2018.07.05, пүрэв ~ №134 (933) YНэ: 1000₮~ Соёлт хүНий өглөө СоНиН уНшихааС эхэлдэг ~

ЗГМ

Хэрвээ Монгол шинэчлэгдэж чадахгүй бол мөхлийнхөө зүгт л явнаД.Бямбасүрэн

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2463.15 373.34 38.90

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД ХУРАЛДАй БОНД

95.2100.13%

94.5000.14%

69410.49%

ГЭРЭГЭ БОНД

108.300.15%

1257.800.34%

Бизнес, эдийн засгийн төрөлжсөн суваг Financial Times-ийн нийтлэлүүдийг албан ёсны эрхтэйгээр хүргэж байна.

Нийслэлд эдийн засгийн чөлөөт бүс байгуулах төслөө ЗГ-т хүргүүлнэ

“Мөнх тэнгэр” Монгол туургатны соёл, урлагийн их наадам болно

Урлагийн их наадмыг энэ сарын 6-8-ны өдөр Улаанбаатар хотноо зохион байгуулна. > 8

Master Plan on Reducing Air Pollution approvedIt is crucial to implement certain policy and measures on reducing air pollution. > 6ZG

M DA

ILY

Гадаад зах зээл дэх Монголын нэр хүнд өчүүхэн байтал дэлхийн дэвжээнд хүч сорих манай компаниудын хүсэл улам буцалсаар байна. Гэхдээ Монголыг таниулахгүйгээр олон улсын зах зээлд гарах талаар бодохын ч хэрэггүй гэдгийг экспорт хийх эхний оролдлогууд батлав. 3

оНцлох

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 0 9 3 3

ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 8 дУГаар нүүрээС УнШина УУ.

УЛААНБААТАР2018.07.05

БоРооТой28° 16°

УЛс ТөР“Чойбалсангийн ДцС-ын өргөтгөл”-ийг Хөгжлийн банкны хөрөнгөөр санхүүжүүлнэ. хЗБх 60 тэрбумын хэргээр сонсгол хийх тухай прокурорт бичиг хүргүүлжээ.ANFREL байгууллагын Удирдах зөвлөл 2020 оны фору маа МУ-д хийх хүсэлт гаргажээ. ЮНЕСКо-гийн дэргэд суугаа Байнгын төлөөлөгч А.Баттөр итгэмжлэх захидлаа барив.

эдийН зАсАгМонголбанк зургадугаар сард 2.1 тонн алт худалдан авчээ. Чанаргүй активыг бууруулах стратегийн баримт бичгийг баталлаа. "ӨвөрМонголын бараа бүтээг-дэхүүний үзэсгэлэн" Мишээл экспо төвд маргааш гарна. ТоП 20 индекс 19428.3 нэгж болж, 0.39 хувиар буурав.

ТоР-20 индекс

30,00025,00020,00015,00010,000

Нийгэмхөвсгөлийн цагааннуурт 84 өрхийн 478 цаатан амьдарч байна. 1940-1948 онд баруун хилд болсон зэвсэгт тулалдаан дуус-саны ойг энэ онд тэмдэглэнэ. Өнгөт чулууны хууль бус сүл-жээг илрүүлэх, тооцох хариуц-лагыг чангатгахыг ЗГ даалгав. ЭМ-ийн ажилтны үйлдвэрч-ний эвлэл эмч нарын ажил хаялтыг түр хойшлуулжээ.

дэЛхийМалайзын Ерөнхий сайд асан Нажиб Разак авлигын хэргээр баривчлагджээ. АНУ-ын Сенатын хороо Москва ч 2016 оны сонгуульд нөлөөлсөн гэх дүгнэлтийг дэмжив. Польшийн дээд шүүхийн тэргүүн М.Герсдорф түүнийг огцруулахыг эсэргүүцлээ. Европын холбоо машины тарифыг багасгах олон улсын хэлэлцээ санаачлав. ДАШТ 2018-ын гол тэмцээний үеэр биржийн арилжаа 50 хувь буурч буйг Citi банк мэдээллээ.

ЦАГ АГААР

АНУ-ын Хууль зүйн яам Glencore-ыг хараандаа авлаа

5

Ил тод байдлыг хангахгүй бол алтаа худалдаж чадахгүй

Манай улсын валютын албан нөөц тавдугаар сарын байдлаар 3.26 тэрбум ам.долларт хүрсэн нь сүүлийн таван жилийн дээд түвшин болсон. Мөн эхний хагас жилд 7.1 тонн алт худалдаж авсан нь жилийн өмнөхтэй харьцуулахад зургаан хувиар өссөн үзүүлэлт гэдгийг албаны эх сурвалжууд мэдээлсэн.

товчхондоо, эдийн засгийг сэргээхээр хэрэгжүүлж эхэлсэн “алт-2” хөтөлбөр үр дүнгээ өгч байна. ханшийн савлагаанд дэндүү өртөмтгий манай эдийн засагт “алт-2” хөтөлбөр тун чухал ач холбогдолтой. гэвч бид алтны ил тод байдлыг хангаж, гарал үүслийг нь албан ёсоор бүртгэлжүүлэхгүй бол гол худалдан авагч болох Европын холбоонд алтаа нийлүүлэх ямар ч боломжгүй болно. 2021 оноос тус бүс нутагт алт болон бусад түүхий эдийн гарал үүслийг ил тод болгох, нийлүүлэлтийн бүх шатанд байгаль орчинд хор учруулаагүй, хүүхдийн тэвчишгүй хөдөлмөр шин гээ-гүй, хүний эрхийн зөр чилгүй байх зэрэг олон шаардлагыг хангах хууль хэрэгжих гэж байгаа юм.

З.Цэлмэг@tselmegZGM

Дүүрэг бие даан хөгжих боломжийг хуулиар нээж өгнө. >2

С.Батсайхан / ЗГМ©

ХүЧИРХИйЛЛИйН ЭСРЭГ ХАМТДАА

ЗГМ: ИНфОГРАфИк

ЭДИйН ЗАСАГ

4 7

Нийгэм, гэр бүлийн бүх зөрчлийн золиос нь хүүхэд болж байна

Хүүхдийн тусламжийн 108 утасны үйлчилгээний төвд өдөрт 1000 орчим дуудлага ирдэг. Тус төвийг зорин очиход иргэдээс авто­бусанд хараа хяналтгүй хүүхэд явж буй талаар дуудлага ирсэн байв. Нийгмийн ажилт нууд хүүхдийг автобусны буудал дээр тосож аваад түр хамгаалах байранд авчрахаар болсон юм. Төвийн үйл ажиллагаа, хүүхдийн эрхийн зөрчлийн талаар Хүүхдийн тусламжийн 108 утас­ны үйлчилгээний төвийн захирал

уул уурхай ба таваарын арил жааны бизнес эрхлэгч, тэрбумтан айвэн гласенбергийн удирддаг Glencore компанийг хээл хахууль, авлигын хэргээр аНу-ын про курорууд шалгаж эхэллээ. тус компанийг дэлхийн хамгийн буурай орнуудад явуулсан үйл ажил лагааныхаа тухай баримтыг мөрдөн байцаагчдад гаргаж өгөхийг шаарджээ. швейцарт төвтэй тус компанийн төлөөлөгч аНу-ын хууль зүйн яам америкийн мөнгө угаахын эсрэг хууль, гадаад дахь авлигын үйлдлийн тухай журмын дагуу ийм үүрэг

Б.Баярмаа@bayarmaaZGM

С.Отгонсүрэнтэй ярилц лаа. Тэр­бээр хүүхэд хүчирхийлэлд өртөж буй нь эцэг, эхчүүдийн хараа хяналт сул байгаатай хол боо тойг онцол сон юм. 108 төвийн ажилтнууд хуулийн хязгаар лагдмал хүрээнд мэдээ лэл өгөх эрхтэй байдаг юм байна.

-Танай төвд өдөрт маш олон дуудлага ирдэг юм байна. Эдгээр дуудлагыг хэрхэн хүлээн авч, ажилладаг вэ?

-олон улсад манайх шиг хүүх дийн тусламжийн 182 төв ажилладаг.

өгснийг мэдээлэв. шүүхийн шаардлагад 2007 оноос эхлэн Glencore-ын Нигери, ардчилсан Конго, венесуэл зэрэг улсад явуулсан ажиллагааг хамруул-сан байна.

Glencore уг шаардлагатай танилц аж зохих жур мын дагуу мэдээллээ өгнэ гэжээ. уг мэдээлэл тарсны дараа тус компанийн хувьцааны үнэ лондоны хөрөнгийн бирж дээр 12 хувиар унаж, зах зээлийн үнэлгээ нь зургаан тэрбум фунтээр багасав.

16194

72 68 66 27 23Япон Их Британи Швед Дани АНУ Энэтхэг Бразил

2.3

56

Монголд

34 хүртэлх насны 10 мянган хүнд ногдох аутизмтай хүний тоо

Нийт хүн амын дунд аутизмтай хүний эзлэх таамаг тоо

СЭМҮТ©

Аутизмтай хүүхдийн эзлэх хувь хэмжээ

ИМИжГүй МОНГОЛД ДЭЛХИйН ЗАХ ЗЭЭЛ ХОЛ

10 000 хүүхэд тутамд ноогдох тоо

Дүүрэг бие даан хөгжих боломжийг хуулиар нээж өгнө

Г.БилгүүнЗГМ

2 ЗаСгийН гаЗрыН Мэдээ СоНиН 2018.07.05, пүрэв ~ №134 (933)

Улс төр

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

ЗөвлөхШатарбалын ДАвААДОРж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.Баяртогтох

Утас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Утас: 99903581 99903578 99909472 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Л.Сугармаа

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

РЕДАКц

ЗАР СУРТАлЧилГАА

хАЯГ

цАхиМ хУвилБАР

0 0 9 3 3

Тендер шалгаруулалтын нэр: Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй “Цэцэрлэгийн барилгын засвар /Улаанбаатар, Багануур дүүрэг, 138 дугаар цэцэрлэг/”-ын ажилТендер шалгаруулалтын дугаар: НХААГ-18/0055

Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй “цэцэрлэгийн барилгын засвар /Улаанбаатар, Багануур дүүрэг, 138 дугаар цэцэрлэг/” ажлыг гүйцэтгэхээр цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000 (тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 45 хоногийн туршид хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

1. Барилгын засварын ажлын нийт мөнгөн дүнгийн дундаж үзүүлэлтийг нь тооцох жилийн тоо: Сүүлийн 2 жилийн (2016, 2017 он) борлуулалтын дундаж орлого нь санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байна.2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх.3. Сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг:

Сүүлийн 2 жил буюу 2016, 2017 оны аль нэг жилд тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлыг доод тал нь нэг удаа гүйцэтгэсэн байх.Ижил төстэй ажилд барилгын засварын ажил болон түүнээс дээш гүйцэтгэсэн туршлагыг тооцно.

Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: Тийм

Зураг төсөл боловсруулах байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөлтэй байх бөгөөд хуулбарыг нотариатаар гэрчлүүлэн ирүүлнэ.

Барилга, хот байгуулалтын яамнаас олгодог:1.2.1. 1-10 хүртэл давхар барилга байгууламжийн барилга архитектур, орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, өндөржилт, барилга бүтээцийн зураг төсөл, барилгын зураг төсөл эсвэл; ЗТ-3.1 Архитектур, барилга бүтээц, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөлАжил гүйцэтгэх байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөлтэй байх бөгөөд хуулбарыг нотариатаар гэрчлүүлэн ирүүлнэ. Барилга, хот байгуулалтын яамнаас олгодог:2.1.1. Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт болон түүнээс дээш, эсвэлБА-8.1 Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил болон түүнээс дээш.

Тендерийн хамт дараах тендерийн баталгаа ирүүлнэ.540 000 /таван зуун дөчин мянга/ төгрөг

Хүчинтэй байх хугацаа: 2018 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийг дуустал.Тендерийг 2018 оны 08 дугаар сарын 06-ны өдрийн 11 цаг 00 минутаас

өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 08 дугаар сарын 06-ны өдрийн 11 цаг 30 минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад

материалыг www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээл лийг доорх хаягаар авч болно.

ТЕНДЕРиЙН УРилГА

Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15,

Нийслэлийн худалдан авах ажиллагааны газар, Утас: 75757810

НИТХ­ын дарга С.Амар­сайхан тай Нийслэлийн эрхзүйн байдлын тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлт болон Улаанбаатар хотод хийхээр төлөвлөж буй зарим ажлын талаар ярилцлаа.

-Нийслэлийн эрх зүйн байд-лын тухай хуулийг хэлэлцэх нөхцөл шаардлага зайлшгүй тулгарсан талаар яригдаж байна. Хуулийн төслөөр ямар өөрчлөлтүүд орох вэ?

-энэ бол цаг үеийн зүй ёсны шаардлага гэж харж байна. Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулж нийслэлд тулгамдаж байгаа асуудлуудыг орон нутаг бие даан шийдэх боломж нөхцөлийг нээлттэй болгох ач холбогдолтой. өөрөөр хэлбэл нийслэл төсвөө өөрөө бүрдүүлэх, хариуцлагаа мөн хүлээдэг тогтолцоог бий болгох юм. тэр хүрээнд шаардлагатай төсөл хөтөлбөр, дэд бүтэц, сургууль цэцэрлэгийн хөрөнгө оруулалт, авто зам гүүрээ шинэчлэх зэрэг нийслэлчүүдийг ач тухтай, аюулгүй байдлыг хангах эрх зүйн боломжуудыг нээж өгөхөд энэ хууль чухал үүрэгтэй. уих-аар хуулийн төслийг хэлэлцэж эхлээд байна.

-Ямар замаар энэ болом-жуудыг бий болгоно гэж төлөв лөж байгаа вэ?

-Нийслэл жилд 800 гаруй тэрбум төгрөгийн төсвийн орлого бүрдүүлж байна. үүнээс 200 тэрбум төгрөгийг улсын

Огноо : 2018 оны 07 дугаар сарын 04-ний өдөр

АЛБАНы ХүНИй үГ

Нийслэлд эдийн засгийн чөлөөт бүс байгуулах төслөө ЗГ-т хүргүүлнэ

төсөвт төвлөрүүлдэг. харин үлдэж байгаа 600 тэрбум төгрөгийн 50 гаруй хувийг нь тогтмол болон урсгал зардалд зарцуулдаг. тэгэхээр нийслэлд хөрөнгө оруулалт хийх 100 гаруй тэрбум төгрөг л эцсийн байдлаар үлдэж байна. Нийслэл бүх төсөв хөрөнгөө өөрөө мэдэж шийддэг гэж яриад байдаг боловч бодит байдал дээр төсвийн эрх үүрэг нь хязгаарлагдмал юм.

Нийслэл өөрийн эд хөрөнгийг зах зээлийн үнэлгээгээр нь үнэлж санхүүгийн болон төл бөрийн чадвартай бол-гох замаар бонд, үнэт цаас гаргах эрх зүйн орчин шаардлагатай. Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулснаар нэгдүгээрт, нийслэлд хийгдэх төсөл хөтөлбөрийн хөрөнгө оруулалтыг татах боломж нээгдэнэ.

хоёрдугаарт, нийслэлээс төрийн бусад байгууллагуудтай харилцах эрх зүйн орчин шинэ түвшинд хүрнэ. Мөн хот төлөвлөлт, стандартуудыг бий болгох, иргэдийн өдөр тутмын ажил, амьдралтай холбоотой ойлгомж гүй асуудлуудыг цэгцлэх эрх зүйн зохицуулалт хийх, дүрэм журмыг батлахад энэ хууль ихээхэн үүрэг гүйцэтгэнэ.

-Нийслэлээс бонд гарга-хад хөрөнгө оруулагчид хэр сонирхох бол. Бонд гарга хын тулд эрх зүйн ямар зохицуу-лалт шаардлагатай бол?

-эрх зүйн хувьд орон нутаг бонд гаргаж болохгүй гээд хязгаарлачихсан байдаг. гэтэл нөгөө талдаа нийслэл бонд гаргах боломж хангалттай бий. Нийслэлийн хэмжээнд өөрийн эзэмшлийн байр,

барилгууд, орон нутгийн өмчит үйлдвэрийн газрууд, ааН-үүд, нийслэлийн болон нийтийн эзэмшлийн газар зэрэг асар олон үхмэл хөрөнгө байна. Соёлын төв өргөө, улаанбаатар банкны шилэн барилга гээд ямар ч эдийн засгийн эргэлтэд ордоггүй обьектууд олон. Нийслэл эдгээрийг өнөөгийн зах зээлийн ханшаар үнэлүүлж эдийн засгийн эргэлтэд оруулъя гэж байгаа. тэгэхгүй бол уламжлалт буюу төсвөөс санхүүжилт авдаг, татварын орлогоор бүрдүүлсэн хэдэн төгрөгөө урсгал зардалдаа өгөөд дуусдаг байдлаар явсаар өнөөдөр нийслэл тулгамдсан олон асуудлаа шийдэж чадахгүй хэмжээнд хүрчихсэн.

-Нийслэлийн дагуул хотыг байгуулах замаар төвлөрлийг сааруулах бодлого яригдаж байгаа. Энэ чиглэлээр ямар ажил хийхээр төлөвлөж байна вэ?

-энэ тухай Нийслэлийн эрхзүйн байдлын хуулийн төсөлд тусгасан. өнөөдөр хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хот тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуульд “хот өөрөө дагуул хоттой байж болно” гээд заачихсан. тэр хүрээнд Налайхыг дагуул хот болгох шийдвэр 2014 онд Нитх-аас гарсан. гэтэл эрх зүйн ойлгомжгүй байдал, төсвийн хэт төвлөрлөөс болж дагуул хот бие даан хөгжих боломжгүй болчихсон. тэгэхээр цаашдаа бид алслагдсан дүүргүүд гэхгүйгээр азийн хөгжлийн банкны шугамаар дэд төвүүд, дагуул хотыг бий болгоё гэж байгаа юм. улмаар тэнд эрх мэдлийн хуваарилалтыг тэнцүү олгож, төсөв санхүүгээ өөрсдөө бүрдүүлэх, бие даан зарцуулах эрх зүйн орчныг бий болгож өгөх юм. Мөн Монгол улс нэгдсэн нэг төсөвтэй учраас үүнийг шийдвэрлэхдээ холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд зохицуулж тухайн дүүрэг, дагуул хот өөрийн гэсэн өнгө төрхтэй шударга, эрүүл өрсөлдөөнөөр хөгжих боломжийг олгох хэрэгтэй.

тухайлбал, Баянгол дүүрэг худалдааны байгууллага олонтой учраас худалдааны

дүүрэг, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийг банк санхүү эдийн засгийн, Налайх, Багануурыг үйлдвэрлэл аялал жуулчлалын, Сонгинохайрхан, хан-уул дүүргийг аж үйлдвэрийн дүүрэг гэх мэтээр онцлогоор нь бие дааж хөгжүүлэх боломжийг нээж өгөх хэрэгтэй. тэгэхгүй бол 10, 20 жилийн дараа бахь байдгаараа асуудалтайгаа зууралдсан хэвээр л байна.

Мөн хотын эдийн засгийн чөлөөт бүс байгуулахаар ярьж байгаа. тэнд нь агаарын болон авто замын тээвэр ложис тик төв, үйлдвэрлэл инноваци, мэдээлэл технологи, аялал жуулчлал, гадаад дотоо дын банк санхүүгийн байгууллагуудыг төвлөрүүлэх замаар иргэдээ ажлын байртай болгож, өрхийн орлогыг нэмэгдүүлье гэж төлөвлөж байгаа. ингэснээр нийслэл эдийн засгийн чадавхаа бас нэмэгдүүлж хөрөнгө оруулал-

тын давхар сантай болохгүй бол зөвхөн төсвийн хөрөнгө оруулалт хараад өнөөгийн энэ байдлаараа олон жил явах болж байна. тиймээс нийслэл өөрөө асуудлаа шийддэг бүрэн эрх мэдэлтэй болмоор байгаа юм. одоо бол нийслэл тулгамдаад байгаа зарим асуудлаа бие даан шийдвэрлэх боломжгүй байна шүү дээ. Жишээ нь, Цэвэрлэх байгууламжийг шинэчилье гэхэд БхБЯ шийддэг, зарим төсөв хөрөнгийг Сангийн яам татаад авчихдаг, хаахүЯ хэрэгжүүлж байгаа зарим төсөл хөтөлбөрийг аваад явчихдаг гэх мэт. ингээд нийслэл хот гэдэг том нэрээс цаашгүй, эцсийн дүндээ аль нь ч асуудлаа шийдэж чадахгүй явсаар цаг алдаж асуудлууд овоордог. үүнийг хуульд тодорхой болгож цэгцлэхээр зорьж байгаа.

-Нийслэлд эдийн засгийн чөлөөт бүс бий болсноор эдийн засагт ямар бодит үр дүн гарах бол?

-Нийслэлд эдийн засгийн чөлөөт бүс байгуулах Нитх-ын тэргүүлэгчдийн тогтоолын дагуу ажлын хэсэг гараад урьдчилсан тооцоо судалгааг хийж танилцуулсан. одоо нарийвчилсан тооцоо, судалгааг хийж, удахгүй холбогдох шийдвэрүүдийг гаргуулахаар Засгийн газарт төсөл өргөн барина. Чөлөөт бүсийг бай-гуулахдаа мэдлэгт суурилсан эдийн засгийг хөгжүүлэх, технологид суурилсан, өртөг нэмсэн үйлдвэрлэл явуулахад анхаарч ажиллана. дээр нь аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх үндсэн суурь нь тэнд байна гэж харж байгаа.

ТОвЧХОН » ПАРлАМЕНТУИХ-ын 19 гишүүн “60 тэрбумын” гэх асуудлаар нээлттэй сонсгол явуулах хүсэлт гаргасны дагуу ХЗБХ Улсын ерөнхий прокурорын газарт албан бичиг хүргүүлсэн байна. УИХ-ын дэгийн тухай хуулийн холбогдох зохицуулалтын дагуу нээлттэй сонсгол хийхэд Ерөнхий прокурор чухал байр суурьтай оролцох юм.

» Тоо

494Мянга. Улсын хэмжээнд нийт 494 мянган га-д тариалалт хийгээд байгаа бөгөөд 365 мянган га-д үр тариалжээ. Үүний 342 мянган га-д улаанбуудай, 128 гаруй мянган га-д төмс, хүнсний ногоо, тосны болон тэжээлийн ургамал, жимс, жимсгэнэ тариалсан байна.

» УлААНБААТАРНийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Батболд НҮБ-ын Ази-Номхон далайн бүсийн эдийн засаг, нийгмийн комиссын орлогч К.Захадитыг хүлээн авч уулзжээ. Уулзалтаар нүүрстөрөгч бага ялгаруулдаг эко хот байгуулах чиглэлээр санал солилцож, хоёр талын цаашдын хамтын ажиллагаа, харилцаа холбоог өргөтгөхөөр ярилцав.

» оРоН НУТАГАрхангай аймгийн зарим сумдад малын гоц халдварт шүлхий өвчин гарсантай холбогдуулан тус аймгийн баяр наадмыг хойшлуулж долдугаар сарын 21-22-нд хийхээр шийдвэрлэжээ. Мөн тэгш ой тохиосон аймаг байхгүй тул бусад аймгийн наадмуудыг товлосон хугацаанд хийхээр болов.

» ЯАМБОАЖЯ. ОБЕГ-тай хамтран Гамшгийн эрсдэлийг бууруулах Азийн сайд нарын бага хуралд оролцож буй 49 орны үзэсгэлэнг Сүхбаатарын талбайд нээв. Гамшгийн үеийн эрсдэлийг бууруулахад орчин үеийн техник технологийг хэрхэн ашиглах, гамшгийн эрсдэлээс хамгаалахад ямар шинэ санаа, шилдэг бүтээл тус болохыг үзэсгэлэнгээс харж болно.

• Уламжлалт буюу төсвөөс санхүүжилт авдаг, татварын орлогоор бүрдүүлсэн хэдэн төгрөгөө урсгал зардалдаа өгөөд дуусдаг

• Дүүрэг, дагуул хот өөрийн гэсэн өнгө төрхтэй шударга, эрүүл өрсөлдөөнөөр хөгжих боломжийг олгох хэрэгтэй.

• Асуудлаа шийддэг бүрэн эрх мэдэлтэй болмоор байгаа.

Нийслэл бонд гаргаж тулгамдсан

асуудлаа шийдвэрлэнэ

2018.07.05, пүрэв ~ №134 (933)

Нийтлэлчийн булан

3ЗаСгийН гаЗрыН Мэдээ СоНиН

дэлхий Монголыг хэрхэн дүгнэдэг бол. энэ асуултыг 36 улсын 380 мянган хүнээс түүвэрлэн асуужээ. гэтэл эдгээрийн 80 хувь нь Монгол гэж улс байдгийг огт мэддэггүй, ердөө 20 хувь нь дуулсан эсвэл мэддэг гэж хариулсан байна. Бүр Монголын тухай сонссон гэх 20 хувийн гуравны хоёр нь биднийг өвөрМонголтой андуурдаг аж. гадаад ертөнц дэх Монголын нэр хүнд, эрэмбэ зиндааг илэн далангүй илчилсэн энэ судалгааг Монголын үндэсний брэндийн зөвлөл өнгөрсөн онд хийсэн юм.

Монголыг гэх дэлхийн үнэ-лэмж ийм доогуур байхад бид тэрүүхэн тэндээ дэвхцэж, агуу түүхтэй ард түмэн хэмээн хий хоосон даналзсаар. харин дэлхий өртөнц азийн цээжин дэх жижиг Монголыг тоож байгаа ч юм алга гэхэд хилсдэхгүй. анзаарах сөхөөгүй хөгжин дэвжсээр байна. эдүгээгээс олон зууны тэртээ монголчуудын алдар цуу дэлхий даяар цуурайтсан байж болно. харин энэ зуунд бид дахин эх орноо таниулж, гадаад ертөнцтэй ахин “мэндчилэх” шаардлага тулгараад байна. эс бөгөөс монголчууд өнгөрсөн зууны үеийн хөмөрсөн тогоонд үлдэх нь.

гадаад зах зээл дэх Монголын нэр хүнд ийм өчүүхэн байтал дэлхийн дэвжээнд хүч сорих манай компаниудын хүсэл улам буцалсаар буй. Сүүлийн 30 орчим жил чөлөөт зах зээлээр замнаж, эрийн цээнд хүрсэн тэд одоо дотооддоо өрсөлдөж ханажээ. тиймээс зах зээлээ тэлж, олон улсад хөл тавьж, хүчээ үзэхээр зорьж байгаа. гэвч хилийн дээс алхаад л Монголоо таниулах хүндхэн даалгавартай нүүр тулж буйгаа үндэсний компаниуд учирлаж байна.

Монголын шаргал элсээр нэрлэсэн “алтанговь” брэндээ дэлхийн зах зээлд гаргахаар зорьж

Имижгүй Монголд дэлхийн зах зээл хол

Монголоо таниулах даал­гаврыг үндэсний компаниуд үүрч байна

Г.Байгал@baigalZGM

буй апу хувьцаат компанийн гүйцэтгэх захирал Ц.эрдэнэбилэг “Бүтээгдэхүүнээ гадаад зах зээлд танилцуулах гэхээр эхлээд улсаа таниулах хэрэгтэй болдог. Бидний ярианы 80 хувь нь Монгол улсын соёл, уламжлал, хөгжил дэвшлийн талаар өрнөсөн. үлдсэн 20 хувьд нь өөрийн брэнд бүтээгдэхүүнээ танилцуулж байна. ганцхан аж ахуйн нэгж эх орноо танилцуулна гэдэг хөрөнгө мөнгө, цаг хугацааны хувьд ямар ч боломжгүй. тиймээс бид үндэсний брэндийг бий болгохдоо эхлээд монгол хүн гэдэг брэнд дээр төвлөрч ажиллах нь чухал гэж бодсон” хэмээсэн буй билээ. Монголыг таниулах их үйлсийн сорилт бэрхшээлтэй нүүр тулсан энэ эрхмийн үг дэлхийд гарах хүсэл тээж буй хэн бүхэнд хамаатай. дэлхий Монголыг мэдэхгүй байхад бид олон улсад гарна гэж дотроо хэчнээн чичрээд нэмэргүй гэдгийн

нэгдээд байна. үүнийхээ хүчинд герман улс автомашин, Франц улс вино, үнэртнээрээ гээд өөрсдийн брэндингийг хэдийнэ дархалсан. өмнөд Солонгосын олон ангит “өвлийн хайрын дуу” кино олон улсын хүртээл болсны дараа тус улсын кимчины экспорт 27 хувиар өссөн байдаг. энэ бол урлаг, соёл, уламжлалаараа дамжуулан эдийн засгийн өгөөж хүртэж, зөөлөн хүчний бодлогын нэг хэсэг болсон брэндингийн бодит жишээ юм.

германы судалгааны компани улс орны брэндингийн индекс болох Nation Branding index-ийг жил бүр танилцуулдаг. Засаглал, хөрөнгө оруулалтын орчин, экспорт, аялал жуулчлалын хөгжил, ард түмний харилцаа зэрэг үзүүлэлтээр хэмждэг уг жагсаалтад брэндингээр тэргүүлэгч 50 улсыг багтаадаг байна. 2016 онд уг жагсаалтыг тэргүүлж байсан аНу 2017 онд

С.Батсайхан / ЗГМ©

хойш ухарч, манлайллаа германд алджээ. учир нь өнгөрсөн онд агуу гэгддэг америк амиа бодсон нэг бус алхам хийж, уур амьсгалын өөрч лөлтийн эсрэг олон улсын тэмц лээс хойш суусан нь аНу-ын эрэмбийг таван байраар ухраажээ.

баталгаа. өөрөөр хэлбэл, өөрс-дөө Монголыг таниулахгүйгээр, Мон голын имижийг эерэг болгох-гүйгээр олон улсын зах зээлд гарах тухай бодохын ч хэрэггүй гэдгийг сануулж буй.

дэлхийн зах зээлийг том гэг-чийн супермаркет гэж үзвэл бид лангуун дээр нь өвөрмөц, содон ямар бүтээгдэхүүнийг хэрхэн тавих нь өнөөг хүртэл асуултын тэмдэг хэвээр. хэдийгээр Монгол улс өдгөө олон улсын таваарын зах зээлд өрсөлдөж байгаа ч хэдий хүртэл хэдхэн төрлийн түүхий эдээ нийлүүлэх билээ. тиймээс уул уурхайгаас олсон орлогоороо дэлхийд өрсөлдөх бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг бүтээж бий болгох нь зүй ёсных. улс орнууд ч дэлхийн 200 гаруй орноос өөрсдийн өв соёл, онцгой сэтгэгдэл, бусдаас ялгарах язгуур мөн чанараа таниулах буюу брэндингийн төлөөх өрсөлдөөнд хэдийнэ

харин уур амьсгалын өөрч-лөлттэй эрчтэй тэмцэхээ мэдэгдсэн Франц улс энэ эрэмбээ таван байраар ахиулж чадсан байна. аНу-ын ухарсан, Францын урагшилснаас харахад брэндинг нь нарийн эмзэг бөгөөд уран ухаан шаарддаг. Монгол улс энэ жагсаалтад багтдаггүй бөгөөд хэдийнэ ард хоцорсон. гэтэл харьцангуй хаалттай Куба, иран болон бидэнтэй ойр оршдог Казахстан улс багтчихсан байгаа юм. уг нь монголчууд нэн эртнээс урлаг, соёл, уламжлалаараа дамжуулан эдийн засгийн өгөөж хүртэж, улс орнуудыг өөртөө татах зөөлөн хүчний бодлогыг хэрэгжүүлсээр ирсэн. үүнээс бидэнд хамгийн ойр буюу 1911-1990-ээд онд Монгол улс зөөлөн хүчний бодлогыг тууштай хэрэгжүүлж, өөрсдийн соёл, уламжлал, түүх, спортоор дамжуулан улсаа амжилттай сурталчилж байв. гэвч чөлөөт зах зээл, ардчилалтай зэрэгцээд энэ бодлого задгайрчээ.

гэлээ гээд Монгол улс хөгжин дэвжихийн тулд дэлхийд өрсөл-дөхөөс аргагүй бөгөөд брэндинг бол санаачилга бус маш чухал шаардлага болчихоод байна. олон улсын туршлагаар брэндинг бүтээх цэгээ төр нь хатгаж, түүнд хүрэх бодлого төлөвлөгөөгөө боловсруулдаг. улмаар хувийн хэвшилтэйгээ хамтран зорилго төлөвлөгөөгөө хэрэгжүүлж, ком-паниудаа төр нь түшиж тулсанаар амжилтад хүрдэг байна.

гэхдээ гарт баригдаж, нүдэнд харагдахгүй атлаа брэндинг нь үнэ цэнэтэй. дэлхийн шилдэг 25 брэнд компани гэхэд л тус бүр нь дунджаар зар сурталчилгааны зардалд 450 сая ам.доллар зарцуулдаг байгаа юм. энэ бол манай төсвийн орлогын багагүй хувьтай тэнцэх хэмжээний мөнгө. Брэндингийг бүтээх нь хөрөнгө мөнгөнөөс гадна цаг хугацаа, тууштай, оновчтой бодлого, төр, хувийн хэвшлийн тогтвортой түншлэл шаарддаг. тухайлбал, 1970 оноос эхлүүлсэн ажлынхаа үр шимийг БНСу 2000 оноос хүртэж эхэлсэн байна. гэтэл манайд ингэж тууш тай үргэлжлүүлэх тогтвортой засаг лал бий билүү. 2017 онд дэлхийд Монгол улсын үнэлэмж, байр суурь, монгол хүний үнэ цэнийг таниулах Монгол улсын брэндийн зөвлөл байгуулсан. энэ бүтэц суурь судалгаанууд хийж, энэ чиглэлийн төрийн бодлого боловсруулж байгаа. харин цааашид Монголын имиж бүрдүүлэх үйлсийг тууш-тай үргэлжлүүлэх, энэ чиглэлд хувийн хэвшилтэй хүчээ нэгтгэж хамтран ажиллах нь чухал байгааг салбарынхан хэлж байна. төрийн анхаарал халамж, тууштай бод-лого, хувийн хэвшлийн хичээл зүтгэл дор алсдаа ашиг авчрах брэндинг өсөж торних нь. эс бөгөөс дэлхийд танигдаагүй бид гадаад зах зээлд гарна гэж дотооддоо хэчнээн тунхаглаад ч хоосон цуурай төдий л үлдэх нигууртай.

Дэлхийн зах зээлийг том гэгчийн супермаркет гэж үзвэл бид лангуун дээр нь өвөрмөц, содон ямар бүтээгдэхүү-нийг хэрхэн тавих нь өнөөг хүртэл асуултын тэмдэг хэвээр.

БРЭНДиЙН иНДЕКСЭЭР ТЭРГҮҮлж БУЙ 10 УлС

Улс орон 2017 2016

Герман 1 2

Франц 2 5

Их Британи 3 3

Канад 4 4

Япон 5 7

АНУ 6 1

Итали 7 6

Швейцар 8 8

Австрали 9 9

Швейд 10 10

• Ганцхан аж ахуйн нэгж эх орноо танилцуулна гэдэг хөрөнгө мөнгө, цаг хугацааны хувьд ямар ч боломжгүй.

• Монголыг таниулахгүй, Монголын имижийг эерэг болгохгүйгээр олон улсын зах зээлд гарах талаар бодохын ч хэрэггүй.

• Гарт баригдаж, нүдэнд харагдахгүй атлаа брэндинг нь үнэ цэнэтэй.

МоНГолыН ТАлААРх ДЭлхиЙН оЙлГолТ

36 улсын 380,000

Монголын үндэсний брэндийн зөвлөл ©

Судалгаанд хамрагдсан орнуудын

80% 20%Монгол гэж улс

байдгийг огт мэддэггүй

Монголын талаар сонссон эсвэл

мэддэг

2/3%Биднийг ӨвөрМонгол

гэж боддог аж

иргэний дунд судалгаа хийсэн

ОНлАйН ЗАХИАлГА ХЭвлЭМЭл ЗАХИАлГА ХОСОлМОл ЗАХИАлГА(Хэвлэмэл + Онлайн)

• УлиРАлД: 5000^ (62 ДУГААР)• хАГАС жилД: 10 000^ (124 ДУГААР)• жилД: 15 000^ (248 ДУГААР)

• УлиРАлД: 30 000^ (62 ДУГААР)• хАГАС жилД: 60 000^ (124 ДУГААР)• жилД: 120 000^ (248 ДУГААР)

• УлиРАлД: 32 000^ (62 ДУГААР)• хАГАС жилД: 65 000^ (124 ДУГААР)• жилД: 125 000^ (248 ДУГААР)

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

богдох албаныхнаас энэ талаар тодруулахад эрэн хайж байгаа, эсвэл одоо насанд хүрсэн, хө­дөлмөр эрхэлж байгаа гэсэн товчхон бөгөөд цааргалсан хариулт л өгдөг.

ОНЦЛОХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

0 0 7 7 4

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР2017.11.30

ҮҮЛШИНЭ

-14° -24°

УЛС ТӨРЗөрчлийн тухай хуулийн Үндсэн хууль зөрчсөн заалтын үйлчлэлийг түдгэлзүүлэв. МАН-ын генсек Д.Амарбаясгалан урд хөршид айлчлал хийхээр мордлоо. Монгол Улс төмөр замын дамжин өнгөрөх тээвэрт 25 жил тарифын хөнгөлөлт эдэлнэ. АН-ын бүлэг Төв банкны тухай хуулийн төслийг судлахаар болов. Монгол, Вьетнамын хооронд шууд нислэгтэй болох асуудлыг судална гэлээ.

ЭДИЙН ЗАСАГХөрөнгийн биржийн “MSE ALL” индекс 1261.81 нэгж болж, 0.42 хувиар буурав. Монголбанк “төрц” алтыг дэлхийн зах зээлийн үнээс өндөр үнээр авч байна. “Банкийг дахин хөрөнгөжүү-лэх тухай хууль”-ийн төслийг боловсруулна.Зочид буудлын салбарын орлого 112.6 тэрбум төгрөгт хүрч, 4.1 хувиар өссөн байна.ОХУ-ын гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 144.4 тэрбум ам.долларт хүрэв.

НИЙГЭМГССҮТ гэр бүлийн хүчирхийл-лийн 960 хохирогчид тусламж үзүүлжээ.Ирэх онд Зүүн дөрвөн замын давхар замын уулзварын ажлыг эхлүүлнэ гэв.Адууны махны экспортыг 10 мянган тонноор нэмэгдүүллээ. 33 дугаар сургуулийн хажууд олгосон газрыг хүчингүй болголоо. ЕБС-иуд спорт заалаа ашиг-луул сан мөнгөө тайлагнадаг болно.

ДЭЛХИЙПхеньяны шинэ туршсан пуу-жин АНУ-ын аль ч цэгт хүрэх чадалтай гэж мэдэгдэв. Будапештэд Зүүн Европ, Хятадын “16+1” бизнесийн зургаа дахь чуулган боллоо. Чилийн өмнөд нутагт мөсөн оргилоос 350х380м хавтан бутран унажээ. Крипто валют хэмээх бит-койны үнэ 10000 ам.долларын босгыг давлаа.

2017.11.30, ПҮРЭВ ~ №228 (774) YНЭ: 1000₮~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ЭХЭЛДЭГ ~

ЗГМ

Эрдсийн ганзага дундраагүй

Эрдсийн орлого ДНБ-ий 6.2 хувийг бүрдүүлжээ. > 4

Ерөнхий сайдын “лүндэн” Ц.Нямдоржийг барьц алдуулавЕрөнхий сайд С.Зоригийн хэргийг яаралтай шийдэхийг үүрэгджээ. > 2

АНУ-д цохилт өгөх чадалтай пуужин туршлаа

Ikea дэлгүүрүүдээ хотын төвд шилжүүлнэ

Ubinfo.mn сайт шилдэгт багтлааGogo.mnXopom.comIkon.mnCaak.mnUbinfo.mn

“Засгийн газрын мэдээ” сонины цахим хуудас Ubinfo.mn нь Монголын мэдээллийн шилдэг сайтуудын тавдугаарт бичигдлээ.

Zaluu.comNews.mnMedee.mnDorgio.mnZindaa.mn

Эх сурвалж: Alexa.com©

Эх орон, газар шороондоо л хайртай яваарай. Д.Лувсаншарав

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2,444.38 370.56 41.92

ЗЭС 5-ЧИНГИС БОНД

98.7701.1%

АЛТMSE ALL 10-ЧИНГИС БОНД

12950.1%

1261.810.42%

100.190.03%

68051.9%

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк, Дэлхийн банктай хамтран хийсэн судалгаагаар улс орон ядуу байх тусмаа иргэд нь улс төрийн өндөр идэвхтэй байдаг нь харагджээ. Харин монголчууд улстөржилтөөрөө Зүүн Европ, Төв Азийн 29 орноос хоёрдугаарт жагссан байна. 3

Улстөржсөн ард түмэн улс орноороо сүйрдэг

ЭДИЙН ЗАСАГЗГМ: ЦУВРАЛ

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

Хусмаар хуурах заль

Хамгаалал дутсан хүүхдээ төр хайхрах цаг болжээ

Г.Байгал@baigalZGM

Г.Оюунтөгс@oyuntugsZGM

НӨАТ­ын хонжворт та хэр санаа тавьдаг вэ. Сар бүр су га лааны тохирол болдог. Удалгүй азтанууд тодорлоо хэмээн хэвлэлээр мэдээлдэг. Саяхан буюу энэ сарын 19­нд болсон НӨАТ­ын сугалааны тохирлоор нийт 523 сая төгрөг хонжворт олгохоор болсон байна. Аравдугаар сарын 1­нээс 31­ний хооронд нийт 14 сая ширхэг баримт НӨАТ­ын санд бүртгэгдсэнээс 13.9 мянган азтан тодорчээ. Ер нь сар бүрийн сугалааны тохирлын дүн хэдэн саяар хэмжигдэж, азтаны тоо нь олон мянгад хүрдэг. Энэ мэдээллийг ч татварын албаныхан сүр дуулиантайхан мэдэгдэж, тэрүүхэндээ олон хүний хорхойг хүргэдэг билээ. Сугалааны тохирлын дараа “НӨАТ­ын сугалаанд хожчих юмсан” гэх хүсэл, сэтгэгдэл цахим ертөнцөөр нэг хэсэг хөвөрдөг.

Нэг үе тав, арваараа хэл­хэлдсэн бүлэг хүүхэд хотын гудамжаар их харагддаг бай­сан. Орон сууцны хороолол, ►5

►11

дэлгүүр, худалдааны төв гээд олон нийтийн газраар дуу нь хадаж, нүд үзүүрлэгдэх нь их. Одоогоос арав гаруй жилийн өмнө ийн харагддаг бай сан эдгээр хүүхэд нэг л өдөр усанд хаясан чулуу шиг алга болчихсон. Хэн, хаашаа,

авч явсныг мэдэх ганц ч хүн алга. Явган яриагаар гад­нын оронд эд эрхтний донор болгон аваад явчихсан, хүний наймааны золиос болсон гэж цуу сонсдоно.

Цагдаагийн алба, хүүхэд хам гааллын байгууллага, хол­

Монголын ипотекийн корпораци©

Ипотекийн зээлийн үлдэгдэл

ОСИСТТБХ*

*- Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоо бүрдүүлэх хөтөлбөр

Бусад эх үүсвэр Банкны өөрийн хөрөнгө

2 сая хүртэлхтөгрөгийн

өрхийн орлоготой

Ипотекийн зээлтэй нийт зээлдэгчид байгаагийн

77%

3% 20%

64.9%

92,616

92.4% 6.3%

72.7%

1.3%

Нэг хамтранзээлдэгчтэй

Хамтранзээлдэгчгүй

2 болон түүнээсдээш хамтран зээлдэгчтэй байна

79.4%

15.7%

4.9%Нийтийн

зориулалттай орон сууц

Хашаабайшин

Амины орон сууц

Улаанбаатар хотод байршилтай орон

сууц худалдан авчээ

ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ

АНУ, Хойд Солонгосын зөрчил Хятадын хил дээр айдас төрүүлэв

Амин дэмийн үнийг 800 хувь өсгөжээ

Хятадын зүүн хойд нутгийн Чанбай хошуу далайн хүнс, уулсын дунд оршдогоороо алдартай. > 10

Avondale компани Niacor витамины жороор олгох хувилбарын үнийг өнгөрсөн сард 809 хувиар өсгөсөн байна. > 10

Ирэх оныг эрсдэлтэй болгож буй Хятадын нөхцөл

Холбооны нөөц бодлогын хүүгээ өсгөх дохио

Гадаадынханд үл хөдлөх худалдахгүй

Шинэ Зеланд иргэдээ орон байраар хангахад хүндрэл гарсан тул орон сууцны бодлогод эрс шинэчлэл хийхээр шийдвэрлэлээ. > 10

Сэм Флэминг АНУ­ын төв банкны үүрэг

гүйцэтгэгч Холбооны нөөцийн систем энэ долоо хоногт бодлогын хүүгээ өсгөх шийдвэр гаргах төлөвтэй. Энэ удаа хүү өсөх аваас татварын хөнгөлөлт, АНУ­ын эдийн засгийн өөдрөг нөхцөлтэй уялдан ирэх онд бодлогын хүү дахиад хэд хэдэн удаа өснө хэмээн шинжээч нар таамаглаж байна.

Холбооны нөөцийн системийн тэргүүнээр ажиллах хугацаандаа хийж буй сүүлчийн том арга хэмжээ болгон Жанет Йеллен лхагва гарагт бодлогын хүүг гуравдах удаагаа 0.25 хувиар өсгөх бололтой. Энэ нь хүүг 1.25­1.5 хувьд хүргэх төв банкны зорилгод нийцүүлсэн арга хэмжээ болох аж.

Татварын шинэчлэлийн хуу лийг конг ресс шуур хай сайшаа сан тай зэрэг цэн Хол бооны нөө цийн бодлого тодорхойлогч нар санхүү­гийн түлхэц өгөх бодлогоо хойш тавьж дотоодын нийт бүтээг­дэхүүний тооцоонд татварын хөнгөлөлтийн нөлөөг харгалзан үзэхээр төлөвлөжээ.

“Эдийн засаг сайжирч байгаа нь яах аргагүй бодит байдал” хэмээн Орегоны их сургуулийн Холбооны нөөцийн бодлого судлаач эксперт Тим Дью өгүүлэв. Санхүүгийн зах зээл тогтворжиж, татварын хөнгөлөлт олгохоор зэхэж байгаа нь ирэх шинэ онд бодлогын хүүг улам нэмэх нөхцөл болно хэмээн тэрбээр үзэж байна.

Бүгд найрамдахчуудын дэв­шүүлж буй татварын багц хууль нь эдийн засгийн өсөлтөд дунд зэрэг нөлөөтэйг шинжээч нар тайлбарлав. Уг хууль 2018, 2019 онд эдийн засгийг тус бүр ердөө 0.3 хувиар өсөх нөхцөл болно хэмээн Goldman Sachs тооцоолжээ.

Юутай ч АНУ­ын эдийн засаг ажиллах хүчийг бараг бүрэн дайчилж, дэлхийн нийт эдийн засаг тогтворжин, инфляц өсөх магадлал ихсэж, ойрын богино хугацаанд татварын хөнгөлөлттэй нөхцөл бүрдэх гэж буйгаас үүдэн ирэх онд хүү өсөх магадлал өндөр байна. “Ирэх долоо хоногт гарах эдийн засгийн урьдчилсан тооцоогоор ажилгүйдлийн хувь

хэм жээ есдүгээр сарын таам гаас бага, дотоодын нийт бүтээг­дэхүүний өсөлт ч илүү гарах шинж тэй. Энэ хоёр үзүүлэлт аль аль нь бодлогын хүүг хэвийн хэмжээнд сэргээхэд дэмжлэг болж байна” хэмээн JPMorgan Chase­ийн эдийн засагч Майкл Фероли тайлбарлав.

Ажилгүйдлийн түвшин 2000­аад оны эхэн үеэс хойш тохиол дож байгаагүй 4.1 хувь хүртлээ буурлаа. Харин Холбооны нөөцийн систем ажилгүйдлийн хэмжээг ирэх оны эцэс гэхэд ийм үзүүлэлттэй болно хэмээн тооцоолж байсан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт нийтлэгдсэн статистикаас үзвэл ажил олгогч нар 11 дүгээр сард 228 мянган ажлын байр шинээр үүсгэжээ. Холбооны нөөцийн систем есдүгээр сард гаргасан тооцоондоо 2018 онд бодлогын хүүг нийт гурван удаа нэмнэ хэмээн таамаглаж байв. Холбооны нөөцийн системийн тэргүүний хувиар лхагва гарагт сүүлчийн удаа хийх хэвлэлийн хурлын үеэр хатагтай Йелленээс татварын шинэчлэл эдийн засаг, мөнгөний бодлогод хэрхэн нөлөөлөхийг асууцгаана.

Холбооны нөөцийн системийн өөрийнх нь тооцоогоор ирэх онд өсөлт сайн байх төлөвтэй. Хатагтай Йелленийг залгамжлах Жэй Пауэлл ирэх 2018, 2019 онд эдийн засаг 2.5 хүртэлх хувиар өснө хэмээн тооцоолж буйгаа өнгөрсөн сард тайлбарласан. Хол бооны нөөцийн систем есдүгээр сард дундаж тооцоо гаргахдаа энэ оны эдийн засгийн өсөлтийг 2.4, ирэх оныхыг 2.1 хувьтай төсөөлсөн. Хувьцааныхыг оролцуулаад хөрөнгийн үнэ өсөх нь эдийн засагт цаашид улам түлхэц өгнө. Чикагогийн Холбооны нөөцийн банкны санхүүгийн нөхцөлийн индекс 1990­ээд оны дунд үеэс хойш тохиолдож байгаагүй сайн үзүүлэлтэй гарлаа.

Гэхдээ инфляцын хэмжээ бага, цалин өсөлт үлбэгэр бай­гаа тай уялдан АНУ­ын төв банк бодлогын хүүг шуурхай нэмэхээс цааргалсаар байгаа юм.

банкны үйл ажиллагааг нухчин дарах ажиллагаа өрнөж, хөрөн гийн менежментийн бүтээг дэхүүнд саяхнаас нэмэлт зохицуулалт үүсгэсэн”­ийг State Street­ийн макро стратегич Бэн Люк өгүүллээ.

БНХАУ­ын засгийн газрын бондын өгөөж эрс өссөн нь хөрөнгө оруулагч нарын итгэлийг сулруулах юм уу үгүй болгож, улмаар зарах ажиллагааг гааруулах эрсдэлтэйг тэрбээр анхааруулав. “Эрх баригчдын арга хэмжээ чангарч, бондын өгөөж өсөн, АНУ­д саяхнаас технологийн компаниудын хувьцааг зарах хандлага ихэссэн нь Хятадын онцлог бүхий өвөрмөц нөхцөл үүсгэлээ” хэмээн ноён Люк тайлбарласан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт цохил­тод ноцтой өртсөн авто машин үйлдвэрлэлийн салбар эргээд сэргэж байна. Шинээр автомашин худалдан авагсад эдэлдэг хоёр жилийн хугацаат татварын хөнгөлөлт ирэх онд төгсөхтэй уялдан тус салбарын ирээдүй тун бүрхэг болж байгааг зарим

шинжээч дурдлаа. “Худал даж авахад үнэтэй авто машин гээч барааг авахад олгодог татварын хөнгө лөлтийг сунгахгүй л бол байдал эрсдэлтэй” хэмээн ноён Чуй өгүүлэв.

Удааширч буй Хятадын эдийн засаг ирэх онд Ази дахь бусад бүс нутагт нөлөөлж болзошгүйд эдийн засагч нар түгшиж байна. Bank of America Merrill Lynch­ийн эдийн засагч “Дотоодын хөрөнгийн зах зээлд хөшүүргийн механизм суларсны дүнд Хятадын эдийн засаг саарах аваас нийт Азид өсөлт сулрах аюултай”­г саяхан тайлбарласан.

Бодлого тодорхойлогч нар хэт чанга арга хэмжээ авч буйтай зэрэгцэн үл хөдлөх хөрөнгө үүс гэх ажиллагаа багасах аваас БНХАУ­д эдийн засгийн удааш­рал тооцоолсноос ч ноцтой болж хувирна хэмээн тус банкны эдийн засагч нар сэрэмжлүүлсэн юм.

Хятадын үл хөдлөх хөрөнгийн салбар ирэх онд анхаарлын төвд байх төлөвтэй. Үүний нэг шалтгаан нь нь түрээсийн салбарт өсөлт үүсгэх зорилгоор орон сууцны зах зээлд шинэчлэл

Сайн дурынхан өмнөд Английн Плимүт дахь эрэг хавийн хуванцар хог хаягдлыг цэвэрлэж байгаа нь.

BBМ©

хийх төсөл юм. ХКН­ын аравдугаар сарын их хурал дээр тус улсын дарга Ши Жиньпин эдийн засгийн шинэчлэлийн талаар үг хэлэхдээ орон сууц нь “үнэ хөөргөдөх бус” хүн амьдрах зориулалттайг анхааруулж байв.

Хятадад хоосон орон сууц ихсэж буй сөрөг үзэгдэл байрны түрээсийн шинэчлэлтэй хосолс­ноор үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлд төдийгүй төмөрлөгийн эрэлт нийлүүлэлтэд сөрөг нө лөөлж бол зошгүйг зарим ажиг лагч сэрэмжлүүлсэн юм. “Хоосон орон сууц ны нөөц 25 хувиар өс сө нийг бид тооцоолоод байна. Гэтэл бусад хөгжингүй улсад энэ үзүүлэлт 8­10 хувьтай” хэмээн Liberum банкны шинжээч нар хөрөн гө оруулагч нартаа мэдэгд жээ. “Хукоу” буюу өрхийн бүрт гэлийн шинэчлэл, хөрөнгө нөөцийг үр ашигтай зарцуулах бодлогын үр дүнд ирэх арван жилд үл хөдлөх хөрөнгийн эрэлт гурван тэрбум хавтгай дөрвөл­жин метрээр буурна хэмээн тус банкны шинжээч нар үзэж байна.

Далай тэнгисийн амьсгааг боогч хуванцарТа бидний далай тэнгис

хуванцраар дүүрлээ. Британийн байгаль судлаач, нас сүүдэр 90 гарсан Дэвид Аттенборо BBC­гийн “Цэнхэр гараг II” (The Blue Planet II) баримтат цувралаар хуванцарт хахсан салхич шувууны ангаахайг телевиз үзэгчдэд харуулсан. Уг бичлэгээс хойш британичуудын олонх нь өдөр бүр үй олон хуванцар уут сав хаядагтаа үнэнхүү сэтгэл зовж эхэлсэн юм. Хөгжингүй ертөнцийг нийтэд нь хамраад байгаа ижил төстэй арга хэмжээнүүд бүгд хэрэглэгчийн ухамсрыг дээшлүүлэх зорилготой. Нийт 60 гаруй жилийн турш хог тариад сурчихсан та бидний соёлын үлдэгдэл манай гарагийн алслагдмал өнцөг буланд урсан очиж овоорсоор.

Далай тэнгист хөглөрч буй асар их хуванцар хогийг (ойрол цоогоор 800 сая тонн) цэвэрлэх, хог хаягдал үүсгэж буй тогтолцоог цөөлж багасгах нь тулгамдсан шаардлага боллоо. Энэхүү шаардлагыг улс орнуудын засгийн газар, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч аль аль нь ухамсарлаж эхэллээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт НҮБ­аас баталсан шийдвэрийг дэлхийн 200 гаруй улс орон

дэмжиж байна. Сайн дурын шинжтэй, зарим зүйлс нь бүрхэг уг санаачилга дэлхийн улс орнуудад тодорхой үүрэг хүлээлгэж, хамтын арга хэмжээ авахад чиглүүлэх зорилготой.

Юутай ч зарим улс хуванцар гялгар уут сав, микро үрлэнцэр (microbeads) гэгддэг нэг мил­лиметр үл хүрэх хэмжээтэй хуванцар үйлдвэрлэх, хэрэг лэхийг хориглож эхэллээ. Мөн ком паниуд дахивар боловс руу лах, дахин ашиглах тогтолцоо үүсгэхээр амлаж буй нь бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд бага ч болов хувь нэмэр оруулж буй хэрэг юм.

Хүрээлэн буй орчныг хамгаалах кампани өрнүүлэгчдийн шахал­тад өртсөн олон үндэстний авар га компаниуд сайн дураараа санаа чилга өрнүүлэхээ мэдэгдэж эхэллээ. Coca­Cola, Unilever хоёр 2025 он гэхэд бүх савалгаагаа дахин ашигладаг болгохоор төлөвлөв. Procter & Gamble зарим брэндийн бүтээгдэхүүнээ “далайн хуванцар”­ыг дахин боловсруулах аргаар бүтээсэн лонхонд савлаж байна.

Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч, жижиглэнгийн худалдаач нар баглаа боодлоо хүрээлэн буй орчинд ээлтэй болгох арга

гаанаас бүрмөсөн татгалзаж картон гэх мэт байгальд эргэн шингэдэг материал ашиглахыг хэрэглэгчдийн зарим хэсэг сайшаадаггүй. Уг салбарт техно­логийн хувьсгалт эргэлт хийхээр оролдох компанид мөнгө орлого төдийгүй зах зээлээ алдах аюул нүүрлэдэг. Энэ бол зохицуулах байгууллагад хөндлөнгөөс орол­цох ёстой чухам тэрхүү нөхцөл юм.

Нэг удаагийн хэрэглээний хуванцарт оновчтой татвар оноож, арай үнэтэй ч хүрээлэн

буй орчинд уршиг бага тарьдаг материал ашиглах компаниудын сонирхлыг хөхүүлэн дэмжих, хуванцар орлох бүтээгдэхүүний судалгаанд хөрөнгө оруулах хэрэгтэй.

Бодлого тодорхойлогч нар иргэдийн соёлыг өөрчлөхөд ч ихийг хийх ёстой. Нөөц эргүүлж ашиглах схем буюу хэрэглэгч нар хуванцар лонх эргүүлж тушаахдаа анх төлсөн мөнгөнийхөө багахан хэсгийг эргүүлж авдаг тогтолцоотой улсуудад дахивар эргэлт хавьгүй

өндөр байдаг. Хөгжингүй баян орнуудад олон

нийтийн ухамсар дээшлэх нь эргээд засгийн газруудад тодорхой арга хэмжээ авах шахалт болно. Харин хөгжиж буй оронд байдал илүү түвэгтэй. Далайд хаягдаж буй хуванцрын голлох хэсэг нь ердөө Азийн тавхан улсаас үүдэлтэй. Сэргээгдэх эрчим хүчний хөгжлөөс шалтгаалан өөр гарц хайж буй газрын тосны компаниуд хөгжингүй зах зээлд хуванцрын хэрэглээ өсөх ёстой гэсэн тооцоо гаргаад байна.

Юутай ч хөгжиж буй улс орнууд арга хэмжээ авах өөрийн гэсэн учир шалтгаантай. Үерлэх аюул, хогийн уулан овоолго нурж хүмүүсийн аминд хүрдэг ослын шалтгаан хэмээн үзсэний улмаас Шри Ланка есдүгээр сард нэг удаагийн хэрэглээний хуванцрыг хориглов.

Илүү эрс арга хэмжээг БНХАУ саяхан авлаа. Дэлхийн бусад улсын хуванцрын хаягдлыг олон жилийн турш импортоор авч ирсэн тус улс энэ оны эцэс гэхэд хуванцар хог хүлээн авахаа зогсоохоор болов. Энэ бүхэн өрнөдийн бодлого тодорхойлогч нарт ч шийдвэрлэх ёстой асуулт болж байна.

Эмма ДанклиЭдийн засгийн удаашрал,

хэрээс хэтэрсэн өр зээлийг шийдвэрлэх арга хэмжээтэй уялдан Хятадын ирээдүй бүрхэг боллоо.

Сүүлийн хоёр долоо хоног хагасын хугацаанд Хятадын хувьцааны зах зээл таван хувиар унаж, тус улсын Засгийн газрын бондын өгөөж эгзэгтэй дөрвөн хувийн хязгаарыг давсан нь хөрөнгө оруулагчдыг улам түгшүүлэв.

Хятадад хөрөнгө зарах ажил­лагаа эрчээ авсан нь дэлхийн хувьцааны зах зээлийн өнөөгийн нөхцөлөөс зөрүүтэй байгаа юм. Эх газрын Хятадын CSI 300, Хонконгийн Hang Seng индекс саяхан унасан нь дунд зэрэг өсөлттэй S&P 500, Euro Stoxx 50 индексээс эсрэг хандлага тодорхойлж байна.

Хятадын хувьцааны зах зээл дэх уналт нь сөрөг муу үзэг дэл биш, ердөө л өсөлтийн он жилүү­дийн дараа хөрөнгө оруулагч нар ашгаа хүртэж буйн тусгал хэмээн зарим хөрөнгө оруулагч тайлбарлах аж.

“Борлуулалтын ихэнх нь хүмүү сийн сэтгэлийн хөдөл­гөөнөөс үүдэлтэй. Энэ онд зах зээл ингэж их өссөн юм чинь ашгаа олж авцгаая гэж буй хэрэг” хэмээн Aberdeen Standard­ын сангийн менежер Николас Чуй тодотгов. “Хятадын онцлогтой өвөрмөц үзэгдэл. Дээр нь тат варын шинэчлэлийн хууль АНУ­д сэргэлт үүсгэчихлээ” хэмээн тэрбээр нэмж өгүүллээ.

CSI 300, Hang Seng аль аль нь олон жилийн турш тус бүр 31 болон 20 хувийн жилийн дундаж өсөлттэй явж ирсэн юм. Жилийн эцсээр ихэвчлэн арилжаа намждаг тул зарим шинжээч нар хөрөнгө оруулагчдад мөнгөө хадгалж түр хүлээхийг зөвлөдөг.

Гэтэл өөр нэг хэсэг нь саяхны борлуулалтыг зарчмын шинж чанар бүхий, ирэх жил дуустал үргэлжлэх урт хугацааны хүчин зүйлээс шалтгааллаа хэмээн тайлбарлаж сууна. “Сүүдрийн

хэрэгсэл хайсаар цөөн бус жилийг үдлээ. Шил, хөнгөн цагаантай харьцуулахад хуванцрыг дахин ашиглах нь түвэгтэй. Газрын тосны үнэ хямд нөхцөлд дахивар ашиглан үйлдвэрлэсэн хуван цар нь цоо шинэ PET буюу полиэ тилен терефталатаас хамаа гүй үнэтэй. Ургамлын гаралтай “биохуванцар” хүртэл байгаль орчин бохирдуулагчид тооцогд дог. Хуванцар уут савыг хэт нимгэн хийвэл урагдаж цоорчихно.

Компаниуд хуванцар савал­

АНУ, БНХАУ-ын хувьцааны зах зээлийн индекс

XI 2017 XII

105CSI 300

S&P 500

104

103

102

101

100

99

98

богдох албаныхнаас энэ талаар тодруулахад эрэн хайж байгаа, эсвэл одоо насанд хүрсэн, хө­дөлмөр эрхэлж байгаа гэсэн товчхон бөгөөд цааргалсан хариулт л өгдөг.

ОНЦЛОХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

0 0 7 7 4

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР2017.11.30

ҮҮЛШИНЭ

-14° -24°

УЛС ТӨРЗөрчлийн тухай хуулийн Үндсэн хууль зөрчсөн заалтын үйлчлэлийг түдгэлзүүлэв. МАН-ын генсек Д.Амарбаясгалан урд хөршид айлчлал хийхээр мордлоо. Монгол Улс төмөр замын дамжин өнгөрөх тээвэрт 25 жил тарифын хөнгөлөлт эдэлнэ. АН-ын бүлэг Төв банкны тухай хуулийн төслийг судлахаар болов. Монгол, Вьетнамын хооронд шууд нислэгтэй болох асуудлыг судална гэлээ.

ЭДИЙН ЗАСАГХөрөнгийн биржийн “MSE ALL” индекс 1261.81 нэгж болж, 0.42 хувиар буурав. Монголбанк “төрц” алтыг дэлхийн зах зээлийн үнээс өндөр үнээр авч байна. “Банкийг дахин хөрөнгөжүү-лэх тухай хууль”-ийн төслийг боловсруулна.Зочид буудлын салбарын орлого 112.6 тэрбум төгрөгт хүрч, 4.1 хувиар өссөн байна.ОХУ-ын гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 144.4 тэрбум ам.долларт хүрэв.

НИЙГЭМГССҮТ гэр бүлийн хүчирхийл-лийн 960 хохирогчид тусламж үзүүлжээ.Ирэх онд Зүүн дөрвөн замын давхар замын уулзварын ажлыг эхлүүлнэ гэв.Адууны махны экспортыг 10 мянган тонноор нэмэгдүүллээ. 33 дугаар сургуулийн хажууд олгосон газрыг хүчингүй болголоо. ЕБС-иуд спорт заалаа ашиг-луул сан мөнгөө тайлагнадаг болно.

ДЭЛХИЙПхеньяны шинэ туршсан пуу-жин АНУ-ын аль ч цэгт хүрэх чадалтай гэж мэдэгдэв. Будапештэд Зүүн Европ, Хятадын “16+1” бизнесийн зургаа дахь чуулган боллоо. Чилийн өмнөд нутагт мөсөн оргилоос 350х380м хавтан бутран унажээ. Крипто валют хэмээх бит-койны үнэ 10000 ам.долларын босгыг давлаа.

2017.11.30, ПҮРЭВ ~ №228 (774) YНЭ: 1000₮~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ЭХЭЛДЭГ ~

ЗГМ

Эрдсийн ганзага дундраагүй

Эрдсийн орлого ДНБ-ий 6.2 хувийг бүрдүүлжээ. > 4

Ерөнхий сайдын “лүндэн” Ц.Нямдоржийг барьц алдуулавЕрөнхий сайд С.Зоригийн хэргийг яаралтай шийдэхийг үүрэгджээ. > 2

АНУ-д цохилт өгөх чадалтай пуужин туршлаа

Ikea дэлгүүрүүдээ хотын төвд шилжүүлнэ

Ubinfo.mn сайт шилдэгт багтлааGogo.mnXopom.comIkon.mnCaak.mnUbinfo.mn

“Засгийн газрын мэдээ” сонины цахим хуудас Ubinfo.mn нь Монголын мэдээллийн шилдэг сайтуудын тавдугаарт бичигдлээ.

Zaluu.comNews.mnMedee.mnDorgio.mnZindaa.mn

Эх сурвалж: Alexa.com©

Эх орон, газар шороондоо л хайртай яваарай. Д.Лувсаншарав

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2,444.38 370.56 41.92

ЗЭС 5-ЧИНГИС БОНД

98.7701.1%

АЛТMSE ALL 10-ЧИНГИС БОНД

12950.1%

1261.810.42%

100.190.03%

68051.9%

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк, Дэлхийн банктай хамтран хийсэн судалгаагаар улс орон ядуу байх тусмаа иргэд нь улс төрийн өндөр идэвхтэй байдаг нь харагджээ. Харин монголчууд улстөржилтөөрөө Зүүн Европ, Төв Азийн 29 орноос хоёрдугаарт жагссан байна. 3

Улстөржсөн ард түмэн улс орноороо сүйрдэг

ЭДИЙН ЗАСАГЗГМ: ЦУВРАЛ

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

Хусмаар хуурах заль

Хамгаалал дутсан хүүхдээ төр хайхрах цаг болжээ

Г.Байгал@baigalZGM

Г.Оюунтөгс@oyuntugsZGM

НӨАТ­ын хонжворт та хэр санаа тавьдаг вэ. Сар бүр су га лааны тохирол болдог. Удалгүй азтанууд тодорлоо хэмээн хэвлэлээр мэдээлдэг. Саяхан буюу энэ сарын 19­нд болсон НӨАТ­ын сугалааны тохирлоор нийт 523 сая төгрөг хонжворт олгохоор болсон байна. Аравдугаар сарын 1­нээс 31­ний хооронд нийт 14 сая ширхэг баримт НӨАТ­ын санд бүртгэгдсэнээс 13.9 мянган азтан тодорчээ. Ер нь сар бүрийн сугалааны тохирлын дүн хэдэн саяар хэмжигдэж, азтаны тоо нь олон мянгад хүрдэг. Энэ мэдээллийг ч татварын албаныхан сүр дуулиантайхан мэдэгдэж, тэрүүхэндээ олон хүний хорхойг хүргэдэг билээ. Сугалааны тохирлын дараа “НӨАТ­ын сугалаанд хожчих юмсан” гэх хүсэл, сэтгэгдэл цахим ертөнцөөр нэг хэсэг хөвөрдөг.

Нэг үе тав, арваараа хэл­хэлдсэн бүлэг хүүхэд хотын гудамжаар их харагддаг бай­сан. Орон сууцны хороолол, ►5

►11

дэлгүүр, худалдааны төв гээд олон нийтийн газраар дуу нь хадаж, нүд үзүүрлэгдэх нь их. Одоогоос арав гаруй жилийн өмнө ийн харагддаг бай сан эдгээр хүүхэд нэг л өдөр усанд хаясан чулуу шиг алга болчихсон. Хэн, хаашаа,

авч явсныг мэдэх ганц ч хүн алга. Явган яриагаар гад­нын оронд эд эрхтний донор болгон аваад явчихсан, хүний наймааны золиос болсон гэж цуу сонсдоно.

Цагдаагийн алба, хүүхэд хам гааллын байгууллага, хол­

Монголын ипотекийн корпораци©

Ипотекийн зээлийн үлдэгдэл

ОСИСТТБХ*

*- Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоо бүрдүүлэх хөтөлбөр

Бусад эх үүсвэр Банкны өөрийн хөрөнгө

2 сая хүртэлхтөгрөгийн

өрхийн орлоготой

Ипотекийн зээлтэй нийт зээлдэгчид байгаагийн

77%

3% 20%

64.9%

92,616

92.4% 6.3%

72.7%

1.3%

Нэг хамтранзээлдэгчтэй

Хамтранзээлдэгчгүй

2 болон түүнээсдээш хамтран зээлдэгчтэй байна

79.4%

15.7%

4.9%Нийтийн

зориулалттай орон сууц

Хашаабайшин

Амины орон сууц

Улаанбаатар хотод байршилтай орон

сууц худалдан авчээ

ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ

АНУ, Хойд Солонгосын зөрчил Хятадын хил дээр айдас төрүүлэв

Амин дэмийн үнийг 800 хувь өсгөжээ

Хятадын зүүн хойд нутгийн Чанбай хошуу далайн хүнс, уулсын дунд оршдогоороо алдартай. > 10

Avondale компани Niacor витамины жороор олгох хувилбарын үнийг өнгөрсөн сард 809 хувиар өсгөсөн байна. > 10

Ирэх оныг эрсдэлтэй болгож буй Хятадын нөхцөл

Холбооны нөөц бодлогын хүүгээ өсгөх дохио

Гадаадынханд үл хөдлөх худалдахгүй

Шинэ Зеланд иргэдээ орон байраар хангахад хүндрэл гарсан тул орон сууцны бодлогод эрс шинэчлэл хийхээр шийдвэрлэлээ. > 10

Сэм Флэминг АНУ­ын төв банкны үүрэг

гүйцэтгэгч Холбооны нөөцийн систем энэ долоо хоногт бодлогын хүүгээ өсгөх шийдвэр гаргах төлөвтэй. Энэ удаа хүү өсөх аваас татварын хөнгөлөлт, АНУ­ын эдийн засгийн өөдрөг нөхцөлтэй уялдан ирэх онд бодлогын хүү дахиад хэд хэдэн удаа өснө хэмээн шинжээч нар таамаглаж байна.

Холбооны нөөцийн системийн тэргүүнээр ажиллах хугацаандаа хийж буй сүүлчийн том арга хэмжээ болгон Жанет Йеллен лхагва гарагт бодлогын хүүг гуравдах удаагаа 0.25 хувиар өсгөх бололтой. Энэ нь хүүг 1.25­1.5 хувьд хүргэх төв банкны зорилгод нийцүүлсэн арга хэмжээ болох аж.

Татварын шинэчлэлийн хуу лийг конг ресс шуур хай сайшаа сан тай зэрэг цэн Хол бооны нөө цийн бодлого тодорхойлогч нар санхүү­гийн түлхэц өгөх бодлогоо хойш тавьж дотоодын нийт бүтээг­дэхүүний тооцоонд татварын хөнгөлөлтийн нөлөөг харгалзан үзэхээр төлөвлөжээ.

“Эдийн засаг сайжирч байгаа нь яах аргагүй бодит байдал” хэмээн Орегоны их сургуулийн Холбооны нөөцийн бодлого судлаач эксперт Тим Дью өгүүлэв. Санхүүгийн зах зээл тогтворжиж, татварын хөнгөлөлт олгохоор зэхэж байгаа нь ирэх шинэ онд бодлогын хүүг улам нэмэх нөхцөл болно хэмээн тэрбээр үзэж байна.

Бүгд найрамдахчуудын дэв­шүүлж буй татварын багц хууль нь эдийн засгийн өсөлтөд дунд зэрэг нөлөөтэйг шинжээч нар тайлбарлав. Уг хууль 2018, 2019 онд эдийн засгийг тус бүр ердөө 0.3 хувиар өсөх нөхцөл болно хэмээн Goldman Sachs тооцоолжээ.

Юутай ч АНУ­ын эдийн засаг ажиллах хүчийг бараг бүрэн дайчилж, дэлхийн нийт эдийн засаг тогтворжин, инфляц өсөх магадлал ихсэж, ойрын богино хугацаанд татварын хөнгөлөлттэй нөхцөл бүрдэх гэж буйгаас үүдэн ирэх онд хүү өсөх магадлал өндөр байна. “Ирэх долоо хоногт гарах эдийн засгийн урьдчилсан тооцоогоор ажилгүйдлийн хувь

хэм жээ есдүгээр сарын таам гаас бага, дотоодын нийт бүтээг­дэхүүний өсөлт ч илүү гарах шинж тэй. Энэ хоёр үзүүлэлт аль аль нь бодлогын хүүг хэвийн хэмжээнд сэргээхэд дэмжлэг болж байна” хэмээн JPMorgan Chase­ийн эдийн засагч Майкл Фероли тайлбарлав.

Ажилгүйдлийн түвшин 2000­аад оны эхэн үеэс хойш тохиол дож байгаагүй 4.1 хувь хүртлээ буурлаа. Харин Холбооны нөөцийн систем ажилгүйдлийн хэмжээг ирэх оны эцэс гэхэд ийм үзүүлэлттэй болно хэмээн тооцоолж байсан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт нийтлэгдсэн статистикаас үзвэл ажил олгогч нар 11 дүгээр сард 228 мянган ажлын байр шинээр үүсгэжээ. Холбооны нөөцийн систем есдүгээр сард гаргасан тооцоондоо 2018 онд бодлогын хүүг нийт гурван удаа нэмнэ хэмээн таамаглаж байв. Холбооны нөөцийн системийн тэргүүний хувиар лхагва гарагт сүүлчийн удаа хийх хэвлэлийн хурлын үеэр хатагтай Йелленээс татварын шинэчлэл эдийн засаг, мөнгөний бодлогод хэрхэн нөлөөлөхийг асууцгаана.

Холбооны нөөцийн системийн өөрийнх нь тооцоогоор ирэх онд өсөлт сайн байх төлөвтэй. Хатагтай Йелленийг залгамжлах Жэй Пауэлл ирэх 2018, 2019 онд эдийн засаг 2.5 хүртэлх хувиар өснө хэмээн тооцоолж буйгаа өнгөрсөн сард тайлбарласан. Хол бооны нөөцийн систем есдүгээр сард дундаж тооцоо гаргахдаа энэ оны эдийн засгийн өсөлтийг 2.4, ирэх оныхыг 2.1 хувьтай төсөөлсөн. Хувьцааныхыг оролцуулаад хөрөнгийн үнэ өсөх нь эдийн засагт цаашид улам түлхэц өгнө. Чикагогийн Холбооны нөөцийн банкны санхүүгийн нөхцөлийн индекс 1990­ээд оны дунд үеэс хойш тохиолдож байгаагүй сайн үзүүлэлтэй гарлаа.

Гэхдээ инфляцын хэмжээ бага, цалин өсөлт үлбэгэр бай­гаа тай уялдан АНУ­ын төв банк бодлогын хүүг шуурхай нэмэхээс цааргалсаар байгаа юм.

банкны үйл ажиллагааг нухчин дарах ажиллагаа өрнөж, хөрөн гийн менежментийн бүтээг дэхүүнд саяхнаас нэмэлт зохицуулалт үүсгэсэн”­ийг State Street­ийн макро стратегич Бэн Люк өгүүллээ.

БНХАУ­ын засгийн газрын бондын өгөөж эрс өссөн нь хөрөнгө оруулагч нарын итгэлийг сулруулах юм уу үгүй болгож, улмаар зарах ажиллагааг гааруулах эрсдэлтэйг тэрбээр анхааруулав. “Эрх баригчдын арга хэмжээ чангарч, бондын өгөөж өсөн, АНУ­д саяхнаас технологийн компаниудын хувьцааг зарах хандлага ихэссэн нь Хятадын онцлог бүхий өвөрмөц нөхцөл үүсгэлээ” хэмээн ноён Люк тайлбарласан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт цохил­тод ноцтой өртсөн авто машин үйлдвэрлэлийн салбар эргээд сэргэж байна. Шинээр автомашин худалдан авагсад эдэлдэг хоёр жилийн хугацаат татварын хөнгөлөлт ирэх онд төгсөхтэй уялдан тус салбарын ирээдүй тун бүрхэг болж байгааг зарим

шинжээч дурдлаа. “Худал даж авахад үнэтэй авто машин гээч барааг авахад олгодог татварын хөнгө лөлтийг сунгахгүй л бол байдал эрсдэлтэй” хэмээн ноён Чуй өгүүлэв.

Удааширч буй Хятадын эдийн засаг ирэх онд Ази дахь бусад бүс нутагт нөлөөлж болзошгүйд эдийн засагч нар түгшиж байна. Bank of America Merrill Lynch­ийн эдийн засагч “Дотоодын хөрөнгийн зах зээлд хөшүүргийн механизм суларсны дүнд Хятадын эдийн засаг саарах аваас нийт Азид өсөлт сулрах аюултай”­г саяхан тайлбарласан.

Бодлого тодорхойлогч нар хэт чанга арга хэмжээ авч буйтай зэрэгцэн үл хөдлөх хөрөнгө үүс гэх ажиллагаа багасах аваас БНХАУ­д эдийн засгийн удааш­рал тооцоолсноос ч ноцтой болж хувирна хэмээн тус банкны эдийн засагч нар сэрэмжлүүлсэн юм.

Хятадын үл хөдлөх хөрөнгийн салбар ирэх онд анхаарлын төвд байх төлөвтэй. Үүний нэг шалтгаан нь нь түрээсийн салбарт өсөлт үүсгэх зорилгоор орон сууцны зах зээлд шинэчлэл

Сайн дурынхан өмнөд Английн Плимүт дахь эрэг хавийн хуванцар хог хаягдлыг цэвэрлэж байгаа нь.

BBМ©

хийх төсөл юм. ХКН­ын аравдугаар сарын их хурал дээр тус улсын дарга Ши Жиньпин эдийн засгийн шинэчлэлийн талаар үг хэлэхдээ орон сууц нь “үнэ хөөргөдөх бус” хүн амьдрах зориулалттайг анхааруулж байв.

Хятадад хоосон орон сууц ихсэж буй сөрөг үзэгдэл байрны түрээсийн шинэчлэлтэй хосолс­ноор үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлд төдийгүй төмөрлөгийн эрэлт нийлүүлэлтэд сөрөг нө лөөлж бол зошгүйг зарим ажиг лагч сэрэмжлүүлсэн юм. “Хоосон орон сууц ны нөөц 25 хувиар өс сө нийг бид тооцоолоод байна. Гэтэл бусад хөгжингүй улсад энэ үзүүлэлт 8­10 хувьтай” хэмээн Liberum банкны шинжээч нар хөрөн гө оруулагч нартаа мэдэгд жээ. “Хукоу” буюу өрхийн бүрт гэлийн шинэчлэл, хөрөнгө нөөцийг үр ашигтай зарцуулах бодлогын үр дүнд ирэх арван жилд үл хөдлөх хөрөнгийн эрэлт гурван тэрбум хавтгай дөрвөл­жин метрээр буурна хэмээн тус банкны шинжээч нар үзэж байна.

Далай тэнгисийн амьсгааг боогч хуванцарТа бидний далай тэнгис

хуванцраар дүүрлээ. Британийн байгаль судлаач, нас сүүдэр 90 гарсан Дэвид Аттенборо BBC­гийн “Цэнхэр гараг II” (The Blue Planet II) баримтат цувралаар хуванцарт хахсан салхич шувууны ангаахайг телевиз үзэгчдэд харуулсан. Уг бичлэгээс хойш британичуудын олонх нь өдөр бүр үй олон хуванцар уут сав хаядагтаа үнэнхүү сэтгэл зовж эхэлсэн юм. Хөгжингүй ертөнцийг нийтэд нь хамраад байгаа ижил төстэй арга хэмжээнүүд бүгд хэрэглэгчийн ухамсрыг дээшлүүлэх зорилготой. Нийт 60 гаруй жилийн турш хог тариад сурчихсан та бидний соёлын үлдэгдэл манай гарагийн алслагдмал өнцөг буланд урсан очиж овоорсоор.

Далай тэнгист хөглөрч буй асар их хуванцар хогийг (ойрол цоогоор 800 сая тонн) цэвэрлэх, хог хаягдал үүсгэж буй тогтолцоог цөөлж багасгах нь тулгамдсан шаардлага боллоо. Энэхүү шаардлагыг улс орнуудын засгийн газар, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч аль аль нь ухамсарлаж эхэллээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт НҮБ­аас баталсан шийдвэрийг дэлхийн 200 гаруй улс орон

дэмжиж байна. Сайн дурын шинжтэй, зарим зүйлс нь бүрхэг уг санаачилга дэлхийн улс орнуудад тодорхой үүрэг хүлээлгэж, хамтын арга хэмжээ авахад чиглүүлэх зорилготой.

Юутай ч зарим улс хуванцар гялгар уут сав, микро үрлэнцэр (microbeads) гэгддэг нэг мил­лиметр үл хүрэх хэмжээтэй хуванцар үйлдвэрлэх, хэрэг лэхийг хориглож эхэллээ. Мөн ком паниуд дахивар боловс руу лах, дахин ашиглах тогтолцоо үүсгэхээр амлаж буй нь бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд бага ч болов хувь нэмэр оруулж буй хэрэг юм.

Хүрээлэн буй орчныг хамгаалах кампани өрнүүлэгчдийн шахал­тад өртсөн олон үндэстний авар га компаниуд сайн дураараа санаа чилга өрнүүлэхээ мэдэгдэж эхэллээ. Coca­Cola, Unilever хоёр 2025 он гэхэд бүх савалгаагаа дахин ашигладаг болгохоор төлөвлөв. Procter & Gamble зарим брэндийн бүтээгдэхүүнээ “далайн хуванцар”­ыг дахин боловсруулах аргаар бүтээсэн лонхонд савлаж байна.

Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч, жижиглэнгийн худалдаач нар баглаа боодлоо хүрээлэн буй орчинд ээлтэй болгох арга

гаанаас бүрмөсөн татгалзаж картон гэх мэт байгальд эргэн шингэдэг материал ашиглахыг хэрэглэгчдийн зарим хэсэг сайшаадаггүй. Уг салбарт техно­логийн хувьсгалт эргэлт хийхээр оролдох компанид мөнгө орлого төдийгүй зах зээлээ алдах аюул нүүрлэдэг. Энэ бол зохицуулах байгууллагад хөндлөнгөөс орол­цох ёстой чухам тэрхүү нөхцөл юм.

Нэг удаагийн хэрэглээний хуванцарт оновчтой татвар оноож, арай үнэтэй ч хүрээлэн

буй орчинд уршиг бага тарьдаг материал ашиглах компаниудын сонирхлыг хөхүүлэн дэмжих, хуванцар орлох бүтээгдэхүүний судалгаанд хөрөнгө оруулах хэрэгтэй.

Бодлого тодорхойлогч нар иргэдийн соёлыг өөрчлөхөд ч ихийг хийх ёстой. Нөөц эргүүлж ашиглах схем буюу хэрэглэгч нар хуванцар лонх эргүүлж тушаахдаа анх төлсөн мөнгөнийхөө багахан хэсгийг эргүүлж авдаг тогтолцоотой улсуудад дахивар эргэлт хавьгүй

өндөр байдаг. Хөгжингүй баян орнуудад олон

нийтийн ухамсар дээшлэх нь эргээд засгийн газруудад тодорхой арга хэмжээ авах шахалт болно. Харин хөгжиж буй оронд байдал илүү түвэгтэй. Далайд хаягдаж буй хуванцрын голлох хэсэг нь ердөө Азийн тавхан улсаас үүдэлтэй. Сэргээгдэх эрчим хүчний хөгжлөөс шалтгаалан өөр гарц хайж буй газрын тосны компаниуд хөгжингүй зах зээлд хуванцрын хэрэглээ өсөх ёстой гэсэн тооцоо гаргаад байна.

Юутай ч хөгжиж буй улс орнууд арга хэмжээ авах өөрийн гэсэн учир шалтгаантай. Үерлэх аюул, хогийн уулан овоолго нурж хүмүүсийн аминд хүрдэг ослын шалтгаан хэмээн үзсэний улмаас Шри Ланка есдүгээр сард нэг удаагийн хэрэглээний хуванцрыг хориглов.

Илүү эрс арга хэмжээг БНХАУ саяхан авлаа. Дэлхийн бусад улсын хуванцрын хаягдлыг олон жилийн турш импортоор авч ирсэн тус улс энэ оны эцэс гэхэд хуванцар хог хүлээн авахаа зогсоохоор болов. Энэ бүхэн өрнөдийн бодлого тодорхойлогч нарт ч шийдвэрлэх ёстой асуулт болж байна.

Эмма ДанклиЭдийн засгийн удаашрал,

хэрээс хэтэрсэн өр зээлийг шийдвэрлэх арга хэмжээтэй уялдан Хятадын ирээдүй бүрхэг боллоо.

Сүүлийн хоёр долоо хоног хагасын хугацаанд Хятадын хувьцааны зах зээл таван хувиар унаж, тус улсын Засгийн газрын бондын өгөөж эгзэгтэй дөрвөн хувийн хязгаарыг давсан нь хөрөнгө оруулагчдыг улам түгшүүлэв.

Хятадад хөрөнгө зарах ажил­лагаа эрчээ авсан нь дэлхийн хувьцааны зах зээлийн өнөөгийн нөхцөлөөс зөрүүтэй байгаа юм. Эх газрын Хятадын CSI 300, Хонконгийн Hang Seng индекс саяхан унасан нь дунд зэрэг өсөлттэй S&P 500, Euro Stoxx 50 индексээс эсрэг хандлага тодорхойлж байна.

Хятадын хувьцааны зах зээл дэх уналт нь сөрөг муу үзэг дэл биш, ердөө л өсөлтийн он жилүү­дийн дараа хөрөнгө оруулагч нар ашгаа хүртэж буйн тусгал хэмээн зарим хөрөнгө оруулагч тайлбарлах аж.

“Борлуулалтын ихэнх нь хүмүү сийн сэтгэлийн хөдөл­гөөнөөс үүдэлтэй. Энэ онд зах зээл ингэж их өссөн юм чинь ашгаа олж авцгаая гэж буй хэрэг” хэмээн Aberdeen Standard­ын сангийн менежер Николас Чуй тодотгов. “Хятадын онцлогтой өвөрмөц үзэгдэл. Дээр нь тат варын шинэчлэлийн хууль АНУ­д сэргэлт үүсгэчихлээ” хэмээн тэрбээр нэмж өгүүллээ.

CSI 300, Hang Seng аль аль нь олон жилийн турш тус бүр 31 болон 20 хувийн жилийн дундаж өсөлттэй явж ирсэн юм. Жилийн эцсээр ихэвчлэн арилжаа намждаг тул зарим шинжээч нар хөрөнгө оруулагчдад мөнгөө хадгалж түр хүлээхийг зөвлөдөг.

Гэтэл өөр нэг хэсэг нь саяхны борлуулалтыг зарчмын шинж чанар бүхий, ирэх жил дуустал үргэлжлэх урт хугацааны хүчин зүйлээс шалтгааллаа хэмээн тайлбарлаж сууна. “Сүүдрийн

хэрэгсэл хайсаар цөөн бус жилийг үдлээ. Шил, хөнгөн цагаантай харьцуулахад хуванцрыг дахин ашиглах нь түвэгтэй. Газрын тосны үнэ хямд нөхцөлд дахивар ашиглан үйлдвэрлэсэн хуван цар нь цоо шинэ PET буюу полиэ тилен терефталатаас хамаа гүй үнэтэй. Ургамлын гаралтай “биохуванцар” хүртэл байгаль орчин бохирдуулагчид тооцогд дог. Хуванцар уут савыг хэт нимгэн хийвэл урагдаж цоорчихно.

Компаниуд хуванцар савал­

АНУ, БНХАУ-ын хувьцааны зах зээлийн индекс

XI 2017 XII

105CSI 300

S&P 500

104

103

102

101

100

99

98

Та QR кодыг уншуулан гүйлгээний утга хэсэгт и-мэйл хаяг эсвэл утасны дугаараа бүртгүүлэн Засгийн газрын мэдээ сониныг өөрийн хүссэн хэлбэрээрээ захиалаарай.

QR код ашиглахгүйгээр төлбөр хийх бол:

тоот дансанд мөнгөө тушаана уу.2600092954

70103131 99903581zgm.mnzgm.mn zasagcoZGMmn

III улирлын захиалга үргэлжилж байна

4 ЗаСгийН гаЗрыН Мэдээ СоНиН 2018.07.05, пүрэв ~ №134 (933)

хүчирхийллийн эсрэг хамтдаа

ТЕНДЕРиЙН УРилГАТендер шалгаруулалтын нэр: “Цэцэрлэгийн барилгын засвар /Улаанбаатар, Сонгинохайрхан дүүрэг, 48

дугаар цэцэрлэг/”-ын ажилТендер шалгаруулалтын дугаар: НХААГ-18/0054

Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “цэцэрлэгийн барилгын засвар /Улаанбаатар, Сонгинохайрхан дүүрэг, 48 дугаар цэцэрлэг/” ажлыг гүйцэтгэхээр цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000 (тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 45 хоногийн туршид хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Барилгын засварын ажлын нийт мөнгөн дүнгийн дундаж үзүүлэлтийг нь тооцох жилийн тоо:

Сүүлийн 2 жилийн (2016, 2017 он) борлуулалтын дундаж орлого нь санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байна.

Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх.Сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг:Сүүлийн 2 жил буюу 2016, 2017 оны аль нэг жилд тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй

үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлыг доод тал нь нэг удаа гүйцэтгэсэн байх.Ижил төстэй ажилд барилгын засварын ажил болон түүнээс дээш гүйцэтгэсэн туршлагыг тооцно.Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: ТиймАжил гүйцэтгэх байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөлтэй байх бөгөөд хуулбарыг нотариатаар гэрчлүүлэн

ирүүлнэ. Барилга, хот байгуулалтын яамнаас олгодог:

• 2.1.1. Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт болон түүнээс дээш, • эсвэл• БА-8.1 Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил болон

түүнээс дээш.-• 2.2.1. Барилгын дотор халаалт, салхивч, ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног

төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт• -2.2.2 Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, холбоо дохиолол, интернет сүлжээ,

гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээш,

эсвэл• БА-6.1. Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног

төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт• БА-6.3 Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног

төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээш.Тендерийн хамт дараах тендерийн баталгаа ирүүлнэ.500 000 /таван зуун мянга/ төгрөгхүчинтэй байх хугацаа: 2018 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийг дуустал.Тендерийг 2018 оны 08 дугаар сарын 06-ны өдрийн 10 цаг 30 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд

оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 08 дугаар сарын 06-ны өдрийн 11 цаг 00 минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад материалыг www.tender.gov.mn, www.

ub-procurement.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15,

Нийслэлийн худалдан авах ажиллагааны газар, Утас: 75757810

Огноо : 2018 оны 07 дугаар сарын 04-ний өдөр

1 108 утасны төвийг 2014

онд дэлхийн зөн байгууллага, “Мобиком” корпорацийн санхүүжилтээр байгуулсан. Бид 24 цагийн турш тасралтгүй дуудлага хүлээн авч, үнэгүй үйлчилгээ үзүүлдэг. олон улсын жишгээр мэргэжлийн сэтгэл зүйч, нийгмийн ажилтнууд дөрвөн ээлжээр ажилладаг. Нэг ээлжид нэг сэтгэлзүйч, гурван нийгмийн ажилтан, ээлжийн нэг ахлагчтай. өнгөрсөн онд

Нийгэм, гэр бүлийн бүх зөрчлийн золиос нь хүүхэд болж байна

байдаг. хүүхэд ямар нэг асуудлаа шийдэж чадахгүй болоод л 108 руу залгаж үзье гэсэн бодол төрсөн байгаа. энэ дугаар руу залгавал ямар хүн авах бол, надад яаж хандах бол, асуудлаа ярьж болох болов уу гэж тандсан маягаар залгаж байгаа нь тэр л дээ.

-108-д асуудлаа ярьж байгаа хүүхэд олон байгаа бол үүнийгээ ил гаргаж чаддаггүй, эрсдэл дунд амьдарч буй нь үүнээс ч дутахгүй олон гэж ойлгож болох нь ээ?

-тэгэж ойлгож болно. Ер нь сүүлийн нэг жилд манай төвд хандсан дуудлагын тоо эрс өссөн.

-Дуудлага ихсэж байгаа нь ямар шалтгаантай вэ?

-үүнийг олон талаас нь тайлбарлаж болно. Нэгд, иргэд мэдээлэл сайтай болсон байна. дуудлагын 30 орчим хувийг

эрсдэлийн нөхцөл байдлын судалгаа хийхэд аав нь ээжийг нь архи уугаад зоддог эсвэл хоёулаа архи уугаад хэд хоногоор хүүхдээ орхидог явдал маш их гардаг. олон хоног эцэг, эх нь гэртээ ирээгүй хүүхэд өлсөхийн эрхээр гадагш хараа хяналтгүйгээр гарч байна. харамсалтай нь, ийм явдал нэг хүүхдийн хувьд маш олон давтагдаж байгаа. архины хамааралтай болсон эцэг, эхчүүд гэнэт хэвийн байдалдаа ордоггүй учраас манайд хүүхдүүд дахин дахин ирдэг. Бид түр байранд ирсэн хүүхдүүдэд анхны тусламж, зөвлөгөө өгөөд 102 эсвэл дүүргийн хамтарсан багуудтай холбодог.

төр архидалтыг бууруулах талаар их анхаардаг байсан нь сүүлийн жилүүдэд орхигдоод байх шиг. архинаас болж гэр бүлд маш их бэрхшээл, зөрчил үүсдэг. эмэгтэйчүүд, хүүхдүүд хүчирхийлэлд өртөх, гэр бүл салах, хүүхдээ хайхрахгүй байх зэрэг сөрөг үр дагавар ихтэй. Ер нь нийгэм, гэр бүлийн зөрчлийн золиос нь дандаа хүүхэд болж байна.

-Ийм үл хайхрах хүчир-хийллийн цаана өөр хэлбэрийн хүчирхийлэл ч нуугдаж байдаг шүү дээ?

-хүүхэд бэлгийн хүчир-хийлэлд өртсөн тоо нэмэгдэж, насны хязгаар багасаж байгаа нь үнэхээр харамсалтай. Нэг ой ч хүрээгүй хүүхэд ч үүнд өртөж л байна. эцэг, эхчүүдийн үл хайхрах байдлаас болоод хүүхдийн эрсдэл маш их нэмэгддэг. Наад зах нь халуун хоол, цайнд түлэгдэнэ. Сүүлийн үед эцэг, эх нь аялж, зугаалж явахдаа анхаарал тавиагүйгээс хүүхэд усанд осолдох тохиолдол нэмэгдлээ.

-Хүүхэд нь асуудлаа шийдэж

чадахгүй байгаа хүүхдүүдийн эцэг, эхчүүд ямар насныхан байна вэ?

-дуудлага өгч байгаа хүүхдүүдийн эцэг, эхчүүдийн олонх нь 30-40 насныхан байдаг. энэ үеийнхэнд үр хүүхдээ хүмүүжүүлэх үүрэг, хариуцлагыг нь ойлгуулж чадалгүй, хаана нь алдсан юм бол доо гэж бодогддог. одоо 1980 оны сүүл, 1990 оны эхээр өсөж торнисон хүүхдүүд 30-40 нас хүрч, эцэг эхчүүд болсон. тиймээс тухайн үед боловсролын тогтолцоо ямар байсныг эргэж хармаар. энэ үед ерөнхий боловсролын сургуулийн сургалтын агуулгад гэр бүл, эцэг, эхийн үүрэг хариуцлага, хүүхдийн хүмүүжлийн талаар юу ч зааж, сургадаггүй байсан. Зөвхөн эрүүл мэндийн хичээл нэр төдий ордог байлаа. өнөөгийн нийгмийн харгис, ширүүн байдал тэр үеийн л үр дүн.

Сүүлд ёс суртахуун, иргэний боловсролын хичээл ордог болсон ч сургуулиуд хичээл гэж тоож үзэхгүй, багш нарын жижүүрийн яриа хийдэг цаг болж хувирсан. хэрэв шат шатандаа үүнд дорвитой анхаарсан бол нөхцөл байдал өнөөдрийнхөөс арай өөр байх байсан гэж боддог. хүүхэд зөв аргаар зааж өгвөл аливааг маш сайн сурдаг, тэр нь насан туршийн боловсрол болдог.

гэр бүл зохиож, үр хүүхэдтэй болсон л бол энэ хүүхдийн амьдрал, бүх зүйл надаас шалтгаална гэдгийг ухамсарлах хэрэгтэй байгаа юм. түүнээс биш хүүхэд өөрийн хүслээр төрөөд, өөрөө өсөж торних юм шиг хөндлөнгийн сэтгэлгээ гаргаж болохгүй шүү дээ. уг нь монголчууд үр хүүхдээ сурган хүмүүжүүлдэг, халамжлан

өсгөдөг сайхан уламжлалтай. гэтэл нь энэ ухаан, сургаал алдагдчихаад байна.

-Та хүүхдүүдээс дуудлага хүлээн авдаг хүний хувьд эрчүүдийн, аавуудын ханд-лагын талаар юу хэлэх вэ?

-хэзээ аавууд ийм болчихсон юм бол гэж их гайхдаг. ардчилсан нийгэмд шилжсэнээс хойш монголчууд охин хүүхдээ хөвгүүдээс илүү боловсролтой, бие даасан байдалтай болгохыг ичээдэг болсон. хөвгүүд хонины бэлчээрт малаа хариулж үлдээд, охид сургуульд явдаг. эмэгтэйчүүд илүү боловсролтой болоод ирэхээр эрчүүд нь тэдний доор орохгүйн тулд хүч хэрэглэх, дээрэлхэх хандлага гаргадгийг

үгүйсгэхгүй. аавуудын нийгэм дэх байр суурь бага болсон учраас үүнийгээ хүчээр шийдэх гэж оролдож байх талтай. энэ нь нөгөө л гэр бүл салалт, хүчирхийлэл, архидалтын нэг шалтгаан болдог гэж нэг талаас үзэж болохоор.

-Гэхдээ сүүлийн үед хүүхдийн эрхийг маш нухацтай авч үздэг, ярьдаг боллоо. Хүмүүсийн үзэл бодол, хандлага хэр өөрчлөгдөж байна вэ?

-Мэдээж, нийгмийн хөгжлийг дагаад эерэг хандлага гарч байгаа. төрөөс хүүхэд хам-гааллын тухай хууль, гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх хууль хэрэгжүүлж эхэлснээр багагүй үр дүн гарч байгаа нь анзаарагддаг. Ер нь нийгмийн байдал сайжирч байгаа учраас өнөөдөр нүднээс далд, чихнээс хол байсан хүчирхийлэл ил болж байгаа гэж болно. хаалганы

Хүүхдүүд хүчирхийлэлд өртөж буй гол шалтгаан нь хайхрамжгүй байдал

108 утасны төвд өдөрт

1000 орчим дуудлага ирдэг

• Дуудлага өгч буй хүүхдүүдийн эцэг, эхчүүд ихэнхдээ 30-40 насныхан байдаг.

• Нийгмийн байдал сайжирч байгаа учраас өнөөдөр нүднээс далд байсан хүчирхийлэл ил болж байна.

• Түр хамгаалах байранд зайлшгүй хамгаалалтад авах шаардлагатай 20-25 хүүхэд өдөрт ирдэг.

Б.Батдорж / ЗГМ©

108 утас дэргэдээ яаралтай туламжийн үйлчилгээ үзүүлдэг албатай болсон. хүүхдийн эрх зөрчигдсөн, яаралтай хамгаалалтад авах шаардлагатай буюу хяналтын дуудлага ирсэн тохиолдолд хүүхдийг энд авчирч байрлуулдаг. гэхдээ манайх хүүхдийн асуудлыг шийддэг газар биш. харин хүүхдийн асуудлыг сонсож, мэдээд зохих байгууллагад нь дамжуулдаг гэсэн үг л дээ. түргэн тусламжийн 103, цагдаагийн 102 дугаартай ижил. Манай төвд 2014 оноос хойш 650 мянга гаруй дуудлага ирсэн байна.

-Ихэвчлэн ямар дуудлага ирдэг юм бэ?

-гэр бүлийн болон сургуулийн орчинд хүүхдийн эрх зөрчигдөж байгаа талаарх дуудлага ихэнх хувийг эзэлдэг. Манай төвд 11-14 насны өсвөр насныхан илүү ханддаг. Сургуулийн орчинд үе тэнгийнхний дарамтад орсон болон багштайгаа зөрчилтэй хүүхдүүдийн дуудлага адилхан хэмжээтэй байна. харин ахлах ангийнхан найз нөхдийнхөө хүрээнд эсвэл бие даагаад асуудлаа өөрсдөө шийддэг байх талтай учраас дуудлага нь харьцангуй бага.

Ер нь 108 төв рүү хандаж байгаа дуудлагын 80 орчим хувь нь хүүхдүүдийнх. Бид дуудлагыг зорилтот болон зорилтот бус гэж ангилдаг. утсаар залгаад өөрт тулгарсан асуудлаа ярьж байгаа бол зорилтот гэж үздэг. ийм дуудлага тал хувийг нь эзэлдэг. харин утсаар залгачихаад чимээгүй байсан, тасалсныг нь зорилтот бус дуудлага гэж нэрлэдэг. Бид ийм дуудлагын хойноос хяналт тавьж ажиллахгүйгээр орхидог. гэтэл үүний цаана ямар нэгэн асуудал, бэрхшээлтэй нүүр тулсан хүүхэд

иргэдийн дуудлага эзэлдэг болсон. хөрш нь эсвэл ойр хавьд нь явж байсан иргэд хүүхэд уйлж байна, төөрсөн хүүхэд оллоо гэх зэргээр мэдээлэл их өгдөг болсон. иргэдийн сэтгэлгээ эерэгээр өөрчлөгдөж байна. хоёрт, хүүхдүүдэд нийгмийн маш их хэрэгцээ гарсан. эцэг, эхчүүд завгүй ажиллаж эсвэл үр хүүхдээ орхиод гадагшаа явах нь нэмэгдсэн. үүнээс болж бие дааж амьдарч буй хүүхдийн тоо нэмэгдсэн судалгаа гарсан байна билээ. эдгээр хүүхэд сэтгэл зовоосон асуудал, бэрхшээлээ ярих хүнгүй учраас 108 утсанд хандаж байна шүү дээ. эцэг, эх нь дэргэд нь байлаа ч хүүхэдтэйгээ аминчлан ярьж, анхааран сонсдог хүн ер нь ховор болсон.

-Эцэг, эхчүүд анхаарал тавихгүй байгаа нь хүүхдүүд хүчирхийлэлд өртөж буйн нэг том шалтгаан гэж болохоор байна?

-тийм ээ. Манай төвд өдөрт хянал тын буюу зайлшгүй хамгаалалтад авах хүүхдийн 20-25 дуудлага ирдэг. өөрөөр хэлбэл, түр хамгаалах байранд ийм тооны хүүхэд ирдэг гэсэн үг. энэ хүүхдүүдийн 90 хувь нь архины хамааралтай эцэг, эхтэй байдаг. Ер нь архины асуудлыг ярихгүйгээр хүүхэд хамгаална гэдэг үнэхээр хэцүү. түр хамгаалах байранд авчраад

цаана нууцаар өрнөж байсан хүчирхийлэл одоо ил болж байгаа нь энэ. үүнийг нийтээрээ хэлэлцэж, хэрхэн өөрчлөх талаар хэлэлцүүлэг өрнөсний дараа хүүхэд хамгааллын тогтолцоо илүү сайжрах эерэг талтай. Зарим хүн 13 настай охины амиа алдсан хэргийг олон нийтэд дэлгэлээ гэж их шүүмжилж байна. гэхдээ энэ хэргийг олон нийтэд ил болгосноор ийм үйлдэлд хийвэл хуультай юм шүү гэдгийг ойлгуулахаас гадна эцэг, эхчүүдэд сэрэмжлүүлэг болно.

-Танай төвд орон нутгаас хэр олон дуудлага ирдэг вэ?

-дуудлагын 87 хувийг нийслэлийнхэн эзэлдэг. энэ нь 108 төвийн талаар улаанбаатар хотын иргэд мэдээлэл сайтай байгаатай холбоотой. гэтэл 21 аймгаас нийт дуудлагын дөнгөж 23 хувь нь ирж байна. дунджаар тооцвол нэг аймагт дөнгөж нэг хувь ногдож байгаа юм. орон нутагт 108 утасны талаарх мэдлэг, ойлголт муу байдаг нь хүүхдийн байгууллагуудын үйл ажиллагаатай холбоотой.

-108 төвийн төсөв хэр байдаг вэ?

-төсөв энэ жил эрс нэмэгдсэн. 108 утсыг олон улсын стандартад хүргэхийн тулд салбарын яамнаас багагүй дэмжлэг үзүүлж байгаа. НүБ-ын хүүхдийн сан, гэр бүл, хүүхэд залуучуудын газартай хамтарч төвийн техник, хэрэгсэл, ширээ, сандлыг шинэчилсэн. Саяхан 108 төвийн байрыг зассан. Мөн “Мобиком” корпораци хоёр жилийн дотор одоо хэрэглэж байгаа дуудлагын программыг олон улсын стан-дартын дагуу шинэчлэхээр болсон. Санхүүжилтийг нь дэл-хийн зөн олон улсын бай гуул лага гаргахаар санамж бичигт гарын үсэг зураад байгаа.

2018.07.05, пүрэв ~ №134 (933)

Эдийн засаг

5ЗаСгийН гаЗрыН Мэдээ СоНиН

ТОвЧХОН » КоМПАНи80 гаруй тэрбум төгрөгийн зах зээлийн үнэлгээтэй “Говь” компани энэ онд борлуулалтын орлогоо өмнөх оноос 21 хувиар нэмэгдүүлж, 150.4 тэрбум төгрөгт хүргэхээр төлөвлөж байна.

» хУДАлДААМонгол Улс, БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ы хөрөнгө оруулалт, худалдааны хамтын ажиллагааны чуулга уулзалт “Инновацид суурилсан хамтын ажиллагаа, харилцан ашигтай хамтдаа хөгжих нь” сэдвийн хүрээнд өрнөлөө. Монгол, Хятадын худалдааны 60 гаруй хувийг ӨМӨЗО-той хийдэг худалдаа бүрдүүлдэг байна.

» БРЭНДМонгол ахуй, нүүдэлчдийн соёлыг харуулсан "Наад" брэндийн тоглоом үйлдвэрлэгч “Талын эзэн” ХХК-ийн нийт борлуулалтын 80 хувийг дотоод, 20 хувийг гадаад зах зээл эзэлж байна. Тус компани ОХУ, БНХАУ, БНСУ зэрэг зургаан оронд бүтээгдэхүүнээ экспортолдог.

ЗГМ: ТОДРУУЛГА

Бүртгэлээ сайжруулбал олборлогчид сүүдрийн эдийн засагт нуугдах аргагүй болно

Швейцарын хөгжлийн агент­лагийн Тогтвортой бичил уурхай төслийн зохицуулагч Б.Алтанбаганатай алтны ний­лүүлэлтийн ил тод байдлыг сайж руулах боломж, шинэчлэлийн талаар ярилцлаа.

-Өнгөрсөн сард Монголбанк, УУХҮЯ, АМГТГ болон УИХ-ын нэр бүхий гишүүд танай төслийн шугамаар Латин Америкт бичил уурхайн туршлага судлаад ирсэн. Манай одоогийн эрх зүйн орчинд шууд аваад буулгачихаар ямар туршлага байна вэ?

-шууд аваад буулгах боломжтой нь бүртгэлийг сайжруулах тогтол цоо юм. том уул уурхай эрхэлдэг нь аМгтг-т бүртгэлтэй лицензийн мэдээллээр тодорхой байна. гэтэл одоо лиценз эзэмшигч цаанаа туслан гүйцэтгэгчидтэй болсон. гэтэл энэ нь бүртгэлгүй. үүний улмаас хэдэн жилийн өмнө дэгдэж байсан шиг орхон голын бохирдол гэх мэт томоохон асуудал эргээд үүсч мэднэ. хэн нь лиценз эзэмшигч, хэн нь оператор компани гэдгээ мэдэхгүй байна гэсэн үг. харин үүнийг доошлуулж харвал

хэн нь бичил уурхайчин, хэн нь албажихыг хүсэж байгаа, эсвэл нинжа стилээр явах сонирхолтой нь хэд байгааг мэдэх шаардлагатай. үүнд бүртгэлийн систем маш чухал гэж харсан.

-Бүртгэлийн систем нэвт-рүүлэхэд бэлтгэл хангах ажил их байгаа юу?

-харьцангуй гайгүй гэж харж байна. том уул уурхайн компаниудын мэдээлэл аМгтг-т бий. Бичил уурхайчдын мэдээлэл ч олгосон газрынхаа хэмжээгээр бүртгэлтэй байдаг. дээрээс нь аймаг, сум бүрт бичил уурхайчдын мэдээлэл бий. тэгэхээр нэгтгэх ажил л дутуу гэж харж байна. гол нь хүсэл эрмэлзэл, хөрөнгө мөнгө л шаардлагатай. татвар, нийгмийн даатгал гээд төрийн мэдээллийн тус тусдаа систем бий. Яваандаа энэ бүх системээ нэгтгээд ирвэл хэн нэгэн сүүдрийн эдийн засагт байх боломжгүй болно л доо.

-Та бүхний тайлангаас хара-хад алт олборлох зөвшөөрөл, нийлүүлэлт, худалдаа гээд шат шатанд төвлөрлийг сайн саруулж дээ гэж ойлгосон. Бид энэ жиш гийг дагавал алтны худал дааны одоогийн нөхцөл дээрдэх болов уу?

-төр бүгдийг хийх ёстой гэсэн байр суурьтай байх нь зардал мөнгө, боловсон хүчин их шаарддаг. гэтэл манай улсын төсөв, хүний нөөц ямар байгаа билээ. Нийгмийн асуудалд илүү анхаарч,

өөр хэн нэгэн хийх боломжтой ажлуудаа хувийн хэвшилд даатгах нь урагшлах нэг том шийдэл шүү дээ. тухайлбал, Колумбид алт сорьцлох, алт цэвэршүүлэх үйлдвэрүүд нь хувьд шилжсэн, алт экспортлох боломжийг тодорхой хэмжээгээр олгосон байна. тиймээс тэнд Европын худалдан авагчид маш их байна. одоогийн хууль эрх зүйн орчны хүрээнд бид орон нутагт сорьцын хоёр лаборатори байгуулах гэж байна. Нэг лаборатори нь 700-800 сая төгрөгөөр босож байгаа. гэхдээ цаашдаа Монгол улсын 21 аймагт төрийн өмчит лаборатори байх уу, зардал мөнгийг нь дийлэх үү гээд олон асуудал гарч ирнэ. тиймээс төвлөрлийг сааруулахад урт хугацааны шийдэл хэрэгтэй болов уу.

-Манайх алтаа Европын хол-боонд гаргадаг. Тиймээс эрдэс баялгийн нийлүүлэлтийн ил тод байдлыг хангах санаачилгад нэгдэх шаардлагатай юу?

-Монгол улс Европын хол-бооны гишүүн биш учраас энэ санаачилгад нэгдэх алба байхгүй. гэвч бид алтаа Европын хол боонд заръя гэж бодож байгаа бол хүссэн, хүсээгүй дагахаас өөр арга гүй. Манай алтыг цэвэршүүлдэг ком пани Европт бий. тиймээс бид санаачилгыг дагахгүйгээр энэ компани Монголын алтыг цэвэршүүлж чадахгүй шүү дээ. лондоны металлын биржид

арилжаанд орж буй бүх алт ямар нэг байдлаар зөрчилгүй байх ёстой. үүний зэрэгцээ эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагын гишүүн орнуудад мөрддөг хариуцлагатай нийлүүлэлтийн удирдамжийг дагах ёстой гэдгийг олборлогчдоос шаардаж буй тул хүссэн, хүсээгүй алтны биржийн арилжаа ил тод болно.

-Манайх эдийн засаг нь жи-жигхэн, ханшийн савалгаа наас их хамаардаг тул алтны нөө-цөө нэмэгдүүлэх нь маш чухал. Иймээс алт экспорт ло хыг шууд нээх боломжгүй биш үү?

-эквадор манайхтай адил алтаа хадгалж, валютын нөөцөө нэмэгдүүлэх байр суурь баримт-ладаг. тиймээс алтаа зарахгүй ч гэсэн ядаж хаанаас ирж байгааг нь мэддэг болъё гээд алт худалдан авах цэгээ бичил уурхайчид их төвлөрсөн нутагт байгуулсан. Монголбанкнаас санаачилсан “эх орныхоо алтыг эрдэнэсийн сандаа тушаая” аяны нээлтэнд оролцсон илтгэгчдийн ярьж буйг сонсоход алтны нийлүүлэлтийн гол хамтрагч байгууллагуудын ойлголт нэг болж, алтны гарал үүсэл, ил тод байдал яагаад чухал гэдгийг сайн ойлгож, цаашид гарах эрсдэлийг тооцож эхэлсэн байна.

-Ил тод байдлыг хангаагүйн улмаас алтаа зарж чадахгүй байхаас гадна өөр ямар эрсдэл тулгарах вэ?

-энэ бол зөвхөн бичил уурхай-тай холбоотой асуудал биш. өнөөдөр Монголд бараг хүн бүр уул уурхайг үзэн ядаж, эсэргүүцэж байна. шалтгаан нь, уул уурхайн сөрөг нөлөө орон нутагт үлдэж, ашиг нь улаанбаатарт байгаа хүмүүст очоод байгаад юм. үүнийг шийдэх гэж аМНат-ын 30 хувийг орон нутагт буцаан олгохоор хуваарилсан хууль гаргасан ч хэрэгжихгүй байна. уг нь уул уурхайгаас орж ирж байгаа мөнгөөр орон нутгийн зам харгуй, сургууль цэцэрлэг, бүтээн байгуулалт сайжраад эхэлбэл хэн ч гэсэн дуртай байна шүү дээ. үүнийг эквадор маш сайн хэрэгжүүлж байна. тухайлбал, гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт татах зорилгоор тус улс хөрөнгө оруулагчдаас аМНат-ыг урьдчилж аваад, 60 хувийг нь орон нутгийн хөгжилдөө зарцуулдаг. түүнээс биш уул уурхайн компаниудаас зам тави хыг гуйж, шахаж шаарддаггүй. Канадын LundenGold компани ч гэсэн яг ийм зарчмаар ажиллаж байна. Нөгөөтэйгүүр, хаанаас ирсэн алт гэдгийг нь мэдэхгүй бол аМНат-ын 30 хувийг хаашаа өгөх болж байна. тиймээс л төсөвтөө буцаж орох гээд байна. ил тод болвол энэ бүхнийг шийдэж болохоор байгаа юм. хамгийн гол нь бид өдөр тутмын ажилдаа түүртээд урт хугацааны шийдэл олж харахгүй байна.

1 эл хуулийн бэлтгэл дэлхий даяар

өрнөж байна. ингэснээр жилд 5.5 их наяд ам.доллар эргэлддэг лондоны үнэт метал лын зах зээлд алт олборлогчид бүтээгдэхүүнээ борлуулахын тулд байгаль орчинд хөнөөлгүй үйлдвэрлэл явуулдгаа батлах шаардлагатай болж буй юм. өөрөөр хэлбэл, уг стандартад нийцээгүй олборлогч, алт цэвэр шүүлэгчид лондоны үнэт металлын зах зээлд нэвтрэх аргагүй болно гэсэн үг.

дэлхий нийтэд уурхайнууд олборлож буй алтныхаа 10.36 грамм буюу 0.333 унц тутамд 20 тонн хорт хаяг дал ялгаруулдаг гэсэн судалгаа бий. тиймээс алт найдвартай эх үүсвэрээс гаралтай хөрөнгө байх ёстой гэсэн байр суурь худалдан авагчид, бирж, олон нийтэд ч бүрдээд буй

Ил тод байдлыг хангахгүй бол алтаа худалдаж чадахгүйАлт найдвартай эх үүсвэрээс гаралтай хөрөнгө байх ёстой

Жилд 5.5 их наяд ам.доллар эргэлддэг лондоны үнэт метал лын зах зээлд алт олборлогчид бүтээгдэхүүнээ борлуулахын тулд байгаль орчинд хөнөөлгүй үйлдвэрлэл явуулдгаа батлах шаардлагатай болж буй.

талаар өнгөрсөн сард Financial Times мэдээлсэн. гэтэл манай Монголбанкинд тушааж буй алтны хичнээн нь байгууллага, хэд нь бичил уурхайчид олбор лосон эсэх нь тодорхойгүй байгаа юм. өнгөрсөн онд л гэхэд Монголбанк 20.1 тонн алт худалдан авсны 8.5 тонн нь 980 хувь хүнийх гэсэн бүртгэлтэй ч аМНат-ын татвараас зайлс хийсэн ааН-үүд иргэний статусаар алт тушаадаг гэдгийг албаныхан үгүйсгэдэггүй. Мөн орон нутагт алт худалдан авах төв байхгүйгээс дийлэнх нь ченжүүдийн гараар дамждаг нь хүний эрх, шударга бус байдалтай холбоотой олон бэрхшээл үүс гэж буй юм. Нөгөөтэйгүүр, албажаагүй ол бор логчид уул уур хайн салбарыг бүхэлд нь муухай харагдуулж, орон нут гийн эсэргүүцлийн гол шалтгаан болдог. тиймээс энэ бүх асуудлыг шийдэх, эдийн засгийн чухал металл болсон алтны худалдааг дэмжихийн тулд бүх алтны нийлүүлэлтийн ил тод байдлыг хангах шаардлагатай байгаа юм.

-Урт хугацааны шийдэл гэ-дэгт та юуг онцолж байна вэ?

-10 жилийн өмнөхтэй харьцуу-лахад бичил уурхайн дүр зураг өнөөдөр огт өөр болсон. үүнийг гэрчлэх хүн ч олон байгаа байх. Колумб, эквадорын туршлагаас харахад тэнд бичил уурхайгаар амьжиргаагаа залгуулдаг хүмүү-сийг хүлээн зөвшөөрч, үүнээс өөр амьдрах аргагүй гэдгийг улс нь ойлгож, тэдэнд чиглэсэн бодлого тусад нь явуулж байна. Бичил уурхайчдыг жижиг уул уурхай болгоход төрийн оролцоо, хөрөнгө санхүүжилт, хүн хүч маш чухал байдаг нь харагдаж байна. Колумбын уул уурхайн яаманд зөвхөн бичил уурхайн албажуулалт хариуцсан хэлтэст гэхэд л 50 хүн ажилладаг. гэтэл манай яаманд нэг хүн, хэрэгжүүлэгч агентлагт ердөө 3-4 хүн ажилладаг шүү дээ. эквадорт мөн манай шуа-ийн харъяа геологи, газарзүйн хүрээлэн шиг геологи, хайгуул, уул уурхайн хүрээлэн ажиллаж, бичил уурхайн технологи яаж үр ашигтай, зөв явахад судалгаа хийж, зөвлөгөө өгдөг юм билээ. Бичил уурхай бол эдийн засгийн чухал салбар, эндээс мөнгө орж ирдэг, хүмүүс амьжиргаагаа тэтгэдэг учраас сайжруулах ёстой, зөв байлгах хэрэгтэй гэдгийг бүгд хүлээн зөвшөөрсөн учир мөнгө зарж, хүмүүсийг төлөвлөн ажиллуулж чадаж байна.

МОНГОЛБАНк

Өрхийн зээлийг хумиснаар бизнесийн хөрөнгө оруулалт нэмэгдэнэМанай улсын цалин, тэтгэвэр,

хэрэглээний бусад зээлтэй иргэд сард дунджаар татварын дараах орлогынхо 69 хувийг зээлийн төлбөрт төлж буйг Монголбанк мэдээллээ. харин гар дээр ирж буй орлогынхоо 75 буюу түүнээс дээш хувийг зээлийн сарын төлбөрт төлдөг иргэд зээлдэгчдийн 28 хувийг эзэлж байна.

гэтэл судалгаанаас үзэхэд цалин, тэтгэвэрээ барьцаалж зээл авсан тохиолдолд зээлийн сарын тогтмол төлбөр нь татвар, Ндш-ийн дараах орлогын 75.5 хувиас хэтэрвэл тухайн иргэн өдөр тутмын амьдралаа залгуулахад бэрхшээл учирж эхэлдэг байна. өөрөөр хэлбэл, гар дээр авсан бодит цалингийнхаа 75 хувиас дээшхийг зээлэндээ төлж, байр, хоол, тээврийн зардлаа, хумиж, амьдралын чанар нь ихээхэн хүнд байдалд орж буй иргэд дээлдэгчдийн дөрөвний нэгээс илүү хэсгийг эзэлж байна. иймд Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хороо өнгөрсөн сард иргэдийн хэрэглээний зээлийн өр, орлогын харьцааны дээд хязгаарыг 70 хувиар тогтоох шийдвэр

гаргасан юм.энэ оны нэгдүгээр улирлын

байдлаар хэрэглээний зээлийн өсөлт 47.3 хувьтай байсан бөгөөд үүнийг дагаад өрхийн нийт өр өмнөх оны мөн үеэс 18.2 хувиар өсч 9580.3 тэрбум төгрөгт хүрсэн байна. ингэснээр банкны салбарын нийт зээлийн 57.6 хувийг айл өрхүүд бүрдүүлж байгаа юм. харин

бизнесийн салбарын зээлийн өсөлт сүүлийн есөн улирлын туршид дунджаар 1.5 хувь байгаа нь бизнесийн идэвхжил, хөрөнгө оруулалт, ажлын байрны өсөлт сул байгааг илтгэж байна. ажлын байр нэмэгдэж, өрхийн орлого дорвитой өсөөгүй үед ирээдүйн орлогыг барьцаалан өрхийн өр, зээлийг хурдацтай нэмэгдүүлэх нь түр

хугацаанд хэрэглээгээр дамжин эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих ч дунд хугацаанд эдийн засгийн өсөлт саарах, иргэдийн орлого хүлээлтэд хүрч өсөхгүй, ажлын байр нэмэгдэхгүй тохиолдолд хэрэглээний зээлийн чанар муудаж санхүүгийн тогтвортой байдалд эрсдэл учруулна. түүнчлэн ирээдүйн орлогоо урьдчилан авч хэрэглэсэн иргэд тодорхой хугацааны дараа хэрэглээгээ хумиж эдийн засгийн өсөлтөд сөрөг нөлөө үзүүлдэг нь олон улсын судалгаанаас харагдаж байна.

ирэх онуудад эдийн засгийн идэвхжил нэмэгдэж иргэдийн орлого өсвөл банкууд цалин, тэтгэвэр, хэрэглээний бусад зээлийг орлогын 100 хүртэл хувьтай тэнцүүлэн олгож, улмаар өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсөх, эдийн засгийн мөчлөгийн далайц нэмэгдэх сөрөг үр дүн гарна. инфляц, хэрэглээний импорт нэмэгдэж төлбөрийн тэнцэлд дарамт үүсгэх, иргэдийн хуримтлал буурах эрсдэлтэй байна. харин, түүхий эдийн үнэ эргэн буурах эсвэл манай гадаад

эрэлт багасах хүндрэл учирвал өрхийн орлого буурч, дНБ-ий 60 хувийг бүрдүүлдэг өрхийн хэрэглээ огцом хумигдаж, эдийн засгийн өсөлт мөн огцом буурах, санхүүгийн тогтворгүй байдал үүсгэх, хямралыг гүнзгийрүүлэх эрсдэлтэй юм.

иймд өрхийн өр, орлогын харьцааны дээд хязгаарыг 70 хувь болгосноор иргэдийн өнөөд-рийн болон ирээдүйн хэрэглээг тэнцвэртэй байлгах, өрхийн өрийн дарамт ирээдүйд буурах, бага орлоготой иргэд өрийн мөч лөгөөс гарах, цаашлаад зээлгүйгээр амьдрах нөхцөл бүрдэнэ гэж үзэж байна.

Мөн банкны салбарын хэрэг-лээний зээлийн өсөлтийн хурдыг сааруулж, банкуудын эх үүсвэрийг бизнесийн зээлд чиглүүлэн, хө-рөнгө оруулалт, ажлын байр нэмэгдүүлэх эерэг нөлөөтэй юм. үүнээс гадна уаашид иргэдийн орлого нэмэгдэх, иргэдийн ор-логын бодит өсөлтийг дагасан, эрсдэл багатай хэрэглээний зээл нэмэгдэх орон зай үүсч санхүүгийн салбарт хуримтлагдаж болзошгүй эрс дэлээс урьдчилан сэргийлнэ.

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0

-10%

2013

Нийт зээлийн өсөлтБизнесийн зориулалттай зээлийн жилийн өсөлтХэрэглээний зориулалттай зээлийн жилийн өсөлт

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2013 2013 2013 2018

1.9

11.4

47

2018.07.05, ThursdaY ~ №134 (933)6 The oFFiciaL GazeTTe

ZGM: hIGhLIGhts

ZGM DAILYUlaanbaatar–Darkhan road to be improved

Master Plan on Reducing Air Pollu-tion approved

Asian Development Bank approves a USD 60 million loan to improve roads in Mongolia.

Capital city’s air pollution is caused by 3200 low pressure boilers of households and private entities.

Cabinet rejects to make June 9 and 10 public holiday

Mining companies donate MNt 42 million for children

Prime Minister Khurelsukh Ukhnaa noted that people should work hard and be responsible.

Miners collected over MNT 42 million for the rehabilitation center for the disabled.

The citizen’s representative Khural of the capital city ap-proved the Master Plan on reduc-ing air Pollution of ulaanbaatar

Tseren.JZGM

infrasTrucTure

naadam

PoliticsMongolian Permanent Delegate to the UNESCO Battur Avirmed presents a Letter of Credence to General Director of UNESCO Audrey Azoulay. The parties exchange views on expanding the bilateral relations and cooperation between Mongolia and UNESCO.

Yesterday General Election Commission approves preparation plan of the re-election in the 42nd electoral constituency. Preparation plan includes over 50 issues related to the by-election including training, voters’ education, and vote counting machines. By its decision, General Election Commission establishes an electoral committee consisting of nine employees who will work in the 42nd electoral district in Khentii aimag. A parliamentary by-election will take place in the 42nd electoral constituency or in Jargaltkhaan, Murun and Kherlen soums of Khentii aimag.

Deputy Minister Enkhtuvshin Ulziisaikhan attends and delivers remarks at the Asian Ministerial Conference for Disaster Risk Reduction-2018. He points out that according to the regional report, countries are taking many actions for the implementation of the Sendai Framework including defining the way for the framework, making risk sensitive urban development planning as well as increasing public awareness.

EconomyDuring the 5th Asian Fixed Income Summit in Ulaanbaatar, the parties granted Mongolia the right to chair the Asian Secondary Mortgage Market Association until 2019. The summit was hosted by the Mongolian Mortgage Corporation, with the Ministry of Construction and Urban Planning, and the Ministry of Finance and the Financial Regulatory Committee.

A joint-stock company of the Russian Federation Angara Airlines conducts its first flight in route Irkutsk-Ulaanbaatar-Irkutsk. The Company will conduct regular flight on this route on Tuesdays and Saturdays by “Antonov-148-100” aircraft which has capacity of 70 passengers.

sociEtyA delegation of Chinese youth is paying a seven-day visit to Mongolia. They aimed at enhancing contact between young people of the two East Asian neighbors. The delegation consisted of 50 members including scientists, doctors, lawyers, civil servants and businessmen.

Speaker of Parliament Enkhbold Miyegombo visits the Dunjingarav wrestler’s stage of Tuv aimag to familiarize with training of wrestlers.

On the sidelines of the Asian Ministerial Conference for Disaster Risk Reduction-2018 in Ulaanbaatar, a thematic event “Social Protection and Vulnerability Reduction” takes place.

master Plan on reducing air Pollution approved

ulaanbaatar–darkhan road to be improvedBoard of directors of the asian

development Bank approved a usd 60 million loan to improve 311 ki-lometers of road in Mongolia. adB director for east asia Transport and communications sujata Gupta said: “Last few years, Mongolia’s econo-my slowed down and the GdP growt declined from 17.3 percent in 2011

to 5.1 percent last year. having safe and reliable road networks will help Mongolia foster economic activities through trade and tourism, which will underpin the economic outlook.”

currently, Mongolia has a road network of about 48,538 km, but only about 13.2% are paved. The Manila based adB is dedicated to

reducing poverty in asia and the Pacificthroughinclusiveeconomicgrowth, environmentally sustainable growth, and regional integration. es-tablished in 1966, adB is owned by 67 members from the region. in 2017, adB operations totaled usd 32.2 billion, including $11.9 billion incofinancing.

Batsaikhan. S / ZGM©

According to the expert team, Master Plan will allow reducing the air pollution by 30-35 percent in 2018-2020 and by 70-75 percent by 2025.

city during its 17th regular ses-sion. capital city’s air pollution is caused by households and private entities’ 3200 low pressure boilers in ger districts (80 percent), 400 vehicles (10 percent), thermal power plants (5-6 percent), and road dust and burning waste (four percent).

Measures taken by the capital city administration do not seem to yield good results yet and more citizens and children suffer from respiratory diseases. Therefore, it is crucial to implement certain policy and measures that will make substantial changes on re-ducing air pollution and provide

proper technical equipment and financing.

in coherence with the Mongo-lia’s sustainable development Vi-sion-2030 and provisions of the citizen’s representative Khural, Master Plan on reducing air Pol-lution of ulaanbaatar was drafted by an expert team that included scholars, ecologists and engineers. The expert team drafted the Mas-terPlanbasedonscientificgroundby studying the special features of the geographic location and climate of ulaanbaatar city and theirinfluenceinairpollution.TheMaster Plan will promote civic engagement in reducing air pol-

lution and foster healthy lifestyle and will be implemented in two stages 2017-2019 and 2020-2025.

according to the expert team, Master Plan will allow reducing the air pollution by 30-35 percent in 2018-2020 and by 70-75 per-cent by 2025.

Members of citizen’s repre-sentative Khural by their decision instructed the Governor of capital city and Mayor of ulaanbaatar to implement the Master Plan and directed the chairs of Khural to monitor the implementation.

at the meeting, members of democratic Party group of the Khural asked questions about

re-planning of the capital city. in particular, they interested in the implementation of construc-tion projects of the sub-center infrastructures in selbe, Bayank-hoshuu, Yarmag, dambadarjaa and denjiin Myanga area. They also asked a question why the guidance of re-planning housing projectfinancinghasnot beenapproved yet.

in response, Governor of capi-tal city and Mayor of ulaanbaatar Batbold sundui noted: “Within the re-planning of the capital city, many construction projects are underway. sub-center infrastruc-tures are under construction”.

It is crucial to implement certain policy and mea­sures on reducing air pollution

news

mining companies donate mnT 42 million for childrenas customary, Wagner asia

equipment LLc hosts an annual charity golf tournament between the mining companies. on June 30, the company organized the seventh tournament at the Mt. Bogd Golf club of sky resort. The event at-tracted outstanding mining compa-nies operating in Mongolia including oyu Tolgoi LLc, Maxam explo-sives LLc, redpath Mongolia LLc, dayan contract Mining LLc, en-ergy resources LLc, sGMs LLc, Terra energy LLc, Khishig arvin industrial LLc, ulz Group, and Tod

undarga LLc and energy resources LLCwonthefirstplaceandOyuTolgoi LLc was the runner-up.

oyu Tolgoi LLc, sGMs LLc and Khas Leasing LLc participated in the tournament as sponsors. during the charity tournament, mining companies collected over MNT 42 million and donated it to “itgeliin Mod” a non-governmental organiza-tion of orkhon aimag. The NGo will spend this money for new medical equipment, special chairs and tables for the rehabilitation center for the disabled and children with autism in

orkhon aimag. There are over 330 children with disabilities in orkhon aimag and from which 131 children aged 0-6 receive medical treatment. a citizen of orkhon aimag altai Naranbaatar founded the NGo in 2016. Within the social responsi-bility commitment, Wagner asia equipment LLc organizes charity golf tournament every year. Previ-ously, the company donated to the National Maternal and child health center, the 4th clinic of children, “Misheel” children’s fund and other organizations.

arts and cultural Festival the “Munkh Tenger” among the Mon-gol Nations will be held in ulaan-baatar on July 6 and 8. The festival aims at preserving, inheriting and promoting the cultural heritage and traditions of Mongol Nations. over 200 representatives from Mongolia,

inner Mongolia autonomous re-gion, Xinjiang uyghur autonomous region and Qinghai province of china, Federal subjects of russia: hohhot, Buryatia, Tuva, Kalmykia, altai and saha will participate in the event.

“munkh Tenger” festival to be held

thE FEstIvAL AGENDA

July 6 Hour Event9AM-6PM Academic conference themed “Mongolian Heritage towards Sustainable Development” at the Ministry of Foreign Affairs9AM-9PM Exhibition and trade fair of cultural products at the Sukhbaatar Square10AM-4PM Exhibition of Great Khaans of Mongolia at the National Museum of Mongolia9PM-11PM Opening ceremony at the Sukhbaatar Square

July 7

9AM-9PM Exhibition and trade fair of cultural products at the Sukhbaatar Square10AM-4PM Exhibition of Great Khaans of Mongolia at the Mongolian State hood History Museum9PM-11PM Ethno music concert - fashion show of traditional clothing at the Sukhbaatar Square

July 8

9AM-9PM Exhibition and trade fair of cultural products at the Sukhbaatar Square10AM-4PM Exhibition of Great Khaans at the Mongolian Statehood History Museum9PM-11PM Closing Ceremony at the Sukhbaatar Square

ЗӨвлӨх ҮЙлЧилГЭЭНиЙ ТУхАЙ ЗАРлАл“Эрдэнэс Монгол” ХХК нь ISO 9001:2015 чанарын удирдлагын тогтолцоо олон улсын стандартыг нэвтрүүлэх, ЭМГл/20180202 дугаартай төслийг хэрэгжүүлэх зорилгоор зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгуулах гэж байгаа тул зөвлөхийн үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй хуулийн этгээдийг мэдүүлгээ цахимаар ирүүлэхийг урьж байна.Энэхүү зөвлөх үйлчилгээ нь “Эрдэнэс Монгол” ХХК-д ISO 9001:2015 Олон улсын чанарын удирдлагын тогтолцоо нэвтрүүлэх ажил болно.Мэдүүлгээ ирүүлж буй зөвлөх нь ТБОНӨХБАҮХАтХ-ийн 14-16 дугаар зүйлд заасан шалгуур үзүүлэлт, шаардлагуудыг хангаж буйг нотлох баримт бичгийн баталгаажуулсан хуулбарыг хялбаршуулсан цахим тендер шалгаруулах журмын дагуу цахим хэлбэрээр ирүүлнэ:

3.1. Аж ахуйн нэгж, байгууллагын улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар3.2. 2017 оны санхүүгийн аудитаар баталгаажсан тайлан3.3. Татварын тодорхойлолт 3.4. Нийгмийн даатгалын газрын тодорхойлолт3.5. Шүүхийн төрөлжсөн архив болон шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын тодорхойлолт 3.6. Харилцагч банк, татвар, нийгмийн даатгалын байгууллагаас лавлагаа авахад татгалзах 3.7. зүйлгүй тухай албан бичиг3.8. Чанарын удирдлагын тогтолцоо олон улсын стандартыг нэвтрүүлж байсан туршлагын талаарх мэдээлэл;3.9. Сүүлийн 2 жилийн /2016, 2017 он/ борлуулалтын дундаж орлого нь 50 сая төгрөгөөс дээш байх.3.9. Хүний нөөцийн мэдээлэл ирүүлэх. /CV, тодорхойлолт/

Чадварыг нэмэгдүүлж сайжруулах зорилгоор зөвлөхүүд түншлэлийн хэлбэрээр оролцож болно.Сонирхсон этгээд нэмэлт мэдээллийг 2018 оны 07 дугаар сарын 18-ны өдөр хүртэл 09-18 цагийн хооронд авч болох бөгөөд мэдүүлгээ хялбаршуулсан цахим хэлбэрээр 2018 оны 07 дугаар сарын 19-ны өдрийн 12 цагийн дотор ирүүлнэ үү.

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, 1 дүгээр хорооМоннис цамхаг, 15 давхар, мэргэжилтэн л.Болд,

Утас: 755553399

жессика ДайаНу-ын худалдааны яам

хятадын zTe компанийн эсрэг дөрөвдүгээр сард авсан арга хэмжээгээ зөөлрүүлж, зарим бизнест оролцох түр зөвшөө-рөл олгожээ. америкийн эрх баригчид хятадын теле комын компанийг долоон жил аНу-д бүтээгдэхүүнээ экспорт лохыг нь хориглоод байсан юм. долдугаар сарын 2-нд гаргасан тус яамны шийдвэрт zTe тоног төхөөрөмж, нийлүүлэгдсэн утас ба сүлжээний засвар үйл-чилгээ, цахим аюулгүй байдал ба эрсдэлийн талаар мэдээлэл авах, төлбөр хийх буюу хүлээн авах зөвшөөрөл олгож буйг дурджээ.

энэхүү хязгаарлагдмал эрх энэ сарын 2-ноос ирэх сарын 1 хүр тэл хүчинтэй байх аж. zTe ком пани иран ба хойд Солон госын эсрэг аНу-ын тавьсан хориг болон буруугаа хүлээ сэн гэрээ ний нөхцөлийг зөрчсөн гэж үзээд трампын засаг захиргаа хориг арга хэмжээ авсан юм. Зургадугаар сарын эхээр Цагаан ордон тус компанитай гэрээ байгуулж, zTe 1.4 тэрбум ам.долларын тор гууль төлөхөөс гадна аНу-аас эд анги, сэлбэг худал дан авах тохиролцоонд хүр сэн. гэвч сенат уг гэрээг батлаагүй байна.

ZTe-ийн эсрэг хоригийг түр зөөлрүүлэв

Анжли РавалBritish Petroleum болон

conocoPhillips своп гэрээ байгуулж, Британийн аварга компани умард тэнгис дэх clair ордод эзэмшлээ нэмэгдүүлэх юм. харин америк түнш нь аляскийн Kuparuk уурхайд багц авах тохиролцоонд хүрлээ. BP мягмар гарагт Британийн шетландад байрладаг cono-co-гийн сал барыг худалдан авснаар clair-ын 16.5 хувийг авч, эзэмшлээ 45.1 хувьд хүрснийг зарлажээ. оронд нь conoco аляск дахь BP-ын эзэмшлүүд болох Kuparuk уурхайн 39.2 хувь болон Kuparuk тээврийн компанийн багцыг авахаар тохирсон байна.

Зохицуулагчид батлах ёстой уг хэлцлийн дэлгэрэнгүй мэ дээ лээгүй боловч хоёр ком-па нийн аль аль нь бэлэн мөнгө гаргах гүй аж. BP-ын судалгаа, бүтээг дэ хүүний хэлтсийн дарга Бернард луни хэлэхдээ “ энэ бол гол хөрөнгө ба хөгжүүлэлтдээ төвлөрөх алхам бөгөөд өсөлтийн ихээхэн боломж авчирна” хэмээв. дэлхийн эрчим хүчний томоохон компаниуд умард тэнгисийн хуучирч буй хөрөн-гөө худалдаж байгаа ч сүүлийн жилүүдэд үйлдвэрлэл сэргэж, компаниуд хөрөнгө оруулахын

зэрэгцээ нефть олборлох дэв-шил тэт технологи ашиглаж байна.

асар том clair орд нэг үе долоон тэрбум баррель газ-рын тосны нөөцтэй байсан бөгөөд 2017 онд өдөртөө 21000 баррелийг гаргаж байв. энэ оны эцсээр үйлдвэрлэлийн хоёр дахь шат эхэлж, хүчин чадлаа 120000 баррельд хүргэх юм. Ноён луни аляск дахь 108000 баррель өдрийн хүчин чадалтай нөөцөө худалдсанаар Prudhoe талбайн ашиглалтад төвлөрнө гэж ярилаа.

conoco-гийн удирдах тушаал-тан райан ланс “Бид аляскад үнэ цэнэ бүтээх урт хугацааны туршлагатай бөгөөд уламжлалт талбайд хөрөнгө оруулалтаа үргэлжлүүлж, шинээр нээсэн ордуудаа хөгжүүлнэ” хэмээв. тус компани өнгөрсөн өвөл 2002 оноос хойш хамгийн том хайгуулын төсөл хэрэгжүүлж, өнгөрсөн сард anadarko компа-ниас 400 сая ам.доллараар North slope ордын багцыг худалдан авсан. 2017 онд Willow талбайд 300 сая баррелийг нээсэн болон үйлдвэрлэлийн шинэ төсөл урагшилж байгаа зэргийг тооц-вол conocoPhillips энэ бүсэд амжилтаа нэлээд ахиулсан байна.

Мурад АхмедЕвропын хөл бөмбөгийн

хол боо буюу уЕФа Францын Paris saint-Germain клубийн 200 сая еврогийн өртөгтэй хандивын гэрээг дахин шалгаж эхэлснээр Катарын эзэмшилтэй клубийг Европын тэмцээнээс хасаж магадгүй. тус холбоо өнгөрсөн онд албан ёсоор мөрдөн байцаалт эхлүүлж, Францын клуб Санхүүгийн шударга тоглолтын журмыг зөрчсөн эсэхийг шалгасан юм. saint-Germain 222 сая еврогоор Бразилийн довтлогч Неймарыг испанийн Barcelona, 200 саяар Килиан Мбаппег дотоодын лигийн as Monaco клубээс худалдан авсны дараа уЕФа хэт зардал гаргасан эсэхийг шалгаж эхэлжээ.

Мягмар гарагт уЕФа мөрдөн байцаалтыг зогсоох шийдвэрээ эргэн харахаа мэдэгдэв. холбооны удирдах зөвлөлд ойр хоёр эх сурвалжийн ярьснаар saint-Germain-ы голдуу Катарын компаниудтай байгуулсан хандивын гэрээний үнэлгээнд алдаа гарсан байж магадгүй гэнэ. тэдний үзэж буйгаар Францын клубийг Европын аваргуудын лигээс хасах магадлал маш өдөр байгаа аж. гэхлээ ийм арга хэмжээг 2019 оноос өмнө авах боломжгүй бөгөөд PsG энэ улиралд тог лолтоо үргэлжүүлнэ.

Санхүүгийн шударга тоглол-

тын журмын дагуу уЕФа PsG-ыг 2012 онд худалдан авсан шейх хамад аль танигийн үүсгэн байгуулсан Катарын спортын хөрөнгө оруулалт хэмээх улсын сантай байгуулсан гэрээг нягтлах аж. Спонсорын гэрээний хажуугаар клубийн эзэдтэй холбоотой санхүүгийн нэгжүүдээс мөнгө орж ирсэн байж болох юм. Niel-sen ба octagon хэмээх хоёр бие даасан байгууллага спонсорын өртгийг зах зээлийн үнэтэй жишиж дүгнэлт гаргахаар ажиллаж байна. octagon урьд нь спонсорын гэрээ хэт үнэлэгдсэн гэж мэдээлж байсан юм.

гэвч уЕФа-гийн мөрдөн байцаагчид 2015-2017 онд PsG-ын Санхүүгийн журмыг зөрчөөгүй бөгөөд клубийн алдагдал 30 сая евро гоос даваагүй гэж дүгнэсэн. өнгөр-сөн сард гарсан уг дүгнэлт маргаан үүсгэж, мөрдөн байцаах багийн долоон гишүүний дөрөв нь хэргийг хаах шийдвэрийг дэмжжээ. харин мөрдөн бай-цаагчдыг хянадаг уЕФа-гийн эрх зүйн хэлтэс дүгнэлтийг эргэж харахаар болсныг тус холбоо мэдэгдсэн байна.

Мөрдөн байцаагчид PsG-ын 2018 оны санхүүгийн жилийн талаар дүгнэлт гаргаагүй

бөгөөд энэ хугацаанд Неймар, Мбаппе нарын худалдан авалт багтаж байна. холбоонд ойр эх сурвалжийн хэлснээр тус клуб Санхүүгийн шударга тоглолтын журамд нийцэхийн тулд 2018 онд 60 сая еврогоор тоглогчдоосоо худалдах ёстой гэсэн сануулга авсан аж. PsG “Журамд ний-цэхийн тулд сүүлийн өдрүүдэд чухал шилжүүлэг хийгдсэн” гэж мэдэгдэв. гэвч уЕФа Францын клубийн эсрэг мөр-дөн байцаалтаа сэргээсэн нь спонсорын гэрээний өртөг жу-рамд нийцэх эсэх тухай шийдвэр хараа хан га-раагүй гэсэн үг юм.

Эрчим хүчний аваргууд хувьцаагаа солилцоно

УЕфА Paris saint-Germain клубийг дахин шалгаж эхэллээ

АНУ-ын Хууль зүйн яам Glencore-ыг хараандаа авлаа

1улмаар уналт 7.3 хувь дээр

тогтож, 11 сарын доод түвшин буюу 323.85 фунт боллоо. Jefferies фирмийн шинжээч Кристофер лаФемина “Glen-core-ыг одоохондоо ямар нэг зүйлд буруутгаагүй байгаа ч аНу-ын мөнгө угаах хэргийн торгууль их хэмжээтэй гарч магадгүй” гэжээ.

2012 онд Мексикт мөнгө угаасан хэргээр hsBc банк хоёр тэрбум ам.долларын торгууль хүлээсэн түүх бий. Glencore дэлхийд тэргүүлэгч таваарын худалдаачин бөгөөд сая сая тонн металл, эрдэс, газрын тосыг дэлхий даяар зөөвөрлөдөг. эднийх түүнчлэн уул уурхайн олборлолтоор дээгүүр жагсдаг ба австралиас эхлээд перу хүртэл олон оронд үйл ажиллагаа явуулснаар дээд удирдлага нь баяжиж, зарим нь хувьдаа хэдэн тэр бумаар хөрөн-

гө хуримтлуулжээ. тус ком пани эрх зүйн хүнд орчинд ажил лаж чад дагаараа бахарх даг. Жишээ нь, африкт зэс үйлд вэр лэлээр тэргүүлэгч ардчилсан Конго, аНу-ын хоригт хамрагдсан оросын rosneft, rusal компаниуд зэргийг дурдаж болно.

serle court хуулийн фирмийн ажилтан хавар Куреши “аНу-ын засаг захиргаа хориг ба ав лигын хэрэгт холбогдох баримт, мэдээл лийг эрчимтэй хөөцөлддөг. шүү хээс шаардлага хүргүүлсэн нь мөр дөн байцаалт эхэлсэн буюу эхлэх гэж байгаа гэсэн үг” гэжээ. Glencore-ийн бизнесийн түнш дан гертлертэй ашиглалтын төл бөрийн талаар хуулийн мар гаанаа зохи цуулаад удаагүй байтал ийнхүү аНу-ын хууль зүйн яам наас зарлан дуудах авлаа. Ноён гертлер тус компанийн ардчилсан Конго дахь үнэ цэнтэй хөрөнгийг ба-ривч луулахаар сүрдүүлж байсан

тэрбээр цааш нь “гэхдээ Конго дахь үйл ажиллагааны төлбөрийг аНу-ын хоригт өртсөн хувь хүнд төлсөөр байгаа нь хууль зүйн яамны шаардлагатай холбоотой байж магад” гэжээ. энэ шаардлага он гарсаар Glencore-т тохиолдож буй азгүй явдлуудын сүүлийнх нь. Ноён гертлертэй шүүхээр тэмцэлдэхийн сацуу тус компани хуулийн заргаас зайлсхийхийн тулд ардчилсан Конго улсын мэдлийн Gicamines группийн 5.6 тэрбум ам.долларын өрийг тэглэхэд хүрсэн юм. Global Wit-ness сурталчилгааны груп пийн шинжээчид энэ талаар “Glen-core-т хариуцлага хүлээл гэнэ гэдэг нь дэлхий даяар хариуц-лагыг дээшлүүлэхэд том алхам болно. олон тохиол долд дэлхийн эрдэс баялгийг хариуц лагагүйгээр ашигладаг компаниудад дохио болох ёстой” хэмээн бичжээ.

аж.Glencore Конго дахь нефть,

уул уурхайн авлигад оролцсоны улмаас аНу-ын хоригт өртсөн израйлын бизнесменд еврогоор төлбөрөө өгөхөө мэдэгджээ. уг төлбөр зарим хөрөнгө оруулагчийг түгшээж, энэ хэрэг хоригт өртсөн хувь хүмүүст хэрхэн хандах вашингтоны

бодлогын сорилт болно гэж үзэж байна. харин Glencore энэ алхмыг аНу-ын эрх бүхий хүмүүстэй зөвшилцсөн гэв. cap-ital Markets фирмийн шинжээч эдвард Стерк “Мэдээлэл хомс байгаа учир хууль зүйн яам яагаад шаардлага ирүүлснийг дүгнэхэд эрт байна” хэмээн тайлбарлав.

BBМ©

BBМ©

BBМ©

Glencore-ын хувьцааг FtsE 100 индекстэй харьцуулсан нь

+50%

+40%

+30%

+20%

+10%

0

-10%

FTSE 100 3.57%

thomson Reuters©

2017/VI 2018/I 2018/VII

Glencore 7.87%

Тус ком пани эрх зүйн

хүнд орчинд ажил лаж

чад дагаараа бахарх даг. Жишээ нь,

Африкт зэс үйлд вэр лэлээр

тэргүүлэгч Ардчилсан

Конго, АНУ-ын хоригт

хамрагдсан Оросын

Rosneft, Rusal компаниуд

зэргийг дурдаж болно.

8 ЗаСгийН гаЗрыН Мэдээ СоНиН 2018.07.05, пүрэв ~ №134 (933)

Өдрийн хэмнэл

ЗГМ: үГИйН СүЛжЭЭЗГМ: СүДОкү

637814925

465281739

891752463

712593648

983467251

146975382

254639817

529348176

378126594

5

64

5

9

3

78

34

12

8

7

1

3

4

9

9

1

6

4

25

8

68

7

(Өмнөх дугаарын хариу)

БоСооГооР:2. Мэргэн цэцэн3. Хоёр тивийг заагладаг уул нуруу, мөрөн голын нэр4. Өвөрхангай аймгийн сум5. Аргал түүдэг сав6. Бугын төл7. Хол11. Завхан аймгийн сум13. Аймгийнхаа театрт хөшөө нь залагдсан Өвөрхангай аймгийн харъяат МУГЖ15. Хөлөгт тоглоом

ОНЦЛОХ үЗвЭР

hotel transylvania 3: “Зуны амралт” хүүхэлдэйн кинохаана: “Өргөө” (IMAX)хэзээ: 2018.07.11-нээсТасалбарын үнэ: ^ 10-25 мянга

Монгол хувцасны “Нууц товчоо”-ндхаана: Чойжин ламын сүм музейхэзээ: 2018.07.09-ний 20.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 80 мянга

“Монголын сайхан орон” тоглолтхаана: УДБЭТхэзээ: 2018.07.11-ндТасалбарын үнэ: ^ 30-40 мянга

цагаан лавай чуулгын “Нүүдэлчний аялгуу” тоглолтхаана: МТЗ-ын дуу бүжгийн чуулгахэзээ: 2018.06.22-07.15-ны өдөрТасалбарын үнэ: ^ 20 мянга

Улсын Филармонийн үзвэрийн 47 дахь жилийн нээлтийн тоглолтхаана: Улсын филармонихэзээ: 2018.10.12-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 25 мянга

БСШУС-ын сайд болон Нийслэлийн Засаг даргын хамтарсан тушаалаар “Мөнх тэнгэр” Монгол туургатны соёл, урлагийн их наадмыг энэ сарын 6-8-ны өдөр Улаанбаатар хотноо зохион байгуулах гэж байна.

Наадамд Монгол Улс, ӨМӨЗО, Шиньжян Уйгурын Өөртөө засах орон, Хөх нуур муж, ОХУ-ын Буриад, Тува, Халимаг, Алтай, Сахагийн бүгд найрамдах улсын нийт 200 гаруй төлөөлөгч,

мэргэжлийн урлагийн уран бүтээлчид болон соёлын биет бус өвийг өвлөн тээгч, соёлын үйлдвэрлэл эрхлэгчид оролцоно.Монгол угсаатан өдгөө хэд хэдэн улсыг дамнан хүн, байгалийн төгс зохицол болсон соёлын өв, ёс заншил, уламжлалт урлагийн төрөл зүйлсээ хойч үедээ өвлүүлсээр оршин байна. Монгол туургатны соёлын өв, уламжлал, орон зайг хадгалж үлдэх, өвлүүлэн уламжлуулах,

сурталчлан таниулах нь Монгол туургатан хэн бүхний үүрэг хэмээх үзэл санаанд тулгуурлан уг наадмыг зохион байгуулж буй. “Мөнх тэнгэр” наадмын хүрээнд Монгол туургатны соёл, урлагийг сурталчилсан үйл ажиллагаа, “Монгол өв соёл-Тогтвортой хөгжилд” эрдэм шинжилгээний хурал, соёлын бүтээгдэхүүний үзэсгэлэн худалдаа, уран бүтээлчдийн нэгдсэн тоглолтууд болно.

Шөнийн музейхаана: Чойжин ламын сүм музейхэзээ: 2018.07.04-05-нд 20.30 цагтТасалбарын үнэ: ^ 50 мянга

“Мөнх тэнгэр” Монгол туургатны соёл, урлагийн их наадам болно

Өмнө

х дуг

аары

н ха

риу /

07.0

4ХОБ У

УАХГА

Г

АЦ

ӨГ

ИШИ

лН

АУ

КА

Ө

йО

Ал

РА

РУ

УА

лИ

А

ДМ

А

ЦР

лС

Д

ЗУРХАй

Билгийн тооллын 22Зуны дунд шар морь сарын есөн улаан мэнгэтэй, шар нохой өдөр. Үс засуулбал: Идээ ундаа элбэг олдоноНаран ургах, шингэх: 05.05-20.53Барилдлага: Үл зохилдохШүтэн барилдлага: Өтлөх үхэхүйСуудал: Төмөр

Аргын тооллын долдугаар сарын 5, Бархасвадь гараг. Билгийн тооллын 22. Могойг хүлэгч одтой, шар нохой өдөр.

Өдрийн наран 05.05 цагт мандан, 20.53 цагт жаргана. Тухайн өдөр бар, морь жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн ба үхэр, луу, хонь, нохой жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр архи уух, тамхи татах, сэтгэл муутантай нөхөрлөх зэргийг цээрлэх хэрэгтэй ба хишиг даллага дуудуулах, насан бүтээл хийлгэх, хүүхэд үрчлэн авах, тангарагаа буцаахад сайн. Нүүдэл суудал хийх, хэрүүл тэмцэл хийх, эрдэнийг гадагш өгөх, хүүхэд хөлд оруулахад муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, луу, могой, бич, тахиа, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун урагш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд, эдлэл, идээ, ундаа олно.

Тв ХӨТӨЛБӨР

07.00

09.00

11.00

17.30

19.30

21.00

“Өглөө” хөтөлбөр /шууд/

Нийгмийн хэлэлцүүлэг: Ирээдүйгүй маргааш буюу хүүхдийн эрх /давталт/

"Монголын мэдээ" мэдээллийн хөтөлбөр /шууд/

Хүчээ нэгтгэе

"Наадмын өнгө" нэвтрүүлэг

Гэгээн үдэш

14.10

11.20

18.30

21.05

23.15

01.00

Үүнийг хэрхэн хийдэг вэ?

"Гал тогоо" шоу нэвтрүүлэг

"Яг түүн шиг" оролцогчдын хөрөг нэвтрүүлэг

"Аяыг таа" шоу нэвтрүүлэг

"Хөл бөмбөгтэй хамт Соёолж" нэвтрүүлэг

"Монголчууд XX зууны эхэнд" нэвтрүүлэг

08.00 ”4 өнгө” цаг агаарын хөтөлбөр

11.20

14.05

15.50

21.00

Үүнийг хэрхэн хийдэг вэ?

"Аяыг таа" шоу нэвтрүүлэг

“Аугаа уран зургууд" нэвтрүүлэг

"Хүрээлэн" амьд ертөнц нэвтрүүлэг

20.50 "Монголчууд XX зууны эхэнд" нэвтрүүлэг

10.00

13.00

20.00

21.00

22.00

Блумбергийн ярилцах цаг нэвтрүүлэг

#Made in Mongolia Баримтат нэвтрүүлэг

Блумбергийн ярилцах цаг нэвтрүүлэг

Мөнгөний урсгал Мэдээний хөтөлбөр

Гол сэдэв нэвтрүүлэг

09.00 Блумберг Форум нэвтрүүлэг

1 2 3 4 5 6 7

8

9 10

11 12 13 14 15

16 17

18 19

www.bsbgroup.mn

/sonymongolia

хӨНДлӨНГӨӨР:1. Хөлбөмбөгийн ДАШТ-ий нэгэн шилдэг баг5. Насжуу8. Дөт9. Омог 10. Дэлхийн XX зууны шилдэг

боксчин11. Зэм12. Нохойн үүлдэр14. .... бах16. Гүн жалга, гуу18. Найрын ширээний идээ19. .... тамгын газар