NAÊM THÖÙ 26 - BOÄ MÔÙI - SOÁ 201 (T7/2012) Website: t4ghcm.org.vn

Ngày thế giới phòng chống bệnh viêm gan siêu vi - 28/7

Nâng cao nhận thức và hiểu biết về bệnh viêm gan siêu vi

Toång bieân taäp: BS CK1 Traàn Laâm Lan Höông; Ban bieân taäp: BS Leâ Thò Kim Phöôïng; CN Thaùi Phöôïng Linh; BS Nguyeãn Leâ Thuïc Ñoan; BS CK1 Trònh Vaên Hieäp; CN Mai Leâ Traân Chaâu; Trình baøy: Huy CöôøngIn aán, phaùt haønh: BS Nguyeãn Leâ Thuïc ÑoanGiaáy pheùp xuaát baûn: soá 288/QÑ-STTTT ngaøy 14/7/2010

8

14

6

16

18

[03]: Viêm gan siêu Vi Và nguy cơ xơ gan[04]: giám định anD: những “giải mã” kỳ Diệu[06]: Thuyên Tắc ối: Tình Trạng cấp cứu sản khoa hiếm gặp[07]: Tiếp cận phổ cập Với các Dịch Vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản[08]: nguy cơ ung Thư Da Do ánh sáng mặT Trời[10]: chăm sóc Trẻ bị bệnh lý Trào ngược Dạ Dày Thực quản[13]: khi “góT hồng” bị đau[14]: chế phẩm “Toa căn bản” - điều Trị hiệu quả Viêm đường mậT Do sỏi[16]: sử Dụng “Thuốc bổ” – ÍT hại, lợi nhiều[18]: bộT sữa – bộT ăn Dặm giàu canxi[19]: chống lão hóa cho người cao Tuổi Từ món ăn[20]: Tiếp xúc Với Thuốc Trừ sâu Trước khi sinh có Thể Tác hại não bộ của Trẻ

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 3

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

28/7/2012

& nguy cơ xơ gan

Who đ á n h

dấu ngày n g à y viêm gan thế g i ớ i

để nâng cao n h ậ n thức và hiểu biết về viêm gan

siêu vi và các bệnh mà nó gây ra. nó cung cấp một cơ hội để tập trung vào các hành động cụ thể như:

• Tăng cường phòng ngừa, sàng lọc

Viêm gan siêu vi là bệnh nhiễm trùng làm tổn thương gan do nhiều loại siêu vi khác nhau gây ra. Hiện nay, người ta tìm ra được 6 loại siêu vi gây viêm gan và gọi tên là A, B, C, D, E, G.Trong đó viêm gan A và E gây bệnh cấp tính và lây qua đường tiêu hóa. Trong khi đó, siêu vi B, C, D và G có thể gây bệnh mạn tính và lây bệnh qua đường máu và dịch tiết.

Trong các loại mạn tính về gan, một

và kiểm soát bệnh viêm gan siêu vi và các

bệnh liên quan của nó;

• Tăng tỷ lệ tiêm chủng viêm gan b và hội nhập vào chương trình tiêm

chủng quốc gia;

• phối hợp toàn cầu phản ứng với bệnh viêm gan.

Vi rút viêm gan a, b, c, D và e có thể gây ra viêm gan cấp tính và mãn tính, dẫn đến xơ gan và ung thư gan. những vi rút này tạo thành một nguy cơ sức khỏe lớn trên thế giới với khoảng 350 triệu người bị viêm gan b mãn tính và khoảng 170 triệu người bị viêm gan c mãn tính.

trong nhiều nguyên nhân chính gây xơ gan là bệnh viêm gan siêu vi, đặc biệt là siêu vi b và siêu vi c. đây là hai tác nhân có thể làm cho gan bị viêm mạn tính qua nhiều năm tháng, làm tăng nguy cơ dẫn đến xơ gan.

Vì sao viêm gan siêu vi là nguyên nhân chính dẫn đến xơ gan?Trong các loại siêu vi trên thì ở siêu vi b và c là hai loại siêu vi thường gây bệnh viêm gan mạn tính ở nước ta và là nguyên

nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan. Viêm gan siêu vi a và e chỉ gây viêm gan cấp và không dẫn đến xơ gan

hay ung thư gan. người ta ước lượng có đến 80% những người bị nhiễm siêu vi c (nghĩa là khoảng 1,2 triệu người trong

số 1,5 triệu người bị nhiễm) thì bệnh sẽ tiếp tục phát triển sang tình trạng mang siêu vi c mạn tính và ít nhất có

BS Kim PhượngTheo WHO

20% của nhóm người này (nghĩa là khoảng 240.000 người) bệnh sẽ tiếp tục chuyển sang xơ gan sau 20 năm nhiễm bệnh. Vì vậy, ở những bệnh nhân bị viêm gan siêu vi b hay c mạn tính thì điều quan trọng là phải cần tầm soát để phát hiện sớm tình trạng xơ gan, ung thư gan.

ThS. BS Đinh Dạ Lý HươngTrường Đại học Y dược TP.HCM

Viêm gan siêu vi

Ngày viêm gan thế giới(Ảnh: khoahoc.com.vn.png)

(Ảnh: medlatec.vn.jpg)

(Ảnh: yume.vn.png)(Ảnh: megafun.vn.png)

Gan bình thường

Gan ung thư

4

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

Giám định ADn: những “giải mã” kỳ diệu

hung thủ xâm hại. Từ tháng 9 năm 2011, Trung tâm pháp y đã bắt đầu triển khai công nghệ dùng hồ sơ dấu vân tay aDn (công nghệ xác định hồ sơ aDn) để xác định những ca xâm hại tình dục. Ths đặng mai anh Tuấn, phòng sinh học phân tử - Trung tâm, cho biết: “nếu như dấu vân tay thường của mỗi một cá nhân có thể thay đổi bằng nhiều cách như: phẫu thuật lột da, rạch nát dấu vân tay… thì dấu vân tay aDn không thể thay đổi dù dùng bất kỳ công nghệ nào. Trong các ca xâm hại tình dục, dấu vết sinh học thường để lại trên các vật chứng như: máu, lông, tóc, nước bọt, móng tay, tinh dịch, mồ hôi trên quần áo… đó là những chứng cứ quan trọng trong công tác giám định hồ sơ aDn. nếu một người bị xâm hại có tổn thương trong âm đạo được đưa đến Trung tâm, bộ phận giám định sẽ thu mẫu trong âm đạo chuyển qua phòng sinh học phân tử giám định, trong ngày sẽ có kết quả”.

Ths anh Tuấn còn cho biết, tùy vào thể trạng từng người, do dịch âm đạo hoặc do chất lượng tinh dịch, có người bị xâm hại mới 3 ngày đã có thể không còn giám định được nhưng có người 10 ngày vẫn còn tìm thấy được dấu vết của thủ phạm. khi bị hại, có những ca dấu vết để lại trên quần áo nạn nhân nên giữ lại (nhất là quần lót), hay trên mùng - mền - chiếu; xuất tinh ra đất thì lấy nắm đất chỗ xuất tinh; dùng bao cao su thì lấy mẫu vật bao cao su… chỉ cần một lượng ít là đã có thể giám định được. cũng tương tự như vậy, trong các ca đâm chém nhau, chỉ cần giám định hồ sơ aDn hung thủ để lại trên con dao gây án là các chuyên gia pháp y đã có thể xác định được thủ phạm.

Hồ sơ ADN trên mẫu xương - “Trả lại tên cho anh”bên cạnh công nghệ giám định dấu vân tay aDn, từ đầu năm 2012, Trung tâm cũng bắt đầu triển khai công nghệ giám định hồ sơ aDn trên mẫu xương (sTr) và đã thành công bước

Hàng ngày, lướt qua các trang thông tin, chúng ta không khỏi đau lòng khi các vụ việc xâm hại tình dục liên tục được đăng tải. Xâm hại tình dục trẻ em hiện nay đã đến mức báo động, là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội. Thế nhưng tội phạm thì nhiều nhưng các trường hợp bị đưa ra xử lý lại rất ít, một phần vì gia đình nạn nhân che giấu do mặc cảm, do danh dự nên không dám tố cáo, còn có những trường hợp khi chuyển qua cơ quan điều tra và có quyết định trưng cầu giám định thì đã quá trễ để xác định danh tính những kẻ đồi bại bằng công nghệ ADN (giám định gene truy nguyên cá thể con người).

Chỉ mặt “yêu râu xanh” nhờ dấu vân tay ADN Tại Tp. hcm, Trung tâm pháp y là nơi người bị hại trong các trường hợp bị xâm hại tình dục có thể đến để yêu cầu được giám định. Ths.bs phan Văn hiếu, giám đốc Trung tâm cho biết: “quan trọng nhất là nạn nhân phải đến giám định càng sớm càng tốt, để càng lâu sẽ càng mất đi tính chính xác”.

lướt qua danh sách hồ sơ thương tích dài bất tận được lưu trữ tại Trung tâm pháp y thật đau lòng, có bé gái chỉ hơn 8 tuổi bị cha dượng xâm hại

nhiều lần; có bé bị người hàng xóm hơn 50 tuổi xâm hại nhưng người nhà hơn một tuần sau mới đưa đến, bản kết luận giám định kết luận pháp y về tình dục cho thấy nạn nhân có vết rách mới, thủng màng trinh nhưng không còn phát hiện được tế bào giới nam trong dịch âm đạo. kẻ xâm hại “lọt lưới”. Và đó không chỉ là trường hợp duy nhất như thế trong hồ sơ thương tích của Trung tâm.

Trước đây, trong các ca xâm hại tình dục, phía cảnh sát điều tra bằng nhiều biện pháp nghiệp vụ khác nhau để đưa kẻ phạm tội ra ánh sáng nhưng không thể lập được hồ sơ aDn của

(Ảnh: Nhân viên pháp y đang vận hành máy Genetic Analyzer 3500 (hệ thống phân tích di truyền đa năng) phục vụ cho công tác giám định hồ sơ ADN.)

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 5

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

đầu trên những mẫu xương còn cứng chắc. Theo Ths anh Tuấn đây là cách xác định hồ sơ aDn trên các nhiễm sắc thể, thực hiện qua nhân nên biết được chính xác đến cá thể. Trước đây, khi giám định hài cốt liệt sĩ, các chuyên gia pháp y chỉ giám định aDn trên ty thể (xác định huyết thống theo dòng cha), kết luận chỉ xác định có quan hệ huyết thống với người thân mà không xác định chính xác người cần tìm được và thường dễ dẫn đến nhầm lẫn danh tính. nên mới có những trường hợp đi tìm hài cốt liệt sĩ bằng cách nhờ những nhà ngoại cảm gọi hồn hay cách người nhà để quả trứng trên chiếc đũa, nếu quả trứng đứng được thì xác định là người thân. nói về công nghệ giám định aDn, sTr còn nhắc mọi người nhớ đến một tai nạn kinh hoàng ở bình Thuận cách đây vài tháng. khi hai xe khách tông nhau, có 4 trường hợp nạn nhân cháy còn xương được đưa vào Trung tâm giám định đều đã xác định được danh tính của người bị nạn. hoặc trường hợp 37 đốt xương của nạn nhân ở kênh nước đen (q. bình Tân) đưa vào Trung tâm giám định và sau đó cũng đã tìm được danh tính của nạn nhân.

Ths anh Tuấn khẳng định, trên những mẫu xương còn cứng chắc, Trung tâm có thể lập được hồ sơ aDn sTr trong vòng 24 tiếng. đối với những trường hợp xương đã mục thì khó làm hơn, có ca kéo dài cả tháng hoặc vài ba tháng và cũng có ca không thể tìm

được danh tính liệt sĩ vì xương đã quá mục. rồi anh trầm tư cho biết, việc lập hồ sơ aDn trước khi nhập ngũ cho các quân nhân sẽ rất dễ dàng cho việc truy tìm hồ sơ danh tính sau này. Trước đây thời chiến còn có thể không làm được nhưng đến nay vẫn không thấy các cơ quan chức năng nào nhắc nhở đến việc này mặc dù việc lập hồ sơ aDn của một người theo anh rất dễ dàng và không tốn kém.

cũng như việc giám định hồ vân tay aDn trong các vụ xâm hại tình dục, trước đây nếu như không có giấy yêu cầu giám định của cơ quan công an, Trung tâm cũng không thể giải quyết những hồ sơ do người dân tự đem mẫu vật lên. điều đáng mừng là hiện nay trong Dự thảo luật giám định tư pháp cho phép đương sự trong tố tụng dân sự, hành chính được tự mình yêu cầu giám định tư pháp, tạo điều kiện cho việc chủ động thực hiện nghĩa vụ chứng minh của đương sự theo tinh thần cải cách tư pháp. Vì vậy, bs hiếu mong muốn “để thuận lợi hơn

cho công tác tố cáo sau này, ngay khi bị xâm hại, người bị hại có thể lên thẳng Trung tâm để giám định mà chưa cần phải có giấy trưng cầu giám định của cơ quan điều tra. Trung tâm sẽ khám nhưng không trả kết quả cho người bị hại mà lưu kết quả vào hồ sơ thương tích và sẽ trả kết quả cho cơ quan điều tra khi có yêu cầu kết quả giám định”.

hiện nay Trung tâm cũng đã thực hiện nhiều trường hợp cá nhân tự yêu cầu giám định với thủ tục đơn giản.

Bài - ảnh: Kim Tuyến

Chỉ trong vòng 5 năm (2006-2010) có 7.861 vụ xâm hại trẻ em; bắt giữ 9.655 đối tượng gây án và 8.426 trẻ em bị xâm hại (32% là nam và 68% là nữ), trong đó, tội phạm xâm hại tình dục trẻ em chiếm 58,8% số vụ xâm hại trẻ em. Một con số giật mình là có 2.709 vụ là tội hiếp dâm trẻ em và 2.718 trẻ em trong cả nước bị cưỡng bức

bị phát giác. Tính bình quân, một năm có gần 1.000 trẻ em bị xâm hại tình dục.(Theo số liệu của Cục chăm sóc và bảo vệ trẻ em - Bộ lao động thương binh và xã hội)

6

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

(Ảnh: concung.com.jpg)

Thuyên tắc ối là gì?

bình thường dịch ối nằm trong tử cung được bao bọc bởi lớp màng ối, ngăn cách với tuần hoàn của mẹ. khi màng ngăn cách bị phá vỡ có thể xảy ra tình trạng thuyến tắc ối.

Thuyên tắc ối là một cấp cứu sản khoa hiếm gặp do dịch ối, những tế bào thai nhi, tóc hoặc các mảnh tổ chức thai khác đi vào vào tuần hoàn mẹ gây ra phản ứng dị ứng. phản ứng dị ứng này gây ra suy hô hấp và suy tuần hoàn cấp tính cho mẹ.

Ai có nguy cơ thuyên tắc ối?

Tại sao thuyên tắc ối lại xảy ra trên một số ít thai phụ và phần lớn thai

phụ lại không bị ảnh hưởng vẫn

chưa được hiểu một cách rõ ràng. Tuy nhiên các chuyên gia cho rằng thuyên tắc ối xảy ra khi có 3 điều kiện sau đây: vỡ màng ối, vỡ tĩnh mạch của tử cung hay cổ tử cung và áp lực buồng tử cung cao hơn áp lực tĩnh mạch mẹ.

những yếu tố nguy cơ bao gồm nhau bong, tử cung quá căng, thai chết lưu, chấn thương, dùng oxytocin trong chuyển dạ, đa sản, mẹ lớn tuổi, vỡ ối. Tuy nhiên vẫn có 1 số ít trường hợp thuyên tắc ối xảy ra không kèm những yếu tố kể trên.

Tất cả chủng tộc, màu da và độ tuổi đều có thể bị. Thuyên tắc ối có thể xảy ra trước, trong và ngay sau khi sinh. nạo hút thai, truyền dịch ối, hay chấn thương bụng cũng có thể xảy ra.

Thuyên tắc ối xảy ra với xuất độ nào? Tiêu chuẩn chẩn đoán là gì?xác định xuất độ chính xác của thuyên tắc ối là khó khăn vì có những dấu hiệu che lấp và cần xác định bởi giải phẫu tử thi. Theo nhiều nghiên cứu khác nhau cho thấy tần suất thuyên tắc ối xảy ra khoảng từ 1/8000 đến 1/80.000 ca sinh.

Tiêu chuẩn chẩn đoán:

- hạ huyết áp và ngừng tim đột ngột.

- hạ oxy huyết cấp, ngưng thở, ngưng hô hấp.

- bệnh lý đông máu xảy ra đột ngột,

xét nghiệm cho thấy bằng chứng tiêu thụ nội mạch hoặc tán huyết hoặc xuất huyết lâm sàng trầm trọng

- xảy ra trong quá trình nong nạo, chuyển dạ, mổ lấy thai hoặc trong vòng 30 phút đầu sau sinh.

- không có bất kỳ bệnh lý nội khoa như tim mạch, hô hấp, bệnh về máu,….nào trước đó.

Dấu hiệu ghi nhận thuyên tắc ối

Thường xảy ra ở giai đoạn cuối của cuộc chuyển dạ, sản phụ đột ngột khó thở, da xanh tái xảy ra trong vòng một vài phút đầu tiên, nhanh chóng theo sau là tụt huyết áp, phù phổi, shock, những biểu hiện thần kinh như lú lẫn, mất ý thức, co giật và hôn mê. hơn 80% ngưng tim phổi trong vòng những phút đầu tiên, sau đó là rối loạn đông máu, đờ tử cung.

người ta cũng ghi nhận các sản phụ thuyên tắc ối có một vài đặc điểm như: thai nhi lớn, thai quá ngày, sinh khó trước khi vào choáng, hốt hoảng, lo lắng, than lạnh, khó thở và nôn mửa.

Tỉ lệ sống sót của thuyên tắc ối?

Tử vong mẹ do nhiều nguyên nhân khác nhau như băng huyết sau sinh, nhiễm trùng hậu sản, sản giật,… riêng thuyên tắc ối chiếm 5 – 10% trong số tử vong mẹ nói chung.

nếu xảy ra thuyên tắc ối, tỉ lệ tử vong mẹ hơn 80%, mặc dầu tỉ lệ sống sót của thai nhi có thể đến 70%. Thống kê cho thấy 50% sản phụ sẽ chết trong giờ đầu khi khởi phát triệu chứng, và trong số sống sót sau một

Trong khoảng thời gian ngắn gần đây, tại các tỉnh thành xảy ra các ca tử vong mẹ và con do thuyên tắc ối đã gây xôn xao dư luận. Không ít ý kiến bàn luận về bệnh cảnh hiếm gặp này. Vậy thuyên tắc ối biết đến từ lúc nào, nguyên nhân tại sao, mức độ nguy hiểm như thế nào, có thể điều trị và dự phòng được hay không?

Thuyên Tắc ối: Tình TrạnG cấP cứu Sản KhoA hiếm GặP

TS.BS Lê Thị Thu Hà Bệnh viện Từ Dũ

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 7

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

giờ thì phần lớn trường hợp để lại di chứng thần kinh nặng nề.

Sinh mổ có tránh được thuyên tắc ối không?

những thành phần bong tróc của thai nhi trong dịch ối có thể vào hệ tĩnh mạch mẹ thông qua tĩnh mạch cổ trong cổ tử cung (trong quá trình chuyển dạ hoặc làm thủ thuật, cổ tử cung mở gây rạn nứt và hở các tĩnh mạch nhỏ), vị trí nhau bám (khi nhau bong) hoặc vị trí tổn thương của cơ tử cung (vết cắt qua cơ tử cung trong mổ lấy thai) và gây phản ứng dị ứng trong suốt cuộc chuyển dạ sinh thường, sinh mổ hoặc sinh thủ thuật. Vì thế sinh mổ không tránh được thuyên tắc ối.

có điều trị được thuyên tắc ối?

điều trị hỗ trợ là chính, không có điều trị đặc hiệu.

• hồi sinh tim phổi.

• điều trị rối loạn đông máu.

• phẫu thuật lấy thai càng sớm càng tốt ■

Bệnh thuyên tắc ối không thể dự báo, không có cách dự phòng và là một cấp cứu sản khoa không điều trị được. Trong khi chuyển dạ cần nhanh chóng ghi nhận các dấu hiệu và triệu chứng, hồi sức tích cực và điều trị hỗ trợ là điều kiện tiên quyết có thể mang lại hy vọng cứu sống mẹ và thai nhi.

mang thai sớm và kết quả sức khỏe sinh sản kém ở vị thành niên ở các nước đang phát triển).

hàng năm, 10-15 triệu phụ nữ phải gánh chịu những căn bệnh hoặc tàn tật nặng, kéo dài do biến chứng trong quá trình thai nghén và sinh nở gây ra từ vô sinh đến trầm cảm hoặc dò âm đạo, một chấn thương lớn khi sinh, do đó hơn 300 triệu phụ nữ phải sống với bệnh tật và tàn tật. 15% phụ nữ có thai trải qua một lần biến chứng có nguy cơ gây tử vong trong sinh nở.

có thể phòng ngừa và điều trị các nguyên nhân hàng đầu của tử vong mẹ như chảy máu, nhiễm khuẩn, nạo phá thai không an toàn, tăng huyết áp, chuyển dạ khó… bằng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản.

nhiều năm trước, hội nghị quốc tế về Dân số và phát triển (icpD) cũng đã kêu gọi tiếp cận phổ cập sức khỏe sinh sản đến năm 2015, bao gồm kế hoạch hóa gia đình tự nguyện, hỗ trợ sinh nở và dự phòng các nhiễm khuẩn qua đường tình dục, kể cả nhiễm hiV.

chủ đề ngày Dân số Thế giới năm 2012 là “Tiếp cận phổ cập với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản” nhằm tăng cường việc cải thiện sức khỏe bà mẹ, phấn đấu đến năm 2015 giảm 3/4 tỷ suất tử vong mẹ, giảm 20% ca tử vong trẻ em trong việc đảm bảo tiếp cận với kế hoạch hóa gia đình tự nguyện, tỷ lệ sinh có sự hỗ trợ của cán bộ y tế có chuyên môn và độ bao phủ chăm sóc thai nghén. điều này cũng giúp giảm nghèo, làm chậm quá trình tăng trưởng dân số và giảm bớt áp lực cho môi trường. để cải thiện nguồn nhân lực, thúc đẩy quá trình tăng trưởng và phát triển bền vững thì một trong những đầu tư tốt nhất là cung cấp các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình tự nguyện.

(Trính Công văn của Tổng Cục DS.KHHGĐ)

mỗi năm trên thế giới có 358.000 phụ nữ tử vong do các nguyên nhân liên quan đến thai nghén. Ở các nước đang phát triển, phụ nữ tiếp tục tử vong do thiếu tiếp cận với các phương tiện tránh thai hiện đại. mỗi lần thai nghén làm tăng nguy cơ tử vong mẹ do biến chứng thai nghén hoặc sinh nở. Tử vong mẹ đặc biệt cao ở phụ nữ trẻ và nghèo, những người ít được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản. Tử vong mẹ và trẻ sơ sinh gây ra nỗi đau cho các gia đình, làm chậm tăng trưởng kinh tế và tổn thất năng suất lao động toàn cầu khoảng 15 tỷ đô la hàng năm. ngược lại, đầu tư cải thiện sức khỏe phụ nữ và trẻ em đem lại lợi ích lâu dài cho nhiều quốc gia.

Trên thế giới, khoảng 215 triệu phụ nữ muốn chậm mang thai hoặc ngừng mang thai, khoảng một trong sáu phụ nữ ở tuổi sinh đẻ thiếu phương tiện tránh thai hiệu quả, hơn 50% phụ nữ ở một số nước nói rằng “lần sinh gần nhất là ngoài dự kiến hoặc sai thời điểm”. đáp ứng được nhu cầu cung cấp các phương tiện tránh thai hiện đại sẽ giúp giảm bớt 53 triệu lượt người có thai không mong muốn và khoảng 100.000 ca tử vong mẹ mỗi năm.

ước tính 19 triệu ca nạo phá thai không an toàn diễn ra hàng năm ở các nước đang phát triển. mỗi năm, ước có khoảng 47.000 phụ nữ tử vong do nạo phá thai không an toàn và hàng triệu người khác phải gánh chịu các biến chứng.Trong đó, nữ vị thành niên và nữ thanh niên đối mặt với tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao do nạo phá thai không an toàn, ước tính có 3 triệu ca phá thai không an toàn ở các bé gái có độ tuổi từ 15 – 19 tuổi ở các nước đang phát triển (theo kết quả thống kê của Tổ chức y tế Thế giới (Who) trong hướng dẫn 2011 về phòng ngừa

Tiếp cận phổ cập với các dịch vụ chăm sóc

sức khỏe sinh sản

ngày Dân số Thế giới 11/7/2012

(Ảnh: wordpress.com.jpg)

8

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

BS.CK II Nguyễn Thị Bích LiênBệnh viện Da Liễu

do ánh sáng mặt trời

những vùng da còn lại như lòng bàn tay, vùng cơ quan sinh dục,… Tổn thương ung thư da có thể xuất hiện từ từ, phát triển chậm nhưng cũng

có thể phát triển đột ngột. nhưng điều quan trọng là khi có một tổn thương da (nhất là ở vùng phơi bày ra ánh sáng) lâu lành hoặc một vết loét dai dẳng hoặc một đám sắc tố phát triển không đồng đều, bất thường thì chúng ta cần đến khám tại chuyên khoa da liễu. có nhiều yếu tố có thể gây ung thư da nhưng ánh sáng mặt trời là nguyên nhân chủ yếu, cho nên ung thư da đã gặp nhiều ở những người da màu sáng và chiếm tỷ lệ cao ở những vùng nhiều ánh nắng. để tránh tác hại của ánh sáng mặt trời có thể gây ung thư da:- giảm thời gian phơi nắng: tránh làm việc và tiếp xúc với ánh sáng

Ánh sáng mặt trời rất cần thiết cho cuộc sống, nhiều quá trình trong cơ thể cần đến ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi điểm, ánh sáng mặt trời cũng gây ra nhiều tác hại nhất là với làn da.

ánh sáng mặt trời bao gồm các tia cưc tím (uVa,uVb,uVc), ánh sáng và tia hồng ngoại. Trong đó, tia uVa và uVb đóng vai trò quan trọng trong việc gây tổn thương trên da. Tia uVc là loại tia nguy hiểm nhất đối với con người nhưng nó đã bị ngăn chặn bởi tầng ozone nên không có khả năng gây hại. Tia uVb là tác nhân chủ yếu gây đỏ da, phỏng da, làm lão hoá da và sinh ung thư da, tia này có cường độ cao trong khoảng từ 10h đến 15h hằng ngày. còn tia uVa xuyên qua da sâu hơn tia uVb, gây

nên những thay đổi ở mô liên kết và dẫn đến các tổn thương không thể hồi phục, ngoài ra tia này còn chịu trách nhiệm chính cho việc hình thành các gốc tự do làm hại tế bào.Do đó, nếu tiếp xúc lâu dài với ánh nắng mặt trời, làn da chúng ta sẽ có nguy cơ cao xuất hiện các tổn thương ác tính:- Dấu hiệu tiền ung thư da do ánh sáng mặt trời: đó là bệnh dày sừng ánh sáng. - Ung thư da: ung thư da là bệnh

gồm nhiều loại u ác tính khác nhau phát từ các tế bào biểu mô của da. có nhiều loại ung thư da nhưng ba loại thường gặp nhất là ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào gai và ung thư tế bào sắc tố. biểu hiện lâm sàng của các loại ung thư này rất đa dạng. Thường ung thư da xuất hiện ở những vùng tiếp xúc với nhiều ánh sáng mặt trời như: da đầu, mặt, tai, môi, ngực, cánh tay, bàn tay, cẳng chân. Tuy nhiên, ung thư da vẫn có thể xuất hiện ở

Ánh sáng mặt trời rất cần thiết cho cuộc sống, nhiều quá trình trong cơ thể cần đến ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi điểm, ánh sáng mặt trời cũng gây ra nhiều tác hại nhất là với làn da.

Dày sừng ánh sáng

Ung thư tế bào đáy

Ung thư tế bào gai

Nguy cơ ung thư da

(Ảnh: fashionandyou.com.jpg)

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 9

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

mặt trời quá lâu. Vào mùa hè, tránh phơi nắng, tắm nắng nhiều tại các bãi biển và hồ bơi.- nên dùng kem chống nắng trước khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. mỗi loại kem chống nắng đều có chỉ số bảo vệ chống nắng được viết là spF, chỉ số này cho biết thời gian mà những sản phẩm chống nắng có thể bảo vệ da khi tiếp xúc với ánh nắng. Do đó, tùy vào màu sắc da, mức độ nhạy cảm của da và thời gian hoạt động ngoài nắng mà ta có thể chọn sản phẩm chống nắng có chỉ số spF thích hợp. để sản phẩm phát huy hết tác dụng nên bôi kem chống nắng 30 phút trước khi ra nắng và phải bôi lại nếu thời gian tiếp xúc ánh nắng kéo dài hoặc đi bơi, tắm biển.hầu hết các loại ung thư da đều

có thể phòng ngừa bằng cách hạn chế hoặc tránh tiếp xúc thường xuyên với tia cực tím. nếu phát hiện sớm, đa số các loại ung thư da đều có khả năng chữa khỏi rất cao ■

Bệnh dày sừng ánh sáng là dấu hiệu tiền

ung thư da do ánh sáng mặt trời; thường xuất hiện ở những người da

màu sáng, đặc biệt có nhiều năm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Ở một số nước khí hậu nắng

và nóng như Việt Nam, tỷ lệ bệnh dày sừng ánh sáng thường cao. Dày sừng ánh sáng thường xuất hiện ở vùng da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như vùng mặt, da đầu, mặt dưới cẳng tay, mu bàn tay. Lúc đầu, trên da có một hoặc nhiều dát màu hồng sau đó chuyển sang màu nâu, dần dần bề mặt trở nên thô ráp, có ít vảy. Nếu tiếp tục tiếp xúc nhiều với ánh sáng, các đốm này sẽ dày lên và đậm màu. Bệnh dày sừng ánh sáng có thể tiến triển

theo ba cách: một là tự thoái hóa, hai là không thay đổi và ba là sẽ dẫn đến

thoái hóa ác tính như ung thư da.

Bệnh hở van dạ dàymột anh chàng viết thư cho chuyên mục tư vấn tình yêu:“em bị bệnh hở van dạ dày, nhưng người em yêu không biết. em rất yêu cô ấy. đã mấy lần rồi cô ấy ngỏ ý, nhưng em cố tránh. Tầm thư ơi, làm sao em chữa khỏi bệnh này để có thể tỏ tình cùng cô ấy?”.các chuyên gia đã trả lời anh chàng như sau:Bác sĩ: bệnh hở van dạ dày là một bệnh nan y, hiện nay chưa chữa được. lời khuyên của tôi với bạn là hãy chọn thời điểm cô ấy bị ngạt mũi, hay cảm cúm để tỏ tình.Nhà tâm lý: nếu chờ mãi mà người yêu không chịu ốm, bạn có thể mời cô ấy đi dọc sông Tô lịch, sông kim ngưu hoặc những nơi có mùi vị tương tự để... “hành sự”.

Cáo muốn “ngắm”... gàVoi đang đi trong rừng, bỗng nhìn thấy cáo ngồi bên bờ suối vặt lông một con gà. Voi xông lại quát:- cáo! sao mày dã man thế?cáo luống cuống, giả vờ bưng mặt nấc lên:- đây là... vợ tao. cô ấy mới chết hôm qua.... hu hu...- đồ ác thú! Vợ chết mà lại vặt lông ăn thịt. Tao phải trừng trị mày!cáo bí quá, càng khóc to hơn:- Tao làm thế này là vì tao... tao... chưa bao giờ nhìn thấy nàng... cởi trần cả.

Phải trèo lên nóc tủmột ông nọ viết đơn đến phòng nhà cửa phàn nàn rằng, căn hộ của ông đối diện ngay nhà tắm nữ, nhìn rõ hết cả, rất mất tập trung khi làm việc. ban kiểm tra đến, ngắm nghía mọi phía qua ô cửa sổ rồi bảo chủ nhà:- Ông nói thế nào chứ chúng tôi có nhìn thấy gì đâu?- Thế các vị đã trèo lên nóc tủ kia chưa?

10

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

Chăm sóC trẻ bị bệNh lý

Trào ngược dạ dày thực quản là một trong những nguyên nhân thường gặp gây khò khè, ọc sữa ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, thời gian điều trị thường kéo dài. Hầu hết các bậc phụ huynh đều tỏ ra lo lắng, không hiểu đây là chứng bệnh gì và thường có tâm lý thay đổi bác sĩ, đi khám nhiều nơi vì thấy bệnh lâu hết.

Trào ngược dạ dày thực quản là gì?

Trào ngược xảy ra khi thức ăn đi ngược từ dạ dày lên thực quản (còn gọi là trào ngược axit) hay đi ngược từ ruột lên dạ dày (còn gọi là trào ngược bazơ).

Trào ngược thường gặp ở trẻ dưới 12 tháng tuổi vì:

- Thứ nhất là do dạ dày của trẻ chưa phát triển hoàn thiện. Dạ dày của trẻ nằm ngang và cao hơn so với dạ dày của người lớn. bên cạnh đó, các cơ

trào ngược dạ dày thực quản và thường điều trị có hiệu quả cao nếu các bậc phụ huynh hiểu rõ và tuân thủ tốt những nguyên tắc chăm sóc bé hằng ngày và tình trạng trào ngược sẽ tự hết đi khi bé lớn dần lên.

ngoài ra, trào ngược còn có thể do những bệnh lý khác ảnh hưởng đến chức co bóp hay tiêu hóa của dạ dày ruột như dị ứng đạm sữa bò, bại não, nhiễm trùng toàn thân, viêm dạ dày,… đối với những trường hợp này, việc điều trị nguyên nhân gốc là cách điều trị hiệu quả nhất.

Cách chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản?

những phương pháp chăm sóc sau sẽ giúp làm giảm triệu chứng, mang lại sự dễ chịu cho bé, đồng thời cũng làm

(gôm) t ự nhiên. các chất xơ tự nhiên này không bị ảnh hưởng bởi axit dịch vị vì vậy phát huy tác dụng trên cả chứng nôn trớ và trào ngược bằng

BS. Dư Minh TríBệnh viện Nhi Đồng 1

thắt ở hai đầu dạ dày vốn chỉ mở ra khi có thức ăn đi qua và đóng kín lại khi dạ dày co bóp nhào trộn thức ăn lại hoạt động chưa ổn định. nên đôi lúc lẽ ra phải đóng kín thì nó lại hở ra khiến thức ăn trào ra và ọc ngược lên trên.

- Thứ hai là do đặc tính của việc ăn bú của trẻ. những trẻ dưới 12 tháng, đặc biệt là dưới 6 tháng tuổi thì chủ yếu chỉ bú sữa vốn là một dạng thức ăn lỏng dễ dàng lọt ra ngoài khi chỉ xuất hiện một khe hở nhỏ. đối với những trẻ bú sữa bò thì dễ bị trào ngược hơn sữa mẹ, do sữa bò lâu tiêu nên nằm lại trong dạ dày lâu hơn khiến khả năng trào ngược cao hơn.

- cuối cùng là do tư thế của bé khi bú. hầu hết các bé đều nằm khi bú đặc biệt là khi bú đêm hay bú sữa bình. Ở tư thế này dạ dày giống như một ly sữa bị đặt nằm ngang khiến cho sữa dễ trào ra ngoài.

những nguyên nhân trên là trào ngược sinh lý chiếm phần lớn các trường hợp

cho các bậc phụ huynh yên lòng.

* Làm đặc thức ăn

bạn có thể làm đặc thức ăn bằng cách bổ sung 1 muỗng canh bột gạo (bột gạo đã được chế biến sẵn) vào 60ml – 120 ml sữa.

đối với trẻ bú mẹ, bạn nên cho trẻ bú mẹ nhiều lần, ngoài ra có thể vắt sữa mẹ và pha thêm bột gạo vào sữa mẹ.

làm đặc thức ăn có tác dụng làm giảm tần xuất nôn trớ, kéo dài giấc ngủ của trẻ và giảm hiện tượng quấy khóc. ngoài ra, làm đặc thức ăn còn làm tăng năng lượng giúp trẻ tăng cân tốt hơn nhưng đồng thời làm tăng nguy cơ táo bón ở trẻ cũng như làm giảm khả năng hấp thu của canxi có trong sữa.

nếu bạn không có thời gian hoặc không muốn làm đặc thức ăn bằng cách pha bột vào sữa thì bạn có thể sử dụng sữa đặc chế dành cho trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản. đây vốn là sữa công thức được bổ sung thêm chất xơ

cách làm sệt sữa trong bình, duy trì độ sệt trong dạ dày và không có ảnh hưởng đến thành phần dinh dưỡng của sữa. cần lưu ý là phải pha sữa đặc chế này với nước sôi để nguội 85oc, khi nguội đi sữa sẽ đặc lại do đó nên dùng muỗng hay núm vú có lỗ to hơn để bé dễ ăn. sau khi pha sữa cần đóng chặt nắp hộp và để nơi khô ráo, mát mẻ. không nên để sữa đã pha trong tủ lạnh quá 24 giờ. nên dùng sản phẩm trước hạn sử dụng và trong vòng 4 tuần sau khi mở.

Trong trường hợp, trẻ bị trào ngược do dị ứng protein sữa bò thì phải cho trẻ dùng sữa có đạm thủy phân. nhiều nghiên cứu gần đây đã chứng minh rằng dị ứng sữa bò là nguyên nhân của khoảng 20% trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhũ nhi. Do đó, việc sử dụng sữa thủy phân sẽ giúp loại trừ các protein dị ứng ra khỏi sữa. ngoài ra khi cho trẻ bú sữa có đạm thủy phân sẽ giúp cho trẻ tiêu hóa tốt hơn, dạ dày được làm trống sau bú nhanh

(Ảnh: m.soha.vn.jpg)

Trào ngược dạ dày thực quản

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 11

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

Làng chài quê tôihơn và góp phần làm giảm hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản.

* Tránh cho trẻ ăn một số thực phẩm làm tăng khả năng trào ngược dạ dày thực quản

- nước cam, quýt, bưởi;

- Thực phẩm giàu chất béo;

- so-co-la, cà phê;

- Tỏi, hành, thức ăn cay;

- xốt cà chua và những thực phẩm chế biến kèm xốt cà chua.

* Điều chỉnh tư thế trẻ sau bữa ăn

- bế thẳng trẻ sau ăn khoảng 20 - 30 phút;

- Trẻ ngủ với đầu giường nâng cao 30o;

- Tránh cho trẻ nằm hoặc đi ngủ ngay sau khi ăn.

- Tránh cho trẻ mặc quần áo quá chật ngay sau bú.

* Điều chỉnh cách cho trẻ bú

cho trẻ bú nhiều cữ, các cữ bú nên được chia nhỏ mỗi lần 30 - 60ml. đối với những trẻ phải bú với số lượng nhiều, cứ sau mỗi 60ml thì vẫn giữ tư thế đang ẵm, đầu cao và vỗ nhẹ lưng cho trẻ ợ rồi bú tiếp. không nên vác trẻ lên vai trong những trường hợp này vì dễ làm trẻ ọc sữa ra do dạ dày bị đè ép ■

(Hưởng ứng ba năm thực hiện đề án 52*)

Quê tôi làng chài ven biểnMảnh đất nghèo, bờ bãi đìu hiu

Nơi trùng dương ngày đêm sóng vỗNhà lá đơn sơ lồng lộng gió chiều

Biển dịu êmThuyền về đầy tôm cáBiển bão tốThuyền lặng thầm trước gió to sóng cảNghề biển bấp bênh Theo con nước lớn ròngNổi khắc khoải trong lòngVùng đất chật người đông

Những người Cha, da rám nắng

Lênh đênh trên biển ngày dài Nắng mưa dầu dãiNhững người Mẹ đông con Mỏi mòn gánh hàng rong Đầu đường cuối bãiNhững đứa trẻ đầu trầnRẽ sóng bắt con ốc, con còngCảnh nghèo lam lũ quanh năm

Đề án 52… Cán bộ dân số về đây Nơi đầu sóng, ngọn gió không ngần ngạiChung tay xây dựng làng chài quê tôi .

• Đề án 52 của Thủ Tướng chính phủ ban hành ngày 09/04/2009 về việc kiểm soát dân số vùng biển, đảo và ven biển ở 28 tỉnh thành ven biển trong nước.

06/2012hồ minh Trân

Bệnh viện Bà Rịa-Vũng Tàu

(Ảnh: benhviennhi.org.vn.jpg)

12

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

Trong những sinh hoạt hàng ngày, có những thói quen vô tình sẽ làm ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe răng miệng, trong đó có những thói quen xấu đối với răng – hàm. đó là những thói quen được duy trì trong một thời gian dài làm ảnh hưởng đến sự phát triển răng – hàm, làm rối loạn một số hoạt động chức năng ở vùng hàm mặt. điển hình như những thói quen xấu:

- gây hô (răng và hàm trên đưa ra trước) là: mút ngón tay, mút núm vú, thở bằng miệng, cắn môi dưới

- gây móm (răng và hàm dưới đưa ra trước) là: chống cằm và cắn môi trên.

- những thói quen xấu khác:

Các thói quen xấu Có hại

cho răng và hàmBS Đặng Thị Phương LanBệnh viện Răng Hàm Mặt TW

Cắn môi dưới gây hô răng

Mút núm vú

+ Thói quen nằm nghiêng một bên: lâu ngày sẽ dẫn đến lép một bên hàm.

+ Thói quen cắn bút, cắn ngón tay, dùng răng khui nút chai,… sẽ làm mẻ răng, mòn răng gây chết tủy răng.

nên loại bỏ các thói quen xấu này và nên đi khám bác sĩ chuyên khoa khi có lệch lạc răng-hàm ■

Mút ngón tay gây hô răng

Đi chữa răngmột ông đi chữa răng, mặt tái xanh tái xám theo dõi từng động tác của bác sĩ. bác sĩ lấy dụng cụ và một nắm bông gòn to tướng rồi an ủi người bệnh:

- đừng sợ, hãy bình tĩnh, không đau đâu mà! để tôi nút hai lỗ tai tôi xong là chúng ta có thể bắt tay vào việc.

Dụng cụ y tếcô giáo dặn học sinh: - ngày mai các em đem tới lớp một đồ dùng có liên quan đến bảo vệ sức khoẻ. hôm sau, nhất loạt các học sinh đều mang mỗi người một đồ vật. - Tuấn, em đem gì tới? - Thưa cô, em mang băng gạc dùng để băng vết thương ạ. - Tốt lắm. Thế còn Tèo, em mang gì nào? - Thưa cô, lọ ê-te dùng để rửa sạch vết thương ạ. - Tý, em mang cái gì kia? - Dạ, bình ôxy ạ? - em lấy ở đâu ra vậy? - Dạ, của bà em. - Thế bà nói gì khi em mang bình đi? - Dạ, bà chỉ thở dài và phều phào nói: “không được mang đi”.

Cấp cứubệnh nhân:

- ối chao ơi... ruột tôi đau quá!

bác sĩ trấn an:

- đừng lo, để tôi kiểm tra xem! chà,... bị lủng ruột... uống viên thuốc giảm đau này đã!

- ối chao, bác sĩ ơi! ruột vẫn đau.

- Thế à? chắc là thuốc bị rơi ra ngoài chỗ thủng rồi!

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 13

Söùc khoûe cho moïi ngöôøi

(Ảnh: <Multiple grouped links>)

Khi “gót hồng” bị đau

nguyên nhân đau vùng gót chân có rất nhiều, có thể kể ra những nguyên nhân phổ biến là bệnh lý thoái hóa điểm bám gân gót, viêm bao hoạt dịch sau xương gót hay sau gân gót, bệnh lý màng gân gót. Bệnh lý thoái hóa điểm bám gân gót nằm chung trong nhóm bệnh lý thoái hóa điểm bám gân. bệnh có đặc điểm đau khi lúc mới khởi đầu vận động như trong trường hợp buổi sáng bước xuống giường thấy đau gót chân nhưng sau thời gian đi lại thì bớt đau. Tuy nhiên khi bệnh tiến triển nặng hơn thì cơn đau xuất hiện nhiều hơn và không còn giảm nữa. Trong gân gót không thấy có hiện tượng viêm, thay vào đó là hiện tượng thoái hóa thiếu máu nuôi làm rách vi thể các sợi gân với các vùng màu xám khi xẻ gân gót ra. những cử động đột ngột của gót chân sẽ dễ gây ra tình trạng rách bán phần hay tệ hơn là rách hoàn toàn gân gót. khi bệnh tiến triển lâu có thể thấy hình ảnh gai xương nơi bám gân gót. mri hay siêu âm cho thấy vùng tổn thương gân. đối với bệnh lý thoái hóa điểm bám gân gót thì chìa khóa cho việc điều trị thành công là phát hiện và điều trị sớm. điều trị bao gồm những bài tập làm căng gân gót. chỉnh sửa các biến dạng vùng gót chân gây ra tình trạng bàn chân sấp quá mức. điều trị các bệnh lý khớp dưới sên gây ra tình trạng hạn chế tầm vận động của khớp này làm tăng áp lực lên gân gót. cần phải thông báo cho bệnh nhân biết thời gian tối thiểu để điều trị thành công là 3 tháng, do vậy phải kiên trì luyện tập và hợp tác tốt trong việc điều trị. cần phải xem xét các loại giày dép để sao cho nâng gót chân lên, chỉnh sự lệch vẹo gót chân, giày hay dép có đế đủ rộng để đỡ cả gót chân, không bó quá phần trước bàn chân. hạn chế tối đa việc chích corticoide vào gân gót vì có thể gây ra tình trạng đứt gân gót. Việc dùng thuốc kháng viêm giảm đau chưa được chứng minh là có lợi hơn việc tập luyện căng gân gót, tuy vậy các thuốc này vẫn được dùng

để giảm đau tuy nhiên cần chú ý tác dụng phụ gây viêm loét đường tiêu hóa với nguy cơ xuất huyết.một số bệnh nhân đau gót chân không phải là do thoái hóa gân gót mà là viêm các bao hoạt dịch sau xương gót hay sau gân gót. để chẩn đoán phân biệt giữa hai loại bệnh lý là việc

xác định điểm

đau nhất khi ấn.

Viêm bao hoạt dịch có điểm đau trước gân gót (trong trường hợp viêm bao hoạt dịch sau xương gót) hay đau mặt sau gân gót (bao hoạt dịch sau gân gót). Trong trường hợp này bệnh nhân có phản ứng viêm thật sự và đáp ứng tốt với thuốc kháng viêm giảm đau. Việc điều trị bao gồm massage vùng gân gót, chườm lạnh sau khi tập, uống thuốc, nghỉ ngơi.

nếu thất bại có thể dùng corticoide tiêm vào vùng bao hoạt dịch (phải hết sức cẩn thận để không tiêm vào gân gót). một số trường hợp có thể có sự kết hợp cả thoái hóa điểm bám gân gót và viêm bao hoạt dịch vùng gân gót. Tuy vậy việc điều trị luôn bắt đầu bằng việc uống thuốc, tập luyện, massage, chườm lạnh sau khi mas-sage, điều chỉnh giày dép và điều trị các bệnh lý kèm theo vùng xương sên hay khớp dưới sên.một số trường hợp kháng trị có thể phải dùng đến biện pháp phẫu thuật. Tuy nhiên cần khuyến cáo bệnh nhân thời gian hồi phục sau mổ khá dài và chậm chạp. phẫu thuật bao gồm nội soi cắt bao hoạt dịch quanh gân gót (sau xương gót và sau gân gót), kích thích sự tái tạo gân bằng sóng radio với kết quả hết đau khoảng 80-90% theo một nghiên cứu tại bệnh viện đại học y Dược.Tuy nhiên cần phải khảo sát hết các nguyên nhân gây đau gót để có quyết định cuối cùng vì còn có những nguyên nhân khác tuy hiếm nhưng vẫn tồn tại như biến dạng ha-glund, hội chứng chèn ép phía sau (do xương phụ của xương sên), bệnh sever ở thanh thiếu niên và đau vùng gân gót quy chiếu do chèn ép thần kinh tọa, bệnh lý rễ thần kinh ■

ThS.BS Tăng Hà Nam AnhBệnh viện Nguyễn Tri Phương

Một sáng đẹp trời khi bạn vừa mới ngủ dậy, bước chân xuống giường tự nhiên thấy đau nhói ở vùng gót chân. Hiện tượng này cứ lặp đi lặp lại nhiều lần và ngày càng nặng thì đó là lúc bạn đã có tổn thương vùng gót chân.

Ảnh chụp X-quang gai xương gót chân

14

Lieäu phaùp ñoâng y

Một ngày trước khi đến khám bệnh tại Viện, một bệnh nhân nam, 78 tuổi, ngụ tại TP.HCM bị đầy bụng, ớn lạnh, sốt, chóng mặt, nôn, bụng đầy chướng, đau hạ sườn phải, lan lên vai phải, tiêu phân sệt, tiểu ít vàng đậm. Khi khám, bệnh nhân có cân nặng 80 kg, cao 165 cm, nhiệt độ 3805, huyết áp 140/90 mmHg, mạch 90 lần/1 phút. Người bệnh từ chối nhập viện và điều trị Tân dược vì tiền căn dị ứng nhiều loại thuốc, yêu cầu điều được điều trị Y học cổ truyền ngoại trú. Sau khi được chẩn đoán viêm túi mật, có sỏi 3 mm và bùn, gan nhiễm mỡ nhẹ và được chỉ định nghỉ ngơi, lau mát khi sốt cao, uống nhiều nước, ăn cháo và uống sữa; đồng thời điều trị thuốc bằng “Toa căn bản”: mỗi lần 1 chai, ngày uống 2 lần trước ăn; kèm thuốc chống đầy hơi và kích thích tiêu hoá Đông dược. Sau 2 ngày điều trị: giảm đau bụng, tiểu nhiều hơn còn vàng đậm, ăn được cháo, giảm sốt, tiêu phân sệt. Sau vài tháng, bệnh nhân siêu âm cho kết quả túi mật nhỏ, thành mỏng, không sỏi. Qua kết quả điều trị trên cho thấy, “Toa căn bản” có tác dụng chống viêm, lợi tiểu và lợi mật. Hiện người bệnh trở lại sinh hoạt bình thường, tiếp tục uống “Toa căn bản” và theo dõi định kỳ. Đây là một trong những trường hợp bệnh nhân bị viêm gan – mật được điều trị tại Viện có kết quả tốt. Hiện tại, “Toa căn bản” được Viện Y Dược Học Dân Tộc TP.HCM bào chế dưới dạng cao lỏng rất tiện sử dụng.

chế phẩm “Toa căn bản”* chế phẩm xuất phát ở miền đông nam bộ vào những năm 1950, gồm những dược liệu thông dụng, dễ tìm tại địa phương. bác sĩ nguyễn Văn hưởng (nguyên bộ trưởng bộ y tế) sưu tầm và áp dụng phòng, trị nhiều loại bệnh phổ biến trong giới y học cổ truyền cho đến nay.

* Thành phần Toa căn bản:

- cam thảo nam (scoparia dulcis l.): có tác dụng kích thích tiêu hoá, giải

độc, giảm sốt và lợi tiểu. cây chứa một alcaloid và một hoạt chất gọi là amellin, có tác dụng giảm đường huyết và các triệu chứng của bệnh đái tháo đường, tăng hồng cầu, ngăn cản sự tiêu huỷ mô và giúp tiêu thụ tốt hơn protein trong chế độ ăn, giảm mỡ trong mô mỡ, thúc đẩy quá trình lành vết thương.

- rễ cỏ tranh (rhizoma imperatae cy-lindricae): thành phần chủ yếu: cylin-drin, arundoin, Fermenol, potassium, calcium, glucose, Fructose, oxalic

acid. Tác dụng hạ nhiệt, lợi tiểu, cầm máu. chủ trị các chứng ho ra máu, tiểu khó, tiểu máu, vàng da.

- muồng trâu (cassia alata l.): toàn cây chứa anthraquinon, acid chryso-phanic (trái chứa nhiều nhất: 2,2%). lá chứa acid cassic, rhein, aloe-emodin, rheinanthron, kaemferol. nước sắc muồng trâu sao vàng còn được dùng để trị cao huyết áp, chống viêm, giảm đau.

- sả (cymbopogon citratus.Dc. stapf): thành phần chủ yếu là citral và geraniol. ngoài công dụng làm gia vị, sả được sử dụng làm thuốc trị: đau đầu. đau bụng, tiêu chảy, thấp khớp, đụng giập, cầm máu, kinh nguyệt không đều, phù sau khi sinh.

- Trần bì (citrus deliciosa Tenore - họ rutaceae): chứa limonene, b-myrce-ne, piene, a-Terpinene, hesperidin, neohesperidin, citromitin. Theo tạp chí Trung dược học (Trung quốc): Trần

bì có tác dụng tăng nhu động cơ trơn của dạ dày và ruột, tốt cho tiêu hoá, lợi mật, tăng co bóp cơ tim, tiêu đàm, trị suyễn, kháng khuẩn.

- cỏ mực (eclipta prostrata l.): có tác dụng: hạ sốt, chống viêm, tăng chức năng thận, làm hạ nhiệt và cầm máu.

- gừng tươi (rhizoma zingiberis re-cens): Thành phần hoá học: có tinh dầu 2 - 3%, chất nhựa 5%, chất béo 3% tinh bột và các chất cay như zin-geron, shogaola. gừng có tác dụng kháng viêm mạnh, giảm đau, kích thích tiêu hoá, loãng đờm…

- ké đầu ngựa (xanthium strumar-ium): thành phần hóa học: quả chứa alcaloid, sesquiterpen, lac-ton (xanthinin, xanthimin, xan-thatin), dầu béo. lá chứa iod: 200 microgram trong 1g lá. Trong quả là 220 - 230 microgram/1g quả. công dụng: chống dị ứng, chống viêm. chữa mụn nhọt, mề đay, hạch cổ, bướu cổ, thấp khớp, tay chân đau co rút, đau đầu, viêm mũi xuất tiết, đau họng, lỵ. ngày 6 - 12g thuốc sắc, nấu cao hoặc viên. nước sắc từ quả ngậm chữa

đau răng, bôi chữa nấm tóc, hắc lào.

- rau má (centella asiatica): bộ phận dùng: cả cây chứa tinh dầu, dầu béo gồm glycerid của các acid : oleic, linolic, linolenic, lignoceric, palmitic và stearic; alcaloid hydrocotylin; chất đắng vellarin; glucosid asiaticosid thủy phân cho acid asiatic và glucosa, rhamnosa; vitamin c. chữa sốt, sởi, nôn ra máu, chảy máu cam, lỵ, tiêu chảy, táo bón, vàng da, tiểu dắt buốt, đau bụng kinh, huyết trắng, giãn tĩnh mạch, mụn nhọt.

- cỏ mần trầu (eleusine indica): thành phần hóa học: chứa muối nitrat. cỏ mần trầu có tác dụng lợi tiểu, nhuận tràng, lợi mật, giải độc, kích thích tiêu hóa. chữa cảm sốt, huyết áp cao, tiểu ít.

Tập hợp 10 dược liệu trên, Toa căn bản có 6 tác dụng chính sau: hạ nhiệt, giải độc, lợi mật, lợi tiểu, nhuận tràng, kích thích tiêu hóa.

Chế phẩm “Toa căn bản”- Điều trị hiệu quả viêm đường mật do sỏi

BS Trần Văn Năm Viện Y Dược Học Dân Tộc TP. HCM

(Ảnh: kitrarua.wordpress.com.jpg)

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 15

Sô cöùu taïi nhaø

“đang chơi bình thường, đột nhiên bé trai nhà tôi bị chảy máu mũi đỏ tươi, hoảng hồn tôi liền ngửa đầu bé mặt hướng lên trời để máu đừng chảy. đây là lần thứ ba, tôi thấy bé bị chảy máu cam!” – đó là nỗi lo sợ của các bậc phụ huynh có con nhỏ khi thấy con em mình bị chảy máu cam. Vậy làm thế nào để bé yêu của bạn không dễ bị chảy máu cam?Thông thường trong thực tế gặp tại các phòng khám nhi, hầu hết các bé bị chảy máu mũi là do tình trạng viêm ngứa mũi khiến các bé dùng tay ngoẹt mũi hay ngoáy mũi làm rách niêm mạc của vùng tiền đình mũi và gây chảy máu. những trường hợp này thường không nghiêm trọng, bé chỉ chảy máu trong một thời gian ngắn và tự cầm mà không để lại bất kỳ một di chứng nguy hiểm nào.

Trước một trường hợp chảy máu mũi, bạn cần đánh giá mức độ chảy máu,

hè về - là những lúc trẻ được vui chơi thỏa thích, nhưng cũng là những lúc trẻ dễ bị tai nạn “đuối nước” do tắm sống, hồ, ao suối… mà chưa được trang bị kỹ năng bơi. đối với trẻ nhỏ ở tuổi nhà trẻ, mẫu giáo cũng có thể đuối nước vì mải vui đùa sơ ý ngập đầu vào xô, lu… chứa nước.

khi xảy ra trường hợp đuối nước phải khẩn trương tìm cách cứu trẻ, nhanh chóng đưa trẻ lên khỏi mặt nước và chuyển đến chỗ an toàn, thoáng khí, nếu để chậm trễ sẽ dễ dẫn đến tử vong.

nếu trẻ tỉnh táo, không có biểu hiện của sự thiếu ô xy thì nên an ủi, động viên

thời gian chảy máu, tần suất tái phát, tiền sử bản thân như có nhét dị vật mũi, tiền sử gia đình có bệnh lý máu khó đông và vị trí chảy máu.

khi gặp trường hợp chảy máu mũi, bạn cho bé cúi ra phía trước (tránh ngửa cổ ra sau vì máu có thể chảy ngược vào khí quản gây ho sặc, suy hô hấp), dùng hai tay kẹp chặt 2 cánh mũi bé, cho bé thở nhẹ nhàng bằng miệng trong khoảng 5-10 phút. sau đó, bạn nên đưa bé đến các cơ sở y tế có chuyên khoa nhi hay tai mũi họng để khám.

hầu hết các trường hợp chảy máu mũi đều xuất phát từ tình trạng viêm ngứa mũi. Vì vậy để phòng ngừa chảy máu mũi, bạn có thể thường xuyên rửa mũi cho bé bằng nước muối sinh lý, cho bé

trẻ để trẻ bớt lo sợ, hốt hoảng, rồi ủ ấm và cho trẻ nằm nghỉ, không được truyền dịch hay thuốc an thần.

nếu trẻ bất tỉnh: trước hết phải kiểm tra trong miệng của

đi khám và điều trị sớm khi có tình trạng viêm chảy mũi, hạn chế ngoáy mũi bằng cách đeo găng tay đối với bé nhỏ hay giải thích rằng việc ngoáy mũi có thể gây chảy máu đối với bé lớn.

BS. Dư Minh TríBệnh viện Nhi Đồng 1

trẻ xem có dị vật như bùn, đất, bèo… hay không thì phải lấy ra khỏi miệng; sau đó kiểm tra đường thở của trẻ. nếu trẻ thở được thì đặt trẻ ở tư

thế nằm nghiêng (tư thế nửa sấp-gọi là tư

thế an toàn). nếu trẻ không thở được thì phải tiến hành hô hấp nhân tạo miệng-miệng. Trong trường hợp trẻ ngưng tim thì phải tiến hành ép tim ngoài lồng ngực, sau đó đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu, lưu ý cần phải ủ ấm cho trẻ trên đường đưa đi cấp cứu.

(Trích lược tài liệu của Cục Y tế Dự phòng)

Xử trí “chảy máu cam” ở trẻ

Làm gì khi trẻ “đuối nước”

(Ảnh: suanon.com.JPG)

(Ảnh: phunuonline.com.vn.jpg)

(Ảnh: danicabridgesmartin.blogspot.com.jpg)

16

Söû duïng thuoác ñuùng

Ai cần uống thuốc bổ?

Vitamin và khoáng chất thuộc các chất dinh dưỡng không được cơ thể tổng hợp hoặc tổng hợp không đầy đủ. cần được cung cấp từ các loại thực phẩm, thức ăn, thức uống hàng

ngày. nên lưu ý không có một loại thực phẩm nào chứa đầy đủ tất cả các loại vitamin và chất khoáng, vì vậy cần ăn đa dạng (gồm nhiều loại thức ăn khác nhau). có 13 loại vitamin cần được cung cấp, gồm 4 vitamin

tan trong dầu (vitamin a,D,e,k) và 9 vitamin tan trong nước (vitamin a và các vitamin nhóm b: b1,b6,b12,biotin, acid folic…). Về khoáng chất, có loại cần được cung cấp số lượng lớn (calci, phosphor, natri, kali), có loại cần được cung cấp số lượng rất nhỏ gọi là các nguyên tố vi lượng (kẽm, selen, iod, sắt…). nếu hằng ngày ta ăn uống đầy đủ chất thì không sợ thiếu vitamin và chất khoáng. Tuy nhiên, có một số đối tượng có khi phải dùng thuốc bổ sung vitamin và chất khoáng hoặc dùng thuốc bổ nói chung, đó là: người mới khỏi bệnh, người bị suy nhược do làm việc quá mức, người ăn kiêng quá đáng, trẻ con đang lớn và phát triển chậm, phụ nữ có thai và cho con bú, người hút thuốc lá hoặc uống rượu quá nhiều…Lưu ý gì khi sử dụng thuốc bổ?• Vitamin và chất khoáng: Thuốc bổ loại này hoàn toàn không thay thế được thức ăn, thức uống, ta vẫn phải ăn uống đầy đủ chất bên cạnh việc dùng thuốc. nếu điều kiện tài chính không cho phép, thay vì mua thuốc dùng nên sử dụng thức ăn bổ dưỡng, đặc biệt tăng cường trái cây, rau quả (được xem là nguồn vitamin thiên nhiên rất tốt). có tình trạng đáng buồn ở các nước đang phát triển là có một số bà mẹ quan tâm, tiêu tốn nhiều tiền cho con mình uống thuốc bổ nhưng lại quên cho chúng ăn uống đầy đủ chất bổ dưỡng, hậu quả là trẻ bị suy dinh dưỡng. Trẻ bị suy dinh dưỡng, chậm lớn đương nhiên phải được bổ sung vitamin và chất khoáng. hay trẻ sau giai đoạn bị bệnh (nhiễm trùng, ho hen, tiêu chảy...) thì việc uống vitamin và chất khoáng là cần thiết. Thậm chí có thể ở trẻ béo phì, bác sĩ khuyên ăn chế độ ăn ít chất béo và cần thiết phải bổ sung các vitamin vì chế độ ăn ít chất béo không giúp hấp thu đủ lượng vitamin tan trong dầu là vita-min a, D, e, k.

- không lạm dụng dùng thuốc vita-min quá nhiều, vì có khuyến cáo: nếu bổ sung chỉ nên dùng liều vita-min và chất khoáng trong khoảng 50-150% rDa (recommended Di-etary allowances, liều được khuyến

Sử dụng “thuốc bổ” – ÍT hại, lợi nhiều

Dựa vào các mục đích sử dụng, có thể tạm định nghĩa thuốc bổ là thuốc bồi dưỡng cơ thể, giảm mệt mỏi, tăng cường sức khỏe, giúp ăn được, ngủ được, thậm chí có người nghĩ đó là thuốc có khả năng làm tăng hoạt động trí óc, tăng trí thông minh, trí nhớ. Riêng “ăn được, ngủ được, làm cho mập ra” là các tác dụng mà một số người cho rằng bắt buộc phải có và thể hiện phẩm chất cao nhất của thuốc bổ, vì vậy thuốc bổ gọi là “Đông y giả mạo” đã khai thác thị hiếu này, trộn thuốc tân dược (như glucocorticoid thường gọi tắt là corticoid) có các tác dụng kể trên để đánh lừa người tiêu dùng.

PGS.TS. Nguyễn Hữu ĐứcĐH Y Dược TP.HCM

(Ảnh: raneandiet.com.jpg)

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 17

Söû duïng thuoác ñuùng

nghị dùng hằng ngày, thí dụ rDa của vitamin c là 60 mg/ngày). riêng vita-min a, D tuyệt đối không được quá liều (thuốc bổ đa sinh tố chứa 5000 iu vitamin a và 400 iu vitamin D chỉ uống 1 ngày 1 viên). đối với phụ nữ có thai, dùng liều quá cao vitamin a có nguy cơ sinh quái thai, còn trẻ con nếu dùng thừa vitamin a sẽ bị tăng áp lực sọ não làm lồi thóp rất nguy hiểm. Dùng lâu dài nhưng dùng đúng liều thì không sợ bị hại gan như nhiều người lầm tưởng.

- Dùng vitamin c liều cao (quá 1g/ngày) có nguy cơ bị tiêu chảy, loét đường tiêu hóa (nếu uống vào lúc bụng trống), sỏi thận. rất hiếm khi phải bổ sung vitamin c dạng tiêm (laroscorbine). Vì vậy, hết sức tránh dùng thuốc tiêm tĩnh mạch và không dùng vitamin c tiêm làm đẹp da theo lời đồn đại.

- Thuốc bổ sung vitamin và chất khoáng thường được trình bày dạng viên sủi bọt chứa ion natri, người kiêng muối phải lưu ý vì dùng thuốc nhiều sẽ hấp thu nhiều natri không có lợi (nhất là người đang điều trị bệnh tăng huyết áp, uống thuốc dạng sủi bọt có thể bị tăng vọt huyết áp rất nguy hiểm).

• Chất chống oxy hóa và một số thực phẩm chức năng khác: có quan niệm hơi quá đáng là xem thuốc bổ loại này là “thần dược” trị được bá bệnh, thậm chí trị được ung thư. đây chỉ là thuốc phụ trợ, làm giảm nguy cơ bị một số bệnh (ung thư, tim mạch) chứ không

phải dùng để điều trị. để chống lão hóa, ngừa ung thư, phải thực hiện nhiều điều trong cuộc sống như: ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, hợp lý thực hiện các nguyên tắc vệ sinh về thể chất và tinh thần, chống ô nhiễm môi trường… chứ không chỉ sử dụng thuốc không thôi là đủ.

• Thuốc kích thích sự thèm ăn: hiện nay, rất nhiều nước không còn dùng cy-proheptadin trong chỉ định trị chứng chán ăn. cần lưu ý chống chỉ định của cyproheptadin: phụ nữ có thai (do thuốc ảnh hưởng đến thai), phụ nữ cho con bú (thuốc ức chế sự tiết sữa), trẻ dưới 2 tuổi (ảnh hưởng đến hệ thần kinh). Tác dụng phụ được ghi nhận: chóng mặt, ngầy ngật, chán nản, dễ kích động (người cao tuổi cũng nên tránh dùng).

• Thuốc bổ Đông y: theo lý luận đông y, thuốc bổ có nhiều loại như bổ dương, bổ âm, bổ khí, bổ huyết… mỗi loại chỉ thích hợp cho một số người bệnh, vì vậy, cần được thầy thuốc đông y chẩn đoán và cho thuốc là tốt nhất. đặc biệt, tình hình quản lý thuốc đông y hiện này có nhiều điều không như ý đòi hỏi phải rất thận trọng không nên nghe lời mách bảo mua thuốc trôi nổi, dùng tùy tiện có khi có hại chứ không có lợi.

xin đừng tùy tiện sử dụng thuốc bổ mà ảnh hưởng đến sức khỏe. xin được chúc mọi người sức khỏe đến mức…không cần dùng đến thuốc bổ ■

Ăn trước hay ăn saumột cô gái đến gặp bác sĩ, yêu cầu chỉ cho cách giảm béo. bác sĩ liền nói:- cô nên uống nhiều trà.cô gái:- ngày nào tôi cũng uống.- cô nên ngủ ít, vận động nhiều – bác sĩ nói.- mỗi ngày tôi chỉ ngủ 3 – 4 tiếng, toàn bộ thời gian còn lại tôi đều vận động – cô gái thật thà trả lời.- Vậy thì mỗi ngày cô chỉ ăn một bát cơm, tôi khẳng định cô sẽ gầy đi!cô gái vui mừng nói:- Tốt quá rồi, nhưng chỉ có điều tôi nên ăn trước hay ăn sau bữa?

Lý do tăng cânhai anh chàng nói chuyện với nhau: “Tại sao đàn ông sau khi cưới vợ thường béo hơn lúc còn độc thân?”- lúc độc thân, người đàn ông về nhà buổi tối, chạy vào bếp mở tủ lạnh nhìn, chán nản leo lên giường ngủ. - Thế lúc có vợ?- sau khi có vợ, người đàn ông về nhà buổi tối, nhìn lên giường ngủ, chán nản chạy ra bếp lục tủ lạnh.- !!!!!

Ai béo nhất?Trong danh sách đề cử những người béo nhất của câu lạc bộ béo phì, một người tự mô tả: “Tôi béo đến nỗi lúc đi qua chuồng voi trong sở thú, bọn nó đưa mía ra”.những đối thủ của người này có bản đăng ký lần lượt như sau:- Trên giấy phép lái xe của tôi có ghi: ảnh còn tiếp ở trang bên.- khi tôi vào thang máy, nó luôn phải đi xuống.- Thầy giáo thể dục bảo tôi chạm vào ngón chân. Tôi nói: “em không thân với chân của em cho lắm. em có thể từ xa vẫy chào nó được không ạ?”

18

Söùc khoûe ñôøi soáng

đúng là xương thì giàu canxi vì thành phần chính của xương là canxi. nhưng canxi trong xương là ở dạng kết hợp với protein nên canxi trong xương không tan trong nước dù được hầm bao lâu đi nữa. Vì vậy, nước hầm xương hầu như không có canxi (33.5mg/100ml). Về những chất dinh dưỡng khác như chất đạm thì nước hầm xương dù đậm đặc tới đâu cũng rất nghèo chất đạm (0.6g/100ml) và hầu như không có năng lượng.

chính vì vậy, điều mà các bà mẹ mong muốn là cho con một bữa ăn giàu canxi là không thực hiện được.

Vậy bằng cách nào có thể cho trẻ

một bữa bột giàu canxi? rất dễ! xin mời các bà mẹ tham khảo cách làm món bột sữa nhé!

sữa là một thực phẩm giàu canxi nhất trong những loại thức ăn mà trẻ có thể ăn được trong giai đoạn tập ăn dặm. hơn nữa, đạm sữa có giá trị sinh học cao, dễ tiêu hóa hấp thu. mặc khác, bột sữa có mùi vị giống sữa nên trẻ dễ chấp nhận trong giai đoạn tập ăn dặm.

Với số lượng như trên, chén bột sẽ cung cấp:

- năng lượng: 260 kcal

- chất đạm: 6g

- chất béo: 11g

- chất bột đường: 35gr

- canxi: 154mg.

Với lượng canxi có được, chén bột đáp ứng hơn 1/3 nhu cầu canxi cho trẻ từ 6 – 11 tháng (nhu cầu khuyến nghị của bộ y tế về canxi cho lứa tuổi này là 400 mg canxi/ ngày).

như vậy, không cần phải tốn tiền mua xương, không mất nhiều thời gian và nhiên liệu để hầm xương, bạn vẫn có một chén bột đảm bảo chất lượng và giàu canxi cho bé.

chúc các bạn thành công!

cách làm một chén bột sữa như sau:1. nguyên liệu:- Bột gạo: 20gr (khoảng 4 muỗng)–––––––––––––––––––––––––––––––- Sữa bột (dùng loại sữa công thức 2 mà bé đang sử dụng): 30gr (khoảng 6 muỗng)–––––––––––––––––––––––––––––––- Bí đỏ: 20gr (khoảng 2 muỗng)–––––––––––––––––––––––––––––––- Dầu ăn: 5gr (khoảng 1muỗng)–––––––––––––––––––––––––––––––Nếu đong thực phẩm bằng muỗng, bạn sử dụng muỗng ăn cơm thường ngày có kích thước: Chiều dài khoảng 6 cm, chiều ngang 4 cm.–––––––––––––––––––––––––––––––2. nấu bột:- Bí đỏ luộc chín, tán nhuyễn hòa với 200 ml nước. –––––––––––––––––––––––––––––––- Cho bột gạo vào khuấy thật đều cho bột tan hết vào nước bí. –––––––––––––––––––––––––––––––- Bắc lên bếp nấu chín. Cho dầu ăn vào khuấy đều đến khi bột sôi lại. –––––––––––––––––––––––––––––––- Nhắc xuống để cho bột nguội bớt (khoảng 2 phút), cho sữa vào từ từ, trộn đều.–––––––––––––––––––––––––––––––Đổ bột ra chén, cho bé ăn.–––––––––––––––––––––––––––––––

Bột sữa – Bột ăn dặm giàu canxi

Bà mẹ nào cũng luôn mong muốn con mình mạnh khỏe, “cứng cáp” nên thường nghĩ đến những thức ăn cung cấp nhiều canxi cho bữa ăn của con. Vì vậy, ngay từ khi các bé bắt đầu đến tuổi ăn dặm (4-6 tháng), các bà mẹ thường hầm xương lấy nước nấu bột cho bé ăn vì nghĩ rằng xương rất giàu canxi. Nhưng có đúng là như vậy không? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

BS.CKII Nguyễn Thị HoaCNDD Tôn Nữ Thu TrangBệnh viện Nhi Đồng 1

(Ảnh: blogspot.com.JPG)

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 19

Moùn aên baøi thuoác

người cao tuổi, kể cả những người chưa cao tuổi hiện nay đều quan tâm đến vấn đề lão hóa, suy yếu, ăn ngủ kém, bệnh mạn tính.

y học cổ truyền ngoài việc dùng các bài thuốc sắc cổ phương còn có các món ăn bài thuốc có tác dụng bồi bổ sức khỏe, chống lão hóa, trường thọ.

các dược liệu bổ dưỡng, chống lão

hóa, tăng cường sức khỏe rất nhiều như: nhân sâm, đảng sâm, đan sâm, hoài

sơn, câu kỷ tử, Tam thất,

đại táo, Sen, long nhãn, ngũ

gia bì, mộc nhĩ, ngọc

trúc, huyền sâm, đương quy, nhục

thung dung, Viễn chi, Sa sâm, hà thủ ô, Thục

địa, hoàng kỳ, mật ong…

Trong bài này xin giới thiệu, một món ăn dễ thực hiện nhưng có ích

cho sức khỏe người cao tuổi, người suy nhược, bồi dưỡng sức khỏe cho bệnh nhân điều trị các bệnh mãn tính.

cẬT hEo chƯnG nhÂn SÂm

–––––––––––––––––––––––––1. nguyên liệu:

1. nhân sâm 10g2. hoài sơn 10g3. câu kỷ tử 10g4. cật heo 2 quả 5. gia vị–––––––––––––––––––––––––2. cách chế biến:

cật heo bổ đôi, cắt lọc bỏ lõi trắng ở giữa, dùng dao khía bề mặt của quả cật, ướp gia vị theo khẩu vị mỗi người, cho vào đĩa cùng các vị thuốc trên chưng cách thủy cho đến khi quả cật vừa chín tới, không để chín quá, quả cật sẽ bị teo lại, dai, ăn mất ngon. mỗi tuần có thể dùng một đến hai lần.

Chống lão hóacho người cao tuổi

Bs.Trần Hữu Vinh Phòng Quản Lý Y Dược Học Cổ truyền

món ăn cật heo chưng nhân sâm gồm có nhân sâm vị thuốc đại bổ nguyên khí bổ cả năm tạng, vị ngọt hơi đắng có tác dụng tăng cường sức khỏe, tinh thần, ích trí, tốt cho người cao tuổi. hoài sơn vị ngọt tính bình, kiện tỳ bổ thận. câu kỷ tử vị ngọt tính bình, bổ can thận, tốt cho người hư nhược, lưng gối mỏi đau.

(Ảnh: daihongphuc.com.vn.jpg)

(Ảnh: linhchi.biz.jpg)

(Ảnh: multiply.com.jpg)

từ món ănTrái câu kỷ tử

20

Thoâng tin môùi

Thai phụ trước khi sinh tiếp xúc với thuốc trừ sâu được sử dụng trên nhiều loại cây trồng có thể liên quan đến những thay đổi bất thường trong sự phát triển não của thai nhi.gs. Virginia rauh, phó giám đốc Trung tâm y tế môi trường trẻ em, đại học columbia (mỹ)– cho biết: so với các trẻ em bị phơi nhiễm trước khi sinh thấp, những trẻ được sinh từ các bà mẹ có tiếp xúc với thuốc trừ sâu chlorpyrifos ở mức độ cao có các bất thường ở vỏ não. Ở người, vỏ não giúp cho khả năng thông minh, cá tính, chuyển động cơ bắp, và một số nhiệm vụ khác.

Thuốc trừ sâu này hoạt động bằng cách ngăn chặn một loại enzyme cần thiết đối với sâu bệnh và đối với người enzyme này cần cho các hoạt động thần kinh. nó thuộc về một nhóm được gọi là organophosphates.

các triệu chứng của ngộ độc do thuốc trừ sâu bao gồm buồn nôn, chóng mặt, lú lẫn, và đôi khi mất kiểm soát cơ bắp, liệt cơ hô hấp và tử vong.

nhóm nghiên cứu của gs rauh đã chọn 40 trẻ em từ một nhóm 369 trẻ em. Tất cả trẻ được sinh ra giữa những năm 1998 và 2001, trước khi có lệnh cấm sử dụng chlorpyrifos trong hộ gia đình. Trong nghiên cứu này, cô chọn 20 trẻ em bị phơi nhiễm cao trước khi sinh và 20 trẻ có tiếp xúc trước khi sinh thấp. rauh đã gửi mẫu máu dây rốn của chúng đến cDc phân tích nồng độ thuốc trừ sâu.

gs đã chụp bộ não các bé khi chúng ở khoảng 6 đến 11 tuổi. não của trẻ thuộc nhóm tiếp xúc cao có khoảng trống trong nhiều vùng và khối lượng giảm trong các vùng khác so với não bình thường. điều này cho thấy quá trình phát triển não bộ đã bị rối loạn.

Trong các nghiên cứu khác, rauh đã nhận thấy: trẻ tiếp xúc nhiều hơn với thuốc bảo vệ thực vật có liên quan với chỉ số iq thấp hơn và sự suy giảm trí nhớ khi làm việc học tập.

Hai quan điểm về thuốc trừ sâunhóm người bảo vệ môi trường đã kiến nghị cấm sử dụng chlorpyrifos trong nông nghiệp, với lý do: một khi sự hình thành và cấu trúc não đã bị thay đỗi, thì không thể bù đắp được dù bằng sự giáo dục tốt hay chế độ ăn uống tốt.

Trong khi đó, nhóm ngành công nghiệp thuốc bảo vệ thực vật cho rằng không nên cấm chlorpyrifos để bảo vệ các cây trồng khỏi các loài sâu bệnh gây hại. kể từ khi thuốc trừ sâu chlorpyrifos được đăng ký năm 1965, đã được sử dụng phổ biến trong hơn 50 loại cây trồng, Trong số đó có cam quýt, táo, đậu tương, bắp ngô, đậu phộng.

Lời khuyên dành cho phụ nữ mang thai - Tránh tiếp xúc với thuốc trừ sâu, tránh các công việc nông nghiệp.

- rửa kỹ các sản phẩm nông nghiệp trước khi ăn.

BS Nguyễn Tiên

Tiếp xúc với thuốc trừ sâu trước khi sinh có thể

tác hại não bộ của trẻ

Xác định được liên quan giữa đồng hồ sinh học và

rối loạn nhịp tim (ở chuột) ở mức độ phân tử.

các bác sĩ cấp cứu đều nhận thấy rõ: các biến cố tim mạch thường xảy ra vào buổi sáng sớm hoặc buổi tối muộn. hiện tượng này chưa được hiểu rõ nhưng có một khởi đầu của lời giải thích. các nhà nghiên cứu nhận thấy giữa đồng hồ sinh học và nhịp tim bất thường gây ra cái chết đột ngột ở những con chuột có một liên kết phân tử, đó là protein klF15, yếu tố này điều khiển đồng hồ sinh học và cả cách thức ion kali rời khỏi tế bào cơ tim. Dòng chảy của kali ra khỏi tế bào cơ tim quy định hiện tượng tái phân cực của các tế bào tim, sự tái phân cực là hoạt động điện để tạo ra nhịp tim. Thời gian của giai đoạn tái phân cực rất quan trọng: nếu

quá ngắn hoặc quá dài dẫn sẽ đến nhịp tim bất thường, gọi là chứng

loạn nhịp tim, gây chết đột ngột. các thử nghiệm đã

chỉ ra rằng những con chuột thiếu klF15

và chuột có klF15 nhiều

hơn bình t h ư ờ n g đều tăng nguy cơ đột tử.

Ở người,

mức độ protein klF 15 này lại biến động theo chu kỳ trong ngày, điều này liên quan đến sự kiện các biến cố tim mạch thường xảy ra vào buổi tối và buổi sáng. xander Wehrens, một trong những tác giả của nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature cho biết: « đây là ví dụ đầu tiên về cơ chế phân tử liên kết giữa nhịp sinh học và rối loạn nhịp tim ».

BS Nguyễn Tiên

(Theo Sciences et Avenir 23/02/2012)(Ảnh: phongbenh.net.jpg)

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 21

Tin hoaït ñoäng

KHôNg CHủ quAN, Lơ Là với DịCH BệNH TAy CHâN MiệNg, SốT XuấT HuyếTTheo báo cáo tình hình dịch bệnh của Trung tâm y tế Dự phòng TP.HCM; trong 6 tháng đầu năm 2012, thành phố có hơn 4.220 ca mắc bệnh Tay chân miệng (TCM) tăng so với cùng kỳ năm 2011, nhất là trong những tuần đầu tháng 6/2012 số ca mắc bệnh dao động bình quân ở mức từ 180 – 200 ca/tuần và đã có 5 ca tử vong. về bệnh Sốt xuất huyết (SXH), số ca mắc bệnh có gần 4.420 ca và có 4 ca tử vong.sở y tế Tp.hcm có buổi họp ban chỉ đạo phòng chống dịch đánh giá, rút

kinh nghiệm công tác tiếp nhận, điều trị và nghiên cứu, xem xét những ca tử vong do bệnh Tcm, sxh nhằm có định hướng tốt hơn trong công tác điều trị, góp phần giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ do dịch bệnh trong thời gian tới.

qua báo cáo đánh giá về các trường hợp tử vong, các chuyên gia nhận định rằng trẻ tử vong do bệnh Tcm tập trung ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, chủ yếu biến chứng nặng (độ iV). đối với các trường hợp tử vong sxh thì tập trung ở trẻ béo phì và ghi nhận đều có tổn thương gan. riêng trường hợp tử vong sxh ở người lớn còn tổn thương đa cơ quan. Ts.bs nguyễn Văn Vĩnh châu, giám đốc bệnh viện bệnh nhiệt đới nhấn mạnh trường hợp bệnh sxh ở người lớn, vì khi mắc bệnh thường bệnh nhân có tổn thương gan nặng và dễ suy đa cơ quan dẫn đến tử vong.

để phòng tránh dịch bệnh, sở y tế cũng yêu cầu các đơn vị chức năng đẩy mạnh công tác truyền thông cho

người dân không nên chủ quan, lơ là với dịch bệnh, vẫn tiếp tục duy trì các biện pháp phòng chống dịch bệnh theo các biện pháp thường quy như vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, nhất là cách nhận biết sớm dấu hiệu bệnh nặng để sớm đưa bệnh nhân đến bệnh viện điều trị kịp thời, tránh trường hợp tử vong xảy ra.

PL

THêM NHiều Cơ Sở uốNg MeTHADoNe Điều Trị NgHiệN MA Túyvừa qua uBND TP.HCM vừa ban hành kế hoạch “Phát triển bền vững chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng

thuốc methadone tại TP.HCM giai đoạn 2012-2015”. Theo đó, ngoài duy trì hoạt động năm phòng khám methadone tại các quận 4, 6, 8, bình Thạnh và Thủ đức, vừa qua Tp cũng đã phê duyệt đề án triển khai thực hiện chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone tại quận gò Vấp và Tân bình.

cũng trong năm nay Tp sẽ mở thí điểm hai điểm phát thuốc meth-adone tại q.12 và Trung tâm Tư vấn cai nghiện ma túy, cung cấp dịch vụ điều trị bằng methadone

cho khoảng 2500 bệnh nhân.

Trong giai đoạn tiếp theo (2013-2015), Tp mở rộng thêm 8 đến 10 điểm phát thuốc, cung cấp dịch vụ điều trị methadone cho 3.500 đến 4.000 người.

Lan Anh

SiếT CHặT LuậT AN ToàN THựC PHẩMChính phủ đã ban hành Nghị định 38/2012/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật an toàn thực phẩm. Theo đó, tất cả các loại thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm, phụ gia thực phẩm... khi nhập khẩu vào việt Nam phải được kiểm tra tại cơ quan kiểm tra nhà nước có thẩm quyền.nghị định quy định, có 6 trường

hợp được miễn kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với thực phẩm nhập khẩu gồm: Thực phẩm mang theo người nhập cảnh để tiêu dùng cá nhân trong định mức được miễn thuế nhập khẩu; Thực phẩm trong túi ngoại giao, túi lãnh sự; Thực phẩm quá cảnh, chuyển khẩu; Thực phẩm gửi kho ngoại quan; Thực phẩm là mẫu thử nghiệm hoặc nghiên cứu; Thực phẩm là mẫu trưng bày hội chợ, triển lãm.

nghị định nêu rõ, hạn sử dụng an toàn bắt buộc phải ghi “hạn sử dụng,” hoặc “sử dụng đến ngày” đối với thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm tăng cường vi chất và những thực phẩm dễ có khả năng bị hư hỏng do vi sinh vật. hạn sử dụng an toàn đối với các thực phẩm khác có thể ghi “sử dụng tốt nhất trước ngày” phù hợp với loại sản phẩm thực phẩm. đối với thực phẩm ghi “hạn sử dụng” hoặc “sử dụng đến ngày” thì không được phép bán ra thị trường khi đã quá thời hạn này.

các thực phẩm bao gói sẵn phải bắt buộc ghi nhãn theo quy định của pháp luật về ghi nhãn thực phẩm. Tùy từng loại thực phẩm bao gói sẵn, ngoài các quy định trên, nội dung bắt buộc ghi nhãn còn phải đáp ứng một số quy định như: Thông tin trên nhãn phải đúng bản chất sản phẩm, trung thực, chính xác, rõ ràng, không gây hiểu lầm cho người sử dụng. Tên sản phẩm phải là cỡ chữ lớn nhất, rõ nhất và tối thiểu gấp ba lần cỡ chữ khác trên nhãn... ngoài ra, nghị định còn quy định rõ thông tin nhãn hàng đối với thực phẩm chức năng, thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng, thực phẩm dinh dưỡng y học… nghị định có hiệu lực từ ngày 11/6/2012.

Lan Anh

Thực phẩm bao gói sẵn phải bắt buộc ghi nhãn theo quy định (Ảnh: hanoimoi.com.vn)

Chăm sóc, điều trị hồi sức tích cực bệnh nhi Tay chân miệng tại Nhi Đồng 1

22

Thöû taøi cuûa baïn

1.D 2.B 3.C 4.D 5.D

6.D 7.D 8.A 9.C 10.A

Đáp án:

loãnGxƯơnG

1. Loãng xương:a. là quá trình rối loạn chuyển hóa của xương;b. làm tổn thương sức mạnh của bộ xương;c. Tăng nguy cơ gãy xương;D. Tất cả đều đúng.

2. vị trí gãy xương do loãng xương thường gặp nhất:a. cổ chân;b. cổ xương đùi;c. xương bánh chè;D. Tất cả đều đúng.

3. Phân loại loãng xương:a. loãng xương nguyên phát và loãng xương thứ phát;b. loãng xương trước mãn kinh và loãng xương sau mãn kinh;c. loãng xương nguyên phát, loãng xương thứ phát và loãng xương sau mãn kinh;D. Tất cả đều sai.

4. Loãng xương nguyên phát:a. là loãng xương xảy ra ở người cao tuổi;b. có đặc điểm: xuất hiện trễ, diễn tiến chậm, tăng từ từ;c. nguyên nhân: các tế bào sinh xương bị lão hóa, sự hấp thu calci ở ruột bị hạn chế, giảm hormon sinh dục;D. Tất cả đều đúng.

5. Các yếu tố nguy cơ của loãng xương:a. Tiền căn gia đình có loãng xương, bản thân có gãy xương, kém phát triển thể chất, suy dinh dưỡng…;b. Ít hoạt động thể lực, bất động lâu ngày;c. sử dụng: rượu, bia, cà phê, thuốc lá và một số thuốc (thuốc động kinh, in-sulin, chống đông, corticosteroid…);

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 131 N ư ớ C B Ọ T2 V ệ S I N h3 T h Ầ N K I N h4 S U Y H Ô h ấ p5 h ồ I S ứ C T Í C h C ự C6 N A M7 r ử A T A y8 p h ứ C T ạ p9 H C M10 p h â N11 G I ậ T M ì N h12 T C M13 b ệ N h N h i ệ T đ ớ I14 l o É T M I ệ N G15 ủ b ệ N h16 T ă N g

D. Tất cả đều đúng.

6. Một số bệnh lý ảnh hưởng quá trình loãng xương:a. bệnh nội tiết: đái tháo đường, cường tuyến giáp, cường tuyến cận giáp, cường tuyến vỏ thượng thận,…; b. bệnh mãn tính đường tiêu hóa, suy thận mãn, chạy thận nhân tạo lâu ngày;c. bệnh xương khớp mãn tính: viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp;D. Tất cả đều đúng.

7. Biến chứng của loãng xương:a. gãy xương;b. gù vẹo cột sống, biến dạng lồng ngực;c. đau kéo dài, giảm khả năng vận động;D. Tất cả đều đúng.

8. Nhóm thuốc quan trọng nhất trong điều trị loãng xương:a. Thuốc chống hủy xương;b. Thuốc tăng tạo xương;c. Thuốc tăng đồng hóa;D. các nhóm thuốc bổ sung calcium, Vitamin D, Vitamin k2….

9. Thời gian điều trị loãng xương kéo dài:a. 1 năm;

b. 2 năm;c. 3 năm;D. 4 năm.

10. Thời điểm phòng ngừa loãng xương tốt nhất là:a. càng sớm càng tốt;b. lúc dậy thì;c. giai đoạn tiền mãn kinh;D. Tất cả đều đúng.

ĐáP áN: ô CHữ Kỳ TrướC

(Ảnh: medinet.vn.jpg)

Số 201 Tháng 7/2012Sức khỏe TP.HCM 23

Tö vaán söùc khoûe

Bác sĩ ơi …xin chào T4G, năm nay tôi 50 tuổi, đeo kính đa tròng đã được 2 tháng. độ kính của tôi cận 2.5, loạn 2.5, viễn 1.0. Khi làm kính tôi đã được tư vấn làm kính đa tròng thay vì phải dùng nhiều kính nhưng cho đến nay tôi vẫn thường xuyên nhức đầu. Tôi xin hỏi đeo kính đa tròng có gây hiện tượng đó không? Tôi thật sự chưa biết bản chất của kính đa tròng về mặt quang học có điều chỉnh được nhiều tật khúc xạ trên cùng một tròng kính hay không? rất mong được biết thêm nhiều thông tin hữu ích. cám ơn.thanhthuyvn@...

xin chào bạn, theo như thư của bạn thì bạn có tật khúc xạ:

-2.50D, loạn thị 2.50D và độ lão thị là +1.00 như vậy về bản chất mắt bạn bị loạn cận và do tuổi tác còn có thêm lão thị. Theo chúng tôi trong trường hợp của bạn việc chỉ định cho đeo kính đa tròng (pro-gressive) là phù hợp.

kính đa tròng là loại kính có công suất dương (độ kính cộng (+) tăng dần từ trên xuống dưới đáy gọng nên phần trên của kính dùng để chỉnh tật khúc xạ sẵn có của bệnh nhân và về phía dưới đáy gọng chỉnh độ lão thị của bệnh nhân. Theo chúng tôi đây là loại kính rất sinh lý phù hợp với

thị giác của người bình thường vì cung cấp thị giác rõ nét từ xa, trung gian, đến thị giác gần.

Tuy nhiên để lắp đặt và đeo thành công loại kính này cần có một số yêu cầu nhất định:

• đo đúng loại tật khúc xạ (cận, viễn, loạn thị).

• đo đúng đô lão thị.

• gọng kính được chọn phù hợp với mặt của bệnh nhân và tiêu chuẩn của tròng đa tiêu.

• kính được lắp đúng kỹ thuật.

• sau khi lắp kính được cân chỉnh đúng ngay ngắn trên mặt bệnh nhân.

• bệnh nhân được hướng dẫn sử dụng (nhìn đúng vào các vùng phù hợp…)

Trong trường hợp của nếu gặp khó chịu bạn nên vào bệnh Viện mắt Tp hcm để chúng tôi có thể xem lại kính và khám khúc xạ lại cho bạn (nếu cần).

BS Trần Hoài LongChuyên viên Khúc xạ - BV Mắt TP. HCM

Thời gian gần đây, da mặt tôi bỗng nổi mụn. Tôi đi khám ở BV Da liễu, BS chẩn đoán tôi bị mụn do ăn

nhiều chất ngọt và cho thuốc bôi cũng như thuốc uống. Tôi muốn hỏi, ngoài việc uống và bôi thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tôi có thể đắp các mặt nạ tự nhiên để trị mụn và vết thâm trên mặt hay không? nếu được thì những

loại mặt nạ nào thích hợp ?

rất mong nhận được trả lời của BS! Tôi xin cảm ơn.

lanan@...

khi đang bị mụn bạn nên điều trị theo toa của bs cho hết mụn. điều quan trọng trong quá trình trị mụn là phải giữ cho da sạch, đến khi nào hết mụn bạn mới được dùng các loại mặt nạ dưỡng da sau khi xẹp mụn trên da hay để lại các vết thâm, nếu ít vết thâm sẽ tự mất theo thời gian, khi nhiều có thể thoa thuốc làm mờ sắc tố (chứa hy-droquinon, aha,arbutin...)

còn về mặt nạ dưỡng da tự nhiên (ở đây theo tôi hiểu chữ tự nhiên là do tự chế từ các loại trái cây, rau quả, thực phẩm, dầu olive...) thì khi dùng kết quả có thể thay đổi vì nhiều lý do (tự bào chế, không được tinh chế để có thể hấp thu vào da, đôi khi có thể gây kích ứng...) nên khi dùng bạn phải hết sức thận trọng.

ThS. BS Nguyễn Thị Bích Liên

Bệnh viện Da Liễu TP.HCM

(Ảnh: yume.vn.jpg)

Tôi chưa khi nào đi khám sức khỏe bảo hiểm y tế. nay tôi muốn tìm hiểu thủ tục khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế như thế nào? đối tượng khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế gồm những ai?

* Theo điều 28, chương V, luật bảo hiểm y tế 25/2008/qh12, có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2009; quy định thủ tục khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế như sau: 1. người tham gia bảo hiểm y tế khi đến khám bệnh, chữa bệnh phải xuất trình thẻ bảo hiểm y tế có ảnh; trường hợp thẻ bảo hiểm y tế chưa có ảnh thì phải xuất trình

thẻ bảo hiểm y tế cùng với giấy tờ chứng minh về nhân thân của người đó; đối với trẻ em dưới 6 tuổi chỉ phải xuất trình thẻ bảo hiểm y tế.2. Trường hợp cấp cứu, người tham gia bảo hiểm y tế được khám bệnh, chữa bệnh tại bất kỳ cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nào và phải xuất trình thẻ bảo hiểm y tế cùng với giấy tờ quy định tại khoản 1 điều này trước khi ra viện.3. Trường hợp chuyển tuyến điều trị, người tham gia bảo hiểm y tế phải có hồ sơ chuyển viện của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.4. Trường hợp khám lại theo yêu cầu điều trị, người tham gia bảo hiểm y tế phải có giấy hẹn khám lại của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

* Theo khoản 1, 17, 18, điều 12, chương ii, luật bảo hiểm y tế; đối tượng tham gia bảo hiểm y tế gồm: - người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên theo quy định của pháp luật về lao động; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương, tiền công theo quy định của pháp luật về tiền lương, tiền công; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật.- Trẻ em dưới 6 tuổi.- người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật về hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác.

Góc pháp luật

TRUNG TÂM TRUYỀN THÔNG - GIÁO DỤC SỨC KHỎE TP.HCM59B Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1, TP.HCM

Điện thoại: (84.08) 39 309 086Fax: (84.08) 39 309 086

Email: web.t4g@gmail.comWebsite: t4ghcm.org.vn