walki o prawa ZWIERZT wywiad z Dorot Danowsk

KOBIETY DLA ZWIERZT

Sharon Nuez Gough

30 lat

temat numeru

Wspieraj innych, DBAJ O SIEBIE

FO

T. J

O-A

NN

E M

CAR

THU

R

nr 10

ROZKWIT

ODWAGA

polecamy

nieperfekcjonistycznego weganizmu cz. II

popeniania bdw

BIULETYN # 10

temat numeru KOBIETY dla ZWIERZT

str. 9-25 Odwaga popeniania bdw /s. 4/

Podsumowanie roku 2015 /s. 6/ 30 lat walki

o prawa zwierzt wywiad z Dorot Danowsk

/s. 9/ Unbound Project /s. 15/ Sylwetki

aktywistek /s. 17/ Wspieraj innych, dbaj o siebie

wywiad z Sharon Nuez Gough /s. 19/

Jak perfekcjonizm zniechca wegan

iwegaskich aktywistw do dziaania.

Rozkwit nieperfekcjonistycznego

weganizmu - cz. II /s. 26/

www.facebook.com/otwarteklatki kontakt@otwarteklatki.pl

Wydawca: Stowarzyszenie Otwarte Klatki ul. Fredry 5/3A 61-701 Pozna. Redaktor naczelna: Joanna Stiller, sekretarz redakcji: Agata Wojtowicz, korekta: Justyna Rzdeczko, Joanna Stiller, opracowanie graficzne i skad numeru: Aleksandra Worek-Skupie Centralne Biuro Projektowe (w ramach wolontariatu pracowniczego) ISSN 2391-4580

WST PNIAKJoanna Stiller

redaktor naczelna

2012 rok. Byo gorce wrzeniowe popoudnie.

Kilka miesicy wczeniej poznaam Dobrusi

(obecnie prezeska OK) i wanie miaymy si

wsplnie zastanowi, jakie dziaania promujce

prawa zwierzt i weganizm mona by prowadzi

w Warszawie. To byy moje pierwsze kroki w ruchu

prozwierzcym. Najpierw jednak Dobrusia

opowiedziaa mi o tworzcej si organizacji,

ktra chce si skupi wycznie na zwierztach

hodowlanych i zaproponowaa, ebym si

przyczya. Nie musiaam si dugo zastanawia.

To byo co dla mnie! Teraz umiecham si na myl

o tym, e tak trudno byo uzbiera te wymagane do

zaoenia stowarzyszenia 15 osb.

Na pocztku bylimy przede wszystkim grup

znajomych. Mieszkalimy w 3 rnych miastach,

wikszo z nas dziaaa w grupach nieformalnych

i organizacjach pozarzdowych, ale organizacja,

ktr wtedy zakadalimy, miaa by swego rodzaju

nowoci w Polsce. Mielimy nadal mamy

mnstwo zapau, a przede wszystkim zawsze

wierzylimy w celowo naszych dziaa.

Kiedy patrz na to, ile nam si udao zrobi, w ilu miastach dziaamy, ile nowych osb chce si

do nas przyczy, ilu osobom pomoglimy przej

na weganizm albo zainspirowalimy ich do tego, ile sami si w tym czasie nauczylimy, to czuj wielk dum, e jestem tego czci.

W grudniu zeszego roku miny 3 lata dziaalnoci

Otwartych Klatek. Niby nie tak dugo, ale tak wiele

wydarzyo si w tym czasie. Poznaam mnstwo

wartociowych osb, ale gwnie dziewczyn. Tak, ruch prozwierzcy zdominowany jest przez

kobiety, a w Polsce wida to bardzo wyranie.

W zwizku z tym i ze zbliajcym si Dniem Kobiet

ten numer biuletynu chcemy wanie kobietom

powici. Mamy nadziej, e ich historie zachc

Was do aktywnego dziaania na rzecz zwierzt, i nie tylko. I mwic Was, mam na myli nie tylko

inne kobiety.

Inspirujcej lektury!

Joanna Stiller

roga Czytelniczko, drogi CzytelnikuD

ubi czasem przypadkiem trafi na mejle,

wiadomoci czy rozmowy, ktre prowadzilimy

na pocztku dziaania Otwartych Klatek.

Problemy, jakie omawialimy, pomysy, jakie

wwczas mielimy, wydaj si dzi tak mae

i bahe w porwnaniu do tego, jak wiele udao

si osign przez ten czas. Jak to si waciwie

stao? Na pewno determinacja miaa due

znaczenie, ale myl, e klucz do sukcesu by

inny. To otwarto na zmienianie si. Refleksja

nad wasnymi dziaaniami i ambicja, aby by jak

najskuteczniejszym, nawet jeli trzeba zmieni

cae dotychczasowe dziaanie, eby osign

zamierzony cel. Odwaga popeniania bdw.

3-4 lata temu nie wyobraaem sobie, e Otwarte

Klatki bd tak wyglda, poniewa nie byem

w stanie przewidzie wszystkich zmian, jakie zajd

i w organizacji, i w nas samych.

Nie przeceniajmy jednak naszej roli jako

aktywistw w sukcesie Otwartych Klatek. Nie

wymylilimy niczego nowego, nie stworzylimy

czego wyjtkowego, lecz po prostu obudzilimy

ide, ktra upiona czekaa. Otwarte Klatki

to wanie ta idea przede wszystkim przekonanie,

e jest moliwy wiat bez eksploatacji zwierzt

hodowlanych i e my wanie moemy sprawi,

e ten cel przybliy si. Dlatego tak wiele osb

utosamia si z Otwartymi Klatkami, nawet jeli

nie s one blisko samej struktury organizacji.

Poszczeglne osoby dziaajce na rzecz zwierzt

s oczywicie wane, ale s drugorzdne

w stosunku do idei, jaka za ich dziaaniem stoi.

Ktokolwiek by nie odszed ze stowarzyszenia,

Otwarte Klatki bd trwa.

Na pocztku byo nas kilka, moe kilkanacie

osb. Dla mnie osobicie jednym z przeomowych

momentw by dzie, kiedy spotkaem na stoisku

Otwartych Klatek kogo, kogo do tej pory w ogle

nie znaem. Z jednej strony byo w tym co mao

przyjemnego w kocu do tej pory bylimy po

prostu zgran paczk znajomych ale z drugiej

strony pomylaem: Wow! Zaczyna si robi

naprawd powanie!. Dzi ju uwielbiam ten

moment, gdy poznaj kogo nowego w koszulce

Otwartych Klatek, bo widz na wasne oczy, e idea

yje, ma si dobrze, e ludzie wierz w to samo co

ja, e powicaj swj wolny czas, eby przybliy

zmian, na ktrej nam wszystkim zaley.

dwaga popenianiaO bdwPawe Rawicki

L

otwarteklatki.pl 4

Byway te trudne momenty. Zmczenie, poczucie,

e zmiany dziej si zbyt wolno, frustracja

spowodowana niemonoci dostrzeenia

rezultatw wasnego dziaania. Jednak zawsze

w takich momentach nagle wydarza si co, co

cakowicie zmienia taki stan rzeczy. W mijajcym

roku takim momentem byo uratowanie dwch

lisich szczenit Jasia i Magosi. Niesamowity

sukces, ktry wydarzy si dziki wsplnej pracy

dziesitek osb. Od pierwszego momentu, kiedy

zobaczyem zdjcie Jaka w klatce, siedzcego,

pozbawionego tylnej apy, wiedziaem, e stanie

si co wyjtkowego i e nie moemy tego

odpuci. Myl, e ta historia to metafora naszych

cigych dziaa. Ciki wysiek, czasem nie wida

wynikw, wikszo zaangaowanych pozostaje

niezauwaona w cieniu, ale w kocu nadchodzi taki

moment, kiedy widzimy, e byo warto. Kiedy wida,

do czego zmierzay nasze wysiki. Licz, e takich

momentw bdzie jeszcze wicej w 2016 roku.

Nowe osoby w Otwartych Klatkach

Uratowany Ja

otwarteklatki.pl 5

od koniec 2015 r. obchodzilimy swoje trzecie urodziny. Rok ten przynis nam wiele udanych akcji oraz wydarze. Chcemy podzieli si z Wami naszym podsumowaniem tegorocznych dziaa.

W tym roku powstay nasze kolejne lokalne

grupy: w Opolu, Zielonej Grze i Czstochowie,

a wic dziaamy ju w 13 miastach! Przez cay rok

regularnie prowadzilimy szkolenia dla nowych

czonkw. Wszystkie nasze grupy bray udzia

w wielu targach spoywczych, ekologicznych,

kuchniach spoecznych oraz pokazach gotowania.

Ponadto rozdalimy 10 tysicy egzemplarzy

naszego startera Dobre Decyzje majcego na celu

wprowadzenie do wiata kuchni rolinnej; kolejne

7 500 razy starter zosta pobrany z Internetu.

W ramach odwieenia jego wygldu i dla

kolekcjonerw zrobilimy sesj fotograficzn

i wydrukowalimy kolejne 10 000 sztuk ju z now

okadk. Na pewno bdziecie mieli okazj otrzyma

swj egzemplarz na naszym stoisku.

P odsumowanie roku 2015 Happening Jak one to znosz?

P

otwarteklatki.pl 6

Organizowalimy happeningi m. in. Jak one

to znosz? przed Wielkanoc, poruszajcy temat

hodowli kur niosek, czy Ja te jestem mam!

pokazujcy realia przemysu mleczarskiego. Oprcz

tego na pocztku padziernika odbyy si rne

wydarzenia z okazji Dnia Zwierzt Hodowlanych.

Latem mona byo spotka nasze stoiska

na festiwalach muzycznych. W tym roku

odwiedzilimy Opener Festival, Tauron

Nowa Muzyka i Przystanek Woodstock.

Na dwch ostatnich przeprowadzilimy

nasz now akcj Cake-per-view za

obejrzenie krtkiego, lecz drastycznego

filmu ukazujcego prawd o hodowli

przemysowej, rozdawalimy wegaskie

batony. Projekt ten realizowalimy

pniej na stoiskach w innych miastach.

W Krakowie, Wrocawiu, Poznaniu,

Lublinie i Gdasku zorganizowalimy

nasz flagow imprez Veganmani,

czyli festiwal wegaskich inicjatyw.

Wszystkie wydarzenia cieszyy si

duym powodzeniem. Na najwikszej

edycji w Krakowie odwiedzio nas

okoo 3 000 goci, ktrzy mieli okazj

zajrze na stoiska a 42 wystawcw.

Kontynuowalimy dziaania

antyfutrzarskie. W ramach akcji

#1metr na naszym kanale YouTube

opublikowalimy wypowiedzi znanych

osb opowiadajcych si przeciwko

hodowaniu zwierzt na futra.

W filmikach moemy zobaczy chociaby

Joann Krup, Dorot Sumisk czy

Olg Tokarczuk. Organizowalimy

happeningi uliczne, projekcje filmu

Inside fur Wewntrz futra,

zbieralimy podpisy pod petycj jest

ich ju ponad 30 tysicy.

Przed wyborami parlamentarnymi

w padzierniku pojawialimy si

na debatach z kandydatami i pytalimy

o ich opini na temat hodowli zwierzt

na futra. Przygotowalimy rwnie deklaracj

dla politykw, ktr poparo 640 kandydatw

i kandydatek. Zobowizali si oni do poruszenia

tematu ochrony zwierzt w parlamencie, wspierania

dziaa antyfutrzarskich oraz wsppracy

z organizacjami prozwierzcymi.

podsumowanieroku 2015

Nasze kampanie mona wspiera niezalenie od wieku

Na Przystanku Woodstock miaa miejsce premiera naszego projektu Cake per view

Zorganizowalimy 7 festiwali Veganmania

otwarteklatki.pl 7

Do akcji Fur Free Retailer, czyli Sklepy wolne od

futer, przyczyo si 15 producentw odziey,

w tym jedna z bardziej znanych firm Solar.

Natomiast w kampanii Rolinniejemy przybyo

100 nowych restauracji z caej Polski. W ramach

promocji wegaskich posikw wydalimy 7

e-bookw prezentujcych przepisy na rozmaite

dania; zostay one pobrane ponad 30 000 razy.

Prnie rozwijamy nasz dziaalno w sieci

stron na Facebooku lubi ju ponad 120 000

osb. Na profilach regularnie informujemy

o prowadzonych przez nas dziaaniach oraz

nowociach ze wiata praw zwierzt. Zaczlimy

udziela si rwnie na Snapchacie oraz na portalu

ask.fm, na ktrym odpowiedzielimy ju na ponad

24 tysice pyta zwizanych z diet rolinn

i zwierztami.

Otwarte Klatki doczyy do Eurogroup For Animals

organizacji dziaajcej od 1980 roku w Brukseli

jako gos doradczy Parlamentu Europejskiego

i Komisji Europejskiej. Zajmuje si ona

lobbowaniem wrd europosw na rzecz ochrony

praw zwierzt oraz raportowaniem stanu zwierzt

w pastwach czonkowskich. Razem z innymi

organizacjami prozwierzcymi mamy moliwo

prowadzenia dziaa na poziomie europejskim.

W maju, razem z Instytutem Nauk Prawnych

Polskiej Akademii Nauk, zorganizowalimy

w Warszawie dwudniow konferencj

Sprawiedliwo dla zwierzt. Uczestniczyo w niej

150 osb. Jednym z goci bya dr Melanie Joy.

Przeprowadzilimy kilka interwencji na fermach

futrzarskich oraz jednej hodujcej winie.

Z fermy lisw w Kieczewie uratowalimy

dwjk lisich szczenit Jasia i Magosi. Przez

warunki panujce na fermie lisy straciy tylne

apki. Zdecydowalimy si na odebranie ich

wacicielowi, ktry nastpnie zrzek si praw do

nich. Aktualnie znajduj si pod dobr opiek oraz

s ambasadorami naszej akcji #1m. Pomagamy

rwnie Wczykijowi lisowi, ktry uciek z fermy

futrzarskiej i przebywa w Orodku Okresowej

Rehabilitacji Zwierzt w Jelonkach.

Wszystko, co zrobilimy, byo moliwe dziki Waszej

pomocy. Dzikujemy za kade udzielone nam

wsparcie.

podsumowanieroku 2015

Ja i Magosia uratowane liski

Konferencja w Sejmie na temat zakazu hodowli zwierzt na futra

Melanie Joy bya gociem konferencji Sprawiedliwo dla zwierzt

otwarteklatki.pl 8

wj aktywizm prozwierzcy rozpocza

jeszcze w latach osiemdziesitych. Walczya

o istnienie pierwszej wegetariaskiej (od kilku lat

wegaskiej) restauracji w Polsce. Tworzya pismo,

w ktrym wywieraa nacisk na rzd w sprawie

ustawy o ochronie zwierzt. Na UW obronia

pierwsz prac magistersk z filozofii praw

zwierzt. Od pocztku w Otwartych Klatkach.

Z perspektywy kilkudziesicioletniej dziaalnoci

jako aktywistka opowiedziaa o pocztkach,

teraniejszoci i realnych planach w walce o los

zwierzt w Polsce i na wiecie.

Jak wygldaa sytuacja wegan i wegetarian w Polsce w latach 80.?

Byo ich niewielu. Trudno te mwi o jakimkolwiek

dostpie do produktw wegetariaskich czy

wegaskich, poniewa nawet same te pojcia

byy wtedy ludziom obce. Nie znaam adnych

wegetarian, a o weganizmie nawet nie syszaam

(jak wszyscy w tamtych czasach w Polsce). Byo

to pojcie abstrakcyjne nawet jeszcze pitnacie

dwadziecia lat temu. ywno bya na kartki,

a sklepy wieciy pustkami. Na pkach stay

sl i ocet. Na szczcie istniay warzywniaki,

gdzie mona byo kupi buraki, marchew, jabka,

ziemniaki tym trzeba si byo zadowoli. Do

tego przydziaowy kilogram ryu i p litra oleju

rzepakowego. Radzilimy sobie z tym, co byo, i nie

widziaam w tym jakiego specjalnego problemu.

Jak najblisze otoczenie zareagowao na zmian twojej diety na rolinn?

Tak naprawd pocztkowo wszyscy myleli, e

jestem chora na umyle. Na jaki czas przestaam

je cokolwiek oprcz produktw, ktrych skad

byam w stanie jasno okreli. Jadam jeszcze

wtedy ser do gowy by mi nawet nie przyszo,

e zwierzta, ktrym zabiera si mleko czy

jajka, s krzywdzone. Wtedy ten mit mwicy,

e zwierzta chodz po ce i skubi traw,

by powszechny. Nikomu, rwnie mnie, nie

przychodzio na myl, e s przetrzymywane

w tak okrutnych warunkach. Dostp do informacji

na ten temat by waciwie aden. Zostaam

wegetariank, bo przypadkiem widziaam

lat walki30 o prawa zwierztz Dorot Danowskrozmawiaa Agata Tarasewicz

S

otwarteklatki.pl 9

transport zwierzt do rzeni wikszo z nich

bya martwa na skutek zdarzajcych si wwczas

czsto niedopatrze (pijastwa) ludzi, ktrzy mieli

tych zwierzt doglda w czasie dugotrwaej

podry pocigiem. Teraz przewoenie zwierzt

pocigami jest w Europie zabronione, ale waciwie

niewiele to zmienia. Zwierzta docieraj do rzeni

zmaltretowane, nierzadko z poamanymi nogami.

Jak wyglda ten szcztkowy dostp do materiaw, z ktrych korzystalicie?

Dostp do ksiek dotyczcych teorii czy praktyki

by niezwykle trudny. Kry reprint ksiki

o jarstwie, z ktrego si zreszt niespecjalnie

korzystao. Pniej ukazao si jeszcze kilka

publikacji o wegetarianizmie, ale byo tego bardzo

niewiele. W latach 90. pojawia si zaczy

pierwsze, bardzo nieliczne materiay z zagranicy.

Std narodzi si pomys wydania gazety Prawa zwierzt

Po czci tak. Mariusz Zawartko, mj przyjaciel,

ktrego par lat wczeniej przekonaam do

przejcia na wegetarianizm i ktry sam wyda

dwa pierwsze numery, chcia przerwa zmow

milczenia wok sytuacji zwierzt. Ja rwnie,

lecz przede wszystkim chciaam uczyni to pismo

narzdziem praktycznej walki o zmian sytuacji

zwierzt poprzez tworzenie nacisku na zmian

prawa oraz przekazywanie rzetelnej wiedzy.

Na studiach zajmowaam si bioetyk, bo

zrozumiaam, e bez skonstruowania i przyjcia

precyzyjnych rozwiza teoretycznych nie da si

zbudowa, uzasadni i wprowadzi rozwiza

prawnych skutecznie chronicych zwierzta (std

bioetyk okrela si mianem filozofii praktycznej).

Staraam si wic pilnowa, aby publikowane

w Prawach zwierzt materiay byy rzetelne,

miay naukowe, udokumentowane podstawy, byy

opatrzone przypisami, aby podane byy rda

informacji itd.

Jak dua grupa osb pracowaa nad tym pismem?

Redakcj stanowilimy we dwoje wraz

z Mariuszem. Dotyczyo to zarwno zbierania

materiaw, jak i samego procesu wydawniczego.

On by wydawc, ja redaktorem naczelnym, ale

funkcje te si przeplatay. Na pismo skaday si

gwnie niepublikowane wczeniej tumaczenia

z trudem zdobytych materiaw z zagranicy,

fragmenty (rwnie polskich) dzie literackich czy

filozoficznych, prac naukowych, aktualnoci i inne

teksty nadsyane nam przez najrniejszych ludzi -

to dziki nim pismo byo wszechstronne. Pomagano

nam w tumaczeniach z jzyka angielskiego czy

niemieckiego. Po jednym z pierwszych numerw

dostalimy nawet list wspierajcy od prof. Iji

Lazarii-Pawowskiej (autorka m. in. Zwierz nie

jest rzecz). Niestety nasza wsppraca si nie

rozwina, poniewa pani profesor wkrtce potem

zmara. Przysyano nam rwnie niepublikowane

wczeniej teksty naukowe. Drukowalimy projekty

ustawy o ochronie zwierzt, opinie prawnicze,

porady dla aktywistw, wzory ulotek czy informacje

o tym, jak wygldaa dziaalno aktywistw

30 lat walki o prawa zwierzt

Udzia w demonstracjach to cz ycia aktywistw

otwarteklatki.pl 10

prozwierzcych na wiecie. Umieszczalimy tam

nawet wiadomoci o Animal Liberation Front, ktry

w tamtych czasach by niemal zupenie nieznany

w Polsce. W momencie kluczowym dla tworzonej

wwczas ustawy o ochronie zwierzt zajmowalimy

si gwnie wspieraniem uchwalenia jej w jak

najmniej okrojonej formie. Do jednego z numerw

doczylimy petycj oraz szablony listw do

posw, ktre mona byo wysya na podane

adresy lub si nimi zainspirowa (przypominam,

e Internet praktycznie jeszcze nie funkcjonowa

trzeba byo korzysta z formy papierowej

i usug Poczty Polskiej). Skad zlecalimy, korekt

robia ona Mariusza - Magorzata. Gazeta

tworzona i rozsyana bya domowymi sposobami

pakowalimy wszystko do kopert i paczek, a pniej

taszczylimy w wielkich torbach na poczt.

Tworzylimy te projekty i drukowalimy koszulki,

kartki pocztowe, ulotki

W jakim nakadzie i ile numerw udao wam si wyda?

Nakad obejmowa okoo tysica egzemplarzy,

co na tamte czasy byo spor iloci. Czasopismo

ukazywao si nieregularnie przez kilka lat

(1994-1997). Najwaniejsz kwesti, ktr si

zajmowalimy, byo, jak ju mwiam, wsparcie

ustawy o ochronie zwierzt. Chodzio m. in.

o utrzymanie zapisu zakazujcego hodowli gsi

i kaczek na stuszczone wtroby, co z trudem, ale

udao si przeforsowa. Doszo do tego take dziki

wsparciu wczesnego ministra ochrony rodowiska

- Radosawa Gawlika. By on zdeklarowanym

wegetarianinem, chtnie wsppracujcym

z organizacjami pozarzdowymi, ktre zaczy si

pojawia w Polsce. Jest to jedna z waniejszych

rzeczy, ktre udao si wtedy osign. Nacisk

lobbystyczny zarwno z naszej strony (petycja,

wystawy, manifestacje), jak i ze strony mediw

oraz kilku organizacji (m. in. poznaskiej fundacji

Zwierzta i my i osobicie pani Aliny Kasprowicz)

by jak na tamte czasy prawie tak silny, jak obecny

nacisk na wprowadzenie zakazu hodowli zwierzt

na futra w Polsce. Nie byo wprawdzie formalnej

koalicji, ale wspieralimy si nawzajem, czasem

nawet o tym nie wiedzc. Argumenty, na ktre

powoywaa si druga strona, czyli czerpicy

profity hodowcy, s rwnie takie same czy raczej

tak samo przekamane. Po uchwaleniu ustawy

pismo przestao si ukazywa. Troch stracilimy

gwn motywacj, Mariusz skupi si na yciu

rodzinnym, ja na studiach doktoranckich, ktrych

zreszt nie ukoczyam, ze wzgldu m. in.

na konieczno pracy w Vedze.

Jak wygldaa walka o wprowadzenie zakazu hodowli kaczek i gsi na tak zwane foie gras? Dziaa si ona na poziomie organizacyjnym?

Po czci odpowiedziaam ju na to pytanie

co mog doda? W tamtych czasach dostp

do politykw by do mocno ograniczony,

a organizacji prozwierzcych praktycznie jeszcze

nie byo. Pomagaa nam midzy innymi posanka

Katarzyna Piekarska. Nie zrzeszaa nas adna

organizacja. Byo kilka osb w Sejmie, ktrym

moglimy wysa petycje, majc pewno, e nie

wyrzuc ich do kuba. Oprcz zbierania podpisw

jedziam te z wystaw po Polsce. Ludzie

indywidualnie wysyali listy do Sejmu w tej sprawie.

W akcj zaangaowao si kilku dziennikarzy

nawet do tego stopnia, e jeden z nich ukoczy

kurs tuczarski, by lepiej pozna problem. Gwnym

czynnikiem, ktry pomg, by fakt, e duo

30 lat walki o prawa zwierzt

Nie moemy zapomina o kontakcie z tymi, o ktrych dobro walczymy

otwarteklatki.pl 11

informacji na ten temat dotaro do opinii publicznej.

Przedstawiane materiay, jak zawsze, kiedy

wychodz na wiato dzienne metody hodowli,

byy tak bulwersujce, e w Sejmie nawet posowie

niezaangaowani w ochron zwierzt gosowali za

ustaw zawierajc zakaz. Powsta te film na ten

temat. Ukaza si w Dwjce, wprawdzie w pnych

godzinach, ale zrobi sporo haasu i bardzo pomg.

We Wrocawiu powstaa inicjatywa wspierajca

ustaw, tutaj te mia miejsce protest w momencie,

gdy konsul honorowy Francji chcia promowa

foie gras w ramach Dni Francji. Napisalimy wtedy

list otwarty, ktry podpisao wielu wrocawian -

lekarzy, profesorw, kilku rektorw wrocawskich

uczelni. To wystarczyo, eby konsul honorowy

zmieni zdanie i wycofa si. Foie gras stao si

tematem wstydliwym. Podzikowania nale si

dziennikarzom, ktrzy zdecydowali si pisa wtedy

na ten temat, niektrzy mieli nawet z tego powodu

kopoty.

A jak wygldaa dziaalno prozwierzca w innych miastach na terenie Polski?

Nie wiem wiele na ten temat. To byli raczej

pojedynczy ludzie ni organizacje. Pamitam

Radka Kisielewskiego, ktry duo wtedy robi, ale

nie pamitam, w jakim miecie. Mia tzw. distro,

rozprowadza wiele materiaw prozwierzcych,

rwnie nasze pismo, do ktrego czasem te pisa.

Dziaa te Darek Paczkowski, wydawa Mam

ky, mam pazury. Silnym orodkiem dziaa

prozwierzcych by wwczas take Pozna.

Mwia o wystawie, z ktr zjedzilicie Polsk. Jak wygldaa reakcja ludzi w czasach, gdy wiadomo spoeczestwa w tym temacie bya waciwie znikoma?

Zdecydowana wikszo ludzi reagowaa

w sposb, ktry mnie pozytywnie zaskakiwa.

Spodziewaam si agresji, miechu i niechci,

a byy zy, niedowierzanie, oburzenie, smutek,

gniew. Wystawa nie miaa adnego komentarza

czy oprawy estetycznej (oprcz objanie

pod niektrymi zdjciami), natomiast my

organizatorzy bylimy ukryci w tumie.

Ujawnialimy si, gdy kto chcia porozmawia,

o co zapyta. Wystawie zawsze towarzyszy cel

praktyczny, petycja w jakiej sprawie, ulotki. Cel

wystawy by prosty - wydobycie na wiato dzienne

rzeczywistoci, ktra na co dzie jest przed nami

ukrywana. Jest zreszt ukrywana do dzisiaj.

Ludzie, ktrzy czerpi zyski z eksploatacji zwierzt,

wiedz, e w duej mierze dziki temu ten proceder

moe nadal mie miejsce. Dlatego tak wane jest

pokazywanie prawdy o tragicznej sytuacji zwierzt,

czym skutecznie zajmuj si teraz w Polsce

Otwarte Klatki. Z tego midzy innymi powodu od

pocztku z przekonaniem dziaam w tej organizacji.

W 1987 roku powstaa Vega. Jak wegetariaska restauracja odnalaza si w czasach komunistycznego schyku?

W tamtych czasach przestawienie dziaalnoci

na bardziej wybircze byo do trudne, praktycznie

niespotykane i niezrozumiae, bo wszystkiego

byo i bez tego mao. Nie byo wyboru, ludzie

kupowali to, co akurat rzucono do sklepu.

30 lat walki o prawa zwierzt

otwarteklatki.pl 12

Zmiana taka wizaa si te z pewnego rodzaju

pracowniczym nieposuszestwem, poniewa

zostao to zrobione waciwie bez wiedzy i woli

wczesnego waciciela, ktrym bya pastwowa

spdzielnia Spoem. Na szczcie by to schyek

tamtego systemu i konsekwencje rozeszy si po

przysowiowych kociach. Dochodzio rwnie

do zabawnych sytuacji. Odmwilimy sprzeday

kiebasy na jednym z festynw pierwszomajowych,

co o mao nie skoczyo si dla mojej mamy

utrat pracy za niesubordynacj i dziaanie

wywrotowe. Dla przeciwwagi chyba zarzucono

nam np. kryptokomunizm bo miso na kartki,

a my propagujemy niejedzenie takich produktw.

Byy te oczywicie podejrzenia o przynaleno

do jakiej tajemniczej, a gronej sekty. Gdy we

wasnym zakresie przywoziam z Czech kotlety

czy granulat sojowy, a produkty te byy w Polsce

w tym czasie cakowicie nieznane, pojawiay

si zarzuty i obawy, e w lokalu wegetariaskim

sprzedajemy miso. Dla odmiany w obowizujcej

wwczas ksidze skarg i wnioskw pojawi si

wpis, e te kotlety byy wedug jednej z klientek

najlepszymi kotletami schabowymi, jakie

kiedykolwiek jada, bo bez y... nie wszyscy

wiedzieli, e w lokalu wegetariaskim nie sprzedaje

si misa.

Spora cz oferty Vegi opiera si na prostym jedzeniu. Skd taki pomys?

To niezupenie pomys, to waciwie tradycja,

ktra powstaa w bardzo naturalny sposb.

Byam wychowana w czasach, kiedy nie byo

moliwoci wybierania. Z owocw dostpne byy

jabka, sezonowo gruszki, winie czy truskawki.

Zapomnij o bananach, pomaraczach czy

innych owocach. Nie byo te wielu warzyw,

oprcz zawsze dostpnych: marchwi, burakw,

ziemniakw czy kapusty. Szukaam tego, co

nadawao si do zjedzenia pod wzgldem

etycznym, a nie smakowym. Mam nadziej,

e weganie, o ktrych te bardzo dbamy, nie

obra si, jeli stwierdz, e Vega to miejsce

nakierowane gwnie na misoercw czyli

potencjalnych wegan. Staramy si przygotowywa

tradycyjne potrawy: zupy, kotlety, zrazy, pierogi,

naleniki itd. w wege wersji, by pokaza, e

wegaskie jedzenie to po prostu lepsza wersja

tego, co ludzie jedz na co dzie, i w ten sposb

przekonywa do rolinnej kuchni. Ciasta czy inne

wegaskie sodycze s nie tylko smaczniejsze, ale

i w przeciwiestwie do tradycyjnych zdrowe.

Mamy te w ofercie burgery, tortille, samosy,

pizz, hummus, rolinny majonez, na pitrze spory

wybr bardziej wyszukanych da inspirowanych

kuchni wiata, ale te proste placki ziemniaczane

bo weganizm jest tak samo a w praktyce

o wiele bardziej zrnicowan i ciekaw diet

ni tradycyjna. Stosujemy gwnie produkty

nisko przetworzone i w miar moliwoci lokalne,

a tylko jako dodatki frykasy z drugiej pkuli (m.

in. dlatego, e to bardziej ekologiczne, zdrowe

i po prostu naturalne). Naturalnym jest jedzenie

tego, co ronie w pobliu, a nie tysice kilometrw

std. Oczywicie nie jestemy nawiedzonymi

ortodoksami, korzystamy z dobrodziejstw

wspczesnego, totalnie zrnicowanego rynku

warzyw, owocw i stricte wegaskich produktw

jak tempeh, tofu, miso, wegaskie sery do pizzy itd.

Jednak podstaw s nadal surowe i w tradycyjny

sposb przygotowane warzywa, owoce, kasze.

I to si sprawdza nasi gocie (*a niektrzy bywaj

u nas ju od ponad wier wieku) to doceniaj,

a nowych przybywa.

Jak ze swojej perspektywy oceniasz postp dziaa w obronie praw zwierzt w Polsce i na wiecie?

Mona na to patrze z dwch stron. W USA

i Europie spoycie misa i ilo zabijanych zwierzt

spada, a liczba wegetarian i wegan ronie.

Oficjalnie szacowana liczba w naszym kraju to dwa

miliony. Jeszcze dziesi lat temu wydawaoby si

to zupen abstrakcj, a trzydzieci kompletnym

science fiction. Globalnie sytuacja nie jest jednak

tak kolorowa. Spoycie produktw pochodzenia

30 lat walki o prawa zwierzt

otwarteklatki.pl 13

zwierzcego w takich krajach jak Chiny czy Indie

wzrasta. Ten wzrost spowodoway zachodzce

tam zmiany kulturowe (tzw. amerykanizacja czy

europeizacja) i powizana z nimi dziaalno

wielkich korporacji typu Smithfield Foods (znana

z najokrutniejszych form hodowli przemysowej

wi). Uwaam jednak, e ta tendencja zacznie

zwalnia. Mieszkacy tych krajw zauwaaj

powoli, e nowy tryb ycia i odywiania im

szkodzi. Zawsze byli spoeczestwami zdrowymi,

teraz zachorowalno na choroby cywilizacyjne,

w tym nowotwory i otyo, znacznie wzrosa.

Z pewnoci due firmy i korporacje bd

prboway reklam i innymi posuniciami

marketingowymi sprawi, aby tendencja spoycia

tych produktw rosa, lecz powszechny dostp do

informacji moe zatrzyma ten wzrost. I tu nasza

organizacji i aktywistw rola.

Jakie s kolejne, realne do zrealizowania kroki, jeli chodzi o walk o prawa zwierzt w Polsce?

Po wprowadzeniu w Polsce zakazu hodowli lisw

i jenotw na futra, co, mam nadziej, ju wkrtce

nastpi, kolejny etap to cakowity zakaz hodowli

zwierzt na futra. Inn, w niedalekim terminie

realn do osignicia rzecz, jest wprowadzenie

zakazu wykorzystywania zwierzt w cyrkach

ostatnio udao si to osign w moim rodzinnym

Wrocawiu. Ciesz si, e mogam przy tym troch

pomc inicjatorowi akcji, lekarzowi weterynarii

Jarkowi Zajczkowskiemu. Co w tej kwestii

zaczyna si zmienia, w wielu miastach takie

formy rozrywki s ju niemile widziane, wic

ladem innych krajw pora na oglnopolski

zakaz. Jednak to, co najwaniejsze osignicie

czegokolwiek dla milionw (na wiecie miliardw)

zwierzt hodowanych na fermach przemysowych

jest na razie bardzo trudne, niemal niemoliwe.

Tym bardziej trzeba podwoi wysiki w kocu do

ludzi dotrze, e to, co robi ze zwierztami tzw.

hodowlanymi jest straszne, a w dodatku kompletnie

niepotrzebne i szkodliwe dla nich samych.

Tu istotn rol odgrywa promocja weganizmu

w ten sposb realnie zmniejszamy popyt, czyli

ratujemy kolejne istnienia. Musimy siga po to, co

jest w danym momencie osigalne, i dy do tego,

co osigalne jeszcze nie jest. Aby zrobi kolejny

i nastpny krok ku ostatecznemu celowi, ktrym

jest Wyzwolenie Zwierzt.

Dzikuj bardzo za rozmow.

Musimy siga po to, co jest w danym momencie osigalne, i dy do tego, co osigalne jeszcze nie jest

otwarteklatki.pl 14

nbound ProjectUInspirujce historie kobiet z caego wiata, ktre zmieniaj wiat dla zwierzt

Monika Matwin

Unbound to multimedialny

i ksikowy projekt

stworzony w koczcym

si roku przez dwie

pene pasji aktywistki

z Kanady - fotoreporterk

i podrniczk Jo-Anne

McArthur oraz dr Keri

Cronin z Brock University.

Celem tej inicjatywy jest dostrzeenie ogromnej

roli, jak odgrywaj kobiety z caego wiata

w dziaaniu na rzecz obrony praw zwierzt,

zarwno w kontekcie wspczesnym, jak

i historycznym.

Projekt bdzie opracowywany przez kilka lat,

na przestrzeni ktrych autorki bd przeprowadza

wywiady, fotografowa i spisywa fascynujce

historie poznanych przez nie kobiet lub ich

biografii z rnych zaktkw wiata. Czytelnicy

bd mogli dowiedzie si wicej o wyzwaniach,

sukcesach, powiceniach, radociach, a take

Fot.: Jo-Anne McArthur / Unbound Project

otwarteklatki.pl 15

niebezpieczestwach, ktrym stawiaj czoa

bohaterki, speniajce si w swojej cikiej pracy

aktywistek.

Na dziaajcej ju stronie internetowej

www.unboundproject.org oprcz piknych zdj

i pojawiajcych si z czasem nowych wywiadw

i historii mona znale take ciekawe eseje

autorstwa osb wspierajcych t inicjatyw,

na przykad ,,Seksizm to gatunkowizm,

w ktrym Lisa Kemmerer ukazuje podobiestwa

w traktowaniu kobiet i zwierzt jeeli nie

speniaj one oczekiwa tych, ktrzy czuj si

od nich silniejsi, s naraone na naduycia oraz

przedmiotowe traktowanie. Unbound Project ma

nie tylko uhonorowa aktywne dziaaczki ruchu

prozwierzcego, ale te inspiruje swoich odbiorcw,

aby dali z siebie jak najwicej, a swoimi dziaaniami

czynili ten wiat lepszym i askawszym miejscem

dla wszystkich gatunkw, w szczeglnoci tych,

ktre s wspczenie najmocniej wykorzystywane.

Projekt ma take historyczn warto. Ruch

wspierajcy zwierzta nieustannie si rozwija,

ronie w si i kwestionuje status quo. Zaoeniem

autorek jest wic nie tylko opowiadanie

o kobietach z minionych epok, ktrych dokonania

s w wikszoci dzi zapominane, ale tworzenie

ywej kroniki, yjcego archiwum wydarze, ktre

dziej si teraz, na naszych oczach.

Ludzie bardzo czsto uwaaj, e nie maj

wystarczajco duo czasu, pienidzy albo

dowiadczenia, eby zaangaowa si w walk

o prawa zwierzt. Wielu z nas take nie zawsze

prawidowo interpretuje sowo ,,aktywizm.

Unbound Project dy do zakwestionowania

tych pogldw i ukazania na motywujcych

przykadach, e wszyscy mamy moliwoci

i jestemy w stanie poprawia egzystencj

zwierzt, z ktrymi dzielimy t planet, jeli tylko

tego chcemy.

Celem Unbound Project jest dostrzeenie ogromnej roli, jak odgrywaj kobiety z caego wiata w dziaaniu na rzecz obrony praw zwierzt

Fot.

: Jo-

Ann

e M

cArt

hur

/ U

nbou

nd P

roje

ct

otwarteklatki.pl 16

Odpowiadajc na pytanie, co robi w Otwartych

Klatkach, czsto artuj, e zawyam redni

wieku. Moja historia jest o tyle nietypowa, e

do aktywizmu dorastaam znacznie duej ni

wikszo osb, z ktrymi teraz wsppracuj

w ruchu prozwierzcym. Zaczam bra udzia

w akcjach ulicznych krakowskiego oddziau Vivy

bdc ju po czterdziestce, a dwa lata dziaalnoci

w Otwartych Klatkach bd witowa razem z 45.

urodzinami. Z jednej strony auj, e nie znalazam

czasu i motywacji do pracy na rzecz praw zwierzt

duo wczeniej, ale z drugiej fajnie, e mog

pokazywa swoim przykadem, e w tzw. rednim

wieku mona spdza wolny czas ciekawiej ni

w kapciach przed telewizorem czy pucujc parkiety

do nieskazitelnej czystoci.

Dziaam w krakowskiej grupie Otwartych Klatek od

pocztku jej istnienia, czyli od stycznia 2014 roku.

Praca w grupie zdolnych ludzi powicajcych

czas i energi na denie do wsplnego celu

to naprawd niesamowicie satysfakcjonujca rzecz,

ale te due wyzwanie pracujemy wolontariacko

i dysponujemy niewielkimi rodkami. Cigle

rozwijamy swoje umiejtnoci, usprawniamy

organizacj i wymylamy nowe formy dziaania.

Kademu polecam tak szko ycia mona si

wiele nauczy, a przy tym dorzuci swoj cegiek

do budowania lepszego wiata dla siebie i dla

zwierzt!

W grupie lokalnej jestem odpowiedzialna za

kontakty z mediami, co oznacza czste wizyty

w studiach radiowych, wypowiedzi dla prasy

i nawizywanie kontaktw z dziennikarzami

(z radoci widz, e coraz wicej jest tych

wraliwych na los zwierzt i chtnych do

wsppracy). Rola rzecznika prasowego to dua

frajda, ale te dua odpowiedzialno dotarcie

z przekazem do opinii publicznej to jedna

z najistotniejszych skadowych naszych dziaa.

Jak wiele innych aktywistek i aktywistw

dziaajcych na rzecz praw zwierzt od dziecka

byam zwierzolubem, sprowadzajcym do domu

bezdomne psy i koty, eby mogy cho przez chwil

zazna luksusu penej miski i ciepego kta. Widz,

jak bardzo na lepsze zmieni si stosunek ludzi do

psw i kotw od tamtych czasw wtedy walka

z bezdomnoci zwierzt bya w powijakach,

na moim osiedlu codziennoci by widok

wczcych si psw, nieraz kalekich i chorych,

ktre czciej czstowane byy kopniakami czy

krzykiem ni kawakiem choby suchej buki.

Niestety stosunek ludzi do zwierzt hodowlanych

zmienia si znacznie wolniej. Dlatego wybraam

Otwarte Klatki i walk o lepszy byt dla krw, wi,

kur czy norek zwierzt, ktre wikszo ludzi

wci postrzega raczej jako towar ni czujce,

majce prawo do radoci ycia inteligentne

stworzenia. Ta walka jest mudna i wymaga

ogromnej cierpliwoci, bo postpy osiga si

maymi krokami, ale ogromnie cieszy kada, choby

najmniejsza zmiana na lepsze.

a ktywistekSylwetki

Magdalena Dudzik

otwarteklatki.pl 17

Moja droga do Otwartych Klatek prawdopodobnie

zacza si w podstawwce. Podczas pokazu

cyrkowego z udziaem zwierzt zdaam

sobie spraw, e nie wszyscy uczestnicy tego

przedstawienia bawi si tak wietnie jak widzowie.

Potem po raz pierwszy zajrzaam za kulisy

przemysu wykorzystujcego zwierzta. Widok,

jaki ujrzaam na cyrkowym zapleczu, przekona

mnie, e braam udzia w czym smutnym i zym.

Tamto dziecice oburzenie na okrutne traktowanie

zwierzt towarzyszy mi do dzi.

Pniej przeszam do standardow drog

czenia kolejnych faktw i podejmowania decyzji,

ktra doprowadzia do wyboru weganizmu,

a potem aktywizmu. Na targach skaryszewskich

uwiadomiam sobie, e majc w rku kamer,

trzymam bro mogc pomc bezbronnym

zwierztom. Wczeniej dziaaam spoecznie

na wielu paszczyznach.

Pojawienie si koncepcji Otwartych Klatek

ostatecznie okrelio nie tylko mj kierunek

aktywizmu, ale i innych wyborw yciowych

chociaby edukacyjnych i zawodowych: zaczam

studiowa zarzdzanie oraz socjologi biznesu

i mediw. Jako niespokojny duch i jednoczenie

maniak nowych technologii staram si wybiera

takie zajcia, ktre umoliwi mi swobod ruchw

i dziaania obecnie pracuj i wspieram Otwarte

Klatki z Wiednia.

W Otwartych Klatkach dziaam od momentu

zaoenia Stowarzyszenia. Zajmowaam si

wszystkim, co akurat wymagao wykonania.

Dziki temu, e doczaj do nas kolejni

wspaniali wolontariusze, mog si specjalizowa

w najbardziej atrakcyjnych dla mnie obszarach.

Rozwijam komunikacj z osobami, ktre walcz

z fermami przemysowymi w miejscach, w ktrych

one powstaj. Koordynuj te zesp zajmujcy si

zbieraniem wszystkich fachowych informacji, ktre

s przydatne w dziaalnoci Otwartych Klatek.

Wkrtce po opublikowaniu tego tekstu w biuletynie

zostan te absolwentk projektu Kunia

Kampanierw, dziki ktremu ucz si planowa

i prowadzi bardziej precyzyjne i skuteczne

kampanie.

Nie mam za duo czasu wolnego, ale gdybym go

miaa, na pewno szybko znalazabym sobie nowe

aktywistyczne zajcie.

Julia Dauksza

a ktywistekSylwetki

otwarteklatki.pl 18

MK: Witaj, Sharon. Bardzo dzikuj, e zgodzia si

na wywiad, poniewa twoja dziaalno na rzecz

zwierzt inspiruje wielu aktywistw z Otwartych

Klatek. Tym bardziej ciesz si z moliwoci zadania

ci kilku pyta. Ale od pocztku. Jak zacza si

twoja przygoda z ruchem prozwierzcym? Od kiedy

jeste aktywistk? I jakie zmiany dostrzegasz w tym

rodowisku na przestrzeni lat?

SN: Zostaam wegank w 2001 roku po tym, jak

przeczytaam tekst o krowie wysanej na rze, o jej

ostatnich minutach przed mierci. Zdecydowaam

si przej na weganizm i zrobiam to z dnia

na dzie. Po prostu nie chciaam dalej uczestniczy

w zabijaniu zwierzt. Rok pniej, w 2002 roku,

poszam na wykad pewnego filozofa na temat

praw i wyzwolenia zwierzt. Po tym wykadzie

doszam do wniosku, e nie tylko nie chc

uczestniczy w eksploatacji innych stworze, ale

take aktywnie jej przeciwdziaa. W 2006 roku,

wraz z moimi znajomymi Javierem Moreno i Jose

Valle, zdecydowaam si zaoy Animal Equality.

Organizacja powstaa w Madrycie, a teraz, wanie

w 2016 roku, bdziemy witowa nasze 10-lecie.

Pracujemy w omiu krajach, mamy tam biura,

a oprcz tego zatrudniamy 32 osoby na caym

wiecie.

MK: Jeste w ruchu prozwierzcym dugo,

tak jak powiedziaa, jest to wicej ni 10 lat.

Na pewno w tym czasie uczestniczya w wielu

akcjach i kampaniach, a cz z nich bya

trudna i stresujca. W jaki sposb udao ci si

to kontrolowa i unikn wypalenia, z ktrym,

prdzej czy pniej, styka si wielu aktywistw?

Pytam gwnie dlatego, e po tylu latach nadal

jeste pena entuzjazmu i energii do dziaania.

SN: wietne pytanie! Rzeczywicie, jestem aktywna

w ruchu od blisko 15 lat. Aktywici niejednokrotnie

mierz si z bardzo trudnymi tematami cierpienia

i mierci zwierzt. A s to, moim zdaniem, bardzo

empatyczni, wraliwi i wspczujcy ludzie.

Musz stale pracowa z przeraajcymi obrazami,

ktrych przecitni reprezentanci spoeczestwa

nie ogldaj, poniewa s one ukrywane. Istniej

rne sposoby radzenia sobie ze stresem. Mam

wraenie, e udao mi si pozna te najwaniejsze

dla osb, ktrzy chc unikn wypalenia i pozosta

dugofalowymi aktywistami.

spiera j innychW i dbaj o siebie

z Sharon Nuez Goughrozmawiaa Marlena Kropidowska

czyli o tym, jak unikn wypalenia, jak dziaa efektywnie i co zrobi, eby wicej mczyzn zaangaowao si w dziaania na rzecz zwierzt.

otwarteklatki.pl 19

Sdz, e pierwszym i najwaniejszym warunkiem

jest posiadanie przyjaznego rodowiska pracy.

Wane jest, by wszyscy czonkowie w organizacji

wspierali si wzajemnie, eby nie panoway

toksyczne relacje, a ludzie chcieli sobie wzajemnie

pomaga. Naley rwnie pamita o witowaniu

sukcesw i rozumie, e kada osoba ma inne

moliwoci i inn wydajno. Jeden z aktywistw

powiedzia kiedy, e mimo i to hodowcy staraj

si blokowa ruch praw zwierzt, to bardzo wielu

aktywistw nie odchodzi z ich powodu, ale przez

innych dziaaczy. Dlatego myl, e to naprawd

kluczowe, ebymy wspierali siebie nawzajem.

Drugim bardzo wanym czynnikiem jest dbanie

o siebie. Wiedza na temat tego, jak si czujesz

w rnych momentach, kiedy potrzebujesz

przerwy, kiedy nie jest wskazane, eby

kontynuowa/a prac, kiedy nie radzisz sobie ze

stresem, kiedy musisz jecha na wakacje. Rwnie

wane jest zdrowe odywianie, wysypianie si

i regularne wiczenia.

Trzecim czynnikiem, ktry uwaam za istotny

jest to, eby nie naraa si zbytnio na obrazy

okruciestwa. Osobicie staram si nie oglda ani

nie czyta materiaw o potwornych sytuacjach,

w jakich zwierzta si znajduj, jeli akurat nie

jest to konieczne. Jedyna rzecz, jak mogabym

osign przez umartwianie si ogldaniem

brutalnych filmw, jest zblienie si do dnia,

w ktrym nie bd w stanie pomaga zwierztom

- i to byaby tragedia. Trzeba te rozumie, e nie

kady moe oglda nagrania z ferm czy innych

miejsc, gdzie cierpi zwierzta, nie kady moe by

aktywist ledczym i to jest w porzdku, przecie

s te inne rzeczy do robienia, czasem nawet

waniejsze lub przynajmniej rwnie wane.

MK: Powiedziaa ju o tym, jak na przestrzeni lat

zmienio si Animal Equality. Z grupy pasjonatw

stalicie si prnie dziaajc organizacj, ktra

ma swoje oddziay w 8 krajach. A jak oceniasz

zmiany, jakie zaszy w szeroko pojmowanym ruchu

praw zwierzt? I jakie zmiany strategii dziaania

zaobserwowaa od wewntrz? Czy przypominasz

sobie takie strategie lub dziaania, ktre

z perspektywy czasu oceniasz jako nieefektywne

lub wrcz szkodliwe/kontrproduktywne? Jakich

porad udzieliaby sobie samej, gdyby moga

cofn si w czasie?

SN: To kolejne bardzo wane pytanie. Ruch

zmieni si ogromnie na przestrzeni lat. Odkd

ja zaczam dziaa, zmienio si niesychanie

duo. Pamitam, jak mao wegaskiego jedzenia

byo w sklepach i jak trudno byo dostpne. Nie

byo wegaskich sklepw i restauracji, a teraz takie

miejsca pojawiaj si jak grzyby po deszczu. Mamy

o wiele wicej powodw do witowania, udaje

si likwidowa rne przejawy zncania si nad

zwierztami, a celebryci przechodz na weganizm

i wspieraj organizacje prozwierzce. Jest w tym

ogromna rola mediw spoecznociowych.

Stale widz profile osb, z ktrymi studiowaam

lub chodziam do szkoy, na ktrych retweetuj

lub repostuj artykuy o zwierztach. Ci ludzie

pisz, e s dotknici tym, jakich okruciestw

dowiadczaj zwierzta w rnych sytuacjach.

Jestem przekonana, e teraz jest naprawd dobry

czas dla naszego ruchu. Jednoczenie wiem, e

Manifestacja Animal Equality w centrum Madrytu

otwarteklatki.pl 20

jest szereg lekcji, ktrych si nauczylimy, i ktre

pomogy sta si nam bardziej efektywnymi,

zarwno jako ruch, jak i poszczeglne organizacje.

Na przykad pamitam, e kiedy zaczynaam,

moim celem, a take celem Animal Equality, byo

ratowanie tak wielu zwierzt, jak to tylko moliwe.

Myl, e jedn z lekcji, jakiej ja si nauczyam,

byo to, e jeeli naprawd chcesz pomc jak

najwikszej ich liczbie, to musisz zajmowa

si gwnie lub wrcz wycznie, zwierztami

hodowlanymi. Jak powszechnie wiadomo,

to wanie tych zwierzt jest zabijanych na wiecie

najwicej, bo a 99%. Trzeba te zastanowi si,

ktre z nich umieraj w najwikszych ilociach -

s to oczywicie kurczaki i ryby. Myl, e to bardzo

wane, eby bra t informacj pod uwag, kiedy

robimy ledztwa, kiedy drukujemy ulotki czy kiedy

planujemy kampanie.

Inn kwesti jest to, e przez lata dziaania Animal

Equality take inne organizacje zdobyy ogromn

wiedz o tym, w jaki sposb ludzie myl i jakie

psychologiczne procesy naley wzi pod uwag,

eby mc wpywa na to, czy oni si zmieni.

Na przykad to, e wikszo ludzi nie przejdzie

na weganizm z dnia na dzie, a my zniechcamy

ich, powtarzajc w kko zosta weganinem.

Odpychamy ludzi, bo jak wiemy maj oni tendencje

do robienia tych rzeczy, ktre s osigalne, ktre

wydaj si komu realnym wyzwaniem. Moim

zdaniem niesamowicie wane jest to, e jako

organizacje powinnimy mwi ludziom nie tylko,

dlaczego powinni przechodzi na weganizm czy

pokazywa im przeraajce materiay z rzeni,

ale te powinnimy pomaga im w tej zmianie.

Rzeczowo tumaczy, jak przej na weganizm

co mog zje, gdzie kupi jedzenie, jak maj

sobie radzi w rnych sytuacjach spoecznych.

Wic jeli w kko powtarzamy ludziom przejd

na weganizm, a nie dajemy im narzdzi, by

to zrobili, to troch tak, jakbymy wrzucili do

basenu kogo, kto nie umie pywa.

Ostatni rzecz, ktr chciaabym podkreli,

jest to, ebymy zastanawiali si, gdzie moemy

by bardziej efektywni. Ja w mojej aktywistycznej

przeszoci angaowaam si w rzeczy, ktre

sprawiay, e byam naprawd wcieka. Za kadym

razem, kiedy miay miejsce walki bykw albo cyrk

przyjeda do miasta, byam tak zdenerwowana,

e czuam si zobligowana do dziaania. Ale

to nie jest strategia, to jest dziaanie napdzane

czystym instynktem. Jeeli chcemy by prawdziwie

pomocni, to musimy myle strategicznie.

Powinnimy sobie powtarza: Mam mao czasu

na tej planecie, mam mao czasu jako aktywista,

chc zmieni tak duo, jak tylko si da. S to te trzy

najwaniejsze kwestie, ktrych nauczyam si

podczas wielu lat dziaalnoci na rzecz praw

zwierzt. Uwaam rwnie, e takie inicjatywy

jak Animal Charity Evaluator czy inne organizacje,

takie jak Mercy For Animals albo Humane League

oraz wiele innych organizacji w Europie, ju stosuje

si do tych zasad. Mam wraenie, e z upywem

lat organizacje, jak i sami aktywici coraz wiksz

wag przykadaj do budowania strategii.

MK: Moje kolejne pytanie bdzie zwizane

z tematem przewodnim biuletynu Dniem Kobiet.

Nie potrzeba specjalnych analiz, eby stwierdzi,

e ruch praw zwierzt jest zdominowany przez

Sharon na konferencji powiconej prawom zwierzt

otwarteklatki.pl 21

kobiety. Jak sdzisz, dlaczego tak jest? I z drugiej

strony, jak moemy zachci mczyzn do

angaowania si w t wan walk spoeczn?

SN: Absolutnie si z Tob zgadzam. Jeli

zapytamy jakiejkolwiek grupy zajmujcej si

prawami zwierzt lub po prostu rozejrzymy

si na jakimkolwiek protecie, to z pewnoci

dostrzeemy, e ok. 70% uczestnikw to kobiety,

tak mwi statystyka. Niestety wanie ta wikszo,

ktra wspiera ruch prozwierzcy, wpaca dotacje

i jest aktywna, niekoniecznie chce przyjmowa

funkcj lidera. Uwaam rwnie, e nie tylko jako

ruch, ale take jako spoeczestwo, powinnimy

zmierzy si z kwesti, dlaczego na stanowiskach

przywdczych jest tak mao kobiet. Zarwno

kobiety, mczyni, jak i organizacje powinny

zwrci uwag na ten problem i go rozwiza.

Jeli musiaabym nada priorytet jakiej grupie,

a organizacje musz to robi, to widziaabym target

gwnie w modych kobietach, ktre z wikszym

prawdopodobiestwem zmieni swoje zachowanie,

zmieni swoje postrzeganie zwierzt.

Myl, e jeeli chcemy przycign wicej

mczyzn do ruchu, to jest to kwestia komunikacji.

Musimy zada sobie pytanie, jakie s punkty

wsplne czce zainteresowania modych

mczyzn i cele walki o prawa zwierzt. Jest sporo

organizacji, ktre maj naprawd dobre materiay

skierowane do mczyzn. Kad one wikszy nacisk

na zdrowie, na to, e wegaskie produkty zawieraj

duo biaka, a take jak mczyni mog pozosta

silni na diecie rolinnej. Bez wzgldu na to, czy

nasze materiay kierujemy do mczyzn, czy do

kobiet, powinnimy zwrci uwag na to, eby

w jaki sposb czyy si z zainteresowaniami

naszej grupy docelowej. Czsto nie zwracamy

na to uwagi. Powinnimy prowadzi wicej

bada, eby dowiedzie si, jaki przekaz najlepiej

oddziauje na ludzi, do ktrych bdziemy kierowali

nasze materiay.

MK: Nastpne pytanie rwnie dotyczy

komunikacji. Co sdzisz o roli mediw

w przemianach spoecznych? Czy powinnimy

si skupia na mediach tradycyjnych, do ktrych

czsto trudno dotrze, czy moe wicej energii

powinnimy powica tzw. nowym mediom

i np. skupia si na rozwijaniu wasnych kanaw

w mediach spoecznociowych?

SN: Uwaam, e musimy robi i jedno, i drugie.

Trzeba pamita, e jeeli uda nam si trafi do

tradycyjnych mediw, to trafiamy do milionw ludzi

w bardzo bezporedni sposb. Ale nawet wtedy nie

moemy zapomina, kto jest nasz grup docelow,

kto jest tym konkretnym odbiorc, do ktrego

kierujemy nasz przekaz. Nie da si przemwi w ten

sam sposb do starszego pana, yjcego na wsi,

i do modego studenta, yjcego w ogromnym

miecie.

W przypadku Animal Equality nadal bardzo duo

pracujemy z mediami tradycyjnymi, poniewa jest

to dla nas stosunkowo proste, wysyamy informacj

prasow i czsto udaje nam si dosta do CNN, BBC

lub do telewizji publicznej i dotrze do milionw

ludzi. Jednoczenie du cz naszego czasu

i zasobw powinnimy przeznacza na nowe

media, np. na media spoecznociowe. W Animal

Equality naprawd duo zasobw przeznaczamy

na kampanie online, na kampanie promocyjne

na naszym Facebooku. Ma on bardzo przydatn

funkcj, dziki ktrej moesz wybra, do kogo

chcesz trafi, np. do kobiet w wieku 30-35 lat.

Uwaam, e i tradycyjne, i nowe media s bardzo

wane. Dodatkow zalet tych tradycyjnych jest

to, e dodaj organizacji wiarygodnoci. Jeeli

udao ci si trafi do BBC, to moesz wrzuci

to nagranie na swoje media spoecznociowe

i w oczach odbiorcw twj wizerunek bdzie lepszy,

a organizacja bardziej rozpoznawalna. Powinnimy

take powoli ogranicza pewne tradycyjne sposoby,

dziki ktrym kiedy docieralimy do ludzi.

Kiedy zaczam by aktywistk, to czsto staam

na stoiskach ulicznych od 6 do 8 godzin i udawao

otwarteklatki.pl 22

mi si dotrze do 50-100 osb. Mog one by

nadal efektywne, ale w okrelonych sytuacjach,

np. na kongresie politykw i dziennikarzy. Myl,

e w tym przypadku moemy zastosowa to,

o czym mwiam ju wczeniej, czyli nadawanie

priorytetw dziaaniom, zadanie sobie pytania: Jak

najefektywniej mog wykorzysta swj czas? I czy

jest to najlepsze moliwe dziaanie, eby dotrze do

jak najwikszej liczby osb? Powinnimy pamita

nie tylko o witowaniu sukcesw i pokazywaniu

ludziom, e ich dziaania maj realny wpyw, ale

rwnie jako liderzy organizacji, czy nawet sami

aktywici, powinnimy sprawdza, czy ludzie

wykorzystuj swj czas w najlepszy moliwy

sposb.

MK: W duych organizacjach, ktre s oparte

o prac wolontariuszy, wiele osb wykonuje

zadania, ktre czsto s powtarzalne, wrcz

nudne lub z drugiej strony trudne i stresujce.

Generalnie bycie aktywist jest wymagajc

prac. Jak powinnimy si do niej motywowa

i jak motywowa innych tak, eby kada osoba

w organizacji czua si wana i potrzebna?

SN: Odpowiadajc na to pytanie, chciaabym

poruszy dwa wtki. Po pierwsze, wspomniaa,

e organizacje zazwyczaj opieraj si na pracy

wolontariuszy, tak jak obecnie Otwarte Klatki

i Animal Equality w przeszoci. Jestem absolutnie

przekonana, e powinno si odchodzi od

takiego systemu i dy do tego, eby zatrudnia

ludzi. Jest to kluczowe dla dziaania i rozwoju

organizacji oraz do tego, eby sta si wiarygodnym

i profesjonalnym ruchem.

W Animal Eqaulity a do 2012 roku caa nasza

praca opieraa si na wolontariacie, aktualnie

mamy zatrudnionych 31 osb. Dziki temu

nasza praca moe by wykonywana przez

profesjonalistw z danej dziedziny. Ten system

dziaania organizacji jest lepszy z wielu powodw.

Przede wszystkim czasem ciko polega

na wolontariuszach. Poza tym czsto jest trudno

znale wolontariuszy, ktrzy chcieliby wykonywa

nudne lub mao ambitne zadania. A po trzecie,

jeeli chcemy uzyska jak najwikszy wpyw

na sytuacj zwierzt, to musimy mie pewno, e

najlepsi ludzie bd powica nie tylko swj wolny

czas dla ruchu, ale wikszo swojego czasu.

Gdy pracujemy z wolontariuszami, to cay czas

widzimy, e ycie ludzi zmienia si bardzo szybko.

Na pocztku moe bd w stanie powica 3-4

godziny tygodniowo na dziaanie, ale potem urodzi

im si dziecko lub wydarzy si co innego i nie bd

mieli czasu na aktywizm. Jeeli byaby to ich praca

zarobkowa, to atwiej byoby si im na niej skupi

i nie odchodzi. Jest na to tylko jedna metoda

fundraising. W Animal Equality powicamy pewn

cz czasu i zasobw na dziaania fundraisingowe

i tylko dziki temu mamy moliwo zatrudniania

takiej liczby osb. Bylimy w stanie zatrudni ludzi

w Meksyku i aktywistw ledczych w Indiach.

Mwic o aktywistach ledczych, to naprawd

trudno jest znale wolontariuszy, ktrzy podjliby

si takich dziaa, bo oznacza to 8-10 godzin pracy

w terenie. Jeeli uda nam si zebra odpowiednie

rodki, bdziemy mieli moliwo zatrudnienia

profesjonalistw w danej dziedzinie. Ci ludzie nie

bd pracowa za darmo, dlatego tak wane jest,

bymy myleli o dugofalowym rozwoju naszej

organizacji.

Poruszya te ciekaw kwesti, e wiele prac, jakie

musimy wykona jako aktywici, jest po prostu

nudnych. Na przykad wpisywanie kontaktw do

bazy, odpowiadanie na setki maili itp. Mona sobie

z tym radzi na rne sposoby. Po pierwsze to,

o czym ju mwiam, czyli przyjazne rodowisko

pracy, gdzie ludzie s szczliwi z powodu tego,

co robi. rodowisko, w ktrym ludzie czuj si

czci jednego zespou, ktry pracuje na wsplny

efekt to jest motywujce i zachcajce do

pracy. Wane jest, eby kady widzia t szersz

perspektyw kady z nas czasem musi zrobi

co nudnego, powtarzalnego czy wyczerpujcego,

ebymy wsplnie mogli osign co wielkiego

otwarteklatki.pl 23

i wanego dla zwierzt. Na koniec dodaabym,

e za szalenie wane uwaam witowanie

kadego sukcesu. I w tym witowaniu naley

podkrela, e praca kadej osoby, rwnie

ta nudna i powtarzalna, bya jego skadow.

Myl, e jako aktywici, i mwi to na wasnym

przykadzie, mamy tendencje do czego, co

nazwaabym syndromem mczennika im wicej

si powicamy, tym lepiej. A w rzeczywistoci

przepracowywanie si jest w sposb bezporedni

skorelowane ze spadkiem produktywnoci. Osoby,

ktre pracuj po 90 minut, a potem robi sobie 10

minut przerwy, a oglnie pracuj od 6 do 8 godzin

dziennie, regularnie wicz i zdrowo si odywiaj,

maj z reguy wiksz produktywno ni te, ktre

dugie godziny przesiaduj przed komputerem.

MK: Podczas jednego z wykadw, ktre wygosia

na konferencji zwizanej z prawami zwierzt,

mwia o tym, jak wykorzysta przypadki

amania prawa wobec zwierzt do przycignicia

zainteresowania mediw. Pojawiaj si jednak

gosy, e prawa dobrostanowe zwierzt sprawiaj

tylko pozorne wraenie, e wszystko jest

w porzdku i zgodnie z wymogami.

SN: Moja opinia na ten temat zmieniaa si

na przestrzeni lat. Obecnie sdz, e wszystko

lub prawie wszystko, co przyczynia si do

poprawy warunkw, w jakich yj, s hodowane

i zabijane zwierzta, oraz kada kampania, ktra

powoduje, e ludzie w ogle zaczynaj o nich

mwi, a temat pojawia si w mediach, jest czym

pozytywnym. Potwierdzaj to rne badania,

ktre udowadniaj, e ukazywanie si tematw

dobrostanowych w mediach powoduje, e ludzie

jedz mniej misa. Ja (jako aktywistka) nauczyam

si, e czasem staramy si w racjonalny sposb

wytumaczy rzeczy, ktre nie s racjonalne.

Prbujemy stosowa logik, eby zrozumie ludzkie

zachowania, a ludzie po prostu nie zachowuj si

racjonalnie. Zaryzykowaabym nawet stwierdzenie,

e ludzie rzadko kiedy zachowuj si racjonalnie.

Nasze zachowania s determinowane przez

emocje, przez normy spoeczne, jak powiedzia

Tobias Lenart: Ludzie jedz miso, bo ludzie jedz

miso- robi to, co inni.

Wiem, e wielu ludzi potrafi naprawd dobrze

formuowa argumenty przeciwko zmianom

dobrostanowym, ale mam wraenie, e

to racjonalne podejcie ma niewiele wsplnego

z rzeczywistoci i z tym, jak ludzie myl, i jak

podejmuj decyzje, a take nie pozwala wyjani

ani zrozumie tego, jak dziaa spoeczestwo.

Wszystko, co powoduje popraw przeraajcych

warunkw, jakich dowiadczaj zwierzta

na fermach i w rzeniach, jest czym pozytywnym.

Media zaczynaj o tym mwi, dziki temu zaczyna

si debata w spoeczestwie, ludzie zaczynaj

myle o zwierztach. A zazwyczaj zwierzta

hodowlane pozostaj w ukryciu, s duchami

naszego spoeczestwa. Dorastajc, nigdy nie

widziaam wini, nigdy nie widziaam fermy, nigdy

nie widziaam rzeni. Zatem kade dziaanie, ktre

powoduje, e zostaje podjty ten temat, jest moim

zdaniem czym pozytywnym i doceniam wszystkie

organizacje, ktre si do tego przyczyniaj.

MK: Stosunkowo niedawno przeprowadzia si

z Europy do Stanw Zjednoczonych. Masz szeroki

ogld na to, jak wyglda ruch praw zwierzt

zarwno w Europie, jak i Stanach. Czy w zwizku

z tym widzisz jakie znaczce rnice pomidzy

grupami w Europie i USA? I czy widzisz jaki

globalny, wsplny cel dla tych grup?

SN: Widz ogromne rnice pomidzy europejskim

a amerykaskim ruchem. Ruch amerykaski jest

skupiony na rozwoju i profesjonalizowaniu si.

Rwnie w Europie istnieje troch organizacji,

ktre dziaaj w ten sposb, ale zaczo si

to stosunkowo niedawno i ten proces cigle trwa.

Jednak wydaje mi si, e to wanie organizacje

w Stanach lepiej zdaj sobie spraw z tego,

jak rozwijanie si i budowanie wiarygodnoci

jest wane, eby znaczco oddziaywa

na spoeczestwo. Zarwno w Stanach, jak

otwarteklatki.pl 24

i w Europie rne organizacje wsppracuj ze sob.

Wyzwaniem na najblisze lata jest zacienianie tej

wsppracy, tj. dbanie o to, eby istniay platformy

i narzdzia do tego, eby aktywici z rnych

organizacji mogli wsppracowa ze sob,

komunikowa si i uczy si od siebie nawzajem.

Powinnimy zostawi daleko za sob myl, e

aktywista z innej organizacji, czy w ogle jaka

inna organizacja, jest naszym wrogiem. Oczywicie

nie chc dzieli wiata na wrogw i przyjaci,

ale jeli mielibymy wybiera, kto jest kim,

to naszymi wrogami z ca pewnoci nie s inni

dziaacze zajmujcy si zwierztami. Jeeli chodzi

o przyszo ruchu praw zwierzt, to jestem pena

nadziei. Jestemy teraz w momencie, gdzie kwestie,

o ktre walczylimy, zaczy si naprawd przebija

do spoeczestwa. W zeszym tygodniu jechaam

metrem w Londynie i dziewczyny siedzce przede

mn rozmawiay o weganizmie, innym razem

syszaam o rzeniach, par dni pniej wracaam

do Los Angeles samolotem i moi wsppasaerowie

rozmawiali o Cowspiracy. Czyli nie mwimy o tym,

czy ruch praw zwierzt zwyciy, tylko kiedy to si

stanie. Wygrywamy, a eby zwyciy szybciej

potrzebujemy organizacji, ktre s wiarygodne

i profesjonalne, i ktre uszczliwiaj swoich

aktywistw, dziki czemu aktywici mog dawa

z siebie wszystko dla dobrej sprawy.

MK: Bardzo dzikuj ci za wany i wyczerpujcy

wywiad. Na koniec, ostatnie krtkie pytanie. Jaki

jest twj ulubiony smak lodw?

SN: Mj ulubiony smak lodw to taki, ktry mona

kupi tutaj w Stanach. Nie wiem, jak dokadnie

si nazywaj, ale s to lody czekoladowe

z kawaeczkami czekolady w rodku. Mj m

wcieka si na mnie, bo zawsze jak kupujemy

te lody, to od razu wyjadam wszystkie kawaeczki

czekolady i kiedy on chce je zje, kawaeczkw

czekolady ju nie ma :)

Nie mwimy o tym, czy ruch praw zwierzt zwyciy, tylko kiedy to si stanie

otwarteklatki.pl 25

Prokrastynacja inaczej niezdolno do

wykonywania swoich obowizkw lub wanych

wyzwa (np. takich jak weganizm) jest w duej

mierze odpowiedzi na perfekcjonizm (istniej

rwnie inne przyczyny, w tym brak zasobw

lub ambiwalencja perfekcjonizm jest jednak

zwykle najwiksz barier). Perfekcjonici

oceniaj siebie zbyt surowo, przez co obawiaj

si poraki, ktra jest niestety nieunikniona,

gdy uwaaj sukces za nierealistyczny. Gdy

perfekcjonista przeczuwa zbliajc si porak,

stara si jej zapobiec, jednak poniewa

perfekcjonizm jest zasadniczo surowy i sztywny

jedyna naprawa, jakiej jest w stanie dokona,

to samokrytyczna litania, ktra brzmi mniej

wicej tak: ,,Co jest z tob nie tak? Przecie

to takie atwe! Dlaczego jeste taki saby? Mimo

ogromnego wsparcia nadal nie moesz wzi si

w gar. Zwierzta umieraj, bo masz to gdzie

itp.

Jest to rozpaczliwa prba zmuszenia si

do powrotu na waciwe tory, przez ktr

w rzeczywistoci pogarszamy tylko problem, gdy

czujemy wtedy wicej strachu i wstydu. Pragniemy

wwczas uciec od tych okropnych uczu

i ostatecznie robimy to przez prokrastynacj.

Istniej rwnie inne sposoby radzenia sobie

z takim kryzysem moesz sprbowa rozwiza

problem samodzielnie, poprosi kogo o pomoc

lub stara si unika takiej sytuacji w przyszoci.

Przez strach perfekcjonista nie rozwija jednak

swoich umiejtnoci, talentw i zdolnoci, a tym

samym nie moe podj skuteczniejszych krokw.

Inaczej mwic, zniechca si do dziaania.

Okazuje si zatem, e prokrastynacja nie jest

spowodowana przez sabo, brak dyscypliny, brak

zaangaowania lub jakikolwiek inny brak, tylko

przez niemoc powodowan strachem.

Wyobra sobie osob, ktra kocha zwierzta

i chciaaby y bardziej empatycznie, wic

zaczyna interesowa si weganizmem. Czuje si

jednak oszoomiona i zniechcona, poniewa

wydaje jej si on peen zasad i wyrzecze. Zwraca

si o pomoc do weganina i dowiaduje si, e

,,weganizm jest atwy.

Takie stwierdzenie jest nie tylko czystym

perfekcjonizmem (nacisk na wynik), lecz jest

rwnie bezduszne i nieodpowiedzialne gdyby

usyszaa je osoba przechodzca na weganizm,

mogaby poczu si zawstydzona i zgorszona,

a w efekcie mogaby zrezygnowa (oraz take

prawdopodobnie czu uraz do wegan). Ginny

Messina, wegaska dietetyczka i wspautorka

ksiki ,,Vegan for Life, pisze:

,,Jeli kto postrzega weganizm jako trudny, nie powinnimy zbywa jego obaw, lecz je potwierdza. Rzecz w tym, i nieatwo jest

ozkwit nieperfekcjonistycznego weganizmu - cz. IIR

Jak perfekcjonizmzniechca wegan i wegaskich aktywistw do dziaania

Hillary Rettig

Tumaczenie: Kasia Ceglarz

otwarteklatki.pl 26

zrezygnowa z caych kategorii jedzenia, ktre kochasz, znasz i umiesz przygotowa i ktre od zawsze byo czci twojej rodziny oraz uroczystoci towarzyskich. Nie chodzi o zwikszenie obaw i uprzedze o weganizmie, lecz o rozpoznanie ich, a nastpnie pomoc ludziom w znalezieniu sposobw ich zwalczenia. Dzielenie si wasnymi zmaganiami w deniu do bycia weganinem i pozostanie nim moe rzeczywicie by pocieszajce dla innych.

Kilka sekund refleksji powinno uwiadomi

kademu weganinowi, e gdyby zmiana diety

bya atwa dla wikszoci ludzi, w USA nie

byoby problemu otyoci, a globalny przemys

dietetyczny nie zarabiaby 65 mln dolarw.

Wspczujcy obiektywizm: antidotum na perfekcjonistyczny weganizmPerfekcjonizm moe wydawa si dobrym

narzdziem motywacyjnym (zwaszcza jeli

mylisz go z posiadaniem wysokich standardw

zobacz: Objaw #1 z pierwszej czci cyklu

w Biuletynie nr 9), lecz jest zawsze lepym

zaukiem zarwno dla jednostek, jak i caego

ruchu. Perfekcjonizm ogranicza twoje poczucie

wasnego ja i to, do czego jeste zdolny, oraz

czsto to, jak postrzegasz innych i do czego s oni

zdolni. Przeciwiestwem perfekcjonizmu jest co,

co nazywam wspczujcym obiektywizmem.

Zamiast perfekcjonistycznej sztywnoci,

ogranicze i wyniszczajcego wiatopogldu,

oferuje on elastyczno, subtelno, empati,

wspczucie oraz prawdziw mio i szacunek.

Ponadto zamiast ogranicze oferuje obfito

i rozlege moliwoci.

Wspczujcy obiektywnie weganie oraz wegascy

aktywici na og: Definiuj sukces oglnikowo i realistycznie.

S wiadomi, e kady wegaski posiek

lub skadnik jest sukcesem i fundamentem

przyszego postpu. Wykazuj skromno.

Nie oczekuj, e odnios sukces bez

odpowiedniego przygotowania, planowania,

okazjonalnych wyzwa lub w pojedynk. Oddzielaj swj weganizm od siebie.

Ich weganizm jest dla nich wany, ale

nie pozwalaj, by w peni ich definiowa

lub determinowa ich poczucie wasnej

wartoci. Kad nacisk na wynik.

Skupiaj si na przeyciu swojego ycia tak

empatycznie, jak tylko mog, dzie po dniu.

Ponadto: wykazuj tendencj do planowania

dugofalowego/szerokiego, preferuj wybieranie wiernych oraz

obiektywnych opisw zamiast nadawania

etykiet, unikaj wyolbrzymiania, unikaj obsesji, unikaj porwna,

Rozk

wit

nie

perf

ekcj

onis

tycz

nego

weg

aniz

mu

cz

II

otwarteklatki.pl 27

nie postrzegaj rzeczy dychotomicznie, ale w odcieniach szaroci,

s elastyczni, przewiduj niepowodzenia i nie pitnuj ich.Gdy osoba wspczujca obiektywnie popeni

pomyk, raczej nie powie ,,Ale ze mnie kretyn!,

lecz: ,,W porzdku, auj, e zjadem ten ser

na przyjciu. Staem zbyt blisko bufetu i nie

mogem si oprze, zwaszcza gdy inni mwili, jak

wspaniale smakuje. No c, nie bd si nad tym

rozwodzi. Nie jadem sera przez miesic przed

tym zdarzeniem, a teraz sprbuj go nie je przez

nastpny miesic lub duej! bez koniecznoci

powtarzania. Przyjcia wydaj si jednak moj

sab stron, wic musz wymyli, co mog z tym

zrobi. Po pierwsze, nie bd zblia si do bufetu.

Dobrym rozwizaniem bdzie te zjedzenie

czego wczeniej, by nie czu godu na przyjciu.

Mog rwnie przynie dla siebie smakoyki

z rolinnego sera, ktrymi bd mg poczstowa

innych. Musz by jednak wtedy przygotowany

na to, e usysz od kogo, e ten ser nie smakuje

jak prawdziwy.

Przykad ten doskonale ilustruje fakt, e

wspczujcy obiektywizm nie polega

na odpuszczaniu, lecz na braniu penej

odpowiedzialnoci. Chodzi o nieskupianie si

na wstydzie czy poczuciu winy, gdy moemy

wtedy dziaa znacznie szybciej i z atwoci

rozwizywa problemy.

Na moich zajciach ludzie porwnuj osob

wspczujc obiektywnie do ,,dobrego dziadka

lub ,,mdrego nauczyciela. Z powodu swej

empatii, wylewnoci, yczliwoci oraz innych

zalet osoby wspczujce obiektywnie czsto

opowiadaj si za weganizmem i innymi wanymi

dla nich wartociami.

Oryginalny tekst mona przeczyta tutaj.

Rozk

wit

nie

perf

ekcj

onis

tycz

nego

weg

aniz

mu

cz

II

Dobry dziadek - zalecana postawa wegaskiego aktywisty :)

otwarteklatki.pl 28

Jeli intensywnie uprawiasz sport i bae/a si, e dieta rolinna nie pozwoli

Ci na dostarczenie odpowiedniej iloci biaka i innych substancji odywczych

oraz szybk regeneracj, to Jasna Strona Mocy jest wanie dla Ciebie.

Zajrzyj na

www.jasnastronamocy.pli cignij e-book, ktry stanowi minikompendium wiedzy na temat odywiania

i treningu, a przy okazji dostarczy Ci sporo inspirujcych historii osb, ktre misa

nie jedz od dawna, a mimo to osigaj w swoich dziedzinach wietne wyniki.

Dlaczego sportowcy rezygnuj w swoim

menu z produktw odzwierzcych,

rzekomo najlepszego rda biaka?

Dla jednych weganizm to wybr etyczny,

niezgoda na wspczesn eksploatacj

zwierzt. Dla innych dieta rolinna

to najlepsza forma zapobiegania chorobom

cywilizacyjnym i najskuteczniejsza bro

w walce o silne i zdrowe ciao. Wszyscy oni,

niezalenie od powodw, stanowi ywy

dowd na to, e do osigania sukcesw

sportowych (nawet na zawodowym

poziomie) nie potrzebujemy biaka

zwierzcego.

Docz do naszej kampanii i sam przekonaj

si, w jaki sposb powinna wyglda

dobrze zbilansowana dieta rolinna, jak

wykorzysta jej zalety do zachowania

optymalnego zdrowia, co zrobi, eby

uchroni si przed ewentualnymi

niedoborami. Naucz si trenowa

na rolinach!