Upload
vankhanh
View
213
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
wks;a w;g" fï jk úg;a úYajdikSh wdodhï ud¾.hla
fkdue;s b;d ÿmam;a ldka;djka Kh
uqo,la ,nd .ekSug leue;a;la ±laúh yelsh'
lKavdhï l%uh fhdod .kakd laIqø uQ,H
wdh;khla ;=< wksl=;a ldka;djka wehf.a Kh uqo,
i|yd wem ùfuka Tjqkaf.a wjodku by<
kxjd .ekSug leue;a;la fkd±laúh yelsh'
Kh uqo,la ,nd .ekSfuka tu mqoa.,hd úiskau bj;a
ùu iy lKavdhu úiska neyer lsÍug wu;rj iuyr
wjia:dj,§ iQCIu uQ,H wdh;kfhys m%;sm;a;Ska úiska
o Tjqkaj neyer lrkq ,nhs' ulaksido h;a fndfyda
iQCIu Kh foam, u.ska wdjrKh fkdlrk neúka l,a
miq Kh m%;sY;h b;d wvq uÜgulska mj;ajd
fkd.;fyd;a b;d blaukskau md,kh l< fkdyels
W.% ;;ajhlg m;ajk nj iQCIu uQ,H wdh;k úiska
fidhdf.k we;' ksjerÈju wdrïNl iQCIu Kh b;d
wjodkï iys; jk neúka" jHd;sf¾lhka lsysmhla
yereK fldg iQCIu uQ,H wdh;k úiska laIqø jHdmdr
j,g w¿;ska tlajq kj jHdmdrh id¾:l fkdjqkfyd;a
Kh uqo, f.ùu i|yd fjk;a wdodhï ud¾. fkdue;s
fiajd,dNSkag Kh ,nd ÿk fyd;a Kh wdmiq fkdf.ùu
md,kh l< yels iSudjl mj;ajd f.k hdug fkdyels
nj y÷kdf.k we;' iQCIu uQ,H wdh;kh
mj;ajdf.k hEug;a" j¾Okh jk ÿmam;a fiajd,dNSka
msßig wkd.; fiajdjka iemhSug;a" wjYH kï by;
m%;sm;a;sh iïmQ¾Kfhkau ;¾ldkaú; jk kuq;a fuu
m%;sm;a;sh u; iaÒrj lghq;= lsÍu u.ska iuyrla
ÿmam;a fiajd ,dNSka uQ,H fiajdjka fj;ska neyer lsÍu
isÿlrkq ,nhs'
fuys§ ie<lsh hq;= ;j;a lreKla jkafka ,nd .kakd
Kh fyda ;eïm;a fiajdjka m%fhdackj;a f,i
fhdod .ekSug fmr wdydr" iykdOdr fyda iy;sl l<
fiajd kshqla;shla wd§ uQ,H fkdjk fiajdjka ÿmam;=ka
i|yd w;HjYfhkau ,nd Èh hq;= njhs' iQCIu uQ,H
wdh;k úiska uq,H fiajdjka ,nd §u ms<sn|j muKla
wruqKq lr.ksñka" fmdaIKh" fi!LH iy mqyqKq lghq;=
wd§ uQ,H fkdjk fiajdjka
j,ska je,flñka fyda wju jYfhka fjk;a fiajl
msßila isák fjkajq fomd¾;fïka;=jla mj;ajd .ksñka
tu fiajdjka iQCIu Kh fiajdj,ska fjkalr
mj;ajdf.k hdu fyda isÿ l< yelsh' ld¾hlaIu;djh
iy wruqK ms<sn| .eg¿j,g wu;rj" tlu
fomd¾;fïka;=j u.ska Kh uqo,a wdmiq f.ùu i|yd
n,lr isák w;r iudc fiajd" lghq;= i|yd wdOdr
uqo,a ,nd §ug ueÈy;a ùu u.ska fiajd,dNSka jHdl+,
;;ajhlg m;a úh yelsh'
fiajd,dNSka" Kh ,nd.kakd lKavdhï iy iQCIu uQ,H
wdh;k u.ska isÿlrk fujeks f;dard .ekSï
idudkHfhka ksjerÈ jk w;r fuu m;%sldj u.ska tu
l%shdud¾.hka yS m%;súreoaO ;;ajhka wkqu; fkdlrhs'
kuq;a ;ju;a tys m%Óm,h ù we;af;a wka; ÿmam;a wh
tkï fjk;a lKavdhï j,g jvd Wmldr wjYH iy
tu Wmldr blaukska ,nd §u wjYH wh i|yd ÿ¾,N
jHd;sf¾lhka lsysmhla yereK fldg iQlaIu uQ,H
wdh;khkao my<u ;,fha isák wka; ÿmam;a msßi
i|yd fiajdjka iemhSug lemùfuka lghq;=
lrkq ,nhs' kuq;a fiajdjka ,nd §ug iQCIu uQ,H
wdh;kj,g we;s yelshdjka iSud ù we;'
ck;djg Wmldr lsÍu i|yd we;s tlu uÕ iQCIu
uQ,H fiajdjka muKlau fkdfõ' — wdrlaIs; cd,
jevigyka wdÈh fuu fya;+ka i|ydo ÿmam;=kaf.a
wjYH;djhka i|yd o idudkHfhka fhda.H fõ' iqÿiq
uQ,H fiajdjka ,nd .ekSu i|yd b;du;a ÿmam;a
ck;djg Woõ l< yels tla ud¾.hla f,i
wjidkfha§ w;sYhska ÿmam;a ck;djg uQ,H
fiajdjka ,nd .ekSug wjia:dj ,nd fok wdrlaIs;
cd, jevigyka wdrïN lsÍu ±laúh yelsh' fuu
b,lal.; igyk u.ska isoaëka lsysmhla
ms<sn|j .fõYkh lrk w;r tys§ b;d ÿmam;a
ck;dj iïnkaO" odhl uqo,a u.ska l%shd;aul wdrlaIs;
cd, we;af;a fldfyao@ /lshd" wdydr" wdOdr" mqyqKq
wd§ uQ,H fkdjk fiajdjka Tjqkg ,efnkjd o@ tfiau
Tjqka ±kg isák È<s÷lfï uÜgñka by<g meñK
iqÿiq uQ,H fiajdjka ,nd.; yels uÜgulg meñKSug
Woõ lrkjdo hkak ms<sn| wjOdkh fhduqlrkq ,nhs'
fuu WodyrK u.ska my; ±lafjk .eg¿ u;=lr
olajhs' ÿmam;=kag uQ,H fiajdjka u.ska Woõ l<
yelso@ tfia kï flfiao@ iy mß;Hd. ,nk
ÿmam;=kag iQCIu uQ,H fiajdjka ksoyia f,i ,nd .;
yels ;;ajhlg —Wiia˜ úh yelso@
wdrlaIs; cd, jevigyka ;=,g iQCIu uQ,H fiajdjka
iïnkaO l< yelso@
iudc wdrlaIK jevigyka u.ska ueÈy;a ùï /
ila ;=<skau ÿmam;=ka i|yd wd¾Òl iy iudchSh
iqrCIs;Ndjh i|yd wkqn, fokq ,nhs' wdrlaIs;
cd,hla u.ska ^wdydr" wdOdr fyda /lshd
iqrlaIs;Ndjh& wirKNdjhg weo jeàug bv we;s
mqoa.,hskag iudc rlaIKh o ±ä wjYH;djhka b;d
blaukskau ,nd Èh hq;= whgo fuu fiajdjka
imhkq ,nhs' iudc wdrlaIK Wml%uhla f,i wd¾Òl
ysksuf.ys my<u fldgfiys isák ck;dj tkï idïm%
odhsl iQCIu uQ,H fiajdjka ,nd .ekSu i|ydj;a iqÿiq
fkdjk b;du;a ÿmam;a ck;dj fj; ,Õd ùfï iy
Wmldr ùfï tla id¾:l l%uhla fõ'
iQCIu uQ,H jevigyka fuka fkdj wdrlaIs; cd,
jevigyka i|yd wdOdr uqo,a úYd, f,i ,nd §u
wjYH fõ' fndfyda mqoa.,hskag ,nd fok fiajdjka
i|yd jeh jk msßjeh ±Íu wmyiq fõ' óg wu;rj
wdrlaIs; cd, fiajdjka u.ska ,nd fok fiajdjka
bgqlsÍu i|yd wjYH jk yelshdjka" Kh iy wksl=;a
uQ,H fiajdjka ,nd §ug wjYH yelshdjkaf.ka
iïmQ¾Kfhka u fjkia fõ' fuu fya;+ka u; uQ,H
fiajdjka iuÕ wdrlaIs; cd, l%shdldrlï m;=rjd §u
jeä .eUqrla fkdue;sj iQCIu uQ,H wdh;k l%shd;aul
l< hq;=fõ'
fuu idudkH isß; w;yer fkdod" iuyr iQlCIu
uQ,H wdh;k úiska wju jYfhka ÿmam;=ka i|yd m%
fhdackj;a úh yels f,i jl% wdldrfhka fyda mj;sk
wdrlaIs; cd,hka iuÕ iïnkaO úh yels ud¾.
ms<sn|j fidhd n,hs' iuyrla b;d iqmßlaIdldÍj
Tjqkaf.a fiajd,dNSkag uQ,H mqyqKqj iy f;dr;=re ,nd
fok w;r tneúka Tjqkaf.a fiajd,dNSkag iQlaIu uQ,H
wdh;k iuÕ l%u l%ufhka iïnkaOùug yelsfõ'
ÿmam;a wirK ck;djg b;sß l< yels nj;a" j;alï
j¾Okh wdrïN l< yels nj;a tys m%Óm,
f,i ;sridr wd¾Òl l%shdldrlï iuÕ iïnkaOùug
wjYH wd;au úYajdih iy iïm;a ,nd .; yels nj;a
hk lreKq u; msysgd Tjqkg wjYH úg iQlaIu uQ,H
wdh;k úiska ,nd fok uQ,H fiajdjka iy Kh id¾:l
f,i fhdod .; yels jk njg Wml,amkh u; fuu
iyfhda.s;djh mdol fõ' fjk;a whqrlska mjikjdkï
wdrlaIs; cd, jevigyka j,ska m%;s,dN ,nk ck;dj"
mQ¾K ksoyia iQlaIu uQ,H fiajd,dNSka ;;ajhg Wiia
úh yels nj fõ'
fuu b,lal.; igyka ;=, iQlaaIu uQ,H wdh;k iy
wdrlaIs; cd, jevigyka w;r iïnkaO;djhka ms<sn|
m%d:ñl wdlD;Ska folla ms<sn| idlÉPd lrkq ,nhs'
m<uq wdlD;sfhys§" wdrlaIs; cd, jevigyka u.skau
Tjqkaf.a fiajd,dNSkaf.a Ôjfkdamdhka jvd;a fyd¢ka
l<ukdlrKh lr.ekSu i|yd uQ,sl uQ,H fiajdjka
úlikh lrkq ,nhs' fuys§ wdrlaIs; cd,h iuÕ
iQCIu uQ,H wdh;kfhys we;s iïnkaO;djh iSudiys;
fõ' .Kqfokqlrejka f,i Wiia l, yels id¾:l
id¾:l fiajd,dNSka f;dard .ekSu msKsi muKla iQlaIu
uQ,H wdh;k úiska ir, iïnkaO;djhla mj;ajdf.k
hkq ,nhs' fuu iQCIu uQ,H wdh;k j,g fuys§
w;ajk m%;s,dNh f,i fuu wdrlaIs; cd,h iuÕ
iïnkaO jkakkaf.a yeisÍu ms<sn|j Tjqka ,nd fok
f;dr;=re j,ska" wkd.;fha§ Tjqka úiska Kh ,nd
f.k wdmiq f.ùfï§ lskï wdldrhlg yeisfrkq we;ao
hk ;SrKhg t<öu myiq lrùu igyka l< yelsh'
wdrlaIs; cd,hl jevigyklg iyNd.S jq ldka;djl
ms<sn| weh /lshdjl ksr; ùu ms<sn|" Èkm;d
b;=reï isÿlsÍu fyda tfiau wdrlaIs; cd,h
u.ska ,nd .kakd ,o Kh uqo,la tfiau wdrlaIs;
cd,h u.ska ,nd .kakd ,o Kh uqo,la wdmiq f.ùu
ms<sn| fidhd ne,sh yels f;dr;=re we;s úgl
yÈisfhau tu iQlaIu uQ,H wdh;khg Kh
uqo,la ,nd .ekSug meñfKk ldka;djlg jvd
wjodku wvq nj tu wdh;kh úiska i<lkq ,nhs'
fiajd,dNSka ms<sn| f;dr;=re fkdue;s iQCIu uQ,H
wdh;khlg jvd fuu f;dr;=re iys; wdh;khlg
jvd;a wdrlaIs; Kh uqo,a ÿmam;a ck;dj i|yd ,nd
§ug yelshdj we;'
wdrlaIs; cd,hkag iyNd.sjkakkaf.a iïnkaO;djhka
u.skao m%;s,dN w;afõ' ukaoh;a Tjqka wdrlaIs; cd,
jevigyka iuÕ iïnkaOj isák úg§ hym;a
ld¾hidOkhla wNsfm%arKh lrk w;r Tjqkag §¾>
ld,Sk udj;la ,nd fok neúks' fuf,i fomigu jdis
i,ik ;;ajh u.ska jevigykg fyda iqCIu uQ,H
wdh;khg fyda iq¿ w;sf¾l msßjehla fyda wjodkula
we;s lrkq ,nhs' ;sridrnj ,Õdlr .ekSu i|yd tys
we;s yelshdjg ydks fkdlrñka fiajd,dNSkag tys
iudc fufyjr l%shdfjys fhoùug fuu Wmdh ud¾.h
fhdod .ekSug ÿ¾j, iQlaIu uQ,H wdh;khlg jqjo
yelshdjlaa we;'
fuys fojk wdlD;sfhys§ iqlaIu uQ,H wdh;kh iy
wdrlaIs; cd, jevigyk w;r b;d m%n,
iyfhda.S;djhla olakg we;' fuu wdlD;sfhys§
iQlaIu uQ,H wdh;kh úiska thg wkqnoaO fyda
w;sf¾lj fjk;a jevigykla f,i wdrlaIs; cd,
iuÕ iDcqj lghq;= lrk wdh;khla msysgjkq ,nhs'
wdrlaIs; cd, jevigyka iuÕ iyfhda.fhka iQlaIu
uQ,H wdh;kfha w;sf¾l wdh;kh úiska uQ,H fkdjk
fiajdjka o" iuyr úg iykdOdr f,i ,nd fok
b;=reï fyda Kh fiajdjkao imhd fokq ,nhs' id¾:l
f,i Wiia jkakg iQlaIu uQ,H wdh;kfhys idudkH
jevigykaj,g iyNd.Sùug wjia:dj ,efí' iQlaIu
uQ,H wdh;kfhys w;sf¾l wdh;kh i|yd m%Odk
Odrdjg wh;a iQlaIu uq,H jevigyka j,g
yelshdj ,efnk f;la thg iyNd.S jkakkag tys
fiajdjka iemhSu i|yd uqo,a ,nd§u isÿl, hq;=fõ'
fuu fojk wdlD;sh i|yd iQlaIu uQ,H wdh;khg
wêl úhoula iy wjodkula we;=,;a jk w;r thg
iQlaIu uQ,H wdh;kfha iQlaIu Kh fufyhqï lghq;=
j, jeo.;a fldgila jk Kh wdmiq f.ùfï ±ä
úkhla iys; ixialD;sh wdrlaIs; cd, jevigyka j,
wx.hla jk —mß;Hd. ˜ u.ska wj;lafiare ùfï
wjodkuo we;=,;a fõ' wdrlaIs; cd, jevigyka iy
iQlaIu uQ,H wdh;kfha wx.hka w;r meyeÈ,s
fjkialula ;sìh hq;=fõ' idudkHfhka fjku
wdh;khla ;=< fjkia fiajl msßila fhdod .ekSu
u.ska fuh isÿlrkq ,nhs' fuh iDcq iyfhda.s;d
wdlD;sh" mßudK yd lemS fmfkk id¾:l;ajhla we;s
Tjqkaf.a m%Odk jHdmdrh b;d ±ä f,i" ;sridrj
mj;ajdf.k hkq ,nk iQlaIu uQ,H wdh;khkag ^túg
Tjqkaf.a l<uKdldß;ajhg iy ld¾h uKav,hg
f.ùï l< yels& i|yd muKla fhdod .; yels fõ'
iQlaIu uQ,H wdh;khkag mqyqKq jevigyka iy
fiajd,dNSka imhd fokq ,nk wdrlaIs; cd,
jevigyka
CARE nx.,dfoaYh( ( The Rural Maintenance Program (RMP) ^.%dóh kv;a;= jevigyk&
nx.,dfoaaYfha CARE jevigyfkys RMP jevigyk
1982 ys§ wirK .%dóh ldka;djkag-tkï l=gqïNh
kv;a;= lrk ldka;djka fyda wdndê; mqreIhska iu.
újdy ù isák ldka;djka iy fjk;a wdodhï ud¾.hla
fkdue;s ldka;djka i|yd wdrïN lrk ,o fmdÿ
jevigykls' RMP jevigyka i|yd ldka;djka jir
4 l iaÒr ld,hla i|yd f;dard .kq ,nhs' mia iys;
.%dóh ud¾. kv;a;= lsÍu fjkqfjka Tjqkg uqo,a
fõ;khla ,nd fok ,È' fuu jevigyk i|yd
f;dard .kq ,nk ldka;djka jhi wjqreÿ 18-35 ;a w;r
ùuo, /lshdj lsÍug YdÍßl yelshdfjka hq;= ùuo
wjYH fõ' fuu jevigykg iïnkaO iEu
ldka;djlau wehf.a wdodhfuka mfyka tll fldgi
b;sß lsÍug wksjd¾hfhkau ne£ isáhs' fuhg
iyNd.Sjkakkag ixLHd ms<sn| ±kqu" udkj ysñlï"
ia;%S mqreI iudcNdjh iy fi!LH iy fmdaIKh
ms<sn|jo wdodhï W;amdok yelshdjka iy iq¿ jHdmdr
l<ukdlrKh ms<sn|jo ,nd fokq ,nhs' jevigyka
pl%h wjidkfha§ jirl ld,hla jHdmdr
l<ukdlrKh ms<sn| WmfoaYk fiajdjka ,nd §u
CARE wdh;kh u.ska isÿlrkq ,nhs'
RMP jevigyk nx.,dfoaYfha .%dóh Èia;%slalj,
ishhg 90 l m%foaYhl l%shd;aul fõ' jevigykg
iïnkaO msßi úiska lsf,da ógr 84"000 la È. ud¾.
m%udKhla kv;a;= lrkq ,nhs' ´kEu fudfyd;l
ldka;djka 40"000 lg jeä m%udKhla jevigykg
iïnkaOj isák w;r iEu jirl§u 10"000 l
ldka;jka m%udKhla jevigyk iïmQ¾K lrkq ,nhs'
fkdlvjd ,nd fok ndysr wdOdrj, wjYH;djhkaf.ka
Tíng thg iyNd.Sjkakka fhduqlrùug RMP wruqKq
lrhs' wksjd¾h b;=reï ;=<ska wdrïNl m%d.aOkh ,nd
§u;a" wjYH mqyqKq ,nd §u;a" kj iq¿ jHjidhlhska
ìyslsÍug fhdod .kakd l%uWmdh fõ' iq¿
jHjidhlhska f,i ish¿u ldka;djka id¾:l fkdjqj;a
RMP i;=j id¾:l jd¾;d /ila we;' jir ;=kla jk
jevigyka pl%h wjidkfha§ ishhg ye;a;E kjhl
m%;sY;hla iq¿ jHjidhlhska f,i iajhx /lshdj,
fh§ isáhs' foaYSh iqlaIu uQ,H wdh;k ms<sn|
f;dr;=re fuu ldka;djkag ,nd fok w;r Tjqka B,Õ
mshjrg meñKs úg ldrl m%d.aOkh ,nd .ekSu iy
wjYH jHdmdßl mq¿,a lsÍï i|yd;a fuu iQlaIu uq,H
wdh;k lrd fhduqùu Èßu;a lrjhs' 2005 jir
wdrïNfha§ nx.,dfoaYfha CARE wdh;kh úiska
l=gqïN wdrlaIK wOHkhla mj;ajk ,o w;r tys§
Wiia jq ldka;djkaf.ka ishhg 65 lau jevigykska
bj;aù jir ;=kla wjidkfha§;a rdcH fkdjk
ixúOdkj, idudðlhska f,i /£ isák nj
fidhd .kakd ,È'
DEID -CARE $u,dú - jvd id¾:l fkdjq
fhdod .ekSula
RMP ys id¾:lajfhka /lshd jevigyklg iyNd.S
jQjka iQlaIu uQ,H jevigyklg Wiia lsÍu f,ais
myiq lghq;a;la nj fmkakqï fkdlrhs' fuu
jevigyk u,dú foaYh ;=, l%shd;aul flreKo
tu.ska thg iyNd.sjQjkag §¾>
ld,Sk ;sridrnjla ,nd .ekSug wfmdfydi;a úh'
uOHu m<df;a há;, myiqlï kv;a;= lsÍfï
jevigyk (Central Region Infrastructure Maintenance Program (CRIMP) u,dú foaYfha DEID jevigykla
jk w;r 1999 wjidkfha§ wdrïN l< w;r u,dù
foaYfha uOHu m%foaYfha Èia;%slal folla ;=< l%shd;aul
úh' .%dóh m%foaYj, mdrj,a kv;a;= lsÍu i|yd
ldka;djkag /lshd ,nd §fï jir foll kshuq
jHdmD;shla f,i fuh ks¾udKh úh' ldka;djka 1"600
lg fuu.ska /lshd ,nd fok ,È' lKavdhï
tluq;=lu" úYajdih f.dvk.d.ekSu iy uQ,sl
jHdmdßl yelshdjka ms<sn|j mqyqKqj Tjqkg ,nd
fok ,È' iqÿiq wd¾Òl l%shdldrlula fidhd .ekSu
i|ydo Tjqkg Wmldr ,enqKs' Tjqkaf.a /lshd
jevigykska ,enqkq wdodhfuka ;=fkka tll fldgila
wksjd¾h b;=reï f,i wvqlr .kakd ,È' iafõÉPd
lKavdhï b;=reï wruqo,aj,o fuhg iyNd.S jqjka
úiska b;sß lrk ,o w;r Tjqka th lKavdhfï wks;a
ldka;djka i|yd Kh f,i ,nd §ug fhdod .ekqks'
2002 jif¾ uq,a ld,fha§ jHdmD;sh wjika úh'
jHdmD;sfhys iuyrla fldgia cd;sl wdrlaIl cd,
jevigyka jHdmD;sfhys iuyrla fldgia iuÕ miqj
iïnkaO úh'
CRIMP jevigyk ;=,ska ÿmam;a ldka;djka id¾:l
f,i b,lal .; flrek w;r M,odhs b;=reï
jevigyka f.dv kexùuo m%fhdackj;a yelshd
mqyqKq ,nd §uo isÿ flreKs' jevigyka we.hSï ;=<ska
mqyqKqùï iy mdrj,a kv;a;= lsÍfï jev ;=<ska
Wmhd.;a bmehSï o tu jevigykg iyNd.Sjqjkag
wdodhï W;aamdok l%shdldrlï j, fh§ug WmldÍ jQ
nj olakg ,enqks' ^idudkHfhka is,a,r fj<|du iy
f.dú;eka lghq;=& b;=reï u.ska yÈis mdßfNdack
wjYH;d imqrd .ekSu i|yd úfYaIfhkau l=gqïNhka
§¾> ld,hla mqrd mj;sk l=i.skakg uqyqKmEug isÿjq
úg w;SYhska m%fhdackj;a nj ;yjqre lrk ,È'
CRIMP jevigykg iyNd.sjQjkaf.ka wvlg wdikak
m%udKhla jevigyk wjidk ù jir ;=klg miqj;a
b;=reï ixialD;shla mj;ajdf.k .sh w;r Tjqkaf.a
b;=reï yÈis wjia:djka iy Tjqkaf.a l=vd jHdmdr
lghq;= i|yd fhdod .kakd nj Tjqka mjik ,È'
flfia kuq;a Kh f.ùï ms<sn| iSudjka tf<iu
mj;sk w;r §¾>ld,Sk wd¾Òl m%;sm%dma;sh isÿfkdjqks'
mqyqKq iy b;=reï u.ska fuu jevigykg
iyNd.Sjkakkag iq¿ jHjidhlhska f,i ke.S isàug;a
bka wk;=rej ldrl m%d.aOkh ,nd .ekSug" jHdmdr
mq¿,a lsÍug iy fjk;a uQ,H fiajdjka ,nd .ekSug
iQlaIu uQ,H wdh;kj,ska Kh uqo,a ,nd .ekSug
yelsjkq we;s njg Wml,amkh lr CRIMP jevigyk
wdrïN lrk ,È' kuq;a CRIMP jevigyklg iQlaIu
uQ,H wdh;k iuÕ yjq,a ldr;ajhg meñKSug wmyiq
úh' iQlaIu uQ,H wdh;k wdl¾Ykh lr.ekSu i|yd
fuu Èia;%slal b;d ÿmam;a tajd úh' tu ksid
jevigyk u.ska b;=reï i|yd hdka;%Khla f.dv
kexjqj;a" uQ,H úkh ms<sn| Èßu;a l,;a" tfiau
wdodhï W;amdok l%shdldrlï wrïN lsÍug Wmldr
jqj;a" ta u.ska iqlaIu uQ,H wdh;kj, fiajdjka ,nd
§ug wfmdfydi;a úh'
wdrlaIs; cd, jevigyka ;=< iQlaIu uQ,H wdh;kj,
iDcq ueÈy;aùu
BRAC $nx.,dfoaYh ( IGVGD jevigyk
nx.,dfoaYfha Income Generation for Vulneble Group Development Programme ^wjodkï iys; lKavdhï
ixj¾Okh i|yd wdodhï W;amdok jevigyk -
IDVGD & hkq rch" f,dal wdydr jevigyk (WFD ) iy m%Odk iQlaIu uQ,H wdh;khla jk BRAC wdh;kfhys iyNd.S;ajfhka mj;ajkq ,nkakls' fuu
jevigykg iyNd.Sjkakka b;d iq¿ wdodhï W;amdok
wjia:djka iys; fyda tjeks wjia:djka fkdue;s wka;
ÿ.S .%dóh ldka;djkanfõ' BRAC wdh;kh u.ska tys
idudkHfhka mj;ajdf.k hkq ,nk iQlaIu uQ,H
jevigyka i|yd wka; ¥. S m qo a.,hska
iïnkaOlr .ekSu wiSre nj jgyd .kakd ,È'
ukaoh;a Tjqkag Kh ,nd fokjdg jvd uQ,sl
wjYH;djhka i|yd mß;Hd. blaukskau ,nd §u
wjYH jk neúks' tfiau fuu wka; ÿ.S wh w;r
wdydr ,nd .ekSug we;s iSñ; iy wfmalaId l<
fkdyels yelshdj iy §¾> ld,hla ;=< fuu wka; ÿ.S
msßig fiajh ie,iSug rchg wruqo,a fkdue;slu hk
§¾>ld,Sk .eg¿ úi§u i|yd rchg wdOdr Èh
yelafla b;d iq¿ jYfhka nj BARC wdh;kh ±k
isáfhah' IGVGD ys wruqK jkqfha fuhg iyNd.s
jkakka oeä f,i iykdOdr jevigyka u; rod
isákakka ;sridr iqlaIu Khjevigyka lrd iïnkaO
lrùuhs'
IGVGD yS jevigyk b;d ÿ.S mqoa.,hskag udi 18 la
mqrd OdkH ,nd fok wdrlaIs; cd, jevigyk u;
f.dv kxjkq ,o w;r th b;d ±ä f,i l=i.skafka
isàug fya;=jk ldka;d uq,sl;ajh iys; l=gqïNhka
i|yd úh' idudkH iQlaIu uQ,H fufyhqï lghq;= j,ska
iïmQ¾Kfhkau fjkia jq BRAC tallhla u.ska
ldka;djka lKavdhï j,g ixúOdk.; l, w;r
b;=reï tl;= lsÍuo" t<j¿ isgqùu fyda i;=ka
we;slsÍu iy fjk;a i;aj md,k l%shdldrlï we;=<;a
mqyqKq ,nd §uo isÿ flreks' /lshd mqyqKqfjka miqj
Tjqkg iq¿ mßudk wdodhï W;amdok lghq;a;la
wdrïN lsÍu i|yd l=vd Kh uqo,la ^fvd,¾ 50 la&
iyNd.Sjqjkag ,enqKs' fuu Kh uqo, i|yd wdmiq
f.ùï b;du;a l=vd jq w;r th Tjqkg ,efnk OdkH
wdOdrfhka ndysrj f.ùug yelshdj ,eìks' fuu Kh
uqo,a j, fufyhqï msßjeh fyda kej; whlr .ekSu
ms<sn| BRAC wdh;kh lsisÿ wdhdihla fkd±lajq
w;r fuu úhoï wksl=;a fiajdjka iuÕ mß;Hd.
iuÕ iykdOdr f,i ,nd fokq ,enqKs' fkdñf,a
OdkH ,nd fok pl%h wjidk jk úg thg
iyNd.SjQjkag mqyqKqj ,eî ;snqk w;r Kh
l<ukdlrkho iuyr jHjidhl lghq;= W;aiy
±Íuo m%d.aOk wdfhdack f,i fhdod .; yels tla/ia
l< b;=reï o mej;=Ks' tfiau jevigykg
iyNd.SjQjka idudkH iQlaIu uQ,H jevigykaj,
fiajd,dNSka njg m;aù isáhy'
IGVGD yS m%Óm, úYauhckl úh' tys wdrïNfha isg
wka; ÿmam;a ldka;djka ñ,shk 1'6 la fj; fiajh
i,id we;' fuhg iyNd.SjQjkaf.ka wdikak
jYfhka ;=fkka foll fldgilaj;a wka; ÿ.S núka
ñ§ ;jÿrg;a iykdOdr ,nd §ug wjYH fkdjk
iQlaIu uQ,H fiajdjka ,nd .kakd fiajd,dNSka njg
m;aù ;snqKs' IGVGD ms<sn| lrk ,o iólaIK j,§
fiajd,dNSkaf.a wdodhu iy øjHuh j;alï by< hEu
fmkakqï l< w;r ^f.dúm, fyda ksjdi" bvï" weoka
iy fmdfrdakd hkd§& iykdOdr i|yd wh§u
wvqù ;snqKs' fiajd,dNSkaf.a iajhx woyia ±k.ekSu
i|yd isÿl, wOHkj,§ jevigykg iyNd.S ùfuka
miqj jvd;a úYajdikSh ye.Sulska hqla;j isá w;r
Tjqkaf.a Ôú; j¾Okh ù we;s nj Tjqka úYAjdi
lrk ,È'
IGVGD wdlD;sh nx.,dfoaYfha kej; j;djla
l%shd;aul lrk ,È' rch iy f,dal wdydr
jevigyk ;j;a iQlaIu uQ,H wdh;k 10 la iuÕ
iïnkaOù ta yd iudk OdkH fnod yeÍfï iy fjk;a
uQ,H fiajdjka ,nd §fï ksr; jQ w;r tys§ 2003-2004
pl%fha§ ldka;djka 44"000 la uK fuhg iyNd.S úh'
wef,laiekaä%hd jHdmdr ix.uh$Bðma;=j ( TSEP
Bðma;=fõ wef,laiekaä%hd jHdmdr ix.uh (ABA 1988 § wdrïN lrk ,o ,dn fkd,nk wdh;khls' th
iQlaIu uQ,H jevigyka folla mj;ajdf.k hkq ,nhs'
Kh uqo,l idudkH we'fvd' 500 la jk iq¿ yd l=vd
jHdmdr jevigyk iy iq¿ jHjidhlhskaf.a msì§u
( Blessoms of Micro Enterprises Programe ) f,i
y÷kajk b;d ÿmam;a wh b,lal lr.;a fuu
jevigyk úfYaIfhka ldka;djka b,lal lr.kakd
w;r Kh uqo,l m%udKh fvd,¾ 25 isg fvd,¾ 125
olajd w.hla .kS'
Towards Self- Employment Project ^iajhx /lshd
udj;lg jevigyk ((TSEP)
wka; ÿ.SNdjh ksid iq¿ jHjidhlhskaf.a msì§u
jevigykg iyNd.S ùug fkdyels jq fyda thg
iyNd.Sùug wlue;s jQ wh i|yd 2000 jif¾ ud¾;=
udifha§ ABA úiska wdrïN flreKs' thg wd.ñl
kshula f,i jHdmdßl m%cdjf.ka ,enqkq wdOdr u.ska
wruqo,a ,nd ÿks' TSEP u.ska /lshd fkdue;s
mqoa.,hskag fvd,¾ 50 l wdOdr uqo,la ,nd ÿks' fuys
m<uq fldgi jk fvd,¾ 25 l uqo, tu mqoa.,hska
YlH;djhlska hq;a wd¾Òl lghq;a;l mQ¾K ld,Skj
ksr; ùug leue;a;la olajk njg tys ld¾h
uKav,hg iaÒr jYfhkau ;yjqre jq úg ,nd
fokq ,nhs' Tjqka udi ;=kl ld,hla id¾:lj jHdmdr
lghq;= isÿlsÍfuka miqj b;sß fvd,¾ 25 l uqo, ,nd
ÿka w;r jHdmdßl lghq;= mq¿,a lsÍu i|yd ;jÿrg;a
lemùfuka lghq;= l< hq;= úh' TSEP jevigyk
u.ska id¾:l .Kqfokqlrejkag m%:ufhkau —msì§u˜ jevigykg iïnkaO l< w;r bka wk;=rej iq¿ yd
l=vd jHjidhlhskaf.a jevigykg Wiia flreks'
2005 wjika jk;=re TSEP u.ska 2300 la muK
m%udKhlg mß;Hd. ,nd fok ,È' fuhska ishhg
ye;a;Ejla muK fiajd,dNSka Tjqkaf.a jHdmdr lghq;=
wLKavj isÿl, kuq;a fï jk úg;a ishhg 5 l
m%;sY;hla muKla — msì§u˜ jevigyk iuÕ iïnkaO
ù we;' TSEP wkqj fuhg iyNd.SjQjka —msì§u˜ jevigykg iïnkaO lrùug Tjqkaf.a j¾Okh b;d
fiñka isÿjk w;r thg fya;=j f,i mß;Hd. ,nd §u
i|yd tu wdh;kfha Kh ks,OdÍka fhoùu u.ska ñY%
mksúv tu fiajd,dNSkag ,nd §uhs' fuu wkqms<sfj,
wkqj id¾:lj bÈßhg hk mqoa.,hska idïm%odhsl
iQlaIu uQ,H fiajd,dNSka njg Wiia ùug yelshdjla
fmkakqï lrhs'
id¾:l f,i fuu WmldÍ jevigyka i|yd iyNd.S
jk ish¿u fokd iQlaIu uQ,H jev igyka i|yd Wiia
jk njg iy;sl l< fkdyels jqj;a" kshñ; f,i
jHqy.; lrk ,o iydhl jevigyka u.ska iQlaIu
uQ,H jevigyka lrd .uka l< yels hym;a
ia:djrhla fmkakqï lrkq ,nhs' flfia kuq;a" b;du;a
id¾:l wjia:djka j,§;a ldka;djka mfyka ;=kl m%
udKhla kej;;a wka; ÿ.S njg m;aùug bv we;s
w;r ;jÿrg;a wdrlaIs; cd, jevigyka wjYH úh
yelsh'
fuu iïnkaê; wdrlaIs; cd, j,g iQlaIu uQ,H
yjq,alrejkag idfmalaI m%Ó,dN we;' wdrlaIs; cd,
iy iQlaIu uQ,H l%shdjka ñY% lsÍfuka iïnkaê;
wdlD;sfhys M,odhs;djh wk;=rlg ,laùu isÿúh
yelsh' mß;Hd. lghq;= fufyhùu i|yd ;sìhhq;=
yelshdjka ;sridr uQ,H fiajdjka imhd §u i|yd
wjYH jk yelshdjkag jvd fjkia fõ' yelshdjla
iys; iq¿ Kh ±ä kej; f.ùfï úkh wkqj r|d
mj;sk w;r Kh ,nd fok wdh;khu mß;Hd.
uqo,a ,nd §u isÿl, fyd;a th wjodkulg f.dÿre
úh yelsh' tys m%Óm,hla f,i TSEP úiska fjk;a
ld¾h uKav,hla fhdod.ksñka jvd;a id¾:l
ikaksfõok l%u iys; kj l%ufõo we;slrkq ,nhs'
fuu mß;Hd. tla jrla muKla isÿjk l%shdjla nj
fiajd,dNSkag f;areï lr §ug TSEP ld¾h uKav,h
lghq;= lrk w;r wkd.; jHdmdßl fufyhqï iy
jHdma; lsÍï úYajdikSh Kh uQ,dY% u.ska isÿl, hq;=
nj meyeÈ,s lrhs'
W.;a mdvï
fuu b,lal.; igyfkys bÈßm;alrk ,o isoaê
wOHkhka u.ska mj;sk iykdOdr ,ndfok wdrlaIs;
cd, jevigyka iy iQlaIu uQ,H jevigyka w;r
l=uk wdldrfha iïnkaO;d ia:dms; l< yels ±hs
fhdackd lrhs' ÿmam;=ka i|yd jvd;a fyd| m%Óm, we;s
l, yels Wmldr ,nd Èh hq;= iqÿiq ms<sfj,o fuys
fmkakqï lrhs' b;d blaukskau ,nd Èh hq;= mßfNdack
wjYH;djhka imqrd .ekSug mß;Hd. ,nd§u u.ska
wdrïN lr —iq¿ j;alï˜ f.dvk.d .ekSu;a bka
wk;=rej yelshd mqyqKqj iy jHdmdßl l<ukdlrK
mqyqKqjo " b;=reï fiajdjka iy iuyr wjia:dj,§
fiajd ,dNSkag iq¿ jHdmdr mj;ajdf.k hEu i|yd
l=vd Kh ,nd §u ms<sn|j;a igyka lr we;'
• jevigykg we;=<;a lr.kakd nj ;yjqre lr.;
hq;= w;r tys§ ±ä uQ,H úkh ms<sn| woyi
Tjqkag fyd¢kau ;yjqre l< hq;=h'
• jevigykg iyNd.Sjkakka iudc wdrlaIl
jevigykg b;d uE;l§ u we;=<;a jqj;a Tjqka
i|yd uQ,H fiajdjka b;=reï ;=,ska wdrïN l<
hq;=h' fï u.ska iq¿ j;alï f.dvkexùu"
lïmkhkag tfrysjwdrlaIKhka iemhSug iy
iyNd.S jkakka w;r ksrka;r wdmiq f.ùï
isÿlrk ixialD;shla f.dvkexùu hk lreKq
imqrd,hs. •
• yelshd mqyqKqj" jHdmdßl Wmfoia iy iudc
wdrlaIK jevigyka j, fldgila f,i uQ,H
wdh;k ms<sn| f;dr;=re iemhSu'
• myiq wd¾Òl lghq;= i|yd ir, Kh uqo,a iuÕ
wdrïN lrkak' thg iyNd.sjkakka jHdmdr
wdrïN l< miq idïm%odhsl iQlaIu uQ,H
wdh;kj, fiajd,dNSka ùu i|yd iQodkï fõ'
• iQlaIu uQ,H wdh;kfha fiajdjka i|yd Wiia l<
yels jHjidhsl iyNd.sjkakka y÷kd.kak'
fuys idlÉPd l< isoaëka yS iQlaIu uQ,H fiajdjka
i|yd Wiia lsÍfuka ,nd .; yels id¾:l;ajhka
fukau fuys§ ksi¾.fhkau ne£ mj;akd oqIalr;d
ms<n| idlÉPd lrk ,È' fuys idlÉPd lr we;s
id¾:lu isoaëj,§ ^BRAC IGVGD iy CARE - RMP WodyrK f,i& iyNd.SjQjkaf.ka mfyka ;=kl
fldgila kej;;a wka;ÿ.S uÜgug weo jeà we;s
w;r wdrlaIs; cd, jevigykaj, wLKav iyfhda.h
wjYHj we;'
m<uqjk wdlD;sfha§ wdrlaIs; cd, iy mß;Hd.
jevigyka ;=<ska iyNd.Sjkakka iQlaIu uQ,H
jevigyka lrd we;=,a lsÍug iQodkï lsrùug wjYH
f;dr;=re iy mqyqKq imhd fohs' id¾:l ld¾h
idOkhla fmkakqïlrk ,o wh i|yd wdrlaIs; cd,
jevigykska uQ,H fiajdjka fj; iQlaIu uQ,H wdh;k
úiska Wiia lrkq ,nhs' fuh iQlaIu uQ,H wdh;k yd
wdrlaIs; cd, fomd¾Yjhgu jdis f.fkk wdlD;shla
jk w;r iQlaIu uQ,H wdh;kfha fï jk úg;a wka;
ÿ.S wh i|yd iqÿiqjk l%ufõohla mj;skafka kï
muKla th iQlaIu uQ,H wdh;khg w;sf¾l
ysßyerhla fyda wjodkula njg m;a fjkq we;' tfiau
w¿;ska wdrïN lrk ,o idfmalaIlj ±ä
ia:djr ;;ajhl fkdue;s iQlaIu uQ,H wdh;khlg
jqjo fï wdldrhg iudc wdrlaIK jevigyklg
iïnkaO ùug yelsfõ'
fojk wdlD;sfhys§ iQlaIu uQ,H wdh;kh u;g ±ä
b,a ula we;s lrk w;r wdrïNl l%ashdldrlï
uQ,Hkh lsÍu i|yd wka; ÿ.S" iudc wdrlaIK
jevigykaj,g iyNd.S jkakkag iykdOdr Kh ,nd
§uo we;=<;aj we;s wjia:dj,§ fuh úfYaIs; fõ'
tjeks iyfhda.S;djhla i|yd iQlaIu uQ,H wdh;k
úiska t<ôh hq;= jkafka tu wdh;kh mßK; uQ,H
wdh;khla jYfhka ;u m%Odk iQlaIu Kh jHdmdrh
uQ,Huh jYfhka ia:djr iy ;sridr njlg meñK
we;akï muKs'
ks.ukh( ixjdohka iy w;ayodne,Sï i|yd
iQlaIu uQ,H fiajdjka ,nd .ekSug wiSrejk
wka; ÿ.S ck;dj jeo.;a uQ,sl ixj¾Ok
uQ,wdrïNhkaf.a tkï iudc wdrlaIK
l%fudamdhkaf.a fldgila f,i i,lk wdrlaIs;
cd,hkays jeo.;a b,lalhla njg m;a úh
hq;=h' kuq;a idudkHfhka iQlaIu uQ,H
l¾udka;h úiska iudc wdrlaIK lghq;=
w;yer fyda tfia;a ke;skï thska wE;aj lghq;=
isÿlrhs' iQlaIu uQ,H l¾udka;fha ksr;j
isákakka idudkHfhka iudc wdrlaIKh
^úfYaIfhka wdrlaIs; cd,& mß;Hd. fyda
iykdOdr iuÕ iudk lrk w;r tuÕska
fj<|m, úkdY lr ouk ;sridr njg m;aùug
ork W;aidyhka j,ld,hs' Kh .e;s nj
jeäjk iQlaIu uQ,H fiajdjka iuÕ iïnkaOùu
u.ska ÿmam;a ck;dj wk;=rg ,laùfï wjodku
jeä nj iudc wdrlaIK úfYaI{hska úiska
fmdÿfõ úYajdi lrhs' wdrlaIs; cd, fyda
mß;Hd. jevigyka m<uqfjkau M,odhs
b,lal.; lsÍu isÿl< hq;= w;r B<Õ mshjr
jYfhka iqÿiq fiajdjka imhd fokq ,nk
nj ;yjqre lr.; hq;=h' wdrlaIs; cd,
jevigyka ;=, iq¿ iykdOdr f,i —mqyqKq
i|yd˜ Kh jevigyka wka;¾.;jkafka kï"
fuu Kh uqo,a iQlaIu uQ,H úfYaI{hska úiska
l<ukdlrKh lsÍu b;du;a iqÿiq jk w;r
iyNd.S jk iQlaIu uQ,H wdh;kfha idudkH
Kh fufyhqï lghq;=j,ska fjkalr isÿl,
hq;=h'
uQ,H wdh;k Tjqkaf.a ld¾hNdrh fjkqfjka —
Wiia jkakka˜ f;dard.ekSu i|yd l%ufõohka
mj;sk nj ;yyqjre lr .; hq;= w;r tu.ska
fY%aKs.; lr wjidkfha§ idudkH fiajd,dNS
lKavdhï iuÕ tl;=lsÍug yelsfõ' id¾:l
jevigyka ;=<ska my; ±lafjk lreKq isÿl,
yelsh'
iykdOdr ,nd fok mß;Hd. jevigyka fyda iudc
wdrlaIK jevigyka l%shd;aul lsÍug fjk;a jD;a;Sh
wdh;khla f;dard .; hq;=h' fujeks wdldrfha
jevigyka iQlaIu uQ,H wdh;kfha m%Odk úIhka w;r
ke;'
mß;Hd. iy Kh ms<sn|j ñY% mksúv ,nd §u iqÿiq
ke;' iQlaIu uQ,H wdh;k úiska Wiiajkakkaj Tjqkaf.a
fuu úYajdihka ksid iuyr jeo.;a woyia
ks¾udKYS,s .fõIKhka i|yd fhduq fkdfõ' ÿmam;=ka
i|yd ,nd fok fiajdjka j, n,mEu mq¿,a l< yels
kï iQlaIu uQ,H wxYfha kj m%fõYhka .fõIKh
lsÍu wjYH fõ' wdrlaIs; cd, jevigyka u.ska
Wiiaùu Èh yels l%ufõohka tkï YLH;djhlska hq;=
§¾>ld,Sk ie,iqula ks¾udKh lsÍu i|yd thg
iyNd.S jkakkag Woõ lsÍu wjYH fõ' fuhg uQ,H
fiajdjka lrd ,.d ùuo we;=<;a fõ' iQlaaIu uQ,H
fCIa;%fha iy iudc wdrlaIK jevigyka j,
kshqla;slhskag m%fõYfuka ie,iqïlrk ,o yjq,aldr
jevigyka ;=,ska fuu lreKq folu ,nd Èh yels fõ'
fï fCIa;%hka foflysu jD;a;slhskag mQ¾j
ixl,amkhla mfil ;nd tlsfkld iu. jvd;a
fydoska idlÉpcd lr wfkHdakH jYfhka m%:s,dN
w;alr fok, tluq;+j isoqlrk W;aidyhka u.ska
fuu wjia:djka f.ka m%fhdackhla ,nd.ekSug
yelsjkq we;.
GTZ hkq l=ulao ? cd;Hka;r iyfhda.s;d jHdmdrhla f,i ;sridr ixj¾Okhla i`oyd f,dj mqrd ueÈy;aùï isÿlrk GTZ wdh;kh c¾udkq rcfha ixj¾Ok m%;sm;a;suh wruqKq bgq lr .ekSug odhl fõ¡ f.da,ShlrKh jQ f,dalfha foaYmd,ksl" wd¾Ól" mßirúoHd;aul yd iudchSh ixj¾Okh i`oyd l%shd;aul l< yels" bÈßh olsk úi`ÿï bka ,nd fohs¡ ÿIalr ;;a;aj hgf;a lghq;= lsÍfï § GTZ wdh;kh ixlS¾K m%;sjHqylrK l%u yd mßj¾;k l%shdj,Ska m%j¾Okh lrhs¡ tys wdh;ksl wruqK ;sridr mokula hgf;a ñksiqkaf.a Ôjk ;;a;ajhka kxjd,Su hs¡ f*vr,a jHdmdrhla jk GTZ wdh;kh msysgd we;af;a *a/kala*¾Ü kqjr wi< jQ tIafnda¾ka m%foaYfha h¡ 1975 § msysg jQ GTZ wdh;kh fm!oa.,sl kS;sh hgf;a ,shdmÈxÑ l< iud.uls¡ wd¾Ól iyfhda.s;dj yd ixj¾Okh ms<sn`o c¾udkq f*vr,a wud;HdxYh tys m%Odk wkq.%dylhd h¡ fuu iud.u fjk;a c¾udkq wud;HdxY" wfkl=;a rgj, rchhka fuka u hqfrdamd fldñiu"tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh" f,dal nexl=j jeks cd;Hka;r wkq.%dylhka o fm!oa.,sl jHdmdr o ksfhdackh lrhs¡ GTZ lghq;= lrkqfha fmdÿ m%;s,dN moku hgf;a h¡ Wmhk w;sßla;h tu wdh;kfha u ;sridr ixj¾Okh i`oyd jQ cd;Hka;r iyfhda.s;d jHdmD;skag kej; wdfhdackh flf¾¡
ProMiS hkq l=ulao ?
ProMiS hkq Ys% ,xld iqlaIu uq,H Ë;%fha j¾Okh ioyd jq mq¿,a jevigykla jk w;r, th ls%hd;aul lrkq ,nkafka Ys% ,xld uqo,a yd l%u iïmdok wud;HxYh iy c¾uksfha wd¾Ól iyfhda.s;djyd ixj¾Ok ms<sno f*vr,a wud;HxYh ^ BMZ & fjkqfjka c¾uka ;dlaIKsl ihfhda.s;d ^GTZ & wdh;khhs. ProMiS ys 2jk wÈhr ls%hd;aul jkqfha 2009 j¾Ifha foieïn¾ isg 2012 j¾Ifha fkdjeïn¾ olajd fõ. tys m%Odk wruqKq kï, Ys% ,xldfõ È<sÿ m%foaY j, ðj;ajk úúO fya;+ u; úêu;a iudc jHqyfhka bj;aù ðj;a jk ck lKavdhï iudc .; lsßu u.ska, fuu lKavdhï j, wd¾Ól iqrlaIs;;dj yd iudc iyNd.s;ajh we;s lr , ifudaOdksl uq,H moaO;shla fj; wka;¾.%ykh lsßfï ±ä W;aiyhhs. ;jo fuu lKavdhï Odß;d j¾Okh lsßfuka , ProMiS wdh;kh Ys% ,xldfõ iqlaIu uq,H Ë;%fha m%j¾Okhg lghq;+ lrk w;r th fkdfhl+;a mqyqKq úï, jHdmdr ixj¾Ok fiajdjka ^BDS& iy uq,H lghq;+ ms<sno ±kqï iemhsu jYfhka ls%hd;aul fõ.