1

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

Ασυλλόγιστον εστί η πονηρία (Η κακοήθεια δεν ενεργεί σύμφωνα με τη

λογική) Μένανδρος

κακοήθης = άνθρωπος με κακή και ανήθικη σκέψη και συμπεριφοράκακοήθεια = εσκεμμένο ψεύδος με σκοπό τη δημιουργία εντυπώσεων

Πολλοί μπερδεύουν την κακοήθεια με την κριτική (ειδικά όταν δεν τους αρέσει η δεύτερη). Καμμία σχέση το ένα με το άλλο.

Η κακοήθεια είναι μεγάλο ελάττωμα των ανθρώπων. Αν συνοδεύεται μάλιστα και από έπαρση τότε επιδεινώνεται το αποτέλεσμα. Την κακοήθεια την αγνοείς, τη συνηθίζεις, αδι-αφορείς γιαυτήν. Όταν όμως η κακοήθεια ασχολείται με θέματα προσωπικά για τα οποία δεν ευθύνεται ο άνθρωπος, τότε πλέον κατα-ντά αλητεία. Σ΄αυτές τις περιπτώσεις παρεμ-βαίνει μάλλον η έπαρση που παρεκτρέπει τη σκέψη. Ή αναπτύσσεται το σύνδρομο της ύβρεως, για το οποίο έχω γράψει και άλλη φορά. Το σύνδρομο της ύβρεως όμως ακο-λουθείται πάντα από τη Νέμεση κάτι που θα όφειλαν να το γνωρίζουν όσοι διακατέχονται από αυτό. Μπορείς να ασχολείσαι με ο,τιδή-ποτε πράττει κάποιος. Να σχολιάζεις, να κρί-νεις, να επικρίνεις, να επαινείς. Ανάλογα με

τις ικανότητες του και οι ασχολίες και οι πρά-ξεις του καθενός. Δεν μπορείς όμως να του επιτίθεσαι επειδή είναι κοντός ή ψηλός, ξαν-θός ή μελαχροινός, άρρωστος ή υγιής, χαζός ή έξυπνος. Αυτά είναι χαρίσματα ή μειονεκτή-ματα που του δίνει η φύση. Δεν φταίει το άτομο γιαυτά. Βέβαια αν κάποιος δεν έχει επιχειρή-ματα ή ερείσματα για κάτι πιο σοβαρό, κατα-φεύγει στον σχολιασμό τέτοιων χαρακτηριστι-κών. Καταβυθίζεται στο σύνδρομο της ύβρε-ως πιστεύοντας ότι ο ίδιος είναι ή θα παραμεί-νει άτρωτος. Και συνήθως ξεχνά τη Νέμεση.

ΑΠΟΨΗ

Μικροβιακή αντοχή

Η συνεχής αύξηση της αντοχής των μικρο-βίων και η ανεύρεση γονιδίων (πχ mcr-1) που οδηγούν σε αντοχή ακόμη και στα πιο ισχυρά αντιβιοτικά ή και σε όλα τα αντιβιοτικά καθιστά όλο και πιο ανησυχητικά τα πράγματα στην ιατρική.

Όλα δείχνουν πως εισερχόμαστε μάλλον στην μετα-αντιβιοτική εποχή ή, καλύτερα, επι-στρέφουμε στα σκοτεινά χρόνια της ιατρικής όπου δεν υπήρχε κάτι σημαντικό για την κατα-πολέμηση των παθογόνων.

Είναι γνωστό ότι ουσιαστικά νέα τάξη αντι-βιοτικών έχει να βρεθεί από το 1984. Είναι επίσης γνωστό ότι το 1/3 των συνταγογρα-

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΑΠΟΨΗ

2 Λ ο ί μ ω ξ η

φούμενων αντιβιοτικών δεν θα έπρεπε να δοθεί. Είναι τέλος γνωστό, ότι η πληθώρα των εμβολίων παρά την πολύ σημαντική συμβολή στη μείωση των λοιμώξεων, δεν κατάφερε να δώσει αυτό που όλοι ανέμεναν. Την εξάλειψη των λοιμώξεων για τις οποίες χορηγούνται.

Ίσως χρειάζεται μια πιο ολιστική προ-σέγγιση της αντιμετώπισης των παθήσεων. Συνδυασμός πολλών παραγόντων. Τρόπος ζωής-άσκηση-διατροφή-αντιβίωση-πρόληψη. Όλα με μέτρο.

Η ιατρική πρέπει να αντιδράσει.

Πόσα εμβόλια χρειαζόμαστε;

Όλα όσα υπάρχουν, θα λέγαμε. Είναι όμως έτσι;

Η δημόσια υγεία πρέπει να είναι δωρεάν, να είναι καθολική και να εφαρμόζεται με ενιαί-ους κανόνες και ενιαίες συνθήκες. Μόνον τότε προστατεύεται συνολικά και άριστα ο πληθυ-σμός, μόνον τότε δεν πετάμε τα λεφτά στο δρόμο, μόνον τότε δεν εμβολιάζουμε απλώς για να κάνουμε το χατήρι κάποιων ή να προ-βληθούμε εμείς οι ίδιοι.

Είναι όμως έτσι; Θα ξαναρωτήσω. Ασφαλώς και όχι.

Στη χώρα μας, την πιο φτωχή (πτωχευμένη ουσιαστικά) χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπάρχει το πιο πολυδάπανο εμβολιαστικό πρόγραμμα της Ευρώπης (ας μείνουμε μόνον εκεί). Γιατί; Οι άλλες χώρες που έχουν λιγό-τερα εμβόλια στη φαρέτρα τους ή διαφορετι-κά δοσολογικά σχήματα, δεν φροντίζουν για τους πολίτες; Δεν έχουν το νου να σκεφτούν τη δημόσια υγεία; Δεν επιθυμούν την εξάλει-ψη των λοιμώξεων;

Ας δεχτούμε όμως ότι το πρόγραμμα εμβολιασμών έχει καλώς, ως έχει. Τηρείται το πρόγραμμα αυτό; Σαφώς και όχι. Πρώτoν δεν συμφωνούν οι ίδιοι οι επιστημονικοί

φορείς. Δεύτερον, δεν το τηρεί το σύνολο των παιδιάτρων, διότι συνήθως δεν υπάρ-χει τόση σύμπνοια. Τρίτον, στη χώρα υπάρ-χουν πάμπολλοι φορείς (δημοτικοί, πολιτι-κοί, εκκλησιαστικοί, κ.ά.) που έχουν συστή-σει πρωτοβάθμιες μονάδες παροχής υπηρε-σιών υγείας κι έτσι λειτουργούν διάφορα κοι-νωνικά ιατρεία, τα οποία χορηγούν όσα εμβό-λια έχουν, σε όσες δόσεις έχουν. Κάθε ιατρείο μπορεί να έχει λιγότερες ή περισσότερες γνώ-σεις πάνω στο θέμα της χορήγησης εμβολίων και κάθε γιατρός μπορεί να θεωρεί ότι αυτό που ο ίδιος γνωρίζει είναι το καλύτερο και το πιο σωστό.

Άρα το πρόγραμμα εμβολιασμών δεν είναι ενιαίο σε όλο τον πληθυσμό. Κάποιοι παι-δίατροι δεν χορηγούν ορισμένα εμβόλια για δικούς τους λόγους, σε κάποια κοινωνικά ιατρεία δεν χορηγούνται ορισμένα εμβόλια, επίσης για δικούς τους λόγους, έχει αναπτυ-χθεί από πολίτες μια ισχυρή αντιεμβολιαστι-κή κίνηση που αρνείται μέρος ή το σύνολο των εμβολίων και σε τελική ανάλυση το εθνι-κό πρόγραμμα εφαρμόζεται σε τμήμα (μικρό-τερο ή μεγαλύτερο, δεν έχει σημασία) μόνον του πληθυσμού. Όμως τι νόημα έχει να λάβει ένας αριθμός παιδιών (μικρός ή μεγάλος) έναν αριθμό εμβολίων και μάλιστα σε όσες μόνον δόσεις υπάρχουν; Όταν για τη βέλτι-στη απόδοση ενός εμβολίου απαιτείται εμβο-λιαστική κάλυψη ίση ή μεγαλύτερη του 90% του πληθυσμού-στόχου;

Τι απαιτείται για βελτίωση; Δύσκολη η βελ-τίωση με τις σημερινές οικονομικές συνθήκες. Ωστόσο, ας αναπτύξουμε κάποιες προτάσεις.1. Επιβάλλεται να υλοποιηθεί μια κεντρική

πολιτική εμβολιασμών. 2. Να δομηθεί μια κοινωνική υπηρεσία που

θα θέσει υπό τον έλεγχο της όλο τον πλη-θυσμό.

Λ ο ί μ ω ξ η 3

3. Να υπάρξει κρατική τιμολογιακή πολιτι-κή. Το κράτος αγοράζει από τις εταιρείες τα εμβόλια σε χονδρικές τιμές, καλύτερες φυσικά των τρεχουσών τιμών, και τα δια-θέτει δωρεάν στους πολίτες. Δεδομένου μάλιστα ότι υπάρχουν διαφορές στις τιμές μεταξύ ιδίων εμβολίων, μπορεί να υπάρ-ξει και ευελιξία στην επιλογή σκευασμάτων, καλύτερη διαπραγμάτευση τιμών και οικο-νομία κλίμακος.

4. Να γίνει πιο διαχειρίσιμο και πιο οικονομι-κό το πρόγραμμα εμβολιασμών. Τι νόημα να υπάρχουν τόσα εμβόλια αφού ουσια-στικά στην πράξη δεν χορηγούνται όλα σε όλους; Αυτό βέβαια σημαίνει κατάλληλη προσαρμογή και εξορθολογισμό του προ-γράμματος.

5. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών γνωρί-ζει ποια εμβόλια «δουλεύουν» και ποια όχι, ποια χρειάζονται αναπροσαρμογή και ποια πιθανόν αφαίρεση από το πρόγραμμα.

6. Να τεθούν τα κοινωνικά ιατρεία υπό κάποιον κεντρικό έλεγχο ώστε να εφαρμόζεται το ενιαίο πρόγραμμα σε όλα τα ιατρεία. Τα εμβόλια θα μπορούν να τα προμηθεύονται από την κρατική υπηρεσία μέσω των χορη-γών τους.

7. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω θα επιφέρει μια καλύτερη διαχείριση των εμβο-λίων και σίγουρα μεγαλύτερη εμβολιαστική κάλυψη. Θα μειωθούν τα κόστη, θα περι-ορισθεί η διασπορά των χορηγούντων τα εμβόλια σημείων, θα ελέγχεται καλύτε-ρα η ενιαία εφαρμογή του εμβολιαστικού προγράμματος και τελικά θα χορηγούνται έστω λιγότερα εμβόλια αλλά σε μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού από ότι τώρα. Όλα αυτά βέβαια απαιτούν μία προϋπόθε-

ση: την απεξάρτηση των γιατρών (εθελοντική ή επιβλητέα) από τις χορηγίες των εταιρειών.

Στη σχέση αυτή πιστεύω οτι φταίνε οι για-τροί. Αυτοί είναι οι δέκτες. Αν δεν διαρραγεί η σχέση δύσκολα θα εξορθολογισθεί το σύστη-μα. Σκληρό αλλά αληθές. Και την αλήθεια πρέπει να τη δούμε κάποτε κατάματα.

Σκέψεις και απόψεις είναι όλα τα παραπά-νω, που μπορεί να είναι σωστές ή λάθος αλλά που νομίζω ότι θα πρέπει να απασχολήσουν και το κράτος και τους επιστημονικούς φορείς που είναι υπεύθυνοι για τους εμβολιασμούς.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

Εμβόλια και αυτοάνοσα νοσήματα

Ευθύνονται τα εμβόλια για πρόκληση αυτο-ανόσων νοσημάτων;

Δύσκολη ερώτηση, ακόμη πιο δύσκολη η απάντηση.

Τελευταία όμως, εμφανίζονται μελέτες που συνδέουν τα εμβόλια με αυτοανοσία. Ίσως όχι ακριβώς από το κύριο συστατικό του εμβο-λίου αλλά από το ανοσοενισχυτικό που περιέ-χει και που είναι εκείνο που ευθύνεται για την πρόκληση αυτοανοσίας.

Πολύς λόγος γίνεται μάλιστα εδώ και καιρό για το σύνδρομο ASIA. Τι είναι αυτό: Σύνολο διαφόρων συμπτωμάτων που αποδίδονται σε ανοσολογική διαταραχή η οποία ονομάστηκε «αυτοάνοσο σύνδρομο προκαλούμενο από ανοσοενισχυτικά -autoimmune/inflammatory syndrome induced by adjuvants / ASIA».

Τα συμπτώματα αποδίδονται σε κάποιο εξωγενές ερέθισμα, περιλαμβανομένων και των εμβολίων, προκαλούμενα από το ανοσο-ενισχυτικό που υπάρχει στο ερέθισμα αυτό.

Από τα εμβόλια, τα συχνότερα που συνδυ-άστηκαν με το σύνδρομο ASIA είναι τα εμβό-λια γρίπης και HPV.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

4 Λ ο ί μ ω ξ η

Πληθώρα συμπτωμάτων έχει περιγραφεί και έχει αποδοθεί στο σύνδρομο: κεφαλαλγία, πυρετός, έμετοι, μυαλγίες, διαταραχές αντίλη-ψης, αμνησία, διαταραχές βάδισης και στά-σης σε όρθια θέση, παραισθησίες και παρέ-σεις άκρων, προσωρινή απώλεια λόγου, χρό-νια κόπωση, ευερεθιστότητα, διαταραχές εμμή-νου ρύσεως, αγγειακές ανωμαλίες άκρων, σπασμοί, υπεριδρωσία, ταχυκαρδία, εξανθή-ματα, αναπνευστική δυσχέρεια, έντονος κνη-σμός, ακούσιες κινήσεις άκρων, κοιλιακά άλγη.

Τα συχνότερα συμπτώματα σε μία μελέτη ήσαν οι διαταραχές μνήμης και συγκέντρω-σης, οι μυαλγίες και οι αγγειακές διαταραχές των άκρων.

Μια άλλη μελέτη που ανέλυσε ευρήματα από τη βάση δεδομένων ανεπιθυμήτων ενερ-γειών των ΗΠΑ (VAERS) για να διερευνήσει τυχόν περιπτώσεις συνδρόμου ASIA, βρήκε 2207 περιπτώσεις πιθανά ή δυνατά σχετιζό-μενες με εμβολιασμό. Στη σειρά αυτή (που κατά τους συγγραφείς είναι μέχρις στιγμής η μεγαλύτερη για το σύνδρομο ΑSIA), κυριό-τερα συμπτώματα ήσαν: πυρετός, μυαλγίες, αρθραλγίες, αρθρίτιδα. Οι συγγραφείς υπο-λόγισαν μια συχνότητα 3.6 περιπτώσεων ανά 100.000 δόσεις εμβολίου κατά του HPV.

Τελευταία δημοσιεύθηκε μελέτη που ερεύ-νησε το σύνδρομο από το 2011 έως το 2016 στις βάσεις δεδομένων PubMed, EMBASE, MEDLINE και Cochrane. Βρέθηκαν 4479 περι-πτώσεις συνδρόμου από τις οποίες 305 πλη-ρούσαν τα κριτήρια για βαρύ ASIA σύνδρομο. Οι περισσότερες περιπτώσεις σχετιζόντουσαν με HPV εμβόλιο, με εμβόλιο γρίπης, με χρήση σιλικόνης και με ενέσεις ελαιούχων διαλυμάτων.

Το σύνδρομο ΑSIA θεωρείται ότι αντιπρο-σωπεύει μια όχι τόσο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια των εμβολιασμών που οφείλεται στη δράση του ανοσοενισχυτικού τού εμβολίου το

οποίο εκτροχιάζει το ανοσολογικό σύστημα. Η δράση αυτή ίσως προκαλείται σε άτομα με συγκεκριμένο γενετικό υπόβαθρο. Επειδή το σύνδρομο δεν είναι πολύ συχνό και περιλαμ-βάνει ετερογενή κλινικά συμπτώματα , πιθα-νόν να διαφεύγει από τις προ της κυκλοφο-ρίας μελέτες των εμβολίων αλλά και από τις μετά την κυκλοφορία παρακολουθήσεις και μελέτες. Το κύριο ανοσοενισχυτικό που ενοχο-ποιείται είναι το αλουμίνιο. Αυτό αναφέρουν οι μελετητές του συνδρόμου και αυτό συμφωνεί και με την ομάδα μελέτης της Cochrane της Νορβηγίας, η οποία τονίζει ότι σε όλες (πλην μιας) τις μελέτες του εμβολίου HPV, οι ομάδες ελέγχου είχαν λάβει placebo που περιείχε και αυτό αλουμίνιο. Συνεπώς δεν μπορούσε να γίνει σωστή σύγκριση.

Η αυτοανοσία και οι εμβολιασμοί είναι δυο πεδία συνδεόμενα. Λογικό μια και τα εμβό-λια δρούν μέσω του ανοσολογικού συστήμα-τος. H εμφάνιση αυτοανόσων καταστάσεων μετά εμβολιασμούς έχει περιγραφεί σε πολλές δημοσιεύσεις περιπτώσεων αλλά και σειρών όπως είδαμε παραπάνω. Οι ενδείξεις ότι αυτό δεν είναι τυχαίο εύρημα πληθαίνουν. Και ενι-σχύεται από το γεγονός ότι παρατηρείται και σε πειραματόζωα. Στον άνθρωπο φαίνεται ότι τα ανοσοενισχυτικά μπορούν να οδηγήσουν σε αυτοάνοσα φαινόμενα σε άτομα με συγκε-κριμένη γενετική ευαισθησία.

Τα εμβόλια έχουν προσφέρει πολλά στη δημόσια υγεία και θα συνεχίσουν να προ-σφέρουν. Δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς τη χρήση τους λόγω των ανεπιθυμήτων ενεργει-ών που τις περισσότερες φορές είναι σε πολύ μικρά ποσοστά. Απλά πρέπει να γίνει προ-σπάθεια να διαγιγνώσκονται γρήγορα οι ανε-πιθύμητες ενέργειες, να μελετηθεί καλύτερα το εύρος αυτών των ανεπιθυμήτων ενεργει-ών και να γίνει δυνατόν να καθορίζονται εύκο-

5Λ ο ί μ ω ξ η

λα τα άτομα που γενετικά είναι ευάλωτα σε τέτοιες δράσεις. Έτσι θα υπάρξει δυνατότητα τροποποίησης της σύνθεσης των εμβολίων, ειδικά όσον αφορά τα ανοσοενισχυτικά.

Lupus 2012;21:146-152Pharmacol Res 2015, 100:190-209

Immunol Res 2015;61:90-96Science 2015, 349(6243):17

Autoimmun Rev 2015, 14(10):880-8Clin Rheumatol 2015, 34 (7): 1165–69

Immunol Res 2016 Jul 13 [Epub ahead of print]Immunol Res 2016 Jul 14 [Epub ahead of print]

Hum Vaccin Immunother 2016 Mar 31:1-6 [Epub ahead of print]

Postepy Hig Med Dosw (Online) 2015, 69:1530-8Immunol Res 9-8-16, DOI 10.1007/s12026-016-8820-z

Braz J Med Biol Res 2016, 49(5): e5060

Φυματίωση

Πριν 25 χρόνια ο WHO είχε κηρύξει τη φυματίωση ως άμεσα επικίνδυνη για τον πλα-νήτη νόσο. • Η κινητοποίηση πολιτικών και επιστημονι-

κών φορέων έφερε αποτελέσματα• Η θνητότητα μειώθηκε κατά 47% από το

1990• Μεταξύ 2000 και 2014 σώθηκαν 43 εκατομ-

μύρια ζωές• Η συχνότητα της νόσου μειώθηκε αθροιστι-

κά κατά 18%Τι συνέβη το 2014;• Περίπου 9.6 εκατομμύρια άνθρωποι ανέ-

πτυξαν ενεργό νόσο (5.4 εκατ άνδρες, 3.2 εκατ γυναίκες και 1 εκατ παιδιά)

• 12% των παραπάνω ήσαν ΗIV-θετικοί • Περίπου 480.000 περιπτώσεις πολυαν-

θεκτικής φυματίωσης παρατηρήθηκαν το 2014

• Η φυματίωση επέφερε τον θάνατο σε 1.500.000 άτομα και έγινε η πρώτη αιτία θανάτου από λοιμώξεις διεθνώςΠοιοι είναι οι στόχοι για το μέλλον;

• Μέχρι το 2025, 50% μείωση της συχνότη-τας και 75% μείωση της θνητότητας

• Μέχρι το 2035, 90% μείωση της συχνότη-

τας και 95% μείωση της θνητότητας• Δυνατότητα διάγνωσης του 90% των περι-

πτώσεων και δυνατότητα θεραπείας του 90% των διαγνωσθέντων

Θα επιτευχθούν οι στόχοι; Ίδωμεν.

WΗO, Fact Sheet No 104, 2002.www.who.int/tb/post2015-tb strategy.

Int J Tuberc Lung DiS 2016, 20(3):285

Γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση - Άτυπες μορφές

H γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι πάθηση κυρίως των ενηλίκων αλλά όλο και συχνότερα και των παιδιών. Με κύρια συμπτώματα τις όξινες ερυγές και την παλιν-δρόμηση γαστρικού περιεχομένου, δεν είναι δύσκολο να διαγνωσθεί κλινικά. Η δυσκολία έγκειται στις περιπτώσεις που τα συμπτώ-ματα είναι άτυπα και προσομοιάζουν άλλες παθήσεις.

Έτσι η ΓΟΠ μπορεί να εκδηλώνεται ως λαρυγγίτιδα, άσθμα, ως χρόνιος βήχας, ως θωρακικό ή οπισθοστερνικό άλγος μη καρ-διακής αιτιολογίας. Επίσης πολλές φορές η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να είναι αίτιο βράγχους φωνής, φαρυγγίτιδας, ωτί-τιδας, ρινοκολπίτιδας, πνευμονίας, καρδιακής αρρυθμίας, αλλοιώσεων στα δόντια.

Η διάγνωση αυτών των καταστάσεων και η απόδοση τους στη ΓΟΠ είναι δύσκολη. Ο για-τρός όμως πρέπει πάντα να έχει υπόψη του στη διαφορική διάγνωση και τη ΓΟΠ.

Δυο μηχανισμοί έχουν προταθεί για τα άτυπα αυτά συμπτώματα: μικροεισροφήσεις γαστρικού περιεχομένου και ερεθισμός του πνευμονογαστρικού νεύρου.

Medscape General Medicine. 2005 , 7:25 e-medicine 02-05-2016

6 Λ ο ί μ ω ξ η

www.loimoxi.blogspot.com