Orman İzinlerinde Madencilik Sektörünün Sorunları ve Çözüm ... · ğişikliklere bağlı olarak arazi izin bedelindeki değişimi 3 ana başlık altında ir-delersek; 1- Yeni

Orman İzinlerindeMadencilik Sektörünün

Sorunları ve Çözüm Önerileri

MINERS ASSOCIATION OF TURKEY

HAZİRAN2019

Orman İzinlerindeMadencilik Sektörünün Sorunları

ve Çözüm Önerileri

MINERS ASSOCIATION OF TURKEY

İÇİNDEKİLER

HAZİRAN2019

• TABLOLİSTESİ ............................................................................................ 1• ŞEKİLLİSTESİ ............................................................................................. 21 GİRİŞ ............................................................................................................. 82 AMAÇVEKAPSAM ..................................................................................... 8 2.1. Amaç ...................................................................................................... 8 2.2. Kapsam .................................................................................................. 93 MADENCİLİKSEKTÖRÜNÜNSORUNLARIVEÇÖZÜMÖNERİLERİ ...... 9 3.1.İzinlerdenTahsilEdilenBedeller ............................................................ 9 3.1.1.AraziİzinBedeli ................................................................................... 9 3.1.2.AğaçlandırmaBedeli ......................................................................... 19 3.1.3.TeminatBedeli ................................................................................... 21 3.2.2018/8SayılıCumhurbaşkanlığıGenelgesi ......................................... 21 3.3.ÇEDKararlarınınveGörüşlerininGeçerliliği ........................................ 23 3.4.7061SayılıKanunUygulaması ............................................................ 24 3.5.TerkEdilenMadenSahalarındaRehabilite veyaAtıkDepolamaSahası

KullanımMaksatlıİzinVerilmesi .................................................................. 28 3.6.2014/1NoluGenelgeUygulamasıveDiğerKurumGörüşleri .............. 29 3.6.1.KurumGörüşleri ................................................................................ 29 3.6.2.II(b)GrubuMadencilikFaaliyetleri .................................................... 30 3.7.KazıGerektirmeyenMadenAramaİzinlerinden(ElKarotu)TeminatTahsi-

latı ................................................................................................................ 31 3.8.KademeliPasaKapatmaPlanı ............................................................. 31 3.9.İzinSınırıAşımlarındaYaşanılanSorunlar ........................................... 32 3.10.İzinSüreleriHakkındaYaşanılanSorunlar ......................................... 33 3.11.MadenAramaveUlaşımYollarındanTahsilEdilenAğaçlandırmaveArazi

İzinBedelleri ................................................................................................ 34 3.12.MadencilikFaaliyetleriKapsamındaLisansızEnerjiTesisiİzniVerilmesi

.................................................................................................................... 36

• Tablo-1:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreAraziİzinBedeliHesabınıGös-terirTablo .................................................................................................... 10

• Tablo-2: 18/04/2014 Tarihli Yönetmeliğe Göre Katsayı Hesabını GösterirTablo ............................................................................................................ 10

• Tablo-3:30/09/2010ve18/04/2014TarihliYönetmeliklerinArazi İzinBedeliBakımındanKarşılaştırmalıTablosu ............................................................ 11

• Tablo-4:19/04/2015TarihliYönetmelikDeğişikliğineGöreKatsayıHesabınıGösterirTablo ......................................................................................... 11

• Tablo-5:30/09/2010ve19/04/2015TarihliYönetmeliklerinArazi İzinBedeliBakımındanKarşılaştırmalıTablosu ............................................................ 12

• Tablo-6:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreVerilenİzinlerin18/04/2014Ta-rihliYönetmeliğeGöreAraziİzinBedelininGüncellenmesiniGösterirKarşılaş-tırmalıTablo ................................................................................................. 13

• Tablo-7:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreVerilenİzinlerin18/04/2014Ta-rihliYönetmeliğeGöreArazi İzinBedelininGüncellenmesiHalinde10YıllıkİzinSüresinceÖdenecekAraziİzinBedeliMiktarlarınıGösterirTablo ........ 14

• Tablo-8:BazıİllerdekiYatırımTutarlarıveOrmanBedellerininYatırımTutar-larındakiYeri ................................................................................................ 15

• Tablo-9:BazıİllerdekiYatırımTutarlarıileOrmanveDiğerArazilerdekiBedel-lerininYatırımTutarlarındakiYeri ............................................................... 16

• Tablo-10:Yönetmelik’tekiİlGruplarınaGöreYatırımTutarlarıveOrmanBe-dellerininYatırımTutarlarındakiYeri ............................................................ 16

• Tablo-11: BazıÜlkelerdeAlınanOrmanİzinBedellerininDurumu ............. 18• Tablo-12:ÜlkemizdekiYatırımlardaÖdenenOrmanBedeliileDiğerÜlkeler-

dekiYatırımlardaÖdenenOrmanBedelininKarşılaştırmalıDurumunuGöste-rirTablo ........................................................................................................ 18

TABLOLİSTESİ• Şekil-1:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreVerilenİzinlerin18/04/2014Ta-

rihliYönetmeliğeGöreAraziİzinBedelininGüncellenmesiniGösterirGrafik.13• Şekil-2:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreVerilenİzinlerin18/04/2014Ta-

rihliYönetmeliğeGöreArazi İzinBedelininGüncellenmesiHalinde10YıllıkİzinSüresiSonundaFazlaÖdenecekAraziİzinBedeliniGösterirGrafik ... 15

• Şekil-3:BazıİllerdekiYatırımTutarlarıİleOrmanBedellerininİlişkisiniGöste-rirGrafik ....................................................................................................... 16

• Şekil-4:MülkiyetTiplerineGöreBedelFarklılıklarınıGösterirGrafik .......... 16• Şekil-5:YatırımProjelerindeİlKatsayısınınİzinBedellerineEtkisiniGösterir

Grafik ........................................................................................................... 16• Şekil-6:ÜlkemizdekiYatırımlardaÖdenenOrmanBedeliileDiğerÜlkelerde-

kiYatırımlardaÖdenenOrmanBedelininKarşılaştırmalıDurumunuGösterirGrafik ........................................................................................................... 18

• Şekil-7:CariYılAğaçlandırmaBirimHektarBedelinin2014YılıİtibariyleArtışGrafiği .......................................................................................................... 20

ŞEKİLLİSTESİ

Değerli okuyucular,

Orman varlığı yenilenebilir öz varlıklarımızdandır ve gerekli hassasiyetingösterilmesiönemlidir.Öteyandanbiryandanormanvarlığımızıkorurkendiğer yandanülkemizinhammadde ihtiyacınınsürdürülebilirliğini sağlaya-cakdüzenlemelerinveuygulamalarınyapılmasıdaönemlivezorunludur.Madenlerinigerektiğigibiişletemeyenvedeğerlendiremeyenülkelerinkal-kınmasınınmümkünolmadığıbilinenbirgerçektir.

Madenciliksektörününenönemlisorunlarındanbiriöngörülemeyenormanizinsüreçleriveaşırıyüksekormanizinbedelleridir.Aylarhattayıllarsürenizinsüreçlerimevcutişletmelerinsürdürebilirliğiniolumsuzetkilemekte,yeniişletmelerdeaçılamamaktadır.

ÖNSÖZ

Bukitaptadagöreceğinizgibidünyamadencilikülkeleriilekıyaslanmayacakorandayüksekormanbedellerimadencilikfaaliyetlerinineredeyseyapılamazhalegetirmiştir.Birçokprojerantabilitesinikaybetmişvebunedenlefizibiliteaşamasındayatırımdanvazgeçilmiştir.

Ormanvarlığı tabiikiçokönemlidir.Bunukorumakvegeliştirmekhepimizingörevidir.Amabilindiğinden çok farklı olarak,madenciliğe tahsis edilenOr-manlıkAlantoplamormanalanınınsadece%0,25’i(Bindeikibuçuk)kadardır.Bualanınyarıdanfazlasıçokbozukvebozukormanlıkalanlardır.ButahsiskarşılığındaOrmanBakanlığıgelirinin%58gibiinanılmazbiroranınıMaden-cilerdensağlamaktadır.

Buaşırıyüksekbedellersektörünsermayesininerimesineyolaçmakta,ülke-mizinhammaddeüretimini imkânsızhalegetirmekte,madenciliksektörününgeleceğinitehlikeyeatmaktadır.

Madenler rezervinbulunduğuyerde işletilmekzorundadır.Bunedenlekısıt-lamalarınkaldırılmasıvebugündenyarınakısıtlıalanlarıngerekçeolmadangenişletilmemesiönemarzetmektedir

BuçalışmaSektörümüzünönceliklisorunlarındanbiriolanORMANkonusun-dadurumtespitiyapmakveilgilikamukurumlarınezdindegirişimlerdebulu-nurkenyararlanmaküzereyapılmıştır.

Çalışmanınsorununçözümünekatkısağlamasınıdiler,kitabınhazırlanmasın-daemeğigeçentümarkadaşlarımaşükranlarımısunarım.

Saygılarımla

Ali EMİROĞLUYönetim Kurulu Başkanı

Türkiye Madenciler Derneği

10 11

1.GİRİŞ

6831sayılıOrmanKanununun16’ncımaddesinegöreverilecek izinlere,re-habiliteişlemlerineveizinlerdentahsiledilecekbedellereaitişveişlemleridü-zenlemekamacıyla,OrmanGenelMüdürlüğütarafındanOrmanKanununun16’ncıMaddesininUygulamaYönetmeliğihazırlanmıştır.

Yönetmelik,ilkolarak30/09/2010tarihve27715sayılıResmiGazete’deya-yımlanmış,takibendöneminmevzuatınavesektörüntaleplerineuyumluhalegetirilmesiamacıyla revizeedilerek18/04/2014 tarih ve28976sayılıResmiGazete’deyayımlananyenihaliyleyürürlüğegirmiş,19/04/2015tarihve29331sayılıResmiGazete’deyayımlanarakyürürlüğekonulanOrmanKanununun16’ncıMaddesininUygulamaYönetmeliğindeDeğişiklikYapılmasınaDairYö-netmelikiledeğiştirilmişveenson06/07/2018tarihve30470sayılıResmiGa-zete’deyayımlanandeğişiklikYönetmeliği ilehalihazırdauygulanmaktaolansonhalinialmıştır.

UygulamadakiYönetmeliğin,azamiölçüdemadenciliksektörününveyürürlük-tekimevzuatıngereklerineuygunbiçimdedüzenlenmeyeçalışıldığıkabuledil-sedeözüitibariyle,gerekormanbedellerininyüksekliği,gereksedesektörünihtiyaçlarınatamanlamıylacevapverebilmesivemadencilikfaaliyetlerininsür-dürülebilirliğininsağlanmasıaçısındanrevizeedilmeyeaçıkolduğuaşikardır.BuanlamdasektörüntümpaydaşlarıilebirlikteyenibirYönetmeliğinyapılma-sı,EnerjiveTabiiKaynaklarBakanlığı’nın“MilliEnerjiveMaden”politikasıhedeflerinedekatkısağlayacaktır.

Busebeplerle,TarımveOrmanBakanlığı ilebirlikteOrmanGenelMüdürlü-ğü’nün,milliservetimizvegeleceknesilleremirasımızolandeğerliyeraltıkay-naklarımızagösterdiklerihassasiyetinbilincindeolmamızınyanındakatılımcıanlayışa sahip kurumsal yapılarına olan inancımızla, madencilik sektörünühepberaberdahaileriyegötürebilmekamacıyla“MadencilikSektörününSo-runlarıveÇözümÖnerileri”başlıklıbuçalışmahazırlanmıştır.SözkonusubuçalışmanınBakanlıktarafındanyapılacakmevzuatçalışmalarınakatkısağla-masınıümitederiz.

2.AMAÇVEKAPSAM

2.1. Amaç

Buçalışma,OrmanKanununun16’ncıMaddesininUygulamaYönetmeliği’ningerekmadenciliksektörününihtiyaçlarınadahaçözümcülcevapverebilmesi,gereksemadencilikfaaliyetlerininsürdürülebilirliğininsağlanmasıamaçlarıylahazırlanmıştır.

2.2.Kapsam

Çalışmadaaşağıdakihususlarirdelenmiştir:

1- İzinlerdenTahsilEdilenBedeller,2- 2018/8SayılıCumhurbaşkanlığıGenelgesi,3- ÇEDKararlarınınveGörüşlerininGeçerliliği,4- 7061SayılıKanununUygulanması,5- Terk Edilen Maden Sahalarında Rehabilite veyaAtık Depolama Sahası

KullanımMaksatlıİzinVerilmesi,6- 2014/1NoluGenelgeUygulamasıveDiğerKurumGörüşleri,7- KazıGerektirmeyenMadenAramaİzinlerinden(ElKarotu)TeminatTahsi-

latı,8- KademeliPasaKapatmaPlanı,9- İzinSınırıAşımlarındaYaşanılanSorunlar,10-İzinSüreleriHakkındaYaşanılanSorunlar,11-MadenAramaveUlaşımYollarındanTahsilEdilenAğaçlandırmaveArazi

İzinBedelleri,12-MadencilikFaaliyetleriKapsamındaLisansızEnerjiİzniVerilmesi.

3.MADENCİLİKSEKTÖRÜNÜNSORUNLARIVEÇÖZÜMÖNERİLERİ3.1.İzinlerdenTahsilEdilenBedeller

Bilindiğiüzeremadencilikfaaliyetleriiçinverilenizinlerdentahsiledilenbedel-lerYönetmelik’te;AğaçlandırmaBedeli,Arazi İzinBedeli veTeminat olaraksıralanmıştır.BaştaArazi İzinBedeliolmaküzerebubedeller,Yönetmelik’teyapılandeğişikliklersebebiylesüreç içerisindehesaplamayöntemive tutarıbakımındanönemli değişikliklergeçirmiştir.Budeğişiklikler2 temelbaşlıktaaşağıdaincelenmiştir:

3.1.1.AraziİzinBedeli

Madencilikfaaliyetleriiçinverilenizinlerdentahsiledilenaraziizinbedelihe-sabı,Yönetmelikdeğişikliklerindenenfazlaetkilenenkalemolmuştur.Bude-ğişikliklerebağlıolarakaraziizinbedelindekideğişimi3anabaşlıkaltındair-delersek;

1- Yeni İzin Verilmesi Durumu

30/09/2010tarihliYönetmelikilearaziizinbedeli;OrmanGenelMüdürlüğüveilgiliOrmanBölgeMüdürlüğüncearaziiradındanyoksunkalma,meşcereha-sılatdüşüklüğü,yolveyerleşimyerlerineyakınlık,vb.parametrelerindikkatealınmasıyla tespit edilen bir katsayının, izin alanı ile çarpılması neticesindeeldeedilmekteydi(Tablo-1).

12 13

30/09/2010tarihliYönetmeliğin,18/04/2014tarihliYönetmelik ileyürürlüktenkaldırılmasıylaaraziizinbedeli;il,ekolojikdenge,izintürüvecariyılağaçlan-dırmabirimtutarındanoluşanparametrelerinizinalanıileçarpılmasıylaeldeedilmeyebaşlanmıştır(Tablo-2).

AncakbuYönetmelik ilegetirilen yeni arazi izinbedeli hesaplama tekniğin-de,kullanılanparametreleritemsiledenkatsayılarınçarpımıileeldeedilen1metrekarelikalanınaraziizinbedeli(Tablo-2),öncekiYönetmelik’tekullanılançarpımoranıilekıyaslanamayacakderecedeyüksekçıkmışvebudaaraziizinbedellerindeöncekiYönetmeliğegöre2ila4katlıkbirartışmeydanagetirmiştir(Tablo-3).

Tablo-1:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreAraziİzinBedeliHesabınıGösterirTablo

Tablo-2:18/04/2014TarihliYönetmeliğeGöreKatsayıHesabınıGösterirTablo

*İlgilikatsayı2014yılındangünümüzkoşullarınagöreuyarlanmıştır.

İller

İller

İzin Türü

İzin Türü

İzin Alanı (m2)

İl Katsayısı

30/09/2010 Tarihli Yönetmeliğe Göre 2019 AİB* (TL/m²)

Ekolojik Denge

Katsayısı

İzin Türü

Katsayısı

2019 Yılı Cari Birim

Ağaç. Bedeli (TL/m2)

2019 Yılı Arazi İzin

Bedeli (TL/m2)

2019 Yılı Arazi İzin Bedeli (TL)

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................

........................................ ......................................

........................................ ......................................

........................................ ......................................

........................................ ......................................

........................................ ......................................

.............................................................................

.............................................................................

.............................................................................

.............................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

İstanbul

Balıkesir/Çanakkale/Muğla/

Aydın/Bursa

Konya/Eskişehir/Kütahya/

Manisa/Bilecik

Afyon/Erzincan/Erzurum/

Sivas/Yozgat

Tunceli/Siirt/Ardahan

İstanbul


Aydın/Bursa


Manisa/Bilecik


Sivas/Yozgat


Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

3.00

2.40

2.00

1.60

1.20

2.00

2.00

1.60

1.60

1.50

1.50

1.30

1.30

1.20

1.20

1.40

1.40

1.40

1.40

1.40

0.70

1.00

0.70

1.00

0.70

1.00

0.70

1.00

0.70

1.00

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

7.37

10.53

5.90

8.42

4.91

7.02

3.93

5.62

2.95

4.21

20,000.00

20,000.00

16,000.00

16,000.00

15,000.00

15,000.00

13,000.00

13,000.00

12,000.00

12,000.00

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

Buartışnedeniyle,üretilenbirtonmadeninmaliyetiiçerisindekiaraziizinbedelininpayı,önemliorandayükselerek tümsektörüolumsuzetkilemiş,özellikleinşaatveseramiksektörlerinehammaddetedarikedenişletmeleriçinüretimfaaliyetiekonomikolmaktançıkmışvehattabudurumbazıişletmelerindurmasınadanedenolmuştur.

Tablo-3: 30/09/2010ve18/04/2014TarihliYönetmeliklerinArazi İzinBedeliBakı-mındanKarşılaştırmalıTablosu

Tablo-4:19/04/2015TarihliYönetmelikDeğişikliğineGöreKatsayıHesabınıGösterirTablo

*Bedellerhesapkolaylığıaçısındanyuvarlanmıştır.

İller

İller

İzin Türü

İzin Türü

İzin Alanı (m2)

İl Katsayısı

30/09/2010 Tarihli

Yönetmeliğe Göre 2019 Yılı AİB* (TL/m²)

18/04/2014 tarihli

yönetmeliğe göre

2019 yılı AİB (TL)

18/04/2014 Tarihli

Yönetmeliğe Göre

2019 Yılı AİB* (TL/m²)

18/04/2014 Tarihli

Yönetmeliğe Göre

2019 Yılı AİB* (TL)

Ekolojik Denge

Katsayısı

İzin Türü

Katsayısı


Ağaç. Bedeli (TL/m2)


Bedeli (TL/m2)

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................

............................................................................. ........................................ ......................................

........................................ ......................................

........................................ ......................................

........................................ ......................................

........................................ ......................................

.............................................................................

.............................................................................

.............................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

İstanbul

Balıkesir/Çanakkale

/Muğla/Aydın/Bursa

Konya/Eskişehir/

Kütahya/Manisa/Bilecik

Afyon/Erzincan/

Erzurum/Sivas/Yozgat


İstanbul


Aydın/Bursa


Manisa/Bilecik


Sivas/Yozgat


Madenİşletme

MadenAltyapı

Madenİşletme

MadenAltyapı

Madenİşletme

MadenAltyapı

Madenİşletme

MadenAltyap

Madenİşletme

MadenAltyapı

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

20,000.00

20,000.00

16,000.00

16,000.00

15,000.00

15,000.00

13,000.00

13,000.00

12,000.00

12,000.00

74,000.00

106,000.00

59,000.00

85,000.00

50,000.00

71,000.00

40,000.00

57,000.00

30,000.00

43,000.00

3,70

5,30

3,69

5,31

3,33

4,73

3,08

4,38

2,50

3,58

3.00

2.40

2.00

1.60

1.20

1.40

1.40

1.40

1.40

1.40

0.40

0.50

0.40

0.50

0.40

0.50

0.40

0.50

0.40

0.50

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

4.21

5.27

3.37

4.21

2.81

3.51

2.25

2.81

1.68

2.11

7,37

10,53

5,90

8,42

4,91

7,02

3,93

5,62

2,95

4,21

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

14 15

TakibenaçıklanansebeplerlesektörtemsilcileriveBakanlıklararasındager-çekleştirilen istişareler neticesinde 19/04/2015 tarihli Yönetmelik değişikliğiile arazi izin bedeli hesabında kullanılan izin türü katsayıları düşürülmüş (Tablo-4)veTablo-5’tegörüleceğiüzerebedellerdekiartışoranındabirmiktardüşüşgerçekleşmiştir.

Ancak yineTablo-5’ten görülmektedir ki ülkemizdemadencilik faaliyetlerininyoğunolarakyapıldığıillerdeki“ilkatsayısı”oranınınyüksekolmasınedeniy-learaziizinbedelleriüretimmaliyetleriiçindehalaçokönemlibiryertutmak-tadır.

2- 30/09/2010 Tarihli Yönetmeliğe Verilen İzinlerin Temdidi Durumu

Hernekadar19/04/2015tarihliYönetmelikdeğişikliğiilebedelartışoranların-dadüşüşgörülsedearaziizinbedellerindekiartışınasıletkisi, 30/09/2010 tarihliYönetmelikhükümlerinegörebedeltahakkukettirilenizinlerin,yürürlük-tekiyeni izinYönetmeliğinegöretemditedilmesisırasındailkatsayısınındaönemlietkisiileortayaçıkmaktadır.

Bu kapsamda aşağıda 30/09/2010 tarihli Yönetmelikle izin verilen ve 2016yılına kadar arazi izin bedelleri düzenli olarak ödenen bazı işletmelerin yü-rürlüktekiormanizinlerinin18/04/2014tarihliYönetmeliğe(19/04/2015tarihliYönetmelikledeğişik)göre2019yılındatemditedilmesiilehesaplananaraziizinbedellerinindurumuverilmiştir(Tablo-6;Şekil-1).

Tablo-5: 30/09/2010ve19/04/2015tarihliYönetmeliklerinAraziİzinBedeliBakımın-danKarşılaştırmalıTablosu

İller İzin Türü İzin Alanı (m2)

30/09/2010 Tarihli

Yönetmeliğe Göre 2019 Yılı AİB* (TL/m²)

30/09/2010 Tarihli

Yönetmeliğe Göre


19/04/2015 Tarihli

Yönetmeliğe Göre

2019 Yılı AİB* (TL/m²)

19/04/2015 Tarihli

Yönetmeliğe Göre


2019Yılı

AİB ArtışOranı

(TL/m2)

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

İstanbul

Balıkesir/Çanakkale

/Muğla/Aydın/Bursa

Konya/Eskişehir/

Kütahya/Manisa/Bilecik

Afyon/Erzincan/

Erzurum/Sivas/Yozgat


Madenİşletme

MadenAltyapı

Madenİşletme

MadenAltyapı

Madenİşletme

MadenAltyapı

Madenİşletme

MadenAltyap

Madenİşletme

MadenAltyapı

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

10,000.00

2,00

2,00

1,60

1,50

1,50

1,50

1,30

1,30

1,20

1,20

43,000.00

53,000.00

34,000.00

43,000.00

29,000.00

36,000.00

23,000.00

29,000.00

17,000.00

22,000.00

2,15

2,65

2,13

2,69

1,93

2,40

1,77

2,23

1,42

1,83

20,000.00

20,000.00

16,000.000

16,000.000

15,000.00

15,000.00

13,000.00

13,000.00

12,000.00

12,000.00

4.21

5.27

3.37

4.21

2.81

3.51

2.25

2.81

1.68

2.11


Tablo-6:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreVerilenİzinlerin18/04/2014TarihliYö-netmeliğeGöreAraziİzinBedelininGüncellenmesiniGösterirKarşılaştırmalıTablo

Şekil-1:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreVerilenİzinlerin18/04/2014TarihliYö-netmeliğeGöreAraziİzinBedelininGüncellenmesiniGösterirGrafik

Saha Adı İzin Türü İzin Alanı (m2)

2019 Yılı AİB - TL

(30/09/2010 Tarihli

Yönetmeliğe Göre)

2019 Yılı AİB - TL

(18/04/2014 Tarihli

Yönetmeliğe Göre)

2019 Yılı AİB Artış Oranı

(TL/m²)

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Balıkesir

Bursa

Muğla

Kayseri

İstanbul

MadenAltyapı-Tesis

MadenTesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

650,000.00

12,000.00

110,000.00

200,000.00

170,000.00

100,000.00

25,000.00

18,000.00

122,000.00

42,000.00

1,100,000.00

19,000.00

171,000.00

311,000.00

264,000.00

156,000.00

39,000.00

28,000.00

190,000.00

66,000.00

2.49

3.37

2.17

2.71

1.81

2.25

1.46

1.82

1.08

1.35

2,737,000.00

64,000.00

371,000.00

842,000.00

478,000.00

351,000.00

57,000.00

51,000.00

205,000.00

89,000.00

NOT-1:İzinTürüKatsayısı,19/04/2015tarihliYönetmelikdeğişikliğinegöredir.NOT-2:EkolojikDengeKatsayısı,tümillerde1.4ormankapalılığınagöredir.NOT-3:2019YılıCariAğaçlandırmaBirimBedeli25.073,00TL/haolarakalınmıştır.NOT-4:Bedellerhesapkolaylığıaçısındanyuvarlanmıştır.

16 17

Grafiktendegörüldüğüüzere izinsüresisonundaormanizinlerinintemditedilmesiylearaziizinbedellerienaz2katyükselmektevebudabiröncekibaşlıktaaçıklandığıüzeresektörüolumsuzyöndeetkilemeyedevametmek-tedir.Durumundahaiyianlaşılabilmesiaçısındanaynıtablonun10yıllıkizinsüresinceödenecekaraziizinbedelinegörekarşılaştırmalıdurumuverilmiştir(Tablo-7;Şekil-2).

Önümüzdeki süreçte ruhsatların ve orman izinlerinin temdit edilmesiyle be-raber, izinbedelleriningüncellenmesi ilesektörün tıpkı18/04/2014 tarihindeyeniYönetmeliğinyürürlüğegirmesiyleyaşadığıdarboğazvesıkıntılarıtekraryaşamasıkaçınılmazolacaktır.

Tablo-7:30/09/2010TarihliYönetmeliğeGöreVerilenİzinlerin18/04/2014TarihliYö-netmeliğeGöreAraziİzinBedelininGüncellenmesiHalinde10YıllıkİzinSüresinceÖdenecekAraziİzinBedeliMiktarlarınıGösterirTablo

Sahanın Bulunduğu

İl

İzin Türü İzin Alanı (m2)

İzin Süresi (Yıl)

2019 - 2029 Yılı AİB - TL(30/09/2010 Yönetmeliği)

2019 - 2029 Yılı AİB - TL(18/04/2014 Yönetmeliği)

Fazla Ödenecek AİB Tutarı

(TL)

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Balıkesir

Bursa

Muğla

Kayseri

İstanbul

MadenAltyapı-Tesis

MadenTesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

650,000.00

12,000.00

110,000.00

200,000.00

170,000.00

100,000.00

25,000.00

18,000.00

122,000.00

42,000.00

10

10

10

10

10

10

10

10

10

10

32,500,000.00

600,000.00

5,500,000.00

10,000,000.00

8,500,000.00

5,000,000.00

1,300,000.00

900,000.00

6,100,000.00

2,100,000.00

55,500,000.00

1,500,000.00

6,500,000.00

17,100,000.00

6,900,000.00

6,300,000.00

600,000.00

800,000.00

500,000.00

800,000.00

88,000,000.00

2,100,000.00

12,000,000.00

27,100,000.00

15,400,000.00

11,300,000.00

1,900,000.00

1,700,000.00

6,600,000.00

2,900,000.00

*Herikisenaryodada2019yılındanitibaren10yılboyuncaheryıl%20oranındabedelartışıuygulanmıştır.Bedellerhesapkolaylığıaçısındanyuvarlanmıştır.

3- Önemli Maden Türlerinde Yatırımların İller Bazındaki Durumu ve Diğer Ülkeler İle Karşılaştırması

ÇanakkaleveBalıkesir illerindeyürütülenveülkemiz içinönemlimadencilikyatırımlarıarasındayeralanvekademeliolarakişletmeyeaçılacakolanpro-jelere ait yatırım tutarları ile bu yatırım tutarları içerisinde ödenecek ormanbedellerivebubedellerin30/09/2010tarihlive18/04/2014tarihliYönetmelik-leregöretutarsal farkları(özellikle ilkatsayısıetkisi ile)aşağıdaki tabloveşekillerleaçıklanmayaçalışılmıştır(Tablo-8;Şekil-3).

PROJELERİLİ

Proje Yatırım Bedeli (TL)

Proje Alanı (ha)

2019 Yılı Orman

Bedeli –TL (18/04/2014 Yönetmeliği)

30/09/2010 Yönetmeliği’ne

Göre Proje Boyunca Ödenecek Net

Bugünkü Değer-TL (10 Yıllık)

Proje Boyunca Ödenecek Bedel-TL(10 Yıllık)

(18/04/2014) *

Değişim Oranı(%)

Mera Alanı Olması

Durumunda Arazi Bedeli

(TL)

Şahıs Arazisi Olması Durumunda

(Kamulaştırma Bedeli

6 TL/m2)

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

ÇANAKKALE

BALIKESİR

292,200,000.00

736,600,000.00

122

189

7,700,000.00

18,400,000.00

316

490

62,800,000.00

97,300,000.00

4,400,000.00

9,700,000.00

7,800,000.00

17,200,000.00

198,900,000.00

477,700,000.00

İkisenaryodada2019yılındanitibaren10yılboyuncaheryıl%20oranındabedelartışıuygulanmıştır.Bedellerhesapkolaylığıaçısındanyuvarlanmıştır.

Tablo-8:BazıİllerdekiYatırımTutarlarıveOrmanBedellerininYatırımTutarlarındakiYeri

Şekil-2: 30/09/2010 Tarihli Yönetmeliğe Göre Verilen İzinlerin 18/04/2014 TarihliYönetmeliğeGöreAraziİzinBedelininGüncellenmesiHalinde10YıllıkİzinSüresiSonundaFazlaÖdenecekAraziİzinBedeliniGösterirGrafik

18 19

Tablo-9: BazıİllerdekiYatırımTutarlarıileOrmanveDiğerArazilerdekiBedellerininYatırımTutarlarındakiYeri

Şekil-3:BazıİllerdekiYatırımTutarlarıİleOrmanBedellerininİlişkisiniGösterirGrafik

Şekil-4:MülkiyetTiplerineGöreBedelFarklılıklarınıGösterirGrafik

Tablo-10:Yönetmelik’tekiİlGruplarınaGöreYatırımTutarlarıveOrmanBedellerininYatırımTutarlarındakiYeri

İller İzin Türü Alan (m2)

İlKatsayısı

Ekolojik Denge

Katsayısı

İzin TürüKatsayısı


Ağaç Bedeli (TLm2)


Bedeli (TL)

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

İstanbul

İzmir

Adana

Bursa

Adıyaman

Aksaray

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

Madenİşletme

MadenAltyapı-Tesis

10000

10000

10000

10000

10000

10000

10000

10000

10000

10000

10000

10000

3

3

28

28

24

24

2

2

1.6

1.6

1.2

1.2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

0.4

0.5

0.4

0.5

0.4

0.5

0.4

0.5

0.4

0.5

0.4

0.5

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

2.5073

60,200.00

75,300.00

56,200.00

70,300.00

49,200.00

60,200.00

40,200.00

50,200.00

32,100.00

40,200.00

24,100.00

30,100.00


YukarıdaverilenverilerışığındagörülmektedirkiaynıprojelerAksarayilinindebulundu-ğuilgrubundayapılmışolsaydıizinbedellerinde%100farklılıkolacaktı.

Şekil-5:YatırımProjelerindeİlKatsayısınınİzinBedellerineEtkisiniGösterirGrafik

OrmanAlanları

Toplam YatırımBedeli

ToplamAlan (Ha)

ORMAN ALANLARINA AİT 10 YILLIK BEDEL

PROJE BAZINDA MADENCİLİK FAALİYETİNDE MÜLKİYET DURUMUNA GÖRE İZİN BEDELLERİ KARŞILAŞTIRMASI

2019 Yılı AİB (TL)

Yeni Yönetmeliğe Göre 10 Yıl Boyunca Ödenecek AİB (TL)

Eski Yönetmelik Yürürlükte Olsa 10 Yıl Boyunca Ödenecek AİB (TL)

Mera Alanı Olsa İdi (TL)

Şahıs ArazisiKamulaştırma Bedeli

(6TL/m2)

Hazine Arazisi

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

.......................................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ÇanakkaleAltın

Burhaniyeİvrindi

BalıkesirAltın

KayseriAltın

292,200,000.00

736,600,000.00

600,000,000.00

400,000,000.00

122

189

475

180

7,700,000.00

18,400,000.00

32,000,000.00

9,600,000.00

198,900,000.00

477,700,000.00

654,900,000.00

168,200,000.00

62,800,000.00

97,300,000.00

244,400,000.00

86,900,000.00

4,400,000.00

9,700,000.00

19,800,000.00

7,500,000.00

7,800,000.00

17,200,000.00

35,000,000.00

13,300,000.00

-

-

-

-

20 21

Tablo-11:BazıÜlkelerdeAlınanOrmanİzinBedellerininDurumu

Ülkeler BedellerKaynak

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Kanada

Norveç

Amerika

ÇekCumhuriyeti

Galler

6,16$/Ha+3,08$/m3KesilecekAğaçÜzerindenAlınanBedel

10$/Hayıllıkormanizinbedeli

Her8hakadar155$+Her8haiçinDüzenleme

Bedeli20$/Yıl+Her8haiçinAraziBedeli37$/Yıl

(İzinlerden8haparasıalınmaktadır.1habileolsa

8haparasıödenmektedir.)

2Ha’aKadar83$2Ha’danSonrasıİçin4.11$/Ha

6,5$/ha+6,5$/haRehabilitasyonBedeli

http://www.onuraydin.info/wpcontent/uploads/2015/05/Say%C4%B1-46.pdf(AraştırmaMakale)

https://www.regjeringen.no/en/dokumenter/the_norwegian_forest_and_forest/id260641/#s53

(DevletBilgilendirmeKaynağı)

http://www.blm.gov/az/st/en/prog/mining/requirements.html(EyaletSitesi)

http://ec.europa.eu/environment/enveco/taxation/pdf/annex3.pdf(ABDeğerlendirmeRaporu)

http://www.legislation.nsw.gov.au/#/view/regulation/2010/619/sch10(DevletKaynağı)

Tablo-12:ÜlkemizdekiYatırımlardaÖdenenOrmanBedeliileDiğerÜlkelerdekiYatı-rımlardaÖdenenOrmanBedelininKarşılaştırmalıDurumunuGösterirTablo

Şekil-6:ÜlkemizdekiYatırımlardaÖdenenOrmanBedeliileDiğerÜlkelerdekiYatı-rımlardaÖdenenOrmanBedelininKarşılaştırmalıDurumunuGösterirGrafik

PROJELER** Türkiye Kanada Norveç AmerikaÇek

Cumhuriyeti Galler

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

ÇANAKKALE

BALIKESİR

47,800,000.00₺

176,600,000.00₺

489,600.00₺

1,100,000.00₺

30,600.00₺

67,600.00₺

21,800.00₺

48,200.00₺

14,800.00₺

30,000.00₺

39,800.00₺

87,900.00₺

*Bedellerhesapkolaylığıaçısındanyuvarlanmıştır.**Butabloda,ülkemizdeödenenormanbedeliişbuprojelerindiğerülkelerdeyapılmasıhalinde(yukarıdaverilenbaztutarlaragöre)tahakkukedecekormanbedelleriilekar-şılaştırılmıştır.

Yukarıdaki tablo ve grafiklerde görüldüğü üzere önemli maden türlerindekiyatırımprojelerineait karşılaştırmadaBalıkesirProjesi içinyatırımbedelininyaklaşık%46’sı,ÇanakkaleProjesi’ninise%25’ikadarmülkiyetbedeliöden-mektedir.

Aynıprojelerin,ormandışımülkiyetlerdeolmasıdurumundaiseödenecekbe-dellerdeyaklaşık20katıaşkınfarkgörülmektedir.Budasözkonusubuprojelerinvebenzeryatırımlarınhayatageçip-geçmemesinietkileyenkri-tikbirunsurhalinegelmiştir.

4- Uygulamadaki Diğer Hususlar

Bilindiğiüzerearazi izinbedelihesabındakullanılanEkolojikDengeKatsayısı,OrmanİdaresincekullanılanAmenajmanPlanlarıvebuplanlaraesasMeşcereHaritalarıüzerindekivejetasyonörtüsününtemsilettiğikapalılıkoranıüzerindentespitedilmektedir.BunagöreMeşcereHaritası’ndakigelişimçağlarınınyanındayazan1,2,3rakamlarısırasıyla1Kapalı,2Kapalıve3Kapalıormanalanlarınıtemsiletmektedir.Ayrıcabuharitalarüzerindemadencilikfaaliyetiyürütülenalan-lardaOcrumuzuileifadeedilmektedir.

Uygulamadaçevresi3kapalıormanalanındaolanbirsahadatemditmüracaatıelealındığında;alaniçerisindeOcrumuzuiletemsiledilençalışmasahalarınınnormaldeEkolojikDengeKatsayısıbakımındanAğaçsızAlansınıfınadahiledi-lerek1katsayısıileçarpılmasıgerekirken,uygulamadaçevremeşcereninkapalı-lığıdikkatealınarakçalışmasahaları%71veüzerikapalılıksınıfınasokulmaktavedolayısıylaaraziizinbedeli2katsayısıileçarpılarak2katınaçıkmaktadır.

MadencilikfaaliyetiyürütülensahalariçinOrmanİdaresincezatenAğaçlandırmaBedeli tahsiledilmektedir.Budurumdaağaçlandırmabedelineekolarak tahsiledilenbututarınhakkaniyeteuygunolmadığıdüşünülmektedir.

Bu sebeplerle arazi izin bedelinin düşürülmesi hususundaki önerilerimizşöyledir:

1- İlKatsayısı’nınkaldırılması,2- AğaçlandırmaBedelihesabındakullanılanCariYılBirimAğaçlandırmaBede-

li’nin,araziizinbedelihesabındakullanımınınkaldırılması,3- Meşcere Haritaları’ndaki Oc rumuzlu sahalarınAğaçsızAlan kategorisinde

değerlendirilmesi,4- Diğerülkelerdekiaraziizinbedelitutarlarınınülkemizdedeemsalalınması.

3.1.2.AğaçlandırmaBedeli

AğaçlandırmaBedeli’ninhesabıYönetmelik’te“Genel Müdürlükçe, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından yılın ikinci yarısı için tespit edilen 16 yaşını doldur-muş işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin 294 gün/hek-tar katsayısıyla çarpımı sonucu belirlenen ağaçlandırma birim hektar bedelinin izin alanı ile çarpımı sonucu alınacak bedeldir.” şeklindetanımlanmıştır.

Bilindiğiüzere2016,2017,2018ve2019yıllarındaasgariücretlerdekiartışlarönemliorandayükselmiştir.DolayısıylabuyükselişeparalelolarakCariYılAğaç-landırmaBirimBedelideartmaktave2019beraberindeönümüzdekiyıllardadabuartışındevamedeceğiöngörülmektedir.

22 23

Busebepleağaçlandırmabedelinindüşürülmesihususundakiönerimizşöyledir:

1- AğaçlandırmaBedelihesabındareferansolarakAsgariÜcretTarifesikulla-nımınınkaldırılmasıveyenibirhesaplamayöntemigeliştirilmesi,

2- YeniyöntemolarakİbreliOrman,YapraklıOrman,KarışıkOrmantiplerindeormankurulmasıiçin1hektarbüyüklüğündekialanınağaçlandırmamaliye-tininbulunarak,bututarınyıllıkolarakgüncellenenağaçlandırmabirimfiyatcetvelindekikalemartışlarınagöreheryılgüncellenmesi,

Bukapsamdaizinverilenbiralandamadencilikfaaliyetlerininsonaermesininardındanizinsahibininsahayıağaçlandırmayahazırhalegetirmekleyükümlüolduğugözönündebulundurulduğunda,OrmanGenelMüdürlüğünceağaçlan-dırmadaönemlibirmaliyetkalemiolansahahazırlığı(diriörtütemizliği,riperle-me,teraslama,…,vb.)tamamlanmışolacaktır.Böylece1hektarbüyüklüğündeibreli,yapraklıyadakarışıkormankurulurkenhesaplamada;fidanbedeli,fida-nınsahayadağıtımı,dikim,bakım(otalma,çapa,sürgünlemücadele,…,vb.)gibikalemlerkullanılacaktır.

Bunagöreaşağıda2019yılıbirimfiyatlarıbazalınarak1hektarbüyüklüğün-deki alanın farklı orman tipleri için ağaçlandırmamaliyetleri yaklaşık olarakhesaplanmayaçalışılmıştır:

Şekil-7:CariYılAğaçlandırmaBirimHektarBedelinin2014YılıİtibariyleArtışGrafiği •İbreliorman:15.500,00TL•Karışıkorman:16.000,00TL•Yapraklıorman:16.500,00TL

3.1.3.TeminatBedeli

TeminatBedeli’ninhesabıYönetmelik’te“…bir hektar için cari yıl ağaçlandır-ma bedelinden az olmamak kaydıyla cari yıl ağaçlandırma bedelinin onda biri ile izin alanının çarpımı sonucu bulunur.”şeklindetanımlanmıştır.

Buradadaağaçlandırmabedelibaşlığıaltındaarzedildiğiüzere,2016,2017,2018ve2019yıllarındaasgariücretlerdekiartışlarnedeniyleyükselişeğilimin-deolanteminatbedelininyükselmeyedevamedeceğiöngörülmektedir.

Busebepleteminatbedelinindüşürülmesihususundakiönerimizşöyle-dir:

1- Teminat bedeli, orman tipine göre bir metrekare büyüklüğündeki alanınağaçlandırmabedelininondabiriileizinalanınınçarpımıneticesindeeldeedilenbedelolmalıdır.

3.2.2018/8SayılıCumhurbaşkanlığıGenelgesi

Bilindiğiüzere12/09/2018tarihve30553sayılıResmiGazete’deyayımlana-rakyürürlüğegiren2018/8SayılıCumhurbaşkanlığıGenelgesiile2012/15Sa-yılıBaşbakanlıkGenelgesiyürürlüktenkaldırılmıştır.

Bunagöre2018/8SayılıCumhurbaşkanlığıGenelgesişöyledir:“Kamu kurum ve kuruluşları (belediyeler ve il özel idareleri hariç) ile sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamu kurum ve kuruluşlarına ait şirketler, kendi mülkiyetle-rinde veya tasarruflarında bulunan taşınmazlarıyla ilgili olarak; kamu kurum ve kuruluşları, vakıf, demek veya bunların şirketlerine, gerçek veya tüzel kişilere; satış, kira, irtifak, takas, tahsis, devir ve benzeri her türlü tasarrufa yönelik işlemlerini, bakanlıklar ile bağlı, ilgili ve ilişkili kamu kurum ve kuruluşlarında bakan yardımcısı, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında üst yönetici başkanlı-ğında teşkil ettirilen komisyonlar vasıtasıyla yapacaklardır. Söz konusu komis-yonlarca izin başvuru ve sonuçları Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında Cumhurbaşkanlığına bildirilecektir. 16/06/2012 tarihli ve 28325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan kamu kurum ve kuruluşlarının taşınmazları ile ilgili ya-pılacak işlemler hakkında 2012/15 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.”

24 25

2018/8SayılıGenelgemadenciliksektöründeözelliklemülkiizinsüreçlerininkısalacağıaçısındanumutlakarşılanmışolsadabugüngelinennoktadauygu-lamasıbakımından2012/15sayılıBaşbakanlıkGenelgesi’ndenbir farkıkalmamıştır.

NitekimönceGenelgekapsamındakurulanKomisyongörevinebaşlamışvebirkısımormanizinolurlarıhızlıcamüracaatsahiplerinetebliğedilmeyebaş-lanmıştır.AncakbusüreçhenüzbaşlamışkentümkurumlaraizindosyalarınınCumhurbaşkanlığıMakamı’nagönderilmesi talimatlanmışvesüreçbirandabaşadönmüştür.

BusebepleOrmanKanunu’nun16’ncıMaddesininUygulamaYönetmeliği’negöreyapılan izinmüracaatlarınınOrmanGenelMüdürlüğünceneticelendiril-mesihalaortalama10ila12ay(müracaattansahanıntesliminekadargeçensürece;taşrateşkilatıncadeğerlendirme,müracaatınilgiliKurumlarcadeğer-lendirilmesi,merkezteşkilatıncadeğerlendirme,Cumhurbaşkanlığıncadeğer-lendirmeaşamalarıdahiledilmiştir)sürmektedir.Budurumyatırımsahibinceplanlanan yatırımların öngörülen terminlere göre hayata geçirilememesinesebepolduğugibiyatırımkararlarınınertelenmesineyadayatırımdanvazge-çilmesinedesebepolmaktadır.Sonuçolarak,ülkemizekonomisindevekal-kınmasındaönemlibiryeriolanMadencilikSektörü’nündaralmasıveülkecekalkınmahedeflerindenuzaklaşılmasıkaçınılmazolmaktadır.

Diğertaraftan12/10/2018tarihve30563sayılıResmiGazete’deyayımlana-rakyürürlüğegiren2018/13SayılıGenelgegerekyukarıdaaçıklananfiiliuy-gulamanıntamtersine2018/8SayılıGenelgeileçelişengerekseyetkidevriniöngörenbiriçeriktehazırlanmıştır.

BunagöreGenelge’de“Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde sorun çö-zen, çözüm üreten, sonuç ve vatandaş odaklı devlet anlayışı ile bürok-rasinin azaltılması Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin öncelikli hedefle-rindendir. Kamu hizmetlerinde hantallığa sebebiyet veren hususların ortadan kaldırılması, milletimize hizmetlerin süratli ve en iyi şekilde sunulması, devlet ve millet bütünleşmesini zedeleyen davranışlardan kaçınılması gerekmekte-dir. Bu itibarla; kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan tüm başvurularda, ta-lebin sonuçlandırılması başka bir idari makamın görev alanında kalsa dahi, başvurular anında incelenerek takip edilecek, talebin ilk başvuru yerinde neticelendirilmesine özen gösterilecek, başvuru sahibine yapılan işlemler hakkında gecikmeksizin nihai ve kesin bilgi verilecek, başvuruların süratli ve doğru sonuçlandırılması amacıyla gerekli tüm tedbirler alınacaktır.”denilmek-tedir.

Bukapsamdaher ikiGenelgeyegöreorman izinsürecininmüracaatedilenOrmanBölgeMüdürlüklerinceneticelendirilmesiyadahiçdeğilseçalışmasıöngörülenKomisyoncamümkünolanenkısasüredeizinsüreçlerininkararabağlanmasıgerekmektedir.

Bu sebeplerle 2018/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi hususundakiönerimizşöyledir:

1- Öncelikle2018/8sayılıCumhurbaşkanlığıGenelgesi’ninkaldırılması,2- Genelge’ninyürürlüktenkaldırılmasımümkündeğiliseyazıldığışekildeve

2018/13sayılıGenelgeileuyumlubiçimdeuygulanması,3- 2018/8 sayılı Genelge kapsamında değerlendirilen bir kuruluşun/şirketin

(ruhsatsahibinin/işletmecinin)sonrakiizinmüracaatlarınınhissedarları/yö-netimkuruludeğişmedikçe tekrarGenelgekapsamındadeğerlendirmeyealınmaması,

4- Ormanizinsüreçlerininöngörülebilirveşeffafolması.

3.3.ÇEDKararlarınınveGörüşlerininGeçerliliği

YönetmeliğinMüracaatkonulu4.Maddesinin1.Fıkrasındakesinizinmüraca-atındaistenilenbelgelerdenolanÇEDbelgesi(f)bendindesayılmıştır.

İzinmüracaatıyapılırken1993yılındayürürlüğegirenveYönetmeliğinsonrakimuhteliftarihlerdedeğişikliğeuğrasadadeğişmeyenyeganemaddesi“07 Şu-bat 1993 tarihinden önce uygulama projeleri onaylanmış veya çevre mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat uyarınca yetkili mercilerden izin, ruhsat veya onay ya da kamulaştırma kararı alınmış veya ilgili mevzuat gereğince yer seçimi ya-pılmış veya yatırım programına alınmış veya mevzi imar planları onaylanmış faaliyetlere bu yönetmelik hükümleri uygulanmaz.”hükmüdür.FarklıtarihlerdebuhükümdeğişikliklereuğrasadahangideğişikliğegöreolursaolsunalınanbirÇEDKapsamDışıyazısıbirsonrakiyönetmeliğegöredeğişiklikarzetmez.Çünküilgilifaaliyetin07/02/1993’tenöncebaşladığı,butarihöncesindeçev-reseletkideğerlendirmesiningeçmişeyönelikyapılamayacağıvekazanılmışhaklarınkorunmasıgereğinceilgiliİlMüdürlüğüyadaBakanlıknezdindetespitvekabuledilmiştir.

BusebepleOrmanGenelMüdürlüğü’nün23.03.2015 tarihve572972sayılıyazısı ile25/11/2014tarihliÇEDYönetmeliğikapsamındakapsamdışıfaali-yetler içinalınmışyazılarınyenilenmesihususundaki talimatı izinsüreçleriniuzatmaktavesekteyeuğratmaktadır.

26 27

Diğer taraftan bazı Orman Bölge Müdürlüklerince, Orman Genel Müdürlü-ğü’nün23.03.2015tarihve572972sayılıtalimatıgenişletilerek,ilgiliBakan-lıkçaverilenÇEDGerekliDeğildirKararları’nındaeskiolduğu(2010,2011Kararlarıgibi)gerekçesiile25/11/2014tarihliÇEDYönetmeliğikapsamın-dagüncellenmesitalepedilmektedir.Buhusustaherhangibiryazılımev-zuatolmamasınaveOrmanGenelMüdürlüğüileyapılanşifahigörüşmelerdeyazılıyadasözlüBölgeMüdürlükleri’neböylebirtalimatverilmediğininanla-şılmasınarağmenÇEDGerekliDeğildirKararları’nın25/11/2014tarihliÇEDYönetmeliğikapsamındagüncellenmesitalebininamacıanlaşılamamıştır.

Bu sebeplerleÇED kararlarının ve görüşlerinin geçerliliği hususundakiönerimizşöyledir:

1- OrmanGenelMüdürlüğü’nün23.03.2015tarihve572972sayılıyazısıile25/11/2014 tarihli ÇED Yönetmeliği kapsamında istenilen mevcut ÇEDKapsamDışıyazılarınınyenilenmesiuygulamasınınkaldırılması,

2- BakanlıkçaverilenÇEDGerekliDeğildiryadaÇEDOlumluKararları’nınbazı Orman Bölge Müdürlüklerince 25/11/2014 tarihli ÇED Yönetmeliğikapsamındayenilenmesitaleplerininuygulamadabirlikaçısındankaldırıl-ması.

3.4.7061SayılıKanunUygulaması

Bilindiğiüzere05/12/2017tarihliResmiGazete’deyayımlanan7061SayılıKa-nunun47.maddesiile3213sayılıMadenKanununun9.MaddesineaşağıdakifıkralareklenmişveKanunaeklenenyenifıkralarhemenyürürlüğegirmiştir.

“(4) Bu Kanunun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında ihale edile-cek II. Grup (c) bendi ve IV. Grup maden sahaları, 47 nci maddesinin dördün-cü fıkrası kapsamında ihtisaslaşmış Devlet kuruluşları ile bunların bağlı ortak-lıklarına devredilen maden sahaları, bu kuruluşlar ve bunların bağlı ortaklıkları ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından ihale edilecek maden sahaları için işletme izni düzenlendiği tarihten başlamak üzere, ilk on yıl süreyle 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında ağaçlandırma bedeli hariç herhangi bir be-del alınmaz.

(5) IV. Grup işletme izinli maden ruhsat sahalarının cinsi, rezervi, bulunduğu bölge, tenörü, istihdamı, yatırım ve ülke ihtiyaçları dikkate alınarak ara ve uç ürün üretmek şartıyla, bu ruhsatlardan işletme izni düzenlendiği tarihten baş-lamak üzere, on yıl süreyle 6831 sayılı Kanun kapsamında ağaçlandırma be-deli hariç diğer bedellerin alınıp alınmayacağını belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.

(6) Bu maddenin dördüncü ve beşinci fıkraları kapsamı dışındaki sahalar-dan işletme izni düzenlendiği tarihten başlamak üzere ilk on yıl süreyle 6831 sayılı Kanuna göre alınan arazi izin bedelinin %50’si alınır. Alınan arazi izin bedelinde her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı nispeti artışı dışında başkaca bir artış yapılmaz.”

Yukarıda belirtilen4.fıkrada, kamu kurumlarınca ihale edilecek sahalar içinişletmeiznidüzenlendiğitarihtenbaşlamaküzere,ilkonyılsüreyleağaçlan-dırmabedelihariçherhangibirbedelalınmayacağıbelirtilmiştir.Yani,araziizinbedelialınmayacaktır.

Yukarıdabelirtilen5.fıkrada,IV.Grupsahalardaaraveuçürünüretildiğitak-dirdeişletmeiznidüzenlendiğitarihtenitibaren10yılsüreileBakanlarKurulukararıileağaçlandırmabedeliharicindediğerbedellerinalınıpalınmayacağınakararverileceğibelirtilmiştir.Yani,araziizinbedelialınıpalınmayacağınaCum-hurbaşkanıkararverecektir.

Yukarıdabelirtilen6.fıkrada,diğersahalarda(4.ve5.fıkradışındaki)işletmeiznidüzenlendiğitarihtenitibaren10yılsüreilearaziizinbedelinin%50’sininödeneceğibelirtilmiştir.

6.Fıkradagörüldüğügibi,“İşletmeİznininİlkDüzenlendiğiTarih”tenbah-sedilmemişveişletmeizninin7061sayılıKanununyayımlandığıtarihtenöncedüzenlenmişolupolmamasıyönündedebirdüzenlemeyapılmamıştır.Diğer taraftanMadenKanunu’ndayapılanbudüzenleme ile ilgiliolarak,Or-manGenelMüdürlüğünceyayımlanan02/08/2018tarihliveE.1622026SayılıGenelgenin9.maddesinin3.fıkrasıaşağıyaçıkarılmıştır.

“Yönetmeliğin 8 inci maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile yukarıda anılan durumların dışındaki ruhsatlardaki izinlerde ise;

a) Ruhsattaki ilk işletme izni (MİGEM) 05.12.2017 tarihinden sonra düzen-lenmiş sahalarda, MİGEM işletme izninin düzenlendiği tarih başlangıç ka-bul edilerek o tarihten sonraki 10 yıl süreyle İdaremiz tarafından verilen/verilecek tüm izinlere uygulanacaktır (İşletme, tesis, altyapı tesisi).

Örnek 1: İlk İşletme İzinBelgesi tarihi 26.07.2018 ise bu ruhsattaki ormanizinlerine26.07.2028tarihinekadarindirimuygulanacaktır.

Bundan sonra İdaremizce verilecek ruhsattaki ilk izinlerde MİGEM İşletme izin tarihi, İdaremiz tarafından verilecek izin tarihinden sonra olacağından, tebli-gat aşamasında izin bedeli indirimsiz hesaplanacak, İşletme İzin Belgesinin İdareye verilmesini müteakip kıstelyevm uygulanarak indirim uygulanmaya başlanacaktır.

28 29

b) Ruhsattaki ilk işletme izni (MİGEM) 05.12.2017 tarihinden önce düzenlen-miş sahalarda, MİGEM işletme izninin düzenlendiği tarih başlangıç kabul edilerek, İdaremiz tarafından verilen/verilecek tüm izinlere (İşletme, tesis, altyapı tesisi) 05.12.2017 tarihinde 10 yıldan arta kalan süre boyunca uygulanacaktır. (Dolayısıyla İlk İşletme İzin Belgesi tarihi 05.12.2007 tarihinden önce olan ruhsat sahalarında indirim uygulanmayacaktır.) MİGEM İşletme İzin Belgesi’nin temdit edildiği durumlarda, işletme izin belgesinin ilk düzenlenme tarihi, birleştirilen ruhsatlarda ise ruhsat birleş-tirmeden önceki MİGEM İşletme İzin Belgelerinden en eski tarihli olan esas alınacaktır.

Örnek2:İlkİşletmeİzinBelgesitarihi23.06.2012tarihiiseburuhsattakiormanizinlerine05.12.2017ile23.06.2022tarihleriarasındaindirimuygulanacaktır.”

Genelgededebelirtildiğigibi,yapılanbudüzenlemeYönetmeliğin8incimad-desininaltıncıfıkrasının(c)bendinedayandırılmıştır.

OrmanKanununun16.MaddesininUygulamaYönetmeliğinin8.maddesininaltıncıfıkrasıaşağıyaçıkarılmıştır.

Alınacak bedeller ve ek Devlet hakkı MADDE 8 –

“(6) (Ek: RG-6/7/2018-30470) 5/12/2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan 7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla değişik 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 9 uncu maddesi kapsamında;

a) 3213 sayılı Maden Kanununun 30’uncu maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında ihale edilecek II. Grup (c) bendi ve IV. Grup maden saha-ları, 47’nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında ihtisaslaşmış Devlet kuruluşları ile bunların bağlı ortaklıklarına devredilen maden sahaları, bu kuruluşlar ve bunların bağlı ortaklıkları ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından ihale edilecek maden sahalarında işletme izin belgesinin dü-zenlendiği tarihten başlamak üzere, ilk on yıl süreyle ağaçlandırma bedeli hariç herhangi bir bedel alınmaz.

b) IV. Grup işletme izinli maden ruhsat sahalarının cinsi, rezervi, bulundu-ğu bölge, tenörü, istihdamı, yatırım ve ülke ihtiyaçları dikkate alınarak ara ve uç ürün üretmek şartıyla, bu ruhsatlardan işletme izni düzenlendiği ta-rihten başlamak üzere, on yıl süreyle 6831 sayılı Kanun kapsamında ağaç-landırma bedeli hariç diğer bedellerin alınıp alınmayacağını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

c) (a) ve (b) bentleri kapsamı dışındaki ruhsatlardan işletme izni dü-

zenlendiği tarihten başlamak üzere, ilk on yıl süreyle 6831 sayılı Ka-nuna göre alınan arazi izin bedelinin %50’si alınır. İşletme izinleri 7061 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihten önce düzenlenmiş olan bu kap-samdaki ruhsatlardan, 7061 sayılı Kanunun yayımlandığı tarih itibariy-le on yıldan arta kalan süresi boyunca 6831 sayılı Kanuna göre alınan arazi izin bedelinin %50’si alınır.”

Yönetmeliğin8.maddesininaltıncıfıkrasının(c)bendine;MadenKanunundaolmayan“İşletme izinleri 7061 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihten önce düzenlenmiş olan bu kapsamdaki ruhsatlardan, 7061 sayılı Kanunun ya-yımlandığı tarih itibariyle on yıldan arta kalan süresi boyunca 6831 sayılı Kanuna göre alınan arazi izin bedelinin %50’si alınır.” cümlesieklenmiştir.Eklenenbucümleile05.12.2017tarihindenönceişletmeiznialınmışruhsatlariçin arazi izin bedelinin, kalan işletme izni süresince indirimli ödenebileceğidüzenlenmiştir.YönetmelikteyapılanbudüzenlemeKanunaaykırıdır.

05/12/2017 tarihli ve30261sayılıResmîGazete’deyayımlanan7061sayılıKanun, yürürlüğegirdiktensonra işletme izinli ruhsatlar için10yıllık indirimimkânısağlamış,2017’denönceişletmeiznialınmışruhsatlariçinbirkı-sıtlamaöngörmemiştir.

3213sayılıMadenKanununun9.maddesineeklenen6.fıkradayapılandeği-şiklikte“2017’denöncedüzenlenmişişletmeizinliruhsatlarda10yıldanartakalansüreler için indirimuygulanacağı”yönündebirdüzenlemeol-madığıgibi,“2007’denönce işletme iznidüzenlenmiş ruhsatlar içinhiçindirimuygulanmayacağı”yönündebirdüzenlemedebulunmamaktadır.

Bu sebeplerle7061 sayılıKanununuygulanması hususundaki önerimizşöyledir:

1- 7061sayılıKanununyazıldığıve3213sayılıMadenKanununayansıtıldığışekliyleuygulanması,

2- OrmanGenelMüdürlüğüncegerek7061sayılıKanunvegerekse3213sa-yılıKanunilebukapsamdayapılandüzenlemeleriodağındanveamacın-dansaptıransonOrmanKanununun16ncıMaddesininUygulamaYönet-meliğindeDeğişiklikYapılmasınaDairYönetmelikve02/08/2018TarihliveE.1622026sayılıGenelge’ninyürütmesinindurdurulması.

3.5.TerkEdilenMadenSahalarındaRehabiliteveyaAtıkDepolamaSaha-sıKullanımMaksatlıİzinVerilmesi

Bilindiğigibimadencilikfaaliyetleritamamlananaçıkişletmevediğerizinsaha-ları,bufaaliyetinardındanağaçlandırmayahazırhalegetirilerekterkedilmekteveOrmanİdaresinegeriteslimedilmektedir.

30 31

Bunakarşılıkizinsahibinden,izinbaşlangıçtarihinde,Ormanİdaresinceağaç-landırmabedelitahsiledilenbusahalar,uzunyıllarağaçlandırmafaaliyetlerinekonuedilmemektevedahabilimselbirtabiriledoğalsüksesyonsürecinebı-rakılarakilgililiteratürdetanımlandığışekildedoğalgençleştirmeyoluylagerikazanılmayaçalışılmaktadır.Elbettekiizahedilenbudurumdaçokuzunyıllarormanörtüsündenmahrumkalanbusahalardeformasyonauğramaktaveizinsahibinceönemlitutarlarharcanarakağaçlandırmayahazırhalegetirilenalan-laryenidenyüksekmaliyetlerlearazihazırlığıgerektirirhalegelmektebudakaynaklarınisrafınanedenolmaktadır.

Yukarıdaki gibi Orman İdaresince ağaçlandırma faaliyetlerine tabi tutulma-yan veya madencilik faaliyetleri tamamlanan alanların, maden ruhsatındanbağımsızolaraksektördearaveuçürünkazanımınayönelikyatırımyapanve maden zenginleştirme tesisi işleten işletmelerin atıkları için rehabiliteveya atık depolama maksatlı tahsisi ve sonrasında ilgili işletme sahibinceağaçlandırmayatabi tutulmasıkaynaklarınsürdürülebilirkullanımıaçısındanuygunveekonomikbir çözümolacaktır.BusayedehemOrman İdaresinceuzun yıllar ağaçlandırma programına alınmayan bu alanların geri kazanımıhızlanacak,hemyenidensahahazırlığısebebiylekarşılaşılacakönemlima-liyetler bertaraf edilmiş olacak, hem de ülke ekonomisine katkıda bulunanmaden zenginleştirme tesislerinin sürdürülebilirliği için ihtiyaç duyduğu atıkdepolamasahalarıöncesindemadencilik faaliyetigerçekleştirilenbualanla-rındeğerlendirilmesiilekarşılanacaktır.Böyleliklebakiralanlarınkullanımıdazorunluolmadıkçaazaltılmışolacaktır.

BukapsamdaTerkEdilenMadenSahalarındaRehabiliteveyaAtıkDepo-lamaSahasıMaksatlıİzinVerilmesihususundakiönerimizşöyledir:

1- Madenciliksektöründearaveuçürünkazanımınayönelikyatırımyapanvemadenzenginleştirme tesisi işleten işletmelere,maden ruhsatsahasıiçindeolup-olmadığınabakılmaksızın,Ormanİdaresineiadeedilmişocakboşluklarının,madenzenginleştirmetesislerindenkaynaklıatıklarlareha-biliteveyaatıkdepolamamaksatlıtahsisiveağaçlandırılmasıkapsamındare’senizinverileceğinedairdüzenlemeyapılması,

2- Butiptekisahalarındüzenliolaraktıpkıgelirgetiricitürlerleağaçlandırmasahasıilanlarındaolduğugibiilanedilmesi.

3.6.2014/1NoluGenelgeUygulamasıveDiğerKurumGörüşleri

OrmanveSuİşleriBakanlığıncayürürlüğekonulan03.03.3014tarihve2014/1sayılıGenelge ile enerji üretimi vemadencilik faaliyetlerinin yürütülebilmesimaksadıylayapılacakmüracaatlarındeğerlendirilmesindeesasalınacakusulveesaslarıntespitedildiğibelirtilmesinerağmen,usulveesaslarıtespitetme-

ninötesindeKanunaaykırıbirçokkısıtlamaveyasaklamagetirilmesinetice-sinde,Derneğimizcegetirilenbukısıtlamaların“…madenlerinaranmasıveişletilmesi ile ilgiliher türlümüeyyideninyasa iledüzenlenmesigerek-tiğini”belirtenAnayasanın168.maddesineve“…BuKanundışındama-dencilikfaaliyetleriileilgiliolarakyapılacakhertürlükısıtlamanınancakkanuniledüzenleneceğini…”hükmüneaykırıolduğudeğerlendirilerekGe-nelgeninbazımaddelerininiptaliiçin16.06.2014tarihindeDanıştay10.Daire-si’nde2015/1148esasnumaralıdavaaçılmıştır.Davahalenderdesttir.

3.6.1.KurumGörüşleri

OrmanBölgeMüdürlüklerince,yapılanizinmüracaatlarında2014/1noluGe-nelgekapsamındatalepedilenDevletSuİşleri,DoğaKorumaveMilliPark-larveSuveKanalizasyonİdaresi(büyükşehirlerde)görüşleri izinsüreçleriniönemliölçüdeuzatmaktadır.OrmanGenelMüdürlüğünceyapılanizinmüraca-atlarınaortalama6ila8aydaizinOlur’uverildiğidikkatealındığındaveKurumGörüşlerisebebiyleizinraporlarınınortalama1-2aydailgiliOrmanBölgeMü-dürlüğünceOrmanGenelMüdürlüğü’negönderildiğidüşünüldüğündesüreç8ila10ayakadaruzamaktadır.

2014/1NoluGenelgekapsamındaolmamaklaberaberilgiliOrmanBölgeMü-dürlüğü’negöredeğişiklikgösterenaşağıdakigörüşlerdemüracaatsahiplerin-dentalepedilmektedir:

• KültürVarlıklarınıKorumaBölgeKuruluGörüşü/MüzeGörüşü• DoğalSitGörüşü(İlgiliÇevreveŞehircilikİlMüdürlüğü’nden)

ÖzellikleMüzeGörüşü’nün alınmasımüracaat sürecini 1 ay daha uzatabil-mektedir.Çünkü ilgiliKurumüyeleri özellikleMart ayından itibaren kazı ça-lışmalarında görevlendirilmekte veKurumGörüşümüracaatının değerlendi-rilmesiiçintetkikyapacakyeterlipersonelbulunmamasısebebiylesahatetkiksüresiuzamaktadır.

AyrıcabuKurumGörüşleri’nintalepedilmesinoktasındaOrmanBölgeMüdür-lükleriarasındauygulamadafarklılıklarolduğugözlenmektedir.

Bu sebeplerle 2014/1 Nolu Genelge Uygulaması hususundaki önerilerimizşöyledir:

1- Görüşüne başvurulan ilgili Kurumlar tarafından veri tabanlarının OrmanGenelMüdürlüğü’neresmiolarakaçılması/tebliğedilmesiveKurumGörü-şüistenenveistenmeyenalansınırlarınınOGMilepaylaşılmasınınardın-dan ilgiliOrmanBölgeMüdürlüklerince yapılacak değerlendirme sonrasımüracaatsahiplerinegörüşgetirilmesiiçintebligatyapılması,

32 33

2- BölgeMüdürlükleriarasındauygulamabirliğisağlanarakKurumGörüşle-ri’ninherbölgedestandartolaraktalepedilmesinin/edilmemesininsağlan-ması.

3.6.2.II(b)GrubuMadencilikFaaliyetleri

Bilindiği üzere 2014/1 Nolu Genelge’nin Başvuruların DeğerlendirmeyeAlınmayacağıSahalarbaşlığıaltındakiçbendinin1.maddesi“II (b) grubu madencilik faaliyetlerinin tepe kapalılık oranı %71’den fazla olan orman alan-larında”değerlendirmeyealınmayacağınıbildirmektedir.

BuhususÜlkemiz ihracatındaönemlibiryeriolanMermerin,ülkevedünyaekonomisinekazandırılmasıönündeönemlibirengelolmasıyanısıradünyaölçeğindesözsahibiolankuruluşlarımızındadarboğazagirmesinenedenol-maktadır.

Busebeple2014/1NoluGenelgeUygulamasıkapsamındaII(b)Grubuma-dencilikfaaliyetlerihususundakiönerimizşöyledir: II(b)grubumadenlerdenmermerişletmeleriiçintepekapalılıkoranı%71veüzeriormanalanlarındadaOrmanGenelMüdürlüğünceizinverilmesineBa-kanlıkçamüsaadeedilmesi.

3.7.KazıGerektirmeyenMadenAramaİzinlerinden(ElKarotu)TeminatTahsilatı

18/04/2014tarihliYönetmeliğin19/04/2015tarihliYönetmelikledeğişik5.Mad-desinin2.Fıkrası“(2) (Değişik:RG-6/7/2018-30470) Ancak kazı gerektirme-yen maden arama izinlerinde belgelerin tam olması halinde bölge müdürlüğü müracaat yazısının bir örneği üzerine kayıt tarihini ve sayısını ve izin süresini belirterek talep sahibine iade eder. İzin sahibi, izin süresince bu belge ile ruh-sat alanında prospeksiyon, jeolojik harita yapımı, numune alımı, jeofizik araş-tırma gibi kazı gerektirmeyen maden arama faaliyetinde bulunabilir. Aramanın el karotu ile karot alma şeklinde yapılmak istenmesi halinde idarece teminat alınmak suretiyle belirlenen sürede ve alanda el karotu ile arama yapılmasına izin verilebilir.”şeklindedüzenlenmiştir.

Elkarotuilemadenaramafaaliyetigerçekleştirilirkentopoğrafyadaherhangibirdeğişiklikmeydanagetirmemesiveçalışmayapılması içinormanörtüsü-nünkesilmesizorunluluğubulunmasınarağmenteminattahsiledilmesiuygunbulunmamaktadır.

BusebepleKazıGerektirmeyenMadenAramaİzinlerinden(ElKarotu)Te-minatTahsilatıhususundakiönerilerimizşöyledir:

Elkarotuilekazıgerektirmeyenmadenaramaizniverilirkenteminatalınma-ması.

3.8.KademeliPasaKapatmaPlanı

Yönetmeliğin4.Maddesinin1.Fıkrasınıngbendi“….Hammadde üretim, ma-den işletme, pasa döküm alanı, atık barajı, liç, atık kazanma ve atık bertaraf tesis izin taleplerinde rehabilitasyon projesini veya kademeli kapatma planı-nı….”şeklindedüzenlenmişolup,pasadökümsahasımüracaatlarındaReha-bilitasyonProjesi’neekolarakKademeliPasaKapatmaPlanıveharitalarınındamüracaatdosyasınaeklenmesigerektiğinibildirmektedir. ÖzüitibariyleKademeliPasaKapatmaPlanının,RehabilitasyonProjesi’ndengerekraporiçeriğigerekseharitalamabiçimibakımındanpekbirfarkıbulun-mamaktadır.

BusebepleKademeliPasaKapatmaPlanıhususundakiönerimizşöyledir:

Kademeli Pasa Kapatma Planı ve ekli haritalarının Rehabilitasyon Projesiiçerisineentegreedilmesimümkündür.BukapsamdaOrmanGenelMüdürlü-ğünceyayımlanacakbirtalimatvasıtasıylaRehabilitasyonProjesiformatınınrevizeedilerekKademeliPasaKapatmaPlanınınveharitalarınınRehabilitas-yonProjesiiçerisindekabuledilmesikırtasiyeciliğinvekağıtsarfınındaönünegeçmişolacaktır.

3.9.İzinSınırıAşımlarındaYaşanılanSorunlar

Bilindiğiüzere6831SayılıOrmanKanununun92.Maddesi“…..Bu Kanunun 16’ncı maddesi gereğince izinsiz maden ocağı açanlara veya işletenlere, 91 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere iki yıldan yedi yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası verilir……” şeklindedüzenlenmiştir.

Mevcutormanizinsahalarındagerçekleştirilenfaaliyetlersırasındaheyelanvebenzerinedenlerleizinsınırıdışınaöngörülemeyenvetamamendoğaltaşma-larolabilmektevebunlarıntespitedilmesihalinde izinsahibineekmüracaatyapma imkânı tanınmadan tutanak tutularaksavcılığabildirimiyapılabilmek-tedir.

Budurumnedeniyleyapılanyargılamasürecisonunda(Kanundafiilintaksirliişlenmesi hali düzenlenmediğinden) hapis cezası verilmektedir. Oysa duru-munilgiliruhsatsahibincebilinmesihalindeoluşanzararziyankarşılanacağıgibibualanlariçinizintalebindebulunulacaktır.

34 35

BusebepleİzinSınırıAşımıhususundakiönerimizşöyledir:

1- 6831 sayılı Orman Kanununun 92.Maddesi’ndeDeğişiklikYapılarak budurumunhapiscezasınıgerektirensuçolmaktançıkarılması,

2- 1.Öneri gerçekleştirilemiyorsaenazındanfiilin taksirle işlenmesi halinindüzenlenmesivebunagörecezaöngörülmesi.

3.10.İzinSüreleriHakkındaYaşanılanSorunlar

3213sayılıMadenKanununun7.Maddesinin4.ve5.Fıkralarışöyledir:

(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Devlet ormanları içinde yapılacak maden arama ve işletme faaliyetleri ile bu faaliyetler için zorunlu ve ruhsat süresine bağlı olarak yapılan geçici tesislere 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu hükümlerine göre izin verilir.

(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Yaban hayatı koruma ve geliştirme sahala-rında maden arama ve işletme faaliyetleri ile bu faaliyetler için gerekli geçici tesislere çevresel etki değerlendirme raporunda belirlenen esaslar dahilinde izin verilir. Alınan izinler, temditler dahil ruhsat hukuku sonuna kadar de-vam eder.

(Değişik fıkra:14/2/2019-7164/8 md.) Madencilik faaliyetleri ve/veya bu faa-liyetlere bağlı geçici tesisler için verilmiş izinler, temditler dahil ruhsat hu-kuku devam ettiği sürece geçerlidir. Ruhsatın temdit edilmesi hâlinde madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere bağlı geçici tesisler için verilmiş bütün izinler temdit süresi sonuna kadar hiçbir işleme gerek kalmaksızın uzatılmış sayılır.

Yukarıdakihükümlerdenanlaşılacağıüzereplanlananmadencilikyatırımları-nıngerçekleştirilebilmesiiçin3213sayılıMadenKanununun7.Maddesikap-samındaverilecekizinlerderuhsatsüresiesasolup,verilecekizinlerinkısıtlıalanlardadahiolsatemditlerdahilolmaküzereruhsathukukusonunakadardevamedeceğihükümaltınaalınmıştır.Ayrıcayineilgilifıkragereğimaden-cilikfaaliyetlerive/veyabufaaliyetlerebağlıgeçicitesisleriçinverilmişizinler,temditler dahil ruhsat hukuku devam ettiği sürece geçerlidir. Ruhsatıntemditedilmesihâlindedebuizinlertemditsüresisonunakadarhiçbirişlemegerekkalmaksızınuzatılmışsayılacaktır.

Diğer taraftan Orman Kanununun 16’ncı Maddesinin UygulamaYönetmeli-ği’nin7.Maddesinin1.Fıkrasıda “(1) Bakanlıkça uygun görülenlere (Değişik ibare:RG-6/7/2018-30470) ruhsat/rödövans süresi dikkate alınarak izin ve-rilir.” şeklindedüzenlenmiştir.

AncakOrmanGenelMüdürlüğünceormanvasfındakiarazilerdeverilenizinler,İdare’ye20veya30yıllıkruhsatlarbeyanedilmesinerağmen10yıllığınaveyadaha az süre ile verilmekte olup, bu durum yatırımcı nezdinde yürürlüktekimevzuatkapsamındaverilebilenizin/izinleraçısındanhakmahrumiyetiyarat-maktaveyatırımıngeleceğini/süresini/kararınıetkilemektedir.

Diğer yandan bir ruhsata dayalı olarak verilmiş orman izinleri, ilgili ruhsattemditedildiğindeMadenKanunugereğincehiçbirişlemegerekkalmaksızınuzatılmışsayılmamakta,işbuizinleriçinyenidenmüracaattalepedilmekteveyenibirİzinOlur’uverilirkenizlenenizinsüreciyürütülerekCumhurbaşkanlığıonayınasunulmaktadır.

Bu uygulamaMaden Kanununun yukarıda verilen ilgili madde ve fıkrasınaaykırıolmaklabirliktedevamedenbiryatırımısekteyeuğratarakkazanılmışhaklarınkaybınayolaçmakta(gerekbedelleringüncellenmesisebebiylenakitkaybı, gerekse yürürlükteki izinlerin tekrar verilmesinin uygun bulunmamasısebebiyleanahaklarınkaybıvegerekseuzunbirizinsürecinetabiolunarakzamankaybı)vesektörelbazdaekonomikdarboğazlaryaratmaktadır.

BusebepleİzinSürelerihususundakiönerimizşöyledir:

1- 3213sayılıMadenKanunuveOrmanKanununun16ncıMaddesininUygu-lamaYönetmeliği’ndeöngörüldüğüşekilderuhsatsüresisonunakadarveruhsathukukugözetilerekizinlerinverilmesi.

2- 3213sayılıMadenKanunununilgilifıkrasıgözetilerekruhsattemditedildi-ğinde,buruhsatadayalıolarakverilenormanizinlerininhiçbirişlemegerekkalmaksızın uzatılmış sayılması (bu kapsamda izin sahibince bir dilekçeiletemditedilmişruhsatınilgiliOrmanBölgeMüdürlüğü’nebeyanedilmesive izin sahibinemevcut taahhüt senedi hükümleri kapsamındaki hak vesorumlulukların temditsüresisonunakadardevamettiğinedairbir resmiyazınınverilmesi).

3.11.MadenAramaveUlaşımYollarındanTahsilEdilenAğaçlandırmaveAraziİzinBedelleri

Maden arama faaliyeti,madenciliğin başlıca ve temel sac ayaklarından biriolup,ulusaldüzeydesahibiolduğumuzyeraltıkaynaklarınınpotansiyeliniorta-yaçıkarmanınvebupotansiyelirealizeedebilmeninyeganeyoludur.

Busebeplemadenaramafaaliyetleribirbütünhalindedeğerlendirilerek,kazıgerektiripgerektirmediğinebakılmaksızınulusalyeraltıkaynaklarınınekonomi-yekazandırılmasıodağındaveyatırımcılarnezdindeteşvikekonuedilmelivebürokratiksüreçlerdensıyrılarakzaman-nakitboyutundaserbestkılınmalıdır.

36 37

Diğertaraftanplanlananmadencilikfaaliyetlerininyürütülebilmesi içinzorun-lualtyapıbirimlerindenbiriolanulaşımyolu izinleri, ilgilimevzuatta (OrmanKanununun16ncıMaddesininUygulamaYönetmeliği’nin3.Maddesinin (b)bendi)altyapı-tesisizinleriarasındatanımlanmaktavemadencilikfaaliyetiyü-rütülecekalana(açık işletme,pasadöküm,sondaj,…,vb.)ulaşımısağlamaküzereiznekonuedilmektedir.

İzinalınanbuulaşımyollarıarazideaşağıdasıralananbaşlıcaşekillerdebu-lunmaktadır:

1- Üzerindeormanörtüsüolanhamarazidetesisedilenyollar,

2- Ormanİdaresincetesisedilerekkullanılmaktaikenizinsahibincekiralanankotluormanyolları,

3- Orman İdaresince odun üretiminde kullanılmak üzere tesis edilip, dahasonrakotluhalegetirilenyadakotsuzormanyolları,

4- Köyyerleşimlerinibirbirinebağlayanyollar.

Yukarıdasıralananbuyollarıntamamıizinsahibinetahsisedildiktensonrayıl-lıkaraziizinbedelitahsilatınakonuedilmekteveözelliklemadenaramapro-jelerinekonuedilenbakiralanlardakapalılığındayüksekolmasısebe-biyleönemlitutarlardakiaraziizinbedeliödemelerinekonuolmaktadır.

Halbukiişbuulaşımyollarıizinsahibince;

- KamuyaveOrmanİdaresineaçıktutulmakta,- Periyodikolarakbakım-onarımıyapılmakta,- Terk edildiğinde ise Orman İdaresince faydalanılmaya devam edilerek,

çoğuzamanilgiliOrmanİşletmeŞefliğininYolŞebekePlanı’nadahiledil-mektedir.

Bukapsamdayukarıdaaçıklandığıüzereaslındamalikülfetitamamenizinsahibinceüstlenilerekihyaedilipkullanımasunulanbuulaşımyolların-dantahsiledilenbedellerinhakkaniyetevehukukauygunşekildeyenidendü-zenlenmesi/tanımlanmasıgereğigörülmektedir.

BusebepleMadenAramaveUlaşımYollarındanTahsilEdilenAraziİzinBedellerihususundakiönerimizşöyledir:

1- MadenAramafaaliyetinintürüneveilgiliruhsatınsafhasınabakılmaksızın,buamaçlaverilecektümormanizinlerininbedelsizolması,

2- Üzerindeormanörtüsüolanhamarazidetesisedilenyollardanbirdefalığamahsusağaçlandırmave teminatbedeliharicindearazi izinbedeli tahsiledilmemesi,

3- Ormanİdaresincetesisedilenkodluormanyolları,köylerarasıulaşımısağ-layanyollarileodunüretimiiçinaçılanyollardanteminatbedelihariçhiçbirbedeltahsiledilmemesi.

3.12.MadencilikFaaliyetleriKapsamındaLisansızEnerjiTesisi İzniVe-rilmesi

Madencilik faaliyetleri ve özellikle bu kapsamda kurulan tesislerde (madenzenginleştirme, kırma-eleme,…,vb.) önemli miktarda enerji girdisine ihtiyaçduyulmaktadır.Bu faaliyetlerinekonomikşartlardagerçekleştirilebilmesi,gü-nümüzde yenilenebilir enerji kaynaklarının da kullanımı ile daha ekonomikhalegetirilebilmektedir.

Bukapsamdaküçükveortaölçekli rüzgarvegüneşenerjisinedayalı tesis-lerinmadencilik faaliyetlerineentegreedilebilmesi ve ihtiyaçduyulanenerji-ninyenilenebilirenerjidensağlanmasınayöneliktaleplerinolmasıdurumundadeğerlendirmeyealınabilmesiiçinilgilimevzuattadüzenlemeyeihtiyaçduyul-maktadır.

BusebepleMadencilikFaaliyetleriKapsamındaLisansızEnerjiTesisiİzniVerilmesihususundakiönerimizşöyledir:

1- OrmanKanununun16’ncıMaddesininUygulamaYönetmeliği’ndetanımla-nanAltyapı-TesisleriarasınaRüzgarveGüneşEnerjiSantrallerinineklen-mesi,

2- Ruhsatsahibiyadaişletmecilertarafındanmadencilikfaaliyetlerininenerjiihtiyacınınkarşılanmasıiçinormanarazilerindekurulacaklisanssızyenile-nebilirenerjitesislerineizinverileceğineyönelikhükümkonulması.

İstiklal Caddesi Tunca Apartmanı No: 233/1-1 Beyoğlu-İstanbul/Türkiye

+90 (212) 245 15 03 +90 (212) 293 83 55

www.tmder.org.tr

Documents

Orman İzinlerinde Madencilik Sektörünün Sorunları ve Çözüm ... · ğişikliklere bağlı olarak arazi izin bedelindeki değişimi 3 ana başlık altında ir-delersek; 1- Yeni