Nr. 357 Hósdagur 22. desember 2005 12,-

Nr. 357 Hósdagur 22. desember 2005 12,-

FF sskrivar iikki uundir ssáttmála uum aarbeiðstrætur Síða 5

Síða 14

Atlantic NNavigator:

FFrraammssttiigg ffyyrrii ffiisskkiimmeennnnSalli:Var í sama illveðrisum Blithsome91 ára Salomon av Hellunum greiðir frá sínum sjólívi.

Bjørn: Hevur atkvøtt ímótiegnum sjónarmiðumTingmenn tikið valdið aftur frá løgtingsumsitingini.

Sverri hjá Skálapalla:

Skipari kláraði tað,sum læknar ikki kundu!Læknarnar vildi taka beinið av Palla, men hann noktaði.

Síða 20

Síða 11

Síða 26

FF-blaðið og Føroya Fiskimannafelag

ynskja øllum okkara sjófólki, lesarum

og føroyingum annars ein gleðilig jól

og eitt av Harranum signað nýggjár.

Tøkk

Hjartaliga takka vit tykkum øllum,sum gjørdu okkum gullbrúdleypsdagin tann

19. november so hugnaligan og minnisríkan.

Somuleiðis vilja vit ynskja familju,vinum og kenningum eini gleðilig jólog eitt av Harranum signað nýggjár.

Kærar heilsurMarna og Jákup A. Joensen

Eiði

Tøkk

Vit takka tykkum hjartaliga, summintust til 50-ára brúdleypsdag okkara.Takk fyri fjarrit, telefonsamrøður, blómur

gávur og lukkuynski á annan hátt.

Við ynski um eini gleðilig jólog Harrans signing í komandi ári.

Vinarligar heilsanirElinborg og Osmundur

Sandavágur

Sum okkara lesarar havavarnast, so hava vit í FF-blaðnum roynt at festa áblað søguna hjá fiski-monnum og sjómonnum.Í 2005 hevur hetta ikkibert verið søgan hjá før-oyskum sjómonnum. Ísamband við, at 60 ár eruliðin síðan krígslok, havavit eisini havt rættuligafitt av tilfari um siglinginahjá donskum sjómonnumundir krígnum. Hetta ertilfar, vit hava fingið áferðini til Newcastle ímai, har vit hittu nógvardanskar krígssiglarar.Hettatilfar er fyri ein stóranpart skrivað á donskum.Hetta hevur eisini sín fyri-mun, tí hetta tilfarið hev-ur vakt ein ávísan áhuga í

Danmark.Í Danmark er ein felags-

skapur, sum eitur Frihed-kampens Veteraner, harlimirnir eru teir sum bard-ust móti týskarum undirkrígnum.Hesir verða sjálvtfærri og færri sum tíðingongur, men tað eru hó-ast alt eitt rættuliga fitttal eftir. Felagsskapuringevur út eitt blað viðsama navni, og kemur taðút nakrar ferðir árliga.

Her verður greitt frá ym-iskum hendingum undirtýsku hersetingini, og hó-ast nógv er komið fram ogsett á prent, so er fram-vegis nógv eftir.

Ein av blaðstjórunumer Harly Foged, sum hev-ur fingið tey FF-bløð, sum

hava umrøtt sama evni.Og hann fekk serliganáhuga fyri eini av okkaragreinum. Nevniliga frá-søgnina hjá Erik Egebakum tá hann var við í inn-rásina í Normandínum í1944,sum var rættiliga av-gerandi fyri úrslitið avseinna heimsbardaganum.

Harly bað um at sleppaat endurprenta hesa grein,og tað var sjálvsagt í lagi,og hon var í blaðnum

sum kom út nú í desem-ber.

FF-blaðið er sjálvsagtfegið um, at tað á hendanhátt kann vera við til atlýsa hetta avgerandi tíðar-skeið hjá báðum londum.

Tey sum annars havaáhuga fyri at vita meiraum hendan felagsskapinog annars um hetta evniðkunnu fara inn á heima-síðuna:www.frihedskampen.dk

Síða 3Nr. 357 - 22. desember 2005

GSM kemurfyri NMT 450Kári P. Højgaard, løgtingsmaður, heitti um miðjannovember alment á undirritaða um at virka fyri, atNMT 450 skipanin verður verandi virkin til GSMog VHF skipanirnar eru útbygdar.

Við hjálp frá Bjarna Djurholm, landsstýrismanni ísamskiftismálum, fór áheitanin víðari til FøroyaTele, ið alment hevur boðað frá, at NMT 450 skip-anin ikki verður sløkt á nýggjárinum, men møgu-liga seinni í 2006. Somuleiðis upplýsti Føroya Tele,at arbeitt verður við at betra um GSM dekningin.Vónandi verður GSM dekningurin fullgóður, áðr-enn NMT skipanin verður niðurløgd.

Viðvíkjandi VHF dekningi kann upplýsast, at eg íuppskotinum til fíggjarlóg fyri 2006 havi biðið umjáttan, sum skal nýtast til at keypa nýggjan útbúnaðtil Tórshavn Radio. Nýggi útbúnaðurin kann tøkni-liga handfara fleiri VHF sendi- og móttøkustøðirenn verandi útbúnaðurin, og fleiri VHF støðir eruneyðugar,um betrast skal um dekningin.Eftir ætlanverða fleiri VHF støðir settar upp í 2007.

Í áheitanini til mín bað Kári P. Højgaard eisini av-varðandi myndugleika fáa veðurstøðina í Mykinesiat virka aftur sum skjótast.Avvarðandi myndugleikier Danmarks Meteorologiske Institut (DMI), menhavi eg kannað, hví veðurstøðin ikki virkaði í nakr-ar vikur. Hetta skyldaðist, at DMI legði um frá NMTtil GSM sendiskipan. Sendistøðin er virkin aftur, ogveðurmátingarnar úr Mykinesi verða sendar bátumog skipum.

Meira útgreinað svar er sent Kára P.Højgaard, løg-tingsmanni, beinleiðis.

Bjørn Kalsølandsstýrismaður

Enn eru mong sum minnast hugnan við jólaheilsum úr Danmark. So væl vóru tær umtóktar, at taðmundi endað við kollvelting, tá sjálvstýrislandsstýrið 1963-1966 góðkendi, at hesar heilsanir ikkiskulu sendast beinleiðis, men skuldu fyrst takast uppá band.

Vit hava funnið hendan stubban í Jydske Vestkysten 1.desember.

Jólaheilsanir

Uppstilling til formansvalí Starvsmannafelagnum

Sambært § 12, stk. 3 í lógum felagsins verður boðað tiluppstilling til formansval í Starvsmanna-felagnum.

Fastur formaður skal veljast á aðalfundi felagsins í mars2006. Uppstillingin skal verða liðug innan 15. januar2006.

Uppstillað verður á tann hátt, at boðað verður skrivstovufelagsins skrivliga frá, at limur sjálvur ynskir at stilla upp,ella at limur ella limir ynskja at stilla annan lim upp. Stillarlimur ella stilla limir annan lim upp enn seg sjálvan, skalsamtykki valevnisins fylgja við uppstillingarfráboðanini.

Tann skrivliga frásøgnin um uppstilling skal verða skriv-stovu felagsins í hendi ikki seinni enn 15. januar 2006. Ífrásøgnini skal verða tilskilað navn og bústaður hjá valevn-inum, og hvar valevni arbeiðir.

Formansstarvið er lønt, og bert tann, sum tekur starviðupp sum fulltíðarstarv burturav, kann verða valdur. Sam-bært sáttmálan hevur tann, sum verður vald/ur til formanní felagnum rætt til at fáa farloyvi frá arbeiðsplássinum allaformanstíðina, soleiðis at stovnurin hevur skyldu til athava starv til hana/hansara, tá formanstíðin er úti.

Aðalfundurin velur formannin beinleiðis við vanligummeiriluta.

Limir verða, í seinasta lagi tá aðalfundurin verður lýstur,kunnaðir um, hvørji formansvalevni verða at velja ímillumá aðalfundinum.

Víst verður annars sum heild til § 12 í felagslógini.Fráboðanir um uppstilling verða at senda til:

StarvsmannafelagiðJ. H. Schrøtersgøta 9

Postboks 165110 Tórshavn

FF-blaðið endurgiviðí FrihedskampensVeteraner

Síða 4 Nr. 357 - 22. desember 2005Síða 4

Saknið tungan harmin vekur, syngurskaldið. Henda regla rann mær tilhugs allahalganardag á Sjómans-heiminum, tá skipað varð fyri minn-ingarhaldi teirra sjólætnu. Í ár varminnisløtan eisini ognað øllum teim-um mongu sum undir seinna heims-bardaga ikki vunnu upp aftur land.

Henda illfýsna heystardag vóru ásekstiára minningarhaldinum nakrirteirra til steðar, sum høvdu siglt und-ir krígnum.

At sita í fjøld, har saknur og sorg-blýdni merkti løtuna, gav djúpakenslu av lívsins álvarsemi, og ikkiminst av mangan baldruta gerandis-degi hjá sjómonnunum okkara, har"bert er ein fjøl millum teirra oggrøv", ið er úr sanginum "Gud signivárt fólk", og sum vit sungu hendaseinnapart.

Hugsaði hesa løtu, at var verfaðirso frægur, so hevði hann óivað luttik-ið í minningarhaldinum. Men soleið-is skuldi ikki vera. Sama kvøldiðlegði hann árarnar inn fyri seinastuferð, og var hansara fjørður rógvin,81 ára gamal.

Thomas Pauli Jacobsen var ættaðurúr Nólsoy og var hann fjórðelst av11 systkjum, og eru tey nú bert tveyeftir á lívi.

Í 1939, júst fyltur 15 ár fór Tummastil skips, og har byrjaði hansara lívs-leið sum sjómaður.

Eftir krígslok tók Tummas setskip-araprógv og í 1949 longdina.Sama árgjørdist hann medeigari av "Grøn-landsfarinum", sum hann seinni førdi.

Í 1956 bleiv hann stýrimaður við"Hólmi", sum hann átti í. Seinast ífimmtiárunum fór Tummas afturuppá skúla at taka nýggja skipara-prógvið. Aftaná lokið prógv gjørdisthann skipari á "Hólmi", og var hannvið "Hólmi" til fyrst í sjeytiárunu.Haðani sigldi hann sum supercargofyri Fiskasøluna, umframt at hann íseinnu helvt av sjeytiárunum av og ásigldi sum skipari við "Star Shipping".

Tummas legðist uppi í 1979, og ar-beiddi hann í nógv ár hjá TórshavnarHavn. Seinastu árini, áðrenn pen-sjónsaldur, arbeiddi hann á Bacalao.

Tummas var sjómaður av náttúr,ogroyndist hann sum sannur álitismað-ur á sjónum. Útróðrarmaður varhann eisini av teimum bestu. Táhann legðist uppi, gjørdust roktúrar-nir við 10-mannafarinum "Borðuni"ótaldir.Tað var tí sonn fragd at vera áfloti við honum.Vitugur um mið ogstreymviðurskifti gjørdi, at hannaltíð rakti við fisk. So sjálvt tá mangirkomu sørir aftur at landi, so áttiTummas altíð munin.Tá onkur hevðihetta á munni, bar hann seg undan,men brosið í eygnakrókum hansaraavdúkaði, at hann mundi vera tilvit-aður um sín dugnaskap.

Men tað var ikki bert á sjónum, atTummas skaraði framúr. Ótaldulundabyrðurnar hann veiddi og barheim úr Urðini í Nólsoy, siga frá ummann, sum hevði sera dygg veiði-evni. Somuleiðis var hann hendinga-maður tá ráddi um at hagreiða veið-una. Um tað so var at flekja, skrædla,royta e.a., so var tað gjørt við handa-lagi, sum var ein fragd at skoða.

Gávurík fólk duga mangan annaðenn at røkja sítt lívstarv. Soleiðis vareisini við Tummasi. Fittur í hond-unum og hegnigur gjørdi, at manganvóru boð eftir honum at taka hond íhar tað tørvaði.Millum túrarnar feksthann tí ofta við húsasmíð umframtannað, har brúk var fyri hegnis-manni.

Sum ein av ellivu systkjum, har pen-ingaliga rásarúmið mundi vera av-markað, visti Tummas hvat skuldi tilfyri at lívbjarga sær. Og hansara luturlá ikki eftir.Taldist millum teirra, sumikki kravdi av samfelagnum, menharafturímóti var tað hansara sann-føring, at virkaðu øll við sínumíbornu evnum, so var ríkiligt til øll.

Tummas hevði sum aðalmál atsvara hvørjum sítt og annars at setatering eftir nering. Hesin hugburðurhevur eyðkent aldrandi ættarliðið,sum nú er um at søkka undir mold.Tey eiga heiðurin av, at vit liva í ein-um tryggum samfelag. Tummas vareitt livandi eyðkenni fyri hetta ættar-lið – at arbeiða fyri felagsskapin, atvirka uttan at vera kravmikil.

Mangan hevði hann á munni,hvussu gott føroyingurin hevur tað,og frøddist hann um framburðin,sum hann hevði upplivað í sínumæviskeiði, har hansara lutur ikki láeftir.

Tummas giftist í 1958 við SigbjørgHansen, eisini úr Nólsoy. Tey bæðifingu tvær døtur, Janet, sum býr íDanmark og Eydnu, sum býr í Hoy-vík. Báðar eru giftar og eiga børn.

Tummas var vertskapsmaður, ogvar stak fryntligur at vitja. Mong erutey, sum hava notið góðar løtur hjáhonum og Sigbjørg. Hansara livandiáhugi fyri samfelagsviðurskiftumgjørdi, at tú altíð fekk eitt áhugavertkjak við hann um tað, ið var uppi ítíðini.Annars var stóri frítíðaráhuginhjá Tummasi telving. Hann luttók ítalvkappingum um vetrarnar, ogaltíð var hann fúsur at seta talvfólkiðupp, tá fólk kom á gátt.

Nú var so hansara æviskeið runnið.Afturlatin er grind, nú Tummas fórheim í ævinleikan, har vit øll hittastaftur ein dag.

Eitt hendingaríkt lív,har gott vit ogskil, ágrýtni og arbeiðssemi skaptuúrslitini, er lokið.

Æra verður minnið um verfaðir ogálitismannin Thomas Paula Jacobsen,skipara.

BBjjaarrnnii DDjjuurrhhoollmm

Minningarorð um skiparan

Thomas Paula Jacobsen Søgan um Føroya Maskin-skúla í 40 ár er nú komin útí bók.Tað er Finnur Johan-sen, fyrrverandi lektari viðmaskinskúlan, ið hevurskrivað hana. Bókin lýsirsøgu maskinskúlans hesiárini,kor hansara og avrik.

Maskinskúlin varð til, tíat nýggj lóg um at útbúgvamaskinfólk kom í 1958,sum setti størri krøv tilhøli, laboratoriu og lærar-ar,og donsku myndugleik-arnir kravdu, at skúlin varein sjálvstøðugur stovnurleysur av øðrum skúlum.Skúlin var fyrstu fjórðings-øldina danskur og goldinúr danska ríkiskassanum.

Eftir at vit í 1948 finguheimastýrisskipanina, varðmaskinmeistaraútbúgving-in verandi felagsmál, sumvóru tey, ið ikki vóru yvir-tikin. Útbúgving av mask-infólki varð tí á donskumhondum.

Eisini eftir at skúlin varyvirtikin,og vit høvdu fing-ið føroyska lóggávu, vóruokkara krøv tey somu sumtey donsku, tí avtalað varðat føroyska útbúgvingin íminsta lagi skuldi vera áhædd við ta donsku.

Føroya Maskinskúli fórí 1965 undir skeið tilmaskinistprógv, føroyskamaskinprógvið og maskin-meistaraprógvið. Í 1987

varð farið undir lesna tilvíðkaða maskinmeistara-prógvið og skeið fyrimotorpassarar, í 1989 fyrielinnleggjarar, í 1998 fyrikølimontørar og í 2001fyri ketilpassarar.

Løgtingslóg um at út-búgva maskinfólk kom í1992, og eftir tað varðmaskinskúlin yvirtikin. Í2001 kom nýggj løgtings-lóg um at útbúgva mask-infólk.

Fyrstu árini, frá 1965 til1974, leigaði skúlin frá

sjómansskúlanum. Í 21 ár,frá 1974 til 1995, tá Før-oya Maskinskúli fekk eginhús undir Krákugjógv, varskúlin í Rættará.

Høvuðsdenturin er lagd-ur á at lýsa maskinskúlansum útbúgvingarstovn, ogá menning og umstøðurhansara.

Í bókini eru myndir avflestu flokkum, yvirlityvir øll, sum hava tikiðprógv á maskinskúlanum,umframt teimun, ið havavirkað við skúlan.

Føroya Maskinskúli íí 440 áár

Í eini sjóvinnutjóð sumteirri føroysku kenna vittil, at tað eru nógv orð ogorðafelli, sum serstakligaverða nýtt umborð á skipiog í samband við skip.Hóast stóran ómak frá"landkrabbum", so er ikkivist, at teir fanga øll hesiorðini. Hetta sæst m.a. íteirri stóru móðurmáls-orðabókini. Her er t.d.orðið "lordur" ikki við.Men hetta var eitt kentorð umborð á skipum, íhvussu er fyrr. Ein lordurer tevatn, har tebløðiniverða koyrd leys í krúss-ið. Eitt annað dømi er"dagstudningur".

Teir hava vist samatrupulleika í Danmark,men her hevur ein gamalsjómaður Kjeld Søder-lund gjørt eina lítla orða-bók við 2.000 orðum ogorðafellum frá skipi.Høvundurin hevur sigltvið verjuskipum í mongár, og man eisini verakendur í Føroyum. Hannhevur í eini 20 ár savnað

orð til hesa útgávuna,sum bæði er hent sumuppslagsbók og eisini atkaga í til stuttleika. Honkann eisini vera áhuga-verd hjá føroyingum.

Bókin er givin út av

"Fogeds Forlag", sum eis-ini hevur givið út bókinaBefriet, sum vit hava um-røtt fyrr í ár.

Bókin kostar kr. 120, ogkann bíleggjast hjá:[email protected]


Í síðstu viku kom bókin"Robinson Krusoe" eftirJoachim Heinrich Campeí bókabúðirnar. Campehevur skrivað nógvar bøk-ur, serliga barnabøkur.Bøkur hansara eru upp-lýsandi og samstundisstuttligar hjá børnum atlesa. Gitin er um allanheim Robinson Krusoe,sum hann skrivaði eftirheimsgitnu skaldsøguDaniel Defoes.

Tað er Bókadeild KFUMssum hevur givið bókinaút, og Theodor Hansenhevur týtt hana.

Bókin er 220 bls. og

kostar kr. 220,- og fæst íbókabúðunum kring land-ið og frá Bókadeild KFUMs.

Brot út bókini:"Í hesi løtu var Robinsonso djarvur, sum hannongantíð hevði verið.Eyguni logaðu, og hannkendi á sær eina óbendi-liga trongd at koma hes-um neyðars fanga tilhjálpar. Hann himprað-ist ikki longur, tók spjót íhendi, rann oman avherðuni og kom uppímillum fangan og hin-ar báðar, sum skuldutaka hann.

"Steðga!" rópaði Robin-son við torurødd á hinfyrra, "steðga!"

Maðurin, vanlukku-dýrið leit seg í kring oggjørdist ræðslusligin, táið hann sá Robinsonbjarvaðan í loðið skinn,og sum hann óivað heltvera eitt yvirnatúrligtskepilsi, so at hann vistiikki, um hann skuldikasta seg fyri føtur hans-ara ella flýggja undanhonum.

Robinson veittraði tilhansara við hondini oglæt hann skilja, at hannvar komin at verja hann,og Robinson nærkaðisthinum báðum villmonn-unum. Nú var hannkomin teimum so nær,at hann røkk at kastaspjótið eftir hinum fyrra."

JólaboðVæl undan jólum gavsama forlag út Jólaboð,sum er ein fastur jólagest-ur gjøgnum mong ár. Herer Guttorm Zachariassenritstjóri. Jólaboð hevuraftur í ár nógv áhugaverttilfar, sum t.d. frásøgn hjáGuðrið Zachariassen,sumvar gift við amtslækn-anum Jógvan Zacharias-sen. Hann var ættaður avKirkju, og tað er hug-

takandi at lesa,hvussu eindani upplivir eitt slíkt sam-felag, sum tað í Fugloy.

Aðrar frásagnir eru,sum tá Osmund Joensengreiðir frá um abba síneins og frásøgn er umJohannes Olsen, sum varnevndarlimur og formað-ur í Føroya Arbeiðarafelagí mong ár.Vónandi kunnuvit fara at tríva í hesa frá-søgn seinni.

Bókadeild KFUMs:

Robinson Krusoe og Jólaboð

Forsíðan á Robinsons Kruse.

Guttorm Zachariassener leiðari á bókadeild-ini hjá KFUM.

Sjófrágreiðingar – á donskum"Søforklaringer" eftirdanan Kjeld Søderlund.

Seinastu 20 árini hevur Kjeld Søderlund savnað uml. 2000 orð,sum hava ella verða brúkt á sjónum. Nú eru tey komin út í bók.

Í 2003 setti Bjarni Djur-holm, landsstýrismað-ur í arbeiðsmarknaðar-málum eina nevnd,sum skal koma viðuppskoti um at geraeina skipan fyri skjótaloysn av trætum á ar-beiðsmarknaðinum ogat gera uppskot umeina nýggja semings-mannalóg.

Tann fyrri parturinav setninginum skalsleppa samfelagnumundan drúgvari trætuum, hvør ið hevurrætt, tá træta er umrøttu fatan av sáttmál-anum, og henda trætakanska førir við særtiltøk av ymiskum slag.

Tað,sum nú er gjørt,er at seta partarnar áarbeiðsmarknaðinumsaman í eina nevndvið einum óheftum for-manni.Nevndin er settsaman eftir sama leistisum stýrið í ALS,nevniliga við trimumumboðum fyri hvønnpartin á arbeiðsmarkn-aðinum, arbeiðsgevar-ar og arbeiðstakarar.Herav eiga manningar-feløgini eitt umboð.Úrslitið skuldi helstverið ein semja umeina framtíðarskipan áøkinum, so vit sleppaundan øllum práti umarbeiðsrætt og fúta-rætt at loysa arbeiðs-ósemjur í framtíðini.

Vónirnar vóru betrihesuferð. Annars erÓli Jacobsen við ínevndini vegna mann-ingarfeløgini. Formað-ur er Kári á Rógvi, løg-frøðingur, sum hevurdrúgvar royndir viðnevndararbeiði frágrundlógarnevndini.

Hin setningurin erat gera uppskot tileina nýggja semings-mannalóg. Stórt sæðhevur semingsmanna-lógin frá 1928 riggaðvæl, men hon hevur

tann vansa, at hon um-fatar ikki almenna ar-beiðsmarknaðin. Einbroyting tann veginverður ikki mett atelva til teir stórutrupulleikarnar.

Fyrsti fundur ínevndini var 23. okto-ber 2003. Síðani erhildin ein hópur avfundum, og í fyrstaumfari hevur verið við-gjørd ein skipan atloysa ósemjur á arbeiðs-marknaðinum.Tað varrættiliga skjótt, at taðvarð komið til taniðurstøða, at ein slíkikki skuldi grundast álóggávu men á einsáttmála millum feløg-ini báðumegin borð-ið. Tað er komið somikið langt, at eittuppskot til sáttmála erklárt, og skuldi kunn-að verið undirskrivað.

Men her hava vit tagreiðu støðu, at hóastvit helst, sum so,kunnu taka undir viðeini slíkari skipan, soskriva vit ikki undirnakað sum helst, soleingi fiskimenn ikkihava fingið eina støðuí ALS, sum teir kunnuliva við. Hetta er á einhátt at blanda viður-skiftini saman, menhinvegin er talan umsomu partar og samalandsstýrismann sum íALS. Og tað má sigast,at úrslitið av endur-skoðanini av ALS, sumvit hava umrøtt, er eis-ini ábyrgdin hjá hes-um pørtum.

Annars má sigast, athóast dugnaligan ogídnan formann, sogongur slíkt nevndar-arbeiði ótrúliga seintfyri seg, og tað er oftagrund til at ivast í, umhetta er alt stríðiðvert, ikki minst sumtann politiska skipan-in virkar.

Sáttmálin um ósemjur á arbeiðsmarknaðinum:

FF skrivar ikki undir!

Síða 6Síða 6 Nr. 357 - 22. desember 2005

Sum kunnugt hava vit val í Fiskimannafelagnumhvørt ár, soleiðis at vit triðja hvørt ár hava felagsfor-mansval, sýsluformansval og sóknarformansval.

Í ár hava vit sóknarformansval. Um uppgávurnarhjá sóknarformonnum sigur lóg felagsins:

SóknarformennLandið verður býtt í felagssóknir og skal býtast so,at lætt er hjá sóknarformanni at fara um í síni sókn.Í hvørji sókn verður valdur ein sóknarformaður viðtveimum tiltaksmonnum. Hesi val kunnu veramunnlig, men skulu vera skrivlig, um nakar krevurhetta á fundinum.

Uppgáva sóknarformanna er, saman við tiltaks-monnum, at umboða felagið mótvegis limunum ogat umboða limirnar mótvegis felagnum, men ann-ars ger felagsstjórnin, í samráð við sóknarformenn-inar, gjøllari reglugerð fyri arbeiði teirra.

Tær mest ítøkiligu uppgávurnar hjá sóknarfor-monnum við tiltakslimum er at skipa fyri uppstill-ing og val í hvørji sókn. Eisini umboða teir sóknir-nar á landsfundi felagsins.

Valið skal fara fram, so tað er lokið 1. februar.

Val til SjómannadeildinaSamstundis sum val fer fram av sóknarformonnum,skal eisini veljast nevnd til Sjómannadeildina hjáFiskimannafelagnum. Um hetta sigur lóg felagsins:Til at taka sær av áhugamálum hjá øðrum siglandilimum enn fiskimonnum hevur felagið eina serligalandsumfatandi Sjómannadeild. Eftir reglum, sumfelagsstjórnin góðkennir, velja limirnir í Sjómanna-deildini eina trímanna deildarnevnd við tveimumtiltaksmonnum, og skipar hon seg sjálv við deildar-formanni og næstformanni.

Nevndin fyri Sjómannadeildina skipar sjálv fyriteimum seráhugamálum, sum hesin bólkur hevur,við øllum neyðugum stuðli frá felagsskrivstovuniog felagsstjórnini, og skal nærri reglugerð gerasthesum viðvíkjandi.

Limir í Sjómannadeildini luttaka á jøvnum føti viðallar limir felagsins í sýslu- og felagsformannsvaliog rinda sama limagjald, tó so at nærri reglur verðagjørdar hesum viðvíkjandi.

Hetta val verður skipað soleiðis, at manningarnarumborð á teimum skipum, sum eru umfatað avfarmasáttmálanum hjá Sjómannadeild FFs, bein-leiðis velja limir og varalimir til hesa nevnd.

Sóknarformansval ogval til Sjómannadeildina

Landsfundurinverður 29. desemberLandsfundurin hjá FøroyaFiskimannafelag verðurí Norðurlandahúsinumtann 29. desember. Byrj-að verður kl. 10,og hild-ið verður á út á seinna-partin.

Skráin verður tannvanliga fyri landsfund-in, fyrst og fremst árs-frágreiðing og rokn-skapur.Vit plaga at havaein gest at greiða fráonkrum evni av áhugahjá fiskimonnum. Í árverður tað Petur Stein-grund, fiskifrøðingur áFiskirannsóknarstovuni.Fiskifrøði er eitt evni, sum hevur størstan áhugahjá fiskimonnum, so vit vóna at menn fara at møtaupp í stórum tali.

Teir sum hava útreiðslur av luttøkuni fáa tærendurgoldnar.

Gestarøðarin á lands-fundinum í ár verðurPetur Steingrund,fiskifrøðingur.

6. desemberMinus 6,8 stig og lot avnorðri. "Lómur" kom innat landa í morgun, teirhava um 70 tons inni.

"Polar Prinsess" var inniher og setti fólk av, teirvóru lidnir við svartkalva-kvotuna fyri árið. Hesintúrurin hevur vart 56 dag-ar við millumlossing, ogso hava teir verið inni ogbunkrað, teir hava fiskaðgott 900 tons hetta um-farið – óført fiskarí. Hesigott 900 tonsini hava eittvirði uppá umleið 25milliónir. Við "Polar Prin-sess" eru 10 føroyingar;teir eru á veg til Føroyar,har teir rokna við at verafríggjadagin. Teir skululeggja trol og annað upp íFøroyum, og so fara teirniður til Fredericia at landa;síðani verður farið áskipasmiðju, áðrenn leið-in gongur í Barentshavið."Polar Prinsess" er gamli"Skálaberg".

"Helena L" var innisunnudagin og legði krabb-ar upp; teir høvdu gott 25tons hendan túrin, sumvardi eina viku.

1.desember yvirtók Roy-al Greenland trolaran "Steff-en C" og rækjukvotuna,sum er uppá 2.669 tons.Skipið hevur fingið navn-ið "Qaqqatsiaq".

Ein tíðindastubbi frá"Arctic Viking": Teir fingu85 tons av góðum rækj-um í 5 døgn í Eysturgrøn-landi,og so var liðugt.Teirfóru til Flem. Cap atroyna. Ein annar trolarihevði fingið knapt 100tons í eina viku, har sum

"Arctic Viking" hevði roynt.Ein av manningini fór

at spýggja blóð um nátt-ina.Vit settu okkum í sam-band við Radiomedical,og eftir syntomunum atdøma var óiva talan umeina brostna ella deilvísbrostna lívæðr í magan-um ella har á leið, so taðvar lívshættisligt, um honfór at bløða meira.

Vit fóru at sigla innbeinanveg og settu okk-um í samband við Kanad-iska Coust Gard,og tíðligaum morgunin var flúgvariyvir okkum at kanna veður-umstøðurnar fyri heli-koptara.

Tá vit høvdu siglt í 9 tím-ar móti landi, møttu viteinum øðrum flúgvarasaman við helikoptaranumvið lækna umborð. Távóru vit 220 sm frá landi.

Teir loraðu 2 mans nið-ur, og heysaðu so mannin

upp og fóru síðan í land áhospitalið við honum.

Havi tosað við agentin,sum hevur verið á hospi-talinum og vitjað hann.Hann hevur tað gott, menteir hava ikki finnið útav,hvat bagir, men teir skulukanna hann nærri viðymsum testum.

Hetta var sera profess-ionell hjálp frá Kanadiar-um, og tað eiga teir stóratøkk fyri. Alt apparatiðvarð sett í gongd beinan-vegin; ikki minni enntveir flúgvarar og ein heli-koptari og nógv fólk íaktión.

9. desemberMinus 0,2 stig og lot avnorðri. "Polar Timmjarmi-ut" kom inn at millum-landa í morgun, teir havaknapt 300 tons inni ogskulu sigla aftur í kvøld;

teir skulu inn til Nuuk atlanda tann 17. desember.

12. desemberTað eru –5,6 stig, kavaæl-ingur og væl av vindi."Helena L" kom inn atlanda krabbar í dag, teirhava gott 10 tons inni.Veðrið hevur ikki verið tilvildar hjá teimum, menteir loystu frá landi aftur íkvøld.

14. desemberMinus 4,8 stig og vindurav norðri við kavaroki."Lómur" kom inn at landaí morgun; teir hava veriðuppi við Haruoynnahendan túrin og hava gott60 tons inni.

"Helena L" hevur drigiðteir flestu krabbateinar-nar upp, og skipið verðurlagt fyri árið. Nær teirbyrja aftur, vita teir ikki.

Tykkum øllum – ókend og kend bæði á sjógvi og landi – verður ynskt eini gleðilig jólog eitt gott nýggjár. Takk fyri gott samstarv í árinum og eg hopi, at tað fer at halda fram.

Vinaligar heilsanirKári við Stein

Sisimiut, Grønland

Eg kann ikki minnast athava lært um tann hvítaravnin í dýralæru, tá eggekk í skúla.

Tá eg var heima í Føroy-um fyrraárið, fór eg eintúr út á Debessartrøð atsíggja, hvat var at síggjainni á Nátturugripasavn-inum. Eg má siga, at eghvakk við, tá eg sá hand-an ravnin. Eg spurdi einafitta, unga damu, um has-in fuglurin var seymaðursaman av øðrum fugla-fjarðum, men hon segðinei, tí hatta var ein hvítur

ravnur, sum hevur livað íFøroyum.

Hon gav mær eina pjesu,har tað stendur, at tannsíðst sæddi hvíti ravnurinvar í kavavetrinum 1948og so aftur seint í 1948.

Men nú, eg var heimaaftur í november, fór egmær út aftur at taka mærnøkur nýggj bíløt av hes-um hvíta ravni (tey fyrruvóru ikki so góð). Einmaður, sum arbeiddi har,fortaldi mær, at seinast,tey høvdu sæð hendanravnin, var í 1965, men

hann nevndi ikki hvar.Eg helt, at hetta kanska

kundi vekja onkur minni

fram hjá lesarum okkaranú um jóltíðir.

Kári við Stein:

Hvíti ravnurinUpplýsing um tann hvíta ravnin,sum hevur livað í Føroyum.

Hvíti ravnurin. Myndin er tikin úti á Náttúru-gripasavninum á Debessartrøð.

"Lómur".


Síða 8 Nr. 357 - 22. desember 2005

Her skal verða trivið ísøguna undan 1911. Sumøllum kunnugt byrjaðiføroyski skipsfiskiskapur-in í 1872. Um aldaskiftiðvar hesin fiskiskapur rætti-liga farin at gera seg gald-andi. Tá áttu vit 95 skip,sum vórðu mannað viðuml.1300 monnum á hvørj-um sumri. Fyrsta felag,sum varð stovnað í hesinýggju vinnu, var Færøer-nes Skipperforening, oghetta hendi í 1896.Vanligtvar, at fyrst vóru fakfeløgstovnað, og síðan komuarbeiðsgevarafeløg aftaná.Men hjá fiskimonnum varøvugt.Reiðarafelagið varðstovnað í 1908 við tíendamáli at fáa eins sátt-málar fyri allan flotan, ogein slíkur varð eisinigjørdur.

Men har bert annarpartur ger ein "sáttmála",kemur skjótt slagsíða í, ogtað hendi eisini her. T.d.varð sagt, at manninginskuldi bera sín part av"alle Slags Udgifter til An-skaffelse af Agn og detsopbevarelse om Bord".

Henda orðing varð ym-ist uppfatað av reiðarum.Summir lótu tað verauppfylt við keyp av sild tilagn og keyp av ísi til atgoyma hana í.Aðrir tókueisini fyri ískassar, frysti-pannur, byrsur, lóður, ja,enntá bátar, sum vórunýttir til at skjóta fugl tilagn, inn undir orðingina.

Gøtumenn tókufyrsta stigiðHesa tíðina var ein rætti-liga uppvaktur ungdómurí Gøtu, sum plagdi at hitt-ast, meðan teir vóruheima um veturin, at tosaum, hvussu bøtast kundi

um umstøðurnar í bygd-ini. Millum tað, sum teirtóku stig til,var telefon ogvatn. Men fundirnir vóruso hulisligir, at felagiðmillum manna varð kallað"huldufelagið". Samstund-is høvdu gøtumenn fingiðein rættiligan framburðs-mann til lærara, nevniligaSímun Pauli úr Konoy.Hann man hava veriðíblásturin, tá uppskotkom fram í "huldufelag-num" um at fara undir atstovna eitt fiskimanna-felag. Sum sagt so gjørt.Bræv varð sent til hvørjabygd í desember 1910 ogúrslitið av hesum gjørdistfundarvirksemi, sum end-

aði við stovnanina avfelagnum.

Tað er hugvekjandi atsíggja, hvussu nógvir avteimum kendu "høvding-unum" frá fyrst í hini øld-ini, vóru við uppi í felag-num so ella so. Í fyrstubráfengisnevndini vóruJanus Djurhuus, RasmusRasmussen, sum gjørdistskrivari í felagnum í 35 ár,S. P. úr Konoy, sum gjørd-ist fyrsti formaður, ogsum sat í 15 ár og A. C.Evensen, prestur. Einastifiskimaður var Jens S Jen-sen av Stykkinum, sumvar pápi Brimnes prest.Av øðrum kann nevnastMikkjal á Ryggi, sum var

sýsluformaður fyri Vágareitt skeið.

Felagið fór sundurog saman afturTað ber ikki til at taka allasøgu felagsins við í hesifrásøgn. Hetta fara vit

seinni at koma aftur til.Men tað hevur sjálvsagtgingið upp og niður. Oftahevur verið rættiligabuldrasligt. Í 1934 fórfelagið í tvíningar, tá fiski-menn í Suðuroy tóku segburtur úr felagnum. Men,

"ótypiskt" fyri føroyingar,samdust teir aftur ogløgdu feløgini saman aft-ur í 1957.

Krígsárini vóru einhørð tíð hjá fiskimonnumvegna tey mistu skipiniog mannalívini. Tíðinaftaná kríggið gjørdist eis-ini hørð vegna fíggjarligukreppuna, sum tá raktisamfelagið. Hetta førdi tiltey stóru verkføllini fyrstí 50-unum, sum á manganhátt broytti hugburðinhjá fiskimonnum og eisinisamfelagnum annars.

Mugu ikki gloymagrundarlagiðNú 95 ár eru liðin, síðanifyrsta stig varð tikið atstovna FF,eiga vit at minn-ast til teir, sum løgdugrundarlagið. Teirra stríðog strev hevur skaptgrundarlagið fyri tí, sumhóast alt er nátt. Tað erutó altíð nýggj mál, sumskulu náast, og í dag erutað limir felagsins, sumeru grundarlagið fyri fram-tíðar virksemið. Tí hevurtað týdning, at teir eruvaknir og virknir, so skút-an kann haldast á rættarikós.

95 ár síðan fyrsta stig varð tikið at stovnaFøroya Fiskimannafelag Føroya Fiskimannafelag varð stovnað 14. november 1911.

Komandi ár verður felagið tískil 95 ár, sum kann sigast atvera ein merkisdagur.

Nakrir av stovnarum felagsins í desember 1960.Myndin er tikin í sama kjallara,har teir 50 ár frammanundan høvdu tikið fyrsta stig til at stovna Føroya Fiski-mannafelag.Teir eru: AAffttaarraa rraaðð ffrráá vviinnssttrruu:: Joen S. Isaksen, H.A.Huusgaard, S. J.Thomsen, Joen Zachariassen, Ole Jacob Zachariassen, J. E.Gregersen og Andreas P.Gregersen. FFrreemmrraa rraaðð ffrráá vviinnssttrruu:: Th.H.Hansen, O. J. Jacobsen, Poul Erik Hansen,Hans Hendrik Olsen og Karl Göthe.

Fyrsta bræv í søgu felagsins.


Fótbóltskappingmillum sjómennSjómanskappingin í fótbólti verður í KÍ-høllini mikudagin28. desember 2005. Tilmelding skal vera innan 20. desemberá 217739 ella teldupost: [email protected]

Henda myndin er frá kappingini í 2003.Tað liggur væl fyri at spæla fótbólttann 28. og so at fara á landsfund hjá FF dagin eftir, tann 29. desember.

Haldaragjaldið fyriFF-blaðið í 2006 er kr. 250Rokningar fyri haldaragjald í 2006 eru sendar út. Haldaragjaldið hevur verið tað sama ímong ár. Fram til í ár var tað kr. 50 pr. ársfjórðing.

Nú hava vit dagført haldaragjaldið samsvarandi dýrtíð og lønargongd, og vónandi faraokkara haldarar at skilja hetta.

Fyri 250 kr. um árið fáa haldarar 25 bløð við tilfari, sum ikki er í hinum bløðunum. Taðskal sigast, at tað er hugaligt at arbeiða við FF-blaðnum. Tað er ikki dagur, at ikki onkurtekur til, hvussu gott tað er, og fleiri meta tað at vera besta blað í landinum. Tey eru fleirisum ikki halda onnur bløð.

Samstundis fer leysasøluprísurin upp í kr. 15, og er hetta eisini ein tilsvarandi dagfør-ing. Men hetta merkir eisini, at tað er munandi bíligari at halda blaðið enn at keypa tað.Sum haldari er eisini trygd fyri at fáa blaðið.

NýggjmanningVit hava aftur fingið eina áhugaverdamanningarmynd frá Fornminnissavninum.

Skipið er "Vigilant", men hvørjir erumenninir?

3350F2814

FF-blaðiðwww.fiskimannafelag.fo

Tað var mangt í Skotlandi,sum ikki líktist umstøð-unum heima í Føroyum.Men tað, sum mest gjørdiein ovfarnan, var, at jólinivóru bert ein annar ar-beiðsdagur uttan so, atjóladagur var ein sunnu-dagur.

Øll tey fyrstu árini, egvar her, vórðu jólini ikkihildin sum heima,men altarbeiðið helt fram eins ogvanligar arbeiðsdagar.Fiska-marknaðurin var opin, ogskipini,eisini okkara, land-aðu sum vanligar arbeiðs-dagar. Sjálvt um seinniheimsbardagi var lokinárið fyri, og ljósini kundubrenna aftur sum vanligt,so vóru eingi ljós at síggjaí gluggunum,og jólatrøinivóru heldur ikki at síggja.

Skamtanin helt áframfyri bæði allar matvørur,klæðir og bensin. Sjálvtum kol ikki var skamtaðundir krígnum, noyddustteir at rationera kolið, eis-ini í 1946 og nøkur árfram. Tað, sum eisinigjørdi alt verri, var, atveturin 1946-47 var eintann kaldasti í nógv ár, ogkavin lá t.d. umleið hálv-an metur djúpur í MarketStreet. Hetta er ikki er

hent aftur síðani. Mest-sum allur trafikkur støðg-aði upp. Eingi vóru kava-plógvini tá, og býráðiðnoyddist at seta fleirihundrað mans í starv atskumpa kava,sum teir hóp-aðu upp framvið gongu-breytunum, har hannvarð liggjandi í fleiri vik-ur, áðrenn hann tiðnaði.

Hóast bilarnir ikki vóruso nógvir tá, vóru bussar,sporvognar og hestavogn-ar nógvir. Hesir risastóruClydesdale hestarnir við4 hjóla hestavognum, full-ir av fiskakassum koyrduaftur og fram við fiski.Fyrst frá fiskamarknað-inum til fiskavirkini og soaftur við køssum við flakitil jarnbreytastøðina, tímestsum allur fiskur varðfluttur suðureftir við toki.Teir stóru lastbilarnir vórufáir um tað mundið. Gøt-urnar vóru allar steinsett-ar, so tað var eitt satt buld-ur, tá ið hesir stóru hestar-nir komu rennandi við

fullum hestavognum avfiski fyri at fáa teir í tokið.Tað var eins og nú altíðroynt at bíðað til tað sein-asta fyri at fáa allan fiskinavstað. Tað kundi eisinihenda, at hvøkkur kom áhestar vegna okkurtóvæntað óljóð, og tá varikki lætt hjá "kuskinum"at hava tamarhald á hest-inum og fylgjurnar vóruhareftir, samanstoytur viðaðrar...

Sjálvt um jólini ikkivórðu hildin eins ogheima, so høvdu kirkjur-nar miðnáttargudstænast-ur, sum vanliga byrjaðuum 23-tíðina. Jólasálmarvórðu sungnir í fullumkirkjum til midnátt, tá iðpresturin ynskti øllumeini gleðilig jól og segðinøkur orð um jólini oglæs nøkur ørindi úr halgu-bók um Jesu føðing.

Jólaaftan var eisini van-ligt, at tey ungu fóru runtá hospitalini at syngjajólasálmar uttanfyri runtum bygningarnar.Tá vóruøll vindeygu opnað, so atsjúklingarnir kundu hoyrajólasangin. Føðihospitaliðvar vanliga tað seinasta,har sungið varð, og tá ið

tey góvust at syngja, komein sjúkrasystur út í vind-eygað við einum nýføð-ingi á arminum, og hettagleddi sjálvandi øll, sumhøvdu gjørt sær tannómak at koma niðan hag-ar at syngja.

Sinnissjúkrahús vórðusjálvandi eisini vitjað, ogvóru umstøðurnar ikkieins og nú. Tey sjúkuvórðu læst inni á stov-unum, og tá ið sangarar-nir komu, stóð vakt viðdyrnar og taldi, hvussunógvir sangarar komuinn, og so varð hurðinlæst. Hetta helt fram frástovu til stovu,og til sang-ararnir fóru avstað aftur.Hesar vitjanir gleddusjálvandi hesar neyðarssjúklingar, sum ein tíbeturikki sær í dag, vegna taðstóru framgongd á hesumøkinum.

Hóast jólini ikki vórðu"feirað" her sum heima,sovar nýggjársaftan, hog-manay, nakað heilt annað.Tá høvdu kirkjurnar afturgudstænastur frá kl 23 tilmidnátt, "to see in thenew year", og vóru hesarnakað líkar jólagudstæn-astunum.Á midnátt ringdu

klokkurnar, og presturynskti øllum "a happyNew Year", og so varð far-ið runt at vitja ætt og vin-fólk at ynskja teimumgott nýggjár. Hesi vóruvanliga ikki tómhent, tívanligt var at hava einstóran kol "klump" ogeina fløsku við til at gevateimum, sum vitjað vóru.Hesar vitjanir, "first foot-ing" nevndar, hildu áframút á náttina, so nógvgongufólk var at síggja, tíbilarnir vóru sum nevntfáir.

Eg plagi at siga, at eghavi hildið meg eiga mínpart í teirri stóru broyt-

ing, sum hendar eru inn-an jólahaldið her, og taðer, at jólatrøini og jólaljósnú eru at síggja í øllumhúsum, og jólahaldið erfarið langt fram um nýggj-árshaldið. Sjálvandi erhøgtíðin ikki longur van-ligir arbeiðsdagar, og eghugsi, at tey her nú gerameira burturúr frídøg-unum í dag, enn vit geraheima.

Tykkum øllum, á sjógviog á landi, ynski eg einigleðilig jól og eitt av Harra-num signað og eydnuber-andi nýggjár.

SSooffuuss


V it hava útgerðina

Flótitrol

Rækjutrol

Høvuðsskrivstova:

Bakkavegur 22530 FuglafjørðurTelefon 474 200Telefax 474 201

[email protected] - www.vonin.com

Botntrol

Tórshavn:

Vestara bryggja 12100 TórshavnTelefon 35 43 91Telefax 31 33 19

Snurpunótir

Annað

Aliútgerð

Sofus Poulsen:

Jól í SkotlandiOkkara kunningi, Sofus Poulsen, hevursent okkum eina jólaheilsan viðfrágreiðing um, hvussu hann hevurupplivað jólini í Skotlandi. Sum við øðrumer eisini her nógv broytt.

Gomul mynd úr Aberdeen.

Rossavognar vóru framvegis vanligir, tá Sofus kom til Aberdeen. Hetta er vognurinsum kom við mjólk og breyð til tey hjá Hans Jacob Ellingsgaard.

SofusPoulsen.


Sverri hjá Skála Palla:

SSvveerrrrii bbyyrrjjaarr ffrráássøøggnniinnaavviiðð aatt ggrreeiiððaa ffrráá uumm ppááppaassíínn SSkkáállaa PPaallllaa oogg uumm ssíínniibbaarrnnaaáárr::

Pápi var úr Uppistovu áSkála. Foreldrini hjá hon-um vóru Poulina og Jógv-an, bæði av Skála. Teirvóru tríggir brøður ogtríggjar systrar. Pápi varnæstyngstur av systkjun-um. Ein systir var Hanna,sum doyði 40 ára gomulav krabbameini. Hon varógift. Hini komu øll upp íellisár. Rasmina var elst avsystkjunum. Hon varð gifttil Leirvíkar. Hon varmamma til bestamannin á"Ernestinu" Jóan MagnusHøgnesen, sum var ein avteimum, ið ikki kom afturaftan á vanlukkuna undirÍslandi í 1930. Jóan Magn-us var giftur við dóttirSímun í TunghúsinumTurid Waag, sum var úrKlaksvík. Rasmus var elst-ur av brøðrunum. Hannvar sjómaður burturav.Hann vildi einki uttan atsigla.Hann var sera raskurfiskimaður. Hann var gift-ur við Petrinu, eisini avSkála.Petur var næstelsturav brøðrunum, og hannvar 5 ár eldri enn pápi.

Ein onnur systir Fía, varforlovað við einum suðr-ingi.Tey skuldu giftast umheystið, men skipið, hann

var við, gekk burtur. Teyáttu ein son saman, menhann doyði í góðum ár-um ógiftur. Hann fekkmeslingar í meslinga-grindini í Gøtu í 1935.

Eg meini, at Petur lærditil timburmann inni íGøtu. Hann fekk eisinikonu hagani. Hon varJóhanna Katrina, dóttirPetru og Óla Gregersen.

Tey fingu 13 børn, harav12 komu undan, so her erein stór ætt. Petur var eis-ini á háskúlanum í Føgru-líð. Og tað segði hann segfáa sera gott burturúr, tískúlagongdin var so synd-arlig tá á døgum. Hanntosaði nógv um Føgrulíðog teir báðar Símun ogRasmus. Rasmus gjørdistskrivari í FF í 36 ár.

Tá so Petur kom afturtil Skála í 1914, búði hannhjá pápa, inntil hann fekkbygt síni egnu hús. Pápivar blivin giftur í 1911.Petur fór at handla eisini,og hann handlaði í fleiriár. So við tíðini kom Absa-lon Jacobsen í 1924.Hann flutti úr Syðrugøtu,tí hann helt møguleikar-nar vera betri her enn íGøtu.

Eg minnist, at eg hoyrdisum smádrongur, at taðskuldu koma so grúiligirpengar, tá Absalon kom.Og so biltu bedingsmenn-inir okkum inn, tá vitkomu aftur úr skúlanum,at nú vóru pengarnirkomnir.So vit at hyggjamillum plankarnar ábrúnni, um nakað varkomið niður ímillum.

Absalon byrjaði íeinum skúri á skipa-smiðjuni, sum var kall-að lítlasmiðja.Eg minn-ist eisini, tá teir fóru atbyggja stór hús. Taðvísti seg at vera stórt,og tað var tað eisini táá døgum. Eg minnistblandimaskinurnar ogeisini, tá teir startaðumotorin, sum varframkomin tøkni tá ítíðini.

Pápi var fyrstilærudrongur áSkála SkipasmiðjuPápi var føddur í 1890.Hann var fyrsti læru-drongur á Skála Skipa-smiðju,og hann fekk tannfyrsta lærusáttmálan har.Hetta var í mai 1904, tá iðhann var 14 ára gamal ogsama ár, sum skipasmiðj-an varð stovnað. Norð-maðurin Holm var meist-ari. Lærusáttmálin ljóðaðiupp á 3 ár,og lønin var 65oyru um dagin.Tá ið pápihevði verið har í tvey ár,gjørdi hann vrøvl og vildihava meira løn.Hann fekkso meira, og var lærutíð-ina út. So byrjaði hann atarbeiða sum sveinur. Løn-in var framvegis lítil. Framtil fyrra heimskríggj varlønin á skipasmiðjuni 25oyru um tíman.

Undir fyrra krígnumkemur ein norsk skonn-art inn til umvælingar áSkála Skipasmiðju. Honkallaðist fyri "Nanna".Hon sleit eina ódnarnáttog fór á land norðanfyri

Skipanes. Hon brotnaðiso illa, at hon sakk. Skipa-smiðjan varð biðin um atfáa hana aftur á flot. Pápifortaldi fyri mær, at tá varbert ein kavari í Føroy-um.Tað var Anton Andre-sen, Anton Dykk í Havn.Pápi verður so biðin umat fara yvir um á Skipanesat skipa so fyri, at skipiðverður lagt út yvir, sokomast kundi at skaðan-um.Trupulleikin var bara,at tað var so ringt at fáagott fólk. Hetta var mittum summarið,og allir teirrøsku menninir vóru tilskips,teir sum vóru heimavóru gamlir og ikki soknáir. Hetta eydnaðistkortini. Pápi hevði kavaðfyrr, og skipasmiðjan áttikavaraútgerð. Men sosøgdu teir við pápa, athann máttu fara til Havn-ar at fáa eina heilsuváttan,sum kravdist fyri at kava,tí teir ætlaðu at bjóðahonum at kava undirskipinum "Nannu". Teirbjóðaðu honum 70 oyruum tíman. Tað ljóðaði

sjálvandi av nógvum,men so var tað, atskiparin á skonnartinifortaldi, at í Keyp-mannahavn arbeiddieingin handverkarifyri minni enn 3 kr.um tíman undir fyrrakrígnum.Tá ljóðaði 70oyru um tíman ikkisum tað nógva. Pápifór so til Havnar ogfekk sær heilsuváttan.Men so fór hann atpráta við Anton Dykk.Teir kendust, og sosigur hann, hvat fyritilboð hann hevðifingið. Og Anton Dykkfór at flenna. Hann

Frá skipasmiðju tilskipsdekk Vit hava havt samrøðu við tann 89 ára gamla Sverra

Rasmussen. Hann er ættaður av Skála, men hevur búðí Havn í mong ár. Sverri hevur upplivað ein hóp. Hann sigldi undirkrígnum og hevur verið við til at verða bumbaður av týskum flogfari.

Framhald á næstu síðu

Jóan Magnus Høgnesen.

Sverri og Solveig.

Palli og Rakul.

Jóan Magnus var ein av teimum, sum doyðu við "Ernestinu" í 1930. Hannfekk grøv í Klaksvík, og her síggjast synir hansara við grøvina. Símun (t.v.)og Hjalmar (t.h.).


Framhald á síðu 17

segði, at teir høvdu prát-að við seg, og hann hevðisagt teimum, at hannskuldi fara niður at kannaskipið fyri kr. 10.000, ogso skuldi hann siga teim-um, um skipið kundi ger-ast aftur og fáast at flóta.Og kundi tað gerast aftur,skuldi hann hava so og sonógv um tíman,og tað varnógv mett eftir tátíðini.Og so høvdu teir bjóðaðpápa 70 oyru um tíman!Pápi kemur so inn aftur.So spurdi teir: "Nú,hvussugekk við heilsuváttanini.""Jú, tað var alt í lagi", sigurhann. "So nú er bara attaka fatt". Tá svarar pápi:"Nei, eg skal ikki kavaundir skipinum".Um hannikki skuldi tað! "Nei",svaraði hann aftur, ogsoleiðis varð tað. Og teirmundu vita hví. So máttiteir krúpa til krossin ogbiðja Anton Dykk. Hannfekk so skipið aftur atflóta. Tað varð ongantíðprátað aftur um tað mill-um pápa og skipasmiðj-una.

Smiðjumeistari á skipa-smiðjuni var Thomas Argeí Havn. Hann var pápiNiels L. Arge og teir allarbeiggjarnar.Mamma tæntihjá Thomas Arge í teimum

stóru bedingshúsunum.Skrivstovan var uppi ákvistinum.

Mamma varav Skælingi Mamma – Rakul, var avSkælingi. Foreldrini hjáhenni vóru Heini ogBirita úr tí sunnara hús-inum. Brøður hennaravóru: Magnus Skæling,giftur við Edith hjá OnnuSam,Heini,ógiftur, Jógvan

giftur við Kristinu, dóttirRakul í Malinstrøð í Kví-vík, Hans Andreas gifturvið Hannu Malenu úr Kví-vík og Petur, giftur viðKinnu, dóttir TjørnuvíksHanus, sum flutti til Kví-víkar. Systrarnar vóru um-framt mammu Anna, giftvið Jóannes í Innistovu áViðareiði, Sára, gift viðOlaf Joensen á Viðareiði.Her hava vit havt einafrásøgn hjá dóttir henn-

ara Brynhild Absalonsen.Síðani var tað Elspa sumvar ógift og var seymikonaí Havn.

Tað var ikki bert sum atsiga tað at fara til Skæl-ings tá í tíðini. Pápi plagdiat fara um summari athjálpa teimum at fáahoyggið inn. Hann fór tilgongu til Morskranesar,og hagani mátti hannbiðja sær flutning yvir áKjalnestanga, og so afturtil gongu til Skælings.

Mamma og pápi giftust25. november 1911. Vitvóru fleiri systkin. Her-borg, f. 1912, var elst oghon doyði á ellisárumniðri í Danmark.Ein systirvar, sum æt Jana f. 1917,hon doyði bert 17 áragomul av giktfepur. Tannyngsta systir mín Maja(Marin Elisabeth), var eis-ini niðri, og hon doyði 80ára gomul. Lina systir, vargift við Jóan Jakku Dur-huus,skipara, í Vestmanna.Týskarar bumbaðu sonógv undir krígnum. Einaferð, tá bumbað var, varLina tríggjar mánaðar viðbarn. Týskarar søktu tá"Fram", eina slupp, ið lá áVestmanna. Lina fekk eittsjokk og fekk fosturfor-giftning. Hesum bjargað-ist eingin av tá í tíðini, sohon doyði í 1942.Tey áttueina dóttir, og hon giftistvið sandinginum Bena-dikt Davidsen, sum varflogskipari.

Systir mín Signhild ergift við Petur av Hvíta-nesi. Tey búgva her íHavn. Signhild er 90 ogPetur er 92 ár. Hann varein av undangongumonn-unum í rækjuvinnuni við"Hvítanes". Eg var trið-yngstur av systkjunum.

Pápi gjørdi uppvið prestEg átti eisini ein beiggja,sum var yngstur av okk-um øllum.Hann fekk navn-ið Heini eftir mammu-beiggja mínum, sumdoyði ungur við "Hero".

Mamma situr við honum íkøkinum, og alt tykist atvera í lagi. Men við eittvekk er drongurin deyðurí fanginum á mammu,bert átta dagar gamal,uttan at tað nakran tíðvarð staðfest nøkur or-søk.

So einaferð kemur prest-ur at kasta jørð á. Tá vartað jú so, at prestur kundiikki vera við til hvørjajarðarferð, og jørð varðkastað á, tá prestur kortinikom framvið nakrar ferðirárliga. Hetta var í kirkju-garðinum á Strondum.Kirkjugarður kom ikki áSkála fyrr enn seinri.Prestur skuldu nú kastajørð á hjá lítla beiggjan-um. Samstundis skuldijørð kastast á hjá einumgomlum manni. Presturkastar fyrst jørð á hjá tígamla manninum, og núkemur hann til hetta lítlabarnið.So sigur prestur, atgamli maðurin er farinvæl, hann var jú doyptur,men neyðars lítla barn,sum fór ódoypt inn íævinleikan. Tað var verrivið tí. Harrin viti sjálvur,hvar tað endar! Hettadámdi pápa so púra einki.Hann var longu tá sonógv ávirkaður av Polaog Jens í Dali, sum gjørd-ust leiðandi í Brøðrasam-komuni, og hann kundiikki góðtaka, at ivast varðí sálini hjá einum pinku-barni, um tað ikki vardoypt.

Prestur helt til hjá ein-um, sum kallaðist VíkaJóannes, sum búði ikki solangt frá kirkjuni.Tá prest-ur var farin niðan hagar,fór pápi aftaná, og hanngav hesum prestinum einsovorðnan ruffil fyrihetta. Presturin var vældámdur sum prestur, eis-ini av fólkinum, men núhevði hann sagt nakað,sum pápa ikki dámdi.

Annars var ikki lætt hjáhesum presti. Konanrýmdi, og hann skuldigiftast aftur.Tá mátti hann

leggja frá sær sum prest-ur. Men hann gjørdistreiðari, og hansara skipkallaðust "prestaskipini".Tey vóru "Marite" og"Leutnanturin". "Ondina"kom seinni. Hon sakk áHavnavág. Reiðarin doyðiso knappliga og Balslevyvirtók reiðaríið.

Rýmdi av sjúkra-húsinum fyri atbjarga beininum25. mars í 1925 høgdipápi seg illa í beinið viðeini øks, og annar leggur-in fer í knús. Eingin læknivar á fjørðinum tá,og sumfrá leið kom kolbrandur í.Á sjúkrahúsinum vórulæknarnir samdir um, atskuldu teir bjarga lívinumá pápa, máttu teir takabeinið. Men tað vildi pápiikki, og hann segði kortanei. Hann gav greið boðum, at "tit kunnu takahøvdið,men beinið sleppatit ikki at røra". Men lækn-arnir søgdu, at "vit havaskyldu til at bjarga lívitygara". So her mátti okk-urt gerast.

Ein genta av Skála vargongsgenta á hospital-inum. Hon æt Rakul áFløtti. Pápi bað hanasamla tað, hann átti íkuffertið, so hann kundufara av sjúkrahúsinum sotíðliga á morgni, at einginvarnaðist. Jú, hon so ger,og so fer hann. Hannkundi ganga við stavi. Einlastbilur tók hann upp,ogkoyrdi hann heim í Vágs-botn. Hann fór so inn áSkála við mjólkarbátinum,sum óivað var "Ruth".

Jóan Magnus, systirson-ur pápa, var júst komin avskipi. Hann hevði veriðvið "Solo", sum nú lá ábedingini.Teir báðir vórugóðir vinir, og teir vórunærum vaksnir upp sam-an. Hann sá pápa, tá hannkom í land av postbát-inum. Hann sigur viðpápa: "Nú stendur serailla til hjá tær". Jóan Magn-us vildi hava pápa um-borð á "Solo". Umborðkomnir fara teir aftur íkahúttina. Jóan Magnushevði eitt serligt hegni athjálpa teimum, sumkravdu læknahjálp. Pápisat eina langa tíð umborð,meðan Jóan Magnus læs íeini læknabók. So byrjaðuhann at blanda, og táhann var liðugur koyrdihann løgin upp í einastóru fløsku. Kokkur varumborð, og hann hevðiúr at gera at bera heittvatn aftur. So sigur JóanMagnus við pápa: "Hettaer tann rama gift.Tað skalein sterkur lútur til, um túskal sleppa burtur úr hes-um". Og Jóan Magnus baðhann ganga og ganga sonógv,sum hann yvirhøvurorkaði. Mergurin skuldinokk orðna seg. Men

Hetta er Normanner, sum Zacharias Heinesen átti. Her síggja vit eisini Ondine, sum sakk á Havnarvág í1932. Myndin er frá Føroya Fornminnissavni.

Her sæst Sverri saman við Páll Heinesen, sum hevur medvirkað í samrøðuni.Páll hevur arbeitt saman við Sverra og Skála Palla á Strandferðsluni.

Hetta er málningur av Skála og skipasmiðjuni í gomlum døgum.

3350F02850


Í vár fór Martin Thomsenúr starvi á prentsmiðjunihjá H. N. Jacobsens Bók-handli aftaná ikki færrienn 60 ár í starvi á hesiprentsmiðju.

Tá varð eisini boðaðfrá, at prentsmiðjan fór atverða niðurløgd, og atMartin fór at gevast atarbeiða. Nakað eftir komavit framvið bókhandli-

num og síggja, at tanngamla pressan er á veg út.Veggurin móti vegnumvar tikin niður,og pressanvar sett á ein platt, og núvar bert eftir hjá einum

lastbili við krana at greiðatann seinasta flutningin.Martin gekk eisini har.Kundi ikki rættiliga rívaseg leysan frá sínumgamla arbeiðsplássi. Hannvildi vera til seinastu løtu.Og vit fingu hesa fittumyndina av Martini oghansara "arbeiðsfelaga"gjøgnum stóran part avlívinum. Myndin varð lýstvið yvirskriftini: "Á ferð íprentsøguna". Her varðnú hugsað um pressuna,og hóast Martin nærkað-ist teimum 75 árunum,var einki, sum bendi á, athann skuldi fara samaveg.

Men skjótt er. HittiMartin týsdagin á vegnumog vit heilsaðust,og miku-kvøldið var hann deyður!Sunnudagin vóru vit mong,sum fylgdu honum sein-asta teinin.

Martin var norðragøtu-maður. Hann var sonurBergittu, ættað úr Barbu-stovu í Syðrugøtu, ogSámal Jákup við Gil íNorðragøtu. Tilvildarligaskriva vit í blaðnum í dagum,at tað eru 95 ár síðan,at gøtumenn tóku stig tilat stovna Fiskimanna-felagið. Sámal Jákup varein av teimum, sum tókuhetta stig.

14 ára gamal fór Martintil Havnar at læra tilprentara í Bókhandlinum,og her var hann verandi íeini 60 ár. Hetta lýsirhansara trúfesti, sum vareitt av hansara eyðkenn-um, eisini á øðrum økj-um. Men hann var eisinieitt sindur konservativur.Sjálvt um hann upplivdistóra menning innanprentyrkið, so helt hann íein vissan mun fast í taðgamla.Hann prentaði fram-vegis við blíggi, og hannhevur verið við til atprenta ein hóp av prent-verkum við hesi útgerð.

Men at prenta var ikkibara at prenta. Nógvirprentarar gjørdust í teirra

starvi kringir í føroyskamálinum, og hetta var eis-ini galdandi fyri Martin.

Síðan 1963 var Martinfaktor ella leiðari á prent-smiðjuni.Hetta røkti hannuttan stóran háva. Varnakað at siga, so segðihann tað hógliga við við-komandi, og hann skaptisær við síni medferð einslíkan myndugleika, at ar-beiðið mest sum av særsjálvum gekk sum smurt.Hann var eisini kendurfyri sína fakliga vitan, ogyvirhøvur fær prentsmiðj-an ummæli sum eitt fram-úr arbeiðspláss, har fólktrivust.Tað sama er annarsgaldandi fyri Bókhandilinsum heild.

Martin var annars eisiniálitismaður á øðrum økj-um.Hann var alt lívið virk-in í Kirkjuliga Missións-felagnum, og tað er ikkilongur síðan enn næst-seinasta sunnudag,at hannhevði orðið í nýggjaEmmaus í Klaksvík, sumtá varð tikið í brúk.

Martin var giftur viðRagnu, dóttir Petru ogHugo Gardar. Tey eiga 3døtur,Biritu,Petru og Hildi-gunn, 9 barnabørn og 1langabbabarn.

Friður veri við minn-inum um Martin.

óó..

Nú er Martin eisini farin

Hetta er ein søgulig mynd av prentarum í Bókhandlinum fyri umleið 50 árumsíðani. Her síggjast frá vinstru: Erling Isholm, Meinhard Túvulíð, Hans JacobPoulsen, Martin, Irvin Mittún og Marius Ziska.

Her eru Martin og pressan á veg út úr Gamla bókhandli.

Hendan myndin lýsir meira enn annað tær broyt-ingar, ið eru hendar innan prenting. Her er Martinvið at seta við hond. Frammanfyri sær hevur hannein kassa við nógvum rúmum, og tað er eitt rúmtil hvønn bókstav. Hann hevur manuskriptiðframmanfyri sær í einum stativi, og so er at"fiska" bókstavirnar upp og seta teir í reglur. Síðanskuldi "avtrykk" takast til rættlestur. Og skuldinakað rættast, mátti tann skeivi bókstavurin finn-ast fram aftur og annar setast í staðin.

Tá so liðugt var at prenta, skuldi "leggjast av"aftur, og hvør bókstavur skuldi aftur í sítt rúm. Ídag verður hetta alt gjørt við teldu, og setarayrkiðer nærum ikki til longur.

Í morgin, tollaksmessu-dag, verður Esther Djur-huus í Havn 85 ár.Vit faraat ynskja henni hjartaligatillukku við hesum stóradegi. Esther hevur dugn-að FF-blaðnum sera væl.Tað var frá henni, at vitfingu fyrsta handritið tildagbókina hjá Onnu Even-sen, sum vit prentaðu ísjey pørtum í 2003, ogsum var ein sera áhuga-verd lýsing av seinnapart-inum av 19. øld.

Sum kunnugt var Annadóttir tann fyrsta Lützen íFøroyum, nevniliga A.C.Lützen,og Esther er eisiniættað frá honum. Esthervar gift við Johan Djur-huus, sum var skrivstovu-stjóri í Tinganesi í einmansaldur.Hann var sonurChristian Djurhuus, fyrr-verandi løgmann,so Estherhevur livað uppat føroysk-um politikki stóran partav sínum lívi. Men ikki erpolitikkurin farin í arv!

Sjálv er Esther tann-lækni, og hetta hevur ver-ið lívsstarv hennara. Honkennir tískil nógvar munn-ar í Føroyum.

Esther er eitt fróðar-fólk. Hon veit nógv og eraltíð góð at heita á. Um-framt hetta er tað altíðhugnaligt og lívsjáttandiat hitta hana.

Eina ferð enn:Hjartaligatillukku og gleðilig jól!

óó..

Esther Djurhuus, 85 ár Óbroyttursáttmáli hjáAtlantic NavigatorÍ sambandi við umrødda skip hevur veriðumrøtt at gera ein sáttmála, sum javnaðihøgar og lágar inntøkur nakað. Men herer so eingin avgerð tikin, og tí er sáttmál-in tann sami sum við Næraberg inntil taðevt. verður gjørdur nýggjur sáttmáli, summanningin kann góðtaka.

Fyrstu royndirnar eftirsvartkjafti eru frá silda-leiðunum norðanfyri, harvit veiddu við sildagørn-um fram til 1968. Gørninivórðu sett, har tað skriv-aði mest á ekkoloddinum.Men hetta var ofta eittvónbrot, tí í staðin fyrisild vóru bert nakrir fáir"sildaforskrekkjarar" ígørnunum. Teir vóru sosmáir, at teir fóru gjøgn-um meskarnar, men nakr-ar hingu tó fastir í gørn-unum. Ofta var bannaðomanyvir hetta "ókrút".Sum navnið sigur, vareingin sild at fáa har, sum"sildaforskrekkjarar" vóru.

Sildin hvarv í 1969, ogsvartkjafturin fór at nør-ast í stórum. Men tað varskjótt, at føroyingar fóruat arbeiða við at kannamøguleikarnar at fáa nyttuburtur úr hesum fyrr van-virda fiskinum.

Tá Eli vannsítt veddumálEin tann fyrsta royndinvarð gjørd,meðan Eli Nols-øe var landsstýrismaður ífiskivinnumálum í ár-unum 1971-74. Tá varðtrolarin "Leivur Øssurson",sum landið átti, sendur ároyndarveiðu eftir svart-kjafti. Tiltrúgvin til ætlan-ina var ikki stór. Um hesatíðina hittust Eli Nolsøeog tann realistiski for-maðurin í reiðarafelagnumSvend Thulesen í flogfar-inum til Danmarkar.Svendveddaði við Eli um, athenda royndin fór at mis-eydnast.Men "Leivur" fekk

skjótt upp í hendan túrin,og Eli vann veddimálið.

Tá vit komu fram til1980 byrjaðu tær fyrsturoyndirnar við verksmiðju-trolara, har svartkjafturinvarð virkaður umborð.Tann fyrsti var "Giljanes",og fleiri fylgdu eftir. Ser-liga við "Giljanes" tyktistat ganga hampiliga vælfyrstu tíðina, men síðanifór at ganga verri. Hesarroyndir góvu nógva vitan,men fíggjarliga gjørdusttær ein vanlukku, ikki

minst fyri landskassan,sumsatsaði nógv uppá virkingav svartkjaftaveiðu um-borð. Kanska varð hettaeisini gjørt á skeivan hátt.

Ein fiasko sum gjørd-ist ein sólskinssøgaEin sólskinssøga kom tóburtur úr hesi fiasko, ogtað var í Gøtu. Her varætlanin at byggja eittstórt virki at framleiða

svartkjaft, og at byggjaeitt skip at landa til virk-ið. Skipið kom, og var tað"Tróndur í Gøtu". Men tí-betur fyri gøtumenn varðvirkið ikki bygt, tí taðhevði ongan møguleikahavt.Hvat "Tróndur í Gøtu"hevur givið av sær eftireina trupla byrjan er vælkent.

Um hesa tíðina var taðeisini, at spurningurin umat virka surimi kom fram.Her legði "Olaf í Garða-stovu" til brots, og eisini

vóru fleiri royndir gjørdará landi. Hesar royndirkostaðu eisini nógv, uttanat nakað ítøkiligt komburtur úr.

So er tað, at Røkke ogJFK koma inn í myndinavið "Næraberg".Hetta hev-ur gingið upp og niður,og royndirnar sigast athava kostað Røkke 100mió. kr.

Fremsta skúlaskipSum vit fyrr hava sagt, sohevur "Næraberg" veriðein tann fremsti møgu-leikin hjá ungum føroy-ingum at sleppa at roynasjólívið, og tey eru monghundrað, sum hava veriðvið "Næraberg", síðanihann kom. At ung fólkhava funnið hvørt annaðumborð og pør og eisinibørn eru komin burturúr, telur heldur ikki frá!

Nógv av hesum unguhava hildið áfram á sjó-

num, og mong eru givin,men tey hava kortinifingið ta barlast við sær,sum skipslívið gevur.

Hesin møguleikin verð-ur ikki verri við nýggjaskipinum "Atlantic Navi-gator". Sigast kann eisini,at eitt manningartal uppá100, herav 80 eru føroy-ingar, er eitt sera stórtíkast til okkara arbeiðs-marknað, og serstakliga á


"Atlantic Navigator"Nú er longu so nógv skrivað og sagt um "AtlanticNavigator", at vit fara at endurtaka minst møguligtav tí, sum longu er komið fram.

Tó er sjálvsagt at siga, talan er um eina rættiligastórhending, tá "Atlantic Navigator" er kominhigar, ikki minst tá hugsað verður umforsøguna hjá svartkjaftinum.Sjálvur havi eg persónligaupplivað alla hesa søguna, ogkann hon endurtakast í stuttum.

Annar skiparin er Leon Petersen. Her samanvið konuni Rannvør. Hon er abbadóttir SímunPoulsen, hjá Póli, sum er kendur fyri orðini:"Tað er bert ein skipari á "Polo". Men umborð á"Atlantic Navigator" eru tveir skiparar, tó ikki ísenn.

Hin skiparin Brandur Nólsoy saman við konuni.

Formaðurin í Reiðarafelagnum var ein teirra,sum tók ímóti nýggja skipinum.

Røkke saman við gomlum føroyskum skipsfeløgum.


sjónum. Við avloysarumverður talið eisini mun-andi hægri.

Vit kunnu bert vóna, attað eisini fer at gangast,sum Røkke trýr uppá, attað fer at bera til at fáalønsemi í virking av svart-kjafti.

Men hinvegin eiga vitikki at vera púra blindfyri, at tað kann vera

vandi í hvørjari vælferð.Tað, sum veruliga hendirer, at stórur partur av okk-ara svartkjaftakvotu, hersum í øðrum førum, bein-leiðis og óbeinleiðis fer áútlendskar hendur. Ogspurningurin er, um tað íheila tikið vendist aftur.Hesin spurningur kannserliga gerast aktuellur, tákvotur verða ásettar, og

tað verða tær fyrr ellaseinni. Tí er hetta eisiniein spurningur um býtimillum skip og skipabólk-ar. Meira verður til ein,minni verður til onkran

annan.Men tað gleðiliga við

"Atlantic Navigator" er, ather er ein heilur hópur avungum hugagóðum fólkifarin fyrsta túrin við ein-

um nýggjum skipi. Hesieru sjálvandi spent uppá,at hetta skal bera til. Og

tað er ein góð fortreyt ogeitt gott grundarlag.

Manningin býr í tveymans kømurum. Fýrakømur hava so eina felags stovu og baði-rúm.Tað er nú ikki so nógv til 8 fólk. Mensagt verður, at tað eru so nógvar koyggjurtil avlops, at tað verða færri fólk um hettaplássið.

Høvuðsmyndinaog myndirnarumborð hevur

Bárður Lydersen tikið.

Flestu myndirnarumborð eru frá einummøti, sum varð beintáðrenn loyst varð fyri

fyrstu ferð.



Framhald á næstu síðu

beinið var so hovið, atmamma mátti tvær ferðirleggja brøkurnar út, sohann kundi sleppa í buks-urnar.

So sigur Jóan Magnus,athann mátti koma niðanvið til hús, so hann kundigeva mammu boð um atbeina fyri fløskuna, umtað hendi nakað óvanligt.Pápi skuldi taka einasúpuskeið av hesum, sumvar í fløskuni, hvønn dag.Pápi greiddi frá, at soskjótt sum hann hevði tik-ið hesa skeiina, tá brendisveittin út um pannuna.Tað fór niður gjøgnumkroppin, og so fór atrenna úr sárinum. Eftireinari viku var hevilsiðfarið at svinna.Hann máttiframvegis liggja so lítiðsum møguligt, og hannmátti ganga alt tað, hannorkaði.

Eg var 9 ár tá, og minn-ist alt hetta. Eg taldi svull-irnar á beininum, og teirvóru 24. Tað minnist egenn dagin í dag. Og taðkom eitt beinsplintur úrhvørjum svulli. Tá komiðvarð út í oktober kundihann fara aftur á skipa-smiðjuna og fáa okkurtlætt arbeiði. Hvussu leingifløskan vardi minnist egikki. Lítla jólaaftan komtað seinasta splintrið út,og tað var heilt niðri viðøklaknútin.

Men so gekk tíðin. Táfekk pápi eitt bræv frátryggingini, at teir skiltu,at hann hevði liðið órættav læknunum. Hann svar-aði aftur, og gav ilt av særum, at teir sendu slíkarkvakksalvarar til Føroyar,sum ikki kundi klára tað,sum ein skipari kundi.Brævið kom aftur umaftur hjá pápa. Hann fekkonga trygging.

So einaferð kemur hannút á hospitalið at vitjamammu, sum var innløgd.Tá komu boð um, at lækn-arnir vildu tosa við hann.Teir vóru púra paff atsíggja mannin komatrampandi spill frískan,men teir vóru framvegisfirtnir um brævið, sumhann sendi. Men pápi gavaftur teimum av somuskuffu. Hann trampaði ígólvið og segði, at hannskuldi nokk klára seguttan teirra trygging!Annars greiðir Hjalmarhjá Jóan Magnus frá, athvørja ferð hann hittiSkála Palla, plagdi hann atsiga: "Pápi tín átti lívið ímær."

Tá pápi var millum 60og 70 ár kom tað afturumaftur hjá honum, tí támanglaði blóðumlop. Tábyrjaði hann at fáa skinna-beinssár, og hetta máttihann liva við. Men hanngjørdist 90 ár og var virk-in næstan alla sína tíð.Sum tað skilst, hevur pápi

verið ein sterk persónlig-heit. Pápi flutti til Havnar,tá hann var 57 ár. Herbygdi hann nógvar bátar,og hann hevði nógv ann-að fyrifallandi arbeiði,men seinni fór hann at ar-beiða fyri Strandferðsl-una, og her arbeiddi hannnærum til sín doyggjandidag.

Var eitt sindurbuldrasligurEg eri føddur 27. august í1916, og var eitt sindurbuldrasligur sum smá-drongur. Einaferð datt egoman sum 10 ára gamal.Onkur segði, at eg hevðifingið tvey skallabrot.Pápi segði við meg, tá egvar komin fyri meg aftur,at tað fór at ganga avhundunum til hjá mær ískúlanum aftaná. Eg haldi,at eg tá fekk ein tendenstil at vera orðblindur. Ár-ini gingu, og eg fór so úrskúlanum, og tá dugdi egeinki.

Vit høvdu kúgv, og vithøvdu eina trøð upp á10.000 fermetrar.Øll trøð-in var sjálvsagt velt viðhandakraft. Tað var fyrstog fremst pápi, sum velti,men eg velti eisini mínpart. Mær dámdi so væl atvelta sum smádrongur. Egminnist eina ferð, at egvelti eina stóra veltu, ogeg koyrdi fimm tunnur aveplum í hana. Men táhevði eg eisini sprongtmeg, og eg fekk vatn ábæði knøini.Tá var eg eini13-14 ár. Trøðin varniðanfyri har ítróttarvøll-urin er nú.

Vit skóru eisini torv.Vithøvdi tríggjar heiðar, ogtann, sum var longst burt-ur, var norðanfyri Øksna-gjógv Millum Fjarða, norð-anfyri Skálabotn. Hagarvar sera langt at ganga.Vit

máttu bera torvið inn íSkálabotn, og hagani varðtað ført við báti til Skálar.

Lærari var Johan Johan-nesen, ættaður av Glyvr-um. Hann var einsamallurlærari. Vit gingu í skúlaannan hvønn dag, og sohøvdu vit eina viku frí ummánaðin. Tá var lærarin íSkálabotni. Har fingu teyso bert eina viku skúla-gongd um mánaðin, menikki mundi tað bila.

Tá var eingin vegur –hvørki út á Strendur ellainn eftir. Skuldi farastnakran veg mátti tað veratil gongu ella við báti.

So kemur tíðin, tá egskuldi konfirmerast. Eggekk til prest í tvær vikurúti á Toftum. Eg hevðiongan serligan hug,mamman var ímóti tí,meðan pápi var líka glað-ur. Tað vóru helst systrar-nar, sum hava hildið megtil.

Kasta nótPápi var so sera raskur atkasta nót. Tað var mesteftir sild, men eisini eftirseiði. Pápa dámdi ongan-tíð at eta grind, sum vartann kjøtmatur, sum mestvarð etin. Vanliga mann-ingin við nótakast var fýramans. Hinir kundu troytt-ast, men pápi hann bleivvið og við og legði innaftur av nýggjum. Hinirfingu sær at eta inn í mill-um, men pápi fekk særongantíð ein bita. Hannkundi verða bæði mat ogsvøvn fyri uttan í longritíð. Og til síðst so var altíðfongurin har. Vit gjørdunógvar góðar túrar. Menvit vóru eisini mangan soútkoyrdir.

Eg var farin í læru áSkipasmiðjuni, og harskuldi eg møta upp tiltíðina,so tað var hart.Pápi

arbeiddi eisini har, oghann fór mangan als ikki ísong, áðrenn hann fór tilarbeiðis.

Nógv kundi fáast burturúr seiði. Hann kundi kók-ast feskur, og tað kundugerast knettir, frikadellurog flak burtur úr honum.

Og hann kundi greipastog hangast upp – bæði tilturran og ræstan fisk. Mentað var nógv arbeiði at fáaallan seiðin til sættis.

Sildin varð seld til Absa-lon Jacobsen.Hann saltaðisildina í tunnur og honvarð seld av landinum,

helst til Danmarkar. Sildingav nógv lønandi arbeiði,og hetta gav eisini nógvanmat heima. Sildin varðbæði stokt og kókað. Vitsaltaðu eisini sild tilokkum sjálvs, og høvdualtíð ein kagga standandi.

Absalon keypti altíð

Ein mostir Sverra var Sára, sum var gift á Viðar-eiði. Her sæst hon saman við synunum Halldór(Olafson) og Arna.

Signhild Danielsen er systir Sverra. Her saman við manninum Petur.

Hesa myndina, sum er tikin í Aberdeen, høvdu vit í blað nr. 355. Menninir erufrá vinstru: Ókendur, Hans Weihe, Norðskála, Karl Olsen, Skála, RasmusRasmussen, Skála og Poul Poulsen, Skála. Rasmus var pápabeiggi Sverra.


tað, sum var veitt, og taðuttan mun til, um hannkundi brúka tað ella ikki!

Einaferð var ein báturav Toftum afturkomin avútróðri við líni við einirúgvu av spraggum,tungu,reyðsprøku og øðrumflatfiski. Absalon keypti,og tað lá á gólvinum ípakkhúsinum. Men hannhevði ongan keypara, ogeingin skoytti um hetta.Einaferð sigur Absalon viðpápa, um hann ikkiskoytti um nakað av hes-um fiskinum, sum var far-in at spillast. Pápi segðitakk,og hann tók alt heimvið sær, og vit fóru atvaska og reinsa og heingjaupp. Eg gloymi ikki,hvussu væl hetta egnaðiseg til ræstan fisk. Á, sumeg minnist hvussu væl taðsmakkaði. Fiskurin dattbara sundur, tá vit ótuhann. Eg frætti seinnibæði í Frederikshavn ogSkagen, at har hava teiretið nógv av røstum ogturrum flatfiski, sum verð-ur hongt upp.

Mamma gjørdiblóðpannukøkuuttan blóðMamma dugdi so sera vælat matgera. Hon kundifinna upp á mitt umsummarið at gera blóð-pylsu. Men blóð hevðihon einki. Hon koyrdibara soya í hendan greyt-in, so fekk tað rætta litin.So á pannuna, tálg varðkoyrd í, tá gjørdist hetta tilblóðpannukøku.Tað gjørd-ist ein fínur døgurði.Mammu dámdi ikki atbrúka blóð, tí hon var einíðin adventistur.Hetta kem-ur av okkara familju avViðareiði. Mamma hevðitvær systrar giftar á Viðar-eiði,og her høvdu advent-istarnir fingið fótafesti.Her var jú eisini advent-istaskipið, sum fiskaðisunnudag og legði stiltleygardag.

Men ein húsmóður viðnógvum børnum kundihvørki leggja stilt leygar-dag ella sunnudag, soheima merktist hetta ann-ars ikki so nógv.

Á skipasmiðjunaAftaná konfirmatiónina í1930 fór eg á skipasmiðj-una, har eg fór í læru. Tatíðina eg var á skipasmiðj-uni, varð einki nýtt skipbygt. Men teir høvdu bygtnógv frammanundan. Ikkiminst varð bygt til Íslandsundir fyrra krígnum. Teirbygdu soleiðis ein bát tilÍslands, sum teir kallaðu"Drifan". Hann var nøkurog 20 tons. Hann var púraklárur undan 1. heimsbar-daga, men tá fekst einginolja, so hann kundi ikkisigla til Íslands. Hann stóðso bara har og bíðaði tilkríggið var liðugt. Tá

komu teir eftir honum.Eg sá einaferð tann bát-

in, tað var í 1939. Eg var ásildafiskarí í Íslandi. Távísti ein mær á bátin.Hetta var ein fittur ogsnøggur bátur. Tann, sumvar meistari á skipasmiðj-uni, kallaðist Ludvig Lar-sen Blåsvær. Pápi og hannvóru altíð so grúiliga vælog teir arbeiddu so vælsaman.

…og so til skipsEg fór í 1937 við "Isa-bellu" við Jóan Jakku svág-inum, og vit fóru á Suður-landið. Tá var eg 20 áragamal, og eg hevði hug tilat royna nakað nýtt. "Isa-bella" hevði maskinu, ogtað mundu allar sluppirhava fingið tá. Maskinanvar 35 hestar Tuxham ogljóðar hetta ikki av nógv-um í dag. Hon var ringursiglari, men sjógott skip.Eg var eisini í Grønlandivið henni.Tað gekk illa atfiska hjá mær. Men í 1938vildi eg ikki fara við aftur.Tá fór Jóan Jakku at føraskip hjá Absalon Jacob-sen, nevniliga "Columb-us". Olivur Thomsen, ætt-aður úr Gil í Norðragøtu,hevði ført "Columbus",men hann var farin tilKjølbro tá at føra "Har-ald".Tað var eingin fiskurá Suðurlandinum tey ár-ini. Sluppirnar lógu um150 skippund fyri allan

suðurlandstúrin og av-rokningarnar vóru hareft-ir.

Í 1938 kemur "Nor-manner" á beding, ogLassin á Strondum varskipari. So spyrji eg Lassa,sum eg kendi væl, um egkundi sleppa við til Grøn-lands. Jú, hann hevðiakkurát fingið avboð fráeinum manni, sum varvorðin sjúkur. So tað vargaman í,og hann bað megkoma umborð beinanveg-in at síggja,hvørja koyggju

eg skuldi hava. Eg legðieina madrassu í, og tá teirfóru, var eg við. Hardámdi mær óalmindiligavæl. Her var felagsfiskarí,mótvegis sjálvdrátti. Allirfingu tískil sama fiskipart.Tað lá sera væl fyri hjámær at fiska á báti, meðantað ikki lá so væl fyri atfiska á skipi. Vit høvdueinar tveir ódnardagar, távit máttu standa við lúnn-ingina, tí vit sluppu ikki útvið bátunum vegna veður.At standa har saman við

rokmonnunum hjá Lassavar ikki bert sum at sigatað. Eg má siga, at egskammaði meg, so nógvfiskaðu teir. Men tá egkom í bátin gekst sera vælat fiska.

Ta einu ferðina havi egdrigið skutin so smekk-fullan. So eg sat á stokk-inum mótsattu megin ogfílaði. Tað var bæði flot-fiskur og botnfiskur. For-maðurin á bátinum varskálamaður. So einaferðskuldu vit lensa at borði.Hann var farin at ruskaveðrið, og vit høvdu einheilt fullan bát. So sigurPól við meg: "Tú,Sverri, túverður noyddur at blakanakað av fiskinum fram, tíbáturin verður so ringurat stýra".Hann var so tung-ur av øllum fiskinum. Egsegði, at tað skal ikki einstertur fram um motorin!

Sum eg væntaði komLassin at taka ímóti end-anum,og tók hann til sumvanligt: "Tú er bara óførurSverri". Men tað skal núsigast, at eg var bæði yngriog tískil kvikari enn hinirbáðir. Men teir høvdu eis-ini verið raskir menn allarteirra dagar.

Hetta var eitt gott ár, ogtá var fiskaprísurin farinnakað upp,og fekk eg ein-ar 850 kr. fyri grønlands-túrin í 1938.Tað var óføranógv tá.

Á sildUm jóltíðir, tá komu boðfrá Lassen, har hann biðurmeg koma við aftur áSuðurlandið, t.v.s. í 1939.Eg játtaði, at eg skuldikoma við,men hvat hendi?Tá skipið fór avstað ífebruar, tá hevði eg ligiðvið sponsku sjúku og varenn ússaligur. Eg kundiikki fara. Sum frá leið komeg fyri meg aftur. "Nor-manner" var ikki aftur-komin, og tað var komiðút í mai mánað. Og eghugsaði, at Lassin hann eraltíð mannaður. So eg vistiikki, hvat eg skuldi fara atgera. Men eg mátti fáamær ein kjans, og eg fórupp til Íslands á silda-veiðu við "Tvey Systkin",sum Absalon Jacobsenátti, og har Jóan Magnushar Niðri í Syðrugøtu varskipari. Men komin til Ís-lands fór eg umborð á eittannað skip sum kallaðist"Guide Me" við EyðaGøthe úr Norðragøtu sumskipara. Skipið lá í Íslandi,og manningin fór upp við"Tvey Systkin". Fiskaðvarð við nót og bátum, ogavreitt varð til íslendskbræðingarvirki á Sigli-fjørðinum. Hetta kundivera hart lív, tá tað gekkilla við sildini, og hon kav-aði og einki kom í. Tákundi vit kasta einar 20ferðir út í eitt.Men tá manfekk nógva sild, var taðlættari.Tá skuldu vit niðurí lastina. Vit máttu klæðaokkum tætt og væl, og sovið kvísl at fylla uppí mál-ini, tá tað skuldi landast.Tað er ikki líka sum nú ádøgum, nú sildin verðurpumpað upp. Eg var eini2 ár á sild.

Eg var akkurát farin, tákemur boð frá Lassen atkoma við til Grønland. Egvar so harmur um, at eghevði ikki sóknast meiraum hetta her. Men tá fekkLassen at vita, at eg varfarin til Ísland.Mær dámdiso óalmindiliga væl Lass-en. O, den deiligi skipari,vit vóru so sera væl báðir.Men líka mikið. Hettagjørdist eitt sera gott árhjá "Normanner". Men eggjørdi tað lort. Hetta varringasta sildaárið, sumhevði verið.

Og eg rokni við, at teirhava so fingið minst einarkr. 1.000 fyri grønlands-túrin í 1939 við "Nor-manner", og var hettaheilt nógv tá í tíðini.

Í seinna partinumgreiðir Sverri frásiglingini undirkrígnum. M.a.

um tá teir vórðubumbaðir við

"Albert".

1. Elieasar Gregersen, Strendur2. Erling Fredriksberg, Strendur3. Jens Pauli Davidsen, Tjørnuvík.4. Poul Johannes Jensen, Tjørnuvík.5. Hendrik Andreasen, Haldórsvík.6. Jógvan Magnussen, Tjørnuvík7. Pól Poulsen, Skáli8. Hans Jacob Ellingsgaard, Eiði, seinni trúboðari9. Jákup Samuelsen, Vík.

(vanliga nevndur Jákup í Nýggjustovu)

10. Jákup Høj, Strendur.11. Hans Olsen, Oyrarbakki. (sonur Dánjal)12. Max Hansen, Haldórsvík13. Dávur Emil Magnussen, Tjørnuvík.14. Skiparin Rasmus Johansen av Strondum, vanliga

kallaður Lassin.15. Dánjal Olsen, Oyrarbakki. (vanliga nevndur Sandoyar

Dánjal).

Hetta er manning á "Normanner", og teir flestu av hesum var Sverri saman við í 1938.Menninir eru hesir:

Absalon Jacobsen var tann stóri vinnulívsmaðuriná Skála, ta Sverri minnist.Hann keypti fisk, men taðvar ikki altíð, at hann fekk hann seldan víðari.

Myndin er frá Føroya Fornminnissavni.


Nógv av tí tilfari, vit havaí blaðnum, hevur einheldur sjáldsaman upp-runa. Hetta er eisini gald-andi fyri hesa jólasøgunaúr Ivigtut í Grønlandi,sum vit hava í blaðnum ídag. Søguna og handritiðvið myndum hava vit fing-ið frá Dorte Weiss í Eske-bjerg í Vestursælandi. Taðvar hon, sum hjálpti okk-um at finna fram til hand-ritið av áhugaverdu frá-søgnini hjá Onnu Even-sen, dóttir A.C. Lützen,sum vit endurprentaðufyri einum tveimum árumsíðani. Hon útvegaði okk-um munandi tilfar afturat,sum gjørdi frásøgninaeyka viðkomandi, og vithava framvegis sambandokkara millum.

Pápi Dorte var Lindskov-Hansen. Hann var blað-maður og skrivaði eisiniferðafrásøgn úr Føroyum.

Í 1966 fær hann hesajólasøguna frá eini kvinnu,Thyra Larsson, sum hevðiverið í Ivigtut í árunum1918-28 – meira enn 40ár frammanundan. MenLindskov Hansen doyr í1968 og gjørdi ongantíðmeira við málið. Hettaharmar dóttrina, og honheldur, at Thyra hevurroknað við, at søgan fór atverða brúkt. Hóast hend-an konan allarhelst erdeyð fyri langari tíð síð-ani, vil tað lætta um hjáDorte, at søgan kemur

fram, sjálvt um hon ernærum 40 ára seinkað!

Hetta vilja vit fegingera, og hetta kann íhvussu er roknast sumein frásøgn um eini øðr-vísi jól.

Ivigtut og kryolitIvigtut liggur í Suðurgrøn-landi og hevur eina heiltserliga søgu,sum er bund-in at kryolit. Tað var í1779, at europearar funnukryolit við Ivigtut. Kryolitfær navn eftir griska orð-inum fyri ísstein vegnasína útsjónd.

Í 1854 varð byrjað atútvinna "kryolit" her, oghetta var byrjanin til einaídnaðarkollvelting í Grøn-landi. Kryolit er eitt ser-ligt evni, sum m.a. verðurnýtt til framleiðslu av

flogførum og vápnum.Hetta var annars ikkiminsta orsøkin til, at USAvildi tryggja sær Grøn-land undir krígnum. Har-við kundu teir fáa fatur áhesum evni, samstundissum týskarar vórðu forð-aðir í at fáa nyttu úr tí.

Upprunaliga lá kryolitt-ið í Grønlandi so at sigabert oman á jørðini, hettaer eitt eindømi og helsteinasta stað í heiminumat tað er so. Hetta gjørditað eisini sera lætt at út-vinna.

I 1854 fer fyrsta lastinav kryolit, 53 tunnur tilDanmarkar. Í 1856 komafyrstu donsku arbeiðarar-nir til Ivigtut, og tá kemurframleiðslan upp á 100 t.Í 1862 er manningin kom-in uppá 100 mans.

Í 1920 byrjar ein rætti-lig gulløld vegna tannstóra eftirspurningin eftiraluminium og ta fram-komnu framleiðslutøkn-ina. Tá kom framleiðslanupp í 50.000 tons umárið.

Í árunum 1924-26 varein seinni væl kendurlækni í Føroyum í Ivigtut.Hetta var Arthur Waag,sum gjørdist lækni suðurií Vági,og sum var við til atstaðfesta nátasjúkuna íseinnu helvt av 1930-unum. Hann og konanfingu í 1925 sonin LeifUjarak, sum er fyrsti dani,ið varð føddur í Ivigtut.

Arthur Waag átti 3synir. Leif Ujarak, Ulf ogFlemming. Arthur Waagvar aftur í Føroyum í seks-tiárunum og avloysti sum

kommunulækni á Sandi.Sonur hansara Ulf arbeid-di eitt skifti sum lækni ámed. deild á landssjúkra-húsinum og Leif vitjaðieisini aftur í Føroyumfleiri ferðir.

Kríggið spældi kortiniikki heilt friðarliga av. Í1943 varð eitt amerikan-skt skip "Dorchester" tor-pederað á veg til Ivigtutav týskarum. Nærum 800mans doyðu, av hesumvóru 13 danir.

Hetta árið er framleiðsl-an av kryolit komin upp á80.000 tons.

Í 1962 fer kryolittið atganga undan, og í 1987verður minan afturlatin,

og í ár 2000 fara seinastugrønlendingarnir úr bygd-ini.

Í meira enn 100 ár komuøll møgulig fólkasløg hig-ar, eisini ævintýrarar íjagstran eftir ríkidømi.

Men framvegis sæst tó,at lív hevur verið her.M.a.er ein kirkjugarður, harum 100 fólk eru jarðað. Í1920 vórðu tey deyðu tóflutt til Danmarkar ogvórðu jarðað har.

Tað var í hesum um-hvørvi, at henda jólasøg-an fer fram.Her vóru so atsiga bert menn og høvduteir einki samband viðsíni kæru heima í Dan-mark allan veturin.

Jólini í Ivigtut:

86 ára gomul jólasøga – 40 ár seinkað

"Heimagjørt" jólatræ. Her varð jólaveitslan hildin.

Træet var en rundstok.Der boredes huller i. Og idisse blev der stukketenebærgrene. Så blev træ-et gjort fast i loftet i for-samlingshuset. Aftenenfør lillejuleaften vandredevi funktionærer: En læge,en driftsbestyrer,en ingen-iør, en maskinmester ogundertegnede (der vargift med mesteren) afsted. Flere var vi ikke iden ende af byen. Jeg varhusmor i messen og vardet år den eneste kvinde.Alle mændene var ugifte.Der var 60 arbejdere iden anden ende af byen.Og det var for disse vipyntede juletræ. Med sid-ste skib kom to store kas-ser fra Kryolitselskabet.En med al Julens glim-merstads og lys. I denanden var der gaver tilalle arbejderne. Efter vel-udført arbejde mødtes vimed arbejderne lillejule-aften.Alle vadede vi i sne-

driver, ofte til hofterne, vivar bevæbnede med lom-melygter. Resten af lysetsørgede nordlyset ogstjernerne for.

Under juletræet stodder i grupper øl og spiri-tus. Der blev trukket lodom gevinsterne. Der kun-ne være fire bajere og enflaske spiritus. Men dervar også større, den stør-ste var på seks flaskerspiritus foruden øllet.Utallige var de tilbud denheldige vinder fik omhjælp til at bære gevin-sten hjem. Spiritus og baj-ersk øl måtte arbejderneikke tage op selv (fra Dan-mark).

Så tændtes lysene. Bor-dene ved væggene vardækket til kaffe og kagerog juleknas. Gavebordetog tombolaen var i ordenved endevæggen. Gevinstgratis hver gang, der vartænkt på alle. Klokkensyv stod vi 5-6 stykker op-

stillede lige uden for dør-en for at tage imod gæst-erne.

Og nu blev der entrampen og stampen ogskoskiften ude i gangen.Så en militærisk bankenpå døren og ind trådtealle treds mand i gåse-gang – gav hånd og øn-skede glædelig jul. Eller"tak i lige måde" som detbedst kunne falde.

Alle var nybarberede,og nykæmmede og i stad-sen. De gamle der havdeoplevet jul i Ivigtut førvar i blå holmens og hvidlærredjakke, alle i vest ogmed urkæde over mavensamt klipfisk (papirflip)og et fint slips. På fødder-ne, sutsko eller kamikker.De nye havde deres land-gangstøj og fine sko på.Gramofonen kom i gang,vi tog hinanden i hånden65 mand og én pige. Oghvor de dog kunne synge.Julesalmerne og "højt fra

træets grønne top". Man-gen stille tåre løb ned afen vejrbidt kind. Dertænktes jo på dem der-hjemme. Dem kunne deikke høre fra før april tid-ligst.

Så kom kokken medkaffen,lysene brændte ned.Og så begyndte lottoet,først den attråede fod.(De attråede gaver underJuletræet). Hvem vandtmest og skulle fejre julmed en god kæfert. Dervar jo tid til at blive ædrupå 3 fridage. Så blev træetplyndret og båret ud isneen. Gaverne deltes ud.Og dansen begyndte. Derblev straks fra højestested sagt: Der er kun seksdanse til vor dame. Ogsåbenævnet "tanten" blandtfolkene indbyrdes. Menhvor der blev dansetbåde ret og især avetom,"forkert om" som vi sigeri bysprog. Det var et kro-bal. Der kan Otto Leisner

ikke stille noget op imod.Kl. 21 kom Punchen ogCigarerne. Og så kundearrangørerne sige: "Godnat og god fortsætning".

Juleaften fejrede vi(funktionærer) i messeninde hos os, efter en mid-dagspause. Der skulle jolæses julepost og pakkesgaver ud hjemmefra. Post-en var kommet med skibi november med udskrift:Må først åbnes juleaften.Ja, sådan var det i tran-lampernes tid. Så kom pe-

troleum og 7 år efterelektricitet og den førsteradiostation på Grønland.Vi havde også lokaltele-foner i Ivigtut. Der vartennisbane og skydeban-er. Ja, endog et badevær-else ved maskinbygning-en forbeholdt funktion-ærer og gæster. Det var1919. Hvis det kan morenogen så er det i alle faldnyt fra en svunden tid.

Charlottenlund i 1966TThhyyrraa LLaarrssssoonn

Juletræ i Ivigitut:

Verdens mærkeligste julefest

Ein kaldur snapsur.


Fyrst skal sigast, at Hellur-nar eru bygdar í 1849, táfyrstu niðursetufólkinikomu higar. Fólkataliðgjørdist tó ikki tað stóra.Tað kom upp á 85 fólk í1935, og nú liggur tað um30. Helena Samuelsengreiðir so væl frá bygdinií bók síni Hellurnar, ogher greiðir hon gjølla fráteimum 9 húsunum ogættunum á Hellunum. Íbygdini hevur verið heiltfitt av virksemi til tíðir.Stundum hevur tað veriðútróður og fiskaarbeiðiog stundum sild og ar-beiði av henni.

Salli er føddur í 1914.Hann hevur eisini uppliv-að ringar tíðir, har taðstóð á hjá teimum sumhjá so nógvum øðrumhúskjum í hesum tíðum.Og so hevur hann eisiniupplivað tíðir, tá tað hev-ur verið viðrák.

Og hann greiðir frá:Mamman úr ÍslandiVit vóru 4 systkin. JohnSigurd, Svava, Jóhannesog eg. Pápi mín Magnus(1872-1955) legðist longuuppi í 1930. Annars varmamma, Sigurbjørg, ís-lendsk. Tað búðu tvær ís-lendskar konur á Hellun-um,og vóru hetta mammaog kona pápabeiggja mínTummas,Eirika.Teir høvdufunnið sær konu í Íslandi,tá teir róðu út á Bakka-firði, sum nógvir føroy-ingar gjørdu. Omma úr Ís-landi, Solveig, flutti ann-ars við mammu til Føroy-ar,og her doyði hon eisiniog varð jarðað í Fugla-firði. Eg havi tískil nógvaætt í Íslandi, sum eg eisinihavi havt samband við.

Tá pápi legðist uppi,máttu vit børnini sjálvisyrgja fyri húsinum, sotað bleiv ikki tann stórainntøkan tá í tíðini.

Til skips15 ára gamalSum flest aðrir menn fóreg sum 15 ára gamal tilskips. Fyrsti túrur var við"Múlin".

Tann, sum átti hettaskip, var Pól Olsen, Funn-ing Pól, sum var keyp-maður í Vestmanna, ogsum uppkallaði skipiðeftir Funningsmúlan.

Tað var í 1930. Vit fóruyvir á Eysturlandið. Hettavar fyrsti túrur, sumhenda sluppin hevði mo-tor, men sum aðrir motor-ar tá í tíðini var hann lítil.Skipari var Pól Magnus úr

Útistovu í Leirvík. Hannvar annars abbasonur tannkenda útróðrarmanninJóan Karl av Skála, sum erumrøddur í síðstu útgáv-uni av Kvørn. Hetta varikki ein heilt vanligur túr-ur, tí undir túrinum fórskipið fallitt. Tá var ikkisama trygd sum nú á døg-um, so inntøkan hendantúrin gjørdist eingin. Taðvar ikki nógv at keypafyri, tá ein kom aftur. Menhetta var sjálvsagt ringastfyri familjumenninar.

Men tíðir broytast,og táeg bleiv eldri kundi egaftur forvinna pening.Men tað var ikki bara atsiga tað at vera til skips

og vera á sjónum, har taðkundi vera sera buldras-ligt.

Eg var eisini við deyð-siglarum árini aftaná, inn-til tey flestu skip høvdufingið motor mitt í 30-unum.

Tey skip, sum eg annarssigldi við fram til 1934,vóru hesi: "Pilot" úr Fugla-firði. Reiðari var SámalPeter Petersen, og ÓliAndreas Christiansen viðGjógv var skipari. "Willi-am Martin", við JørgenHøjgaard sum skipara, ogso var eg við "H M Stan-ley" úr Vági og"Energy" avTvøroyri.

Illveðrið í 1935hjá "Blithesome"Men í 1934-35 var eg við"Sigurfarinum" hjá Segl-húsinum í Klaksvík.

Heimtúrurin í 1935gjørdist minniligur. Vitvóru fleiri skip, sum fóruinn í Føroyingahavnini,har vit gjørdu klárt at faraheim. Har lá eisini "Blith-some" klár at fara heim.Tað var gott veður, tá vitfóru úr Føroyingahavnini.Vit sigldu so eystureftir.Tá vit komu eystur umJulianehåbsvíkina komuvit í ísbrúnna, og vit sóuongan veg at sleppa útaftur. Barometrið stóð íbotni. Vit hildu gott út-

kikk eftir, um møguleikivar at sleppa út onkurs-vegna. Til endans sóu viteitt glopp, har vit kundusleppa ígjøgnum. Tá vitkomu útum, var veðriðlongu blivið ringt. Fyriikki at enda inni í ísinumaftur, royndu vit at sleppaso langt út frá brúnni,sum vit kundu. Hvussulangt vit komu út, veit egikki. Men nakað munduvit vera komnir útum, tíklokkan 18.30 fingu vitein stóran sjógv, har skip-ið legðist á liðina, og last-in skjeytst.So tað var ring-ur hýrur umborð.Tað varikki so nógvur fiskur ílastini, men nógv salt vareftir, og var tað farið íannað borðið. Vit fóru sonakrir aftur í lastina atlempa. Tá vit komu fram-aftur í lugarið, lógu fleirimans á knæ í bøn til Gud.So nógv gekk á teir.

Har var ikki nógv atgera. Men vit gjørdu tað,sum vit kundu. Fyri atkyrra sjógvin tóku vitbummullina úr rednings-vestunum og koyrdu oljuí.Tá tað var liðugt, koyrduvit eisini olju í klæðini ogkoyrdu út fyri bógvin.Hetta vísti seg at hjálpa.Tað er kent, at olja hevurtann eginleika, at honkann kyrra sjógv.

Skipið fekk ongan sjógvaftur, og tað rættaði segeisini væl uppaftur. Vitvóru fleiri skip sum fylgd-ust. Eg minnist tó bara"Carlton" og "Blithesome".

Allar sluppirnar høvdutrupulleikar av veðrinum,og tað var eisini ódn.Taðmá sigast at vera eittroysningsbragd, at teir á"Coraliu" bjargaðu mann-ingini á "Blithesome" und-ir hesum umstøðum.Skip-ari hendan túrin á "Sigur-farinum" var Jógvan hjáJóa í Klaksvík, sum tá eis-ini átti í skipinum, meðanPetur á Fløtti í Oyndar-firði var flaggskipari.

Jacob Andreaslegði stilt uppundirillveðriðÍ árunum 1937, 1938 og1939 var eg við "Godt-haab" hjá Mortensen áTvøroyri.Skipari var JacobAndreas Poulsen, í Mýr-uni, í Syðrugøtu. Í 1938var hetta tiltikna illveðriðá Suðurlandinum,tá "Fossa-nes" fór við allari mann-ingini, og er hetta umrøttfyrr her í blaðnum í sam-røðuni, vit høvdu viðMalmberg Simonsen.

Vit vóru á veg til Íslandstá. Á vegnum løgdu vitstilt vestanfyri Mykines,hóast veðrið ikki var ser-liga ringt. Men barometr-ið var metlágt, og JákupAndreas man hava ánaðokkurt, og hetta bjargaðiokkum í hvussu er frá atkoma júst í hetta illveðr-ið. Ja, Jákup Andreas varskilamaður.

Vit vóru eisini saknaðir,og einaferð kemur eitt ís-lendskt verjuskip fram áokkum,og tað kundi boðafrá, at her stóð væl til.Men vit koma so til Ís-lands og senda telegrammheim. Men vit fóru bein-leiðis heim aftur. Veðriðvar framvegis so vánaligt,og sjógvurin so ljótur, ather var einki at gera.Komnir heim verður stað-fest, at róðrið hevur fing-ið skaða. So her var hepnií óhepni.

Sigldi undirkrígnumSo gongur tíðin, og síðankom kríggið. Í 1940 var egvið "Brimnes", sum HelluMeinhard í Norðragøtuførdi.

Uttan at vita av minu-beltinum, sum bretarhøvdu lagt, sigldu vitbeint í tað á veg úr Íslanditil Tvøroyrar. Vit sóðu, attað var morsað til okkaraav einum herskipi, menvit skiltu ikki ørindini.Men hetta spældi kortinivæl av.

Eg sigldi tað mesta av

Salemon (Salli) Johannesen:

Var í sama illveðrinum sum Blithesome Ein av fyrstu skipsfeløgunum hjá formanninum í fiskimannafelagnumvar Salli Johannesen av Hellunum. Salli er nú 91 ára gamal og framvegissera skilagóður. Hann greiðir her frá einum parti av sínum sjólívi, har

hann ein stóran part hevur verið kokkur. Tað mest áhugaverda í løtuni er,at hann var við "Sigurfarinum" og upplivdi tað illveðrið, sum var, tá ið"Blithesome" gekk burtur og manningin varð bjargað.

Foreldrini hjá Salla Magnus og Sigurbjørg saman við børnunum. F.v. Salli,Johnsigurd, Svava og Jóhannes

Skúlabørn á Hellunum í 1927. AAffttaassttaa rraaðð ff..vv..:: Elisabeth á Rætt, Simona, Hansina, lærarinnan SúsannaLaksá, Jónina, Lovisa, Alvilda. MMiiððrraaððiiðð:: Thurid, Dora, Ingrid, Ragnhild, Helena á Rætt. FFrreemmsstt:: Alfred,Hans, Jens Edvard, Hans Jacob og Salomon.


tíðini undir krígnum við"Forsøk", sum var ein avteimum norsku bátunum,sum rýmdu undan týskar-um undir krígnum. Mann-ingin var helvt um helvtnorsk og føroysk.Vit fisk-aðu undir Føroyum ogsigldu síðan niður viðfiskinum. Tað gav tó ikkitað stóra av sær. Skiparinvar norðmaður og varikki so væl kendur undirFøroyum. Men onkun-staðni mátti ein royna atfáa nøkur oyru.

Í 1945 fór eg við "Norð-stjørnuni" at fiska. Skiparivar Thorvald Andreassenav Oyrabakka. Vit sigldutil Aberdeen við fiskinum.Vit komu til Aberdeendagin eftir friðardagin 8.mai. Tá vit skuldu fara atlanda, fingu vit at vita, atteir ikki vildu keypa fisk-in.Tað var framvegis slík-ur rómur á fólki um, atbardagin var av, at alt ar-beiði lá stilt. Meininginvar so at sigla til Grimsbyvið fiskinum, men tá vitskuldu loysa frá kei, komein maður og segði, at vitkundu selja har kortini,og vit fingu ein góðan túr.

Tað er ikki so nógv atskriva um sjálv krígsárini.Vit komu ongantíð fyrinakran stórvegis vanda íhesum vandatíðum, og erøll grund fyri takksemium hetta.

Skiparin vildi hava megvið aftur "Norðstjørnuni",tá teir seinni fóru á silda-veiðu undir Íslandi. Menreiðaríið ásetti, at einmaður við tungum húsar-haldi skuldi fara við fyrimeg. So máttu vit yngruog leysu víkja. Hetta vareisini ein partur av "al-mannapolitikkinum" tá.

Aftaná var eg við "Fugl-oynni" í fýra ár, eins og egvar við "Esther" og "Knørri".Í 1951 var eg við "Sól-brún", sum var ein slupp,sum hoyrdi heima í Oynd-arfirði. Hetta var fyrstuferð, eg var kokkur. Ikki

hevði eg nakran serliganførleika tá.

Motorpassarin, Mein-hard Emil Joensen, lærdimeg at baka breyð, ogsum frá leið gekk bara vælvið kokkarínum, og egkom at sigla 25 ár sumkokkur.

Til skips viðGøtumonnumFyrra partin í 50-unumvar eg fleiri ár við "Ber-naise" hjá Pidda í Fugla-firði. Skipari var Anthon áStrondum. Eg var við, táAnthon segði tey minni-ligu orðini: "Tað er nógvfyri ar fara heim við full-um skipi í rokfiskarí".

Í 1958 fór eg við gøtu-sluppini "Báran" við snellutil Íslands. Hetta var eittav teimum fyrstu árunumat roynt varð við snellu,og hetta var eisini mótiendanum á tíðini viðsjálvdrátti. Hellu-Meinhardvar skipari. Tað gekkhampuligt, og vit fingu250 skippund eftir tveim-um mánaðum. Hetta varannars fyrsti túrur tilskips hjá formanninum ífiskimannafelagnum, oghevur hann skrivað um

túrin í FF-blaðnum.Seinni sigldi eg onkran

túr á sild við "Báruni" sumkokkur. Her vóru eingirhentleikar uttan ein kol-komfýrur. Kolið máttilempast upp úr kolkjallar-anum undir dúrkinum.Alt"sanitet" var ein spann!

Í 1960-unum var eg 9ár, harav 8 ár sum kokkur,við "Kongshavn" á báta-veiðu undir Grønlandi viðJacob Højgaard sum skip-ara.Tað er greitt sera vælfrá hesum lívinum í bók-ini hjá Magnus DamJacobsen: "Í Grønlandi viðKongshavn".

Tað var sera hugaligt atkunna hitta gamlar skips-felagar aftur á teirri sam-komu, sum vit høvdu fyritveimum árum síðani, ogsum eisini frásøgn var umí FF-blaðnum.

Illveðurstúrurvið "Marité"Í 1967 var eg við "Marité",sum fiskaði við bátumundir Grønlandi. Tað lávæl fyri at fáa fisk,og tann4. oktober fóru vit heimvið fullum skipi. Mentveir dagar seinni komuvit í illveður og máttu

andøva.Í lýsingini 6. oktober

fingu vit ein rangan sjógv,sum skolaði annan maskin-bátin av dekkinum fyriborð.

Tað var av ringastaveðri, og tá tað gjørdistljóst hendan morgunin,var neyðugt at fara fram ádekkið, tí hin maskinbát-urin hevði slitið seg leys-an og slongdist aftur ogfram á dekkinum. Taðkundi vera vandi fyri, athann breyt lúkukarmin,og at lúkan fór niðurígjøgnum.Tá hevði kunn-að verið rættuliga galið.Skiparin Edmund Hansenmátti fara út gjøgnum einav rútunum á stýrihús-inum at fáa skorað nøkurgomul bildekk millumbátin og lúkukarmin. Menbáturin máttu fáast fyriborð, áðrenn hann gjørdióbøtandi skaða. Hannfekst ikki til sjós í heilumlíki.Tí máttu menn fara ádekkið at sora bátin somikið, at rovini fingustfyri borð, og hetta eydn-aðist eisini.

Skipið hevði annars eis-ini fingið leka á hekkuni,sum eingin visti um uttanskiparin og maskinmenn-inir. Maskinrúmið varð av-stongt, og bert skiparinhevði samband við hesarbáðar, ið stríddust fyri lív-inum við lensipumpum athalda balans við sjógvin,sum rann inn í skipið.

Fyri at sleppa burtur úrillveðrinum fór vit atlensa og sigldu undan vind-inum við fullari maskin-megi. Aftaná 16 tímar varsloppið, og veðrið gjørd-ist gott. So komið varð áMiðvág í øllum góðum13. oktober. Fiskurin vig-aði 201 t. og parturin varkr. 15.000, og var hettahildið at vera sera gott tá.

Ein av manninginihendan túrin var OveJoensen, okkara sjóhetjaúr Nólsoy. Vit vóru eittsindur í ætt, og mærdámdi hann sera væl.

Hann var raskur og fitturat vera saman við. Meneitt sindur spesiellur varhann.

Erling Poulsen hevurannars greitt nærri fráhesum túri í bók síni"Marité".

Fylti 60 árá KappanumSíðan fór eg at sigla viðfrystiskipinum "Svanur"hjá Skipafelagnum. Vitsigldu nakrar túrar viðlaksi frá Grønlandi tilGloucester í Amerika. Eintúr fóru vit til Grikkalandsvið saltfiski.Vit komu inn íein bý í Grikkalandi, hartað var myrkalagt. Hettavar tí, at tað var við atbresta kríggj á millumstríðandi partarnar áKypern, grikkar og turkar.Teir vóru bangnir fyri, athesin býur skuldi verabumbaður. Vit lógu viðkeiina, men vit tordu ikkiat fara í land.

Vit fóru so til ein annanbý. Har var betur, og vitlandaðu har. Tá vit vórulidnir, skuldu vit tilKypern eftir víndrúum,men vegna spentu støð-una fóru vit ikki.

Síðan fóru vit aftur tilGrønlands.

Eg sigldi til eg var 62 ár,

og tá eg fylti 60 rundaðuvit kappan,sum eg annarshavi verið við til at siglaframvið nógvar ferðir.

Nógv at takkaGudi fyriEg eri gott 91 ára gamal.Gjøgnum øll árini á sjó-num, hevur ein upplivaðnógv ymiskt, bæði ringtog gott.Man minnist allar,sum fórust undir kríg-num.Hetta situr enn fast íminninum, hvussu tristhetta var. Vit, sum komufrá tí við lívinum, havanógv at takka Gudi fyri, athann var við okkum áferðini.Tá ein er komin solangt upp í árini, so veitman,hvat klokkan er.Honman nærkast tólv.

Tá eg nú lítið aftur á tíð-ina – bæði á sjógvi oglandið, kann eg bertásanna, at vit hava óenda-liga nógv at takka Gudifyri her í lívinum.Tí uttanGuds hjálp høvdu vit ikkiklára tað. Hjá honum erbjargingin at fáa.

Eg eri nú á Vesturstovuí Fuglafirði, har eg havitað gott.

Vit takka Salla fyri hesafrásøgn, sum er enn eittklípi í søgu fiskimanna.

Hendan myndin er frá samkomuni hjá manningini á "Kongshavn" í fjør. Herprátar Salli við sín gamla kokkadrong Egin.

Hendan myndin er tikin í 1934, tá Salli, th. var við"Sigurfarinum". Maðurin tv. er Elinbert úr Fugloy.

Salli í garðinum hjá sær heima á Hellunum.


Heri Simonsen

Seinnu helvt av juli, ogfyrru helvt av august í1964 var tann tá bert 16ára gamli Ingvar Ånstadein minnisverdan túr íFøroyum. Í januar í árhøvdu vit m.a. frásøgn viðfleiri framúrskarandi mynd-um, sum Ingvar hevur tik-

ið av sildafiskiskapi um-borð á "Sildrekanum".Fiskiskapur og føroyskanáttúran eru í sær sjálv-um stórar upplivingar fyriútlendingar. Men størstaupplivingin fall Ingvari ílut seinasta dagin á hans-ara Føroyaferð í 1964.Hann var komin til Vest-manna, tí hann skuldi faravið einum trolara, sumskuldi til Esbjerg, og hig-ani skuldi Ingvar so ferð-ast heim til Svøríkis. Ing-var minnist ikki navnið átrolaranum, tað fáa vitkanska uppsporað seinni?Tá mest sum er klárt atsigla verður rópt "grinda-boð" í Vestmanna. Ovur-spenti 16 ára gamli Ingvarfinnur myndatólið fram,og fylgir drápinum frábyrjan til enda. Tá vitsíggja hesar 41 ára gomlumyndirnar, kunnu vitskjótt staðfesta, at dráps-hátturin er nógv broytturhesi 41 árini. Á hesum

myndunum sæst eisinihvussu nógv vestmenn-ingar, og aðrir góðirmenn hava lagt fyri hendaaugust-dagin í 1964. Menhetta var í tíðini tá einginkendi hvørki "Green-peace" ella Paul Watson.Távóru heldur ikki so mongfremmand ferðafólk í Før-oyum, sum klagaðu um,ella mótmælti grinda-drápi. Fyri 16 ára gamlaIngvar var henda upp-livingin í Vestmanna,krún-an á verkinum. Vit havavalt 13 myndir út frá hes-um drápinum í Vestmanna.Eldri og tilkomnir vest-menningar, sum kennamennirnar á myndunumaftur, eru vælkomnir atvenda sær til FF-blaðið,ogeyðmerkja myndirnar. Sokunnu vit prenta hesarmyndirnar aftur í kom-andi bløðum, navngivnar!

Í januar í ár prentaðu vit myndir, sum Ingvar, sonur Olov Ånstad tók táhann var á sildaveiðu við "Sildrekanum" hjá Júst í Túni. Hesaferð prentavit myndir, sum Ingvar tók av einum grindadrápi í Vestmanna, í 1964.

Olov og Ingvar Ånstad staddir í einum akfarssavni í Malmköping, í miðjuniunnustan hjá Ingvari, Siv Berglund.

Føroyamyndirnar hjá Ingvar Ånstad, 3. partur:

Ingvar Ånstadendaði í grindadrápií Vestmanna!


Felagsstjórnin í FF hevur samtykt atheita á fiskimálaráðið um at nýta sín-ar heimildir til at tryggja fiskimonn-um, at teir kunnu halda frí millumjóla og nýggjárs.

Tað er jú soleiðis, at skipini eru ídriftini alt árið. Inntil fyri nøkrum ár-um síðani var tað vanligt hjá nógvumskipum at royna at halda frí um jóla-halguna, so menn í hvussu er vistuseg hava frí hesa vikuna fram tilnýggjárs.

Men hetta er broytt nú, og tað erkanska hægst sjálvir jóladagarnir sumskipini liggja. Vit halda, at tað mákunna bera til at seta av seinastu vik-una av árinum til at halda frið, ikkiminst tá vit vita, at kvotur og fiski-dagar í flestu førum kunnu troytastallar hinar dagarnar í árinum.

Har heimildirnar ikki eru, eisini atfáa hesar til vega í teirri endurskoð-an av lógini um vinnuligan fiskiskap,sum fer fram nú.

Viðvíkjandi at halda friðmillum jóla og nýggjársFiskimannafelagið hevur sent fylgandi bræv til fiskimálaráðið.


FFrráássøøggaann vvaarr eerr eeffttiirr JJoohhaanníí DDjjóónnaassttoovvuu áá EEiiððii oogg vvaarrhheennddaa::

Tað var um várið umta tíðina, teir plagduat fara at rigga til atfara á Suðurlandið.

Vit vóru fleirimans inni hjá Her-man morbróðir. Her-man var annars báta-smiður, og tað varhann, sum var læru-meistari hjá Jóhannesí Miklagarði, sum varfosturpápi og læru-meistari hjá Símun Johan.Sum so mangan, var nær-um fullur bonkur í køki-num. Tá kom JógvanKallsoy niður av loftinumvið eini mandolin. Jógvanstemmaði mandolininaog fór at syngja sangin:"Tú talar, tú talar umveður og vind, men íeini verð, sum í syndgongur blind, har tørvarat tala um Jesus". Serligatók Johan ofta til versið,sum sigur: "Og minst til,at tungan, ið Harrin tærgav, hon einaferð skalleggja roknskap av, hvathon hevur talað umJesus". Eg minnist til, atlítið prát var eftir sangin,so stóra ávirkan hevðisangurin á okkum allar.

Jógvan visti ikki heldurenn vit, at hetta var hans-ara seinasti vitnisburður áEiði. Hann fór til skips við"Ingrid". Hetta var í 1923.Í nógvari aldu ein dag áSuðurlandinum slitnaði

mesanvantið, og mesan-masturin brotnaði. Jógvanfekk so álvarsligan skaða,at hann doyði. Jógvan varein trúgvandi maður oghartil ein sera gløggur ogvitandi unglingi.Hví skuldihann fara oman í le, tá iðvantið var slitnað? Hvønnannan veg skuldi hondetta! Men á sjónum er somangur tilburður farinfram, sum eingin kannforklára, segði Johan atenda. Jógvan var føddur1899, og varð grivin íVestmannaoyggjunum. Sohann gjørdist bert knapp-liga 24 ára gamal.

99 ára gamlaIngibjørg Mørkøre:

TTaaðð ssttóóðð íí FFFF--bbllaaððnnuumm –– íí 11992233Hesin stubbi gav hugskot-ið at fara at vitja systirJógvan, ta tá 99 ára gomluIngibjørg á ellisheiminumí Havn.Hon var næstyngstav teimum 6 systkjunumog var tann seinasta, sum

livdi eftir tá. Hetta vareitt gott hugskot, tíIngibjørg doyði stutt

eftir.Ingibjørg greiddi

frá, at Jógvan varbara 2-3 ár eldrienn hon, so taðtók henni ikki

minst dygt atmissa beiggj-an. Síðan for-taldi hon, at

beiggi hennara Johanskrivaði minningarorð umJógvan. Spurd hvørjum

blaði hesi mundu standaí, var hon kvik at svara:"Í FF-blaðnum"! Vitkundu tí leita hesiminningarorð framaftur og prenta partav teimum aftur íFF-blaðnum nærum80 ár seinni.Tey finn-ast á okkara heima-síðu blað nr. 255.

Ingibjørg greiddi fráum Jógvan, at hann var

so sera evnagóður.Hannhevði júst verið á skipara-skúla í Havn, og her fekkhann til próvtøkuna 63stig av 63 møguligum.Hann var so næmur, at táein floks- og kamarsfelagihjá honum las uppá, baðJógvan hann lesa hart,meðan hann "slangaði"sær. Meira skuldi ikki til,og hann dugdi alt uttanat.

Jógvan dugdi sum sagteisini at "spæla uppá".Hetta hevði hann lært,meðan hann gekk á há-skúla. Hann hevði umkvøldarnar gingið til tón-leikaundirvísing hjá BakarHansen, sum var grund-stuðulin fyri føroyskumtónleikalívi fyrst í hiniøldini.

Jógvan var blivin forlov-aður við havnargentuniGugga, meðan hann gekkuppá skúla, og tey høvdujúst tikið ring uppá ogstóðu fyri at skulla giftast.Ingibjørg var stødd íMikladali hjá systir síniElisabeth, Betta, tá honfekk deyðsboðini. Í Kals-oynni var tá bert telefon áSyðradali, so tey høvduringt hagar við boðunum,og so var onkur komin tilgongu av Syðradali viðhesum ringu boðunum.

Tey vóru seks systkin:Elisabeth, Jóhan, Jóannes,Niels, Ingibjørg og Jógv-an. Ein av teimum,sum eruppkallaður eftir Jógvani,er Jógvan K. Mørkøre,vanliga kallaður Jógvan íLøðuni.

Gugga giftist í 1931vestur í Vágarnar við JoenHeina Joensen, bónda íBø. Hann var 20 ár eldrienn hon. Tey fingu børn-ini Marjun, Jón, Helgi ogElinborg. Joen Heini varm.a. beiggi Emil Joensen,prest og Hjalmar Hátún,lærara, sum fleiri ferðir

hevur verið umrøddurher í blaðnum, m.a. sumlærari í Svínoy.

Gugga doyði bert 54ára gomul í 1959.Alla sínatíð hevði hon sambandvið ættina hjá Jógvan, ogserliga systrina Ingibjørg.Børnini hjá Guggu plagdueisini at vera norðuri áEiði og ferðast sum børn.Eftir at mamman vardeyð, hildu børnini hjáGuggu sambandið við-líka.Hetta sigur nakað umføroyskt trúfesti.

Trúskapureftir deyðanTil skjals er eitt bræv, sumJohan Kallsoy, beiggiJógvan og seinni tingmað-ur fyri Sjálvstýrisflokkin,skrivaði til Georg Gisla-son í Vestmannaoyggjumí 1923. Her skrivar Johan,at ættin ætlar at fáa settein gravstein á leiðið hjáJógvan, og hann biðurGeorg um at røkja grav-staðið sum frægast. Fyri atlýsa Jógvan sendir Johaneisini umrødda FF-blaðið,

har hann skrivar umbeiggja sín.

Gravsteinurin kom eis-ini upp. Men hann hevurso ikki havt nakran góðaná staðnum, og í 1972 komhann at liggja undir øsk-una av gosinum, sum távar í Oyggjunum. Hannvar so komin undan aftur,men sum frá leið gjørdistáskriftin ólesilig.

Unn í Bø er ommudótt-ir Elisabeth, Bettu, systirJógvan.Hon er búsitandi íÍslandi og setti sær fyrisaman við ættini at finnagrøvina hjá ommubeiggj-anum í kirkjugarðinum íVestmannaoyggjum. Grøv-in var trupul at finna,menvið hjálp á staðnum eydn-aðist tað kortini. Steinurinvarð tikin til Reykjavíkar,har hann varð reinsaðurog skriftin gjørd av nýggj-um. Nú stendur hann aft-ur á grøvini sum eittminni um ein av teimummongu føroyingunum,sum lótu lív undir Íslandi.

Serstakur unglingiSum tað longu er nevnt ereingin ivi um, at Jógvanhevur verið ein serstakurunglingi.

Hann var á háskúlanumí 1919, og til skjals er eittbræv, sum hann hevurskrivað til systir sínaBettu, sum búði í Mikla-dali. Jógvan hevur eisiniskrivað henni nógv onnurbrøv, so skriving hevurligið væl fyri. Í tí seinastabrævinum var eisini einábending um, at hannkanska ikki fór at gerastgamal.

Jógvan hevur ein vakrahondskrift, og skrivarnærum feilfrítt føroyskt íeini tíð, tá fólk flest skrivaá donskum.

Gravsteinurin hjá Jógvani– Ein lýsing av eini fiskimannalagnu

Jógvan Kallsoy.

Hendan søgan byrjar fyri okkara viðkomandi í 2001,tá Símun Johan Wolles á Eiði lat okkum ein stubba,sum kallaðist "Seinasti sangur hjá Jógvani!"

Á steinum stendur:

Her hvílir

JJOOEENN KKAALLLLSSOOYYF. á Eiði Føroyum

22-6-1899 d. 24-4-1923av óhappi umborð á "Ingrid".

Eg havi strítthitt góða stríðið,fullgjørt skeiðið

og varðveitt trúnna

2.TIM. 4.7

Ingibjørg, sum gjørdist 99 ár, hevði sambandvið gentuna hjá beiggja sínum og hennara ættí nærum 80 ár.

Jógvan var við "Ingrid", sum longu fekk motor í 1904.


Her skal endurgevastbrot úr brævinum við smá-vegis rættingum:

Vit eru 23 næmingará skúlanum.Vit eru tveirav Eiði, Jákup í Búr-stovu og eg. Tað má sig-ast, at tað eru ógvuligafáir unglingar av Eiði,sum hava verið á há-skúlanum, og tað hevurhareftir verið vorðið.Taðhevur so at siga einginhar norðuri havt nakranans fyri móðurmálinumsum so nógva staðni.Taðsæst hvussu aftarlagavit føroyingar eru, tí taðer vist einasta landið íverðini, har tað er so-vorðið stríð um at móð-urmálið skal hava fyrstarætt. Men nú tað verðurkanska ikki leingi atallir Føroyingar fáa eyg-uni upp fyri sínum dýraskatti, sum so leingi hev-ur ligið í órøkt.

Hvørt leygarkvøld kem-ur eitt blað út, sum nevn-ist "Tjaldrið" og ymsir avokkum næmingum erublaðstjórar, og so plagavit at hava "diskussión"aftan á. Læraraskúla-

næmingar plaga atverða útbodnir, og sofleiri onnur.Tað er ógvu-liga stuttligt tí talarartvørra ikki, og har kem-ur nógv fram, líkt ogólíkt, og har verður mang-ur láturin.

Eg gangi til BakarHansen at læra meg atspæla uppá fiól, og tútrýrt ikki, hvussu stutt-ligt tað er. Fyrst havi eggóðan hug til musikk,og so er lærarin uppaft-ur stuttligari. Hann for-telur mær alt møguligt.Tíðin er stutt, so taðkann ikki koma rætti-liga nógv burtur úr, meneg vóni, at eg fái so mik-ið lag á, at eg kann fort-seta sjálvur.

Íslendskt mál havi egaltíð havt hug til at lisiðog forstaðið, og vit erunakrir sum hava biðiðSímun (av Skarði) lærtokkum, og vit hava nú 3tímar um vikuna hjáhonum. Tað gongst vælat forstanda tað, menúttalan er tað verra.Men eg vænti at eg fái somikið burtur úr tí, at eg

kann koma at lesa ís-lendskt, og tað hevði ver-ið nokkso stuttligt.

Hetta kann so geva einamynd av einum evnalig-um ungum fiskimanni,sum uttan iva meira hevðiverið frætt frá, um honumvarð lív lagað. Sum taðsæst hevur hann havtáhuga fyri føroyska ogeisini íslendska málinum.Og sum nakað heilt sjáld-samt fyri ein fiskimann avEiði tá í tíðini í hvussu er,gekk hann til Bakar Han-sen at læra at spæla fiól.Tað kann verða nevnt, atmillum næmingarnarhendan veturin var eisiniHeðin Brú, sum seinnigjørdist virkin í Háskúla-felagnum.

"Tjaldrið" hevur veriðeitt hondskrivað blað hjánæmingunum. Slík bløðvóru ikki heilt óvanlig tá ítíðini. Til skjals eru bløðsum eru skrivað seinni,men ikki fyri 1919. Er taðannars nakar av okkaralesarum sum kennist viðblaðið?

Hetta halda vit veraeina vakra søgu, so syrgi-lig hon er.

FF-blaðið 10. mai 1923:

SkaðatilburðurÍ vikuni sum fór, frættust úr Íslandi tey sorgarboð, at Jógvan Mørkøre av Eiðivar deyður. Hann var bestimaður við sluppini "Ingrid".

Vanlukkan barst so til, at stórmasturin brotnaði,meðan skipið lá og fiskaði,og rakti hetta mastrabrotið Jógvan so meint, at hann doyði. (Tað mátti veriðilla eftiransað, at eitt mastratræ var so háttað, at tað skuldi detta av ífiskiveðri, serliga nú skipini skulu vera sýnaði.)

Jógvan Mørkøre var ein evnagóður unglingi, vinsælur í samveru,álvarsamur í skap og ein góður felagsmaður, stutt og greitt, eitt av teimumungmennum sum gav tær bestu og ljósastu vónir um framtíðina; men herkom deyðin sum so mangan, og kvetti lívstráðin av, áður enn vónirnar komureiðiliga til royndar.

Gugga saman við manninum Joen Heina.

Og hetta er tað sumJógvan skrivaði íBíbliuna.Ørindi 1.Johs. 5,13sigur:

Hetta havi eg skrivaðtil tykkara, fyri at titskulu vita, at tit havaævigt lív, tit sum trúgvaá navn Guðs sonar.

Ættin hjá Guggu eigur framvegis ta bíbliu, sum Jógvan gav henni, tá teyvórðu forlovað.

Her sæst Unn á grøvini, áðrenn steinurin varð "shinaður" upp.

Hetta pennasettið gav Gugga Jógvani, tá tey gjørdust trúlovað.


TToorrlleeiiff JJoohhaannnneesseenn

GGUUÐÐSSOORRÐÐ

Men tá ið fylling tíðarinnar kom,sendi Gud son sín, føddan av kvinnu,

føddan undir lóg, til tess at hannkundi keypa tey leys, sum vóru undirlóg, so at vit kundu fáa sonarættin.

Gal.4,4-5

Hvat ár Jesus føddist, og nær á árinum tað var, eruteir lærdu ikki samdir um. Pávin, Liberius, avgjørdií ár 352 at 25. desember skuldi haldast sum føð-ingardagur Krists. Umleið ár 400 e. Kr. bleiv taðvanligt fyri tann kristnaða heimin at hátíðarhaldajóladag sum Jesu føðingardag.

Tað hevur ikki so stóran týdning, at vit ikki vitavið vissu ár og dag fyri Jesu føðing.Tað, sum hevurstørri týdning,er, at Gud sendi Jesus í heimin í sín-um egna tíma – í fylling tíðarinnar.

Bíbilskt og kristiliga kunnu vit siga, at Jesus kom íGuds tíma – í røttum tíma.

Jesus kom ikki bara eina tilvildarliga løtu.Frelsuætlanin lá klár í øldir. Eftir syndafallið rakGud menniskjuna úr Eden, men við lyftinum um,at "avkom konunar skuldi morla høvur ormsins".Soleiðis ljóðaði fyrsta lyftið um Jesus, fyrsta jóla-og páskaheilsan.

Sum ein reyður tráður, gjøgnum alt gamla testa-mentið, gongur lyftið um Messias.

Jesus bleiv ikki sum vaksin maður loraður niðurav himli, men føddist av kvinnu, og bleiv harviðsonur Mariu – menniskjusonur. Hann føddist und-ir lóg og gekk harvið heilt og fult inn undir okkarakor. Hann bleiv freistaður á allan hátt líka við okk-um, tó uttan synd.

Jesus livdi eitt fullkomið, syndafrítt og heilagtlív. Hann kundi tí farið beinleiðis, uttanum deyðaog grøv, heimaftur til faðirin og sett seg við hans-ara høgru lið. Tað hevði hann rætt til. Tíbeturgjørdi Jesus ikki tað, tí so var øll mannaættin glat-að.

Ístaðin bleiv Jesus av Gudi gjørdur til syndara -til synd. Øll heimsins synd bleiv løgd á hann, oghann bleiv eitt við hana.Á Golgatha bleiv Jesu sak-leysa blóð úthelt til fyrigeving syndanna.

Hann doyði, tí løn syndarinnar er deyði. Deyðinkundi ikki halda honum, tí hann var uttan synd.Hann reis upp okkum til rættvísgeringar.

Týdningurin av Jesu komu, deyða og uppreisn ertann:

– Hann tók banning lógarinnar á seg. Í ogvið blóði hansara fæst fyrigeving fyrisyndir.

– Tann, sum trýr á Jesus, sum tekur ímótihonum, kemur inn í eina nýggja støðumótvegis Gudi.

– Hann blívur barn, fær arvarætt og sonar-rætt hjá Gudi – fyri Jesu skuld. Hannverður "rættvísgjørdur" – fær tilroknaðJesu rættvísi og eigur harvið atgongd tilparadís.

Frelsari mín, frelsari mín,náði tín hon er mítt skjól.Paradísportrið er opnað mær,aldri kann eg fulltakka tær:/:fyri gleðilig jól!:/:

Í Guds tíma

Havnar Arbeiðskvinnu-felag verður 70 ár í 2006.Felagið hevur tí hugsaðsær at halda dagin á ym-iskan hátt.

M.a. er ætlanin at havaeina framsýning í Smiðj-uni í Lítluvík í døgunum2-8. mars 2006.

Um tú hevur myndir,klipp úr bløðum ella ar-beiðsklæði, ið lýsa hetta

tíðarskeiðið, vil felagiðfegin læna hetta. Skrivaaftanfyri á myndini ar-beiðsstað, nær myndin ertikin og um møguligt,hvør ið er á myndini.

Sig frá hjá Havnar Ar-beiðskvinnufelag, tlf.:353995 ella teldupost:[email protected] ellaring til Ninu Dahl tlf.317796.

Felagið bjóðar eisinilimum sínum til kappingum at skriva ein sang viðevninum: Gerandisdagurtín, arbeiðið, og tað sumliggur tær nær. Tú kannannaðhvørt yrkja til eittkent lag ella kann felagiðhjálpa tær at seta lag á.

Uppskot skulu sendasttil Havnar Arbeiðskvinnu-felag, postsmoga 161, Bø-

gøta 10,Tórshavn, merktSangkapping, innan 6.januar 2006.

Vinnararnir verða kunn-gjørdir á aðalfundinum.1.virðisløn er kr. 5.000,2.virðisløn er kr. 3.000 og3.virðisløn er kr. 2.000.

Arbeiðslív, kvinnulív og sangkapping

Talan er um tilmæli umsáttmála um fastan gerðar-rætt, ið skal loysa trætur,ósemjur og ivamál á ar-beiðsmarknaðinum. Eisinier tilmæli um uppskotum løgtingslóg um mál, iðhoyra undir fasta gerðar-rætt.Henda lóg skal heim-ila politiska myndugleik-anum at samstarva við ogstuðla fasta gerðarrætti.

Partarnir á arbeiðsmarkn-aðinum hava valt limirnarí bólkin, sum nú fer undirat endurskoða semings-mannaskipanina.Eisini ferbólkurin, áðrenn sáttmál-in ætlandi kemur í gildi 1.apríl 2006, at fyrireikaskrivstovu og annað í sam-band við nýggja stovnin.

Limirnir í bólkinumhava regluliga kunnað og

hoyrt partarnar á arbeiðs-marknaðinum um tilmæl-ini frá nevndini;mett verð-ur tí, at partarnir hvør ísínum lagi fara at takaundir við skipanini og har-við gerast bundnir avhenni. Sáttmálin verðureftir ætlan leypandi endur-skoðaður.

Hóast manningarfeløg-ini hava verið umboðað í

nevndini og umboðið hjáteimum, Óli Jacobsen,kann taka undir við til-mælið, fer fiskimanna-felagið ikki í verandistøðu at skriva undir sátt-málanum. Greitt er frágrundgevingunum í aðr-ari grein.

Fastur gerðarrætturBjarni Djurholm, landsstýrismaður fekk í gjár handað álit frá bólkinum, iðsettur var at gera tilmæli til skipan fyri trætumál á arbeiðsmarknaðinum.

Tað er ikki løgið, um fólkikki skilir, hvat ið gongurfyri seg í politisku skipan-ina.Eitt er, at tað ikki finn-ast fastar mannagongdirfyri nøkrum sum helst.Eitt annað er tann mið-vísa villleiðing og einvísalýsing av málum, sum ferfram í fjølmiðlunum.

Seinasta dømið er lóginum barsilsskipan.Uppskot-ið varð í fyrsta umfari av-víst av løgtingsskrivstov-uni. Orsøkin var, at taðgav landsstýrismanninumheimild at seta gjaldið, tóvið einum hámarki. Grund-gevingin hjá løgtings-skrivstovuni var, at samb.stýrisskipanarlógini kundibert tingið áseta gjaldið, títað er at meta sum einskattur.

Síðan verður hendareglan strikað, so upp-skotið kann koma í ting-ið. Undir viðgerðini kem-ur sama reglan snildisligainn aftur í lógaruppskotiðog verður samtykt.

Í Degi og Viku mána-dagin er Bjørn á Heygumgestur sum "serfrøðingur"og sum ein av "fedrunum"til stýrisskipanarlógina.

Hann ivast ikki í, at her

er talan um eitt greittbrot á stýrisskipanarlóg-ina. Samb. honum skalformansskapurin í ting-inum, t.v.s. løgtingsskriv-stovan, hava avgerandiorðið í øllum ivamálum.Alt annað vil undirgravaokkara parlamentarismu.

Hevur sjálvuratkvøtt fyri somu"lógarbrotum"Tað sum tó ikki kom framvar,at Bjørn sum tingmað-ur minst tvær ferðir bein-leiðis hevur atkvøtt fyrilógum,sum hann nú sigurvera í stríð við stýrisskip-anarlógina. Onnur er sjálvALS-lógin,sum gevur lands-stýrismanninum somuheimild, sum hann nú sig-ur vera ólógliga í barsils-lógini. Hin er sjúkrakassa-lógin, sum Bjørn seinni al-ment skýrdi at vera samalógarbrot.

Hvør av hesum lógumhevur havt tríggjar við-gerðir í tinginum + við-gerð í nevnd. Eins og at-kvøtt hevur verið tværferðir um somu lóg, ogtað hevur Bjørn gjørt,sum tað áður er skjal-prógvað her í blaðnum.

Her er talan um einabeinleiðis mótsøgn mill-um tað, sum Bjørn nú sig-ur, og tað sum hanngjørdi og atkvøddi sumtingmaður.

Hetta má geva einaábending um, at máliðkann ikki vera so greittkortini, sum tað nú verð-ur lýst. Tað sum heldurikki tykist at hava áhuga íeinum slíkum tíðindainn-slagi er, at hesin spurn-ingur er væl og virðiligaviðgjørdur í samband viðALS. Her hava seks avokkara fremstu løgfrøð-ingum viðgjørt júst spurn-ingin,um eitt slíkt gjald erein skattur, sum bert ting-ið kann áseta.

Hetta álit gevur ting-inum fulla heimild til atgera tað, sum tað nú hev-ur gjørt.

Tingmennblivnir menn?Sjónarmiðið hjá Bjørn um,at formansskapur løgting-sins skal umboða tannendaliga sannleikan í all-ari útlegging av stýris-skipanarlógini, kann illatakast fyri fult. Tað er al-ment kent,at formansskap-

urin verður stýrdur avumsitingini. Vit hava oftaviðgjørt hennara løgfrøðiog hava víst á mong iva-mál, sum t.d. í "Jógvan S"málinum, har henda løg-frøðin varð sópað avborðinum av rættinum. Íhesi løgfrøði er einkigjøgnumskygni og ongargrundgevingar. Tann ting-maður, sum loyvir sær atseta spurningar við hesiløgfrøði, fær átalu og har-við munnkurv frá júst for-mansskapinum í ting-inum.

Tí er tað sera hugaligt,at vanligir tingmenn nútykjast at vera farnir athugsa sjálvstøðugt, ogikki longur lata seg dik-tera av eini ivasamari um-siting. Men hinvegin ertað nú heldur ikki nakaðtrygt, um støðan er tann,at henda løgfrøðin bertkann brúkast, tá tað pass-ar tingmeirilutanum.

Men í hesum málinumhava vit í hvussu er fingiðstaðfest dupultspælið íhesum máli.

Bjørn av Heygum:

Hevur sjálvur atkvøtt fyri"broti" á stýrisskipanarlógina


Hetta er seinasta blað í ár-inum,og er innihaldið eis-ini fyrst og fremst tilfar,sum er hóskandi til eittjólablað. Stórur partur ersiðsøguligt tilfar, sum hev-ur samband við fiskimennog teirra kor.Vit hava afturkunnað fingið til vega nógvupprunatilfar, sum ikkihevur verið frammi fyrr.

Hetta er tilfar, sum okk-ara lesarar eru sera fegnirum.Teir eru so fegnir umtað, at tey eru mong sumikki fáa seg til at koyra

blaðið burtur og sumgoyma tað.

Vit leggja nú eina vikuburtur í millum, og kom-andi blað kemur 12. janu-ar. Tá verða frágreiðingarfrá landsfundinum hjá FF,sum verður 29.desember,eins og frágreiðing verð-ur frá aðalfundinum hjáFøroya Skipara- og Naviga-tørfelag.

Vit koma eisini at havaseinna part av samrøðunivið Sverra Rasmussen,harhann eisini greiðir frá síni

sigling undir krígnum við"Albert".Hann greiðir m.a.frá, tá teir fóru við deyð-siglara til Aberdeen, og táteir vóru bumbaðir avtýskum flogfari.

Sum nevnt aðra staðni íblaðnum fellur haldara-gjaldið fyri 2006 til gjald-ingar nú.Tað ræður um atgjalda til tíðina fyri atkunna tryggja sær, atstøðgur ikki kemur í.

Vit ynskja øllum einigleðilig jól og eitt gottnýggjár.

Komandi blað 12. januar


Hann stamaðiArni, sum stamaðirættiliga illa, var jústbyrjaður í herinum.

Fyrsta dagin spurdiein av yvirmonnunumArna, hvussu hann atog hvat vápnaslag,hann serliga hevðiáhuga fyri í herinum.

– Eg eiti A-A-A-Ar-Arni Jo-Jo-Jo...

– Fínt, tú eitur Arni,og tær dámar bestmaskinbyrsu!

*****

RóligurJógvan var av tí róligaslagnum, sum ikki fórupp at leika í avongum. So, ein dagin,komu boð úr Amerikaum, at nú var ein ífamiljuni, sum hevðibúð har yviri, deyður,og hesin hevði skriv-að Jógvani allar sínarognir.

Tað var sakførarin,sum bar honum boð-ini.

– Arvurin er 1 milli-ón dollara, ein garðurí Texas og ein hundur.

Jógvan sat leingi oghugdi niður í borðið.So segði hann stillis-liga:

– Tú, hasin hundur-in – hvørjum slagiman hann vera av...?

*****

Beiskur veruleikiTann 18 ára gamladóttirin hevði ikkiverið nógv úti umseg, men nú hon varvorðin tilkomin, heltpápin, at hann noydd-ist at greiða henni frálívsins veruleika.

– Eg veit, at tú kanstgerast ørkymlað avhesum eg nú noyðistat siga tær, men tað ereingin vegur uttanum, segði pápin.

Og so legði hannafturat:

– Tað eri eg, sumhavi verið jólamaðurøll hesi árini...

www.furuno.dk • Telefon 36 77 45 00

Glædelig Jul og godt Nytår...

CREATING BLUE SOLUTIONS

Alle i FURUNO DANMARK AS ønsker hele den færøske fi skerifl åde, kunder og

forretningsforbindelser en glædelig Jul og et godt Nytår. Vi glæder os til endnu et år

som totalleverandør af maritim elektronik til store og små fi skefartøjer på Færøerne.

Fiskimannafelagið hevur jústútvegað sær eitt listaverk,eitt relief, hvørs heiti er einímynd av grundarlagnum fyriokkara samfelag, nevniligaVaðbeinið. Listamaðurin erGianfranco Nonne, sum er úrItaliu, men sum er giftur viðKristinu Vilhelm úr Vági.

Her síggja vit listamanninsaman við Vaðbeininum.

Vaðbeinið

Documents

Nr. 357 Hósdagur 22. desember 2005 12,-