Opoziteti Komunitetit Kundrejt Formave Te Sherbimeve Te Dispozitave Humane Ka Qene Ne Rritje Peregjate Qyteteve Ne US

7/25/2019 Opoziteti Komunitetit Kundrejt Formave Te Sherbimeve Te Dispozitave Humane Ka Qene Ne Rritje Peregjate Qytet…

http://slidepdf.com/reader/full/opoziteti-komunitetit-kundrejt-formave-te-sherbimeve-te-dispozitave-humane 1/22

Opoziteti komunitetit kundrejt formave te sherbimeve te dispozitave humane ka qene ne rritje

peregjate qyteteve ne US( Shtetet e Bashkuara).

Komunitetet te i!at identifikojne veten te ndryshem si ne rrae apo etniitet ne pergjithesi po

behen gjithnje me te perfshire ne konf!iktet !oa!e mbi sherbimet njerezore dhe mbi vendosjne e

qendrave.

Ky kapitu!! fokusohet ne sje!!jet e ketyre komuniteteve ndaj sherbimeve njerezore( ne eprgjithesi

tek ato sherbime kundrejt te pastreheve apo individeve te infektuar me "#$%S#&') dhe perdor

noionin e differenes per te eksp!oruar pereptimet ne Orange *ounty+ Ka!iforni.

,er te siguruar nje kontekst (materia! per diskutimin e epreptimeve te komunuteteve mbi te

pastrehet edhe individet e infektuar me "#$%S#&' ne US+ vete dhe ndryshimi # sherbimeve

njerezore ne qytete eshte vijezuar.

-je kuader oneptua! me vone sigurohet + kuader # i!i eksp!oron aspektet e ndryshimit apo

tjetersimin e atribuar diret mbi te pastrehet edhe individet te infektuar em "#$%S#&'+

/endimet shqetesuese mbi rrezikun kerenues potenia! dhe shka!!a e fajesise vendoset mbi te

pastrehet dhe individet qe ejtojne me "#$%S#&'.

#ntervista me banoret 0atino1$ietnameze ne Orange *ounty+Ka!iforni tregojne ekto aspeekte

edhe syggjerojne qe dinamikat theme!ore kundrejt te pastreheve dhe te infektuarve me "#$%

S#&' jane shume te inf!uenuara nga normat ku!turore+ instutuionet fetare+ fami!ja dhe !idhjet

fami!jare.

-evoja per sherbiemt njerezore eshte rritur dramatikisht shume ne US gjate dekadave te fundit.

-dryshime massive demografike ne US kane rezu!tuar ne nje rritje te numrit te fami!jeve qe

jetojne ne ose nen nive!in e mireqenies per sa u perket te ardhurave.

,!akja e popu!!sise+ e i!a eshte bere prob!em # mirenjohur ka !uajtur ro!e te ndryshme. Kjo

p!apkje e brezit ka detyruar shume individe te konkurojne per vende pune ne nje treg pune mese

kompetativ.

Ky grup ka qene teme e sistemit te pagave dy%shtresore+ # i!i u zhvi!!ua gjate deades te fundit

per shkak te e!eminimit te shume poziioneve te nive!eve mesatare te emnan2himit edhe per

shkak ten je zbritje te vazhdueshme ne sektorin e prodhimit("arrison3B!ueStone 45667,hi!ips4558).

,er shkak te saj te moshuarit tani perba!!en me rreziqe si jane( varferia per shkak te rritjes ne

numer te msohes nesatare te popu!ates).



,erafersisht 98: e fami!jeve me 4 person ne 4558 ishin mbi ;9 vje+ duke ndikuar nje numer te

konsiderueshem te popu!ates qe ka akses te !imituar mbi suportin soia! dhe !idhjet fami!jare

(Keigher45547 <o!h3&ear 455).

Ky akses # !imituar ne support do te thote qe keto te moshuar perjetojne nje rritje ne prekjen ndaj

krizave ekonomike+ persona!e dhe mjekesore.

Shperberja e gjere e fami!jeve te !idhura ngushte edhe !idhjeve fami!jare !e gjurme deri ne

ndryshimet ne strukturen e fami!jes+ per shkak te duvorit+ emigrimit+ imigrimit dhe dhunes ne

fami!je.

Shperberja e ob!igimeve ne !idhjet fami!jare nenkupton qe disa individe kane me pak burime dhe

opsione ne perba!!jen me mungesen e strehimit dhe burimeve(=o>e3<o!h 4558).

?emrat beqare dhe fami!jen me anetarin kryesor femren jane ndikuar nga@ ?eminizimi # varferise

ka takuar nje porion te femrave beqare dhe fami!jeve me anetarin kryesor femreat nen k!asat e

varfera.

,resionet e vendosura mbi keta rrjete soia!e qe qendrojne te paprekura dhe supportive jane

shumuar epr shkak te ndryshimeve ne ekonomine g!oba!e.

=i%infrastruktimi # ekonomise g!oba!e pergjate dekadave te fundit ka ndikuar ne rritjen e numrit

te njerezve qe u detyruan t epunojne perms menyrave te ndryshme.

-je karaktretistike primare e ri%infrastuktimit ka qene zgjerimi # varesise se firmave private ne

organizatat f!eksib!e te punes ne konkurenen g!oba!e.

,ermes strategjive duke promovuar f!eksibi!itetin dhe pershtatjen ne US+ fora punetore eshtekthyer me shume drejt punes se pjesshme me kontrakta( forimin e zgjerimit te shpejte te sektorit

te sherbimeve) dhe inf!uena e sindikatave eshte dobesuar+ pagat jane u!ur dhe benefitet qe dikur

ishin te !idhura me punesimin si eshte sigurimi shendetesor+ jane u!ur ose e!eminuar

("arrison3B!uestone 4556).

&e%indistrua!izimi # rezu!tuar nga ri%infrasstruktimi ekonomise dhe gjithashtu rritja ne

shperndarje gjeografike te punesuarve dhe prodhimeve ne nive!et naiona!e+ rajona!e edhe nder%

rajona!e ("arrison3,ratt7 /assey4569).

-e pergjithesi trended qe burojne nga ky gjeografik te punesuarish dhe pikash prodhimi ne rritje bimoda!e te shperndarjes te te ardhurave+ instabi!iteti ne mundesite e punesimit dhe mungeses se

burimeve qe burojne nga sektoret private per te suportuar te punesuarit edhe fami!jaret e tyre

(,hi!ips 4558).

=ritjen e instabi!itetit ne te ardhura dhe ne mundesi punesimi ka qene veanerisht fajtore per te

ardhurat e u!eta per abnoret e qyteteve urbane.



U!ja e mundesive ekonomike per banoret urbane+ veanerusht per ato qe jetojne Brenda zonave

metropo!itan+ ka bere qe shume njerez ti drejtohen sektorit pub!ik per ndihmen ne mungesat

ekonomike.

,or shperndarja e sherbimeve njerezore ne federate+ shet dhe nive!et !oa!e eshte ndryshuar

the!besisht nga riorganizimi # qendres s emireqenies gjate koheve te fundit.

-e nive!in federa!+ riorganizimi # qendres se mreqenies ne US eshte reduktuar me ane te

strategjive naiona!e te privatizimit + prerjeve ne program dhe ne fonde dhe ne ndryshime te

kushteve te pershtatshmerise per te marre perfitime.

=ezu!tater eprfundimtare te kesaj strategjie ka qenje nje transferim ne programe dhe ne fondet e

shtetit dhe nive!et komuna!e+ kjo duke gjeneruar ate qe njihet nga dijetaret si @ ,o!itikat e

?ederates se =A + jane te shquara me ato te administrates te =egon%Bush ( ,a!mer3Sa>hi!!

456)C

Shtetet dhe qeverite komuna!e jane shpa!!ur te paafta dhe nuk deshirojne te konpesojne per

kontraktuesit federa!e ne vendin e mireqenies.

Deverite !oa!e ne qytete te medha shpesh jane mbingarkuar nga kerkesat e sherbimeve njerezore

+ e i!a shpesh intensifikohet en zonat e brendshme te qytetit ku sherbimet ekzistojne.

Egjerimi # numrit te personave ne nevoje ka qene e !idhur me rrjetet ekzistuese te sherbimit+ te

i!at ne rrethanat historike dhe !igjore kane tendene te ndahen ne rreshtat e qyteteve te nedha

(&ear3<o!h 456F).

,erhapja e pabarabarte e sherbimeve njerezore+ njerezve nevojtare te ketyre sherbimeve dhe

zhvi!!imine krizave fiska!e ne komuna dhe qeverite te gjithe kane vepruar ne furnizimin e

konf!ikteve nderqeveritare pertej konf!iktitte shumefishuar ndermjet !!ojeve te dnryshme

qeveritare+ transferta e pergjegjesive per shperndarjn e sherbimeve njerezore dhe eprpjekjet ne

privatizim nenkuptojen qe sherbimet njerezore po sigurohen ne rritje nga nje system kaotik

privatesie dhe burime te sektoreve informa!e dhe jofitimprurese.

Shtetet kane reaguar ndaj transfertes se pergjegjesive nga nive!i federa! duke ndare eprgjegjesite

per personat e varfer te qeverite komuna!e dhe duke u kthyer ne me shume sisteme te

privatizuara perfituese dhe jo fitimprurese nga siguraionet e sherbimeve.

Ka!ifornia per shembu!! ne vitet e hershme te 4568%tes ne riorganizimin e sistemit mjekesor tefinanuar federa!isht dhe shteterisht+ e ktheu ate ne nje system privat kontratash spita!ore per

diagnostikime mjekesore dhe sherbime trajtuese edhe zhvendosi pergjegjesine tek nive!i # Darkut

per kujdes mjekesor te k!ienteve t evarfer(<o!h3&ear 455)

Komunat e menan2huar te kontro!!ojne spira!en e kostove te shoqeruara me rritjen e numrit te

k!ienteve mjekesore pa sigurime shendetesore.



-derrimet e ka!uara instutuiona!e jane bere instrumenta ne zgjerimin e numrit te personave ne

neovje te sherbimeve njerezore dhe ne krijimin e nje sistemi sherimesh njerezore te pershtatshem

per nevojat e tyre.

-e veanti de%instutuiona!izimi ose ndryshe !evizja gjate 45G8%45;8%tes qe ebri te transferonte

individet me disabi!itete mendore !arg nga instutuionet ne shka!!e te madhe drejt bazave me tevog!a te kujdesit ndaj komunitetit+ Kjo ka qene shpesh kritikuar per mos permbushje te misionit

te aktuar (&ear3<o!h 456F).

-je mungese te sherbimeve baze komunitare ka ndikuar ne rritjen e numrit te eprsonave me

disabi!itet mendor te i!et jane kthyer ne te pastrehe.

,er te kundershtuar keto trende negative+ ri%instutuiona!izimi # personave me disabiitet mendor

perms nje zgjerimi te spita!eve shteterore duke mbajtur gjithnje e me shume ne rritje sin je

zgjidhje e zbatueshme ne mospeputhjen mes sherbimeve te ofruara.

-e praktike sado qe ri%indtutuiona!izimi ka bere qe shpesh vendosja e personave me aftesi te

kufizuara ne sisteme burgjesh te mmbi popu!!uara+ se mbi format e reja te instutuiona!izimit te

kujdesit te shendetit mendor ('brahamson 4554).

-je prob!em kryesor # shoqeruar me pereptimin e de%instutuiona!izimit qe ka kontribuar ne

rritjen e te pastreheve ne US pergjate 4568%tes ose 4558%tes+ eshte mungesa e strehimit te

mundshem per personat e kufizuar por edhe per pjesen tjeter te popu!ates qe ka nevoje per keto

sherbime njerezore.

Shtepite e perkohshme sherbejne si !oje karrige muzika!e ku disa fami!je do te nge!in jashte

strehave per shkak te mungeses se njesive te ofruar.

,er shkak te mungeses se strehave te pershtatshme dhe te perba!!ueshme shume fami!je jetojne

ne kushte mbi%popu!!imi ne nje strehe me qe!!im qe te gjithe te strehohen+ ose edhe te n2jerrin

njeri% tjetrin ne rruge (Burt457 /yers+Baes3*hoi455;).

'rsyeja per zvoge!imin e numrit edhe rritjes se kostos se fami!jes duke perfshire gentrafikimin

edhe perteritjen vibore+ shembjen e hote!eve me dhoma tek dhe sherbimin e strehave me kosto te

u!et ne apartamente !uksoze dhe komode (Baer455;+ "ah4554).

,o!itikat e strehimit gjate 4568%tes edhe viteve te hershme te 4558%tes beri pak ne

kunderpergjigjen ndaj ketyre rendeve te tregut+ ne vend qe te !evizin shtetin ne ro!in e

kontraktorit ne tregun e strehimit duke u!ur ndarjet bu2hetore dhe te fondeve federa!e te

dnertimit te strehavegjithashtu dhe te fuse mekanizmat e tregut ashtu si jane kupnat.



,er shkak te !imiteve te krijuara nga mungesa e strehave te mundshme+ sistemi tradiiona! #

sherbimeve njerezore shpesh eshte # paafte te eprgjigjet en menyra efiente edhe efektive te

numrit ne rritje+ dispresionit dhe diversitetit te popu!!sise te varur nga sherbimet.

-je pjese e paaftesise per tu pergjigjur !idhet em foren instutuiona!e per tu pergjigjur !idhen me

foren instutuiona!e te sistemit te sherbimeve njerezore.

Streha dhe sistemi # sherbimeve njerezore ne shume qytete perben ate qe H<o!h 455 quajne

sherbimet e deretorit( pika hyrje humane qe zakonisht fokusohet ne strehat e emergjenes+

ushqimeve+ sherbimet e mirembajtjes te te ardhurave+ sherbimetmjekesore + ushqimore rroba dhe

sherbime te tjera.

,ertej kufizimeve instutuiona!e te vendosura nga mungesa e koordinimit te sherbimeve

ekzistuese+nen pordorimi mund te ejte per shkak te tipeve te sherbimeve te ofruara edhe

vendodhjet e ndertesave dhe programeve .

$endodhja ne veantiruan !uan nje ro! te rendesishem ne shka!!en e aksesit te sherbimeve.

Ka nje shperndarje te pabarabarte ne mungesen edhe !!ojin e ndertesave qe shpesh koinidon me

hapesiren e kufinjve e peraktuar nga k!asa ekonomike.

Komunitetet kontribuese tentojne te !ene ndertesa em akses universa! si jane@ !ibrarite+ zonat e

rikrijimit+ kurse !agjet em te ardhura me te u!eta kane shperndarje me te mira te strehave dhe

sisstemit te sherbimeve te perdorura nga individet e pastreh+ abuzuesit e substanave anrkotike

dhe njerzit te infektuar em "#$%S#&'(<o!h3&ear455)

-derkohe qe perqendrimet e ndertesave ne zona speifike mund te sje!!in grumbu!!ime

benefitesh per k!ientet dhe operatoret e ndetesave+ vendosja dhe kompozimi # zonave te pasuraa

mund te shmange shume individe te varur nag keto sherbime nga marrja e sherbimeve qe kane

nevoje.

Kjo eshte sepse re!ativisht edhe zona te pasura me sherbime shpesh nuk kane ose jane te

!imituara ne furnizime + te gjitha sherbimet e nevojitura nga individet + duke uar ne udhetime te

nevojshme ndermjet zonave te apsura me sherbime ose ne perpjekje te pershtatjes me mngesen e

sherbimeve. $endodhja edhe eprberja e sherbimeve eshte em rendesi kritike+ veanerisht ne

mungesen e !evizjevete provuara nga shume individe te varur nga keto sherbime.

Shperndarja hapesinore e strehave dhe sherbimeve eshte !imituar nga federa!et+ shteti dhe!egjis!aioni !oa!+edhe ak qene e inf!uenuar nga suporti komunitetit ose refuzimi # propozimeve

te vendosjes se ndertesave (0auss 45).

Deverite komuna!e kane perdorur per nje kohe te gjate aparatura p!anifikimi gjate dekreteve te

zonimit edge nda!imine bese!idhjes per te eprfshire ndertesat ose !imitin e vednsosjes se

vendodhjes.



0egjis!aioni federa! # koherave te fundit eshte eprdorur per te kundershtuar eksk!uzivitetit te

perdorimit te zonimitn dhe bese!idhjet penguese.

'mandamenti # veprimit # ?air "ousing # 4566 dhe 'kti # &isabi!itetit 'merikan # 45 ka bere

diskriminime ne punesim edhe strehim te personave me disabi!etet i!!ega!.

Ky !egjis!aion qe prek shume njerez eshte interpretuar si perfhsiresi # personave me disabi!itet

menta!+ # personave te paafte fizikisht ose njerezve te infektuar em "#$%S#&'.

'&' eshte sfiduar ne gjyqe me vendime qe shkojne ne favor te te drejtave te eprsonave qe

ofrojne sherbimet dhe k!ientave mbi komunitetin dhe protestat komuna!e ne ndertesa dhe streha

!oa!e.

Komunat edhe banoret jane nderfutur ne strategji te tjera per te reduktuar numrin e ndertesave

!oka!e edhe numrit te individeve qe varen nga keto sherbime .

Deverite komuna!e jane kthyer drejt duke # !evizur drejt gjykatave(?isher 4596).

Dyteti # Santa 'na ne Orange *ounty Ka!iforni ka ka!uar nje projet%!igj qe nda!on ngritjen e

kampeve nga te pastrehet.

Ky projet%!igj anti%kamp eshte sfiduar nga avokatet !igjore ne emer te popu!ates te pastrehe

edhe eshte ebre # pav!efshem nga vendimi # Ijykates se 'pe!it(&irado 4559+ Io!dberg4559) per

nej vazhdim te mevonshen Ijykata Supreme e Ka!ifornise !a ne fuqi imponimin e ektij !igji+ dhe

tani ne edhe qytete te tjera po ndjekin denonime epr tu perba!!ur me prob!emin e mungeses se

strehave ne gjykatat e tyre.

Banore !oka!e edhe bizneset kane ndikuar dukshem ndarjen hapesinore te njohur si dekreti Jone Kopshtin tim ose ndryshe sindroma -#/B.

Kjo syndrome ka qene shpesh efektive ne drejtimin e ndertesave nga !arg nga komunitete

speifike(&ears3I!essoi 455).

,er komunitetet e pasura nje opozite e ti!e duhet te shorehet ndaj komuniteteve te hapura+ apozita

te ti!!a nuk duhet te shprehen nga demonstratat e hapura te pub!ikut. -e vend banoret mund te

erdorin pane!et e inf!uenuara po!itikisht per te b!!okuar vendosjen e ndertesave te padeshiruara.

Sindroma -#/B eshte shperndare si nje nga faktoret me vita!e ne ndryshimet e gjeografise te

shperndarjes te sherbimeve njerezore.

=endesia e syndromes -#/B per shperndaresit e dherbimeve njerezore ne nive! !oa! ka

udhehequr gjeografet edhe dijetaret urban ne kerkimin e metodave te pranueshme edhe puneve

koneptua!e qe shpjegojne proeset thme!ore te opozites te komunitetit.

Kundrejt sherbimeve njerezore dhe asaj pike te a!ternativave ne adresimin e ketyre tensioneve.



Shume nga te prekurit jane formu!uar duke perdorur mode!e sje!!jesh.

Keto mode!e sherbejne ne identifikimin e potenia!it mekanik qe ndez opozita komunitare te

organeve kundrejt qendrave ne sherbim te njerezve dhe jane shty!!a drejt tipo!ogjise te

komuniteteve qe kane me shume mundesi te refuzojne qendra dhe k!iente te ti!!e.

Kuptimi Opozites Komunitare

Ijeografe dhe dijetare te tjere urbane kohet e fundit kane vezhguar mode!e sje!!jesh per te

shpjeguar opoziten tek diskutueshmeria e sherbimeve njerezore dhe qendrave ambjenta!iste.

/ode!et e sje!!jeve ne shpjegimin e opozitetit komunitar fokusohet ne epreptimet edhe

eva!uimet e rreziqeve dhe rrisqeve e konsideruara edhe me pas parashikojne supozime te bera ne

baze te sje!!jes qe shqetesojne minimizimin e rrezikur te pereptuar ose kompensimit per

ekspozimin ndaj ketyre rrisqeve.

&uke perdorur mode!e te ti!!a gjeografet kane koneptuar opozitetin e te drejtave humane dhek!ientet e tyre si pika fundi t enje proesi qe fi!!on me akrakteristika individua!e edhe perfundon

me sje!!je te qe!!imshme .

,una fondamenta!e ne gjeografi duke eprdorur kete kuader per eksp!orimin e qendrimit te

qendresave te sherbimit njerezor dhe mospranimiet e kominiteteve pare ne !idhje ndermjet

hapesirave soia!e dhe sje!!je atribuese ne njeren ane dhe ne anen tjeter eshte pranimi edhe

mospranimi # sje!!jeve.

Ebu!ime te rendesishme ngakerkimet qe u ndertuan ne qendrat pub!ike dhe futi ofrime soia!e%

psiko!ogjike te pereptimit dhe sje!!jes ndikoi ne ahpe speifike rezidenash si jane banoret

urbane+ pronaret e pronave tentojen te refuzojne sherbimet nga qendra e herbimeve njerezire dhe

k!ientet qe karakteristikat e qendrave ndikojne ne pereptimine rrisqeve te komunitetit dhe ajo

ishte qe!!imi primar # kesaj shko!!e me te i!en abnoret refuzojne dhe pranojne qendrat

(Ireen/* Iormik3<a!h455F+Sega!+Baunoh!L/og!es4568).

Keto jane studime revo!uionare te i!at punuan ne qartesine dhe kategorizimin revo!uioneve te

i!at punuan me qartesine dhe kategorizimin e shume evorive te eprgjigjes te banoreve.

Kerkuesit hedhin hipoteza se opoziteti komunitar ref!ekton mbi veprimet e menduara teindivideve bazuar ne sje!!jen predispoziiona!e me shume se ndikon opoziteti kominitar ne

egoizem+ pergjigjet irraiona!e te banoreve ndaj qendrave te sidkutuara.

Kjo puen gjithashtu sygjeron qe hu!umtimet ndaj grupeve t endryshme qe avren nga keto

sherbime ka n dryshuar me ka!imin e kohes.



Kerkuesit qe perpiqen ne pereptimet ndaj k!ientit edhe qendrave shpesh kane shproehur

ndryyshimet re!ative ne pranimet edhe refuzimet ne kohe duke # krahasuar hierarkine e pranimit

e i!a konsiston me vetedijen e grupeve te k!ienteve ose tipeve te qendrave bazuar en

praniueshmerine re!ative ne !agje (&ear45).

/egjithate ato perbejne prezantime te mbithjeshtuara nderrimesh theme!ore dinamike ne pereptimet qe shqetesojne k!ientin edhe qendrat ku rendtitje te ti!!a sigurojne nje metode

re!ativisht te shpejte ne aksesimin e nmje shka!!e ndryshimi ne kohe.

-je studim ne 45F8%ten sygjeroi se grupi me # papranueshtem eshte # perbere nga a!koo!ister+ ish

te byurgosurit dhe paientet em prob!em mendore. -jerezit qe kishin paaftesi fizike ose prob!em

si u!era dhe astma ishin me te pranueshem se personat me prob!em medore+ a!koo!ositet apo

narkotiket(So!omon456).

Ky avriaion ne testim dhe emtoda syrvejimi perakton krahasimin e detajuar por ajo qe eshte e

qarte eshte se keto hierarki vazhdojne te nge!in te theksuara gjate gjithe kohes nga pereptimi #differenes nga normat soia!e te vendosura.

'ta persona qe konsideroheshin si me te ndryshmit nga mor!aja jane vazhdimisht te ndoshur ne

fundin e hierarkise.

Ijithashtu ka prova te dnrsyhme pergjate kohes ne diferenimin e kerkuesit per

diskutueshmerine e grupeve te k!ientit.

Kjo eprfshirje e narkotikeve nga studimi # 4568%tes dhe mungeses se tyre en ate te 45F8%tes

indikon ndryshimin e natyres se k!ienteve te sherbimeve njerezoreIjate koheve t enje studimi te

4568%tes narkotiket eraktojne fi!!imin e nje etape te re ne te i!in grupet e kk!ientit mund teeva!uohen.

Survejime naiona!e te dative te kohshme ne US mbi pereptimet e qendrave dhe sherbimeve

humane te mb!edhura ne 4565 indikojne qe !!oje te reja qendrash qe kane nje efekt te ri en

epreptimin e me shume !!ojeve t enjohura qendrash dhe ato !!oje qendrash nge!en te refuzuara

ne nej nive! te !arte (Makashi 455Fa+ Makashi 3 &ear 455F)

Ky grup eshte re!ativisht # ri # !!ojeve t eqendrave ne kete sygjeim perfshiu edh eeprsona te

apstrehe edhe individe te prekur nga "#$%S#&'+ asnjera nga te i!at nuk ishin perfshire ne

surveimet e 45F8 ose 4568%tes.

Keto te dhena nag keto survejime indikojne qe qendrat me te pranuara perfshinin+ shko!!at

qendrate kujdesjes ditore+ azi!et trajtimet medika!e epr syte apo a!ergjite edhe spita!et



/e te papranuarit nga testimet mosterat naiona!e ishin shtepite grupore per personat me

prob!em psiko!ogjike+ qendrat e rehabi!itimit per a!koo!iket+ strehat per te pastrehet dhe qendrat e

trajtimit te narkotikeve.

Dendrat me te papranuara ne kete studim fokusohen ne qendrat me te semure emndore dhe

individe te infektuar me "#$%S#&'.

Shtepite grupore per njerezit te infektuar mee "#$%S#&' ishin qendrat me te papranueshme ne

kete studim.

Keto rezu!tate indikojne qe megjithese "#$%S#&'+ abuzimi substanave anrkotike+ dhe mungesa

strehave kane rritur rendesine ne dekadat e fundit+ qendrat adresuar perkundrejt kesaj pjese te

popu!!sise jane pereptuar shume ndryshe nga te anketuarit.

Dendrat per personat te infektuar me "#$%S#&' ishin me te papranueshmet nga qendrat qe

kujdesen per individet qe abuzojne me substanat narkotike apo sherbimet per te pastrehet.

Keto informaione te studimeve naiona!e gjithashtu sygjerojne qe nje porion # madh # te

anketuareve nuk kishin marre pjese ne opozitete komunitare apo ne dhenien e suportit ndaj

ketyre qendrave ne !agjet e tyre.

/e pak se 48: e te anektuareve raportuan pjesemarrjen ose ne grupet e suportit ose ne

aktivitetet opoziiona!e+ ne ndihme te nje qendre.

Ky studim mbeshtet studimet e meparshme te i!at sygjerojne qe komunitetet opozitare eshte #

perbere nga grupe re!ativisht te vog!a dhe te mire organizuara.

-e vend qe te ref!ektoje mbi mospranimin e perhapur e qendrave dhe k!ienteve ndermjet!agjeve+studuesit kane debatuar me faktin qe opoziteti komunitar perfaqson mospranimin e nje

minoriteti teper voa! (&ear3May!or456).

Keto studime mbi sje!!jet kane kane rezu!tuar shume te perdorshme per po!itike%beresit dhe

ofruesve te sherbimeve ne perpjeken e parashikimit se i!at komunitete jane me te ngjashme per

tu pergjigjur me opozitet+ dhe ndaj i!it !!oj qendre.

#nformaioni # studimit ka qene veanerisht # dobishem ne !!ogaritjen e ndryshimeve ne

dinamiken e pereptimeve ndaj shervimeve njerezore dhe k!ienteve te saj. Kur metoda te ti!!a

perdoren+ megjithese ana!iza e ketyre ndryshimeve tenton te qendroje re!ativisht desriptive.

#nformaione te ketij studimi mund te indikojne qe ndryshime kane ndodhur edhe qe variaionet

ndermjet hapesirave ekzistojne+ por ato jane me pak te sukseshme ne thurjen e arsyeve per keto

ndryshime.'rsyeja per !imitimet e informaioneve te studimit+ qe perfshin por nuk eshte e

!imituar vetem ne studime dhe paragjykimet e te anketuareve+ jane diskutuar gjeresisht dhe

perbejne pjese te konsiderueshme ne metodat e hu!umtimit te teksteve.



Ka gjithashtu arsye substaniona!e ne vezhgimin e me te gjere se eshte e mundshme me anete

mode!eve te sje!!jes me prob!emin e opozitetit komunitar kundrejt qendrave te sherbimeve

njerezore. /e rritjen ne madhesi dhe avriaion te popu!ates te varur nga keto sherbime dhe ne

rritjene aktivivisteve !oka!e mbi shqetesimet e shume eshtjeve+ keto kategorizime mund te jene

me pak te dobishme.

0!ojet e ndryshme te komuniteteve po behen me te interesuara ne opoziione !oka!e( ndrsyhe nga

steriotipet sub%urbane+ popu!!ata zoteruese e pronave).

Si shtese masa+ sdispresioni dhe diversiteti # popu!ates te varur nga keto shervime mund te gjejne

perdorim ne studimet e etiketuara shume si te semure mendore ndikojne ne perhapjen e

pergjigjes se popu!ates ndaj ketyre sherbimeve.

,rob!emi # etiketimit dhe prob!emeve me te perhapura te perfaqsimit dhe identitetit kane provuar

spikatje gjithnje e me te !arte mbi debatet e teorive soia!e !idhur me ndryshimet.

/e keto diskutime koneptua!e+tani ka rruge te reja me te i!at mund te ana!izohet dhe diskutohet

jo vetem mbi da!jet e proesit te opozitetit komunitar por gjithashtu edhe arsyet e ndertuar

shoqerore per diferenimin+ refuzimin dhe pranimin.

$ariaionet dhe nryshimet ne ndertimet soia!e mungeses se strehave dhe individeve te infektuar

me "#$%S#&'+ gjate kohes dhe hapesires drejtuan drejt nje da!!imi+ ku ndryshimi dhe abnorma!ja

perkufizohen ne menyra radika!isht te ndryshme perms komuniteteve.

Kjo dinamike da!!imesh eshte e ref!ektuar ne !!oje te ndryshme qendrash opoziteti komunitar+

dhe tipeve te ndryshme te individeve ne nevoje te ketyre sherbimeve te refuzuar .

Kjo ka udhehequr ne kuptimin tone te opozitetit komunitar si nje proess komp!eks qe ref!ekton

mbi nje gjeografik te variuar te opoziteteve komunitare+ po!itikave !oka!e dhe jetes urbane.

Me nje rendesia te veante en kete dinamike eshte rritja e pjesemarrjes se grupeve qe

identifikohen te ndryshem ne rrae apo etniitet ne po!itikat kontraveria!e te vendosje se

qendrave dhe perdorimit te tokes.

-je !iterature ne rritje dhe e zhytur ne mendime vazhdon te eksp!oroje nuanat e mobi!izimit

komunitar ne komunitete me te i!at ka nje distrubim te pabarabarte te rreziqeve

natyrore(Bu!!ard 4559+ ,u!ido455;).

Ka pasur me pak pune+ por gjithsesi ne !idhje me pergjigjen e komuniteteve qe identifikohen si te

ndryshem si ne rraeNetniitet naj shperndarjes se sherbimeve njerzore ne qytetet e US.

#nformaioni # studimit ka siguruar nje metode ana!izimi te da!!imeve ne pergjigje te grupeve te

i!at identifikohen sin je rrae.



Studimi -aiona! # sje!!jeve ne 4565 sygjeroi qe pas kontro!!imit te demografikes soia!e dhe

variaioneve te vendoshjes+ qe kishte ndryshime ne sje!!je ndermjet rraave me ngjyre

hispanike dhe te bardheve ne pergjigje. (Makashi455Fb).

Sidoqofe nderkohe qe dijetaret dhe po!itikat debatojne rreth identitetit po!itik dhe rraes+ eshte

indikuar qe kategorizime te ti!!a te pergjigjeve ndaj ndarjes ne grupe en baze te rraave janeshume prob!ematikke dhe mund te sherbejne ne turbu!!imin e e dinamikave te da!!imeve qe

inf!uenojne pergjigje te komuniteteve me shume se i!uminimit te tyre.

Aksp!orimi # komp!eksitetit qe ndodhet ndermjet dinamikave qe shoqerojne opozitetin komunitar

ne komunitete te ti!!a dhe ne zgjerim te sherbimeve njerezore mund te jete e frikshme.

-je arsye e dukshme eshte da!!imi # asaj qe eshte e !idhur vetem me po!itikat qe merren me

ndarjen e sherbimeve njerezore pergjate hapesirave.

Komunitetet qe identifikohen te ndryshem ne rrae apo etniitet + shume prej te i!eve

historikisht jane margjina!izuar pergjate shume dimensioneve(po!itike+ ekonomike dhe soia!e)+

jane duke u organizuar per te kundershtuar qendrat per individet ne nevoje te tyre dhe fami!jeve

qe kane qene subjet # shpesh margjina!izimeve te ngjashme.

Ky shembu!! indikon qe nje permb!edhje nga rraa eshte vetem hapi # pare ne kuptimin e

pergjigjes se komuniteteve.

-je investigim substaniona! # pergjigjes se komuniteteve ekrkon qe ne te futemi me the!!e ne

dinamikat e ndermjetme te ndryshimeve dhe ndryshimeve ne sje!!je te mode!eve qe mund te

!ejoje.

Aksp!orimi diferenave dhe pergjigjeve te komuniteteve ndaj sherbimeve njerezore.

#ntesifikimi ne mospranimin e qendrave qe ofrojne sherbime njerezore mund te jete per shkak te

medias popu!!ore dhe se si keto riprezantime inf!uenojne ndergjegjen e pub!ikut.

/egjithese ka pasur perpjekje te vazhdueshme nga kerkuesit+avokatet dhe media qe te

portretizoje popu!!aten e varur nga keto sherbime me gjithe diversitetin e tyre ne media

popu!!ore+ ne !eksione+ deshmi pub!ike dhe ne kerkimet e pub!ikuara+ akoma nge!et ne pub!i nje

diskurs stigmatizimi ne kuptimin e grupeve te ti!!a.

Adhe pse me perpjekjet e vazhdueshme per te ndryshuar kuptimin e perhapur te pastreheve

termi #Ce pastrehe vazhdon te shoqerohet me dembe!izmin+ a!koo!izmin+ abuzimin e !endeve

narkotike+ prob!emet mendore dhe madje perversivitet(Ia!!agher 4559).



0idhja kembengu!ese e etiketimeve qe pershkruajne popu!!aten e varur nga keto sherbime me

imazhe negative dhe atributet ref!etojne nje fenomen te ngu!itur the!!e stigmatizimi dhe

margjina!izimi.

Komunitetet opozitare te qendrave te sherbimeve njerezore nuk duhet te gjykohen si egoiste dhe

pergjigjet eprjashtuese nga vendasit por duhet te kuptohen si produt # proeseve strukturore qe #sherbejne stigmatizimit dhe margjina!izimit te grupeve speifike.

&ebate te teorive soia!e ne !idhje me ndryshiminsigurojne nje menyre te shthurjes te

komp!eksitetit te pergjigjeve nga komunitetit te vete%identifikuar sit e ndryshem ne rrae apo

etniitet ndaj komuniteteve te sherbimeve njerezore dhe k!ienteve te ketyre sherbimeve.

Ketu une vvendos vemendje te veante kundrejt sherbimeve njerezore te !idhura me te pastrehet

dhe "iv%Sida%n+ te i!at kane fituar vemendje naiona!e gjate dekadave te fundit dhe kane qene

shume te rendesishme veanerisht gruper te i!at identifikohen sit e ndryshem ne rrae apo

etniitet.

Aksp!orimi ne kuptimin e vete%identifikimit si te ndryshem ndryshem ne rrae apo etniitet

komuniteti individesh te pastrehe ose qe jetojne me "#$%S#&' mund te siguroje gjurme vita!e ne

shpjegimin e pergjigjeve te ndryshme te komuniteteve kundrejt qendrave per te pastehet ose

individet e infektuar em "#$%S#&'( B!asi4559+ /aKinnon455).

Mre aspekte te nderk!idhura karakterizojne kuptimin e perkohshem te mungesave te strehes dhe

"#$%S#&'%n@ pmungesa e produktivitetit te epreptuar t epersonave te pastrehe dhe atyre em

"#$%S#&' @ pereptimi # rrezikut # pozuar nga keto individe dhe grupe ten je komuniteti me te

gjere@ dhe vendosja persona!e e fajita e !idhur me te qenit # pastrehe ose "#$ pozitiv ose mbartes

# S#&'.

/argjina!izimi # ketyre konsiderimeve joproduktive buron nga nje shka!!e e !arte nga struktura e

gjere e !idhjeve soia!e.

Brenda shoqerive kapita!iste+ individet produktive jane ato qe marrin pjese ne krahun e punes

dhe proesin e prodhimit@ ato jane ankoduar me nje status privi!egji ne krahasim me personat ne

dukje joproduktive.

,ersonat joproduktive nuk marrin ro! te rendesishem ne krahun e punes apo ne proesin e

prodhimit.

/ungesa e produktivitetit e pereptuar nga ata do te thote qe ata deshtojne ne kontribimin dhe ne

mbajtjen e privi!egjeve soia!e+ dhe ne te vertete ata edhe mund te kerenojnne riprodhimin e

tyre te vazhdueshem .Kjo on ne deva!uimin e personave joproduktive nga shoqerite e medha

dhe karakterizimin e tyre si kerenime te konsimimit ko!ektiv dhe jetes komuna!e(*o24565).



,jesemarrja minima!e e !etyre individeve ne marredheniet soia!e te prodhimit apita!ist

perforon dhe perforohet nga ky pereptim # tyre si rrezik+ duke krijuar nje kuptim te nejrezve

te pastrehe si v!era munguese per hir te tyre ose per potenia!in e kontribuimit te tyre ne

komunitet.

,randaj ato behen te margjina!izuar nga mungesa e pereptuar e produktivitetit dhe kontribimitne shoqeri.

#ndividet me "#$%S#&' shpesh shikohen si joproduktive per shkak te imazhit te krijuat nga

media e zakonshme si njerez te spita!izuar + te semuar dhe ne shtrat te vdekjes.

Semundja dhe vdekja jane bere pika kryesore te karakterizimit te individeve qe kane "#$%S#&'

nga shume njerez qe jetojne ne komuntitete te medha dhe madje edhe nga shume persona qe

jetojne me "#$%S#&'(,omerane3Shie!ds 4565+ King 455).

,ersoni qe jeton me hiv shikohet sin je zgjatim # vete semundjes dhe sin je perfaqsim # vdekjes

dhe semundjes(Ii!!eman4566 "erek3I!unt 4566+ /aKinnon 455)C

,randaj sapo nje individ diagnostikohet me "iv%S#&' jo vetem qe imazhi # tyre a!ternohet ne

evtvete por edhe imazhi qe ato kane ne shoqerite e medha ne te qenit nje individ # infektuar me

"#$%S#&'.

/eqenese personat me "#$%S#&' shikon si mbartes semundjeje dhe ne shtrat te vdekjes+ keto

persona konsiderohen si joproduktive.

Karakteristika te ngjashme ne !idhje me joproduktivitetin sherbejne per te identifikuar nje person

te pastrehe.

Ia!!uup ,o!! do!i ne perfundime per 0os 'nge!es /ission se F6: e pergjigjesve mendojne qe

shumia e te pastreheve jane te papunesuar dhe ;F: besonin se humbja e punes eeshte shkaku

kryesor #mungeses se strehes(Ia!!up Organization 455G).

,ereptimi # te pastreheve dhe individeve te infektuar me "#$%S#&' si joproduktive !idhet me

aspektin e dyte te diiferenes duke kufizuar pergjigjet komunitareqe personat e pastrehe dhe

personat e infektuar me "#$%S#&' permbajne rrezik ne i!esine e jetes dhe prones te njerezve te

komunitetit.

Kur grupe pereptohen si rrezik+ ka nje proess stigmatizimi ku vendasit raiona!izojne mbirrezikun e pereptuar.

,ermes stigmatizimit keto grupe te varura nga sherbbimet pereptohen sit e ndryshem nga pjesa

tjeter e shoqerise.



Ky definim se te ndryshem ndertohet the!!e ne shoqeri dhe behet nje eva!uim negative i

shperndare gjere( 'in!ay3*rosby 456;)+ aq saqe keto individe shikohen si njerez te padeshiruar +

te pakontro!!ueshem dhe te rrezikshem ndaj vendasve dhe bizneseve ("oper3Baumoh! 4559).

,ereptimet e rezikshmerise jane veanerisht te rendesishme ne kete stigmatizim te personave qe

jetojne me "#$%'#&S. ,ereptimi # shka!!es se rrezikut te mbartur nga keto individe ndaj tetjereve mund te kuptohet me perdorimin e metafores te pushtimit ne !idhje me transmetimin e

'#&S. Shume burime ankthi !u!ezojne nga pereptimi qe S#&' kerenon te ka!oje kufirin midis

kesaj e i!a imagjonohet si e ndotur ndaj atyre qe pereptohen si te paster.

$endasit te i!at nuk e konsiderojne veten si pjesemarres te nje grupi me risk te madh (soia!isht+

ekonomikisht apo hapesinor) pergjithesisht tentojne te pereptojne veten si pjese e nje

komunitteti te pandotur nga kerenimet e S#&'.

-je penetrim te ektyre kufinjve konsiston nje pushtim te kushteve nga burimet e ndotura.

Komunitetet suburbane per shembu!! tentojne te shikojne veten sit e sigurta ndaj rreziqeve dhe

kerenimeve qe perba!!en zonat e medha metropo!itan.,randaj komunitetet urbana mund te

pereptojne personat me S#&' si forma pushtimi nga zonat e rrezikshme.

Ijithashtu nga pikepamja gjeo%po!itike S#&' eshte pare sin je psuhtim nga jashte kufinjve+ duke

rezu!tuar ne thirrje per !imitimet e emigraionit nga vende speifike dhe per individe te testuar

me S#&' (/aKinnon 455). -e nive! komunatar S#&' eshte konsideruar si pushtim # te

shendetshmeve nga te semuret+ te heteroseksua!eve nga homose!sua!et dhe sin je pushtim #

popu!ates gjenera!e nga devijantet(Sontag 4556).

&ijetaret mund te kene perforuar ose edhe krijuar padashje imazhe te popu!ates te varur ngasherbimet sit e ndryshem. Kerkimet e vjetra mbi te pastrehet mund te kene kontribuar ne kete

proess da!!imi te pastreheve+ duke theksuar presene e adiksionit te substanave narkotike dhe

promovimin e disabi!itetit mendor perbrenda popu!ates se pastrehe+ dhe kane promovuar

noionin qe te qenit # strehuar ka em shume v!ere normash positive sesa te qenit # pastrehe.

($eness 455+B!asi4559).

,ereptimi me # madh # shoqerise per personat e pastrehe si te rrezikshem mund te jete si

kombinim # # pereptimeve negative te !idhura me personat me disabi!itet mendor+abuzuesit e

substanave narkotike dhe popu!!ata te tjera konsiderohet se eprbejne porione substaniona!e te

popu!ates te pastrehe.(shiko e.g+ Smith3Iiggs 4556+ ?ink Masman 455).

-dryshimi # personave te pastreheve qe!!imisht nda!on pranimin e tyre nga pub!iku dhe on ne

karakterizimin negative te tyre si mund te jene ose jane jashtezakonisht te rrezikshem.

Stigma e rrezikut eshte e !idhur me veorite shtuese si jane da!!ueshmeria e !arte + mungesa

kurimit+ shqetesimi+ estetika jo e kenaqshme dhe fajesia persona!e.(Ioofman 45; A..A..Jones



et.a! 4569). Kur perkufizimi # te qenurit #Ne pastrehe !idhet me defienen individua!e pub!iku

tenton te fajesoje me shume vete eprsonin per arsyet e te qenurit #Ne pastrehe.

Ijate studimeve te koheve te fundit ne !idhje me sje!!jet ne US eshte indikuar qe eshte nje mos

njohje e gjere mes popu!ates qe mbetja pa strehe buron ne pjese te medha nga ndrsyhimet

strukturore dhe instutuiona!e ndryshime te i!at te pastrehet nuk mund ti kontro!!ojne(0ee0e>is3Jones 455 Moro3/&one!! 455)+ mbetet akoma pereptimi qe shuem te pastrehe jane

ne nje fare shka!!e pergjegjes per poziten ku ndodhen. Sa me # madh pereptimi qe individet jane

eprsona!isht te fajshem per faktin e te qenurit ose qendruarit si iNe pastrehe + aq me te pranueshem

banoret komunitar tentojne te jene.

$eshtrimet mbi fajet persona!e gjithashtu inf!uenon pereptimin e njerezve mbi pranimin e

personave qe jetojne me "#$%S#&' .

,ereptimet pub!ike !idhur me "#$%S#&' jane akoma shume te inf!uenuara nga metafora e

devijimi+ duke imp!ikuar sje!!je te vetedijshme ne pjesen e personit qe ka S#&'.

,ersonat qe jetojne me "#$%S#&' shpesh shikohen si pergjegjes per gjendjen ku

ndodhen( B!endon3&one!an 4565). Sa me shume pergjegjes te pereptohen individet me S#&'

aq me te papranieshem jane ato.

Shume e!emente ne metaforen e devijimit identifikojne sub%grupet si ato me me shume mundesi

martje te S#&'+homoseksua!itetit+ imora!itetit dhe abuzimeve me substanat narkotike. Ka

akoma nje shperndarje ten je besimi qe S#&' eshte e perhapur vetem ne komunitetit

homoseksua!e(=ogers+Singer3#mperio 455). Studime te koheve te fundit kane indikuar qe ne

US dhe kudo tjeter stigma e shoqeruar me homoseksua!itetin eshte akoma nje fator vita! ne pergjigjet negative te pub!ikut kundrejt njerezve qe jetojne me "#$%S#&'( /&evitt+ Sherhan

0ennon3'mbrosio4558+ Kunke!3Memp!e 455). Shoqerimi # imora!it dhe abuzimi #

substanave narkotike me S#&' gjithashtu ka kontribuar ne konstruksionin soia! te definimit si

grupeve me rrezik mbartje S#&'+ e i!a po behet gjuha e perdorur nga ofruesit e sherbimeve ne

pershkrimin e sub%grupeve me mundesi mbartje te "#$. -derkohe identifikime te ti!!a shihen sit

e nevojshme per zhvi!!imin e strategjive edukuese dhe paranda!uese te pershtatshme per grupet

ne rrezik+ etikimi # grupeve te ti!!a prezanton nje pengese te mundhme me ndryshimin( ato qe

jane me pak te rrezikuar).

Keto aspekte nga stigma hapesirave njohese + ku shka!!a e jopruktivitetit rrezikut dhe fajesise teatribuar tek te pastrehet dhe tek ato me "#$%S#&' on drejt nje shka!!e refuzimi.

"apesirat em pak te stigmatizuara mbajne persona produktive+ te parrezikshem dhe te pafajshem.

#ndividet qe mund t ekkategorizohen ne ekte hapesire stiggmatike peroptohen si kontribues nne

komunitetin !oa! dhe ne shoqeri. 'ta jane anetare produktive te shoqerise qe punojne per rroga+

per pagimin e taksave+ vu!!netarizimin per aktivitetet e !agjesdhe kauzave te tjera soia!e+ dhe



mos shfaqje e devijimeve te dukshme nga normat shoqerore. Me pastrehet dhe njerezit me "#$%

S#&' jane te eprkufizuar nga stigma me ekstreme e hapesires.

Keto happesira njohese stigmatike shpesh perkthehen ne peisazhe stigmatike+ ku komunitete te

vaant dhe vendasit shikon si kerenues nga nje nje popu!ate me e madhe sepse ato perfaqsojne

apo strehojne keto grupe te varura nga sherbimet. -e komunitete qe nuk peraktohen si peisazhestigmatike enimi # nje qendre sherbimi sje!! kerenimet e shoqeruara me individet e varur nga

keto sherbime dhe fami!jet ne mes. Keshtu qendra behet nje kondensate e imazheve negative te

individeve te varur nga ekto sherbime dhe behet pikenisja per mobi!izimet e komunitive ne

mbrojtje te pajisjeve+ tprfes dhe kua!itetit !oa! te jetes.

Sje!!jet kundrejt te te pastreheve dhe S#&' ne komunitetet ne Orange *ounty Ka!iforni.

-je menyre e aksesimit te rruges ku hapesirat njohese stigmative jane peraktuar+ eshte te

eksp!orosh sje!!jet e nejrezve kundrejt te pastreheve dhhe personave me "#$%S#&'. Ka pasur nje

!imitin ne ekrkim mbi pereptimet kundrejt te pastreheve dhe S#&' te njerezve qe identifikohen

si t e ndryshem ne rrae apo etniitet+ por ka pasur akoma me pak pune ne menyren sesi keto

individe e pereptojne hapesiren stigmatike. &ijetaret dine pak ne !idhje me si keto komunitete

peraktojne ose verejne vendasit qe jane te rrezikshem. ,er te eksp!oruar kete prob!em+ ky

sekksion prezanton ekspertet me intervistat e gjysme%infrastruktuara qe une bera me banoret

0atinoN$ietnameze ne Orange *ounty Ka!iforni+ gjate vjeshtes te vitit 4559. Keto banore ishin te

zgjedhur me ndihmen e shkenetareve dhe ofruesve te sherbimeve njerezore+ per shkak te

inf!uenes se tyre informa!e ndaj komuniteteve te medha 0atinoN$ietnameze . Keshtu qe ne vend

qe te perfaqsonin instutuione forma!e po!itike keto individe+ shume prej te i!eve ishin shume besimtare te respektuar apo !idere ivi!e+ u zgjodhen si perfaqsime te sje!!jeve te perhapura midis

ketyre dy komuniteteve te i!at identifikojne veten nga rraa.

Mre aspektet e differenes te pershkruara ne seksionin e meparshem jane te perdoren per te

eksp!oruar kuptimin e mungeses se strehes dhe S#&' ne keto dy komunitete. Kuptimet e rrezikur

te joproduktivitetit dhe fajesise persona!e afekton pereptimet e popu!ates te varura nga

sherbimet ne menyra te ndryshme.

-derkohe qe ekto kuptime te variuara shpesh kontribuojne ne margjina!izimin dhe perjashtimin e

njerezeve te pastrehe dhe atyre em "#$%S#&' ato gjithashtu sigurojne mundesi per simapti+

kujdes dhe perfshierje.

-e veshtrimet shprehese mbi njereit qe jetojne me "#$%S#&' ne veanti+ fakti qe ata kane nje

mungese produktivitetiqe si!!et per shkak te semundjes shpesh perdoret si raiona!e ne mbi

shikimin e devijimit shoqeruar me kontraktimin e gjendjes. -derkohe qe norma tradiiona!e dhe

fetare qartesisht diktojne ate !!oj sje!!jeje sit e papranueshme + grupet fetare dhe fami!jet ku!turore

suportojne rrjete dhe gjithashtu promovojne simpati dhe kujdes per te semurin. Ka gjithashtu nje



bashkeveprim komp!eks midis asaj fetare+ ku!turore dhe kujdesore ne njeren dore dhe

perjashtimin e sje!!jeve te perkufizuara sip e papranueshme nga normat tradiiona!e ne doren

tjeter.-e situate speifike ana perkujdesore aspekti # normave ku!turore dhe doktrrinave fetare

shke! diktesat perjashtuese me respet ndaj njerezve q ejetojne me "#$ apo S#&'.

&isa !idera fetare per shembu!! kane fo!ur per S#&' sikur te ishte ekuiva!ente me do semundjetjeter. -je budist $ietnamez kryemurg pershkrroi S#&' si nej semundje @

'jo (S#&') eshte nje semundje si do tjeter+ dhe en sdo ta anashka!ojme ate.

-evojiten para per ta kuruar+ dhe ne mungese te trajtimit vdes

Karma( personi qe ka S#&') nuk ka bere mire ne ejten e meparshme. Buda ka thene kujdesi per

te semurin dhe te pastrehim eshte nje veper e mire.

-ormat tradiiona!e gjithashtu perfshijne !idhjet fami!jare dhe rrejtet fami!jare. -e kohera edhe

stigma me intense e shoqeruar me '#&S+ suporti # forte soia! Brenda fami!jeve

0atinoC$ietnameze ne komunitetet e Orange *ounty Ka!iforni siguron kujdes per personat me

S#&'.

Shume !idera indikojne qe te pastrehet nuk kishin fami!je dhe ishin nga jashte komuniteteve te

tyre. 'shtu si nje prift kato!ik $ietnamez ka thene@ tani ne kemi nje grup qe kujdeset per te

pastrehet ne Santa 'na. 'tavine ketu nga Santa 'na per te fhene ushqim dhe per te sherbyer

vakte en do te premte. Keta njerez ajne vietnameze por njerezit qe ushqejne nuk jane te ti!!e.

Si shtese !iderat shpesha argumentojne qe nje etike pune emigrant ne shtese te strehes siguruar

nga fami!jare dhe shoke sigurohet qe banoret 0ationoC$ietnameze nuk jane nder shka!!et e rritjes

te te pastreheve ne Orange *ounty Ka!iforni.

Si nje fizikant 0atin ka thene@

Sdo tem und te gjesh dot nje 0atin ne rreshta+ nuk do mundesh sepse nuk eshte nje gje e

pranueshme. Atika e punes eshte aty ndermjet gjenerates se prare+ te rinjv ,ra ti nuk do te

gjesh shume njerez rrugeve+ sepse ato do te jene duke u perpjekut per te gjetur nje vend pune.

'rsyeja tjeter eshte qe kur njerezit vijne ne kete shtet ato vijne ne situate supportive ku mund te

jete fami!ja apodikush tjeter nga e njejta zone apo faredo+ dhe une mendoj qe eshte e pritshme

Brenda u!tures tone qe ti do te ejsh duke kontribuar perms punesimit dhe punes dhe ti sdo te

jesh duke e fundosur dike tjeter Keto jane thjesht rregu!!a te pashkruara.

-je burim primar # stigmatizimit intens te paastraheve dhe individeve qe jetojne me "#$%S#&'

eshte rreziku # shoqeruar me kushtet. /e rrespekt per "#$%S#&'+ ka nje shperhapje te gjere te

epreptimeve midis komuniteteve 0atinoC$ietnameze ne Orange *ounty qe S#&' eshte nje

pushtim + jo vetem # te ndoturve tek te pastrit+por gjithashtu edeh ten je inf!uksi te padashur te



normave 'ng!o%,erendmoredhe v!erave shoqerore ne ku!turat e tyre. =reziku shoqeruar me

pushtimin nga S#&' ka qene shprehur ne menyra me intense mes individeve $ietnameze te

intervistuar sesa ndermjet atyre 0atine. Shume nga !ideret fetare $ietnameze te intervistuar

indikuan qe ata ndjenin presion te dyfishte ne !idhje me S#&'@ nje set presioni vinte nga

kerenimet e jetes dhe demtimet dhe dtigma nga kjo gjendje+ dhe ne detin tjeter presionesh qe

burojne nga traditat jofami!jare te shoqerive ,erendimore te shoqeruara me sje!!je qe sherbejne

ne shperndarjen e "#$. Si nje shprehje e ketyre presioneve te dyfishta + shume !idere fetare

$ietnameze besonin qe strehimi # normave tradiiona!e dhe v!erave t ekomunitetit do te

e!eminonin riskun e marrjes se "#$%S#&'. ?ora e normave ku!turore shpesh shihej sin je

mburoje qe mbront ekomunitetin nga S#&'. Ky besim ishte veanerisht # dukshem ndermjet

drejtuesve te kishave $ietnameze + dhen shkaktoi shume perkatesite permes komunitetit. -je

prift kato!ik $ietnamez tha@

S#&' eshte nje prob!em per te tjeret+ por jo per $ietnamezet kato!ike Mraditat jane akoma

mjaftueshem te forta per te mbajtur femijet !arg semudnjeve vdekjeprurese.

Si shtese nje minister 0utherian $ietnamez fi!!oi@

'ta ($ietnamezet)jane ne dijeni te rrezikut. Une mendoj qe eshte per shkak se ref!ekton nje

da!!im te dukshem midis v!erave aziatike+ v!erave mora!e+ dhe v!erave mora!e ,erendimore.

,erfshin seksin fa!as+ seksin e pakujdesshem qe nuk eshte shume # degjuar ne $ietnam.

-je murg budist $ietnamez besonte qe S#&' do te ndjekte inf!uenen e traditave jo

$ietnameze + veanerisht midis gjenerates se re@

'netaret e komunitetit jane te shqetesuar. -doshta gjenerata e re eshte em shuem e inf!uenuar

nga ku!tura 'merikane+ sti!i+ dhe sistemi. &isa kane te dashur dhe te dashura amerikane+ pork y

nuk eshte prob!em me te rriturit.

-e te vertete aku!turimi dhe imersioni ne ku!turen ,erendimoredhe ne v!era !uan nje ro!

komp!eks ne zhvi!!imin e sje!!jeve speifike t ekomunitetit kundrejt S#&' dhe te pastreheve en

Oeange *ounty Ka!iforni. Ka nje pereptimit te vendasve 0atinoC$ietnameze qe S#&' dhe

mungesa e strehes !idhen me individe te rinj d he me te aku!turuar+ qe besojne me pak ne v!erat

ku!turore+ dhe ato jane me shume ne rrezikuarit per ta vendosur vendin ne rrezik te transmetimit

te S#&'+ dhe tentojne te jene me perfaques te te qenurit 'merikan 'shtu si nje fizikant 0atin

komentoi@

/ajoriteti personave qe une do te shihja te pastrehe ajne me shume brezi # dyte+ trete. &he

mendoj qe kjo eshte per shkak se ata bien ne shume mes mode!it 'merikan+ ku atom base akne

qene te punesuar por akne humbur punen+ ose jane diskurajuar+ jane marre me !ende narkotike+

jane kthyer nga !ufta dhe jane bere abuzues substanash narkotike+ apo thjesh kane disfunksione

mendore qe nuk # !ejon te suportojne veten+ dhe per shkak t e!idhjeve te pakta em fami!jen ata

perfundojne ne rruge.



/egjithese metafore e pushtimit !ejon kuptimin e mungeses se strehes dhe infektimit me "#$%

S#&' ne dy komunitetet + Kisha Kato!ike ne komunitetin 0atin ka pasur nje afrim me proaktiv

ne !idhje me shprendarjen e ndergjegjesimit dhe programeve ne !idhje me "#$%S#&' &"A

seksua!itetin. /undime te ti!!a indikojne qe prifterinje Brenda kishes kato!ike+ ne vend qe te

perpiqen qe te perdorin fene si mburoje+ perpiqen drejt punimit te demistifikimit te S#&' Si

nje prift 0atin tha@

-e kasha ne kane qene+ ndoshta aggressive nuk eshte fja!a duhur+ por ne kemi bere shume

edukime

'ta ( te rinjte) po behen me te ndergjegjshem me semundjet seksua!isht te transmetueshme dhe

me homoseksua!itetin. Shume pyetje rreth homoseksua!itetit po pyeten nga te rinjte ne takimet e

tyre me te rriturit dhe ato jane rreth *i!i eshte qendrimi kishes rreth kesaj *fare kane keta

njerez dhe keshtu gjerash. &ua te them qe po de! ne siperfaqe.

-doshta e!ementi me # rendesishem # sje!!jeve 0atinoC$ietnameze kundrejt "#$%S#&' dhemungeses se strehes eshte faji persona!.

-e terme "#$%S#&' eshte e!idhur me homoseksua!itetin+ me e da!!ueshme tek meshkujt

homoseksua!e por ne rritje edhe tek femrat heteroseksua!e(*arrier+ -guyen3Su 455)+ ekziston

akoma besimi predominant qe S#&' eshte e !dihur vetem em homoseksua!itetin . ,er shembu!!

nje 0atina tha@

"ey(anetareve te komunitetit) fajeso S#&' dhe duket se vazhdohet te etiketohet se nje

semundje homoseksua!e.

/e shoqerimin e S#&' me homoseksua!itetin apo me sje!!je te tjera te papranueshme shoqerore+vjen dhe pereptimi qe personi qe ka "#$%S#&' duhet fajesuar vete per gjendjen e tij.

-je drejtor sherbimi 0atino pershkroi da!!imin e bere shpesh nga vendasit vietnameze+ midis

S#&' dhe disabi!itetit mednor.

Ku "#$%S#&' jane sje!!je vu!!netare.

Shoqerimi ia fert midis S#&' dhe homoseksua!itetit ne dy komunitetet ka kontribuar ne

stigmatizimin intens te S#&'. =reziky fizik # shoqeruar me homoseksua!itetin e bejne "#$%S#&'

me shume te rrezikshme per anetaret e komuniteteve . /e shperhapjen e besimeve qe S#&' eshte

e ndoshur vetem ne popu!!sine homoseksua!e + popu!!ata mohnoseksua!e pereptoi veten jashterrezikut. Ky pereptim # izo!imit te S#&' tenton te dnerveproje me mora!et standarte per

sje!!je(veanerisht te meshkujve heteroseksua!e) te mbajtura nga instutuione te repektuara

soia!e ne kohe duke rezu!tuar si e padeshiruar dhe da!jet qe jane vazhdimisht ne rritje.-je

fizikant 0atin pershkroi nje !idhje te mundhme mes besimeve ku!turore ne !idhur me pranimin e

sje!!jeve te meshkujve dhe inf!uenen e kishave@



Ku!tura tregon se meshkujt mund te jene duke !uajtur me njeri tjetrin + por Kisha nuk denon kete

nese ato mbrojne veten. A di pra kemi kete konf!ikt te ndoshta dikujt qe po de! jashte dhe jo

domosdoshmerisht marrjen e masave dhe marrjen e semundjes.

,ereptimi # fajesise persona!e gjithashtu !uan nje ro! te rendesishem ne mungesen e rpanimit per

te pastrehet ne keto dy komunitete. -e baze te ketij supozimi qe rrjetet soia!e e definuara nganormat ku!turore 0atinoC$ietnameze do te mundosjne gjithmone strehe per individet qe se kane

nje te ti!!e+ dhe qe shpesh mbajne stigma te fajesimit persona!. Si nje prift kato!ik $ietnamez

komentoi@

/und te kete disa raste mungese strehe per shkak se ata erdhen ketu vetem+ apo jane divoraur+

apo jane ado!eshente qe vijne vetme ketu+ apo kane ardhur em fami!jen por nuk duan te perba!!en

me rregu!!at e fami!jes dhe !argohen. -e keto raste ata mund te nge!in te pastrehe.

Strehimet e ofruara per shume 0atinoC$ietnameze em te ardhura te u!eta jane shpesh te

mbipopu!!uara por akoma sigutojne ne menyre epr te qendruar !arg rrugeve. Si nje 0atinakomentoi per mbi popu!!imin dhe mungesen e strehave@

Une jetoja ne menyre te ti!!e kur erdha en kete vend+ dhe thjesht mendoja qe kjo eshte ajo qe

duhet t ebej derisa te bej para+ e di as nuk e mendon do te jetosh ekshtu pergjtihmone Une

zbu!ova qe njerez vijne ne te njejten zone ku kane njerez nga # njejti fshat+ apo te njejtat fami!je

super te zgjeruara apo shoke+ dhe rpandaj ato ndihen te ob!iguar per tu kujdesur per njeri tjetrin.

&egjon ne gazeta qe nje 0atino po quhej # rastit dhe kjo eshte interesante sepse une nuk njoh

ndonje 0atinote rastit.

Une shof te rastit+ ato qe konsideroj sit e rastit ne amrketin qe b!ej+ afer dyqaneve qe bej ,azar+andej nga ku punoj dhe asnje nga ato sjane 0atino+ prandaj nuk e di besoj sepse nuk ke vendin

tend ne nje komunitet te madh+ komuniteti te quant e rastit+ nje endaak+ nje # pastrehe. ,or ne

komunitetin 0atin tii nuk e degjon dot kete shprehjeC

Shperndarja sherbimeve njerezore dhe drejtesi per te gjitheC

Ky kapitu!! ka ekp!oruar dinamikar e da!!imeve qqe inf!uenojne pergjigjet komunitare kundrejt

sherbimeve njerezore dhe popu!ates te varur nga keto sherbime+ veanerisht ne popu!!atat e vete

identifikuar nga rraa apo etniiteti.

Banoret e Orange *ounty e intervistuar shprehen shume nga pereptimet e joproduktivitetit+

rrezikshemrisedhe fajesise vetjake !idhur +e njerez qe jane te pastrehe apo ato qe jane te infektuar

me "#$%S#&' + dhe nenvizimin e pergjgijeve te komuniteteve te medha per sherbimet njerezore.



Keto atribime te ndryshimitte te pastreheve apo atyre me "#$%S#&' J'-A ,A=&O=U= -A

KO/U-#MAMAM 0atino.$ietnameze ne eksk!uzivitetine menyrave te refuzimit por gjithashtu

mund te shkaktoje reaksione supportive dhe dashamirese nga fami!ja dhe shoket.

Aksp!orimi # pergjigjeve te ti!!a eshte vita! per krijimin e nje sistemi te shperndarjes se

sherbimeve njerezore qe siguton kapita!it per komunitete she popu!ate te vaurr nga keto

sherbime.

&rejtesia ne kushtet e vendosjes se qendrave nuk eshte aq e !ehte sa shperndarja e barabarte

ndermjet komuniteteve +bashkive apo shteteve. ?!a2 455+ Moung 4558).

Ka konsiderime te !agjeve dhe rrethana te k!ienteve qe ndrsyhojne ne vendosjen e asaj fare do te

thote e drejta en kushtet e vendosjes se qendrave te sherbimeve njerezore.,er shembu!! eshte

drejtesia ne vendosjen e qendrave e definuar nga nje shperndarje e barabarte sherbimesh

njerezore pergjate hapesirave ( e.g.+fair%share po!iies). (&eor3<o!h)+ perqendrimet hapesinore

te qendrave dhe sherbimeve (e.g.+servie bubs) (<o!h3&ear 455)

&isa kombinime te et dyjave apo ndoshta zvoge!imi # sherbimeve njerezore bashke me nje fous

mbi eshtjet qe kane te bejne me mungesat e strehave+ "#$%S#&' dhe prob!emet medore

(-'#B) ( jo ne kopshtin e ndokujt) ("eiman 4558).,erkufizimi kontekstua! # te drejtave eshte

kthyer ne nje eshtje me rendesi gjithnje e me ne rritje+ me epreptimin e drejtesise !idhur me

vendosjen esherbimeve njerezore dhe prob!emeve mjedisore qe sherbejne per aktivizimin e

konf!ikteve !oka!e pergjate US. /e thirrje per drejtesi ne mjedis+ veanerisht komunitetet e

ndrsyhme ne rrae apo etniitet po behen gjithnje eme ative ne pjesemarrjen ne keto po!itika

mbi vendosjen e qendrave.

,er te eksp!oruar komp!eksitetin qe ndodhet ne keto pergjigje+ eshte e nevojshme te e!vizesh

pertej koneptua!izimit te opozitetit komunitar si egoist dhe nderthurjen e puneve te vjetra ne

gjeografi qe jane perpjekur te shturin dinamikat nen refuzimet e opozitetetit kominitar. -e kete

kapitu!! nje fous ne ndryshim ka siguruar nje rruge te dobishme ne aksesimin e disa

komp!eksiviteteve qe vijezojne sje!!jet ndermjet dy komuniteteve te identifikuara ndrsyhe ne

rrae apo etniitet ne Orange *ounty. 'jo qe tregoi ishte qe stigmatizimi # mungeses se strehes

dhe "#$%S#&' te keta dy komunitete ref!ektoi dhe anen refuzuese dhe pranuese qe tjetersimi #

afruar nga mungesa e strehes dhe S#&' ka shume aspekte te shoqeruara jo vetem me asetet por

edhe me margjina!izimin e komuniteteve dhe vete%identitetin ku!turor dhe nderkohe qe te dyja

ajne arsye per shqetesime ne ekto dy komunitete+ ato jane te pare si prob!eme per komunitetet e

tjera dhe gjithashtu emarietimin nga komunitetet e jashtme.

,randaj hapesira stigmatike ne keto dy komunitete mund t ejete definuar nga qendrat e

sherbimeve+ te pastrehet dhe njerezit em "#$%S#&' permbajn enje seri eshtjesh te rendesihme

per ted y komunitetet por per te veme ne dukje rebdesine dhe !egjimitetin e tyre duhet nje

ndryshim ne vete%identifikimin e komuniteteve.



/ungesa e strehes nuk mund te shikohet me si prob!em per ato qe jetojne jashte !idhjeve

fami!jare.+ verja ne dukje e "#$%S#&' sin je prob!em re!ative mund te shenoje qe v!erat 'ng!o po

futen ne keto dy komunitete.

-e eprgjithesi ajo fare kys tudim ka indikuar eshte qe ndryshimi ne pereptimin dhe ne

pergjigjet komunitare ndajq endrave te sherbimeve njerezore per te pastrehet dhe ato em "#$%S#&' mund te ekrkoje zhvendosje fondamenta!e ne vete identifikimin e komunitetit dhe ne

definaionin e konsitutes ne vete identifikimin e komunitetit dhe ne definaionin e konsistutes te

dnryshimit dhe tjetersise. -e te ardhme perdorimi # nje afrimi te ti!!e ana!itik mund t endikoje

avenue te reja jo vetem ne kuptimin pse komunitetet reagojne ne kete menyre por githashtu ne

zhvi!!imin e sistemit te shperndarjes se sherbimeve njerezore qe jane pranuare si etike dhe te

drejta per te gjithe.

Documents

Opoziteti Komunitetit Kundrejt Formave Te Sherbimeve Te Dispozitave Humane Ka Qene Ne Rritje Peregjate Qyteteve Ne US