Ndimaagu.doc

8/19/2019 Ndimaagu.doc

1/46

Ndimaagu


2/46

Wonnoo ɗoo ko suka debbo gooto. Om o wiyee

Daado. Daado ko ɓaleejo juumo, mbaadi e nehdi

Ndiin wiyetee kaa

ɗtudi. Alaa fof to ndaarataa e

Daado mbi'aa: «Sinno wonaa...» Ko gorko yoori

hoore fof, so Daado ɓamtii gite mum ɓutte daneeje

o ndaarii

ɗum, o waɗdii heen mooso ray Oon

ñippan

ɗe mum, roŋka anndude ko waɗata. Daado,

kala

ɗo o wirtii sagataaɓe worɓe, yeewtere mum'en

tel

ɓan Waaw haala'en mbii: «Hoto mem ko a

yamiraaka, kono wonaa hoto ndaar ko nji

ɗ ɗaa.»

Daado wii ina ƴeewa ndimaagu worɓe ɗo tolnii. O

wii: «Mi haaldataa e gorko

ƴamal so wonaa cokaaɗo

e suudu bal

ɗe cappanɗe tati, subaka fof, ko

lonngere wootere ñaamata e woo

ɓre wootere


3/46

3

ndiyam yarata, ko e oon kumantee mi.» Kala gar

ɗo

ƴamde mo, ko ɗuum o wiyata

ɗum. Oon wiya:

«Miɗo yiɗ maa no feewi, kono mi waawaa.» Joom

mum hoota. Kala

ɗo ngar ɗaa taw ɗaa sagataaɓe

wor

ɓe ina njeewta, ko haala Daado ɓe kaalata, Alla

e makko yoo

ɗde. Sagataaɓe tato worɓe nani ɗuum.

Oo ina wiyee Sammba, oya ina wiyee Demmba,

tata

ɓo oo ina wiyee Yero. Gooto e maɓɓe fof, ko

tin

ɗo hoore mum to diiwaan mum 'en. Ɓe mbii: «Oo

suka debbo no o wa'i yoo

ɗde nii fof, roŋka gorko

ja

ɓɗo ko o wii koo?» Ɓe mbii: «Ƴamoy en mo ngann

den hol ko o miijii, walla hol ko miijo makko ngoo

yiɗi wiide, ngann den ko cikku ɗen ko o miijii koo,

so ina e makko.» Daado wii: « Mi wiyaani ko dañɗo

resata mi. Mi wiyaani ko laam

ɗo resata mi. Mi


4/46

4

wiyaani ko joom leñol resata mi. Mbii mi ko mi

ɗo

ƴeewa ndimaagu worɓe ɗo tolnii.» Ɓe ngari ƴamde

Daado, gooto e maɓɓe fof hokkaa suudu. Daado ari

salminde

ɓe. Daado salmini Samm ba, ɓe calmondiri

haa sa

ɗi joofi.

Sammba haali sabaabu garal mum,

wonde ari ko

ƴamde mo. Daado wii: «So tawii ko

mbii mi koo a

ɗa waawi waɗde ɗum, maa en kaaldu.

Daado

ɓenni to Demmb

a,

ɓe calmondiri haa saɗi

joofi. Demm ba wii: «Itti mi wuro amen hannde, ko

dawol jam tan. Addi mi, ko yi

ɗde ƴamde ma.»

Daado wii: «So a

ɗa waawi waɗde ko mbii mi koo,

ma en kaaldu.» Daado yahi to Yero.

Ɓe calmondiri.

Yero wii: «Ngar mi ko ƴamde ma.» D aado wii: «A

waasataa nande ko mbii mi koo. So aɗa waawi

wa

ɗde ɗum, maa en kaaldu.» Kamɓe tato fof, ɓe


5/46

5

mba

ɗdii aadi e Daado. Gooto e maɓɓe fof sokaa e

suudu.

Ɓe ndam mbii. Subaka fof, ko lonngere

wootere e wooɓre ndiyam hokketee. Rawaandu ina

nehaa e galle hee. Subaka fof, so lonnge

ɗee ngarii,

ndu ara te

ŋkude ɓe. Ndu daroo e damal suudu

Sammba, ndu tawa Sammba ñaamii lonngere mum,

yarii woo

ɓre mum . Ndu ɓenna to Demm ba, ndu

daroo e damal suudu Demmba, ndu tawa Demmba

ñaamii lonngere mum, yarii woo

ɓr

e mum . Ndu

ɓenna to Yero. Yero fecca lonngere mum e wooɓre

mum, hokka ndu heen.

Ɓe ngoori noon haa balɗe

cappan

ɗe tati timmi. Wiyaa yo ɓe njaltu. Ɓe njalti.

Gooto e maɓɓe fof timminii ndimaagu mum e aadi

mum waɗdunoo e Daado. Wiyaa hol e maɓɓe potɗo

resde Daado? Yim

ɓe hellifaaɓe noddaa, ngari,


6/46

6

mbi'aa: «

Ɓee ɗoo tato ngariino ƴamde Daado.

Daado wiino

ɓe kala desoowo ɗum, maa sokee e

suudu balɗe cappanɗe tati, subaka fof, ko lonngere

wootere ñaamata e woo

ɓre wootere ndiyam yarata.

Kam

ɓe tato fof, ɓe

timminii aadi ma

ɓɓe e Daado.»

Maw

ɓe hellifaaɓe mbii: «Ƴeewee gelooɗi teemedde

tati, ngelooba heen fof wa

ɗee iililal, Daado waɗee e

nder iililal, geloo

ɗi ɗii coggee.» Ɓe mbii: «Moni e

ma

ɓɓe fof yoo yah nannga heen ngelooba:

nanngu

ɗo ngelooba Daado waɗɗii

baa, oon

humanee e Daado. So hay gooto e ma

ɓɓe

nanngaani ngelooba Daado wa

ɗɗii baa, kamɓe tato

fof, ɓe mbaasii Daado.» Ɓe kaalanaa. Ɓe njaɓi oon

sariya. Moni e maɓɓe fof wiyaa yoo naattu suudu

sokee. Geloo

ɗi mbaɗaa iilile, Daado waɗaa e nder


7/46

7

iililal, wa

ɗɗinaa heen ngelooba. Gelooɗi coggaa

nawaa boowal wuro.

Ɓe m bi'aa: « Jooni dey, gelooɗi

nawaam a boowal, moni e mon fof, yoo yah suɓoo e

heen ngelooba: So arsuku mum hawrii e ngelooba

Daado wa

ɗɗii baa, oon humanee e Daado; mo

arsuku mum hawraani e ngelooba Daado wa

ɗɗii

baa, oon ko Alla ha

ɗi ɗum .» Ɓe pinii subaka, ɓe

mbi'aa: «Jooni dey, ge loo

ɗi ɗii njaltii boowal.» Moni

e ma

ɓɓe fof woni e hebaade. Rawaandu ndu ari e

Yero. Ndu wii: «Yero, hannde nganndataa ndimaagu

e mo

ƴƴere ko nafata: Hannde mi yoɓ maa.

Bal

ɗe

cappan

ɗe tati haa ndawdi e naange, subaka fof, mi

aran teŋkude on, hay gooto e mon meeɗaa siftorde

mi so wonaa aan. Aan, subaka fof, ko miin e maa

peccata lonngere maa. Miin ko

ɗoo nehaa mi,


8/46

8

jeyaa

ɗo e galle hee fof, miɗo anndi balngol mum.

Hay so joomi mum wa

ɗaama lolli e lolli, walla

waɗaama dow soorooji, so mi uurniima ɗo koyngal

mum ya

ɓɓunoo, mi yiitat ɗum . So gelooɗi ɗii

njaltii, kala ngelooba Daado woni, mi yiitat ba. So

on njaltii, kala ngelooba njii

ɗaa miɗo e les mum , ko

baan Daado woni, ngaraa nanngaa caanol mabba.»

Ɓe njalti, ɓe pa'i boowal. Ɓe tawi teemedde tati

ngelooba ina darii. Illilal fof, cikkataa fa

ɗɗi gonngal

ngal. Rawaandu nduu ari naati e di

ɗɗal gelooɗi

hee. Ndu he

ɓi les ngelooba Daado waɗɗii baa, ndu

lelii. Sammba ari su

ɓii heen ngelooba, nanngi

caanol mabba. Demmba ari suɓii heen ngelooba,

nanngi caanol mabba. Yero ari darii. Nde rawaandu

nduu sooynii mo tan, haftii darii les ngelooba Daado


9/46

9

woni baa. Yero daa

ƴi koyɗe fa'i e mayru, yettii,

nanngi caanol mabba ngelooba. Geloo

ɗi ɗii ɗowaa,

ngaddaa hakkunde wuro. Moni e maɓɓe fof,

ngelooba mum, iililal mum tellinaa. Sammba, iililal

mum udditaa: hay batte alaa heen. Dem mba, illilal

mum udditaa: hay batte alaa heen. Yero, ililal mum

udditaa: Daado tawaa e nder maggal. Gulaali ngulli

yim

ɓe ɓee ngoni e wiide: «Ɗum dey woni muynude

mbel

ɗam » Mawɓe hellifaaɓe mbii: «Ko Yero arsuku

mum hokki.» Daado nanngi e junngo Yero,

ɓe pa'i

galle Daado'en.

Ɓe njettii galle Daado'en, Yero wii:

«Daado?» Daado wii: «Naam.» Yero wii: «Samm ba e

Demmba fof, mi ɓuraani ɗum'en ndimaagu. Minen

fof, min mbaɗii ko mbiino ɗaa koo. Kono wanaa

sabu mi hawrii e ngelooba mba

ɗɗino ɗaa baa tan,


10/46

10

woni maa kumane

ɗen. Kala mo njiɗ ɗaa e amen,

ko oon kum dante

ɗaa.» Daado wii: «Ko aan njiɗ mi.

Jooni wiide ko wiide maa. So aɗa yiɗi mi, hannde

hiirataa en kum anaaka.» Yero wii: « Mi

ɗo yiɗ maa.»

Daado yalti haalani baaba mum e yumma mum.

Ɓeen mbii: «Mo njiɗ ɗaa fof, ko oon min njiɗi.»

Dewgal ngal hum aa. Yero wii: «Daado, nji

ɗ mi ko

lelnde ndee wa

ɗa wuro amen.» Daado wii: «So a

yi

ɗii, mi hurtoyoo hannde.» Yero wii: «Njiɗ mi ko

kurtoyo

ɗaa hannde.» Daado yalti haalani baaba

mum e yumm um.

Ɓeen mbii: «Wiide ko wiide mon

No nji

ɗir ɗon fof...» Tabalde fiyaa, wiyaa Daado ina

hurtoyoo hannde. Daado ina joginoo cakka kaŋŋe.

O wii: «Yero, ndah cakka am kaa, mooftanaa mi haa

njetto

ɗen.» Yero heɓii cakka kaa, waɗi e jayba


11/46

11

mum. Wonnoo Daado ko

ɓii galo, ko ɓii innee

-

anndee, falnde ndee fof renndii

ɗo galle baaba

makko ɗoo. Moni fof wii maa yaha kurtungu

makko, maa

ɓur teemedde ɗiɗi ndimaangu ceŋaa

labale.

Ɓee mbaɗɗii coweeji, ɓeya mbaɗɗii bamɗi,

ɓee njahri koyɗe. Gulaali e kuljinaali, gila e

wammbaa

ɓe haa e awluɓe, haa e

ñeeñɓe, haa e

coolooji, leydi ndii fof dilli ñande Daado hurtoytoo

ndee. Ñande mum Yero ina weltii sanne. Nde yahi

haa kurtungu nguu yalti, dimaa

ɗi ina ngam a, ɗii ina

cuudoo,

ɗii ina mbaɗa baam te: ɗoon yitere ndaarata

tan haa... Nde yahi haa kurtungu nguu yawti, Yero

waɗdii ndimaangu mum, yalti wuro. Yero fooɗti

taltali heedti caggal. O jolni junngo e jayba makko

hee, o yaltini cakka kaa, o woni e uurnaade ka, omo


12/46

12

ɓuucoo ka, om o teɓɓoo ka, tan haa ciilal diftii cakka

kaa diwdi heen Om o ndaara ngal, haa ngal majji e

leɗɗe. Ɗuum haawi mo sanne. Holno o waɗata? O

noddi gi

ƴiiko

gooto, sehil makko sanne. Oon wii:

«Yero, aan kam gi

ƴam, ko heednu maa caggal?

Haalan am no njiitir

ɗaa ngelooba Daado waɗɗinoo

baa. Yero wii: «Gi

ƴam, won ko heɓi mi ɗoo jooni.»

Oon wii: «Hol

ɗuum?» Yero wii: «Ko njiɗ mi

haalande ma koo, mi yi

ɗaa hay

gooto nana

ɗum.»

Sehil makko oo wii: «Ko njibina

ɗen koo, a meeɗii

haalande mi sirlu, nantu

ɗaa bannge goɗɗo?» Yero

wii: «Alaa... Kaalantu maa mi, won ko he

ɓi mi jooni.

Daado ina resndunoo mi cakka mum, miɗo

teɓɓotonoo ka, ciilal diftii e juuɗe am. Mi waawaa

gite amen laa

ɓda nayi, o naamnoo mi cakka kaa,


13/46

13

tawa mi alaa ka. Mi waawaa wiide mo: "Cakka

ndesnduno

ɗaa mi kaa, ciilal nawi " Jooni miɗo

abboo ciilal ngal, so mi heɓaani cakka kaa, mi

waawaa artude, gite am e gite Daado ndaarondira.

Nji

ɗ mi, gi

ƴam, ko hoto haalan ɗum hay gooto. So

a naamnaama, wii a yi'aani mi. Ñande Daado naamni

maa mi fof, noddaa baaba am e neene am, kaalanaa

ɓe sirlu oo. Hoto haal, so wonaa

ñande Daado

naamni maa mi. Ñande mum, mbi'aa Daado, mi

seerii mo.» Yero yiilti puccu mum, naati e ladde.

Kurtungu

ɓenni, fa'i wuro Yero'en. Ɓe njettii wuro,

Yero yi'aaka Sehil makko oo naamnaa, oon wii:

«Mbayru mi Yero ko gila galle Daado'en.»

Waɗii balɗe, Yero ina laaknee e falnde hee fof, hay

gooto waawaa wiide ko

ɗoo Yero rewi...

Ɗuum


14/46

14

haawi yim

ɓe ɓee fof. Ɗuum fof, Daado meeɗaa

haalde heen konngol. Daado joo

ɗiima hitaande,

naamnaaki Yero. Haa heen gootol, Daado noddi

sehil mum Yero oo. Daado wii mo: « Aan kam, to

Yero woni?» Oon wii jooni yontii haaleede, jooni

lajal ngal timmii. Oon wii: «Daado, noddu esa'en,

mi haalan maa ko Yero wii.» Daado noddi baaba

mum Yero e yumma mum Yero.

Ɓeen ngari, ɓe

njoo

ɗii. Sehil mum Yero oo wii: «Yero, nawi ɗum ko

Daado ina resndunoo

ɗum cakka. Nde kurtungu

nguu yalti ndee, wonnoo Yero ina wondi e weltaare

mawnde, o yaltini cakka kaa omo uurnoo ka, omo

teɓɓoo ka, tan haa ciilal diftii ka e juuɗe makko.

Yero wii gite mum e gite Daado mbaawaa laaɓdude

nayi, tawa o alaa cakka kaa, o waawaa wiide Daado:


15/46

15

"Cakka ndesnduno

ɗaa mi kaa, ciilal diwdii h

een..."

O abbiima ciilal ngal, o artataa e leydi hee tawa o

yiitaani cakka kaa. Ɗuum nawi mo. O wii so wonaa

ñande naamni

ɗaa mo, hoto mi haalan hay gooto.

Daado, Yero wii ñande naamni

ɗaa mo fof, yo mi

haalane, o yaafiima daande maa.» Tan yumma

mum Yero e baaba mum Yero ngoni e woyde...

Daado wii: « Hoto ngoyee Ko miin foti woyde.»

Daado wii: «Gorko am e aduna, ko ka

ŋko. Miɗo

abboo mo. So mi yiitaani mo, mi artataa e leydi ndi.

Nde njii

ɗon mi fof, tawat miɗo ardi e makko, walla

mi

ɗo waawi wiid

e on ko

ɗoo o woni...» Daado fayti

suudu mum. Nde Daado yettii suudu mum ndee, o

ɓoori comci makko haa laaɓi, o ƴeew i taggere leppi,

o hetti heen tuuba e wutte, o foogi hoore makko


16/46

16

haa laa

ɓi cer, o meerti laafa e hoore makko. O

wa

ɗti hoore makko no gork

o nii, hoto wor

ɓe

nganndude mo. Yeeso ngoo fof, o waɗi heen

ndoondi, hoto wor

ɓe tampinde mo. Daado fini

subaka law, o yalti leydi ndii. Wuro fof o ari, o

liggoo. Om o teena le

ɗɗe, omo soppa tuugaaji omo

yeeya. Liggey wor

ɓe tan o liggotoo. Om o ayna. Ɗo

o yottii fof, o laakna Yero. Yero woni tan ko e nder

ladde.

Ɗo o yii ciilal fof, o yaha toon. Om o ƴeewa

cakka kaa. Addata mo e wuro tan, ko

ƴeewde ko o

ñaami. O addora gubbal walla le

ɗɗe, o yeeya, o

sooda ko o ñaam i, o ruttoo ladde.

------------------------

Ceerno ina resi debbo mum. Debbo oo ko moƴƴo

ŋari no feewi. San

ɗa ari e wuro hee, jippii ɓe.


17/46

17

San

ɗa oo wii ari ko janngude. Nde Sanɗa oo yii

debbo oo, tan o jarlibaa e debbo oo. Debbo oo

jibidinii e Ceerno oo ɓiɓɓe tato worɓe. Sanɗa oo

w ii: « M i

ɗo yiɗ maa. Tee njiɗ mi ko kumane ɗen.»

Debbo oo wii: «Miin ko mi desaa

ɗo, mi jibidinii e

gorko am

ɓiɓɓe tato, mi waawaa woppude sukaaɓe

am.» Ñande fof, San

ɗa oo ina rewi debbo tan.

Debbo oo wiya: «Woppam » San

ɗa rewi heen haa

tampi, debbo oo haalata tan ko konngol gootol:

«Woppam » San

ɗa kalwi debbo waɗi e haatumeere,

wa

ɗi e ñaamde. Debbo ñaami. Ndeka Sanɗa waɗi e

aaye mum, kala ko o haalani debbo oo, waawaa

salaade; debbo yi'ataa hay gooto so wonaa Sanɗa.

Sanɗa oo wii: «Woppu gorko maa kumane ɗen.»

Debbo oo wii: «Holno ngoppirat moo mi?» San

ɗa


18/46

18

wii: «Mi wa

ɗat huunde, so a lootiima tan, a wayat no

maay

ɗo nii, ɓe mbi'a a maayii. So ɓe ngubbii ma

tan, futuro mi ara mi ubbit maa; mi waɗa huunde,

tan a ummoto, ndog en njeh en leydi ngo

ɗndi.»

Debbo oo ja

ɓi ko Sanɗa oo wii koo. Sanɗa totti mo

aaye, o lootii, tan o maayi Tan wiyaa debbo ceerno

maayii. Debbo wa

ɗaa kasaŋka, roondaa, ubboyaa.

San

ɗa wii: «Ceerno, tawde Alla waɗii haajaande

mum, jooni hakkille maa oo ina diwi, mi

ɗo yawta

yeeso.» Ceerno wii: «Ina mo

ƴƴi. Ko maayde yimɓe

tagraa.» Futuro tan San

ɗa yahi baam uule. O yottii,

o wa

ɗi ko o waɗannoo, o ubbiti debbo, tan debbo

haftii darii, wa'i ɗum no koyɗol nii. Ɓe ndogi, ɓe

njehi leydi ngondi. Debbo woppii gorko mum e

sukaa

ɓe mum tato. Cee

rno heddoraama cukalon


19/46

19

mbaayeyon, kon nganndaa yumma mum’en no

feewi.

Ɓe njehi leydi ngondi, ɓe ngari e wuro

mawngo, ɓe koɗi ɗoon. Sanɗa oo woni ceerno

maw

ɗo e nder wuro hee. Kaŋko janginta sukaaɓe

wuro ngoo, ka

ŋko woni elimaan wuro ngoo. Omo

hokkaa hoolaare mawnde sanne, hay gooto yiiraani

mo ko ooñii. Ceerno mo debbo mum maaynoo oo

wii sukaa

ɓe mum: «Eɗen ɗannoo, oɗon njangoya.»

Ɓe ɗannii. Ɓe ngari e wuro, ɓe njippii e galle. Ko e

ngoon wuro debbo oo e San

ɗa koɗi. Sallifanaa

juulaa. Ceerno wii sukaa

ɓe mum: «Njahee

njeloyo

ɗee.» Sukaaɓe ɓami paali mum'en njehi

njelaari. Ɓe ngari e galle eɓe njeloo tan haa debbo

oo yii ɓe. O heftini ƴiiƴam. Debbo oo wii:

«Almu

ɗɓe, ndehee sadak » Almuɗɓe ngari o sakkii


20/46

20

ɓe. O wii: «Holto njeyaɗon?» Ɓe mbii: «Wuro Kaari.»

O wii: «Yumm on no wiyetee?» Almu

ɗɓe mbii:

«Neene amen ina wiyee Kaari, kono o maayii ko

ɓooyi, min ngann daa mo nii no feewi.» Mawngel

ngel wii: «Miin hoore am, ko see

ɗa nganndu moo

mi. Heddii

ɓe ɓee ngann daa mo.» Debbo oo wii:

«Baaba mon no wiyetee?» Almu

ɗɓe mbii: «Baaba

amen ina wiyee Ceerno Kaari.» Debbo oo wii: «To o

woni?» Almu

ɗɓe mbii: «Ko galle Kaari, toon baaba

amen woni.» Tan o itti gertoo

ɗe defaaɗe o hokki

almu

ɗɓe. Almuɗɓe ñaami haa kaari. O itti

gertogal, o wii: «Nawanee ceerno mon. Ñande fof,

ngaree ɗoo, mi sakkoo on.»

Almu

ɗɓe kooti to ceerno mum'en. Ɓe njettii, ɓe

totti baaba ma

ɓɓe gertogal defangal, Baaba maɓɓe


21/46

21

wii: «To ittu

ɗon ngal gertogal?» Almuɗɓe mbii:

«Baaba, debbo gooto, min nji'ii

ɗum ɗaa, oon

ñammini min haa min kaari gertooɗe cahaaɗe; o

hokki min gertogal yo min nawat ceerno amen. O

wii ñande fof, yo min ngar toon o sakkoo min.»

Ceerno wii: «Oo debbo dey ko jurumdeero »

Ñande fof, almu

ɗɓe njaha kacitoo, ngottoo. Haa

wa

ɗi sahaa gooto, baaba oo wii: «Njah en mi

salminoya kor

ɗo Alla ñamminoowo on ñande fof

oo.» Tan

ɓe pokkiti, ɓe njehi to galle debbo oo too.

Ɓe njottii, tan ceerno yii debbo oo, wii: «Subahaana

Alla Alla dey anndi so maay

ɗo ina wuurta, kono oo,

ko Alla ittata...» Nde o yottii tan, o nanngi debbo,

woni e woyde. Tan debbo luuki, yimɓe ngari naati

galle.

Ɓe mbii: «Ko woni?» Debbo oo wii: «Oo


22/46

22

gorko yii kam tan woni e woyde...» Yim

ɓe ɓee m bii:

«Ko ndee heddono: seernaa

ɓe mbaɗtii yande e

rewɓe jananɓe » Ɓe mbii: «Gorko, woppu debbo

janano » Ceerno wii: «Saallaaw Oo ko debbo am.»

Yim

ɓe ɓee mbii: «To debbo maa woni?» Ceerno wii:

«O maayii. Kono ko Alla ittata, ko ka

ŋko woni oo.»

Tan San

ɗa oo noddoyaa, wiyaa: «Ar, debbo maa,

gorko happitiima.» San

ɗa ari, wii: «Musiɗɗo, ko

renndin maa e joom suudu am?» Ceerno wii: «Oo

ko joom suudu am.» San

ɗa oo w ii: «To joom suudu

maa woni?» Ceerno wii: «O maayii.» San

ɗa wii:

«Juul

ɓe, on ƴeewataa kaa haala?» Yimɓe mbii: «Kaa

haala, nawee ka galle joom wuro: oo ceerno ko

kaangaaɗo.»

Yim

ɓe nanngi ceerno fa

araa galle joom wuro. Joom


23/46

23

wuro wii: «

Ɓenninee ɓe to laamɗo: kaa wonaa miin

ñaawata ka.»

Ɓe njottii galle laamɗo. Laamɗo wii:

«Holko renndini on?» Sanɗa wii: «Oo gorko dey yii

debbo am tan yani e mum.» Laam

ɗo wii: «Ceerno,

holko renndin maa e debbo janano?» Ceerno wii:

«Oo, ko Alla ittata, kono ko debbo am.» Laam

ɗo

wii: «Holto debbo maa woni?» Ceerno wii: «Debbo

am maayii.» Laam

ɗo wii: «Mande o maayi?» Ceerno

wii: «Hikka wa

ɗi duuɓi joyi.» Laamɗo wii: «Aan, hay

gooto waawaa safrude ma; safrude ma wee

ɓaani...

Cokee mo »

-----------------------------------

Daado ina e wuro hee, omo tawaa ñaawoore ndee.

Tan o haftii, o darii. O wii: «Laamɗo, maa njaafo

ɗaa mi, kono goonga ko ngesa Alla, garɗo fof ina


24/46

24

foti fiide heen paafal.» Tan yim

ɓe ɓee mbii: «Holi

oo?» Wo

ɓɓe ɓee mbii: «Oo dey, ko suka liggotooɗo

e wuro hee oo.» Laamɗo oo wii: «Mi laamiima duuɓi

cappan

ɗe joyi hikka, mi meeɗaa nande kaa e

sellude, mi yi'aani ko wa'i nii e wonde goonga. Ko

mbii

ɗaa koo, ko goonga... Aan, aɗa waawi ñaawde

kaa?» Daado wii: «Mi

ɗo waaw i.» Laamɗo wii: «

Mi

ɗo haalan maa konngu

ɗi ɗiɗi, cuɓo ɗaa heen

gootol: go'o, so tawii a ñaawii sariya kaa naatii

hakkillaaji yim

ɓe ɓee, laamu nguu ina hokku maa

teddungal mawngal;

ɗiɗi, so tawii ñaawoore maa

ndee naataani hakkillaaji yim

ɓe ɓee, aɗa hirsee.»

Daado wii: «Mi jaɓii.» Laamɗo wii: «Ñaaw ɓe.»

Daado wii: «Ngaddanee kam sagataaɓe tato.

Sagataa

ɓe tato ngari.» Daado wii: «Ceerno, no oo


25/46

25

ɗoo debbo woniri debbo maa?» Ceerno wii: «Alla

anndi so maay

ɗo ina wuurta Kono oo debbo,

kañum jibini ɓee ɗoo sukaaɓe.» Daado wii debbo

oo: «A

ɗa ann

di

ɓee ɗoo sukaaɓe?» Debbo wii: «Miin

kay ko njurum tan he

ɓnoo mi, miɗo sakkoo

almu

ɗɓe ɓee, maa taw safaara wontii ɗeɗɗere.»

Daado wii: «San

ɗa, debbo maa oo, ko kumana ɗon

koo,

ɓooyii?» Sanɗa wii: «Duuɓi joyi, walla jeegom .»

Haaliya

ŋkooɓe mbii: «Goonga

regan.» Daado deeyi

sagataa

ɓe tato ɓee. O wii: «Ƴeewanee kam loonde,

ƴeewon leydi mboɗeeri mbaɗ on e nder loonde hee,

mba

ɗon ndiyam, iirton, naat non nder huɓeere,

hoto hay gooto yii. Gooto e mon fof yaltida e laɓi.

So mi wiyii: "Nanngee oo", so on nanngii oon, naat

non

ɗum toon to nder huɓeere too, mbaɗ on juuɗe


26/46

26

mon e nder loonde hee. Njalt on, juu

ɗe mon e

la

ɓɓe mon fof yoo taw ina ngojji.» Sagataaɓe mbaɗi

noon. Ɓe njalti, moni e maɓɓe fof woni e welnude

la

ɓi mum. Daado wii: «Ceerno e sukaaɓe mum

fof

yoo kirsee » Yim

ɓe ɓee mbii: «Hii jam, ko ndee

ñaawoore woni?» Laam

ɗo wii: «Accee mo o ñaawa

sariya makko.» Daado wii: «Kirsee ceerno.» Ceerno

nanngaa, woni e wiide: «Feere am bonii, mi accii

ɗo

boni.» Ceerno naatnaa nder hu

ɓeere. Ɓe mbii:

«Mu

ɓɓu

hunuko maa, min kirsaani on.» Ceerno

de

ƴƴi... Sagataaɓe njalti, juuɗe mum'en e laɓɓe

mum'en fof ina ngojji coy.» Daado wii: «Nanngee

ɓiɗɗo mawɗo oo » Oon nanngaa. Tan debbo oo

warñi. Sagataaɓe paari mo nder huɓeere, tan ɓiɗɗo

oo woni e woyde, omo wiya: «Feere am bonii, ee


27/46

27

neenooy am » Sagataa

ɓe moofti mo toon e nder

hu

ɓeere, ɓe mbii cukalel ngel deƴƴu. Ngel deƴƴi.

Ɓe mbaɗi juuɗe maɓɓe e nder loonde, ɓe njalti

juu

ɗe maɓɓe ina ngojji coy. Daado wii: «Nawee

ɗiɗaɓo oo » Oon nanngaa. Debbo oo, gite m um

ngoni e werlaade gon

ɗi. Ɓe paari ngel nder

hu

ɓeere. Ngel luuki: «Feere am bonii, ee neenooy

am » Debbo ro

ŋki jooɗaade, haftii darii. Sagataaɓe

moofti toon cukalel ngel,

ɓe njalti juuɗe maɓɓe ina

ngojji. Daado wii: «Nawee tata

ɓel ngel » Tan debbo

oo wii: «Ngoppanee kam koddayel am »

Ɗoon batu

oo fof haftii darii, moni fof uum iri bannge. Debbo

oo wii: «Saallaaw, ko miin jibini ɓe » O wii: «Oo ɗoo

ceerno woni baaba mum sukaaɓe am.» Daado wii:

«Hol no wor

ɓe ɗiɗo ngoniri worɓe maa?» O wii:


28/46

28

«Baaba mum sukaa

ɓe oo woni gorko am. Oo Sanɗa

ariino wuro amen, o yii kam o wii omo yi

ɗi mi. Mbii

moo mi, miin ko mi desaaɗo. O waɗi huunde fof,

caliimi. Haa heen gootol, o hokki m i goro

ƴakku

mi, tan hakkille am ru

ŋtii gorko am e sukaaɓe am.

Ha

ŋkadi, mi yi'a

taa so wonaa ka

ŋko. Ko o wii fof,

ɗuum mbaɗat mi. O wii kam ma o hokkam huunde,

so mi lootiima

ɗum tan, mi wayat no maayɗo nii. So

mi maayii, mi ubbaama, o ara o ubbita mi. O wii so

o ubbitii kam tan, mi wuurtat, min ndoga, min njaha

leydi ngonndi. O hokki mi aaye lootii mi, ke

ɓ mi

dow nda

ɗɗudi lelii m i. Ɗoon mbayru mi anndude

ɗo ngon mi. Miin kam, wayi mi ko no koyɗol nii,

njii mi tan ko miɗo darii e yeeso makko. O wii:

"Njah en " Min ndogi, min ngari

ɗoo e leydi hee.


29/46

29

Hakkille am ko birninoo

ɗo, ko

ko njii mi sukaa

ɓe

ɓee ɓernde am hecciɗi.» Daado wii: «Sanɗa, ko

noon?» Sanɗa wii: «Ko noon. Ko jarabi heɓnoo mi,

mi yi

ɗno mo no feewi, huunde fof jarani mi

wa

ɗde...» Daado wii: «Banndiraaɓe, on nanii?»

Yim

ɓe ɓee mbii: «Min nanii jaati, laaɓii cer »

Waaw

haala'en mbii: «Fenaande ina jogii koy

ɗe, kono alaa

dote; ina waawi dogde, kono waawaa joo

ɗaade.»

Daado wii: «Laam

ɗo, jooni dey ñaawoore am gasii.»

Laam

ɗo oo ummii darii, o wii: «Ko kaa sariya laaɓi

Mi wa

ɗii ma ñaawoowo leydi ndii hannde... Hol n

o

mbiyete

ɗaa?» Daado wii: «Mbiyetee mi ko Paate.»

Laamɗo wii: «Ko ɓiɗɗo gooto debbo ndañ mi. So

aɗa yiɗi mo, mi hokkii ma mo, e galle ɗo koɗ ɗaa.»

Daado wii: «Mi

ɗo yiɗi mo. N

aamno

ɗee mo so omo


30/46

30

yi

ɗi mi?» Laamɗo wii ɓiyum: «Diiye, ko mbii ɗaa e

ko mbii mi koo?» Diiye wii: «Mi

ɗo yiɗi mo.» Laamɗo

wii: «Mi humii dewgal mon hannde.»

Paate humanaama e Diiye

ɓii laamɗo. O hokkaa

galle, o hurtini Diiye. Hiiri, dam mbooɓe kooti, Paate

wii: «Diiye, ko miin woni gorko maa?» Diiye wii:

«Hii, mi sikku?» Paate wii: «Mi

ɗo jogii ɗoo sirlu

gooto, mi

ɗo haalan maa. So tawii aɗa waawi

mooftude, ina mo

ƴƴi; so a waawaa mooftude sirlu

oo, mi doga mi yalta leydi ndii.» Diiye wii: «Haal mi

nana.» Paate wii: «Miin mi wonaa gorko. Ko mi

debbo.» Paate

ɓoori comci mum,

o holli en

ɗi

makko Diiye. O wii: «Mi joliino to leydi amen, mbii

mi mi

ɗo ƴeewa ndimaagu worɓe ɗo tolnii. Mbii mi


31/46

31

mi humantaake so wonaa gorko cokaa

ɗo e suudu

bal

ɗe capanɗe tati, subaka fof ko lonngere wootere

ñaamata e wooɓre wootere yarata. Kala baɗɗo

ɗuum, mi humanee e mum. Sagataaɓe tato ngari,

ko

ɓe yooɗɓe, ko ɓe dañɓe. Ɓe ngari ƴamde mi.

Gooto e ma

ɓɓe fof sokaa e suudu. Subaka fof ko

lonngere wootere e woo

ɓre wootere hokketee.

Heen

ɗiɗo, nde lonnge ɗee ngari fof, ñaama lonnge

mum'en, njara goo

ɓe

mum'en. Heen gooto, subaka

fof, rawaandu ara feccondira e rawaandu nduu

lonngere mum e woo

ɓre mum. «Ñande ɓe timm ini

aadi amen, ñaawoo

ɓe goongiranteeɓe noddaa

ngari; ɓe mbii yoo gelooɗi teemedde tati ngaddee,

ngelooba fof waɗee illilal, mi waɗee e nder illilal,

geloo

ɗi ɗii coggee ndaroo hakkunde dingiral, gooto


32/46

32

e ma

ɓɓe fof wiyee yoo yah suɓoo heen ngelooba:

kala kawru

ɗo e ngelooba mbaɗɗii mi baa, mi

humanee e oon; so hay gooto e maɓɓe hawraani e

baan, kam

ɓe tato ɓe mbaasii. «Ñande gelooɗi ɗii

mba

ɗaa ill

ile ndee, rawaandu nduu ari e mo

feccondirannoo oo, ndu wii: "Hannde ngann

ɗaa ko

woni mo

ƴƴere e ndimaagu." Rawaandu nduu wii

mo: "So geloo

ɗi ɗii njaltii, kala ngelooba njii ɗaa

mi

ɗo les mum, ko baan Daado woni." Mi siftin maa

ko Daado mbiyetee mi. «Geloo

ɗi njalti, o ari haa e

di

ɗɗal gelooɗi hee. Rawaandu nduu ari heɓi

ngelooba ngon mi baa, he

ɓi les mum, ndu lelii.

Ndu sooynii mo tan, ndu haftii ndu darii, o fayi e

mayru. O nanngi baan ngelooba. «Mawɓe

ñaawoo

ɓe ɓee mbii ko kaŋko arsuku mum hokki. O


33/46

33

wii kam o

ɓuraani heddiiɓe ɓee ndimaagu, kala mo

nji

ɗ mi e maɓɓe, yo mi humane e oon. Mbii mi ko

kaŋko njiɗ mi. Min kumanaa. «Ñande kurtungu

nguu, ngittu mi cakka am ndesndu moo mi. Ñande

mum, omo weltii sanne. Min njalti wuro, o yaltini

cakka kaa, omo uurnoo ka, omo te

ɓɓoo ka, haa

ciilal diftii ka e juu

ɗe makko. O wii sehil makko, o

waawaa yiide mi tawa o alaa cakka kaa, o abbiima

ciilal ngal. O wii o artataa e leydi amen so wonaa o

yiitu cakka kaa. O wii oon, kala nde naamni moo

mi, yo oon noddu baaba makko e yumma makko, o

haalan min yaadu makko, hoto oon haalan hay

gooto so wonaa ñande naamni moo mi. O wii oon,

ñande naamni moo mi fof, o accii daande am. «Mi

joo

ɗiima hitaande, mi naamnaaki mo. Heen gootol,


34/46

34

noddu mi sehil makko oo, mbii moo mi: "Hol to

gorko am oo yahi?" Oon wii yontii haaleede... Oon

wii yo mi noddu esam'en, o haala ko Yero wii.

Noddu mi

ɓeen, o haalani min ko kaalan maa mi

koo. Jooni, miin ne, mi fellitii m i

ɗo abboo mo. So

mi yiitaani mo, mi hootataa leydi amen. Mba

ɗtu mi

hoore am no gorko nii, hoto wor

ɓe tampinde mi.

«So tawii a

ɗa waawi mooftude ɗuum, kaalan aa

kam; so tawii a waawaa, haalan am, mi doga mi

yalta leydi mon, hay huunde waawaa falaade m i... So

wonaa njii mi Yero, walla mi wiyee ko

ɗoo o maayi.

Gorko am e aduna ko ka

ŋko.» Diiye wii: «Mi

woondii e yeeso Joomiraaɗo, nde ka nanaa fof, ko

aan haali, walla ko aan yamiri.» Daado wii: «Suudu

maa nani, suudu am nani.»

Ɓe koɗdii duuɓi joyi.


35/46

35

Diiye mee

ɗaa haalande ɗum hay jinnaaɓe mum.

Daado woni ñaawoowo leydi ndii. Kala ko tii

ɗi

ñaawde, so Daado arii, ñaawat ɗum haa laaɓa cer,

naata hakkillaaji yim

ɓe fof.

Yero woni tan ko e ladde. Toon o hoɗi. Kala ɗo o

yii colli, o yaha toon

ƴeewde so ciilal ngal woppaani

ɗoon cakka kaa. So o hooƴaam a, o teena leɗɗe,

walla o wubba, o yeeyoya wuro, o sooda ko o

ñaami, o ruttoo ladde. Haa wa

ɗi sahaa gooto, omo

wubbi, o tiri gaccungol makko, tawi o tampii, o

ɗom ɗii. O talli gaccungol ngol sara ɓokki mawki. O

lelii e dow gaccungol ngol, omo ndaara

ɓokki kii.

Tan, o yii e nder luuro ɓokki kii huunde ina jalba e

nder toon. Ndeka ko

ɗoon ciilal ngal hoɗi. O


36/46

36

ummii, o darii, o yii ko jalbata koo, moo

ƴu ina sara

mum. O jolni junngo makko e nder luuro hee, o

suuti ɗum tan, o tawi ko cakka kaa. O ndaari ka

haa

ɓooyi, o wii: «Eskey

Alla » O wii e

ɓernde

makko: «Debbo alanaa kam leydi amen. Kono ma

mi naw cakka kaa haa leydi amen, mi yaha wuro

Daado'en, mi hokka mo ka.» Kala

ɗo o resaa, mi

tottan mo ka. Yero wii: «Jooni dey so mi hootii,

alanaa kam gacce.» O woppi gaccungol makko e

gubbal makko, o

ƴeɓti cakka kaa, o soomi ka e

tekkere makko, o

ɓitti e naafki makko. O yah i wuro.

Wuro ngoo, weendu mawndu ina

ɗoon. O yottii e

weendu hee, o woni e soccude cakka kaa, o socci ka

haa laaɓi cer. O fawi ka dow wutteyel makko, omo

fadi haa ka yoora, walla haa saa

ɗa seeɗa, o ƴeɓta ka


37/46

37

o hoota leydi ma

ɓɓe. Ndeka debbo nayeejo yii mo,

yii cakka kaa, yi

ɗi wujjude ka. Kono ina anndi Yero

hakkille mum woni ko e cakka kaa. O waawaa

wujjude ka. Cakka kaa saa

ɗi tan Yero ƴeɓti ka,

soomi ka e nder tekkere mum. O

ɓitti ka e naafki

makko, o woni e yahde. Tan debbo nayeejo oo

luuki, o wii: «Ngaree, gujjo wujjii cakka am » Yim

ɓe

ngari mbii: «Neene, ko woni?» Debbo oo wii: «Oya

suka jahoowo, wujji cakka am. Mi

ɗo loototonoo,

paw m i cakka am dow com ci am, pal mi daande, tan

oo

ɗoo gorko ari ƴeɓti ka. Ko mi mawɗo, mi

waawaa dogde, omo naa

ɓitti ka e naafki makko.»

Tan yimɓe ɓee nanngi Yero, ɓe kefti cakka kaa, ɓe

pii mo haa ɓanndu nduu fof waɗi lare Hellifaaɓe

ngari ke

ɓti mo e juuɗe sukaaɓe. Tan

Yero gumaa, o


38/46

38

ro

ŋki haalde. Konngol makko fof ko wiide: «Miin

Yero...», O yiila hoore. Yero nawaa galle laam

ɗo.

Ko ɗoon Daado woni ñaawoowo. Yero sokaa. Haa

ñaawoore makko yonti. Cakka kaa addaa to

ñaawoowo oo. Daado yii cakka kaa, tan o soomi ka,

o wii: «Diiye, daarol ndaaranno maa mi, a

ɗa

siftora?» Diiye wii: «Mi

ɗo siftora.» Daado wii: «Mi

anndaa to gorko oo he

ɓi cakka kaa, kono kaa ɗoo

cakka nawi gorko am. Ndon mi ka ko e neene am,

neene am roni ka ko e yumma mum. Haa janngo mi

yiya gujjo oo.»

Weeti, Yero ha

ɓɓaa haa tiiɗi, addaa hakkunde batu.

Daado ñuumanii Diiye, o wii: «Ko oo

ɗoo gorko woni


39/46

39

gorko am oo, mo kaalanno maa mi oo. O wiyetee

ko Yero.» Cakka kaa fawaa hakkunde batu oo.

Daado ndaari cakka kaa, o ndaari Yero, o moosi. O

suuti ka, o jo

ƴƴini ka. O tellii hakkunde batu oo. O

wii debbo nayeejo oo: «Neene, hol no gujjo oo

wujjiri cakka maa?» Debbo oo wii: «Mi yaano

weendu too, coccu mi cakka am, paw mi ka dow

comci am, ngon mi e lootaade, pal mi daande tan,

oo

ɗoo gorko ari wujji

cakka kaa, tan woni e

dogde... Alla e yim

ɓe mballi mi, nanngani mi mo.»

Yero addaa. Paate wii: «Gorko, aan ne, no ke

ɓru

ɗaa cakka kaa?» Yero wiya: «Miin Yero..., tan o yiila

hoore, tan o deƴƴa, o roŋka yo o haal.» Yimɓe

mbii: «Ko gujjo haawnii Ñande fof aɗa adda leɗɗe

maa, a

ɗa yeeya, a wujjii tan a muum ɗii ...» Paate


40/46

40

wii: «Neene, haa

ɗi oo ɗoo gorko roŋkaama yo o

haal,

ɓiya ina e batu hee?» Ɓiyum debbo nayeejo oo

ummii darii. Paate wii: «Gujjanaaɗo oo, ko yumm a?»

Suka debbo oo wii: «Ko neene am.» Paate wii suka

debbo oo: «Ndaar am.» Suka debbo oo ndaari mo.

Paate wii : «So a maayii janngo, ko aan tan e qabri

maa. A mee

ɗii yiirude neene maa kaa ɗoo cakka?»

Suka debbo oo de

ƴƴi. Paate wii mo: «Ko aan min

ke

ɗii.» Suka debbo oo wii: «Alaa.» Paate

wii:

«Neene, hol baylo tafan

ɗo ma kaa ɗoo cakka, walla

mo cooru

ɗaa ka? Noddu mo o seedtono maa.»

Tan debbo nayeejo oo yoomi, ro

ŋkaa yo o jaabo.

Paate wii Diiye: «Sirlu kaalanno maa mi oo, mi

yamirii ma jaŋtono yimɓe ɓee.

Diiye haftii darii e hakkunde batu hee. O wii:


41/46

41

«Musi

ɓɓe tedduɓe, oo ɗoo joom galle am, o wonaa

gorko, ko debbo. Oo

ɗoo gorko biyaaɗo ko gujjo

oo woni gorko makko. Ñande ɓe kumanaa ndee, o

itti kaa

ɗoo cakka, o resndi gorko oo, o wii yo o

mooftu haa

ɓe njettoo galle mum. «Ñande mum o

o

ɗoo gorko ina weltii weltaare mawnde sanne.

Kurtungu nguu yalti wuro, ka

ŋko gorko oo, o yaltini

cakka kaa omo te

ɓɓoo ka, omo ɓuucoo ka, tan haa

ciilal diftii ka e juu

ɗe makko. Oo gorko wii gite

ma

ɓɓe mbaawaa laaɓdude nayi, o naamnoo ɗum

cakka kaa, tawa alaa ka. O waawaa wiide ko ciilal

diftii e juu

ɗe makko. Gorko oo haalani sehil mum,

wonde ina abboo ciilal ngal haa nde o yiiti cakka

kaa fof. O wii oon o hootataa leydi maɓɓe tawa o

yiitaani cakka kaa. «Joom galle am oo, addani mo


42/46

42

innirde hoore makko Paate, ko waylude innde

makko. O wiyetee ko Daado. O joo

ɗiima hitaande

o naamnaaki gorko oo, haa heen gootol, o noddi

sehil oo, o naam nii to gorko makko oo yahi. Oon

wa

ɗdiino aadi e gorko m akko oo, hoto o haalan hay

gooto so wonaa ñande Daado naamnii

ɗ

um. O wii

ñande Daado naam nii ndee, oon w ii yontii haaleede.

Oon haalani

ɓe ko nawi oo ɗoo gorko. Kaŋko

Daado, ko o gabbii

ɗo oo ɗoo gorko, o waɗti hoore

makko gorko. «Ñande kurtii mi ndee, o haalani mi

oo

ɗoo taarik. O wii so miɗo waawi mooftude, ina

mo

ƴƴi; so mi waawaa mooftude, o doga. Mbii moo

mi so nanaama, tawat ko kaŋko haali, walla kaŋko

yamiri. Mi woondii e yeeso Joomiraaɗo, so o

yamiraano, mi haalataa. Gila oon sahaa, suudu


43/46

43

makko, suudu am. Musi

ɓɓe tedduɓe, ko nii taarik

oo siforii.» Tan yim

ɓe ɓee kaawaa sanne. Moni fof

ina wondi e kaawis mawɗo. Laamɗo oo ummii darii.

O wii: «Musi

ɓɓe tedduɓe, on nanii oo ɗoo taarik?»

Yim

ɓe ɓee mbii: «Min nanii kay, laaɓii cer Hono

ɓee mbaawi laamaade leydi nde moƴƴa.» Laamɗo

oo wii: «Miin mi mawnii, mi

ɗo yiɗi waɗtude laamu

nguu e juu

ɗe maɓɓe. Ko mbii ɗon heen?» Yimɓe

ɓee mbii: «Aahaa, aahaa ..» Laamɗo wii: «Mi waɗtii

laamu nguu e juu

ɗe Daado.» Daado wii: «Mi waɗtii

laamu nguu e juu

ɗe Diiye, ngati ko kaŋko waawi

mooftude sirlu. Ko sirliya

ŋke mo j

anfotaako waawi

laamaade leydi. Diiye wii: «Mi waɗtii laamu nguu e

juuɗe Yero, ngati ko kaŋko anndi ko woni

ndimaagu. Maa ne

ɗɗo rimɗa nde waawa rimɗinde


44/46

44

leydi.» Yero ha

ɓɓitaa. Ɗoo ɗemngal Yero teppitii.

O wii: «Duu

ɓi joyi, miɗo yiiloo cakka. M i yahii

wubboyde. Mi wubbii gubbal am, mi tirii gaccungol

am, mi tampii, mi

ɗomɗii, mi tallii gaccungol am

sara

ɓokki, mi leliima dow gaccungol hee, njii mi

huunde ina jalba nder luuro

ɓokki hee. Ummii mi,

njolnu mi juu

ɗe am e nder luuro ɓokki hee, taw mi

ko cakka kaa Mi

ɓamii ka, coom mi ka e tekkere

am, ngar mi

ɗo weendu ɗoo, coccu mi ka, paw mi

ka dow wutte am mi

ɗo fadi haa ka saaɗa. Oo ɗoo

debbo ina lootoo sara am. Mi

ƴeɓtii cakka kaa m iɗo

yaha, mi

ɗo hoota leydi amen. Tan haa oo ɗoo

debbo luuki: "Ngaree, gujjo wujjii cakka am " Hol

ko mbaaw m i haalde?» Yimɓe ɓee mbii: «Hay batte,

ɗii kaawisaaji.» Daado wii Diiye: «Mi hum anii ma e


45/46

45

Yero: ngonaa jeewo, mi wona lemmbel.» Waaw

haala'en mbii: «Ko

ɗoo nawliigu fuɗɗii.» Nguun

ndimaagu ngu Daado holli, woni tan ko e rewɓe,

alaa e wor

ɓe, so kulle mum, so daabaaji mum...

Yero woni laam

ɗo. Diiye woni deenoowo sirlu leydi.

Daado woni ñaawoowo leydi ndii.


46/46

Documents

Ndimaagu.doc