19
1 Vrz osnova na ~len 55 stav 1 od Zakonot za organizacija i rabota na organite na dr`avnata uprava („Sl. vesnik na RM” br. 58/00 i 44/02) i ~len 24 i 26 od Zakonot za osnovno obrazovanie („Sl. vesnik na RM” br. 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/02, 40/03, 42/03, 63/04, 82/04, 55/05, 81/05, 113/05, 35/06, 70/06 i 51/07), ministerot za obrazovanie i nauka donese nastavna programa po izborniot predmet na{ata tatkovina za VI oddelenie na osnovnoto osumgodi{no obrazovanie, odnosno za VII, VIII ili IX oddelenie za devetgodi{noto osnovno obrazovanie

nasata_takovina

Embed Size (px)

Citation preview

1

Vrz osnova na ~len 55 stav 1 od Zakonot za organizacija i rabota na organite na dr`avnata uprava („Sl.

vesnik na RM” br. 58/00 i 44/02) i ~len 24 i 26 od Zakonot za osnovno obrazovanie („Sl. vesnik na RM” br. 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/02, 40/03, 42/03, 63/04, 82/04, 55/05, 81/05, 113/05, 35/06, 70/06 i 51/07), ministerot za obrazovanie i nauka donese nastavna programa po izborniot predmet na{ata tatkovina za VI oddelenie na osnovnoto osumgodi{no obrazovanie, odnosno za VII, VIII ili IX oddelenie za devetgodi{noto osnovno obrazovanie

2

MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA

BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO

Skopje, 2008 godina

NA[ATA TATKOVINA

IZBOREN PREDMET

OSNOVNO OBRAZOVANIE

NASTAVNA PROGRAMA

3

1. VOVED

Predmetot na{ata tatkovina e izboren predmet za u~enicite vo VII, VIII ili IH oddelenie na devetgodi{noto osnovno u~ili{te. So nastavnata programa se postaveni osnovnite celi koi se odnesuvaat za razvivawe na interesot na u~enicite za sistematizirawe i pro{iruvawe na znaewata za minatoto i sega{nosta na Republika Makedonija. Isto taka, se sistematizirani celite, sodr`inite i aktivnostite za zapoznavawe na kulturno-istoriskite znamenitosti, nacionalnite parkovi i prirodni bogatstva na na{ata tatkovina. Pritoa, posebno se naglasuva potrebata za koristewe na materijalni izvori od arheolo{kite, etnolo{kite i istoriskite muzei, muzejot na sovremena umetnost, gradskite muzei, prirodonau~nite muzei, kako i za koristewe izvori za istra`uvawe na kulturata i tradiciite na makedonskiot narod i na pripadnicite na drugite zaednici vo Republika Makedonija. Programata so konkretnite celi i sodr`ini i nastavnite metodi i aktivnosti }e pridonese u~enicite da se pottiknuvaat da organiziraat svoi istra`uva~ki aktivnosti za zapoznavawe na na{ite nacionalni parkovi i drugite prirodni retkosti so {to u{te pove}e }e se pro{iruva interesot kaj niv za zapoznavawe na na{ata tatkovina. So nastavniot plan za osnovnoto u~ili{te za predmetot na{ata tatkovina se predvideni 2 nastavni ~asa

nedelno, odnosno 72 nastavni ~asa godi{no. ZABELE[KA:

Soglasno dinamikata za voveduvawe na devtgodi{noto osnovno vospitanie i obrazovanie nastavnata programa za u~enicite vo VI oddelenie na osumgodi{noto osnovno u~ili{te od u~ebnata 2008/09 godina e ekvivalentna na nastavnata programa za VII, VIII ili IX oddelenie na devetgodi{noto osdnovno u~ili{te.

4

2. CELI NA NASTAVATA VO VII, VIII ili IX ODDELENIE U~enikot/ u~eni~kata: - da se pottiknuva da go ceni istoriskoto i kulturnoto nasledstvo na Republika Makedonija; - da gi sistematizira i pro{iruva znaewata za osnovnite periodi vo sozdavaweto na makedonskata dr`ava; - da otkriva kako e organizirana dr`avata Republika Makedonija; - da gi osoznava osnovnite funkcii na glaveniot grad na na{ata tatkovina; - da go osoznava zna~eweto na kulturno-istoriskite spomenici, dostigawata vo kulturata i umetnosta i da poka`uva interes za nivnata za{tita;

- da gi zbogatuva znaewata za ulogata i odr`uvaweto na na{ite nacionalni parkovi i prirodnite retkosti i da poka`uva interes za nivnata za{tita;

- da se osposobuva da koristi i obrabotuva podatoci i informacii od razli~ni izvori: muzei, arheolo{ki lokaliteti, spomenici i spomen ku}i, biblioteki, teatri i sl.;

- da se pottiknuva da posetuva i da sorabotuva so razli~ni institucii za razmena na informacii vo istra`uvawata, kako i so u~enicite od drugite u~ili{ta;

- da se osposobuva da go zbogatuva i promovira znaeweto za na{ata tatkovina; - da razviva ~uvstvo na patriotizam kon tatkovinata; - da razviva po~it kon site kulturni tradicii i narodi {to `iveaat vo Republika Makedonija.

5

3. KONKRETNI CELI

Tema: Od minatoto na Makedonija Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi

U~enikot/ u~eni~kata:

- da se zapoznae so klu~nite datumi vo razvojot na Makedonija od praistorijata do denes;

da gi sistematizira znaewata za Makedonija od praistorijata do denes;

- Hronolo{ki pregled za minatoto i sozdavaweto na makedonskata dr`ava

- Praistorija (izvori)

- Anti~ki period (Filip II , Aleksandar Veliki) - Sreden vek - Osmanski period - Bukure{ki miroven dogovor

- ASNOM - Jugoslovenska federacija

- Sovremena makedonska dr`ava

(8 Septemvri 1991) ).

- Pribirawe na materijali fotografii na predmeti, istoriski karti, atlasi, dokumenti i sl. za minatoto na Makedonija;

- sobirawe i sreduvawe na stari fotografii na gradbi i arhitektura od minatoto na Makedonija;

- poseti na kulturno- istoriski spomenici, arheolo{ki nao|ali{ta, muzei i sli~no;

- koristewe na drugi izvori preku poseti na biblioteki, razgovor so poznati li~nosti koi ni svedo~at za minatoto

6

na Makedonija; - izbor i podreduvawe na sobranite tekstovi, fotografii za predmeti i gradbi od minatoto i izrabotka na hronolo{ka lenta za istoriskiot razvoj na na{ata tatkovina;

- podgotvuvawe na izraboteniot materijal za temata ,,Od minatoto na Makedonija” za objavuvawe na veb- stranica na osnovnoto u~ili{te.

7

Tema: Kako e organizirana na{ata dr`ava i nejzinite institucii Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi

U~enikot/ u~eni~kata:

- da se zapoznava kako e organizirana na{ata dr`ava na lokalno nivo;

- da soznava kako se formira Sobranieto na Republika Makedonija i koi se negovite osnovni funkcii;

- da se zapoznae kako se izbira pretsedatel na Republika Makedonija i koi se negovite nadle`nosti;

- da znae kako se formira Vladata na Republika Makedonija i koi se nejzinite nadle`nosti;

- da gi znae osnovnite nadle`nosti na

- Organizacija na lokalnata i dr`avnata vlast vo Republika Makedonija

- politi~ki partii izbori

- lokalna vlast - Op{tina, mesna samouprava

- Gradona~alnik - Centralna vlast - Pratenik - Pretsedatel - Vlada na Republika Makedonija

- Premier - Sudstvo - Javno obvinitelstvo - Naroden pravobranitel

- Ustaven sud

- [ematski prikaz na organizacijata na lokalnata i centralnata vlast vo RM;

- Pribirawe na tekstovi i drugi materijali za organizacijata na lokalnata i centralnata vlast;

- Simulacija na izboren proces;

- nadle`nosti; - kako e organizirano sudstvoto.

- Razgovori na tema: [to raboti narodniot pravobranitel.

- Razgovori so li~nosti ~ija rabota e povrzana so organizacijata na dr`avata (prateni-ci, gradona~alnik,

8

sudstvoto i javnoto obvinitelstvo;

- da znae {to raboti narodniot pravobranitel i Ustavniot sud;

- da se zapoznae vo koi me|unarodni organizacii ~lenuva RM;

- da se zapoznae so nekolku me|unarodni pretstavni{tva vo RM (ambasadi Svetska zdravstvena organizacija, UNESKO, UNICEF i dr.).

- ^lenuvaweto na Republika Makedonija vo me|unarodnite organizacii OON, EU, NATO i dr.

- Me|unarodni pretstavni{tava vo RM

Megunarodni organizacii (OON, EU, NATO) ambasada

~lenovi na sovetot na op{tinata i dr.)

- Razgovori so pretstavnici na EU, NATO i drugi organizacii vo na{ata tatkovina.

- Poseta na pretstavni{tva na me|unarodni organizacii vo na{ata tatkovina.

- Podgotvuvawe i objavuvawe na izra-boteniot materijal na veb- stranicata na u~ili{teto.

9

Tema: Glavniot grad na na{ata tatkovina - Skopje

Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi U~enikot/ u~eni~kata:

- da se pottiknuva da go pro{iri znaeweto za nastanuvaweto na gradot Skopje;

- da gi zapoznava osnovnite administrativni funkcii vo glavniot grad;

- da se zapoznae so zna~janite datumi od istorijata na glavniot grad (Skupi, Justinijana I, po`arot na Pikolomini, poplavi, zemjotresi, obnovuvawe i razvoj)

- da zapoznava zna~ajni iskopini, tvrdini i drugi gradbi od materijalnata kultura na gradot;

- Istoriskiot razvoj na Skopje od anti~ko vreme do denes

- Skopje - glaven administrativen, politi~ki i kulturen centar na na{ata tatkovina

- Razvojot i modenizacijata na Skopje po zemjotresot od 1963 godina

- Kulturno-istoriski znamenitosti na gradot

- Drugi pozna~ajni institucii vo gradot.

- Glaven grad - Kulturno-istoriskite znamenitosti na gradot Skopje: iskopinite vo Skupi, Kaleto, stariot akvadukt, Starata skopska ~ar{ija, Kameniot most na Vardar, srednovekovniot manastir Sveti Pantelejmon, sarkofagot na makedonskiot revolucioner Goce Del~ev, manastirot Sveti Andreja vo Matka, Mustafa-pa{inata xamija, Daut-pa{iniot amam (denes umetni~ka galerija), Suli-an, Kapan-an i drugi

- Muzei i galerii - Muzej na Makedonija (etnolo{ki,

- Sobirawe na stari tekstovi, fotografii za gradbi i predmeti, razglednici, planovi, istoriski karti i drugi materijali od istorijata na gradot Skopje.

- zapoznavawe so nekoi zna~ajni dokumenti ( na pr. dokumentot za proglasuvaweto na Skopje za glaven grad na Republika Makedonija);

- Pronao|awe na tekstovi, fotografii i drugi izvori za razvojot na gradot kako administrativen, politi~ki, kulturen i stopanski centar vo na{ata tatkovina i po{iroko.

- Razgovori so poznati

10

- da se zapoznava so zna~eweto na glasvniot grad kako kulturen centar na dr`avata;

- da se zapoznava so drugi institucii vo glavniot grad na na{ata tatkovina.

arheolo{ki i istoriski postavki)

- Muzej na grad Skopje - Muzej na sovremena umetnost,

- Nacionalna galerija – Daut-pa{in amam

- Teatri: Makedonski naroden teatar, Dramski teatar Makedonska opera i balet Makedonska filharmonija Albanski teatar Turski teatar Teatar za deca i mladi - Gradski kina. - Drugi institucii: - MANU - Univerzitetska biblioteka

- po{ti, banki, bolnici, trgovski centri, fakulteti, instituti, ambasadi, stranski kulturni centri i dr.

li~nosti od gradot. - Pronao|awe i sistematizirawe na fotografii, razglednici i tekstovi za kulturno-istoriskite znamenitosti vo gradot:

- Pribirawe na tekst-ovi za kulturnoto nasledstvo i dostiga-wata na sovremenata makedonska umetnost: poseta na Muzejot na Makedonija i Muzejot na grad Skopje.

- Sobirawe na materi-jali za Skopje kako kulturen centar:

- Koristewe na komp-jutrska tehnologija i Inernet.

- Prezentacija na pod-gotvenite materijali za glavniot grad na na{ata tatkovina na veb -stranicata na u~ili{teto.

11

Tema: Kulturno-istoriskite znamenitosti vo na{ata tatkovina

Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi U~enikot/ u~eni~kata:

- da se pottikne da go soznava zna~eweto na kulturno-istoriskite znamenitosti vo Republika Makedonija;

- da se pottikne da sobira i da obrabotuva tekstovi, fotografii i drugi izvori za zna~ajni li~nosti vo minatoto i denes;

- da se pottikne da razgleduva i obrabotuva razli~ni izvori za kulturno-istoriskite znamenitosti vo Makedonija.

- Kulturno istoriski spomenici

- crkvi, manastiri, xamii, spomen-ku}i i dr.

- Gradski muzei - Pozna~ajni teatri i biblioteki vo Makedonija

- Zna~ajni li~nosti

- Kulturno-istoriski spomenici: Herakleja, Spomen soba na Kemal Ataturk, Stobi, Anti~kiot teatar (Ohrid), Markovi kuli (Prilep), Feudalni znamenitosti (Kratovo), [tipskoto kale – Isar, Astronomska opservatorija Kokino, Kru{evska ku}a, Makedonium, Me~kin Kamen, Ohridska ku}a (ku}ata na Robevci), Terakotni ikoni (Vinica), Vardarski rid (Gevgelija), Spomen muzej Pelince, spomen ku}ata na Dimitar i Konstantin Miladinovi.

- Sobirawe na tekstovi, fotografii i sl. za kulturno-istoriskite znamenitosti vo na{atat tatkovina.

- Izrabotka na tekstovi so fotografii i drugi dokumenti za spomenicite, za nivnoto nastanuvawe, istorijat, odnosno na {to se posveteni.

- Razgovori so stru~ni lica za kulturno-istoriskite spomenici.

- Podgotvuvawe prezentacii za najpoznatite crkvi, manastiri, xamii, stari spomen-ku}i.

- Sobirawe na stari legendi, prikazni, {egi, obi~ai i sli~no.

- Podgotvuvawe na celokupniot tekst za ovaa tema i objavuvawe

12

- Religiozni objekti: manastir Sveti Jovan Bigorski, Manastir Sveti Joakim Osogovski, manastir Sveti Naum, Sveti Pantelejmon – Plao{nik, crkvata Sveta Sofija, Sveti Jovan – Kaneo, manastirot Treskavec, manastirot Sveti \or|i (Kurbinovo),

Ranohristijanski baziliki vo Radoli{ta, Oktisi i Kali{te, manastirot Vodo~a, , [arena xamija (Tetovo), Arabati-baba te}e manastirot Sveti Atanasie - Le{ok, i dr. - Zna~ajni manifetsacii: Vev~anski karnaval, Gali~ka svadba, Stru{ki ve~eri na poezijata, E~i pesna (Struga), Strumi~kiot karneval, Mal bitolski Monmartr

na veb-stranicata na u~ili{teto.

- Razmena na tekstovi i informacii so u~enici od drugi u~ili{ta.

13

- Institucii: - Teatri (Bitola, Prilep, Kumanovo, [tip, Tetovo i dr).

- Gradski biblioteki i dr. kulturni institucii.

- Umetni~kata galerija (Tetovo),

- Legendi, prikazni, {egi, veruvawa, obi~ai.

14

Tema: Nacionalni parkovi i prirodni bogatstva Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi

U~enikot/ u~eni~kata: - da se zapoznae so mestopolo`bata na nacionalnite parkovi vo Makedonija;

- da go soznava zna~eweto na nacionalnite parkovi;

- da se pottikne da istra`uva za nacionalnite parkovi: klimatski odliki, retki vidovi na rastenija i `ivotni i gri`ata za niv;

- da se pottikne da ja istra`uva ulogata na nacionalnite parkovi za razvivawe na turizmot;

- da se zapoznava so zna~eweto na drugite prirodni retkosti (ezera,

- Nacionalni parkovi vo Makedonija

- Prirodni retkosti i za{titeni zoni

- Predeli so posebni prirodni karakteristiki

- Retki vidovi na rastenija i `ivotni vo Republika Makedonija

- Nacionalni parkovi: Gali~ica, Pelister, Mavrovo.

- Prirodni retkosti i za{titeni zoni: Jasen, Prespanskoto Ezero (severen del) Ohridsko ezero,, Dojransko Ezero, [ar Planina, Katlanovsko, Monospitovsko Blato.

- Predeli so posebni prirodni kaakteristiki: Lipkovo, @eden, Kru{evo, Mariovo Berovo i dr.

- Karakteristi~ni rastenija:

- Molika - Karakteristi~ni `ivotni:

- Ohridska pastramka - jagula - Belvica

- Istra`uvawe: zo{to i koga se proglaseni nacionalnite parkovi i za drugite odliki: reljef, klima, hidrografija, rastitelen i `ivotinski svet, bliski naselbi i naselenost, posetiteli i gri`a za odr`uvawe na nacionalnite parkovi.

- Razgleduvawe na CD i fotografii i drugi publikacii za nacionalnite parkovi.

- Pribirawe na fotografii za retkite vidovi rastenija i `ivotni vo predelite na nacionalnite parkovi i za{titenite zoni.

- Razgovor so stru~ni lica za nacionalnite parkovi i prirodnite retkosti i za{titenite zoni.

- Izrabotka na lista na

15

pe{teri, ponornici i dr.);

- da se zapoznava so mestopolo`bata na prirodnite retkosti i za{titenite zoni vo na{ata tatkovina;

- da pribira pokazateli za rastitelniot i `ivotinski svet vo nacionalnite parkovi i prirodnite rezervati;

- da umee da gi prepoznava retkite rastitelni i `ivotinski vidovi;

- da se zapoznava so na~inite za za{tita na prirodnata sredina.

- Ohridski sun|er - Kormorani - Ris - Lebed - ^apqi - [arplaninec

podatoci za retkite vidovi rastenija i `ivoti vo predelite na trite nacionalni parkovi.

- Poseta na nacionalen park ili prirodna retkost, za{titena zona.

- Prezentacija na podgotvenite materijali na veb- stranica na u~ili{teto.

- Razmena na pribranite materijali so u~enicite od drugite u~ili{ta.

- Razgovori so stru~ni lica za gri`ata i odr`uvaweto na nacionalnite parkovi i za mo`nosta za razvivawe na turisti~ko- rekreativni zoni i ekoturizam.

16

4. DIDAKTI^KI PREPORAKI So nastavnata programa e dadeno orientaciono planirawe na nastavnite ~asovi po nastavni temi, i toa:

- tema ,,Od minatoto na Makedonija” - 5 ~asa; - tema ,,Kako e organizirana na{ata dr`ava i nejzinite istitucii” – 10 ~asa; - tema ,,Glavniot grad na na{ata tatkovina – Skopje” – 15 ~asa; - tema ,,Kulturno-istoriskite znamenitosti vo na{ata tatkovina” – 22 ~asa; - tema ,,Nacionalni parkovi i prirodni bogatstva” – 15 ~asa. Sepak, nastavnikot treba samostojno da go planira fondot na ~asovite po nastavni temi spored tempoto na napreduvaweto na u~enicite vo istra`uvaweto na sekoja tema i izgotvuvaweto i objavuvaweto na materijalite na veb-stranicata na osnovnoto u~ili{te. Osven toa, nastavnikot treba da predvidi od 5 do 6 nastavni ~asa na krajot na nastavnata godina za celosno oblikuvawe i ureduvawe na podgotvenite tekstovi, fotografii, dokumenti i drugi izvori za nastavnite temi vo edna celina za objavuvawe na veb-stranicata na osnovnoto u~ili{te. Korisno e u~enicite da gi prezentiraat rezultatite od istra`uvawata i pred u~enicite na nivnoto osnovno u~ili{te. Se prepora~uva za uspe{no planirawe i organizirawe na nastavata da se izdade prira~nik za nastavnicite,.

Vo prira~nikot }e bidat navedeni osnovnite izvori za sekoja nastavna tema i metodite {to }e mo`at da gi koristat u~enicite i nastavnicite vo istra`uvawata za zapoznavawe na na{ata tatkovina. Pritoa }e se navedat i naslovi na enciklopedii, re~nici, spisanija, atlasi, karti, Internet stranici, obrazovni softveri i sl. So toa se ovozmo`uva avtenti~no planirawe na nastavata od strana na nastavnicite i u~enicite vo osnovnite

u~ili{ta i postojana razmena na rezultatite od istra`uvawata na u~enicite koi }e se vklu~at vo izu~uvaweto na ovoj nastaven predmet. Za sekoja celina ili nastavna tema vo prira~nikot }e bide navedena literaturata {to }e mo`at da ja koristat

nastavnicite i u~enicite za svoite istra`uvawa. Osnovna zamisla e u~enicite od razli~nite krai{ta i gradovi na Republika Makedonija svoite istra`uva~ki aktivnosti za navedenite temi da gi napravat dostapni za u~enicite vo na{ata tatkovina. Taka, sekoja grupa na u~enicite vo osnovnite u~ili{ta }e sozdava baza na podatoci koi{to me|usebno }e gi razmenuvaat i dopolnuvaat u~enicite vo svoite istra`uvawa vo ramkite na temite {to se predvideni vo nastavnata programa.

17

5. OCENUVAWE NA POSTIGAWATA NA U^ENICITE - Sledewe na postigawata na u~enicite Vo tekot na nastavata redovno se sledat i vrednuvaat postigawata na u~enicite, se sreduvaat pokazatelite za nivnite aktivnosti, motiviranosta za pribirawe razni izvori za istra`uvawata na sekoja od nastavnite temi i sodr`ini, obrabotka na pribranata literatura: tekstovi, zapisi, fotografii, planovi, karti i sl., pi{uvawe tekstovi i izve{tai od istra`uvawata. Posebno se sledi sorabotkata na u~enikot so drugite u~enici vo grupata. Sledeweto i ocenuvaweto na postigawata na u~enicite e sostaven del na planiraweto na nastavata i istra`uva~kite aktivnosti na u~enicite, so {to se podrazbira i organiziraweto na nivnata rabota vo pomali timovi / grupi, prezentacija na rezultatite od istra`uvawata i pi{uvawe za zavr{nite tekstovi za sekoja sodr`ina na nastavnite temi. Isto taka, treba da se sledi i vrednuva aktivnosta na u~enikot vo sekoja tema za podgotvuvaweto na materijalite i nivnoto objavuvawe na veb-stranicata na u~ili{teto. Vo tekot na nastavnata godina u~enicite koi }e go izberat ovoj predmet se ocenuvat so broj~ana ocenka koja ima vlijanie na nivniot uspeh. 6. PROSTORNI USLOVI ZA REALIZIRAWE NA NASTAVNITE PROGRAMI

Programata vo odnos na prostornite uslovi se temeli na Normativot za prostor, oprema i nastavni sredstva za devetgodi{noto osnovno u~ili{te donesen od strana na ministerot za obrazovanie i nauka so Re{enie br. 07-1830/1 od 28.02.2008 godina.

18

7. NORMATIV ZA NASTAVEN KADAR Nastavata po predmetot na{ata tatkovina vo VII, VIII ili IH oddelenie na devetgodi{noto osnovno u~ili{te, odnosno vo VI, VII ili VIII oddelenie na osumgodi{noto osnovno obrazovanie, mo`e da ja izveduva lice koe zavr{ilo visoko obrazovanie na studiskite grupi – istorija, etnologija ili geografija; 8. O^EKUVANI REZULTATI U~enikot / u~eni~kata: - gi razlikuva osnovnite periodi od minatoto i sozdavaweto na makedonskata dr`ava; - znae kako e sozdadena sovremena samostojna Republika Makedonija; - znae kako e organizirana sovremena Republika Makedonija: na lokalno i centralno nivo, (op{tina, gradona~lanik, Sovet na op{tina, Sobranie na Republika Makedonija, pretsedatel na Republika Makedonija, Vlada na Republika Makedonija, sudstvo, naroden pravobranitel, Ustaven sud); gi znae osnovnite funkcii na glavniot grad na Republika Makedonija (administrativen, politi~ki i kulturen centar);

- gi poznava osnovnite kulturno-istoriski znamenitosti vo glavniot grad; - gi znae nacionalnite institucii od oblasta na kulturata i umetnosta i nivnata uloga; - go znae zna~eweto na kulturno-istoriskite spomenici i koj e odgovoren za nivnata za{tita; - gi znae nacionalnite parkovi vo Makedonija i za{titenite zoni, nivnoto zna~ewe i koj e odovoren za nivnata za{tita;

- poznava me|unarodni institucii i organizaciii vo koi ~lenuva RM (na pr. OON. SZO, UNICEF i dr); - poznava me|unarodni institucii i pretstavni{tva vo RM.

19

9. NASTAVNATA PROGRAMA JA IZGOTVI RABOTNATA GRUPA 1. prof. d-r. Nikola @e`ov, Institut za istorija, Filozofski fakultet – Skopje 2. Igor Jurukov, nastavnik vo OU ,,Petar Pop Arsov: – Skopje 3. Sne`ana Stefanova, profesor vo Gimnazijata ,,Nikola Karev" – Skopje 4. Sa{o Serafimovski, nastavnik vo OU ,,Jan Amos Komenski" – Skopje 5. Svetlana Bra{narska, sovetnik, Biro za razvoj na obrazovanieto 6. Ivica Gievski, sovetnik, Biro za razvoj na obrazovanieto 7. m-r Ta{e Stojanovski, koordinator, Biro za razvoj na obrazovanieto

10. RE[ENIE I DATUM NA DONESUVAWE NA NASTAVNATA PROGRAMA Nastavnata programa po na{ata tatkovina za {esto oddelenie na osnovnoto osumgodi{no obrazovanie,

odnosno za sedmo, osmo ili deveto oddelenie na osnovnoto devetgodi{no obrazovanie ja donese Minister ________________

Sulejman Ru{iti na den ___________________