Doç. Dr. Murat Gültekin

Kanser Daire Başkanı

0 532 256 09 51

mrtgultekin@yahoo.com

Türkiye’de

Kanser

Kontrolü

2013

1

Türkiye’de ve Dünyada Kanser

7 milyon ölüm 17 milyon

11 milyon yeni vaka 27 milyon

25 milyon kanserli kişi sayısı 75 milyon

2005’den 2030’a Dünyada Kanser

*IARC

Dünyada Kanser

Gelişmekte olan Ülkeler Gelişmiş Ülkeler

ULUSAL KANSER DANIŞMA KURULU Ulusal Kanser Danışma Üst Kurulu Üye Sayısı : (32)

Başkan: Prof. Dr.Bülent YALÇIN

1) Tıbbi Jeoloji Alt Kurulu

Başkan: Prof. Dr.Salih EMRİ Üye S. (6)

2) Erken Tanı ve Tarama Alt Kurulu

Başkan: Prof. Dr. Şuayip YALÇIN Üye s. (17)

a) Meme Kanseri : Başkan: Prof. Dr. Bahadır M.GÜLLÜOĞLU

b) Serviks kanseri : Başkan: Prof. Dr. Kunter YÜCE

c) Kolorektal Kanser : Başkan :Prof. Dr. Dursun BUĞRA

3) Kanser Epidemiyolojisi ve Kanser Kayıt Alt Kurulu

Başkan: Prof. Dr. Nazmi BİLİR Üye S. : (8)

4) Radyasyon Güvenliği Alt Kurulu

Başkan: Doç. Dr. Güven ÇANKAYA Üye S. : (8)

5) Preventif Onkoloji Alt Kurulu

Başkan : Doç. Dr. Mutlu HAYRAN Üye S. : (10)

6) Palyatif Bakım Alt Kurulu

Başkan : Prof. Dr. Şeref KÖMÜRCÜ Üye S. : (14)

7) Elektromanyetik Alanların Sağlık Etkilerini Değerlendirme Alt Kurulu

Başkan : Doç. Dr. Uğur BAYSAL Üye S. : (12)

8) Alternatif -Tamamlayıcı Tıp Alt Kurulu

Başkan : Prof. Dr. Mustafa ÖZDOĞAN Üye S. : (7)

NOT: 81 ilde de İl Kanser Danışma Kurulu kurulmuştur.

5

Kanserden Ölüm Oranı (TÜİK)

2002 2009

%12 %20

Türkiye’de Kanser

167 174

182

189 198 207

222 227

120

140

160

180

200

220

240

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

6

Türkiye’de Kanser

Türkiye Kanser İnsidansları

0,0

0,0

0,0

0,8

3,9

5,8

6,1

6,1

6,9

9,1

18,0

20,8

21,7

37,6

69,2

8,6

6,9

4,1

40,7

16,2

3,0

3,3

4,4

5,0

0,5

7,7

13,2

3,0

0,0

8,2

Kadın

Erkek

Akciğer

Prostat

Mesane

Kalın Bağırsak

Mide

Gırtlak

Kan Kanseri

Beyin

Pankreas

Tiroid

Meme

Rahim Ağzı

Yumurtalık

Rahim

BAŞKAN

BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI

DENETİM

HİZMETLERİ DB STRATEJİ

GELİŞTİRME DB

BİRİNCİ BASAMAK

SAĞLIK HİZMETLERİ

BULAŞICI HASTALIK

KONTROL

PROGRAMLARI

BULAŞICI OLMAYAN

HASTALIKLAR,

PROGRAMLAR VE

KANSER

TÜKETİCİ VE

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ

DESTEK

HİZMETLERİ

HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ

BİRİNCİ BASAMAK

SAĞLIK

KURULUŞLARI

PLANLAMA VE

ORGANİZASYON DB

ERKEN UYARI-

CEVAP VE SAHA

EPİDEMİYOLOJİSİ

DB

MİKROBİYOLOJİ

REFERANS

LABORATUVARLARI

DB

AİLE HEKİMLİĞİ

UYGULAMA DB

AİLE HEKİMLİĞİ

İZLEME VE

DEĞERLENDİRME

DB

AİLE HEKİMLİĞİ

EĞİTİM VE

GELİŞTİRME DB

BULAŞICI

HASTALIKLAR DB

AŞI İLE

ÖNLENEBİLİR

HASTALIKLAR DB

ZOONOTİK VE

VEKTÖREL

HASTALIKLAR DB

TÜBERKÜLOZ DB

TÜTÜN VE DİĞER

BAĞIMLILIK YAPICI

MADDELERLE

MÜCADELE DB

RUH SAĞLIĞI

PROGRAMLARI DB

KRONİK

HASTALIKLAR, YAŞLI

SAĞLIĞI VE

ÖZÜRLÜLER DB

OBEZİTE, DİYABET

VE METABOLİK

HASTALIKLAR DB

ÇOCUK VE ERGEN

SAĞLIĞI DB

KADIN VE ÜREME

SAĞLIĞI DB

TOPLUM SAĞLIĞI

HİZMETLERİ DB

KANSER DB

DÖNER SERMAYE

YÖNETİMİ DB

ÖZLÜK İŞLERİ DB

ATAMA DB

HALK SAĞLIĞI

LABORATUVARLARI

DB

TÜKETİCİ VE

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ

LABORATUVARLARI

DB

ÇEVRE SAĞLIĞI DB

ÇALIŞAN SAĞLIĞI VE

GÜVENLİĞİ DB

İSTATİSTİK VE BİLGİ

İŞLEM DB

SATINALMA VE İDARİ

İŞLER DB

BAŞKANLIK

BÜROSU

7

THSK TEŞKİLAT ŞEMASI

7

BİYOLOJİK

ÜRÜNLER

ARAŞTIRMA

GELİŞTİRME DB

8

Türkiye’de Kanser

Ulusal Kanser Kontrol Programı

2008-2012 Faz I, 2013-2017 Faz II

Önleme

• Tütün Kontrolu

• Obesite Kontrolü

• Çevresel Etkiler

• Sağlığın Teşviki

Tedavi • Tedavi

• Palya-Türk

Tedavi

Tarama

Önleme

Kayıt

Kayıt • Toplum Bazlı Aktif Kayıt

Merkezleri

• Epidemiyolojik Çalışmalar

Tarama

• Meme

• Rahim Ağzı

• Kalınbağırsak

9

Türkiye’de Kanser Kayıtçılığı

.

10

Türkiye’de Kanser Kayıtçılığı

,

• AKTİF KANSER KAYITÇILIĞI

KAPSAMA ORANI

DÜNYADA %8

TÜRKİYE’DE %50

2012

%50

2013 HEDEFİMİZ

%70

11

Kanser Kayıtçılığında Yeni Tamamlanan Projeler

• Akıllı yazılımlar ile Pasif Kayıtçılığın Düzelmesi

• Patoloji Laboratuarları ile Entegrasyon

• SGK

• Raporlama zorunluluğu-geri ödeme

• Çift kör patoloji ??

• Coğrafik Dağılım Sistemleri ve Online Veri Paylaşımı

• Yaşam Oranları

• 2009-2011 Verilerinin tamamlanması

• Ailesel Kanser Öyküsü Saptanması

• . Teşekkürler…..

12

Kanser Önleme

13

Türkiye’de Kanser Önleme

• ULUSAL KANSER KONTROL PROJELERİ

• Tütün ve Alkol Kontrol Programı

• Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı

• Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı

• Elektromanyetik Alan Sağlık Etkileri İzleme Projesi

• Yeni Projeler

• Asbest Stratejik Eylem Planı

• Radon Haritalandırması ve Kontrol Programı

• Ultraviyole Işınlar, Dövme, EMA Korunma

• Kanserojen Maddeler Raporları

• BÖLGESEL PROGRAMLAR

• Ergene, Dilovası, Tuzköy, Doğu Karadeniz vb.

• KANSER RAPORLARI

14

Kanser Raporları

• 7 ayda >40 adet araştırma ve rapor

• BPA, GDO, Fitalat, Formaldehit, Kozmik Radyasyon,

Naftalin, Aseton, Brezilya Fönü, Yapay ve Doğal

Tatlandırıcılar, Monosodyum Glutamat, Şampuanlar,

Deterjanlar, Saç Boyaları, Epikloridine, Elektronik Sigara,

Cep Telefonları, Baz İstasyonları, Kablosuz İnternet,

Tablet Bilgisayarlar, Yüksek Gerilim Hatları, Hidroelektrik

Santraller, Aronia Melanacorpa

• www.kanser.gov.tr

15

Kanser Taramaları

Türkiye’de Kanser Taramaları

ULUSAL TARAMA STANDARTLARI

Kadının kendini muayenesi

20 Yaş üzeri, ayda bir

Doktorun meme muayenesi

20 Yaş üzeri, 2 yılda bir

40 Yaş üzeri, yılda bir

Mamografi

40-69 yaş arası, 2 yılda bir

Meme Rahim Ağzı

Smear Testi

30-65 Yaş arası, 5 yılda bir

HPV Testi

30-65 Yaş arası, 5-10 Yıl

Kalınbağırsak

Dışkıda Gizli Kan Testi

50-70 Yaş arası, yılda bir

Kolonoskopi

51 ve 61 Yaş, 10 yılda bir

DİJİTAL MAMOGRAFİLER YURT GENELİNDE

ULUSAL HPV LABORATUARI

17

KETEM (Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi)

Türkiye’de Kanser Taramaları-KETEM

2002 2012 2013

11

124

264

Yeni Mobil KETEM’ler

Aile Hekimleri

TSM

18

Tedavi ve Palyatif Bakım

19

• Ulusal İlaç Politikaları

• YERLİ iLAÇ

• Yüksek teknolojiye sahip tedavi merkezleri için maliyet-

etkinlik ve stratejik analiz ve planlamaların yapılması

• Radyoterapi, Nükleer Tıp, Robotik merkezler,

Kemoterapi

• Proton RTX

• Her İlde Kemoterapi ve Palyatif Bakım Merkezi

• Robotik Merkezi Kemoterapi Hazırlama Üniteleri

• Kemik İliği Nakil Merkezleri

• Gereksiz ve yetersiz tedavileri önlemek için ulusal rehberlerin

hazırlanması, Ulusal Referans Merkezleri

• Sağlık Turizminin geliştirilmesi

• Fertilite Koruyucu Merkezler

Türkiye’de Kanser Tedavisinde Hedefler

– Kür şansı olan ya da olmayan

– Hasta ve yakınlarını kapsayan

– Teşhis ile başlayıp, ölümden sonra da devam eden

– Akut/ Subakut/ Kronik

– Fiziksel / Manevi (Ruhsal-Psikososyal)/ Maddi

• İnsan Hakkı

• Yaşam Kalitesi

• Yaşam süresi

Palyatif Bakım

20

21

Türkiye’de Palyatif Bakım PALYA-TÜRK

Yönetmelik

• Palyatif Bakım Hizmetleri ve Merkezlerin Tanımı

– Hasta Odaları

– Hasta Yakınlarına Odalar

– Mutfak

– Masaj ve Fizyoterapi Odası

– Psikoterapi Odası

– İnternet ve Oyun Odası

– Kişisel Bakım Odası

– Toplantı Odası

– İbadet Odaları ve Din Görevlileri

– Meşgale (Hobi) Odası

Planlama

• Merkez Özellikleri

– Yurt genelinde KPBM, PBM ve PBHB Planlamaları (2013-2015)

– SB Merkezleri asgari ihtiyaçları kapsayacak şekilde planlanmıştır.

– >290 Merkez Kurulması Planlandı

AR-GE

• Epidemiyolojik çalışmalar

• Pilot projeler

– Gezici Mamografi

– Gaitada Gizli Kan Testi

– HPV

• Yerli üretim

• Tübitak ortak projeler

– Akciğer Ca taramasında elektronik burun

– Kanser taramasında yeni teknolojiler 22

23

FARKINDALIK ETKİNLİKLERİ AVRASYA

Kolon Kanserine karşı Sapphire Tower Climbing