Nowoczesne metody finansowania i zarządzania ryzykiem w elektroenergetyce

Nowoczesne metody finansowania

i zarządzania ryzykiem w elektroenergetyce

Piotr KrasnowskiDyrektor Wykonawczy

Kongres Nowego Przemysłu5-6 czerwca 2006

Obecna sytuacja w sektorze elektroenergetycznym i planowane

zmiany

3

Sektor energetyczny w Europie

Wartość kapitału

Wartość przedsiębiorstwa

EDP

Endesa

Iberdrola

UF

SPW

SSE

Vattenfall

NuonCentrica

DONG

Hafslund

MVV

EWE

AEM

BE

Gas Natural

REE

CEZ

EVN

Enel

EDF

SuezGDF E.ON

RWE

NGT

PPC

Essent

Statkraft

Verbund

BOTEnea

PKE

PSE

Fortum

Podmioty konsolidujące / Dokonujący zmian

Podmioty utrzymujące się / Niezdecydowane

Do przejęcia / gracze niszowi

Skandynawia

Enel

SRG

Eni/ Italgas

EDF / Edison

Terna AEM / AET / ASM / ACEA

Vattenfall

E.ON

Fortum Statkraft DONG Hafslund

Gas Natural

Iberdrola REE Enel EDP Endesa Union Fenosa

Półwysep Iberyjski

Włochy

Europa Środkowa

E.ON

RWE

EDF

Vattenfall

Suez

CEZ GdF Nuon Essent Verbund Atel / BKW / EVN / MVV / EWE

Wielka Brytania

RWE

E.ON

EDF NGT SSE British Energy Scottish Power Centrica

Poprzednia zmiana

Ostatnia zmiana

Planowana zmiana

Gazprom

Energa

4

Planowana konsolidacja sektora w Polsce Obecnie sektor elektroenergetyczny jest bardzo rozdrobniony. Istnieje wiele samodzielnych

podmiotów, które nie są w stanie efektywnie konkurować na rynku.

W związku z tym, powstały plany powołania silnych podmiotów będących w stanie sprostać wyzwaniom wspólnego rynku europejskiego.

Rządowy program dla elektroenergetyki zakłada powołanie:

Polskiej Grupy Energetycznej (PGE), w której skład miałyby wejść

– PSE po wydzieleniu Operatora Systemu Przesyłowego,

– Holding BOT,

– Zespół Elektrowni Dolna Odra

– oraz grupy dystrybucyjne Ł2, L5, Rzeszowskiego Zakładu Energetycznego

Grupy skonsolidowanej wokół PKE z udziałem:

– PKE,

– Elektrowni Stalowa Wola,

– Spółek dystrybucyjnych Enion, Energia-Pro.

5

Plany prywatyzacyjne Dodatkowo, rozważana jest możliwość prywatyzacji podmiotów z sektora elektroenergetycznego.

Rozważana jest konsolidacja lub prywatyzacja dla następujących podmiotów:

ENEA, Elektrownia Kozienice, Kopalnia Bogdanka, przy założeniu odejścia w procesie prywatyzacji od KDT Elektrowni Kozienice,

Energa i ZE Ostrołęka

oraz

Prywatyzacja poprzez giełdę papierów wartościowych w dwóch transzach:

Skonsolidowanej grupy składającej się z PKE, Elektrowni Stalowa Wola oraz grup Enion i Energia-Pro

Oferta publiczna do 35% akcji PGE

6

Wyzwania dla sektora bankowego

W przypadku wdrożenia rządowego „Programu dla elektroenergetyki”, będzie to oznaczać dla sektora bankowego konieczność rozważenia następujących zagadnień:

Konieczność restrukturyzacji zadłużenia (refinansowanie lub renegocjacja zapisów),

Wyznaczenie nowych limitów koncentracji kredytowej dla połączonych podmiotów,

Podjęcie decyzji odnośnie formy dalszego finansowania sektora energetycznego w przypadku likwidacji KDT,

Dostosowanie oferty finansowej, aby sprostać długofalowym oraz bieżącym potrzebom sektora energetycznego.

Obszary rozwoju współpracy z sektorem elektroenergetycznym

8

Dalszy rozwój współpracy Mając na uwadze zapotrzebowanie sektora elektroenergetycznego na finansowanie oraz planowane

zmiany w sektorze elektroenergetycznym, wierzymy, że możemy rozwijać naszą współpracę w następujących obszarach:

Doradztwo w zakresie analizy Strategii Finansowej

Finansowanie planów inwestycyjnych

Organizacja refinansowaniaFinansowanie

Doradztwo

9

Doradztwo w zakresie analizy Strategii Finansowej Rekomendujemy Państwu przeprowadzenie analizy strategii finansowej spółki.

Analiza ta umożliwi Państwu:

porównanie spółki na tle innych podmiotów z sektora działających zarówno w Polsce, jak i w innych krajach,

zorientowanie się jak spółkę oceniłaby agencja ratingowa a także inwestorzy rynków kapitałowych.

odpowiedzenie na pytanie, w jaki sposób spółka powinna w przyszłości finansować swoją działalność, mając na uwadze efektywność wykorzystania kapitału.

analizę średniego ważonego kosztu kapitału i określimy optymalną strukturę kapitałową.

Nasze doświadczenia wskazują, że tego typu analizy są przydatnym narzędziem wspomagającym zarządzanie spółką i wyznaczanie jej celów dalszego rozwoju.

10

Przygotowanie Kompleksowej Strategii Finansowej

Jakie czynniki wpływają na wartość kapitału?

W co inwestować? Jakich stawek

użyć? Zrozumienie

oczekiwanego przez rynek wzrostu (analiza P / E)

Jak tworzyć wartość poprzez alokację kapitału?

Sterowanie wartością

poprzez alokację kapitału

Optymalizacja struktury

kapitałowej

Zarządzanie Ryzykiem Płynności

Zarządzanie Ryzykiem

Walutowym

Zarządzanie Ryzykiem

Stopy Procentowej

Jakie czynniki wpływają na jakość kredytową?

Jaki jest optymalny poziom zadłużenia / zakładany rating kredytowy?

O ile jeszcze można zwiększyć zadłużenie?

Jaka strategia finansowania jest optymalna?

Jaka płynność jest wymagana (gotówka lub zabezpieczone niewykorzystane linie kredytowe)?

Jak zrównoważyć ryzyko refinansowania z korzyściami oferowanymi przez finansowanie krótkoterminowe?

Jaka jest optymalna zapadalność zadłużenia?

Jak zarządzać ryzykiem walutowym?

W jakiej walucie zaciągać zadłużenie – lokalnej czy zagranicznej?

Jak zarządzać ryzykiem walutowym poza portfelem kredytowym?

Jaki jest optymalny profil zadłużenia dla poszczególnych struktur walutowych?

Oprocentowanie: stałe czy zmienne?

Jaki wybrać okres zapadalności?

Wdrożenie

11

Metodologia S&P dla energetyki: profil działalności i jakość kredytowa

Dla podmiotów sektora energetycznego, profil działalności jest istotnym elementem jakości kredytowej

Ze względu na wagę przykładaną do otoczenia regulacyjnego oraz ryzyka i możliwości związane z rozwojem rynku, S&P ocenia profil działalności spółek energetycznych przy zastosowaniu skali od 1 do 10 (od najniższego do najwyższego ryzyka).

Spółki działające w wysoce regulowanym środowisku, takie jak spółki przesyłowe, generalnie maja silny profil działalności , co przekłada się na relatywnie niskie ryzyko działalności; zintegrowane spółki energetyczne są postrzegane jako podmioty o wyższym profilu ryzyka działalności.

Przy dokonywaniu ratingu jakości kredytowej, S&P ocenia łącznie ryzyko działalności oraz parametry finansowe.

Parametry finansowe Regulacje Polityki finansowe Rynki i rozwój rynku Zyskowność: cash flow i pokrycie Działalność Struktura kapitałowa: wykorzystanie i

poziom zadłużenia

Pozycja konkurencyjna

Elastyczność finansowa Ocena Zarządu

Ryzyko finansowe Profil działalności

Silny AAA AA A

Słaby AA A BBB

Weak A BBB BB

Profil finansowy Silny (1-3) Średni (4-6) Słaby (8-10)

Profil działalności

Źródło: S&P.

Lista działalności w energetyce

Tylko handel energią Wysokie ryzyko Tylko dostarczanie energii Tylko wytwarzanie energii Wytwarzanie i dostarczanie Dystrybucja i dostarczanie Wytwarzanie, dostarczanie

i dystrybucja Tylko dystrybucja Tylko transmisja

Niskie ryzyko

12

Profil działalności i profil finansowy w sektorze energetycznym (2001)

Starsze dane publikowane przez S&P oddzielnie prezentują wskaźniki w zależności od profilu działalności – ale efekt jest taki sam

Źródło: S&P “International Utility Ratings and Ratios”, 5 wrzesień 2001

Mechanizm ustalania taryfEfektywność regulacyjna i wymogi inwestycyjnePrzejrzystość rozwiązań regulacyjnychPorcja ryzyka związanego z wolumenem przejęta przez podmiot

1-3 Wiek i kondycja aktywówEfektywność operacyjna w porównaniu do konkurencjiSkłonność do inwestowania poza działalność główną

Proporcja przychodów i cash flow uzyskanych z działalności sieciowejRyzyka związane z pełnieniem innych funkcji (np. dostawa do odbiorców detalicznych)

Mechanizm ustalania taryf sieciowych

Jakość ZarząduPortfel klientów

Apetyt zarządu na ryzykoProcedury zarządzania ryzykiem Koszty produkcji w porównaniu do konkurencjiWpływ przeszkód związanych z transmisjąPozycja kontraktowa

Znaczenie poszczególnych działalnościPozycja konkurencyjna w poszczególnych działalnościachPotencjalne korzyści z dywersyfikacji działalności

5-8

4-5

Podmioty zintegrowane

Profil działalności

Dystrybucja

Wytwarzanie

Transmisja

5-8

Pokrycie odsetek przed opodatkowaniem: 2.0 – 3.0xFFO do odsetek: 3.0 – 4.0x

FFO do łącznego zadłużenia: 12 – 17%Łączne zadłużenie do kapitału księgowego: 50 – 60%







Średnie wskaźniki dla spółek o ratingu AA


Średnie wskaźniki dla spółek o ratingu A


Finansowanie inwestycji oraz działalności bieżącej

14

Instrumenty finansoweTradycyjne instrumenty finansowe Nowoczesne instrumenty finansowe

Emisja akcji Emisja obligacji Kredyt bankowy

Emisja akcji Emisja obligacji Obligacje typu „high yield”

Citigroup oferuje pełne spektrum produktów dostosowanych do potrzeb klienta

15

Kredyty konsorcjalne na rynku lokalnym i eurorynku

Finansowanie działalnościBank Handlowy oferuje instrumenty finansowe umożliwiające finansowanie bieżącej działalności oraz planów inwestycyjnych spółek poprzez następujące struktury:

Polski i europejski rynek obligacji i papierów dłużnych

16

Polski rynek obligacjiRynek papierów wartościowych

Nieskarbowe papiery8%

Papiery Skarbu

Państwa92%

Emisje publiczne14%

Emisje prywatne

86%

Łączna wartość wyemitowanych i niewykupionych dłużnych papierów wartościowych wynosi ok. 24,3 mld USD (72,9 mld PLN).

Polski rynek kapitałowy zdominowany jest przez publiczne emisje Skarbu Państwa (ponad 90% udział w rynku).

Znaczną część rynku (40%) stanowią krótkoterminowe papiery dłużne o zapadalności do 6 miesięcy (CP), emitowane na rynku prywatnym.

Wartość emisji średnioterminowych stopniowo wzrasta.

Emisje papierów dłużnych przedsiębiorstw Ostatnie zmiany

Ze względu na brak alternatywnych średnioterminowych inwestycji na rynku lokalnym, obserwujemy duże zainteresowanie inwestorów emisjami średnioterminowych papierów wartościowych .

Ze względu na nadmierną płynność rynku i duże zainteresowanie inwestorów, finansowanie pozyskane na lokalnym rynku może zostać pozyskane na bardzo atrakcyjnych warunkach.

W ostatnio przeprowadzonych transakcjach zainteresowanie inwestorów, zarówno lokalnych, jak i zagranicznych znacznie przewyższyło podaż.

Ze względu na wysoką płynność rynku i brak wystarczającej podaży, lokalny rynek kapitałowy oferuje bardzo atrakcyjne warunki finansowania.

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

1Q 2

003

2Q 2

003

3Q 2

003

4Q 2

003

1Q 2

004

2Q 2

004

3Q 2

004

4Q 2

004

1Q 2

005

2Q 2

005

3Q 2

005

(PL

N M

M)

Gminy Przedsiębiorstwa Banki

Struktura rynku w Polsce

17

Europejski rynek obligacji

Łączna kwota i liczba transakcji zorganizowanych w Europie w sektorze elektroenergetycznym

0.005.00

10.0015.0020.0025.0030.0035.0040.0045.00

2001 2002 2003 2004 2005

lata

łąc

zna

kw

ota

w m

ld U

SD

0

20

40

60

80

100

120

lic

zba

tra

ns

akc

ji

Istnieje silna zależność pomiędzy wskaźnikiem Citigroup ESBI a proporcją gotówki trzymaną przez fundusze pieniężne w krajach rozwijających się.

Procent gotówki trzymanej przez tego typu podmioty jest obecnie zbliżona do najniższych poziomów notowanych od 2002, co należy interpretować jako zapowiedź poszerzenia się widełek kredytowych w miarę zmniejszania się poziomu utrzymywanej gotówki.

Podobnie, procent 12-miesięcznych skumulowanych wpływów do funduszy obligacyjnych w krajach rozwijających się, w proporcji do aktywów, jest obecnie na najwyższym poziomie od ostatnich 10 lat (30%), dowodząc iż inwestorzy obecnie z optymizmem patrzą na aktywa w krajach rozwijających się.

Komentarz rynkowy

18

Dziękuję za uwagę

Documents

Nowoczesne metody finansowania i zarządzania ryzykiem w elektroenergetyce