MÜKEMMELİYETÇİLİKMÜKEMMELİYETÇİLİK

Mükemmeliyetçilik, değişik Mükemmeliyetçilik, değişik araştırmacılar tarafından farklı araştırmacılar tarafından farklı şekillerde açıklansa da basitçe “Hiç şekillerde açıklansa da basitçe “Hiç hata ve eksik yapmadan kusursuza hata ve eksik yapmadan kusursuza ulaşma çabası” olarak tanımlanabilir.ulaşma çabası” olarak tanımlanabilir.

Bugüne kadar yapılan çalışmalara Bugüne kadar yapılan çalışmalara göz atmak gerekirse;göz atmak gerekirse;

MacmillanMacmillan,  “Mükemmeliyetçilik; ,  “Mükemmeliyetçilik; mükemmelin olduğuna inanma, ona mükemmelin olduğuna inanma, ona ulaşma çabası ve kişinin kendisi ve ulaşma çabası ve kişinin kendisi ve başkaları için yüksek standartlar başkaları için yüksek standartlar belirleme eylemi olarak belirleme eylemi olarak tanımlamıştır.tanımlamıştır.

Adderholdt-ElliotAdderholdt-Elliot, insanların , insanların mükemmellik için çabaladıklarını, mükemmellik için çabaladıklarını, çünkü başarı odaklı olduklarını çünkü başarı odaklı olduklarını belirtmiştir.belirtmiştir.

HamachekHamachek, mükemmeliyetçiliğin, normal , mükemmeliyetçiliğin, normal ve nevrotik mükemmeliyetçilik olmak ve nevrotik mükemmeliyetçilik olmak üzere iki boyutundan söz etmiştir. üzere iki boyutundan söz etmiştir.

Normal mükemmeliyetçiler, yüksek kişisel Normal mükemmeliyetçiler, yüksek kişisel standartlara sahip, mevcut durumun standartlara sahip, mevcut durumun gereklerine göre esnek tavır gereklerine göre esnek tavır gösterebilenlerdir. Belirledikleri yüksek gösterebilenlerdir. Belirledikleri yüksek standartlara tam ulaşamasalar da  bundan standartlara tam ulaşamasalar da  bundan doyum sağlayabilirler. doyum sağlayabilirler.

Nevrotik mükemmeliyetçiler ise yüksek Nevrotik mükemmeliyetçiler ise yüksek kaygı ve başarısızlık korkusuna sahiptirler. kaygı ve başarısızlık korkusuna sahiptirler. Onlar çabalarından zevk almazlar çünkü Onlar çabalarından zevk almazlar çünkü hiçbir şeyin yeterince iyi olmadığını hiçbir şeyin yeterince iyi olmadığını düşünürler. Bu yaklaşıma göre başarı ve düşünürler. Bu yaklaşıma göre başarı ve başarı motivasyonu mükemmeliyetçiliğin başarı motivasyonu mükemmeliyetçiliğin olumlu boyutuyla ilgilidir, demiştir.olumlu boyutuyla ilgilidir, demiştir.

Gordon H. Flett ve Paul L. HewittGordon H. Flett ve Paul L. Hewitt (2002) patolojik bir durum olarak (2002) patolojik bir durum olarak değerlendirmiş ve üç çeşit değerlendirmiş ve üç çeşit mükemmeliyetçilik tanımlamıştır:mükemmeliyetçilik tanımlamıştır:

        

1.Kendine yönelik1.Kendine yönelik: : Ulaşılması olanaksız Ulaşılması olanaksız ve gerçek dışı standartlar belirleme ve gerçek dışı standartlar belirleme eğilimi. Kişi kendisine son derece eğilimi. Kişi kendisine son derece yüksek beklentiler dayatır, hata kabul yüksek beklentiler dayatır, hata kabul etmez ve sürekli olarak kendisini etmez ve sürekli olarak kendisini eleştirir.eleştirir.

2.Başkasına yönelik2.Başkasına yönelik: : Belirlenen gerçek Belirlenen gerçek dışı ve yüksek standartlara dışı ve yüksek standartlara başkalarının uymasını bekleme eğilimi. başkalarının uymasını bekleme eğilimi. Bu kişiler başkalarına iş veremezler, Bu kişiler başkalarına iş veremezler, yaptıklarını beğenmez, sürekli hata yaptıklarını beğenmez, sürekli hata bulurlar. Genellikle öfke ve doyumlu bulurlar. Genellikle öfke ve doyumlu ilişki kuramama sorunları vardır.ilişki kuramama sorunları vardır.

3.Sosyal beklentiler3.Sosyal beklentiler: : Başkalarının Başkalarının kendilerinden ulaşılması olanaksız kendilerinden ulaşılması olanaksız beklentileri olduğu inancı. Bu kişiler beklentileri olduğu inancı. Bu kişiler çevrelerinden onay ve takdir görmek çevrelerinden onay ve takdir görmek için çok yüksek standartlara için çok yüksek standartlara ulaşmaları gerektiğine inanırlar. ulaşmaları gerektiğine inanırlar. Genellikle öfke, standartlara Genellikle öfke, standartlara ulaşamadıklarında depresyon ve ulaşamadıklarında depresyon ve başkaları tarafından yargılanma başkaları tarafından yargılanma korkusu duyduklarında da sosyal korkusu duyduklarında da sosyal kaygı sorunları vardır.kaygı sorunları vardır.

Slaney ve Ashby Slaney ve Ashby  (1999);  (1999); Mükemmeliyetçiliğin birçok kişilik Mükemmeliyetçiliğin birçok kişilik bozukluğu ile ilişkili olduğunu bozukluğu ile ilişkili olduğunu vurgulamışlardır. vurgulamışlardır.

SilvermanSilverman, “İnsan yaşamını belirleyen , “İnsan yaşamını belirleyen şey, yüksek seviyedeki beklentileridir  ve şey, yüksek seviyedeki beklentileridir  ve mükemmeliyetçilik sadece yüksek başarı mükemmeliyetçilik sadece yüksek başarı potansiyeli olan kişilerde görülmektedir” potansiyeli olan kişilerde görülmektedir” demiştir.demiştir.

MissildineMissildine (1963), doyumsuzluk ve düşük (1963), doyumsuzluk ve düşük benlik algısını mükemmeliyetçiliği benlik algısını mükemmeliyetçiliği oluşturan temel öğeler olarak görmektedir oluşturan temel öğeler olarak görmektedir

Nedenleri:Nedenleri:1.1. Sosyal beklenti: Sosyal beklenti: Küçüklükte başkaları Küçüklükte başkaları

tarafından sevilme/takdir tarafından sevilme/takdir görme/onaylanma ve kabul edilme görme/onaylanma ve kabul edilme gereksinimlerinin başarı karşılığında gereksinimlerinin başarı karşılığında doyum görür. Böylece çocuk kendi doyum görür. Böylece çocuk kendi kendisine başkalarının kendisine verdiği kendisine başkalarının kendisine verdiği değer kadar değer vermeyi öğrenir ve değer kadar değer vermeyi öğrenir ve özgüveni dış etmenlere bağlı olarak özgüveni dış etmenlere bağlı olarak biçimlenir. Kendisini eleştirilerden biçimlenir. Kendisini eleştirilerden korumak için de, tek silahının korumak için de, tek silahının “mükemmel olmak” olduğuna karar verir. “mükemmel olmak” olduğuna karar verir. Bu kimseler başkalarının düşüncelerine Bu kimseler başkalarının düşüncelerine ve eleştirilerine karşı duyarlı ve kırılgan ve eleştirilerine karşı duyarlı ve kırılgan birer yetişkine dönüşürler.birer yetişkine dönüşürler.

2. Sosyal öğrenme: 2. Sosyal öğrenme: Anne-babaları Anne-babaları mükemmeliyetçi olan çocuklar mükemmeliyetçi olan çocuklar onları taklit etme eğilimine girerler. onları taklit etme eğilimine girerler. Çocuklar mükemmel görünen anne-Çocuklar mükemmel görünen anne-babalarını yüceltir ve onlar gibi babalarını yüceltir ve onlar gibi olmak ister.olmak ister.

3. Sosyal tepki: 3. Sosyal tepki: Karmaşa içindeki (örneğin, Karmaşa içindeki (örneğin, sürekli kavga eden ana-baba, belirsiz ya sürekli kavga eden ana-baba, belirsiz ya da tutarsız kuralların olduğu bir ev ortamı) da tutarsız kuralların olduğu bir ev ortamı) bir ortamda büyümüş ve çeşitli tacizlere bir ortamda büyümüş ve çeşitli tacizlere (örneğin, fiziksel şiddet görmek, utanca (örneğin, fiziksel şiddet görmek, utanca boğulmak) uğramış çocuklar kendi boğulmak) uğramış çocuklar kendi denetleyemedikleri ve öngöremedikleri denetleyemedikleri ve öngöremedikleri şeylerin olduğu bir ortamda denetim şeylerin olduğu bir ortamda denetim duygusu geliştirebilmek amacıyla duygusu geliştirebilmek amacıyla savunma mekanizması olarak savunma mekanizması olarak mükemmeliyetçilik geliştirebilirler.mükemmeliyetçilik geliştirebilirler.

Antony ve Swinson (2000), mükemmeliyetçilerin Antony ve Swinson (2000), mükemmeliyetçilerin

özelliklerini şu şekilde belirtmişlerdir.özelliklerini şu şekilde belirtmişlerdir. 1.  1.  Ya hep ya hiç düşüncesi: Ya hep ya hiç düşüncesi: Mükemmeliyetçiler Mükemmeliyetçiler

olayların karmaşık olabileceğini ve doğru ile olayların karmaşık olabileceğini ve doğru ile yanlış arasında pek çok derece olabileceğini yanlış arasında pek çok derece olabileceğini düşünmeden, olayları sadece doğru veya yanlış düşünmeden, olayları sadece doğru veya yanlış görme eğilimindedir.görme eğilimindedir.

2. 2.  Süzgeçten geçirme: Süzgeçten geçirme: Mükemmeliyetçiler, seçici  Mükemmeliyetçiler, seçici bir şekilde davranarak olumsuz detayları abartma bir şekilde davranarak olumsuz detayları abartma eğilimindedir. Bu olumlu bilgilerin gözden eğilimindedir. Bu olumlu bilgilerin gözden kaçmasına neden olmaktadır.kaçmasına neden olmaktadır.

3.  3.  Zihin Okuma:Zihin Okuma: Mükemmeliyetçiler, insanların  Mükemmeliyetçiler, insanların zihinlerini okuduklarını düşünürler ve genellikle zihinlerini okuduklarını düşünürler ve genellikle insanların kendisi hakkında olumsuz insanların kendisi hakkında olumsuz düşündüklerini sanmaktadırlar.düşündüklerini sanmaktadırlar.

4.  4.  Tünel bakışı:Tünel bakışı: Mükemmeliyetçiler, detaylara  Mükemmeliyetçiler, detaylara fazlaca dikkat ederler ve bu yüzden genel durumu fazlaca dikkat ederler ve bu yüzden genel durumu görememektedirler.görememektedirler.

5. 5.   Kişisel hassasiyet:  Kişisel hassasiyet:   Mükemmeliyetçiler, genellikle başkalarının Mükemmeliyetçiler, genellikle başkalarının

fikirlerine aşırı önem verirler, beğenilmek isterler.fikirlerine aşırı önem verirler, beğenilmek isterler.6. 6.   Felaket olacağını düşünme:  Felaket olacağını düşünme:    Mükemmeliyetçiler, olumsuz olayları baş Mükemmeliyetçiler, olumsuz olayları baş

edemeyecekleri felaketler olarak nitelendirerek, edemeyecekleri felaketler olarak nitelendirerek, kaçma davranışında bulunurlar.kaçma davranışında bulunurlar.

7. 7.   Aşırı katı standartlar ve esnek olamama:   Aşırı katı standartlar ve esnek olamama:     Mükemmeliyetçiler, daha azına razı olmayı Mükemmeliyetçiler, daha azına razı olmayı

yenilmek olarak değerlendirerek, beklentileri yenilmek olarak değerlendirerek, beklentileri esnetme konusunda güçlük yaşarlar.esnetme konusunda güçlük yaşarlar.

8.8.   Aşırı sorumlu hissetme ve kontrol ihtiyacı:   Aşırı sorumlu hissetme ve kontrol ihtiyacı:    Mükemmeliyetçiler, çevrelerinde olan insanların Mükemmeliyetçiler, çevrelerinde olan insanların

hata yapmalarından ve zarar görmelerinden hata yapmalarından ve zarar görmelerinden kendini sorumlu görerek, onların davranış ve kendini sorumlu görerek, onların davranış ve düşüncelerini kontrol etmenin gerekli olduğuna düşüncelerini kontrol etmenin gerekli olduğuna inanmaktadırlar.inanmaktadırlar.

9. 9.  Zorunluluklar: Zorunluluklar:   Mükemmeliyetçiler, işlerin nasıl olması Mükemmeliyetçiler, işlerin nasıl olması

gerektiği konusunda kurallar koyarlar, bu gerektiği konusunda kurallar koyarlar, bu kuralları bozduklarında suçluluk ve kuralları bozduklarında suçluluk ve yetersizlik hissederler.yetersizlik hissederler.

10.10. Başkalarına güvenme güçlüğü: Başkalarına güvenme güçlüğü:    Mükemmeliyetçiler, bir işi yaparken Mükemmeliyetçiler, bir işi yaparken

başkalarına görev verme veya iş paylaşımı başkalarına görev verme veya iş paylaşımı konusunda güçlük çekerler.konusunda güçlük çekerler.

11.11. Uygunsuz sosyal karşılaştırma: Uygunsuz sosyal karşılaştırma: Mükemmeliyetçiler, kendilerini sürekli Mükemmeliyetçiler, kendilerini sürekli

diğer insanlarla karşılaştırmakta ve bu diğer insanlarla karşılaştırmakta ve bu karşılaştırmalar sonucu daha fazla karşılaştırmalar sonucu daha fazla olumsuz duygu hissetmektedirler.olumsuz duygu hissetmektedirler.

Mükemmeliyetçilikte, aşırı derecede Mükemmeliyetçilikte, aşırı derecede yüksek ve gerçekçi olmayan hedeflere yüksek ve gerçekçi olmayan hedeflere yoğunlaşılan, kendini yenilgiye uğratıcı bir yoğunlaşılan, kendini yenilgiye uğratıcı bir dizi düşünce ve davranışa yönelten bir dizi düşünce ve davranışa yönelten bir yapı söz konusudur. Eleştirilmeye yapı söz konusudur. Eleştirilmeye tahammülleri yoktur. Bu yüzden kusursuz tahammülleri yoktur. Bu yüzden kusursuz davranma çabasına girerler. İşlerin davranma çabasına girerler. İşlerin yolunda gitmediği fark ettikleri anda da yolunda gitmediği fark ettikleri anda da kaygı yaşamaya başlarlar. Genellikle kaygı yaşamaya başlarlar. Genellikle kendilerine zarar verdiklerinin farkına kendilerine zarar verdiklerinin farkına varmazlar.varmazlar.

Mükemmeliyetçi kişiler mükemmel olma Mükemmeliyetçi kişiler mükemmel olma isteklerinin kendilerine başarı, takdir ve isteklerinin kendilerine başarı, takdir ve sevgi kazandıracağını düşünürler fakat, sevgi kazandıracağını düşünürler fakat, başarı gösterseler de kullandıkları başarı gösterseler de kullandıkları yöntemler yüzünden takdir göremez, sevgi yöntemler yüzünden takdir göremez, sevgi kazanamazlar.kazanamazlar.

Mükemmeliyetçi insanların işleri yarıda Mükemmeliyetçi insanların işleri yarıda kalır. Çünkü sonu gelmeyen ve idealize kalır. Çünkü sonu gelmeyen ve idealize edilmiş hedefleri vardır. Bu hedefler hiçbir edilmiş hedefleri vardır. Bu hedefler hiçbir zaman tam anlamıyla gerçekleşmez ve zaman tam anlamıyla gerçekleşmez ve gerçekleşme olanağı yoktur. Bunun yanı gerçekleşme olanağı yoktur. Bunun yanı sıra işleri erteleme ve yeterince üretken sıra işleri erteleme ve yeterince üretken olamama gibi sorunları vardır. olamama gibi sorunları vardır.

Mükemmeliyetçilerin, Mükemmeliyetçilerin, mükemmeliyetçi olmayan kişilerden mükemmeliyetçi olmayan kişilerden daha başarılı olduklarına ilişkin hiçbir daha başarılı olduklarına ilişkin hiçbir kanıt yoktur. Tam tersine, kanıt yoktur. Tam tersine, mükemmele ulaşmak için mükemmele ulaşmak için çabalayanların, aynı yetenek, beceri çabalayanların, aynı yetenek, beceri ve zekâ düzeyine sahip, ancak ve zekâ düzeyine sahip, ancak mükemmeliyetçi olmayan kişilerden mükemmeliyetçi olmayan kişilerden daha başarısız olduklarına ilişkin daha başarısız olduklarına ilişkin kanıtlar bulunmaktadır.kanıtlar bulunmaktadır.

““Son ürün" üzerinde odaklaşmaları Son ürün" üzerinde odaklaşmaları üretkenlik ve başarıya giden yolda onlar üretkenlik ve başarıya giden yolda onlar için önemli engeller oluşturur. Oysa ki bir için önemli engeller oluşturur. Oysa ki bir şeyi elde etmeye çalışırken yaşananlardan şeyi elde etmeye çalışırken yaşananlardan zevk almak, o sürecin kendisinden doyum zevk almak, o sürecin kendisinden doyum almak, süreç sonunda elde edileceklerden almak, süreç sonunda elde edileceklerden daha önemlidir. Yolun sonundaki amaç için daha önemlidir. Yolun sonundaki amaç için verdikleri yoğun çaba verdikleri yoğun çaba mükemmeliyetçilerin en zayıf yönleridir. mükemmeliyetçilerin en zayıf yönleridir. Kafalarına, yalnızca, sonuçtaki başarıyı ya Kafalarına, yalnızca, sonuçtaki başarıyı ya da başarısızlık korkusunu taktıkları için, da başarısızlık korkusunu taktıkları için, süreç içinde yaşadıkları yoğun kaygı, tüm süreç içinde yaşadıkları yoğun kaygı, tüm çabalarını sabote eder.  çabalarını sabote eder. 

Gerçek başarı sahipleri, hataları, Gerçek başarı sahipleri, hataları, başarısızlıkları ve zayıflıkları, başarısızlıkları ve zayıflıkları, insan olmaktan kaynaklanan insan olmaktan kaynaklanan özellikler olarak değerlendirirler.özellikler olarak değerlendirirler.

Mükemmeliyetçi insanlarda görülen Mükemmeliyetçi insanlarda görülen yaygın psikolojik sorunlar:yaygın psikolojik sorunlar:

DepresyonDepresyon

Sosyal içe çekilmeSosyal içe çekilme

Performans yitimiPerformans yitimi

Öfke kontrolünde Öfke kontrolünde güçlükgüçlük

Sosyal fobiSosyal fobi

AnksiyeteAnksiyete

EleştiricilikEleştiricilik

Sınav kaygısıSınav kaygısı

İfade güçlüğüİfade güçlüğü

Yeme sorunlarıYeme sorunları

DışlanmışlıkDışlanmışlık

Yalnızlık duygusuYalnızlık duygusu

Mükemmeliyetçilik ve aile hayatıMükemmeliyetçilik ve aile hayatı

Beğenme sorunu nedeniyle geç Beğenme sorunu nedeniyle geç evlenilir.evlenilir.

Evin düzeni ve görünümü birincil Evin düzeni ve görünümü birincil ihtiyaçların önüne geçer.ihtiyaçların önüne geçer.

Eşler arasında tatminsizlik duygusu Eşler arasında tatminsizlik duygusu baş gösterir. Daha iyisini yapma baş gösterir. Daha iyisini yapma düşüncesi ve çabası çatışmalara düşüncesi ve çabası çatışmalara neden olur.neden olur.

Mükemmeliyetçi anne babalar:Mükemmeliyetçi anne babalar:Çocukla ilgili her şey kontrol altında Çocukla ilgili her şey kontrol altında olmalıdır.olmalıdır.Aşırı müdahaleci ve koruyucudurlar.Aşırı müdahaleci ve koruyucudurlar.Çocuklarının yaşamının her alanına Çocuklarının yaşamının her alanına dahil olmak isterler. Bu da çocukların dahil olmak isterler. Bu da çocukların bunalıma girmelerine neden olabilir.bunalıma girmelerine neden olabilir.Çocuk ebeveynin belirlediği yoldan Çocuk ebeveynin belirlediği yoldan gitmek zorundadır çünkü en gitmek zorundadır çünkü en kusursuzu budur.kusursuzu budur.

Anne babaların hataya izin vermeyen Anne babaların hataya izin vermeyen tutumları çocukta kaygı yaratmaktadır.tutumları çocukta kaygı yaratmaktadır.

Mükemmeliyetçi ebeveynlerin çocukları Mükemmeliyetçi ebeveynlerin çocukları sürekli kendilerini ispat etme çabasına sürekli kendilerini ispat etme çabasına girmektedirler.girmektedirler.

Çocuk anne babaya öfke geliştirebilmekte Çocuk anne babaya öfke geliştirebilmekte veya bu öfke kendine yönelebilmekte, veya bu öfke kendine yönelebilmekte, dolayısı ile uyum sorunları dolayısı ile uyum sorunları yaşayabilmektedir.yaşayabilmektedir.

Mükemmeliyetçi tutum ile büyüyen genç, Mükemmeliyetçi tutum ile büyüyen genç, bağımsız olma ve arkadaş edinmede bağımsız olma ve arkadaş edinmede zorlanır.zorlanır.

Anne babalara öneriler:Anne babalara öneriler:Beceriler ancak hata yapılarak Beceriler ancak hata yapılarak geliştirilebilir. Çocukları yapamadıkları geliştirilebilir. Çocukları yapamadıkları şeylerden dolayı aşağılamayın, şeylerden dolayı aşağılamayın, utandırmayın. Yapmak istediği şeyleri utandırmayın. Yapmak istediği şeyleri destekleyin.destekleyin.Çocuğu başarılı olmaya yönlendirirken onu Çocuğu başarılı olmaya yönlendirirken onu başkalarıyla değil, kendi içinde başkalarıyla değil, kendi içinde değerlendirin. Böylece yetersizlik hissi ve değerlendirin. Böylece yetersizlik hissi ve kaygı yaşamasına engel olun.kaygı yaşamasına engel olun.Çocuğunuzun başarılı olduğu yanları Çocuğunuzun başarılı olduğu yanları vurgulayın.vurgulayın.Sonuç başarısız olsa da çabasını Sonuç başarısız olsa da çabasını ödüllendirin.ödüllendirin.

İş hayatında mükemmeliyetçilikİş hayatında mükemmeliyetçilikHata yapmamayı amaç edinen kişiler Hata yapmamayı amaç edinen kişiler olarak tam bir görev adamıdırlar. Risk olarak tam bir görev adamıdırlar. Risk almayı sevmezler. Bu nedenle risk almayı sevmezler. Bu nedenle risk oluşturacak görevlerden kaçınırlar. Ancak oluşturacak görevlerden kaçınırlar. Ancak bu kişiler hedeflerine ulaşamadıklarında bu kişiler hedeflerine ulaşamadıklarında büyük bir hayal kırıklığı yaşarlar.  Özgüven büyük bir hayal kırıklığı yaşarlar.  Özgüven duyguları başarıları ile paraleldir. Başarılı duyguları başarıları ile paraleldir. Başarılı olduklarında kendilerini güvende olduklarında kendilerini güvende hissederler. Başarısız olduklarında ise hissederler. Başarısız olduklarında ise güven duygusu derinden sarsılır.güven duygusu derinden sarsılır.

Bu kişiler iş yaşamında çok sorumluluk Bu kişiler iş yaşamında çok sorumluluk üstlendikleri ve aşırı çalıştıkları için üstlendikleri ve aşırı çalıştıkları için ailelerine yeteri kadar zaman ayırmazlar ailelerine yeteri kadar zaman ayırmazlar ve problemler yaşarlar. ve problemler yaşarlar.

En küçük eleştiriye bile tahammülleri En küçük eleştiriye bile tahammülleri olmadığı için günlerce başka bir işe olmadığı için günlerce başka bir işe odaklanamayabilirler.odaklanamayabilirler.

İşlerinin  nasıl olması gerektiği konusunda İşlerinin  nasıl olması gerektiği konusunda kurallar koyarlar, bu kuralları kurallar koyarlar, bu kuralları bozduklarında suçluluk ve yetersizlik bozduklarında suçluluk ve yetersizlik hissederler. hissederler.

Birlikte çalıştıkları kişileri sürekli kontrol Birlikte çalıştıkları kişileri sürekli kontrol etme  ihtiyacı hissederler. etme  ihtiyacı hissederler.

Sosyal hayatta ise sağlıklı ürün Sosyal hayatta ise sağlıklı ürün tüketme ve kusursuz giyinme tüketme ve kusursuz giyinme tutumları takıntılı davranışlara neden tutumları takıntılı davranışlara neden olabilmektedir.olabilmektedir.

Ne yapılmalıdır?Ne yapılmalıdır?Öncelikle mükemmeliyetçiliğin istenmeyen Öncelikle mükemmeliyetçiliğin istenmeyen bir özellik olduğunun farkına varılmalıdır.bir özellik olduğunun farkına varılmalıdır.İstek ve gereksinimlere uyan gerçekçi İstek ve gereksinimlere uyan gerçekçi hedefler belirlenmelidir. Böylece bireyin hedefler belirlenmelidir. Böylece bireyin kendine duyduğu güven artacaktır.kendine duyduğu güven artacaktır.Art arda birbirini takip eden hedefler Art arda birbirini takip eden hedefler konulmalıdır.konulmalıdır.Bir işten yüzde yüz başarı sağlamadığınız Bir işten yüzde yüz başarı sağlamadığınız durumlarla yüzleşilmeli ve bu durumun durumlarla yüzleşilmeli ve bu durumun getirileri veya kaybettirdikleri getirileri veya kaybettirdikleri değerlendirilmelidir..değerlendirilmelidir..

Sonuca değil, sürece konsantre Sonuca değil, sürece konsantre olunmalı,yapılan işten zevk alma olunmalı,yapılan işten zevk alma öğrenilmelidir.öğrenilmelidir.Mükemmeliyetçiliğin arkasındaki Mükemmeliyetçiliğin arkasındaki korkularla yüzleşilmelidir. (neden korkularla yüzleşilmelidir. (neden korkuyorum?)korkuyorum?)Hatalardan neler öğrenilebileceği Hatalardan neler öğrenilebileceği değerlendirilmelidir.değerlendirilmelidir.İşler önem sırasına göre planlanmalıdır.İşler önem sırasına göre planlanmalıdır.Dış çevrenin değerlendirmelerine karşı Dış çevrenin değerlendirmelerine karşı aşırı hassas yaklaşım yerine kişinin kendi aşırı hassas yaklaşım yerine kişinin kendi kapasitesi ölçüsünde performans hedefini kapasitesi ölçüsünde performans hedefini belirlemesi de oldukça önemlidir.belirlemesi de oldukça önemlidir.

Her insanın ilgi, yetenek ve Her insanın ilgi, yetenek ve gereksiniminin farklı olduğu kabul gereksiniminin farklı olduğu kabul edilmelidir.edilmelidir.Hayatın “Hayatın “Hep ile HiçHep ile Hiç” arasındaki bir ” arasındaki bir anlayıştan ibaret olmadığını fark anlayıştan ibaret olmadığını fark etmek gerekir. etmek gerekir. Kaybetmeyi göze almak gerekir.Kaybetmeyi göze almak gerekir.Katı zaman sınırlamaları Katı zaman sınırlamaları konulmamalıdır.konulmamalıdır.Eleştirilerle nasıl başedileceği Eleştirilerle nasıl başedileceği öğrenilmelidir.öğrenilmelidir.

Mükemmel, iyinin Mükemmel, iyinin düşmanıdır.düşmanıdır.

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER