu zapobiegania chorobom wywoływanym przez: wywoływanym przez: (a) niewłaściwą gospodarkę odpadami medycznymi; (a) niewłaściwą gospodarkę odpadami medycznymi; i (b) ekspozycję na dioksyny i furanyi (b) ekspozycję na dioksyny i furany

[...] Promocję zasad pro-środowiskowej gospodarki odpadami [...] Promocję zasad pro-środowiskowej gospodarki odpadami medycznymi ustanowionych przez Konwencję Bazylejskąmedycznymi ustanowionych przez Konwencję Bazylejską

Policy Paper: Safe health-care waste management, Policy Paper: Safe health-care waste management, WHO, 2004WHO, 2004

Page 72: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

......nawet groźnie wyglądający problemnawet groźnie wyglądający problem......

...da się rozgryźć... ...da się rozgryźć...

Page 73: Możliwości redukcji ilości  i toksyczności odpadów  na przykładzie służby zdrowia

Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów „3R”Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów „3R”

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Pytania?Pytania?

Paweł GłuszyńskiPaweł Głuszyński