NO CONG-tiểu luận

8/3/2019 NO CONG-tiu lun

1/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4CHNG I:

C S L THUYT

I. Khi nim n cng:

Ti hu ht cc nc trn th gii, Lut Qun l n cng u xc nh

n cng gm n ca chnh ph v n c chnh ph bo lnh. Mt s nc, n

cng cn bao gm n ca chnh quyn a phng (i Loan, Bungari, Rumani),

n ca doanh nghip nh nc phi li nhun (Thi Lan, Macedonia).

- Ti Vit Nam , theo lut qun l n cng c ban hnh ngy 29/6/2009 v

c hiu lc t ngy 01/01/2010: N cng bao gm: N chnh ph, n c chnhph bo lnh v n chnh quyn a phng.

Cng theo lut ny:

N chnh ph: l khon n pht sinh t cc khon vay trong nc,

nc ngoi, c k kt, pht hnh nhn danh Nh nc, nhn danh Chnh ph hoc

cc khon vay khc do B Ti chnh k kt, pht hnh, u quyn pht hnh theo quy

nh ca php lut. N chnh ph khng bao gm khon n do Ngn hng Nh nc

Vit Nam pht hnh nhm thc hin chnh sch tin t trong tng thi k. N c Chnh ph bo lnh l khon n ca doanh nghip, t chc

ti chnh, tn dng vay trong nc, nc ngoi c Chnh ph bo lnh.

N chnh quyn a phng l khon n do y ban nhn dn tnh,

thnh ph trc thuc trung ng (sau y gi chung l y ban nhn dn cp tnh) k

kt, pht hnh hoc u quyn pht hnh.

- Nh vy, cc khon vay nh vay vn ODA, pht hnh tri phiu chnh ph

(trong cng nh ngoi nc), hay mt tp on kinh t vay n nc ngoi cchnh ph bo lnh u c xem l n cng. Trc nay mi ngi thng ch ngh

n n Chnh ph khi ni n tng n cng. Khi Chnh ph pht hnh 1 t -la tri

phiu nc ngoi, ai cng bit n c tnh vo tng n cng nhng khi c tin

2


2/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4mt doanh nghip thu xp k kt mt khon vay 2 t -la vi mt ngn hng nc

ngoi no , c s bo lnh ca Chnh ph, c th c ngi vn ngh l n

doanh nghip, khng phi n cng.

- Ngoi ra cn ch thm khi nim n nc ngoi ca quc gia, l tng cc

khon n nc ngoi ca Chnh ph, n c Chnh ph bo lnh, n ca doanh

nghip v t chc khc vay theo phng thc t vay, t tr (Lut qun l n cng

nm 2009). Vn vay t ADB hay WB ng nhin l n nc ngoi ri nhng mt

doanh nghip vay t i tc nc ngoi vi trm triu -la, chng hn, d c hay

khng c bo lnh ca chnh ph, th khon tin vn phi tnh vo tng n nc

ngoi ca quc gia.

- N cng xut pht t nhu cu chi tiu ca chnh ph; khi chi tiu ca chnh

ph ln hn s thu, ph, l ph thu c, Nh nc phi i vay (trong hoc ngoi

nc) trang tri thm ht ngn sch. Cc khon vay ny s phi hon tr gc v

li khi n hn, Nh nc s phi thu thu tng ln b p. V vy, suy cho cng

n cng ch l s la chn thi gian nh thu: hm nay hay ngy mai, th h ny

hay th h khc. Vay n thc cht l cch nh thu dn dn, c hu ht chnhph cc nc s dng ti tr cho cc hot ng chi ngn sch. N chnh ph th

hin s chuyn giao ca ci t th h sau (th h phi tr thu cao) cho th h hin

ti (th h c gim thu).

3


3/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4II. Cch tnh n cng:

- N cng theo nh ngha ca WB v IMF l rng hn so vi n nh nc.Cc t chc quc t hin nay khuyn khch cc nc tnh ton v theo di n cng,

ch khng ch n nh nc. V nhiu nc, c bit l cc nc ang pht trin

trong c Vit Nam, c khu vc quc doanh ln. V nguyn tc lut php, trong

trng hp quc doanh hay t doanh c chp nhn l cng ty trch nhim hu

hn, th khi ph sn, ngi ch s hu khng chu trch nhim g v n nn ca cc

cng ty ny ngoi ti sn gp. Thc t khc hn. Th nht, nhiu cng ty quc

doanh khng phi l cng ty trch nhim hu hn. Th hai, d l cng ty trch

nhim hu hn, v mt chnh tr, nh nc khng th thoi thc trch nhim n.

- S liu n m B Ti chnh Vit Nam ph bin hin nay l n nh nc ch

khng phi l n cng. N cng chc s ln hn nhiu.

4


4/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4Bng 1: N nh nc nm 2009

- Bng n nh nc cho thy n ca cc nc nm 2009 (bng 1). Bng ny

cho thy n ca Vit Nam cao hn t l a ra, s khc bit c th l phng php

tnh, nhng con s Vit Nam a ra th kh thp (xem biu 1). Nm 2007, n ca

Nh nc l 33,8% GDP, nhng n nc ngoi (ch yu l n nh nc) theo IMF

l 43,3% GDP v nu cng thm hn 7% n ca Chnh ph do pht hnh tri

phiu th tng s n ln 50% vo nm 2007. Nh vy con s ca CIA tnh mc

52% cho nm 2009 c th vn l thp so vi thc t.

- Tuy nhin, c th ni cch tnh ca Vit Nam v n ca chnh ph cng cha

phn nh mt phn quan trng khc: l n phi tr trong tng lai khi cng chc

v hu. Phn ny c th rt ln, th d nh Singapore n ln ti 50% GDP. Theo

5


5/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4nguyn tc tnh n theo tiu chun quc t, th mi khi mt cng chc nhn lng,

h phi ng vo qu v hu, cn mt phn khc, c th bng hoc gp i, chnh

ph phi ng vo qu ny. Nhiu nc, khng thit lp ra qu ny, m em chi ht,

nh th nh nc hng nm c ly tin ngn sch ra chi tr v qun i ci qu kia.

Nguyn tc l phi tnh v ci qu chnh l n ca nh nc vi cng chc (bao

gm cng chc, gio vin v nhn vin y t trong khu vc cng, qun i, cnh st,

v c th c nhng ngi lm vic cho doanh nghip nh nc). Phn nh nc

ng gp ng l phi c (d khng ng) vn phi tnh vo chi tiu. Trong trng

hp da vo hp ng k v hu tr, nu ng gp khng chi tr trong

tng lai th phi tnh vo n.

- Cc nc ang pht trin nh Vit Nam, n , Trung Quc, Malaysia,

Philippines v Thi Lan. Trong cc nc chu th Singapore ghi theo ng

chun mc v v th t l n ca h rt cao, xp hng th 6 th gii (xem bng 1).

- Hu ht cc nc pht trin trong c M, Canada, c, Nht v cc nc

trong khi Lin hip chu u (EU) tnh n theo ng tiu chun ca Lin hip

quc. EU, vic tnh ny thnh lut. l l do cc nc ny u c t l ntrn GDP cao hn 50% nhiu. T l trn 100% i vi cc nc ny l bt u vt

ngng an ton. Cn i vi cc nc ang pht trin, khi khng tnh n hu tr th

c l l 50% (tt nhin l ty tng nc, ty theo nc c chnh sch hu tr cho

cng chc khng v t l nm trong din cng chc ln nh th no). cc nc

pht trin, t l n cng c th bng hoc gn bng vi t l n nh nc v khu vc

quc doanh khng ng k, v do h vn ch tp trung vo n nh nc.

III. Cc ch tiu nh gi n cng:- nh gi tnh bn vng ca n cng, tiu ch t l n cng/GDP c coi

l ch s nh gi ph bin nht cho ci nhn tng qut v tnh hnh n cng ca mt

quc gia, nh gi mc an ton ca n cng. Mc an ton c th hin qua vic

6


6/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4n cng c vt ngng an ton ti mt thi im hay giai on no . bo

m an ton ca n cng, cc nc thng s dng cc tiu ch sau lm gii hn vay

v tr n:

Th nht, gii hn n cng khng vt qu 50% - 60% GDP hoc

khng vt qu 150% kim ngch xut khu.

Th hai, dch v tr n cng khng vt qu 15% kim ngch xut

khu v dch v tr n ca chnh ph khng vt qu 10% chi ngn sch.

- Ngn hng Th gii cng a ra mc quy nh ngng an ton n cng l

50% GDP. Theo khuyn co ca cc t chc quc t, t l hp l vi trng hp ccnc ang pht trin nn mc di 50% GDP.

- Tuy nhin, trn thc t khng c hn mc an ton chung cho cc nn kinh t;

khng phi t l n cng trn GDP thp l trong ngng an ton v ngc li. Mc

an ton ca n cng ph thuc vo tnh trng mnh hay yu ca nn kinh t

thng qua h thng ch tiu kinh t v m. Chng hn, Hoa K c t l n bng 96%

GDP, nhng vn c xem l ngng an ton bi nng sut lao ng cao nht th

gii l c s m bo bn vng cho vic tr n. Nht Bn c s n tng ng vi200 % GDP vn c coi l ngng an ton. Trong khi , nhiu nc c t l n

trn GDP thp hn rt nhiu nhng ri vo tnh trng khng hong n nh:

Venezuela nm 1981 t l l 15% GDP, tng t vi Thi Lan nm 1996; trng

hp Argentina nm 2001 l 45% GDP; Ukraina nm 2007 ch vi 13 % GDP v

Rumani l 20% GDP. Mi y l trng hp ca Hy Lp vi t l n ln n 113,5

% GDP, Ireland c khong 98,5 % GDP. Chnh v vy, xc nh, nh gi ng

n mc an ton ca n cng, khng th ch quan tm n t l n trn GDP, m

cn phi xem xt n cng mt cch ton din trong mi lin h vi h thng cc ch

tiu kinh t v m ca nn kinh t quc dn, nht l: tc v cht lng tng

trng kinh t, nng sut lao ng tng hp, hiu qu s dng vn (qua tiu ch

7


7/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4ICOR), t l thm ht ngn sch, mc tit kim ni a v mc u t ton x hi...

Bn cnh , nhng tiu ch nh: c cu n cng, t trng cc loi n, c cu li

sut, thi gian tr n cng cn c phn tch k lng khi nh gi tnh bn

vng n cng.

IV. Cc nghin cu v n cng tc ng n tng trng kinh t:

Theo Modigliani (1961) th n quc gia tc ng trc tip lm tng li sut

trong di hn, nh hng ti ng c u t ca khu vc t nhn cng nh ng c

tit kim ca ngi tiu dng. C th khi li sut tri phiu tng, thay v s hu c

phiu, tri phiu cng ty, dn chng s hu n chnh ph (tri phiu chnh ph).iu ny lm cho cung v vn cn kit v tit kim ca dn c chuyn thnh n

chnh ph dn n gim tiu dng, trong khi cc doanh nghip li hn ch u t.

Mt khc, theo Modigliani nhng nh hng ln dng vn thuc khu vc t s lm

gim thu nhp thc ca cc th h trong tng lai, ng ngha vi vic to gnh

nng cho cc th h sau ny.

N cng v tng trng kinh t ton cu (ca Manmohan S. Kumar v

Jaejoon Woo) (IMF Working paper - Public Debt and Growth, Manmohan S.Kumar and Jaejoon Woo 07-2010): S gia tng nhanh chng trong n cng

nhng quc gia pht trin l mt bng chng dn n cuc khng hong ti chnh v

kinh t ton cu. Mc n cng ln c th tc ng bt li ln mc tch ly vn,

nng lc sn xut v lm gim tng trng kinh t. iu ny c th xy ra thng qua

mc li sut di hn cao hn, h thng thu trong tng lai b mo m, lm pht

cao Nu tng trng kinh t b tc ng bt li, th vn bn vng ti chnh c

th tr nn ti t. iu ny lm gia tng ri ro ca cc n lc iu hnh chnh schti kha nhm gim cc khon n xung mc bn vng hn.

C th: bnh qun, mt s gia tng 10 im% trong t l n/GDP u k i

km vi mt s st gim trong tng trng GDP thc / ngi hng nm:

8


8/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4+ Khong 0.2 im % mi nm i vi nhm nc tin tin.

+ Khong 0.15 im % mi nm i vi nhm nc mi ni.

Hi chng ln ny th khc (This Time Is Different: Eight Centuries of

Financial Folly Carmen M. Reinhart & Kenneth S. Rogoff, Princeton University

Press, 2009).

+ N ngn hn: Khi mc n quc gia ang mc cao, chnh ph li c xu

hng vay n ngn hn ti tr cho nhng d n di hn, lm gia tng ri ro v

n.

+ N tim n: Vic cc chnh ph bo lnh thng xuyn khon n v xemnh l n ca cc c quan chnh ph, c th gnh chu mt ri ro rt ln

Cng trnh nghin cu nm 2010 ca C quan nghin cu kinh t quc gia

M (NBER), c kho st trn 44 quc gia, cho ra kt qu:

+ N cng - tng trng kinh t: quan h yu.

+ Ngng n 90% GDP, Tng trng trung bnh gim 4%: khi t l n/GDP

vt ngng 90% th n tc ng xu n tng trng kinh t v lm gim i 4%

trong tng trng kinh t ca quc gia .+ c bit, i vi cc nn kinh t mi ni nh Vit Nam th ngng

n/GDP l 60%, t l n vt qu ngng ny s lm gim tng trng kinh t hng

nm khong 2%.

Hi tho "Tc ng n cng i vi nn kinh t ton cu" i hc kinh t,

11/2010): n cng gia tng s lm tng li sut di hn ca nn kinh t v s bt n

trong chnh sch tin t. S gia tng trong t l n/GDP vt ngng 82 - 90% s

lm cho tit kim ca khu vc t nhn khng tn ti. T l n/GDP vt ngng 45- 68% s lm cho u t cng b ct gim v nu vt trn mc 100% th nng sut

ca nn kinh t suy gim trm trng.

9


9/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4

Thm ht ngn sch, n cng v li sut tri phiu chnh ph (Emaluele

Baldacci v Manmohan S. Kumar): Tc ng ngc ca cn cn ngn sch ln li

sut: Thm ht ngn sch lm gim tit kim, tng tng cu. T , tng cung n

Chnh ph dn n li sut tri phiu tng. C th:

+ 1% ca s gia tng thm ht ti kha lm cho li sut o hn ca tri

phiu di hn CP tng 17 im c bn.

+ Mt s thm ht ban u hn 2%GDP nng tc ng ln LS tri phiu thm

khong 14 im c bn cho mi %GDP thm ht.

10


10/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4CHNG II:

THC TRNG N CNG VIT NAM HIN NAY

I. Theo bn n ca The Economist, p; s n chi tit ca Vit Nam l50.716.438.356 USD (50,7 t USD), chim 51,7% GDP. iu ny c ngha l vidn s 87,6 triu, mi ngi Vit Nam gnh 578,65 USD n cng.

II. Cng theo thng k ny, k t nm 2001 n nay, s n trn u ngi ca VitNam ngy cng tng. Hi 2001, t l n cng trn GDP tng ng 26,6% v ncng u ngi ch l 106 USD.

III. D bo cho nm 2011 kh quan hn khi mc d n cng tng thm gn 6 t USD,nhng t l so vi GDP gim xung cn 50,9%. Tuy nhin, vo lc , n cng ungi l 638 USD.

IV. C cu n cng

- C cu n cng tnh n cui nm 2009 gm: n Chnh ph chim 79,3%; n

c Chnh ph bo lnh chim 17,6% v n chnh quyn a phng chim khong

3,1%. Trong n Chnh ph, n nc ngoi chim 60% (trong 85% l ODA); n

11


11/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4trong nc chim 40%. Xt v thi hn, n trung v di hn chim 97%; n ngn

hn (tn phiu kho bc) ch chim 3% trong tng s d n Chnh ph.

- Mt khi lng vn ln c huy ng b sung cho u t pht trin, cn

i ngn sch nh nc, thc y nn kinh t tng trng nhanh. Tng tr gi vn

vay trong v ngoi nc giai on 2001 - 2009 chim khong 26% tng s vn u

t ton x hi hng nm, ring vn vay ca Chnh ph chim khong 17%. Cng vi

cc ngun lc khc, vn vay gp phn tch cc vo vic thc y s pht trin

kinh t vi tc tng trng bnh qun 7,5%/nm trong 10 nm qua. Ring trong

nm 2009, tng s vn ODA m cc nh ti tr cam kt cho nc ta t khong47,4 t USD, m phn v k kt cc Hip nh vay ODA v vay u i vi tng

gi tr 37,5 t USD v c gii ngn 19,5 t USD, chim 52% so vi tng s

vn ODA k vay. y l ngun vn c ngha quan trng i vi vic pht trin

kinh t - x hi. u t bng vn ODA chim khong 12% tng u t ton x hi.

V. Tc ng ca n cng i vi tng trng

- Mc n cng ln c th tc ng bt li ln mc tch lu vn, nng lc

sn xut v lm gim tng trng kinh t. iu ny c th xy ra thng qua mc lisut di hn cao hn, h thng thu trong tng lai b mo m, lm pht cao Nu

tng trng kinh t b tc ng bt li, th vn bn vng ti chnh c th tr nn

ti t. iu ny lm gia tng ri ro ca cc n lc iu hnh chnh sch ti kho

nhm gim cc khon n xung mc bn vng hn.

- Theo s liu t Tng cc Thng k, v c cu tng thu ca Vit Nam, thu t

du th lin tc mc cao (trn 20%), thu t lnh vc xut nhp khu trn 20%, cc

khon thu trong nc trn 50%. Nhng ng ch l thu t vic bn t ai kh cao(khong 8%). C th thy cc khon thu ny l khng bn vng.

Bng 3: Thm ht ngn sch ca Vit Nam trong giai on 2006-2011

12


12/23


- Ngun thu chnh ca Chnh ph l t thu nhng c cu thu thu ch chim

khong 40% trong tng ngun thu. C cu tng chi ca Vit Nam cho thy chi u

t pht trin lun mc cao (quanh 30% tng chi) nhng hiu qu u t rt thp

(th hin qua h s ICOR ca cc doanh nghip (DN) nh nc cao hn nhiu so vi

DN FDI v t nhn).

- M hnh tng trng hin ti ca Vit Nam da vo ngun vn l ch yu.

M ngun vn li c s dng khng tt gy nn s lng ph ko di.

- Chnh ph trong thi gian qua tng cng pht hnh tri phiu v vay mn

u t do p lc u t v chi tiu qu cao. T l tit kim ni a ch t khong

27% trn GDP, trong khi t l u t li lun trn 40%. H qu dn ti li sut

tri phiu chnh ph phi mc cao; lm thoi lui u t t nhn; gy s bt n trn

th trng vn.

- Trong bng c cu n cng ca Vit Nam c cng b bi IMF cho thy,

mc n nc ngoi chim hn 60% so vi n trong nc. N nc ngoi cao s tc

ng ln n cng tng cao bi nim tin mt gi tin ng Vit Nam l kh ln.

Con s v bo lnh n ca Chnh ph trong thc t c th cao hn nhiu.

- Trong ngn hn, tng trng Vit Nam khng mang tnh bn vng. Vic

gii quyt bi ton lm pht ng ngha vi tng trng thp, ngun thu tr n

cng b thu hp, dn ti vng xoy tip tc vay mn cao hn, gy p lc ln n

cng.

13


13/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4- Cc ch tiu kinh t v m bt n v cc chnh sch iu hnh gy mt lng tin

s khin cho tng chi ph vn vay, tng p lc n trn c th trng trong v ngoi

nc.

- Nhn v trung hn v di hn, ngun thu t thu s b nh hng mnh bi l

trnh ct gim thu quan t cc mt hng xut nhp khu. Ngun thu t du th v

bn t ai, DN cng l khng n nh v bn vng.

- Bc ln v th l mt nc c thu nhp trung bnh, th cc dng vn h tr

khng hon li hay li sut thp s gim dn v cui cng thay th bng li sut theo

th trng.- Bn cnh , ngun chi cng s tng ln mnh m trong thi gian ti.

Nguyn nhn l do cc hng mc u t cho dn sinh - x hi tng ln ng k, nhu

cu u t tng trng v pht trin.

VI. Thc trng n cng Vit Nam hin nay:

- Cuc khng hong kinh t ti chnh n ra thng 9/2008 ang chng cht ln

vai cc quc gia gnh nng n nn do h phi i vay chi tiu v cu tr kinh t.

Hy Lp ng trc nguy c v n, nhiu nc trong khu vc ng euro cng n mc bo ng. Mc n cng ca Vit Nam cng sp xp x mc n ti thiu tnh

theo GDP i vi cc thnh vin thuc khu vc euro.

- Theo Bng xp hng n cng ca nhiu t chc ti chnh quc t th nm

2008, n cng ca Vit Nam tng ng 52,6% GDP, ng v tr th 44 v n

cng trong tng s gn 200 nn kinh t c xp hng. So vi nhiu nc khc, k

c so vi nhng nn kinh t hng u th gii, nh M (n cng tng ng 53%

GDP), Nht Bn (192% GDP, nm 2010 ln 227% GDP), (115% GDP), Php(80% GDP), c (77% GDP), n cng ca Vit Nam c v nh l kh an ton.

- phc hi kinh t sau khng hong, cng nh nhiu quc gia khc, nm

2010 Vit Nam phi tip tc vay n u t, cho nn n cng tip tc tng mnh

14


14/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4ln mc 56,7% GDP. Tuy nhin, theo B trng B Ti chnh V Vn Ninh th n

cng ca Vit Nam vn nm trong gii hn an ton v B Ti chnh hon ton c th

kim sot c.

- N cng n cui nm 2009 ca Vit Nam khong 44,7% GDP, trong n

do Chnh ph vay l 35,4% GDP, n c Chnh ph bo lnh l 7,9% GDP v n

ca chnh quyn a phng l 1,4% GDP. Chnh ph d kin n cng trong nm

2011 s l 57,1% GDP. Nu tnh bnh qun u ngi, th mi ngi Vit Nam gnh

578,65 USD n cng.

-

n nm 2010, n nc ngoi ca Vit Nam c khong 44,6% GDP v tngn cng vt qu 50% GDP. Theo phn tch ca IMF (2010), Vit Nam vn

mc ri ro thp ca n nc ngoi nhng cn lu rng khon n ny cha tnh n

n ca cc doanh nghip nh nc khng c chnh ph bo lnh. Hn na, vn

y khng ch l t l n so vi GDP m c quy m v tc ca n nc ngoi

v n cng ca Vit Nam gn y u c xu hng tng mnh. Nu nm 2001, n

cng u ngi l 144 USD th n nm 2010 ln ti 600 USD, tc tng bnh

qun hng nm khong 18%. N cng tng nhanh trong khi thm ht ngn sch lnv hiu qu u t cng thp t ra nhng lo ngi v tnh bn vng ca n c trong

ngn hn v di hn. iu ny cng t ra yu cu cp thit ca vic cn tng cng

qun l v gim st n cng mt cch ch v nng cao hiu qu s dng vn vay

Vit Nam.

Biu 4: N cng thi k 2006-2010

15


15/23


- Ni nh vy thy rng, n cng ca Vit nam ang tng v mi cng dn

u c quyn li v c trch nhim t cc khon vay ca Nh nc. Du cc chuyn

gia kinh t quc t cho rng, ngng n cng hn 50% GDP ca Vit nam l c th

chp nhn c, nhng Vit Nam khng th ch quan. Thc t cho thy ngng n

hay quy m n ch l iu kin cn thit hn ch cc nguy c v ngn sch c th

xy ra. Nhiu chuyn gia quc t cho rng v l thuyt mc n cng ca Vit Nam

khng c vn g nhng Vit Nam phi tnh ti phn chm ca tng bng, tc

l nhng khon n ngm, cc khon n ngn hng, n doanh nghip ca Nh nc

vay m Chnh ph phi bo lnh. y l nhng yu t tim n nhiu ri ro i vi

kinh t Vit Nam.

- Theo ng Alex Warren Rodriguez, chuyn gia Kinh t trng ca Chng

trnh pht trin lin hp quc UNDP ti Vit Nam cho rng nu ch vo ngng n

cng tnh trn GDP l cha . Bi Vit Nam cha th d bo c nhng iu s

xy ra, m cn phi c mt thc o chun t cc nn kinh t khc c hon cnhv iu kin kinh t tng t. Dn v d t trng hp ca Argentina, mt quc gia

d c mc n cng di 60% v ngn sch ti chnh kh tt, nhng vn xy ra

khng hong n. iu quan trng l phi gim st c thc trng kinh t v m. N

16


16/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4cng v n t xut pht t tnh hnh ti chnh, da trn tnh hnh kinh t Vit Nam,

th gii. Do cn m rng cch thc suy ngh v hiu v n v phn tch n. Khi

, mi d on c tnh hung n c th xy ra. V d vic tng thu, c tc ng

tt n ti chnh cng hin ti, nhng cng nh hng n kh nng bn vng ca

ti chnh cng v di hn. Trng hp ca Argentina, trong nhng nm 90 ca th

k trc, cc c quan ca Chnh ph Argentina, h a ra chnh sch ti chnh cng

rt tt, nh thm ht ngn sch di 3%, n cng tnh trn GDP di 60%, lm pht

thp, v Argentina cng l nc giu. Tuy nhin, mi vic thay i ch trong 3

4 nm, ri r xy ra nh hng n ti chnh cng ca Argentina, dn n cuc

khng hong n nc ny. Mt yu t na Vit Nam cn lu l nhng tc ng

xu i vi th gii trong trng hp ri ro xy ra. Cu chuyn Vinashin l mt v

d. Hng trm triu USD vn tri phiu quc t c huy ng v chuyn cho tp

on ny vay li. Tuy nhin, vic s dng vn cha hiu qu, s v n ca Vinashin

t ra cu hi v lng tin ca cc nh u t quc t vi mi trng kinh doanh

Vit Nam. Cui thng 11 va qua, trang web ca Bloomberg dn cc ngun tin t

cng ty t vn ti chnh Moody c tr s ti M cho bit, n xu ca Vinashin cngnh hng xu n cc ngn hng Vit Nam. N khng phi l xu, nhng cn phi

tnh ton n n hai yu t: hiu qu t nhng ng vn vay v h qu lu di nu

khng gii quyt c dt im vn n. Nhng g Hy Lp, Ireland ang tri qua

s c th xy ra bt c quc gia no. Ch n rt d bin thnh con n nu khng

kp thi iu chnh li ng x vi cng n v tm nhn trong u t.

- Theo khuyn co ca cc t chc quc t, t l hp l vi trng hp cc

nc ang pht trin nn mc di 50% GDP, nhng trn thc t, nhiu nc tl ny ln n trn 80% GDP.

VII. Vic qun l n cng ca chnh ph:

Theo Ngh nh S: 79/2010/N-CP ngy ngy 14 thng 07 nm 2010 (c

17


17/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4hiu lc t ngy 30/08/2010), Chnh ph thng nht qun l ton din n cng

thng qua bn cng c. C th, cc cng c l: Chin lc di hn v n cng;

Chng trnh qun l n trung hn; K hoch vay v tr n chi tit hng nm ca

Chnh ph; Cc ch tiu an ton v gim st n cng.

Th nht, chin lc di hn v n cng gm cc ni dung nh nh gi thc

trng n cng v cng tc qun l n cng trong giai on thc hin Chin lc

trc ; mc tiu, nh hng huy ng, s dng vn vay v qun l n cng,...

Cn c xy dng chin lc di hn v n cng l k hoch pht trin kinh

t-x hi 5 nm v 10 nm, cc k hoch pht trin ngnh, lnh vc, vng lnh thcng nh cc ngh quyt, quyt nh v ch trng huy ng, s dng vn vay v

qun l n ca ng, Nh nc v Chnh ph,...

Th hai, chng trnh qun l n trung hn gm cc mc tiu, nhim v v

gii php v huy ng, s dng vn vay, tr n v c ch, chnh sch, t chc qun

l n trong giai on 3 nm lin k thc hin cc ch tiu an ton v n c

Quc hi xc nh trong mc tiu, nh hng huy ng, s dng vn vay v qun

l n cng. Th ba, k hoch vay, tr n chi tit hng nm ca Chnh ph c ni dung

gm: K hoch vay trong nc (gm k hoch huy ng vn cho ngn sch nh

nc v k hoch huy ng vn cho u t pht trin); K hoch vay nc ngoi,

c thc hin thng qua cc hnh thc huy ng, gm vay ODA, vay u i, vay

thng mi v c chi tit theo ch n nc ngoi; K hoch tr n, c chi tit

theo ch n, c phn nh tr n gc v tr n li, tr n trong nc v tr n nc

ngoi. Th t l cc ch tiu an ton v gim st n cng. Cc ch tiu gi st n

cng, n nc ngoi ca quc gia bao gm: n cng so vi tng sn phm quc

18


18/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4dn (GDP), n nc ngoi ca quc gia so vi GDP, ngha v tr n nc ngoi

ca quc gia so vi tng kim ngch xut nhp khu, n chnh ph so vi GDP...

VIII. Mi tng quan gia n cng v tng trng kinh t Vit Nam

nh hng ca tng trng kinh t n tnh bn vng ca n cng ti Vit

Nam:

Tnh bn vng ca n cng khng ch ph thuc vo cn cn ngn sch m cn

ph thuc vo mt s nhn t khc.

- u tin l tc tng trng GDP. Tc tng GDP cao l iu kin cn

tng ngun thu v t thng d ngn sch. Tuy nhin, nu tng trng GDP ch dotng cc yu t u vo vt cht (vn v lao ng) m khng tng c nng sut th

chc chn n mt lc no , tc tng trng s gim

- Mc li sut cao khin vic vay mi v ti tr n cng tr nn t hn, do

vy nh hng ti tnh bn vng ca n cng. Mc li sut, n lt mnh, li ph

thuc vo quan h cung cu trn th trng tin t v k vng lm pht trong nn

kinh t. L mt nn kinh t thm dng u t, Vit Nam nhu cu tn dng lun

lun cao v lm pht rt kh kim ch mc thp. Mt bng chng c th l ngayc khi mi chm thot khi suy gim kinh t th ch s CPI v li sut Vit Nam

tng nhanh tr li, cao hn nhiu so vi hu ht cc nn kinh t trong khu vc.

H qu l khi Chnh ph i vay bng cch pht hnh tri phiu trong nc, li sut

phi tr ln ti 11-12%. Tng t nh vy, khi Chnh ph pht hnh tri phiu

quc t, li sut phi tr cng cao hn so vi cc i th cnh tranh (nh Indonesia

v Philippines) do mc ri ro cao hn.

- Bn cnh , vi vic Vit Nam gia nhp nhm nc thu nhp trung bnh, cckhon vay quc t u i s dn khng cn na m thay vo l cc khon vay

thng mi vi li sut cao hn nhiu.

19


19/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4- Bn cnh tc tng GDP, lm pht v li sut, mc ri ro ca n cng

cngph thuc vo mt s bin s v m khc, chng hn nh mc thm ht ti

khon vng lai v d tr ngoi hi ca quc gia. Cc ch tiu kinh t v m bt n v

cc chnh sch iu hnh gy mt lng tin s khin cho tng chi ph vn vay, tng p

lc n trn c th trng trong v ngoi nc.

Tc ng ca n cng ti tng trng kinh t Vit Nam:

- Mc n cng ln c th tc ng bt li ln mc tch lu vn, nng lc sn

xut v lm gim tng trng kinh t. iu ny c th xy ra thng qua mc li sut

di hn cao hn, h thng thu trong tng lai b mo m, lm pht cao Nu tngtrng kinh t b tc ng bt li, th vn bn vng ti chnh c th tr nn ti t.

iu ny lm gia tng ri ro ca cc n lc iu hnh chnh sch ti kho nhm

gim cc khon n xung mc bn vng hn.

- Hin ti, t l n/GDP ca Vit Nam l 51,6%, nm di ngng cnh bo trn,

nhng vi xu hng thm ht ti kha gia tng, vic vay n ca Chnh ph trong

mt vi nm ti c th khin kinh t gim tng trng. c bit, hu qu ca vic

gia tng trong t l n/GDP l lm gia tng lm pht. Thc t, nhng gi kch thchnn kinh t ca Vit Nam trong nm 2009 lm tng thm ht ngn sch v n

cng tng t ngt l mt nguyn nhn chnh ca tnh hnh lm pht hin nay.

- M hnh tng trng hin ti ca Vit Nam da vo ngun vn l ch yu. M

ngun vn li c s dng khng tt gy nn s lng ph ko di lm tc

tng trng chm li.

- Chnh ph trong thi gian qua tng cng pht hnh tri phiu v vay mn

u t do p lc u t v chi tiu qu cao. T l tit kim ni a ch t khong27% trn GDP, trong khi t l u t li lun trn 40%. H qu dn ti li sut

tri phiu chnh ph phi mc cao; lm thoi lui u t t nhn; gy s bt n trn

th trng vn.

20


20/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4CHNG III:

GII PHP N CNG VIT NAM TRONG GIAI ON HIN NAY

I. Cc bin php qun l n cng

Qun l hiu qu cc khon vay:

- iu quan trng hn c l chng ta phi ch n hiu qu s dng cc

khon vay, t mi bo m c dng tin tr n trong tng lai. Hin nay

dng nh chng ta mi ch ch trng n kha cnh gii ngn cho c cc khon

vay, bn cho c tri phiu, thu tin v xem l thnh cng. Trong khi tin

c s dng nh th no th cha c xem trng. Chnh v vy, sau khi chng tacn theo st, kim tra vic s dng n cng ng vi mc tiu ra.

- Mt d n ODA chng hn, cho d thi hn vay ko di n 40 nm, thi

gian n hn 10 nm i na th trc sau g chng ta cng phi tr cho ht n. D n

ODA khng ch trin khai lm cho xong m cn phi theo di xem dng tin n thu

v c tr n nh cam kt trong d n hay khng. Hay mt khon vay ca mt

tp on kinh t c Chnh ph bo lnh, chng ta phi theo di cht ch xem tin

vay c c s dng ng mc ch ban u, tin tr n c ng l trnh, hiuqu s dng vn ra sao - bi suy cho cng mt khi bo lnh, chnh ngn sch nh

nc phi m ng khon n ny nu doanh nghip khng c kh nng chi tr.

Quy nh r k bo co n cng:

- Khc bit vi cc nc trn th gii l ch php lut Vit Nam khng quy

nh c th v k bo co n cng. Theo Hng dn qun l n cng ca IMF

(2003) cng nh Cm nang minh bch ti kho (2007) th thng tin v n cng phi

bao qut c trong qu kh, hin ti v d tnh cho tng lai. iu ny l ht sc cn

thit khng ch m bo tnh h thng ca thng tin v n v n ng ngha vi

ngha v tr n trong tng lai m quan trng khng km l nhm tng cng kh

21


21/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4nng can thip v phng nga tnh hung xu xy ra. Do , chnh ph cn quy nh

c th k bo co n cng hng nm.

- V d: Nu thng tin v Vinashin c cung cp y v kp thi, Quc

hi, cc phng tin thng tin i chng v nhn dn tham gia ngay t khi n cha

b ln su vo khng hong v ngp nga trong n nn nh hin nay th tnh hnh

chc chn tt p hn nhiu.

Quy nh r trch nhim ca cc c quan nh nc v kim ton n cng:

- Mt vn ng lu khc, Lut Qun l n cng Vit Nam khng quy nh

kim ton cc hot ng qun l n ca c cc quan c Chnh ph c giaotrch nhim ny nh thng l trn th gii gi m ch quy nh kim ton cc

chng trnh, d n s dng vn vay (giao cho Kim ton Nh nc hoc kim ton

c lp). Lut cng khng quy nh trch nhim g c th cho Kim ton Nh nc

i vi n cng.

- Theo chng ti, cn xem xt b sung im ny tng cng trch nhim

gii trnh ca cc c quan Chnh ph, nht l khi m thc tin qun l n ca nc

ta c phn khc vi th gii (B Ti chnh chu trch nhim v n Chnh ph; Ngnhng Nh nc chu trch nhim v n doanh nghip m mt b phn n doanh

nghip cng l n cng nh nh ngha ca Lut Qun l n cng Vit Nam)

II. Cc gii php nhm nng cao cht lng n cng Vit Nam

Th nht, tip tc hon thin th ch, xy dng khung php l: Hon thin

cc chnh sch qun l v vn ODA, vay u i, pht hnh tri phiu, cng tri,

qun l phng nga ri ro, hon thin cc quy nh quy trnh hot ng, phn cng

chc nng nhim v, thm quyn ca tng c quan nh nc.

Th hai, nng cao hiu qu huy ng v s dng vn vay: Huy ng, s dng

vn vay p ng cc mc tiu v nguyn tc qun l n; vay cho ngn sch phi

kim sot cht ch m bo b p bi chi ngn sch Nh nc khng qu 5% GDP;22


22/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4r sot danh mc d n s dng vn tri phiu Chnh ph, vay li vn vay nc

ngoi v bo lnh; nng cao cht lng cng tc thm nh, u thu; tng cng

cng tc theo di, gim st v d bo th trng.

Th ba, m bo an ton, bn vng n: Theo di cht ch, m bo thanh

ton n y , ng hn; xy dng ngng an ton v hn mc vay ph hp; thu

thp, bo co, cng khai cc ch tiu gim st an ton n; nh k bo co Chnh

ph, hoc bo co t xut khi d on c nguy c mt an ton n; phi hp vi cc

c quan Chnh ph xy dng cc gii php x l an ton n mang tnh thng nht

vi cc mc tiu ti kho v tin t. Th t, tng cng cng tc qun l ri ro: Xy dng quy ch qun l ri ro

(trong , theo di ton din cc loi ri ro: t gi, li sut, ti cp vn, thanh khon,

tn dng, hot ng; nghin cu kinh nghim quc t v cch tnh mc ph bo lnh

v cho vay li phn nh mc ri ro tn dng v th trng ca cc khon vay);

xy dng cc ch tiu gim st; thc hin linh hot cc giao dch x l ri ro (cc

giao dch phng nga v phi sinh); ng thi bo co y cc phn tch, nh

gi. Th nm, tng cng pht trin th trng vn trong nc: Tng dn mt

cch hp l t trng n trong nc trong danh mc n Chnh ph; Xy dng chnh

sch, quy trnh, v h thng cho th trng s cp v th cp; Ch nh cc nh to

lp th trng; Xy dng chng trnh quan h vi cc nh u t; Nghin cu

tng bc huy ng tri phiu trong nc theo li sut th trng (xy dng ng

cong li sut); Tch cc thc hin hiu qu cc giao dch mua li n, hon i n.

Th su, chuyn nghip ho, hin i ho b my t chc: Hon thin quy

ch hot ng; Nng cao nng lc cn b; trang b cc cng c, thit b hin i

phc v cng tc ghi chp n; tnh ton chi ph v ri ro; nh gi bn vng n; cc

23


23/23

ti: N cng v tng trng kinh t Vit Nam hin nay Thc hin: nhm 4cng c theo di cp nht th trng; tng cng cng tc kim ton ni b, gim st

ri ro hot ng, t nh gi cng tc qun l i chiu vi cc tiu chun quc t.

Th by, tip tc tng bc tng cng cp nht v cng khai minh bch ho

thng tin i vi: Thng tin danh mc n cng v n nc ngoi quc gia; cc ch

tiu gim st n; cc chin lc n; cc bo co nh gi an ton, bn vng n.

Th tm, y mnh quan h hp tc quc t: Tng cng qung b, gii thiu

tri phiu Chnh ph trn th trng quc t; to cc knh cp nht thng tin v kinh

t v m, n cng, n nc ngoi ca quc gia; tch cc cp nht tin tc v d liu

th trng t cc cng thng tin ti chnh quc t; hc hi kinh nghim qun l vxy dng chnh sch t cc t chc quc t c uy tn, cc quc gia thnh cng trong

cng tc qun l n; nghin cu tng bc ci thin h s tn nhim quc gia.

24

Documents

NO CONG-tiểu luận