264

یڵهخشهم - | زادی رێمانnew.zadyreman.com/Files/Documents/mashkhal e re(zadyreman...ق ـ م إ ن يد لا اهن إ اب .ه ل وـ ش رو ه د ي ـع إدمحم

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

2

3

‌ڕێ‌ڵی‌شخه‌هم

4

5

‌ ڵی ڕێ هخشـ مه

‌‌‌نىينوس

‌یید‌قوتب‌هس‌‌

‌رگێڕانی‌وه‌مامۆستا‌كرێكار

‌‌

6

مةشخةلى ري

انـمـزادى ري

fb.com/zadyreman zadyreman.com twitter.com/zadyreman

بـــوتـد قـةييـس

مامؤستا كريكار

رةوــالمـــســــيـئ

ارىــــــــؤســـــكـ

ز2165-ك6436

ـــ :ىنوسينـــــــــــــــ

وةرطـــيـــرانــــــى:

بـــــــــــــــــــــةرط:

:ــــاوةوةنــــــــــــــ

:ـــــىـســـــــــــــالــ

7

:بيت ثيشكةش

سةييد قوتب و كةســانةى وةكبة

ي دةيــانةوبيـردةكةنةوةو

وةك ئةويش بـمـرن.. كريكار

8

حمده إ ن مد لله

الح ره ن ف غ ست

ن ه و ي عي

ست ن ا و سن

ف ن رور إ

ش الله من ب غوذ ، ون

ات ن سي ومن

ا عمالن إ ن ل له ، من لا مض

له ، و هده إلله ف لا هاذي ل ف ل

ض ي من . وإ ش

ـلا ـ ه لا اله إ د إ ن

حمدإ ع م هد إ ن ده ورش ـ إلله وإ ش م ـوله ي إ ن ي ها الد

ن ا إ ـ . ب ق وإ إن إ إلله ح و ت ن

موي ه ولا ت ات ق

ن ق

س مم ت ت لا وإ إ

ـ مون .ل

ث ها وب وج ها ر

من لق س وإحده وخ

ف ن م من

ك لق خ ي

م الد كوإ ري

ق اس إن ها الن

ن ا إ ب

ه وإلارخام ت ساءلون

ي ن وإ إلله الد

ق ساء وإن رإ ون ي الا كي هما رخ

من

إ إلله كان ن ك ا م علت ن ي .رق

و ق وإ إن مت إ ن ي ها الد

ن ا إ دإ ب ولا سدت ولوإ ق

إ إلله وق ت ، ي

ل ض

م كوي ن م ذ

كر ل ف

غ م ون كم إ عمال

كح ل

طع إلله ورسول ي ما ومن ت

إ عظ ور ق ار د ف

ف ..ه ق

عد ا ن :إ م ن ا إلله إص ف ات كن

ث الحدب ر اله دق ي حمد دي ، وح

م ه ص هدي لى إلله علي

لمس و

ر ها وش

ان ه ت إلامور محدب ، وكل محدت لاله

دعه ص ت وكل ار ،دعه ى الن

لاله ف وكل ص

سةييد قوتب مةشخةلى ري

9

ضاثي يةكةمةكى ثيشـ

ةوة كةة وىةةةي سةة ةويي ةة يوي، خةزوةةةئة ةم ةة ي ةة وة، 2791سةةل لةة ثخ ة ي كتوىبوىك س ةوي ضة خةكة. ج ىةي خةةةاسئ زبم كرةىكري و ض قطب نوىةئ كتوىبوىكة وةرزوىةر، كتوىبة سة ةوي وى وةي ة ةةا وةية، رةىزة ل

ز تةب ت )معمل ( ج مةسل موىك ةوةن زريويمش ي ة ل ىوهيا وىةي سة ةويي زوةةتبوىئ!

( قط ي ، )سوي( زةو ي ، ) و ثووةي وةرؤك وىةي ةميء زوك زةو و ر ج مةسل موىك ي ة ل س ر ةمونة ة مر،ؤة ثة روةرخةي ة و ثوةوة ثة زة

زلوم ت زوىئ! راست وةم ةةن ووةكة كةة ز زة ر اري ة و ة يوية ةنةيوة اوىئ!

ك، خوذمن ي وةال، ي ة ة ل ر،ؤذي آل.ء ر،ؤذ واي ة مر،ؤ ة زةريي تممة ي ة ك وتبوىت ةش خار، نت خذي و ض ي وث ر،ةة ! ءعمل ( ةتمزيزوىئ)م

)م ةةخ ل ر، ( ر،ة ةة ىوكةةري سةة ةويي ةنةةيان ةة و م ةةخ ل ي ةةةةةى ة ت ة م خ ل و ر، ة ي س ةوي ةةةىن ةمي كرخة ىةفمر،ي سةت م

( يبحسب هلضيب ب ت ))م خ ل ر، ( و كتوىبة ي مممسةتي ر،ازة ري ر،ة ة ى رمويا ل ر،ةزي زراةيا س رتةةار خبةةىنرةىئ

)م خ ل ر، ( كمت ةوسون ىوكرو يم و مممست م )م خ ل ر، ( ر،ةىةي س رةك ىوكرو ت زمي زريو يم وةالم وةةال، و و كتوىب ي خةست ووا ةةى وةال، خة رةىئ لة ر، ي يوىنة وةي س ملي وةي زةو زم خام راي وةي كمم ل و خةول ت وةالم

)م خ ل ر، ( يوىل شةت ز رثرسةورةىت يوىنة وةي وةةال، م ةخ ل ثوىشةةر،ةوا ززوتنةة وةي وةةةالم ةةة زةةم ةم مةةخةكرخن زةةم وةر رتنةة وةي

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

61

ر،ؤذةخا ك سة ركرخاة توو ةة ةرة س ركرخاة ت كمم ل ي مرؤظ س ر ةمني ل ، وةالموو كن ضوةر، ي ىر،ةىيا

ووآلتة ةة رة طباوتى ( و كتوىب ي ل لى لة ضةثياويا معامل يف هللطريق) ك وتن ل ر ة وة و ل ضوةن ي ل ريا

)م خ ل ر، ( ة ةن ة زويةو ىوكرو ت زةمء زنوتن ةيى ةوسون ة ك خةة وةىئ وةة ك زةر ة ةة ثة روةرخة )م خ ل ر، ( و

ة وةك ة وان ء و ي ل رةىئوىة ةةى ثء وةي ة ك مون زةر ن زضوىئ زك.ة ل ةة وة ة ، ث ةمة ة يةتةوة ةمتم ي ز ةم زوىئ وز رث ر،ي خلوىريء زة يء لة

ةالم ة ة ز ة ت ز خايتةوزوىئ ك زم ، وءة ي ل رةىئ ةةاة )م خ ل ر، ( و خة ة ك ةممن ثة خةسوىنوىت وة ك وىم كةوىني! وةك

ة تكة كمم ل ة كمم ل ة خةول .ة رستوىت ، ث ةم ةةاة و كة و)م خ ل ر، ( كملوجوىك س رز ةمي ززوتن وةي زريو يم ة وةةالم

خةري خةك. و . وثوىك ةشنتء لوىكيازر،ان ل ىيولخا زة هوىن خةمةةخة 2799 م وا، )معمل ( سوبةو ي ر ل و ر،ؤذا ي لة

خةمخنةةىني ل ز ر ر،ؤ نة ت وىوهت كويا كري وةالم ةممن ، ءمل وىكك ومت ر،اسئ خةكةرخةوةو ءخةخاو ثوىويا خةضةوةن وة ي ر )معمل ( ةش زةو ي ل س

زةم ةةتر كةركرخن )معةمل (ةش زةةو وة ز رثرسةورةىت توىةيا ي خةخاة ك و ز ثرسورةىت وةةالم توىةيا ةةريازوىكيا خةخيةتون كر ل ء خةىةوية

ةةةى كةةرخ زة رةو )معةمل ( زل نةي م ة زةو زمة خةمةةةئ ووا مةسل م رةة و كمل س ر ون ض ية زةرس ! ون ض ي ووزبن وة ت ززا ز رثرسورةىت

خةكرةىت كةةرخيء خةةرةىت س ر ةن ة ة ك ز رخةسةئ ة "معامل يف هللطريق"كتة ة ك ةزمر،ةىئ خةزوىئ ززارةىئ ضمن خةةةةىنرةىئ ةةةىنين ك ةةةىني وة خةزوىئ ر،ا

ك زةو يةو زمر،رةىئ ي رض ية و مر،ا ش ز ذان زوىئ مر،اوش ل خاة ر،اي ذان زوىئ وىل خاةك زةووىكوش ز

سةييد قوتب مةشخةلى ري

66

زةة يوةاي … ةةوب زةة رةو زةةريو يم ةةوىك ززوتنةة وةة وةةةالم زةة تونب … يويي

كريكارمامؤستا ز6983ك ـ 6413

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

62

ضاثي دووةمثيشــةكى

معبامل يف )وةر وىراة ة ، كتوىبة ل مرخو ي ك رةى وىران لة 2791سل رة ة ت زةومة وة زة آل، ل سةل بيقط ب مممستي ززاظ ة سةوي ةي (هللطريقر ةبياهلل ةةزامم وو. وةرموىر،اوةتة مري ثكةتن ك ز خكتةخا ل ثوشو2799

(معامل يف هللطريبق )سةر،م ك ت وىةت كتوىب كةرخي يوىشت ضمثن كرخووةة س ريةمةن ةوس ك زة ووترة كة. ز ىة زمة م ة ك زم ضثخ ك ي يز كةرخةرخن وومتةن زة ز وارةكة ي ؤر ء زك ن وكت ل زة ر تة كلوف ثمسةئ ضث

ورةو ران زيىة ز زوك ةن خووز ش ؤر ز خاةة وة ل كة ، ز ة ك ممن ي ر ل و ض كرخو زآلوزةوةوةة ز آل، ؤر

ةةت )ةة خة سةل ز سة رخا ت وى ةتةري مةة وة يومم ت ةمميا ضث ز ة ك ي توىث ر،ي ( وةر وىر،ا ك ش خة سلى ل م وز ر زةوةة كرا م ةةم، لة ، مةوة

ت ىروز و رة اة م واوم ل وس ةةتر زةةوةو ل وسةش ةةتر ء ؤرةخا ويراكتومري ززاظ سوي زةو، زمةة ية ر زة ، خةكةرخ كتوىةك خةمة و رة اي ىوكرو

كتوىب ك ثوىك وة ض زك ، ة رزوىك ؤرتةري ر،ةىبة و خةةيي سةوي ي رخوو ززك ، ك ثوىشب ل ضث ة ك م ز ة ك ميا ةوسوبةو،ة زة ، خةكةرخ ثة ر،اوةىز

زس زك ،ة ز آل، خةةن ؤر ز خاة وة يومم مت ي ة و كمت و زم ي يخةرزةرةي )سةنم ي ث كم، زم كتوىب ك ةوسةوبةو ةخا س2791ي روةي ل

هللعزلب – )ةمخازر،ة و م ة ريي ء(هلحلرب دهلر ءدهلر هلالسالم) ءكمم ل ي ىيول (تة ةوةة ضةةك موةةة ك ؤرو لة ي ةي ىةة قط ه( ل روا ي سوي هلملفاصل

وىةتش ى خةلوىك ؤري ل س ر زةو ؤر رطء ثوىةةةةنت وىةت ك س ةري ث كمكن خةك م وة ي ر ض ية خة زامن

ؤر ز كةةرت ةسةراونة س رضةوةي كة مم ة و كتة ل زة ر خةسةتتيا زةةوةة –زس كوش ك مب تون ل س ر ةوسرازةو زمة ثوىم ضك ة زةو ة و سةة ث ةكم

و ك و وخايتةوةة ك زةكةيا ثوىشة ك لة )ملحق( ة ض زك ، ز و يوةاة ي كة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

63

كمكن مخةزك ، ىةن ل كتوىب س رز ةمخا ضث خةيي ززاظ سويو ث ر،اوةىزو ث ةن ل لى ضث سوىو م )م خ ل ريى(خا ضث خةك ة ةاهللشاءخةك ة ان

ك ، وكةرتومن زبةرةىئ ويوكرةشمن زوىئ يوةاخارةشم ةةاي ورة ل ةو وىةةتي خا كةراو 2791لة سةل توىبون ةريةشم وةة كة وةر وىر،ا كة

وىة م ؤر ز خاة وة وةيةي كمت زةو ثوىويا زضم وةة زمة ز متة ن ؤر ى 2777وةر وىر،ا ك ل ست وىةتي ةممشياني ج ىي ل ست ةوسون سويي خةبةيا

خايتةوةة ك زةكةيا زة اهلل لة ءز آل، و ز ل وىن خووث. خةك م وة كة ان ة زك ةن وة ز آل، زىر خةز ةمي خب ةن ز رخةسةئ وىكب زآلوي وىةةة ك رةىك وث

زة و يوةاةة ي زراةة ة ة وةي ةةىمةن ز شةت وزراةة ز ة ي ةممةةن ورخي خةراس ي زك ن وزوخةةىن ت خةةك ةبؤىون ثوىكهتة ي ز تةب ت ؤر ز

زريةن

والةال، ةلوكم ور اهلل وزركت

كريكار )مامؤستا(: براتان

ئةنقةرة 22 /5 /6999

7

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

64

مامؤسـتاى شـةهيد لة ضـةند ديريكـدا

( كةةر،ي ) وةةايوم(ة زةثريةي ثوىنجة م لة قطب وي )سة ةوي( كةةر،ي ) * يونيةوة يتةوة

(ي موةر ل خاةك زةوة سبتط ل ةيي )مة (ي ري ) 2791 سل * ة خة( سآلن زةر ثريؤ ي ل ز ركرخووة 29) ثوىش ت م * ( وكت ي موةرخا كري سوس ، خاوة هلحلزب هللتطينزوك ل رةزي ) *)زيرية( ت واو زةتخب ي س وي )جتهوزة خار العلة،(و)خار العلة،(ي زآلي ل *

كرخووة سبب ت ا هلألهببرهلما هلأل مظةةري ) خواي تةة واوكرخ ةةةىنةةينة ةوسةةون ك لةة *

(خا زآلوخةكرخةوة هللرسال ا هللشرق هلجلديدا هللعامل هللعربي ذ مرةكرخة ز آل، ةنيان زةاري ةاستن وةي خا *(ة ك ةةةىنييا وىرراة ) مة رةك( زة آل، بعث ل لى ) 2799ة2799سل *

( سة مط ر،اوةت وة موةر 1ثوىش ت واوكرخ ةةةىنين ز ) يوكةري )ممةي زلمةي املنوةوة( كة ي(ي خةركةرخ زة مظري )الفكر اجليةة *

س رمة خارية زة ز ل ة ي ءي مةوي يوىر وةالم زةو زم س ر خةرةز ط . ز خةة ثوىغ مب ر ءزةر ن

ضةوة رةزي كمم ل ي )زراة مةسل من = اإلةةان املةلمةن(ةوة 2792 سل *ي ل بذةىراو كرا زة سة رؤك يام )مكتب اور خ(ي زراةن ز 2791سل *

ز زآلوكرخ وةي ز وا ل )زرة ي وةيي = املركز الع،(ي زراةن هللرتببب هللليبب ل ذةىر وي ) ز ياري كمرةي خمي ق كرخة ك 2791 سل *

خا ريا كتسبل لتحيبق هللتكامل هلإلجتماعي(

91

سةييد قوتب مةشخةلى ري

65

)كمرةي ل من ز ياري كرخ ل ي ر ل و سل خا وةكة ةةىن رةىك زراة مةس *( ثةش -القةي= –مولل وةةالم زةةخ= = املةممتر اإلسةالمي الشةع

ى رم )كلة (ي ى رميةي ونلوةزة زكةمة ت ز ت واوزةو كمرةك ن خا زضوىت رخة وة و رخة رةى

س رةوسةة ري رؤذمةة ي )اإلةةةةان املةةةلمني(ك يةة ر كةةرا زةة 2799 سةل *ثوةوا وسل خا خاةراة ضةك خذي رةىك وتن موةرو ز رةتو وةست كة ل

) مر ( ةملومي موةري كرخةن (خا طبر ة الةج احلرزةية ازة ةبة ة ولومةن هلليلع ةنيا ك ) ل م وخوا ل *

ذة زرخةس ر خا ةراة ةم خ ي سة رز ي زةم تومةركرخ ةةةىن واري 2799 ةري ل *

ةنيايا تةو ة زبةةن وةك ل و ك ك وة ةم ء ك ي ةنيان سزاو ة رؤمتوزم وىةك( ء) ةم سنطة خلى

29خا )خاخ ي ل = مكم الشعب ( زةم مةوةي ) 2799 ي ت مةو ي21 ل *ي رض ية وتةا خا ز س رخا سلى ةنيا ل لى كري ر،ةز .(زةكم

ر،ةز ت مخةي )خاخ (ك زوىئ ل ز ر ةم ء ارو)سةرة( وةىن و وي ل )لةز ةر((ي كةملوىج ة رةع ت ل 2799 سل *

ةزي ) او خا خلةم ةك س خةي زوةت ،( اكمي خمي قيا ي ل ةاسراة ل ر،ر،ؤذي ةنيا )خواي وةي ك و سزاي ل س ر ي ل ية ريا( خازة ش وو *

وش ت زمي زراةنء ةوسنتء كتوىب خايا خةكرخ ز س رخواي ي ول ياوىك ؤر ل وة ن )ةبيالةةال، ةةر((ي سة رؤك 2719 سل *

)كممري ةوىراق(ي و كت ل ةنيان يوىنراة خةرةوة خواي ض ي موىك رياة وةو ل ةنيان تةيكرا *

رخ رو كرخ ةري خا و ة يويا ي زة رةو ةةةاي ثة روة 17/9/2711ل *

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

66

(2)ز ر زةوةوة خواي وةي ل سوىيارة خرا رة . ل و ثةك سة ةويي ة يوي سة ةويي خاةي سة ةويي ة خةب

هلليصاصا هللطفل يف هلليري ا أشبتهل،ا هلملديةب هلملسبحتر ا قصبن هلالء بباءا "ةوس ري هلألطباف هلألربع "..

…م هللفجرا قافل هللرقب ""هللشاطيء هلجملهتلا حلس ةويي ةري ةوس ري مهم هللشاعر يف هلحلبا ا ءيد مسبتي ل هللثيافب يف "ةوس ري …س ةويي رةةن ر

مصرا كت شخصباتا هللةيد هلألدبي ب هلصتله مةاهجه ".."هللعدهللب هلإلجتماعبب يف هلإلسبالما معركب س ةويي رة او يممش ي ةوس ريسبالميا وبت متمبس مسبالميا هبدهل هللبدي ا هلإلسالم هللرأمسالب ا هللسبالم هللعباملي هلإل

هلملستي ل ضدهل هللبدي ا صصبا ن هللتصبتر هلإلسبالمي ميتماىبها هلإلسبالم مشبكالت …هلحليار ا معامل يف هللطريق"

س ةويي ر،ؤذم ري سوس راستم يف ظالل هلليرآن".." س ةويي لوىكمل رةوةو لوىكيةرةوةي زةر ثريؤ ةوس ري

ين "ضونكة بةةهيويي ، بةفةرى مامؤستاى شةهيد بنووسني انىذي ( نةمانويست زياتر لةسةر1

كتيبيكى سةربةخؤ ثيشكةشى خوينةرينى كوردى بكات. برييةكمان لة "يهلل شاء

11

سةييد قوتب مةشخةلى ري

67

بينـى يةكـى طرنـطتي

ةشةتن وىت وو سون رةىب و ر،ةىرةوي ةوسة رانة ؤر ةةل وىك كرةة رة لة اوزمضةو زةوةةئة م ز ستويا زمة خةزون ر ةوس رةىكئ س ء رة اي ر،

ج واتوىك ةوسوةوة ةزم ءج م ز ستوىك ةخة ا ةوسون ك ي ز ةخةستب ى و ج لة و توش ةوة راوزمضةةووىك سة رز ةمي وةةالم ر،ة قط س ةوي

ج لة ةم س ل ي وىةا ي كرو ضةمو ت زة وا و م س ل ي زوةر،و ث رسنتة ج ل ززوتن وةو ةشتن م يا

خةتةةةاني زةةريي زةة رىراوا ةةاسةة ي سةة ةويي مممسةةتمن لةة ةةوىةةي سة م ة كيا وةىن زكوىشني:

عةقيدة

كؤمةلكارى بزوتنةوة

دة:ــةى يةكةم/ عةقيـطؤش

اي واةةة كةة يةة ر يةة مةو خةةة زرةتوةة ل ة زوةةيةة ةة ، سةة ةويي رة ةة ت ر، سة ز ش: ة زويةة ش زرةتو ل

سون ةةا: وات زوةر،كرخن ز ةوةوىت ء ث روةرخ رةىت ةةا 2 وات : زوةر،كرخن ز وةي ك ث رسنت ت ه زم ةةاة ث رستن ةةا 1

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

68

و ك مر،ؤ واة ة ى ل ض ي ز ةيةىك واي وةكة زرا س ل ىل ، خووةل يا ر، ك س ةويي ةز يوىشت لوىون ة كر،ا زةوزةوةوة " صفاتء أمساء"

روكن س رةك ة كخةاسني خة اة ء ؤرزة ي م ش ز زكموىت ةةا: ك 1ب ت ، ةل ة ةةوسون ك ةميء زراك ي" وا ي ل ، خواةو خا ةوسوة ت

و ن وس رةك

ةى دووةم/ بزوتنةوة:ــطؤش

يوىل وىئ ة ز يو ةوىةةة ك ة ة زوةيةي -بوىئ"وىر،ة ت ل -مممست س ةوي لة ةمةز ة ي زكرةىةئ زة ل كة خةزةة زرةتة زة ء وةالم زكرةىتة "تومر"ةىك

:ثوىوةن خةل ةوى و ت . لة و زس ةيا كة وىراث ر،اي خةستب ى ءكرخنزوةر،ة زوةية زةة خةكة. ة و ) زكم رة ( وات س ةوي مة ش زة

فيبه هلأل رهلق( ) ةةخن ة كةر ة ةو خةة ءةة ل ك خةةةخنةةىن زسة ش ة كة ( فيه هلحلرك ززوتن وةش ز ة زويةك وخةة )

ييةم / كؤمةلكارى..ـةى ســؤشط

ة ي مةو مةسةل من زة ثوى وززوتن وة اي واة ة زوية ر زشكر ز س ةوي ر،ز ري ، خةزة ة ي ل ب تة لة خوخا ة تة ةكرةك ةن ي ر ز و ة زويةةن كرزك نةضةارضةوىةةي ت زميوىكةيا ةك كمم ل كري واتة : لة ء و كرا ةن ة ك ة ن

ةخاةن ر،ةىذنة زة زوةية ةمش وة ش ية ر زة و وى خةل ى: خةزة تك تك و كمم ل ت زمي

ل س ر رةىب ي زةر م كك ث روةرخة زكرةى ءكرةى ةزكة ةئة خةزة ةي ر م ة ك خةسةتث ز سة م ك ةيا وة خةس ملوىنة ك ل

و خوو م ة ي ترةش ل ل يا وةر رةئ ء زة ة ي ل س ر ة ةري )ة زوية( خاخةمة ر ك وا زةو و )كمم ل ت زةم(ية

سةييد قوتب مةشخةلى ري

69

تمث لى تمثة لى ءخةر،وا ز رةىةةة ضرةةوس ث ر،ةوا ةيء ريا ة ثةن (مصلح هللدعت ) …زةو ةة ة ز آل، )ززوتن وة(ة ك وازوع كرخةوةة وة و )كمم ل (ي )ة زوية(ة

ز كمم لى خةمريى مرخ سوس ةن ةةن ي ل يةوة وىت وةو و )ة زوية(ة ش ك )كمم لى(ةىك خةةكت توةمرو خيتة م ةةيا كةرخةوةوة

…خةزوىت زريةىك ى لة ى ثةوض لىء ز ك ل ك ل ة .ث من زوىئ ي ولى خةخةة ، زس ل مولك ة كةيا ؤرتةر ءةةاي ورة ثشئ

روون زك ةن وة

1

3

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

21

يمـةشـخةلـى ر

ر،ؤةة ك ةيةآلوىك رةنياةة ة ة ك ية ر ل زة ر ة و مر،ؤ مرؤظةة ت لة و ك ة ة ة ك وي ر،ة و ةر،ة ي لوى خةكرةىئ ضةك م وش ة ك ةم ة

خا مةة ثةو. "ةةور،ةو ةئ " و ك زة ل كة ل زة ر ة وةي لة ىوه وي مةو ةم خةتةاوىةئ ل ذةىرسةة ةيا زةذيء ز سة وم ت زة رةو ذةة مرؤظةة ت زةوة ك

ر،ؤذ ةوا ةتوىك ؤر ةكراة ة و مة ش لة …لةتك ي زل نيي ز ر زوىتة وة ر،ؤذ واة ي يوض ل ةةور،ةو ئ ثة موة تزويا. ز مرؤظة ت زةرة ت ة .

… ةة ي ي"وىةةخ = زةون " وةية ثة موة ك ز ة توىك ز ةمي زك. ك ة ز رةز رة ز تزو ت خواي وةي خميةكراس خاز ة خواثل ي مة ثةوت ة ضةك وا

ة وة ر،ؤذي آل. خةةةا ةىئ ز وي سمسولوةت ة سوةتم زةوري ل وة كن ة ةر،ؤذي آلتوش ز خة، ي من خةرخةوة خةل وىنوىئة ضةةك توةمرة ي رةوة

يا وةةتي ث ةيازةوةسةة ر ةةةوز، كةة لةة ة ز تةبةة ت مرك هللةظريببات هلجلماعببب ل ز ر وةي ر،ةىةرةو …ة ل ر،ؤذ واش ة ةةى ك و. ء كمم ل وىك ؤري ل ر،ؤذي آل.

ءزة آل، ة موش وا لة ر،ووي زريويةمش …ةىك وش ي ة زويةي توىياةة (مده )و "خةول ة . "هةتةوة كة وىةةت وا لة وىىوكرةوة ك وتة ث كشة ة ت ة . واي ل

زنةةة ي ر،ةىرةوةكةة ي خوور ؤر لةة ؤر ك ةةةيا ثةة ةةارخؤتةة وة كةة رخةىم ةي مرؤظةةة ت ء فبطببري ل ةةةت رك وتمتةة وةة ةة موش ز ةةوىةةة ك شةةت ز

روىوىك زم ةياةةن لة زرو م ر ل ةة تةاوىئ زذيءو ك خةك.ةخاواكروةةةة ك ؤر ر،ايتبوىةةئ روىوىكةةيا ك ل ةة لى ر،ذةىموىكةة خةكتتمرةةةيا زةةم م زةةرو

زر،زةر،ةي ثشةةت و كة ي ة كة ةت ة . لة ، ىةمرة زرو روى ةةيا وة ة زةور زة ة كة مني كة "ر،وسةو "ر،ذةىم ك ة ة ي ر س ر ك وت وو زةوةة زمةة خةزونة وا

و ك ي كةت وو كن خةذموىررةىئ وا خا وةىل و ز روزةوم كشتةكل ةووآلت ي رةوة ش وةي ت . لة سة رخةم ز ةة ريو كوشةيا لوىة ةةخ زةةو يوىن ث

سةييد قوتب مةشخةلى ري

26

وةت وا ي رض ةىرةىك ي زةو ىرؤ ت تة زتةاوىةئ ة منء خا وةىل ة و ةتةم ك وة ةةمةن يةمي سة ر ك تن كمم ل ة ي رةوة وىةةارخةم زكر،ةىئ وةش ز

ر ة وةي سوةةتم ك ل ة لى و كوىت ل وة كة ل وة ك ترةشة وة ل زة وكشتةكل ةي مرؤظ ة وىئ فبطرسرو ت

كةة وازةو ززوةة وةة يةة ر خةزوىةةئ سةة ركرخاة توو ك ةةة زةةم كمم ل ةة ي مرؤظة ت زوىت كة وة

س ركرخاة ت ثووي وروثة يت كة مة ء كرذزةةون ة ك ل زة ر ة وةي .ة ةن ل ز ر ة وةي وةة ةزةوريء رستوىت وروث ز رةو مة ثةوت خةر،وا

ةة كن رؤل وةن س رز ة ك ي ووا زةوزوىئ ة ز ل كة ل ز ر وةي ر،ذةىم ة وروثة ي ة م تة زتةاوىةئ زةةاري "ةةور،ةو ةئ " ز س رضةو ضةةك سة رمة ي مو

س ركرخاة ت زم زكت وة وة ك سةوفت مة وةو ة و ززو و ي ر خةزوىئ س ركرخاة توو ك زوىت كة

ةة ي توىيا زوىئ ك مر،ؤ مرؤظة ت ةشتةةىت ة مخخي ثوىيا رستوىت ةة وة ل وةة ثوىشخةةتن ةتةم ك ر،ةىي ة زق رةىت ء زلوم ت وروثة ل

ة كن مخخير زكة.ة خةزوىئ و س ركرخاة توو زتةاوىئ مرؤظة ت ز ةةور،ةو ت ة توىة

ةةور،ةو توىك وا ك تة واوتر زوىةئ لة وةي وىةةت مرؤظةة ت توىوياةة ية مةو م ش ز ر،ةىب ي ثرؤ راموىك رةس نء وازوع خةزوىئ

و ىمرة ةةور،ةو ت ة ءت ه وةال، ةوة و ثرؤ را، ر،اث رةن وة ة س رةتي ض رة و ر،ؤل ي ل ر،اث رةن اةت ر،ؤل ةمي زون

كرخ ةس خةي زةي اةون ة خةست ثموةي س خةك ي ذخةو م خةخا ةشةت خواثلة ي زل نةيي وىةةتش ة و ل

خةستمة ي ثة موة ت زتةاوىئ ة و رؤل ة سة ركرخاة توو زبونوىةئ ية روةي وش لة و و كوةة شةت "ي رةىمةة ت "وكمم ل " ت واة ت "و "وشتمث روةري"

موةة خا خةرك وت ء ر،ؤل ةمةن ل موةي و ض ي س خةة خا زون

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

22

ة ةن موة واوش و خةستمة ة مةةيا ةةة كن يةة رخووكونة لةة ر،ذةىمةة تةةك ةةةةا و ر،ذةىمةة يةة رةوة ي

س ر ك وتنون وةخةسئ يوىن كةتوىك ثر،ر،ةزة ت ء لة ك ي يتة وة " ت وة" ر،ؤل ء " وةال،" ونج ر،ؤل

يت وة ثوىش ك ونكري تةم ك مةخخي " وةال،"س ر رخا ء ثشوىةةياة ر،ؤل

ى رمة ك مرؤظة خةذموىرةىةئ ة ة كوىك لة ة كن ك. ل س ر ةوية ز ل كة ز لة ذةىر ضة ي مة رىوىك ة وة لة ، سة ر ةمون ة كة نشونوىت وىتي ىةس ر ي ر ل اةةة ة ز ةةاث رستوشةة خةخاتةة ز ل ةة ،ة تةة م ز سةةت سةة مليي زةةةو تةب توي

مرؤظة ت زوىت خي : إذ قال ربك للمالئكة إين جاعل يف األرض خليفةة(03-البقرة): ةةاك . ة وات ةمةني خروسةئ خةكة ، نشةونوىك زةم ةةم، ل سة ر وىم ى ىرةشت ك ى رمةو: ز

ة يةة روةي: ء ةواتةة مرؤظةة، (65 -الذذراات )اجلة وانسةةإ إل ليدوة و ومةا خل ث رةم زم وة خروسئ كرخووة ت مب ث رسنت

:يت ثوىش ت ووةةت ةةا زهوىنوىت خي " ت وةي مةسل من"ر،ؤل بةاه كنتم خري أ مة أ خرج للناس تأمرو باملدروف وتنهو ع امل نكةر وتممنةو

وىةة ز ةبة تة وة زةةون لة وىة ة ل كوةيا ث ةةيازةونة :وات ، (113 -آل عمران)ةراثة و زوةر،ةشةتن زة ةةا ى رمن خةك ن ز ضك و ز ري ل ةت خةك ن ل ز وةي ك ي ة

وكةةةلك جدلنةةةاك م أ مةةةةل وكةةةاال لتكوسةةةوا ل ةةةه اك علةةة النةةةاس و كةةةو يةةة روةي ت وةة ك م، وةةيي وات : كرخوم ز (، 140 -البقرة) عليكم لهي ال الركول

رةش زبوىت يوي ل س ر وىةة ةةةةت وىةة زبن يوي ل س ر ة ل ك ء ثوىغ مب

15

سةييد قوتب مةشخةلى ري

23

ئيسـالمـيكى واقيـعى

كمم ل ة كيا ض سثوىئة وات ل تةاوىئ ر،ؤل ةمي زبونوىئة ت ل " وةال،" ت وةة كةةيا ضةةةك مرؤظةةة ت ة ز تةبةة ت لةة ، سةة رخةم ةيا ة ةةة لةة

وازوعوىكةة و ك ي لةة وة زويةةةة ك ر،ووتةة وو ةةكء زةةرةنط رةىةةئة كةة ر،اسةةتي تةة وةي وةةةالموش ضةة ية سةة خةة "زةةةون"كراوخا خةر كةة وةىئ وىي سةةتث

ةىكء وةالم "كة" يتمت وة كة وةة ضةك ةم ت وةي وةالم زرةت و ل ضةةة رةوىك لةةة ةىةةةك وةةة زووزةةةثريا لةةة " ةةة ل" ل سةةة ر ذةزوىةةةئة ةةةةن

تةة وةي " زةة ل كة ضةة رة ك موىةةذووخا زةة ةةىرةي سوةةةمت وةةةالم ذةةةز ءسوةةتم ءزةرو رو( ءيةمش ء ي سةئ ءذةةن كمم ل ة مةرؤظوىك كة " وةالم

و وة ي ل يةيوىنج ت وةة كوش م سوف ت وثرؤ رام وةالم ةةور،ةو تون ل موىةةذووخا سةةر،راوةت وةة يةة ر لةة و ر،ؤذةوةي زةةةكم زوىةةئ ؤر خةموىكةة زةةةو لةة

ر ةمني وخراوة رةع ت ك ي ةةا ل س ر ي مةو س ي "يتنة وةزةون ة وىةةخ " ةة " تة وة " ك وازةو ززوة وة ية رخةزوىئ ة و

س ركرخاة ت مرؤظة تويا ة كة ي ل بيات وةة ت وةال، زتةاوىئ و ر،ؤل ي ةمي ل تر زبونوىت وة وىةت واضوةر،وا خةك. ة ىرةىك

وة زم ، ت وةة ي ؤر خةموىك تم و ز ر،ةىت "زةذا وة" ززو و ي رخةزوىئ ةملى خاةثم وةوةة تم و ةمل وةكنة تم وةمل زرييةمشة تم وةةمل زةرو رو(ة

ة ءر،ذةىم ي يةو ث ةةسةتوىكون ز وةةالم وة وة ة ة ةمةةن تم وةمل ووى ة ثرؤ رام كوشون ة رض ي ت وىةتش ي روا خة ا ة وةكة ةمةةن خةل ة

خا خةذة " وةالم ىوه "ل موةةةة ك ؤر خوورو "سةة ركرخاة ت " و"زةذاةة وة" مةة خة امن مةةوةي وىةةةان

خوورة ل ، موةة ةيا ؤر "زةون"خرةىذة ضةك ؤر خةموىك ت وةي وةالم ل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

24

ىوةةوا سةة ركرخاة ت زةةرو روى ءىةةمر زريوزةةوةر،و تةة وةي ىةةةيء زريويةةمش رتبةوة خةسئ زلوم ت وروثش ل ، موةةة خا خةسةتمة ة ك ؤري مرؤظة ت

ث ةةةياكرخووة مةة ش " ز ريةة م مةةخخي"و "ر،ذةىةةم"و "ر،ؤ ةةنبريي"و " اةةةت "خةسةتمة ة ك ؤرة كةة مرؤظةةة ت ل لةتك ةةيا خةوةسةةتوىئ يةة روا ز سةةوش

"ىوهة وةةالم " وى ثوى خةل ل خةسئ ضوىئ ز تةب توش ل كتوىكيا وةي ك ب شء ك ، خةرام ت وىل ، ي مةو ىةاو ز

"زةذاية وةي وةةالم " ز آل، ل لى ، ي مةوة يا ززوة وة ية رخةزوىئ زوىت كة وةة ي رض ي موةي وىةان زةذاي وةو وةر رتن سة ركرخاة ت خوورو خرةىةذ

هوىن ست م وىي وةو وا لزوىئة ضةك ي ول يا زةذا وةي وةالم ة ك ،

سةييد قوتب مةشخةلى ري

25

ليـهاتوويى

ى زم وةي ة ل خةري كرخياة ضك وش ةممن ل ز رضو زوىئة خةزوىئ ي سئ كرخاة ت مرؤظةة ت رهتةوة ، ت وةة زكرةىئة زم وةر رتنة سة وىز راخةي ل

ة ك ، ي وي زةذا وةك خا ز ي ل خا زضني زخا ي ر ل ت وةة ة ل ، كت ةيا ة تةاي زة ةوةن زةةو ثوىشةك وتن مرؤظةة ت ء ،

ن كراوة ة تة وىس رك وتنوىك وةي و ل ثوىش ةةتن تةم ك مخخةياة خاوا ل رخ زم ك ج زكرةىئ ز و يوةاةة ي لة ، وة ة وة سة ركرخاة ت ىوهة ةةمي

وة ؤر خةموىك ثوىشة خاوةتة وة ة زة ملوىنة ة ضةك زلوم ت وروثة ل ، وة ة ضةوةر،وان كرةىةئ )لة موةي ضة ي سة خةة كيا( ل ية مةو ةةمن وا ة لة وىز

و وة ز س رةيا الى زوىئ ةوة وىك مخخترةوة ي ولى زةيرةىئ وةة وىك وا كة ك وازةو ززو و ي رخةزوىئ ل وة وىك

وىئ م ش وة ة ةنوىئ ثةوىش ةةةتن ة ةب ة وروثة و رستوىت ة زهوىننيء زة ة ثةة ة خةة ة ةوىرة زة ل كة ثوىةةةةت س ر ة ةمخخي وا ل

ة ك زة و سةوف ت ي وة وىكة و زة يمي ز ي مةو تةاة كم وة ي ول زمزيةة ةة وةوة خةتةاني ل ، زمة ي مرؤظة تويا س ركرخاة ت ثةة زرةنة وة خةسةئة

ز ل كةة ل ز رةتري ثوىةةةت ةممةن ية روةي ل ز ر ة وةي ة ركوىك س ر ة و خةزوىئ ز رخةوا، ي ول زةم واي ى ر خةك. ل س رمن ك " ةيةةلمذةي وةالم "

زيةة ةمني و ي ول ياة مشن ة نشون ةةا خاوة ل س روى و زريويم ي وىم ي ز ى

تةب تويا ة ز ةةاث رست زم زوة خةكة.ة مةخا، وىمة ل ذةىر ض ي م رىوىك م ز ستمن س ملي زةو مرؤظ

تةر زرةىتة خةسةئ ة ك وازةو ززو و ي رخةزوىئ مرؤظ مةسةل من وةة وىك

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

26

ى ل ثوىش ةةتن مخخي ة زم يوىن وةي س ركرخاة ت مرؤظة ت زمةةمي ة ، ةة ك زةار زةم مرؤظةة ت خةك ة وةة تة ثرةىز ةري "ثرؤ را،" و"ة زوية" وة ش

تةرخاة زرييم ةوىك ءز ري م و زلوم ت مخخة زك. ل ذةىر س رث ر ت ي سئتةري و ك وزيات وةة وةك كة وةآلمة ثوىةةةةت فبطبر و ك ووةآلم ثوىةةةت ك

ؤ رامة ش لة و كنة ثوىةةةت ، ة زويةو ثرةخةخات وة ز ثوىش ةةتن مخخ ةمرؤظ كمم ل ة ك مةسل ميا كمم ل ة ك مرؤظيا زض سثوىنرةىئ وات ل

* * *

سةييد قوتب مةشخةلى ري

27

جيهانـى ئةمـرؤش لة جاهيلييـةت دايـة

و تيا خةذية ل و وة وة ك ية مةو زنة مك وىيول مر،ؤ ي مةو ىوهن ل ة ، ية مةو كة ة سوةتم ك ل س رضوةة ك ىيولووة وةة وةرخة رةىةئ ءذةن

و ك موىك زري و ىيولوو ت سةوك ك. ةثوىشك وتن مخخ ، ىيولوو ت ش ل س ر زنة ة ك زمآل خام راوة ك زرةتو لة : خةسةئ ة كة ي كرخ س ر خةس آلت ةةا ل س ر ةمونيا ز تةب ت سةوف ت ةةةاة ةخرةىذو ت مر،ؤ زةكم كرخن خةخات خةسةئ ك وةش زةكم كرخ ىيولو (..هلاللتهب )

زمةة ي ةيةىكون خةزنة ةةةاي ي ةيةىك ترةةن ة ك زة و ةوىةة سةخةو ةمرؤظسوةلك ي ىيولوو ت ثوىشةةو ز ةمةة وة زونة ة زة ل كة ز ةوىةةة ك تر ة وةش

خار، ةتن ةسةو ء كرخ ةةور،ةو ةئ ة وةة ك مى خاة ةةيةملمذيء خةةر ةىم وزرو روى خةخات ى ك ية مةوةن خوورن لة ثالة ثرؤ راموىكة رةع . ور،ذ

ذة ةةاووةةئ ؤر ل و ةسو ر،ذةىم ش ةةا ممل تون ثيىنخا. ك وازةو ل م وة خةسئ خرةىةذي مةةرؤظ زةةم سةة ر خةسةة آلت ةةةةاة ث ةةةيازةو خةةةرخةي ر،وونء ةةكراي ةة و

و كةيا ةة ك ل رذةىم ي رةوة "ةمرؤظ" ي ووو ش و زة ر،ةىزيء ك ، رةةخةستيرةىذرذةىمة لة خةسةت خا خةرخةكة وةىئ كة ءي ة ة ي روةي ل ست مكري ة و تةك

زة وي ست مكري ومثرةلوزميا خةرخةك وةىئ ك س رمة خارةيا ي نة ي روةي ل كة ونكركرخ و رةىزةة ة وة خةكرةىئ م ي مةوية س رة م خميةكراس

ةةا زم مرؤظ خاوة وةال، ت ه ثرؤ رامة ل مبرةةة وة ضةةك ةة ل ك لة ذةىر سةة ي ية مةو رذةىموىك تري ة ةري ر،ذةىم ةةاة ة ي يةىكون ي ةيةىك ترةةن خةث رسةنت ة ىة ز ي ر وىةةة ك زوىئ ة ت ه ل ثرؤ رام وةالمويا مرؤظ اخة اخ زةوة لة وةي

ترةن زث رسنت ضةك ي مةو ت ه ل وةةالم وة وةرخة ةرن ن ي يةىك ي يةىكو

19

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

28

ي مةوش مة ية ر زم ة و كة ج خةكة ن مة ش خوو ر،ةىووىكة م ة ة و ة ت ةة ي ك وىم ي م و خةتةاني زوةيةة زة مرؤظةة ت مة و ةيةملمذي

كةرةىك ي رة كة ةن ئ ك ة خاخةم رةى تر ك ل س ر و ةملمذةي و ك وي رضزةل ون ل وازوع ذة مرؤظة تويا ي ة وةش و خةستمة ة كة مرؤظةة ت

ي رسةةتوىت ر،ؤذ ةةواخا ي ةةة ة وة "ز ريةة ،"وةة ت ضةةةك مةة ة لةة ي زلوم ت وروثخا ي ة ى ج ر،ؤذي آلت ز ج ر،ؤذ واة "ز ري ،" ل

* * *

وىم توىك ت واو ةةىمن ي ةة كة مرؤظةة ت وة ت ء ةزاوىئء ةمن وىزة ش ة وةكة ومتن ة ززو و ي ر تةاوىئ ز ري م زوىنوىئ ز آل، ، ت ة

خةزوىئ ل وازعوىك كرخةوةةويا زض سثوىنوىئة ززو و ي رخةزوىئ ت وةةة ك ثةة ي ةة ل سة ر "زةذاي وة"ثوىةةةت ز ك م ش …زوىت خيء ت وةة ك ثة زذي

ةك وةالم ، زةذا وةةة ش ة خواي موةةة ك كة ، ةةن ؤر ة وةر رتنة سة ركرخاة ت

خةك.!ةضمن خةستث "زةذاي وةي وةالم " مرؤظة ت ز خواخا خةىئ ز آل، ةء زوىئز كمم ل وىك خةكرةىةئ كة وورةةة ك زة ر ي توىةيا "زةذاي وةي وةالم "

يى ر، زك وةىت ي مةو ةةىنوىك ةمونيا زك وةىت ت وي ىيولوو تياة ز ةرةيوىل ي س ز ريى

ترةشة وة وةة ك ة لة ءةة ك زكة. ل وة ك وة ىمرة م ريي ءزك وةىت ر، ىمرة ثوىك ةشنتء ذواوىك ل لى ىيولوو ت خةوروز رةيا زك.

م ةخ ل " كمم ل ش ك وا وورة زة ر زوىئ ضة ية ززو و ي رخةزوىئ ، ء ز كرزهوىنوىئ ك ةمي رة اي ر،ؤلىء ز زوق ت ى رمنء كراة م ز سةئ "ريى

م و م خ آل زوىئ رة اي ة ك ، ي وي ة ، ةت خوورو خرةىةذة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

29

ة و ىيولوو تة ي خةزة زبوىةئ ز رامبة ر زوىئ رة اي و ي ل ةةىةت زوىئ ك ل س ر ةمني ثمل خةخا.

ل كة لوىون ءخةزوىئ يام و كمم ل رة ا ز ل كة ز ة ل ك خة ن ىة خةزن وة

سةوف ت ىيولووة ت خةووروزة رةن !وززا سوف ت كمم ل ك ي ةمةةن ضةو ضو !

ة و ىيولوو تة مة وةةال، ل ة لى ةة ل ك ززا خةرزرةي ض ء ضمن ز ! ضمن ل ل ون رةىتر خةك ن!ءخةخوةى

ضمن خةة ةىن ! ءضو وة وةرخة رن ززا ة ل ، ي مةو س رضوا ة ل ةمن ززو و ي رخةزوىئ ، م خ آل ت ه ل س رضوةي ة ك م ة ، وىز

وة لة و و كو وت وىوهتة سة رةك ة زويةة وةة وةرزريةىئ ل زةر ة وة لة خةروو ة ، كمم ل ة ي ل بةذةىراوةي ة كة مون ةمةةيا زريويم ي ك ل ءي سئ

ةةةةا ج مةةجوزةةةة ك وةةةةئة ثوىةة خروسةةئ زةةةو زةةةو ةة و كمم ل ةة ي كةة خروستكرخن ك يوىل موىذووي مر،ي ز و وىةةة ي ك ةةا ةمي وةةت

* * *

، ةوس كة ضةةار ز ة لة " ل ريىم خ"زم ، كمم ل ي ضوةر،واوم وا و وة ة ل لى ضة ي ززة توىك ةكرةةةةتز خةس(ة 2)وةر رياوة "يف ظالل هلليرآن" كتوىب و ك ة لة ول لى ، زس خا خة ة وى ي ئ ز ون ة ى لة ثوىشة ك ترخا ك

اة ض ي كةتوىك ىوةوا خا ةسةراونة وةةيةي ر،ؤ ةنة وةزة ثرؤ رامة ةةة ك ر ي مةوي خب ةنة سة رة ك خةزنة ةىوىري كرخزني "زةر ثريؤ "ة ك من

ض ي م خ لوىك ر وةك ك ي مةو رةىب ةوىك م ةخ ل خةويى سة رى م

)جيهةاد )اايةديؤلوذىو رؤشةنب ى ايسة(مى(..و و…وةك: سروشتى )ثرؤطريمةى ووراةانى( ( 1

س(مى(.)ثيكهات و سيفاتى كؤمةلطةى اي و…لةثيناوى خويدي(

21

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

31

م خ ل ك ريى ك يوةاخار، كمم ل ي مةو ، زس ش ة ك مني م خ ل ل يةي ةةا رةىنمةوم زكة. زة رةو م ةخ ل ة ، ترةشون ز خواخا زوىئ وة زس

رةىة س رك وتنوش ل وة ن ةةاوةة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

36

وينــةى قورئانى بينةوةيةكـى

خةرخةة ك موىذووة ي ة ة ك ثوىةةةت ي ل را آلي زة وا ي وةةالم ةموةيا زةم سة ر يان ل ز رخ ءي ر س رخةموىكيا ذةن ر،ةضوي زك ن ة ل ءي ركةيى ل كرخ ز وا و ةخةر ة زةةسنت ضةك و خةرخةة كرةىك كرة ري ي ة ل ةل

ةش كوىشيا ءر ثوشيان ، ز وا ة ت وةة ك ثتة وي لة وىة ة ل كوةيا وةز رية ، يوىنة ة ة وةي

وةةالموياة ية مةو موىةذووي لة وةة ك ىووا ة ك ةوةرةك ثوىغ مب ري مةو موىذووي مرؤظة تويا يوتي زمت وة ثةش ة واوش لة و ىةمرة زرة ل

وةة ث ةيا زمت وة ز ل ة ز خرةىذاة موىذوو يام مةسل م يو ةوىةةة تةك ةة ك تك ث ةيا زةونة ز آل، ي ر وز ل وة ز خواوة رووي خاوةة ز و وىةة ؤرةوة لة

س رةتي ث ةةيازةو زة وا ي ل وا خروسئ زةوزوىت وةة وةكة ك ىوىياة وةة ك وةالمويا رووةياة ، خةرخةة ةكراة و ر،ووةةياوةة كة ةوةرؤكوىك تةبة ت ي ة زمةة راوةسةتن ل ز رخةموةيا زةم سة ر يان لوىة ة ثوىةةةةت تة ةرة اي

ةةى ثوى ي ل رة ءهوىنو ك زبني ، زة وا ة وا ل زة ر خةسةتميا ى رمةشةت ك ثوىغ مبة ر زةر

ر،ةىترو ةىترو كرخةوةو موىذووة ةىرةن ك ي ذة ةن وا ل ز رخةسةتيا ية روةك كة تةر لة ل ز رخةسئ ة ك مني وةي ، وةالم خا زةون و وةة ي كة ىةرةىك

رخةستياة ة م هوىنو ت ! )زةون(خا خووث. زةوةوة ت ه توىكمن ل ز ة وثوىةةةئ زةاة زم زة رخةوامبةو ة ، زة وا ة ر زةو ثوىغ مب ر

ثوى ةشتن ز ري م ك ية ةةاي ث روةرخ ر ز وا ةك ي ة خةكرخة زة وا ةىك خةسثرخ ةة كروزري ة ل ك زم ي تي تة ثءة كمت ث ةم مس ء شت تة ه ةةمي امنة ثراسةتن ة ، زةر ة زةةوةة ، ةةاي ث روةرخ ر ك ز آل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

32

ز رية م ةم ة ءةز رخةوا، خةزوىئ خةةزا ك ، ز وا ة ز زة ثوىغ مب ر ةةي ثة ة،ة ةةةا زرخةة وة زةم سة سةلى لة ءي ر خةخا. زمة ثش زوةئ

وىشةتمت وة كة وازةو ة تة ةر ةمةن ي وة ةون ك ةش تة وىةةت ءةزم . ةمي ة لوىك خات وة ك لة و خةرخة موىذووة مخة زةو ةة ثوىغ مب ر

س رةتوة وومتن

سةييد قوتب مةشخةلى ري

33

سـةرضاوةى بيـروهــؤش

ترخا ز رةىني ت خة ةن و س رضوةي وةي ة ك ، ك وازةو ز ز خواي يمة ك ئ ز س رج زيةةنة ة و ثرؤ رامة ي ة مر،ا زوىةلوى ي ل يةيوىنج ز ل كة توىك ل

ة مر،ا زوىئ ة وان ل س ري خةر،ؤةشنتة ز ل كة وةش توىك لون ية لى خةيوىنجة وىزةر ن ة ك مني س رضوة زةو ك وةي ة ك م وةال، ل

ةةةىن وارةىك ة و س رضةوةة ت ه زةر ن ى رمةشت ك ثوىغ مبة رةش ةةةتةو ة شةة ة ةوىزاةة ثوىغ مبةة رةن ة خةرزةةرةي زةةةون زمةةة كتوىةةك لةة

= واتة )كبان صللقيقبه هلليقبرآن وةآلميا ى رمةوي: ثرس ة ل ةةور،و ت ثوىغ مب ر .ةةور،ةو ت زةر زةو(

وةن ية لى وىلوىون ي لى خةيوىنجة ت ه زةر ن زةو ل ك وازةو و س رضوةي ك خاة ة ، ةي وةك كملوجوىةك لوىة خةرخةضةةون خةيوىنجو ةمةن ل لى خة ة

ة ك مني س رضوة ل وة ك و وةة وة وة زوىئ ل ز ر وة زةوزوىئ ك زةر ش ز مرؤظة ت ةوة رستوىت ء ر،ؤ نبرييء اةت ء كتوىبة خاةراوو لوىكمل ونة وة

ؤ ةنبرييء لوىكمل ونة وةو زةوزوىئ ةوىرة ضةك رستوىت رؤمةن ز ية مةو ر، ة ية ر ءةسكو وةة ل وكت خا ية زةو كة تة وىةةتش ة وروثي ل سة ر خةذي

ز رخةوام وة ل ميا موة ية روةي ثمشةوةي رسةتوىت وغرةةق مةزةوة ج موشةون تة ة مر،ؤ س رضةوةي زةوزوىئة ج ى لة ى و ية رةك ي ة كة ءطبقم

ذ واة ر،ؤ نبريي رؤ ءزريويمشيةة رو ةوعرو ىةة و ة زوةيةو رذةىمة ي روةي رستوىت ىةر=ة زة

كر وىريء زةكمو وةة ي زةو ي روةي رستوىت خوورو زةك وةك رسةتوىت يتي ي زةون ءيونيستن ءضني

رؤمنة ز ةةرو زةكةري وةةة خور ة ي ةة رةزون ءي رخوو رستوىت ىر=

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

34

ىةل كةة )م سةةوح ء ةةة يةخي(ش لةة و ى ر ةة ي ءيةة روةي خةةةن خا رتبةةةو ة ء زةو رسةتوىت ىوهة وةةخور خا خةذةن ك وازةو وةي ة ك ، ل ز ر

ر،ؤ نبريي زآل زةو ك ت ه ل وة ك س رضوةة و ت ةلومت وةرخة ةر. زة ل كة زةةةوة ز ل ةة مشن كراوةةةة ك كوىشةةراوي ثرؤ راموىكةة خةةةر " ةشةة "زةة ثوى

ة ةةةا لوىة ر،ا ي زوىةئ ة صطباب ةةم ري كةر،ي ل تةور،ةزةو ك ي ثوىغ مب ر مءه هلهلل لبت كبان متسب )): يوة ى رمةءكتىوىك وث ر،ة ت وراتوىك ز خةست وة زون

وات : ز ورةة ةةاة ة ر مةسة ((احبا بني أظهلركم ما ح ل له مال أن يتب ع ين تةري ةة ةري زةر ةن ةنيووزةاة و ل وتيا زةاة ة زمي خروسئ ة زةو ر،ةىبة ةىك

. وةرزرةىئ ولال خةزةو ةةى م زك وةىئواي م ز سئ زةو كة ة و وةةة لة زمة ة كة م ك وازةو ثوىغ مب ر

كة ي خروسئ زةووياة ت ه ل س رضوةي زةر وة ي لى يوىنجوىةئ تة ه ل كتوىب ز = ت ت ه ل س ر ة و ثرؤ رامة ءةةاوة ت خةروةنن زم زةر ن ت رةن زك ن

ةةم ري زون ة ةةا لوىة ر،ا ي زوىةئ ة وا لة ك ث روةرخةز زمة ثوىغ مب ر تري ة ةري زةر وةة وةرخة رةىئة تةور،ة زةو س رضوةة ك خلىء ذةةريء خة زكة.ة كة خةة وةةئ وةة ك تةب ت ث روةر ثوىغ مب ر

تري ةة ةري ي مةو كرة رةىك سم و زنوتنون خوور زوىئ ل ءي سئ ءزريويمش ة ك ي ك يوىنوةىت ك زةر ثريؤ زةو ثرؤ رام ةةاة

ك وازةو وةر رتن ت ةلومت و وةة ت ه ل و س رضوةة زةو ة زمةة ة و موىذووخا يوىنةة كةة وة زة آل، ث ةن ضة رووةةيا! ءةىن ي ل ة وىةة خة م ز

ءطبيب مة س رضوةك ى لة ى و تر رذا س ر زةونة ىم ل ي س رضوةكن توىك لى يتةي ءة ويةت خةةن و وغرةقة ىة و زريويم ىر=ة وةرا ولوت ىةل ك

ء ت ىةةريي زةر ةن تري رذا و م ي مةوي توىك ل ر،ؤ نبريي رستوىت ةسةل زةون ة اةت ءة رةن= ة ىق ء اةت ة ةلم الكال،

ة ةةارخةة وة و ونج وةك خايتةوش ل و س رضوة لوىل ة وة ية ل وهوىنج موىذووخا ث ةيا زةوةوة تري وةك وةي ة ك ، ل زمة وةة ك

سةييد قوتب مةشخةلى ري

35

خروسةتكرخ ة و كرة ر زةو ل ةمن لوى ى زةو و س رضوةة يمة ك وىز و وا ي ز خووةةيا ءةان وةي ة ك ،ةةةو كراة ي ك ث ةيازةو ل وىةىووا يت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

36

رطــرتن شــيوةى وة

ىووا ي سرو ت س رضوةكن ة وةش ترةش ي ة زوىج ل يمة ك س رةك وةي ة ك ميا وةرخة ريا ل ىووا ي وىةةي وةر رت ة ز و وىةةي ك ل وزرةتزةر ةن ةةةىنةين ضةو ثوةشةينء وان ة ة وةي ة كة ، ة م ز سةتون لة

كرخن وتة، وةم ة ة تة وى ةخكرخ ر،ؤ نبريي زةو م ز ستون ت ه ل ة. لزةر و كن زةو وة زة ك سةون كةت زةر ةن ةةةىنةين م ز سةت ةةخكرخ

ةة كن ي زةوزوىئ ةن م ز ست خؤ ةن وةي كوىش رةنسة ر،ؤ نبريي ك س ةمة ةة زةر و كن زةوزوىئة ز و يوةاة ي ي ب ك ي ل زةوزوىئ ةن م ز ست اوري

ثر،زك. ز ل كة كتوىك ك زةر ون خةةةةىني زم وةر رت زةو روزري ة و وةر رتن ى رم ةةا ج خةرزرةي كروزري ةمةن ج خةرزرةي ك

كمم ل ي ل وةيا خةذة ة وة ج خةرزرةي و ذة زةو زوىئ ك ةمةنء كمم ل ك ةن ية ر. تة ةة خةةن زرخةس ر ي رك سوىك ك و ى رم ي وةرخة ر.ة زةم ة وة وةر

وةك و س رز ةي )ى رم ر،ؤذا (ي ةمي لة مر،ةثة ةخةسئ ز ىة راةث ر،ةنل لى زوةةتن ى رم كة خا وةري خة رةىةئء خةسةئ رةىئ ك م ق كرخيا وةرخة

خاوشةتنوىك زةر ةن ةةةىنيةيا ب ىوى خةك. وة زةوزوىئ ك سةون لة وىز ىة ى ة ت ؤري ةةةىنيزوىئ ضةك خةةزا ة و ؤر ةةةىنية ركة ك س ر ة ة

ري خةكةرخنة ث ةن خة( ةة ت وةرخة ةر.ة ل زة 29زةرسب خةك. زمة ت ه )لة ز خةةة )ازة تةر وةكةة كة خةكرخنة وى خةضةةس ر خة ةة ت ىط بي

(2)مةعةخ(خا زسكراوةكرخن ض يةي سةمي تة، ىط بق ، ي ستكرخ ي ستكرخ وةر رت زم

تةر كة ة ر زةر زم خةرخةةةنت ي روةي ض يةي سمي اةةت ول ةت

يةوة. تةفس ةكةيدي هيناويةتى لة هلب كثري( 1

25

سةييد قوتب مةشخةلى ري

37

ن ز م ز ست ضو ثوةشين خبةةىنياة خةسةتون خةكة و. ة ، ىةمرة زةر وة ءة ة رك س ر ة سةةوكب خةكةرخن ءوةر رتن زةوة كروزري زم سن خةكرخن

ة ل خلى وخةرويا زمي خةكرخ ثرؤ راموىكة وازوعة وزةر توىك لى ز ةون خةكرخزريوموىشكة ي ززوةىن رة ك ك ت ه ل ذةونة زمي خةكرخ ك رةس ة ك ر،ؤ نبري

ةن لة وثة ر،ةي كتوىبةيا نوىنوىتة وة زة ل كة زبوىتة روخاوي ةنةيوي ذةةنة وةىةرخي س ر موىك زوىئ ك ر،ةىر،ةوي ذة ثة زمر،رةىئ

، زةر جء ى ر،ي ةمي ز ك = ز ةشوىئة ت و ك س ز و وىةة ت واوة ةةي اةتو ك كرخةوة ي ل ةةر،ةنوىئ ضةك ة ، زةر ة زةم وةري رةىئ وى

وة يتةوةة زبوىت كتوىبوىك ل ةت ذةرية ةن كتوىبوىك خةز ء يةة رية ةةن كتوىبوىك ضريؤكء موىذوو رض ي مةو م ل وةرؤك زةر كة خا ية ن:

رؤ رامة ذةةن ثرؤ راموىكة تةبة ت ز ل كة زةر ن زم وة يتةوة ك زكرةىتة ث ةةاة ة ةةاي ث روةرخ ر ةةا ز ، وىةةة خةةةوةةنت زمة زةر ك ز ةوىةةي

:كمم لى كمم لى خةرخة ةةارةوة رأه عل الناس عل م كث وسةزلناه تةنز الل (135 -اإلسراء)قرآسال فةرقةناه لتة

ز سئ زةوة ك زم ة ل ك خبةةىنوت وة زم م ز سةتوىك زة و وات : زةر وىكمن م رخووةت ةةارةوة وىةةي كمم لى كمم ل وش زممن

، زةر ي مةوي ز ىرةىك يتمت ةةارةوةة زة ل كة زة ةةىرةي ثوىةةةةت ز وىةةة ك ل ة لى ةة ي كمم ل ة و ذةةيا زة وىةئ زة ةةىرةي ريو رىتة

ذة وازوعويا تةو ةون خةزةةو ةة توىك ةة كمم ل ي مةسل منة ك ل كرخةوةة ض ي ة توىك ل كتوىك تةب توياة ةن ل ر،ووخاوةىك خةري كراوخا خةيت ةةةارةوة

زس خةرو ة ل ك ك ي خةكرخ زمةن ثال و كروزرا ي زةم خةكوىشةن كة ك خاخةر، نت ز رامب ر ية ر ي ل ةةىةةتوىك تةو ةون توىويازةون ز رم ي وشكرخ زم

خةزةو ي ل ي زريويمشء ي ستة سم و ةةور،ةو تو ر،اسئ خةكةرخةوة مة ش ةة ي مةو ز وة ةةاث رسةتيو وة زة ةةىرةي ة و ثرؤ رامة كرةة رة ةةةاة

ةىر ة لة ذ ءخةز ست وة و كت ي ستون خةكرخ كة لة ذةىر ضةوخةىري ةةةاخا خةذةة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

38

خةس آلتيارةىت وخان ث ةن ل ة لى وازوعة ذةوةيا زة ةةىرةي تة ةلومت ة و ة ة ةمةن خة ة ي ثرؤ رام م ةةاة

كةرخن زةةوة كة وةةة ك ىط ببق كةرخنء وىر،ةىرةوي زةر ن وةر ةرت زةم كةر ث ينء وةالم واي يوىنة كة وة ر،ةىةرةوي زةر ةن وةر ةرتنوش زةم ضةو ثوةشة

تري يوىنة كة وة كة خوازة خواي ة وةي ر،ؤ نبريي ةخكرخن زةو ك و وا يي ر يمي خووة، زةةوة زةةة يةمي خروسةئ ة ك ، يت يو ةمن ل وةخا و ك

تري خواة زةو ىووا ي ل وىةان وةي ة ك ،ء وةك

27

سةييد قوتب مةشخةلى ري

39

وازهينـان لـة جاهيـلييـةت

س ر يا ي ر ك سوىك كة ءك وةش ة تممركرخنيمة ك سوىو موش خةيت ةةون وةةالم وةة ية مةو ثم ةكوىك ر،ازةةرخووي ىيولووة ت ةةميء كمم ل ك ي ل ز ر ةمخا خاخةمل ونجة ي سةت خةكةرخ كة خةسةت كةرخووة زة

ةة ي لة ي مةو وىةا ةىكويا ىوةوا ة ل ة لى ة و ذ زمةوىك ةةى ذةنة ك ل ىيولوو تويا زرخزةوة س ر

و وة ت م ي ي مةو ي ل ةةىةةتوىك ىةيول خةكةرخة وز تر= و ةمنء خوو خل ل وةي ةةوي ثوىةة رتبةو واي ي سئ خةكرخ ك م ي رازةرخوو ية مةو ثوةة ء ك ل ك وةالمون ثوىةة و ز ، ي سئء سم ةوة رةىنمة وةالم وةرخة ر. ةم

ر ىرةىك ةةور،ةو ت ىيول ثوىشةو زموي ةةمي ر،ازكوىشةة ت وةة ةةن ية واو ي وة= ز س رةيا الى زبةاة ت وةة ةن ىرةىك ز رامبة ر زة ركة وةةالموو ك ي ست ز سةت زكرخاة ة خةسئ ز ىة ي ست زة توابري خةكةرخءة ز ثوىةةةةت

ةة سة رل ة ية ل س وكة و.ء خة ا ةةمي لة و ةةل كرخة ثةك زكتة وة زم زريويم ةمي ز ر،ةىب ي زةر ك ي خةكوىشة وة

خةةن ل ي سئ وسم ةياة م ة رييو ك تة واوي ية زةو لة وىةان رازةةرخووي ةة ك خةةةل قةي لة ىيولوو ت ء وىةتي وةالمويا كة مة ش م ة ريي

يي وىةةان ةةميء كمم ل ة ي ة كيا وةك ث ةةة ة كمم آلة ت ي مةو ث ةةةيي ىيول خةوروزة ري زمةة ةة كجري لة كمم ل ة ي ىةيول ىةة خةزةةوةوةوة

ةة وة رضة ل ة لى ي ةيةىك ة كجرةش خةيتة وىةة كمم ل ة ي وةةالم ك وت ر،ؤذاة ي ءم ةيا س وخاو مم ل ي ز ار،خاة ي ل س زوةر،ي ىيولوشيا ل ةز

ي رخةم سم توىك و س وخاو مم ل ة ي ر،ؤذاة ش ةتوىك ء م ريي ي سئك وازةو

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

41

تر ي روةي و ك سة ي رضة ةتوىك مةمرك ىةيول ثوىةةة زةاةة ل زة رةمي

ة ث ةةةو ك ةوةم ءخاخةمل : ةيةملمذية رةئة ي سئ ويمش وةةر،ةو ئ يتي

ك يوز زم ةةا ث ةيا ، ل ةم خامل ون ش زرةتو ل : خامل ون ة زويةة ك يم ة ءة ث ن ثم ون ة زوةيةي ةةةا ز ة كنسةني خامةل ون ي سةئ ءخةك.

ي مةو وة ة ك زةةونء ذةةيا يم وةالم ل ء ىيول ء ثم ون ي سئر،اةةة ل ء ةةةةى كةة وتنوىك زةةم ةة و كمم ل ةة و ةىزمةةة يةة مةو ملك ضةة ء ة

ةكرخ و ت رةن خوو وةالموس كرخاة تكرخةة وةي ثل ث سةةتمي رةتةة ك وى مةة ش خوو ر،ةىووىكةة يةة ، خةسةةئ ث

كمم ل ي ىيولوو ة ك ةةوي ثوىةة خة ةرييى ية روةي ك مكرخة وةي ية مةو ىمرة زريويمشء ةةر،ةو توىك ىيولوش

وة ي وث ن كمسث ك س ر ر، خةمنة ك زرةت زةون ل و سةزاو ة ارو ر،ةز ت مةسل من خةيت ز آل، ضةك و مةسةل م لة خلى وخةرووةيا وورةةة ك تةو

ةةو رةت كمم ل ة ي ء ز ر ي زم ث ةيا زبةوة ي مةو يوىزي ةيةملمذيء زريويمش برن وىىيول ةيةتةا رةى ل

وىم ش مر،ؤ ل ىيولوو تيا خةذة ىيولووة توىك ية روةك ة و ىيولوو تة يوضةة رة وةةةال، زةةةو زةةرة تةةرةكبةش ي رضةة ل خةوروز رمةة واةةة كةة

ىيولوو : ةيةملمذيء ة زويةو زريويم ة ل ك ة ةخا.ء رةتونة س رضةوةي ةن ية رو خة ء ةسو ر،ذةىموةن ت ة . ؤرزة ي واة ش كة ر،ؤ نبريي

ى ي وةةةالم ء وىمةة ز ر،ؤ ةةنبريي وةةةالم ء س رضةةوةي وةةةالم ء ى لةةة زريكرخ وةي وةالمون خاخةوىني م ش خةسةتكرخي ة و ىيولوو تة ن زمةة

ري زوىةةئ ة ي سةةئ زةة وةةةال، كةةرخن ءةةور،ةو ةةت وةةةالم ل خةرو ةةيا ىةةوىل ذةرمييا روون زوىتة وةة سة رة ، وةةة ك وا ؤرةشةمن زةم زنوتنةر لة ،

وةال، ل ة ك جمرخا زنوت ة ل ك ة وةكة و وىةةة ي

سةييد قوتب مةشخةلى ري

46

ك وازةو ززو و ة لة ثرؤ رام ززوتنة وةي وةةالمويا ة ثوىةةةةت لة موةي سواة ء ثوىكهتنةياة ي رضة كةرتوىكرخوىك ىةيول ي ةة ك ل وةةيا خةذةة ة ولوىةةةةي وةرخة ةةرة ة ثوىةةةةةت ل زةة ر ةممةة خامةةل ني ززوةة وةة يةة رخةزوىئ

كرخ ثوىةا س رخةم وةال، ة و س رضةوةي وىوة س ر ة ك ، خةسئ ثز ر،ةىون ك وان لوىون ي ل يةيوىنج ضةك ةم وىةتش س رضوةك ة ي ورةكة ةمي ز ثك موةت وةو لوى ى زةوة خةزوىئ ز ر،ةىون وة زم و ت ي مةو زريويم وىك ز رامبة ر

ظةة ت ليىهة لى زهوىةنجني زةم ية لى يوىنجة ر،است زة وةروة ر،است زةو مرؤ اون ث ةةةيي ية رخوو زةو كة )زةةو ية مةو زةة وةرو زةةو مرؤظةة ت ( زةو ت واوي ز ق زةو ةةاي ث روةرخ ر ث ةن زريويم ة ز رامبة ر ذةةن ىلءةرزةةرة ةةور،ةو ةةت ىلءةرزةةرة ث ةةن زةةةكم ةممةةنء ثرؤ رامةة

ء زةوريء ي مةو زن مك ذة ىلءةرزرة سوس ززو وة ية رخةزوىئ ز ر،ةىونة وة سة ري كتوىةك خة ر،ةىونة وة زةم زةر ةن

كةرخن ة ك ز ي سةت ضوثوةشةينء ىط ببق كرخنء وىز ي ست وةر رت زم كةرث ة و ضةمن يةك.ءة خةوىمةتآلكرخن خةزوىئ ز ر،ةىون وة زمويء ززاني خاواي ضومن ل

ميا خة ة زنيء ضمن زنية ت ز و وىةةة زني ك و خةة وةىئ ى وس ل رةىز ي وار ي ىةا ية ري زةر نة وضريؤك ةم ك زةر نءة خمي ة ك ر،ؤذي

تةرةش ي و كوزةر ةن و ي رضة زةر ن وة مزةل ء ثةك وةةذخان لة زوم . ل وةكن زمي خة ر،ةى ءة ة وخال ل خووي ل وةي ك ل وىكمل رة

وةي يو كتوىك ةة كوىك ل مة ة وىم ن ل رةىميا ز م ي مةوي خة ة ة زم ز ست س رةكومن زةوز ضةك ة ك ، م ز ستمن وةة زةزانية ضةمن زةر ةن

و ضةو ة كة ة و وخةة و وىم ش وا رةىترو ةىتر زك ة و زريويم ة شةت خةة و ل موىشةكميا زض سةثوىئ! ضةمن ةةر،ةو ةئء زةرو رو(ء ر،ذةىمة وازوعة

ذة خةوةىئ ! ث ن ززو و ية رخةزوىئ ةممةن لة ثل ث سةتمي كمم ل ة ي ىةيول ء

ة س ركرخاة ت ىةيول زةتةر زكة ة ءةةو رةت ىيول ةءزريويم ىيول

29

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

42

ةةةم ة ةةين ل ةة لى وازوعةة ةة ، كمم ل ةة خةرو ةةيا ءز تةبةة ت لةة خلى كرخ وش وىم و ر،اة ل ةى ة ءىيولوو ت خا وش وىم و ة ملك ج كرخن

ي ت و كمم ل و سوف ت ىيولوو تة ةن توىةيا زوىةئ سةت م وىمة وىمة ة زتةاني ل ل رةىك زك ونة ةةن ل ل وةيا زك وةنة ريى كةري سة رةك

ز خةرةى ي ة ك ،ة وةة ك ةممن زمر،ة ة ت زتةاني كمم ل ك ش زمرة ك وازةو كري س رةك وىم مر،ةن وازوعة ة و كمم ل ة ةة كةري ية رة

ت ة ل زنة وة مر،ةن ة و وازوعة كة ية ر وس رةكومن مرةن و ىيوليا خذي وؤ رام وةةالم ءة زريويةمش وةةالم ل ة ك ، ز رخي زنة ة وة ل لى ثر

ة ك خةوسنت و وازوع ش ز ؤري ؤرخاري ية ولى خةخا. كة ة يوىل ة وىمة زة و وىةةة زذة ك ثرؤ رام ك ي ةةا خةة وةىئ ة ك ، ية وي ر،ةىكة من زرةتوة

ل ة ةم م ب اونمةن ز رامبة ر كمم ل ة ي ىةيو ءل ةم ز ز ر رتن ةممنةةور،ةو ئء زريويم ة ةميء ةةور،ةو ئء زريويم زوىئ ز يو وىةةة ك ل

وةةر،ةىةيا ل ة لى ةممن ك ، زك ةن وة ك ، و ؤر ة ز و يوةاةة ي زة ل كة لة –ىيولوو تيا ة ك زرةن وة

ية و خوو ر،ةىووىكةياة ة ر ةة ك ةوىر وىم و ني وىم و ة و لة ة ثرؤ رام ك ي ةممن وون خةكة ة ة ر،ةىب ةكة ي ةممةن زةزر ل ل ويا زك وةن ر،

خةك ة س ر موش خؤر،اينء ةرةرم يي وىم ة ل ، ي ل ةةىةت ر،ةز مشيا سمرو ر،ةز ت ؤرمةن خةىتة ريى زةرزة ؤرةةش

ة ك ، زرةن ز ر ة كة ةةا ةةمي خةخةة ز آل، وىم ر ن وةىئ ر،ةىب ي وةي ثرؤ رام ك ي ةمي زم خار، نتء ز سة ر ثرؤ رامة ىيولوةيا سة ري ةةةنت ة وىمة

وة ة كة وىضرة ضةك ل ، كرةميا س رثشك )خمري( ني توىك ؤر ز ر و ز ىكة م ن ي مةو كتوىك: سرو ت ثرؤ رام كنء سرو ت ي ل ةةىةئ وسرو ت رةى

زوىئ خةزوىئ زش ززاني ك مخا، خةمة وةىئ لة و ىيولوو تة خةرضةنية ل ز رضوخةزوىئ و سة سرو ت من ل ز رضو زوىئة ك و وة خة م ز ءةىن زةر وة ي

ة ك جمر ل ز ر ضوةن زةو

سةييد قوتب مةشخةلى ري

43

سـروشـتى ثرؤطـرامـى قورئانــى

كة زةم ثوىغ مبة ر زةر ثريؤ ز رخةوا، ت سوزة سل ر،ةزة ق لة م ك خةيت ةةارةوة ي مةو ة ت كوش خةرزةرةي ةة ك كوىشة خةخوان ةة ك كوىشة ي

ة ىر خووث. خةزةوةوة ضةك ةوىةا ي ة مر، ز آل، وىةةي ثوىشضوةةتن ة لزةر ىر زم ىر ل ي ر ثوشياوىكياة توىك ة وةخةرخةة. ي ت ىةري وا

رضو ك زم ة ك مني ىرة زس لوىةة خةكرةىئ ي ة وا خةىت زو ضرةس ري ة ك مني كوىش ةن خةكرخ كوىش ي ي رة ورةي و و ة ت م كك

و كوىشة ي ة زوةية )زوةر،يوىنةن(ة ةى ةني ة ك مني كوىش ي س رةك ، ةون ة ت )ث رسةنت(ي ل وةة كء ةةاةة (هللربتبب ) م س ل ي ةوةوىت ء ث روةرخ رةىت ك

ل وىةان ي رخووكويا ي ةة ة كة تر ي روةي و ث ةةةية ة ك ةةا ل وة ك و ش ل ةة لى واسةةتو ك ةة و كوىشةة ة خا خةرخةكةة وةىئ ةة زةة ، ر،ول رةىةةة سةة رةك

ز و سوف ت ي مرؤظة ضةةك مرؤظوىكة ةة رةز ة و ة(خا خةخوا مرؤظة)مرؤظ مةو س رخةموىك ضةون ة ك ية روةك كة مرؤظوىكة س رخةم و مرؤظ ة رةز ي

ترخا ي مةو س رخةموىك تر ضةون ة ك ل و س رخةم و ل ة رةز ء مرؤظ ة وزة ، رخوة وة ة(ة كوىش ي ث ةةةيي مرؤظة ة وةش كوىش ي مر،اوي )مرؤظ

وكرخ ةةري ةة ، ةةكوىشةة ي ث ةةةةةيي مرؤظةةءزةة و ةنيةوةراةة ي ل ل وةةيا خةذيراة كة مة ش كوىشة ة ك ة مر،ة ضةةك ةو و كرخ ري ة ، ةنيةو رخو

مرؤظ ءكوىش ي زةونء زةو و رخو ي خةوروز ري زةم ة و هوىن زةو مرؤظو و زةر م كك

و ! وىك ةلوىك خةخاة وة ثوى خةوو. ك مرؤظ ةمرؤظ ! ول كةةىةة يتةوة ! وزمض يتةوة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

44

زةوويا زم كة خةضوىئ! ل كمتة ت و ىوه زة وة! وىوه زةوي وون زةوةوة يوىنوةت كة ل

كة و ت ي ثة خةك.! ضرةةوس و وي ضم !

ي روةي ثوى خةوو. و زةو وةرةي ، خةزونوىئء ي ست ثة خةك. ضو ! كة ، زة وةرة ثر، هوىنو ي خروسئ كرخووة!

خةك.! كة ي ل ةةر،ةىن رةىت ! كة س رث ر ت كراوة خةةمر،ةىئ!وىة ة خةكت وةو ز و وىةة ي سئ ثةو وا ت لوىك

ي روةي ثوى خةوو. ك ضمن ل لى كرخ ري زةو وةرو رخونء ل لى ة رخون ةمةيا ر،ةىتر ل لى مرؤظيا زك.!اخةم رةىئ ك ي ر زة (ي ل س ر خةزةو )مرؤظ م ش و كوىش ورةة ة ك

ورةةش خةمونوىت وة ي ر وش ز خرةىذاة موىذووءة ز خوويتن ةمةياة زةةو مرؤظ ل س ر خاخةم رةىئ

ز ، وىةةة سوزة سل ت واو توىث ر،ي ل ثوىنوي ضسثي زرةرخا ، كوىش ظةةيا ل سةة ري تةةر وةة لةة ذة مرؤ ورةةةة ةة و كوىشةة ة ي كةة يةةو ةةتوىك

ة ىة زوىت وة ةخا م رةىئة ي رض ي لقء ثمثوش لتر وي خاة و زم يو لقوىك وزةر م كك ل ز= كرخ ، كوىش س رةك

ك ل س ر ، كوىش ة خاخةم رةىئ وةك سوةتم ذةةن ية ت ة و سةت ي ةةةاي وىة خل ة ة و كمم ل ة ورة ا ك ، كوىش ة زس ت واوي لوىةةة كةراوةءة لة

ي ل بذةىرراوةي مرؤظيا ز ت واوي ىوىريزةوةة و كمم ل ي ك ةةا ووةةت وازةو ة و ت خواة و كمم ل ش ةمي رذةىموىك وازوع زةم ةةمي ةون ةن ثة خان رةىنوىئ

خازر،ةىذةىئ ك ، ةون ي توىيا خةرخةك وةىئ ةةة ن( و ةةةاة ب، زة وا ةي وةةالم وة كن ) واة ي كةخةىري ة بخاة

وا ي ة ل ك زط خةك ن زةم خام راةي ة و سوةةتم ي كة ة ، ةونة ي

سةييد قوتب مةشخةلى ري

45

لةة وازوع ذةةةيا توىةةيا خةىتةة خية ثوىةةةةةت موةةةة ك ؤر ل زةة رخة، ةة ، خةةةرخة ورةة خا زم س ر يان زةوةسنت: خةرخةي ي ول يا سوزة سل ي زةر مة كك

زس ة زوةية ثوىنوي زر،ةرخا و ة زويةة ضةك زةر ن ل و موة ؤرةخا ل ل ل سة ر ة ، تةري وةك ضةمو ت ة و سوةةتم ي كة وي خاة س ر زز تة ك

و وة زويةة خازني خةزوىئ ةن زم و ةسةة ي زةةكم ة و كمم ل ة وةةالم ة خةك ن ك و ة زوية ةونو ةن وةر رتةو

ووةةئء رياخةي ةةا وازةو كة ة كة مني كوىشة ة ك ة و زة وا ة ل سة رتي ث ةم ك ةيا تةو خةىئة كوىش ي ة زوية زوىئ زوةر،يوىنةن وةخةزوىةئ ة كة مني

و ال ) وة زوىئ ك ة ل ك زط زك. زم كرخ ثوىغ مب روىي وي خةستث وا ةك ةةةيا ةةةةاي راسةةت زون زةة و ة ل كةة وةخةزوىةةئ زةة رخةوا، لةة ز(او اهلل

ة زك. ت ه و زث رسنت ةزنسوىنوىئ وة واةن ليا ة وةة زوىئ ةسة ر ذةرةة ي مرؤظة ، ر،ةىة ش ة ز ةةىرةي روال .ء ل

سبة وىةة زةوزوىئ زم ضةو وىة خل ة رةز كن ضةك ةمةةن )ة رةزة كن( ج مةة ك (ةو الة او اهلل ) وا ةمةيا )إل ( مةي ضةو ! و م خةةزا ل

خةز ةشةةوىئ خةةةةزا كةة ةةاةةة ت زرةتوةة لةة زل نةةيترة خةسةة آلتيارةىت وة خةةزا ك )ت ه ةةاة ت ةةا( ة وة خة ةة وىئ: كة ي رضة خةسة آلتيارةىت

ستن ي ة ة خةزوىةئ ة موىن ءة ز و ثووي ةون ء س ركرخةي يم و مريو كرز خةةة ك: ة زوىر،رةىن وة زم ةةةا ية مةو ىةمرة خةسة آلتيارةىت و خةس آلتيارةىت

خةس آلتيارةىت ز س ر وةذخاياة خةس آلتيارةىت ز سة ر ية ل س وكة وت ث رسةتنياة خةسةة آلتيارةىت ز سةة ر وازوعةة ذةةةيا خةسةة آلتيارةىت سةةمنة خةسةة آلتيارةىت

(و الة او اهلل )ر،ةواة ة خةسة آلتيارةىت ز سة ر لة ش و وةيا خةةةزا ى رم ةر، وىك ز س ر خةس آلتيارةىت س ر ةوةياة ك ة ك مني سوف ت ةةاة ت زةم ةةمي ثضر،ةةة ي روةي مر، وىك ز س ر و زرو روى خا ك خةزوىت زنك ة ك و زم ةم

ة ي ك ز خةرضةو ل ذةىر و خةس آلتيارةىت ( او اهللو ال)ثضر،ايا خةةزا ة خراوة وةة زوىئ زة وا ي ةةةاوة ممل ت ث ل ةسي ةمي ز ر،ةىةةخةضوىئة ك

33

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

46

ل ة رةز كن ة ك ؤرزةش ةرة اي م كة ةن زةةون ة ةراوة (و ال او اهلل) ةىنوىئء ج م ترسةيو ك خروسةئ زةوزوىئ ز ل كة خةةزا و ز وا ة ضة خة ة

خةكةة. ز رامبةة ر زةةرو رو(ء سةة رؤكة ت ء خةسةة آلتيارةىت ةمةةةن يةة مةو م ةن خة ا ة زمة ز و وىةة س ةت خذي وةستنء و ر،ةةن ل ل ويا كةرخة

ك وورخو خر ئة او ان خةةزاوىئ وا ة ز و ةوىةةة زةوزوىةئ! ى ك وازةو خةزوىئ زمض ة ك مني ي وي و ز كرخ س ةت خا ج زةوزوىئ!وىخةزوىئ م ز ست ووةةئء رياخةي ةةاة ل و خةستث

سةييد قوتب مةشخةلى ري

47

بانطـةوازى ئاشــكـراو رةســةن

ز ، ةون وة وىررا ز ثوتبة ء خةول م ةيترة ثرضة و كت ي ثوىغ مب رو زة ل كة لة ذةىر خةسة آلت ةوي ةك ووآلت ة رةز ل خةسئ ة رةز كيا زة

ترخا زةو لء ت وةيل س رةوة: ي مةو ووآلت ، ملك ض رؤم كن زةون و مةرية ة رةزة ش

ةةارةوةش: ة م ن ملك ض ك زةكمون خةكرخنة ل وة ن رؤم ك وة خارازةون ل خارازةةو ىرس كن زةوة مريةىك ة رة زةكم خةكرخ ك ل وةة ن ىرسة ك وة

ي مةو وةي ل خةسئ ة رةز كيا مزةو زوج و تةيم و ىيزةوة ك ية مةوي ة ية لى ةزوز وو ك زةوة م ر ىرىرة لوىرةو ل و موىر وىك ت ر،و ز ىة ر،ي لة

زك وتة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

48

ئـاآلى نةتـةوايـةتى .. نـا

ثوةو كة ة و ثوةوة راسةتمو خةسةئ ثكة زةو كة رة زةترةىئ: مميم س ل ي خا وةي ز رخةر،ة ة ك ةبة خاو مزةآل زةرةةش كرخةن ز ز ك ، ل

زةون ة ك ، م س ل ة ش ثةوىش ثةزة سةلى لة خةركة وتن ز زةكم ك را يلة تريةي زة ي ةم زةةو كة ز وا ي ث ةم ك خا زةو ة ية روةي ممةي

و خةةتةةا زة وا ةىك ت واةة ت زة ر،ةىزترة تةريةي زةةرةةش زةة ز ر ترة وة رةز ك يوةاي كمكرخ وةو ة كخةتن تةرية ة رةزة كن زةاةة ة كة ةكمك ء خووز رةك ء رة ل خلىء خةرووويا خاكةتزةوة خواي وة ز وىةةة ك ت واة ت

ة تة ة خا ريكراوا ي لة ذةىر سةة ي ومثراتمرةة ت ي ول زياة و ثرض ةويز ةرة وكت آلي خا ريك رةكيا ر ر زك. رؤم كن ل زكةرو ىرس كن ل ية مةو سة ر ةمون )ةروز (ي ز ر زكرخاة ت وةءة ة كوىت ت وةة ةة رةز لة

وىةةخؤر خا خان راياة زة وا ةىك واي زآلوزكرخاة تة وة ية مةو ل وا ة زةوترةىئ: ر ممي

كرخ وىخةست ث زك. ك ةث ة وةخةو وة خةيت ة خةزةو ز و وىةةة خةسئة رسوزة سلى توىكم ن ز ثوىض وا ي رة وي ةةوةن خةسة آلت ك زرةت زةو ل ك

ل تةاةيا زةةو خواي ة وةي ةة رة وةخوور وة وة ل وا زةوترةىئ: مميرخاة ت ل وىةاويا خاخةم راةي وية مةو ز خةو وة خةيت ءة ثش وةي س رك

ون زم خةرخةزر،ية وكتة ي سةب ووة ك خةةةت ذةىر ركوىف ةمة وةوة ملك ضزةو زم زآلوكرخ وةي و ة زويةي ةةا ز ة كنسون ي ثوةيا وىررا زةةو ة ك زة و

…كرخوى وىةةي خةست ث وش ل ىوى ةمةيا خةك. ة ، ةوىةة ز آل، ةةاي ث روةرخ ر ة ك ةمي اة و

و الة او )زة و كرخ ز ل كة واي ر،اسئ كةرخ كة ت وىوه ي ر،است ي ممي

35

سةييد قوتب مةشخةلى ري

49

زك. ز ةم ء و كمم ل ك م ك ز خةو وة خةىة ة ة و ةة خةسئ ث(اهلل و ش زضوىذن وي مةو سمرو ر،ةز ت

يةخة تةو ة ة ارو ةمن زة زمض ! ةم ةةا ة وةىئ ثوىغ مب رةكة يء مةسةل ة ي ثوىشةةو )رةىبة ي ك زك. ضةك ةةا ةمي خة اوىئ ك و ىمرة رةىي ة ، زة وا ة وة ة وة رةىبة وة ةوي لة ذةىر خةسة آلت ت واة ت ( رةى

ىرسة ر رزكة.ءة طباوتى رؤم ةن خةسة آلت ؤرخاري طباوتى ؤرخاري وة وةة ؤرخار ية ر ؤرخارة وةةتوىك ة رةزطاذةىر خةس آلت ؤرخاري ث ن زوخت

و الة او ) ةمونوش ي ةةاة و ت ه خةزوىئ زم وةش ر ر زكرةىةئ تة ةآلي وة يوىشةت ر رة كراوة وىو كيا ةكوىت وةوة مةي واةة ة و ى وىى ش ل (اهلل

(و الة او اهلل )ذموىررةى ت آلي ز يةي ةةا ة ل كوش ك ت ه ز يةي ةةان ز ز ر ك وة

ز و مة ي ك ة رةزوىك م وا رة اي مة ةة رةز (و ال او اهلل)و ك و ى ل خةس آلتيارةىت ةةا يو ةسو وتوى خة .: ك يو خةس آلتيارةىت

و رة م )ىنةو (ي رةع توىك و ى ل ةسو رةع ت ك ي ةةا ضةك ةة رة ء رؤمة ء ىةر= وةال، زم ة ل ك خةوةىئة رة م ي ة زويةة كة

ة ة كةن خةكة. (و ال او الل )ي مةو ر،ة و ر،ةوىكة ل ذةىر آلك ةيا ة آلي ت ه وة رةىي يوىن وةي وةال،

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

51

ئاآلى ئابـوورىء كؤمـةآليةتـى .. نـا

ثوةةبة ء ز ، ةنة وة وىةرراة كمم ل ة ي ةة رة لة وىك ثوىغ مب ركت ءةةةراثبة زةةرو روى كمم آلةةة ت ء زةرةةةيازةون ز ةةكرخ سةةمنء خاراةةة

كمم آلة ت ل وث ر،ي ر،ةواةويا زةو خةست ة ك ك ، ز ر ء سةم رتبةةوة زة. زة ا ز ر ة ة خةءة س وخاو مم ل ي سةو )رز(ي ر، كرخزةوءخةسئ

كةل مة ر ء سم ك ي خةوةةةئ لة و ووةش ؤرزة ي ؤري كمم ل كة لة ةةةن يةة زةوة ثل وثةةة و رةىةةزي وىةةة زرسةةوىتويا زةةةون واةة ي سةةمنء خاراةةة

كمم ل ك ةةون يةة زةو ىةة موةرةىك وون زةةةوي ؤرةةةش لةة خوا ثلةة ي ضةةون ن ةىزةكيا زةووىر،خةرام ت زةز

يةة ل كرخ ةةآلي ةة ر ز وا ةكةة ي زةة ل وا ةةة زةوترةىةةئ: ممةةي ة كمك ز رامبة ر ضةون ةةوةن رةىزةكةن وزكرخاة ةكمم آلة ت ء زةري خةسئ ث

ز رث زكرخاة و واي كرا زكرخاة ك خاواي ضك كرخة زةرو روى كمم آلةة ت رةكن ز ر،ةىنوىت وة زمةن زةري ة ل ك ك خةك.ء خةة وةىئ سم ي ذا

وكت ي ، ىمرة زة وا ةي زة وىة ل وا ة زةوترةىئ: ر ثوىغ مب رة ل كويا زآلوخةكرخةوةة كمم ل ك خةزةون ز خوو ز وة: ز ؤرة ض وسةوةك ي ل لى ز وا ي ةةىيا خةزةوة ز رامب ر ست مكري سمنء ر،ةىزو ثل و ثة خارةك خةوةستن ت ه ز ك م ك خةمة وة ل وىة رةت كم ك ةمةيا ر ممةي

ز وا ةىك واي زآلوزكرخاة ت وة ضةكب زةةو ة ك ية مةو كمم ل ة ةة كزةةسةةنت وكتةة ش ةة وةي خةيتةة رةةةزي (و الةة او اهلل)زةةرنء ز رامبةة ر

خةكرخة وا خةست ة ك ك ، خةزةون (و ال او اهلل)زوةر،خارانء ز ة ت ز خواي وةي و ز ؤرة ز خةو وة خةيت ة وة ل وا ة زةوترةىئ: ممي

خةزةةةوة سةة ركرخةةنء خةةتةةةا ز سةة خةسةة آلتيارةىت سةة ركرخاة توو ك يء

سةييد قوتب مةشخةلى ري

56

توىكم نء ة زت ةمي ت رةن زكرخاة زم خام راي ة زويةي ةةةا ز ة كنسةني م ز سةت ث رسةتن كون ة خةكرخن ك ةك ةةا ثوةيا رخزةوي وكت ش واي ل

ت ه ةةا زوىئ ز آل، ةةاي ث روةرخ رة ك ةةمي ةخارو ةرة اة ة ة ، ىةمرة ت وىوهة ي

ةي ة ، زة وا ة ةةةاة ةة ثوىغ مب ري كرخ ةةاي ورة خةةزا م رةىزريويةمشء ة زوةيةي كمم ل ة وة اخي كمم آلةة ت لة و خةةزا ك خةزوىئ خ

ي ل قةل وىئة ت ي مةو كرةىك زم ةةا ز رةىت وة ت ة ل ك ز رة ام يي ةمةن ة و تة لة خل وةر ةرو زةيةرخا ةة وةرزةرن ىمرة خاز كرخ خاخث روةريء ةةةاة

وةةة وة ةسةة ك ل وة ن ةةا زض سثوىئ ت م س ل ي ، خاز كرخ ززارةىئ ك كراوي ةة مرة زةةم ةة وةي كمم ل كةة يةة مةوي يةة ول ضةةك ةةا يء ةخةةةر

ةوىرةوم يي خوو زوم . زيا. ك خل يام ك ة تك ك كمم ل ك ة ت مةكري خاةثم وىئء ز سةوخي ضةوةن زونة زكة.ة تة ية مةو ةتوىك زة

ةءريو كةت كء تمزين زخا خلى ثوس زبوىةئ ةة يوىمن ء رة ام يي زر،وا. ك ز ةة رؤح خبنكوىنرةىئ وةك و وىةا ي رووخةخةن ل و زرو روى خا ك وةةالمون لة

خوورة

37

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

52

ئـاآلى خـووســازى .. نا

وىةةخور خاة لة ز ، ةون وة وىررا: ست ةةر،ةو ئ ل كتوىك ثوىغ مب رل ي ي رة ذةىرةوةخا زم خةي. رضة ةن ز ة ث ي مةو وة وىك وة ل

ة كيا مزةو ة خة ت وةش سوف ت ثووا و مزةلى ل و ةوىل ك ست ، زل ز س ر ي مةو كمم ل ك خا كوىشزةو ز بة وةىن ي ة وةش ة و

خةل وىئ: وعرةي ) وي ةري كةر،ي زة سةمل ة ( ك

م ي دلد ع حتضه بسالحه م ل يلهد ما م لم يلظلم هللةاس يلظلم

ي رك = ز ض ك ةمي ز ر ري ل ةميء يم ةكة ي ة ك. توىةك خة ةكوىنرةىئة ة خةكرةىئ ةي رك سوش ست ، ل ة ل ك ك.ة ست م ل

ل ةة ثوشةن ةن ث ية ز وز ك ي و كت ي ة رة ة ك وةىن ي و كممزراكة . سة رة ة سةت مكر زوىةئ ةةن = هلءصر أصا، ظالما أ م ظلتما)) خةخا.: ((كراووىست ، ل

ة ةن ثوىةة خةكرا ء رةت زآلوةك كمم ل زةون ةةارخ وةو زةمرةش ل كةر،ي ة زي( خةل وىئ:ي طه ر فهزم م ش ي مةو وعري ىيول يوية وةك )

الديباقي طرييي ىبببب ب دلي مءف يببرهلبآ هللمترل لدىببببازهلل ى ش م دببببري هلملع بببب أفر دتل مفرهلد هلل ع لهاببري ق كببببهلىل أن حتام تين هللعش

قام ع ت ديببببب ج د ، لم هلحفل مت ببفلتال ثالث هل م عبش هللفت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

53

(1).كمببب ا متبب ماى عببلل باملبباء ى زب ببد" رب ببباذالتل بشلببعفمةهل س يي هلل

ي ت وىةتش ؤر ةةاري وة ل ة. كرخنء مم ل ي م ةم ز رخةوام ة ضةةك رةىب ي كم ز ء زثريا ل ل مةيا لة خاةك زةةوة وةةية، خةةةةارخةوةة تة

لغةوي ةة وةك وو بي زءلوىيةيوىن،كر، ي مةو وا ةن ءوام سئ خةزةو، يم و ك =ك رةسةت ي ر،ازةةارخ ة جة ز رةآل ت ه خةك ومت ر و سوىو زةواةة زة

و، ةة كوىك لة و ز و تم ةةىم ز واة ش ة خةخا كة ل سة رةم ر يا خةيتنة ة ةئ زمتوىكة تة ةوي ثوىكوىكة وا ر، وىر،(ةة كة ةة ش ىرةتوىك سز )مة ةس ك ي ةتر ك ( زك. توى

ية مةو بة يوىمي و كمم ل ة : خاوةى ثوةة ء زة خةةوة زةةو ة زة ةخةرتةري ىةيولني ت ة . ىمرةكو وة ة وةكة كة يوىمةي ية مةو كمم ل ةة ك

خة وىرةىت وة ة زة ، ة وش ة ةوىزا ثوىغ مب ر مرةكرخوش ة وةكة ةتةو وىةةة زةو:

س رخةم ىيولوياة ضةار وىةةي ي زةو: ة ك ل واة ة و ةوىةة خن ل مرةكر"ل وىة ة ل كوةيا زةوة )ثووةىةك خاةةةا ي كضة ةة كوىك مرةكرخ ي وىةتة ك خةكرخو ث ن مرةخةكرا(

زة ةز ثةك تر وازةو كة )موىرخةىةك ز ذ كة ي ةةمي خةوو. خواي لة رةىك مىةة مة ش ل ز ر ة وةي و ل لى زكة وى=ء س ر ىخةزةوةوة ة زضمرة وي ىآلن ك

(ي ثةة خةوتةرا( هلست يبا وىك ة ىوبزاخةي زبوىةئ مة مةرةة ) ز ل كة منيال وىة ك = ة ة ك ل خواي ة ك سة ر ى 7-2تر )ض ي ثووةىك ة ذمرةةن ل ىمرةىك

ة ءخةزةةو منيال كة ي ة ث ن ك ءةن ل لى ىرةتوىك خةكرخ وى سك ثر،خةزةو

( 2-1ى ديةرى ) ي( لةةج 4-3ديرى) ضاثكردنةوةى جياويزدي(آ س )لة يةكةديينوسخة عةرةب لة (1)

لةسةةرةوة سةرضاوةكانى شةيررةكةدي بةوشةيوةية بةوون كةة نوسريبوونةوة، لةبةراةوةى لة، ءشةةر ى زوزنةةى اوةكان بياننوسةةينةوة.نووسةةيومانةتةوة، ويمةةان بةباشةةةينى وةك سةرضةة

(. م. كريكار) يبوجرفر حناس..هتد. ءشر ى تربيةى

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

54

خووي ثووةكةيا ة يةو ض ي وةىك ز س رخا خةر،ؤةشئ ىرةت كة خةةنةرخ زة ك سوىكوشون زمي زةو ة .ة ةن ز ري ل ةت زك. ة ت ي مةوةن كمخةزةوة وة

وىةةة ةة ىةآلن لة ىرةت ك ونج ثوى خةوت : وا ، منيال ل خاةك زةةوة و ل ة ة وي ة كوىكو خةزرخو منيال ك ي خةخاة وب خةزةةوة تم ك = ، منيال ل

زك. ةن وةري رةىئ ةةمنيال و ك س وةش ةيةتةا ز ي لة ءة خةضةةو وي ىرةتوىةك وىمري ضةةارةمون )كممة ل وىك ثوةو كمخةزةوة وة

رخ ة ، ىةمرة ةن ل لى خةكرخ ىرةت ك ش ز ري ل ةت ك سو خةك وىس رى آلةة كون ل سة ر مل ة كون خةضة زي تة ىرةت ش خاوةى ثوة كن زةونة ك

لة خاةك زنسرةىن وة ي ر ثووةىك رة ووي زةاةة خةضةةوةوةن منيال كة ش كة ة ءة وةش وةري خة ر.ءي ر ثووةىك زضةاة خةةيا ز و ك س خةزةوة ز ر،وال . ل

(2)"ةن ك (ي ةميخةةكرخة كةر، ) -خةرون ي نة ، زة وا ة وةرزةرن خةةبون ك ل وا ة زةوترةىئ: ممي

و ك زةوزوىةئ تةو ة ة و ىةمرة خةروة وىوةكة ك ي مةو ضك ةةا ةىك ل ي ر ىزوىةز لة خاوةى ثوةة ء ةراثة كريء زة خةةوة خةزةون خةرو واي تةوش خةزةو ك

و ي و ةمش زوىئ ة وا ة ضك ةةا ة خل ون ز و زوزك وة واي زكرخاةة ة ل واة زةو لة ر ثوىغ مب ر" تر زل وىئ: ل وا ة كوىك

تةر ةةور،ةو ةتون ثةك ة وةيةيءة ك جمرخا لوىك ثووضك وةخةو وة خةيت خةكرخةوة ة وكتة شة واة ؤر ةزةكب خةزةةون لة و ة زويةةة ي ة ، ةآلي

(و الة او اللة ) وا ةك ي ز ر كرخزةوةوة واضةكب خةزةةو لة وةي زة وا ي زةوةة تةو ة وزآلوزكت وة ضةك و ي مةو ز ري ل ةت و ز يوىزةي سة رةتي رةى

خةزةو ز آل، ةةاي م ن خةةزا ك وة رةىي ، ةون و خةةزا كة ةةر،ةو ةئ

ي مةو ىةمرة زوىئ خام رةىئ و ة زويةة ي ك زنة ي و ة زويةة ل س ر

يحةكةى خؤيدي طيريويتيةوة.ة)كتاب يلنكاح(ى ص ايمامى بوخارى لة (1

سةييد قوتب مةشخةلى ري

55

سةزا ءو ك ثخا ئةة زر،ةري خةس آلتيارويوس خةز. ز ر،ةىةة ز ةةور،ةو توىكثة ةر،ةوي ةةن س رثوىضة زريوزوةر،ةكة ي خةكة ن زك. كة زم و ك س خةري

و ة ية مةو وآلتيارةىتكرخ و خةس ةة خةروكرخ ، ة زويةة ة ون ثوىش خةرةةور،ةو توىك لمق خةمة وة و سةت ش ثخا ةئ سةزاة خةسة آل.ة يةو

رةىكخ رةىك خةزةو ثش رة ياوىك ؤرة كتوىك ة زويةي وةالم زر،ةرةيا ك خةزوىئ خةسة آلتوىك ن زرةىت خةسئة ك ، ة زويةة ثشت ثة زب ستوىئ كتوىك ة ل ك ةةةاي ةمةة

ية وة= كمت كمةلة ة ء ية واو س ة وي ر وةشون ث رسئ كتوىك ة ل ك ل ري زةةو ةةةا زة و ة زويةةة و (و الة او اللة ) اخزةون كتوىةك ل خل ةيا ىةوى

ز ي ل را و ث ةم ي مةو وةي يوىنة خي كة ةة ل ك ثوىشةنوري خةكة ن ة وة ز آل، ك زةم ة وةي خةسة آلتوىك وى س ر ةمني ل رؤمنء ىر= ثك كرا

كة زم وةي خةس آلتيارةىت ةةةا خازةني زبوىةئ ل )ة رةز ( زهوىنوىت كة وة ز ية مةو ىةةمرة ثةك كراةة وة لة (طباوتت ) )سة ر ةمني لة ذةىر خةسة آلتيارةىت (

توىك رؤم زوىئ ةن ىرسة وةةةن ةة رةز ة ضةةك واة ية مةو ةة ك طاوت وةرؤكون ي ة (

)رذةىم و وكت كمم ل ل ي مةو ىمرة ست موىك كمم آلة ت ثك زةوةوة وةالم ( ك ل ز ر رؤ نة خاخث روةرةىت ةةاة خار،ةىذراوةة خام را وة ز ترا وو ثوىةةرةىك ةةةاة ز ر،ةىةةخةضةةو ةآلي خاخي كمم آلةة ت تة ه زة وي ةةةاوة

تةري نةرا ةآلي ) وةةال،( وةة زوىئ يةو ةوةىك وىمة ة وى ةوي ل ي ل كرا ز (و الة او اللة ) تةر ةن ز ة ل ت وشت وة ةوسرازوىئة ةن ىمرة وىوت ة ك

ي ل ةاسرازوىئ وةي ث ز رةىت زة ر ةرؤز ثك كرخةوةة ز ءخةرون ءخلىء وةي ةةور،ةو ئري

سزا خاةنزةونة م ر لة كتوىك ؤر كة ي ةمي زما( 2)ز كريوىن و )ز خخ(

يةكان. وةك رةجةةةةة، جةلةةةةدة )واماةةةةى( ليةةةةدين، يد: دةسةةةةتورى سةةةةةيدينة ايسةةةة(م ( ةةةةة1 هتد... دورخستنةوة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

56

ةمةةريو وةذخاةةيا خروسةةئ زةوزةةةو يةة روةي كرخن لةة ةمةةر،وخاوخا ضةةةك ضةةوخةىررق تةر= لة ءة ة ر، ءكرخنو ةيازةو رة ام يي ةةاو زة ل ثخا ةت ةةةاة

كرخنء سزاك رتبةوةوة ةي ست ةةاة ىوىي ضوخةىر

سةييد قوتب مةشخةلى ري

57

ســةركـةوتـن

ةةور،ةو ةتوياة رذةىمةياة لة كمم ل ي مرؤظة ت ز ، وىةةة ز ر زةوةوةة لة ية ز ر زةوةوة ك ي ر وز ةي مةو وة وىك ذةويا ز رةو و لةتك زل ن ي روةي ل

ل خواي يتن وةةال، ة ةشةتبةوة ة م ة ر ية ر وةةال، ثوىش وةال،ء ةمي

ءرذةىةم ء ووي خةول ة . وا ي ، ةون ةن ل ر، م ي مةوي روةيا ضةكخةروةة ةمةةةيا ءخلى زكمةة وة يوىنةةة خية ةة ، ةونةة ةن لةة وةثوىش لةة

ءة ةةور،ةو ةةةئورووي ة زوةةةية يةةة مةو ذةوةةةيا لةةة ض سةةةثيزةو لةةة و يرازةو ز رامب ر ز وىث رستن كو وة ل ي من كتيا م ث ميوىك رون ث

خةةيا زم يوىن خي زةونء خام راي ، ةون ثة ميوىك وا كة ي ول ي ك خةس آل. رتن خةسةئة الى ة زوىئ ز سة رةيا ت ة . يوىنة خي ء ةمخةرةةنت

ثةة ميوىك وا كةة يةةو وةةةالموش )ز خةسةةت ةمةةةن( زوىتةة م ز سةةتون و ث مي ش: ز ي ئ زةو ث ميوىك زةةو كة م ز ستوىك خوة توىك لى زوىئ

ة ل ثخا ةت ة و ءثخا ت و ىوهخة ز رخةوامة ةن يازةون ز ي ئ ل وةةا ثوىة ز رامبة ر ة و وز رخةوامبةو ة ، زة وا ةخا و ي خةيت ر،ةىونة ل ور،ةز ت

زة و ةوىةةة ي كرخوشة ةة ز رةروةمر،ا رتن ز ا ةن لة رووي ىيولوو تةيا ةوةن خةس آلت ىيولوو ك كمنء ةة ثوىة سة ةل . خةزة كة زرةتوة لة :

ال اهل الا هللاز ري ل ةت كرخن ز كتوىك ةةا تةو ر،ةز ت كرخنء واوش رامر زةون ز رامبة ري كتوىةك

ي ث روةرخ ر ا ضل ك ي ول يان زم ةمة ثك زةوةوة كتوىك ةةا خةروون ل ء خلىية ر ةمون خاةة لة رك م ضوةر،وا يو ثخا توىك خوة كة ن لة ، س

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

58

ىوى ة كيا زوىئ ز و ثخا ت ش س رك وتن ز وا ةك ةون زوىةئ )ز خةسةت لة ءةمةن(ة ةن خام راي ة ، ةونة ش زوىةئ ل سة ر ةمني )زة ر،ة ةمةةن

كرو ةك سة زة كرخن ز ز ء زثريو تريةو يم وةةكتوىك ت م ةم ويا( ووة وة ة م خواي ة وةي ةةةاي ةسم وةة ي روةي ز وشةتمنء ةو ءس روة.

هتةوة ة وةز و ث ةمة وىكرخن ا واةن لة ورة ، ت ي توىيا ز خ ة وةن ة ، م تة ةن ةة ة وةية خةستثك ث روةرخة زةونة كة ءي ل رن

زيرةىتةة خةسةةئ خةسةةثك ل ثراسةةتن ة زوةةيةة ةة و ة زويةةةة ي كةة ةةةةاي ث روةرخ ر زةكم خلى وخةرون وةةور،ةو ئ وخرو م و ون وسمو ثة خةكة.ة وةك ك زةةكم زةرو رو(ء وة ة ك ذةوة ثةة خةكة. خةسةثك لة و

كرخ ة رةع ت ك ي وىبة ى وىزرةتو لة : ى ونة ك و ي خةخرةىت خةستوخةس آلتيارةىت ةة وةي ةمةةةن خةسةة آلتوىك ةيوىنةة خي خاخث روةرةةةيا ز ةةةةا خةسةةثك لةة

س رز ةمةن ي زوىئة ت زوخ ة ذةىةر ةزمة تكرخ ز رذةوةةيي ةمةةنة ةةن ذةىةر و ي وةزم ت ل يم ةنة ةن ةزم ت وةك ةن ز ل كة ي مةو و خةس آلتيارةىت

خةك وةىتةة خةسةةتون: خةزوىةةئ زةةم ةةةةا زوىةةئ زةةم ةزمةة ت ةةةنيء ر،اث راةةي و ة و رةع ت ك ي زوىئ ضةك وان خة اة كة خةسةك وتن ة ، خةسة آلتيارةىت

ة ةةا ةمي ثوى ز ةشوةن وة ز يرة )وعم .(ةىك ةةاة رخاة ة ةةن لة ذةىر تة وة ز و وىةةة خةست ثة كةس ر ر و ز وا ة ل

تةري ي ل بكرخاةة ( زةاة ةن ة ر آلةة ك الا هللا ال اهل و آلة خا ) آلي ثةر، ك ةيو كمسةهء ي ل ةيةىري رتة زة ر )ك ةيو ر و ز وا ة و رةى

و ي مة ل ز زوق تيا ل ر،وال تيا وا خةزونوىئة ك ل ةكمسهء ي ل يةىرة وةك ك مرؤظر،ةىة ك سب زةو( مةمكني خةزةو ، ثرؤ رام ثريؤ ةة يو ة كوىك ل و ست

ز ر ة زهوىنوىت خي ك ز و ز وا ة يوىنة خي وة وة زة وا ةىك ت واةة ت ة ةة ك ، ي و وة ةن ر و ز وا ةة ل

تةري اة ةن خرومشوىكة ةن ز وا ةىك رةو ت زة ةن ز وا ةىك كمم آلة ت

41

سةييد قوتب مةشخةلى ري

59

خا زةة ر زكرخاة تةة وة وكتةة مةةةمكني ةة خةزةو م ز سةةت (الا هللا ال اهل)ل ةة لى رة ام يي ةةا زوىئة ز ل كة ي مةو م ز ست ك خوة خةزةون وةزةو ةش ي

خا ل خل ة ل كوةياة وة ة زةم ة و (الا هللا ال اهل) ض سثي زةر م كك ل ك ةيو كمسةهء ي ل يةىرةة وة ر،وال تةيا ثةر،ة لة ة ي ك رتو ز رة رض ل رةى

سةرةش زةو ل س ر وةي ل و ز=ء رةىة و خا زم يو رةىة ك ووةكة )ةةري مب ر( ك سب خةىت ثوىش ضو

ي روةي م س ل ي زسةكرخ زةر ة مة كك خةرزةرةي كوىشة ي ة زوةيةو ضو ةةتن ء ز= كرخ ىمرو ضمو ت و رذةىم ي ل سة ر زنةة ي وىةةي ثوىش

و كوىش ة خروسئ خةزوىئ ةن ىمري و ةسة ي زةكم ي ل ةةك وت ةة ل ك خةك. م ش م س ل ة ك ثوىةةةت خاة وةةالم يم ةورا ل زة ر خةموةيا

زةوةسنتء س ر زيةن ةون ك زةةو ضةةك وةةال، ةونوىكة وةي واي ثوىةةةئ خةكرخة سرو ت ة كنسةني خاخةمة رةىنوىئ ية مةو ةسةو ي مةو توىك ل س ر رةىةي ةةةا زة

خةستةرةىك ي ر ل و س رضوة ورةة وة ي ل ةيةيوىنجرةىئ وةك ضةمن خرةةتوىكة ةو ثمي ز رةو مسةن ي ل ضة ء ورةي زل نيي لقء آل توىكضرذاوي ز سوىب رة ك ث لز ة ةوةيا رؤضةو زوىةئءة زوىئ ززو و ي رخةزوىئ رة وىك ثت وي ي زوىئ ك

ثمر،ي ةمةةيا زة وىةئ ءة ك ؤري رتبوىت وةة ك ل لى ورةة ء ثن ثتة ة ء ، ةون ش ي ر ز و وىةةة رذةىم وةالم ي مةو زةارةىك ذةن خة رةىت وة

خةك.ة ج ورة ج زضةك ك ةك وتوىك مرؤظ ءي ل س س رث ر ت ي مةو ىمرةىوهة زونةراوخاة ر،ؤذي زوم توشيا ك ي ر ل ذة خوةيا ز ل كة ل ي ر ل سة وخاو مم ل ة ي مةخخي ه خةري راوة يا ر ي ر ت ه ل وى ز ل كة ل

هي خةرةشياة ةةون ة ةمريو ىوه وةةئء رياخةي ث خةرخاة ز ل كة ل وةال، خا،ء خة ة ك ورةي ز رزآلوي زل نية زمة ززوة وة ية رخةزوىئ رة ة

ثت وي ي زوىئء ز ر،وز رةىك ثنء ثمر،ي خةرو زآلوزوىت وة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

61

سرو ةئء هوىنة ة ، ةونة كة ية ر ةةمي ثرؤ رامة م وة وىك لة خةكةة. يةة روةي زنوتنةة ة زوةةيةو ةةةي ةةةمي خةةةريوىخام راةةينء ث

ريكرخةة ء ؤري زةةةكم ة و ك وثوىةةةةةت يتةةي يةة مةوةن ز ةةوىك لةة …ىوىيةمي خام راي ز زوق م خةزن امن ةةمر،ا رتن ية روةي خةزنة

ة ر،وال ة ت رةطء وي واخاةة لة ثوىك وة س خا روال ت خةرةوةي خرةةت ك ة ك ز ة ةوةيا رؤضةوة ة ك ر،ةشل ك

ةن ز ة ةل خل يا ىوىريزةوة خةسةتب ى (الا هللا ال اهل) ي ر كتوىك ة زويةي ءي توىيا خةرخةك وةىئة خازةني خةزوىةئ ضةةك ة و خلى (الا هللا ال اهل) و رذةىم ي ك

ري خةزوىئة ي ر ل م ة و توة ةم ت سلوةس ر خةرو ي و ة زويةة ي توىيا ىوىل س ر ة زويةك خاخةم رةىئ و ةمت سلومكرخ ش كمت ثلة ي رذةىم خةك. ك

ثت ويء خام راوي زةوةر،ة زة ، ىةمرة ةمت سةلومكرخ زةةو مةسةل من ة خواي ة ام يةن ز رامب ر و ةسو خةسةتةرا وةي ة زويةك خازني زةو ة ملك ض ء ر،

خةكرخن ةث خةرخةزر،ي ك زةر ن ى رم ة وةي سةةت زنةةةىن لة ة وةي كمسثوىك زوىت رةى وةر رتنة ة ةةن ز ة وب ز

رخنء ض سثيويا ز و وىةةة زةو ةرةق ةةارخة وةة سةةوة زةمةرة ةكب ىوىىج زةة ى رمةشةةت ك ةزةر ةةن ج زةة ةةشةة كوىش كةةران رةتةة ىيول ةةة كنة ر،

نة ي رضة ي ية ولى خةخةنء زة رخةوا، ك ضة زكةم تة ةمونوة ك ثوىغ مب رسة رز و خةسة آلتو وةة رذةىمء يوىزة وة ز توىيةكم ز ةسو خةستةورة وةة ز

ك را ةيو وة ة وةيةةن خةستري زوىئ ك ي ر يةو ز ثرؤث يةو رةى زمةةة ةش كوىشةة زكةة ن ةةكرا زكةةرةى ة ج ىةةي ةة وةي ر، ةة زوىئ ةة ةهوىل زةة

(2) ةلكوي كرةوةي ز خو ةراث كرةيا ثمل خةخةن كمم ل كن ل

(.يف ظببالل هلليببرآن )ى 75-77 ل 5ردنى خويردنةةةوة، بروينةةة بةشةةى ( بةةؤ ضةةؤنيةتى ةةةريمك 1

هةروةها دةربارةى اةوةى كة ضؤن اةةمريكا دةسةوسةان بةوو لةة نةهيشةتنى خويردنةةوةدي،

سةييد قوتب مةشخةلى ري

66

بانطـةوازةكـةى و سـروشـتى ئيسـالم

ضةةمو ت ثرؤ رامةة م ك ةةةيا تةةرةوة سرو ةةت ةة ، ةونةة ة لةة ل وةةة ك رخةوةة ززوتنة وةة ةةةةةةخةرخةك وةىئ ، ةون زرةتو ل ث ةر،ةو ثرؤ راموىك ك

وازوعةيا زكة.ة وةزةم ة وةي زة زم وة يتةوة ك زةكم ، ذةة لة ة ىةة رموىك سةة رز ةم ل ةة لى وازوعةةيا رووةةر،وو زوىتةة وة ةة وى ةةة زر،ةةةري

زنةة وة خةةمر،ةىةئ ة و ل س رخةخا.ة ةن ر،اسةت خةكتة وةة وةةةن ية ر لة رو روى ن ك ل و كمم ل ةة خا ةسة ش ك وةال، خاةن خةوىئة زم و زلىء ز

ةةة ت ةة و كمم ل ةةة ي ر،ووةةةياوة )ةةةن رووخةخةن(ة كةة كمم ل ةة ي ةةةمي ك ل س رتة وة زوةر،ي ت ه ز زكموىت ةةا يوىنوة

(خا جبةل وىئ زة ل كة زرةتوة لة ضببات ر فهةىك و و ل لى رمين )"توىةر" وةال، لى وازوعيا خة ة وىئ )ث ةر،ةوو ثرؤ راموىك( ك ل

و الة او ) ل سة ر ة زوةيةي خةزوىئ كمم ل ي وةالم وةي زوىت كة وة كة "زةةكم "خام را زوىئءة ز ة ت ز وة كرخزوىئ كة تة ه ى رمة ك ةةةا (اهلل

تةري ةة ةري زةةكم ةةةاة خةزوىئ و كمم ل ة ي مةو زةكموىك خةك ن وةةةة ة ل سةة ر ةة و رةىةةةة ةة و زةكمةة ةةة ةرة ةةةةاة زكتةة وةة ضةةةك رةىةةز

خا م راون كتوىك و كمم ل ة ز كرخةوة خةىت كة وةءة ذةوىك وازوع خاخةم رةىنوىئ وس ثوىةةةت ز ةسو خةستةري كر، وىران خةزوىئ وى ، ةون خةسئ خةك.

و وة ةةم وملك ضة و كمم ل ة ة زة خار، تن رذةىم وةس زم وةي يام ز تري وةالم ي ة ت سلوم و رذةىمء ةسة زك نءة ي رض رذةىمء ةسة ك

كتيبةى ى مامؤستا يبو يحلس يلندوى كة لةة (ماذهل صسر هللعامل باوطاط هلملسلمني)بروينة كتيبى

طرتووة.ييملودودى وةر)يلتنقيحات(ى مامؤستا يبو يالعلى

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

62

ر،ةىزي زك ن ثوىةةةت و ك س ي م ة زويةةن خةزوىةئة خةسة آلتوىك وا ةون ية زوىئ

يةكة ةن لة وىة ز س ر ةمةنء و كمم ل ة خا ك توىوةيا خةذةة ة تةزتةا ة زو كمم ل يا خان رةىن ة زم وةي رذةىم ك ةن ز رةىز زوىئء رةع ت ك ش ل وىة ية مةو

كمم ل يا )ز خرو ي ةب توىك ي زوىئ( س رةتي يتن وةالميا مةسل م م كك خةسةآلتون ز سة ر ةمةةيا ل

عة سة رز ةمي ةمةةن ي زةوة وة ز س ر كمم ل ك ويا زمة ذةةوىك وازو زةوة ت كروزري رةع ت ك ي ةةا توىيا ىوىب ىة زك ن ل ز ر ، يمة زةو كة ةةا ل و موةة خا رذةىم وةسي زم خةري كرخنة ز ل كة ي رض خةري خةكةرخ ية ر ري خةزةةو خةرزرةي ة زويةو ةةور،ةو ئ زةو ك ل لى زوةر،خا ل ة خل يا ىةوى

كتوىك خةول ة ت ةمةةن لة م خةنة خام راةي خواي ة وةي خةسة آلتوىك ز آل، ة ة و سوةةتم ي زةم وس رز ةمي ةمةن زةو ةةا خةستةرو ةسي زم رخ ةةارةوة

ىوهةوىك و ك كمم ل ة مةسةل م ك ة لة وكرخن ك ي مةو ثوىةةةةت ةخةرثرسةراوي سة رةك وىمي خةزةةوة ل وازوعويا ة توىيا ىوىب ىة خةكرةىئ ك خةول ة . ةة

ر،اث راي ي مةو ز شء ز يةىك ةةا ةيةوةةئ ل وكت خا ك مةسل م كن ل م كك زةونة رذةىةمء ةسةةن زةم

مخةكراوي زوخ ة ممرةوةة ت و ر،ؤذةي خةول . ل م خةن ثوىك زنوىرةىئة ت ز ، ةون و ضةك ، ةونة ؤر ب ىوى زك ن وة سرو ت وىخةىن ة وس ى

ل وة وازوعيبو ىويخي ترة ةم وةال، ل وىئ ر ىآلن م سة ل رووةةياة ىةآلن ضرةس ر كرخ ي ة ز ل كة وةال، ل لى ة و ريو رىتة خا رووةور،وو خةزوىتة وة

ةمةةن ز ة ك و خةووازوع ك خاة تةو و كمم ل وةالم ك ة ل وكت خا ة ل ترةةةن يةة مةو ةة رةع .ء ةسةةة ك ةت سةةلوم ةة رةع ت ك ي ةةةةا كةةرخووةء

رةىزكةةرخووةة ل زةة زرةو ةةوىةةو زةةرو رو(ء ضةةمو تويا وكتةة ضرةسةة رة وةالموو كن ثر،اوثر، ز ز خةر ز زرةو وىةةو زرو رو(ء ضمو ت ة و ريو رىتة

خةز

سةييد قوتب مةشخةلى ري

63

ة ث ةك ري سوةةتمء رذةىةم ءوو، مر،ؤ توىةر خبت ر، و ك س ي خةة وةىئ وةالية مةو س راةة ري لة ة ةسو خةستةر خةري زك. لة ، ر،ؤذةخا كة ءخات وىئ

ة ء ة رةع ت ك ي ةةةا زكة. كرخةوة ة زةةكم زة ةمونياة كمم ل ة ك و ة ز . تر رةىز زك. ل لى وةش كة ة ل وىك زكةمة ةسة ك ءي مةو رةع .

! ءي نء خةس آلتوشون ي ة و ك س ي واةن خةوةىةئ: ة خة ا وةةال، ضةو وة خة زا ك وةال، ضمن ل ، ذة خا ةوش خة ا سرو ت ، ةون ضم !

! و وىةةة ي ك ةةا م ز ستوىت ة كم ة ! ءخةك.ي زمر،ةىةئة تة و ك س خةة وةىئة وةال، سرو ئء ثرؤ را،ء موىذووي ةةم

وة كن وو كن زةوةسةتوىئ تة زشةةزهوىت ثرؤ رامة مرؤظ ويو وىةةي تومرة مرؤظ وا خةة وةىئ ث ل ل ، وةالم زك ن وة ي وةك ةوىراتر ثيىهة لى زوىننة وةة

خةرووةة لةة ثوىنوي يوىنةة خي رة ووةكةة ةمةةةن ةة و رة وواةة ي كةة لةة وىةةة ك كت ة سة ري ي ل ةياوة وىك ز ةةا ي ةمة وة ة ز و ل ةوةمةيا

وا خةة وةىئ وةال، ةمي لة …و كنو م زونون رذةىم زضةك مرؤظ ل ضةة ي زةةل بوىك توةةمرو ى رة ةتةةيا خار،ةىةةذةىئ تةة زةة رةري خايةةتةو زكةة.

ة وة ز آل، ةةاي ورة ت ه واي خايتةوة ك ك يوىشت ل خاةك زةوةو يتمت ك م ز سةت ةةاةة ت ةةمية ية و زنوىةئ زة خةوةىئ ك ، ةون ز ةةىرةي

ري زةوةو خةس آلت ز س ر وةذخايا ي ة ة ة زويةة ك ة زويةك ة وةة ك ل خل يا ىوىسو ة ةءتر خةر زر،ن ك زوةر،ثوىك را ملك ض زم ةةا زوىئ زم يو ة زويةة ك

زة و …ترةوة وةر رن يو ةسو خةستةرةىك خةستةور ل و ة زويةة وة زوىئ ل ة مةة ة زوةةيةةن خةزوىةةئ و و ةةوىةةة كتوىةةك كممةة ل وىك خةىنةة كةةة وة

وكتةة ةسةةو خةسةةتةري …خةسةة آلتوىكون ز سةة رةمء كمم ل كةة خا خةزوىةةئ و ك وازوة خةوةسةتوىئء وةةةت رةع ت ك ي ةةا خةىت م ةةيانء رووزة رووي ثوىة

ي مةو وة وىك كروزري ذةن ة ل ىوه وازوعيا ة رةىك خةة. تري وةىئ ك ةمي ةةا ، وىةةة ي ة زم ، ةون ة خةوةىئ يو وىةةة ك

م ز ست ةمي زةوزوىئ ة ز ءة ثوى را ي زةوزوىئءممل ت ز كريوىن خازوىئ

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

64

ترة يا و ة وة م س ل ة ك وة ض توىياة ة ة توىةخةرو ة ل كء وب خلىي روةي خةزوىئ خاةو وةال،ة كتوىك ة ل ك زط خةكة ن زةم خام راةي ، ةون ة خةزوىئ وة خب ثوىش ضو ةمةن كة ثوىةةةةت ثةوىش ية مةو ةتوىك

زرةتو ل وةر رتن ة زوةيةي ة ل ك زم ة ك مني م ز ست وةال، زط زك ن ك بةيةنء لة وى وةالم ة رض و ة ل كة ش زةم ةةمي ية روى وةةالم ت ل

ت سك رةو سنوةيا ز مةسل من خرازوىن ز ل ، ة ثوىةةةت ززا ك وةال، زرةتوة ثوى زر،ةرخا ر،است ةوةرؤك ل : وةر رتن ة زويةي وةالم ء ز ة . كرخن

ية مةو ك زرةتوة لة : ز ةة . كةرخن زة زةكموىت ةةةا لة (ةال او الل و )كروزرةىكةةيا يةة روةي رةش كوىشةةكرخ يةة مةو ىةةمرة سةةت مكرةىك كةة ةة و

ة ي ي ةةاة ة و ةةةتةةىتو ذةىرخةسةت ةمةة وةو كرخوةىتة زة خةس آلتيارةىت ة لة ءخةروةيا زض سةثوىئ خلى و ةمي زر،ةرخا ، ة زويةة ش خةزوىةئ لة مى

زرةو روى وازوعوشيا زيرةو وىت وة خةز س رل ة و م س ل ة زكرةىت وة زنة ي زكرخ ة ل ك زم وةةال،ة وةك ل ة ك جمرخا زنة ي ز وا ي وةالم زةو و ز وا ةي سوزة سةل

، م ىهةم ر،است ي ةني ت واوي ةةي ك زةر م كك س رث ر ت خةكرخ ة ز زةو ل وةي: كمم ل وىك ة ل ك زوةر،ةن يوىنو يتن و و ةونة وة ية ر ك زرةت

ة و كمم ل ةة ي كة "كمم ل ي مةسل من" نراوى ، كمم ل ش زةو خواة وي لخة وىئ س رةوكري ذة كمم آلةة ت ةةمي زة رذةىم وةةالم زكة. ضةةك

وةي خاوةو ل س رةتوة ر،ة ام يي خةرزر،ةةوة ك ي مةو ذة ةمي ل سة ر زر،ةري ةةة ةري زةةةكم ةةةةا لةة يةةو زةةةارةىك ذةوةةيا ء ةة و زنة ةةة خاخةمةة رةىنوىئ

ز كريوىنوىئ رذةىم وةالم زة كرخةوة ثوىشضةو ةخواي وةي ، كمم ل ة خةىت كة وةء

ةةمي خاخةوىةئة زة و ةوىةةة ي كة وازوع كة ي خةة.ة وى وب ةمي ةس زمثوىةةةةةتوىت ل ضةارضةةوىةةة ك شةةت رذةىمةة وةةةالمويا م ةةة يةة و ي ل هوىن وةي راست زون و رةىك وثوىك ثرؤ رام وةالم ل وازوع كرخةوةةويا

سةييد قوتب مةشخةلى ري

65

وا وش وكرخا خةكة ن( خل ةم ةكن )ل وا ةن ك ث ل ل لوىك ىر ي يةىك ل خةىت ة ةل ون ة ضةك ز وىةةة ك ت واو رة اي سرو ت ، ةونة و سرو ةت

ل س ر زنة ي زوكم ت ةةاي او رة ا ث ةر،ةو ثرؤ رام راست ك ي زةونة ك خام راوة ة ةن ل وا ي ز تة واوي خةرك زة سرو ةت مةرؤظء ثوىياوةةةتيو ك

خة اة كة ة ر ةءةةلء زنة مك رذةىمة ذة كة ن ؤرىةر واة وا وةةةالم ءة ةسةة وةةةالموو كن خبرةىنةة ثةةوىش ضةةوي ةةة ل ك ة زآلوكرخةة وةي

ؤرتةر زة خة، ز وا ةكة وة خةىة ز وا ةك ةن سب خةزوىئء ة ل ك ووتةرو ا واة ز آل، م ة ةل يمي ث ةيازةووش ث ل كرخ ة ةل وةك و ثوىشنور

ل سة رةتوة لة ذةىر ةآلي ك ي يةىك خةل وى : ر ز وا ةك ي ثوىغ مب ر ت واة ت ة كمم آلة ت ة ةن آلي ةةور،ةو تيا زةاة ضةكب خةزةةوءة ووتةرةش

ة كة مني زآلوخةزةوةوة ز آل، ثوىةةةت ثوىش ية مةو ةتوىك ل سة رتوة ة ية ر لة زبةةةل كرخ ءن زكرةىةةئ زةةم ةةاث رسةةنت زةة وةر ةةرت يةة وةوة ة خلى تةة رة

تةر خةزوىةئ ة ، رةع ت ك ي ةةاة وة رةىزكرخ ية مةو ةسةو ة رةع توىك تري زر،ةرخا ش كرا زكرةىئة ثوىش وةي س ر ة ل ك زم يو ةلىء ز يةىك ت ةة رةع ت وةةةالم رازكوىشةةرةىئ ةةرة و زةة كرخنء ةم وةةةةت ةة رةع

ةة وة ية ل قةآلزوىئة وة لة خل ةةم يء راسةت ةةاث رسةت وةالم ة ثوىةةةت لة خةس آلتيارةىت ة ةري ةةا ي ل قةآلزوىئ ك ل و وة وة كة : اخزةو خل وة ل

ضو ضكبة ل و رذةىم ي ل ز ر خةستيان ل ىةآلن وةة نء ، رذةىم ي خةةرةىت ثوىش …ىوةر م س ل ةيا

ضةك ةةا ا ةة ضةةك ل وةة ن ةةةاوة رةع ت ك ي ةةاة ةمي ل ةمةيا لة ي ةةا ضكب ةز زة آل، ل ةخاراوة ي ر وزء ي ر وزةش ةسو خةستةري مرؤظ

يوىشت م رةىةةي ز وا ةكة وة زة ل كة رةىةةي ز وا ةكة وةةة كة ةيو ةآل ةة وة كة توىوةيان وة ي مةو ة و ز رةع تك ي ةةا زبةلى زكرةىئة ز

ية مةو ز ةيو تري ة ةري ية ةةةا رةىززكةرةى زة ي مةو رةع .ء ةسة ك تةر وةال، ل ، مةة ةةتر مةي ةل وىك وة ك توىويان م ة وةالم ت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

66

ز ةشوىئ ى ي رك سوىك وةالم ل ، مة ةةتر ةةمش ووةةةئء زة ي لة ة ثوىةةةت ز وة وة ووا ي مةو كوىش ك خايتةوي ضرةس ركرخووة وةال، كرخة

وةةةت ك ل ىةا ء ضك وةالم و رية زكرةىئ م ش ة كوىك ل ز زوةر،يوىنن

سةييد قوتب مةشخةلى ري

67

ووضــان بيشــةرى

وى ثوىةةةت وة زل وىني: ك ة زةر م كك ضمن ل موةي سوزة سةل يا ةوىةةي ري كوىش ي ة زويةي كرخ! كراة ك زةر ن ة ، كوىشة ة ي لة ضرةس

خا زةو ك "مةز " وىةةي و خا ثوىشضو ةةئة ةن ل "ويةت " ةن "توىةر" ون خةوو.: )ةلم الكال،( وىث

ءخةخوا خلىء خةروون ي سئ "ةمرؤظ" ةوىر ز ل كة زةر ثريؤ ل لى سرو ت ل خةوروزة ري مرؤظةيا مرؤظ خةخواية خةرزرةي وا و وا ي ك يمشء زةو

سرو تيا ي ن ضةك زةر ةن خةةة وةىئ ي ن خةخوا وةك و ز ل و وش ي ل ةزك. زمة ل س رتوة موىري وةر رتن مرؤظة ةملى وتم ر ر ل ةسرو ت مرؤظ

ةر ثريؤ ي سئء ضوو خل ة مرؤظة ثك خةكت وةو وى خةخيت ر، ث ن ز ووترو ؤرتر زك وةىت ذةىر كرتوىكرخ خروستكراوةك خةورةزة ري خةكرخةوةو ت

ةوىةةة ك تةبة ت ية ر زة ، ضة ك وىةةة ك شت ز آل، زةر ن ز م ز ةذ و وة ي ر ز و ض ك ش زةو خةضةو ز وة زويةة ك وتبةوة رةىك ةنيوي وازوع

وشةتةوةة ةةي خةروة مرؤظة فبطبر وىةةتي وازوعةيا لة و ةملىء تم ةخا ك لة وة خا ة خة ة زة ل كة ول لى و وازوعة تةب ت "توىةر"ل ز ر وة زةو ك وىةةي

ث سة و ك ةنيوا ي و ية مةو ك ةيو كم ةخةزةو ي ر ز و وىةة زوىئ ك ز رةرخلىء خةرو مرؤظيا خروسئ زةوزةون ي ر ل زة ر ك ل خةرو ء وازوعو زبوىت وةة

لة "ةلةم التةزوةي "و ي كة اةة و وىةة وكل وة ك مةز كرخن )ز وض رة ك خواةويا رتبةوة ز ر( ةوىةةة ك ةووو سة رك وتةو ة زةو زة ل كة

و ك ةىمرة ثشةوىة زةو زةوةوة ك ي مةو ةزةر ن رووز ر،وي )وازو (ةىك ت واوي مرؤظ وىذاوي ة و ل و وازوع خا ي زةو زمة زةر ن ل لى كو زةو مرؤظيا خةخاو ل

ة ري ة ةو ة خةزةو رضة ة زوةيةي "ويةت " وازوع خا ي روةي وىةةي وةالموش ي ر ة زويةة ك ةونو ز آل، وةية ي ة ك ة زوةيةي وةةالم

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

68

ك وازوع كرخةوةة راث ر،اين ي روةي ة زويةةة ك وة وةك زرةتو ل ثرؤ راموى م ة ك ت سكيا ريخراز و كن ل ولوىكمل ون وة ويةت

ةمريو وةةذخا كمم ل ة ي مةسةل ميا زةر ن ي ر ل وكت ي و ة زويةة ي ل خةر،واةةية كمم ل ةة مةسل م ك ةة خةةةةةت ةةو رمةة ي ةة ر،ةوة ل ةة لى ةة و

ولوو تةة ي ز خةورةةة وة زةةةو وة خةخيةةةت وىةةة رمةة ي ةة رةىك سةة ةت ىي ةمةةريخا زةةةوز ة ج لةة خرىةىذةةةة نء ل ةة لى يةة مةو ثمشوةكةة ىةةيول ة ج لةة

ةةور،ةو ئء وازوعويا زةوز تر ي ة ك ثوىةةةت خاةو وةالم زة و ةوىةةة ي روو ةن خةةن توىك

سرو ت ززوتن وةي وةةالم زكة ن تة ، ةن وة ز سرو ت كرخةوةة خةرك ز مةوة ؤرةي سة رخةم ذةة ززا ك زمة خام راي ة زوةية ة كة ة و ثوىكهوىنة كرخةوةةة ززوتنة وةي م كك ي ةةي ة خوورةثة رةىز وةسةتزةو لة

مة كك ة زنوتن كمم ل ي وازوع مةسل من ضةك ةةم زمةة ء وةالم زمة وةر رتنة )توةمر(و لوىكملونة وةي زة ل كة زرةتة زةةو لة زرةت زةو ل

رية زم ة زويةو كمم ل و ززوتنة وةو زمة زنوتن رةىةو زنك ي خام راوي ىوى …س ل مي زةو كرخةوةة زةون )وىةخ(

ةة ثوىةةةةت ية ر تر ، زنوتنة زهوىنرةىتة وة كةة و ر زةةةبةىئ ىرةىك ة وة خةسئ ثة زكرةىت وة ل س ر ةش ي و زمة م كك

ة ثوىةةةةت ءز ل ة زمة خام راي ة زوية ثوىةةةةت ةوا مةوة زكوىشةوىئ يةة و ي ل هوىنةة وةي زنوتنةة كم ةةك وةةةالم ة ةةوا ل سةة رةم خةسةةت

ري زوىئ زوىةئ ةث يةو ةوىةةة ك زكرةىتة زة زكرةىئ خةزوىئ ؤر يوس طء ىوىزمة خةراس كرخنء لوىكمل ون وةي تومرة ي ة زوية كة زة ل كة خةزوىةئ زكرةىتة

ةمةريو خةزوىةئ لة زمة س ملي زةو ة زويةك ة ل ةنيوترة وىةةةيا ك وةذخاوىكيا خةرزك وةىئ كة ة و ة زويةةة ة ي توىةيا كرخزوىةئ وةخةزوىةئ لة

وىك كمم ل كريء كمم ل وىك ةةوةن ززوتنة وةخا خةرزكة ويىة كة زةوزوىتة زنوتن وةىن ي كةرتوىكرخ ة كرخ ة زويةكة ية روةي خةزوىةئ ل ززوتن وةةة ك وازوعويا خةرزك وةىئة توش ك ةنيوةىت كرا خةزوىئ و ةتر ل وىة ى ر ة ي

سةييد قوتب مةشخةلى ري

69

خةخرةىئ زم كرخ كمكيو كيا ل لى ىيولوو تيا و ي ل وىكمل ونةة وةو "توةةمر" ةةوىةةي ثوىةةةةري وةةةال، خار، ةةتن ة زوةةية لةة زةة

وة ك ةل م ةىراواكرخ اوةريء ر،ؤ ةنبريية ي ل ةة ك ؤر ورةةة وة خذوار و ك ؤر ورة ضةك ةم وةال، كة مةوةي ة و سةوزة ةخةةةل قوىنوىئ خذوار

وة وة ةىوىةةة زر،ية وة زوىئ ل ز ر وة زةوزوىئ ك ةونوىك ةسل ي م كك ي ز و ت ة خةىت كة وة ةوىرة ةةم ة ر ةةةا زوةةةةتة ز ةة كجر زةر ة خةةرخة

مةوةي سةوزة سةلى ة ةةارةوةة ث ن زةاري زم ثوىغ مب رو ةوةرك خةكرخةوة تزل "توىةري وةالم "ز ت واوي ل ةتر ةن ك مب ة ة رةك لوىكملون وةي ز ة ت

خةز ل موىشكويا خةض سثوىنوىئ ز آل، ةةةاي ثة روةرخ ر كةرةىكيبي خةوةةةئ كراوي ىوةوا ي خةوةةةئ زنوتنة كمم ل ة و ززوتن وةةة ك ةثرؤ راموىك خةةر

وةالم ء خار، ةتن ة زوةيةي خةوةةةئ ية ر سوىكوشةو )كمم ل ة و ززوتنة وة ة زوةية ل ة ك كتةيا خةووةةةئ خةةةوةةةئ كمم ل ة و ززوتنة وة زة ة زوية(ي

كمم ل ة و ززوتنة وة خروسةئ زوىةئ خةةةةةةئ خروسئ زنب ي روةي ة زوةيةش زة ة خةةةةةةئ وازوعة ززوةىنة ر ءة زويةك زبوىت وازوع ززوةىن ري كرخةوةة كمم ل

ةةةاي ة ورة …كة كراوي ة زويةوىكرخةوةة كمم ل ش زبوىت وةىن ة ك ي سةتث ة وو ر،ؤذةىةك خروسةئ ةز زمةة زةو خةرونء كمم ل زة خةةزا ك خروسئ

مةمكني زةو ي ر خةزةو زنوتنة ة و ة زويةةة وةةية مةوة خبةة وىئ كة خةروو توىيا ث روةرخة خةزوىئء كمم ل ي توىةيا ثوىكةيةىئ ية ر كة ة زويةكة ش

ةشتن ةش زةوة خةرخةة ك وازوع و ث ةشت ز ري ،ة كمم ل ك

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

71

طـؤشـةكــة سي

م ة سرو ت ، ةون ة وةك ل ثرؤ رام زةر م ككويا خةرخةك وةىئ ة خةزوىئ ؤر رة اي ، سرو ت زني زوىئ ز يو ىمرةىك ي ولى زيةة ل زة رةتري

و كن ، سرو ةت و ر تومرة مرؤظز و رة وة ك ي ل ي ز ةةو ز رامب ض يو زمر،ة ضةةك ة ، ةونة ة زة يمي ة ، سرو ةت ة وة زةةوة تةةا وتةب ت

بةش ي ر زة و و ت وةة ك مةسل من زم ة ك مني ىر خروسئ زك. ي مةو ىرةىكمةسل من خروسئ زكت وة ي مةو كتوىكوش سرو ت ي ةمية خةتةاوىئ ت وةة ك

ةيا ي ة ر ووةةبا ت وةي مةسل من زهوىنرةىت وة كة وة تةا ل خةزوىةةئ ؤرزةةش زةةزاني كةة ي ول ةةيا ةةمر،ةن سرو ةةت ة زوةةيةي ةنةةيووي

وازعوىكة ة خارو ةنةيوو زةزواروة وكممة ل وىك وةالم ة كة خةةة وةىئ لة كرخةة اوةةريء ةىكةة لوىكمل ونةة وةو ىراوا "توةةمر" ززوةىنةة رخا خةرزكةة وةىئ ة زةةم

رؤ نبريي ي ل ة ك ؤر ورةةة ة ،ة ي ل ةة ش لة وةوة ث ةةيا خةزوىةئ كة زك ة "تومري وةالم "و كن ز ون وةىئ ز رز رةكوى توىةرة ووا ة مرؤظ

ة زوةةيةي وةةةالم خةزوىةةئ لةة خةرووىك ةنةةيووءة ر،ةىكخراوةىكةة وازوعةة ة ةة كيا خةرزك وةىئة ك ل ة لى ىيولووة ت خةوروزة ر وكمم ل وىك ززوةىن رو ززوتن و

ثمشةوة ىيولووة ك خةزوىةئ لة كرو كرتوىكرخيا زوىئة وةك ة وةي كة زيا ل خةرو ةةىنك وتةاوشويا لة كرو كرتوىكرخةيا زوىةئ )ضةةك ةةةىنك وتةوةكن

ز آل، وىةةت ةةوة ثوىشب ىيول زةونة خةروون سري ىيولوو ت توىياموةة ك خةتةاوىةئ زةةارةىك ؤرتةرو ة زويةي وةالمني( و ة زويةة ش ز و وىةةة ة

وازوعة ذةةيا زرةىتة وة يا ية ، لة ةة ذةر ءخةرونء روز رةىك ىراواب ي ، ل خلى و ت وىةىك ثوىةةةت ث "توىةر" رووز رةىك ورةتر ل وةي ك

ةءة ذةةن ءزةةو ة رخو ء " األلوهية""ي ةةاة ت ةيةملمذي وةالم خةرزرة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

76

وةة ك تةة واوةو يةة مةو كةةة وىك ذةةةن خة رةىتةة وة ضةةةك ةمةةرؤظة ةيةملمذو ي ر ز ت زوعة ت ةةمي ة وة خةزةةزةىنوىةئ كة زبوىتة وو ك وازوعة ةيةملمذو ك ىوكريء رؤ نبريي ضةك م ثوىضة وا ي سرو ةئء م ز سةت ة ةيةملمذ

ة ءض ي ك سةوىك و ضةك ةيةملمذةك وةالم خةزوىئ ل وويم وةالمزريززوتن وةةة ك وازوعوةيا خةرزكة وةىئ رةىبة ي ة كرخنء ة لة ءل رةىكخراوةىك

رةىكخراوةىك ةنةيووة ززوتن وةةة ك ة ل ءض ي ك سوىك ثوى ةشتنوش خةزوىئ ل تومرةشيا وازوعيا خة ت ثل ي ت واوةىت ة ل وازوعويا خةرزك وةىئ زم وةي وةك ل خا ىوىة زوىتة وة زة ل كة "توةمر " وىةةي زوت ى ضةك ةيةملمذي وةالم ل

ةىك ززوةىن رخا خةرزك وةىئ "وازو " وىةةي ي رخةزوىئ ل ي ر كرخوىك تومرة ثوىش كرخ ززوتن وةي وازوع زكة وةىئ ةةن

ثوىةةةري سرو ةئء ن ز ةة ك ة ر،ؤن ة و ىةمرة ة كرخ زة ثوىك وة م ز سئء وىةةي ثوىكهوىنة ةةمة ة ، ةونة ة ة كرخوىك خذوارو ثةر، لة

ي ل ة وقرآسال فةرقناه لترأه عل النةاس علة م كةث وسةز لنةاه تنةز الل ةا خةى رمةةىئ:ةةة

زةر وىكمن م ز سئ زةوة تة زةم ةة ل ك خبةةىنوتة وةة زةم وات :(، 135 -)اإلسراء م ز ستوىكة ز وىةةي كمم لى كمم ل وش زممن رخو ت ةةارةوة

م ش ل ز ر وةةة تة خروسةئ زةةونء ثوىكهتن كة ي كمم ل ة ي وةةالم ل سةة ر زنةةة ي ة زويةةةة ءة لةة وىة )رةىكخراوةىكةة خام راواةة زوىتةة خية كةة

خا "تومر" ا خا خاخةم رةىئ ك ل وىةةي ةنيوو(ثوىةةةت خاةو وةال، ؤرزش ززا ك ، ةون وةك ضمن زم وة يةتةوة

ز و ةوىةةة ش يمش زمر،ةىئ وى وازوع ةنيووةك ة ية ر ءك زريكرخ وةو ي سئةةة كوش ية من كتوشةيا ت و ل وكت ي ة زوية خة مر،ةىئ لة وة يتةوة ك زم

ث روةرخة خةك. ث وش ث ةر،ةو ثرؤ راموىك زريكرخ وة ة زةم خاخةر،ةىةذةىئ كة تةبةة ت زوىةةئ ز ةمةةة وة كةة وازةو ز يةة من ةةوىةة وةةةال، خةةةةىةةئ زريويم ةة ة زويةة ء وازوعوىك ةنيوو خان رةىنوىئة ثرؤ راموىك زريكرخة وةش خاخةرةىةذةىئ

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

72

ة ءو كة ي وو ك يءة زريويم ة زويةةوزريكرخ وة تةب ت زمة و سوىو : ثر،ؤ رام و ك ية يوضون كرةىةئ لوىةك خازةةةى وث ةك ري زنوتن وازوع ةنيووة تةب ت

ضةك ي مةو ة ك ض ثك ك وازةو كتوىك ك وىم ث ةر،ةو ثر،ؤ رام وشةكرخ وةةالمون زة و ةوىةةة

ةش زةةزاني كةة ةة ، ثر،ؤ رامةة رةسةة نء اةة ء ةةرة اي زةةةوة خةزوىةةئ ةة و ي موش ةوش وة زوىئ ثرؤ رام زمةوىةكة ةةن ةةةىنوىكة ةةن زةروو روىوىك

كمم ل وةي ة كة مون مةسةل م وة تةب ت زةوزوىئ ةن تةب . زةوزوىئ ز كةيا ة يةو كتوى ، ةون ي ة لة ةوىر ز ل كة زرةتو ل و ث ةرةو ثرؤ رام ي ك

خروسئ زوىئ ت ه ز و زوىئ ةة لزة = زة ل كة ء وش وةال، ي ر وة زةو ة زويةو وازوع ة ل ك زمر،ةىةئ

خةزةو ثرؤ رامة زريكرخ وة ةون زمر،ةىةئ ية روةي ةوىةةي لوىكياة وةي وازوة ةة و لة ية مةو زمر،ةىئ ل زريي ة ل كوةيا ضةةك وةةال، ثرؤ راموىكة ةةةاة

ىووا ترة ةو تويا ل ثرؤ رام ك ،ء كةرت ووا ةك مرؤظسري ثرؤ رام زريكرخ وةي ةةاة وىم ل ة وة زوىئ ة و ثرؤ رامة ي كة رةى

ةةا خةة وةىئ زريكرخ وةي ة ل ك ل س ر خام رةىنوىئة تة زريويم ة ة زوةيةة ء ةي ة و ثرؤ رامة وة ر ثوىكهتن ةنيوي ةن زنة ةة ك راسةت ية زوىئ ة لة ةى زوىئة ست م ز ةن زريويمشء ذةوىك ةةاووةةت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

73

بةرنامـةى بيـركردنةوةو بزوتنـةوة

ةىةةك زةةم خةراسةة كرخنء "توةةمر" كتوىةةك وىمةة خةمةة وةىئ وةةةال، ةةةمي زكتةة كة ثرؤ رامة زنوتنةوىك ةل وىكمل ون وة ز ، كرةمةن وةةال، لة وة خةرخةكة ة

وةةت ة ة ي روةي سرو ت زريكرخة وةي ةةاووةةةت خة ةوىةةىننيءة وةةال، ةةاو مة ش ةزضةك خةك ةن وةو خةخي ةن ذةىرخةست ثرؤ رامة زريكرخة وةك مرؤظة

وة خة ة ةىنوىئ كة ةاةة وةةال، ة كة ثرؤ راموىكة ةةاووةةةت ة ةزمبة لة ك ةةا لة ةةخةم وةىئ ثرؤ رام وة خة ةىنوىئ ك وىم ةثرؤ رام ك مرؤظ

وةوة زل ني زك ةن وة ت زو ةىنوت سةئ ثرؤ رامة ك ةةووي ةيةملمذيء ززوتنر، ةمرؤظ

م س ل ك ش ل ، وة وة ؤر خذوارةوة ضةك م ز ة ء توىةك ةكيوىك كة نيةة

زيا. زة وىمة ي ة وةة ك ز رم ة ك تةب ت وش ، ثرؤ رام ةةاة ةوةن ز وا ي وةالم )زةم زريكرخة وة زةم ة وةي زة يمي ة و ثرؤ رامة وة ثمشوةو ةةىن واري زريويم ىيولوو ك س ر ةمني زةر،ةن وةة ك يوىشةت تةم و ةملىء س رةن ل موىشكميا موة و زريويم ىيولوو ي ثل ث ستمي ل سة ر

رؤ نبريمي رتةوة ( ر وىم ووةةةتمن ة ، وةة وكة ذةرمين خروسئ كرخوسرو ةت ة ، وةةالم وة خوورة ة روا ي ثرؤ راموىك وة زبونني ك لة ةون ل

ويم ىيولوو كن ك مر،ؤ ي ن ة زة ، وشة من كةري ة ، وةكة ثرؤ رام زري روةي ةممشةن ةزةو. ةون من ث ك ةةئة ك خةزةو ز ةىنرةىت مرؤظةة ت ية

تةم ي وشةتةوي ثرؤ رامة ءخراوم تة زم ة وةي ةةملى خةك ة ل و ممل ت ي ك ل س ر موىشكء ذةريء ث روةرخةكرخ ن ث ةيازةوة خوورخب ةن وة ىيول ك

م س ل ك ل ، وة وة خةةن ؤر خذوارةوة ة ك كة نيةترة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

74

وةةالميا لة ز رمة ي زريويم ة وتن وة ل ز رم ي زريكرخ وةو وىةا ي زز ءنية ثوىةةةبةش ني ي روةي لوىكوش خاةزر،ةى ة زويةة ء رذةىم ةنيوا ك مب

لوىك ىة كرةىت وة وىم ر ووةةةتمن ة ، ةةيةملمذيء ة ، رذةىمة خب ةنة ةةة ) وةةال،(من ضةارضوىةةة ك خةر،زرةن وةة ثوىةةةت ل ةخمن ضوىئ ك ، ةوى

يا ل س ر ةمني زم يوىنوىت كة وة ول وىةةة ك ززوتن وةة وازوعزرة ثوىةةةت ي ر ل ةخمن زوىئ ك ثوىشضوةةتن وةال، زة ، ىةمرة تة ه

وازوع ذةيا ةة رةك وةةالم تني ةوةرخة رن ك ز كرخةوة ل ة وا سةوخي لن خة ة. كة زة و ةوىةةة وةةالمون وةر رتةةوةة وث ر،ي و سةوخةش ك ز وا

وةة ك ةوىرا ةمةن ل لى و وةالم زة ةىن ز و راخةة ي ك وةرةرتةوة كةة زريويم ةة ة زوةةيةة ) ةةةيةملمذي ةتةةر خووثةةت خةك مةة وة ىةةرةىك

ةةةةت ة ثوىء ززوةىن رخا خةرزك وةىئةةل كمم ل ة ك ة وةالم ( ثوىةةةت خةستب ىكتةيا ز ةوىةةة ك راسةئ وةىنة ي زريويم ة كمم ل ززوةىن رةك ش ل ية من

ة زوية ز ى ترةش خووثت خةك م وة كة ة م ةة ثرؤ رامة سرو ةت خةةن ىرةىك ة وة ك من ك م ش ثرؤ راموىك راسبو زة ر ترو كرةة رترة وةالم ةةاة رؤظةيا خة ة وىةئ وةك لة وةي لة زل ب توةمري ةي سرو ت مفبطبر ةترةش ل لى

ةةوىةةة ك سةةرخو سةةر،ا خبرةىتةة موىشةةك ة زةة ءةىةةذرةىئسةة رز ةمو تةة واوخا خازر، كرخةوةةة ك زةزواوي وازوعة ة ثة روةرخة و وة ثوىش وةي و ة ل كة زة وة ل ك

زوىىةئ كراز ةن ثوىش وةي ةمةن زةوزن ةو ي ةنيووي و ثرؤ رامة ي كة خة و ل وازوع كرخةوةةوةيا ةو تومرةي ل بنوى ثوى ت و ةيةملمذةي و ي و ث

خةةةىنرةىئ مخا، ، وىةةة ل لى سل تومرةك خا خة ة وىئ ةمة توىةيا وة كة ل لى ثوىشك ش كرخ ةءةل رذةىم ك يا خة ة وىئ ك ل زريويم وةالمويا

وةىئ ي روةي ل لى ثوىشك ةكرخ ز ةيةك ةسةك ة ، رذةىم ةيا خةرخةك خة ة وىئ

سةييد قوتب مةشخةلى ري

75

خةوروثشتم وةك ضمن ىري وا ي ة ثل ث ستم خروسةئ ، ىيولوو ت ي ل ث لة ءوة وةةالموو كن ل واة ي ي ل ة وخاة خةك. ل س ر موىشك ي يةىك ل

و ة ية روةي وي ة ، ثرؤ رامة وةةالم خةك ن ل ي و ي ل هوىن وةي ضسةث ىري واش ي ة ي ر و ىيولوو ت ز رثرسوركرخن و ىةمرة ك سة ر،ةزة .

ز يو ةسي ة و رذةىمة ي ء خةك. وةك وةي ثرسورةن لوىيةك.: ك كم ة لق كرخن زم وىةة ز وا ي زم خةك ن! كةا ضوتن مخة كرخووة ل لوىكمل ون وةو خةراسضة رة ر،اث راي رذةىم ك تن! ضوتن ي ة خةرزرةي ، وة ت ا ي ذةةن كة

اة ة وةي وىةةت ةة ل ك ة ، ىةمرة ك سة وا خ …و كة وة!وة يوىنوةىت ة زكم خام راةي ة رةع ت وةةالمويا ة زرةتوة لة ثوىةةةةتوىت ة لة

ن وةكة زل وى ة ل ك ك ةشتبوىتن زمةوىك وا رةنس )الفق (ي وةالم ة ةك ي مةو را ي زةوز ز وةي رةع ت ك ي ةةا زةكمون زكة. زة آل، ةةم ة و

وةال، خةرزهوىنوىةئ ك س ىر يوىشت ض ي )جمتهي(ةىكوشون و زتةاوىئ ةس ل زة وىةئة ة ، ىةمرة و ك ، ض رة خاو وىةةة ك ك ل لى رةىب و ثوىياوةةت ز

خةرووةة زةةم ةة ، وةةةالم ء كةةرةش يةة ر ل تةة ز ار،ةة ثوىةةةةةت ةة وةي خلى خوور ةوة ةةى ر،ةووذةة ءك و.ءخة رةىئ ل ، ىمرة ي ل سةةوىئء رةىزي لةةةةةةخةىم

زك وةىت وة ىيولوو . كتوىك ك ة و ر،ةز توة خروسةئ خةكة. خةةة وةىئ ةم ة ء

وىة رةع ت ك ي ةةاوة خةةةةىةئ مةرؤظ ية ر ل سة ر مةرؤظ ث رسةت ثشوىةي خبت ة كة ةن ثة روةرخة نوىنوىةت وة خةة وةىئ كمم ل ي مةسل من ل س ر ثرؤ رام ةةاة

بك. زمة زنوتن ة زويةك زر،نء ة زويةك ك ة يةمي وى ز ة تواةن لة وةالم زةمر،نء ة يوىل توةمر خاوززوتن وةة ز و يوةاة ي سرو ت ثرؤ رام

ززوتن وة خازر،ةىذنءة خةرخةو روال ت رذةىم ك ل مةمرةس كرخيا خةري زكة ن ة ز ءةت زةاري وا ك وة زةم كمم ل ة ي وةةالم كة ةسةي وةةالم خازرةىةذةىئ

زةو ووزة ر،وو ضرةس ركرخن خبت رووة ز رامب ر ي مةو كوىش ز زوق ت كن ك لة ر، وازو ء ذةويا تةو خةى

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

76

و ك ورةي خاة وةالم وةة ك ض ز خة، و ىمرة وي روةي ثوىةةةتزكة نة كة ية ولى خةخرةىةئ تةر رةىةز مةوةرا وة ثوىةةةت ي مةو ثرؤ راموىك

خبرةىت وىة ززوتن وةك ة وة خةزة و ك س ي زوةر،ةن زة وةةال، ي ةة ة ضةو تر= ز ء ز و مةوةرا ةةو ت وةالم ةمةن سةوك ك ن

ي روةي ثوىةةةت ل س رةن و ىمرة مةوةراة ي خةكرةىةئ ز رامبة رةن ة زة ووةةيا ية ل مل ء ثة رثةتوىت ر، يوةاي ثشوىةيء ر،ةز . كرخون ة وو ثة رخة لة زةلمرة ءخةزوىئ رةىزي و ز ةئ كرا زك ن ل مالوةش ةمةن ل وة ز ر تر زرن

ىطبتير هللفيبه رة زك ن ك ثوى خةل وى : )ثوىش ةةتن رةنس وةةالم ة ةزةىةئ زةم ر،( كة لة كمم ل ة كةيا خروسةئ خةزوىةئ كة ملك ضة خةرز هلألسالمي

رةع ت ك ي ةةا وةك ضمن خةزوىئ ي مةو رةع توىك ةة ةري وةةالم رةىةز ، ر،و ل ة ش ىةر، زيةة ة وووةو ةمةة ثوىةةة س رةن ك زك نة ثوىةةةت لو وة زك وة وشة ىوةيخي ةثوىةةةت ل وووة ز وث ر،ي خل ةم …ة رةك ك نية واخا مة زلمرا ور، ة ن مة تةمو ضةي لة ءز ةئ ء ، ر،و لى

ت رةىزي زك وة وةالم زمة ثوىةةةوىوىل وىك زم ة رةككرخ خاةخاة وةالم ةةوةن ززوتنة وةة ةة ك زة ء زة ةةىرةي خةةن ثوىةةةت ل س ر

ثال ثرؤ رام وةالم جبةل وىنة وة ضةةك ة ، ىةمرة ززوتن وةةة ة كوىكة لة هوىن يوىزي ةمةن ي ر وة هوىنو ك يوىزي ، ةون وةك ضمن ك

يوضةون لوىةك ىةة كرةىنة وة .."ز زوق ." ل وةالميا زرةتو ل "ثرؤ را،"زوض سةثوىنوىئ ة و ءيو ثرؤ راموىكة سةراو تةاوىةئ وةةال، زهوىنوىتة خي

ثرؤ رام خةتةا رذةىمة مرؤظة ةمةةن زض سةثوىن ة زة آل، ة ك ية ر ةتةا خةس وةسن وةالم ك ي وىم زض سثوىن ز ل كة ي ر ل س رةتي ي ول يا كو وة

خةكةة ون ضةةةك ولتوةةزا، كةةرخن زةة ثرؤ رامةة وة وةك ولتوةةزا، كةةرخن واةةة زةة ة زويةوة وةك ضمن موش وةك ولتوزا، كةرخن واةة زة رذةىمة وة مة ش لة

ي مةو ززوتن وةي وةالمويا ي رواة : رآ ه ي لليت هي أقةو ةك. زةم ، زةر ة ل ك رةىنمة خ= إ ها ال

سةييد قوتب مةشخةلى ري

77

ذةوىك خام راوتر

ثيكـهاتنى كؤمةلطـةى ئيسـالمى و نانبنياتـ

كمتة زرةتوة لة ز وا ي وةالم ة ك ل س ر خةسةت ثوىغ مبة ر زةةو س ركرخاة ت زىل ز رةىزةك ي ل ق ي ريةي و ز وا ة كم ي وةالم ت ة ز

موىةذووي كمم ل ة ي مرؤظةة ت ية ول ثوىغ مب ران ة ، زة وا ة ز خرةىةذاة تة ه زةةو زة ءيوىن خي ة ك م ز ست خةخا وةش ثة سةي ةةةاي تةك

ض ي ياموىك ك خروست ك ي وة زوىئ ة ل ك ة ى ل ءة ل ك ة ز وىةة ثكموىذوخا خةرخةك وت ونكةري زةةو ةةةاو سةوفت ةةاةة ت ةةاةةن وز و ل

سون ةةاي راست زون خاة ز ي ل خا خةضةونة ةةن يوةل وةن زةم خزوىئ ز ل كة ل كروةر رتن زةكم ة ةري زةةكم ةةةاو زرةرخةخا ج ل زريوزوةر،و ث رستنياة ج ل

ىر ةكة ةةىنك وتن ة ةري ى رم ةةاة خازةوزوىئ ، خوو وىةةش ي رخوكون ز خةز خةرةوة و ةون ي ك ثوىغ مبة ران زة ةون ك ي ةةا ة ل ك ل ءزةز

ثةةش موةةةة ك لوىوةةن وخةخاو خة ر،اةة وة وىةةة ةة و ةةة ل كون خة ةةةي كةة تر خة ر،ا وة ىرةىك ىيولوو ت ي ك ثوىغ مب رةكون لوىون زةتر كرخزةون وة

وةر رتن زةكم ج ل زريو زوةر،و ث رستنوياة س ر يوةلى زم ةةا ث ةياكرخن ج ل ية رخوو ة ةري ةةاة ء ةةىنك وتن رةىب ي ةة ةري ثة ةم ةةاةوةيا وة ج لة

وىةةك خا م ة سرو ت ز وا ةك ي ةةا ز خر،ةىذاة موىذوو ك ي مةو م ز ستوىك

مةسل من زةو ة ل ك وات ت سلوم زةوون ت سلوم زةةو ز ةيةكن زرةتو ل ز يةث رسةت زةم ث رسةتن ةةةاي ز ةيةكن ر ركرخون ل ءةةاي ةمةن ز

تة لة ة ةةوي مرؤظ ءةسو رةئ ءذةىرخةس آلت زةكم ي روةي اخكرخون ل ك وتوىك ذةويا خبرةىت ذةىر خةسة آلت ةةةا خةسة آلت ءي مةو كروزرو ي ل س

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

78

زةكمء رةع ت ك ي وةك ضةمن خةست ثوىغ مب ر ية. زةو ك وةال، ل س ر ل ز ر ، يمة ش

ية. تة تةر يةتبةو زةم ة وة ل وةو ثوىش ل س ر خةست ثوىغ مب رة ز رةىزةك ة ل ك زوىرةىتة وة ذةىةر خةسة آلت ةةةا وةكةة كة ضةمن ية مةو ة رخون لة ذةىر

و ي ذةون رةىةك وخاة ضةك ثوىةةةت وي و خةس آلتيارةىت خةس آلتيارةىت وك زةوو يوىنوةت كة وة ة زخا ةمةةن ةو زوىئوخةة. ي ر و خةس آلتيارةىت

تةري ةة ةري ة و ثرؤ ةرا،ء ةسةو و ك وخةسة آلتيارةىت ءز ريء ةةةىن ثرؤ ةرا، ضةةك ةة ل ك وان لة ذةىر ضة ي ةخةس آلت خا زر،ؤن ك زم ي مةو ة رخون خاةراوة

ضة ي ةسةة ك ةن خةس آلتون ز س رةيا كوىئة ك زرةتني لة ةسة كيا ك ةمسرو ت ةةاة وةك خروسئ زةونء كرخونة ل ش سة ء ةم ونة ذةنء

تري كمم آلة توشياة ية روةي لة مرخونة وةك ضمن ك وان ل ذةىر ض ي ةسة ك ةتةا ةشة ي ك وتة س رز ست كوشةويا وةكةة كة ءضرةةوس ي ل س

ةةاة زمر،ن ل ةس رخوو كيا ك زةكم ي وو ىةآل وةة ك رخون خةك ن و ل و وة ي ذةوشويا ك ك وتمت ذةىرخةس آلت ةم ةو وة ية ر وىي ر ز و ث

خةزوىئ ز ر،ةىن وة زموي ةةا وةخةزوىئ ل ي مةو وة وىك ذةوةيا ة رةع ت ك ي زةةكم تةة وةةة ووةةةةئء ةةرياخة س رز سةةت ك ةن ل ةة لى وة ةة ةةةةا زك ةة

ترةشة وة ية مةو زةووةن لة ةك ةيا ثوىك وة زة ةى ة زم وةي ل وة ك فبطبر (2)ي رخوو لق ك ة وة ل لى زةو رخووويا ثوىك وة زة ةى سرو ةت ة وخاة لة ةءز آل، و ىيولوو ت ي ل س ر زنة ي زكموىت مرؤظة

ةةةةيا فبطببرء وةةة ة ثوىككوىشةة وةةة ةةرياخةي مةةرؤظ ءزةةةو ةة رخو خاخةم رةىئ و ىيولوو ت ي ك ثوىغ مب ران لة كت زة وا ة ةةاة ة ك ةةيا

تةو ة ية. تةو خةيت و ىيولوو ت ي كة ثوىغ مبة ري ةممةن

( بؤ زياتر شةارةزييى اةةم بابةتةة تةماشةاى كتيبةى )بةةرةو ريبةازى ايسة(م بةةكوردىكردنى 1)

مسةةتةفا عبةةديهلل( بكةةة كةةة نوسةةريوى مامؤسةةتا يبةةو يالعلةةى يملةةودودى. اةةةم ى ) ةةاعتى ايس(مى( ثاكستانة.

سةييد قوتب مةشخةلى ري

79

وز ز ل كة ىري وا ي زةوة ية ر ةىك زة"تومر" م ي مةوي وة زوىئ ت ه ةن زةو زة آل، لة ززوتن وةةة ك ةةوةن ت زميةيا خةركة وتةون ةةن لة "تومر"

كمم ل وىكةةيا كةة سةة ركرخةي ةة و كمم ل ةةة ي خةخراةةة خةسةةئ كةة ملك ضةة سم ي تةب ت ةمي خةزةةو ة و كمم ل ةة ش ءي سئء زريويمشء ةةو ررةئازةةةوة كةة تكةة ك كةةرتوىكرخنء ة ةةونء ةرم توةةيانء كمم ل ةةة ك و

س رث ر تورةىت ت واوةن زةم ةة ك زةةوة مة ش زةةون واةةكرخووة كة ة و ةة ة زةم ثراسةتن مة وةي ةكمم ل ة ؤر ي ول يةر زوىئ يم ورا ةن ز

وة ك كة ةخذوارز وارةي ةميءة ر،ةش كوىشكرخ رة ية ر كرخن ل ةزةونءة ز ر رية ر و زة و ةوب ة و م ترسة ي ر،ة و م ترس ل و زةونء ز وارةة خةك. ىة

رةىك زةوزوىئ مىتة زميوىك وو. زة ل كة زرةتوة لة ةىكة ر، "توةمر "زمة ىيولوو . زرةت و ل ي رضة ي ول ةياوىك خةخرةىةئ زةم يوىشةتن ة و ززوةىن ري ةم ر ل ز ر وةة ك

ةىكة "توةمر " وىةةي ة وىرا وةي ة ل ك زم ثرؤ رام ةةاة ر ل ىيولوو ت وووتيا زوىئة يو رةوىك وة و يةو سةةوخةىكوش ةة وىئ ضةةك تةاوىةئ ر،

ز رامب ر و ىيولوو ت زةوةستوىئ ك ي ةة ة و ىيولوو تة ي لة تة زميوىك ثت وتر زوىئ ة ك ثوىةست وازوىئ ة ززوةىن ري ةم رخا خةرخةك وةىئة ج ىي وةي ل و

سرو ةئء تةر كة لة مخا، خةة وةىئ و وازوع زمرةىئء زوك. زة وازوعوىكة وة ة ةةوةن ةىك خةزوىئ ، ي ول يا ة ثرؤ را،ء كمو ز ويا ىووا ة ل ز ر وةة

روةي لة ت زميوىك ززوةىن رو ثت وتر زوىئ ل ي مةو رةىةو تومرو رةىخكةتنوىكيا ية و ك وىةان يام كويا خةزوىئ لة و كمم ل ة ىيولووة وث ةةةييء ث ةةةست

ذووي و ش ك ز خرةىذاة موىة ةز يوىزتر زوىئ ك ، خةة وةىئ زوةرةىئ و رةىة تومر وات ت هة ت ةةةاي (و ال او اهلل) وةالم ل س ر خام راوة زرةتو ل ةمرؤظ

مةو سةةوفت ةةاةةة ت ء ثةة روةرخ رةىت ء س رث ر ةةتورةىت ء يةة ةة ورة لةة خةس آلتيارةىت ء ى رمر،ةواةويا زر،ةةرخا مة ش خةزوىةئ ز ةوىةةي ز ةة .

خرومش كةياة وة ز ةوىةةي كرخن زوىئ ل خلىء خةروياة وة ز وىةةي ث رسنت زوىئ ل وىث وىةةت زة ةةىرةي يا كة وازةو ر،اث ر،اي ةسو ة رةع . زوىةئ لة وازوعة ذةة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

81

زةو و ضةك زةو ة و زر،ةةرة وكتة (و ال او اهلل) رةع ت وةالم كةةراوي ر،اسةةت زون ي واخا وىزةةةووىك ي سةةئ ث ز و ةةوىةة تةة واوةة لةة خةىتةة خي كةة

خةرزك وةىئ ك مةسل م ثة خةثوىةرةىئ( كة ية مةو وةة وىك ذةة مةرؤظ مي تومرة ي ، زر،ةرخاة ش وةةة

ز ر،ةىت وة زم ةةاءة ز يو ىةرةىكة ةمةن يو ةسة ك ذةون ة ي رض ي زضةك ت ه زوىئ ة خا ر،ةىذة ز ل كة ت ه خةزوىئ ةةىنك وتةوي ثرؤ رام ك ي و ز وة

ك ة وةش ز ة خووةمة روكنة ة ة ك س رضوة وة وةرزرن ك ممية ل … ة مت )ممي رسةل اهلل(زنوة. خةرةىةئ كة ل مة وة وةالم ل سة ر و ي ك ة م ة و رةىة تومر

ثرؤ راموىك س رز ةمي ت واو خةىت كةة وة زة و م رىة ي ز راسةت ء تة واوي لة وازوع ذةيا زض سثوىنوىئ

ج وة ة ي مةو وة وىك ذةويا زة كري زهوىنوىةئ مةسل من ل رةىك ك مز ىة ك ز ة و وة زة كة ل ة لى كمم ل ك ةةيا زة كرةن و ةمة و ةة

ية مةو ىةمرة خةرةوةي ية روةي لة ةة لة ة( خازة هلألسبالم خةيوىنوىئ لة )خار تر تري كمم ل ي وةالم ء كمم ل ك ث ةةةيو ك

سةييد قوتب مةشخةلى ري

86

كؤمـةلطـةى جاهيلـى و رةنجـى موسـلمان

ةىكيا خةرزك وةىئء ز =ة ك ي ركة = "تومر"ال، ة وةكة وومتن ة وة زوىئ ل وةيةة من كتوشةةيا ة لةة ءووةةةةت وةري زرةىةةئءة ث رسةةتن ك ىوىبةة ىة زكةة.

ةةىنك وتةوةك ي ر ز ياموىت ل و كمم ل ىيولوو ززوةىنة رةخا نوىننة وة ز و وىةةو لة و كمم ل ةة خا ة ية ر ك ل وازوع ك ةيا ي ة ضةك م وةةن

زهوىننة خي ضةةك ة و يامة ي " وةالموىك وازوعة " ض ي ؤرز ة تةا ةن وةر رتةوة ة كة ةمةةن ةيام لة ثوىكهوىنة ة و " وةالموىك تومرة "

وة ك ة و ةكمم ل ىيولوو ي توىويا خةذة زة رخةوا، ضةر خةزة كة خاواكر آل وةةيا ة زو وةىئ ةةن ةة وةىئة ةى كمم ل ة زهوىنن خي ز رخةواموش ل

و ك ذةة بو س رةكب ة ة ة رةك يوىشتن ثوىياوةةت ةيم ورا ةن زي ول ياوىك ز رخةواميان زم ثر،كرخ وةي و ك ،ءكةرتوة ي و كمم ل ة نءة ل ز وارةي ة و كمم ل ة خةكة نء خذي رخةوامش ز ر ري ل ز كمم ل ك ي وة

زةو و كمم ل ىيولووة خةكة. ضةةك و يمة خةزن وة ك ي ر،ة ل ةمةةةن يوىشةةت ةةياموىك ل ةة ةة و كمم ل ةةة ن ةموشةة توىياوةة كةة

ة و ياموىك ل ش ة زو وةىئ ةن ةة وةىئ ة ةزمة ت يوىنة خي ةةاسةت ك ل ةة خةكةة. ىةة ةة واوش مةةخا، ز ةةوىك لةة و كمم ل ةة ىيولووةة يةة روا خةموىننة وة واتة ة و )مةسةل م تومرةة ( زة رخةوا، ة زة كةرخةوة ة ية ول

ي ول وزرخة "تومرة " ثت وكرخ كمم ل ة ك ىيول خةخةن ك ي ر ةمةنوياوة خةزن سوىل )ة (ي ةنيووي ل خةخةن ي روا ز رخةواموش خةموىنن وة توى

و كمم ل ة وة ةزم ت م وةو خا خةكة ن ضةةك ي رضة اوةريء ضوك ء وو ةي ةمةن ي ة خةخي كر ت و ز يوىزتر زوىئ م ل ىوت ة وةي

ة خةكة. ة ىةآلة وةو ضةوك ء ية مةو وو ةي ةة وةك وةالم ك ةن خاواةةن لة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

82

ةمةن خب كر زم رةش كوىش كرخ كمم ل ي ىيول ء زنووتنة كمم ل ة ي وةالم

س رةتوة رةىةي تومري وةال، )وات ة زويةك ي( لة ززو زةو ي ر خةزةو ل كمم ل ة ك ززوةىن رو ثت وخاة خان رةىئ ضر زةوة ية ر خةزةةو لة وىة ى ر ة ي

كمم ل ة ك ززوةىن رو ثت و خان رةىئ ك س رز ةمو ىووا كمم ل ي ىيولوو وةةة وة زوىئ ل و كمم ل ززوةىن رو ةم رةي ىيول ة ك ية ول خةخا وةةال، لة

ي ل كوىشةةةوىئ وة يةةة رخةزةو تةةة وةري سةةة ركرخاة ت ةةة و كمم ل ةةة ةةىوةةة ش مةو يةة يةة روةي لةة سةة ركرخاة توو ك ةةة زوكةة.ة كةة ثوىغ مبةة ر زةةةو

تري ثش وةش ك واتوةن وىر،اة وةي ةة ل ك س ركرخاة توو وةالموو ك (ة زةةم خةسةة آلتيارةىت ء هللببتالءزةةةو زةةم ةةاةةة ت ء ثةة روةر رةىت ء خؤسةةتة ت )

ى رمر،ةواة ء رةع ت ك ي ةةا وة ي ر خةزوىئ و ك س ي ة مت )و الة او وةو ةمي ل كمم ل ة ىيولوو كة ي زةة وىت وةءة اهلل ممي رسةل اهلل( خةىنوىئ

ل ذةىر ركوىف س ركرخاة ت و كمم ل ىيولوو خةرضوىئ ك ةةمي ز ةوىك زةةوة لوى ة ى وب و سة ركرخاة توو زة ية ر ةوىةةة ك زةوزوىةئ وةك سة ركرخاة ت

وسةة ء سةةوحرز و ىخو ةة رو ةةةن ز ةةوىةةي سةة ركرخاة ت س وبطريبب ز ةة و زةرةةشيا ي زةو ي روةي ي رخةزةو و ك س كمم آلة ت ء زةري وةك وةي ل

و ةةىكةة وة ووةو ة ةةةمي زةة تةة واوي زياتةة خةسةئ كمم ل ةة ززوةىنةة رة وةةةالم س ركرخاة توو ةةىك ي

ة ك ، ي وي يتن مةسل م وة زم وىة وةال، س رةتوة ي ر ل ي ر ل ة مت )و الة او اللة ممةي رسةةل اللة (ي توىةيا خةيوىنةرا ت وة ك ي ر ل وس

ةزي كمم ل ةةىك ي وةةالم وة زة و ىةمرة ر، مةمكني زةوة ي ر خةزةو يتن وىةزوىئ ضةك ززو و ي رخةزوىئ زةةو كمم ل ة ي وةةالم ء يوىن كةة وةية

ي وةالم ي ر ز وةةية ثوىةك ةة . خةك. كمم ل ةي ر ز و وىةةة خةسئ ثخلى وخةرو ةةىنك وتةاويا ة ي رض ي ؤرز ة خازةني زبوىةئ و ك ي ل ةرةىة تومر

مخا، زةو ت كمم ل ة ك ة و ثةر، ةرمة ت زة يوىزي ةةوةن ةةةو توىك

سةييد قوتب مةشخةلى ري

83

سة رز ةمي وا كة يامة ك ة وةك ةيام ل ة ةنةيةوةرةىك ة ية ول كةتةةنء ثتةة وكرخنء ىراواكرخةة كمم ل كةة ةن زةةيةنءة زةة ر ري ل مةة وةو خا

و ك وي مةو م ترسة ة ل ءي مةو يمة ك خاةةران كرخ ز وارةك ي زك ن ل كةة خةىتةة رةىةة زةةةونء مةة وةي يةة روةي يةة ت ي مةو ةةن ثوىكةة وة لةة ذةىر

وا ىوةوا زوىةئ لة و ك وس ركرخاة توو ك س رز ةمخا ك و كةرة سة كرخاة ت س ركرخاة ت كمم ل ي ىيول ء خةزوىةئ تة ه ة و سة ركرخاة توو تة وىوهون

ة ثالن زم رةش كوىشةكرخ ءزك.ء ةش ي م وةو ثت وكرخ ز وارةةن خازر،ةىذةىئ زةو ىيولوو . خازنوىئ

خةركة و. رةىةة ك تومرةة ي تة واوي واخا ز و ىمرة وةال، يت كة وة ل ي مكتوشيا كمم ل ةة ك ززوةىنة ري ثت وةشة ل سة ر خامة رازةوة كة ك ل

سةة رز ةمو ىوةةوا زةو لةة كمم ل ةة ي ىةةيول ءة رووزةة ر،ووي ىيولوو ت كةة ش ي وو ةك خوور لة زةو "تومرةة " ي ر وز وةةال، ل ةوىةةة ك …ر،اوةستزةو

تةر تة ه زة و ةوىةةة ىةرةىك وازوعويا خةر ك وتةوة يوىنة وةي وةةالموش خةزوىت وة زنوتن وةي وةال، ل ذةىر سة ي كمم ل ة ك ىيولوياة ل يو ك.ء ةةىنوىكياة مةمكني و زهوىنرةىت وة خي وةك ك مةمكونوش و زة ةسو ةشة

و ك ي ةمي زوىت وةخي و ةش ة ي ك ةمي زم ثوىكهون ززوةىن رةكة ي وسرو ت ةمي خاةر، تةوة

ك وازةو وةال، ل كتوىكيا ت وةةة ك مةسةل من زنوة. خةوىةئة ل سة ر ة و رةىةة و ز ةةىرةي و ثرؤ رامة زنوةت خةوىةئ ل سة ر زنةة ي كمم ل ةة ك

وة ك وىةةان ة و كمم ل ةة ةية مةو ث ةةةي ءة ززوةىن ري ثتة و خاةيةمة رةىنوىئ مرؤظةة ت " ة زوةية ة ك م ز سةت لة وةوة خةرةةةتن خة مر،ةىئ ز ث ةةةسةت

"مرؤظةة ت مةرؤظ "ز يوىزكرخ ء خازني كرخوىت ة ي روةي و سةوف ت ي ء "ةمرؤظترةيا ز ر خةكت وةة ة زم يوىن خي ، م ز ست ش تة ه ز س ر ي مةو وة ك

م.ء ة زك،ء ز ثوى ثرؤ رام ك ي ةمي ي وي خةة ل ية مةو رةىةةو تة ةلو ةسة كويا

ض ي سةوفتوىكيا يوز ة ل ة لى ذةل ةيا زةرة ل ة لى زةة ل ةضةك مرؤظ

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

84

زةةكم مر،ؤ ل " ىم اةت " ي ل ران زريي و كوشيا ة زمة ي يةىك ل تةر ت م ة خةكة ن وةكةة ذةل ة ك ةىرةىةك مرؤظة …مرؤظيا ز ي ل خا ضةةون

تر ت م خةك ن ز آل، مرؤظ ل لى وة يا كة و ك ةةكة زتر ي رو ىرةىك ية من و كةيا يوز ة ة لة ة)ي يةىك( سوفتيا ل لى ذةلىة ةن ل لى ز ل

خةكتة وةوة سةوف توىك لة وا ىةة ترةش ي ة كة ي تةب ت "سوف."كتوشيا و سوف ت ش ك لة ، خواةة ءةىن ةس رز ةمي خةخات ء خةةكت ةنيةوةرةىك ز

و ك خاءة ة رخن وضركرخ خان ز ز زوق ت وازوع " ىم اةت "ة خا ةوة (2) وةي ةمةن ز ةن ز و م كرخزوىئةز رخةمويا ك ج زك ن ز ل

ةوينى )ديرونييةمى نوى(.يةكيكة لة ثةير (ية. كة)جوليان هاكسلى( ثيشةويى اةوينةش 1

سةييد قوتب مةشخةلى ري

85

توانــةوة لـة يةكـتـردا..

ةةةست رة ة و خام راينء ثوىكهوىن كمم ل ي وةالم ل س ر زنة ي ثرخ ةي رةىمة رةىت زة ةءوة ةمونوة زةكة كن ةةكء رةةط و مةنء ز رذةوةي

خةةةوةةةئ …خا م راوةة ز ل كة ت ه ل س ر زنة ي ث ةةةسةت ة زوةية زةةوة زةة ر ي ءزةةيا.ةة ةة ي ثءكمم ل ةة خا خةرخبةة. لةة "ةسةةوف ت ك مرؤظةة"

و كةيا ةكة ل ة لى ةذةلىء ز خوور ل زة ةةيان زة و سةوف ت ي …زكت وةيوز ةة ةة م ةة و يمة ةةة واي كةةرخووة كةة كمم ل ةة ي وةةةالم

ءةةةطر، ءكمم ل ةةة ك كةةراوة زوىةةئ زةة رووي يةة مةو ىةةمرة رة ةة و موللةة . رة ةو زوي مةو ، م ز ست ذةل ة خوور زوىئ ل ء موىكيا

زةة وارةي كمم ل ةة ي وةةةالمويا وةةةال، يةة مةو ةة ، ةةت ىووا اةة ش لةة يوىنةة خية لة ة تةا وةو واي خار، ئ ك ت زميوىك ثت وي ؤر سة رك وتةا ي ثة

ةمةياة ك م ة ، كمم ل ة زضةةك س رسةةر،يوىن رة ة ةوو موةة كيا ك ل ضو و ك ؤر ةة ورةو مةة يوىنةةة كةةة وةة كةة وسةة اوةش زةةةو كةة رسةةتوىت

مةو وو ةي مرؤظ ةم ةمي توىيا ةةت كرة ل ة لى وة ةيا كة س رى م ي يمكة يتةوضةم كة ،ء سةخةزةون لة و كمم ل ة ءوض كن لوىك وة خوورزةةون

م ء موةةريء مة ةرةب ء تةةرك ء ءىر= ءو س رك وتةوةخا ة رة و وةالم توىيا يتي رة ةك…ضون ء يونييء رؤم ء وغرةق ء يؤةس ء ىرةق ء

كمزةوزةو وةءة سوفت مولل ي مةو ون كمزةموةو توىكة لى ةة ك زةةوءة ثوىكة وة س انء زةو يمي زنوتن كمم ل ي وةالم ء رستوىت وةةالم يةو

"ةة رةز "و ة ورةو م ة رسةتوىت وكتوىك يو رؤذةىك ة ، رسةتوىت " ت وةة " يو رؤذةىكوش ءيو ك. زةوة وة " وةالم " زةوة ز ل كة ي موش رة ةكن ز ث ةةةست ءزةوة ي مةو مولل . "ة زويةة " زةوةة ز ل كة ي موش

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

86

وةةت ء ة كوىت يوةاو م ز سئة ة كةن زةو زةون زمة ية مةوةن ية مةو مةيوىنةو ز ر ترة سوف ت رة و مولل ت ةمةةن خة ةوتةاو وو ةي ةمةن ةةت كر

خةةخنةت ذةىر ةزم ت و كمم ل ة ي ك ية مةوةن ة كةة زةةو زةةون زة و ك ثت و ي مةوة ة كخةتبةوة وةش ة وةزةو كة ة يام ضةك ث ةةةي

ي مكتوشةةيا وةة يةة مةوةن يةة مةو م ز سةةتوىكون تةة ه ةةازةةةو لةة وىتةة ريىة خةرخةكةة و. مةة ش ةة وةي ز رز سةةتوىك زةو ك ةةون زةمرؤظث روةر

خرةىةذاة موىةذوو ة ترخا ة زة و ك وتويو كمم ل و رست ي ر وزاو ي ر وز ل خةر ك وتةوة

موىةةذووي كمةةيا ة ةة ورةترة ء زةة وزبة كمم ل ةة ي مرؤظةةة ت ة لةة مةنء ءكمم ل ي ومثراتمرةة ت رؤمةن زةةو ل ر،اسةتويا ؤر رة ة و رةةط

زوع ت ىوةوا ي لة ةمخا كمكرخزةموة زة آل، مة ية مةوي ل سة ر زنةة ي تة يو ث ةةةسةتوىك رة وةك ة زوةيةي ءخا م رازةو"ث ةةةست مرؤظة ت "

زةو ل كمكرخ وةةة ك ضةونة ت وةك ضةون زة زاخةو توىيا زةو ز ل كة زرةت زنةة ي ة وة خامة را زةةو كة خةرةوةش ل س ر ضون كمةل م ل وةوةة ل

ءثوشةيةر زوىةئ وىةةة ك شت ة خةزوىئ س ر كةرخةو ر، رة ي رؤم ة ز يةو تر ي مةو خةزوىئ ث رستوري رؤم ز ىة ج كة ، ج ؤر لة ة ةك ر،

وىةةة كوشيا ةتةا زت و سم زل نيةي كمم ل ة ي وةةالم ةشةتبةيى وتةا ة و ز ري مة وةخةسةئ زهوىنوىةئ كة كمم ل ة ي وةةالم ي روةي

وةخةست يوىن تةر ؤر خروسةئ زةةونة زةم ةة : كمم ل ة ي موىذووي ةةىشيا كمم ل ة ي ل

ز آل، موش ي روةك كمم ل ي رؤم زةوة ضةك ، ة ومثراتمرة ت ز رةت و لة كمم ل ةة ك ت وة ة ري زةة زةو ل مرياتري و ة موش زرةتة زرةت

ض وسوىن ر ل س ر ة و زنة ةة خروسةئ زةوزةةو كة تة وةي ونلوةزي خةزوىةئ س ركرخةو ر ثوشيةر زوىئ ي روةي ل س ر ض وس وةي و ووآلتة خا ريكراواة

ةة )مةتعمرا.( خام رازةو ك ةةتبةوو ذةىر ركوىفة ةمةة وة ومثراتمرةة ت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

87

تةةرةش يةة روا زةةةون ومثراتمرةةة ت وةةةثوو ثرؤتةةةةلة ةةة ك ةة وروثة ومثراتمرة ت ى رةة ي مةوةن ية ر لة و سةت زمة ض وسةوىن رة زوىةزراوةخا

زة آل، ل سةة ر …كممةموزموش ووةةةت كمم ل ةةة ك ثوىكة وة زنوىةئ …زةةون ط زبريىةىئ ز آل، يا ز رز ست رة و ت وةو ةك و من ورةوتر ي ول زنة ة ك

ةة ك شةت ة كمم ل كة ي خانة رةىنوىئ "مرؤظةة ت " ةتةا ل س ر رةىةةي زةةو لة ز ل كة ل س ر رةىةي"ضةونة ت "خامي راي ك ة ، كمم ل ةة ش زرةتة

تري كمم ل كم ك رؤمن و كمم ل ة ي ل س ر وة خروسئ زةةو ووةك ير،خا خةزوىئ ة و "ثرؤلوترة" ضون ض وسوة وىشيةر ت ه ل س ركرخةو ر ث زةو ك

رق زةةو لة ي ست ش ك ل وىةان يام كويا ث ةةيازةو ة تة وىةةتش ة زرةتة تر ، كمم ل ة زضةةك رزة ء زةةزة شة ي رضة وكون و زةةزاي ضون ك

رؤظةة ت ضةةك زةو ل ثوةبة ء ةةراثبة م ز ري موىك وةخةسئ يوىن زرةت تة وة ل س ر وة خروسئ خةزوىئ ك زة خ ت ه ةس ر كمم ل ي كممموز، ي ر ل

ة مةةةم رةن خةكةة. لةة و ءخةخا.ةوةة كن خةخا.ءة ةة ي ثةةوز سةةوف ت ذةل ةةةو سةوىكس ي مرؤظ ة )ةةارخن و "و كنوو س رةكةخاواكر" وة وة ك ةاة

ةاة كري س رةك ذةل م ش ل و روا وة زةو ك ىنس( ك م خاوا= ر،انء وةى ى زةون ز خووي ةةارخيا زةوة ل ي مةو موىذووي مرؤظة ت زرةت

ثرؤ رام ي ت وىةتش ت ه ي ر و ي ة ة زتةاوىئ ز ت ه وةال، زةو ة وة زةيا.ءة لة ة ة ي ث و ك ي ةمي ز ر ترة سوف ت مرؤظ خةرخبة.ء وةةا ووةةت

ة لة زنوتنة كمم ل ة ي ءزةيا. ةخةرخب.ء ة ي ث ةز ر ترة سوف ت مرؤظ وةال، وخةخةن زم ثرؤ را،ء ر،ةىب ي و ك س ي ل …مرؤظة تويا ز ر ي زكت وة

وب و رةىةة ت واة ت زوىئ ةن ةىةي ة زوية خا م راون )ىر،ترة ك ل س ر ةن ةك ةن ضونة ت يتيي ، ي ست ووا ا ( و ك سة ي رة ث رست

ل ر،استويا خوذمن راست زون ي مرؤظ ي ر و ك س ك يوىل ة ، مرؤظة لةة ، رخوةة خا زةة و سةةوف ت وة زةةذية كةة ةةةةا ل سةة ري خروسةةت كةةرخوون وة

و ةو تةاةي موللة .ء و وةىئ ، كمم ل ة ي وىمة سةةوخ وةرزرةىةئ لة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

88

ةة وةىئ …كرخة وةكون ة ز ةوىةةة ك ة ةوي رةىةكء ثوىةك وسوف .ء تزكمم ل ة ي تة وةو مولل تة ىووا ةكة ءهتةوة يام رة ة و مةن وىل

وةالم ة ة ك خبةرةى زة و يوةاةة ي ة و وو اة زة لوىكةيازراوي ي رة كة لة زسويا خةى رمةةىئ: وش زم ةمي زك. م ش ةةا ل ووا ي ك رةىك وة ز

الرتن ضل سعيهم في الحي ة الدني وهذم 130قل هل ننبئكم ب لأخسرتن أعم ل الذرتن فرذروا باتذ 134تحسبون أنهم تحسنون صذنعا ابهذم ولق ذ أولئذ

هذنم بمذ 136فحبطت أعم لهم فل نقيم لهم توم القي مة وزنا ذااههم ذلذزل ة : ثوىتن زل وىم و ك سة =)الكهف( 135فرروا واتخروا آت تي واسلي هاواا

ةرةرم يترةن ةم ون واخة ا كري ضةك و رةواةةن كوى ك ل كروكرخةوةةيا كرخووة وا ة وا ن ك زوةر،ةن ز وش و ة ت ةةا زةوءة زوةر،ةةن زة وة زةو ك خة ر،ةىن وة وي ةةاة ى ي مةو كةرخةوةي واة ة وةك ةذةل وسةوو

ر،ؤذي خواةوةيا يةو وىمة ش لة ىشمل )ك ةوة ك ي وا خة اوىئ ز ل ة و زةةوة(ة كوىشء رةوىك زم كرو كرخةوةكون خاوىني وا مخا، زوةر،ةن يوىنو ل تة و

ة .ء وىرراوةك ةةا خةكرخة ت ه ثخا ت وا خؤ ةة ز مون ز

سةييد قوتب مةشخةلى ري

89

جـيـــهاد

الم زة كةةرت ومم )از القوم( ل كتوىب ) اخ املعخ(ةك ةيا ىوهةخي وةة فصل يف هدي مس هللكفار هلملةافيني م حبث )نوة وىزسكرخووة ل و ز خا ك وي ل ك ز ، وىةةة ي ةةارةوةة : (بعثه هلىل حبث ليي هلهلل عز جل

ىة رم ة ك مني ىر ك ةةاي ث روةرخ ر سروش )وةز ( زةم ثوىغ مبة ر وةة ز وي و ةةاة وة كة خروسةت ثوىيا ك ز وي ةةاوة خةسئ زك. ز ةةةىني

تة ه كةرخ كة وىكرخووةة ك م ش س رةتي ثوىغ مبة رةىت زةةوة واي ىة رمن ث ة كرخ كة ةة ل ك ةخار ةزمةمي خبةةىنوىئة ضةك ل وكت خا ى رم وةي ث

رر)زكت وة خواة ةة ت كةرخي زة (إقةرأ) ةة ت ي زمية. زة ( ةا أ هةا امل ة زة ةىنوىئ ةةش ى رم ثوىةيا كة ةة ل ك ت ( ا ا ها املة رر) ثوىغ مب رو ز ة ت

يم ةكة ي ث ن ث ن ى رم ثوىيا ك ةز،ء ك =ءكرة زةك ك تةز ةىنوىئ ث ةةن ةةة ل ك زمةةة سةةوزة سةةلى ز وا ةكةة ي يةة ر زةة ةةوىةةي را ةةةين

( وةر رتنة وة ىة رم جزيب و م سة ل ي ) وةي زك وةىت ة ر، ةزآلوخةكرخةوةة زبةرخوو زوىئ ث ةن ممل ة ت خراةة كة كةمج وى را،ء ةم رو ل يةخا ك ز وى وةي ث

زضوىئ يرا ث ن ةةاي ورة ى رم ثوىيا ك وىزك.ة ث ن ممل ت ر،كرخ ث من خةخةن ز ذ وا ي خةى ز ذةياة و ك س زكةذةىئ ك ي ول كة تن

ثوى را ةي ك وا ل و ك س زهوىنوىئ ك ل من خوورةث رةىز وةستونء ز ذةةيا ة ن ث ن ى رم ثوىيا ك ل ة لى ية مةو )مشةرك(ةكيا جبة وىئة تة ة و

…ست ي ك ز رم و ثرؤ رام ةةاووةةت ي مةو وة ك خة رةىت وة ةة زةةون زة ثش ى ر كرخ ىوهخ ثوىغ مب ر وى كىرةكن ز رامب ر ز

سة ز وة:هلهبل ) تةر وة ةوةن ةون ك ( هلهل هلحلرب)ة ر،ا (هلهل هللصلح)ةوةن ث مين

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

91

(.هللدم ةةاي ورة ى رم ثوىيا ك ة مخا، ةوةن ث مي كن ل سة ر ثة مي ةمةةن

تو ي ز رامب رةن ي زوىئ خةموىنن وة ة موش ث مين كوىنوىئء ي ل ةةىةت كةرخنة ث مي كة وىى ة ر ة وان ثة ميون ةكيو ة ، م ترسة ةوة ت ل

ي ل ةة وىنوىت وةو ل ل ويا جب وىئ ة خواي وةي خارةن خةكت وة ة ية روةي ي ى رم ثوىيا ك جب وىئ ل لى ي ر ك سوىك ة كة ية ر ل ةمةة وة ة ث مي كة

( يت ةةةارةوة زةةكم ة و سةة هللربهلء ي لى خةوة وىنوىت وة ث ن ك سةرةت ) ز ي ة ز ، ىمرة ة توىيا زةو:

ى رم ثوىيا ك خذي خوذمن وةال، ر، ك. )ل وا ي ة ةوةن كتوىبة 2 مسنيء خوذمنيارةىت ل لى خةك ن( ت س رة ، ة خةىن رةزي وةالم وة ةة

( خةخةن زي ج)ى رم ثوىيا ك خذي كىرو خوور،ووةكن جبة وىئءة تةةيو توةذي زنةةىنوىةئ 1

كىرةكن ي ل كوىشو زة منء ز ل ة ش ز رامب رةن زمة وةش مششوىري ل ز رامب ر خوور،ووةكن وةست

ى رموش ثوىيا ك ل ي مةو ىمرة ث ميوىك كىران خوورك وةىت وةو وا لة 1 ث ميون زهوىنوىئ

وى ةوةن ث مي ك كرخ ز سة ز وة: ز وىكون ى رم ثوىيا ك ل ل ويا جب وىئة ة وةش مة زةةون كة -2

تةة رةى ةمةة وة ة ي ل ةة ةةيزموة ةة موش ةة ر،ي مية كون ة لةة ث ل ل ويا كرخوو ز س رةيا الى زةو

( ي ل ةة ل ون ز سةةتبةوة ث ميوشةةون مؤقبب كةةت ) واةة ي كةة ثةة مي -1توخةا ا ةةةة كيزةو ةةاي ورة ى رم ثوىيا ك ل لى م

ة موةي ث مي ك ةن ل ل يا ت واو زك. وجبةل وىت وة

ية روةي ة وا ي ك ثة ميون ية زةو ة ر،ةشةون ل ل ةيا خةكةرخ -1

سةييد قوتب مةشخةلى ري

96

موةخةرةةةن ل ةة لى ثوىغ مبةة رخا يةة زةو زةةةكم واةة ش كةة ثةة مية ة ر موةكة تة واوزةو ة م ش وازةو ك موةي ضةةار موةن زةيات

ل ل ويا جب وىئ خةري كرخ: ول ةةىةت ةميي ةم وةةئ ل س ر ، ةش ة ثوىغ مب ري

ممل تيا ز وا ي ثة مي ضةو ز ذ وا خا ك ث ميون كية ضةار موش موةخةري ل ل ويا ي زةو ي روةي واة ي يةو ىةمرة ثة ميوىك ل ل وةيا زةو ي ر ز ثوى ى رم ةةةاي ة ورةش ثة مي ة و ك سة ي زرخةسة ر كة

ث مي ك ةن كي م ش يوضون ل س ر كةىر موةو مةسل من زةون

… ةون مسو كوش: ىزة ي ل س ر خانز رامب ر ةوةن خواي يتن ةةةارةوةي ثوىغ مب ر وى ي ل ةةىةت كىرةكن ة ز رامب ر ز

سة وىةة زةو: (هللربهلء = هللتتب ) سةرةت ر،ا ة ةوةن ث مي كنة ةوةن ةون مسو كن ث ن كة ةةتر وةةال،

وش مةسل من زةون وى كىرةكن زةون ز خوو ز ش:زآلوزةةوةوة ةوةن ث مي ك ةوةن ةون مسو كن ك ر،ةةا زةون 2 و ر،او ي لوىون ز ز ةر زةون 1 ك وا زةو ي ل ةةىةت ة ل ك س ر ةمني ، سة ز زةون: يوىنوةو ةةىن ك وتةوة ةمةسل من: وي زوةر،ي ث -2س وم ختةا ت ووةةت يوىم ء -1

ترسوةىك ر،ا -1و ك ةن وخةرزةةرةي خوور،ووةكةةوش ةةةةا ىةة رم ثوىةةيا كةة سةة ر ارةك

كتوشيا ز وةر رةىئء وي ث هوش خةك ن زويات خةسئ ةةا وة ل ي منةةلز ل ي زنة، ل ل وةيا زةيوةىئ ث ةن رووةةن ة خات ى ث ةن تةيووتوةذ زوىةئ

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

92

مذخة ثوىيانء ترسيون يا ز رخةواموش زوىئ ل ل ل وةةاي ورة وهوىشئ ةةىذي ى ة ل س ر مرخووةكون زكرةىةئة ةة زضةوىت

بةرخووشةون لة وىرا ةي ك ر خاواي لة س ر مر،ي مرخووةكون ة وة ث ةةا زم زك. ةةاي ورة لوىون ةمش زوىئ

زوةر،و خوور،ووةكيا ةل لى ز ةىةت ثوىغ مب ر م زةو ي ل ةزس ىةا ي س رةوةخا زمة ك ىوهخي وةالم خةرخةك وةىئة ل ، كةرت

زة رخي زنةة ي س رةك كرا خةزوىةئ كة زة ءي روةي ض ية سوفت رطةةةةت ؤر ثرؤ رام مجةىملىء ززوتن وةي ، خةن خاخةرةى ة ، سةوف ت ش ثوى

لوىون زكمل رةىت وة س رج زيرةى ء ؤر وا وىم ش وةيةي زممن زكرةىئ ي يةىك ل و سوف ت خةستنوشن خةك ة :

:ديةـية اجلـالواقعةم: ــسيفةتى يةك

زةة رةري وازوعةة كمم ل ةةة ك مرؤظةةة ت وةةةال، ززوتن وةة كةة ة كةة وىةةة ك ثر،اوثةةر،ي يةةوكوىش خةزوىةةئ ةة خةزوىتةة وة زةة رةري كرخ وة ةة زةة

ر،ووي ىيولووة توىك خةوةسةتوىت وة كة ةةوةن ووةوززوتن وةي وةةالم كتوىةك ر، ة ثشةت ز خةسة آلتوىك و ةيةملمذة و رذةىموىك كرخةوةة وازوع ل س ر خام راوة

ةوةن يوىزي مخخي ز سةتةوة كتوىةك ز رامبة ر ة ، وازوعة خةوةسةتوىت وةة زة رةىك وا خةوةستوىت وة ك ثر،اوثر،ي زوىئء يوكوىش ي مةو وة وىك زوىةئ زمةة مى

خةزونني ك راستكرخ وةك ي زريوزوةر،و ة زويةي ةة ل ك زة زة وا كرخن وروون ةة زت سوسةو ة الكفةح كرخ وةي يوىمنة خةكة. )واتة زة وكرخ وةو ة ي ززوتن وةو وة ز الةوسي( ز كريوىن يوىزة ة)وات ةة زت ىوهخةش ة ك رةى

كةرخنء وزرخة ة و خةكم وىئ زةم رةشة كوىش ةس رز ة ة الكفح العةكري( ت و ي ل س ر و زريوزوةر،و ة زويا خام راون ة و رذةىمة ي وسوةتم خةس آلتيارةىت

وزةوةر،و ة زوةيةةن ك يوىل وىئ ز وا ة تو ك ي وةال، زت ة ل ك ت زري

سةييد قوتب مةشخةلى ري

93

كةرخووة وى ة رو سة و ةةمر،اكرخن ة ل ك كة ي وا ل راسئ كت وة و رذةىم ي ز ة ةري ةةا زث رسنت

ك وازةو ززوتن وةي وةالم ل رووز ر،وو زةو وةةيا ل لى خةس آلتيارةىت ء يوىزي ية روةكة كة ووكرخ وةي يوىمنة رةىتة زة ر مخخي ت ه رةى ي ز وا و ر،

كةت كوش ز كر يوىنوىئ ز رامب ر ةمريو ة ة ل ك زم زوةر،يوىنن ضةك و ةةي يوىمنةة خذي خةسةة آلتيارةىت ءة زةة كريوىن خوو ةةوىةا ة )زةة كريوىن رةى ءكةت ك ز رامب ر زريوزةوةر،( لة ثرؤ رامة ة ، خةنة خاة ية رخووكون وةكةةة ك

ل ن ي رخووكون ي ر ي

:: الواقعية احلركية سيفةتى دووةم وةةال، (:هللتهلقعبب هلحلركبب ) سوف ت خووةم ثرؤ رام ، خةن زرةتو لة

ززوتن وةة ك و ض ية زمة تةب ت ي ة ي ر زمةوىكوش وىةةو رتن يةمو ل ة لى زةروخؤة تةبة ت ة و زمةة خا يةوكوىشء ثوىياوةةت ةمي ي ة كة

تري ز خواخا خةىئ ك وةرؤك زمةة ة وة ي روةي ي ر زمةوىكوش زمة ة ك ، ت سلوم زمة خووة، خةك.

وةال، ز تومر ز رةري وازو ك.ة ية روةي لة يو زمةوىكةيا ز ضة ي وىةةو وىةا ةىك سخةو م ةوة ز رةري وازو وةسةتوىت وة ة و ك سة ي كة

ة ت زةر ن وةك ز ل خةىنن و زم ثرؤ رامة ىوهةخي وةةالم ز خاةة وة ة ، سرو ت و زمة ك ن ك ة ، و ة ثوىش ضوةنة خةرك ز وسوف ت س رةك

ثرؤ رام ي ثوىيا رؤةشتةوةة ي روةي وورخ س رج خةة ة و ة تة زةر وة ي وا كرةىك ؤر رةىكء توىكة لىء ثوىكة لى خةرزرةي زمة ىووا ةكن خةخوةى

خةك نء ثم كوىك مم خةك ز ر ثرؤ رام ك ي ةةا ضةك ة ت زةر وة كن ل ة ةري ةةىن ةمةيا ز كرخةىن ك ل لى سخةترة رةىةةيا ة وىةئ واة

زر،ةري ، خةن ة ي ر خةزوىك زةر خةزونن ء خة ا وب و خةز كمت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

94

ك وتةو ت ذةىةر تونة ة و ءز ةةون وى ة ضةك ةمةن رؤحء ذةريء خةرون ثل ث ستمة وة ك و وازوع ث ر،ثةوت و و ل مةسةل م ر،ة ةمكو تةو ةون

ة موة ة خةل ةوى : ةترةةن ث ى ل ةوة ) وةةالم (ة ك ةن يوضة كرخوونة ك ثوىنوي ز ر ري ل ةمكرخويا خةىة وىئة زة ، زةة ة ش واخة اة وةال، ت ه ل

م ك ي ةمي خوور خةة ة وةة كة زرةتوة ضك ة ك ورة ل لى ، خةن ل ة وىر،اةة وةي ةةة ل ك زةةم ءةةةةتوىك سةة ر ةمنيطببال ر،ةشةة كوىش كرخةة يةة مةو ريوىننء ؤر مرؤظث رسةت ة ك زة كةتة ك زة ك ة كخةاس ء ر ركرخون لة

كرخون زم وةر رتن خةن ك ز ل كة زم وزرخ ست مكران ت زةار زم ة ل ك وىلس رز سةةت ةمةةةن لةة ، خةنةة زكمل نةة وة مةة ش سةةت م زكرةىتةة وة كةة زةة

زهوىنرةىت خي ت و رذةىم سوسو ر،وةوىنرةى كة زةةكم خةكة نة ةةن تة ضةر زيةنء ىر،ي ت سلوم زةون زيةنء وا جزي س آلت وةالم زنبء خةكرةى ملك ض خة

ى موةري ة ل ك ك زهوىن ت س رز ست ، ة زويةة خةراس زكة ن ة وى ل س رثشك )خمري( كرةى ةن وةري خة رن ةن وةري رن

سيفةتى سييةم: ي ز رخةوا، خةىن كة وةوىةةو وىةا اةةة و وز رخةوا، زةو ، ززوتن وةة

كراوي ةمي خةزرخة خةرةوةو م كوىشراوةك ةرةىةي خةر ، ةون ي ل خة وىةاي وةال، ي ر ل ة ك ، ر،ؤذي يتنو وة ة ى ة ل لى ةزمةيا خوازوىةئة ة ل لى زةرةةشة ة ل لى ة رة ة وةةن ل لى ي مةو مرؤظ ىوهن ة خةرزرةي

ةخةكرخن ك ل ة ك م ةيا ةة ك رةىةي س رةك ل ل ويا خةخوا خاواي وةي لث ةن وةر رتنة ءة كي ري زبن وة ك زرةتو لة وا يوىنوةن لة مرؤظث رسةت

ة كخةاس ء ةةاووةةت توىويا ي ر ، رةىةة ش زةةوة زبةةة تة وةرةي سة رةك وةم ي ل س ر خةكراو لوى و خةخرا وى ز وا ةك ة ك ز يو ىمرةىك مةس

خةك وت ض سثي ، ة ك م ة ز ثوى ةش ة ك كوىشةراوي وورخة كة زة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

95

ض ي زمةوىكيا خةر،ؤةشئ ي ر زمة ش وىةةو يم ي ةةى ةمي ي زةو

وارةم : ــيفةتى ضــسوة ك وىةةان ةزم ث ةةةي م ش ل و ةس خام راوو مر،ةخا خةرخةك وةىئ ك

تر خار،ةىذراوة ة وةكة و وىةة ةكراة ي كة كمم ل ي مةسل منء كمم ل ك ةوة وةرمن رتبةو " اخ املعخ" ل كتوىب ل و كةرت زس ي س رةوةخا خةرخةك وةىئ ك

ه و ش ل وةوة وةرخة رةىئ ك وةال، خةن ةةاة و تة ةة ك و خام راويء مر، و س رضوةي ةسي ىوهو ك ثوىةةةت ل س ر كمم ل ي مرؤظة ت ةن زوىنة ذةىر سة ة وةة ةن خةزوىئ ي ل ةةىةتوىك تو ةن زبوىئ ز رامب ري ضةك زوىئ ز رز ست يو رذةىموىك سوس ة ةن يوىزةىك مخخي ز رةري ز وا ي ةةةاة

زةةة زةة يو ىةةمرةىكوش خذي زةةسةةنت يةة ر زرةىةةئة وةة ةزةوةسةةتوىئء ر، ي لةةك سوىكوش ثوىض وا ىةآلة وة ز رامب ري ثوىةةةت وةال، ل ل ويا جب وىئ ت ةن

وةت ل وي خةز.ء ةهوىل وىئ وة ةن ىر،ي ت سلوم زةو ثة خةخا. "تةوان " س ة تخةةو "ىوهخي وةالم " و ذةريء خةرون ز ةةا ي خةرزةري

وةال، خوورخب وةة خوو م س ل ي س رةكون توىك لى ة ك كرخووة: م س ل ي و ل ، خةن خةةرةىت ز ر خةرزرةي ضر كرخ ةة ل ك لة وةر رتن ز رم ة ي ك

، ة زويةة ل لى م س ل ي و ز رم ةة ي خاةر، ةتةوة زةم رةشة كوىش كةرخن و سوسو ي ل رةىيان ك ةيوىل ة ، خةنة زة. زة ةة مخخووزرخ و يوىز

ى موةر وا ي ة ل ك ل ةةاووةةت خوور خةة وةو ضةري مةرؤظ ث رسةت خةك ن ، خوو م س ل ة ش لوىك خوورنء زة توىكة لى ةة ك زكةرةى ة و ىةمرة

تةرةوة خةةة و ة و ك ك س ضةك ةمةن ل وة ك وة لوىون ةوىةاوةو ل وةة ىة "خةرون ز ةن ون خاثم ي ول وة خةخةن ك ىوهةخي وةةالم لة

تةرةو يةو خا ري زيةن ز آل، ةم ىوهةخي وةةالم ةتوىك "ز ر ري ل ةمكرخنو ك ز يمو م و ر،و مرا وة و ك ة مر،ؤ لة وىة كمم ل ة ي ةث ةةةي

يمي ىوهخي وةالم ثوىةةةةت لة سرو ةئء رؤل ة وةةال، مرؤظة تويا ي ن ةمة وة وةرزريةىئة ل و م م ة وة وةرزريةىئ ك ةةا زر،ةةري ل سة رخاون

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

96

يا رخووةو كرخوو و ت ز كمت ثوىغ مب رو ةزس كرخوونءة ثوىغ مب رةش ل ثوىنو ث ةم ك كرخووة ز كمت ث ة،

مةرؤظ ث رسةت ة ة لة "سة ر ةمني "ي "مةرؤظ " ر ةركرخ م ة ، خةنة مةرؤظ ث رسةت ة مة ش زة ية ر ز ةوىك لة ي روةي لة رة وث رسةت كة

ة ك ي ةةاة زم شةئ (هللربتببب ) ث روةرخ رةىت ء (هلاللتهب ) كراكرخ ةةاة ت مر ةوىك ل راستويا ت ه كراكرخ ث روةرخ رةىت ةةةا زرةتوة لة ىوهن

ي ر وىةةو ىمرو زروخؤخء سوةتموىكيا زوىئ ة لة ة ل ة ورة خذي زةكم مرؤظ ةتر زل وىني زةةكم مرؤظة ي ر وىةةة ك زةكم كرخ مرؤظيا زوىئ ةن ز ىمرةىك

ةةمي زةم ةي ر وىةةة ك ةةاة تويا زوىئ ضةك ية ر سوةةتموىك كة مرؤظة ل س رضةوةي خةسة آلت ك اةنةوةو كرخوةىتة زة تري وةكة ةةمي خ زةكم مرؤظ

ة ضةك ي ةيةىكون خةزنة ةةةاي ي ةيةىك ةة زرةتو ل ز ةةا خا مرؤظةمرؤظثضةر،ةىنراوةة ةترةن وة خة ة وىئ ك خةس آلت ةةاة ت ةو. كراوةو زةم مرؤظة ةةةا زكةرة ل ز ر وة خةزوىئ زوىر،رةىت وة زم ةةةاو ةوتكراواة ة و مىة ش رةى

ة كةرخوون ة وا ي ز ك ةفء رة وي ةمةن ةسةن زم ة ل ك خاةوةو ةمةةن لة ز ةيةي ةمةةن واتة توىةك ر،مةي خةول ة ت ز ةةاةنء واوشون كةرخووة زة

ةمةني وةةةن مرؤظث رست ء خام راينء زنوتن خةول ت ةةاووةةةت ل سة ر ز ثوى اراوةي زةر :

هو الى يف السةماك إلة ويف األرض إلة… مسةوش ةةاةة و ك ل ي ر وة . ةمونوش ةةاة ل س ر زةكم كرخن ت ه زةم ةةاةة ة ةةةا …إ ال كةم إل

ت ه و زث رسبةىئ وة خةن ر،اسئء ي زخةا ي واي ى رمن خاوة ك ول إل هللا ل سدوةةة أاىل كلمةةةة كةةةواك بيننةةةا وبيةةةنك م قةةةل اأهةةةل الكتةةةاو تدةةةالوا

بدض ةةنا بدضةةال أربابةةال مةة و ةة ولةةوا الةةه وا هللا س شةةر بةة لةةي ال ول ةت فةة تولةةوا فوي زل ة : ي ةوةن كتوىب مسوة كن وةرة سة ر زةة ة ك كة بأسةةا م سةلمو

يةو تةر ث رسةنتء يةوةلى زةم ة و زة ةةا يوض ى ل ي رخووومن ي ة وىةةة ك خا وىني ى ر ثشتون ي ل كرخو ةةىون خاة زل ةوى : ةيوىيي زةيةن

ك وىم مةسل مني

سةييد قوتب مةشخةلى ري

97

خام راي خةول ت ةةاووةةت ز وة زوىئ ك كمم لوىك كة = ة كة ثوةوي ة زةكمر،ا ك وة ي روةي ز وةش زوىئ خةنني زةكم وآل. زر خةسئ ة وةك

= هللثبتقرهلطبب رذةىمة سوىةكراسة ة ) ك سوىك ز وي ةةاوة زةة زكة ن وةك لة زةكم ثريؤ ي ةةاة (خا ي ة ة ز ل كة ز وة زوىئ ك ة رةع ت ك ي ةةةا زةةكم ذةن زك. ز وةي ك زةكم ي مةو كروزرو ي ل سءك وتوىك ز ةةىرةي رةع ت

ةةا زوىئ

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

98

خـةباتى سـياسـى .. بةس نيــة

ةش كوىش كرخ خةول ت مرؤظث رسةت ء سة ي وةي اىة خةسة آلتيارةىت لة ر،ر،اث راي ء ةمني خا وةي ز ةةاو خام راي خةول ت ةةاووةةت ل س ر ةءمرؤظ

يوضون مةمكني وة تة ه رةع ت ةةاو سر،ةن وةي ةس مرؤظوو كن م ز را ةينء ز وا ي ة و ة زت سوسة زوىنة خي ضةةك ة و ك سة ي زةكم رخ ى موةرةن رتمت خةسئء مى خةسة آلتيارةىت ء ةسةخا زةم

س زوى ز خة، ز وا ي تو وة ةمةن ةو. كرخووةة مةمكني و ي روا ز م زهوىن ر وا زةاة ةم وش زةو ل وش ثوىغ مبة رو وىرراواة زةك وا ل

ةةا سب زوىئ ز آل، وةي موىذووي ةةني ة ز خرةىةذاي ة وةك مرؤظةة ت ة تممري كرخووة ثوىض وا ي وة زةوة

ة ل ي مةو خةس آلتوىك ى لة "س ر ةمني" ي"ةمرؤظ" ، م ر ركرخ و ي ةةا زةم شةئ و آلتيارةىت ةةا ، كراكرخ ي ةةاة ت ء ث روةرخ رةىتخةس

ىوهةةنة وة ةة زوىئ ةةتوىك توةةمري ى لةةة ى ي سةةلب زةوزوىةةئ زةة ل كة كةةرو ززوتن وةة ك وازوع وجز زةةو ضةةك وةةال، خةزوىةئ ز ةوىةةي كرخةوةةة

كموىةةك كةة ىةة موةرو ل ةةوىةةي سوةةةتموىك زةكمةةيا زهوىنرةىتةة كةةة وة زة ىوهة كرز خةست ك رةع ت ك ي ةةا ر،اثة رةىن زةكموىةك كة ةة ل ك لة

رةىب ي ةةاث رست زمة ضةر ث رست خةرزهوىنوىئء زوخنت س ر ةمرؤظ وازوعيا ل خا وىةا ةىك "ز وا ي تو ي ة زت سوس " زةو ي رخةزةو ل لى وىةا ي

"وازوة " ووزة ر،ووي ش ي زوىئ ت ل ية مةو وة وىكة وة ة ، خةنة ر، "ززوتن وةة " زكت وة

، خةن ة خوةىن ء مر،ؤء سب ي ة ل ة لى وازوعة كمم ل ة ي مرؤظة توةيا وة ك شةت زةم ةروةور،وو خةوةسةتوىت وة ة زة و سةوف ت ي كة زرةتوة لة خار

سةييد قوتب مةشخةلى ري

99

س آلتوىك ىة لة خةسة آلتيارةىت ل ي مةو خة "س ر ةمني" ي "ةمرؤظ" ر ركرخ ةمن ض ية ك ةيو كمسةث زريوزةوةر،و ة زوةيةءة ك ةيو كمسةث وىةةا ة ى ز

مخخي وازوع خةىت ر، ي كمسث سوس ء كمم آلة ت ء ةزةريء رة ث رسةت ء وةي كمسهء ك يةآل ةيةملمذي ةيةلىء ىةة ي ثةوضة لى رضونة ت ة ي خةك و وة ةة كء توىةك خةضةر،ذةى ء ز ةوىةةة ك ؤر خذواراة وى ي رخوو

ثوىكيا خةى ء خذي زةو ة ك خةوةستن وة ووز رووي ون وةو ة زت سوس ر،ز ، وىةةة كتوىك ز وا ي تو و لوىكمل و ووزة ر،ووي ك ةي ش ر،"ززوتن وة" زريوزوةر،و ةيةملمذي خةزوىت وةة ل ي من كتوشيا

سة روي ية مةو ك ةيو كمسةثوىك مخخةشة وة و كن خةزوىت وة ة ل ةكمسث مخخل س ر زنة ي ةةيةملمذي كةةىرو رة ث رسةت ء زةكم سوس و ىوى ة ك

ضةةونة ت ء زةةري كمم آلةةة ت ء ةةزةري ةةلم خامةة اروةة كةة وازةو يةة رخوكون ية مةو وةة نء م ة و خةزن وة ل ز وا ي تو و ززوتن وة رووز ر،ووي وازو

ي رخوكوشون ثوىك وة خةزوىئ زك و كر زم ز رةىةةضةو ززوتن وةي …ك رةىكويا " ر ةمنيةسة " مةوةي ية "ةمرؤظة " ر ركرخ كمم ل ة ي مرؤظةة ت ية مةو

ؤر ر زمة خةزوىئ وو وو خبرةىت ثوىش ضو ة م ش ةل وىك ةركرخ مرؤظة ةة رةز يتبوىةئ ث ةم ك ة زةم ر، ، خةنة وةة زوىئ

يا كة ي وىب ت زوىئ ز كمم ل ي ة رةز وة زة ل كة ززة ت زةة خ ث ةوة زوىئ تة "سة ر ةمني "يا وشكرخوش ة زةارو م ةةة ي مرؤظ ر،"ةمرؤظ"زرةتو ل

ي مةو س ر ةمني زوىةئة وةة زوىئ تة ه ةةةاي ة و ش وة زوىئ ت ه ةةاي ة رة ةةةاي ور

ثة روةرخ ري ية مةو "ك س زوىئ ك ةةةىنك وتةوي ة ، خةنة ن زة ل كة ةةةا ث رست ء ث رستن ةة ةري ةةةا ر رزكة. ةةو خةة وةىئ ة ل ك ل مرؤظ"ىوهنر،اةة ل ةىملك ضة ء ة ث رست ي رة ورةش ة ز ر،اي وةةال، ة زرةتوة لة ةمرؤظ

ةي كة "ث رسةنت " خاةر، تةوة م ة و ةسو رذةىموىك ك مرؤظة ل ك زم ةةةا زر،ةري خاوة ي ر خةزوىئ زم و زكرةىئء ز = زمة ي ر ك سوىكوش ة و ىةمرة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

611

ة زم ة ةري ةةا زر،ةر زيا.ة ةن را ي زوىئ ثوى ةةن ةةةىن زكة وةىئ لة "ث رسنت"ةو ز كىر خاخةرةىةئة ية ر ضة ية ثآلتة و ةزي ث ةر،ةوا ، خةن خةضوىت خةرةور،

رووة بيا. ضةك ، م سة ل ة ثوىغ مبة ر وىو(ء اى وةالم توش لل زة ر "ث رسنت" ي زةكمء ةس زرةتو ل "كرخن ةةىنك وت ء ث ةر،ةوي"كرخؤت وة ك

ةكة ةن "ث رسةنت " خاةراون ضةةك "مشةرك " ، يمة كة ىةل كة و خةةن زة تري ة ةري و وىةةة كرخووة ك ةةا زمي خةري كرخزةون وىةةة ك ز

خة وىرةىتة وة كة كتوىةك ز وا ةكة ي ل )ة خي كةةر،ي زتة ،(ةوة ىرمبد ثوىغ مب ري ةشتة ك مةسل من زبوىئة ي آل.ء ث ي زرخةز ر ة، ة ضةةك لة

خةسةت ة ك لة ثوةوا ىيولوو تويا زةو زةو ز خةن خواي موةة ك ةة ةك ك يء رةىةزي لة ةة ةك ك ي ةو يم ةك ي ل ر،خا ز خة ريان ة ث ن ثوىغ مب ر

اخي كرخ وةش ةمي ةية وي زراك ي ل و زس وةال،ء ثوىغ مب ري زةم راة وة زس ك ي ك وتبةوة ر،ا وة زك. ك كرخ ز ل وىزراك ي كرخة ت واي ل

ل كتوىكةةيا ةة ، ة تةة ي ة ةة وى يةة. زةةم وي ثوىغ مبةة ر وىةةة زسةة و ةةةىنيةوة :

ةةةوا أ روةةةاره م ور هوةةةاسةه م أربابةةةال مةةة و هللا واتةةة : خةةةة كن زوةةةةو ، وأت : كتوىك ة و ةة خي خةل رايوب ك ةمةن كرخزةو ز ةةاو ل ىوى ةةا خاةنزةون

: ةم وان زوةو رايوب كون خةث رسئ ة ت ك ي ت واوكرخ منوش وومتى رمةوي: ز ل ىة خةةث رسنت م ة ر زة آلل ون زةم زة را،ء ثوىغ مب رةش

ز رامون زم ز آلل خةكرخنء واوش ةةىنون خةك وت ء ثة ةر،ةوةن خةكةرخن! ة وةة ث رستنون

ك ؤر زةة يوىزو ز ل ةةة ت ىةةةريي ةة ، ة تةة ل وةةة ن ثوىغ مبةة رةوة ر،اةة ل زةرةتني ل ث رسةنت ةىكرة رة ل س ر وةي ك ةةىنك وت ء ث ةر،ةوكرخنء ة

وة و ث رستن ي مرؤظ ل خة خةزت خةرةوةو خةةكت كىر ي ر وة ة كة ي يةىك ك س ثة خةكرةىئ ز ةةا م ي ر و م س ل ة ك خة زةم رةشة كوىش

لة ث رسةتن "سة ر ةمني " ي"ةمرؤظ" ك وةال، خاواي خةكرخ ك كرخ يتةوة ضة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

616

ة ةري ةةا ر ر زكرةىئ خا "سة ر ةمني " ل ز ر وةةة كة لة تةاةخا ة زةو وةةال، زك وةىتة ر،يء زة

زآلوزبوىت وةو زتةاوىئ و )وازو (ة ثوة زمر،ةىئ ك ثوىض وا ي و م زةوزةة ة وا و ززوتن وةكة ثوىكة وة زرةىتة زة ر ية روةي وةي ية رخوو ةوىةا ي ز

ل تةاخا زةو ز ت ه وىةا ي ز وا ي تو و ة زت سوسة زتةاوىةئ ة و و ك وازوة زةة ةوىنوىئ كة وخةسئ وة ي س ةئء كرةة رة لة يوىزة سوسة

آل.ء واتة ز ةة ةري ة رةع .ء خةسة …ة ل كون ضري ةةا ووةةت خةكةرخ زةكم ةةاة ىة رمر،ةواةون خةكةرخن كة خةزةوة ز رز سةئ لة رةى ةشةتن

ةة ة ل وةة ن "ة زوةية " ي وةال، ز ى موةرو وةر رتن ة و "ز وا ي تو "و ك تة واوي خوور لة تر=ء لة ر ةوةة ية روةي خةزةةو وى موةرةوة ز س رز سةت

ر ت زتةاوىئ زةكموىك سوس ء ةزةريء وةال، و خوو وىةا ة ثوىك وة زرةىت زكمم آلة ت وا زنو. زنوىئ ك زتةاوىئ ثل ثشت و ززوتن وةو ز وا ة زك. تة زتةارةىئ ة خواي وةي يوىزة خةس آلتيارةكن رةش كوىش خةكةرةى وةةال، زة كرخةوة

ز ة رةىئ ز ة ل ك وىةا ةك ل ة ك كتةيا زرةىت زة ر تة ك وازةو ؤر ثوىةةةئ زةو وةال، ي رخوو

و ك روو. وزتةارةىئ خةس آلت سوةت م كن وزيا. ى وب و سوةتم سوس زةوز ة ة رة ث رست زةوز ة وةةن ثونة ت و ة ك مولل .

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

612

ئــازادى بيـــر

وةةالم ي ر وزاو ي ر وز وةال، ةةوةةتةوة ة ل ك ضر زك. ة زوةيةي وة زة ل كة وةةال، ة وةكةة وومتةن ة "ة زوية" وةرزرن ز آل، وىةت ةم ت ه

ر ركرخ مرؤظ لة مرؤظث رسةت ة وةةال، ثةوىش ية مةو ةتوىك مة وىك و و ي ول رةش كوىش كرخ و رذةىمء زكةم ت خةخا. ك ل سة ر رةىةةي و شت

ث رست خام راون ث ن ي مةو ةل س ر مرؤظ ةء ل وة ن مرؤظةزةكم كرخ مرؤظو و يام كن )ز كرخةوة( اخ خةكة.ء ث ةن ة خواي ة وةي خةسة آلت سوسة

زكم كن وخةخا. ية مةو ةتوىك زة روونء ةكراة خةةتة ز رخةسةئ ة وى ةة ي ةمةةن خةةة وةىئة مة ش س رثشكون خةك. ل وةر رتن و ة زوةيةة

وة و ز رةآلةن زك.ء ي ر ك = ز ك ةف ي واو ي وةس ةمي زك.ة ة مي تةر لة ىوى ةةةا خاةبنوىتة وة ةةن رة وي ةمي مرؤظوىك ي ل بذةىرةىئء ىةرةىك ز

ترةن ي يةىكون زبن وة ز ةةاي ي يةىك ةوىر ضةك و سوةتم ي زةكم كمم ل ك خةك. ثوىةةةت ل س ر رةىةي

كخةاس خان رةىئ ز وةي ك خةزوىئ ت ه رةع ت ةةا زةكم زك. ةو خا ة ي رضة وث ن ي ر ياموىك خةتةاوىئ ل ذةىر سةة ي ة ، رةىةة شةت

ي ي مةان "خة " ة زويةة ك وث سني زوىئة وةري زرةىئ ز ، وىةةة ك خةزوىئ ء ةةى ك وت ء ث رسةنت ية مةوي زةم راة ل ةىةةاووةةت زوىئ وات م ك ض ء ة

زة رزآلوترة خةة زرةتوة لة و "ة زوية" ل مي "خة " زيرةىئ مي ةةا ،زةةةكم ذةةةن خةكةة. كةة لةة وةةةالميا ل سةة ر ة زوةةية ثر،ؤ ةةرا،ء سوةةةتم يوةرؤكويا ل مي ة زوية ز رزآلوترة ي روةي خة وىئ لة خاخةم رةىئ ز آل، ل

و ك ي وةال، زك ون ة وميا ض ية كمم ل ي ىووا ةش ةةى ثرؤ رام شت وةالك ل س ر ة كخةاس خام راوة ة رض ي يةىكوشةون ة زوةيةي وةةالمون

سةييد قوتب مةشخةلى ري

613

وةر رتبوىئ و ك س ي ي سئ ز سرو ت ، وةالم خةك. ة ز و وىةةة ي زمسن كرخ ة

ةمكني و ي ر خةزوىئ ززوتنة وةي وةةال، خةسئ ز ىة ي سئ ز وةش خةك. ك م وىةا ي ىوهخي ض كيارا )ة زت س رز ة ( ن ز ة ىوهةخي زة وا ي تو و رون كرخ وةي )ة زت سوسو ( زرةىت ز ر ي سئ ز وةش خةك. ك ززوتن وة ىوهخي وةي ة ك مون وةال،ة ز و م ت سك ي ة مر،ؤ ة زةوةة كة

وةكة راي و ك س ي ك خةروون ز ةةةو " ر،ي ز ر ري ل ةمكرخن" ثوى خةل وى ت وذم وازوع مر،ؤو يوىر رؤذي آلتنسة ىوىلب ةكةن تسةيوو ة ةوىر

" سة ر ةمني " ي"مرؤظ" ز ل كة ززوتن وةي وةالم ة ززوتن وةة ك زةو زم ر ركرخ ري كراوةش ية زةوة كة ية ر زمةة و يةمو ةوىةا ي يتبةو ض ية زمة خة

(ي ةةمي ية زةوة كة ز رامبة ر وازوعة كمم ل ة ي مكبايفء س رز ةمي ز راز ر ) مرؤظة ت و رؤذة خةزموة

ةم ر ية ر ضةوي ة وةمن ة مو ضةر زةةوة زة ززوتنة وةي ىوهةخي زة ر ري " يةت خةزوىئ مكرخن( و ك وةالم زل وىني ززوتن وةة ك زم )ز ر ري

خذي ية مةو ز رز سةتوىك "ةكرخن ل مرؤظ ز ر ري"ةك ش زمر،ة ء زوك ة ز "كرخنك ر ل س رز ست ء اخي مرؤظ خة رةىئ و ز رز ست ي ك ل ةةيةملمذيء

ي ل و سوةتم سوسو خا خةرخةك ون ك ل سة ر ةورزريوزوةر،ةكيا خةرخةك ون ي لة و ثةض ل رة ث رست ء ضونة ت ء ز رز ست زةري خامة راونة كة زنة ي

رؤذةوةي وةال، يةتةوة لة ، سة ر ةمون خا ية زةونة و وةةتش ضة ية ةوىةا و ىيولو ت ةةى مر،ؤخا موة زن مةن ل

ةشتنية خة ةن و وىت "كرخن ز ر ري" خواي وةي ، وىةة ىراوا ل وو ي ي واةن كرخ ك وةال، ز ىوهخ ل )سة ر ةمني(خا زك وةىتة ريى ية ر لة ، يمة

رةى ة وة خة ةن يمي يتن كة وةي وةال، ةمية ك زرةتوة لة ززوتنة وةي ر ةةةركرخ مةةةرؤظ لةةة مرؤظث رسةةةت ة وزرةةةةرخانء ض سةةةثي ةةاةةةة ت ء

كةةرخنء وخاةة وىش كثةة روةرخة رةىت ةةةةا زةةم شةةئ ىوهةةن يةة روةي رةشةة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

614

ةمنيءة خام راي م مل كة ت ل س ر ةم مل ك ت ي واوي وة= ث رست مرؤظ رةع ت ةةاة ل ىوه مرؤظيا

ك وازةو ي ول يان زم خؤ ةن وةي ز ل و يوىن وةي زم وةي ك ةاةة ىوهةخي ري ىة زة ر " زة ر ري لة ةمكرخنة وةزايوة زةل ب وةالم زرةت زةوة ل

ي مرؤوة ي روةي ر،انء ةمميوو كرخن زم س ملي و راة كة "ل ةمكرخن لة "وشتم وةالم " ةاة رووخا ىوهخي وةالم ت ه ل ز ر وة زةوةك

م ترس ء وىض ل خةس آلتيارة ز يوىزةك خةوروثشئ زثرةىزةىئ ة كة واش خة اة خور ي ة رةز ة م يمي وةةة كة ةوة ة وةوشتم وةالم زرةتو ل

، ىمرة راة رة اي سرو ت ، ةون نيء وزا م ى ل وةي ة ، ىمرة ي ل ةةىةت وش ي ز ة ء ةم رتن ز رامب ر تة وذم وازوعة ة مر،ؤءة

ةةكت سة ر ىوهةخي و ي رؤذي آلتنس خةز رامب ر و يوىر ىوىآلويء ت ل ك ز وةالم

خوذمنةيارةىت رؤ،ء ىرسة كن لة عثمانز ر زة ز كرو ةةم رو خل نو زةوة و زوزاوة ك وا يوىرش يوىنن س ر وةةخور ة ي ةة رة ة تةم

ئ وا ةن ل وة زهوىنة ك خة وةال، ز ةىنن ية مةو وةة ك سة ر ةمني! وزل وىل كتوىكةيا كة ة و ةة زآلوزك ة وةة من خةةتةا و ز وا ة ةةةاة ز ض

كمسهء ك يةآل مخخة ي خةول ت سوسو كوشون ل ز رخة، زةو! ة و ية مةو سوةةةتم رة ث رسةةئء ضةةونة تو ي لةة وىة كمم ل ةة خا خامةة را زةةةونة كةة

ي مةو ون يوىزي مخخي خةول . خةةثرسنت! ة ك سوىك وا ززاوىئة ز وا ةىك كة م ز سةت ي سخةة ء سوةلك ة وش

ية مةو "سة ر ةمني " مرؤظة ةزوىةئ ىةمري رة ة ي مرؤظة "ةمرؤظ" ركرخ ر،س ر ةمني ك ض زو وةىئ ز ز وا ي م و كمسهء ك يةآلة وزةيا. كة

ل رةىويان تو ز كرخةيوىنوىئ ك زةةاري وىةةان ز وا ي وةالم كتوىك ز وا ي

ةةةميء ىةة موةر كراوةزوىةةئ تةة زتةاوىةةئ ز س رز سةةت ل ل وةةيا زةةيوةىئة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

615

ة روون زكت وةة ل ي من كتوشيا ثوىةةةت ة ل ك ك ش يةو ىةمرة وزكملوىت وةةةلرةىةئ يو ىمرة كم.ء ريةىكون ثوىةة ي ل ن ز سبازوىئة تة زتةا ءترسوىكون زوىئ

ةن زيوةىنرةىئ خلىء ذةري

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

616

جيــهاد هـةموو كاتيـك ثيويسـتة

و مةةخا، زةة وا ي وو ك سةة رةك زةة وا ي وةةةالموىوهةةخ ثوىةةةةةت وةالموش م ز ست ر ركرخ مرؤظ و زم يوىن خي ، م ز ست ش رووزة ر،ووي

ش ةوىةا ي ز رازة ر وازو خةزوىتة وةة زةم ية مةو م ة و وةة وىك ة و وازوعة ز كرخةيوىنوىئة ك وازةو زوىئ ت ه رةى ي روون كرخ وةو لوىكملوىنة وةي تومرةة

اراوةي وةةالم زل ةوىني )خار ةةن زة زرةىت ز ر ى وب وشتم وةالم ة وة اوسال،( ة م ترس ثوىش يتبوىئ ل وة ن خراوسوىكو وة ةةن ةة ضةةك وةةال،

و ووا و ي ر اة وة وك ي ول يوىن خي ت خةخا.ة م ز ست و تكتوى ي ة زوةيةي ةةة و ي ك ة ل ك كةكرخن ل و ثرض ةوةثراسنتء ز ر ر ك زرةتو ل

ة ة ك ي مةو ة ل ك وةالمون وةر رتةوة ز ل كة م ز ست وةال،ة و ت ةةةا ة ، ت ث رستن ي مةو ةة ل ك زةم خةزوىئ ةون ةةاووةةت وةرزرن وا

ىوى ةةا خا رةى ترو ل ةةاي ي يةىك ةةةزيرةىئءة ة ل ك ي يةىكون زنخةر= وث ي وةر ةرتنوش خةزوىةئ لة كمتة زمةة ززوتنة وةي ىوهةخي

ؤذا س رةتة ةة ر، و وة وةرزرة ك ز ى رم ةةا زةوة ة ك ل و وةالمازة )وةر،است ز وا ةك وة ضةك و زمةة وةكةة ومةم رؤذا خةى رمةةىئة كمتة ي.: (القومخواي يتنةة ثوىغ مبةة ر ةة وى ي ل ةةىةةةت كىرةكةةن ز رامبةة ر زةة "

سة ىمر زةو: (هللربهلء = هللتتب )ةةارةوةي سةرةت . ةن مسو كنةوةن ة خ -1ةوةن ث مي كن -1 ر،ا -2

ث ن ك ةتر وةال، زآلوزةوةوةة ةوةن ث مي كوش مةسل من زةون خوو ز ش: ر،ا ء ةوةن ةن مسو كن وى ي ل ةةىةت كىرةكن زةو ز

ر،او كوش لوى خةترسن

سةييد قوتب مةشخةلى ري

617

سة ز وة : ك وازةو ي ل ةةىةت ة ل ك س ر ةمني زةو ز ةةىن ك وتبةو ةءيوىنزةوةزوةر،ي ث ك مةسل من: 2ةةوةن خةنة مسوة كن وةكةة كة ت ءوةةت يوىم )زرةت زةةو لة 1

ست ي ثوىشةوتر روو كرخةوة (ر، " ر،ا ةةوةىك ةترس 1 م ة ي ل ةةىةت م ةقةلء خروسئ ز رامب ر سرو ئء م ، خةنة

ةرووةن زة ةةوةو وازوعة ة مر،ؤ ترسةيو ء يوىر ة ك ي ل ةةىةت وا ي خ ؤذي آلتنس كن كس كرخوون ىوىآلوي ر،موةي زمة م كك و ل س رةتي كمج كرخ مةسةل م وة ةةاي ورة ل

مةسل من ووترا: زم م خةن خاواي ل مةسل من كرخ ك جب ز ل كة ز يم وا الص الة وآتوا الزكاة ك فوا أ ك م وأق (77 -النس ء)

ت خةستون ل ر، زر وة ضةك كت يتةوة ل ىوت وة ز خةروون ثوىوةن ث ةن مملة ت ة وةةن خراة …ز ةةىذكرخنء ةكتيان ث روةرخة زكة ن

: ووترا ةةاتةل و بةةأسة ه م و لم ةةوا و ة ةة ر أ ذ لل ةة أ خرج ةةوا إ هللا علةة سصةةرهم ل ال ةة

هللا الن ةةاس بةدضةةه م بةةوةد ول ةةوا ربةنةةا هللا ولةةون فةة مةة ةةارهم بةةري رةةأ إن أ ةكر فيهةا اكةم وصةلواو ومسةاج ة وبية م صةوام هللا كثةريلا ولينص ةر هللا مة ل

ةةةويي عز ةةةز إ مك ن ةةةاه م يف انرض أقةةةام وا الص ةةةاة وآتةةةةوا نص ةةةر ه إ هللا ل ال ةةة عاقوةة األ م ةور وات : (، 41–09 :احلج) الز كاة وأمر وا بالمدر وف وسةهوا ع الم نكر و

كراوان خرا ة ةةاش زة تةاةة سة رةن ةة. )خاواي وىست ، ل ممل ت ر،كرخن ز 107صةفحة: ووآل.ء ىة ء رةىة رة يانء توىكم ن خةك.( ة وا ي ك ز ي ق لة

ةةم ةةةا ةمةن خةرث ر،ةىنرانة ي ر ل ز ر وةي خةةةو. ةةةاي وىمة )اهلل(ةة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

618

لة وىة ة زرةى (ة ز متة ن )و ةسي ىوهةخي خا ةة و خوذمنة لة وىة زرخاةة كىرةكن خةستون ز س ر ةمونيا خة ر.ء خرومش ةةاووةةت ة خةم زة وةي كة خةىةري رايوةب وك وةة ي م سةةوح ء ث رسةتي ىةل كة مز ة وت مةسةةل من

كر فيها اكم هللا) خةر،وةوىنران )مز وت كوش ي ر خةر،وةوىنةران ة ( كثريال ومساج ةةا خةرزرةي مز و. ةتر ز= خةى رمة ز و سوف ت ي ةترو ثكب ةخو ةكةرو ث رستن ةةاي توىيا ، خةخرةىئ( سةةىني زوىئ ك ةةا ة و ك سة سة رخةة.

زوىةئء ة ةس ةك وو ي ةةاووةةت س رخةة ن ةةاش ز يوىزةو يو توىك ل ال ويو توىك و ز س ر وخا الى زوىئ وا ) ة و ك سة ي سة ر خةةةرةى ء ةةة كممةة كء ةرمةة ت ةةةةاةني( واةة ن كةة ةة ر ةةةةا خةسةة آلتيارةىت س ر ةمون ثة ز ةشنيء ل زةةكمر،ا ىةوىريي كةرخن ةةاث رسةت خةكة ن: ةةىةذ

ز ضك خةك نء ز ري ل ةت ل ةراث خةكة نة خةخةنءة ى رمن ، خةخةنء ةك. كرخةوةة كوش زم ةةا خة ر،ةىت وة س رة م ي مةو كرو

ث ن ر،ةن ل س ر ى ر كراة خذي و ك سة ي كة ز ةذ مةيا خةىة ن ز ةذ مةيا ةةةة كة ة ةى رموشون ثوىيرا ك ي زون ز س ر وا وة زوىئ

اتلوسك م ..قاتلوا يف ك ل ثوىنوي ةةاخا خذي و ك س جبة وى ويل هللا ال ك خةى ز ذتيا ز يوةاي كة تنتن ث ةن وا ة ر،ةن ل سة ر ىة ر كرا كة خذي

ي مةو مة رةكن جب وى زمة ثوىون ووترا:ول بةةاليو انخةةر ول ورك ةةول قةةاتلوا الةة ل ممنةةو بةةا ر م ةةو مةةا رةةر ا

ول ةةة ن و ةةة الةةةأ مةةة الةةة أ وت ةةةوا الكتةةةاو رةةة ة د اةةةوا اجلز ةةةة عةةة ةةة وه ةةةم واتةة : ةة و ك سةة زكةةةذن ة لةة ةوةن ةونةة ،(99 -التوبذذة) صاغرو

خواةة ة يوىنوة ة رضة ز راست زوةر،ةةن زة ةةاوو زة ر،ؤذي مسو كن ك زة را، خاةوى كة ةةةاو ز زة ي ةمةن زوةر،ةن يوىنوة ة وا ي و ت زة

زوةةةو زةة رامون خاةةوة )زةة ل كة ةسةةو خةسةةتةرةن لةة ثوىغ مب رةكةة ي زةة ز آلل ون زم زة را،ء زة رامون زةم زة آلل خةكة ن(ة رايوب كو وة وةرخة رن ك

خةن وةال، يوىنوة ك خةنوىك ر،است ر،ةن ل ل ةيا وةر،ةن ز وا ي ك ز و وة )ىزة ( خةخةن ور،اة ل ةىملك ض ء ة زك ن ت ضر خةز ز

سةييد قوتب مةشخةلى ري

619

زة را، زةةوة ث ةن " ضةك ر،كرخن وةكة ومم )ازة القةوم( خةىة رمةةىئ: لى واة ي ز ةذ واة ي ممل تون ثوىيراة ث ن ى رمون ثوىيرا ك جب ل ة ."ز ذ وةالميا خةى ة ث ن ز رامب ر ي مةو كىرةكن

زة يوىزيء ثتة وي ز يوىزيء ثت وي خةز زةر و كن ة ك خةرزرةي ىوهةخن ة و وةي زة يوىزيء رك وة ريو يةيةري ىوهةخن ية ز خةة ك ثوىغ مب ر يي سل موىذووي وةال، و ك س رةتو سل ةثت وةي رووخاوة ىوهخ

خةن ز ك سوىك و ىةمرة ، ي مةو ز ل ز يوىزو ثت وا ز يو ىمرةىك رةىلوىكيا وا )ك ةاةة ىوهةخي وةةالم ة ر،ي زة ر ري ل ةمكرخة ( زهوىنوىتة كة وة ضةك و ىمرة لوىكيا وا يويي ز ةةويء ةم ر،اة رتن ز رامبة ر

ذم وازوع مرؤءة ز رامب ر يوىر ىوىآلوي ر،ؤذي آلتنس ك خةكرةىتة سة ر ت و ىوهخي وةالم

زبوةةت ء رووخاوةكة كة ي ة ى رمةشت ك ةةاي ورةو ثوىغ مب رىوهخي وةالم خةراس كرخزوىئة وى وا ززاوىئ ك مة ية مةوي ةتوىك

خرةىئة ةن ز ة ت زوىت س ر وةي كة ىوهةخي ووةكنيء زة ة ت واوةن ثة و و ل ووآلت وةالم خةكرةىئ! ةو ك ضرة وةالم زرةتو ل وةي ك ز ر ر

و ةةارةوة وةي زةم ةةةاي ورة ي ر ل س رةتي ة ت ك ىوهخةوة ك رخخوة مةسل من روون كرخةوة ك رةىةةي سة رةك ء ي موشة ة سرو ةت ذةة

ترةن ل وىة زضة )ل وىةضةةوةكن ي يةىك زرةتو ل وةي ك ة ل ك ي يةىكون ز ةمةني زةةر،ةىت وةو يوىةزي ست مكرو ر، ةةا ا ( ت ى سةخو ةراثة كري ل سة ر

: ر،ةةا ي توىك زشكوىئ ة اتةل و بأسة ه م و لم وا وإ هللا عل سص ر أ ذ لل أ خرج ةوا رهم ل ال ة

هللا الن ةةاس بةدضةةه م بةةوةد ول ةةوا ربةنةةا هللا ولةةون فةة مةة ةةارهم بةةري رةةأ إن أ ةكر فيهةا اكةم هللا كثةريلا ولي وصةلواو ومسةاج ة وبية م صةوام نص ةر هللا مة ل

ويي عز ز (04-39: احلج) نص ر ه إ هللا لةة زل ة ت ك وازةو م زل توىك كت و ز ل كة زل ة توىك ي موشة ة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

661

ةمونةيا زةذة ضةةك ية ر ي موش ة وة و ك ي قء ي ق ثوىك وة ل س رت ةةاة زم شئ ىوهةنءة ر ةركرخ كتوىك م ك ي كرا كرخ ك زكموى

ل مرؤظث رست وس و ك سة ي مةى ةةاةة تون زةم ةمةةن ثضةر،ةةة ةمرؤظز ري لةت خةك نء خذي خةوةسنت ل ز ر وة خةزوىئ وةال، زك وةىتة ريءة ية مةو

كرخن ةة ك س ر رةى رةش كوىش زك.ء راميل وىةئ م ة زة ر ر خةس آلتيارةىت ل خةس آلت ي واو ي وة= ث رست "ةمرؤظ" و ر ركرخ "س ر ةمني" و"ةمرؤظ"ل

م ش زل توىك ي موش ةيو ة ك خةزوىئ ىوهةخ ةن ز ة زك وةىتة ر تة خةن ي مةو س ر ةمني خةزوىة خةن ةةاووةةت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

666

قؤناغـى مةككـةو خؤطـرتن

مةوة ة ت ه زمةوىك زةةو لة م كك ىوهخ ل خةسترتن وةو وا يوىنن ل خرةىذةك ي رةىب ي ةةاووةةت س رةتي كمج كرخن زةم م خةنة ش ية ر زمةةوىك ي من وىةة زةو وةي ك ثل ز كمم ل ي مةسل م ة ك م وة ل م خةنة زم ىوهخكرخن ة ثش ت واوزةو موةي س رةتي كمج كرخن ة وة زوىئ ت ه ل زة ر

م خةنة ضةةك مة مة وىك ري خوور ةةتن وةي م ترس زةو زوىئ ل ةت مة ش وةة زوىئ مة سة رةتو …و و ي ر خةزوىةئ وو زهوىنرةىتة خي وس رةك

ة زنك ي وز ل كة وة وىةا ي زآلوكرخ وةي وةالم مةم ر كرخ …كمتة زوىئ ةرضةةةو زةةم ر ةةركرخ ي مةةةم ر كةةرخ خ(قاعببد هلألءطببالق) لوىةةةة خةرضةةةون

"ةمرؤظ" و رةش كوىش كرخنء رامل ون و كمسث ي خةىن رةى "ةمرؤظ"ىوهخ توىك ةكراة و م س ل ي خةسرتن وةي مةسل م م كك ل و ك تة واوي زآلوكرخة وةي وروو ضةك ز وا ي ةةاووةةةت س رز سةت

ي زةو ل وىة ة ل ك م كك خا ل وة ن مششوىري )ز ي م(ةك وة خةثرةىزراو زةةاري زةم غ مب رةشثوى

ة ل ك زبوىئء ةيء ذةريء خل ةة ل ك زةيوةىنوىئ ية روةي كرازموة ت توىك لى ز و ك وا زةو ة يوىل وىئ ثوىغ مبة ر وثوىكء خةس آلتيارةىتءزةكموىك سوس رةىك

ك زرةىئء يوىل وىئ ة زم ز وا ةكة ي ة ل ز وا ةك ي ز ةىنوىئة ة ر ل يف ) ، زس ، لة …ل و زمة خا ي زةون تر ك ، زرن ي روةي ض ية يمي

-هللةسباء ) ت ىةريي و ة تة ي سةةرةت ىراواب ز= كرخووةة ل خا(ظالل هلليرآنوا أ ة ك م وأقيم ةوا الص ةالة أل تةر اىل ال قيل ل ةم ك فة] :ةةا خةى رمةةىئ ك (77

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

662

(2)ز آل، ي ر ز ب واة ز ، زم ة وة ي يةىك لوىرةخا زهوىنوىن وة ،…وآتوا الز كاة وة زوىةئ كة زمةة مة كك زرةتة زةةو لة زمةة ل وا ة ل ز ر -2

زةروخؤةوىك تةبة ت ء لة وىة كمم ل ةة ك ةةين لة وىث روةرخةكرخنء ث ةي ش ض ية م ز ست وى تويا ة م ، ث روةرخةكرخنء ث مرؤظ تةب

توىيا زةوة وةك:أ ة ث روةرخةكرخنء ىوىركرخنء را رتن خةرو مرؤظ ة رة ز رامرت ل س ر

كةرخن وى و كرو روخاوا ي ك ةيةتةا رام ل س ر زريىة وةك سةت ، ل وة ل ةمية ة ل وا ي ل ث ةيا خةز وا

ة ت ل ةمة ت ةميء ك سوىت ء ةمث رست ةةمي ر رزكرةىةئء وا ثة روةرخة كة ةسم ي ت ه زم ةةميء ة و ك سة زة ءي سئء زبوىئ ك زوىئ ذةن

ذةرةيا زض سثوىئة ك ىةآل وةي ذةة تة ه ية ءل ث ةيان ت وا ل خلى ةمي و

ء ي سةت ةةمي زكة.ء زتةاوىةئ ج ة ثوىةةةت س رث ر ت خةرون ورق ي ستن ةزتون زك.ة زخا ي ر ل ة ك ، رووخاوةوة ي ل ض ىء ث ومر زيا. )وةكةة ك سرو ت ة رة وازةو( ز ل كة ثوىةةةةت تة واو ةةمي ةزةئ )كةمبؤلى(

م ز سئ ، خا. ةي ل سءك وت ز ءزك.ة ت ةو.ثوىكة ة ء ل ة و سة ركرخاة توو ك رةىك كمم خ ة ت ىوىري وة زبوىئ ك ، س ر ز

اي وةر رةىئة ك ي ر زك.ء ر،ةخةزوىئ ل ي مةو ز وىك ذةويا ثرس ث ك ايةتبةو ة جبةل وىةئء ز و ةوىةةة ر، ةمي ةم ز س ر ز ك ةف ةمي ة وةك ك

رةىتر زك.ة م ش ز يوىزترة ئ زةو ك زبةوة ز رخي زنة ي زنوتنة يوىنراةة كةة وةة ة و ةثة "كمم ل ي وةةالم " ة ك ةةو ت ة رةز

كمم ل ة ي س ركرخاة توو ك ر ثوشةيةري ثوىشةك وتةوي رةىةك وثوىكة

)م. تةا ااسةانب بيةت بةؤ لةبةةركردن ة بنوسةريت (ءيباط )( ويمان بةباشةينى كة بةشيوة خةال 1 ة. كريكار(

سةييد قوتب مةشخةلى ري

663

ي زةوة ك س ركرخةو كمم ل ة ك يم ث رست س رس ةئ وة ل وا ةةة ل زةة ر ةة وة زةوزوىةةئ كةة زةة وا ي ةةتو كرةةة رترو -1

ز سةوختر زةوزوىئ رة زروة رو(ء كمم ل ة ي زةرةةشةيا ة كة ثل وثةة ث رسةت ء ة ل و ىم

ة خةكةرخن زك وة خوذمنةيارةىت ء ةة كب كة ةنت ةىوزو ل ةمزة زةون واي لة ضةك ة ةري و وىةة تو ة ل و ىمرة زمة و ل و ىةمرة زةرو رو(ء

ءو ك للة رةز كمم ل خا ة ل وا ة كري س ةتبو زةرسب زهوىنوىتة كةة وة وة ةونخي ؤر خروسئ زك. ك س رة ، ر،ي ةةةىنويء تمل سة ي وةي ت

ث ةيا خةزةو وةك و ر،و تمل سة ي وة ز وزة ي لة وىة ة رةز كةيا ر،ي )ز سةة=( كة ضة يةي سةل (ووربهلءي زةون وةك ر،ي )خازسء

س رة م و ة ر،ا ة ك يم ي وا ي زةو ة خرةىذي ةةةىنوةن ةةي خوورووورخو خر ئ توىيا خةضةونء خةى وتن و كت ش ز مت ن ، تمل س ي وةو

وةةال، خةزةةون كة موىشةكويا توىكة لى زة ة ل خةمر رييء خوذمنيارةىت خا خةمركة وةو ةترةش ي خةكرخو خةمة وة وسة وةةال، لة ىوت

ةةونوىك زة وا و ةت ء يوىمنة ة خةزةةوة تمل سة ينء وةي زبوىئ زة و ك ي خةزةةو زة ذةىرةوةو ةبةةورخنء ضةك ةةا وىو ك وا كة وة ل ة ر،ةةا خةم

وة ل وا ة ل ز ر وة زوىئ ك ة زخا ة ر،و خوذمنةيارةىت لة وىة ية مةو -1كموىك ةكة ة و سة رخةم خا زة ملوىكيا خروسئ زبوىئ كراة ك ل م ك

ةن ك زهوىةن ة زة ل كة ة و شت وا زةو ك مةسل من ضر زك. وا ل ىمرة وش خرازةةة خةسةئ س رث ر ةتورانء سة رؤك يم ةكةن كة ة واوش

كرخن(ي تك ك سة رز ةمةن رتبةةو خةسةئ وىي رة ك ةن سزاو ارو )ت مزرو روى خاة زرةتو ل ز رثكرخ ر،و كمك ء ممل . خا. ز س ر، ل و ىمرة

خوذمنيارةىت ل وىة ي مةو ملوىكيا وس خةوترا: وةة وةال،

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

664

ةم وةال، و رةى ة رتبةة ز رو ى رم ىوهخةش ة خازةوة واي ي ثة خةوترا ى ر و رةى ة ي زرتة زة ر ج خةزة وم! ة و ثآلتة

زةرةةش ل وىة يم ة ة رةز كيا ل كت زة جء ز ر وةيا زةآلوي خةكةرخةوة وةزةو ك خةةةو. ممي ىووا يء خذاة ت ةةةتمت وىةةان زةوكء كةةر،ةوة خواي ةة وةي كةة كمك ةةةةت وىة ةة لء يم ةكةة وة ىةة ةة ر وةةةال،

ة كمةلة مةسةل م كن ءى رم خةرزكرخاة ك كةةر،ة مةسةل م كن زوكوةن ورةك ةمةن زكة تة وة و ة ر،و ثوىكياخاة زك وتة تة وىةة ية مةو مةلىء ة رةكء يم ةىكةة وةة ضة ز رامبة ر وةةةال، خةوتةراة ج ي ل ةةىةةةتوىك

خوذمنيارا ي ز رامب ر خةكرا !ةةةا ةةمي خةةزاة ؤر لة و ك سة ي وة ل وا ة ل ز ر وة زةوزوىئ ك -9

ل ةةىةت خذو سزاخةرو خل ر،ةز ةن ي ة ة ل وا ي ك مةسل م ة ك مونون ي سزا خةخا ة ز يوةاي ث زةو وةةن ة ي ر وا ةمةن ل خايتةوخا خةزنة خل ةم ترة س رز ي وةال،ة وزرة خةزن س ركرخة م ة ر ةةمة ري كةةر،ي

ل و ىمرة ك س زةو ! صطاب ة ل ز ر وة زةوزوىئ كة ةة كوىك ل سةوفت ثوواة ي ةة رة ء وة ل وا -9

كراون وىةةور،ةو ت ة ةري ة رةز وةزةو ك خةزوىئ ي مةو ك سوىك ست ، لكراوا وةة رض تةو س خان ريو رىةئ وىس رة.ءة زضوىئ ز يي ؤر ل زاخةكن زةاةة زة ءكراوةك لة ثوو مةزةآلن وىزبةاة ز تةب ت ر ؤر ل

خةزن ز ل ي راست ، زة ة ة وة زةو ك ض ية رووخاوي وازوع ي ن ك ثوومةزةآل ة كوىك زةو ل را ي زةو زةز كري ءيةق ة ك (2))از اليةن (

ص مةككةة ثيةةمبةةر زيةاتر بةوو لةة ر( كاتيك سةيو اةازير لةسةةر اةبوبةةكرى صةدي 1

هيشةت )يبة آى بةجدي تا اةةوي كةؤب بكةات بةؤ ةبةشةة. اةةمي كاتيةك مةككةة يريطةى نةاخؤش بةوو. ية يلدغنة(ى تووش بوو، كةة دويى اةةوةى بةسةةرهاتى اةبوبةةكرى زينةى، ث

نةةاهيلة هةةيس كةةةس ريةةت ت بطريةةت، كةةة ء)كنةةى(ى منةةدي بةة ى ديلةةدة وةرة لةةة ،ى ووتيةةث طةرينةوة )يب يلدغنة( اةم ديلدةدينةى لة كةعبة ااشكريكرد.

سةييد قوتب مةشخةلى ري

665

زهوىل وىئ ضةك رؤةشةتن زةزة كري زة ةم كك ز ىء م كك ة كمج زك. ك ز س ر ة كمم ل ة ي ة رةزةيا خةىةئ ةرةة ء وىك ورة خة ا

كرخ وىل ز ر وة زةو ك ث ي زةز كري خاو ز ر ري لتر: ي ل ةة ي وةو وزرخة مرؤخا كة ي زةةرةةش زةةو كة ز ل ة ك

هلببت )ز رامب ر تريةي ز ي م كرازةوة ل وا ي كمضون كرخزةو زةم خؤل ة ك (2)(طا ف ل طال

وةي ك زرسوىت ء ر،ةز ت ت واو ثر ةي كةرخنة ة ، ةرا، ةرت ء خواي خةسئ كرخ وةة ة ل ، ىمرة زةرو رو(ء كمم ل ةة خا ة سةوخز ةشة زةم

خةسةةةئ كرخةةة وة لةةة زةةةرو رو(ء كمم ل ةةةة ك ز وا ةكةةة زةةة آل،ء كرخنتو ة ضةةك ةةم مة وي زريكميا كمت ثل ي ز ة ء ةلول" رستوىت "خةسة آلت ء ترسةنمك ةخةط زةون ل س ر سةزاو ة ار مةة ي سةةوك ء ز ةز

ؤرخارا ارخراوء وش ي وةرة ء م ست مكرووة ل وا ة ل ز ر وة زةوزوىئ ك ذمرةي مةسل م كن ل وكت خا ك ، زةو -1

م ككة خازةةون ضةةك يوىشةت زة وا ي وةةالم ي مةو ون ية ر لة تري وىةخور ي ة رة ة وةةن رة ةشتبوىئ ز آل، ةشتبةوة وض ك

وةة ن ةو كن زوز وىةةة ك ك ،ء ث ر.ءزآلوة ل وة ك ترةش وةة يم ة ة رةززةونء ت م ي ةكمك وىةةان زةر،ةةشةون خةكةرخ ك لة وىةان يام كوةيا

ة ةن خةكةرخ لة ، ىةمرة خروسئ زةو زةوة ضوةر،وا ضرةةوس و كمك كت يا ة ر ة ر، خان راةة ة وةةيةي خةةةةية كة ة و كمم ل ة

طبا ف با بؤ ءبهيل آة دويى زيادبوونى سةيو اازير ة مةككة بةج ( موسلمانةكان ناضاركرين 1

بتةةوين بةة ي ، بةةةالم وةةورةي دةنةة مةةامى ثيةةمبةةةردي هلبتطببال تةةا لةةةذير سةةايةى نةةدةكري ةىنةدةفرؤشنت وكةس شتى لة آكةس شتى ث ديبرينيكى لةو موسلمانانة كرد كة

بووبةوون. ى ريزىية ةمةش هةموو هؤزةكان ثذخنويزى لةطةل نةدةكردن.. ا ءكةسي ذن وم ثةاش آلهةةليان ويسةى، بةة كةعبةةدي بةة ءتابلؤيةكةدي نووسةى لةة بوونةيانيبؤية اةم ريزى

كريكةار (ةكةة هةلوةشةيننةوة. مياطعب ضةند ساليك خؤيان ناضةاربوون كةة دةنة ديبةرين )

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

666

هةتةو وىة كمتة خةي. ة ز وةةيةش ل وكة نت ل وخةزرا مةسل م ك م ز خوذمة زكةذة وة ة ة و اش ز زتةا سة وةيةي ذمةرةي ةمةةن لة

رخن ي ر خةم ل وو وة مةسةل من ة خةمو لة ست ش يوةلى زم ةةا ث ةياكة ز زرةة ك ءي مةو س ر ةمونيا زةكم وةالم مةمكني خةزةو خان رةىئ

ءةمن وةالموش خةنوىكة زةم ة وة يةتةوة كة ثرؤ رامة ذةةن وىزبوىئ ز …رذةىموىك وازوع كرخةوةة ل ذةيا زهوىنوىت كة وة

يتي( …) -9سة رةتي كةمج ىوهةخ ة لة ر،و وا يوىنةن لة خةسرتن وة ل ي روةي

ث مي ل ة لى ىةل كة و خاوشةتةا كرخ وة زم م خةن ة ك ثوىغ مب ر يا ز ستبةو ة ل وا ي يوىشةت زة كىري مزةوة وة ة وةش ةم خةن و خةرورز ر

تر زةو ل ز ر ، يمة و ض ية يمي و زمة واي ثوىةةةئ كرخزةو: م ش زل توىك ك سرو ت

ضةك زةاري ز وا و ةي وةال، ي زةوة يو خةس آلتوىك سوسة ة ك ،: زةو ز ري ل ةةت زآلوكرخة وةي وةةال، زكة.ءة وةك ز رز سةتوىك لة وىةان وةال،ء ى موةري ة ل كويا زةوةسةتوىئ ضةةك ية مةو وةة ك وعباىوةن

كرخزةةوءة ل وةة ن م ة ز سة رؤكة ت ثوىغ مبة ر ز خةول ت وةالز ةيةكن زةوزةةون كة ةة كوىك لة و ك وة را يو ، خا كةرة سوسة

ث مي ك ي م خةن وةزةو ك يو ك سوىكون يم و كمم ل وىك زمي و ثة مين رةوة ترخا زب ستوىئ ةن ة رةىك زة رث زكة.ة ةةن ث ةةةةيي خة ل لى يم ي

وةرة رةىئ مة ش ز ل ةة كة ثوىغ مب رةوة زب ستوىئ ت ممل . ل خةس آلتيارةىت راست زون ز خةسئ سة ركرخةي مةسةل م وة زةةوة زةةارةىك ؤرةش ي زةو زم زآلوكرخة وةي زة وا ي وةةالم ة ية روةي يةو ىةمرة

ة زةوة ية مةو كمسهء ز رز سةتوىك لة وىةان وةةال،ء ىة موةري ة ل كوةيا وةر رتن ة زويةك خا ة ل كوش س رز سئ زةون ل

خةةةةةئ ة ل ، زمةة خا ة ية مةو كةرو كرخةوةةة ك خذي ثوىغ مب ر خووة،:

سةييد قوتب مةشخةلى ري

667

زبةوة وةرترة كمسث س ر رةىة زآلوكرخة وةي زةرةةش ت رةن زكرةىئة ك زتة وىةةة ك ووةكة )ةةري مب ةر( ةيةيوىشةئ وةةال، خةن ك ءة ز ءو كةة ي وىةةةان زةةةرةةشوتةةر كةة ضةةوةر،وا ضرةةوسةة كمك يم ةكةة

(ي ة ر، سبري ك وتة ةرخ ) رؤل كون خةكةرخة زمةة ثوىغ مبة رةش م رةم ايا ك ل ع دهلملطل س رؤكة ت زةي كةر،ي ة ك مني سرة ز

ث ن ل زخةي ، و س ر زةرةةش ةزةو خواي ز وت ، م كمض زةو رخ س رؤكة ت ةبيالل ي كةر،ي ىة زش كة لة تر ز مياة ث ن سرة ة ك

م رةى زيا زةو خواي ز ظيةي ، مة كمضة كة مة ةن ة كة مني مة ك ز رامةيازةون ضة ي ر،زةو رووةياو ةةةةىن توىةيا ر،ذاة كة لة

و ر،ة يت ةةارةوة ك خةى رمةةىئ:( خةرزرةي هلل يبر سةرةت ) ة توىك ل ،وصةة ي عةة كةةويل سةألوسك عةة الش ةةهر الةرا قتةةال فيةة ت ق ةل قتةةال فيةة كوةري

الةرا ، وإخةراأ أهلة منة أكوةةر عنة هللا والفتنةة أكوةةر مة هللا وك فر ب واملسةتةل ةةاتلوس ال -لبقذذرة) ..ك م رة ةةر وكم عة ةةنك م إ اكةتااع وا.ول زال ةو ةةة (2)مةة ز رام كةةيا واتةة : ثرسةةور. خةرزةةرةي ةة ر،كرخن لةة (، 917

: ةة ر،كرخن لةة و مةة خا تةةواوىك ؤر ورةةةة و ةوةةن زل ةةوىيةكةة ن ثوىل ةا لة ةيوىك ؤري ي ة ز آل، كىرةىت وانء ز خةةة كرخ ةةون ةة

كرخ ) ةةةرةت ك ةبةة وة خةركرخةة مةسةةل م ومةسةةل منء ز ري ل ةةةت ة ر،كرخن م كك ة ك ةمةن ة ل ك وةى ة وي ةةا ؤر ؤر ة ورةترة لة

ل و م خا ة )وات ر وان م س ل ي كة ةترو ة ر، ي ل ريسةيون و كرخةواة ي ة وان ز رامبة ر ل و م خا ز ووة تةواوىك ورةةة ة ي روةي تةوا ضةركرخ ةمةسل من خةةك ن ؤر ؤر ورةترة )وي ةةا(

كة ةنت ةون ك يء وىرا وةي زم كةةىرة ؤر لة ل وا يوىنن مةسل من ل س رةتش ي ر ز رخةوام ل س ر كة ةتنون زة و يوةاةة ي ورةترةة ةم وان وى

مو ةةررةم، ) نري كةة بةريتني لةة ( اةو مانطانةن كة لةثي ايس(مدي شةريان تيةدي دةوةسةتي 1

.(رةجةب، زيلقةعيدة، زيلحةججة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

668

رةىن وة س ر كةىرو ةمر،اة ض يةشون ل خةسةئ زوىةئ زةم ضرةن زك ن ز يوىن خي و م ز ست خرةىغ ك نء خةةك ن

ةم ا و سل خا رووةيا ي ر لة و سل ةيا ر، ث ن ر،ي ورةي ز خر ل يت ةةارةوة "هلألءفال"سةرةت

زكرةىئ ةم ة وة و ك وة س ةري م س ل ك و ر ل روا ي روخاوة وازوعة ل زنكة ي ززوتنة وةي "كةرخن زة ر ري " خروسئ زوىئ ك ي ل ةةىةةئة ي ل ةةىةةت

وةالم وةكة ك خلى زة ةةةكن خةةل ةوى واة ي ز رامبة ر وازوعة ة مر،ؤوة يوىر ر،ؤذي آلتنس ىوىآلوي ةم ر،ا رنء ز ةةن كة ةاةة ةة وةي ز ل ة ي وا و ك س ي ث خةز ة زة ر خؤ ةنة وةو يوىن

ززوتنة وةي وةةالم ة و ىوهخي وةالم ت ه ل ثوىنوي ز ر ري كرخن زةوة ل كرخوون لة ، رؤذةخا كةري ةىمرة ك س ززوتن وةي يوىر رؤذي آلتنس كري تة

كرخوون ك مةسل من زةونء يوىزةىك واةن موةة ز ل كة ية ر وةلالموشةون ة تسةورن موة )م ر و مةسل م ي ك ةةا ز ز ةة ةمي ثراستة ة ك ثة

ية مةو ة لة "سة ر ةمني " ي"ةمرؤظة " ل س ر وةي ك م وةال، ر ركرخ خةسة آلت ةةةاة تة ةةاووسةت خةزوىتة ةةون ةو ك ة ةروىمرة خةس آلتيارةىت

زة ةةي ةمةة وة خةك وة ي مةو مرؤظ س ر ةمني( و ىةمرة ك سة زة يمي يوىن وةي ت زرةرات را اوة زم ىوهخي وةالم

سةييد قوتب مةشخةلى ري

669

قورئـان خـؤى بةسـة بؤ بةلطــة

زآلوزةوةة وةي وةةةال، ثوىةةةةةت زةة تةة زرةرات را اوة وةة يةة ر ت زرةراتةة زةر و ك ةمي ز س ةةا خةى رمةةىئ:

اتةل يف كةةويل هللا ال ةة سةيا بةةانخرة ومةة ة اتةةل يف كةةويل فةلية شةةر و اليةةاة الةة ةةاتل و يف كةةويل هللا ةةا ومةةا لك ةةم ن تة يمل فسةةوف سة متيةة أجةةرلا ع لةة تةةل أو ة هللا فةية

ه والم ستضةةدفم مةة الرجةةال والنسةةاك والولةة ا ال ةة ول ةةو ربة نةةا أخرجنةةا مةة هةة ة آمن ةو ال أهل ها واجدل لنا م ل سك وليا واجدل لنا م ل سك سصريلا ال ر ة ال ا ال

ةةةةاتل و يف كةةةةويل ا كفةةةةر وا ة ةةةةاتل و يف كةةةةويل هللا وال ةةةة ةةةةاتل وا أوليةةةةاك ة لا ةةةةاغ وو فةةديفلا واتة : زة ة و ك سة ي ة(75-74: النس ء)الش ياا إ كي الش ياا كةا

ذة زر،اوةي خو خةىرؤ ز رامب ر ذة زر،اوةي و خوة زة لة ثوىنوي ةةةخا مةيا ج زكةذرةىةئء ج الىء جب وى ة ي ر ك سوىك ل ثوىنوي ةةخا جبة وىئة ل

س رك وتةو زوىئ ز س ر خوذمنياة وىم ثخا ت ورةي خةخةةنة وةة ة وة زمضة ي (هلملستيعفني) ل ثوىنوي ةةخا ى وى ء ىوهخ ك ن زم ر ركرخ رةشء ر،وتن

ةي كةمج ةة كء زراتن ل ثووانء ذةنء منةياآلن واة ي كة كىرةكةن رةىة زر،ةةنء ةلولون كرخونء ىمرةي ك و ارةن زم ثةوىش يوىنةونة ةن لكرخو

و ز س م ي يةن زم ةةا خةزرخو يوارةن خةكرخ: ةةاةة ل خةسةئ ةة ل ك لةتف ةم. ث و يوىمنة من )م كك ( ست مكرة ر رمن زك و ز ، وآلت

ةرةىكمن ل وةة ن ةمتة وة زةم زنوىةرة ة و زم زةيؤ ةرةوةو س رث ر ةتورو ةرةةيةخ ثوىنوي م ز ستوىك ثريؤ خا خةى وى كة ك س ي زوةر،ةن يوىنوةو مةسل م ل

رؤذي خواةةيا ة زة آل، خوو رة ام يي ةةا ل س رةةتن ةون ةةا ل زرةتو ل ي ة ر،ةةا يء ء يوىةز طباوت ت و ك س ي زوةر،ةن يوىنوةو كةىرن لة ثوىنوي

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

621

راةة لىء ةةةىنك وتةا ة ةتن زكةةذنء ةىست مكرةيا خةى وى خةسة وىةةة ة ثةوج وووا ة ء توىكم ةتن يو زوف وتوىن خل نوش ز ك ي وألو

ة مضة ك ة ، وإ دةو وا فة فر لم ما ق كةل نة ق ل لل كفروا إ نتهوا ة ، فة أسةتةهةوا فة هللا ةا انولم. وقاتلوه م ر ل تكو فتنةة و كةو الة ك ل ة

ةدمل ةةةةو بصةةةةري. وإ تةولةةةةوا فةةةةأعلم وا إ هللا مةةةةولك م، سدةةةةم المةةةةوىل وسدةةةةم الن صةةةةري: ز وا ل كةىرو ةمر،اة زهوىن ء زوةر، زة ز كىرةكن زل ى وات :، (43-03: األنر ل)

تةمو مةسةل من ةةا زهوىن ة ز وا ل ر،ةةا يء كة ةتر زهوىةن ز رامبة ر زة ةةء توا ك ثوىشةوةن خةزةورةىئ ةةم ) ر وا ةن يوىنو زوةر،ةن يوىن( ل

ري ل ةت ء كة ةتر( ة وا ي ل ضن وة )ل زةت ءتر ز رةىن وة س رةن ر ىرةىك ة ةضمن خوذمن ثوىغ مبة را ثوىشةةو، لة وىةزرخنء ى وتةيم ة ة موش وا لة

ةون كة ي ةةةا خةك ، خةزوكةذن ت يوةلى زم ةةا ث ةياكرخن مونوىئء ك = ل ث كرةىت وة وةت س ر ةمني ي مةوية ةون ةةاووةةت وةرخة رةىئ ر

كةىرو كة ترو زوةر،ةن يوىن( وا وب ةةا ةمي وا ةةن ة يوىنو وىن )ل وا ةن يي ر ز ري ل ةت زوةر،يوىنون كرخة خل نوة زة كة ةةةا ل ة لى وىةةةة و وةشة س رة رو س رث ر تورو ةرم تويةرتن متمة تن زة وةة رةىت ةةةا ية زوىئء

ةةاش ز بة س رث ر تورو ز ةبة ك سة ة م خة خوذمنيارةىت كىرةكن ك الىء س رك وتةتن زك.

رم ةةو مةةا رةةر هللا ورك ةةول ن ة ممن ةةو بةةاه ون بةةاليةو انخةةر ون قةةاتل وا ال ةة أ وت ةةةوا الكتةةةاو رةةة ة دا ةةةوا اجلز ةةةة عةةة ةةة وه ةةةم ون ةةة ن و ةةة الةةةأ مةةة ال ةةة

صةةةاغر و ، وقالةةة اليةه ةةةو ع ز ةةةةر ابةةة هللا وقالةةة الن صةةةارى المسةةةي ابةةة هللا ذلةةةك كفةةةر وا مةةة قةوةةةل قةةةاتةله م هللا أ ة مفك ةةةو ، قةةةةول م بةةةأفةواههم ضةةةاه و قةةةةول ال ةةة وا أرواره م ور هواسةه م أربابلا م و هللا والمسي اب مري وما أ مةر وا إن ليةدو ة وا ات

ا ن إل إن ه و ك وحاس عم ا شةرك و ، ر ة و أ اف ةوا س ةور هللا بةأفةواههم إللا وار ل ة و ك سة واتة : ، (09-99 :التوبذة )و أب هللا إن أ تم س ةوره ولةو كةره الكةافر و

زكةذن ة ل ةوةن ةون مسو كن ة ك ز راست زوةر،ةن ز ةةاو ز رؤذي خواةة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

626

زة را، يوىنوة رض ز زة ي ةمةن زوةر،ةن يوىنوة ة وا ي و ةت زة خاوى ك ةةاو ثوىغ مب رةك ي ز ز رامون خاةوة )زة ل كة ةسةو خةسةتةرةن لة زوةو رايوب كو وة وةرخة رن ك ز آللون زم ز را، ز رامون زم زة آللى خةكة ن( وا ي ك زوةر،ةن ز خةن وةال، يوىنوة ك خةنوىك راسةت ة ر،ةن ل ة لى

ز زة م ك ضةيو وة )ىزةة ( خةخةن ىةل كة كن ووتوةن ةةة ةىر زك ن ت ضر خةكةر،ي ةةاة ءة خة كوش ووتون م سوح )ةوة( كةر،ي ةةاة ة وةةة زةة و رةىترةن كة وةك زةة و رةىتةري كىرةكة ثوىشةةو واةة ) واة ي خةةةةو.

زة قء راسةت ىرةشت كن كض ةةان( ةةا ى و.ء ى ةن ك.ة ززا ضمن ةم لة خة كن رايوب ك ءة وى خةك ن ىةل ك كن زوةةكونةوخةخةنء ةمة لةةاو ل ىوى ةةا خاةنة زةةون )ز ي ةئ زة را،ء زة آللى كةرخن ةمةن كرخ زةو ز

ل س ر زة ي وان( ي روةي خة كن ةوةي كةر،ي م رة موشون كرخزةو زة ةةاة مةو وة كون خرازةو ك ت ه ةةاي تكء ت ه زث رسنت كة رض ى رمن ز ي

خ و زم وىيو ث رستورةىك راست زون و ة ث رسنت زوىئ ى ل وة ثكء زىةةو ةةا ل وةي ك يوز زم زر،ةر خةخةن خةة وةىئ ةوري ةةةا ) وةةال،( زة

، ةةا يوىلوىئء ةةوري ةةمي زكةذةىنن وة )ز زة ي خرؤو خةل س و راي ز ى ى( ز آل ي ر ت واو خةك.ة رض كىرةكوش وة خةزةةزةىن

ةمنيءة ض سثي ثرؤ رام ك ةةا م ت زرةرات ةةاة ت ةةا ل س رة سةر،ةن وةي ثرؤ رامة ء ة ةتن ةةةا ان ءذةة ةة ل ك ءة راوة ة ةتن ل

ل سةة ر ة كةة ةخةة خةسةة آلتيارةىت مرؤظةةةشةة كوىش كةةرخنء وزرة ر،ء ةة ةتخنةا يمرؤظث رست خام راوة مرؤظوش ي مةو ز يةي ةةان ز يو ىمرةىك ك = مةى وةي و ز ةةىرةي ي واوة ي وة= وراي ةمي زةةكم ةة ل ك زكة.ة مة ش

= كة = ل سة ر ةةني ثة روةرةىت ل اكةراه يف الة ) ز س زةم زنوتنة رةىةةي ني وةر رةىئ ةن ي روةي ةك ك = ضر كرةىئ ة ةز و مة ي (ئزةةزةىنرةى

وة ز س زم خازونكرخ رةىةةي )ية مةو خةسة آلتوىك ية ةةاةة ( ةةن زل ةوىني : ."ي مةو ك = خةزوىئ ةةاووةةئ زوىئ"

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

622

م ة ت زرةرات ىوهخكرخن زم ر ركرخ مرؤظ س ر ةمنية ر ركرخون ل و وة م ش ز ت ه زة = وة وذةىر آلي ة كخةاث رست ست ت خبرةىنمرؤظث ر

خل ة ىة وةرة مةسةل م كيا ضة زوبةوة زمةة لة ، ت زرةرات ز ت واوي لة خةرزرةي يمي ىوهخ كرخ كة ةن ة ةخةوو.: زةم ز رثة ج ي رك سوىكون خةثرس

ت ك من خةك ن ةن ةةيةوو.: تة خا وةي و م ترسو ة ك ي ر،ة ل ووآلخوذمنيارةىت ىر=ء رؤمة كن لة ةممن خوورخب ةنة وة ةةن ةةيةوو.: ىوهةخ خةك ة زم وةي ووآلت ك من ةتر زة ىراوان زكة ة ة ةةن تة ةةتر خةسةك ومتن

خةسئ زك وةىئ ة ءر،ي مةزص كة حتذ يفبه ز ل كة خةزونني ك س وةكة )روزع كةر،ي ةمروةكرخ ىة زخسةو ة وىمةةريةي كةر،ي ةةب ( ة ك ل خواي ة ك ثوىش خةسئ ث

ك رؤست م ى رميةي سةثي ىر= لوى خةثرسني ك يمي ضو وا يتةو ت ة و سةةة ر،ؤذو سةةةىري ىوةةوا خا ةةة ك لةة خواي ةةة ك ة ووآلتةة ! ي رسةةوىكون لةة

زكة ة ء مرؤظث رسةت ر ةر تة ةة ل ك لة ةةا وىم ي ي ل بذارخووة "خةةةو.:و وةة وة ل ت سةكء تةرةك خوة ةة ل ك ر ةر وزوخ ةن ذةىرسة ي ة كخةاث رست

سةت ،ءة ول مة خةونة كن زك ة ء زوخن ةن وىة ز رىراوا خووة ي روةي ت ل ر رةةةن زكةة ة ء زوخن ةنةة وىةةة خاخثةة روةري وةةةالم وة ةةةةاي ةة ورة زةة

غ مب رةك ةيا خةن ةمي زم ي مةو مرؤظ رخووة ي رك سوىك ة و خةونة ي لة ثوىةخةيوىنني ةرةزي ةممن وةري خة رة ءة وا ةش لة وىم وةر ر. وة ل وىم ة و ل

وي ووآلت ةمةيا نوىنوىت وة ي ر ك سةوىكوش لوىمة وةرة ر. ء ةك ت ي ر ل ةكةةذرةىنيء خةضةون ز ي ةئة ةةن سة رك وت ل ل خةى وىني تة سة رة ، خ

."وةخةسئ خةيوىننيو وة ثوىشةب ل خةرووةيا ةمةسل من ثوىش وةي زضوىت م ةيا ىوهةخي سة رز

ضمت م ةيا ىوهخي ة ورةترةوةة ىوهةخي خذي ة ةتن خذي كة ةفء ية واو ةة ية تةريةو و ك ث رستن ةمية ةي وة=ء رة وةك ةمي خذي ز رذةوةيو ك ةة ةري وةةال، ووةةةةت خذي ويم ةكة ي خذي ية مةو ىةمرة ةمث رسةةت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

623

ي مةو ىمرة ث رستنوىك ة ةري ةةا ث رست ى وة خذي ية مةو ز رز سةتوىك ةمونةةيا زمتةة وة كةة ز ري ل ةةةت ةة وة خةكةة. خةسةة آلت ةةاووةةةةت ز سةة ر

ة ي خاوة كة اطاوتىب خةس آلتوىك زآلوزوىت وة ي ول وزرخ ي مةو ىمرة زةكمء خةس آلتيارةىت ةةاةن زم ةمةن ةو. كرخووة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

624

جيهـاد بةرطريـية لة عةقيــدة

و ك س ي ز ل ي ر،ةىك خةىنن وة زم ىوهخي وةالم ك ةاةة تة ه زةم ةكة "ثرؤ ةرا، " رةة ة ى ا ز ، كرةةن لة "وشتم وةالم " ثراستن

ي ل ةةىةةت وةةةال، "ثرؤ ةةرا،" زةة رةب خة اة وةك "وشةتمن " ميةك ة وةو كو وة و واو ، ىمرة ر،اة ممنء ت ة ك وتةو ت وىةةزريو يم ة وةةالم

ة ءضةك ل زريو يم وةالمويا ة زويةو و ثر،ؤ رامة ي ل سة ري خاخةمة رةىئ ي مةو توىك ز آل، ةةك ة ر،ةىنوىئة زرتني ل و كمم ل ة ي و ثر،ؤ رام راخةث

ةيةملمذة وةالمويا ة ز رة ة ز ت ه ة يو كوىشء رةوىك و ةك ة ك ل و ك ي ول ز ر وةة ك ثر،ؤ رام ك ي ةةا زةكم خةك.ة ك ة زوية ةةةا ووةةةت

زةةم "ةمرؤظةة" و زنكةة ي لوىةةةة خةرضةةةو "خار اوسةةال،"توىةةيا ض سةةثوىنراوةوة زمتةة ."س ر ةمني"ي "ةمرؤظ" ر ركرخ

كرخن ةثراسةنتء زة ر ر زرةتو ل "خار اوسال،"كرخن ل ةاستويا ثراسنتء ز ر رل ر،ثر،ؤ رام وةالم ءة ل و كمم ل ةة ي ة زويةكة ةن وةر رتةةوةو ة زويةو ل ل

وةي ىوهةخي ثر،ؤ رام ك ةن راث ر،ايوووةة م ش وة زوىئ كمتة مة ززوتنة كرخ ةةوىةا ةىك زةةم زنوتنةة ة وةةةالم زوىةةئة زةة ل كة ةة و ثراسةةنتء زةة ر ر وةي زةم ة وةي زكرةىتة زنك ةة ك رم مل ك ت ةةاووةةت ل س ر و ةك ة ي

ة ك تري سة ر ةمنية زةم ر ةركرخ ية مةو رة ة ي لوىةة خةرضةون ز روة ىوىة سة ر ةمونوش وسة رةك ة ، خةن ةة م سة ل ي ةة ضةك رة ي مرؤظة ةمرؤظ

م ةيا توىكم وىت ي روةكة ووتوشةمن ةةي رةىبة ي ةةاووةةةت ضة يةي كمسةث مةخخي

…خةىت ريى وةك خةس آلتيارةىت خةول ت ة وسوةتم كممة ل كنءة زةرو رو( و ءنيتي م خةزن يةمي ة وةي كة وةةال، زك وةىتة ر زةم توىةك ةكي

سةييد قوتب مةشخةلى ري

625

ةش كوىش كرخون ت يو كم ثوىك مونوىئ ك زبوىت ز رز سئ ل وىةان وةةال،ء ر،ى موةري ة ل كيا ت وةال، زتةاوىئ وةةذخانء زريويم ة ةة ل ك زةيوةىنوىئ تة

اةن زةم امة ل ريو كم.ء ز رز ست مخخي ر رةن زك. وى س رز ست ر، ر رتن وةال، ةن وةر رتن زك.ء س رثشكون زك. ل وة

ثوىةةةت يوىر رؤذي آلتنسة كن ة كة خةةك ة سة ر ىوهةخي وةةالم ة ثل ث ستممن ل س ر خروسئ ك.ءة ةم كت س رزري وازو ة يوىزي ر،ةةا ي

ة زك. وا ز ر،ةىني ز ةةةى ز ل ة و تة زرةرات را اوة زةم ةىوه زوىئ وامن لي وةالم ة ك ل لى سرو ت خةن ك ميا ة وىةئة زة و يوةاةة ي كة ىوهخ

ةاة ز ر ري ل ىوهخي وةالم خةك ة ضةك ىوهخ ي ر ز رخةوا، خةزوىئ ةوب )وآلت وةالم ( ل م ترسويا خةزوىةئ ةةن ة ! ثوىةةةةت وىمة ل كتوىكةيا كة

و ك يءة و ةن كة وة م ة شةت وازوع موىذوو خةة ةن وة ثوىش ضوة سرو ةت و كة ي لة ةخ كة ة ية روةي ثوىةةةةت سرو ةت ةون كة و وثرؤ رام وازوع

كرخن توىك لى ة ك ك ة ةيم)كت (ة ك ز ر رل ي من كتيا وةش خةل وىني كة ر،اسةت ية ر خةزةةو وةةال، زة ر ري لة ةمي

ر ةوىك ة ةكراكرخ مة ضةك ي رزةو وةال، ةمي ل ةمةيا م ةزك.ة زةةةو ء ؤر ةةاث رسةةت لةة ةزةةكموىت ةةةةاوة ر ةةركرخ مرؤظةة وةةةال، لةة

كمم ل ةةة ك رةىكخةةراوي ضةةوكء ثتةة و لةة ذةىر سةة ركرخاة توو ك ةةةةى ةةة ةري ة خروسةةتبةو كمم ل ةةة ك سةة رز ةمي ىوةةوا كةة ءسةة ركرخاة ت ىةةيول

آلت ةةا ك. زةو م ي مةوي مةمكني ة ةري زةكمء خةس وعتريا( ز ل س ر رةىةي مرؤظث رست خام راون ة ك كمم ل ىيولوو ك خةوروثشت و

ةمةن ل ترسة زةةونء مة وةي وىةى ة ز ل كة زة يروذةىن ء ي روا سن لوى ر،وىةئ كمم ل ة ي ةش كوىشكرخ خةخةن كة وازةو ية ر خةز ةمةن ي ول يوىشنتء ر، كرخن ل ةمي ةة مخةزوىئ زم ز ر ر

م م سة ل ة ك و رووخةخا. ية ر ل ة لى لة خاةك زةةو وةةال، خا ث ةةيا خةزوىئة م رةىك و ز س ر وةالميا خةسة ث ىة كة وةةال، ضةرة زةمي زوىتة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

626

وخةخا. كة و ل وىةان خوو زةويا رووو ك سرو توم ةيا وةة ي روةي م كمك مةمكني و زتةا زم موةة ك ؤر ثوىك وة زذة

وة ي مةوي راست ة ز ثوى ، ي ل ةةىةت ضر و و ي ر خةزوىئ وةال، زة ر ري رةي ةمي زك.ة ضرةش و ي ر خةزوىئ رووز ر،ووي و ر،ة زة ر ري ال زةونء ز و

تةر ي ةة كة لة و و ك و، راسةت ل ةمكرخ زبوىت وة ك ز س رةيا س ثوىنراوة زة آل ربو رةس بة وةش وةةة كة سرو ةت زةةو ة ، وةةالم ةةمي لة

ي"ةمرؤظة " ة ك مني ي وي ث ةيازةووة وة زة رةوةثوىش خةضةوىئ زةم ر ةركرخ سنةري ىة راى وووتيا ث رستن ة ةري ةةاة مةمكونوش و ل ل "س ر ةمني"

ضةارضةةوىةةي سةةنةوري مولل توىكةةيا ريزةةيرةىئة لةة و ووةش زةةسةةتوىئة وةةةةن لةة ة زهوىنوىئ ي روا كل ةمل ةي مةوو س ر ةمنية وا ل "س ر ةمني" مرؤظ "ةمرؤظ"

خةست ر،ةةا يء ةراث ريء مرؤظث رست زوىئ ىري وا ي ة زروخؤخ كر ووآلتوىك خذ ز وةال، خةك. ز وةي ضري خةكة.

ةىئء يوىر ة ة ر، ويوىرش يوىنوىت س ر وةال، ة ر وةةال، لوى ةم مئ ك.ء زت س ر ز آل، مخا، و ووآلتة ةة ل ك ل سة ر مرؤظث رسةت لة ضةارضةوىةةي

ر،ةىئء ك = ية ز وسنةري ي رةىم ةمةيا خةيوىل وىت وةة ز ةش خةك. وةال، لوىو ك ية كةة و م ةة شةةت ةة زوىئ ز سةة رة وةة تةة يةة ر خوور زوىةةئ لةة وةةةال،ء

ر ركرخ مرؤظ ز آل، وةال، ية ر وز مةخة وة ل ة لى ة و ىةمرة ووآل.ء سوةتم خا ث مي ت زب ستوىئة ز ل كة خةزوىئ ز وة ك م وة ىر،ي ت سةلوم

زكرةىت وة ل ز رخة، "ىزة " زةون زيا. وة زيا. م ش امنوىك زم وةي ك رةىوة كن وز رز سةت مةخخي خةسة آلتيارة خةول ت وا ي وةالموياة ت خوور لة ز

زتةارةىئ وةال، خبرةىت ز رخةسئ ة ل ك ووآلت ك و ك ية ضةةك وةةال، وة م ة كةرة سة رةك ء م ش سرو ت وةةالم

ية مةو لة ةة ر ركرخ ية مةو مرؤظة ءزكموىت ةةا زم شئ ىوهن زرةتو ل ك ة ةري ةةاث رست وىةةة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

627

سرو ةت وةةالم وة و ك وةرةش ي ة ل وىةان ، زريويم ة ي لة ةىووا سةنةري ي رةىمةة ت ة ةةن ل ضةارضةوىةةي ي ل قةآلوةة ل ة لى ة و زريويم ة ي لة

كرخ سة ري ةل ترسة وىضة ل خةسةئ خرةىةذ و كيا ري خةخرةىئة كة و ذاخث رستويم ة ي خواةة ية مةو تة زرةراتوىك ةةمة وةةالم زوىئ ىةل وىةئ ة ، زري

خةىةة وتوىنوىئء يوىل وىةةئ وةةةال، ةمز سةة ر زك وةىتةة ر ةةركرخ مرؤظةة ك خةوروز ري

ت زرةرات خةرضةو ززوتن وةي وةالم ة ل و ووآلتة ي كة توىوياةة ت زة رةو ة كة ة و ةل ة ةكرا خةرخةكة وةىئ ء تر ة و كت ز ةوىةةة ك روون ووآلت

ةة و زةم رةىكخةةتن ذةة خةن ك ثر،ؤ راموىك ةةاة ل ز ة تيا زض سثوىئ ك ةةمي خاةر، ةتبوىئ ةةن رةىر،ةوةىكة ةمرؤظة ت يتةوة ثر،ؤ راموىك و كة مرؤظة

تةب ت كمم ل وىك ة ل ك و ةن رةىب ةىك تةب ت ىمرة مولل .ء ذاخةىك و كيا ز ةةى ز ل و ت زرةرات را اوةخا خة ة ر،ةىني خةرزةرةي ىوهةخي وىم ل كتوى

و ورةة ل ذةرمييا موةة كتوىك وةمن و وةالم ة يمي وةة ك ، راستل زري خةضوىئ ك م م س ل ي ةةاة ت ةةاو ث رسةتورةىت ةةاةة كتوىةك ة و

ةك وةن ز ل و ت زرةرا. يوىن وةي ز ىة و ورةة ل ذةرمييا خة وىةةىئ خوراست خةرزرةي ىوهخي وةالم

و ك ورة ي ةة لة وىةان ة و خوو ةل س رةتوة ي سئ ز وة كرةىئ ك ىووا ىمرة راة خاة راي وةي ك وةال، ضرة زضوىت م ةيا و ر،ةوة ك ز س رةيا

ز ةمي ةميءة م زةةو كمم ل ة ي س ثوىنراوة ) م زةو ز وارةي س ر وةةال، و راي وةي ك خةوروثشت ك ز مت ن يوىرش خةىنن س ري( تر ل ىيول

زضةوىت ةس رةتي ث ةيازةو وة خةزوىئ جبةل وىئء زةم ر ةركرخ مرؤظة ةمي ي ر ل م ةيا ر،ةوة

ة ضةك وةال، لة و ك ورة ي ةل س رةتوة ي سئ ز وة كرةىئ ك ىووا خواةويا ي سئ خةكرةىئ ك ىوةوا ي ي ر خوو زل تيا ي ر خةضوىت ر،ةوة ز آل، ل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

628

ؤر ؤر ورة ي ة ة ضةةك ل كمتةوةيا ية مةو ىةمرة ي سةئء زةريو يم ةوىك وةالم ز وىةةة ك ؤر ورةو رط خة مرةىئ

ةي وةال، وعتوبر زكرةىئ ز وةي و ك ؤر ؤر ورة ي ة ل وىةان وةىووا ة وة زم وة يتةوة كة م سة ل ي ةةاةة ت ةةةا ل سة ر ك ثرؤ راموىك ةةاة

ىوىري ة كخةاث رسةت زكة.ة مة ش ية مةو لة ة ةمونيا زهوىنوىت خيءة مرؤظ كمم ل ةة ك مرؤظةة ت واخا كة مرؤظة توىةيا ر ةر وازوعيا زهوىنوىت خية لة

ةة ةري ةءمرؤظث رسةت ءة ز ةة ت ةةاث رسةت توىةيا يوىنرازوىتة خي زةوزوىئ ل رةع ت ك ي ةةا زةكمون ك.ة ك خةسة آلت ةةةا ز سة ر ية مةو كةة وىك

تر زل وىني وةال، زم وة يتةوة ت ةةاة ت ةةا وىةةة ك ذةيا الى زوىئة وةةن ز رةشة كوىش و ك س ررةى ةسث مخخرازث رةىنوىئ وس وةال، مى ةمة ت كم

ة وةي ةزك.ء وةن زيا.ة ث ن ذةريء وةذخا ة ل ك ك راست وةم زةيوةىنوىئة ز يةةو ىةةمرة ز رز سةةتوىك يةة زوىئ لةة وىةان وةةةال،ء ىةة موةري ة ل كوةةيا ةة و

و ك ةة ل ك وة زروخؤة كمم آلة تءو كنوز رز ست ي سوةتم خةول ت سوسو ك ؤر ؤر ي ة ل وىةان ة وةي وةةال، زة ، ةوىةةة ةخةك ن ىووا خروست

ل ذةرةيا زض سثوىئء ل وىةان وةي وةال، ز ، وىةةة ل ذةرةيا زض سثوىئءة ل وىةان موىك زةةكم ي رةىمةة ت ءة لة سوةةت وةي ت ه ز وة خازنرةىئ ك زرةتو ل تة ه مةى ة وةي ي ةة كة خةك. ك ضةارضوىةةة ك ت سك وآلتوىكيا زةكم

سنةري ووآلت ةمةيا ز ر ري زك. يوىر يوىنراة س ر ل م ش زريو يم و وةش زريويم رض … م ش راة و وةش راة

ىوهخ خاة ة ز آل، زريويم ت واوي مجء م ي رخوو زل تيا ل وةال، ل م سة ل ي ؤر ؤري ي ة س رةراي ة وةي كة ز ةوىك لة و ك ةىوهخ ىووا

خار، تن ةش و ثالنء ر،است كرخ وةالم ةل وىك س رةكوش ل ةوة زوية

سةييد قوتب مةشخةلى ري

629

تا بةربةسـت ببيـت جيـهاديش هـةر دةبآ ببيـت..

ي ر ل س رةتوة وةال، مى وةي ي ة زك وةىتة ززوتنة وة ززواةين ضةةك زوىئ ت ه زم ت وةة ك زوىئة وةة زوىئ رذةىمة تة ه ووآلتوىةك زوىةئة وةال، وة

ة ءة سوةتم زةةكم ية مةو ىوهة زمةة ز ل كة وةال، ثرؤ راموىك ةةاة وة كن رةشة كوىش زكة.ء ةء ي مةو ز رز ست مخخر، مى وةي ي ة زك وةىت

خة ةرن لة و "ةمرؤظ" ك س رز ست وةن زيا. ز رز ست و رذةىمء زرو روى ي ة زويةة ي ي ل خةزذةىرةىئ ةم ي ر وةية ز س زم وةال، كة ية ر وز وةةال، يوىرش كت س ر ك سوىك ت ضري زك. ة زويةك ي وةرزرةىةئة زة ل كة يوىةرش

كرخ وىكةرت خةزت س ر سوةتمء خةس آلتيارو زروخؤة كن ت تك ك ة ل ك ل اث كريء ي ر ةة و رةىمء زرو روى ر ةر زكة. ة و رذةىمة زم ة ي ةر

سرو ت مرؤظون وىةايوةو زريي اخي ة ل كون كم.ء ريكرخووة مرؤظث رست ر رزك.ء زوخنت ذةىر ةآلي ل "ة ل ك " وةال، مى ةمة ت

و ك ي ووةة شةةتةئ خارو وة تةة ه زةة ، ةةوىةا ةش خةتةاىوىةة وة كخةاث رسةةتهوىننء ض سثي زكموىت ء ث روةرخ رةىت ةةةا ةزة ل موىنوىئ ك يوىنوةىت زم ز خ

ة كخةاسة زة ثوى ةزم شئ ىوهن ي روةي زةم ر ةركرخ ية مةو مرؤظة ة ز ةةىرةي وازوع كرخةوةة ذةنة مةمكني و زهوىنرةىتة خية ء ةيةملمذي وةال،

ل ذةىر سة ي زةكموىك وةالمويا ضةك زةكم وةالم تة ه رذةىمة م ر توىويا ةةاي ورة ةس زم ي مةو يام كمم ل ك خاخةرةىذةىئ ج زكمء ج ك

زةةةكم كةةراوة ج سةةث ثوىةةةئء ج رةش ثوىةةةئة ج خوور ج زةةةكة ج يةة ذار ج سة ةيا و ت وةة ك ل ذةىري مةو ضنيء رة خةول م ي ة ك ةسي ة كةنة ك

تةري زةكمةياة ة ل ك كة زةو تة ية مةو رذةىمة ك ضةون ة ك خةز ز آل، ل تر ل ةمةنة ضةةك ةسةو رذةىمة ذاوةن لة و ضة ية ز يةو كمةل ي ي يةىك

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

631

ك س وة وةرخة رن ك زةو ت ةسةخا رو زةكمة مة ش )م سة ل ي ةسةخان( ة زة ل كة ة كوىكة لة سةوف ت ك ةةةاو ةووي ة وة ية ر وة ةسوف ت مرؤظ

مرؤظوىكوش واي خةرةةئ ك ل وة ن ةمة وة ةسي زم ةة لك خاةوة ة ج زة خة، زول وىئة ج ز كرخةوة زوة ل موىنوىئ وة و ك س ةمي كرخووة ز ةةاو ةةاة ت ةةاي

زةةو زة كةرخةوةي ة وةك ثوش ة ك ة زم ةمي ةو. كرخووة ي ر ك سوىكوش را ي و مرؤظ ةسخا رة مي واة را ي زةوة ز وةي و ك س مى ةةاة ت ي ة ة

زوىئة ةن ةة ى وي ةةاي ل وةال، وةة زوىئ تة ه ة زويةةة ك زوىةئء زة =ة كة ية ر ز وةةيةي زة خة،

كمم ل ةة ك ثرؤ راموىك ك لة ز ة رةىئ ز ة ل ك كمتي زوىئ ز ل كة زرةتو ل ل ثوىنوي ر ركرخ ةة ل ك زة رةوثوىش رةىكخراوي ززوتن وةةويا خةرخةك وةىئ ك

تةري خةورو ز رةشة يووآلتوةن ل سة ر رةىبة ي ي ل م ت خةزة. كمم ل ة ك ةةاووةةت ث روةرخةك نء ذةن ز ثوى زةكم ةةاة زة ن زة ر،ةىةةة ل زة ر ة وة

و ل س ر وةال، ك و زكم وزيا. كة خةزنة كمسةث وك ركوىك ؤر س رة توة وومتةن ة وةةة ةسة ر م ش ة وةكة ل ةرةى ر ركرخ شت مرؤظ س ر

ك خةل وىني خةزوىئ سة ر ةمني خةنة ةةاووةةةت وةرزرةىةئ ةوب زة يو ىمرةىةك ك وةكة ك ل رذةىمة ك ر،اة ل ةس خرةىت خةسئ مرؤظوىك ةن ض ي ك سوىةى ة

ترخا رووخةخا.ة ك ل س ر زنة ي مرؤظث رست خام راون ة وةوس رة مةسل م يوض رة كن ة وا ي ز رامب ر ت وذم وازوع ة مر،ؤ

يوىر ثر،ىوىل رؤذي آلتنس كن ةمرا رنء خةز ن ة ل وة ر،ةز . خةز كة ة و خة بس ضةةك رؤذي آلتنسة كن وةةالمون زة و كرا زك نة ز ل كةوراست

م س ل ي ر،ة ري وشياوة واةن ةسوةوة ك وةال، ز يوىزي كةتة ك ةة ل ك وا كرخووة ة زويةك ي وةرزةرن رضة ة و رؤذي آلتنسة ة ةت ةمةةن وىل

سة ل ي ؤرزش خة ا ك م راسئ و ة ز آل، ي ر خةةة وةىئ زة و ةوىةةة م ىوهخي وةالم سةوك زك ن خواز خواي واوش ز سةت م زة ةةةك وي

وةةةال، زكةة نء ةم ةةونة ز سةةخةو سةةوةلك ة ةمةةةن خةةةة وةىئ زةة ر ري لةة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

636

ءسرو ةئ ةخةز لة ة وةال، خوور خب وة ز ر ري ل ةمكرخن ز ة ل "توان" ول ةي مرؤظ"ر ركرخن" توة م س ل يس رة الم و ي ر ل ةةكري س رةك ، وة

زريخةك ن ة ريؤخة زةووة ك موىشك ةوس رة يوض رة ة ز ةةةكن ة ز و ر،ا رؤذ واة

ةمةريو وةةذخا تك كةيا ةة ك روو. كة لة "ة زوية" زرةتو ل "خة "خةل ى: ةش زرةتوة لة خةض سثوىئة وب ي ز و ز س ر رذةىم وازوعو ي ذة وة ىوهخ

س ثي ة زوية ز س ر ةمريو وةذخايا ز آل، ل وةةالميا م سة ل ك واوة ضةةك وةةال، ثرؤ رامة ةةاةة وة زةم رةىكةختن ذة كمم ل ي مرؤظةة ت وىةرراوة ية ورةي ثرؤ راموىكة ل سة ر

م ش لة زنة ة ك خروسئ خةزوىئ ك زرةتو ل وةي ت ه ةةا زكموىت خةك. ة زةةكم كرخة ية مةو ىةمرة زةكم كرخنء ةسخايا خةرخةك وةىئ ة ك زرةتو لة

ي ل سءكةة وتوىك رؤذاةة ىوهةةخةش ي ول ياةة زةةم ض سةةثي ةة ، ثرؤ رامةة ءة زنوتن ء خام راي زةكم وةةالم ة زويةكة ش م سة ل ة ك ث ةةةةيي

رذةىموىك شةتوياة خواي ة وةي ية مةو ز س ر س رز ست ر،اوة ي ة ل ذةىر سة يىمرة يوىزةىك كرةة ري خذ خةىة وتوىنرةىئ وسة ةوب م سة ل ك ل زنةة وة

وىةةة ك ت واوي ة وةرخة رةىئ ةءخة مر،ةىئ ةىب ة ل ر، ة ي ك ثرؤ رام ةةاة كرخووة ز كمم ل ي وةالم ة و كمم ل

خةز ةشةوىئة ة ء ي ول ةيا ثة ر، نة وةو ك وتنة و ك زةةو ةةةا مةى ززوت وىي ر ىل ثوىنوي وةخةسئ يوىن زةةكمء ض سةثي سوةةتم ةةةاة ة كة م سة ل ي

ة خةيوىنرةىئ ت ز س رز ست ز ةة . زهوىنوىةئ ةة زويةي ةمريو وةذخاوش وا ل كمم ل ة ك وةالم ك زم موةة ك خةسةئ لة ةم ر ةةا ى رمويا ز

ةش ي ز وا ةك وة ي ةة ي س رز ة زرةىت وةة م ث ةةةيي ز ىوهخةىب ةكة وة ضةةك ة ، ىةمرة ي ل ةةىةةت م سة ل ي ثوىياوةةةت ر، ة ك زة

خةز وىك ل زز ، وىةة كراة ة ك خةززوتن وةة ك ك م س ل ي ة زويةك ك ي وةال، ية روا زةةوة وة ز ة ة ك ز خرةىذاة موىذووة ة زةوةةزةر و كن ت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

632

ةشة ي شةت رةىبة ة خرةىةذو ة مري ء خةزوىئ ؤرةش رزني ثال زمة كن ززوتن وةك من توىك لى ك ة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

633

)ال الة اال اهلل( بةرنامـةى ذيانـــة

و ة وة زوةيةي وةةالم ةةاث رست م وةةي روكن ة ك م ة مت ك زر،ةةري تري ، روكن ش لة خا خةرخةك وةىئ وةةك ي(و ال او اهلل) ل زر،ةري ك وةر رتنة )ةةاث رسةت (ة ك لة خا خةرخةكة وةىئ كة زرةتوة لة (ممي رسةل اهلل)

ثوىغ مب رةوة(ة ي ز ي رخوو ز ة ك ة وة قاعبد ، رةىة ) خل ثر،زوةر،ي مةسل من وةة ك

تري وةالم ت تري زوةر،و روكن ك زوىئ ضةك ي مةو زن مك توىيا ض سثلقة ضةل ة ون زوةر،يوىنةن زة ءي مةوي ي ر ل ، رةىةةة وة ي ل ةيةيوىنجرةىئ

ةوىرو ر،ي ز او ءرؤذي خواة ءىرةشت ك ةةاو كتوىب مسو ك ء ثوىغ مب رانزة را،ء ءسةنةري زة آللى ءةي سةزاكن ية رو ءة زة ج ء ةك. ز خةرو ةةىذو رؤذوو

ية مةوةن ت وىوهتة وةةالموو كنة ية ر ءس وخاو مم ل ي زة ار،و رةىةةخان ةر رتنوشون ةةوخاخةمةةة رةى س رضةةةوةي لةةة رةىةةةةي )ةةاث رسةةةت ( ل سةةة ر

ثوىغ مب رةك ي ةةاة و ز = توىةيا ضةل ك ءكمم ل ي مةسل موش وةة ك ة ، رةىةةة و ية مةو لةق

كمم ل ة ي وةةالم خرةو زوىت وة ضةك مةمكني و يةو كمم ل ةة ك زة خازنرةىئ ك ، رةىةة ي توىيا خرةو زوىت وة

ة متن )و ال او اهلل وممي رسةل اهلل( زنة ي ز رم ة ك ت واوي ذة ك ست موش ذة وةةالم خاخةم رةىئ ي مةو ذة ةمم ت مةسل م ل س ر

زوىت كة وة ثوىش وةي و رةىةة ض سث زوىئ ي روةي ست موش ذةوىك كة وةالموش زوىئ خةةةن ءتري ة ةري و رةىةة خروسئ زةوزوىئ ل س ر رةىةة ك

ترة ةن ض ية رةىةةي ي ر ؤر ؤر ست موش ذة وةالم ل س ر رةىةة ك ممي رسةل اهلل( خان رةىئ م زل ز رةىةي )و ال او اهلل و تري ن

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

634

يم (43-توسف) ا ال كم ال ه أمر أل تدو وا ال ا اه ذلك ال التةر لة و يةو ةتوىك ى ةى رم خاوة ز زةكم كرخن ت ه ي ةةاة ك

روسئ خء اسئزث رسبةىئة وة خةن ر،

أطاع هللا (31 -النس ء) م ا الركول فة راة ل ةةاي كرخووة ةىزك. وة ة راة ل ثوىغ مب ر ةى وةي ة

* * *

–ي ل ةةىةةتم ل ، زر،ةرة كةر. وزنة،وكرة رةوة ض ي ةل وىك وةرخة رة ك و كةة ي و و ززوتنةة وة وازوعو ك ز زوقةة ت ةة ، خةنةةوخةرزةةرةي كوىشةة سةة رةك

خاخةم رةىئ ل س ر – وةالم خةسون وة ةة ك ، : سرو ت كمم ل ي مةسل م ث

خةك ة خووة، : ثرؤ رام ثوىكهوىن وةي كمم ل ي مةسل م ثة خةريضةةةموىت : ةةةرة اي ز رمةةة و رةىبةةة ي وةةةةال، خةزونةةة وة لةةة سةةةوىو ، ل ىيولوو كيا ووزةو وةي كمم ووز ر،ر،

ضةارة، : ىوىري ضموىت رووز روو زةو وةي وةال، خةزةني ل ة لى وازوعة ذةة يا ومرؤظة ت

مز رم ي ززوتن وةي وةالم كمة ل ء م ش كوىش ي س رةكنيء ؤر ر زة ة وى ةةىيا ى

* * * و ن( زرةتو ل وةي ك ة ك ، خةرخةي سون وةي سرو ت )كمم ل ي مةسل م

ي مةو كروزرةىكياة ل س ر رةىةةي )ةةاث رسةت ( خاخةمة ر ة و كمم ل ة ل

سةييد قوتب مةشخةلى ري

635

ممي رسةل اهلل(ي توىيا خةرخةك و ، ىمرة ث رستن ي ك ة متن )و ال او اهلل و ةسو رةع تيا خةرخةك ويى ة و(2)زريوزوةر،ة خرومش ث رسنت ث رستن ش ل

ءز يةي ةةةاي تةك ت هة ت ةةاي ورة زة وة ز ك س ي زوةر،ي ز ( و2ةوا الةم : ةةاي ورة خةىة رمة ت ه ذموىرر رنةم، امةا إوقةال هللا لتت

الةة واصةةةوال مةةةايف السةةمواو واألرض ولةةة هةةو الةة وارةةة فا ةةاي فةةةارهوو ، ولةة ةري هللا تةتةو وات : زرةري خوو ةةةا زةم ةمتةن مة خةنة (، 69-61)النحل: .أف

ز ل كة ةةا ت ه ة كوىك و ي ر ل م زبس ة ةةا وةة ك ةوة مسة كنء ةة ةري ةةةا ةويء ي رض توىوياة ة زةكم خةن تةب ت ز وةوة ة وىةة ل

خةترس ! تري ة ةري ةةةا زكة. ة كوىك ( و ك س ي خرومش ث رستن كن ل ز ر ةتري1

ق ةل ا صةالو وسسةكي وايةاي : ت ه ذموىرر ء وك س ز ز يةي ةةاي تك)األنعذ م: امل سةلمم وماو ه رو الداملم ،ل لةر ك لة وبةلك أمةرو، وأسةا أول

ثة روةرخ ري ةةةاي مةرخمن زةم ءذةن ءث رستنم ءزل ة ةةىذ،وات : (، 159-150ة منةوش ة كة مني ويو يةوةل وة ة منةوش وا ىة رممن ثوىةيراوة ىوه ك مةسل ممن

لة تري ةة ةري ةةةاوة وةرزةريىة و ة كوىك ( و ك س ي ةسو رةع . ل 1 ةةة وة وةرزةةر كةة ةةةةا ةةةمي ثوىةة ةةةيوة ة كةة رةىي ةةة ةري ةة و رةى

تة ه ء ك سة ز ز ةيةي ةةةاي تةك ة وة ة و ثوىغ مب رةك ي ةمةة ت -)الشذذوا الةة مةةا ل ةةأذ بةة هللا أ ل ةةم ل ةةركاك لةةرعوا لةةم مةة : ةةذموىرر

تري زم وان ةن ي ل ب ت ةةا يوةل واي ي ة ك ةسو رةع ت وات : (، 91 خاون ة ةةا ممل ت ث خاوة ل و زةارا خا ك

كردن و .. هتد )وةرطير(. ( درومشى ثةرسنت وةك نوي و رؤذو ووربانى1

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

636

وهوما آ ثوىغ مبة ر ( 7 -احلشذر ) ، وما ناك م عن فاستهوا‘تاك م الركول ف كةرخنة وىو ة وةري زةرنة وز ري ل ةةت ضوشة ل ةضوتن زم خةىن ء ثوى ر،ا

زهوىنوى ةةوا ي ل ةتة ه ةةاخةث رسةت كمم ل ي مةسل من واخةز ى و كمم ل ة ي كة : لة زريوزةوةر،و ي سةئ يم ة ةو ةتوىكويا خةرزكة و خةزة م ش ل ية م ك

و كويا ي رة ك ةكمم ل كر ةسو رةىة خرومش ث رستن ك ء ل تك ك ءة ل ة مة وة ن ل ، وة ة خوازك و ةن ل س ر زنة ي )ةةاث رسةت ( خا مة ر

ةوةيا سةراوةت وة زة ة ي مةو وةال، لة ءي مةو وةال، وخراوة ك ة وة خة ة ممةي رسةةل اهلل(ةة وسة ط ضةك ر،وكن ة ك م وةال، ك )و الة او اهلل و

زةوة

خاةةم ة خةزة وةش ززاني ك زريوزوةر،خا خةرخةك و ك وومتن: ةةاث رست ة ل زريوزوةر،ي وةال، ضو و ضم !

زوق تة ك يم ة ي سة رة م وةر رتنة ز ءزريوزوةر، زرةتو لة و ي سةئ ة ك ة وة خروسئ خةز ىة ك ل زةريو وةيراك مرؤظةيا س رضوة ةةاة ة زويةة ل ءز زوقة ت ةةةا خةكة. ي سةئ زة ةة وى ز ةةىرةي ة وة مرؤظة ةءث ةيا خةزز زوقة ت ة و ىوكري ةمي ل ة لى خة ةة وىن ة ية روةي ي سةئ زة ءزريويمش

ز زوقة ت ي روةي ي سئ زة –خةري خةرو –توىويا خةذي رخو خةك. ك ي روةي ي سةتكرخن زة –يا ةخةرو خةر ل – و ذة خةك. ك ، س رز وة

ةز زوق ت ةمي وات ز زوق ت ةةخي مرؤظ ونج ل س ر زنة و ز ةةىرةي ت وىوهت و زريوزوةر،ةة ر،ةىتةري ل ة لى ةةةا

ر،ةىتةري ل ة لى ءاث رسةت (ي توىةيا خةرزكة و خة ة وىنة ز ةوىةةة ك كة )ةة خة ي مرؤظةة ت خة ةة وىن ة ءخا، ءكمم لى ءة تكءىوه ةنيةوةران ء رخون

زة و –خةن كة ي ةةةا وةرخة ةر ي مةو س رضوةو سةل وىك لة ز وىةةة ك ك ةةة ي كةة ثوىغ مبةة ر تةة وةكةةة )ةةاث رسةةت (ي توىةةيا – ةةةيووة ةر،ا رةى

سةييد قوتب مةشخةلى ري

637

و ك ذةةن خة رةىتة وة و سث ى ة و زريوزةوةر،ةش زة ، ىةمرةة ية مةو ضةوك زض م زةو راظ ي ةيةملمذي وةالم

ر زر،ةر ل س ر وةخرا ك "كمم ل ي مةسل من " ةواخةز ى خةزةة ززاةر ! رةىب ي و ثوىكهتن ضم ! ة ضمن و كمم ل ة ثوىكي

ث رسةتن وىك ثوىك خيىة ك كمم ل وىك ةة ل ك زر،ةةرخةن كة و كمم ل ة : كتة ةز =ة ز يو ىمرةىك يو ث رستنوىكون زم ة ةري و ة ز ت واوةن زمةةا ز ء

ةسةو سوةةتم ة ة لة ولة خرومشة ث رسةتنويا زريوزوةر،ةةياة وة ة ل زةكمويا

مةو م ة ة ك ذةة ة وى ة و كمم ل ة خةزةة زك وةىتة ر،ةىكخةةتن ية خةروون ءخلى ز ةةىرةي و زنة تةب تو ي ةةاث رسنت خةزة و كمم ل ةمريو

ل ة ل –تةري ةة ةري ةةةا ةةاة ت يو توىك زوةر،كرخن ز ثك زك وةة ل خةزة خرومش ث رستن كون ثك زك وة ل وةي ل زة رةتري -ةن ك مب ل و ةةز

و ت ش ل لى ةةازةة ةةن كة مب –ك ةن ك سوىك زكر ة ةري ةةا يو توى ل ةة ةري ةةةا وةري ةسو رةع تون ل وة ثك زك وة ك ة ة ي روةي خةز-ل و

ن ز ت ةلومت رةع ت ك ي ةةا ةى ج زةكم ةسو رذةىموىك ز –زرن ووة وةال، خبرةىت ءتر وةرزرييى ةسو رذةىموىك ل وةرزرييىة ج ي ر

مةسل من خةخرةىن ز ل ة ،ة و ة و و كمم ل ز –ت ه و كت ش – و كت كمم ل ة ي و كمم ل خروست خةك. ز كمم ل ي مةسل من خاخةريى

زر،ةرزيةن ك ت ه ةةا خةث رسةنت زة و ءز آل، ثوىش وةي كمم ل وىك ة ل ك زوى ي روةي ثوىشئ وةي كممة ل وىك ةءمةسل من خرةىن ز ل ، وة ز -كرا وىةةي زس

وا ذة ةمةن ل س ر زنة ي )ةةاث رست ( رةىك خب نة كمم ل ي مةسل مون ثة ة ءة ت كة وة ضةك يوىشت ة ك مني رةىةة كة وةةالم ل سة ر خاخةمة ريى

ممةي رسةةل ء ة مت )و الة او اهلل ك – كمم ل ي مةسل م ل س ر ثوىكي ي رخوو ز ك ة وة يتمت خي ذة كمم ل وىكيا ز اهلل( ل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

638

ةءك وازةو ثوىش وةي زةري لة خام راةي سوةةتم كمم آلةة ت وةةالم –ك ل س ر زنة ي و سوةةتم خاخةمة ر –ثوىكهوىن كمم ل ي مةسل من

ر ركرخ ةمةريو وةةذخا ةيام ة ك ، زة خ زير ز زكرةىت وة ثوىةةةتخازة لة و ةوىةا ي زمسةن ك ي ر وىةةة ل –ث رستن ة ةري ةةا كمم ل ك ل

ث رسةتن ةة ةري ةةةا ث ن خةزة و يام ي ةمريو وةةذخاون لة –كرخن بن وة ة ك مةسل ميا كمز-مجة –كمم ل ر، ركرخووةة ل

ث رسةتن ةة ةري ةةةا وةذخاون ل ونج ل ، كمم ل ة ي يام ك ةمريوكمم ل ةة ي ةخة ةة –ةسةةوةر رتنويا ء زريوزةةوةر،و ث رسةةنت لةة –ر، ةةركرخووة

وةةت ل و كمم ل ةة خا زةذي وة ة و كت ش ي رك = ك وةالم ثوىك زهوىنر ةسةو ة رةع ت ة و كمم ل ةة كة ءسنتة زويةو ث ر ز ]ي رك = ر،ا ي زةو

ةة متن )و الة او اهلل و ةن زل وىني: ك زنة ي )ةةاث رسنت( خام راوةة وة ل س ر كمم ل ة وة و ر،ةزي يام خةضوىت ءخةىئ[توىيا ض سثوىنراوة رسةل اهلل(ي ممي

ل ة ي مةسةل م خروستبةو ة ك مني كمم ل ي مةسل منة ك ة كة مني كمم لوىةةةة ثوىةةك يةة.ة زةة و ةةوىةةة زةةةو زمةةة خروسةةتبةو يةة مةو كمم ل ةةة ك

ةز و وىةةة زة ثوىكهتن ي مةو كمم ل ة ك مةسل من ي رخةزء مةسل من لة –ج تةك زة ج كةم –ةة ل ك كة كمم ل ي مةسل من لة وةوة ثوىكةي ىة ج –يةوةلى ةت هي ز ءستن ةةاي تكث رستن ة ةري ةةاوة زوىت ر،ةزي ث ر

كمة زر،ةر ء ، ىمرة تك ك ج ل و ك مب ي روةي ل وةوة ثوىكي ةةل ل زخةزة زكةم توىك ةمةن ي زة س رةوكري ذةون زكة.ة كة ل سة ر خةرك ن ك

وةة خانةة ر ةة و كتةة لةة خاةكبةووىك ةةةةىوزنةةة ي ةة و ث رسةةتن تةب تكم كةة وة كمم ل ةة ىيولووةة يةة ر لةة كمم ل ةةة ك ةةة خةىت كةةة وةة كةة

ة ءة زويةةة ك ةة ةةىزراوةت وة ك وىةت ، وا ر،ووز ر،ووي زمتة وةة زة آل، زة ل س ر زنة ي و ة زويةة خام راوةة كة زرةتوة لة سوةتموىك ةةى ذةن ك

(سةل اهللء ممي ر و ال او اهلل) ة مت كمم ل ة ىيولووة –ك كمم ل ي وةالم ثوىكيةىئ –ل وا ة وكت ي

ةةىكة وةءة و وكم ك ة ز ي مةو يام كو وة زوىن وىة ر،ةزي كمم ل وةةالم

سةييد قوتب مةشخةلى ري

639

ة ءل لى كمم ل مةسةل م ةةىكة ةل وا ة ن ةن ل وا ة ث مين زب ست رض ض ي وةةت موىذووي ر،ةىبة ي ةةاوةةةت –وى زك. ل وا ز رز رةك

كمم ل ة ي ىةيول زة رخةوا، ة ر،ي سة ةت ل ة لى كمم ل ة ي وازةوة كة ي ريوىر ورة ورةي يوىنوةت س ر ثوىشر،ةوا ة و كمم ل ة مةسل ميا كرخووةو

زةووةيا ك خروسئي ري مةو زمة ل ة ة ج تك تك زةوز ج كمم لىة وة ةك ز خرةىذاة موىذووي زة وا ي وةةالم رووةةياوةة ية ر ةو ك و م ش كمك

ىووا ي ة ز ت كت ممي –ةبوىس وم ةةاي ل–ل كت ز رةت ةز وة ة ءخاخةمة رةىئ ك ي مةسةل من ة ةى توىك ز ل وةةت ك كمم ل ة

خةكرةىئ ت زوىت ةوةن يوىز يوىةزي ة وعترياىوش ث زر،ةري زةووش خةخريء زةوةخي كممة ل كريء ءورةز ر يءة يوىزي رةىكخةنت ءزريوزوةر،و يوىزي ةةورةو ئ

تر ك ة و كمم ل ة مةسةل م خة ةىنوىتة ة و راخةةة ي ي مةو ىمرة يوىزةك ر يو زوىئ يوىزةىك وازوىةئ زتةاوىئ ز س ر كمم ل ي ىيولويا الى زبوىئة ةن ي

ا ةريء ز ري ل ةةت تونة كمم ل ة ي ىةيول ر، ءتةاي وةي ي زوىئ ك ت وذ، زك.

* * *

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

641

بةآلم ئايا )كؤمةلطةى جاهيلى( ضية؟

ر،ووز ر،ووزةو وةي و كمم ل ىيولو خا ضم ! ثرؤ رام وةالم ل

خة رةىت وة كمم ل ي مةسل من ك ة ةريكمم ل ي ىيول ي مةو كمم ل ة ر ووةةتمن ز وىةةة ك م و وةوب كمم ل ة ي ىةيول ثوىنسة زكة ة

يةة مةو كمم ل ةةة ك كةة )تةة ه : كمم ل ةة ي ىةةيول زرةتوةة لةة ةخةل وىوةة ةةاث رسنت(ي توىيا ة ت خية ج ل زريوزوةر،ةياة ج ل خرومشة ث رسةتنوياة وة ج لة

سو رةع تويا ز ثوى ، ثوىنس م و وةو ش ي رض كمم ل ة كة ك ة مر،ؤ ة ل س ر ةمونيا ي ة ز )كمم ل ي ىيول ( خةذموىرر

:كمم ل ي كممموةت ) وةة ( ىيولوو ضةك (2 ونكري زةووشة خةكة.ة ةءزريوزوةر،ةيا زوةر،ي ز ةةاي ورة و ة ك ،: ل

ر وىر،ي زةوةة وةر خةخاتةة خةسةةئ )مةةخخة( ةةةن )سرو ةةئ(و زةة وةي كةة كةةخةخاتةة خةسةةئ ) ةةزةري( ةةةن ةكروكةةرتوىكرخ ذةةةنء موىةةذووي مرؤظةة

) موىرةك ز ري ، يوىنن( كة زززة توىةيا خةث رسةب – ةيةم رةىنةخا – وخووة،: رذةىموىك خام رايوة

– هلليببباد هلجلماعببب –) ةة ر ر،اسةةئ زةة ء سةة ركرخاة ت كممةة ل كري يةة روةي ز زوقةة توىك وازوعةة يةة ز ء وازةة ى( ةة ك زةةم ةةةةاي مةة ن

ة و ىةمرة رذةىمة وة وةك ءتر ك خةك وةىت و ىمرة زريويمش و ك وي رةمو كن(ي وو س رةكة( ز و وعتبرةي ك )خاواكرةز ىري،ؤضةو سوفت )مرؤظ

ةو توىركرخة ءاكت ه خاواكري ذةل ني ك زرةتني ل : ةمر ةةارخة وةو ىوىية مةو لة ةية روةي مة زرومكرخ مرؤظة –سوىكس ) رة وي ىنةة (

خةكرةىت وة ثوىة ة وةك ة كة ،: ذةلى ىة ك ( ك ل و ثوىةةةتو )مرؤظة تس رز سةت ر،اخةرزةر،ة ةءة س رز ست ي ل بةذارخن ءة زويةة ك ةةاووةةت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

646

) ةياموىت ةةمي( كة –ر،اي ةمي ز رامب ر ي روةي س رز ست خةر،زر،ةن وة ي ل تكة وز ورةترة سوف ت )مرؤظة ت ( خةذموىةررية ة و ياموىت

خا خةرخةك ويى وة ي روةي س رز سةت خةرزر،ةنة (هلمللكب هللفرديب )ةوةوىت ة خةرزر،ةنة ر،اي يةة ري ور،اي ةمي ز رامبة ر ىةمري كةرو ثةةثمري توىوةيا

( ي ت ةر ئ ك )مةرؤظ( لة ) ةذةلى( ةةن لة ) ةموىر( ى ذهل –)ةمة رذةىمة ءزةوةر،ي كممموةةئ ) ةوةة ( ءىوخةكت وة ضةةك زريويةمش

لة ذةىر سةة ةيا ؤر ؤر خةىتة ةكممموةئ ) وةة ( وةكةة ك ك مرؤظ ةةارةوة زم ثل ي موىر

ءىلوةثني ءةزةن ء ننيسةت وي ك ي ت وىةةتش لة –كمم ل ي زئ ث رست (1 ، كمم ل ة ش ىيولني ضةك : – ىرةقخا ي ري ن

ةةاةة –اهلل –ري ةةا ةةة ة ة ك ، : زريوزوةر،ةن ل س ر وة خاخةم ر ك تةر ي ةة مةى ةةاةة ت ج زر،ةري وة زيةن ك ل لى ةةاخا ةة كوىك – ة ة ج ل و ك مب خارازةي ز

ةسي زةكم ةمي ي ةة كة ةة ةري ةةاووةةةتني ىة ة ، ءخووة،: سوةتمسة خة و ىةة رو سةوحرز و ء ث رستو كيني سوةتمء ةسة ج ل ة كو كة وة كة –ةلم -خة ةز ة ج ل خةستةثريةكو وة وةر رتب

ة رن ةة وة وةري ة رةع ت ةةةاة خةس آلت ةسخاون ي ة ة ك ل زكموىت ء خةس آلت زآلةن ي ة ك ز وي ) ل( ةن ز وي )زةز ( وات

زةةكم خةكة ن مة ش ىيوة تة ضةةك ةةتةرةوة زة ةن ز ي ر ةوةىك تةر وة ة ، ترةةن ةتوىك زكموىت زآل زم ةةا زة زم يو ك سةوىك

يو ر،اي ةيووةوة زة ك ثوىغ مب ر ةةة ش ز و رةىة خةز زكموىت ةتر ز وىةةة ك

ي روةي ي مةو كمم ل م سوح ء ىةل ك ش ك ل سة ر ةمونيا ية ن ية ر (1ة زويةو زوةر،ي ر،است وةةياوةة ضةةك ةةاةة ت ىيولني ضةك ة ك ،: ل

ةة كوىك لة ةةاي ورة ز تك خاةوى ة زة ل كة يةوةل زةم ث ةياخةكة نة لة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

642

خا ى ة زة زر،ةرخا ة وةزة –الشرك –ياكرخن وىةةك يوةلى زم ةةا ث ةوةك لة – هلألقدس هللثالتث –ةةا كةر،ي ي ة ة ةن ز زوةر،ة سة ثريؤ ةك ك

يا ي ة ة ةن ز وةي ك ز راسةت خةرك زة ةةا كة نة ةةن ث ةةةةيي وم سوح زر،ةةري ءوىةان ز يةو ةةا ل س ر زنة ة ك ة ةري ز زوقة ت ةةمي خةسة

ل س ر خةخةن وقال اليهو ع ز ر اب هللا، وقال النصارى املسي اب هللا . ذلك قةولم

بةةةأفواههم، ضةةةاه و قةةةول الةةة كفةةةروا مةةة قوةةةل . قةةةاتةلهم هللا، أ مفكةةةو ةةةة ةىر كةةةر،ي ةةاةةة ة يةة روةي :ىةول كةة كن وتوةةن واتةة :(، 03-التوبذذة)و كن وتون: م سوح )ةوة( كةر،ي ةةاة ة مة زةة ي سة رخةمون و سوحم

زةوة ي ر زة ي وا ي ثوىشةوة و خةةك وةة وا ي كىرزةونة ية ي ةةةا زوكةذ ضمن ل ز ق وخةخةن

ة كفةر الةة قةالوا إ هللا رالةث رالرةةة . ومةا مة الةة ال الة وارةة ، وإ ل ل واتة : (، 70 -امل ذدة ) نتهوا عما ولو ليمسة الة كفةروا مةنهم عةاو ألةيم

وا ي ووتون ةةا سوىو مني ك س ة كةىرةن كرخة ة ك ةةا زة يو ةةاة ك تر و ة وا ر كمتة ز وة يوىن كة خةةل وى ة ة ارةىك ؤر كرةة رو

ة رةىت ةم ز ذان كىرةكون خ وقالةةة اليهةةةو ةةة هللا ملولةةةة، غلةةة أ ةةة هم ولدنةةةوا ةةةا قةةةالوا . بةةةل ةةة اه

شاك خةست ةةةا :ىةل ك كن وتونوات : (، 54 -امل دة) موسوطتا نفأ كي ة مةخا، واةةن وو. ة وا ل رة ة ت ةةةا خوور خاةراوةة ي ي خةسةتون زةر،

رخوو خةست ةةاكراوةنء ي ر ضموىك ز زك. خةز ةشوىئ ةرا وةة ةم ي ي روةي زمة كمم ل ي م سوح ء ىةل ك ز كمم ل ة ي ىةيول خاخةةرةى

ك وتون ل زريويم ةوىك ة زوةيةة ةةمر،او لة ر، ءي ل سء ضةك خرومش ث رسنت وخراوةوةة وةر رياوة

اث رست ( خا مة راوةة ضةةك ي روةي رةع . وسوةتم ك ون ل س ر )ةة ة رةع ت ك ي مى زكموىتون تةب . ز ةةا كرخووةو خةس آلت ك ي ةم ون ل

سةييد قوتب مةشخةلى ري

643

ةةاوة وةر رتةوة ز ل كة كمم ل ة مرؤظوةن خاةوة كة مةى زةكموىت زآلةةن يو ك = مى وةي و ي ر ل كم وةة ةةاي ةخاو ت خةسئ وةش ةةا ز

رايوبة كون ىر وي زرخوونة ضةك و مى ةن خازةوة خةسةئ زوةةو ورة ز ك)ثوةةوا خةنةة ىةل كةة و م سةةوح ( كةة ةة واوش زةة ةةرة وي ةمةةةن ةسةةو

ون وةرخة رت وىة ل ك ك ش لء رةع تون زم خاخةن ابذن مذرتم ومذ اتخروا أحب اهم واهب نهم أاب با من دون اهلل و المسذي

(، 01 -)التوبذة أمروا إال ليعبدوا إلذها واحداا ال إلذ إال هو سبح ن عم تشذرفون –زوةو رايوب ك ةمةةن كرخزةةون زة ةةاة وة لة ىوىة ةةةا خاةنةزةون وات :

ية روا ة ر ضة ة من وا – موش ي روةي م سةوح )ةوةة(ي كةةر،ي م رةة ةى رمون ثوىيرازةو ك ت ه ة ك ةةا زث رسنتة ك يو ةةاة ك و ى لة و زة

ة و ء ثك زم ةةاة ل وةي وان وا يوةلى زم ةةا ث ةياخةك ن خرومشة ث رسةتن كون زةم ءةةةا اوبة ى وان وة زة زوةو ر،ايوب كون ز

ت ه خاون ز وة خازةو ك وا مى زكموىتوةن ي ةة زة وةي كرخز ة ز ل كةي رض ةسة ك ك وان زمةن خاخةن وةرةن خة ر.ة ةسي وا ك ةةا ثوىة ر،ا ي و ل ز ر وة ؤر ل ىوى ةمةياة ت ك ي ر ز كىر خازنرةى ، مى ون خاةوة

ايوبش ي مةوةن ي ر وةكة ة ك ر ء زوةن زم ض ي ك سوىك ك ل كمتةيا خةىون س ر و كمم ل ي ةمةن وا زل خةك ن كة )مةسةل م (

تةر ىيول خاخةرةى ة ل ز ر ة وة وة وا زةزا ةة كوىك ، كمم ل ش ك ز ل لى ةةاي ورة وةك ةةا خازنرةى ةةن ل ز ر ة وة وة كة خرومشة ةخةز ي ة و

زة كمم ل ة ي ىةيول ث رستن كون زم ة ةري ةةةا زكة نة زة ل كة ل ز ر ة وة ضةك ث رستن كون ز ت ه زم ةةا و م ش ز س ل ذةوةيا ةخاخةرةى

خةرخةك ويى ضةك و كمم ل رضة زوةر،ةشةون ز تة ه ةةاةة ت ةةةا ون خاوةت خةسئ ة ةري ةةاة ك وف ت ةةاة ت ربة سو ءي ة ز آل، ورةترة

خةخا. ة ةري ةةا سوةتموزكموىت ةسةو ء رةع .ء و وةش ز وةة ك رةى

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

644

تةري ذةوةن زةم خازرةىةذةىئ رةئء ي مةو زنة مك ءةةر،ةو ئء رةىةي ذة : خةرزرةي ، كمم ل ة خةى رمة ةةاي ورةش

ك م ي ر ك سوىك وات : (44-امل دة) ا أسزل هللا فأول ك ه ةم الكةافرو وم ل واة –زةر ة كة –ل وة ن ةةةاوة وىراوةتة ةةةارةوة زةكم ز وة ك. ك

كىرن وة خةرزرةي وا ي زةكمون خةكرةىئ خةى رمةةىئ:

سةزل إليةك ومةا أسةزل مة قولةك ر ة و أل تةر اىل الة زعمةو أنةم آمنةوا ةا أفةةال وربةةك ل تةة خة تةة أ ةتحةةاكموا اىل الاةةاغوو. وقةة أمةةروا أ كفةةروا بةة

ةةة وا يف أسفسةةهم ررجةةةا مةةا قضةةةي ربينهم ل كمةةو فيمةةةا لةة ممنةةو رةةة ةمةةن زةل كةرخووة وا زون ك وات : (56–53: النس ء) و سلموا تسليما

ز وةي لة ثوىش تةمخا يتمتة ةةةارةوة ية ر ةء ةاة زوةر،ةن ز وة يوىنوة ك زمتمك سوىك ةةا ء)ي مةو رذةىم طباوتت خاوةري ةمةن زب وي وا ش ك خةة و

خازنةوى ء ةةةىن زة كةىر طاوتتيراوة ك وى ووةةت (ة رض ى رموشون ثةةاك ي تمة زوةر،ةةن وة تة وةكةة تةم ز ة: سةةىني ز ك ون ث ن خةى رمة

ك ن ز زكم ل و كوىش ي ل وىةاويا ر،ووخةخا. ى وكت ي ك زةكمئ كةرخن : وى ز مةسل من زةةز ضةةك ز تة واوي ةةم ةو ك ل خل ويا موىنةىيو ر

ت سلوم خةك ن وح كرخ ك كىرنء يوةل ون زم ةةي روةي ل وةو ثوىش ةةا زس ىةل ك و م س

كون كةرخووة ةزوةةو رايوبة ةةا زر،ةرخاوةء ل ر،ةىب ي ةةاث رست وةةن خاوةة وة ز ةةا ضةك و خةس آلت ي زم ةةاة خاوة ت زوةو ر،ايوب كون م ش كة

و م(ء خةس آلت ةن خاوة ز مرؤظ وةكة ةمةن ةمةن ووة )مةسل من( ل سة ر ىةل كة و م سةوح – ةرك –ةةاي ورة م ي ز يوةلى ث ةياكرخن

تممر كرخ ضةك وةك وةي زة كرخ ك وا ةوةي كةةر،ي م رةة ، زة ةةا ي خاخةوىن وةسوفت ةةاة ت ثة خةز ةش ة وخةةث رسنت م ش وخا ل ر،ةىبة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

645

وث رستن ةةاي تك وت هة ية روةي مة ضةةو خةرةوةة لة ء ةةا ز ة كنسني خةن ك ي ةةاو ل ر،ةىب ي )و ال او اهلل(

ةلمة ( خةرخةزةر،نة ة وةش -خةن ةي يةىك ل ، كمم ل ز كرا )زة ترةشةون ر،وون خةك وة ك ز يو ىمرةىك ث ةةةيةن ل لى خةنيا و ي ةيةىك و كة ةن ووا خةرخةزر،ن ك ةاة )رةىزي خة خة رن( ز آل، خة ل سوةتم كمم آلة ت

ز = ةاةة سوةةتم ك ةن ء خةل وى وىم ونكري )خةر( خةك ة و خةك خةرةوةكرخة ي خةةرةشة ة ة و ونكر –)ةلم ( خاخةر،ةىةذن –خةن ةل س ر زنة ي ز

ةئ ثوىض وا ي ت خةرة م ش ثآلت ةة ك ىم ةة و ل ز ر وةة ك اترةشون زكموىت ةةاي ورة زم ةمةةن ي يةىك (1)ةك = ةل ةة ا كن ز

: ةو. خةك نة وة ةمةن ضمن ز زك ن ةسة وا زمةمةةن خاخةةوى ث ةن خةل ةوى خاضةون ة ك ك ث رستن كون م رةع ت ةةاة ز آل، م ي مةوةن ل وة

و زم ةةاكمم ل ي وةالم وعبا( ز وةةالم ت يةو ةة كوىك لة ، كمم ل ةة

ةيو وعتبرةىكون زم خا ءي ن ك. ك وةال، ت م ي و وىوت و خرو م ووش ك. ك ، كمم ل ة ية ر

ز ر ي خةك ة وة ضةةك ية مةوةن ل ةة ك –ل و ةمخا –ض ي لوىك ىووا ز ز زوق تيا ة ك خة ر وة وةش وةة ك ذةوةن ل سة ر ث رسةتنوىك تة واوي

مم ل ش ك ةمةن وةوة مةسةل منة ة كخةاسني خام ريى ي روةي و كا ة ك خة ر وة ك وةش ز يارزةوو لة يوىترخاة ل ة ك ى ل لى كمم ل ك

ت (خا ةسوف ت )ىيولوىك زرةتوة لة ضةموىت ز رمة ي ةكوىش من وي كمت م ش خةمبت وة زم

و سةب ي تة ةةر ةمةن مر،ؤة وةالم ز رامب ر ي مةو وازوعوىك مرؤظ

وعنة ه ): تفسة ى اةةو اايةتةةى خةوي دةفةةرموى (يف ظبالل هلليبرآن )( بروينة بةشى ةوتةم لة 1

(. مفاتي الي ل دلمها ال هو

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

646

خا كة ز يي ة ك م ز )سرو ت كمم ل ي مةسل من(خا زر،ةرمةن وةي ل وةرخة رة ةة لوىرةخا سةوخي ل ةومتن و سرو ت ل س ر )ةةاث رست ( خام راوة

مت ةة و ثرسةةورةمن ءكرخ ضةةموىت ةة و سرو ةةت ة وةآلموىكةة كةةئزخةةةر خاخةم رةىئ! ة و و زنة ة ضو ك ذة مرؤظة ت ل س ر :ةخةخات وة ك خةل زشة ر،ةىون وة سة ري! ء ةر رت لوى خةري زكرةىئوىةزم ل ةك خةزة س رضوةة ضو

ة و س رضوةة ي ر خةن ك ي ةةاة ك وةك ز رم زم ذةن خاراوةة ةةن ة و !وازوع ة ك مرؤظ توىياخةذية ي ر ضموىك زوىئ

كراة وةآلمن خةخات وة: ض يوضةونء منج منج كرخن ز ةلوىرةخا وةال، ز –لة ية مةو كروزرةىكوةيا –ذةة مرؤظةة ت ة و س رضوةة ي ك خةزة

زرةتو ل خةن كة ي ةةةا كة زةم ذةة خاةوة وةزرةتوة لة ةز ر،ةىت وة س ريو ة ت ة و و( ك ة ك مني ر،وكن وةالم تزر،ةرخا )و ال او اهلل وممي رسةل اهلل

س رضوةة ش وعبا( ز و زر،ةري )و ال او اهلل وممي رسةل اهلل(ة ك. مةمكني وىةةي وةر رتن و ث رسةتن لة و ءو زض سث ء زوىت خي ضةك )ةةاث رست (

ي مةسل من ةيووةة مةمكني و كمم ل ةر،ا ك ثوىغ مب ر ةرةىة وة ز ى : زهوىنوىت خي ث ن وةال، خةى رمة

وه، ومةةةا نةةةاك م عنةةة فةةةاسةتهوا ةةة (، واتذذذة:7 -احلشذذذر) ومةةةا آتةةةاك م الركةةةول فبرنة ز ري ل ةت ضوشة ةة ة وةر ضوتن ثة راخة ةىن ء ثوى ر،ا ي ثوىغ مب ر

بهوىن وىكرخن وا ي لوىل ث ن وةال، خةثرسة:

ست م أعلم أ هللاأأ ضم وىةة ةتر خة ا ةن ةةا!وات : (، 143-لبقرةا)؟ ي ر ةم وةآل، خةخات وة:

وهللا دلم وأست م ل تدلمو(915 -البقرة) ، : ةةا خة ا ء وىةة ا وات وما أوتيت م م الدلم ال قلةيال(36 -االسراء ) : ك ، ة زة لة وىةة توىك وات

ة اةت يوضتن خراوةت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

647

يةرة ةة وةي ك زةو وةرو مرؤظ خروسئ كرخووةء رؤ – و ك س ي ك اة زبوىتة ءي ر خةن ك ي و ز رم ي ذةن زوىةئ ةي ر وةش ك زةكم خةك.ة خةز

ة ةةةيةملمذيء زمضةةةو مرؤظةة ءس رضةةوةي ذةةةن ضةةةك ةة م زريويةةمش ء ز خز ةت ء ل راست وخا ضةك ية مةوي ل سة ر زنةة ي اةةت ةراث كري

ة و مرؤظة ي ةتوىك كة ، ة زة لة اةةت ةخاخةم رةى ك يو ا ةمرؤظ ةيوض خراوةت

ةة ز رم ك كة زةم ذةة خاةوة وةة ز ة ل م ز ةخةن ك ي ةةاش وة زة متنة ك )ممي رسةل اهلل(ةة خةةري ة ز ل كة ز خووةم ة ز كرا ءر،وون

ز ووترو ر،ةىتر ةمي خةز ك خةةري كةرخووة كراوةة ل وةخا ك ثوىغ مب ر ضةك اىتهةخ ل خةزةيا ل ي رض كتوىكيا خةق ي زةوة وة زةكم و ر،اخةث رةىنر

ة و ج ي ز خةس( و كتة زة ثوى ةكريى ر خةق زةو )ج خةز زةر ن زة ة ك زة ثوى ية واو جتهخ خةكةر وكراونة ة سآل ي ل ز رم ك ي ةةاخا خةر

:ةي وة=ء رة وي مرؤظعت م يف لةةيك فةةر وه اىل هللا والركةةول ةة ر واتةة : ، (69 -النسذذ ء)فةةأ تنةةا

كمكوتةةن لةة ةةتوىكيا زةةم خروسةةئ زةةةوة ز ر،ةىنةة وة سةة ر ى رمةشةةت ةةةةاو ك يثوىغ مب رة

ة ءكراونةز خةسة خةرءجتهخوة وىةةي وةر رت ل زةر ن وسنةري سل ك زر،ةرةن ل س ر خراوةة واوش وة زة ل م ز ة ةن كرا ز

: م ة رةع ت ةةاةة م ة ر ةزل ء ك = زمي و ل ةمة وة ةس خةرك. ى رم ةةاة ةةاوة ي لى يوىنجراوةو زآل ل ث رستن ةةةةل و كت خا ك زكموىت

ة كن كران و كت ي ك ت ه و ث رستن خةزوىت س رضوةي خةس آلتيارةىت ةةاة ة ة ك

ةة مرؤظة كة ةةاضة خةو زم وةي ززاةر ةتر خةز ) ل(ةن )زز ( ةن مرؤظ ر ك سةوىك زة ء م ش وة و ي ز خةة ثوىغ مب ر ءز ر،ةىت وة زم زةر ن

لة ر،ؤذان لة ة وروث زيا. وةك ة وةي ر،ؤذ ةةز وي ةةاوة وى خةسة آل. لة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

648

ز وي )سومكرا=( ةن )زةكم ثريؤ (ةوة زونرا وة ل وةالميا و ك = زةمي زةةكم خةرزكة. ضةةك ية مةو خةزة كن و زة وي ةةةاو ثوىغ مبة رةوة

كران ة ةةرا زة كري خةىةن ءخة ة ن ةة ل ك ز ي ل لوىة ت و ( ووو ي )خة وازوع و ز آل، ك، وازو !وز ل ة ر،است خة وازوع

خية زة ةةىرةي ز رم كة ي ةةمي خة زم وازوعوىك ك خةن ك ةمي يوىنزوىتو و ك وة ز زوقة ت ثوىةةةةت ةءمرؤظيا خة ة ة ةفبطريتبوىت كة وةة ك ل لى

ت خي ك ي مةو توىك خة رة وة ة و ثوىةةةةتو ي كة ةةةا خةىة )مرؤظة ت ( ث ئةةزر،ةري ل س رخاوة ك ةمي مرؤظ خروسئ كرخووةو ةم خة اة ضم خروس

و ك ضني وضمن ضرةس رخةكرةى وكرخووةو ثوىةةةتأل دلم م خلأ، وهةو اللاية ابوةري (14 -املل ،) : زةم ة و ك سة ي واتة ! ك رة او خارةش ةست كرخووة اخرو

زة ءخة وة زة ل لى ي مةو ىمرة وازوعوىكيا زة ء ة ت ضك زم زيا.: م ر،است و ل لى سرو ت كمم ل ة ي ةزل ءزةكموىك رة ثشتريي زك.

ةوىر وىةةي وىوت ة ك ةسةراوخا ةكراي زكة.: ة ةن ل ةةمةسل ميا خة ة وة م ز ست خة و ز ل كة خة ك ر،ووز ر،ووي وازوة خةزوىتة وةة ثةوىش ية مةو

: ةة وى ةة وةي ةةةمي خةةةة وةتةة را وي ةةةمي خةكوىشةة ةةتوىك ةة و وازوعةة زةة زر،ةةري سةر،ةن وةي ة ة وةي ةم ة ةة و ءخةخا. زر،ةةري ل سة ر خةةهوىل وىت وةو

ر،ةىزي خةك. وة ي ر زةوة ضةك ر و وازوع ي ز خلى خةخا. وازوع خة وةة ك خةن ك ةمي خةةهوىنوىت كة وةة خةزة ي ر ز ، مةة ش

م ىهةم ر،اسةتويا و ( ل وضةك )خة وازوع ةز وةال، زةوتر )خةن و زم وازوع ( ةز وىمرة ز ةخةز

ل وا ة لوىرةخا ثرسورةىك ةمزة. زكت وة: ةمي وازو زم ةمي خار،ةىذيى!( ةوةيي مرؤظ) ة زة ز رذة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

649

ة ك : ترةش خةىون وة س ر ثرسورو وةآلم ةةاة وكت ل وةآلميا ىرةىك أأست م أعلم أ هللا(041-)الورة ؟ وهللا دلم وأست م ل تدلمو (602-)الورة .

ء ي ك ةةمي ةرخوةىت ل رةع ت ك ي ةةاخاة ز و وىةةة ةز رذةوةيي مرؤظ ةشةئ كة وىت وا ة ةيووة ةةم ة ر رؤذةىةك مرؤظة ةر،ا ثوىغ مب رةك ي

كرخ رةع ت ك ي ةةاخاة ة وة: وس رثوىض ل ةز رذةوةيي مرؤظ و وة يتةوة:وي ل (ة و ل ي وة= ث رستء ة ك ،: ) ةمن

ةة ومةةا آلةةوى انسف ةةإ، ول ةة جةةاكهم مةة رهلةةم الةة ى . أ إ ةتودةةو ال الواتة : واة تة ه (، 96–90: النجم) لألسسا ما تىن ؟ت فلل انخرة واألوىل

ي واو ي وة= خةرون ك وتةونة ر ض ر،ةىنمة ء ر،ةىثوشياون ءخواي ةمنمي ةم ة و ة ةل وة ن ةةاي ةمةن زم يتةوة ةن ي ل ب ت ز وة خةزة ك مرؤظ

! ز آل، ةم س رةتو كمت ي ر زم ةةاة وات زم خةةةا ل وةخاةة كة ة: ز رذةوةيي مرؤظة ةخووة،: وا )كىرن( ضةك ) ر ة كوىك زل

ة وة ةزكرةىئ( مةمكني و ىر،ي ز س ر خةن وة نوىنة س رثوىض رةع ت ك ي ةةا يرةىت ز ل ، ةةىنك وتةوي ، وةالم ز مةمكني و ز

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

651

شـةريعـةتيكـى طــةردونـى

وةال، كتوىةك زةوةخي زريوزوةر،ةكة ي لة ةمةريو وازوعةياة ل سة ر زنةة ي زريوزةوةر،و : واخةك. ك و ث رسةتن وةكةة ةة ك لة ة)ةةاث رست ( خاخةم رةىن

لة و وو ة و ةةاث رسةت ة ز و وعتبةرةي كة ةسو رةع تيا خةرزك و ءث رسنت وىةةةيا خةزوىت ةوةر،ؤك كرخةوةةة زر،ةةري )و الة او اهلل( ية روةي ضةمو ت

خةزوىت وةر،ؤك كرخةوةة وةر رتن و ث رستن ش ك ت ه ل ثوىغ مب رةوة زر،ةري )ممي رسةل اهلل(

زة و وةال، كتوىك زةوخي زريوزوةر،ةك ي ل س ر ة و زنة ةة خاخةمة رةىنوىئ ىمرةي ك زر،ةري )و ال او اهلل وممي رسةل اهلل( خةكتة زنةة ي ية مةو ذةة

و زةوخو سوم و ز رم ة ش وا خةسوىنة وةال، ك ء وةالم ء سوف.ث ةك رةي ةمي ز و وىةة ةزة خة م ة ي تةبة . زة ةمي خاخةمة رةىنوىئة كة

خةيا ي ك مرؤظة ت سوة ءةو و سوةتمىووا ي ي ة ل لى ي ر ي م خةيو ةىترور، م خةك.ة ل ز ر وةة خةة وةىئ ي مةو كرو وةال، كتوىك ك

زةو وةري ءك زةون ةو يوزةكموىك ز رةىت وة زم و سل س رةك ءك و.ءي ل س ي ي مةو زةويا ل س ر خام راوة ز رةىت وة س ر و سوةتم ي ك ل لى روا

خةس ةىئة ك ي ر ل لى روا و خةةيي ةةةخي مرؤظةة ت ة خةةة وةىئ سوةةتم ز ثوى ز رم ي )و ال او اهلل وممي رسةةل اهلل(كة ي ةةمي –رةىتري مرؤظة ت

ةسي ي مةو زةويا ة ك زر وة زخا رةىةو ءك ل لى سوةتم ةوات رتوب زك.ل لى سوةتم زةةيا ةممو ؤظة ت ء ذةن زهوىنرةىت كة وة ك ز رم ة ك زم مر

زوىئ ك ةةا ي مةو زةو وةري خروسئ ة ةيةملمذي وةالم ل س ر وة خاخةم ر

ة زمة خروسئ زةو ة ، رخو خروسئ ز كرخووةة ووةةت ةةا وازةو ك

سةييد قوتب مةشخةلى ري

656

ز ة ك ري خةر،وا.ة كة ل سة خا ك ونج ةةاي ورة و رةىةة ي زم : ز خي كر ل وىة ةمةيا ثوىك وة ة ونة وممةن توىيا

إما قولنا لشيك إذا أر ساه أ سول ل ك فةيكو( 43-النحذل ،) : زة ل كة واتة ةة ي ر وةيةة زل وىني: زب ة خةزةزب وت من ز رامب ر توىك ك ن و

وخلأ ك ل ةةا ي مةو توىك خروسةئ وات :(، 9 -الررق ن) ره تة راليك فة كرخوو ر،اخةي زم خاوة

ك كر وىر،ةىت خةكة.ة ة رة وة ك ي ة ءل ثشئ ، زةو رخوو وةة وةةئةىك خةة.ة ة ، خةسة آلت شة ر، يوىزةىك ي ة ك خةجيةل وىن ة خةس آلتوىك ي ة ك

ة ىةآلة وةكون رةىةك خةةة.ة ة ، زة وةوة ثوىكة وة خةسة ةىن تك ك ي مةو ي ت ةةةاش - ءز ري ل ةت ة كبي ك ن ءل ط ز ءز ىمرةىك ك ثوىكيا خرةى

ة وةي ل ىةل ة ةة زةثوىك زة رخةوا، خةزة ءرةىك ىةآل وةةن ي روا ز –ز زك. رة ووة زةةةوة كةة ةة ءزكةة ون ةة ، زةوةة وةرةش يةة مةوي ت سةةلوم ةة و وةةةةئ

كةةر وىر،ةىت خةكةة. ت سةةلوم ةة و خةسةة آلت ة كةة خةجيةةةل وىن ى ت سةةلوم ةة و ةرة ووةي ء ز ةوىةةة ك ت سةلوموىت كة لة و وةةةئ ةكر وىر،ةة ك خةةةة ةىن

زبوىئة ةن ونكري و خةسة آلت زكة.ة ةةن س رث ر ت خةك.ة تةاة ةة ك. ل ز ر ، يمة ة ك ، رخو ةووي ية مةو س رثوىض ل و كر وىر،ة ز

ية ت –و ك لوىةة ر،ووزيا.ة ةن ثة ك زكة وةىئ و وةي ةراثة ةموىك ة ز ءس. وكت ي ةةا ز خةك.:

اكةةةةتوى علةةةة رض يف كةةةةتة أ ةةةةا ألخلةةةةأ السةةةةمواو وا يالةةةة هللا ربك ةةةةم إ مةةةر والنةةةو مس ةةةراو ، الوةةة رثيثةةةال شةةةي الليةةةل النهةةةارالدةةةري، والش ةةةمإ وال

ةةاي وىةة وات : ، (64-األعراف) الدةالمم بأمره، أل ل ابلأ واألمر، توةار هللا رو ث ن ل سة ر ةة رش ة ش رؤذ خروسئ كرخووة ةمون ز ء وةة ك مس كن

ؤذ تةرةك ة و خةسةرةىت وة ء ر،وك ر،ؤذ وخةز.)ت ةئ( مة وةة و ر،وك ر، ستوىرةكوش ية مةوةن ءي رخوكوشون ز ةوىراة ز خووي ة كياخةى ة ر،ؤذو مط

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

652

ءى رمن خا ي ة ثةك ء و خةس آلت خروستكرخن ةملك ض ى رم ون ز ل ثريؤ ي زم ةةاي ث روةرخ ري ىوهو

* * *

ىب ةفبطبر ة ة و ةسةة ي كة زةكم ء رخوو ةة ل وىة ، زةو ك ةمرؤظ

خوورةث رةىز زة ل و سوةتم ي ك زةكم ي مةو زةوة وةر خةكة.ة ةخةك نة وة زوة زة م ري زةةة ضةةك مةرؤظوش ةةةا خروسةت كةرخووة ية روةك كة ة ،

ة يةة ر لةة ةيةة روةي ثوىكهةةتن ل ةة مرؤظةة –زةو وةرة ةة خروسةةئ كةةرخووة ة ي رض سوف توىك ةخةة كة ي ةة ت ةةةا ءزةر،ي ، س ر ةمون ة مخخةك

ة كرخوةة ت زة و مرؤظة ءثوى ز ةشوةةو ي مةوي ز ر،اخةة ك خةةرةكراو خاوةتةة –ثوى ةمش زة ةن ثوىة ةةمش زةة –ل زرةي وىةةي خروستبةو ل وشو وة

كرخووة ةةا خروسئ و ي ز س رخا خةض سثة ك ةةا زميورةىة سرو ت ء و سوةتم ةرة ووي ةةاةة ت ةةمي خروسةت ءوةةةئ س رةتة وة ز زةو خاوةتةة ي ر ل

ء ةرة ووي خاةةك ءوةةئ رة ووي مرؤظ ك ةمية ةن ز ءوةةئ خةك.ة ك ز –زوك ز ة كبةش ز ن ز آل، ةم تةا زةو كمرث ة ك زةيةن ءخاةك –زوك س ل خاةك خةزة ك ةةا زةمي خاةوةة وةك مةوةي سةك ز ةةىرةي و مة ةمرؤظ

ضةك ةم ي ر ل و ي واة وة ي س وةرخة ر ك ثر،زةونء زرو روى ل خاةك زةوزةمي ة ي ر ز و زر،ةش وةرخة ر كة ةةةا وةةا ز ر،اخةة ك تةب ت خروست كرخووة

سة خةزة ء ية .ة زروىة ارةشة ث ءي سةئ خةكة. ةخةري خةك. ز ل ة مرؤظتونةو خةزةة خةةةا. وخة خةات وةة ةمراك وةةارخ وة خروسئ خةكة. زة آل، ز ثوى سوةتموىك ةةاة خةذي زة وةي ةمي س ر ثشك زة ل م ةيا زةةو

ية مةوي –و ك وة كة توىياةة وي رضة زة –وةك زةو رخوو كة واةة ةمرؤظ ني ةسوةتم ةةاة ء آل.خةس و رة و ءر،اة ل وةةئةى ة ءملك ج

سةييد قوتب مةشخةلى ري

653

، زةو رخوو ي خروسئ كرخووةة ي ر وةشة كة ةء و ةةاة ي ك مرؤظزةو رخوو ك ة مرؤظ ملك ض رةىةك ةمي كرخووة ي ر ز و وىةةة ي ك خاوةة زةم ة وةي ةملك ج كرخووة ي ر و ةةاة ك ) رةع (توىك زم مرؤظ

ثوىةك ءذة ووةةئ و ةرياخةي ةةمي ز ةوىةةة ك رةىك ةخا مرؤظل ز ر ر،ؤ نة و –زة ثوى ة ، ر،اةة ش –ة ل ة لى ذةة سرو ةت ةةمي زوة وىنةة ءر،ةىك خب.

ةءةتة مرؤظة فبطبر زةكم ة ي ك رةع . زرةتو ل ز وىك ل و سوةتم ةةاة اوخا ةت زةةو شةت خةكة. كة ية مةوة ل ةوىةةي ر،سةت ة ك تة و فبطبر

خار،ةىذتةوة ءزة ل وى و كة ية ر وز ري ل ةت ءوو ك ةةاة ي ر ى رميان ي ر وو ة ك ل

ي ر،ة ة كة ي ر ز ةيي ةسةو تة وىوهوىك ية ر ةة كوىك ل مة ز ةوىك لة ةىكة و ل سة ر رةىةةي ةمةة ت ة وةك ة و ر، ءسوةتم شت ي ر ة ك ون راسئ

–ةة كن واتة ةسة رخووة ةةةاة -سي سرو ةئ ون خةل وىني: ةوىةسة ي ثرةىك ضةةك ىة رموىك ةةاةوةن ء وا ي ك ي مةو ستوىك خاةبونني ر،اسئ

خةس آل.ء وةةت ةةا خةىنة خيء زة زةوون ز ءخاخراوةو واوش ملك ضني ز س ر ز او ز خةري و خةززوةى

كخةةةتن ذةةة مرؤظةة خاةةوةة زمةةة ةة و ) ةة رةع .(ةش كةة ةةةةا زةةم رةىة ءسوةةتم شةت رخووة وة ي ةة رةع توىك رخوو وات ث ةةةيي زة

ل ل ويا ة وة ء ززوتنة وةي ةل ز ر وة ثوىةةةت ولتزا، ز و رةع ت وة زكر ت ذة مرؤظة

ثوىةة زكةر تة خةذة ة ثوىك وة زة وى زرة خةزة ولتزام و رخو ي توىوياخةكة ن زةة ةى ل ة لى ة و ةسة ةةتة مرؤظة فبطبر و ةس راوا ي زةةكم

كراة ي زةكم ذةن خةك نءة ت ةةو ت ةراوةو ةةةو ت ةكراي مرؤظ ثوىك وة زلكوى

تةاي و ةءي مةو ةس رخوو كن زك. تةاي و ي سئ ز ةمخا، مرؤظت ة . وةةيةي اةةت –روي سوةتم شت زةو وةر زكة. ضةا خةرك ز

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

654

ة ةوا مرؤظة ةتة ةم ةوياة ةتوىك كة فبطبر ج رةىةة ك وا ال ز سة ر ك ةو –ةن ثوىون ةةمش زةة ةثوىون ةمش زة – وا –ملك ض و زةكم خةك.

خازر،ةىذنة كة ة مرؤظذة اوريء تةاة ك وةيةةن و ةسو رةع . وا زمززوتنة وةي ة رخون ثوىكة وة زة وىنةة ت ة . ةتةا ةسةو ءذة ةة ل ك

وة ةكراك ةو كنء خاواكرةةفبطبر رةع توىك واش خازر،ةىذن ك ز و ي ست ثوىك وة زة ةىنوىئ وة ل تةاي مرؤظيا و ة ز ل كة لة تةاةي كرخ ةري ةمرؤظمرؤظة ز خةسةت ة ءرخ ري رخون خاة ك كر وىر،ي كروزري ة رخون ء كةمرؤظ

ل ة لى ة و سوةةتم ي ةةمي زةمي ي ر وةك رةع توىكون زم زر،ةرخةخا. كة و خة ة وىئ ةةمي ثوى ر،ا ءي ل بذارخون

و ك س ر ة وض سثيي رةع ت ك ي ةةا ثوىةةةت ءكرخنوىل ز ر وة وش ث ي رخوو زهوىنرةىت خي م زوىج ل وةي كة ثوىةةةةت وةةال، ت و ة

و وة ةةاث رسةت ز تةبة . زةم ةخل ةةم زض سثوىنر ضةك ة زويةة وةال، ت ز ةةا ت رةن كر ة ل ذة تكء ل ذة كمم ل يا زةة زةو زوىئ خةزة ة و

ةةيووةة زةم ة وةي ةر،ا ثوىغ مبة ر ث رستن ش ت ه ل و رةىة وة زوىئ ك و الة او اهلل ممةي رسةةل )وةر،ؤك ر،وكن ة كة مون وةةال، زض سةثوىنر كة

ء سوةةتم ة رخون ةوىةرو سةةوخي ةةةخي ةة ثوىك وة س اي ذة مرؤظة (اهلل ةراث كريء ز خي ضةك مرؤظ توىياة ضةك خةزوىت امن ثراستن ذةن ل

ل ة لى رخوةيا ء ةت ء يوىمنة لة وىة ةمةةن زة –ت ه و كت – ةمرؤظ وكتة ةخةذة ت ل لى رخون ل وةخا خةرخةكة و كة ززوتنة وةي مرؤظة

ة ي رخووك ةة ك وتوجيوةن خةزةة وكتة ةءل لى ززوتن وةي رخويا خة ة ة ثك كة ةن ثوىكة وة فبطبر ءن وةي ةمةةن ضةك ززوت ة ت وىة ةم ون خةىت خي

ةةن ر،ووةخا.ة ضةةك ة رةع ت ك ي فبطر ء ة وة وكت ر، ل وىةان ةمةنةت راوةك ةن ثوىكة وة خة ة وىنةة فبطبر ةةا ؤر ل س رةم ززوتن وةي كراو

ل ة لى تر خروسئ خةزة وةش وةة ك ث ةةةيي ة ل ك ل م وة ة يوىك

سةييد قوتب مةشخةلى ري

655

و كويا خة ة ة ضةك وكت ي مةوةن ة ك رةىبة خة ر زة ر وو شتوضآلك ك وةش ز وىك ل سوةتم شتيو ك ي رخون

يةة روةي ةة و كتةة ةوىةةرو ضةةك ةةا ي زةةم مرؤظةةة ت خةىت كةةة وةة زةة يمي وة وة كة لة ة وو ة راوةكءكرخنء رة ازةو هوىنو ك رخوونورةىنمة و كويا ز رخراون ةىتة

ونجةة ةة ، يةة مةو وو ةةةة ش زةة ثوى ةة رةع ت ك ي ةةةةا زةة كرخةيوىنر زةةم ة زة وةي ز ري ل ةت ء ك يوكمسه زوىت ر، ي ةةوىرةةا ي شت مرؤظ

ز رامب ر رةع ت ك ي ةةاش ي رض ي ة ية ر ية ل قةآلوي ية واو ي وةسة مرؤظ : (، 71 -املؤمنون)الأ أهواكه م لفس و الس مواو وانرض ومة فةيه ولو اتو ةمني ي رضة ءةم ر ز ق ةةىن ي واو ي وةسون زك وتة ة مس كنوات :

توىوياة ةرا خةزةون سون و ز ز ي مس كنء ةمون ل س ر خروسئ زةةوةو ة و ءث ن خةنتواة وة خةزة ة ك ر، ي رةع ت ك ي ، خةن ي ل س ر خام راوةة ل ز ز ي رةىب

ونج كروزري خوو زوم . ل س ر ، خةيو ل ، روا وة خةرخةكة وةىئ وسة كروزري خوو ر،ؤذي خواة ثة ضك خةزةة ةةاش مس ز ي و ك س خةك. كة

ية روةي ثخا ةت واة ش وخا ةةلة خةستيرةىذي خةك سة ر ة و ز زة زة ولتزامة ثوىةةخةكة ن ضةةك ية رخووكون ةة ك ءل سة ري خةر،ؤن خةخات وة كة

ية مةو كتوىكةيا و رخوو ي ةةا ل وزرةتو ل و سوةتم شت ز زث روةرة ة ك وةش خةس آلت ز س ر ي مةو زةة وةرخا ي ةة زم ، زة وةرةي ووةةتةوة ك

(1)م ك وة ت ىوه ةنيةوةرانةىوه ت ي ر ل

ايمةام ا هلالربعب هلملصبطلحات ؤ ريظةى اةم ديدةو شارةزيبوون ديريسةى كتيبةكةةى ( دةتوينرى ب1

- )م.كريكار( –باسى وشةى دي ، مودودى بكريت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

656

ذمن مذن قرتذة 13لقد أنالن إليكم فت با في ذفرفم أفال تعقلذون ] وفذم قفلمذ أحسذوا بأسذن إذا هذم منهذ 11ف نت ظ لمة وأنشأن بعده قوما آخذرتن

عوا إلى م أترفتم في ومس فنكم لعلكذم تسذألون 19ضون ترف ال ترفضوا وااعلنذ هم 14ق لوا ت وتلن إن فن ظ لمني 10 دعذواهم حتذى فمذ زالذت تلذ

يداا خ مدتن لذو أادنذ 15 ء واألاض وم بينهم العبني وم خلقن السم 16حبل نقرف ب لحق على الب طذل 17أن نتخر لهواا التخرن ه من لدن إن فن ف علني

ذرون مذن فذي السذم وا ولذ 13فيدمغ فإذا هو زاهق ولكذم الوتذل ممذ تتسبحون الليل 19والأاض ومن عنده ل تستكبرون عن عب دت وال تستحسرون

( األنبي ء)[93والنه ا ال ترترون كتوىبوىكمن زم رخو ت ةةارةوة ك زس ةمت توىياة ة زمضة ةة زل تن وات :

ترمةن لة ىوى ة وان ض ي وض ي ست مكرمن وةىران كرخو ة ل ك ثوى كة! اون ذا ء اري وىم ةن خة تةةة ك وتنة ةم تة ية ل وى ة خروسئ كرخ ك

ت ورةكتن ت لوىتن زثرسةرةىت وة ءكم ك ءام ك ن ز ر،ةىن وة و و وعم .ر،ي ست: ةةاةة وةن وىمة سةت ممن ةةرخ يوارةةن لة ضمن ةكرا زذةىرةتن ك ك

ل ةممن كرخ ز رخةوا، ل س ر و وعترياىكرخ ةن م وة ت وةك ثة رةىزي خوراوو تة و زةم ةي و ةمونمن ي روا ز ءكرخن ةم وىم مس كنوىثةو ةةراومن ل

روست زك ة ة ية رةممن ل ت خروسئ كرخووة ةم ر نةوةةتة زم وة خس رةوة ز رةو ةةةار خةمكرخة ز آل، وىم وامن كرخووة وىم ز ق خة رة ء ل

ءز ىة ترة. خةضة ى ية ي وةةة ء ء خةثةرو زتل وش خاخةر، ءزتل خةكوىشني ز خةخةن( زةم ة و زة وزةة ل مك ي واوةةال زم زل تن ) وىةةي ك يوةلى زم ةةا زر،ةةر

ةوةياة ي ونة ة و ك سة ش كة ء مس كن ويةز سنت ي رك سوىك ل ي ل ةم ز ورةتر ءةةاث رست زوىزارز ل ءوي ةةاي ث روةرخ رن ز رخةوا، خةةث رسنت

سةئ ز ءم ل ل ةر ء ةكري ةةاخان ؤذ ل زون وو ر، ل و كرةو خةكة.ة ضةةك سرو ةت واسةت ةي مةرؤظوش ل ةة وة ي سةئ زة ، ر، فبطر

سرو ةت خروسةتبةو ة ، رخوة ي خةوروزة ري واي زةل ءخروستبةو ةمي

سةييد قوتب مةشخةلى ري

657

ة زنةةة ي ءز زثةة روةري خامةة راوة ءخةكةة. كةة يةة مةوي ل سةة ر زةة ق ل لى سوةتم شت رخوياةة و ة مريء و ة ك ةخام راي ك ةن ز زث روةر

ة ءة ىوةوا ي لة وىةان ةةل كوةيا وة ءت وةزوىةةتةري لة ة تةلة ر، ي ةءتوىك ضترةن كوىشرةى ة ضةةك وةة زة ل سة ر رةىكة وت كةةةىرو ي يةىكون ز ي يةىك

ي واو ي وةس زمر،و رة ووي س ر وىئ خام راز ء ي ل ةةر،ةى ة ز ل كة رةىةةة ك خةن زة آل، لوىة وة ءل سة ري خةر،ؤن كة ةوورخي م زكم ي خةرةكراوةن ي ة

رةىبة ي كتوىك كة مةرؤظ لة –ةةيا ر،ووخةخا. فبطرو ةكتوىك ثشوىةي ل وىةان مرؤظرية ك –ز زث روةري وخةخا.ء رةع توىك زم ذة ةمي ل س ر –ل ةويا ىوى

زنة ي ي واو ي وةس ةمي خاخةر،ةىذية ة ك ل سة ر زنةة ي ة رةع ت ك ي ةةةا ةرة وة زة خةك ةةميء ةةمي ء ل ث ستمي ي واو ية وة= وى خةك وةىت ذةىر ث

ة ، زةوة رخووة ز تة واوي ت سةلوم ةةةاي ت سلوم ز ةةا كة.ة وةك كة كرخ ري ةمة ت

كممة لىة ةةن تكة كن لة و ء ، ىمرة ثشوىةة ش خةك وةىتة وىةةان تكة كن ترة وةك ضةمن خةك وةىتة ك وةكن ي يةىك ل لى ي يةى ءةمةياة ةن ت وةكن

توىشةةو ي ةة ء و رخوة ي خةوروزة ري وكتة ش ي رضة يوىةزو ةوىةان مرؤظة ةلة ىوت ةة وةي زكرةىتة ةةموىري وةخاكرخة وةو ةةموىري ةم ةب ةت مرؤظةة

خةكرةىن موىري وةىراكريء يمي ر،ةز ت ء ك وازةو م ز ست خةرو ر،ووة خام راةين ي ة رةع ت ك ي ةةةا ض سةث

ؤذي ل س ر ةمونياة ي ر وةية و كرزكرةىئ زم ر،ؤذي خواة ة ز ل كة زةم خوةو ر، ة ة كبي ت واو خةكة ن تة ه ة رةع ت ك ي ةةاةة كة ءة ك خوو زمة خواة

ة ية مةو ذةةوش ءخةتةاة ي رخوو زمة كن ل ذة مرؤظيا ثوىكة وة زةة ةىنوىئ ك خا زة وىنة و و ةةاةوم شتل لى سوةت

خبتة ر،ؤذي خواةة ة ة ة يوش ل لى و سوةتم خا وة زة ز ةتوري مرؤظة ؤذي ر، ز ل كة ل زمة ة ك موشياة ل ذةيا خةةكت وازوعوىك ض سثوة ث ن ل

و ي ت واوخةك. ةخواةويا و ز ةتور

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

658

* * *

وةةالم زةم ية مةو زةوة وةرءة خةرزةرةي زةةو م زنةة ي توىر،واونة لة سرو ةتيا و ة مة ش زريوزوةر،ةىكة كة ومرؤظة ت و و زةوة وةرة شةت

كة مرؤظةة ت ةتةرخا و ك ؤر ؤري ي ة ل ة لى ية مةو زريوزةوةر،ةىك ةىووا ةرو و ش ك ز ، ة رةع ت خاخةمة ر ة لة يةو زريوزةو ةخةةةىت زمة و ثز ي

ترخا خام ر سوةتمء توىةةرةك زرةتة لة –زريوزةوةر،ي وةةالميا لة – رةع ت ك ةةاوة ولتزامكرخن ز

ث ةةةيي وىةان و سوةتم ي ء ذة رخون ةءث ةةةيي ت واوي وىةان ذة مرؤظري يرةكة ء زةكم و رخو خةك. ي روةي زرةتو ل ةةي مرؤظفبطرزةكم

ثوىةك خةكة. ة و ء رةىةك ةسوةتم شت ء و رةع ت ي ةةا ك ذة مرؤظة ة م زةيا. ةخةزةة مرؤظة ولتزام ش ز ث رستن ةةاي تك ت ه خةىت خي ك

و رخو و ث رستن ، خةخا. و ث رستن ش ية رزم ةةةاي ي روةكة ك بيا. ك رخون ، خةث رستوىئ وىوة ل ورة ، خةخا.ء ك = تةاوىئ وى

لة وىةان زةوك ة ، ، ة كرت ء ة ي ش ل و ووتةوةىذةخا خةرخةك و كة ء )ة مروخ(خا –بةة وىسة وم ةةةاي ل -ء ت وة مةسةل م زة رةت وةةايوم

مةى خةسة آلتيارةىت يةخا كة وىة مروخي زكم ؤرخار وى وةي ل ر،ووةيا ك بةيا كة وىل كتوىكيا ك ة ةتةا وىة ة وة ل – ز س ر مرؤظ س ر ةمونيا ي ة

–ل ز رضةوي زة رةت وةةايوم مى خةس آلتيارةىت ز س ر رخويا ي ة كة ت رةق زةوةوةو س ري سةةر،مو زةمي خةركة و. كة يةو –ة زة ةس وم ةةاي ل

ثوىة وو.: –ة زة ةم ةةاي لس و –خةس آلتوىك و ة ضةك ز رةت وةايوم و ك س ي خةس آلت ز س ر رخويا ي ة ة ي ر وةش خةزةة خةسة آلت ز سة ر

ز رةت وةايوم م ي س ملي ة مروخ يوضة زةم ذة مرؤظيا ي زة زمة ك مة وة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

659

ووتةووةىذةك ش ز ، ىمرةزةو: ى راأ إبراهيم يف رب أ ى أل تةر إىل ال آتاه هللا امللك إذ قال إبراهيم رب الة

قةةال أسةةا أريةةي وأميةة قةةال إبةةراهيم فةة هللا ةةأو بالشةةمإ مةة املشةةر ةةةةيةي ويي (963 -البقرة)فأو هلا م املرو فوه الى كفر وهللا ل ه ي الو الاملم

ري زةةةو ةةةةاي وةايومةة خةكةةرخة واتةة : م ةة ر كةةزرا ةةزون كةة ونكةةز ةشوبةو كتوىك وةايوم ووتة ةةةاي ة وك س ي ك ةةا خةس آلت ث ة ت ث

م وةة ك خةذةىن ء خةمشرةىنةة ووت منوش خةذةىنمء خةمةرةىنم وةةايوم ووتة وهوىنة ؤذ ةواوة ز ر،ؤذي آلت وة خةةهوىنةة تم زتةا ل ر، مخا، واة خةر،ؤذ ك ةةا ل

ضةةك كةةىري كةرخة ةةم ةةةاش رةىنمةة ةكزرا س ري سةةر،مو ةةتق ز سةرا ست مكران ك.

ى رمةخةي ةةاش ر،است ك خةى رمة : ري هللا وو ول أكةلم مة يف السةمواو واألرض طوعةا وكرهةا وإلية أفة

(30 -آل عمران) رجدو ترة ة ةري خةن كة ي ةةةا وةرزةرن! ة و ةةاةة ي و خةنوىك زم خةة وات :

وةن ةةمش زةةة ية ري وىةن ث ةون ةمش زةوى ةمونيان ث ءي رض ل مس كن زم ةةاوة خة ر،ةىت وة ةةانة ي مةو ون ي ر

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

661

ية ئيســالم خؤى شـارسـتانيتـى

ي وةةالم ء كمم ل ة ي ىمر كمم ل خةسة كمم ل وةال، ت ه خوو ىيول

ة زويةو ث رسنتة ل )كمم ل ي وةالم ( زرةتو : ل و كمم ل ة ي وةال، ل ةةور،ةو تويا خةخرةو وىت وة ءةسو رةىةو ل رةئ

)كمم ل ةة ي ىةةيول (ةش زرةتوةة : لةة و كمم ل ةةة ي وةةةال، لةة : ة زوةةيةو تطبية سةو رذةىةمة وة رةئء ةةور،ةو ةتويا ة ثوىةةةرو ي ل ةة ينة وة وزريوزوةر،

كر ة وات وةال، س رث ر ت و زةارا ي ك. كمم ل ةة ي وةةةالم وةوةة كمم ل ةة ةةة ل كوىك ل واةة ي زةة ةمةن خةل ةةوى

و زية ر وةسي كمم ل ك ةن وةةالم و ك كمزةوزوىت وة: ك وى)مةسل من( ل ى ىوش زك ن ي روةي وة كمم ل ي وةالم و كة ؤذو ززم ةمةن ةةىذو ر،

وةالموىكون ةة ةري ة و وةةالم ي ةةةا زر،ةةري –زريور،اي ةمةن ز –ة ل ك زةم –ر،وو كرخؤت وة خار، تبوىئ ى ز خةك ن ز خاوةة ثوىغ مب رةك ي ل س ر ز و وةالم ي ةمةن زل وى ) وةالم ثوىشك وتةو( – ةو

ل وا ةة كمم ل ةة ك –)كمم ل ي ىيول (ش ل لوىك وىةةخا خةرخةك و مخخةي خاةلوكتوك لوىةك زياتة وةة زة زة ونكري زةو ةةا زك.ءة موىذوو ز

زك. وةةةن ىط بقرذةىم ك ةيا خةرخي ةمةن ثوى خةل وى )سة ولزم اةت ( ل ةو ةةا ك. زة آل، تة ه خةسة آلتيارةىت ونكري ز ةل وا ة كمم ل ة ك زةزةوىنة ز وةي كة ةةا خةس آلتيارةىت س ر ةمني زم ةمي ل مسن زيا. ز ةةاة وة ة ك.ة ةةن ر،ةىتةروكرخاري زة و ىط ببق سوةتم ذةوةيا رةع ت ك ي ةةا ل

ة زةةاري مرؤظ خةري كرخووةة ل وا ةةا زم ت را وة مر،ة ي ل ن س وىنةة ك زو ع وك وة و مز وت كوشيا ةةاث رست زكة نة زة آل، زةةاري ة ل ك زيا. ل

سةييد قوتب مةشخةلى ري

666

ة خةزر، ك خاوازك ن رةع ت ك ي ةةا زةكم ذةون زك. ، ىةمرة ة وةةن لكمم ل ة ش ز ، كرةةن ونكري ةةاة ت ةةاخةكة نء ةة و ةةاةة ت ةةةا

ةةاش خةى رمة : ةمني ي زوىئة ر ض ل س ر وهو الةى يف الس ةماك إلة ويف األرض إلة ( 34 -الاخذرف) : ةةةا ية ر ة واتة

مسيا ةةاة ة ول س ر ةمونوش ي ر ةةاة وةة ك ل و ىمرة كمم ل ة ك وةىت ذةىر سة ي ةن ةةاوة كة ةةةا لة و ة تة خا

خةري كرخووةة ك خةى رمة : ةةيم إ ال كةةم (، 34 -توسذذف) ال ه، أمةةر أل تدوةة وا إلإ ةةاه.. ذلةةك الةة الزةكم كرخن زم ةةا زة زم ك = و ة و ى رم خاوة ك تة ه خةزةة ة و وات :

خروسئ ءاسئزث رسنت وة خةن ر، ر ية زمةمي ىيولوو وة ز و كمم ل ة ة ز وكرةي خةضوىت ر،ةزي كمم ل ي

مز وت كةيا زو عء ك وة و ة زةاري ة ل كوش زيا. ل ءةةاش زيا. زةو زر،ةريزةة و سةةوف ت ش تةة ه زهوىن ة ةةةخرومشةة ث رسةةتن كون زةة ىءة ةةةةا زث رسةةنتكمم ل ة ي )كمم ل ة ك ثوىشك وتةوي رسةت ( خةزوىت وةالم ( )كمم ل ي و وة ي ر كمم ل ة ك خواك وتةوة ىمرز ىمرةك ي مةو وىةة ىيولوش ز

و ورةة ةتر ر،وون زكرةىت وة:وخةزة لوىرةخا ، ر،استكةةرخةوة كةة كتوىبةةوىكم لةة ذةىر ضةةثياة زةة وي )زةة رةو ىرةىةةك ةةةم، زةةآلو،

ةة (، لة متحيركمم ل ة ك وةالم ثوىشك وتةوي رست ث ن رست ) – كتوىب ك ي ر )ز رةو كمم ل ة ك وةةالم وزرخة ضةك اوم ك ووش

( زةة ز س - هلسالميحنة جمتم ى رةة ز ك – ر ةس رةىك ى ا ريي ةةةةةئ كرخ وةة ، سةةة ، ر،اسر،اكوىشة و ز وةي لوىكياة وة ك يمي خروسةتبةو ة ، ي ل ةةىةةت –خةةوسة

خاة زم وة ي ل كوىشةزةو كة ة ، ل وةال،()ز ر ري كرخوىك وةمة خةرو ز زوقةةة ت ةمةةةةيا ر،ووزةةة ر،ووي يةك. لةةة وىةةةوا، ل –يم ةةةورا – وشةةة

م وة ة) ريو رىئ(ةك ز

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

662

وة ضةك منوش وةك و زةو، كتوىك زم ة ك مني ىر زةري، ل ةسةون ة و ك زرةتو ل )ثوىنسةون زز ت خةكرخةوة وةكة وىةتي و وامية ا ك ريو رىت

و ةي و رؤ نبري –رواسب – رستوىت ( ضةك يوىشت ل ثل ث ستمي ةل ت ي ر، ر زةوزةو،ة ك ز ياري ثوىكهتن ذةريء خةروة كرخزةةو، ة و ةل ت ةة ي ك وة ث ةيازةوة ك توىك ة رةب زةو لة و ي سةئء سةم ة ل س رضوة زوى

ةكرازبةوة ءر،وون و ك ميا رض وتجي وةالموشم ل وكتة خا و وةالم ةوىةاي ىوكرمةيا مةزةو ىوكةرةي ءز آل، و ةل ت ة يوىشت كرةن ل ر،و ين

خةخيةةةتم –و كةةيا ي ةةة ووةكةةة كةة لةة ىوكةةرةي وروثة –) رسةةتوىت ( كة مةيةتةا ز ةوىةةة ك تر ىوكري خة ةوىةاي، ك و ز ىمرةىك خة ة ةل وىك

وون زبونم ر، ءةس نر،ةةةمي )كمم ل ةة ي مةسةةل من( ث ةةن ر،اسةةت وةىن كةة ، زمخةركةة و. كةة

)كمم ل ة ك ثوىشك وتةوي رستو ( وب وو ي )ثوىشك وتةوي رسةت ( كةة وة زة و ضةك يةو ةتوىك ةة يوىنوىتة ةىي رخةم وةريء ر،ةووذ

ي ة رةبوش ل س ر ي سئ ثوىض وا وةة و وو ة ترمة سةم ي ءة ك زوىة ىوكةري خة ةوىةاية وةكةة كة ىوكةري منة ةوىةايزةوة ءةةةىن ر خروسئ خةكرخ

ةس ن زبونم ر،ء وون ةيةيوىشئ ز ىمرةىك ر، و ك زرةتو ل )ثوىنسون رسةتوىت ( ة ، ر،اسةتو ش خةزةة ةك وازةو ىووا

ر،ووكرخ وةة ك وورخي ي زة

* * * لة وةخا كة –خةزةة كتوىك ل كمم ل ة كياة زكموىت زةآل تة ه زةم ةةةا

م ت ه وىةا ةىك كة –زة خةرخةك و ك خةس آل. ز خةسئ رةع ت ك ة وةزث رسةتة ةظتوىويا ز ت واوي س رز ست و ل ز زوق تيا ل وة اخزةوة ك مرؤ ةمرؤظ

رةىةة ك س رةك ة وة ) رستوىت مرؤظة ت ( ضةك رستوىت مرؤظ ية روةي رةىةةة ك سة رةك ةخةو زم اخكرخ راست زون ي تة واوي مرؤظة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

663

ءةىزي ي ة و س رز سئر، ةن تك ل كمم ل يا ل ر،استويا مرؤظوىخةو زم رةىزلةسةو ( خةزنة ةةةاو ةة خا كة كممة ل وىك )ي ةي مرؤظة اخةش ل و كمم ل

تر خاخةوى ة و ي يةي خووةموش خةزن ز ةيةو ملك ضة رةع . زم ي يةىك ةىةزو س رز سةتوش ر،اة ل ةسك وا ي ك ة و ةسةة ةن خةركةرخووة ر، ةىو ة

خةزة ل ي مةو تكوىك ل تك ك كمم ل يا خةرزك و ة ك سةيا مةة ك ةل ز ر وةي وو ي رةع .ة مر،ؤ ل موىشك ل

تة ه لة –تشةرة –ت سك ي ة ة خةزة وة ؤر ر،وون زك ةن وة ك ةسةخان ءة ة رةئ ءثر،ؤ ةرا، ة كيا ث ط ةةاتة وة ضةةك زريوزةوةر،و ةسة زةكم

ملك ضة ز رامبة ري كتوىةك تكة ك كممة لى ءةةور،ةو ئة ي مةوةن ةسنر،اةة ل ون خةكة نة زة و ةىتةر ة ة ة ل ك ك يءو خةك نوي يةىك ك = ، كةةىخة ت

–كمم ل ة وتر كمم ل ة ك اخو س رز سئة ز ل كة ة وة كمم ل ة كة ك و ترةشون ز يةن ل ز ر وةة ي يةىك ءي يةىكون ةةان –ي روةكة وومتن

و ك و اراوة وةةالم كمم ل ة ز كمم ل ة ك خواك وتةو خاخةر وةةن زة زل وىني: )كمم ل ة ك ىيول (ة

ة وةءو ك ت ه ة ك ةةا خةس آلت ز سة رةيا ية زة بت ه كمم ل ي وةالمضةةوزن ذةىةر سةة ي ث رستن ي ي مرؤظ وةك ةمةن اخزةوز ة وة ة ل ك ل

و ك ر،اسةةت زون ي وتةة ه ل ز ر ة وة ةة اخيء س رز سةت ءرسةتن ةةةةاي تةك ث ت واوةن ي ة ة ك رستوىت مرؤظة ت خةتةاة ثشت ثوىةةة زةيا.ة تة ه ة و

كةم ة و رةىزةةةن خةزةة كة ةةةاي ة ورة لوىة ةونة ة وةش كة ءكت ش تكةةا ةمي رةىزةىكة ة ورةترو ل وي نشونوىت ةةاة ل س ر ةمني ى ل وةي ك وىى

ؤرترةن خةزوىئ

* * *

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

664

كتوىك ل كمم ل ة كيا ث ةةةيي ة زويةو زريوزوةر،و ىوكرو ثرؤ رام ذةن ك ل وةةة ن ةةةةاوة خةةةري خةكةةرةى ة خةزوىتةة ث ةةةةةيي سةة رةك وىةةةان ةةيام

ل وةة ن ةوت زةآلي مرؤظة ة كتوىك خةس آلت سة ركرخاة ت ء ى رمةيةى ءكمم ل وىك ث رسةت توىةيا ةةةاوة خةري خةكرةىئة ة ك ل وةة ن ةةةاي ةمونوة وة كة مرؤظة

ء كراة و كت و كمم ل ةة خةزوىتة ثوىشةي زة ر ترة سةوفت رؤح ر،ةة ز آل، كتوىك ث ةةةيي كمم ل ة ك خةزوىتة رة ة و ةىوكري )مرؤظة ت (

ءترة كرا كة رة ة و ر،ةة ثوىةةئ و ك ةث ةةةي ءةك ةوثوىةئء ت وزة زة ة ت وةء ةك سوفت ز ر ي مرؤظة ت توىةيا خةركة و ضةةك مرؤظة

خةموىنوىتة وةة زة آل، زة زة رؤحء ة ت وةء ةك ي ر ز مرؤظ ءرة ء ر،ة ثوىةئ – رياخةي ةةمي ء ست وةةئز ثوى س رز –ىوكر ز مرؤظ موىنوىت وة وكت

خةس آلت وةي خةزة ة زويةو زريوزوةر،و ىوكرو ثرؤ رامة ذةة ةةمي زةمر، ة ر،ة ة ي ةةمي زةمر، كمم ل ةة كوش ءز آل، ةم خةس آلت وةي زة ر،ةةط

ةرياخةي س رز سةت ءوةةةئ ة ل ك ك ي ل س ر توىك كمزبن وة ك ث ةةةةيي زة ة وة كمم ل ةة ك –ن س رز سئ زة لة ي ل بذارخوةيا ةمة –ةمة وة ي زة

ثوىشك وتةوي رستو ةرياخةي ء مم و كمم ل ة ي ة ل ك كة ي ل سة ر ةتوىك خةرةوةي وةةةئ

ارةوة مرؤظة ت ةمةن كمزبن وةة ة وة كمم ل ةة ك خواكة وتةوة وةةةن زة يول (ة و ك زل وىني: وة )كمم ل ة ك ىو وةالم

ت ه ل كمم ل ي وةةالمويا ة زوةية خةزوىتة ث ةةةةيي وىةةان ةيام كمم ل ضةك كمم ل ي وةالم ة زويةك ي خةزوىت و ر،ة م ةة ي كة ر،ةشء سةةث ء سةةةورو ةرخة وةةة رةز ء ر،ؤمةة وىرسةة ء ز ز ةة ءة يةة مةو

ةخا كمخةزوىتة وةة كة ةةاةةن )اهلل(ةة و تري ل ضةارضوىةةي ة ك تة و ر،ة ةك ة ز رةىزترةنون و ك س ة ك ؤرتةر لة ةةةا خةترسة ء و وة ث رستنون ت ه زم

ؤرتر ةمي ل ةه خةثرةىز ي مةو ل وةر رتن رةع ت ك ي ةةاخا ة كةة ة ة و رةع ت ي ك ةةا خاةنوة ك مرؤظ

سةييد قوتب مةشخةلى ري

665

* * *

ة كتوىك ءكمم ل يا خةزوىت زل نيترة رخ ل ةوىك )مرؤظة ت ( مرؤظي روةي كت ةرتنة مرؤظة وىسوفت )مرؤظة ت ( ل كمم ل يا خةزوىت يمي زة خ ثوىيانء رةىزل

مم كتوىةك )مةخخة( وكت و كمم ل ة ز ثوىشك وتةو رست خاخةر ةزل نيترة رة تكة ج ل وىةةي )تومر(خازةة خةزوىت –ي ر وىةةة كويا زة ل –

وةكة ك مركةوز، موىةذوو زة مةخخة لوىةك خةخاتة وةة ج لة ةوىةةي )ز رية م تةرخا ي ةة ة كة ز رية م مخخي(خازةة وةكة ل م رةكو وروثو ووآلت ك

ز يةة ك مرؤظةة ت لة ثوىنوخا زة ةئ ءية مةو سةوف . ءمخخي زل نيترة رخو ك و ارةوة وةالم ةك. و كمم ل ة ة كمم ل ة ك خواك وتةوة ةن ز خ

زل وىني كمم ل ة ك ىيولوو –كمم ل ي وةالم ك ثوىشك وتةو رستو ل رة مخخة ك ، كت وة

ل وىةةي تومرخا )ز و وعتوبرةي كة ثوىكهوىنة ري ة ، رخو ةة كة توىوةيا وىةةي )ز ري م مخخي(خا ل خةك.( وةةخةك ة ء كرمن تةكري ت ءذة خة

ر،اي كمم ل ي وةةالمويا ة كوىكة لة و زن مةة ي ضةك ز ري م مخخي ل خةكرةىئ ل س ر ةمونيا ز آل، وةية ي ة كة كمم ل ة ي ةنشونوىت ةةاة ثوىى

ءي مةو سةوف . ز زل نيترة رخة ك و ك.ة وةالم و تومرو ز ري م مخخ( زكت زةرز ةة رةىةزو س رز سةت تةك لة ثوىنوخا زة ةئ ةزن مة ك )مرؤظ

ةن ي مةو رةىةةو زن مةة ك )ةوىةزان(ي لة ثوىنوخا زفة وتوىنة ية روةي ةزك. ءز يك ضك و ثووةت ك كمم ل ىيولوو كن خةةك ة زةرزة يوىنة خي

ركرخ ز ري م مخخي وةال، خةةثرةىزةىئ ؤل س ر )ز يي مرؤظة ت ( خاخةمة رةىئء زمة كتوىك )رةو ت مرؤظة ت ( ك

رست ءثوىشك وتةو كمم ل ة كيا زآلوخةزوىت وةة وكت و كمم ل ة ز ل ل ة ك زة يي مرؤظةة ت وةة زة م سة ءخةذموىررةىئ ةةورةو ةت مرؤظةة ت

–ز لة ةتوىك ةمر،اوي زةزول ز رةوثوىشضةةون ل م و توىكضر،ذاوز ة ةن زرةت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

666

ر،ةىنةة وة زةةم يةةو ءي وا كةة ل سةة ر يةةو زل ةة توىك خازةةني ةة ز – متطببتر)سة ولوزم اةت ( ل لوىكيا وة مخخة كة ي موىذوةةيا س رضوةة ك وةكة ك

خةخا. ك خةزنة ةث ز ية ء و رةو ئخةةيات ز ل ، راست ي وةالملة و ز رىراوانء ز يوىززةو و تةب مت يةىتوة ي مةرؤظ كة ةيمي ييا

زة ي خةخاتة ءك ةرخ ةتر خةكت وة م ش ىووا ة ل لى ر،است ي ذةل ىةمو ز و وة ة ةةت ه ءل مرؤظء ذةل يا ي ن و تةب مت يةىتو ي ك

خةخا. ة ذةل و ي مرؤظخةسرةىئة سنةرةىك ىوىريو ز ي ءكتوىك ل ، روا وة س ةري زس ك خةكرةىئ

ةو ةتو ةة ق زك ة وةو زةةرخ يوىل وىةئ ة و زنة م ر، ض سثو خةرخةك وةىئ كة تةوةةا (ء زك ونء زكرةىنة ةتوىك وةةب ء زةزول ةمر،ان وةكةة كة )ثوىشةك و

)سم ول اةت (ة كن زل زةون و كن خةةري كة نة وةو ةت و كت خةوروز رو رةتة ك كمم ل ة زة ي ر،

خةزة و ك خةوروز ر ت را ووة ك ض سثوي مر،وضةك ل ثشئ ةل وختوالىوة ةون ية و (ووزة يي )كشةتةكل ء وكت وة زة زل وى : وة ةةور،ةو ئ زة يي )سة رمة خاري(و وة ةون ية ء)ثوش س ي(ة ةن ة وةش ةةور،ةو ةئ

زة يي )زةرذوا ي(ةة وة ةون ية ءوةةن ة وةةن ةةور،ةو ةئ ة)سم ولزم ( ء ة ، ثوىةةةرة خةزةة ةوب ةووتر خةوروزة رو سةت ذةةن ة ك )ثر،ولوتر(ي

–ةتة خي ضةةك ل ثشةئ مة وة سرو ت زمة،ة ة و ةةور،ةو ةت ي يوىنو زة يي ءة ز رامب رةشة ةةور،ةو ةئ ءزة يي )مرؤظة ( ث ةةياخةزة ءةةور،ةو ئ

زةة يي ءو كة زل ةةوىني: وكتةة ةةور،ةو ةةئ و ارةوة وةةةالم ) ةذةل ( وةةةةن زةة ) وةالم ( خةز ء ز رامب رةش ةةور،ةو ئء ز يي )ىيول (

ةر ل س ر )مرؤظةة ت ( ة و وة ة ي مرؤظة ز يي وةالم زر،ة ءةةور،ةو ئخةك وة وى ز رخةوا، خةزةة لة خروسةتكرخ ء ل ذةلى ىة ةخةخا. ك مرؤظ

خازةة كة وةةال، و ل ي رض كمم ل ةة ك وثراستن و مرؤظة ت ءض سثين خازةةة ةةن لة س رث ر ت خةك. ى وب و كمم ل ة ل زمة كشتةكل يل سة ر خازةة كة زمة ثوش س ةيا وة ج ل كمم ل ة ك ةوىل ك ء خة ةت كي

سةييد قوتب مةشخةلى ري

667

ة ةن ة و كمم ل ةة ةخاز ةا خةذة ة ج ل كمم ل ة ك رست خازني زةوي ذارو ك ، خةرام . زةة ةن خةول م يو خةسئ ر،ؤةشةتةو كمم ل ة ي رضةموىك

و زة ر ي خةكتة وةو ثسة وا خةكة. وزوىئ وةال، ةمي ز و سوف ت مرؤظة ت وعتبرا.ء ةةور،ةو ت وة زخا خاخبزةىت وة زم ست ذةلى ضةك و يوىل ي ل

و وة زة رةو سةتوىك مرؤظة و ست ذةل كمم لى ل ءز رةوذوور ي ل كشوة تك –سةتوىت مةخخةخا ل لى ر –ز ر خةكت وة ز ثوىض وا وة ر و يوىل

ز رةو ةةار خرةىذ زةوةوةة وة رستوىت وة زة ل كة ة وة خواك وتنة ةةن زة )ىيول (ة ت ةو ك زل وىوو ارةوة وةالم

كتوىةةك )ةوىةةزان( خةزوىتةة زنكةة ي كمم ل ةة ءة ل سةة ر م سةة ل ي ) ةةرة اة وشة ةوىةزان خةزوىتة كتوىةك ةربة ءموىةرخ خاخةمة ر ء كروزر(ي وىةان ذن

كرخ وةي ةةى ت ة ثوى ةشةتةو ة و كمم ل ةة وث روةرخةكرخنء س رث ر تكة تة ه لة ذةىر سةة ي ثرؤ رامة –ثوىشك وتةو رستو ضةك ةوىزا وا

خةوروز رةىك خروستك ر ثوىك خةىن ء زة و ةةور،ةو ةئء – وةالمويا خةىت خي ز يي ثوىشةوخا زمسن كةرخ مة ش لة ة وةي (ة خةخا. ك ل ز ي )مرؤظة ت

تةري يو ة ك )وزية(ةة ك ةةى ت ة ثوى ةشتةوخا خةرخةك ويىة ك ست م ل ة ةري ةوىزايا خان ر مم كتوىك ث ةةةيي ىنةة )وةكةة خةل ةوى ث ةةةةيي

ت زنك ي كمم ل ةن كتوىك ىنة س رز سئ(و منلى زةو )ة ةرة رة ( خةزوىموىرخ ت ه ل س ر ي واو ية وة=ء ةتوفة و ةرة وي ىنةة ءث ةةةيي وىةان ذن

ةرة اة كروزةري ءخاخةم ر ل ىوت وةي ل س ر زنة ي ة رك س ر ةن ةمرا اية وةو ىوتنة ي ةةم كري ىرة. خةزةة زة ء كتوىك وش ةوىزان خان رو ك و و كتوىك ىرة. وا لة وشة سة رةك ءج ر،اكوىش ،س ر ءىةاكرخن

كرخ ة وةي ةة كتوىةك وس رث ر ةت ءةمي خةىنة ك زرةتو لة ثة روةرخةكرخن –وةةةن كمم ل كة كرخةكتة سة ر و – ىرة. كرخةكت س ر كمم ل كة

توىةك ية مةو وو ةي ز وةي خةكرةىت ةزم تض ىرؤك و ثثمرو متوىلة كن ةةن ك ةةةمي لةة )زةة روزةوم مةةخخي(خا سةة ر( خةكةة. ةةة لةة )ثوش سةة ي ةةموىر

ز رية ، يوىنةن(خا سة رى ةخروستكرخن(خاة ل ىوت وةي ل )ثوش سة ي مرؤظة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

668

وكت ز ري م مخخي ؤر ز رةىزترو ةم وةةبو زة رةب خةزةة لة ك ]زك. كتة خا ة و كمم ل ةة ةوة ي وي رةة ك لة لة [)ز ري م مرؤظةة ت (

ة و – ة ر زة ثوىةةةري مرؤظةة ت زثوىةةر –)خواك وتن رستوىت ( خةزة و ك ة كمم ل ة ك ىيولوو وكمم ل ة ش ز ثوى ارةوة وةالم

وة ةموىةرخة م سة ل ة ك ةرطء ثوىةةر ءث ةةةيي وىةان ذن ءم س ل ي ةوىزانكرخ سةةوف ت كمم ل ةةة ة كةة ةةة خواكةة وتةوة ةةةن ةرز ةةبة ثوىةةةةري خةةة

وة ك ةثوىشك وتةوة! ىيولوو ةن وةالم ! ضةك ة و كمم ل ةة ي ث ةةةي كمم ل ة ي مةمكني و زتةاةة ز يي ذةل ة ءوىةان تك ك خةزوىت ةةور،ةو ئ

ء اةتوشة ية ر رسةت خانة رةىنةة زة ثوش سة يء ةزةوري ءثوىشك وتةوس رك وتةوزة ضةك ، ثوىةةرة كتوىك ر،اخةي ثوىشةك وتن )مرؤظةة ت ( خةثوىةة

ك. ي ل ل كمم ل ىيولوو ك مر،ؤخا مي )ةةور،ةو ئ( ت ه ل ض ي زةةارةىك

ك )مرؤظةة ت ( لة ةو ك خةيوىنر ةوا ل ي مةو ث ةةةي ت سكياة ة ز ىمرةىك ك و ووة كن ىةة خةكتة وة لة ، كمم ل ة ةيا ث ةةةةيي ىنةة ةرخة ) ذةلى(خة

زة زة ر،ةو ةت ء –(ةكةوش شباذ و مم )ةت . ث ةةةي –و كن وة ةرة رةمم لة ي خاوةى ثوة ء ةرةة خارةى زة ل كة مةي ةةور،ةو ةئ تة ه لة

وةش ل سةنةري )ز رذةوةةيي ز =ة ت . ءسوس تيا ري خةةةا. زةريء ل و كة ي )كرةةةتني كولة ر(ء )ثر،ؤىومةم(ي ةزة زر،وو ءخةول .(خاة زم ة طل وةة ل كمم ل ي ونلوزةيا ز ةرةة خاةراة وة ةري ز رةت ونلوزي ك

و ك ة وة زةوة ز ل كة ل ز ر وةزةو ك كرةةةتني كولة ر يةور، ي ث ةري وىنة(ةةن صطبر كةرةىك خذوار ) ( زةو وةك زة هلمللحق هلل حر هللر س ووس )ةة ر،خةر

خاة ك كرتوىكرخ ؤرة ل هوىنو ك خةول تياة ل زة ر ة وةزةو كة ضةمن ة و وة ةةةرة ث ةةةةةيي ل ةة لى ةة و كضةة ث ةةةياكرخووة! وة تةة ه ةة و وة ةة ةن لةة

ة لى ث رلة م ونلوزةةيا كةرخ م س ل ك خةزون كة زمضة وة ةةر خرؤي ل ة زر،ووتكة ة و ءتك ك ةم ثريا ة مرةك و زر،و ءي روةي ط

كرخ زم روسوو زةو ث يوىنية ى رمب رو سوخةر،ة ونلوزيء مرةكة ي ر،اةن

سةييد قوتب مةشخةلى ري

669

ضةةون و ك ةن ز ةةرةة ء زر،و و م ي مةوةن وة زة ل زة ر وةة ىنةة خاراز ة ز ل كة ل ز ر وة زةون ك كرةىك خذواراوةةن كرخزةةوة سة ر هوىنوة ك

خةول . ىيولووة كنة لوىةرةو لة ويىة ةوس رو ر،ؤذم رو ر،ةةاة تنةوس ك كمم ل

و كةرخنة وىةوةن موىرخةكون زآلوخةكةرخةوة كة )س رز سةت ( سة رى ذ ءزم ك و ر،ةو ت و ة ز ل كة زر،وضةو ر،ةو ت وةة كة كةر،ةىةك ةرةة ء زر،ووضة

زراخةرةك ي ةمي ي لى ة ل توىن ة ز وة ك كض زراخةرةك ي ةمية وةةن كضوىك كةر،ةو ك ةيا ي روةي ةرةة وةة ذوىكة ةةوةن موىةرخ وخل ةم زة ل ةم وةةت

ةةةت كةذازوىتة وة وة ة ر ةةمي ز خةر موىرخةىك وة خاوشة ك رة وي ةم وز ر،يء زراخةرةىك زيؤ ةىت وةء س رراست ي مةو ل ةمي زياتة خةسةت ة ة وة

ءو خةةن ضريؤك ل ةةلة ي ة ، م سة و خا خة ة رةى و ةو ي سوف ت ضك يةةوةىن ي كرةكتوىريء ةكت و ل ت زء س خان ت وىوهت ي وال يان

، م س ل ة خاخةر،ةىذر ي ر ل س ر (ء زةة ةةىرةي ثوىةةةةري يوىلةة ثوىشةةك وتن ةكمم ل ةة ي وا زةة ر،اي )مرؤظةة

)مرؤظة ت ( كمم ل ة ك رست و و خواك وتةوة يوىل ةة ثوىشةةك وتن مرؤظةةة ت زةة رةو وتجةةي ) ةزةةئ كةةرخن(ي ةةرة ووة

زنةة ي ) ة رك س ر ةن( ل س ر ءل ضةارضوىةةي )ةوىزان( و كن خةض ة وةو ذةل خي كة تة ه لة ة. خاخةم ر ة ت ل و رةىة وة )كرةىك مرؤظة ت ( زهوىنرةىت

ثة روةرخةكرخ ءكرخن زوىت ية مةو م ز سةتوىك زة ل كة م ز سةئ مةخةكرخن لة ثش ة ، وةةة ي وىةةت زوىتة خيء زتةاةة وةة ك ةةى مرؤظة ت زةة ك

وىت )مرؤظةة ت ( زرةىت خةسةئ وازةة ز واة ىةة زكرةىتة وةو مريات رسةتو ك توىيا زيرةو ةوىت وة مةةمكونوش وة وةةة ك وا لة وسوف ت مرؤظة ت

سةم ي زةم ءزوة ةوىزاوىكيا زوىت خي ك سةشء خازونبةةو ةتوفة و ي سةئ رة اة كروزةر ة ء ام كرازةة ةن ةوىزاوىك ل س ر زنةة ي ة رك س ر ةن

ثر، لمز ك. ة مم لة كمم ل ة كةيا ءخا م رازة وازة ك ونفعوت كئ

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

671

وة زوهوىنتة خية كة مةي ةوة ثوةة ذةيراو ور،از رةىت ءك و ىةمرة تة وىوه. ءة وا ي لة ية مةو ةخا ءضة ي زةةارةىك ت سةكويا مزةة ةةور،ةو ئ ت ه ل

زةة مةمكني و زوة ة مرؤظةة ت ء ثوةوةت لة و ر،ةو توىك ثك ىنة يوىن ىمرة كمم ل ة خا زكرةىت وة

تة وىوه.ء امنكرخوىكة وةةالم ءل ز ر م ة ك ية مةو ةةور،ةو ةئ ووي مرؤظ ءة ) وةال، ةمي رستوىت ( خةز ء كمم ل ة ي وةةالموش ةةمي

زة و ثوىةةةرة خةثوىةةر كة كمم ل ة ك ثوىشك وتةو رست خةزة مة ش ةي موش مر،ة ي ر وز توىك ض

* * *

نشونوىت )ةةا( خةك. ل س ر وىل كمتةوياة كتوىك )مرؤظ( ز وىةةة ك ر،اسئ ىث رسةتن ةمونيا ز وةي ك : ث رستن كن زم ةةةا تة رةن خةكة.ءة ةةمي لة

خانةة ةءخةكة. ىط ببق ي ةةةا ة ةري ةةا ر، رخةكة.ءة تة ه ثرؤ رام كة تةةري ةةة ةري ثرؤ رام كةة ي ةةةةاءة تةة ه زةة ز راسةةت ء خروسةةت ثرؤ رامةة

ة ونكةةري يةة مةو ةسةةو ء ةة رةع ت ك ي ةةةةا زةةةكم ذةةة ةةةمي خةكةة. ةةةةا زر،ةةةري تةةر خةكةة. وةكتوىةةك لةة و ةةر،ةو ةةت خا خةذي كةة ةة رةع توىك

ووةءة ث ةن وة ة خةةتة ةا ثوى ر،ا ية تر ك ل س رخاوةو ي مةو ةةر،ةو توىك خةك وةىت ز كريوىن م زم ز ر زةو وةي ذةنءة خةك وةىت خةريوىنة كةزاو

وةوة ء كتوىك و رةىة رخووة ي ةز ةش ةةا ثوى و ك ةمنية ك ةر،ؤ ءر، قة زم و موةةة ي ةممرو خةس آلت ز كريوىن خاوةت خةسئ مرؤظ كرخو ز ةةا

و ك ةيا( وات بنشونوىتوىض سثي ى ثوىةةةتوىت ل ةكرخووة )ك مرؤظ ةةا خةريخةزة.ءة و ك ي زة ر،ةىةة ونشةونوىت وىكتوىك مةرؤظ زة ثوى مة رج وثة مي ةةةاة ى

س رضوة ةمونو ك وةة ك ك رةسةت ةوةكة خةك وةىت ي لى يوىنج ر،ؤ ي ل ة خروسةئ ةو ىمرزة ىمرةك لة ةة ثوش س ء. ز و ت ي ثوىةةةتن ةمني خةك

ةة ي زة خرةىةذاة موىةذوو خةك.ءة ز كرةن خةىنة ز ز خةر م وخاي و ةرة اة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

676

ضةةن كةة وتةوة كةة مةة خروسةةئ خةكةة.ءة خةزوىتةة )ةةاووةةةةئ(ةىك ةة ةةا خةث رستة نشونوىت ةةا زك. ل س ر ةمونياءة ز و وىةوىر،است زون ي وا ىو ك ت واوءة كمم ل ك ة خة تة وخةزوىت ةوةن رستوىت ة و كت مرؤظ

وةةالميا ثوىة خايوىنة مةخخي لة –تة ه –لةتك ي رستوىت ون ةةةاي ة ورةش ؤر ةوتر رستوىت ر زشبة ىيولوو ت توىكة لى خةزة

و ي ل زةر يا يوىنوةتة وةة ةو ةوةن خايوىن مخخوتوىت ة ي و ىمرة رس ي مةوةن ل ر،ةزي ىيولوو . خةذموىررةى وةك خةرزرةي ىل ةخ خةى رمة : ك

و مصاس لدلك م تل و ت وإذا باشت م أتونو بك ل ر آ ة تدوثو ؟ وتتوا هللا وأطيد وا الةى أمة ك م ةا تدلمةو ، أمة ك م بأسدةا باشت م جوار ، فات وين، وات

(106–197 :الشعراء)وبنم، وجن او وعيو ، إين أخاف عليك م عاو و عيم ء وة وىةة زمة كم كء ت ورخةكة ن تة تةاةو اةةت ةمتةن خةرزةةن : وات

ات خروسئ خةك نة ةةن زةللة ء ي ز س رة كيا زك ن! وىةة م ي ر ز ي وز آل خروسئ خةك ن ت توىويا نوىنن وةء مرز ! وا خة ا مرن! وىةة وةك ز يوىزو ثت ونة ؤر خل ر،ةز ك خةستن وة ية ؤر س ةئ خةةةة ةوىن خة لة ةةا زبسة ء

كة ة و ر،اة ل ى رم م زك ن ك وىرراوي و، ل وك س زبسةىزوث رسنتء ةة ءزةة. ءز ةشوةن ك ةم تن خةةزا م ر،ومآل.ة كةر،وكلىة زةخ ةي مةوةي ث

كووي ؤرة م ل وة خةترسوىم ) ر ز ةةى وىرراوةك ي ةةاتن كرخ( ارةىك ؤر ز ذاتن زم لى زة خةى رمة : متدبثوة خةرزرةي ىل

روع ولةةةل طلدهةةةا هضةةةيم، أترتك ةةةو فيمةةةا هةةةا ه نةةةا آمنةةةم؟ يف جنةةةاو وعيةةةو ، ووا هللا وأطيدةةوين، ول تايدةةوا أمةةر امل سةةرفم، وتنحتةةو مةة اجلوةةال بيوتةةا فةةارهم؟ فةةات

(169–145: الشعراء)ال فس و يف األرض ول صلحو ر،اةة ل ةىزم وىةةة وا خة اة ية روا لوىةرة زة يوىمن خةموىننة وة! )كة ة وات :

ى رم ةةاش ك ن( ةةا ، ي مةو و وعم ت ي ز وىةة ز ةشوةةة وة زةخء ضمن خةك ز سث ك ةوةونء زة.ء كووي ؤرو كشتةكلىة وة ةةرمة ك

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

672

ضةو ةةةو ي ل ةيةكمل ء ؤر زة يوىشةوةن ز س رة كيا كرخووة وىةة ة وةت لة ةةةةا زبسةة ء خة لةة ة ة زة ةة وةي ثوىةةةةةتوتن ثوىةة زةة ةرةكةة خةةن ةشةةوىن

ر،اة ل ى رم ة و ةىر،اة ل ى رم م زك ن ك وىرراوي ةةا، ةةىزوث رسنتء ةةةةا زر،ةرخاتةن خةزة ن واة س ركرخةو ى رميا م ك ن ك ز رةو يةوةلى زةم

ةوىرةةا ي ك ن ةراث كري خةك ن ل س ر ةمونياة ةم ضك و ء ر،ةةا يا عليهم أبواو ك ل ليك ر إذا فرروا اةفةلما سسوا ما ذكروا ب فةتحن

ا ابر الو ال ولمةوا والمة ه رو أوتوا أخساهم بتة فذا ه م م ولسو ، فة (46–40 :األنع م) الدالممكةرخة وىنة لة زريةمةن زةرخةوةء ثشةتون ت كتوىك وةي ك زممن ةرخزةو وات :

ي رض توىك ةمةن ز زكة نء ونج زةاري ي مةو ىمرة توىكمن زمكرخ وةة ل بةة وىزو و ة كتوىك ثوى خل خةمشء زة ةتورزةونة لة كوخا زة ة وةي ةةن ل

ء ونج ل ي مةو ةوىرةىك رةش زني )مة وة=( زةةون ة رتن وةةةي مةو توىكمن ليوةاي وةةن م ك يوضون خةسئ زك و وا و ت وةة ي ست مون خةكرخ

ت ىرو تةوزةون سةث= زم ةةاي ي مةو ىوهون نةة وو ةة أهلهةةا أنةةم قةةا رو عليهةةا أتاهةةا خرفهةةا وا رةة إذا أخةةو األرض

دلناها رصي ا كأ ل (94 -تونس)تين باألمإ أمرسا ليال أو نارا ف

–ت وكت ي ةمةني ىةةا ء ةلىء واآلةة ةةمي ثم ة ة ة ل ك كة ي وات :ةةةزا خةتةةةا زويؤر،ةة وةو او – ةمونةةيا واة ي كشةةتةكل ون كرخزةةةو ل سةة ر

ثر، ى رم لة ة وةىكيا ةةن لة رؤذةىكةيا زةم ضةةوة ز ري م ك ي زك وة ل تةو. ي ر وةي خوةىنوىش و ي مةوةن وو ك كرخ

ز آل، وةال، وةكة وومتن مخخة ز زة رخ خاةة ز ل كة ، ىةمرة ثوىشةك وتن ز ة كوىك ل و وعم ت خةذموىةر كة ةةةا –ل ذةىر سة ي ثرؤ رام ك ي ةةاخا –

ر،اةة ل ى رمة ك ةةازكة نة ةةةا ةىز ز يةك ز ةشوةةء ت واوش ةتر ة رتر مذخةي ثخا ت ضك ةن خةخات وة ؤ

سةييد قوتب مةشخةلى ري

673

لةةةة اكةةةةتفروا ربكةةةةم إسةةةة كةةةةا غفةةةةارا ، ركةةةةل الس ةةةةماك علةةةةيكم مةةةة رارا ، ‘ فدل لكم أنارا دل لك م جناو و (19–13 :نوح) وي كم بأموال وبنم و

م ووتة خاواي خةةفة رمةو: ثةوى –ة زوىئ ةس وم ةةاي ل –ز رةت ةح وات : ةين ةم يةزة ة وةت لة ضةك ةةا ؤر ل ةخم بةون ل ةةاي ةمتن زك نوىل

مس وة زراوىك ؤرتن زم خةزرةىنةة ت ةوة كتن ز ثوئ زك.ء ثش مرخوةن زوىةةت ؤرتةن ءة زةخ ء ةنيوةن زكت وة ةةا سةمنء كةةر،ي ؤرتةن خةخاتةة

ؤرتن زم ي ل يةزةل وىن ء زةخء زةة.ء روزرتةن زةم خروسةئ ء وي ةخةز ةشةث خةك.

ةةةوا لفتحنةةةا علةةةيهم بةركةةةاو مةةة الس ةةةماك واألرض ةةةرى آمنةةةوا وات ولةةةو أ أهةةةل البوا فأخساه م ا كاسوا كسوو (95 -األعراف) ولك ك

زبسةة ة ىةة ر،و ةةةةا ةة ر ةة ل ك وضةة ك زوةر،ةةن زهوىنةةة و لة واتة : ةمونة وة زة آل، ضةةك مسة وة ج لة خةز ةشني ج لة ةز رةك توىك ؤرمن ث

وش ك ةةاةن ز ر،اسئ ا ة ت ىروتةامن كرخن و ي ل س ر خاخةم ر ة ىمري ة رط و رةىةة ة ك و ثوىشك وتن ثوش س

ية مةوةن ثوىكة وة وخةزوىتة وة كة زة لة و ة ل كوةيا زآل و ةةور،ةو ةت ة كة تةب مت يي رستوىت )مرؤظة ت ( خةىت كة وة

* * *

ث ن و زنك ة ي كمم ل ي وةالم لوىةة خةرخةضةةة سرو ةت ثوىكهةتن

(ة سومة ك وا خةخةن ز و كمم ل ة ك كمم ل وىك هللتكتي هللعيبتي ياموىت ) ض سةثة لة و ل وا ةة يةو توةمرةىك ز سة رخا ة ز ىمرةىك ك ة. ز وىةة تةب

تومرا ي ك خام راي كمم ل ىيولوو كنء سرو ت ثوىكهةتن ةياموىت لوىةك خةخةة وة كمم ل ة ي وةةالم سة رة م ززوتنة وة خةىت كةة وة ة ث

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

674

ثل ي تكة ك ةة ل ك ءززوتن وةك ي ر توىيا ز رخةوام ة ي ر وةش ك رخ خةكر كرةن زم خةري ءثة خةري خةكر ز ثوى وة ثل وثة ء وش

سة رةتة وة لة لة ية ر ة و ززوتن وةة ي ، كمم ل ة ي لوىةة خةىت كةة وة ضةةك زرةتوة لة …ظ وة يتةوةؤخةرةوةي سنةري مر خةرةوةي سنةري ةمنيء ل

خةةيةىك تةبة تون ز رامبة ر زة كة ة وىظ يةتةوة مةر مل ةةاوة ز ة زويةة ك ك راموىكوشةون ؤثر، ءةخاخةر،ةىةذ مذةن ةةور،ةو ئء وا. مج ز وةزة وةرو موىذو

ة و ة كة ، … ، زريوزوةر،ةي توىيا زيرةو ةوىت وة ك ةخةك. خةري مكركرخن ز مز ةخةروة ة ل ك كة وة ءوة زة ل خلى ةثل ي ل س رةتوة ززوتن وةك خروسئ خةك.

لة خةرةوةي –ز ل كة وةكةة وومتةن …ك رةست ي ، رخو وة ي ل قةآلزة ةن ل كرخ وةي سرو ئ وةش ة ك مني وش ي ىة…سنةري ةمنيء مروىظ وة يتةوة و وثوىكهتن كةىم ل ي وةالم

وة خ كة تةمخوىكة و زريوزوةر،ةي كمم ل ي وةالم ل س ر خاخةم ر لة و ك وةة ةخةرةوةي سنةري رخو مخخ و ةل خةرةوةي سنةري مرؤظ

ة ك مني ي وي ززوتن وةي خام راةي كمم ل ة ي وةةالم ء وشةكرخ خةك. ك يةو ك سةوىك ةة . ز ة ةل وةياو ة( ز و تةمخ خةرة خةسئ ثة)مرؤظ

خةسةت –كرخوة وة ةسةئ ث ل سة رةتي خة - ةك مرؤظ ةةخا يو زةزوىك زم ونج خةك وةىت كركرخن … زةوة توىيا

س رضةوة خةةرةوة كة ة موش لة و ةمرؤظوىك زوةر،ي ز ، ة زويةة يوىنزةة ز ر،اخةة ك خةرةكراوي ةةاة خةروا. وكتوىك ، مرؤظ زةوةر، زة ، …يتةوةو

ي وةةالم خةسةئ )زةةكم ة وة( زةةو كمم ل ة ة زويةة خةىنةة ية ر زة خةك. ضةك يو ك = وة كة ة ، ة زويةةة ي وةر ةر.ة ةوب م ة ري ةث

زك وةىئء ة رةك ة ل ةة. كوىشةن زوىةئ ة ةوىرة زة ل كة زة و ة زويةةة وة خةىتة م ةيان ضةك سرو ت ة زويةك واة سرو توىك ززوةىنة ري ةنةيووة ة و

و و خل وةة خة اة ك ة زويةك ي توىيا مئ يوىزة م ي و ة زويةة ي ةةت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

675

خةث ر، و ثل ةنيوةي ، ة زويةة ي ةةت و ةزةة ز ل كة ز مت ن ل وةشيا ت ء خةك وةىت ر، ة و خل وة ز رخةوا، خةز

ةةن ةكتوىك وا ي زوةر،ةن ز ، ة زويةة يوىنوة خةزن سةك =ة ة زويةك ثةة كمم ل ةةة ك ة كمم ل ةةة ك وةةةالم سةة رز ةمي لةة خةل ةةة : وىةةةت وىةة

كمم ل ي ىيول خازر،او ضةةك يوىشةت كمم ل ة ي ىةيول ة ، ة زويةةة ي ةة و – ةة وا وةرةة رتةوةءة ةةور،ةو ةةت وةةةالمون توىةةيا زآلو زمتةة وة

م ةةور،ةو ت ي ل وةو ثوىش زمسن كرخ وكت خةوتةر زة ل ة كمم ل ة ي وةةال خروسئ زةوة

ية ارةش خةة خةة ك ش خةزوىت س خة س خةك ش خةزوىت ي ارة و سوىو خةزن وكت ش زةو كمم ل ي وةالم خةىت كة وةو زر،ةةري …خةزوىت خوا خةي ار

ل س رخةخر كمم ل ي ىيولويا ز رث ةءل ر،ةىخا ر، ل وىةان كمم ل ي ة ل خاةك زةو

ة ءو ي ك ل ة زويةو زريوزةوةر،ءة ةةور،ةو ةئ وعتبةرا. ةى ى و كمم ل ةخةززمت وة رض يامة ك ز وارةو زةو ةمةيا ل كمم ل ي ىيول ىة

كمم ل ي ة ي ر لة كمم ل ة ىيولوو كة وة يةتةون ززوتن وةكة ش ية ر ةمة يوىمةو سةومة ك تةبة ت ةةمي ل ةل خةرضةو وة ت ةل س مليي زة

تة ة وةك وش ة ك واة تك كمم ل ةةىكة ي ثةة زنسةرةىت وة كة خةزةة ك ز ثوى –ثل ة ك خةرةكراوي ل كمم ل ك خا ء خروسئ زةوة ي ر تكوىكوش كوىشثل ةة ش كة خةةةيرةىتة ءخةخرةىتة ة ، كةوىش – وعتبرا.ء ت را وي وةةالم

ةةخاري زةةم ن كمم ل وةةةة زة ةة وةي ةةةمي ةةةمي ز ضةةك ززاةةةة ةةة ل وةةةوةكةة لة ي ل بةذارخ )اتخزة.(ي سوسةويا –زآلوكرخزوىت وة كة ةةمي ضةك

خةكرةىئة زة ل كة ة و ة زويةةة ي ةةمي ي ةة ت ءة ة و ةةور،ةو ةت ي لة وء لة تة ز رضةوي يةك ن ةمي خةرة ة.ء ةةمي ة وىكمم ل ك ةيا زآلوزمت وةة واي ل

ر،ةةوة ل و خةورز رةي ةمةيا ةبوىة ضوةن تء وا ي س ر ون خاوةتة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

676

ز آل، ضةك سوف ت ة زويةي وةالم ء سةوف ت ة و كمم ل ةة ي لوىةةةي خروسئ زةوة زرةتو ل )ززوتن وة(ة يوىل ة كة = ةةمي زشةرةىت وةة مةةمكني وة

ة ززوتنة وةي ية زة : ءل ةة جبةل ةة خةزة ي ر ة كوىك ل يامة ك ة و كمم ززوتنة وة لةة ة زويةك ةةةياة ززوتنةة وة ل ةةةىنوةةياة ززوتنةة وة لةة كمم ل ك ةةةياة

( ل و ىيولوو تة ي متمس عيبتي ززوتن وة زم ثوىكهوىن كمم ل ة ك يام )خةوروثشةتوىت لة و ىيولوو تةة ي يوىشةت ةل تة ي لةة خةروة ة ،ء ةة وا لة

خةروياةةة لةة ءخلى ثوشةةتويا مةةوة مةة ش ةة ر،ةىك رؤذا ةةة لةة خةورورةو تياة ل كمم ل ك ياة ة و ة ر،ةش ز رخةوامة ىوهةخةش تة رؤذي

خواة ي ر ز رخةوام كت ززوتن وةو ل لى وا ي ززوتن وةكة خاة زةرو روى ية مةو تةكوىك ة و

ة ثوىكهوىنةة ءم ةةوش وكةةري خةكوىشةةر سةةنةر زةة ةءخةكةةر كمم ل ةةة خةةةريكمم ل ة وشةك رةكو وةة ء ياموىت و كمم ل ةة زة ة ة وىةةان تةك

وب ةيامن ي سةئ خةكة ن ززوتنة وةو كمم ل كة ةن ةز ت واوي خروسئ خةز م لزوم ءو ،

وةةالم ثوىكهتن خوو سوف ت ل سوف ت ك كمم ل ة ي ء ، خروسئ زةونة كروزري ر،اث ر،اي ة ، ءة ت را وي سوةتمءة سومو ك ىءخروسئ زةون ءك زةون

سوفت كمم ل ي ىيول ىةةى خةك وة ل ءخةك ن و خةريوسوةتم وةالم ةة ، خةةةرخةو ر،وال تةة ش ي رة كةة ةن زمةمةةةن سةة رز ةمن وةةة زة ز ضةة ي

ةة ضرةسةة ر زكةةرةى ة ةةةن وةةة زة زةة ةةىرةي مةة ىهةمتوىك كمم آلةةة ت زوىزكرةى ك ل لى سرو ةت ةمةةيا ة ة ىة ةة ز ضة ي ز ةيو ثرؤ راموىك خةراس

ترةوة وةر ريازة سوةتموىك ي وةىك رازث رةىنر ك ل

* * *

سةييد قوتب مةشخةلى ري

677

وةكة ل ثوىنس س رز ةمك ي ةمميا خةرخةكة و كة –كمم ل ي وةالم زرةت و ل وةىن ة ك سةى موىةذوة لة ةخ رةك – رستوىت خةةك ة زم

رازةرخوخا زميب ر،ةىني ة ز ل كة زرةتو ل خاواكري وىةةتو يوةةاو ةوات خوار،ؤذ ي روةي زرةتو ل و يوةاو واتة ي ية مةو مرؤظةة ت خةتةاةة لة ) ة مر،ؤ ةةن

ك ل و ىيولوو ت ي توىويا قةةو، ة ىيول . زةترزة، ت ل سب ةن ى(خا ضوي ت ىزةوة ى وب ، ىيولوو ت ت وةي ثوىشك وتةوي ثوش س يء زةوري توىةيازة ةة

ت وةي ي ذار ة و زة يو ةةور،ةو ةةت ي ز ةوىةةة ك شةةت خةسةئ وشةة ن كةرخة زةة يو

وىت وةةالم (خا ة زة ةةور،ةو توىك )مرؤظة ت (نة تة ه لة موةي ) رسةتمرؤظة ت ز ةمة وة خةةوة )لوىرةخا ثوىةةةت وة زل وىني ك م ز ستمن لة اراوةي

ك ة و زة يو ةةور،ةو ةت ي توىةيا ة ة ة ) رستوىت وةالم ( و رستوىت زة ل ثوىشةك وتنوىك ثوش سة ي ةةن ةزةرية ةةن خي ك ت ه زرةت يتبوىت ةةور،ةو ت خواك وتةوز ى( ء و كوىش ة ل كتوىكيا ك اةت

، ز يوةةور،ةو ت ش وة زة توىك ) ةيةلوةت ة ةل ( زةة ز ل كة ز يو ل ذةىر سةة ي م ىهةمة ر،اسةت –ة ة وخةتةار ةةور،ةو توىك كرخةوةة وازوع

زهوىنرةىت خي ةز تةاي مرؤظ – وةالموو كيا ي ر خةوروز رةىكيا زةة زة وةي ت م ي ىةمري ذةة زكرةىةئة ةةن ى وب ل

اةةت زكةر ضةةك ة و ء ةزةري ءت م ي م واخي ثوىشك وتن ثوش س يزةة يو ةةور،ةو ةةت وةةة زة ل ةة لى ثوىشةةك وتنيا ة كةةي ري زنةة وةة زةة ل كة

ء –ثوىشةك وتن ز ثوىض وا وةة ي ر ز تة را وي ة زويةكة خةزوىتة يةيةري ة و تة ي لة ، زةاراة خا يوىشةت ثوىشةك وتةونية آلل ي من كتوشةيا وةة زة لة و وو

ية مةو وة كء لة وىخةس وسن زةوةستةة ضةك رستوىت خةتةار ل ي مةو ى ة مم –زنة ي ز يو ةةور،ةو ئ خان ر مخا، ل س ر –خةوروز رةىك خان رةىنر

ج ةوىةةة ك وة ي ر خةوروز رةىك س رز سةت لة وةخا كة زة و ك ي: ةمخخ كل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

678

خاةيةم رةىنة ضةك ي ر خةوروز رةىك و تةاة زة كرخةىنة كة ل وضة ك ةيا ي ة وة خةتةاة ز وض ك زيا.

–ز وارةو ىمرو ضمو ت ذة ءل وة ن ك ى –ك وازةو كمم ل ي وةالم ي موىذووة وة ة زة آل، زةةون و رسةتوىتيو ك ي ثشةئ ز زة يو وةىن ة ك مر،

ةةور،ةو توىك موىذووة مر، خةز ستة كتوىك خةل ةوىني )موىةذووة ( م ز سةتمن ل وةو ك رؤذي ل ر،ؤذانة و ز يو ةةور،ةو ت ل موىذوخا سرازة ضةك ةةم

و كوىش ث ةةةيي ز كت وة وة سرو ت و و ز ية موىذوو خروست كرخووة مةة ز زوق توىكةة ء خواي وازوعوىكةة مرؤظةة ء خواي زةةةووىك مةةخخي لةة

يتةوة ةة وة زم مرؤظ س رضوةة ك ةةاة و ك ةةيا ةي روةي رستوىت وةالم ل ثوىكهتن مخخيء ث ةك ري كر وىر

سةةل زةة يو ةةور،ةو ةةت ي ل وا ةة ةةكل ىمرزةة ىمر زرةىت زةة ر زةة آل، ةة و ل سةة رةن خاخةمةة ر ي رزةة ةة مر،ي خةموىنوىتةة وةة ضةةةك واةة زنةة مي

و ( كمم ل ثوىكهوىنن ل س ر زنة ي ث ةةةست ة زوية و رستوىتني )ك ةةاث رستم مخخةوةة ى رميةىت ة و ءل س رو رخ ةرخء م مرؤظة ت مرؤظ –

خةخا. ة ك زة ةمرؤظةة ت مرؤظة وة ي ة زة وو ةت و مرؤظة ت ز يو ةةور،ة ةمةني زة ثوى نشةونوىت ةةةا ل سة ر وىة ك ي رةىزو ك رام ت ةوىزان ى و ت و ذةل ث مي ةةاة ي روةي زةكم كرخن ت ه ز ثرؤ را،ء ة رةع ت ك ي ةةةا ءم رج نشونوىتويا( وىكري ىء وش ل

ل سة ر ة ، زنةة ثتة وو رسةتوىت وةةالم كة و ) وىةةو ك ى(ا ي ةمن كةرتوىكرخ زة ةةىرةي ثوىشةك وتن ثوش سة يء وى مر،ا خاخةم رةى ز

زةريء اةت خة مر، ضةك رستوىت وةالم ل و خةوروز رةي كة ةةمي ةزةة كرخةىنة ل ز ر ة وة مةةمكني وة ية ر خ توىوياة ت ضة ية زةة ة وة زة

وىةةك ىمرز ىمرز ت ة رم ء كشةوىك واي ية زة زتةاةة زضةوىت ية مةو ل ة لى زنة مو ضةارضوىةةة ك وةةالموياة وةتة زتةةا ى خةوروز رو ستوىك وة ل

ةكل ك لة –ز يو ةةور،ةو ت وةالمويا زة ة ، ة رم ء كشة ش

سةييد قوتب مةشخةلى ري

679

يةي وةةالم كة رسةتوىت لوىةةة خةرةوةي رستوىتويا وة زة ل س ر ة زوة سرو ت ةمةيا ي ةة زة آل، ةةم ى ر كرازةة ز ل كة م ي ر ل –خروسئ خةزة

ة ضر،يءة سةئ زةوة وةش ءكشن ءضر،وة ست رم رم ءكشنة زرةت و ل و ك ؤرةن ي ة ةىووا

قخا خاخةم راةية وةال، رستوىت ةمي ل وىة ر،ووت ك وةر،اسةت ة ىرة ة ةة ل ك ءزةو وةال، لة و ة ة و ل ة ر،ووتة خاخةثم ةرةى ضةك ت ه ز

خةضن و رستوىت ثم ك وة ضةك ت وىوهت ر،اسةت وةمي وةةالم ىوىةري و وة خةك و ضةوك كةركرخن وت م ل سةت ء وةةن خةك. ي روةي ة ل ك ل

ةن تريةو ل –ج وكزاك ىوه مخخي ل زمة يم زم وةخةستهوىن و وة ةث رستن خارو زة رخو م ة ري ةوة خة مر،ةى زم زمة ت وة ي روةي ل –

خةىن و ث رستن ةةاي ث روةرخ ري ىوه وة خي ة ر مة رسةتوىت وزة رة ر،ووت ةة ة ضةةك و ! مة رسةتوىت ة ، خةور و زةة ضة رسةتوىت

لة و خةوروزة رةخا ية ن ة مم وعتمخ خةكرةىت س ر و تةاو ومكت ي كة زةة يمي زةة يو ةةور،ةو ةةت –تةةرةوة كتوىةةك وةةةال، خةضةةوىت ةةو خةوروزةة رةىك

ترخا خاخةمة رةىنةة ة و كتة ش ك ىء وىةةة ك مر،ةك ة وةة رستوىت ز خةك. و ز كرخةىن ء ي ث ىةىت و خةوروز رة ةتةاو ومك

زةة و ةةوىةةة : زةة ثوى ر،ةىبةة و –خام رايةة رسةةتوىت ءخروسةةئ زةةةوني ر وز ل ثل ةة ك خةةرةكراوي ثوىشةك وتن ثوش سة يء –ثرؤ رام وةالم

وةة كة ةة و وى ةةزةريء اةةةتويا وةسةةتة ةة ر ةة و كتةة ي وةةةال، يت ى م ة ك ءتةر زة رةو ثوىشة وةةن خةزة. ثوىشك وتن ي زةونة وا وةةيةي

ز ر تر خةكت وةة وة ر و ثوىشك وتن ش زةوة وا وةال، ةةمي خروسةتون ون خةزةة زة آل، لة و امنة ثوى ةشةنتء ة خارةىت ءخاةيةم رةىنة ءخةك.

خةزة ية ر ل سة ر سةل مر،ي خةموىنوىت وةة ك ي مةو زل توىكيا ي رل وةخا ز مر،ةكن خان ر ة تكمم ل ي وةالم سوم سة رز ةمك ي ةةميء ثوىكهتنة

ل ة ك مني ي وي ززوتنة وةوة خةرخةكة ونء و ك ي ةمي نوىنة ك ي رو ياموىت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

681

خةك ةة وة مةة ش كمم ل ةة ي وةةةالم لةة كمم ل ةة ىيولووةة كن ىةةة زك.! ة كة ي ة ر،ةىب ي ضكب ل ر،ةىب ي ةةاة خةري رةىب ةىك ةةاة

صوة هللا، وم أرس م هللا صوة (103 -البقرة)

* * *

سةييد قوتب مةشخةلى ري

686

رؤشـنبيرى ئيسـالمى و ئايـديؤلـؤذى

ز ةة )و الةة او اهلل ثر،ؤ رامةة ذةةة (خا زمسةةن كةةرخة زر،ةةةري وةكةةة لةة ت ه زم ةةاة ة وةةي ة ك م ر،وكن ة كة م وةةالم ة مة ش )ةةاث رست (

خةزة ضمو ت وةر رتن ، ث رستن ش )ك ءك ة (و ال او اهلل) وةر،ؤك زر،ةريز خووةم ة ، ر،وكن ةة ة مة ش ةوةر،ؤك رةىي ثوىغ مب رةوة زة ل

ك ة (ممي رسةل اهلل)زر،ةري ة زوةية خازنةر ة ج لة خةرخةك و ك تة ه ة و زة ةةا ث رستن ةةا ل وةخا

ز ة ةوزراوخا خازةة ية روةكة لة ةسو رةع . ج ل ءةخازةة ج ل ث رسنتتري ة ةري ةةةاي زك. ك )ةةاة ت ( زم ة كوىك اومن: مةسل من زة وا زوةر،

اي ثة روةرخ ر تةري ةة ةري ةةة زة )ث رسنت( زم ةة كوىك ث روةرخ ر خة ةة وةتةري ةة ةري ةةةاي ززاةة كة )زةكموىت ( زةم ةة كوىك زك.ة ي روةي زة وا ث روةرخ ر خروست

زريور،او ة زويةو خرو ةم وزكموة متن ر،وون كةرخةوةة وا ءل وو وةر،ؤك ث رسنت لوىرة يا وةر،ؤك )زكموىت (و ث ةةةيي ز )رؤ نبريي(ة وة ز= خةك ة

خةزةة )زكموىت ( ل ةيةملمذي وةالمويا تة ه وةةية وة كة وةر،ؤك ة تة ه ءة ية ر زةةكم ة و ر،ازثة رةىنرةىئ ء رةع ت ةسة ل ةةاوة وةرزريةىئ وةةالميا ةوةر،ؤك ) ة رةع .( تة ه لة رةع ت ك ي ةةا زض سثوىنرةىئ لة

اوةسةتة ة ةوىرة ةوةر،ؤك ةسي رةع .ء وىةةو ر،ذةىمء زرو روى زةكميا ر، ) رةع .(و ةيةملمذي وةالم ت ه ، وةر،ؤك ت سك ةن و

) رةع ت ةةاة ( ي مةو ز ةيةىك خة رةىتة وة كة ةةا زةم رةىكخةةتن ذةة مرؤظة ت خاةنوةة م ش ل زنةة ي ة زوةيةة وزنةة ي زةةكمر،ا ة وزنةة ي

خةرخةك و ةةور،ةو ئة وزنة ي اورةيا

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

682

ز يةة مةو زنةة مك –يةة روةي ل ة زوةةيةو زريويةةمش وخةةةيخا خةرخةكةة و ز زوقة ت ة رخون: خةةرو و وة زوةر،كرخن ز ز زوقة ت ةةاةة ت ة زة ة ةيةملمذ

ء ة و ةخةةرية ية روةي ز زوقة ت مرؤظة ز زوق ت ذةةن: خةةرو خةرية ز ك وت مرؤظيا ي ة ءي ل سث ةةةية ي ل وىةان ، ز زوق ت و

ة و زنة ي ل سة رةن ءزرو روى سوس ء كمم آلة ت ء زةري ي روةي ل ءخةرزكة وةىئ ت ه توىيا ءخةرخةك و ة تث رستن ت واوي زم ةةاي تك خاخةم رةى

ةسةخايا خةرخةكة وةىئ: كة زرو روىوىةك رةىةك خةةة.ة ة وةي كة زة م ل لةة ء خةل ةةوى ) ةة رةع .(ة رضةة ل ر،اسةةت وةر،ؤك كةة ي ت سةةك ك ي ثوىةة

ةيةملمذي وةالمويا واو لةة ر،ةىةةةك ةةور،ةو ةةتيا خةرخةكةة وةىئة يةة روةي زنةة مو ةة رةئ كةةرة

ةةة ل كء ل كمم ل كةة خا زآلوزةو تةة وة كةة و كيا خةرخةكةة وةىئ كةة ور،ةو ةةت ت خةةنةةىن ث لء ر،ووخاوةك ذة كمم آلة ءك ل

زنةة ي ث ن ل ي مةو وة ة ك ) اوةرة (خا خةرخةكة وةىئ ية روةي لة و س رز يء ية رة كيا خةرخةك وةىئ وضوك

ةةةاوة وةرزةري ة وةكةة كة ة لة ز ، ي مةو وة ش مةمكني و ية رخة ك ةةةاوة وةرخة ريةىة ضةة لة –زة م ت سةك ك ي –و كن وزةكم ة رة

ي رخوووةن وةك ة ك و ك كةر. ر،و ةن كةرخةوةة وىةةت كة موىك ةةتر وثوىش ك ثش وةي وا ز كرازةو –ةسة ءخةرزرةي زةكم ز و مة ي ك –مي )زكموىت (

ي )القومةةةةةة مم م س ل ي رةىةك ةةور،ةو ئء و ز يو ي ل ةة زوةيةوة مم ل خا زآلونة ة ل ك ثوىو وة ثز ين ية مةوي لة ك والتقووم(ي ل

لة كمم ل كة خا ي ةة كة ةة ك وة يةتةون س رضوةةن رتةوة ل ةيةملمذي ي روةي ل و س رضوةة ي ل قةآلون ك ة زويةي كمم ل ك ي لوىةة وةر رياوة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

683

و ك س ش ك ة ، ىةمرة ت . وي –ز آل، وةي ك لوىرةخا كرا زة ة كة زةم ةة ىوكةريء يةة ري وىر،ا وةي ضوك –زس وةالمو خةةوس

ة ك ةن ةيةملمذي وةالم ء س رضوة ةةاة خةرزرةي ضوكيو ية رة كن كتوىبوىك ت واو خةرضةةوةة زسة ة ، كوىشة ة

خةرزر،ةنة ن زةرةتني لة ةة ك ةة يةة ري خةك. ز و زةز ي ك ي مةو ضةوك ءخةرزر،ةن ي سةئ ةيؤلمذيء وةآلميا وةو ونفوعوت مرؤظ ة ي روةي زرةتني ل

خةكر ةل خةرو مرؤظيا ي سةتون ثة سم ز رامب ر زةو وةرو ذةن ز و ىمرةي ك لة ل ، روا ة وةة ك ةيةملمذي وةالم زةكم ي مةو وا خةك. كة

ضةةك وةةال، –زةرة ةم ة زمةةن خروسةئ خةكة. ءسل ميا ي نخةرو مة ذةن خة رةىت وةة ي روةي ث ةةةةيي مة زة ءي مةو وة وىك رخونء خةرون

ذةةة وة خةز سةةتوىت وة زةة ةيةملمذةةة ك تةبةة ت كةة ءةةةةاي ةة رخونء خةرونة وكةر ءة وشءزةةون ز زوق ت و مرؤظ وة ةةى ثوى ل ، رخو وة م ز سئ ل

ةيةملمذي وةالمويا خةك. م ش ي مةوي ل ي ل ة ي ذة خةرية زة ل كة زريويم ةوىك ة ة وةش وةة زة تة ه زريويم ةوىك ىوكةري زة ي ن كة

و ك وة زويةي ةنيوي كرة ري خايوىنة ري خةسة آلتيارة ز سة ر ية مةو ضةوك (2)ةةز وارةي مرؤظ

ةةة ةةة كنة ثوىةةةةةت ةة و ضةةوك ةةة ىوكةةري ل ي ضةةوك ةة مم م سةةة ك ية زم وةي ث رستن ز رةىنرةىت وة زم ةيةملمذي وةالم ء س رضوة ةةاة

ت واوي ةةاي تكء ت ه زوىت خية ك خةزةة وىمة ة ، م سة ل ة ز تة واوي ر،وون كوشة ل واة ي كة ت ة . وي مةسةل م –زك ةن وة ضةك ي وي ةةةىنة ران

ةتوىك –زة = ءةخازة خةس آلت ةةةا ةسخان ت ه ل ءخةل وى خةزة زكموىت ة سة س ةرو

* * * م سة ل ة كيا كة ث ةةةةيي زة ز زوقة ت ة زويةكة يء مةسل من ضرة ل

ءةة رةئء زريوزةةوةر،ي شةةت زةوةة وةرة ةةة ز ث رسةةتن وةة ةةة ز ةةور،ةو ةةئ

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

684

وةة وةة ةةة ث ةةةةةيي زةة زريور،او زنةةة ك سوةةةتم سوسةة ةةةن وك وتءسي ل و كنء و مرؤظة تووو وة ي زةة ةن ث ةةةيي ز يمي ضوكةةن زةر ةكمم آلة ت

س رضةوةة ك ةةةاة خةزةة لة ززوتن وةي موىذووي مرؤظ وة ي زة ضرة ي رج ة تةرةوة وةرزةري ك سةوىك ل ك ل م ةزر تةاة يو ة كوى ة وة وةري

م ر ل و مةسل م وة ك متم ز خة وةةاس ء ة زويةك ةن خةك. ك ةمي وازوع ذةون خةزون ء خة اة راخةي خةنيارةن ض ية

ةة ر،ووتة ك وةك: كوموةة سرو تنسة ة ز آل، مةسل من زمي ي ةة اوةري ة ثوش س ية كشةتةكلىة رةىكة كةر وىر،ي ةنيةوةر ا ة رخونس ة ثزةشك

ية رةت ه ل ر،ووي ية ر – -ر،م ة و ك كةركرخنة ةوىةةي ة ر،و ةو وةة رةىة خةتةةا مة ةز = ت خة ت ةةر ضةوك مرؤظة ة وةو ل وة ية ري

ةزةة زن ر،ةتةيا خ مةسةل م وة وةرزةر رضة لة ءي مةوي ل مةسةل من زةيا. ية مةو مة ي زبةة كمم ل ي وةالم ك خروسئ خةزة ي ول ة وة

ىوىب ىةكرخونة ضةك )ى ر ي كوفة ن(: خةزة ض ي ياموىك كمم لى ي سنت ز ون كمم ل ك ةيبرخةز ة ضةك ي مةو م ة ة وةة ةمةن ث ةياةن

ي واةن كرخؤت وة ك ةمةن توىويا زذة ء ىوىةرزنبء كرخووةة ة وةة زةاري ة وكرزك نء ز ري م زهوىن ز آل، ت و كت ي م ي توىيا خةىتة خية مةسةل من

ءمةسةل من كرخةوةة ل كرخون ز ىط ببق ة وىةةي وة ر،ووت زمي ي ة ، اوريمةسةل من وةرزةر ة ءمنر،ةج اون مةسل مةسل م وة وةرزر ةن سةوخ ل

مةسل من زيا. لة و زةاراة خا كرزكة ن ضةةك ي رةة ك ءةن زةاري مةسل منأءبتم )خةىة رمة : ل م ي س رةوة خةك و ز ر و ز خةة ي كة ثوىغ مبة ر

ضةك م (.. -ةمتن ذة خووة ةمتن ز ب خة ا - هلعلم بأمتر دءباكم ثوىكهةتن زريوزةوةر،ي مةسةل م وة وة ة ث ةةةةيةن ز سة ر ىةمري ث ةةةون ز

ة ر،اسةت ءمرؤظ وة وة ة ية روةي ث ةةةةيةن زة زةون ءلوىكيا وةي ذةنء رخونزةو وةري خةوروثشةت ء وش كرة وة و ل ذةيا ةن ز ىمري و ث ةةةية ي ز

ء ةخا ءةةية ي ز و ةةور،ةو ئز ةةاي ي مةو رخو وةة ي ة ت ةن و ث ةك وت وة و ك ل و كمم ل يا ي نء زةو ت سومي كمم ل كة ء رةئء ي ل س

سةييد قوتب مةشخةلى ري

685

و ث ةةةيي واةةن ل ة لى مة وة و مةخا، خذواري ل سة ر ومخا، و اةت وةةالم وة زةم ىيولووة . ث ة ة زويةك خروسئ كة ن ةةن كة = لة

ءو لة مةسةل من ول ز ر ، يمةة مةسةل من خةتةاةة ة و اةةت ك وة مةسل م وة وةرزر

ج تةك –ة ك وة ي زة ة مرؤظ مم وةي ث ةةةيي ز لوىكيا وةي ضوك لوىكياةة وةي )خةرون(و )ززوتنةة وةي موىةةذووي ةة وةي ث ةةةةةيي زةة –ء ج كةةم ةزةة

لوىكيا وةي ثوىكهتن ، زةو وةرو خام راةي (وة ي زة ةن ث ةةةيي ز ةمرؤظل وة ن موتةىوزةك ثشةئ سرو ةت وة )واتة لة و – ةة خروسئ زةو مرؤظءذةن

و وة وة ( وو ر،ووت كة وة وةك كوموةو ثزةشةك ووة ي ث ةةةةيةن زة اةةت ذةةنء ي رة ك ل م ة وةك سوةةتم ةسةة ء زريوزةوةر،و ة و زنةة وان كة

وة ك ر،اسةت وةمةن ةو ك مرؤظ ل س ر خاخةم ريى ية رخوكون ث ةةةي وضوكتري ة ةري و مةسةل م وة ة كوىك ز ة زويةوة ي ة زمة مةسل من زمي و ل

خة اة و ك سة و ك ةن خةك.ة ك وخةنيء ةةاس ةمي متم ز وةرزر ك سةم ةىكء ء م ش ر ضةك خةزة زبوىت ي سةئ و وي مةو توىكون ةةاوةةت

ءة ززاة ك م ة ث رستن ت واو زم ةةةاي تةك ءة زويةي مةسل م وة زلكة ز (و ال او اهلل ممي رسةل اهلل) م وةر،ؤك ت هو

و ىيولووة كن ول وا ة مةسل موىك ت م ةي ية مةو ةةةىن وارةىك ضةوك خروسئ زكة.ة ةةن كروزةري ةي زبوىئة ز آل، ك زم وةي ةمي ث رة ا ءزك.زة ق ي ل بةةر،ةىنةة ز ل كة زم وةي ززاة ، ىيولوو ت ت ج ر،اخةة ك ل ةةمي ثة ت ىوىرزبة ضمن ، ل زة ق وخاة ي مرؤظةة ت ر،اسةئ خةكتة وةو ضةمن ووةياوة

نة مي ةةيةملمذي وةةالم ءة زةم خةتةاة زووىر،ةىت وة زم س رضوة ر،اسةت ك ز ز زوق ت ة زويةي وةال،

ة ية مةو وتجةيوىك )لوىكياة وةي موىةذوي وي مةو وتجةيوىك )ى لةة ى ( لوىكياة وة ىة لة و توىبونوة ي لة –مرؤظ(ء ي مةو وتجيوىك )خةرونس (

مةو يةة مةو لوىكيا وةةةة ك )ةةور،ةو ةةئ(ة يةة –و ك وة وةرةة رياون و شةةتة يةة مةو وتجةةيوىك ء وتجةةيوىك لوىكمل ونةة وةي )ىوةةوا ي وىةةةان خةونةة كن(

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

686

ءىةة ل سةة ر ذمةةرخن – [ةةة كن (ة كمم آلةةة ت مببده لوىكياةة وةو ر،ةىةةر،ةو )]لةة ت وىوهتةة و ك كة وة مةة شةةتوزونةراو و ر،اسةةت وةموة ةةت و اةةت كرخؤتة سة ر ية مةو ة ، ية زويةي ىةيول كةر –و ك وة وةر رياون وس رةك

و وة وةر ةرياونء وىوكرةي ىيول وةالم يا ي مةوةن ل ةى وتجي و ل كمن وة ر ي مةو ون ة ز – ؤرز ون –و ك ىيول خام راون ةل س ر ةيةملمذ

ةةن –ةةن هوىنة –وة ك ةكرا وزنة ي ثرؤ رام كوةيا خوذمنيارةىت ل – خة ز شت ء ةيةملمذي وةالم ز تةب ت ة ي ة ز رامب ر ز

ةة ش وةك م سة ل ي كوموةو و ىوكريء اوريوم س ل ي ، ىمرة ضوككرخة وةي وسنةري تز ثزةشك ء رخونس ء ةنيةوةر ا و ضةك م ل

ة وةي وازوع ء تممركرخ م وازوعويا خةموىننة وةو س ركوىشة زةم لوىكيا ى لة ى ز ي ر وىةةة ك زوىةئ ةةم ة ر سة رةن كوىشة زةم ة وة وةكةة لة

وةة ك ةةةة ك ةةة ك ل خواةةة م سةة ل ي سةة ملي ةةمر،ا خارووزمةةيا ي ةةة لةة خةراسةة كرخو وة س رخةكوىشةةوىئ زةةم ةة وةي زل وىةةئ: ثوىةةةةةئ كةة. ء ةنةةيةوةران

ثوىشة ةةةتةوة ) ةاةة ة و ةوةواخازنرةىئ ك يوىزةىك ي ة ذة خروسةئ كةرخوو يوىزةش ل خةرةوةي ىوه سرو تياة ( ك يو ز ل ة كوش و ل سة ر ة وةي

خةةل وىئة م ر ي واو ي وةس ةمي لةة ةةةةا ر،اسةةتمك ي ةمةةة وة ةة و يةة مةو مةسةةل من وةةةيةي ز سةة كةة

ست ي ول ياة ر،ووكرخ وا ي خةرزرةي م زم يتةوة وةية ز س ك ل ، زةارا خا خةزونوىئ ج ىي وةي كة م سة ل ك ث ةةةةيي ةووا ةك ي مرؤظ

ت هوة ي ة ء ر،است وةمي ز ة زويةو ز ث رستن ةةاي تك

* * *

ر،ة ة ء ة ة وشةتمن وة و ( ك ة وووت ي )ر،ؤ نبريي ك ل ثةري مرؤظة توة ر،ووتة كن ةو ة ر زةم اور وىز ى ء ة ك ر،اسئ ةنوىك تةب ت ي ة ووت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

687

ءو كنوثة ر،زة زةم لوىكياة وةي ة م اةةت ةز كري.ة ز آل، ر ل وةوة تلوىكيا وةةة ك ى لةة ى زكرةىت ىمرةىك ى لة ى موتىوزةكو ة ةن زبةة زة

ية مةو ء خة يةة رو ة ة ةن زبة زة ةضوك ء موىذووي مرؤظ و ةخةرزرةي مرؤظو ك ورةة و رةىز خةكرةىةئ ضةةك ةسم ة م خذوار ءتري ي سئ خةرزر،ةن ك

ل ثشئ و ووت ة وةة ت ل ة ك ىةول ك ي ىوهة خاةراوة كة خةةة و ية مةو ةة كوىك لة و ز رز سةت ش زةرة ة كة مونون ز رز سةت –ز رز ستوىك زر،وةوىنة

تة زتةاةة زضةوىت ةو ل ة ةةوو م سةت ك ي –ة ة زويةو زريوزوةر،ي ةةايو ةة ةتو ك ةةةمي لةة ثوىش وىوهةة وة ث ةةن زك وةىتةة زةة كريوىن ضةةوك

ء يةة مةو ر،ة ةة –هللةشبباط هللربببتي –و سةةةوخكرةكون وي مةو ةةو وة ضةةوك مرؤظة ت خب خةسئ ةوةن خة و ثر،ؤذة سمو سةوخةمرةك ىةول ك وة

كرخوةن خووىةمر ر،ؤ ةنبريي ىط ببق ءو ر،ووتة كن ة اور وةال، ى ل ز آل،خةسة: رؤ نبريي وةالم ك ل س ر زنة ي ةيةملمذي وةالم خروسئ خةزة

ل سة ر ة لوىك ثرؤ ةرا، خروسةئ خةزةةة زة آل، رةىةةي وة رؤ نبريي ىةيول كة وةالم ة رؤ نبريي ت ي مةوةن ة ك وةش رةىةي خا ىوكري مرؤظة

ءخة رةىت وةة كة رةىةةو ثرؤ ةرا، ةي مةو زةارةىك ضوك ىوكريء وازوع مرؤظ ةن خةك. سوفت واي توىياة ي مةو كتوىك امن ضوك ء ةنيوةىت

وىةت وروث رستوىت كرخ وةة ك و وةيةش ز س ززاني ك وتجي تز اكةم ة وروثوة ث ةياة زةوة زة ل كة لة رايوة ل س رةتوة ل ةمي ل س ر خام

ؤذي آلتةة وة ث ةةةيازةوة كةة زنة كةة ي ل سةة ر ر، ء وةةةالموو ك ةةيةلة= و كة يء و رخونء سرو ت وازوع ةيةملمذيء ت وىوهت وةالم خام رازةو ك

اةةت ة وروث ة ، لوىك خةخاةة وةة ث ةن ر،اثة ر،ةن ةر،ؤ يء كزاك ث ءر، قكرخو ةمي ثة ةة ةة زة رخةوا، ءثرؤ رام ي ز ةوىةةة ك سة رز ةمة وةر ةر.

كرخ وةة و ي ثوىيا ك ض ل مالوةش ىوه وةالم وا ي ل و وتجي تز وةةةال، خوور خةك وتةة وة لةة وووةش ثوىكهةةتن يوىنةةة ضةةةك ز رةزةة رة لةة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

688

ثة ومرو ي ل مة ت ىوهة ءةالم خةر،ؤةشةئ كمم ل ك ي ز رةو ىمرةىك وةج ث رست ء اةموزموش يت س ر ونج ة وروث ر،ة ة ة و ثر،ؤ رامة ي لة

و وة ورتبةوة زرتةيي ضةةك زة ة زوةيةي وةةالم ةر،ؤذي آلت مةسل م وة وةر ل خةسةئ ةةت وة ز تةب ت ل وكتة خا كة ةةا خووري ز ة كجري ل ز يزةو ت

زةل –خةل سة زة خرؤو –ك وة زةتري خةزةو و ك وة ة ي ز وي ةةةاوة (2)يا كوىشزةووز س ر ي مةو و وروثة

وةكة ز رية م ىوكةري ىةيول –ز و ىمرة ي مةو ز ري م ىوكري وروث ر،ة ة وة يت كة وة ز ري موىك ك ي ر لة ةةتري ل توىك –كتوىك ءي مةو ةةى

ية من كتوشةيا ة لة ءل لى زن مك ةيةملمذي وةةالمويا ىوةوا ي ية زة ك لل ر،ةز ي ل لى ةيةملمذي وةةالمويا خروسةئ ءس ةئ و ك ؤروخوذمنيارةىت

و كة ي ةكرخة ك ي مةو مةسل م ضر كرخ ز ر،ةىت وة سة ر زنة مي ةيةملمذ ة كة ي ةمةة وةة وةرزةرنة ةةن وة ةةاة س رض ة ر تةاون ت ه ل ءةمةن

و ك ي خةك ن ول و مةسل م وة وةرزرن ك متم ز ةنيء ةةاس

* * * ]) اةت ( ل ةوةن ) اةت ( ىوة [ ر خةرزرةي ة و اورةة ووت ي

ءةةن ذ ءة كرخةك سة ر لوىكياة وةي زةةون وزة ك ث ةةةيةن ز ة زويةوة ي ة ة رةئء ءة ةةور،ةو ئءك وت ءو كنء زرو روى كمم ل و ي ل سوو مرؤظوضوك و وة ي ة ة وة وةال، ة وىةل ءىم ةءتر ك ث ةةةيي ز خةرو مرؤظ و ك وي رض

ز ةةىشويا خةضة ةوووت ي واي زوةتةوة وىك كة ، لة مةسةل م مةسل م وةة ة ل وةال، ر،ةىي مةسل من خةخا ك ل

ترس وةة كومو ة سرو تنس ة رخونس ة ثزةشةك ةة ثوش سة ي ةة ةةاتر ي ة ل وزرةة وة و ك وةوسني ة ي رض اةت ءكر وىر،ي كشتةكل ة وش

. ى نووسةر(هلملستي ل ضدهل هللدي ) لة كتيبى( هللفصام هللةكد) بروينة بةشى (1

سةييد قوتب مةشخةلى ري

689

ترسة ضةنط كة و ة و ةةا وةرزر ة وةش ل و كت خا ك مةسل موىك ل وةكة و وازوع ي وىةتي واة ي زة ةمةن خةل ةوى –ر و ي لوىةة وةرزو اةت

و وة و ةيةملمذي وةالم ءثر،ؤ را، ءخة مةسل من ك ز يمي خوورك وتن وةة وة ل و ي ثوىةةةةت لة و ة ، ية مةو اوةريء ةرة اة ء ثةةثمر خووضري زةون ك

نشونوىت ث ةياي ز وىى ةخا زة مةسةل م –وىك زنةة ي ة زوةيةو زنة مي ةةيةملمذي وةال، ر،ةى

ةةن ثر،ؤ ةرا،ء لوىكيا وةي ز خةس ر،ةو ت ثوىغ مب رةكة ي ءت ىةريي زةر نة ةةن ر،ةىةر،ةوي كمم ل ة ية ةةن سوةةتم ةو ك مرؤظوموىذوو لوىكيا وةي ضوك

خةرزر،ةنة ك ءزةكم ة ةن ثر،ؤ رام سوس ت ة ةن ولةهم يةة رو ة خة ة زة ل كة يوىل ةة و وة وةرزةر ويتي ل س رضوةة ك ة ةري س رضةوةي وةةالم

ةمي متم ة ةري مةسل موىك ل ةةاترس وة وةرزر ة ك مةسل من م ش ل ةةاسةةون ك ي خةكةة. كةة لةة يةة مةو كتوىكةةيا مةة سةةومة ء ءزةة خة

خةخرةو وىن وة ا خةةوسة مرؤظوىك و مةوةي ضة ى سةل ر،ةزة ق وةي وىةت وا ، ض ي خةىر

رزةة ي زةارةكةة اوةةري ؤ ةة ةريي ةةةىنيةة وةي ءوةة وشةة ةة وةلىةخةخيةةىنةةي رة وو ة وازةةو ثةثمر،ي )ختصص(ي ةمي زةوة وة ة مرؤظة ت زةوة ك

ية ثش و موة ؤرة ك ر،اة وة س ر س رضوةي ةةيةملمذيء ة زويةكة ي ةةم ؤر ك م ل ضو ة و سة رمة و وة توىك ؤروخةزونة وا ي رض و ةةةىنيوة ت

لة وةش ث ةومن وة كة –خة ةبةو وازةة –يا ي ة ةو ك ة ؤرةي ل ةيةملمذة ءموةي ض ى سل ت م وا س ر( كرخووة ضةك ز زوق ت ىيولوو ت سة

ىيولووة . كة و. ية روةي زة ق وخانء رة كةرت ء لة ءضوي زة كة ، ي ر،ال ء ثآلت و ةم ىش كرخ وةي ىيولوو ت زم ر،وون زةوةوة ا ء ز ت واوي خل نو زةو ك مةمكني و مةسل من زتةاة و خوو س رضةوةة لوىكبةياء لوىوة وة

وةرزر

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

691

ةةة ةةم، ز يةي س رةوةخا وومت ر،اةة ك ل لى وة يا وة زة وةي ل وء زوخ م ر،وو ضةك م س ل ك ؤر ؤر ورةترة ل وةي ر،اي ل س ر زةير ةزةوز

ؤر ؤر ل ت را ووي ةةاةويا ل وة زةرسبو خذوارترة كة مةسةل من وعتمةخ زكتة ة ثوىغ مبةة رة ور،اي ةةةمي زةة ل كة ةة وة ى رمةشةةت ةةةةاي ثةة روةرخ ر سةة ر

خة ر،ةىونة وة سة ر ءخةكة ة ة خا زةةكم ثة ى وا ل و م س ل خارةك ة ت ةةةاو خةزة و ك س ي زوةر،ةن زة وةك ك ى رمةشت ةةاو ثوىغ مب رةك

ةتوىكيا يتة ر، ثوىغ مب رةك ي يوىنوةة ي ركتوىك كة ةكمك ء ىووا ةةن لة ز ر،ةىن وة زم زةكم و خوو س رضوةة :

و كن زة ةوىةةة ك و وات ىةل ك م سةوح ةةاي ورة كمت مجء يوةاو مةسل م كن خةةت ر،ووة خةى رمة : شت ز رامب ر ز

و كثري م أهل الكتاو لةو ةر وسكم مة بدة إيةاسك م ك فةارا رسة ا مة عنةبةأمره إ هللا علة أسف سهم م بد ما تةوةم ل ةم الةأ فةاعفوا واصةفحوا رة ةأو هللا

(139 -البقرة) ك ل ليك ق رر،اسةتون زةم ؤر ك = لة ةةوةن كتوىبة مسوة كن ثةش ة وةي كة وات :

خةةةوةةةةئ ثةةش –يةة ر ل زةة ر ز سةةةوخيء ر،ق وكونةة ي ةمةةةن - ةةكرازةو وة لوىوةن زوةر،يوىنتن زتوىر، وة س ر كةىرو زتك وة ز كىر زة آل، ز ةةيي

ةمش ز ولوىون زبةرن ت ةةا ى رم ةمي خةوىر ة ةم ةةا تةاي ز س ر ية مةو توىكيا ي ة

مل ةةتهم ق ةةل إ ه ةة ى هللا هةةو ةة عنةةك اليهةةو ول النصةةارى رةة تةت وةة ولةة ترمةة هللا مةة وال ول ال ةة ى ولةة اتودةة أهةةواكه م بدةة الةةى جةةاك مةة الدلةةم مالةةك

(193-البقرة) سصريم سوح لوىئ ر،ا ي ز ت ةةى موللة ت ىةول ك وة ي ت ي تة وات :

ة ر تم ةةى ية واو وان ك وي ز آل، تم ثوىون زل ة: ر،ةىنمة ةةا ر،ةىنمة يةتةوة يةو و كئ زةم وخواي ة وةي ية مةو اةةت –ي وةس ة وان زكة وةئ

موىنة س رث ر تورء ثشتوةاوىكئ ل وي ةةا

سةييد قوتب مةشخةلى ري

696

أوتةةةوا الكتةةةاو ةةةر وك م بدةةة آمنةةةوا إ تايدةةةوا فر ةةةا مةةة الةةة ةةةا أ هةةةا الةةة (.133 -آل عمران) إياسك م كافر

ي و ك س ي زوةر،تن يوىنوةة ة ر ةةىر،اةة ل خةسةت ة ك ل واة وات :ك وو كتوىب مسون زم يتةوةة ثش وةي زوةر،تن يوىنوة خةتك ة وة زك ن –ةةةا لوىوةن ر،ا ي زوىةئ –كىر ازةة ةعلة لة ةخةوة ة وةش لة ىةزرةوة ز

ال ى سألتهل أهل هللكتباب ع ب ش بيء . )) ى رمةوة ت : خة ر،ةىت وة ك ثوىغ مب ر هلءكقم هلما أن ى صدقتهل ب اطلا هلما أن ى كبدبتهل بح بقا فأءهم ل ي هد كم قد ض لتهل. .((هلال أن ي ت عين اب ني أظهركقم ماح ل له مءه هلهلل لت كان متس ح با

ةوةن كتوىب مسوة كن م ثرسة ضةةك ة وان ةمةةن يو توىك ل وات :يةك ن: ة وى وىةة ثرسورةن ل ن ك ةمر،ازةون ي ت ي تة تةا رةىنمة وىةة زك

خاخةوى سةةىني زة زة خرؤ اسئ خة ا ة ةن وةة ر،استوىك ز وةة ز زوىك ز ر، ورةة ةةاة ر مةس ةنيووءة ل وىة وىةةخا زةواة ة زمي خةزةو وال خةزةةو

ةةى م زك و كة و م سةوح خةرزةرةي يوةةاو ةوات ىةول ءكتوىك ةةةاي ة ورة مةج وة ة ر سةتوىك و( ثوشةن خةخا.ة مذةةىت هلليباطس مةسل من ز و ةوىةة زنة زر،ة )

لة و زسة خا كة –ء ي ةة -وا ةمن زكرةىئ ك وا ووةةتوىك ثكون زةةوة موىذووي و وةة ةن ز وخةةك ن خةرزرةي ي رض توىك ث ةةةيي ز ة زويةي وةالم

زةة ةن ل وةخا ك ت وىوه سوةتم كمم ل ي مةسل من زكة نة و وة يو وةالمل سوس .ء زةري مةسل مياة راستمن ةن ةاةة م ز سةتون ةوىرةةةا يء ة

خواي –ر،ةىنمة ء ر، ثوشيا مةسل من زة ى ة و ك سة ي وا ةمةن خةكة ن سة ؤر وىة ء ة وجء و ك – وةي ةةاي ورة زر،ةري ةمي ل س ر خةركرخن

حلمو وةىل زل ةةة : تةة ه – ق ةل إ ه ةة ى هللا هةةو ال ةة ى)يةة روةي كةة ةةةةا خةىةة رمة :

خةكة. كة ثوىةةةةت و س رضةوة ت هةة خةةري (-ة ر،ةىنمة ةةاة ر،ةىنمة ةة ةري خواي رةىنمة ةةةاش –ي مةو كروزرةىكيا مةسل من ز رةىت وة س ري ل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

692

زةة وي ك سة تر و ر،ةىنمةوش وي ةةا ر رخا زةة يوض ة ةمر،اة ء س

ق ةل إ ه ة ى هللا )وة وة وترةوة ة . و وىةا ة كةرت ي ك ة ت كة ش يوىنوةىت وةر،ؤك ة ، خةزة زةر وة خا ءة زةاري ةمن ل ةي ر وة خةز ةش( هةو ال ة ى

تري و ك ىمرةىك و و لوىكيا وةي مثشةئ لة و ةوىةةة ك زنة زر، خاواي ة وة خةكة. كة ي روةي ةةاي ورة ز

ذةة ةخو ةكري ةةا خاوةو ي مةو زة ةوىكون زة ةن ز ة ك س زكر ك ة ل س ر ةمن خةذة مةسل موش زةة ءخووةن خاوة ضةك وا يو ا

ك و مخا، و ك س ت ه خةرزرةي ت كراك ذة خووة ةةى ةمن ز و ك ر،است و وخة اةة وة اةت

اة الةة سيا، ذلةةك مةةوله م مةة ةرض عةة مةة تةةوىل عةة ذكرسةةا ول ةةر إل اليةةةفأعةة ةلم إ ربةك هةو أعةةالدة –99 :الذذنجم)هتة ىل عة كةويل وهةو أعلةم ة اةةةلم ة

03) تون ل ةخو ةكري ةةةا كةرخووة كة ذةة ة ة م خة ز و ك س ي ثشوات :

ة ةم ةةاي تمةترةن و وا ي ر وةيةةن اةت ث خوو زة يوض خة اة كة ل ر،ةىب ةك ي وةياوةو ةمر،ازةوة كة رةىنمة وةر رتةوة

لياة ال سيا وه م ع انخرة ه م غافلو دلمو واهرا م ا (7 -الروم) ر،ؤذي خواةة ة ةن ل ء خة ا ةةكراك ي ذة خووةت ه ر،وال ت وات :

و تةري ل ذة خوو يوضة و ك س ش ك ل ةخو ةكري ةةا زة زة ى

كراة ي خوو زة يوضة ة ك ، ر،وال ت –وةكة ) ا(ك مر،ؤ – و ة ءتر ا م ش و ) اةت (ة و ك مةسل من متم ز ةوة ك ي زكة.

سةنةري اةةت ي مةو توىك لوىةة وةرزر ة ز ل كة ت ه وةية خةتةاوىئ لة ة خةرونء ءمخخة رووت ك خا وةرزرةىئ ة ك ت ىةةريو لوىكياة وةي ذةة شةت

ة ءو و ك ة ت ك زةر ن زس خةكة ن وملمذي ي روةي م و اةت ةية ستةشون زمخةك ن وةك ة ت :

سةييد قوتب مةشخةلى ري

693

ق ل هل ستوي ال دلمو وال ل دلمو (9-)الامر زل ة: ة و ك سة ي خة اة وةك واة وان كة خة اة ! ة وة ة و وات : ة . ستةش زك.ة وةك ك ي ي ك = ل وا ي خةزة و و ك ةةا زو اةت

زةر و كن ر،اخةكوىش زم ة ةري ىوى ي ةميء زم ز ل ي زة كون خةةهوىنن وة م زسوىك ةةاث رستويا يتةوة ل ة توىكيا يتةوةة ك ، ثرسورةش ل ت واوي خةز ك ة ت :

ر انخةرة و رجةو ر ةة ربة ق ةل ة ا وقائمةا ةاج ةأ م هو قاس آساك الليل كةكر أولو األلواوةه (9-)الامرل ستوي ال دلمو وال ل دلمو إما ةت

ر،ؤذ وةةالم ك ي ةةةا و ك س ي ةةىر،اة ل ى رم ةةاخةك.ء وو وات : ةةةةةخةك.ء ز ر،ؤذ ة رةك ذ زم ةةا خةز.ءة و ةةىةةة كر،ةو ءر،اخةث رةىنة سةزاو ة اري ة و خوةي ةةةا كرخ وةالم ءة م ز ست ةةاةة ة لة ىط ببق

خم بةو وي خةسةتبك و وىة لءخةترس ء خةة و ر،ة ت ةةاي ز س رخا زر،ذ خةخا.! مةمكني وة ة و ك سة ي زم وة ضكبة ةن وةي يوةلى زم ةةا زر،ةر

ةةا زم ذة خاةوةة ل ة لى ة و ك سة ي و ثر،ؤ رام خةك ن ك انء ي سئ زخةكة ن كة ةيو ا ء ىم ة ضةون ة ك ز ! م ش ة و ك سة ي سةت ث

ذةرن ء ز ى،ملك ض ةةاة ءة ة وخنة خةكوىشةةة كر،ةةوش خةزة.ء ز ل ة و ك س ي وا

ي ر،ة ت ةةاي ز س رخا زةر،ذ ة ة ز و يوةاة ز ثوىةة خةزةة م ز ست ر،ؤذي خواة و ك ي ة وة ة و و و ك س ة وةة ك اةت ي ة ء ئ خة اة اةت

و ي ر،ةىنمةة زة رةو وي وك و ة ت زس خةكة. ة و اةةت ةة ة اةت ثوةة خةكة.ءة واةةن ةةي مرؤظفبطر ءو ي سرو ئوةةاخةك. ك و اةت

زوةر،ةن ز ةةا موىنة يةك. وىلو كن و ةونو كنء زةكمة ة رة اةت وة زة ت ه اةت ة زويةو ى ر ة

و ي خةرزةرةي ة و ةسة وزةة ز ل كة اةت خةرزرةي ي مةو توىك و اةةت نشونوىت ةةا ل س ر ةوية و وىو و ضموىت ز كريوىنون زم يوىن خي ىو رخو

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

694

زةكمةة ء يةة مةو مةة خة رةىتةة وةة وةك كةة ة زوةةيةو ىةة ر ةكن وو اةةةت ةةةا لة و وة كة وترةةن ة و اةةت و كوش خة رةىت وة ز آل، ة وةي و رة

كرخوةو ستةش ةوة ك كرخووةة مةخا، ر،ة ة زوةر،يوىنة زة زةر يا زس وىةان رةىةك زةوةر،و و ك م زك ، ي ة ل وةةا وو ك كرخووة ضةك ث ةةةست

سةةة اةةةةت رخونسةةة ء ةنةةةيةوةر ا ء سرو تنسةةة ء كوموةةةو ةويخة ة ز ةةا زة و ةب ي مةوةن ي ر مرؤظوو كيو ي مةو اةتء)ىوملمى (

ةةاة وةكةة كة ثر،ؤ رامة ل م رى ي ز ي واو ي وة= ز كر يوىنرةى زم خوورر،اث ر،ةن اةتويا ز كرةن يوىنة ز تةبة ت ل –خاة وة ز –ة كن ك وروثة

ءس رة م و كمك ء توىكضر،ذا ةراث ي ل موىذوي وروثخا لة وىةان اكةن ووةيا كة كرتوىكرخ كة ي ك وتة سة ر ية مةو ثر،ؤ رامة ك ىوكةري كل وىة خا ر،

ةل ت ذةيراوة ةن خروسةئ كةرخ وروثة ء وىةا و سرو ت زريكرخ وةةن ك و ةمي زك.ة ز ل كة ك خوذمنيارةىت ك ل لى سل زريوزوةر،ي ك وة و ك وة

يا زكة نة ةوب لة ية ر زةارةىكةيا زةواةة : لة وة ل لى ي مةو زريوزةوةر،ةىك خةون –و ر،ووتة كن زةوزةة وى لة ى ي موتىوزةكويا زةوزةة ةن ل لوىكمل ون وةي اةت

(2)زز ت خةن وة زةو ث ةةةيي ز –ر،وال تويا ك ل ك زر،ةر ل س ر وةخرا ك ي مةو ثر،ؤ رام وروثءة ز ري م ىوكري ي مةو

س رةتوة ل س ر زنة ي و ةل تة ذةيراوةة خامة راون كة زةارةك اون ل ةمةن خوذمنةيارةىت وىك نة زخوذمنيارةىت ي مةو زنة ة ك زريوزوةر،ي خةون خة

ز ري م ؤر تةيو توذترة ز رامب ر زريوزةوةر،ي وةةالم ة وةش ء و ثر،ؤ را، –ز ثوى ةش ة ك خار،ةىذراو –ة ىر وروث ي رةمي ةز ق سئ واخةكر ل

ة ءخة ر، ز خووي ثالوىكيا ك ة زويةو زريويم ة وةةالموو ك ثةة زشةوىةةىنة نج و زنة ي ل ت كوىنة ك زن مي كمم ل ي وةالم ل س ر خار،ةىذراوة و

زكرةىت سة ر ة ة ل لوىكمل ون وةي وةالمويا وعتومخةل ز ر وة ر زثرؤ رامةة ىوكةةري ر،ؤذ ةةواة ء ز ريةة م ةة وروثة كةةرةىك ؤر ث سةة يو

. هلملستي ل ضدهل هللدي ( لة كتيبى : هللفصام هللةكد( بروينة بةشى )1

سةييد قوتب مةشخةلى ري

695

و ر،ووت كوشة لوىةةة وزة ةرةوة اةةت خةزةة زة حلمة ة ل ز ر وة ك و ية ضرمن و ية رخةزة لة و وةةتة ي وىةةتميا لة و و اةت –وةر رة

سةة ى لةة ىو خةزةة زة ةر لة و –زةرة ة ك وة وةري س رضوة ر،ؤذ واة زنةة وة خذي ية مةو ةيةملمذةة ك زك ة ك ي ة ضةك ة و ةسةة لة

تم ةىكوش ل و سة ة ز سة ز شت ة ةيةملمذي وةالم ز تةب ت ي ر ةونني كرخ ي مةو س رضوة ر،وو وةالموو ك ن ةزم ذةيراو

* * *

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

696

رةطـةزنامـةو عةقيـدةى موسـلمان

و رؤذةي ك وةال، ي.ة وةك ضمن زريويم وىك ةةى يوىنة كة وة خةرزرةي ىةمرة ءة خةرزرةي و ك س ي ، ة رةئ ءىمري ي ل ة ين ء رةئز زوق ت

ي ل ةةة ي ي لوىةةةة وةرخة رةىةةئة زريويم ةةوىك ةةىشةة خةرزةةرةي ز زوقةة ت ث ةةةييء ث ةةةست ك كمم لى يوىن

وةةةال، زةةم ةة وة يةةتةوة كةة مةةرؤظ زةة رةو وي ةةةةا زوىر،ةىتةة وةة ةة ، ذة ةمي لوىةة ءو ك ك وةك زةونو ت ه خةس آلتيارةىتو ش زك. زوخةس آلتيارةىت

يوة رةتوش ي رلة وةوة وةرزرةىةئ ضةةك ية مةو ث ةةةةييء وةرخة رةىئة زة و خة ر،ةىتة وةة ية روةكة كة لة وزم ة و خةسة آلتيارةىت ي ر ةث ةةةستوىك مرؤظ

رياخةي وةش وة يتةونء زم وةش خة ر،ةىن وة وة يةتةوة تة ةة ك ىةمرة ث ةةةسةت زض سةثوىنة ةة ك ىةمر وةال، زم ة

ةةةا ء زةم ة ل ك ل ز ر ةتري ةةا ةة كبةن زةة ث ةةةست وةش وةة ك ون ثوىك وة زب سب ة ةم ر و ث ةةةست م وا وب يو ىةمرة ةث ةةةي ء ةم وةةت :ةو ك خةموىنةث ةةةي ممنو باه واليةو انخةر ةوا و مة رةا هللا وركةول ولةو كةاسوا ل ت قوما

(99 -اجمل دلة) آباكهم أو أبناكه م أو إخوانم أو عشريآلموات : كمم ل وىك زونوئ ك ز ر،اسةت زوةر،ةةن زة ةةاو ر،ؤذي خواةة يوىنزوىةئة

ت ةةةاو ثوىغ مب رةكة ي ز آل، سم و ةم وةةتوش زم ةة كوىك خةرزةة،ن كة خذاةة تةريةو لة زراةةن زوىةئة ةة زك.ة ز و ك س زوكوشون زوىئة ة كةر،ةن زوىئة ة

ت وةةةةةخةس ءيم ةشون زوىئ ةةاش ت ه ة ك ززز ي ة و ز =ة ي مةو زز ةةت :طا ءتر ي ةتن كمم ل وىك

سةييد قوتب مةشخةلى ري

697

ةةةاتلو يف كةةةويل هللا والةةة كفةةةر وا ةةةاتلو يف كةةةويل الاةةةاغوو الةةة آمنةةةوا ديفا اتلوا أولياك الشياا إ كي الشياا كا (75 -النس ء)ف

وات : وا ي زوةر،ةن يوىنوةة ل ثوىنوي ةةةاخا خةىة ة زة آل، واة ي زةة ل ة لى – ي زوةر،خارةكةن –ةة.(خا خةى خةس وىةةش طا) زوةر،ن ل ثوىنوي

نك وتةا ةتيا جب زوكةذن خل نوش ز ىوىل ةتن ووا ة ةةىة ك تةر زة رةو ةة ةري ت ه ة ك رةىي ةةا ووةةتوش ي ة وب ي مةو ر،ةى

ةةا ووةةت خةض : وأ هةةةةةا صةةةةةراطي م سةةةةةتيما فةةةةةات ودوه ول تتودةةةةةوا الس ةةةةةول فتفةةةةةر بك ةةةةةم عةةةةة

(160 -األنع م)كويل ك وات : م رةىي ر،است من ةةىن تر م كة ون ك ون ةةى تةول رةى

وتن خةخةن ر،ةىب ي ةةا ووةةت ك ل تةة ه سوةةةتموىكوش ي ةةة سوةةةتم وةةةالم زوىةةئ ةةة ةري ةة و سوةةةتم

ىيولوو : و وقنو وم أرس م هللا ر كمال أفح كم اجلاهلية وو (63 -امل دة) ل

زةكم ةةا وات : ة زةكم ىيولوو تون خةو ! زمض زةكم ك = ي ة ل ضةةكب زوىةةئ زةةم ةة و ك سةة ي زوةر،ةةةن يوىنةةوة! تةة ه ةة رةع توىكوش ي ةةة ة

و و رةع ت ةةاة زةة ة ةري وةش ي واو ي وة= ث رست ل تتوةةة أهةةةواك الةةة ل دلمةةةو جدلنةةةا علةةة لةةةر دة مةةة األمةةةر فاتودهةةةا و . (.13 -اجل ثية)

وات : ث ن تممن ةةت س ر ة رةع توىك ر،ةىةك وىةةانة تةمش ةةةىنيك وةة ةةى ي واو ي وةس وك س م ك وة ك ل ر،است زة نء ا

ز =ة ة ةري وةش ةمر،اة ء س ر رخاو ت ه ة ك ز زوش ي ة و فماذا بد الأ إل الضالل؟ فأ تصرفو ؟ (09 -تونس)

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

698

ر ي ةة ةة ةري ةةمر،اة ! وةيي زمضة لة رةىب ي ةتة وزة ق ز ر،ةىتة وة ض ل ز زخةا ي وخةخةن!

ت ه ووآلتوش )خار اسال،(ة و ووآلتة ي كة سوةةتم وةةالم زةةكم ءة سةزا وةةالموو ك توىةيا خةك.ء ت ه رةع ت ك ي ةةا توىويا خةسة آلتيارة

ر،اخةث رةىنريىء مةسل م كن ي ةيةىكون خةزنة سة ر ث ر ةتوري ي ةيةىكيبةن ة ةري ، ووآلت ش )خار احلر (ةة ث ةةةةيي مةسةل من ل ة لى )خار زةر (خا ةةن ر،كرخ ل ل ة ةةن ثة مين ز سةتن زة آل، ي رضةموىك زوىةئ زة )خار اسةال،(

( موىنة الءرريء ل وىةان خاوشتةا ووآلت )خار احلر (ء مةسل ميا )وةذموى إ ال آمنةوا وهةاجروا وجاهة وا بةأموالم وأسفسةهم يف كةويل هللا والة آووا

وسصروا أول ك بدضه م أولياك بد وال آمنوا ول هاجروا مالك م م ول ةتهم مة هةةاجروا وإ اكتنصةةروك م يف الةة فدلةةيك م الن صةةر إل علةة قةةو بيةةنك م لةةيك رةة

وبينةه م ميثا وهللا ا تدملةو بصةري، والة كفةروا بدضةه م أوليةاك بدة إل تفدلةوه تكةةة فتنةةةة يف األرض وفسةةةا كوةةةري. والةةة آمنةةةوا وهةةةاجروا وجاهةةة وا يف كةةةويل هللا

كةري، والة آمنةوا و ال آووا وسصروا أول ةك هةم املممنةو رةا لةم مفةرة ور (76–79 :األنر ل)…م بد وهاجروا وجاه وا مدك م فأول ك منك م

وا ي ز ر،است زوةر،ةن يوىنو كمضون كرخو ىوهخةةن لة ثوىنوي ةةةاخا وات :زةو ثشتوةانء وة ريو ةرم توةيةري روةي وا ش ك وونة ي ءكرخ ز ملى

ةة ك كمضك رةكنة ي رخوووةن ثوىك وة كمم ل وىك ثوىكيةىن ء ل وىة ةمةيا خةزنة وا ش ك زوةر،ةن يوىنةوةو كمضةون ة كرخووة ية زتن ة زة ز سة رة وة تة

كةرخن زةم وىون لواواي ةرمة ت واوش كمج خةك نء خةىن ر،ةزت وة ز آل، ة ر خ تة ه لة و كتة خا ة زوىئ كة –ون زيةن وس رةةتن خةن ك ة ثوىةةةت ةرم ت

خاواك ةن خذي تريةة ك زوىئ ك وىةة ث ميتن ل ل وةيا ز سةتبةة وكتة م ضة ةةةاي ة ورةش –مة يوىن ء ث مي كة م ةكوىن ةز خةو وةو خاواك ةن ز ى

خارة ز س ر ة و كرخةواة خا كة خةةكة ن زةة زوةر،ةكةوش ي ةيةىكون ت واو كمم ك ةة كبي –ل وىة ةمتيا –ترة ر وىةةش يةري ي يةىك وةرم ت

سةييد قوتب مةشخةلى ري

699

ةوةةيا ث ةةياخةزوىئ واة ي ك نء ثوىك وة ة ك ز ة ةراث و تواوىك ؤر لة خةةن لة ثوىنوي ةةةاخا كةرخة ز ر،اسةت زوةر،ي ثت وةن ي زةوءة كمضون كرخو ىوه

وة ك ؤرةشةون ةر،ؤ ء وا ن مةسل م ر،است زون ةةا لوىون ةمش خةزوىةئء ر، ق خةز ةشوىئ ي روةي وا ش ك خواي ة من زوةر،ةةن يوىنةو كمضةون كةرخء ةث

ىوهخةشون كرخة م ش لة ر،ةزي وىةةةنء ة و مىة ي وىةةة ي تة ة واوش ة ي

ة ت واوةوةة ز ، زةكم زن زر،ةوة ي. زم وةال، ز ، ر،وو ء كراة ي ر ةةةى )ك ءزةر،و م ئ ءز ر زكت وةو ل ث ةةةست ةك ة وة ي. ت مرؤظ

لة و مةسةل من وشةتم وة ة ىة –زك. ث ةةةست ةكء زةر،ن( ر، ري ل كم خةك. وى ث ةةةيي وىةان خاوشتةا و ووآلت ي رةع ت ك ي ةةا زة

ووآلت و مةسل من ل س ر زنة ي ث ةةةست ةةاووةةت خروسئ خةزوىةئ ية روةي مةسل من ر،ة م ي و ضةك ت ه ة زويةك ي ر،ة م ةة ت ة كة ة وةش

اسةال،(خا خةذي خةك. زبوىت ياموىك ل ) ت وةي وةالم ( ك ل )خار ةةواي لي روةي مةسل من ةزمة ت و ة ت ه وة زوىئ ك ل سة ر زنةة ي ة زوةيةي ةةاووةةةةت خاخةمةة ر ضةةةك ث ةةةسةةت ةزمةةة ت خةزةة ل سةة ر زنةةة ي

خاكةتة ةةاووةةت ر،ةش ءة ةرية. ءذن ءزةوك ءةزمة ت مةسل من زرةت وة لة ةزمةة ت خاةةك

س ر ث ةةةيي ةةاووةةت خام رازة:تة ى م ر ل وا ربك م ال اةةلأ منهةوخ إ وار ةةسف خلك م م ي ا أ ها الناس ات

ةةةةةةةوا هللا الةةةةةةة تسةةةةةةةاكلو بةةةةةةة يوجهةةةةةةةا وبةةةةةةةث منهمةةةةةةةا رجةةةةةةةال كثةةةةةةةريا وسسةةةةةةةاك وات (1 -النساك)واألررا

ةة ك كة = خروسةئ وات : ي ة ل كون ل و ةةاة زبس كة ية مةوت لة ءزة ووا(ة ل واوشة وة ذن ءة ل وةش وة ةوىزا ك ي خروسئ كرخووةة ) خة،وكرخووة

كرخ وة ل و ةةاةة زبسة تري خروسئ كرخووةو ز س ر ةمونيا زآلوي ثووي ؤري ةزمة توشتون زوىئ ني خةخةنءة تن ل ك ة كبي ثة سةةى

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

211

ي وة رةىئ زوكيا ية ر ءك وت ذةن ل لى خاةكءك ي ل س ، رةىةة رةىضك زكرةىئة رض ىووا ةشون ل ة زويةخا ي زوىئ ز آل، ء وىةةة ك ر،اسئ ز

وةةال، وةسةتزوىئ زوك ضن ر،ةزي ز رةة ك ك خذ ز ءز و م رى ي و خاةكي ل ويا ةبةياهلل ك و. ل ءي ل س ث ةةةيي خةموىن ىء ضةك وكت وب

كةر،ي ةز ي ةو ة ك كراو ىةا ن زم خةىنوىت وة ي كةر،ي ةبياهللي ةبةياهلل ونب ىرةر خة رةىت وة ل ونب ةخةوة كة وتةوةة ت : ثوىغ مبة ر

وة زوكةئ ضة وىي كةر،ي ةز ي زط كرخو ثوىة ىة رمةو: ة. ل كةر،ي ةبياهلل خةل ة!

وكم ز زةرزئ ز خةل ة خةض ! زء ووت : خاةك ةت كن ةلول كن زى رمةوي: خةل ة: ر ز رةىون وة زم م خةن خةزة ةوةن ة

خةرك ن ءةةةا ةةوةن ةةز ةت ووت : ى ر،اسئ خةك. ز ةةا ي ثوىغ مب ري ةةا تمو

تن ورةة ةةا س ي ثوىغ مب ر رض وكت ي ى زئ ت رةف و ةلول ة ز ة زةوة ثري ب يو ك سوىك ةة خةةزا ك ثربيوىن زم م خةن ي مةو ة ل ك ة

زوك ةم ةةةتبةة ز آل، وىةت ر ةةةاو ثوىغ مبة ري ةةةا ءز ز خةر م خاةك ز س ري ي رخووكون خةىنم ز رخةستئ ر،ا ي

ي ةبةياهلل ي كةر، م خةن ةبياهلل ى رمةوي )( كتة ر،ا وة زم ثوىغ مب ر

ي كةر،ي ةز ي ل ز ر خةر ي م خةن وةستو مششوىرةك ي خةريوىنةو زةوك ةر.ء ووت : تم ووتةت ر ز ر،ةىون وة زم م خةن خةزة ةةوةن ةز ةتة كن ةلولة كن

ةة زةم خةرك ن! ز ةةاي ورة س وىةت ثوىئ خةل وىم ك ةز ة. زم ثوىغ مبة ر وىرةخا ر،ا. خة ر،ء يوىل م زضوت ذةىر سوىب رةىك م خةنة تة تمة ز ورةة ةةا ل

ممل . خةن ثوىغ مب ر ةةاوزوك يواري كرخ: ي يوار يم ي ة رةج: كةر،ةكة ي ةةم، يوىل ةة زضةم وة مل ةةم،: ة ي يةوار يةم ي ةة رةج كةر،ةكة ، يوىل ةة زضةم وة مةل ةةم،ة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

216

ورةة ةةا يوىل م زضوت ذةىر يو سةوىب رةىك م خةنة كةر،ةك يواري كرخ: ز ز ت ةةاو ثوىغ مب ري ةةا ر،ا ي

ءةن وو. وةش ى رمةوي: زض زةموي ةث و وي ثوىغ مب ر وى يت زم ء ونجة يتنة وة زةم وي ةبةياهلل ةزضوت وة مةل ةةمي( ثوى زل وى : )ر، ي زية ز

ية.ة زةر،ؤ وىةتك مةخا، ىة رم ثوىغ مبة ر ةن وو. وةش ووت :ةث ز ةنك

لة ر،ووي ى ر ث ةةةست ة زوية ز سباة وا مةسل من زةراي ةة ك ة زة زم خل نوزةووش:اما املممنو اخوة ذاخو ةزمة توش وة ة ك ر وة

سةهم يف كةويل هللا والةة آووا إ الة آمنةوا وهةاجروا وجاهةة وا بةأموالم وأسف (79 -األنر ل) وسصروا أول ك بدضه م أولياك بد

مةلىء ووةن وات : وا ي ز ر،است زوةر،ةن يوىنو كمضون كرخو ىوهخةن ز وة ريو ةرم تويةري ءزةو ثشتوةان كرخة ي روةي وا ش ك ل ثوىنوي ةةاخا

ة ك وةن ثوىك وة كمم لى ثوىكيةىن ء ل وىة ةمةيا خةزن كمضك رةكنة ي رخوتةري وةة كة وةة زة ل كة ة وةك كرخ ش تةب ت وة زة ، س رث ر ت ة ك ة وة خةز ستةة ة وةش كمتة ة س رةتي ، ت وةة ز ءخواةوش خة رةىت وة

: ( خةرزر،ة الء) ءث ةةةستوىك ةم وةةت ء سم و خل ةم ي ز ةة و يف وةةو مةة هةةاجر إلةةيهم ول والةة توةةوكوا الةة ار وانيةةا مةة قةةولهم

صةة ورهم راجةةة مةةا أوتةةوا و ةةمررو علةة أسفسةةهم ولةةو كةةا هلةةم خصاصةةة ومةة ةةو لةة سفسةة فأول ةةك ه ةةم امل فلحةةو ، والةة جةةاكوا مةة بدةة هم ولةةو ربنةةا اغفةةر لنةةا

الةةة كةةةووسا بانيةةةا ول تدةةةل يف قلوبنةةةا غةةةال للةةة آمنةةةوا ربنةةةا إسةةةك ونخواسنةةةا (13–9 :احلشر) رؤوف رريم

خاراة ء زوةر،ي ثت وزةون و ك سة ةن ءة كن ك ةوةن ملى وات : م خةن ة ؤر ةم يةوةةةةئ كةة كمضةةون خةكةةرخ زموةةةنة ل مةة ش خل ةةران ةة خةزةون كةة

كمضةةك رةكنة ي موشةة ز رذةوةةةيي ة ومةة ت ىةة ط خةخرا زةة ءخةسةةك و.

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

212

واوشون خةةةت ثوىش ي ةمة وة رضة ةم ةون تةج زةوةة مة ش مةلى ةم وةةةئ ةني ر، ةرزةوش ة و ءز ل ة ل س ر وةي ك من ر،ة ةة

ز ةول ء ثوةك ة خةثرةىزةىئ ك ةمي ل ك س ة

* * *

ةاي ورةش كروا ثريؤ ةك ي ثوىغ مبة ران خةكتة ةوة زةم مةسةل م ة ثمث ةم خا ي ل ضةون: ءلق خةيوىنوىت وة و ثوىغ مب را ي ك ز

ةةال رو إ ابةةين مةة أهلةةي وإ وعةة الةةأ وأسةة أركةةم وسةةا ى سةةوب ربةة فألين مةا لةيإ ةإس عمل غةري صةاف فةال تسةإ م أهلك ةالاكمم، قال ا سوب إس لي

ك أ تكو م اجلاهةلك ب علم إس وذ بةك أ أكةألك ةةةي أعةلم، قةال رو إسةةي أع (47–46 :هود)ما ليإ ال ب علم وال تفر ال وتر ين أك م اباكر

ةةاي ورةو ى رمةي: ي يواري كرخة –بوىئ وىس وم ةةاي ل –وات : ةح ةوىزا من و ث مي تمش ر،است و تمش ةةاي ورةو ث روةرخ ر، ، كةر،ة، ةم ل

ةوىزا كة ي ءةةح كة مةلى يا ز وخاخث روةرترةنوئة )كت ةمي ةةاي ورة ث ميةوىزاة تةم زك. ل ةنكن( ةةاي ورة ى رمةوي: ي ةح و كةةر،ة لة ر ر و ةمي كرخةوةة ك رةن تم خاواي توىك م ك ك خاري ت واو. لة و ة

رةوىت ز ىوى و ت زوىئة ممذ رةةئ خةكة ، كة ةةم. ة ةتة ر،ةةزي ىم وةة ةح ى رمةي: ي ث روةرخ ر، م ث ز تم خة ر، ل وةي توىك زكة ،

يةك ، ر تم لوىم ةةمش وىزةوئ ل خمشوىخاواي ل ءك خاري مب ث وممن وئ ثوىميا ة ت وةة وا خةك وم ر،ةزي ر،ة ر،ؤء ةرةرم يا وة ة زوئء ز ة

قةال ومة وإذ ابتل إبةراهيم رب ة بكلمةاو فةأته قةال إين جاعلةك للنةاس إمامةال (194 -البقرة)ذر يت قال ل نال عه ي الاملم

سةييد قوتب مةشخةلى ري

213

كرخ وةو ز ض ي وو و ىة رموىك واي ورة وةايوم ثوىغ مب ري تزوات : ةة رة ة وةش ز ر،ةىك زة ىوى يوىنةن ث ةن ةةةاي ة ورة ىة رمةي خةتك مة ثوىش واي ة ل ك ة وةايوم ى رمةي: خي وةكمن! ةةاي ورة ى رمةي: ل وةة ن

من وة ثووةرا ء ست مكران ز ز ثوىش وا أهلةة مةة الثمةةراو مةة آمةة آمنةةال وإذ قةةال إبةةراهيم رو اجدةةل هةةا بةلةة ال وار

أاره إىل عاو النةار وبة إ منهم باه واليو انخر قال وم كفر فأمتد قليالل (195 -البقرة)املصري

ةرةىك ز وةايوم ى رمةي: ي ث روةرخ ر،ة ، رة ) ري م كك ( زك تةر زة روزةوم ءموةةية. سةةشء ر، ق ور،ؤ ي خاوشةتةا زةية لة ثر، ءيوىم

رؤذي خواة يوىنوة( ةةاي ة ورة ىة رمةي: ةةاو ز )ي ل ب . وا ي زوةر،ةن ز زةوةر،ي ة زةوة موةةة ك كة ، ةم ة ء لة ةت خوةي ز آل، وةي كةىرزةو وة

يةكوىشةم ث ة رؤذةىك ةةراثوش خةك مة ةخؤ ةخ ر،اخةخةمةة ث وش ز رةو سزاي ةوب

كةةري خةزونةةة وا يةة ر ل سةة ر ةةةمر،اة ءكةة = ءكةةتوىكوش وةةةايوم زةةوك خةخا.:ةة ريةون لةزر،ةري م ءةن خةيوىل ةةز رخةوام ة ى

وأعتةةةةزلك م ومةةةةا تةةةة عو مةةةة و هللا وأ عةةةةو رب عسةةةة أل أكةةةةو بةةةة عاك رب (43 -مذمرت)ا ل ي

ءزةئ لة و ءوات : وةايوم ى رمةي: لوىتن ىوخةن وةو م ري خةمب ل ةم ةتن وىةة ل ىوت ةةا ز وا ةن زمخةك ن م ةةى رةىة ي ةةةاي ز رم ش ك زة وا ي ة و زآلوخةك مة وة يوةا ةم واةة ةةةا مشةكوىن ء ءةم، خةكة و،

س رخم. ل ، ز وا ةميا و :وز و سوف ت ي ةو ي ىةا ثوىش واة ت ءي روةي ةةا زس وةايوم خةك.

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

214

ةةومهم إسةةا بةةرآك قةة كاسةة لك ةةم أكةةوة رسةةنة يف إبةةراهيم والةة مدةة إذ قةةالوا لا منك م وما تدو و م و هللا كفرسا بكم وب ا بيننا وبيةنك م الدة اوة والوضةاك أبة

(4 -املمتحنة)ر تممنوا باه ور ه ءك وتةاويا س رم ةق ن ةةةى ء وةةايوم وات : مةسل مون وىةةة ز ر،اسةت لة

تةريةو يم ةكة ي مممستة ضكتن خةسئ خةك وةىئة كتوىةك كة زة ءثوىش واة ةةن ةةم تنء ل وةش ك خةةث رسةنتة واة ةةةا ث ب رة ل وىةمةن وو.: وىم ز

ءخةك ة ز رامبة رتنة ر،ق خذاة ت كرا ءر،ا ي و زمة وىم ش وىةةمن وةىئةةةاي وىةة زوةر،خةىن زة ي موش ة خةموىنوىت وةة ي ت زونوش ي ر ل وىةا يا ز

ت ه ءتكي روةي ووةك )ةوةرا ةك و.: أءةح الكهةف(ةش ة وةت وا لة

ءز ىوىون خةيوىل ة ت خةن ك ي ةمةن زثرةىزن ءوشتمون خةىن كرو ت وةوءك =ةة ك ز رةو ةةا ز ة زويةك ة وة كةمج زكة نة خواي ة وةي خل نوةزةون كة ىوى

لء ة ريةت ك ةيا ث ةن زيا.: كروء موة ك وشتمنء ك = سةاهم هة ى، وربانةا علة ةالوا ربنةا إسةه م فتيةة آمنةوا بةرهلم و قلةوهلم إذ قةاموا ف

ةة قلنةةا إذا لةةااال رو الس ةةماواو واألرض لةة سةة عو مةة وسةة إلةةال ، هةةملك قومنةةا لاتوا م وسة آلةة لةول ةأتو علةيهم بسةلاا بةم فمة أولةم مة افةرتى علة هللا

با وإذ اعتزلتمةةوه م ومةةا دوةة و إل هللا فةةأووا إىل الكهةة نشةةر لكةةم ربك ةةم مةة كةةال (15–10 :الكهف)ر ت و هيئ لك م م أمرك م مرف

ثة روةرخ ري ةمةةن وات : ةوةرا ك و. كمم ل ووةىك زةونة زوةر،ةن ز يوىنزةوة وىم ش ةتر رةىنمةومن كرخن خل من ز يوىزتركرخن ز تةبة ت خواي ة وةي

ءي ستنء ووتون: ةةاي ث روةرخ ري وىم وةة ك ةوة مسة كن ءاث ر،ة ر،تةر ةةةى ةة كوىك ءتر كة ة ل وةش ز وا ي يو ك سوىك ة ى ءة ةوي

تر زةيةة ة تر زل وىنية ة زر،ةري توىك ك وة ة ضةك ر ة ةري م توىك توىكضةوةو ةمر،اةني ة ة وة ل كة ي ةممة ةة ر،ةىمن ل ء وة ز ي ل خاضةوة تري ة ةري ز رم ك ي ةةا ك وتةون ر ر،اسةئ خةكة نة زةم وا ةةى ز رم ي

سةييد قوتب مةشخةلى ري

215

لة وة توابةرترة كة خرؤ زة خة، ز ل ل س ر وة يوىنن وة ك خةةث رسنت! كة ى ىوزةو تة وةء مخا، وىةةش ل و ت وة ةمر،اةة ةةاي ورةوة خروسئ خةك.!

ءوا تن ل ث رسباوةكون يوىنوة زر،ؤن زم ك وت ك ة ةةاي ورةش ةمي ر،ةزةم خةكةة.ء ر، ي ة وتةةن زةةم مةةخة ءةىةة ءزةة ةة ةمةتةةن ز سةة رخا خةر،ةىةةذةىئ

س رةشتن خةة. كتوىك ة زويةةن ل لى ة زويةي موىرخةكوةيا ، لبتط ي روةي ذ ةحء ذ

زةو وة: وا زةوة لوىك ىةىو لل كفروا امرأة سوب وامرأة لوط كاستا ت عو م رو هللا مثالل

عوا سةةةا صةةةالم فاستالةةةا فةلةةةم نيةةةا عنهمةةةا مةةة هللا لةةةي ال ، وقيةةةل ا خةةةال النةةةار مةةة (13 -التحرتم)ال اخلم

ةةة ة كلتط ةحء ةوىزا ةةوىزا ز زوةر،ان يوىنوةت وة ةوات : ةةا ةو ي زم ز زةون( ك لتطةحء زةون )ك ءل ح وىم ءيوس ري خووز يةي ثوو ضك

ة ءثوىغ مب رةىت موىرخةكوةن ة يوىن زوةر،ةن ز ءكرخنةةي رخوكون ةو تون ل وي ةةةا ة يت ء ةةى ر،ةى ي ةةاة ك وت زمة واوش ىرةةةن كة وت

ةن ووترا: ية رخوكتن زضةن ةو ةز ية وة ت ىة تون زمزك ن س رة ، ث زوةر،ايا ة رةوة ل لى ز

رو هللا مثالل للة آمنةوا امةرأة فرعةو إذ قالة رو ابة ال عنة بيتةا يف و (11 -التحرتم)ماجلنة ونين م فرعو وعمل ونين م الو الامل

ةزاي ذ ك ي ىريةة ونة كة وات : وةةةا ةو زم ةوةن زوةر،ةكن خةىنوىت وة ز ءىريةة ون ة ل ءز ي تيا ملوىكم زم ثوىك وة زنة ةةاة وي ةم.ة ل :كرخوو ووت

كرخةوةك ر، ر، زك و ةةاة ل خةسئ ، ت وة ست مكرة ر، ر، زك ث ةةةةيي خةىنوىتة وة ء ةوة ي ية مةو ىةمرة ث ةةةسةئ ز ، ىةمرة ةةةا

ث ةةةست زوكوىت ء كةر،ةىت ء وةك ضريؤك ةحة ث ةةةست كةر،ةىت ء وشةتمن وةك وشةتمن وةك ضةريؤك ءكرو ة ل ءضريؤك وةايوم ث ةةةست ةزمة ت ء كة =

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

216

ء لبتط ءةةح موىرخاة ت وةك ضريؤك ذ ك ءةوةرا ك و.ة ث ةةةست ذن ذ ك ي ىرية ون

زريويم ر،است زون ي ةمي خةرزةرةي ء و كروا ثريؤ ة ي روا ز رخةوا، خةزةو كة ي ل زة ر ةو كن ر،وون خةكت وة تة تة وة مة، وةي وث ةةةييء ث ةةةست

كرخ وا ة ثوىةك خةىةئ ور،ؤ نة ، توىشةوة ؤرةي ةو و ث يو ممذ ريء تزة ة ت وةي مةسةل من خةىنوىت كةة وةة ىة زة س ر و ةش و ثرؤ رام ةةاة ل

تةريةش لوىةك خازةة،ةى ة ةةن ث ةةةةيي وىةةان ةيام مل وىةك ل رةىوشويا يةم و ي ل ةة وىت وةة ضةك ىووا ي ة زويةة ي ة ل وىةان يام كيا زمة ةةةا لة

:سوف ت مةسل ميا خةى رمة ول ولوةل ت قوما ممنو باه واليو انخر وا و م را هللا ورك

يف قلةةةوهلم انيةةةا ةكةةةاسوا آبةةةاكهم أو أبنةةةاكهم أو إخةةةوانم أو عشةةة ريآلم أول ةةةك كتةةةةةي هللا ةوأ ةة هم بةةروب منةة و خةة لهم جنةةاو تةةري مةة تتهةةا األنةةار خالةة فيهةةا ر

(22 -اجملا لة)وا عن أول ك رزو هللا أل إ رزو هللا ه م املفلحو عنه م ور ر،ؤذي خواةة يوىنةز ء وات : كمم ل وىك زونوئ ك ز ر،است زوةر،ةن ز ةةاو زة

ك ض سم و ةم وةةتوش زم ة كوىك خةرزةة،ن كة خذاةة ت ةةةاو ثوىغ مب رةكة ي تةريةو لة كةر،ةن زوىئة ة زراةن زوىةئة ةة زك.ة ز و ك س زوكوشون زوىئة ة

ىرةشةت ش وةة ري يم ةن زوىئ وا ةةا زةوةر،ي ل خل ةيا ىوىريكةرخوونء زة ي ةتوىك وة كة ر،ووزةر ز ذةىرةةيا خةر،وا.ء ة من كرخوونة ث ن خة وخنت زة

زةةونة ة ر،ا ي مري خةموىنن وةة ةةا ل وان ر،ا ي زةوةو ة واوش لة ، توىشويا ز وا ن ززز ةةا ز ر،است ززز ةةاش س رك وتةون

وازة هلب مةم ء ةة مرؤي كتوىك ث ةةةست ةزمة ت ثة ل وىةان مميكةرو ءكةر،ي يش، )ازة ىه (ي مم اي كتوىك مةسةل م كمضةك رةكن كة =

ثتة وي لة زوةية زة ةزم كون ل ى ز خرخا كة ئة وكت ث ةةةسةت ة وىةان كمج ك رةكنء ثشتوةا كيا خروسئ زةو ي من ث ةةةستوش زةوة ثوىكة وة

ترةن: ءةي ةب ر،ؤم ء زوالىل ز ز ء زراك ز ستن مةسل م ة رةز كن ز

سةييد قوتب مةشخةلى ري

217

س مل ىرس و ست ش يم ث رست ء ر،ة ث رست ء ةةك ث رسةت ة م = دعتهبا فأءهبا مةتةب ))و ىة رمةي: ور و ر،ة ث رسةت ز رامب ثوىغ مب رلبب مةبا )) وةثوى ى رمةون :(.. ر،ة ث رست ( وة زم و زهوىن )ل ةةوا ي ل

م دعا هلىل عص ب ا لب مةا م قاىل عل عص ب ا لب مةا م مات عل . ة وة لة وات : ل وىم و ي رك سوىك ز وا ي ر،ة ث رسةت زكة ( (عص ب

وىم و ة ي رك سوىك ل س ر ر،ة ث رست جب ة ة وة لة وىم وة ي رك سةوىك مر وةش ل وىم و ز و وىةةة م س ل ي و زم و ةل س ر ر،ة ث رست ز

كمتة ي. زم تريةويم ث رست زة و ىةمرة خةة ر،ة ث رسةت كةه ثوة ر، رزةون موكرؤز ثوة يم ث رسةت ة و كرا ت ت واو ل و موكرؤز

ء زم م ئ ر، رزةو ش زةو مرؤظة ت ةية خواثل ي زل نيي سم خور ل زةر،ث رست ل و ر،ؤذةوةة زر،ةرخرا كة وشةتم مةسةل من ء ثوة ةكءةةةى ار اسال،(ة و ل ثرض ة ك ةمنية ز ل كة وشتم مةسل من )خ زرةت

لة ثوىنوي ءخةك.ةة و ووآلت ي ك خةزوىت ث ي ،ء ة موش زة ر ري لة ، )خار اسال،(ةش وآلتة ية مةو ك سةوىك كة ةخةز ز رىراوان كرخويا يوي

زوىةئ ية روةي ر،ا ي ة رةع ت ك ي ةةةا زة ةوةن ة زويةي وةالم زوىئ وةزة –ا ي زوىةئ زة وةي وةةال، ر،ذةىمة زوىةئ ترةشة كة ر، وآلت ي مةو ك سوىك تر ك ل )خار اسال،(خا خةذة ة و وةك ةوةن ةون ك –مةسل موش زوىئ

لة وآلت ش ك وةال، س رث ر ت ك.ء رةع ت ك ي ةةا زةكم ك.ة كة ا ةشة وة ية رو (ذمب )زر ( خةسر ية روةي ل وةة ن )خار وة ن مةسل م وة ز

سم مةسل من ل وةىةيازةو خةزةة خذي ءملى ءةز، ءخةسر ر ل خاةكبةو زك. زةةست ء ر،ي ز رامب ر ز رث

ز و وىةةة ر،ي خذي م كك ز رثكرخة و م كك ةة ي توىوةيا مميةش ة سةمون ءمةل ةوةرةكة ءة مةلى ءكرءكة = تةريةو ل خاةك زةوزةو ءة يم و

ةن يوىشتبةونة و م كك زةم ثوىغ مبة رو ةةةىنك وتةوةك ةز ى يازةوة ك ل وةىي ر زةو ز )خار اسال،( ت و ست ي ي مةو م كك ملك ض زم وةال، خةرزةر،يء

رةع ت ك ي ةةاي توىيا ر،اث رةىنرا

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

218

* * * ازوىئة م وةالم ت ه م ة وةالم ت زة ة ك و و ز سة ر مةي

ووتوىكةيا كة وىوت ةة ك ) وةةال،(ي ل سة ر ةن وة زة ل خاةك زةووىك زوىئ لة زوىئة ةن وي وةالم زوىئة ي روةي وة زوىئ ل خاةك زةووىك زوىئ لة ض زوىنرا

زوك ك مةسل من زةوز : ءةوىزاوىك وةالمويا ك خاةك كمةةو ةة وا يف أسفسةةهم فةةال وربةةك ل ممنةةو رةة فيمةةا لةةر بيةةنهم ل

(56 -النس ء) ررجا ما قضي و سلموا تسليما زوةر،ةكن خةل وى ة سةةىنيزة ز ةةاك ي تةم زوةر،ةيوىن ء ةوات : واو وةك ز

كة ن ز ز كة ، لة و –ز رم كة ي تةم و –تم ز ةوةن زوةر،زة كرةى ة تةة ك لة خلى وخةرووةيا موىنةة ةاويا ر،ووخةخةن ث ن يةو ر ت ي ل وى

خةرزرةي زةكم ك ي تمة وى ملك ض ت واو خةرزر،ن ءز ل ة ت ه وةة وةال، تة ه ة و ووآلتة ش )خار اسةال،(ة ة ك ةةك

ذاخ تريةو ر،ة و ةزمة ت ء يم ور، ةكرخن ك ضوزبوىل زنةسوى ة وا زةر،ةوة وةال، ة ل ك ل وة ر، ركرخ ك ز

كةرخن زة رةو وىل كةرخنء واي كمت ذةل ر، ري ءكمت ةةةى مسنة ي روةي ل وةةت ز ر زبن وة سمي زل نيي ةةا

ء ثرةىز ةري ةخةزة مةسةل من سةم ي ةم وةةةت زةمي ية ز ت ي ك آل و ووثوىةة ر،ة مةة ي مةسةةل من كةة ةةة ك وةة ة يةة روةي زك. ثرضةة ةويةةلةة

ثة ي يةم ي مةسةل من كة خةسرةىت وة ر،ة م ي زةكم و ة ية روةي تةريةو يةك. ةزمة ت ةةةى و ة و آلة ش ك مةسل من ي وىخةزت ز رو ز ر ري ل

ة آلي ت وةة و ي روةكةة خةك.ء ل ثوىنوي ز ر كرخ وةةيا يوي خةزوىةثخةزر،يء زة يوةاي وةخةسةئ يوىنةوىت ء ةمةسةل من ضةوي تة س رك وتن ي كة ل و

خةك.ة ال بةو سةثة و ة ز ل كة س رك وت سةثس ةةاي ل س ر

سةييد قوتب مةشخةلى ري

219

ةةا خةى رمة : وةة ك فس ةةو إذا جةةاك سصةةر هللا والفةةت ، ورأ ةة النةةاس ةة خلو يف ةة هللا أفواجةةال ،

(النر) واكتفره إس كا توابا بم ربك وات : كتة س رك وتن ةةاة ي. ووآل. يت ذةىر خةستتنء زونوئ ة ل ك وا

خم ةبةو وىثمل ثمل يتن و ةون ك وةة ت سبوحت ةةاي ة ورة زكة و خاواي ل ر،ا وةي ز ية وةرخة رةىئ خم بةوةو ت وز ووىل ز ر،است ةةا بك وىل

س رك وتن ش ت ه ل ذةىر آلي ة زويةخا وةخةسةئ خ ة ة ك لة ذةىر ةآلي و ءتةةرخا ىوهةةخةش لةة ثوىنوي ةةةةاخا خةز ءزةة = لةة ثوىنوي س رةةةةتن خةةة

كرخوش ت ه ل ةترخا ي روةي ز ر ر رةع ت ك ي ةةاخاة ك ل ثوىنوي م تةر ثةش وآلتوىكة كرخن ل ةر رسال،(ة ك و م رى ي توىيازوىئة ك ز او)خار

زم ة ومة .ة ز =ة ي مةو م ش خةزة توىكم ن ت ه ل ثوىنوي ةةاخا ز ء كرخوش ل ت وةث رسنتة ت . ز ر ري ءةك زم ثل وثة ي خوة ة وة

رةى ةةراون زثرةىز ذاوةو خةنيا كرو منيال وشة م ر ز و ر،اخةة ي ك ل ءك =ك وتةة ت : )لة ثوىغ مبة رةن –ر،ا ي زوىئ لوى ةةا– زةمةسوة خة وىر، وة ل

تةر لة ثوىنوي ة ذاخخا ثرس كزراةة ك لة ثوىنوي اة توةيا خةىة ةة ةة كوىك خاةة ! ىة رمةوي: ية ر تر زم ر،ةة ل وا كمون لة ثوىنوي ةةةا خةى ة ة كوىك

خاة ( وو ي ةةا س رك وةىئة وة ل ثوىنوي ةةاك سوىك زم وة جب وىئ كتةري زم م ز سةت ترخاة ةن ى يويزةووش ت ه ل و ثوىنوةخاة ة ك ل

ة ةري ز ر كرخ وةي وو ي ةةا ز رث ضة خةن كة ةن ءي رض ووآلتوىكياة خذي ة زويةي مةسةل من وةسةتن ل

ر (ة ز ةوب احلرخو ث كون ةةئة وة )خار خاة وةو رةع ت ك ي ةةاةن ثوخة ك ز ر ةة مةسل موشةة توىةةيازوىئ زةة ءكرو يةةم و تةة وةو سةةمن ءكةة =

ثوىض وا وة ي رض وآلتوىك ة زويةي مةسل م توىيا ثرةىزراو ز ء رةع ت ك ي

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

261

ءو سمنيم و ت وة كرو ءزكرةىئة وة )خار اسال،(ة ز وب ك = ثوخة ةةا توىيا زوىئ ز ر مةسل موش توىيا

ة رةع توىك زةةكم خةكة. كة ءوشتمن: وآلتوىك ة زويةو ثر،ؤ رام ذةةن (ة ةل وة ن ةةاوة خار،ةىذراز م مي و وشتم ي ووي )مرؤظ

ر،ة م ش: ة زويةو ثر،ؤ رام ذة ت ه م و ث ةةةسةت ي ةووي (ة ة)مرؤظ

ءوة ك كة ، ةخةمر ريي تريةويةم و تة وةو ر،ة ة و ر،ةةط وةةكة خةمر ري ك كمم ل ي مرؤظةة ت ةخواك وتةا ن ر،ة ث رست و ىيولوو ت ن ءكةر.

و ك خةزةةو ة وةي ز ةمة وة خةةبونة ز خرةىذاة و موا ي وة ر،ؤزون توىيافة رمةو: )زم وة ( ة ، وةسةف ي كة ية رةمي خةرزةرةي خةة ك ثوىغ مب ر

خةىئ ةةكرخ وةو ر، وةي لوىزوىزلةةةا زمة كتوىك ىةول ك ويةي وةةن كرخ ك ةاة ىةل كة ة لوىك كة

يا وةو م سة ل ي ي ل ةة ي وىراةة وة زةم ر،اخةي وبذارخون ةةا ز رث رضة وي ل ت وةو وةك مرؤظة تويا: ءوشتمن ءي مةو ل زوةر،يوىنن ل

ومةةا كةةا مةة أو سصةةارى آلتةة وا ق ةةل بةةل ملةةة إبةةراهيم رنيفةةال وقةةالوا ك وسةةوا هةةو الامل شةةركم، قةةالوا آمنةةا بةةاه ومةةا أسةةزل إلينةةا ومةةا أسةةزل إىل إبةةراهيم وإ اعيةةل وإكةةحا

و مة رهلةةم ل سفةةر بةةم و دةوو واألكةةواط ومةةا أوو موكة وعيسةة ومةةا أوو النويةة اهت وا وإ تولةوا فمةا أر منه م ون ل م سلمو ، ف آمنوا ثل ما آمنت م ب فه ةةم يف لةةا فسةةيكفيكه م هللا وهةةو السةةمي الدلةةيم، صةةوة هللا ومةة أرسةة مةة هللا

(107–106: البقرة) صوة ون ل عاب و رةرةىب ي ر،است ة زل ة: ةوى وات : ووتون: زبن ىةل ك ةن ور خةك و س ر

ة خاوة زل ةوى : و و يوةل زم ةةا زر،ةرة ةن ك ي وةايوم ر،است و خوور ل ورو وةىر ءزة وةي وىةرراوة زممةنة ية روةي زة وةي زةم وةةايوم ةةاو زوةر،من يوىنوة ز

مةسو ةوةةو ز وةي خرا ز وةك يتةوة وة ءة ةقة ءق وةح ء وةمةو

سةييد قوتب مةشخةلى ري

266

وةي ل وة ن ةةاوة زم ي مةو ثوىغ مب ران يتةوة ىووا ي ة ةنة وىةةان يةو وىم زم ةةةاي ة ورة ملك ضةني ة ر زة و ةوىةةة ي وىةةة كموىك ل وا وة وة

بة ي ر،اسةتون رتةةوةة ةةم ة ر زوةر،تن يوىنوة واوش زوةر،ةن يوىن وا ر،ةىتوىك ضةةويان ةةس رل ءث رت وا ةة ثشتون ي ل كرخو ةةىون خاة ة وا وان ل

ي مةو توىك اةة مة ةةاي ورة تم ل وان خةثرةىزةىئ ةةا ةمي زوة رةو ز ةابة! ر،ةىبة ي ةةةاة ىة تةر لة ثوىك ةةاة ر،ةىة ي كوىة ءر،ةىك ءر،ةىب ي راسئ

وىم ش ي مةو ث رستوري وة سةة ي ز ل ة ل ر،استويا ىل ي ل بذةىرراوي ةةاة ة ت وةي مةسل م ك لة ذةىر

ءةةةةا وةةةةتويا كمزةو تةة وةة ل ةة لى ةة و يةة مةو ر،ة ةة و تةة وةو ر،ةةةط وشتم ويا:

تممنةةو هةةو عةة املنكةةر وك نةةت م خةةري أمةةة أخرجةة للنةةاس تةةأمرو بةةاملدروف وتن ..باه

ىة رمن ز ر،است وىةة ضكبة ت وةة ك زةون ل وىة ة ل كويا ثوىك يةت ة كة زوةر،ةشتن ز ةةا يوىنوة ءخةك ن ز ضك خةك نء ز ري ل ةت ةراث

ء زةز كري ةة رة وة ت وةة ك ل وةي ة ك م وةالميا ثوىك ي.ة ك ترةة توىةيا زة ر،ةىزةك زةرا سة مل ىرسة ء ءةي ةب ر،ؤم ء ىل ز ز ءزوال

ترةش ي ر ل س ر و وىةةة ي وان ثوىةك كمزبةوةو و ت وةة ي ك وةك ة زوةية وشتموشةون )خار اسةال،(ةو ر،ة م كة ةن زرةتوة لة يت ك

ت ه زةر ثريؤ ة زكموش ةةاي ورةة و خةستةري وآلتوش ءخلى خةزةة لة –ر،ة م و ةزمة ت ءز رامب ر وآل. – ، زريوزوةر،ة ز ر ة

ةكراي وا ءة ز وىةةة ك ر،وونءخةرو ةوة ك ز وا ي ةةاةويا زض سثةة يوةلى زةم ةةةا ءسم ي ىيولوو ت توىك لى زوىئ ءي سئ ءزريويمش خازني زبة ك

م سة ل ي ةةكة لة خن ةزةىت وي وةك: يوةلى زم ةةةا ث ةةياكرخن لة ث ةياكرم سة ل ي ة ذاخة يةوةلى زمةةةا م سة ل ي ت واةة ت ة لة م س ل ي ر،ة ل

ةةةا ية مةوةن لة ك مة كنة كة ءو زضةةك ةم س ل ي ز رذةوةي ث ةياكرخن ل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

262

ة ة وى ةة ل ك خاخةة تكة ي ز رامب رةشةيا زةوةر، تة كيا كمخةكت وةو لة بذةىرن:وض ي ل يةزذةىرن زم ةمةن زي ل س رثشك خةك. ك

ةةةةةةم وعشةةةةةةريتك م وأمةةةةةةوال واجك ق ةةةةةةل إ كةةةةةةا آبةةةةةةاؤكم وأبنةةةةةةاؤكم وإخةةةةةةواسكم وأةةونا أرةة إلةةيك م مةة هللا وركةةول اقرتفتموهةةا وتةةارة تشةةو كسةةا ها ومسةةاك تر

ةو الفاكةموجها يف كويل فةتة -التوبة) ربصوا ر أو هللا بأمره وهللا ل ه ي ال94)

ة ة و ءتريةكتةن ءةوىزاتن ءزراتن ءمنيال تن ءملى ءوات : زل ة: ر زوكتنة ءة ي ث ةياتن كرخووةءة و ز ر و ي خةترسوى ل خةستن زضةوىئ خاراة ءسمن

ىوهةخ لة ثوىنوي ءةةةاو ثوىغ مب رةكة ي وى ر،ا ة ة ةتر ل و ةةو كم ك ي ثةةةةاخا ةم ةةتن خةوةىةةئ خةةمتةةن مخةكةة ن تةة ةةةةاي ةة ورة تمل ةة ي ةمةتةةن

ياة ت كمم ل ةراث كرو ىسقن خا. وي خةكت وة ةةاةةلخةروةة ةةةةىنك وتةو ء خلى خةزةةة لةة – ةة ، م سةة ل ة –يةة ر زةة و ةةوىةةة

ة خا زض سثة زة زة يو ةوىةةة ك ة و ةمة ، ز وا ة ةةاة ي ل را ز زوقة ت وةةال، لة ء سخةو سوةلك ي ي ن خةرزرةي ز زوق ت ىيولووة .

ية روةي ة و ةمة ش كة ية ن ةموىشك ةوةن ز وا ةكيا خروسئ زبة كة ةن زةريور،او سةوفت ضةك ي ر ة)خار اوسال،( خةرزرةي سوفت )خار احلر (و

تةب ت ةمةن ي ة وآلتوىك وةال، زةةكم ة ك.ة وةالم توشة توىياوة ءة توىياةة ك وةالم ة رةع ت ك ثوخةكرةىئ ت ه و وآلت ش )خاراوسال،(

ز ر،ةىت وة كةىرةة ي مةو توىك زوةر، ز رم و ةسة وة ون ل ء، سوةت ز ة را ةمر،اة ةز زوش زت ي ة ةري وةالم توش ىيولوو ت ل تر

سةييد قوتب مةشخةلى ري

263

طـؤرانيكـى ســةرةكـى

خةرو ةةيا ةةكرازوىئة مةةخا، و ك سةة رةك ي ةةة ة ثوىةةةةةت لةة ور،اسةةت وةال، ي ة ة ج ز و ك س ي زوةر،ةن ز ةخةم وةىئ وةال، ز ةىنون وة ز ة ل ك

ءسرو ةت وةةال، و ش ية ر لة وةن ثوى وة ة و ر،اسةت ج ز و ك س ي زوةر، موىذووي وةال، ةمة وة ي ل قةآلوة

ة ك س رز ةمة وا خةةيي تةبة ت ةةمي ي ةة خةرزةرةي وةال، ةيةملمذيوةة لةة ، ووةة ك تةة واوي ةةةوةن ضةة ية سةةوفت تةب تةذةةةن ةيةملمذ ءزةةةون

مي خايتةوي ذةن وةرخة رةىئ ز رم ةة ك ةيةملمذة وة ز رم ة ك س رز ةوةة وة يةة روةي ويةة مةو ىةةمرة ث ةةةةةييء زن مة ك تةة واوي يةة مةو ذةةةن زةة

خةزوىئ و وة ث ةياةمذةسوةتموىك س رز ةمي تةب توش ي ة ك ي ر ل ، ةيةمليا ةىة ة ءوة ك ىةيول كةمن ةو ل ة لى ية مةو ىةمرة ةيةملمذ ة ، ةيةملمذ

زر،ةةري وز وةةيا ل ة لى ي ةيةىك لة ي ةة ل وا ةة لة ي ةيةىك ر،او ىووا ي زبوىت وةة ز آل، زنة ي س رةك ي رخوو لوىةك و ىيولوو كيا ة كرية ةيةملمذ

زر،ةرة زضةك ةن لوىةة وةرخة ريةىئ ، ىووا نة ل و زنة خا ىووا ن ك ، ر،او وي كمم ل ي مرؤظة ت خةرخةك وةىئ وذو ش ز خرةىذاة موىةىووا

كري س رةك وةال، وةة ك ذةوىك مرؤظو ي وازنو. زنوىئ كة ل ة لى ة سوةةتموىك ءة ل ىوهوىك وازوعويا ثوش زيا.ءو خا زة وىئة ، ةيةملمذ

ة و ة كة خا زةة ةىئ وا ل س ر ةمني خان رةىنوىئ كة ل ة لى ثر،ؤ رامة ةةةاة ة ي ي ل بذارخ ت ز ، كرا ي ستوىئ ةةاة ي ، مولل ت وةالم

وةي ك ةةا خةرزرةي ى رمةي: ك نةةت م خةةري أمةةة أخرجةة للنةةاس تةةأمرو بةةاملدروف وتنهةةو عةة املنكةةر وتممنةةو (.113 -آل عمران) باه

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

264

ة ل كويا يتن كة وة ز وةي ىة رمن )ز ر،است وىةة ز بة ت وة زةون ل وىة ة زوةر،تن ي ة ( وضك و ز ري ل ةت خةك ن ل ةراث خةك ن ز

وة خةرزرةي سوف ت و كمم ل ش خةى رمة : ال إ مكناه م يف األرض أقاموا الص ةالة وآتةوا الز كةاة وأمةروا بةاملدروف ونةوا

(41 -احلج) ع املنكري كتوىك ل س ر ةمونياة خازونمن كرخن )ل زةكم كرخةيا( ةةىةذةن كةرخو ) وا

ةكتون خةخاو ى رمون ز ضك خةكرخو ز ري ل ةت ةراث ةن خةكرخ(

* * *

ة زرو روىة ءوة ىيولووة ك سة ر ةمني ةك وازةو رةىكك وت ل لى ةيةملمذ ، وةالم ني وةال، ل و ر،ؤذةوةي كري –و ك زةون وىل ي ر ى –ىيولوو كن

ةخايتةو يا ، ىمرة كرا كة. ة ل ءيتةوة واي كرخووةو مر،ؤش وا ك. ضةةةك ىيولووةة . يةة ر ىيولوو تةة ىيولووةة . زرةتوةة لةة وخان لةة ة كخةاث رست ء وخان ل و ثر،ؤ رام ي ةةا زم ذة مرؤظةة ت خاةنةوة ية روةي

كة و. ء وىةا ي ية ل س ءو خةستةرو ةةو رةئةةو ةسة رةىةةوةر رتن و ل زرةتة وة وةالموش ي ر وةةالم ة رضوةي ةةاة ةةتري ة ةري س س رضوةة ك ل

ىيولوو ت وة زهوىنوىت وة زم وةال، ة ك ش وةة ة ل ك ل س رةك كرة ةىك ك = ةس زم ي ةيةىك ي ي مرؤظث رست ة ز وةي ك ىيولوو . زرةتو ل

و وب ي رض وىةةة ك ةسخان ةتر خاوى ة ة ةري و ةسة ي ةةا ثوىون ر،ا ةة وةة ل وة ن ةة ل ك –ت ه ز –ث رستن ةةا وةال، زرةتو ل ية ةسءزوىئ

ء ئةيةملمذيء زريوزوةر،و ة زويةو خةستةرو ةسو ة رة ي مةو ز وىك ز وةي ك مرؤظث رست ر، رزنب ةةاوة وةرزرةىئة ز وةي ي مةو ة ل ك ل وىةا ل

سةييد قوتب مةشخةلى ري

265

سرو ت ر،ؤل ة وةةالم وة ل سة ر ء سرو ت وةال، ك ل –و ك و م راستي مةو ةة ل ك ة و وة ز ةنرةىت وة ز وثوىةةةت وةال، ز ، ر،است – ةمني ي ل قةآلوة

زوةر،ةةن ثوىة وةةال، يوىنةوةءة واة ش كة زة ىووا ي: وا ي زوةر،ةن زة يوىنوة

زوىئ وةة ضرةسة ركرخن لة ةةيةملمذية وةة ضرةس ركرخن ر،ا ي وةال، ز و وة خةىن كة وة ة ةيةملمذ ي ر ل ىملىء زرو روى وة ك ءىمء ةن ل و ي ل ةةك و.

ن ي وةةي وةال،ء وةةةي ةةىء خةزوىئ ةن وةال، ي زوىئ ةن ىيول و ك.ثوىة ر،ا ي زوىةئ ضةةك ر،او توىر،واونة وةةالم ء ىيولوو ة وةال، ةة وةىئ

تري ةة ةري ية ق خوو ي مةو توىك خةرزرةي ي ق واة ك ز ق ة ك و زوىئ ز ر،واون ش ز يو وىةةة ك توىك لى وىىمرة ت ي زخةا ةش ةمر،اة ء ي ز ، خوو ومةمكونوش و ثوىك وة زذة ةن وةةة خةزوىةئ زةةكم ءثوىك وة لكوى ء ز

ةةا ي زوىئة ةن زةكم ىيول ةن رةع ت ك ي ةةةاة ةةن ي واوية وة= ة ت زةر وش ؤر ي ن ل مبرةة وة:

رهم أ فت نو ع بدة وأ ارك م بينهم ا أسزل هللا ول تةتو أهواكهم وآر (49 -امل دة) ما أسزل هللا إليك

ة ةةةى ية واو وزةكم وىةاون ز وة زك ك ةةا زمي رخوةت ةةةارةوة وات : ي ةيةىك ل واة ي ةةةا زةمي لة وةي لة ي وةس وان ك وةئة ةخارةش زة

رخوةت ةةارةوة ث ومئ ك وةو ي ل ةةىةئ رمئ ك ن فللك فا ع وآكتم كما أمرو ول تةتو أهواكهم( 16 -الشوا)

ة ةةةى ية واو وزة ز وا ي وة زك و ضمن ى رمئ ثوىيراوة وا ةةم ر وات : ي وةس وان ك وةئ

ةل مة اتةوة هةواه بةري ف ل ستيووا لك فاعلم أما تودو أهةواكهم ومة أ (63-القص ) ى م هللا إ هللا ل ه ي الو الاملمه

ر وةخة، ز وا ةك ت وة يت ة خل نوز ل وةي ك وان ةةى ي واو وات : ي وةس ةمةن ك وتةونة كوىش ل و ك سة ةةمر،اترو سة ر رخابة كة خوورة لة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

266

ةةا ز يو وىةةة ك ر،ةىنمةة ي وةس ةمي ك وتةوةة رةىنمة ةةاة ء ةةى ي واو ست مكران ك.

جدلنا عل لر دة م األمر فاتودهةا ول تتوة أهةواك الة ل دلمةو ، إنةم لةة نةةوا عنةةك مةة هللا لةةي ا وإ الةةاملم بدضةةهم أوليةةاك بدةة وهللا وال املتةةم

(13 -اجل ثية)ك وةة ةةةى ز ممن ةةت س ر ر،ةىب ي رةع توىكة خةتمش ةةىن ث ن ت وات :ي وةس وا ك وةئ ك ا )ر،ةىب ي ةةاة ضو و ضم ( ضةك وا ي واو

يةةو خةسةة آلت ةة وةةن وةة لةة ةةةةا ر، ةةر. زكةة ن سةةت مكران ي ةةيةىكون رةىزكرا ة ةةاش س رث ر توري ثءترة س رث ر توري ي يةىك

و وقنو أفح كم اجلاهلية وو وم أرس م هللا ر كمال (63 -امل دة)لء و ز وة وة ث سة يترة! ة ر ك سةوىك زةكم ىيولوو تون خةووات :

زوةر،ي ت واوي ي زوىئ خل نوة ك ك = و ل ةةا ر،استبو ىةاب زةكم زك.!ة ة كةة خةزوىةةئ تةة ه ةةة كوىكون زريةىت زةة رة ةةةن مةة ش خوو م سةة ل

ية وة=ة ةةن ةةىنك وتن ى رم ةةاو ثوىغ مب رةك ية ةن ةةىنك وتن ي واوةة ةةةارةوةة زةكم ةةاة ة ةن زةكم ىيول ة ةن و زةكم ي ةةا ةرخوةىت

يةو ىمرةىةك ة م ش زر،ةري ةةاة و زة ةن خوورك وتن وة ل و ثر،ؤ رام ةةاة زةاري منز كرخ توىياو

ك وازةو كري س رةك وةال، وةة : ىيولوو . ل س ركرخاة ت كمم ل ة ي و ك ي ةمي و سة ركرخاة توو وثر،ؤ رام تةب ت ة ةمي ز ومرؤظة ت خوورخبت وة

ت زرةىت خةسئ ز و ثر،ؤ رام س رز ةمو ر،ةس ي ةمي ك كمم ل ة ي مرؤظةة ك ري ةةا وةةتويا خةسةئ ل خة ةىنوىت ةوىرةةا يء ز ةت وةري ز ةت وةري ك

خةك وةىئة ةوىرةةا ةش كة لة وةخا خةسةئ خةكة وةىئ كة ززوتنة وةي كمم ل ة ي مرؤظة ت ل لى راست ي و س ركرخاة توو خا خة ة وىئ ضةةك سة ركرخاة ت

سةت زة ر ةي ةةةاي مة ن زةم مرؤظةة ت وةالم كمم ل خة ةىنوىتة ة و خةزوىئ زةكم ي واو ي وة= ر، ري ووةةتةوة ز م ش كمم ل ي مرؤظة ت ل

سةييد قوتب مةشخةلى ري

267

–وةآلم رؤست م ى رمةيةي ىرسة كيا ي روةكة ك )روزع كةر،ي ةمر( ل وةةخؤر ة ي يةمي يتنة خةرةوةي ة رةزة ك ثرسة لة كتوىك ك ر،ؤسةت ، لة

ةةةا وةآلميا ووت : )ةةا وىم ي ي ل بذارخووة تة ية ر ك سةوىك كة ل –ة رةز وة ة زوخ ةنةة ر،ةةةزي ءمرؤظث رسةةت ر، رزكةة ة ز ةةيةك ة لةة زةة خةك. لةة

ة زوخ ةنة وىةةة ءزكةة ة تةري خوةةوة ر، ةري ءت سةةك ة لة ءة كخةاث رسةت وة ترةوة ر، ةري ةن ك ست ، و ول م خ ز رىراوا خوو ر،ؤذي خواة ة ي روةي ت ل

ة زوخ ةن وىة خاخث روةري وةالم وة( ءزك ة ي وة= ث رست ةة ل ك ية ر ك وازةو وةال، زم وة يتةوة ت زةاري ي واو

ةةيةملمذيء سوةةتمء ي وة= ث رست لة كراوةة ء واآلة زهوىل وىت وة ي واو ز زوىةئ كة ووة ت ة و ة ل كة رةتوةيا ج ية ىيول ءةةور،ةو ئ ءزرو رو(

لة وىةةتي يوض رة يتن وةةال، زةةوةة ج ية ة و ىيولوو تة زوىةئ كة ر،ؤذ واخا ي ة زة ل كة زةم ة وة يةتةوة ة ، ية مةو ىيولوو تة ءر،ؤذي آل.

ة ءر،ةش وة ي ل ون زكة وىئ ءر،ةط ز ت واوي زةر،ةىت وةو ةةىن وارةن يوىل وىئ ت ل ذة ةة زهوىنوىتة ءث ةك ري وورخكراوي وان زنوت ذةوىك ة زك. ل س ر

خةوري ت وةري وةةالميا ة ز ءزةوزوىئ وةالم وة ث ةيا ي ر ل كة وة ذةوىك ك ي ةةيةىك وةةة وزةة وخا ل ةة لى ةة ، ىيولوو تةة ي زةة ر،ةىئ رضةة لةة

خةزةةوةوة زة آل، ة و وة ة ة كي ري – خةذةن ة ل ك توىويا ك –خةوروز رةيا وز وة ش ي ىيولوو ت ك ةنية وةةال، لوىة وةر ةرتنبة زة ل كة مة تة ه ر،ةىك وتوىك و ر،ووةياوة ون ر،ة خرةةت كن ؤر ؤر لوىك ىووا ن ضةك ر،ة

ي وةس ي واو زوكم . ةةاةويا ر،ؤضةوةوة ر،ة ىيولوو . ز خرةةت وةال، ز مرؤظيا ر،ؤضةوة

والوةل الاي خيرأ سوات بذ رب والى خوث ل خيةرأ إل سكة ال ( األعذراف- 63.)

ز رةكة ت ةةمي خةخا.ة ر،ووةك زة –ز وز ةةا –ز رةك . ءةك ز ثوئ ةىئ ور،ةةثوت ة ةري ةرا يوض لةوز ء و ةك ش ك ةرا

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

268

ءزم ةة ن زةةةوةة ر،اخةي ثةةوس ءثةةوس ةةىةةيا يةة ر ءكةةمن ىيولووةة توش لةة ر،ةشل ي رة ك ة ة وةش ء وىةةخا خة مر،ةىئة خة ر،ةط ءر،وال . زم و ت ك ي ل

ي وة= ث رست ةة ل ك ة واة ي ةتةا ةمةةن لة ي واو زرةتو ل وةة ك ء ة ل ءضةني ءنة ي موشة ز رذةوةةيي ةمةة ءزك ن ا ةمةن ر، ر ىم ءوة وة ية رواش ة ذاخي ةمةن خةة ن ثةوىش خاخثة روةريء ةوىةرو ز زخةا ر،ة و

ة ةسةو ءخةىئء ي روةي م ر،ةش كوىش خةك. خةموىنن وة ت رةع ت ك ي ةةاية وة= ة ا ء ية واو خوورة لة ر،ةىةي ةةاوةةت زم ةة ل ك خاخةر،ةىةذةىئ كة

ةت وىة ز رذةوةية وة ة ىووا ةشءث رست مرؤظ وةل ز ر وةي سرو ت ثر،ؤ رام ةةاة وةية ىووا ي ي ةة ل ة لى سرو ةت

موىكيا توىك ست م ي روةكة ثر،ؤ رام مرؤظون كنة ثوىك ةشتنون ل سوةت وةةةي لة ك ست موش ثوىك وة زة وى ة ةن ثر،ؤ راموىك وةةكر خار،ةىةذن كة

ثر،ؤ رام مرؤظون كن زوىئ وةك ضةمن ةةةا تري ل رام ةةاة زوىئء وةةك يثر،ؤ يوز زم ث ةيازكرةىئة ية ر زة و ةوىةةة ش ةةمش زوىةئ ل وة ةمش زوىئ ك تر ل لى ثر،ؤ رام ك ةيا زض سثوىنرةىئ ة ، خوو م سة ل ة ش ل وةي ثر،ؤ راموىك

ؤ رام مرؤظني ل لى ثر،ؤ رام ةةاةوةيا كرخ ي ثر،ووةك ة ك ضةك ، يوز ةةا ث ةياكرخ ك ة زةىووا ي وات ي رخوكون ي ر ) ريك(ن يوز زم ي ر

خةرو يا خازةني زبوىةئ ثت و ل ء وىةةة ك وةية ر،وون و ثوىةةةت ز و ، ر،استمنجة ءزوىئثوىك لى ة ءخةممن توىك لى –ل و كت ي وةال، خةة ةن وة ثوىش ضو –

ة ةهوىل ني ةة ل ك ية روا لة ةمنء خووخل وةيا نوىننة وةة ء ك ة منج توىيا يوىنني تة ز تة واوي وةةالمون خةخةةنة ء ة واوش لة ذةىر سةة ي ةةووا ةن ل

وةال، سة رتث ذةوةن زمر،ةىةئ زريوزوةر،ةةن آلك ةيا خةز سوىن وة ز وةي ك ةىةئة وةكةة كة زرو روىوةن خة مر،ةىةئ زة ىمرةىك وا زمةةن خةرزرةي ذةن زمر،

ةوىروةم زريوزةوةر،و زرو روىوةن خة مر،ةىةئ تة خة مر،ةىئ ذةون ثر،ي زوىئ ل وةن ويو ممركوىك ىيول زو ةىنوىت و ست ز ر ةي ة ذة مرؤظ ت

ةوة م ر و ز زضةكء وز وة ي ك ثوىةة موىنوىئ ل وا ي ةةوةن ثوىةة رتب

سةييد قوتب مةشخةلى ري

269

خةزن وة ت . ة ، ز ة زضةةك ة كي ري ءل لى وة وةالم يو وىةةنر،ةشةل وىك ءر،ةط وز وة ش وةي كم ةمةةن وة ضةةك ة وةي ةمةةن لة

ز وة ي و ء ؤر ؤر ىووا ي ي ة ل لى و ز زضةك ىيول واوة وةر رياوة ك زم ةة ءر،ةشةةل وةةةالم وةر ةةرياوة س رضةةوةي ىةةيول ثةةوس ءر،ةط لةة وةةال، ة و و كوش لوىةة وةرزريةىئ ي ر ىيولوو ل ي من كتوشيا ك وي رض

زة رةو ر،وو.(ةك ةن ةةتر يةن خةخا. تة و ووة ةن خة مر،ةىئة وة ) اةت ثوىش زضوىئ

وةال، وازري ك وة ك و وةال، ز ةىنون وة ز ة ل ك ة تي روةي ثوىةةةت وموىك وةكةة ة و و مرؤظون ةو ة ةن سوةتور،ةىر،ةوةىك وةك و ر،ةىر،ةوة كمم آلة ت

ءسةوف. ءسوةتم مرؤظون ةو ي زم زةكم كرخن خار،ةىةذراون ةوب ي رضة وةىةك وةال، وةالم و زة = ز وة ك ةت وو آلة كون ي زوىئ ز ل كة ت ء وىةا ةىك

وةةةالم سةة رز ةمة ةةةةو ت وةةةالم سةة رز ةمة ةةةيةملمذي وةةةالم ةة ل ك ة و س رز ةمة زرو روى وةالم سة رز ةم وةةال، ز ةىنونة وة زة

وىةةت و ك وا زم كمم ل ي مرؤظة ت خةىنوىت كة وة كة وةم وةالم ي ةوىرو ةة ، زرو روىةة زم ةة خا ةةة و ثوىةةةة خةزونوىةةئ وةةةال، وىةةذاوي وا لةة ةةةا و ة و وةةالم ي كة ةةة ة ء كةثوىة ءكةر،ةىة ءىةةان ءالم ثةك ةةة وة

رخوةىت

* * *

ة ز ، وىةةة ي سئ ز ءل ل ويا خةخوةى ءة ل ك كتوىك وةال، خةخةةن وة ز متمة يةك. ز وثة ري زة يوىزيء وىة كرخ وامةن ل وى وةال، خةك ة ة ، ي سئ ث

ة وة ل ل ويا زيوةىني خةزة متمة ي ة ز وث ري سم و ز ةة ءز ةمكرخ وة جبةلوىني و ر،ةىب ةي رتةةىت خل نوز ل وةي ك ت واومن ي زوىئ متم ي و ك س ي ك

ش ك ر،ةز ت ء سة ر رخا ر،است و ر،ةىب ةك ة ل ك ي ل ن سم ي و ك س

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

221

ضمن ز ةتورةن خةك. ز ةة ة و ك سة ش مرؤظة ت خةزونوىئءة خة اوىئ ك ة ت ه ة ، خة اوىةئ كة ر،ةىنمةة لة كة ء ةمر،اةويان خةزونوىئ وا ة ل ك ل ك

وةخةسئ خةىئ ء ةلى خب ةنة زة ر وىم م وةىئ ة ل ك ي لى ة ل ة توىننيء وةةالمون زةم

وةن زةني ةة زة ل كة ؤر ءي وة= ث رست وايا ة ر، واآلوةة ة ل لى ي واو كرا ثوىون خةل وىني: ة ، ىيولوو تة ي وىةةة توىوةيان ر،استم خةزني ل ل وياو ز

ةءك وتةون زم ة خةة وةىئ ثكتن زكت وة ، زرو روى ي وىةة توى ثوة و ةةاسة ر ذةةوىك سةئ وةىئ زم و ك تن وزيا.ة ، ذة ي وىةة خةةب ةةا خةة

زم و ةةا خةة وةىئ ز رةو ستوىك زل ني زة ر تن زكتة وة ة وةي وىةةة توىوةيان لة و ءخةة وةىئ زري س ر تن سةةوك زكة. و ة ةةاة ب ت ء ر،ةز ت ء ثشوىة

زهوىنوىةةئ وةةةال، ةةةيةملمذيء زةةريو و خةرتةةن ة بةة ت ء ر،ةزةة ت ء ثشةةوىةخل نوةخةز لة وةي ة ، ة خةتخنت وىة ذةوىك ةةى وا كة ءزرو روىتن خة مر،ةىئ

ثةوض خةتخنتة وىةة زةرو روىوىك وا كة زةرو روى ءذة ي وىةتتن ؤر يو ت واتةةن رخ خةزوىةةئ وةةةال، ةةور،ةو ةةةزةة ر،ؤذ واتةةن و ء وىةةةتي ر،ؤذيةة آل.

–ةةور،ةو ت ي وىةتتن خةزوىتة وة ضةةك وىةةة خواة ر،زتن ل و ىوىرخةك. ك ذة وازوع وةالموتن خةةةة ة وة ل زة ر – م ب ت ء ززةىةي ةمتن

ل كمم كة خةك ن ت ثوىكة وة –خوذمن ، خةن –خوذمن كتن وةة ك ة يوىل ، وةالم ل ءو زك نووتن و ذة وةالمي مةوة ز ري ل ةت زن

خةةومة و –وازوعيا ووتر زوىت خي ر وىةة تيةةوةة وىمة سةةث= زمةةةا ضةةوىذتةوم ة ضةةةك وىمةة زةر كةة منة ةة رةع ت ك منة موىذوةكةة من

ةم ةن ءخل نو ةني خةرو ةيا ض سةثوةوةو ءخلى ءةىن كة منة لة ةو زة ةيةملمذ و خايتةوةي خةىئة زم وةالم ك ي وىم ة ل وةخا و ك

ل وكتة ي خةمة وةىئ وةةالمون –ثوىةةةت وىم وا ل لى ة ل ك زةيوةىني سة رةتةيا كرخزةةو وةال، ل ة ة ك ضةك م و ر،است –خب ةن وة ز رخةسئ وةةة لوىةةي ل لى ةة ل ك خةخوا ج لة – ىر زم ة ك مني –ة ر،وا ي ةميء

سةييد قوتب مةشخةلى ري

226

ة كوشةيا وةةةتبوىت ل ة لى خور ي ة رة ج ىةر= ج رؤ، ولة ي رضة ىوى ة ل ك زيوةىئة ي رز ، وىةةة زةوة

مةوىك ز ءو ك كراة وو وة ل ل ويا خةخواة ضةك م ر،استةز ر ل ةة وة خةةيواةينة ضةةك مة ش سرو ةت ةة ز ة ز سم وء رية ءون ء ر،

وةالم ك ةمة ت ث ن م رييء ىةخاة ل لى كرخن ز وىةةة ك وا زةةاري خووخل ء ر،ار،اة زر،ي م ر،ةىب ي وةالم ي ر وزاو ي ر وز ثوى ة ووت :

ةةن ثوىة ة ووت زريوزوةر،و ةيةملمذةن ك موىك خة مر،ةىةئ ءزرو رو( ءذةن ك ل ة ل ر،ايةتةون وةك زرو روى ك ي وان واة ة ك ء وةالموش وةكة سوةتمواخةل ةوىني –= خةكة ة ةكتة وةةال، زةم ةة ل ك زة –ضمن وىةت ي يةىكمن

تةةر زةة وي )سم ولوةةةت ةةوي )خميةكراسةة وةةةالم ( ىةةرةىك ىرةىةةك زةة ةاة ، زرو روى ةزةريء سوسة ء ي وةوة ك تر ز و ة ىرةىك ء وةالم ( وآلتةيا ية ن يوضة وا ةمر،ةن وةىةئة م ة ر ضة ي وىةت ل ة ي ك ةسة

تةر ةةن خل نة رم خؤر،اوي ءر،اي ة ر، وة وىك ك م ي روةي ض ية زةة و ي وةسث رست ة ل ك ك ز رامب ر ي واو

ضةةةك خةرضةةةون لةة و ة ؤر ل مةة ىوةةوا ترة ةة ةة ةوىر م سةة ل ك ؤر ءىيولوو ت ي ل س ر ةمونيا زآلوزمت وةو يتن وىة وةالم وةة مرةنوىك ؤر زةلى

ة ىووا ة ة ، ءىيولوو ت كمن ورةة ضةك ر،ةزي وةالم ؤر ؤر ل ةمكني وة و ي وىةت وا كمم ل ي وةةالم خةر،ةتوىنوىةئ مة ةخةرخةس ريء ثشوىة

ةسو زرو روى كن ضرةس ري زكة. مةةمكونوش وة ءسةك مر،ةنوىك سوةتمز رىراواة ءزةةلى كمم ل ي مرؤظة ت ر، ري زبوىئ م ر ز و مر،ا س رةك ء

ةمر،ان زة ةثر،ؤ رام ةةاي كرخ ةري مرؤظة ز ة مر،ان ز مر،ةن ثر،ؤ رام مرؤظ ةمر،ةن ةمر،ان زة ةوةةت ةةاي مرؤظ سوةتم ةةا ز ة مر،ةن سوةتم مرؤظ

ةزم زةكم مرؤظ ةزةكم مرؤظ

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

222

زرةتو ل وةي ك خةزوىئ تري وةكة وةش ي ة ك و ك وو ك ة ر،استو م ر،است خووخل ة ء ء ةمةن يي ةة ل ك لة و يوىل ني ضة ءو كرا زك ة و وىم ، ر،است

ر،ار،اةويا نوىنن وة ة تةر،ة زنبء خبر،ؤ ني ز آل، ر، س رةتوة م زبةةزةىن ة وة وا ة ل ة ل ك ل

سة رةتي وةالموشة وة ز رامبة ر زة وا ي وةةالم ي رزة و ةم ة ل ك لة مةخا، ةةيةملمذيء زةونة مميةن خةزةةزاي زةون ر،اضل كنية تةور،ة وىةةة

زرو روىوةن وةن خةوةسةتو كةمل لة ة خذي ةةاكءزريوزوةر،ة سةةوك خةكةرخ رةت ءةةور،ةو ئ ء زرو رو(و رةتون خةيوىن ءةةور،ةو ئ خةكرخءة وا ةن ل كةة وةة و كمم ل مةسل م ك م ي ل ة ل زةةون خةيوىنةة ءتةب ت زم ةمي

رةت ي ىيول ءة ةري و زرو رو(ء ةةور،ةو ئو ي ل س رةتوة وي ر و ة ل ك ةمةن ر،ا وة زم و ر،است ث ن ض ر،ووةيا!

خةةبةةزايو تمزوبةون لوى ء خذي ةرؤ زةونكأنم ر مستنفرة فرو م قسورة (61-63: املدثر)

ة ل خةسئ وىري آلتةون ر،ا وة سة ر ة و ءوات : ي رخةل وى ك ري سرك كوىةة تةاة وة زة رةرةن ز ي مةو يوىزو ز ري ل ةتون خةكرخو س رةتوة و ي ل ور،است

ة ارة خةكةرخة م ككة تةو ة ة و ية مةو سةزاو خةكرخو ةةىنك وتةةكون ل رزنة يوىر ة ءك للة ر،ةق ءم خةن ز وث ري يوىزة وة خذي ى ن ث وش ل

رةش كوىش كرخون خةكرخةس رةن وىةةت زة يوىزترو يو وىةةة ك لة ةتي يتنويا ز ز وا ي وةالم ل س ر

زةو وس ز وا ةىك سراوي خةةري وازةةو كة ىيولووة . زة ضكب ءلةة ةة ر،ةك يةكرخ زة وا ةىك م ةة ريزةو كة وىةةل ية مةو تةاةةة وة كةمل

ك وة سةم ءخرازةةوة ل وةة ن ةةوةن خةسة آل. كمآل ك م كك خا ة مر،ؤ ية مةو ىوهةيا ةة رةب زةةو ضةةارخةوري زة خوذمنياري خةكةراة ل وكتة خا لة

يوةةةاو خذي زريوزةةوةر،و ومثراتمرةةة ت ةة ورةو ةةةوةن خةسةة آل. ريازةةةوة كةة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

223

م ز ست ك خةوةستن ز آل، ل ة لى ة ، ية مةو ز رز ست ةياة وةةال، لة و خايتةوي سب ةنوىشيا ي روا زة وةكة ك ل ر،ؤذة يا وةكة مر،ؤ ي ر ز يوىززةو ي ر

سرو ةةت ةة ، زةة يوىزي خةموىنوىتةة وة ضةةةك زنةة مك يوىزوثتةة وي يةة ر لةة ة زويةة خان زمة خة تةاوىئ ل ك، زرو روى ي ؤر خذوارو ر،ةز ت جبةل وىئ ضةك

اة ت سخة خام راوةو تةاةي ي ةة سة ركرخ و ك سوةل س ر زنة ي ي زخةا ي ر زمةوىكيا ز رةو ثوىشك وت زوب.ة ل ءكمم ل ي مرؤظة ت زرةىت خةسئ

ذةةةري ةةةن اةةةت ء كمم آلةةة ت ء ر،ووي ةةزةريء زوىةةئ لةة زوىةةئة خواكةة وتةور،ووز ر،ووزةوةة وةي ثوىشةةك وتةو يةة روةي ل ز ر ةة وةي راسةةتمو س رر،اسةةت لةة

زوىةئة ر،اسةت و زة يوىز ء ثت وء ن خةس آل.ىيولوو تياة ي رض ي ىيولوو . ةوةوة ز رامبة ر خةرزة،ةىةئ ل سة ر ء وةي خل نة رم ةر،اسئ خذي خةوةستوىت وةة ز

ية وة= ث رسةت ىيولووة . ية واو ة زة وةي ضةو لة ءزةز ر،ةس وىت ةميمنج منج وةي زو وةىئ ة ل ك ي لى ة ل توىنوىئة ز ل كة ر،ووةور،وو ز ىةزثم وىئة ز

ت ه وةةالم ثر،زوىةئ لة زم ون خةس ملوىنوىئ ك ز ق ر،وون خةكت وة زم ة ل ك ء ز ةت وةري ر،ةىزو ءز رةك . ةوىرو

ءسرو ةت ثوىكهةت و ةةاة ي ك مرؤظة خروسةئ كةرخووةة رة ا ة زة ءزة خة، ية ق ةة خة زاوىئ ر،اخةي وةخة، يةتن مرؤظة ةخةروو مرؤظ ءةتةورةي خلى

زة يوىزةو خوورة و يا ؤر ثتة وو وخةرزر،ةن ، ر،است و وة ض يةة زمة ل ةزخةا ي زوم خل كةت ء ز ةرو ل

ىمرة ذةوىكة وة ة ك ت واو ي ة زم مر،اكري ل خةرو مرؤظيا مخةة ل ي مر،ةن ض خةرويا سبة ل و ش ؤرىر ل ةتر ، مر،اكر زم ىمرة ذةوىك

سوةةتموىك ةمةن مر،اكةرةش ز تة واوي لة وىوة وىك ك ر،ايتةوة ل ل زت واوترة ضةك ة ، ىةمرة ثكبو ذة وة زم سوةتموىك زل نيتري ذةن ك راستبوخةرون زكة. زة آل، ز ل ة ي ة و ء مر،ا ز ل ي واي ي ة ك ز ة . زة خلى

م وةال، ضو ر زرةت زوىةئ يولوو وة زم سوةتم ى سوةت ىمرة مر،ا ل زل ة ت واخامة وة ل و ل مر،ةن ض ي وة وىك زضةك ك م لوىرةو ت ه ل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

224

ل س ر سوةتم ثوىشةو ك ة ل ك ل ل ويا ر،ايتةونة ؤر ث سة يترو ةزةكبة لة وىةةةةئ كة. ثوىشضةو مر،ة زمة و ىةمرة مر،ةنة ية ر ث و وة وةك ل وذةرةىت

زكرةىةئ ضةةك ة وة مر،ةنة لة خبرةىئة ثوىةةةئ ك. ة و ىةمرة مر،ةنة خاوا تر ك ض سثوىنراوةو خازني زةوة كة لة موىك خام راوةوة زم سوةتموىك سوةت

ي من كتوشيا ي رخووكون ضةون ة ك

* * * ةةالخمةا ن كتوىةك زسة وةةال، زةم ي روةي خةزونني ي يةىك ك = ل وا ي و

موىشكويا ض سثوةوة كة ةاةة وةةال، توابةرةو ة من ل ة ل ك خةك نة وا خةةةة وةىئ زةتواو كةة ي ر،وون زك ةة وة وةك ةة وةي ةوةة زةة وة خةىننةة وة كةة

ىةآلن ر،اةةن ي ةة ز رامبة ر ىوةةر ءم ك وىةتش ىةآلن ةئ خةكة ن سوةت م س ل وةةال، وةال، خة رن! ل لى وة يا كة ي زمض ل ي من كتيا ر،ةةن ل خ

سلى خةةك. ضةارس خ ي ر وةي كرخووة ك ) رستوىت ( وىةت خواي ي ارو ة ةكرخوىك ؤر ووا ةو ؤر ز ىةز آل، م ز ر ر

ر،ا ءكة و. ءسي ل ء وةال، زم س ملي ر،است ي ل ةةىةت ةمي ز ل ل سوةتمزم ىيولوو . يوىنوىت وة ، ) رستوىت (ة ي ؤرك س س رس، كةرخووةو

م ك ي ل ة لى وةةالميا وةر،ؤكيا ز ايو ي ر ىيولوو ت ة ر سوةةت ل ثر،ة و ضةك ةم ءرخةموىك ر،ؤل ضل كن ز زكرةىئ خةزونرةىئ سوةت ز راورخ

و ي ةم ةب ر،اخةزةةةىرن وةك لة و رستوىت ةوترةىئ ة ل ك وم س ل ك وةو زة ل ك ، وض ي ثوى خةوترةىئ وشتم وةالم ة ةن )ىوهة وةةالم (

يمي خواك وتةوة ء ر،ةز ت ء خةرخةس ري من ل وةخاةة ةموش ل وةخاو ك مةسةل م ز ل ة ي ر،ووة هوىنوة ك ل ز ر وةزوىئ كة وىل وةالمون وا ك

ز ل كة ءز و ثوىةرةىئ و ك وا ك ةةوىرةةا ل وةال، زرةتو وةالموش وةة : ك

سةييد قوتب مةشخةلى ري

225

ز راورخكرخوش ل ل ويا ست م ي روةي وةال، زم وة يةتةوة تة ىيولووة . ثشةوىةي زمر،ةىئ ك زر،ةري ل سة ر زةيا. ية. تة كمم ل ة ي مرؤظةة ت لة

كة. ز ز رةو لةتك ي كم را ز ر ي زكت وة ي. زم وةي ر، ةري ء وىنوىئخةرزه خاة ثوىةت ) رستوىت ( ل و ةلكوو ؤوةي ل زريوزةوةر،ة ءسوةةتم زة ةة ك. ز ر،ةىني ز ل ة و ةةزخةرون ز ة وامن ل

وةر،و ةيةملمذةة ي زم ك مر،ؤ زهوىنون وة ضةك وىم ، سوةتمء زريوزخةكة ة ضةةك ؤر ؤر رؤذ وا وةك ة ك ر،ةىزخةك ة ي مةوي ر،ةىز ءؤذي آل.ر،

زكتة وة زةم وةال، خةة وةىئ كمم ل ي مرؤظة ت زل ني زمبة ل وةي ك ك مبو ست ء ثوى ز ةىنة

ثك رةىةة ك ز كتوى ةءو وة ل لى ة ل ك خةخوةىنيوكتوىك ل ر،وا ي ، ر،استةويا وةةن زم خروسئ ة ك ي ةيةملمذي وةالمون خةخةةن وةة ل ة زويةة

تةرة مة ةقةل وة ة وة ك ةو كة وة زةم ةيةملمذ ة ةيةملمذ خةزوىئ ك مر،ان لة تةر سةت ، وة خواةين لة ، ىةمرة زرو روىوىك ي روةي مر،ا زرو روىوىك ز

ز ل ة و ووا ة ة ر ة ي ز يوىزي ل ل ة ز آل، و وىةا ة ؤرة زر،وا ة وة ز ل سة ي سوةتموىك خام راوةو وةرن زم ذةىر ثوىون زل وىوئ: وا ل و سوةتم زهوىن ك

ة وةي وىةةت وو ز آل، يوىشت خا مة راوة يوض واي ل وةي ةمتن ىةيى تر ك وسش خةتةا زوك نة كة موىك ةمر،ة ة زوىئ م خا خةةك ن ل سة ي ، سوةت

ءزةرو رو( ءة رةئ ءكرةىئ ت ه كة موىك ةةور،ةو ةئ ة خاواةترتن ل يوض موشتن زوىئ ي رض توىك وىةة سةورن ز = ة ءي وةسث رستوتن زمرن ي واو

مر،ة ةة يةك ن ي روةك ةمي خةةهوىل ون وةو يوض واي لوىل س ري ز ي ل وةر،ؤكويا وا خةرخةك وةىئ كة ة ل و س ر،وال تويا سو ، وىةا ة ك ل

و وة ضةةك ور،اسةت خوورة لة ؤر ز بة ك ي ر وةيةي ضك و ة ز ل كة ي ر يمشء ةيةملمذي خة مر،ةىئة وةك وةي كة ء وةال، ي سئ ك و ك وةة ور،است

ةسةو رةىةةكن سة رتث مر،ةىئة ي روةكة ة وةش كة سوةتم كن خة ءزرو رو(

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

226

يو ىمرةىك ممرك ىيول ثوىةة ة موىنوىئة ة و ز وىةةة ك وا ك خة مر،ةىئ ز كة وتةوة خةزةة ز را ةكوي زة وىىيولوو ت ي وىةت وا كمم ل ي مرؤظة ت ت

و وة وةىئة ل مرؤظث رستة ل ك زل وىني: وةال، خةة وةىئ كمم ل ي مرؤظة ت زمر، زم ة كخةاث رست

فم لاك فليمم وم لاك فليك فر . ة كوىش ز خةك. ز كىرزوىئ ءىكة ز خةك. ز زوةر، زهوىنوىئوات :

وم كفر فا هللا غين ع الدالمم . ك و ة ل خةزوىئة ةم ةةاثوىةةةت ز ي ر ك سوىكوش كىر وات :

زوةر،ةة م س ل ي يوز ة زةم ر،استويا م س ل ك ة م س ل ي كةىرو ضةك ل وةةالم مة ش ءو ة م سة ل ي ىيولووة . وة كخةاث رسةت ءث ةياكرخن ةةا

زوىئ ك ة ل ك مخا، ذةوىك ىيول خةز س ر مةسةل من ةنية ثوىةةةت كرا ر ك س وا ي ن ةمةن ي ل يةة ل ة توىن ة زيةن ةةي ر وى وةالم توش ل ز

وةال، مةمكون ل لى ، ىيولوو تة خا زةذية ة ي ل يةة ل توىنرةى ء واخة ا ك ي ل خ ل تيةة ةن يةةو ل ر،اسةةت ء ةة وة ر،اي ةمةةة ةة و ةةةم ي ل خ ل تةةينني زة وا ي ة وا ش مةسةل من ة ءوازوع ك مر،ةىئء وةش وةالم ت و

ىيولوو تة وة ةة ل ك لة وةالم توش مر،ؤ خةزوىئ وة زكت ثوش ي ةمي ك ة س ر ل ة ة ل ك ك مةسل من زكت وة ءزهوىنوىت وة زم وةال،زوىئ كرةىون ة ل ك زط خةك ةن وة زم وةال، م ز ستمن وة وىم وة زوىئ ك

ر ةمني وةة ة زةة يو ةةةةيء ةراثةة كري سءةر رة م ز ستوشةةمن ثة زةة ر ةةلةة كرةى ةممشن لة ءة زة ءك ة زم ةممنةة وىةةة ك خاواي توىك تةب تون ل

ة ل ك وةر رة وىم زمة ة ل ك زط خةك ة زةم وةةال، ضةةك ةممشةن رضة ية ز ةىننية وىم خل ةم ي ة واني ي ةضك ةةا ةن ث خةم وةىئ ةوىرو ءخةوةى

وان ر،ةز ت ء ك و ارةشمن زم ثوىش زهوىن ضةك وةةة سرو ةت وةال، ووتر زة مةسل من خةك ن ك م و يمة ي وا ل خاة وةال،

وىمة وة ز زوقة ت وةةال، ة ل كوىك ؤرتر ز ةىنوىئ ث ن ثوىةةةت ةة ل ك لة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

227

خةك. ز رامب ر خاواةة مةسل من زةوون ضوون ل زا ك وةرزرنة خةزوىئ وةش زو ي زمةن وةخةسئ خةيوىنوىئ ي روةي خةزوىئ ؤرزش ر،اي وىم ةز ةت وةر و ةوىرو

ة وةي ة وان ززا خةرزرةي و ىيولوو تة ي ة وان خةزوىةئ ة وة زةزا كة ن مةخا، ) ة رةع ت ةةةاي( الم وة و ة وةي واةىيولوو ت و ىر،ي ز س ر وة

وةة يةة زخةا ي( ءيةة وة= ث رسةةت (ة ءة مةةخا، )يةة ق )يةة واوةوةة توىةةيا ة ي قء ي زخةا ةش زبا ةىئ ي مةو توىك ةمر،اة ل و) ةمر،اة (ة

* * *

وةالم ك ميا و ر، نرةىةئ ز رامبة ريء ة وةىرة زةم وىم توىك ل

زك ة توىك واي توىياوة ضةرزني ةةل ة ة ةن ضرزبني ز ر رية ل ك ز= زك ثوىك لى يت زبني توىوياو ءخة، توىك لىء منج ون ز ةىننية ةن تةو منج وىىوى ى ث ز

و ك ي خةرزك وةىئ يمي س رةك ز ةن ر،ؤزة ي ةي كة =ة لة وزبسني ر،استذ واو زرو روىة ىيولووة ك ة مالووة ر،ؤ ء)مةسل م كن( ز رامب ر ر،ؤذي آل.

ر،اي ءكةة و. ءيةة ل س ءخةةةة وةىئ زةة وىة سوةةةتم مرؤظونةة كن وةةةة كةة يا ز ر،ةىئة ز و يوةاة ي زة ل كة ةةل وىك يوز ة خةسةئ و) رستوىت ( ىيول

وةالموو ك ز ل ي ر،است ي ل ةةىةت ةسو ر،ةىة زوك. ز ءك وةىئ خووي ز ل يوىن وةخاو ثوىةةةت ز وة ي ةة كة ي وا خة ر،ةىئ ز و ك س

وةةال، خةةتة وة ثةوىش ضةوي و ك ةة ر زم وةال، زهوىنوىت وةة وة و ك س لة وىة و ك ز وةوة ة وة ة و ك سة ن كة وة ل ك ضةك خاة يو ثوىةةةت

ك ، كةرت ء خذاة ت زمة ءة وش ل ةثر، ىيولوو ت ر،ؤل ضل كن ك خا خةذة ك خةة وةىئ ز ل زم ىيولوو . زهوىنن وة ة و ىةمرة ك سة ية ر واة ي كة

كةرت خاةةيةوى ة كة ءس ر وةال، لة وي ةم وةةةت كون ز كة ، يوىرش خةىنن ءئ وةال، خةك ن ي روةك وةال، توابرةىك زوىة ةاة ز ة ةل ةمةن ز ر ري ل

كرخ وان زوىئ ةو وةء تى ز ر رةةرازوىت ز ى س تواكر

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

228

– ة مرةك زرخمة سة ر ل و سآل ي ل - ؤر ك = ل وا ل ل من خازةون ءكرخنةضة ي مةسةل موىك كة موش زةةوة ( ي ل ةةىةةت زة ر ر ي يةىكمن )كة

واة وة ي موشة ي ل ةةىةةتم ز ل يوىن وةةن خة رت ز ر ز آل، م ثوىضة وا ي ي ل ةةىةت يوىرش كرخ س ر ىيولوو ت ر،ؤذ ةوازةو ج لة زرةي زريوزةوةر،ة لوىل ة خةن كو وة زةوزوىئ ج ل زرةي كمم آلة ت ء زةريء ةةور،ةو ت ز ذا ك ة وة زةةو

ء آدمضةة وت ك خةرزةةرةي ةي كةة ي سةةوي زوىةةئة ةةةن ز رامبةة ر زريوزةةوةر،ة وفوياة سوي ةوةة ء وعةتريا( كرخة ةة ل ك وي ز ة وة يتةية كة

ذةريء وةذخاةيا ر،اسةئ زنة وة سة رمة خارة ك ي زة و ية مةو زريو يوضون ل ة كة ي كة ة ي توىوياة ت تكث رست ثرةث رست ء ثوةك ة ءسةو ءمممثمل

م ر لة ذةىر ترسة كةتة ك ي مةو ىمرة ة كة ء ز راز رة ك توىيا خةى وتوىئة ذةل و ي ثوى خةل وى )س رز ست توىك لى زةون( ةسخا ةن و س رز ست

ثوىة خةل ةوى )س رز سةت ةىرة.( ةةن ة و و ك كة وةن ز اري كمةل سةث ت آلزياةيا ي ةة ىة لة و ءم سة ل ي ذن يوىنةن ر،ةز ت ء خازني زةو ي لة

ي روةي ل وة –ثوىةتيا سث ءو ثوة ي ي ة ل وىةان ر،ةش ثوىةئو ث رستر،ة وةالم ك ي وىم خا ي ر وة وىك زورةةئ مرؤظةة ت ء ثوةوةت ء ضةك ةةا يء

و ، وةالم زة ر ةي كة ةضوزر،ةن سمي ثوىشك وت ء ز ةت وةر ءةوىرةوم يير،ةىةي ثر،اوثةر،ي زةم ر،ووي خةزوىت وة ةسو ر،ووةو ي مةو م س ل ة ك وازوعيا ك ل

سرو ةت يةو ىمرةىةك لة زة ءز ثوىةت ةةمي ضرةسة ري خةكة. ثر، ءخاخةوىئ خةرةوة مرؤظة ت ضوىت

اواخا ز رضةةوأؤذ ة و من لةة و ى ر ة ي وازوعة ذةة ر، و ة ة ، ةت ر،اسةت . خةزةون كتوىةك خةةراة ة كن ت رةق خةزةو وةو ة ىل ر،ؤذ واة خةك و. ك

خةخةن ةةم ةةروك وةال، ز آل، ي يةىك ك = ل وا ي وى وةالم ت لة ر ز ر،ا رن ز رامب ر و زم ي ىيولوو . زمة خةز ن وى ي ول وش خةخةن لة و

وةةال،ء ز ل ة لة و ية واو كرخن لة ةوازوع زم ة ةة زهوىننة وة زةم زة ر ر

سةييد قوتب مةشخةلى ري

229

ر،ؤذ وا خةىنن وة ت )تةوان( ل سة ر وةةال، ءو ي ر،ؤذي آل.ةة مخخ ست ي وةسث ر وخةن

خواي كراكرخ ، ر،استو ثوىةةةةتمن زة يو وة زول ةوىنية م ة ر ة وة زل وىني: خةزوىئ وىم ةممن وةال، خب ةن وة ثوىش ضةوي ةة ل ك ء زة يو زوىئ ك

ةةيةملمذيء زريوزوةر،ةةياءة ج لة . زك وة ج لة ىمرةىك زوىئ ز رةي ىيولوو رةتوةةياة ي رضةة ية ىيولووةة . ءز ةةوىك ةةور،ةو ةةئ زرو روىوةةياءة ج لةة

ثل ث ستمو ت وذم ز تون زبوىئ ل س رمن ة رةت وةةالم خب ةنة ءكري س رةك وىم وةة ةيةملمذيء ةةور،ةو ئ

ي ر –زةوة وةكة ي يةىكمن وا زل – ت خي ىوى ىيولوو . م ش ز وة ةء ن ز ن ل لى ىيولوو تيا زك وةن ر، ضةةك ةة ك ، ي وةوة ثة ز ث ل

ة ك ، ي وةوة م وش ي ز ةن ل رةتة زة رزآلوةك وة كنء ةةةو ووة زة رزآلوة كمم آلة ت ةت وذم ةيةملمذ

ىوه ىرةتياة ز ر،است توذنة ز تةب ت ل تةيو ءنيكمم آلة ت ت وذموىك ز ت ىرةت مةسل موش لة وىة ؤةوي ة ، ىيولوو تة خا تة وذم ؤر تةيوتوةذو

خةخرةىئ ز آل، ضرو ضةرو ية رخةزوىئ سة رةت ةممةن زةرة ة ةةز يوىزي لخا رةىئ خواي ة ، يممشن ءي سئ ءخةرون ءخلى ءث ن س رز ر يء ز ة موىشك

ةةكراكرخ ةة و ءيةة وة ةة وى زك وةنةة ر،وون كرخةة وةي ىيولووةة . خووثةوض ل ضةو ة و ءض ي يو رة ي ة ل ك ىيولوو ت توىياة ك ةز ء ست ز،

سم ز ر و زل نيةي ذة وةالم خةةهوىنوىت كة وة تيا زك وةن ر، ة ية روةي زة وةش ل لى ىيولو م ش ز وة ة ت كة وةة ك زةبني ة ةوىر وازوىةئ زة ل كة خةزوىةئ ية ، زوىئ لوى خوورك وةن وةو م ري

زة آل، زة ةءةر رت لوى لةة ءيانوىزون وة ي روةي ث توىك ل ون زنية ي ، لوىون ىةيى ية زخةا ي ز ةوىةةة ك ءي ستوىك ز ر ةوة ي روةي زة ثوىش ضوةةةتن ية ق

س رز ر ي زوةر،و ز ةن وةة ز وث ري ةم ز كة ، اونة وة مة خل ن رم ة ز و ورةةة ي كة : وىمة لة وىة وي مةوي ل لى ز ة ت ت واومةيا زة و ر،اسةت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

231

ىيولووة .ة مة ش ة وىم ةوةن ر،ةىب ي ر،اسةتبة وةك لة ءىيولو تيا خةذة ىيولوو وة زم وةال،ة ىووا ي وىةاوشمن ا ل و ة ضةك مر،و مراوىك س رةك

ةة خا كة ؤرةو مةمكني و ل وةةي ر،ةىيا ة كي ري زبونة وة م ة ر لة و ىوىخاوشةتةا وشةتمن ة ل ك ىيول خةىن ر،ةزي وةالم وة ى وب و ة ل ك ل

ةة ةري وشةتم خاوشةتةا ةةن لة –ك وا خة ا مةسل م –ز وةالم ة لة و ءوة وة خةةرةىنة وىةة ر،وةك وترةك ) وةالم ( و كت ةوب ةة ل ك لة

توىويانة وس واوش خةك و وىة ة و ةوىةرو ة ر، رخةز ك ثشوىةيء ر،ةز ت وةالم ك م وة وةرمرتةوةو ي ول مياوة توىويا نوىنون وة وىم ل ى ر،ةوة ك

كىرةكن زل وىئ: ز ون ز و ة ت زل وىني ك ةةا ز ثوىغ مب رةك ي ى رمةو ك لك م نك م وال (5 -الك فرون)

ون ةم م زم ةم، ة ء ةون ةمتن زم ةمتن وات :

سةييد قوتب مةشخةلى ري

236

ســةربةرزى بــاوةر

نوا ول تزسوا وأستم األعلو إ ك نتم مممنمول آل (109 -آل عمران) ة ي ر وىةةن س رك وتةوة ز م رىة مةسل من ز ءكزم ز وة ى . م ةمن

: كةت ىوهةخي ةل ، ت وىوه زةر وة وة خةىتة ةة ةل مرؤظة ة ك ، ئ ك ة ركرخ ل ثوىنوي ةةاخا ز آل، ر،است ، ت وىوه و مة وخاي مكة ي ءض ك

و كت تك ي ي زةة ر ضة ة و كتة تكة ش ؤر ؤر ل وة ةترة ك ت ه ىة خةزوىت وة ةة ؤري ل

سةم و ءخةزةة ي سةئ و ت وىوه ز ر ة زرةتو لة كتوىك ي موشة ة ة كة ز ي زم ي مةو ر،ووخاوو ءة ل ز ر ر،ؤ نة وخا كوىشءزريوزوةر،ي مةسل من زونةةىنة

توىك خازنة ةءمرؤظ ءةةور،ةو ئية مةو خةرو مةسل ميا خازني زبةة لة خةزة ل و ي ك ةس رز ر زرةتو ل و

ة لة خا رةة ءزرو رو(ء ي مةو ك سةوىك ءة ز رامب ر ي مةو ي ل ةةىةئءك. رةوىكة ءرة زوةر،ة ز رامب ر ي مةو كوىش ءي مةو توىكيا س رز ر ي ز كوىش

ل س ر زنة ة ك ة ةري زنة ي زوةر، خاخةم ر تر ك وةةياوةة ثر،ؤ رام زوةر، ل س ر ةمني ك س رز ر ي ز رامب ر ي مةو يوىزةك

س رضوةي زةوةر،ةوة ية لى رة س ر ةمني ك ل ءس رز ر ي ز رامب ر ي مةو كوىش ت زوةر، ةهوىنو يوىنجراون س رز ر ي ز رامب ر ي مةو رةتوىك س ر ةمني ك

زةوةر، خاةن ر، ةتةون سة ر ةمني كة ةسةة ك ب ر ي مةوس رز ر ي ز رام كة وة س رز ر ي ز رامب ر ي مةو زرو روىوىك ك زوةر، خاةن م رايون

يوىزي ل لى ذمرةك م ل لى ي ذاري سةمن وةكةة ةس رز ر ي ل لى ز ذمرة ؤريء خةول م يةيا خةزة ي زوىئ ءل لى ز يوىزي

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

232

وةة وة رةتةة كمم آلة تء ل زةة رخة، يوىةةزة سةةت مكرةكنةةة ك كةة سةة رز ر ية زرو روىة زم كةيا ضةمك خاة خاة ةة و ءةسة ية مةارةكن ةءثةوضة ل كن

وة وي مةسةل م زرو روى ي ة ل ك وةن ةم ة زة آل، ثل ثشةتوىك زةوةر،ي زة خ ز ةس رز ر ز

وهةةخي ضة كة تة ه كتوىكة لةة ةةمر،ا رت ء ورةزة ر ي رمة ي م ةةيا ى ة خةةرةىت وة و ي ، ت وىوه ةةاة ةكت ك و س رز ر

* * *

ة ز مسة توىك ءزوةر،يوىنن ز ةةاة وة زة ت ه وورةةة ك تةك س رز ر ي ز

و ي ل سة ر ةة رمة ت رةق ةة ك زةةة زة ل كة زرةتوة لة و سة رز ر وثلى ثوىةة ر وةش ز ة سرو ت زةو وةرخا ر،ؤضةوة و ززؤك خاخةم ر ة ك و ك ور،استة وة اراوةي كمم ل ة وة زريوزةوةر،ي خةوروزة ر وو ي ز ة مري ل ثشةئ يوىةز ور،است

ضةةك زة نة خةموى و مرة ية ر وثوىكنسون وىةان ة ل ك ة موةت وة و ر،است مر ةةاة ك ةنيووةوة ز ية ك

كوىشوىك زةر= ةوة ثل ث ستمة ك تةيءمم ل ة ك رةتوىك شت ي مةو كخروسئ خةكة. ل س ر ة ة و ك سة ي سةومي ة و كمم ل ةة ل زة ر ةةمي خاخةمل ةن و ك س ي خةةة و زة رةري كمم ل كة زوىتة وةة زة ة وةي

كمم ل ةكةيا لة زريوزوةر،اة ي ءيةمش ثل ثشتوىك ستةري زبة و ىوكروزك.ة م ر و ك س زآلوزةو ت وة ة ت ة كوىك زتةاة ةمةن ل خةسئ زةتر

ريكرخزةةة كةة زريوزةةوةر،ةىك ءيةة مةو ىوكرويةةمش ةةةمي ل سةة ر ز زوقةة توىك ىوى ؤر ؤر س رضةوةة ك زل نةيةوة زةم زةة كة ة تة وىوهت لة ءل ز رضو زضةك زة

رضوةة ي كمم ل ك ي لوىةةي وةرخة ر ورةترو ز يوىزتر زة ل و س

سةييد قوتب مةشخةلى ري

233

ءة رةئة ةرخ ة ر،ووزة ر،ووي ةةةو ء و ك س ي ز رةري كمم ل ة ك خةك.ي ل ث كرخ ك ي ر،اخةوةستةة ر ثشةت ءوخان ةوة زريوزوةر،ءة ىوكرويمشءكوىش

ة لة ء ةمني خازةني زةةوتر ة ل ءة ل ك ز يوىزتر ل ز ثل ثشتوىك ثت وةوة خازة ك ة رةب خةك. ذةن ةزتر زةة ي سئ ز كزيء

يوىل ءة يوىل وىةةئ ز ي سةةت ةزمةةة ةةةةاي ةة ورة مةسةةل من ز تةة ه زةة ى ي توةا وة ثل ث ستمو زةرسة كوىش وكزيء ة ى ت ة رةب تةوش زبة ز ل كة

ةةىن ثوىةةةت ةمةياة و ت وىوه ي خةخاتة: ءل ك. ك نتم مممنم إ علو ألل تزسوا وأستم انوا و ول آل .

ي سةت زك.ة ضةةك كةزيء ة ىة . خوو ةت ز رةري كزيء ة ى ت ك ي ثخةرويا خروسئ خةز و كت مةسل من ك ية ر ر،است وةمنء ل و كت خاة ل

ة ى ت كة و وة ر،ووز ر،ووي كةزيء ةس رز ر رامرت ء وورةز ر خانة ز ل كة ز ز و كة ك لة لةتك ةة ك زل نةيةوة ت م ةي يوىةزي سةت مكرو ةخةزوىت وة س رز ر ة ىة موةرةىك ؤر ءة رةت زة رزآلو ة ةةوءة زرو روى توىكضر،ذاووزريوزوةر،ي ؤر

خةك. ك ل س ر ةمر،اة كمزةو ت وة توىك لة س رضوةي ي ة ضةك و ي مةو ة ءمةسل من س رز ر ترة ثل ثشئ

ة ل س ر ثر،ؤ رام و ءي مةو توىكيا خة ر،ةىت وة وةوي و ة ل ءةةاوة وةرخة ر ةمونيا ل س ر ةةا ضني ك ءة ة ل ك ضني! رة و رةئءخةر،وا.ة وب ةمني

ة ل ك زم مرؤظ خاخةة! كوىش ضني ك ءزآلوزةو ت وة! و رخىراوابة خةيي ي ة ز رامبة ر ءسكبة ي سئ مةسل من ز ر ترة زريوزوةر،و

وةةال، تة ه لة و ةوىةةة ةيا كة ءز زوق ت زة وةر زوةر،يوىنن ز ةةاي تةك كتوىك ة ، ةوىةة م ة ةيوىنوةىت ة ت واوترة وىةةي اون ز زوق ت ورةة

ةة كبي ذووخا ل سة ر مةوةي موىة ز و زريوزوةر،و ة زويةو ر،ةىر،ةوا خةثوىة كة لة ةةىةة يتنبة ةكمت زمةة ة زوةيةي ءى لة ى ي كمن زةون ى ة ل ك ل ك

يراوةكنة يوىنزن ة وةةةن وىزئ ث رست كن وة زويةي ةوةن كتوىب مسو خةسئ ل

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

234

ة ثةوض كن ةزايزوىتوة ةو ضة ي موىشةكوىك وة كتوىةك ة و ر،ةىر،ةوة مخخين خارو ىةان و ة ةو ر،وون ور،ةىةك وثوىكة ي وةةال، زة و خروسةئ كراواة ورةى

خةثوىةر ة ورةة ء م ة زويةي وةالم زم خةرخةك و ةمن ل وةخاو ك (2) و ك س ي ، اورة ةن ي ة س رز ر ترو س رك وتةوترن ء ة و ثوىةةةرةي ذةةن ي روةي مةسل من زة ر ترة زريوزةر،اي ي ةة ة ز رامبة ر

خةثوىةةر ة و ة زوةيةي لة ةةاسةني )زة و تةري ثة ى ةت ةءة مرؤظءر،ووخاو سون ز زوق ت ورةي رخوة وة )ة ك لة سوف ت ي وةال، يوىنوةىت (و ل

زةاري سون ، ةمون زضكمل ة وة( خروسئ خةز ى م ة و ة زويةة ي كة مةسةل من زب ةشةةة ي ل ة ين ز ء كوىش ء وا خةرزرةي رخخةتةاة زريور،اة ك

ك ؤر ؤر ز ر ترو ز خةق . تر زة ل و ثوىةةرة وسة ي ل ز رخةسةت مرؤظةيانة ثوىةاو ك ة وةخاة ل سة رة ك ثوىةةةر و مرؤظ ي ت ه ز رثوى ةمي خةزونة ك ل زةكم ة ك خةرويا ةوىرا ةوىةرا موىنوىت وةة ز ل كة ي ر ل ة ك ت وةخاة زرة ل

ثوىةةر خة مر، ضةةةك ةةةور،ةو ةةت ؤر ؤر ز ةةين ءيةة روةي مةسةةل من ي سةةئء وةةةذخان

ةة وةة زةم يةتةوة ل زة ر سوف ت ةو ة ءةةاي ةوةن وي ىةان ة زويةك ي ل ءرسةن ةةات لة ءخاوةى ثك ءةوةىن ء وة و ة زويةة ولهم زل نييء ثكذي

ل وةي ة و ة زويةةة خةز ةشةة ى ةو ك ثرس ثونشونوىتوىى ءضك ةةا يي موش ثخا ت ر،ؤذي خواة خةةت ثوىش ضوي و مةسةل م ثخا ةت ر،ؤذي

ز رامب رةةيا سةن ارةىك لة ء وشء و ك خووة وي مةو ر،ةز ت خواة ك ي مةو سمن ثة خةز وةىت وة ت . ر ل خةزةة ووةذخان و ةمريي مةسل م

زهوىل ةة ية ر خلى يوىمنة و ز س رزنوىت وةو ذة خوو زة ى ى ةوةوىري خووة ز سرةوتةوةة ضةك ضوي ل ثخا ت وي ةةا زر،ةبةو

ة رةع ت ي ةة كتوىةك مةسةل من ءي روةي مةسةل من زة ر ترة سوةةتم ءكةمن وةوة خةر،واوىت ي مةو و ةسو رةىةة ي مرؤظة ت لة ز ضوي لوىكمل ون

(. صصا ن هللتصتر هلالسالمي ميتماىه) كتيبى ( بروينة بةشى )تيةوركام( لة1

سةييد قوتب مةشخةلى ري

235

خةزون ة و سوةةتم رةع ت ك ي ةمي ءسوةتم خةةثوىة ز ةةىيا خةة ة ك ة ر،ذةىم ت واوةك ي ةمةياة وةك ة ر،ةووذيء مة ي ءل ضو رةع ت ثوى ةشتةو

لةتك زل نيةوةة ز ضوةىك ثر،زة ةة ء ة ث هلوةىشتن كةةىرواة وى ل وءمنياآلنو ي ةةمر،او بة .ء وةىل ة وا لة خةرخةسة ريء وسم ةوة خةر،واوىت ، مرؤظة ت

ك سسويا ممج خةخا. ك ت م ي ثل ي ةم خةكة. وا لة و سة رز ر يء ؤر ز ر ترة ل وةي ةمر،اة ء خةرخةس ري زتة لةتك زل نيةخاة ك

* * *

ءيوىزة ىش لىء مةسل م ة ك موش وا ر،اخةوةستن ل ز رخة، و ر،وال ت زمش

ة ل ك خةةث رسنت و خا ك و وعتبرة ىيولىيولوو . وة زة موةة ك موىذووزةة ز ل كة زرةتو ل و كت ي ك كمم ل

ازةةورخووخا زةوزةةة ج ر، ل وةال، وخةخا. م ش ؤر خووث. خةزوىتة وة ج لة خايتةوخا وىةت ر،ووزيا.ة ج ل

مرخو ي ر،ؤسةت م ى رمةيةي زة وز مةةريةي كةر،ي ةةب ش وا ل زريوزوةر،ي ىيول خوا ءرخ ءكوىش ءىرسيا وةست ز رامب ر وىةةو زرو رو(

رثرخةك و خة وىر،ةىتةة وة كةة : كتوىةةك مةةةةرية ضةةةوة سةة بببت عثمببان هللةهببدي ببه)رؤست ، كرخ و وة ضةوة و ىرس كنة واوش خاةن وشية ونج ثرسون ز ةث ر ر ر، ي خةخا. خةىت وي يو توىكون مرةبةوة ي مةو وةك ةمي مزةوة ك

زةةون كة زة ر ةمةة وة يوىزي ةمةن ي ر،الى زبةون ي ر ز ءضةك ز خةس آل.ثم ك ةىر،ضن كون ل زة رخازةو ءضةوة وةنة ي مةو تجمةةريةي كةر،ي ةةب

مىةر )ى رش(ةىكون ل ز رخة، زرة ك ةيا ر،اةةتبةوة خرةىذي ز ز خةر مةوةي تةري ( خرةىذزةو وات زةك ي سة ء خ ةن ضةارء خ ي و ك خةزةةو ولبت يوةشتنوىك )

ضةةار ءيتة ثوىشة وةة ةةمي ل و ث رةوة زة ل لى ر،ؤسةت ميا زكرةىةئ مةةةرية

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

236

ءسة رةن ك ي ر،ؤسةت ، ءثرض ك ي زذية ر،ؤةشئ ر،ؤةشةئ تة ةشةت س رخؤ ة ك تة كن يوىنةة ءل س ري خاوشةئ ل قة لة ةةىكن ةوىةرا ث ومرةةياو زة ثلى

وىةةة ز ةشةتونة ة ك ضة وىةةت ةةارةوة مةةرية ووت : وىم م ر ز ة و ز زةموىشك ترن ءي مةو ك سوىك ك م زونوبوىتم وج خةزونم وىةة ل

كة. كة = كة = ضةر ة وىم ي ة رة ية مةو لة و ةممةيا ة كةةني تة وةي ةمتة وة خةىة تة ط يةم و زوث رستة وامزا وىةةش وةك وىم زة

يةىك ز بزةو زتةوتة ك ي يةىكتن ةةاي ي ةت وا ي وال تن زيامة ةل ىوترت خة امن م وا زمتن س ر ر وىم وة ك ة وىةتش وىةةة منتةن ء زط كرخووة ك مة ل ةممة وة يةتبم ة مر،ؤش خل نوةزةو، كة ة ، تة ةئ

مياةة ء وىةةة خةةيؤر،ةىن ء وىمة ز سة رتيا الى خةزةنية ضةةك تراى تن لة ل س ر ، ذةريء موىشك خام ر ءور،ةو ئخةس آلتياري ل س ر ، ةة

خة=ء ءر،وزع كةر،ي ةمرةش ي ر ز و وىةةة زةو ك ل ة لى ية من ر،ؤسةت ، كرخ ر، س ةيي كةر،ي ة ز وةزقة ة وىخاة رةةيا ر،ةىتري كرخة )ثوىش خةسئ ث

كن ر،وزع كةر،ي ةمري رخ زموي ر،ؤست ،ة ى رمةيةو سة رؤك سةةثي ىرسة ر،وزع ضةو

مرواري ز رخ ءخؤ ك ورةشمني ر،ا ايؤت وة ةزة. ءس رة وا زرة ةن ز تةري و ك ور ي رضة ة روة وتة ةةةة تىوىك ل سءل ز ر ر،ؤست ميا خةخرةو وىت وة

ل س ر خؤ كوىك ةىرةنوش خاوشةتةوة ر،وزعةوش ىةان ي ة ثم وةةىت وا ءز رخكةرخ زة ذوورخاة سةةاري سةث ك ة وة ةةمي ر،ووور،ا ي ةمة وةة ز ي روا ز و ىل

يةة ت ةةل سةةث ك ي وةةة ك مىةرةكةة ي ةةوىال ونجةة خازةة يء سةةث ك ي ة كةآلوة ءض ك ك ي ر ز خةسةت وة زةةو –ز س رةنوىك وة ز ست وةو يت ثوىش وة

و ك ل س رخازةو وى ون وو.: ض ك ك . خاة وىث

م ةم، ل ةمم وة يتةو،ة ز ل كة وىةة ز خووتيا رخوو، ر ر،ا ي ووت : ز ، وىةة، خةموىنم وةة ون خة ر،ةىم وة خةز ي روا

سةييد قوتب مةشخةلى ري

237

ة وى ر،وزعة ةمةةيازةو ةر،ؤست ، ووت : لوى ر،ةى ز ي ر زة و ةوىةةة ي زةة زةو خؤ ك ك ض ز ز س ر ر،م ك ةيا ك ةوك ك ي ل

وىةةكرخ وا ز و ةوىةةة زة رةو ووآلتة وىمة ن ر،ؤست ، ووت : ض واي ل ث زوى !

لة –خةك. ةةا ز –ر،وزع ووت : ةةا وىم ي ي ل بذارخووة ت و ك س ي ءر، ي ث رسةتن ةةةاي تةك ة ةنة سة ر نزو ءو وة ر، رةن زك ة ومرؤظث رست

ر،ؤذي ة ةنة زة رىراوا خوةو نزو ءن زهوىننيت سك وتري خوووة خةرة ل ةت هزوخن ةنة وىةة خاخثة روةري ة ؤرخاري خةون ك وة ءست ، ة وة ي روةي ت ل خواة

وةالم وة(

* * *

زرو رو( خيء خة مر، ة ي ل ةةىةت مةسل من خةزوىت ي ل ةةىةت ة كوىك ز ةةي سم ي ز رخةوا، توى خة ةىنة ءمةسل م ي سئيوىزي مخخي ز آل، مخا، ءزةض ك

لةتكة ي زة ر يء ز ةوةة لة ءك ي ر و س رز ر و س رزل نية زمة ز ضوي الىم و وة ت م ةي ز رامبة ري خةكة.ة ضةةك خل نوةة لة وةي ة ، ز ةنة ش

زوةر،ةش ك مرةي ةةمي ي ةة ة مةةمكني وة ية رخةزة ءموةة ك و ز س رخةضةوىئ مةسل من ي ر وز س ر مر، ك.ة ضةك ة ل ك ي مةو خةمرنة زة آل، ة ، ز

خةىل ةة ز رةو ز ي ئ خةر،وا ز آل، ة وان خةزة ، ك ، س ر ةمون ى ى يويز رةو خؤ ةخ م خةوى ىووا ي وىةةان ة ، خوو ي ل ةةىةةت ش ؤر – ؤرز ةن –

ا ةك ي ةةاي ث روةرخ ر خة ر ك خةى رمة :ز و ؤرة مةسل من ة ل لةة الةة كفةةروا يف الةةوال ، متةةاع قليةةل مةةأواهم جهةةنم وبةة إ ل رسةةك تة

وا رهلةم لةم جن ةاو تةري مة تتهةا األنةار خالة فيهةا سةزل املها ، لك ال آت (193–195 :آل عمران )خري لألبرار م عن هللا وما عن هللا

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

238

زم ز ر ة ء ثةرة و ة ك ةةا ي ول يا س رز ةمي و ك س ي زوةر،ةن ز وة ث ة ي ة و وكت ءث ةياكرخن خةةيةنة ي ر،ال ئ ة ك. ة وة ةتوىك كة ،

ةةةاي ةمةةن ون خةزة ز آل، واة ي لة وىك س ة س رة ، خؤ ةة و ةراثبة ىة مري ة ز ءر،وزري ز ذةىرخا خةر،وا. خةترسوى ةةا ز ي توىك زم مخةكرخوون ك

ل وةة ن ةةةاوة زمةةن خةموىنن وة م ش س رةتي ز ةوىريت كرخو ة كة توىويا ضك ي ثووضكوش ل وةخاة ك ل وي ةةاة خةكر ةوىرو مخة

ى لة زري وا زةلى خةكشةوىنة ز سة ر زرو رو ءة زويةو زريوزوةر،و ةةور،ةو ئ ءي مةوي ىووا ةن ي ة ل لى ة زوةيةو زريوزةوةر،و ةةور،ةو ةئ كمم ل خاة ك

ىوزوىتة وة كة ك وت مةسل من ز آل، ل لى م يا و ي سةت ي ىلى ءي ل س ثل ةة ك زمةيان زمةة لة ي مةو وا لة ةءس رك وتةوة ي ر ، س رز ر و ءلةتكة ي ر،ة ة . و وة ت م ي وا خةك. ي روةي لة ةلةتك ي ر،ةىزو

ةة ي ةن خةك. ز رةو ة و ةوىرةةةا ي ر،ةىنمة ز ز ءة وة خةةر،واوىنة ز ةة ة ز خةك. ز ر ةن زكت وة زم و سم ر،وكة ي ءة ، ةشتمتةو م توىياة

م توىياخةذي خةةط ءخةكة نة خة ةراةوىن كمم ل ة خا ت ة ية ز كة لة ز خكريء ثةريؤ ي ة رمة ة مة ء وزل وةن ةود خةك ة وة ءث ر،ي كلةك ز ر خةك وةو

ة يوىل ةة ءزونةة خة ةر ز خةورةيا خةك. ك خوك ل خوور،ووة ر،ؤ نة ضوو وكتة خا مةسةل من لة و كون زبونةرةى ل ةة كرخةوةي ز خو ةراث كرءر،ووي ر،ةش

وة ىشة ل ة ةثلة ي ةمةة وةة خةر،واوىتة ة و ز خكر م زوةر،و لةتك ي زل نييءة ة ى . ءزة س ةري و ى موةرة ي ل خ ل توةي خةوروثشت خةك. ز آل، كز

و ي ل سةة ري ثةة روةرخةزةوةة كةة ، ةة سةةةورزةو ل سةة ر ةة و ر،اسةةتث روةروةةةةامجة ةء ثر،ؤ رام ك ي ك ةةىن ك وتةوةة ل ق ز ولتزام ز وةر،وة زءزوىت وة رة وو كززة ل وةي ك ي ر ز يوةاة و ةةمر،او ىرةةخراواة ر،ةىنمةة ز و زوهوىنوىئ ز رةو موىر ة اري زوةر، ءزك.

ي زةةر،او لوتة و ي وةس خاةزةىن ري ةمةةيا قةة، خةزةة زة ي واو كمم ل ل ة اخةو ري زةتةركرخووةو ء ؤكوةك ةيا رؤخةضوىئ ك ض واخة اة ةمي ل كم.

سةييد قوتب مةشخةلى ري

239

ة ر،ازةةارخ زةتةوان ءث ةياكرخ ثرةو ز آللى خةك وةىت كمل وىر ر،اخةزةةىر خةزةةة خةزة ل ضوي مرخا خةرزهوىنريى ؤلكو ؤوي كمم ل ز ىمرةىك ةوىلة

لةتكة ي و ةترة ر،وو توىياز خي كرةىئ ز آل، مةسةل من لة ز و ةو زةر،ولوت ل لوتوي زنة ةلكةوخا قةةو، خةزة ء ز ر و زل نيي ةمة وةة خةر،واوىت وا ي وا ل

ة ةة . ءت م ي ةمي خةك.ة وا ز ت ه موةت وة ز آل، كزز ء ة ى . ةةالوتو زةو زةر،او ك ةة وةك وان ةم ل ز ة ةل ويا ىل ثكذو ةوةىن ك ةمي خا

زةةآلة ةوةيا ز تةب ت ك خل نو ل وةي: ي ر ، س رز ر و زل نيةة ضةك لة تم زوةر،خةضوىذيء ل خل يا يوىمن و ر،اخةزةةىر ءل ة.

ز ل ة وا مةسل من ك زوة ز خةون ك ةيا كرخووةة وةك وة واة زوة زة ضةك ة لة خةة ة لة كمم ل ة كيا ك خوورة ل شكمي رخا كرخزة ل كةرة ث

ثكةذو ءي رضة ةتوىك كة ىةةان ز ر ة ل زة ةيا ز ر،ةىزة ل ءةةور،ةو ت ثكةوةىن ل كتوىكيا ك ؤرز ي كمم ل كة ش ل تة ز ي ل ةةىةةت ة ، خةكة نة

خةكة زة آل، ةةةور،ةو ت ثك كة ي ث ء و.ءكي ل س تةاج خة ر زريوزوةر،ي ز زل نيةوة خةر،واوىت واة ي وا ل تة زة ، و ل و لةتك ز ر و مةسل من كززة ك

خةك ي ل ةةىةت موش وةكة ة كوىك لة ةة ثوى ثءتةا توىية رن تريو ءخةك نووري ر،وك ذةةيا ر،ةىي خ ل ثوىش ميا ز كرواضو كروا زوةر، واة ة ك

:-زةةة سآلوي ةةاي ل –ر،ؤةشتةون ي ل ةةىةت ز رةت ةح رو ر منكم كما تس روا منا فسا سس (03 -هود) إ تس

وىةةة خةكة ة ة وىم خةكة نة ل ر،اسةتويا وىمة ل تة زة ر وىةة ل ت ز خةك ةن وة ةنة ل ت تن ثخةك ة وىةتش وةكة وىةة ل ت من ث

ضةك مةسل من م زل كمتةة كةروا زةوةر،ءة مة زل كمتةة كةروا و ة ي رة كون ل و ة ت خا خةزونة ك ةةا خةى رمة :وىز خز ةت كىرا ضول

، إ الةة أجرمةةوا كةةاسوا مةة الةة آمنةةوا ضةةحكو ، وإذا مةةروا هلةةم ةتةةامزولوةةوا فكهةةم، وإذا رأوهةةةم قةةالوا إ هةةملك لضةةالو ، ومةةةا و إذا آسلوةةوا إىل أهلهةةم آس

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

241

أركةةلوا علةةيهم رةةافم، فةةاليو الةة آمنةةوا مةة الكفةةار ضةةحكو ، علةة األرائةةك (05–99 :املطررني) نرو ، هل روو الكفار ماكاسوا فدلو

ك زوةر،ةن يوىنوة كتة ثوىون خة ةشةنتة ضةوةن خةك ني ةتوابران ز وا ثة تة مةسةل م كن تة رةق ءوةكة هوىنوة ك وةمةةن زةة –ة كبي خاخة ر. ل

ك خة ر،ا وة و كمم ل ي ةمةن ؤر زة وة كة ةف –زبن وةو رمون ز ةمزة م كون خل خةةمش خةزةةةون كةة ل تةة ةن زةة مةسةةل من كةةرخووة ةة ر مةسةةل

ضةوخةىر وة زة م ش ز –شوىةاو وىزبونوة ة خةةةو.: م ن ةمر،او س رل –لة ر،ؤذي خواةوةيا – ونج ةةا خةى رمة : مر،ؤ –خاراز ز س ر مةسل م وة

خةك ة ةم ون ةكىرةكن ث ةةا يوىنزةو ز مةسل م كوشة وا ي زوةر،ةن ز ىوى ز س وةي ةمة وة خةر،وان ر،ووي ةةا ونج ةةاخةثرسةة: ةة وان ل س ر

كىرةكن ثخا ت وةةن وةر ر. ك خةةكرخ! زةر ثريؤ خاة زة ي كىرةك زم وىم وىر،اوةت وة كة ي ر ل كم وة ةةا ل

مةسل م كون خةوو.: ز ل الة كفةروا للة آمنةوا أي الفةر م خةري وإذا ت تل علةيهم آ ات نةا بةينةاو قةا (70 -مرتم) وأرس س ال مامال

كىرةكن ز و ك سة ةن خةوو. كة ر ة ت ك وىم ةن و خبةةىنراة ت وةةزوةر،ةن يوىنزةو: كممة ل ج وةة كمن ثل وثةة ي زة ر ترة! كةمر،و ةة ي كممةن

ضكبة!بةوةكن كة زوةر،ةةن وي واو ىوزو ل ةمزة ! كمر،ي ك، وةن ضكبة! ز ج وة ك

كةةر،ي ضبر ز مةز مم خ يوىنوة! ةن ي ذارةك خةوروثشت ! كمر،ي كمون! ء ة مر،ؤي كةر،ي يوش،ء وةلويي كةر،ي مةةريةو زة سةىو كةر،ي ز ر ! حارث

ة زب ! ءةن زواللء ة ممرو ءةي ةبض ر و ز وا ةي مةز مم خ زةآلوي خةكةرخةوة ة ر زةش زةواةة ة )زم

خةسة آلتون لة وىة زةر،ةةشةيا ةةىنك وتةوةك وا خةزةةون! واة ي كة ة ةةوة ك زمة و خاةةةراوي وةكةة ة خذوارةش خروسئ خةك ن زمي! ك ل ءي ة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

246

ك راوشةة واةة ي كم ةةك وةةوةكةة ي ) رزةة ،(خا كمخةزةوةة وة ز ري ل ةت ثة و خةس آل.ء سمن زةون! ( ( زةونة ك ةوة ثل وهللةد ر،ا اوةي )خار

م ي ل ة ي س ر ةمون ي ل ةة ي ة و ك سة ة كة سةم ي مةوك.ء ةةىنوىكيا ي ن م ش زوكمة توىك زل نيةكن زون ة وا ش ل يةة مةو ر،وال ةة توىك ر،ا اوةي سةةةا، خراوي خرؤو خوورة لةة ةةاةةة كةة ة زويةكةة ي

خةل س ي ي رال ك ر زوكم ت ةةاي ورةة ك و ة زويةةة يةو ثل وثةة و ءةزمةةة ت زةةكم اكوىشةةة ةة ر،ةةةوةىك ثوىةةوةة ةةة ل ك زمةةةمي ث ءسةةمن

وة= ززواةي ية واو ية ءةتةكة خان يوةاي خةس آلتيارية كرز خةست توىكم نء ر،ةز ت ء ىوهةخو ة يويزةو تة ة و ءز ل كة ل ىوى وا ي ولى

ء خ ل ز ر ر،ة ام يي ةةةا س رةتوة خل نوة ل ةمي ك خةة و زةة ل ك س ي ك وة خةسةت لة ) ةتوىك( ة ضوةر،وا وةءم ز ست يوةاو ثخا ت ة ل ك و

وة ة ةةمي ية ر خوورة ةسةةوخو ز رذةوةي ء تة مع ريزة ز و ك س ي م ز ستر،ا اي وةو ر،وال ت سةا، خراوي خرؤ ة زر لوى ة ز ي ر ك سة يوةاي ةم ث رةىز

ءر،ازةارخة ة زة رةي كة و ءز ي ر خوورك وةىت وة زي ر ك سة م سةمن ةوة ةمي ك. ز

ت را وي ةةاةويا سةوك خةزةة ر ل وعتوبرات ة ل ك ج كوىشء رةوىكون زةون

و وة وةر رتةوةة تة ي ول بةيا. وة ل ك مةسل من ة زويةو زريوزوةر،و ز يي ل رتةوةة كة م ة ةو وةة وةروزك و ة ز ل كة ل ةةاي ة ل ك ر،ةىزي ة ل ك خةسئ

رتةوةة تة وة وةة وةرة و رة وو ي واو ي وةس ة ل ك ز س مةسل من م ي ل مةسةل من مة ي ةزةة ورو وةىر ءز، ل لى رة وو ي واو ي وةس وايا ز ر و

ل ، ىوه خةرةكراوةوة وةر رتةوة خل ة ةمةةيا خةك. ةةن لة كزي خةروويا ي سئ ز وب ضمن و مةسل م ل

وةريء تةة را وي ر،اسةةتث ر ءةةةةاي ةةة ل ك ة ىةة . خةةةةةا كةة ةة و ث ةةةةةية زةة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

242

سة ي ءس رضوةك زةون ي ل يةس وىن ء رة خةخاتة وب ثوىةةرو ز يو م خح ة ل ك ضو !

ة ز و ةةمر،اة ةمر،اة را ة زوش زتةز ل من ل س ر ز ز ل ةةمةسكمم ل ة و ة ش خةسة آلت ية زةة زةر،ا اوةو ر،وال ة ت زرةةك خارةشة ية زةة زة

ز ق مر،ن مخا، ، م يوضون يو ل ى موةرةش ي زة مةسل م و ل س ر ز ز ة وب ي رض ل ز ق زبا ةمر،اة ء س ر رخاو

مةمكني و ةةمر،اة ء سة ر رخا –ةةا ي ة زوةر،ي ز ك –مةسل موش ي ل بذةىريىء ز ق خبت ووة مةمكني و يو كتوىك ز ق زة مر،ةىتة وةة ةةمر،اة ز

ي رض ي ةمر،اة ر،وال ت ىمراوىمري ي ز ء ةآلواآلزنةةىن ء ة موش زةرو روى ي مةاري ة ك ز خووي ة كيازوى

سةييد قوتب مةشخةلى ري

243

ئا ئـةمـةيـة ريطـــا

الس ةةةةةماك ذاو الةةةةةووأ، واليةةةةةو املوعةةةةةو ، ولةةةةةاه ومشةةةةةهو ، قتةةةةةل أصةةةةةحاو ويهةةا قدةةو ، وه ةةم علةة مةةا فدلةةو بةةاملممنم األخةة و ، النةةار ذاو الوقةةو ، إذ ه ةةم عل

لة ملةك السةماواو يلهو ، وما سموا منهم إل أ ممنوا باه الدز ةز المية ، الةواألرض وهللا علةة ك ةةل لةةيك لةةهي إ الةة فتنةةوا املةةممنم واملممنةةاو ل توبةةوا

إ الةة آمنةةوا وعملةةوا الصةةالاو لةةةم فةلهةةم عةةاو جهةةنم ولةةم عةةاو الر ةةةأ،جنةةاو تةةري مةة تتهةةا األنةةار ذلةةك الفةةو الكوةةري، إ باةة ربةةك لشةة ، إسةة هةةو

فةور الةةو و ، ذو الدةةري اجملية ، فةد ةة -1)الذذجو : ر ة ال لمةةا وة و ديةة ، وهةةو ال15).

ر،ؤذي م زل ستوىرانة سةةةىني زة ل ةثوىك ك ثر، ء مس رةىك وات : سةةىني ز رؤذي ةة رةى. ية ةن ء ي مةو مرؤظ توىويا كمخةكرةىت وةة سةةىني ز خواة ك

ةوةةيا ي ل ك را ك يةآل ك ة وا ي كة زةمرت زةل وةن لة ىرةن ةةا ل ثة و زل وىةة ي ي ل ك ي ت زوك رخان زم سةتي مةسل م كنة و رةي كل

ست مكران ز خةورةيا خاوشتبةون )زم زونون و خمي ة ورةو ز تون ي زةوة ك ت م ةن خةكرخ ضة لة و مةسةل م خةكرةىةئة زة و يوةاةة ي لة ءخلى ت ةىن (ةراث ك ون وة زةو كة ءو ك ةن ث ةن زك وة ي مةو توانو وةالم ت

ية مةو ءوىنزةو و ةةاة ي ي مةو توىك ل ىوى ةمةةيا خةكة. زوةر،ةن ز ةةا يية مةو كةرخةوةو و و ةي لة ة ةو ءةوةن مسن خة، ث رسباوة و ةةاة ي ك

ءون زوىئ ضرةةوس و ك سة ي ةةة يوض لءة خةزوىئءك وتوىك ي ة ءي ل س ن كة ةن ث ة ةن زك ة وةو خة سزاو ارةن زم مةسل م كن ثوىش خةيوىن ت ل

كرة ر،ةواة ةن( ضرةةوسون سزاي خؤ ةخء اري خواةش ث ومن زةو وة )ل وي سةت زوةر،ةن يوىنةوةو كةري ضةك ةن كةرخ زة سةتوىن رة و ك س ش ك

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

244

ي خةز ةشرةىئ ك ك ء ر،ووزر ز ذةىرةيا خةر،وا. ز ر،اسةت تمل ة و سةزا ةز رةنون ث زةو وة خةةةل قوىنوىةئء ةنةيو خةكتة وة ةةاي تم ز يوىزو ز ذا ي رةةاة ك ل

و ز رامبة ر ة ولوك ءة ر،ء وةش خاثم ري توا ز ية مةسل م كن ة ورةترة لة ء ورةترة توىك خروسئ كرازوىئ ةوة ة ر زل نيو ز رةن )ك

هوىن ي رض ةتوىكيا كة ةز خ ؤر ؤرة ز كرة ل اة ك ةوي( ي ر ةة ء مسن خي زك. زوىت ةمي ز

ة ءو ك ول سةرةت )الةوج(خا زسكراوة ر،است ضريؤك ةوةرا ك ية وةكة ك ية مةو لة –)خاة (ة مةسل م كنة وا ي زة وا ي ةةةاة زآلوخةك ة وة

وورخي سة ر زةيةة زةر ةن زة ، وىةةةت زة ث –و ك ز وىى ل ي ر ء وةكونة زر،ةةرو ت وىوهتة ي ءو وةة خةة وةىئ ز و س رةتو كمتةة و وىةةة ي ك يوىنوةىت

خةري كرخووةة ةش ي ر،ةىبة ي زريويم ةوىك سرو ةت زة وا ي ةةةاة توىويا و وة كة وةز تز و ي مةو ر، –ر،ؤل مرؤظ توىيا خةرزك و زكوىشة ز ىمرةىك ك

ةوي سة ر ر، ي ز خرةىذاة ء م وخاي ذة ةميء ل و زةارة ز رىراوا ةيا كة خةىت زك.ة وخةروون مخةزك. زةم ي روةي خةة وةىئ ر،ةىي مةسل من خةري –ة

ز ثوى زوكمة توىك –ر، ةنة ك ل ز خةرةي ةةاخا و ي خةىت و و ي مةو ر،ةز ت كوىشراون –خةري ةةاة راوةي

ضريؤك ةوةرا ك ية ز س ريت كمم ل ك سوىك ك زوةر،ةن ز ةةاي ةمةةن سةزاو ةذاوةو كرخة ث ن تةو ةك و ة ر،است زوةر،ي ةمةن كراءيوىن

ر،ةز ت يت ز خةسئ خوذمن ةوةن خةس آلت ست مكرةوة ز خةسئ وا ي خاةة خة مةةى س رز سةةت وةر رتنةة ة زوةةيةي (ةم مةةى )مرؤظةةرةوةةن زةة

تةك ز خةسةئ واة ي يةو تة هو ءث روةرية زوةر،يوىنةن زة ةةاي ثةك تر،اسةةا زم زةو مرؤظ خازةو ز ل كة خةة وةةئ مىوىكون زم و ر،ةىزة خا خة ك

ك كة سةت مكران ل ة لى سةزاو زك زة م ية وى ةمى زوةر،و ر،ةىزي مرؤظزكة كة ةك و ة اري ةخمي ر،ةىةزي مرؤظةة ت ث ز ء ارخايا ر،ازةةىرن

سةوتن ثوى خةضوىذي

سةييد قوتب مةشخةلى ري

245

خةرو ي ز سة ر ةذاوةو ر،ةز توةيا س رةةةئ ة زوةيةي ءزوةر،زةو ، خلىةىر ي ر،ة ة ي لة ذ بة ى وىهوىشئ ة و ة زويةةة واي ل وس رةةئ ز س رذةيا خةةبون وا و ك –خةن ك ةن ي لى ةلوةكوىن ون ل وىست مكرايا زنل وىن ى ة ث

ء كمةةن خاخةمةر ءخةرو خةسةةتوىنرةى خةسةةتوىنرةى تة ةوةة كون ك ى ءخلى خةزن ةمل موىش

مة وة لة ذةث رست ر، رزبةون زمة وب ةم وةةت خةرو ل ء ، خلى تةةآلوي مرخوشةةون زةة و ةةوىةة خر،يا ةةة خوةةخا ةلولةة ةة كرخن رضةة وا

خةم ر ةثيةة مةو كةةمتوىك ةمونةة ر، ةةرزبةون لةة و ةةت خةروةة لةة ء ةة ، خلى

خةرضةةةوزةون كةة يةة رال ون خةكةة ن خرومشةة ر، رزةووةةن لةة و سةة رك وتن ةيا رامب ر ذةن وةخةست يوىن خةرك و. ك ة زويةك ةن ز

ز رةىزاة ة خةسةت ة ك ضةك ةةا و زل نةيو زةوةر،و خةرو ثر،ءر،ووز ر،ووي ، خلىزوةر،و ر،ةةا و توابةر ية زةو ة ، خةسةت خلى ر،ةزة ش وان زة خةوري ةز ءخل ر،ةق

رزبوةن ضةمن ة ، زوةر،خاراة سةزاو ة ا خةك ن ت رةك خا خاوشتبةن ت م ضمن واخةزوةن ة ر ذةةن خةضوىذن خاوشتبةون ل ةتون ل و خمي وةرخة ر. ك

سةوتةو ي ر ءز ر،ةىز ورخةورخة خةزن سةت م ءخةةةا. خةست ة ل كوىك ثككتوىكوش منيال وىك ةن ووةىكة ةةن ةمةوىك ةةن ثريةىةذوىكة ةةن ز سآلضةةوة ك

ززةي ءوىرةةا و ز ر،ةىزا خةةراة وىة ر زولك زولكث كك وت ي و مةسل م ةخمية ةةةةىن ر،ذاوو خةروة سةت مكرا وة خةيتة خةريء ثوىك ون ز ةةو ل

ةتر س رةن ر، خةزةو ءثرض ل سةوتوة م سئ تري خةكرخن ةةاريء لة و ةخاز ةة ي و خةست خل رةز ي ث م ة و ر،ووخاوة خر،يةة

خمية ضل ثوو ةلكوي ست مكرايا ةةةتون ث لة زذيى ضةةك لة ةتون لة ة ي ك ية ر وز نرة وى ارخاوىك تمزوىن ري تةيوس ةئ وةرخة ر.ة ز و ىمرة ز

زوخةةا.ة ةك. ضةك ةم خر،ية ث ومري ةتوىك خةخاو خةةكةةذ تة خر،ية اري وىضريةك ي وةر ر ل ة. ل – ك سب ض - ك زم وةي

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

246

ة ءزة ر زةوةوة م ش ي ر و ر،ووخاوةة كة وة ثةك مةسةل م توىةيا ءمرؤظةة ت ز خرةىةذاة ضة رخ م ضةةوة كة و لةتك زل نةيو وةز ر ر، رزةوو

ة مر،ا وةكن ةت

* * *

ءزةوةر،خا سة رك و. ست مكري ز س ر و كل زةزت ةمونويا وا خةرخةك ةوىرةوم ةيو ةةمر،ا رة ءخةرو ة و كمم ل ة ثةك ءخلى ز ر ةي ل و زوةر،ة ثت و

ست ميا خازةوة يو رةوىك زةوة و زوةر،ة ز خرةىذاة و ر،ةي ل وىةان زوةر،و ر،ووةياة س زةو

سة ي وىر،راو تة وة خةرزةرةي ة ، ز ءء ة و زة خةس -خةز زةر و كن -سة رة م ة و كةرخةوة –ةةةا ة و سةت مكرا ي ر،ووخاوةة وةي توىياو كة

ءز ىة ترة. خازةة –ةة ةن خةةةكرخ ث س يا ةن كة لة و تواة خر،ياة ة ءزة وم يةةخو زة وم ءة ءزس ى وتي ز وم ةح ى وتيزن ة وةكة ك

ءةن وةكة ضمن زسة زر،كرخة ىريةة ون ةكرخووة لتط ز وم ءة ةبز وم ة س رز ةك كرخووة خل ت ةىنة ي ءة ك ؤر ةمش زةزت ةمونوياة كمتة زمة ، ضريؤك ل

ي ة ضمن ر،ووخاوةك ي ر وا كمتة ية.! ة و خةسةت مةسةل م ي ةشةتن مةو ة ارو ةك ة وةة لة و ك ةيةخا زة يو خوالةتك ي زوةر،ة ي روا ز و ية

ةةةةىن ة و ضةون! ل وووةش و خةست خةستيرةىذك رو ست مكرا ي خةستون ز زةتوا سةوركرخة ر، رةن زةو!

ء ةتوىك خلى –ة ز ذان خل ت ةىن ز رامب ر و كمتة –زةزت ةمونويا ل ة ءتةر خةكة. ةر ثريؤ مةسل من ىوىري ةتوىك خةروئ خاخةةةرثوىنةة ز آل، ز

سرو ةت ة و تة را ووة يةك. ي سةئ زة وىترةن زم خةرخةة. واةن ل و ك ور،است

سةييد قوتب مةشخةلى ري

247

زةاري و ر،ة زكر كة خةرك ز خةكوىشر ي روةي خةز ىةزك ن ك م ث ل ل ويا ز رثخةكر

ةة ك ذةةن رةوىكة ةزة ت ة ارو ةم ة ء ةم ة ء ر، ءذةنء لة ة. ةوةن ء ةتةم ك ي زة اج و ت . زرةتوش ني ل و ورةةن ل ت را ووخا

ثة زثةةىرةى س رك وتنوش ت ه الى زةو ةكراة وة ضةةك الى زةةو وىةة ؤرةك س رك وت كراة ت ه وىةةة ك ل

رةة ةاةوةيا سة ي ةة و ورةةة زرةتوة لة تة را وي ة و رة ي لة ة زوية

زوةر، ز ر ترة ثلة ي ز ار،ي ةةاخا ر،ةواى خةزةة زرةتو ل و تةم ك ي ل سة رك وتن ر،ؤح ز سة ر مةخخةخاة سة رك وتن ة زوةية س رك وتنوش زرةتو لة

لة ، ر،ووخاوة ةيا ارخاة س رك وتن زوةر،ة ز س ر ر،ةز ت ء ةم ةويا ز س ر ة ارخا الى زةةو ء و ثك مةسل م كن س رك و. ز سة ر خل ة كةت ء ةوىش

زم ةم نةوخيء م وة ر،اخةكوىش و ةذةيا مرؤظ ز س ر ي مةو توىكيا ك ل مة ي ي ىمرةىك وا ك و خا س رك وت ز و و ثك ز س ر و ر،ةز ت

ض رخ س رخةم كوياة وة س رك وت ة ل ي مرؤظة ت ي مةو رة ة ل ك ي مةو خةمرن يمي مرخوشةون ؤرة زة آل، ية مةو ك سةوىك ة و

ة زة و ىةمرةش ة اخ ءة ز و وىةةة ش زل نةي زوىتة وة ءس رك وتن وةخةسئ يوىنة زة ل كة ة ، ىةمرة زوىتة وة ر،ووة ثةريؤ ةش ةوا زة ر ء ز رةو و سةم ةز

خةسةت ة ك ة كة زة رةىز رتنوىك ةةاة س رك وتن ي ل بذةىرراوي خةست ةةاة وز يةك ةمي ك ي مةوةن ي ر خةمرن زة آل، ة و خةسةت ة ثك خةز ةشة ل

لة وةي ية ر ةةمي ك ري ةةةاخا ىة ثل ة ك ومتو وةرخة رنة ومتو ل ر وىم زة زم و وا ش زكة ة كة ل سة ر ةمونةيا ومتو ةىك ز ر ة ز خواي وا خا خةى

زكةة ن ز رامبةة ر زةة ةةي ةة و مةسةةل م خةةةةتةا ذةةة ةمةةةن ر، ةةر ة خةكة و.! مرؤظةة ت ةزوةر،ةك ةن ز آل، و كت ي ر ةمةةن ضة يةن ةةن لة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

248

ةمةةن ز خةسةت ض ية ؤر خةزةو ك ة خةك و.! و ة ي ةمةن ةض يي ةن لةمةن و م ورةة ةن خةكة ئ مةي زةةرة ذةة خوة زةة زوةية

سةةىري ذةةن زةة س رز سةت ةةن ة و ذةة زمة ي ة ة و ةم ء تل ءست مكرا خةسئ خة رن ز س ر و واياة ثش وةي خةستون خة ر. ز س ر

ل ويا! يوىشةت ل سة ر م مةة ك ؤر زة ر ةة مة كة ة واة زرخةة وة كة

ةمونةةوش زرخةةة وة رضةة وان لةة وىة كل ثةة ي ةةر،ا رضةة وا ل ةةون خاخةثل ةةة ة و ل ة ي ة مر،ؤش ة زة سةب ةنة ية ر خةمةر ةرط وةةة

ر ثل فت ي خةك. ز ر ة س رخةك و ك ز آل، ةم و م ةزل وش زةةوتةث ن زةاري ر،ةك ش ت ه س ر ةمني وة تة ه ذةة ة ، خووةة وة

وةةة ك لة ز وىك زةةون لة ني ك رةك ون خي ي ر و ة ل ك وا ي ك وةك مرؤظة ت ة ز ل كة خةسةت ي ةةةاةوش ز ةياري ر،ووخاوةكة سة ر ةمني

ت را وةة ك ر،ووخاوةكة خةزوةن ة ، ر،ووخاوةش زة ي مةو ةون ية مةو ءخةك نكةة وة خةكوىشر ة ةري ت را ووي ةمون ة كة ة وةك مرؤظةة ت خةةهوىننة

ثريؤ ي توىياة ة ي ار ي ار ءضةك و خةست ة ي وي ةةانة وةيةي و ثكر،ةىةزي ءةش وةيةي و ك س ر ةمني خةز ةمةوش لة وةخا وة كة سةت ر،اي ية مةو ثريؤ ي و خةست و ي وي ةةا ؤر ؤر ث س يترو سة ونبة لة

ة ل ك س ر ةمني ل لى ، ي مةوة يا ر،ؤذي خواة موة زةاري ر،است زون و كت ةة كة

ج يوىل ر لوىةك خازر،كةرةى ء ر،ووخاوةك خوي س ر ةمون توىيا خةيوىنرةىت وة ثوىش خةك. ةل ر،است وازوعيا ج ل و ي ست خا ك مةسل من ي ست ث

اسةةت زون ش يوىشةةتكةة وازةو يوىشةةت ةة ر،ةك كمتةةة ةة يتةوة كمتةةة ر، – ةمني ر،ووةةياوة ل س ر ك – ل ك خا ةزةكمياوش ز س ر ز وىك م س يتةوة

زضةك ك ةيا ءك ، رة وة زةكموىك ز س ر ز ي و ة ضةك زةكموىك ر،اسئ

سةييد قوتب مةشخةلى ري

249

* * *

ر،واونوىك كةر. زون مرؤظ سكرة توىر،واون خووةموةن وىتوىر،واون ة ك ، تي مةو توىك خة رةىت وة م ة زةر ن مةسةل م ر،واونوىك خوورزون ك وىت

وق تة ي زريويم ة ر،واون ة خةزوىت ة و ز ز وىل س ر ث روةرخة خةك. ضةك ، ت ر،است زوةر،ي ل س ر خاخةم ر

ز رامبة ر ة و زةوةر،و – وى ثخا ت ةةاة ي ةة زةم ية مةو مةسةل من كة خةةةرن ل سة ر ةةة ةنة ز رامبة ر ة و رامرتنة ةن ملك ض ء ةةىر،اة ل

ةكيا و ار ز رامب ر و س رك وتن ةن ز س ر ر،ةز ت ء ذاو ءر،ةز ت ة ش يوىمن خلى وخةروو : ثخا ت ةةاة

كر هللا تام ةة كر هللا أل بةة -الرعذذد)اللةةوو‘ةالةة آمنةةوا وتامةة قلةةوهلم بةة93)

ةخكرخ ةةةا يةوىم خةزةة ز ر،اسةت وا ي زوةر،ةن يوىنوةة خل ون ز وات : ت خي يوىمن خل وش ز ةخكرخ وةي ةةا خةى

ةم وةةت ء ر،ة ام يي ةةاي موهرةزن: م ش زرةتو ل إ ال آمنوا وعملوا الصالاو كيدل لم الر و ال (95 -مرتم)

ن ةةةةة ن ةةاي موهرةزةةخةك كري ضك وةوةةةن يوىنةة وا ي زوةر،ةوات : خكرخوةن لةة وي خةسةت ي زةةآلي ة ون خةخاتةةة مةة ش زرةتوة لةة وةم وةةةت

ىرةشت ك ةةا:هلذهل مات لد هللع د قال هلهلل لم ال كته: ق يتلم )) خةى رمة : ي ةةا ثوىغ مب ر

ء عم. فب يتل: ق يتم ث مر فؤهلد ؟ فب يتلتن: ء عم . فب يتل: مباذهل لد ع دي؟ فب يتلتن:جس. فب يتل: هلبةتهل لع دي ب بتا" يف هلجلة سمت ب ب قال ع دي؟ فب يتلتن: ح مد، هلست ر

((.هلحلمدىرةشةت ك ز ةيةك ةةةا مةرخ ةةةا زة وات : ر منةيال ةة كوىك لة

خةى رمة : و منيال ز يةك منتن كوىش!

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

251

خةل وى : ز ل ى خةى رمة : و ز ري م ك ي خل وتن كوىش!

خةل وى : ز ل ة خةى رمة : خي ض وو.!

من زةو كرخو ر،ا وةي زم وي تمي ل س ر ستةش تمي ءخةل وى : سةث=بنوى : كم ةك وىز ي تيا خروسئ زك ن زميء وةش ل خةى رمة : كم كوىك ل

وىراوةىتو وة( ىرمد ستةش كرخن ) خةى رمة : ةةاي م ن خةى رمة : ي روةي ثوىغ مب ر

ك رين . فةةاذا ذكةةرين يف سفسةة ذكرت ةة يف أسةةا ع نةة وةة عوةة ي ب، وأسةةا مدةة رةةم ةةسفس . وا ذكرين يف مأل ذكرت يف مةأل خريمنة . فة اقةرتو اال لةوا اقرتبة الية

.ةذراعا . وا اقرتو اال ذراعا اقرتب من باعا ، وا أتاين مشيا أتيت هرولكرخ، ل ة ل وات : م وا، ل لى ةمن ز ز يةي ةممياة ي ر كتوىك ةخي

ة ر ءخةكة ، خل ةمميا ةةخي كرخ،ة منوش ل خل ةمةيا ةخي خةمبة ر ل لة و خةكة ، كة كرخ، منوش ل وي ض ي ك سةوىك ةةخي ل وي ض ي ك سوىك ةخي

ة ر ز يةةة ك ةةم، زةةتوىك خةك. وةك س ز بة ك و ةخي منون و ر و زل وىك ل م زةةك ل م زةك زوىت وةة م )زلى(ةىك لوى زةك خةن وة وة

ز رةو وي م ة ة ر و ز ر،ؤةشنت ز زبوىت وةة م )زةوىك( ل و زةك خةن وة وة ت وة( م ز ر،اكرخن ل و زةك خةن وة )ي رخوو وىخ ك وىراوة

م ة ة رةك زةو ىوه ةةاة ز كروزري مةسل م س ر ةوي: ملةةو الدةةري ومةة رولةة سةةوحو بمةة رهلةةم و ممنةةو بةة و سةةتفرو الةة

فةةفغفر للة تةةابوا وآتودةوا كةةويلك للة آمنةوا ربنةةا وكةد ك ةةل لةيك ر ةةة وعلمةال (7 -غ فر) هم عاو اجلحيموق

خةوري واة ي لة ءىرةشت ك ةةا( ي ل ري ة ر ةةان وات : وا ي )ل ة ءت سةبوح. خةكة ن ء ةةكرا زةذةىرن ءخةكة ن سةثسة ةةةا ءة ر سةتةش

سةييد قوتب مةشخةلى ري

256

خةل ةوى : ةةاةة ة ءخةمش زةةون زةم مةسةل من خةكة ن وىخاواي ل ءوة ت وىزوةر،ةةن ث كة م ي مةو توىك رتمتة وةة خةةةاةة ل وك سة ةم ةب اةت ت ءر،ة .

ةيةة كون كةةرخووةو ر،ةىبةة ي تمةةةن ءتةةوان تمزةة ةن لةة ث ةةومن زةو تةة وةو ذاوةو ك و سزاي خؤ ةخ ة ةةاة زوثرةىزة ل ء رتمت ز ر

م و ذة ي يويان وي ةةا خةةب س ر قةو ، فةررم بل أرياك قتلوا يف كويل هللا أمواتال ول تسب ال عنة رهلةم ر

ةةا آتةةاه م هللا مةة فضةةل و ستوشةةرو بالةة ل لحةةوا هلةةم مةة خلفهةةم أ لخةةوف زسةةةو ، ستوشةةةرو بندمةةةة مةةة هللا وفضةةةل وأ هللا ل ضةةةي أجةةةر علةةةيهم ول هةةةم

(170–159 :آل عمران) ماملممنر، ي ةةاخا خةكةذرةى مةرخووز ة ة زة ل كة ة وان وا ا وا ي ك ل وات : كمة را زة ةخو ءخةخرةىةئ واة خل خةمش ةون ل وي ةةةاوة ث ةر،ؤ ء ةنيونة مةذخةش ز وك سة خةخةن كة ءة ك ةةا ك خاوةنة تة ز ةشنيةة ءز ةشش

ث ذارةتن زوىئ مذخة خةخةن ءة ، ءزوم ء وان ك : يو تر=يوىشت ةشتةن ز مةسل من اة ك. ةةا ثخا ت و وعم ت ك ةةا كرا ك ز

سةةت مكرو ءخاوةة زةة وةي خرؤ ن يةة روةي ز ل وىنةة خووثةة. زةوةوةكةة كةة ةةن ذة خوةي زيا.ة رض ل توابران ل ر،ؤذي خواةويا سزا ا موةة ك ر،ةى

كراوةة ي ل ز رخةموةيا ي ةة ة تة موةةة ك خةةهوىل وىتة وةو و زةارة ء رةىئةةلذةة خوةةيا تمل ة ةن ون رض ىري واش ي ة ي ر ل وىت سك كت وة ل

ر،ؤذي خواةوياة : سزاي ت واو ل ءخةكت وة ز آل، ثخا ئةةلةةةةا دمةةةةل الةةةة افالل ب هللا غةةةةةول تسةةةة فيةةةة ةعم املو إمةةةةا ةةةةمخرهم ليةةةةو تشةةةة

:ابذذراهيم)واكةاألبصةةار، م هادةةم م ندةةي رؤوكةةهم ل رتةة إلةةيهم طةةرفه م وأف ةة آلم هةة49–40)

ةةا زةم زة زة ل و كروكرخةوا ي ست مكران خةةك ن وام ا ةةا وات :ضو توىيا زل ق خةزة ى وكت ك ز رةو خاخ خةزر،ةى ة وة ك ر،ؤذةىك خةةهوىل وىت

يو موة: ضوةن خةرثمزوةةو تروك ء يم ون ل ترسن ل ءس ر رخا ءوةى ى

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

252

ةةةوا و لدوةةةوا رةةة القةةةوا ةةةومهم الةةةى وعةةة و ، ةةةو خيرجةةةو مةةة رهم خيو فةةة وفضةةو ، خالةةدة أبصةةارهم ت ةةرههم ذلةةة ذلةةك األجةة ا كةةراعا كةةأنم إىل سصةة

(44–49 :املع ا ) اليو الى كاسوا وع و تة خة ة ة و ر،ؤذةي ة ل تة ي ةمةةن زة ءو ر، ز سة ر رم ةةري وىل

مر،ةوة خةرخةض ة ضمن! ز ي ل ة خاوان ية روةك ز ل وىنون ثوىيراوة و ر،ؤذة ي مةو ل ةو م خ لى زض ضو مر،و ةلل . زرو ميوو وة و ر،ؤذةةة ةمر،اةويا ز ر ل

خرازةو خةرزرةي ك ز ل وىنون ث ى ز ، ىمرة ذة ة ل ك ء ذة ىوه زل نةيي ةةةاة ثوىةك خة ةشةنت ىة خووو ر،ؤذي خواة ثوىك خة ةشنت ةوب وةة زة ةمةني زةوزةة ز تة ه م ةةيا

سةت ، ر،است ة وىةةان زةوةر،و رةةا ية وىةان ر،است ء ءوىرةةا يى وىةان ةة كة ش وة زم، و ي روةي كمتة ةكمك ك وازةو ت ه ذة خوو كمت

زرةتة – اروزةو ء زةوو ة وةي ك توىوياة ءز و ل ة. –ي روةي و ذة ز يوس ت را وو ءرخ ل زرةتوش زة ءي مةو توىك زةون و ل

ي ل ة ين ء ةةى ةتر زةاري زمكراة وةة ك. ةتر زةاري زمكراة وةة كوىشن ةتر زةاري زمكراة وةة خةرو مةسةل م كن ةةتر ىةراوان زةةو زة ةةيا ة و

ي رضة توىوياةة زضةةكب ءخةرو ورةترزةوة زمة ةمنيء ي رضة ل سة رة ت رخ زةةةو ل ز رضةةوةنة ةوةوة ل ز رضةةوةنة ةةة خووةةو ي رضةة توىوياةةة زةةزةةة

ي رض توىك ك خةبةوةن ل ز ر وةةة مةسل موش ورةترزةونة ورةتر ل خار، ةتن ة و ءزنوتنن ضريؤك ةوةرا ك ي ةشت خوا ثل ي س رك وت ل ك

رةىزةخا ورةو ز ءزريويم ومو ز رىراوان

* * *

سةييد قوتب مةشخةلى ري

253

ضريؤك ةوةرا ك ةيو سةةرةت )الةةوج(خا تر ي ة ك ل توشكوىك ر،وك ي ل ةةىةةت )خاة (ةة ةءخةرخةك و وةش خةرزرةي سرو ت زة وا ي ةةةاة

ر، ي ز رامب ر ي مةو ر،ةز ت ء كمسثوىك ك ضوةر، خةكر زوىت خةةوة ة ؤر ة ي ىمراوىمري ل س ر ةمونياموىذووي ز وا ي ةةاة كمت

لبتط ة تة وةي ءة تة وةي ةةة ةب ء ت وةي يةةخ ةءكمتة ت وةي ةحك مة تة ه زسة زون ي روةي ر، رزةو ة و خةسةت مةسةل م ذمةرة وةن زون ءكروزةرو ر،ؤلى ءر، رزةو ك ةن زةر ثريؤ ز س ريت ثش ر، رزةون

ىري وا ي ةة ذة س ر ةمونيا ز= ك. ، ةو وة ثوشن خةخةن ك ل ة اري تة واو سزاو تمل س ين خةةت ذة ، خوو ز آل، سةزاو ةةا ز وىك ل

مةست ز زق خة ةىنوىئ ةةا ل و خووخا ز ثوىغ مب ري زونة ي روةي موىذوي ز وا ي ةةاة ة كمتة كىرةك ةم

ر،ةىب ي ر،ةىنمة ةةاة ء زوةر،يوىنن خةرضةوزةونة ية روةي موىةذوي وا ي لز وا ي ةةاة س رك وتن ر ت واوةك ي مةسةل م ك زونة كة مة ش

موىذوي زم ة ك مني ىرزةو ل خةروويا يت خي وةءخلى خواي س رك وتن ة زوية ل يا ر،ووزيا. ك ثر،ؤ راموىك ةةاة ز وىةةة ك وا زةكم ذةن زك. ك ومرؤظة ت

ز ةمة وة خةبةو –ل وةوثوىشء ل وةوثش –كمم ل ي مرؤظة ت ي روةكة زونوشمن موىذوي ز وا ي ةةاة كمتة ةوةرا ك يي زون

كميا خةرك وت ج ل ر،ترةش زون ك ك مب ل س ر مي موىذوي زوة ةو ي تر خةزونة كة كمتةة زةوزة ج ل ، كت خا ي ت وىةتش ي ر ز رخةوا، ةو ي

خرةىةذاة سة خةك ر،ازةةورخوو ترة كة زة ة كون ي روةك كمتة و ةو ي كرخوون زونوة ء تممري

ةء ك توىةيا ر، رةز خةكراة ي رخةزةو ، ةو ة زهوىنرةىت وة ك مةسل مموىشك مةسل م خايتةوخا زض سثة ءخلى كىرةكوش ز ى ترة. ض ت ل

و خا زض سثةة ك ل وا ةة وخةرو ةوة ك ، ز وا ة وةالم ءخلى ت ل ةة ر،ا رتن ، ز وا ي وةالم ةةاة ءخواي وةر رت –ضرةةوس واوش

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

254

ة وية ةةةا ضةك وان ةمةنء ة زويةك ون خةزنة ةةك و ضرةةوس زةو –خةخرةىن وة خةسئ ةةاة ى وب وةش ج ضرةةوسوىكون ز سة رخا خةىنوىةئة كة ةف

ةمة ت ءة ز رخةوا، زة ء وان وةيةةن ل س رة رك س ر ةمةن ىوىب ىة زك ن

ز ةب زةزا وةك ة زوةية زة ءا ي ل بةذةىرن ةةة زر،ؤن رك س ر ون وةة ك ز سة ر ءةمةن س ر زل نةيو مة ن زةرن وورةي زوةر، ل م وةي ةمةن ثوىةةةت ز

كةةرو وةةةةتويا ءيةة مةو وش ل ةة لى ةةةةاي ةمةةةيا لةة ءر،ةز توةةيا الى زةة ءي ة وان ز ا و خةةهوىنوىت ر، ل ءاستك ن وى ةةا وي ز ر،است خة اةر،

و كوش زة خةةهوىنوىتة ر، ي زة وا و ةون كة ي وخوذمن كون ي روةي ي رضة ي ل ةمي ز رةو كمتة يتن ضرةةوسوىكون خةز.ة وةك ة كوىك ل و كمتة

خةخا. تر ك ةةا ةمي زر،ةري ل سة ر ة ك موىذووي زوةر،خا ي نة ةن ىمرة كمتة

ك ي وةةةت وا ةوش خةكة نة ةوش ءري ةةانة وب و ضمنمةسل من كرةىكء خةك نء كرةى ةمةن وةرخة رن وب وان ية زون وة ز وا ةكة زة رةو كةة

ز رةو ج ضرةةوسوىك خةر،وا. م وش ةوةن وش ك ة ك وش كرةىكرةكن لة : خلى يوىمنة ء زرةتوة كرةىك ةن ل س رةتوة وةرخة ةرنة كة وان ز وىك ل

ث ذارة ل ءة تر=ءذةن ث رست ة ر، رزةون ل ءركرخ وةةة ر،اسئ زوءي سئ ز ر ي زرةتوة لة ون وةرخة ةرن كة ةةةةي مةو زل توىك ذةيا ز خووةم كرةىك

زل نةيي وي ةةةاة وي ىرةشةت كنة ىوهة زة ر و زسةكرخون لة ءستةشكرخن ت ةمةن ي روان ل س ر و ةمون زضةكمل ة ةةةةيوىش زرةىئة ك ز رةىزةوة وةن خة

خان ثرسةون وةة ك وىل زرةتوة لة ث ن ل ر،ؤذي خواةويا كرةى ت واو وةرخة ةرنة كة

ز يرةو وعم توىك ؤر ء سن

سةييد قوتب مةشخةلى ري

255

تري ؤر ة ورةتر ي ةة ة و ك ةىل لى ي مةو ز ك كر وةر رتن ك خاة كرةةةا ةةمي خم بةو ةةاة ضةك وان خة ة و ثل ةة ي كة وىك زرةتو ل : ل

وض ي ل ويةزذةىر زم وةي زبن موىرةىك ز خةرو ث رخةة ك زةخرةت ةةاة ك خي ةمني ز وا خةىنوىت زةو ل س ر

ث روةرخةي زةر ي ر ز ، ىمرة كمتة زة ذة ة و كمم ل ة ي ل بةذةىرراوةي واي زمةوىك ثوىشك وتةوترة كة مون مةسل من يوىن ةي ز وةي ة ك

كرخن ل ةمو تةك ث رسةت ةمةةنء زة ةةيان ز تة ه كةري ةمةة وةة زضةن وىلة ت ه ءز ثل ة ك ز ر ترو زم ةوةن وش ك وش زك نءة ز ر،ة ام يي ةةا ر،ا ي

ي ةمةن ي ر وةش ز ورةترة مج خب ثوىش ضول لى ت وىوهة زةر و كةيا ةة ك وىةا ي ث روةرخةكرخ ثوىغ مب رةش

سة ر ك زة رةو ز ي ةئ راسةت خةكةرخو ءىمرة ر،ةىب ةن ي زةو ضةك خلىىوىري رامرتن خةكرخن ل س ر و ر،ؤل ي زم ي ر ة كوىكون خاراوة ت ، سةت ي

خوةو ج لة ر،ؤذي ةةمي خةةة و ة ج لة رمن خةخا. كة تر ىة وىةةة ك ةةا ز خواةويا

ر،ة اي ةةةاي –زوك خةزون ءخاةك ءك )ة ممري كةر،ي ةسر( ثوىغ مب رة وىةةة ك ؤر خر،ياة ة ار خةخرةىة تة ه وةةيةي ثة ة ة وا ز –ة زوىئ ةل

ةرا، زةرن سةةكري ةسةر ك= آل ياسبر هلن م تعبد كم هلجلةب ص بربهل )) :خةى رمةن ىوىتن ز ي ت ( خةمة ك خةن تز ل وىن

)ىرةىةك ثوىغ مبة ر ى رمةةة ت : كة ة كةر،ي رةتئ(وة خة وىر، وة ل )ة زبز يةوارو ءزةوة ل س ر )زةرخة = ة ز(ك ي خاخازةو ضةةةن وي ك ةب ل

ك ةئ! ر زم خوةة كمن كمتن وكرخة ومتن: ر خاواي س رك وتنمن زم زم ك ةئ!

قد كان م ق لكقم يلؤص د هللر جل فبحفر له يف هلألرض فب جع ل فبهاا ثم ))ى رمةوي: يلؤى باملةشار فبتض س ع ل ر أسه فب جع ل ءصفني. ميشب بأمشباط هلحلديبد مبا د ن

هلهلل لبتمم هلهلل ى عاىل هدهل هلألمر ح ت ي سري لحمه ع ظمه. ماي عد ل ذل ع ديةها

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

256

ال هلهلل. هللد ل ع ل وةمها لكة كم مم ص ةعاء هلىل ح ير متتا فال ي خافل هللرهلك لضةل وىكون زةم ء ةمة واة ي ثةوىش وىةةةخا ثووةةن خة ةر. ل = ى ست عجلتن

ز س رةيا خةيوىنة تة خووز ةون رةنةةةةي ل يةك يو خةةخنةت وية ث ن مش وىةكون لوىك ىة ء م ئ ء ي سنني ز س رةيا خةيوىنن خةكرخ ي روةي ز

ةةةاي خةن ك ةن خووري خةةةتن وة سةةىني، زة خةكرخ وةة ز آل، ، سزاة ل يء سةار ي ك سوىك ز وى ورةة ةةا ةمي ، خةن ت واو خةك.ء خةة ةنة تواي ل

تةر ترسةة يوض ةةا زة ل ت ه ل )ء عوة( خةضة زم )ز رةم و.( ل ز ة وة خةك نة زةةري وىر،اوةىت ةر وش ةا م ر،خةز ىة ز آل، وىةة ث ل

* * *

يوىن ية مةو زةرو رو(ء زل توىكةيا زوكمة توىك ة ورةي ةةاي ورة ل

ة خاري ثوىةك يةتن سة رةتو ءةىن ري ، رخو ة ي ة ضةك ةمي ي ل ةةر،و ك وىةان ز ك خة ة وىن ي ر ةة ت ي ر وةش ر،ووخاوو ث ةةةي كمتة

تةة ه ةة وةش ةةرة اي زوكم تةة ةةراوةك خةةةرة خاثم ةةراوةكوىت ةة و ءخرةىذي ية. خوورو يا ل س ر يوىل وىك ة لى ز و رة ووي ةمةةزوكم ت ي ك ل ضمخاة خةس ةى

زوكمة ت ر،ووخاوةىكمةن –ثش ض ية س خةو وة – لوىك ىر ةةاي م ن ة خةكرخ ل وا ة يوض رة ك و ر،ووخاوة خةركون ث ى خةك.ة ك زم كرا

، ثرسوىنون زمض وازةوةن وا زةو! ةةاة زمض ة و ةت وار،ووةةيا! زة آل، ة خوورة ثة رةىز خةزةة مةسةل من ةةمي ىلى ثرسورة ي رةمي ىم ء اونوىك ة ك

ي مةو ر،ووخاوةىك ز خةري س رةتوة خل نوة ك زر ة ضةك ةم مةسل من ي ر ل فوكرةنة زريويم ة ة وو وىةةاة زوكم توىك توىياة س رةر،اي وةش مة وخاي ت

ك و. ز س زم لوىكمل ون وة زمةة ءي ل س ءئةةو رةء ةةى ء خووري موةي ك.

سةييد قوتب مةشخةلى ري

257

ملك ض ء ةم ت سلومكرخ وة ةمي خةخات وة خةسئ ةةلة ي زة خةري مةسل من ز ةةاة ل ، زةو وةرةخا كرخ ت تةاي ي ل رتن م ت ةةاة خةرو وا ث روةرخةءزةر ثريؤ خلى

وو زة يوىزو لة ةمزةرخوو ثة روةرخة خةرو ش ثوىةةةئ زةو وةية ثت ءزبة ، خلىضو زر، يو توىك س ر ةوية ضةك ةمةن خةزة ي رضة زكرةى ز ىمرةىك ك

خةزةة تة ه ضةو توىكون ي ة زوب ةش ء ةمر،ا رز ز رامب ر ي مةو ةتوىك وة ءزةة = خلى ءزةةة خم ةةبةو ةةةةاوىزة،ةة ر،ؤذي خواةةة يوةةةاو ةةواتوش تةة ه ل

سةمرو ةمةنية ية مةوي لة وازة ك مخةزة ةت ذةةن ل سة ر خةرووىك مةرخن زة ة وةي ياةيا زبت سة ر ية ت ور،ةز ت ء سزاو ك و ارو زةرز

ةمةني رضة ة و ثخا ةت ضوةر،وا يو ثخا توىك زةةك زكة. ل سة ر ةركة وتن وةةالموش خء الى زةو مةسل منء زةك ش س رك وتن ز وا ةك

ز زر،ضةو ست مكران زة وةكة ست مكرة خرؤ ءةن ز و ثخا ت ش توضةون ةزة ي ل ب ست ك ثوىشةو خةزة ل ، و ىمرة خل ي خل نوة ك –خةرو ث ةيازةون ء ونج ر ، خلى

ر،ؤذي ي لة س ر ةمون ي ر زب ةش ء يوض ز رامب ر وةر ر ة ز ل كة تة ه ر،وو وكت ي ة ، –ي ق لوىك ىة خةكرةىت وة ءل و ر،ؤذةخا ي ق ز =ة ك ءةخواة ز ءثة مين م ز سةتو لة ءة ةةاش ر،اسةت وةةةئ وخةرو خةىن كة وة ءىمرة خلى

ة ءخةز ةشةةةةزةة ل وى ز سةةتنويا زةةم خةرخةكةة و ة سةة رك وتنون ل سةة ر ةمني ث ةةن خةخاتةة ة ك زةم ةمةةنة زة ل كة تة ةةةاة م ت ض سثي ثر،ؤ رام

ة ي وان ة وةزةون ية ل ورن ة و و ثر،ؤ رام ةةاة ةزء ز خةستثك تةآل ء ك لةثة ىل واة ي كة ز ر،اسةت ضةوةن لة خي زوهوىنن ءبم رةىن ةخا

ء يرةىنة وة ةمةني ثخا ةئ ز ر،ؤذ لة ر،ؤذان ضةوةر، ة زةون ل سة ر و خوة زةوةخم ةبةو وىت ه ثخا توش ك واتوةن زةة ل ءر،ازةونةبوىثك زم ةةا ل ز ر،است ء ةةازةو

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

258

و ة ت زةر و ي زس س رك وت خةك ن ةةن زسة تةآل ء خةسةك وت توىكشك كىرةكن خةكة ن ز خةسةئ ءخةك نة ةن وا ي زس س رة ، مخخي

ثةش –م خةنة يتةو تة ةةةارةوة و ىمرة ة ت لة مةسل م كن ي مةو ة ، ىةمرة خواي ة وةي كة –خةروة ءث روةرخةكرخ و ىمرة خلى ءث ةيازةون م زةو توىك ووةك س رةك ة و ز رم ةة ي مةسةل من ءخةسك و. ةةةاة ية.ة زر،ةةوةو ضوةر،وا س رك وتن خةك. وى سة رك وتن ةضوي ت

ز ضةك اة ة كة ة ، ثر،ؤ رامة ي ةواي زةم مرؤظة ضةك ةرة وو وةةةت ةةةا ل وىةةة ك كرخةوةةة خةةرةكراوخا ذة مرؤظة توياة ك و توىك زبة ل ووازوع

تري مرؤظة ت زوبون وةك خةرزك و ك وةةةت كة زة –ىوهة وازوعوةيا ك وازةو و )يوىن خي( ثر،ؤ رام ش لة

ياةيا وة زة ل كة ور،ةز ت ء سزاو ارو زةرز ءثخا ت ميوةىت ل –ةةازةو وىةةت وىمة ية ول ة ك زوكم ت ورةو ر توىياة ة ك ز خةرةىك ةةاة

وة خةخةة زو ةنة ة ، ء ي ر وةة ك ز ثوىةةةت وورخ سة ر ةي رى ة مةسل م كن ل خاة

ةكرا ءةل زيةن ي ر ، ةل ةمي امن زم ة وةي م ةخ ل ر، ةةن ر،وون ي ل خلوةةكن زثةرةىز كة ثوشن زيا. خة تةاوىئ ي و ة و ك سة لة

ز خةري ةةةاة ة ك ي رضموىك زوىئ ك زض ى كمتة خةة و ت كمتة ر، وة ةوب ل ر، ةةيا وان خةىت خي ضةك ة و خاة خةرزرةي ز وا ةك ي ةمي ز و

ةمةنية ية ق ل سة ر ءبةوة وةي ية ق ةى الى زةونة ةن ىة ءضو زر، س رك وت ك ز كس ي س ر خار،ةىذراوة زة آل، ة ر ةةةا ءةةةى رض خة بون وا ر،ةى

خية وا خةةهوىنوىت ةمي وةةت توىك زم ز وا و ةون ك ي ةمي ز وان زهوىنوىت ارا ي وايا ةوىر ضةةك ثخا ت و زةرز ء ك و خي ك ل

ةم س ر ةمني ةةىن ثخا ئ خا وة و ز ل كة ت ه زم ة وةي زة خةري ةةةاة ز ةيةك ةةةا خةست كمم ل وىك لة خةرزرةي ز وا و ثر،ؤ رام ك ي ةةا ل س ر

ةة و كتةة ي ةةةةا م ز سةةتوىت ة زةة رخةوامون خي كممةة ل وىك كةة تةة ةىتةة زهوىنر

سةييد قوتب مةشخةلى ري

259

ة ون ز س ز رامبة ر ية مةو ذةة خووةو زب ةش ، ي ل بذارخ ةةاة ةث و وة ك توىوياة وي رض ةم ء ةم ت س ر ةمنية ز خةك. ضريؤك ةوةرا ك يخا خةستنوشن ترةش ل و ك واست وىةا ي زةر ن ر، ةةا خةى رمة : وةش وةة ك

موا منه م ال أ ممنوا باه الدز ز المي . (3 -)الجو وما سةةةةاي ة ورةو خةكرخ وة ضةك زوةر،ةن زة ةة ت ه ل ز ر وة تمل ةن لوات :

م ن يوىنزةو ء ي ر وةةة ك زةةون ة رىي و كن ل وخةزة مةسل م خاة و ك ك و م ر،است خوذمن كوشون ك ر،ةن ل لى خةك ن ت ه ل ز ر ، يمة ة ةس ر زية

ةوا ز ري ل ةةت ةةا يوىنوةو ت ه ل ز ر ة زويةك ةة كة ضةك زوةر،ةن ز تر و من خةك ن ل ز ر يو توىك

ن ة رةىك ةزةوري زة ىة وةةةن ةة ةوة زة رةك ةن رةىك سوسة زةة ر،ةىك ت وةة زوىئ ةم ر ، ىمرة ر،ا زةاة كمتة يةتن ةتوىك

وةر،ؤكةيا ة ر،ة سن زةو ي روةي ىوىب ىةكرخوش سةن زةةو زة آل، لة ة زويةة ةن وةة كةىرزةو ي زة ةن زوةر، ةةن ىيولووة . ةةن وةةال،

وىت س رزةكم زون وخةسة آلتيارةىت ء كراة ك ورةو ثوومزةآل زةر،ةةش ؤرىةر سةمن

ز رامب ر ز ة ك ئ وةش ة وةزةو وا لة خةةةت ثوىش ضوي ثوىغ مب ر ةن ك موىك توىويا يةةن زوىت ة ر،ي ة زويةة زهوىنة

ة ر،ةك كمتةة –زةةو لة و ؤر خوورةش ك –ةم ر وةآلم زياة ت وة ي ر وز وةية خةوام خةكوىش ءخةي.

ةة م ةة كةة ثوىةةةةةت – مةة م سةة ل ي ة زوةةيةو ةة ر،ي ة زويةةةة مةسل م كن ل ي ركة خوذمنوىك ةةاةن تةوش ي.ة خل نوز لوى خةزة ة وة

خةكة. ل زة ر ة و ةةن ل ة لى ززا ك خوذمة تة ه ل ز ر ة وة خوذمنةيارةىت

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

261

خةزة ز ر،است و ةةاة ي ك ال أ ممنوا باه الدز ز المية ة زويةة ي ي ة ةةىر،اة لى ز ءزمي ملك ج

آلةة ك – ر، زم –ىري وا ي ة خوذمن مةسل من ي ول وة خةخةن ك ةن ةةن سوس ة زةوري تري ة ةري آلي ري ة زويةة ي ل ك نة آلي ر،ي

رة زم وةي ر،است ر،ةك ل مةسةل من زشةر وةء آلكة ي زةذاكوىن زة و خةروويا زكةذةىنن وة ءخلى يوةاة ي م خ ل ة زويةك ل

ك وازةو رك س ر مةسل م ك ك خاري وةز ي ل ن ة ل ة توىنرةى ةىآلةيون ك رخ وةي ر،است ، ر،ة ىمرةىك لة ي روةي خةزة وة ززاي ولى خةخا. ز رةي ر،ةك زةمر، خةةة و زوخن ل ة توىن ىء ضةك و ك س ي ك ية ر سة رك وت لة ةضة ك سة رك وتن ر،اسةت زون ريزة يوىل ة خةستون لة

ذةة ةةوةن كة لة زةة وةكةة خازة ى وب ج ز وىةةي زل نيي ر،ؤز وىةةة ك ي ر ل وىةةي خةس آلتيارةىت زةة ك ج ز زوةر،ةك ر،وخاوي ك يخا خةرك و.ة وة

ر،وخاوي ةة وةي ة كةة مون وةكةةة كةة لةة –وةة وة وةخةسةةئ خ وزل نةةيي ر،ؤز يا ةمةسل م كيا ر،ووةزوةنني تري ، ذاك آلةة خ وا ةو ة ك –ل ، ةم ميا – وىم وىةت

ءك ل ي ول يا ةضث رست ىوهويا خةرخةك و ة ك خةةة و ي ل مخن ل ة توىنة ي ولى خةخا. موىذوو زمر،ي زمر، ز وةي ك ةةر،است ر،ةك من ل

ةة ر،ي ةةةج ث رسةةتن ث رخةةةة ك ر،ووي ةة وةت وا خةةتةة ز رضةةومن كةة ةة خا ث ةةيازةو ثرةلوزمة ي لة ، خواةة ومثرةلوز، زةوة ةوىر ز ل كة ، وم

سة خةك ة ةتةا لة ث رخةة ك ر،ؤز ةضث رستو ة و ةضث رست ي كة ر،ووي وةر،استيا ر،ووز ر،ووي وةال، ر،اوةستة ة و ي ل م تة ةضث رسةت ي كة لة

ة زوةةةيةي مةسةةةل م كيا ر،اوةسةةةتو توىكشةةةك ةةة و ة زويةةةةة ي كةةة ض ية ىمرو ت وةي توىيازةو وةكة ءالح اليةن كةةرخو ك ي ل س ركرخاة توو

ءتةة ه ة زويةكةة ي س رةةةةئ تةةمران ةةي مةة ملةك مةسةةل م وا كةة

سةييد قوتب مةشخةلى ري

266

تة ه لة ذةىر ةآلي ة و ة زويةة ةيا ةيوىنزةو كة ةل ت وة رةىت ةمة وا س رك و.:

موا منه م ال أ ممنوا باه ال (3 -)الجو دز ز المي وما سة است و ىرةةخةران س رةن خاي ل ز رخ ز ل ة ى رمةشت ةةا ؤر ؤر ر،

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

262

نـاوةرؤك

الثــةرة بابــــةت

9 ئةك ش زوىةثوىش

7 ة ك ، ضثيثوىش ك 21 خووة، ضثي ك ةةثوىش

29 ياة ي خةىرةىكةض يوي ل ةمممستي

29 طةة ك ر بونوىت 19 ر، ة ل ةخ ةم

11 ع ةوىك وازوةالمة وة

19 هتةوة ةوىل 19 خاة .ةووىيول ىوه مر،ؤش ل

12 ي زةر ةةوةىن ة زة وةة ك 11 مشةة رضوةي زريويةس

11 ي وةر رت وىةةةة

17 .ةىيولوو ن ل ةوا يوىن

91 رو ت ثرؤ رام زةر ةس

99 ةس ن وا ي كراو ر،ةز 99 ت ة واةةآلي تة

92 آلة ت ة آلي زةوريء كمم 91 ي ةةوسة آلي ة

99 رك وت ةس 11 ال،ء ز وا ةك يةت وةةسرو

19 نةووض ة ر،ي زة

92 ة كةة م ةس

سةييد قوتب مةشخةلى ري

263

99 ركرخ وةو ززوتن وةةز رم ي زو 99 الم ةزنوتننء ثوىكهتن كمم ل ي وة

91 ة ي ىيولة ل ةكمم ءل منة مةسةر،ة 91 رخاةتةة ك وة ل ةةتةا 79 وةةةهخةى 77 ة ز = وةوس زت سةة 291 اخي زوةرةة

299 ك ثوىةةةةت ة مةو كتوىةىوةةهخ ي 221 رت ة و ةم ةزمةة م كك

219 ةة زم ز ل ةمي ز سةزةر ةن ة 219 يةةة زو و ل ةخ ز ر رةىوه

219 ئةت ز رز سةئ زبوىئ ىوهخةش ي ر خةزة زبوى 219 ة ي ذةةز رم (و ال او اهلل)

292 ز آل، ة )كمم ل ي ىيول ( ضو ! 291 ة رخوة توىك ة رةعة 212 ة رستوىت ةال، ةمي ةةوة

291 مذيء ر،ؤ ةنبريي وةةالم ةيةملة ة 279 ل منةيةي مةسة و ة زوة مةر،ة 129 سةة رةكةمر،اوىكة

111 سةة رز ر ي زةةوةر، 199 ر،ةىةةة ة ةة م

111 وةرؤكة

.كا كـريـكـارمامؤستا مةشخةلى ري

264

زانكؤى ئازادى ديراساتى ئيسالمى زادى

(زادى ريمان)

مالثةر

zadyreman.com

ى فةيسبووك ةثةر

fb.com/zadyreman

هةذمارى تويتةر

twitter.com/zadyreman

ئيمةيل

[email protected]