Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
MİTOKONDRİYAL
DİSFONKSİYON
Uzm.Dr. Ercüment İLGÜZ
Klinik Biyokimya Uzmanı
Bütünsel Tıp
ENERJİ
YAŞAM=ENERJİ
OPTİMAL SAĞLIK Sağlıklı yaşam, düzenli enerjinin sağlanmasına bağlıdır.
• Max. sağlık
• Biyokimyasal disfonksiyon
• Semptomatik disfonksiyon
• Hastalığın tanısı
• İrreversibl dejenerasyon
• Kalıcı hasar ve engellilik
• Ölüm
En
erj
i Y
etm
ezli
ği
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
MİTOKONDRİ
İçimizde biri mi var?
Yaygın olan görüs, atasal bir anaerobik ökaryotik hücre
tarafından hücre içine alınan bir bakteriden orjin aldıgıdır.
ENDOSİMBİYOZ TEORİSİ
Mitokondri, hücre genomundan ayrı bir genetik sisteme sahiptir.
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
Neden?
MİTOKONDRİYAL MEMBRAN
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
Mitokondriyal Genetik
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
MİTOKONDRİNİN YAPISI
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
MİTOKONDRİYAL DİNAMİKLER
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
• Evrensel genetik koda sahip değildir
• Mitokondrial hastalıklar anne yoluyla nesillere aktarılırlar
• Ovum 200.000 mtDNA içerir
• mtDNA 37 gen içerir
• ETZ ve OXPHOS’daki 13 proteini kodlar
• C ve G bazlarından zengindir
• Oksidatif strese çok duyarlıdırlar
• Onarım mekanizmaları yok veya kısıtlıdır
• Mutasyon oranı nDNA’dan 10 kat fazladır
MİTOKONDRİ GENETİĞİ (Özet)
MİTOKONDRİ HASARA AÇIKTIR
MİTOKONDRİYAL FONKSİYONLAR
• Ca iyon akısının düzenlenmesi/tamponlanması
• İyon gradientlerinin düzenlenmesi
• ROS üretimi
• “Hem” sentezi
• Fe/Sülfür kümelerinin sentezi
• Steroid sentezi
• Hücre sinyalleri
• Büyümenin düzenlenmesi
• Biyosentez yollarının düzenlenmesi
• Termogenezis
• Apoptozun düzenlenmesi
•ATP SENTEZİ = ENERJİ
ENERJİ ÜRETİMİ
HÜCRESEL ENERJİ=ATP
ATP İHTİYACI
Dinlenme sırasında, erişkin bir erkeğin ATP ihtiyacı;
• 3x1018 mol/sn
• Günde 70-80 kg ATP üretilir
• Vücutta anlık olarak bulunan ATP miktarı 250 gr
• Üretilen ATP’nin %22-25’ini beyin kullanır
ATP İHTİYACI
Vücut Ağırlığının Sadece %7’sini Oluşturduğu Halde
Üretilen Enerjinin %60’ını Kullanırlar
KALP-BEYİN-KARACİĞER-BÖBREK
Mitokondriyal Yetmezlikte En Sık Hangi Organların Bozukluğu Görülür?
ENERJİ KAYNAKLARI
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
ENERJİ ÜRETİMİ
Acetyl-
CoA
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
Acetyl-CoA
HEDEF
MOLEKÜL
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
CARNİTİN
ENERJİ ÜRETİMİ
Acetyl-
CoA
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
Tüm Metabolizma
KREBS DÖNGÜSÜ
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
KREBS DÖNGÜSÜ
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ
ATP ÜRETİMİ
ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ
• Oksijen, ETZ’de son elektron akseptörüdür ve
ATP oluşumu için gereklidir.
• Vücuda sağlanan Oksijenin %90’ını mitokondri
OXPHOS için kullanır.
İnsanlar aşk olmadan yaşayamayacaklarını söylerler.
Onlara “Oksijenin” daha önemli olduğunu söyleyin
Dr. House
Nefes egzersizleri ve doğru nefes alma neden faydalıdır?
OKSİDATİF STRES
• En dıs yörüngelerinde paylasılmamıs (çiftlesmemis) bir elektron
içeren atom veya moleküllerdir.
• Dengesiz yapıları nedeni ile çok kısa yasam sürelidir.
• Çok aktif bilesiklerdir.
SERBEST RADİKALLER
İnsan vücudunda ne kadar süperoksit radikali oluşuyor?
Erişkin bir kişi 3.5 mL O2/kg/dak tüketir, bu günde
352.8 L (14.7 mol) eder.
Eğer %1’i süperoksit radikaline dönüşüyorsa, bu da
yılda 53.66 mol yani 1.7 kg olarak hesaplanabilir.
OKSİDATİF STRES
Bir yılda oluşan süperoksit radikali şehir hatları vapurunu oksitleyebilir
OKSİDATİF STRES
Gözle görebildigimiz organımız deri oldugundan
oksidatif stresin yaslanmadaki etkisini en iyi ciltte görürüz
Serbest Radikaller nedeni ile oluşan oksidatif stres,
birçok komponenti hasara uğratır
• Damaged Fats (Lipid Peroxides, oxidized LDL, Isoprostane F2)
• Damaged Sugars (HgbA1c, AGEs)
• Damaged Proteins (3-Nitrotyrosine)
• Damaged DNA (8-OH Deoxyguanosine)
OKSİDATİF STRES
OKSİDATİF STRES NEDENLERİ
•Aşırı Kalori
•Nitrik oksit artışı
•Enflamasyon
•Folat/B12 vit. düşüklüğü
•Mineral/Kofaktör eksikliği
•CoQ10 Eksikliği
•Aşırı glukoz
•Glutatyon eksikliği
•Carnitin eksikliği
•Çevresel Toksinler
OKSİDATİF STRES
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine
MD - SEMPTOMLAR
MD, ETZ’nin aktivitesinin azalması ve
ATP sentezin bozulması ile karakterizedir
Mitokondri sayısında azalma
Mitokondri fonksiyonlarında azalma
Mitokondriyal dinamiklerin bozulması
• Çabuk ve sık yorulma
• Hastalıklara dirençsizlik
• Güçsüzlük
• Depresyon
• Konsantrasyon Bozukluğu
• Dikkat Eksikliği
• Öğrenme Güçlüğü
• Unutkanlık
• Stress ile başa çıkamama
• Çarpıntı
• Cilt sorunları
• Allerjiler
MİTOKONDRİYAL FONKSİYONLARI
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
•Mitokondriyal Toksinler
•Disbiozis
•Vitamin-Mineral Eksikliği
•Nutritient eksiklikleri
•Genetik
•Enflamasyon
•Oksidatif Stres
• Optik atrofi
• İsitme kaybı
• Ptozis
• Nefrotik send.
• Tasikardi
• Kardiyomyopati
• Kalp Blokları
• Diabet
• Hipoglisemi
• Karaciger Yet.
• Obezite
• IU Gelisme Geriligi
• Kronik Yorgunluk Send.
• Solunum Problemleri
• Uyku Apnesi
MD - İLİŞKİLİ HASTALIKLAR
• Gelisme Geriligi
• Demans
• Parkinson Hast.
• Depresyon
• Migren
• Otizm Spektrum Boz.
• Bas agrıları
• Nöropatik agrılar
• Vücut Isısı degisimleri
• Egzersiz intoleransı
• Myalji
• Kramplar
• Kas Zayıflıgı
• Ekzokrin Pank. Yet.
• Diare/kabızlık
• IBS
ve diğer 200’e yakın hastalık veya bozukluk
ENERJİ ÜRETİMİNİ DESTEKLEYEN ÖNEMLİ
NUTRİTİENTLER
Karbonhidrat Metabolizması
• B1, B2, B3, B5, Lipoik asit
Yağ Metabolizması
• L-Carnitine
Protein Metabolizması
• B1, B2, B3, B5, Lipoik asit
Krebs Döngüsü
• Glutatyon
• Demir
• Mg
• Manganez
• B1, B2, B3, B5, Lipoik asit
• CoQ10
Enerji Transportu
• Niasin
• Riboflavin
Elektron Transport Zinciri
• CoQ10
• Vit C
• Vit K
• alfa-Lipoik asit
• Mg
• Fosfatidilkolin
Acetyl-CoA
• Pantotenik asit (B5)
MD- TEDAVİ
PHYTO-NUTRITIENTS
EGZERSİZ
Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine