ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH ZIEMI CHEŁMOŃSKIEGOziemiachelmonskiego.pl/wp-content/uploads/2020/01/Raport... · 2020. 2. 4. · Raport z badania „Analiza potencjału, potrzeb i barier

ANALIZA POTENCJAŁU, POTRZEB I BARIER ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH

ZIEMI CHEŁMOŃSKIEGO

RAPORT Z BADANIA

Żabia Wola, październik 2019

Raport z badania „Analiza potencjału, potrzeb i barier organizacji pozarządowych Ziemi Chełmońskiego”

Strona | 2

I. WSTĘP

1. Informacje o projekcie

Raport z badania „Analiza potencjału, potrzeb i barier organizacji pozarządowych Ziemi

Chełmońskiego” powstał w ramach zadania pn. „Drogowskazy aktywności obywatelskiej na Ziemi

Chełmońskiego” realizowanego przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Ziemia

Chełmońskiego” i Mszczonowskie Stowarzyszenie Historyczne, które zostało dofinansowane ze

środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego

w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2020. Celem zadania jest

wzmocnienie potencjału do mobilizowania zasobów oraz zbudowanie przestrzeni do promocji działań

i współpracy min. 40 organizacji i inicjatyw obywatelskich z obszaru objętego zadaniem do końca

września 2020 r. Głównymi odbiorcami są przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz

członkowie grup nieformalnych i osoby fizyczne zainteresowane podejmowaniem aktywności

obywatelskiej z obszaru Ziemi Chełmońskiego, tj. wiejskich gmin: Mszczonów, Radziejowice,

Jaktorów, Żabia Wola, Grodzisk Maz., Baranów, Sochaczew, Teresin, Rybno, Nowa Sucha oraz dla

zapewnienia spójności projektu – miasta Grodzisk Maz. i Sochaczew (organizacje z tych miast często

prowadzą działania skierowane także do mieszkańców z terenów wiejskich).

W odpowiedzi na zdiagnozowane problemy i potrzeby w obszarze zdolności organizacji do

mobilizowania zasobów w ramach zadania zaplanowano działania edukacyjne, doradcze

i informacyjne (np. organizacja otwartych spotkań tematycznych, webinarów, cykli edukacyjno-

rozwojowych, poradnictwa prawnego, prowadzenie punktu informacyjnego), a także działania

mające na celu zintegrowaną promocję organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich

w społecznościach lokalnych (np. organizacja pikników, wydanie gazety). Realizacja projektu ma

przyczynić się do tego, aby LGD stało się „centrum aktywności obywatelskiej” na Ziemi

Chełmońskiego, przestrzenią do powstawania nowych i rozwijania już działających inicjatyw

społecznych, kreowaną przez organizacje i aktywnych mieszkańców.

2. Informacje o liczbie organizacji pozarządowych działających na obszarze badania

Na obszarze objętym badaniem jest zarejestrowanych:

1) 328 organizacji w bazie KRS (gminy: Mszczonów – 22 podmioty, Radziejowice – 15, Żabia Wola –

16, Baranów – 11, Grodzisk Maz. – 46, Jaktorów – 24, Nowa Sucha – 10, Rybno – 10, Sochaczew –

12, Teresin – 25 oraz m. st. Grodzisk Maz. – 72 i Sochaczew - 65);

2) 44 stowarzyszenia zwykłe (w ww. gminach i m. st. powiatu żyrardowskiego – 6, powiatu

grodziskiego – 23, powiatu sochaczewskiego – 15);

3) 71 uczniowskich klubów sportowych (w ww. gminach i m. st. powiatu żyrardowskiego – 9,

powiatu grodziskiego – 29, powiatu sochaczewskiego – 32);

4) 61 klubów sportowych (w ww. gminach i m. st. powiatu żyrardowskiego – 1, powiatu grodziskiego

– 39, powiatu sochaczewskiego – 21)

5) 23 koła gospodyń wiejskich (gminy: Mszczonów – 1, Radziejowice – 1, Żabia Wola – 2, Baranów –

2, Grodzisk Maz. – 6, Jaktorów – 0, Nowa Sucha – 3, Rybno – 1, Sochaczew – 4, Teresin – 3).

/Źródło: KRS, strony internetowe powiatów: żyrardowskiego, grodziskiego i sochaczewskiego oraz Agencji

Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa/


Strona | 3

Na obszarze objętym badaniem działają także grupy nieformalne, co potwierdza m.in. ich udział

w konkursach ogłaszanych w ramach Programu FIO Mazowsze Lokalnie czy Działaj Lokalnie.

3. Cel badania

Celem badania była analiza potencjału, barier i potrzeb organizacji pozarządowych działających na

obszarze objętym zadaniem, tj. następujących gmin:

Gmina Baranów (pow. grodziski)

Miasto i Gmina Grodzisk Mazowiecki (pow. grodziski)

Gmina Jaktorów (pow. grodziski)

Gmina Mszczonów (pow. żyrardowski)

Gmina Nowa Sucha (pow. sochaczewski)

Gmina Radziejowice (pow. żyrardowski)

Gmina Rybno (pow. sochaczewski)

Miasto i Gmina Sochaczew (pow. sochaczewski)

Gmina Teresin (pow. sochaczewski)

Gmina Żabia Wola (pow. grodziski).

4. Metoda badawcza

Raport opiera się na wynikach wywiadów ankietowych przeprowadzonych w okresie lipiec – wrzesień

2019 r. wśród 45 organizacji pozarządowych z obszaru objętego zadaniem.

II. GŁÓWNE WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEGO BADANIA

1. Ponad 71% organizacji posiada od 2 do 20 aktywnych członków (od 2 do 5 – ponad 24%, od

6 do 10 ponad 22%, od 11 do 20 – ponad 24%).

2. Średnia liczba aktywnych członków to 19 osób (średnia krajowa 10).

3. Na badanym obszarze występują zarówno organizacje, które nie wykazują aktywnych

członków, jak i organizacje posiadające w tym zakresie silny potencjał ponad 50 osób.

4. Organizacje z obszaru badania w bardzo małym stopniu korzystają z wsparcia wolontariuszy

w swoich działaniach. Ok. 70% organizacji bez względu na rodzaj wolontariatu nie przyjmuje

wolontariuszy do swoich podmiotów.

5. Istnieją organizacje, które na szeroką skalę współpracują z wolontariuszami. Mogą być

dobrym przykładem dla pozostałych.

6. 84% organizacji nie zatrudnia osób okresowo, a 77% organizacji nie zatrudnia stałego

personelu.

7. Istnieją organizacje ze stałym zespołem pracowników i zatrudniającego wiele osób okresowo.

8. Najwięcej organizacji (ok. 35%) to tzw. „średniacy” pod względem zasobów finansowych.

Dysponują budżetem między 10 000 a 100 000 zł.

9. Istotna liczba organizacji (prawie 25%) nie wskazała w badaniu dysponowania żadnymi

środkami finansowymi.

10. Największym źródłem funduszy są dotacje publiczne lub prywatne.

11. Wysoki udział w przychodach organizacji stanowią środki z działalności odpłatnej pożytku

publicznego lub działalności gospodarczej.

12. Ponad 40% organizacji jest zarejestrowanych w prywatnym lokalu. Ponad 1/4 korzysta za

lokalu użyczonego.


Strona | 4

13. Niewielka liczba organizacji posiada jakiekolwiek wyposażenie lub sprzęt.

14. Najwięcej kontaktów organizacji w partnerami zewnętrznymi odbywa się na drodze

nieformalnej i nieoficjalnej. Bardzo niewielka liczba organizacji bierze udział w oficjalnych

spotkaniach, konsultacjach, pracach komisji i grup roboczych.

15. Prawie 20% organizacji nie korzysta z Internetu w prowadzeniu swoich działań.

16. Niewielka liczba organizacji wykorzystuje nowe technologie do współpracy w zespole,

koordynacji działań i pozyskiwania funduszy.

17. Do głównych problemów organizacji należą trudności z procedurami administracyjnymi,

zdobywanie środków finansowych lub sprzętu oraz mobilizowanie ludzi do aktywnej pracy.

18. Bariery, które trudno zniwelować w bieżącej działalności to zakup dodatkowego sprzętu

i wyposażenie oraz możliwość prowadzenia inwestycji i remontów poprawiających przestrzeń

do prowadzenia działań (siedzibę, przestrzeń publiczną).

19. W zakresie oczekiwanego wsparcia najwięcej organizacji byłoby zainteresowanych

doradztwem i szkoleniami. Nowe formy wsparcia jak coaching, czy działania promocyjno-

marketingowo nie są powszechnie znane. Dość znacząca grupa organizacji (ok. 20%) jest

bardzo zainteresowania wsparciem w postaci lokalu i sprzętu.

20. Do najbardziej oczekiwanych tematów szkoleń należy pozyskiwanie funduszy (prawie 90%

organizacji), szkolenia specjalistyczne w obszarze działania, współpraca z otoczeniem oraz

księgowość i finanse.

III. ANALIZA POTENCJAŁU ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH.

1. Zasoby ludzkie

Najważniejszym zasobem organizacji pozarządowych są ludzie angażujący swój czas, kompetencje

i doświadczenie w pracę społeczną i wolontariat. W stowarzyszeniach są to członkowie organizacji

i/lub wolontariusze, w fundacji wolontariusze i osoby współpracujące. Analizując wyniki ankiet

można stwierdzić, że w znacznej części organizacji społeczny kapitał ludzi mieści się w przedziale od

2 do 20 aktywnych osób. Łącznie to ponad 71% organizacji.

Wykres 1. Liczba aktywnych członków w organizacjach pozarządowych

Źródło: oprac. własne

6,67%

24,44% 22,22%

24,44%

6,67% 4,44%

6,67%

2,22% 2,22%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

0 2-5 6-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-100 powyżej 100

% o

rgan

izac

ji

L. aktywnych członków

Liczba aktywnych członków w organizacjach


Strona | 5

Oczywiście jak widać na Wykresie nr 1 jest to grupa bardzo zróżnicowana. Istotne bowiem jest czy

mamy do dyspozycji w naszych działaniach 5, czy 20 osób. Przykładając do wyników miarę

ogólnopolską, gdzie średnia liczba osób aktywnych w organizacji wynosi 10, to na obszarze badania

wyniki ten wynosi 19. Wpływ na to mają przede wszystkim dwie organizacje, które wykazały

w badaniu ankietowym powyżej 50 aktywnych członków (jedna powyżej 100). Warto również

podkreślić, że istnieją organizacje, które nie posiadają aktywnych członków.

Analizując potencjał w zakresie korzystania z wsparcia wolontariatu, który jest podstawowym

zasobem mogącym wspierać działania społeczne i obywatelskie należy stwierdzić, że na obszarze

badania potencjał ten nie jest wykorzystywany. W badaniu zapytano organizacje i liczbę

wolontariuszy zarówno przyjmowanych do organizacji na podstawie podpisanego oficjalnego

porozumienia, jak i bez niego. W obu pytaniach dominującą odpowiedzą było 0. Takiej odpowiedzi

udzieliło ponad 73% organizacji jeśli chodzi o wolontariat formalny i prawie 69% organizacji

w zakresie wolontariatu nieformalnego (bez porozumienia). Przeprowadzone badania było badaniem

ilościowym. Trudno zatem wnioskować o przyczynach takiego stanu rzeczy. Warto jednak w tym

zakresie przeprowadzić dodatkowe analizy. Szczególnie, że wśród badanych organizacji występowały

takie, które korzystają z wolontariuszy na bardzo szeroką skalę. W skali ogólnopolskiej aż 63%

organizacji deklaruje korzystanie z pomocy wolontariuszy. Przeciętna organizacja w Polsce angażuje

6 osób w charakterze wolontariuszy.

Wykres 2. Liczba wolontariuszy na podstawie porozumienia w organizacjach


73,33%

4,44% 2,22% 2,22% 4,44% 4,44% 2,22% 2,22% 2,22% 2,22%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

0 2 3 4 5 6 8 10 100 104

% o

rgan

izac

ji ko

rzys

tają

cych

L. wolontariuszy

Liczba wolontariuszy (z porozumieniem) w organizacjach


Strona | 6

Wykres 3. Liczba wolontariuszy bez porozumienia o wolontariacie w organizacjach


Organizacje pozarządowe mogą zatrudniać pracowników i współpracowników zarówno na podstawie

umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych. Dla podmiotów realizujących stałe działania misyjne

oraz realizujących projekty grantowe jest to bardzo ważny zasób, bez którego nie byłyby w stanie

funkcjonować. Zdecydowana większość badanych organizacji nie zatrudnia pracowników

i współpracowników okresowo, ani na stałe. Odpowiednio 84% i 77%. Świadczy to o braku takich

możliwości finansowych i organizacyjnych. Na obszarze badania występują również organizacje

posiadające stałe zespoły pracowników nawet kilkunastoosobowe oraz organizacje, które realizują

dużo działań we współpracy z osobami zatrudnianymi okresowo.

Wykres 4. Liczba osób zatrudnionych okresowo w organizacjach


68,89%

2,22% 2,22% 4,44% 8,89% 6,67% 6,67%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

0 1 2 3 5 10 20

% o

rgan

izac

ji ko

rzys

tają

cych

L. wolontariuszy (bez porozumienia)

Liczba wolontariuszy (bez porozumienia) w organizacjach

84,44%

2,22% 2,22% 6,67%

2,22% 2,22%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

90,00%

0 1 2 3 13 48

% o

rgan

izac

ji

L. osób zatrudnionych

Liczba osób zatrudnionych okresowo w organizacjach


Strona | 7

Wykres 5. Liczba osób zatrudnionych na stałe w organizacjach

Źródło : oprac. Własne

Wyniki z obszaru badania bardzo odbiegają od wyników w skali Polski. W badaniu Stowarzyszenia

Klon/Jawor za 2018 r. wskazano, że 37% organizacji zatrudnia pracowników lub współpracowników

(19% na podstawie umowy o pracę, 18% na podstawie innych umów). Warto jednak zwrócić uwagę,

że na wskaźnik ten w skali Polski wpływają duże i profesjonalne podmioty pozarządowe, zwykle

mieszczące się w dużych miastach. W badaniu ogólnopolskim doraźne korzysta z pracy

współpracowników 27%, a na obszarze badawczym 23% co nie odbiega znacząco od średniej

krajowej.

2. Zasoby finansowe

Środki finansowe to zwykle największa deklarowana potrzeba organizacji pozarządowych. Chcąc

nawet prowadzić działania akcyjne w oparciu o pracę społeczną swoich członków i wolontariat

potrzeba minimalnych funduszy. Podejmując decyzję o realizacji poważniejszych projektów lub stałej

działalności misyjnej powinno się mieć również określony sposób finansowania. Jakimi funduszami

dysponują badane organizacje? Na podstawie wyników ankiet średni budżet badanej organizacji to

215 000,00 zł. Jednak jest to obraz nie do końca precyzyjny. Jak widać na wykresie 5 aż 24%

organizacji nie wykazuje posiadanych środków finansowych. W części przypadków może to być

niechęć przed podaniem kwoty (Realizatorzy badania spotykali się z odmową odpowiedzi w czasie

wywiadów telefonicznych) lub faktycznie część organizacji nie posiada środków finansowych. 15%

organizacji dysponuje małym budżetem do 10 000,00 zł. Największą grupę stanowią organizacje

średnie pod względem środków finansowych. 1/5 organizacji ma do dyspozycji ponadprzeciętny

budżet między 100 000 a 1 mln. W badaniu wzięło udział również dwie organizacje z bardzo dużym

budżetem powyżej 1 mln. Przeciętny budżet organizacji pozarządowej w Polsce wynosi 28 tys.

Najwięcej organizacji jest w tzw. „klasie średniej” (między 10000 a 100000) i stanowią one 43%.

Zdecydowanie więcej na obszarze badania niż w skali kraju jest organizacji z najmniejszym budżetem.

W kraju jest ich 6%, na obszarze badania 24%. Porównywalne wielkości dotyczą pozostałych

przedziałów.

77,78%

2,22%

11,11%

2,22% 2,22% 2,22% 2,22%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

90,00%

0 1 2 3 14 15 16

% o

rgan

izac

ji

L. osób zatrudnionych

Liczba osób zatrudnionych na stałe w organizacjach


Strona | 8

Wykres 6. Środki finansowe w dyspozycji organizacji


Istotnym elementem analizy zasobów finansowych organizacji są źródła przychodów. Mają bowiem

one wpływ zarówno na stabilność funkcjonowania organizacji, jak i ich niezależność. Uznaje się, choć

można spotkać również głosy odmienne, że zbyt duże uzależnienie od środków publicznych

powoduje utratę niezależności organizacji, a korzystanie z grantów wpływa również na brak

stabilności z uwagi na nieprzewidywalność rozstrzygnięć konkursów ofert ogłaszanych m.in. przez

samorządy. Z drugiej strony istnieją organizacje, które rokrocznie otrzymują środki z budżetów gmin

i tym samym mogą stwierdzić, że ich sytuacja finansowa jest stabilna. Niezależnie od poglądów na

temat korzystania ze źródeł publicznych bardzo ważnym elementem jest również różnicowanie

źródeł finansowania działań społecznych. Wykres 7 prezentuje strukturę źródeł dochodów

organizacji, które wzięły udział w badaniu. Dominującym źródeł są dotacje publiczne lub prywatne.

Wysoki udział mają również środki z działalności odpłatnej lub działalności gospodarczej. W skali

kraju na podstawie badania Klon/Jaworu 53% środków organizacje pozyskują ze źródeł rządowych,

samorządowych lub funduszy unijnych. Dużo mniej organizacje średnio w kraju uzyskują

z działalności odpłatnej bowiem jest to 15% (na obszarze badania aż 36%). Podobnie w kraju jak i na

obszarze badania wygląda znaczenie środków ze zbiórek i ofiarności (7% w kraju, 6% na obszarze

badania) oraz środki własne np. ze składek (Polska – 3%, obszar badania – 1%).

24,44%

15,56%

35,56%

20,00%

4,44%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

40,00%

0,00 1000-10000 10001-100000 100001-1000000 powyżej 1000000

% o

rgan

izac

ji

Budżet organizacji

Budżety organizacji


Strona | 9

Wykres 7. Źródła przychodów organizacji


3. Zasoby materialne (rzeczowe)

Bardzo istotne przy prowadzeniu działań społecznych jest posiadanie odpowiedniego zaplecza

techniczno-organizacyjnego. W jakim stopniu organizacje dysponują własnym lub udostępnionym

lokalem. Najwięcej organizacji mieści się w prywatnym mieszkaniu. To społecznicy, którzy decydują

się na założenie stowarzyszenia, czy fundacji rejestrują je pod prywatnym adresem domowym. Na

drugiej pozycji są organizacje, które użyczają lokal komunalny, a na trzecim te, które lokal wynajmują.

Niewielka liczba podmiotów ma własny lokal lub budynek.

Wykres 8. Rodzaj posiadanego lokalny / budynku na działalność społeczną


W prowadzeniu organizacji pozarządowej istotne jest również niezbędne wyposażenie. Zapytane

w badaniu organizacje o posiadane wyposażenie wskazywały na sprzęt zgodnie z tabelą nr 1.

57%

6%

36%

1%

Źródła przychodów organizacji

Środki z dotacji publicznych lub prywatnych

Środki z ofiarności publicznej

Środki z działalności odpłatnej lub działalności gospodarczej

Środki własne, np. ze składek członkowskich

2,22%

26,67%

40,00%

4,44%

22,22%

4,44%

Rodzaj posiadanego lokalu na działalność

budynek wynajmowany lokal komunalny - użyczony prywatne mieszkanie

własny lokal własny budynek lokal wynajmowany


Strona | 10

Tabela nr 1. Wyposażenie organizacji

Sprzęt L. sztuk L. organizacji

posiadających

Komputer 39 6

Laptop 25 7

Ksero 8 4

Drukarka 34 5

Telefon 10 8

Projektor multimedialny 3 3

Samochód osobowy 3 3

Samochód dostawczy 3 1

Bus 3 3


Z powyższego zestawienia wynika, że niewielka liczba organizacji posiada jakiekolwiek wyposażenie.

Istnieje również sytuacja kumulowania wyposażenia przez duże i silne organizacje (jeden podmiot

wykazał w badaniu 30 komputerów i 15 laptopów) i ich całkowitego braku w małych jednostkach.

W skali kraju 48% organizacji nie posiada komputera i telefonu, a 32% organizacji posiada oba te

sprzęty. Dodatkowo tylko 35% organizacji deklaruje posiadanie stałego dostępu do Internetu.

4. Współpraca z podmiotami zewnętrznymi.

W działaniach społecznych bardzo ważna jest współpraca z podmiotami zewnętrznymi. Współpraca

taka może skutecznie niwelować trudności finansowe, czy brak dostatecznych przestrzeni lub sprzętu

i wyposażenia. Współpraca partnerska przy projektach np. ze szkołami lub instytucjami pomocy

społecznej również istotnie wzmacnia potencjał organizacyjny. Przedstawiciele organizacji biorących

udział w badaniu wskazywali na podmioty z którymi współpracują. Jak widać na wykresie nr 8

najwięcej podmiotów współpracuje z lokalną społecznością, lokalnym samorządem i innymi

jednostkami samorządowymi. Dość dużo organizacji współpracuje z placówkami szkolnymi, innymi

organizacjami i mediami. Warto zwrócić uwagę, że prawie 60% organizacji nie współpracuje

z Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego. Jest to o tyle istotne, że samorząd

wojewódzki rokrocznie zwiększa środki przekazywane w konkursach i „małych grantach”

organizacjom. Jeszcze mniej podmiotów współpracuje ze starostwami powiatowymi, co również jest

zaskakujące z uwagi na bliskość tego szczebla samorządowego. Podobnie sytuacja ma się

w przypadku domów kultury, choć tu przyczyną może być brak takich placówek w niektórych

gminach. Porównując z wynikami badania ogólnopolskiego największe różnice widzimy w przypadku

podejmowania współpracy z innymi organizacjami – aż 35% mniej lokalnych organizacji współpracuje

ze sobą. Istotne różnice są również w zakresie współpracy placówkami oświatowymi, lokalnymi

mediami, firmami prywatnymi.


Strona | 11

Wykres 8. Współpraca organizacji z podmiotami zewnętrznymi


Oprócz różnorodności podmiotów, z którymi współpracują organizacje istotny jest również rodzaj

kontaktu. Najczęstszą formą współpracy jest bieżąca wymiana informacji oraz nieformalne kontakty

i rozmowy. Z kolei relacje polegające na udziale w oficjalnych spotkaniach deklaruje 22% organizacji,

udziale w konsultacjach programów, uchwał, strategii - 13% oraz w pracach komisji, grup roboczych -

4%. W zakresie otrzymywania dotacji odpowiedź taką wskazało 54% organizacji. Tylko 24% korzysta

z pomieszczeń i sprzętu partnerów, a jedynie 11% świadczy usługi dla nich. Te elementy

w perspektywie wzmacniania III sektora powinny być rozwijane w pierwszej kolejności.

4%

13%

20%

22%

24%

29%

29%

31%

33%

40%

42%

42%

47%

47%

51%

53%

56%

60%

71%

80%

18%

40%

29%

42%

36%

25%

37%

37%

39%

57%

61%

44%

67%

32%

77%

88%

72%

53%

84%

86%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Partie polityczne

Środowisko akademickie

Zagraniczne stowarzyszenie lub fundacje

Media ogólnopolskie

Urzędy Pracy, Instytucje Pomocy …

Publiczne szpitale, przychodnie, ośrodki …

Rząd, Ministerstwa, Publiczne Instytucje …

Kościół, Parafie, Związki Wyznaniowe

Grupy nieformalne, ruchy społeczne

Starostwo Powiatowe

Publiczne instytucje kultury

Urząd Marszałkowski

Firmy prywatne

Urząd Wojewódzki

Media lokalne

Inne organizacje pozarządowe

Publiczne szkoły, przedszkola, ośrodki …

Inne Urzędy Gmin, Miast

Samorząd lokalny (miasto, gmina)

Lokalna społeczność

% organizacji współpracujących

Współpraca organizacji z podmiotami zewnętrznymi

Badanie ogólnopolskie

Obszar badania


Strona | 12

Wykres 9. Formy współpracy organizacji z podmiotami zewnętrznymi


5. Promocja działań społecznych

Bardzo istotnym elementem budowani potencjału organizacji pozarządowych jest promocja działań

na zewnątrz. Z doświadczeń i opinii przedstawicieli wynika jednak, że jest to najtrudniejsze działanie

ze względu na brak zasobów ludzkich i brak wystarczających kompetencji do tego typu działań. Na

podstawie badania ustalono, że najbardziej popularną formą promocji jest prowadzenie profilu

w mediach społecznościowych. Robi to 63% organizacji. Na drugim miejscu jest prowadzenie strony

internetowej, która posiada 50% organizacji, czyli druga połowa organizacji nie ma swoich stron,

które w dzisiejszych czasach uznaję się za podstawowe narzędzie komunikacji i promocji. Tylko trochę

ponad 1/4 organizacji kontaktuje się mediami co również powinno być priorytetem w budowaniu

własnej marki. Niewiele organizacji wykorzystuje bezpłatne narzędzie jakim jest newsletter.

Porównując wynikami badań ogólnopolskich różnice występują m.in. w następujących działaniach:

Udział w lokalnych lub branżowych wydarzeniach: Polska – 52%; obszar badania – 30%

Obecność w mediach tradycyjnych: Polska – 43%; obszar badania – 28%

Wysyłka emaili, newsletter: Polska – 41%; obszar badania – 28%

Wysyłka listów tradycyjnych: Polska 22%; obszar badania – 7%

Z powyższego porównania widać z jakimi działaniami lokalne organizacje mają trudność

w perspektywie średniej ogólnopolskiej. Są to działania, która mają na celu utrzymanie stałego

kontaktu z lokalną społecznością, odbiorcami działań, czy darczyńcami.

2%

2%

2%

2%

4%

11%

13%

22%

24%

37%

54%

54%

57%

65%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

otrzymywanie darowizny

współpraca z lekarzami rodzinnymi, innymi

upowszechnianie znajomości zasad zawartych w …

pomaganie osobom bezdobnym i niepełnosprawnym

udział w pracacj komisji, grup roboczych

świadczenie usług

udział w konsultacjach programów, uchwał, strategii

udział w oficjalnych spotkaniach

korzystanie z pomieszczeń, sprzętu

występowanie z propozycjami działań

otrzymywanie dotacji

wspólne projekty, działania

nieformalne kontakty rozmowy

bieżąca wymiana informacji

% organizacji współpracujących

Formy współpracy organizacji z podmiotami zewnętrznymi


Strona | 13

Wykres 10. Działania promocyjne organizacji


Prowadząc działania promocyjne bardzo ważna jest systematyczność i konsekwencja w działaniu.

Dopełniając analizy potencjału organizacji w zakresie promocji w badaniu zapytano jak często

podmioty publikują informacje na stronie internetowej i profilu w mediach społecznościowych.

W przypadku strony internetowej tylko 20% organizacji publikuje informacje przynajmniej raz

w tygodniu, a 38% przynajmniej raz w miesiącu. Ponad 60% organizacji robi to zdecydowanie zbyt

rzadko lub w ogóle. W mediach społecznościowych wygląda to zdecydowanie lepiej. Tu 40%

organizacji publikuje treści minimum raz w tygodniu.

Tabela nr 2. Częstotliwość publikacji na stronie internetowej

Częstotliwość publikacji % organizacji

raz w tygodniu 20%

raz w miesiącu 18%

rzadziej niż raz miesiącu 22%

nie publikuje 40%


2%

4%

7%

7%

17%

26%

28%

28%

30%

50%

50%

63%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

płatna reklama w mediach tradycyjnych

płatna reklama w internecie

prowadzenie kampanii społecznych

wysyła listów tradycyjnych

wysyłanie informacji sms

wieszanie plakatów, rozpowszechnianie ulotek

Kontakty z lokalnymi mediami (informacje prasowe)

wysyłka e-maili, newsletter

udział w lokalnych lub branżowych wydarzeniach

organizowanie spotkań

prowadzenie strony internetowej

prowadzenie profilu na portalu społecznościowym

% organizacji

Działania promocyjne organizacji


Strona | 14

Tabela nr 3. Częstotliwość publikacji na profilu w mediach społecznościowych

Częstotliwość publikacji % organizacji

częściej niż raz w tygodniu 13%

raz w tygodniu 27%

raz w miesiącu 20%

rzadziej niż raz miesiącu 9%

nie publikuje 31%


6. Wykorzystywanie nowych technologii w organizacjach

XXI w. oznacza coraz bardziej postępującą cyfryzację. Jest ona również obecna w świecie organizacji

pozarządowych i może stanowić istotne wzmocnienie potencjału organizacji. Wykorzystywanie

nowych technologii służyć może wsparciu w pozyskiwaniu funduszy, wzmocnieniu zarządzania

organizacją, komunikacji z otoczeniem i promocji. W badaniu zapytano organizacje jak często

korzystają z Internetu. 60% robi to codziennie lub kilka razy w tygodniu. Jednak prawie 1/5

wykorzystuje Internet rzadziej niż raz w miesiącu, w tym 13% nie robi tego wcale. Powoduje to

zjawisko wykluczenia cyfrowego części organizacji pozarządowych. Porównując w wynikami

ogólnopolskimi widać, że znaczące różnice są w organizacjach, które codziennie korzystają

z Internetu oraz tych, które nie korzystają wcale.

Tabela nr 4. Częstotliwość korzystania z Internetu w organizacji

Jak często korzystacie z Internetu w organizacji? % organizacji Badanie

ogólnopolskie

codziennie 33% 49%

nie każdego dnia, ale kilka razy w tygodniu 27% 22%

raz na tydzień 7% 9%

2-3 razy w miesiącu 7% 9%

raz na miesiąc 9% 3%

rzadziej niż raz na miesiąc 4% 6%

wcale 13% 2%


Istotny jest również zakres wykorzystania nowoczesnych technologii w organizacjach. Najbardziej

powszechnym narzędziem jest poczta elektroniczna. Korzysta z niej ponad 80% podmiotów. Drugim

popularnym narzędziem komunikacji są komunikatory np. Messenger. Istotny wniosek z badania jest

również taki, że bardzo niewielka liczba organizacji wykorzystuje nowe technologie do współpracy

w zespole, koordynacji działań i pozyskiwania funduszy.

Może to wynikać z ograniczonych kompetencji i nieznajomości narzędzi w tym zakresie. Istotne

różnice co do badania ogólnopolskiego występują w przypadku:

Poczty email: Polska – 97%, obszar badania – 80,4%

Bankowość elektroniczna: Polska – 68%; obszar badania – 30,4%

Współdzielona przestrzeń dyskowa: Polska – 19%; obszar badania – 4,5%

Współdzielony kalendarz: Polska – 13%; obszar badania – 2,2%

Narzędzia do zarządzania projektami: Polska – 13%; obszar badania – 2,2%.


Strona | 15

Wykres 11. Narzędzia IT z jakich korzystają organizacje


IV. GŁÓWNE PROBLEMY ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH

W badaniu zapytano przedstawicieli organizacji pozarządowych z terenu objętego zadaniem

zapytano o główne problemy utrudniające działanie organizacji. Respondenci mogli zaznaczyć

maksymalnie 3 odpowiedzi. Jak widać na wykresie nr 12 najwięcej problemów przysparzają

procedury administracyjne. Jest to powszechny problem związany z bardzo wieloma obowiązkami

formalno-prawnymi, które zobowiązani są wykonywać prowadzący działalność społeczną i brakiem

wystarczających zasobów do tego. Potwierdzają to m.in. trudności z wdrażaniem nowego

rozporządzenia o ochronie danych osobowych, tzw. RODO, czy trudności z przesyłaniem w 2019 r.

sprawozdań finansowych i deklaracji podatkowych drogą elektroniczną. Drugą ważną barierą

działania są trudności w zdobywaniu funduszy lub sprzętu. Była to również odpowiedź kilkukrotnie

pojawiająca się w pytaniu o inne powody. Prawie 1/4 organizacji ma trudności z osobami gotowymi

do zaangażowania się, a prawie 20% organizacji posiada trudności lokalowe oraz trudności

w spełnieniu formalności u grantodawców. Pozytywnym elementem jest fakt, że organizacje nie

wskazują na takie trudności, jak: konkurencja ze strony innych organizacji, nadmierna kontrola ze

strony administracji, czy niekorzystny wizerunek. Niewielka część liderów doświadcza wypalenia

zawodowego.

0,0%

0,0%

2,2%

2,2%

2,2%

4,3%

10,9%

23,9%

30,4%

50,0%

80,4%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0%

narzędzia do crowdfundingu

zarządzanie kontaktami (system CRM)

narzędzia do frundraisingu

narzędzia do zarządzania projektami

współdzielony kalendarz

współdzielona przestrzeń dyskowa

narzędzia mailingowe i newsletterowe

ankiety i formularze online

bankowość elektroniczna

komunikatory internetowe

poczta email

% organizacji

Narzędzia IT z jakich korzystaja organizacje


Strona | 16

Wykres 12. Główne problemy organizacji pozarządowych


W formularzu ankiety umieszczone zostało także pytanie otwarte na co organizacja przeznaczyłaby

dodatkowe pieniądze, które pojawiłyby się niespodziewanie. W zdecydowane większości odpowiedzi

pojawiały się elementy wyposażenia i sprzętu („sprzęt”, „komputer, drukarka, ksero”, „2 maszyny do

szycia”), a także elementy związane z remontami i inwestycjami w przestrzeń do działania

(„modernizacja budynku, plac zabaw”; „budowa i wyposażenie świetlicy wiejskiej”; „remont

strażnicy”; „budowa sali”; „wykończenie budynku”). Kolejnym elementem było prowadzenie działań

misyjnych, które pojawiało się już zdecydowanie rzadziej („warsztaty lokalne dla młodzieży i osób

starszych”; „wyjścia kulturalne: teatr, koncert”) oraz szkolenia i zatrudnienie specjalistów.

W porównaniu z badaniem ogólnopolskim zdecydowanie mniej organizacji na obszarze badania ma

problem w zdobywaniu funduszy lub sprzętu (w skali kraju to 70% podmiotów). Zdecydowanie mniej

organizacji niż w kraju wskazuje na brak osób gotowych do zaangażowania (68% w skali kraju), czy

trudności w dostępie do odpowiedniego lokalu (34% w skali kraju).

V. POTRZEBY ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH

W zakresie form wsparcia jakie preferują badane organizacje na pierwszy plan wysuwa się

doradztwo. 80% organizacji zdecydowanie lub raczej skorzystałoby z takiej formy wsparcia, w tym

40% organizacji na pewno skorzystałoby. Na drugim miejscu są szkolenia, jednak tu odsetek

organizacji, które raczej skorzystają jest zdecydowanie wyższy (48,9%) od tych, który na pewno

skorzystają (24,4%). Jest to widoczna tendencja usług świadczonych na rzecz organizacji. Podmioty te

wolą indywidualne spotkania poświęcone ich konkretnym problemom niż grupowe szkolenia, choć

0,0%

0,0%

0,0%

4,3%

6,5%

8,7%

10,9%

10,9%

10,9%

19,6%

19,6%

23,9%

34,8%

54,3%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%

konkurencja ze strony innych organizacji …

nadmierna kontrola ze strony administracji publicznej

niekorzystny wizerunek, brak zaufania do organizacji …

znużenie, wypalenie liderów organizacji

niedoskonałość przepisów regulujących działania …

brak współpracy, konflikty w środowisku organizacji …

brak poczucia bezpieczeństwa

niejasne reguły współpracy z administracją publiczną

trudności w utrzymaniu personelu, wolontariuszy

skomplikowane formalności grantodawców

trudności w dostępie do odpowiedniego lokalu

brak osób gotowych do zaangażowania

trudności w zdobywaniu funduszy lub sprzętu

biurokracja administracji publicznej

Główne problemy organizacji pozarządowych


Strona | 17

i te cieszą się powodzeniem. W zakresie wsparcia poprzez coaching i mentoring warto zwrócić

uwagę, że dość duża liczba organizacji (ponad 30%) jest bardzo lub wstępnie zainteresowana. Kolejna

duża grupa nie wie czy skorzysta z takiej formy. Prawdopodobną przyczyną może być nieznajomość

tej formy działania. Przed jest wdrożeniem warto zapoznać organizacje z istotą i zasadami tego typu

działań. Podobnie sytuacja ma się w zakresie wsparcia w zakresie marketingu i PR. W pozycji tej jest

najwyższy odsetek (53,3%) podmiotów niezdecydowanych. Wsparcie informacyjne zdecydowanie tak

i raczej tak wskazało 20% i 46,7%. Jest to zatem oczekiwane działanie. W mniejszym stopniu

przedstawiciele organizacji byliby zainteresowani udostępnianiem pomieszczeń i sprzętu, choć jest tu

grupa organizacji dla których byłoby to zdecydowanie oczekiwane wsparcie. W przypadku

pomieszczeń jest to 20% w przypadku sprzętu 15,6%.

Wykres 13. Preferowane formy wsparcia organizacji pozarządowych


Analizując odpowiedzi na pytanie z jakich szkoleń skorzystaliby przedstawiciele organizacji

pozarządowych zdecydowana większość jest zainteresowana tematem pozyskiwania funduszy. Dla

znacznej grupy istotne są również szkolenia specjalistyczne związane z obszarem działania oraz

szkolenia ze współpracy z otoczeniem, a także księgowości i finansów. Najwięcej organizacji w Polsce

wskazuję również na potrzebę pozyskania wiedzy z pozyskiwaniem funduszy oraz wiedzy

specjalistycznej. Na obszarze badania więcej organizacji potrzebuje wsparcia w zakresie księgowości

i finansów i zagadnień formalno-prawnych.

40,0%

24,4%

6,7% 4,4%

20,0% 20,0% 15,6%

40,0%

48,9%

28,9%

22,2%

46,7%

6,7%

24,4%

13,3%

20,0%

37,8%

53,3%

26,7%

46,7% 44,4%

6,7% 4,4%

17,8% 13,3%

6,7%

17,8%

11,1%

0,0% 2,2% 6,7% 6,7%

0,0%

8,9% 4,4%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

Doradztwo Szkolenia Coaching, mentoring

Wsparcie w zakresie

marketingu i PR

Wsparcie informacyjne

Udostępnienie pomieszczeń

Udostępnienie sprzętu

Z jakiej formy wsparcia skorzystałaby Państwa organizacja?

zdecydowanie tak raczej tak trudno powiedzieć raczej nie zdecydowanie nie


Strona | 18

Wykres 14. Zakres tematyczny szkoleń preferowany przez organizacje.


VI. METRYKA ORGANIZACJI BIORĄCYCH UDZIAŁ W BADANIU

Wykres 15. Forma prawna organizacji biorących udział w badaniu


19,6%

26,1%

30,4%

37,0%

39,1%

41,3%

87,0%

Zarządzanie organizacją pozarządową

Zagadnienia formalno-prawne związane z funkcjonowaniem organizacji pozarządowej

Budowanie wizerunku organizacji, promocja, marketing

Księgowość i finanse

Współpraca z otoczeniem (samorząd, biznes, mieszkańcy)

Wiedza związana ze specyficzną dziedziną, w której działa organizacja (szkolenia specjalistyczne)

Pozyskiwanie funduszy

% organizacji

W jakich szkoleniach chcieliby Państwo wziąć udział?

28,3%

4,3%

50,0%

0,0%

13,0% 2,2% 2,2%

Forma prawna organizacji biorących udział w badaniu

fundacja stowarzyszenie zwykłe

stowarzyszenie rejestrowane w KRS związek lub porozumienie

koło gospodyń wiejskich (rejestr ARIMR) koło

grupa nieformalna


Strona | 19

Wykres 16. Obszary działania organizacji


2%

2%

2%

2%

2%

2%

2%

4%

7%

9%

9%

11%

11%

11%

11%

13%

13%

15%

15%

17%

20%

22%

22%

22%

26%

26%

37%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

działalność na rzecz mniejszości narodowych i …

promocja zatrudnienia i aktywizacja zawodowa osób …

upowszechnianie i ochrona wolności i praw człowieka …

ratownictwo i ochrona ludności

działalność na rzecz rodziny, macierzyństwa, …

przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym

działalność na rzecz organizacji pozarządowych oraz …

działalność na rzecz integracji cudzoziemców

działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn

pomoc ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, …

promocja i organizacja wolontariatu

udzielanie nieodpłatnej pomoc prawnej oraz …

działalność na rzecz osób w wieku emerytalnym

działalność wspomagająca rozwój gospodarczy, w tym …

kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa …

ochrona i promocja zdrowia, w tym działalność …

działalność na rzecz dzieci i młodzieży, w tym …

wspieranie rodziny i systemu pieczy zastępczej

działalność na rzecz integracji i reintegracji zawodowej …

podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji …

ekologia i ochrona zwierząt oraz ochrona dziedzictwa …

działalność charytatywna

działalność na rzecz osób niepełnosprawnych

działalność wspomagająca rozwój wspólnot i …

nauka, szkolnictwo wyższe, edukacja, oświata i …

wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej

pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w …

% organizacji

Obszary działania organizacji

Documents

ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH ZIEMI CHEŁMOŃSKIEGOziemiachelmonskiego.pl/wp-content/uploads/2020/01/Raport... · 2020. 2. 4. · Raport z badania „Analiza potencjału, potrzeb i barier